Het nieuwe Hakrinbank uniform

JAARVERSLAG 2012

Het nieuwe Hakrinbank uniform.

| 2 |

Solide & betrouwbaar

Missie De Hakrinbank biedt als innovatieve en dynamische instelling haar klanten een integraal pakket van hoogwaardige financiële diensten aan. Deskundige medewerkers leveren in teamverband maatwerk voor maximale klanttevredenheid.

Visie Onze visie is om de geprefereerde aanbieder van financiële diensten in Suriname te zijn door uitmuntende kwaliteit.

Kernwaarden De Hakrinbank heeft vier kernwaarden gedefinieerd die richtinggevend zijn voor de realisatie van de strategische doelen, de acties die deze ondersteunen en de vertaling naar de organisatiestructuur, systemen en de waarden, normen en gedragingen binnen de organisatie, te weten Betrouwbaarheid Service en klantgerichtheid Teamwork Kwaliteit Deze kernwaarden die de Hakrinbank heeft gedefinieerd, zijn verankerd in de organisatiestructuur en cultuur en vormen de leidraad bij alle activiteiten van de bank. Ze maken duidelijk waar het concern voor staat en dienen als toetssteen voor haar handelen.

www.hakrinbank.com

| 3 |

| 4 |


Inhoudsopgave

07

Modernisering Hakrinbank kantoren

08

Organogram

09

Functieverdeling

11

Vijf jaar geconsolideerde kerngegevens

12

Bericht van de Raad van Commissarissen

14 15 24 32 32 34

Verslag van de directie Algemene Beschouwing Macro-economische ontwikkeling in 2012 Het bedrijf van de bank Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V. Hakrinbank Real Estate N.V. De financiële ontwikkeling van de bank

39

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

43 44 45 46 47 48 49 50 51

Jaarrekening 2012 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 vóór voorstel winstverdeling Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ná voorstel winstverdeling Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2012 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2012 Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 vóór voorstel winstverdeling Vennootschappelijke balans per 31 december 2012 ná voorstel winstverdeling Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2012 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

57

Overige Gegevens Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen en Directie Hakrinbank

60

Adressenlijst

www.hakrinbank.com

| 5 |

Het directieteam : van links naar rechts: Drs. R.P.V. Sheorajpanday - Onderdirecteur Financiële Zaken Drs. J. D. Bousaid - Algemeen Directeur Drs. G. M. Raghoenathsingh MBA - Operations Directeur | 6 |


Modernisering Hakrinbank kantoren ter verbetering van de kwaliteit van onze dienstverlening Het hoofdkantoor van de Hakrinbank aan de Dr. Sophie Redmondstraat werd in 1973 in gebruik genomen en is nog steeds het hoogste gebouw in Suriname. Het telt 8 etages bovengronds en twee onder de grond. Kort na de ingebruikname hiervan werden in snel tempo in Groot Paramaribo, Tamanredjo en Nieuw Nickerie filialen van de bank opgezet. Eén van de belangrijke motieven hierachter was de staatkundige onafhankelijkheid van ons land op 25 november 1975. De Hakrinbank als belangrijkste volledig Surinaamse bankinstelling wilde hoogwaardige bancaire diensten zo breed en dicht mogelijk naar de Surinaamse burgers toe brengen en aldus een concrete bijdrage leveren aan het welslagen van onze staatkundige, maar ook economische zelfstandigheid. Wij mogen tevreden vaststellen dat het beoogde doel is gerealiseerd en kunnen U verzekeren dat wij voort zullen gaan om onze cliënten en de samenleving van dienst te zijn met onze hoogwaardige dienstverlening. Onze kantoren die alle in de zeventiger jaren van de vorige eeuw zijn gebouwd zijn toe aan een nieuwe ronde van renovatie en uitbouw. De bevolking is gegroeid en nu doen veel meer mensen zaken met de bank. Het productassortiment is verruimd, de distributiekanalen zijn mede onder invloed van ICT drastisch gewijzigd, terwijl de wensen maar ook de eisen van de cliënt omhoog zijn gegaan. Rekening houdende hiermee zijn wij enkele jaren geleden gestart met de uitvoering van een ambitieus meerjaren moderniseringsprogramma van al onze kantoren. In het kader van de modernisering zijn inmiddels nieuwe kantoren opgezet of grondig gerenoveerd en uitgebreid. Geheel nieuwe kantoren werden er opgezet te Tamanredjo, op de Nieuwe Haven en aan de Jagernath Lachmonstraat te Flora. Laatstgenoemd kantoor werd in september 2012 officieel geopend. Het is veel groter dan het vorige en is

aan de eisen van de tijd aangepast. Onze cliënten kunnen nu in een betere ambiance hun zaken doen. Op de eerste etage is een off-site back-up computercentrum gevestigd, waardoor de continuïteit van onze dienstverlening beter is gewaarborgd. In de afgelopen jaren zijn op ons hoofdkantoor renovaties en vernieuwingen gepleegd. Met name de bankhal en de etages werden grondig aangepakt. Inmiddels is het door ons aangekochte monumentaal pand aan de Saramaccastraat 20, naast ons hoofdkantoor, volledig gerenoveerd en uitgebouwd. Dit kantoor, waarin enkele afdelingen van de bank zullen worden ondergebracht zal in juni 2013 in gebruik worden genomen. In het vierde kwartaal van 2013 zal ons bijkantoor aan de Anamoestraat te Paramaribo Noord gesloopt worden, evenals het ernaast gelegen archiefgebouw. Op deze locatie zal een groter en modern bankgebouw verrijzen dat aan de eisen van deze tijd zal voldoen. De dienstverlening aan onze cliënten in Paramaribo Noord zal vanuit een andere locatie in de buurt gewaarborgd blijven. Binnen afzienbare tijd wordt ons kantoor te Latour aangepakt en zal te Lelydorp een nieuw kantoor worden gebouwd. Uitvoering van het moderniseringsprogramma van onze kantoren is voor ons een belangrijk instrument ter verbetering van de kwaliteit van onze dienstverlening naar onze cliënten toe. Vandaar dat wij in dit jaarverslag daar uitgebreid aandacht aan besteden. Op de coverfoto ziet U ons nieuwe kantoor aan de Mr. Jagernath Lachmonstraat en deelnemers aan de massa trimloop, ter gelegenheid van de feestelijke opening. Verder is dit verslag verluchtigd met foto’s van pas gerenoveerde bankfaciliteiten en een impressie van ons nieuwe bijkantoor te Paramaribo Noord.

www.hakrinbank.com

| 7 |

Organogram per 1 januari 2013

Algemeen Directeur

Operations Directeur Onderdirecteur Financiële Zaken

Internal Audit

Human Resources

Risk Management

Domestic

Insurance

Marketing & Public Relations

Treasury & Securities

Cash Credit Administration

Credits

Administration & Management Information (Financial Controlling)

Nationale Trusten Financierings Mij. N.V.

Administration & Management Information (Accounting)

Business Process Efficiency

Foreign Transfers Maintenance & Technical Support Information & Communication Technology

Affiliates

General Affairs Payments & Settlements

Compliance

Legal

Hakrinbank Real Estate N.V.

| 8 |


Functieverdeling per 1 januari 2013

Raad van Commissarissen

Directie

Drs. J. D. Bousaid Algemeen Directeur Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. G. M. Raghoenathsingh, MBA Operations Directeur Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo, RC Vice President-Commissaris Onderdirecteur G.K.T. Lau MBA Ir. R.A. Mac Donald Drs. R.P.V. Sheorajpanday Onderdirecteur Financiële Zaken Mr. C. Vos-Ritfeld Dhr. R.S. Smit Drs. A. Berenstein Drs. G. M. Raghoenathsingh, MBA

Drs. J.D. Bousaid

Drs. R.P.V. Sheorajpanday

Human Resources Drs. I. Lo Fo Sang, hoofd

Credits Account Managers Drs. S. Jadoenathmisier, Coördinator Corporates Drs. T. Gonesh, Coördinator MKB/Branches G. Biharie-Rosiek, MBA M. Merhai, BA Ir. P. Quintius R. Ramautarsingh, M.Sc. R. Soedamah, MBA

Treasury & Securities H. Guicherit, MBA, wnd. hoofd

Insurance/General Affairs R. Tjon Akon, hoofd Credit Administration Drs. I. Loenersloot, hoofd Maintenance & Technical Support R. Tjokro, hoofd Foreign Transfers L. Samson-Karg, hoofd Drs. N. Elliot, M.Sc.

Nationale Trust- & Financierings Mij. N.V. Drs. R. Sitaram, hoofd G. Jong, M.Sc. Drs. V. Ramtahalsing

Domestic Drs. P. Tjon Kiem Sang, hoofd

Internal Audit Drs. M. Keerveld, RA, hoofd Drs. R. Mahabier-Naigi

Cash M. van ‘t Kruys B.Ec., hoofd

Marketing & Public Relations W. D’Leon, MBA

Business Process Efficiency Ing. M. Tjon, hoofd

Compliance Mr. M. Westmaas, hoofd

Information & Communication Technology R. Tjong Akiet, hoofd A. Semoedi Ing. R. Mahabier

Legal Mr. M. Schaap, hoofd

Payments & Settlements M. Heikerk, BBA, wnd. hoofd

Administration & Management Information Accounting R. Liesdek, hoofd Fin. controlling N. Kewalapat, B.Ec., wnd. hoofd Risk Management Ir. A. Sardjoe, hoofd

Affiliates Branchmanagers Flora Drs. S. Kisoensingh-Jhauw Latour M. Pang Atjok Nieuwe Haven Drs. N. Elshot-Chelius Tourtonne Drs. R. Changoer Nickerie R. Mangala, branch manager P. Nanda Tamanredjo Drs. R. Mohamatsaid www.hakrinbank.com

| 9 |

De Raad van Commissarissen: staande van links naar rechts: G.K.T. Lau MBA, Drs. A.K. Moensi-

Sokowikromo, Ir. R.A. Mac Donald. Zittend van links naar rechts: Mr. R.T.W. Vos en Dhr. R.S. Smit. Niet op de foto is mr. C. Vos-Ritfeld. | 10 |

Vijf jaar geconsolideerde kerngegevens (in duizenden SRD)


2012

2011

2010

2009

2008

Liquide middelen

440.758,4

211.111,4

234.779,0

184.840,6

151.702,4

Klanten (kredietverlening)

922.729,2

811.601,8

718.062,1

609.744,4

544.400,8

Overige activa

501.065,8

455.695,6

320.549,6

315.574,6

276.508,7

Totaal activa

1.864.553,4

1.478.408,8

1.273.390,7

1.110.159,6

972.611,9

719.715,4

592.073,1

506.325,7

461.836,9

435.833,9

Overige passiva

1.017.642,2

777.059,7

678.739,0

572.951,4

482.307,0

Eigen vermogen

127.195,8

109.276,0

88.326,0

75.371,3

54.471,0

Totaal passiva

1.864.553,4

1.478.408,8

1.273.390,7

1.110.159,6

972.611,9

103.623,5

99.958,6

77.272,3

68.872,6

63.255,0

Operationele bedrijfslasten

57.926,5

54.282,0

43.632,4

37.925,9

34.841,5

Voorziening kredietrisico’s

1.857,5

6.528,8

2.539,1

2.527,8

2.107,2

Bedrijfsresultaat vóór belastingen

43.839,5

39.147,7

31.100,8

28.418,9

26.306,3

Belastingen

15.782,2

14.093,2

11.196,3

10.230,8

9.470,3

Nettoresultaat

28.057,3

25.054,5

19.904,5

18.188,1

16.836,0

9.779,6

3.725,6

6.706,0

6.054,0

5.588,4

-

3,5

-

-

-

Efficiencyratio

55,9

54,3

56,4

55,1

55,1

Return on average equity

23,7

25,4

24,3

28,0

34,4

Return on average assets

1,68

1,82

1,67

1,75

1,90

Capital ratio

6,82

7,39

6,94

6,79

5,60

15,08

14,87

14,74

14,26

11,49

488.981

465.6961)

465.696

465.696

465.696

Nettowinst per aandeel

57,38

53,801)

42,74

39,06

36,15

Dividendbedrag per aandeel

20,00

2)

19,75

14,40

13,00

12,00

7,69

9,19

7,29

7,14

7,41

34,86

36,71

33,69

33,29

33,19

Zichtbare intrinsieke waarde

260,12

234,65

189,66

161,85

116,97

Beurskoers per aandeel

295,00

225,00

205,00

190,00

174,00

144.249

104.782

95.468

88.482

81.031

287

278

272

258

262

7

7

8

8

7

Balans

Schulden aan klanten

Resultaten Bedrijfsopbrengsten

Dividend in contanten Stockdividend Ratio’s (in %)

BIS ratio Gegevens per aandeel (x SRD 1) Aantal uitstaande aandelen

Dividend in % van de gem. beurskoers Winstuitkeringspercentage

Marktkapitalisatie (x SRD 1.000)

Aantal medewerkers Aantal kantoren

1) berekend over aantal aandelen voor stockdividend 2) cash- en stockdividend uitgaande van de beurskoers van SRD 235

www.hakrinbank.com

| 11 |

Bericht van de Raad van Commissarissen Algemeen In 2012 wist de Hakrinbank haar solide financiële positie verder te verstevigen. De nettowinst is toegenomen met 12% ten opzichte van 2011 en daar is de Raad van Commissarissen tevreden mee. Voorts zijn in 2012 stappen gezet in het verder versterken en institutionaliseren van de governance regelgeving die mede de basis vormt voor de soliditeit van de bank. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei 2012 trad op eigen verzoek als commissaris af mevr. Mr. G. Stirling. Zij werd opgevolgd door mevr. Drs. A. Berenstein, terwijl mevr. Mr. C. Vos-Ritfeld de heer Mr. A.K.R. Shyamnarain opvolgde, die eerder op eigen verzoek als commissaris was teruggetreden. De heer Ir. R.A. Mac Donald werd als commissaris herbenoemd. In januari 2013 is mevr. Drs. A. Berenstein vanwege het aanvaarden van een andere betrekking teruggetreden als commissaris. Ter invulling van de daardoor ontstane vacature in de Raad, zal de grootaandeelhouder een voordracht doen. Op de jaarvergadering over het boekjaar 2012 zal commissaris Ir. R.A. Mac Donald na circa dertig jaren van dienstbaarheid aan de Hakrinbank N.V., terugtreden vanwege het bereiken van de statutair vastgestelde pensioenleeftijd. De Raad zegt dank aan commissaris Mac Donald voor de gedurende vele jaren aan de bank bewezen diensten. In zijn plaats komt een commissaris die zal worden voorgedragen door de particuliere aandeelhouders. Volgens rooster zullen bij de aanstaande Algemene Vergadering van Aandeelhouders aan de beurt van aftreden zijn mevr. Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC en de heer G.K.T. Lau MBA, die zich herkiesbaar stellen. De Raad ondersteunt hun herbenoeming tot commissaris. In het verslagjaar bestond de Auditcommissie uit de navolgende personen: • Mevr. Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC, voorzitter • Heer Ir. R.A. Mac Donald, lid • Heer R.S. Smit, lid • Mevr. Drs. A. Berenstein, lid De Remuneratie- en Benoemingscommissie bestond in het verslagjaar uit de navolgende personen: • Heer Ir. R.A. Mac Donald, voorzitter • Heer G.K.T. Lau MBA, lid • Heer R.S. Smit, lid • Mevr. Mr. C. Vos-Ritfeld, lid De Risk- en Compliancecommissie die na gereedkomen van het | 12 |

reglement van deze commissie recent is geïnstalleerd, heeft als voorzitter de heer G.K.T. Lau MBA met mevr. Mr. C. Vos-Ritfeld als lid. Werkzaamheden van de Raad van Commissarissen De regels van onze Corporate Governance Code dragen het toezicht op het bestuur op aan de Raad van Commissarissen. Voor dit toezicht vergadert de Raad regelmatig met het bestuur van de bank, waarbij de frequentie mede wordt ingegeven door ontwikkelingen binnen en buiten de bank. In het verslagjaar zijn 15 vergaderingen belegd met de Raad van Bestuur waarbij zaken met betrekking tot het uitgevoerde beleid aan de orde kwamen evenals specifieke onderwerpen. De Raad van Commissarissen heeft in even zoveel vergaderingen haar werkzaamheden in verband met het toezicht, besproken. In het verslagjaar heeft de Raad van Commissarissen tezamen met de Raad van Bestuur veel aandacht besteed aan de voorgenomen verkoop van de aandelen van de overheid in de bank. Zowel met de vertegenwoordiger van de overheid, zijnde de Minister van Financiën, als met ingehuurde consultants zijn meetings belegd, waarbij het belang van alle belanghebbenden bij de bank in beschouwing werd genomen. Een delegatie van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen heeft een eendaags bezoek gebracht aan de hoofddirectie van de Republic Bank Ltd. te Trinidad, om een idee te krijgen van de bedrijfsactiviteiten van deze mogelijke strategische partner van de Hakrinbank N.V. De Raad van Commissarissen heeft haar eigen functioneren beoordeeld, uitgaande van de volgende kernthema’s t.w. (a) het samenspel tussen de Raad van Commissarissen onderling en het samenspel met de Raad van Bestuur, (b) de teameffectiviteit van de Raad, en (c) de beoordeling van de voorzitter en de leden van de Raad. Voorts is in de beoordeling ook de aanwezigheid van de raadsleden bij de vergaderingen meegenomen, die goed te noemen is. De evaluatie wijst uit dat het functioneren van de Raad gekwalificeerd kan worden als voldoende. Het verslag over het eerste halfjaar van 2012 is in augustus door de Raad goedgekeurd. Het interimdividend is vastgesteld op SRD 5,60 per aandeel van nominaal SRD 0,15. Het jaarplan met de exploitatie- en investeringsbegroting voor het boekjaar 2013 is in december 2012 goedgekeurd door de Raad. Corporate Governance Een door consultant KPMG uitgevoerde vervolgscan van de status en de naleving van de Corporate Governance regels is met de Raad van Bestuur besproken. Daaropvolgend is door het Bestuur een rapport opgesteld waarbij een vervolgtraject is vastgesteld met actiepunten. Als aparte opdracht is door dezelfde consultant een rapport uitgebracht waarbij de Corporate Governance Reglementen zoals de Code, het Directiereglement en het Reglement van de Raad van Commissarissen aan een review zijn onderworpen en aanbevelingen zijn gedaan. Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen zijn aan zet om de aanbevelingen van de consultant, die overwegend zijn overgenomen, in uitvoering te brengen. Werkzaamheden in relatie tot de Raad van Bestuur Voor het boekjaar 2012 zal de nieuwe regeling voor het bepalen van de prestatiebeloning van de Raad van Bestuur worden toegepast.


De Raad wordt regelmatig geïnformeerd over de vorderingen van het Risk Based Audit project dat samen met BDO Assurance wordt uitgevoerd. Eén deelproject is afgerond en de resultaten zijn aan de Raad van Commissarissen uiteengezet. De volgende deelprojecten zijn al geïdentificeerd en het eerste, namelijk doorlichting van de afdeling Credits en de NTFM, is inmiddels aangevangen. Daarna komt de ICT-Department aan de beurt. Werkzaamheden van de Auditcommissie De Auditcommissie bereidt de besluitvorming van de Raad van Commissarissen voor betreffende het toezicht op het Bestuur in het kader van de interne beheersing en financiële verslaglegging. De Auditcommissie heeft de besluitvorming van de Raad voorbereid inzake het halfjaar- en jaarverslag 2012 en de begroting 2012. De functie van hoofd IAD was sedert september 2011 vacant. Gelijk na de invulling van deze functie per medio juli 2012 is het gestructureerd overleg tussen de Auditcommissie en de IAD wederom ingezet. Er zijn in het boekjaar twee commissievergaderingen geweest. Voorts is in de reguliere raadsvergaderingen met de Raad van Bestuur steeds verslag gedaan over de werkzaamheden van de Auditcommissie. Het audit jaarplan 2012, dat is opgemaakt door de IAD en is becommentarieerd door de externe accountant, is op advies van de Auditcommissie vastgesteld door de Raad. Voorts is de IAD Audit Charter bijgesteld en intussen ook vastgesteld door de Raad. In de commissievergaderingen met de IAD was steeds de voltallige directie aanwezig en tot de issues die onder meer aan de orde kwamen, behoorden de voortgang van de afwikkeling van de zaken vastgelegd in de management letter uitgebracht door de externe accountant en de response van het bestuur hierop, de voortgang van het Risk Based Audit project, de tussentijdse financiële rapportages en de auditbevindingen. Speciale aandacht werd gegeven aan de activiteiten met betrekking tot de debiteurencontrole. In dit verband zal de Auditcommissie in 2013 zich diepgaander laten informeren over de auditwerkprogramma’s die ten behoeve van de debiteurencontrole worden uitgevoerd. Werkzaamheden van de Remuneratie- en Benoemingscommissie De commissie heeft in het boekjaar 2012 zes commissievergaderingen belegd, nodig om de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van advies te kunnen dienen. Voor het boekjaar 2012 zijn de richtlijnen vastgesteld voor de prestatiebeoordeling en –beloning van de Raad van Bestuur. Hierbij wordt het behalen van doelstellingen uit het jaarplan, gestoeld op gezamenlijke, alsook op individuele inspanningen, beoordeeld. De doelstellingen zijn in gemeen overleg tussen de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur vastgesteld en bestrijken verschillende aandachtsgebieden t.w. (1) het strategisch en financieel beleid van de bank, (2) risico en compliance, (3) organisatie en ICT doelstellingen. Aan de Raad van Bestuur werd goedkeuring verleend voor het sluiten van de jaarlijkse collectieve arbeidsovereenkomst met de Hakrinbank Werknemers Organisatie. Goedkeuring werd eveneens verstrekt met betrekking tot het vaststellen van de nieuwe salarissen voor staf en directie. Risk- en Compliancecommissie Om verder invulling te geven aan de Corporate Governance van de bank, is gewerkt aan het reglement voor de Risk- en Compliance

commissie en de invulling hiervan. Commissaris Gerard Lau zal deze commissie voorzitten en Commissaris Caroline Vos is commissielid. Het derde commissielid zal worden ingevuld door één van de nieuw te benoemen commissarissen. De commissie zal haar werkzaamheden per boekjaar 2013 aanvangen. Onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen Elders in dit verslag treft U de persoonsgegevens en de functies die de leden van de Raad bekleden naast hun commissarisfunctie. De Raad is van oordeel dat voldaan is aan het vereiste profiel voor zijn leden ingevolge de bepalingen van het RvC-reglement en aan de vereisten van onafhankelijkheid. Jaarrekening en winstverdeling Met genoegen biedt de Raad U de jaarstukken over het boekjaar 2012 aan. In deze jaarrekening zijn opgenomen de geconsolideerde Balans en Winst- en Verliesrekening alsmede de vennootschappelijke Balans en Winst- en Verliesrekening en het geconsolideerde kasstroomoverzicht vergezeld van een toelichting. Conform het bepaalde in onze statuten is deze jaarrekening aan het onderzoek van onze externe accountant onderworpen die hiervoor een goedkeurende verklaring heeft afgegeven. De winst vóór belastingen bedraagt SRD 43.839.520. De nettowinst, ná aftrek van de inkomstenbelasting, is SRD 28.057.293. Wij stellen voor om hieruit SRD 9.779.620 in contanten uit te keren aan de aandeelhouders. Het restant ad SRD 18.277.673 wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Het dividend per aandeel van nominaal SRD 0,15 bedraagt SRD 20,00, waarvan een deel (SRD 5,60) reeds als interimdividend in augustus 2012 werd uitgekeerd. Het slotdividend bedraagt derhalve SRD 14,40 per aandeel. Het uit te keren dividend komt overeen met 34,9% van de nettowinst en het dividend in procenten van de beurskoers van 7,7. Tezamen met de koerswinst in 2012 van ruim 31% op het aandeel Hakrinbank, is dit een aantrekkelijk rendement voor de aandeelhouders. Wij adviseren U de jaarrekening goed te keuren en daarmede de Raad van Bestuur decharge te verlenen voor het bestuur en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Voorts geven wij U in overweging Uw goedkeuring te willen geven aan het voorstel tot de verdeling van de winst. Gaarne zeggen wij de directie, staf en overige medewerkers hartelijk dank voor hun inzet en loyaliteit in het verslagjaar.

Paramaribo, 12 april 2013

Raad van Commissarissen: Mr. R.T.W. Vos Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo G.K.T. Lau MBA Ir. R.A. Mac Donald Mr. C. Vos-Ritfeld Dhr. R.S. Smit

President-Commissaris Vice President-Commissaris

www.hakrinbank.com

| 13 |

Verslag van de directie

van een ongestoorde voortgang van de geautomatiseerde gegevensverwerking en dienstverlening. Inmiddels is ook de renovatie en uitbouw van ons bedrijfspand aan de Saramaccastraat 20, grenzend aan ons hoofdkantoor, afgerond. In het tweede kwartaal van 2013 zal dit pand in gebruik worden genomen. Hierdoor zal ook het ruimtegebrek op het hoofdkantoor verminderd worden. Op korte termijn zal gestart worden met de sloop van ons kantoor aan de Anamoestraat, waarna een groter en moderner filiaal zal worden opgezet. De in uitvoering zijnde bouwplannen passen in onze strategie om de kwaliteit van de dienstverlening verder te verbeteren.

Algemene Beschouwing In 2012 heeft onze bankinstelling wederom bevredigende bedrijfsresultaten geboekt. Zowel het balanstotaal als de rentabiliteit stegen. De doelstellingen uit ons jaarplan 2012 zijn goeddeels gerealiseerd. Het geconsolideerde balanstotaal steeg met 26% tot SRD 1,86 miljard en de winst vóór belasting nam met SRD 4,7 miljoen of 12% toe tot SRD 43,8 miljoen. De key performance ratio’s daalden licht, maar bleven absoluut bezien op peil. De ROA nam af van 1,82% naar 1,68%, de ROE van 25,4% naar 23,7% en de efficiencyratio steeg van 54,3% naar 55,9%. De BIS-solvabiliteitsratio verbeterde verder naar 15,1% en was ruim boven de norm van 8%. De kwaliteit van de kredietportefeuille bleef goed met een non-performing ratio van slechts 2%. Mede door het stabiele financiële klimaat en de levendige algemene bedrijvigheid namen de kredietuitzettingen toe met 13,7%, in lijn met ons budget. Beleggingen in schatkistpapier van de Republiek Suriname stegen met SRD 85 miljoen tot SRD 115 miljoen, mede doordat de aanwas van de aan de bank toevertrouwde gelden niet direct in de kredietverlening kon worden doorgesluisd. Onze dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij, die in het verslagjaar haar 45-jarig bestaan herdacht, heeft bevredigende resultaten geboekt. De productie- en rentabiliteitsdoelstellingen zijn gehaald en de interne organisatie is verbeterd. Het balanstotaal groeide met 14% tot SRD 223 miljoen vooral door de toename van de kredietverlening. De bedrijfsopbrengsten stegen met 6% tot SRD 16,5 miljoen en de winst vóór belasting met 4% tot SRD 8,9 miljoen. De kwaliteit van de kredietportefeuille bleef op peil. Hakrinbank Real Estate N.V., onze recent opgerichte dochteronderneming, die actief zal zijn op de onroerendgoedmarkt, ontplooide in 2012 vooralsnog geen activiteiten. In juli 2012 werd ons vernieuwde filiaal aan de Jagernath Lachmonstraat bouwkundig opgeleverd en begin september vond de feestelijke opening plaats. Onze cliënten kunnen nu in een betere ambiance zaken doen. Op de bovenverdieping van dit gebouw is een off-site back-up computercentrum ingericht, ter waarborging | 14 |

Op 28 december 2012 werd afscheid genomen van onze Chief Operations Officer, mevrouw mr. Mariëtte Tjon A Ten, vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Zij heeft de bank ruim 30 jaren uitstekend gediend. Wij zijn haar veel dank verschuldigd. Ingaande 1 januari 2013 is de heer drs. G. Raghoenathsingh die tot en met 31 december 2012 de functie van Chief Financial Officer (CFO) bekleedde, benoemd tot Chief Operations Officer (COO). De functie van CFO wordt per dezelfde datum waargenomen door de onderdirecteur Financiële zaken, de heer drs. R. Sheorajpanday. In ons halfjaarrapport 2012 maakten wij melding van een opgestart overleg met de op Trinidad & Tobago gevestigde Republic Bank Limited over het aangaan van een strategisch partnerschap met onze bank. Dit na verkregen goedkeuring van onze grootaandeelhouder, de Republiek Suriname. Bij schrijven van de Minister van Financiën d.d. 4 maart 2013 in haar hoedanigheid van vertegenwoordiger van de grootaandeelhouder, deelde zij ons mede dat deze afziet van het voornemen haar aandelenbezit in de Hakrinbank N.V. te verkopen aan de Republic Bank Limited. De aandelen zullen op de Surinaamse markt ter verkoop worden aangeboden. Het verkoopproces zal worden voorbereid en begeleid door een commissie in samenwerking met KPMG consultants. Directie en Raad van Commissarissen van de Hakrinbank ondersteunen het privatiseringsproces van de bank en zullen zich inzetten en erop toezien dat de strategische belangen van de bank behartigd worden en dat het proces op een goede wijze verloopt. Op de Effectenbeurs steeg de koers van aandelen Hakrinbank N.V. met 31% en wel van SRD 225 tot SRD 295 per ultimo verslagjaar. Het in contanten uit te keren dividend over het boekjaar 2012 beloopt SRD 20 per aandeel van nominaal SRD 0,15. In augustus 2012 is al een interimdividend van SRD 5,60 per aandeel uitbetaald. Het dividenduitkeringspercentage bedraagt 34,9%, iets hoger dan de gebruikelijke 33,3%. In het vervolg van dit verslag worden de belangrijkste macro- economische ontwikkelingen in 2012 beschreven, teneinde een beeld te schetsen van de omgeving waarin onze bank heeft geopereerd. Vervolgens wordt het gevoerde bedrijfsbeleid van de bank en haar dochterondernemingen gepresenteerd. Deze presentatie zal vanaf nu op een modernere leest geschoeid zijn en geeft naar onze verwachting de aandeelhouders een beter inzicht in het gevoerde bedrijfsbeleid. Tenslotte wordt de financiële ontwikkeling van de bank belicht evenals het dividendvoorstel.


De macro - economische ontwikkeling in 2012 Inleiding Het omgevingsklimaat waarbinnen onze bank opereerde bleef gedurende het verslagjaar gunstig, ondanks de hinder die de economie van Suriname ondervond van de verdere vertraging van de groei van de mondiale bedrijvigheid. De meer ontwikkelde landen bleken als totaliteit bezien nog niet in staat de als uitvloeisel van de financiële crisis van 2008 ingezette laagconjunctuur om te buigen. De Europese landen kampten met recessie verschijnselen, mede als gevolg van de noodzaak onevenwichtige verhoudingen in hun economie te corrigeren. Met uitzondering van de Verenigde Staten en Japan, alwaar er een krachtig accommoderend budgettair en monetair beleid werd gevoerd, was er alom sprake van een zekere malaise. Ook in de opkomende economieën, die al enige jaren fungeren als motor van de mondiale bedrijvigheid, was er sprake van een merkbare groeivertraging. Eén en ander kwam tot uitdrukking in een zwakke effectieve vraag naar goederen en diensten, die op haar beurt een daling van de gemiddelde grondstofnoteringen op de wereldmarkt tot gevolg had. Opvallende afwijkingen van deze tendens vormden goud en aardolie. In absolute termen bleven de prijzen van deze producten weliswaar rond historisch hoge niveaus schommelen, maar hun stijgingstempo vertraagde aanzienlijk mede als uitvloeisel van hardnekkige spanningen op de financiële markten en onzekerheden over de economische vooruitzichten. Als uitvloeisel van de geschetste mondiale ontwikkelingen vertraagde de groei van onze goederenexporten in 2012, na een opmerkelijke stijging in 2011. De toename van de gemiddelde goudprijs op de London Metal Exchange verminderde fors, mede door de flauwe vraag naar dit edele metaal voor investeringsdoeleinden. De prijs van Brent olie steeg slechts marginaal door de groeivertraging in de meer ontwikkelde economieën en door de betrekkelijk omvangrijke voorraden. Ook groei in de productie van alternatieve energie had een negatief effect op de vraag. De bauxietsector werd geconfronteerd met een pijnlijke terugval van de prijs van aluinaarde, nadat deze zich in 2011 enigszins had hersteld. Doordat ook de groei van de importen afzwakte, nam het overschot op de handelsbalans slechts in bescheiden mate af. De overige componenten van de lopende rekening lieten een wisselend beeld zien. Op de financiële rekening was er een omvangrijk overschot dankzij de instroom van investeringsgelden vanuit het buitenland. Per saldo sloot de totale rekening van de betalingsbalans met een fraai overschot dat tot uitdrukking kwam in een verdere stijging van de internationale reserves van de Centrale Bank van Suriname met 23% tot USD 1,0 miljard of een equivalent van ruim 5 maanden import van goederen en diensten. De afvlakking van de exportgroei droeg op haar beurt ertoe bij dat de overheidsontvangsten minder toenamen dan in 2011; deels ook doordat voor het eerst in jaren geen schenkingen in het kader van de internationale samenwerking (Nederlandse hulpallocatie) werden ontvangen. Historisch gezien bleven de ontvangsten echter op een hoog niveau, mede dankzij de structurele effecten van de in 2011 getroffen beleidsmaatregelen waaronder vooral de verhoging van

de accijnzen op brandstoffen en de devaluatie van de nationale munt. Hiertegenover stond dat de overheidsuitgaven fors werden opgetrokken; zelfs in iets sterkere mate dan in 2011. Dit moet worden toegeschreven aan het gevoerde beleid met betrekking tot de lopende uitgaven. De kapitaaluitgaven werden veel minder opgevoerd, waardoor hun al bescheiden aandeel in het totaal verder kromp. De beleidsvoerders zijn er opnieuw niet in geslaagd de lopende kosten in toom te houden en de knelpunten bij de projectuitvoering te mitigeren. Per saldo overtroffen de uitgaven (inclusief statistische verschillen) de ontvangsten met ongeveer 15% en ontstond een kastekort van SRD 607 miljoen of circa 4% van het bruto binnenlandse product. De verdere gang van zaken rond de overheidsfinanciën dient zeer nauwlettend in het oog te worden gehouden. Wij achten het van belang dat de aanbeveling van het Internationale Monetaire Fonds ter harte wordt genomen om de groei van de lopende uitgaven achter te laten lopen bij die van het bruto binnenlandse product. Daartoe is het gewenst vooral de stijging van de totale loonsom beperkt te houden. Ook moet het voornemen om doelgerichter subsidies aan burgers te verstrekken spoedig worden uitgevoerd. Hierdoor kunnen het kastekort en de schuldpositie van de Staat Suriname beheersbaar blijven. Het belang daarvan mag niet worden onderschat. De gedurende de afgelopen jaren doorgevoerde sanering van haar schuldpositie, waardoor deze thans nog geen 30% van het bruto binnenlandse product beloopt, heeft immers belangrijk bijgedragen tot de rust op het financiële front en de verkrijging van een betere status van kredietwaardigheid. Het verder verbeteren van deze status en het daardoor verruimen van de toegang tot de internationale kapitaalmarkten tegen gunstigere condities, vereist onder meer het voeren van een weloverwogen schuldbeleid. Er zal derhalve terdege rekening moeten worden gehouden met de toekomstige macro-economische effecten bij het aangaan van additionele leningen. Het kastekort werd gedekt door het mobiliseren van aan de Centrale Bank van Suriname toevertrouwde staatsgelden, welke deels werden verkregen uit de opbrengsten van buitenlandse leningen. Samen met de verdere expansie van de bancaire kredietverlening en de geldtoevoer uit het buitenland droeg dit mobiliseren bij tot een toename van de binnenlandse liquiditeitenmassa die de groei van het geschatte nominale bruto binnenlandse product sterk overtrof. De liquiditeitsquote liep bijgevolg verder op en wel tot 52%, wat het risico in zich bergt van het tot ontlading komen van een additionele vraag naar goederen en diensten en daardoor naar vreemde valuta voor betaling van importen. Ondanks de ruime liquiditeitsverhoudingen bleef de na de devaluatie van 2011 ontstane rust op de valutamarkt gehandhaafd. Deze rust droeg bij tot afzwakking van het stijgingstempo van de actuele consumenteninflatie tot ruim 4% rond ultimo 2012. De vertraging was goeddeels het gevolg van het uitwerken van de eerdergenoemde beleidsmaatregelen van begin 2011. Een verdere daling van de inflatie werd overigens gehinderd doordat de lonen fors werden opgetrokken om het effect van de geldontwaarding op de koopkracht van de burgers te beperken. Schaduwzijde hiervan was www.hakrinbank.com

| 15 |

echter dat het initiële concurrentievoordeel dat voortvloeide uit de devaluatie werd aangetast. Het is dan ook van belang ervoor te zorgen dat in het vervolg de stijging van de lonen in de pas loopt met de toename van de arbeidsproductiviteit en minder afhankelijk wordt gemaakt van de prijsontwikkeling van het voorafgaande jaar.

behoeften van de bevolking aan onder meer woningen, onderwijs en gezondheidszorg. Er zijn echter aanzienlijke neerwaartse risico’s die verband houden met de volatiele mondiale conjuncturele ontwikkelingen en knelpunten voortvloeiend uit de kleine schaal van onze economie.

Het samenstel van eerder aangeduide factoren wakkerde de algemene bedrijvigheid verder aan. De nog steeds uitstekende performance van de goud- en aardoliesector, alsook de door deze sectoren in uitvoering genomen investeringsprogramma’s speelden hierbij een dominante rol. Deze activiteiten hadden een positieve uitstraling op de investeringen in de rest van de economie. Bovendien groeiden de consumptieve bestedingen, mede onder invloed van het ook door het bedrijfsleven optrekken van de lonen in navolging van het ruimhartig beleid ter zake van de overheid en door uitbreiding van de bancaire kredietverlening. Bij de overige sectoren was het beeld nogal divers. Zo kon de agrarische sector door structurele knelpunten minder dan gewenst profiteren van het betrekkelijk gunstige prijsklimaat op de internationale voedselmarkten. Volgens een ruwe schatting steeg het reële bruto binnenlandse product per saldo net als in de voorgaande twee jaren met ruim 4%; een opmerkelijke prestatie vergeleken met onze handelspartners en met de landen in de Caribische regio.

Wij constateren dan ook met instemming dat voorzieningen worden getroffen om te voorkomen dat een te groot beslag zal worden gelegd op de beperkte lokale uitvoeringscapaciteit om aldus het risico van het op gang komen van een inflatiespiraal te vermijden. Wij juichen de voorgenomen oprichting van een Spaaren Stabilisatiefonds evenzeer toe, omdat hierdoor de mogelijkheid zal ontstaan de staatsinkomsten verkregen uit de exploitatie van onze niet-reproduceerbare natuurlijke hulpbronnen minder afhankelijk te maken van schommelingen in de mondiale conjunctuur. Realisering van de gestelde doeleinden en voornemens vereist intensivering van de inspanningen van zowel de publieke als de private sectoren.

De vooruitzichten voor 2013 en voor de middellange termijn zijn overwegend gunstig, vooral vanwege de verwachte verdere vergroting van de investeringsactiviteiten in de private sector gericht op intensivering van de exploitatie van de beschikbare natuurlijke hulpbronnen. Daarenboven heeft de overheid ambitieuze plannen tot uitbreiding van de infrastructuur en om te voorzien in de basis-

Financiële transacties met het buitenland De ontwikkelingen op de mondiale markten voor goud en aardolie droegen bij tot een minder expansief effect op de handelstransacties met het buitenland. De groei van de exportwaarde liep fors terug en wel van 18% tot slechts 4% in 2012. Het aandeel van goud, olie en aluinaarde in de totale export bleef dominant en bedroeg circa 95%. Bananen, vis, rijst en hout zorgden voor het resterende deel. Het stijgingstempo van de importen nam eveneens sterk af, te weten van 20% tot 6%. Blijkens onderstaande tabel bleef het overschot op de handelsbalans bijgevolg vrijwel gelijk op USD 781 miljoen.

Saldi van de betalingsbalans op kasbasis (in miljoenen USD) 2012*)

2011

2010

Goederenverkeer

781

788

686

Dienstenverkeer

-419

-362

-18

Primaire inkomens

-194

-262

-104

73

87

87

241

251

651

-7

35

54

321

-85

-502

Statistische verschillen

-375

-77

-168

Saldo

180

124

35

Inkomensoverdrachten Saldo lopende rekening Vermogensoverdrachten rekening Financiële rekening

*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname

| 16 |


De lopende rekening van de betalingsbalans werd gunstig beïnvloed door een daling van het negatieve saldo op de primaire inkomstenrekening, die vooral het gevolg was van lagere dividend- en rentebetalingen op schulden. Anderzijds verminderden de ontvangen inkomensoverdrachten en steeg het tekort op de dienstenbalans verder. Per saldo kromp het overschot op de lopende rekening met 4% tot USD 241 miljoen of ongeveer 5% van het geschatte nominale bruto binnenlandse product. De financiële rekening werd positief beïnvloed door een ruime toestroom van kapitaal vooral voor de financiering van investeringen van de private sector. Op de post “statistische verschillen” werd vooralsnog een aanzienlijk negatief bedrag geregistreerd. Het aldus ontstane overschot op de totale rekening van de betalingsbalans weerspiegelde zich in een verder oplopen van de internationale reserves van de Centrale Bank van Suriname en wel met 23% ( 2011: 18%) tot USD 1,0 miljard, wat equivalent was aan ruim 5 maanden import van goederen en diensten. Deze comfortabele reservepositie droeg, in samenhang met het betrekkelijk behoedzame beleid van de monetaire autoriteiten, bij tot versterking van het vertrouwen van het publiek in de stabiliteit van de interne en externe waarde van onze nationale munt.

De aan- en verkoopkoersen van de Amerikaanse dollar op de valutamarkten bleven ongewijzigd op respectievelijk SRD 3,25 en SRD 3,35, wat volgens het Internationale Monetaire Fonds goeddeels in overeenstemming is met de fundamentele positie van de economie van Suriname. De aankoopkoers van Euro bankpapier steeg met 2,3% en sloot op SRD 4,27 per ultimo 2012. Door de rust op de valutamarkten wisten de banken het in het verleden aan de cambio’s verloren gegane terrein bij de afwikkeling van valutatransacties deels terug te winnen, wat een positief effect had op hun bedrijfsinkomsten. Overheidsfinanciën Volgens voorlopige cijfers van het Ministerie van Financiën stegen de totale ontvangsten van de overheid op kasbasis, na een opmerkelijke stijging met circa 36% in 2011, met nog eens 16% tot ongeveer 27% van het bruto binnenlandse product. De ontvangsten aan belastingen en niet-belastingen waren beide 20% groter. Voor het eerst in jaren werden geen schenkingen in het kader van de internationale samenwerking overgemaakt. De verminderde groei van de ontvangsten werd ook veroorzaakt door de navenant kleinere stijging van de afdrachten uit de mijnbouwsectoren, die echter nog steeds een fors deel van de totale ontvangsten voor hun rekening nemen.

Overheidsfinanciën op kasbasis (in miljoenen SRD) 2012*)

2011

2010

4.092

3.538

2.606

3.193

2.668

1.879

899

754

578

-

116

149

4.410

3.552

2.955

Lonen en salarissen

1.316

1.209

1.075

Goederen en diensten

1.245

722

688

Subsidies/overheidsbijdragen

979

784

535

Intrest staatsschuld

141

140

104

Kapitaaluitgaven

729

697

553

Statistische verschillen

-289

-259

44

Saldo

-607

-273

-305

Financiering (netto)

607

273

305

Binnenlandse

265

-131

120

Buitenlandse

342

404

185

Ontvangsten en schenkingen Waarvan: Belastingen Niet-belastingen Schenkingen Uitgaven Waarvan:

*) voorlopige cijfers | Bron: Ministerie van Financiën

www.hakrinbank.com

| 17 |

Hier tegenover staat dat de op zich al hoge groei van uitgaven wat verder versnelde en wel van 20% in 2011 tot 24% in 2012. Bij de categorie goederen en diensten was er sprake van een opvallende toename van 72%. Deze stijging wordt deels toegeschreven aan een inhaalslag bij de betaling van leveranciers. Subsidies en bijdragen stegen met 25% als gevolg van getroffen maatregelen om de kwetsbare groepen in onze samenleving tegemoet te komen. De personele kosten werden met ongeveer 9% (2011: 12%) opgetrokken en namen 30% van de totale uitgaven in beslag. De kapitaaluitgaven waren slechts 5% groter. Hun aandeel in het totaal verminderde van 20% tot 17%, als uitvloeisel van het streven het initieel geraamde budgettekort in te tomen, alsook door ondercapaciteit bij de uitvoering van infrastructurele projecten.

De uitgaven (inclusief statistische verschillen) overtroffen de ontvangsten met bijna 15% (2011: 8%), waardoor het kastekort toenam van SRD 259 miljoen in 2011 tot SRD 607 miljoen of bijna 4% van het bruto binnenlandse product. Het tekort werd voor 56% gefinancierd uit buitenlandse leningen en voor het overige vooral door in te teren op deposito’s van de overheid bij de Centrale Bank. Uit bijgaande tabel blijkt dat zowel de binnenlandse schuld (inclusief garanties en committeringen) als de buitenlandse met 16% steeg tot respectievelijk SRD 1,8 miljard en SRD 2,7 miljard of USD 0,8 miljard. De totale schuld uitgedrukt in procenten van het bruto binnenlandse product nam met één procentpunt toe tot 29%; iets minder dan de helft van het bij de Wet op de Staatsschuld vastgestelde maximum van 60%.

Schuld van de Staat Suriname (in miljoenen SRD)

Binnenlandse schuld

2012*)

2011

2010

1.761

1.521

1.499

Waarvan: Centrale Bank van Suriname

1.024

858

881

Bankwezen

240

152

172

Particulieren

382

340

242

Garanties

29

30

29

Committeringen

86

141

175

2.715

2.348

2.171

838

674

384

1.052

877

735

Buitenlandse schuld Waarvan: Multilaterale crediteuren Bilaterale crediteuren Garanties

47

52

61

778

745

991

4.476

3.869

3.670

Binnenlandse schuld

11

11

13

Buitenlandse schuld

18

17

18

Totaal

29

28

31

Committeringen

Totale schuld In procenten van het bruto binnenlands product

*) voorlopige cijfers | Bron: Bureau voor de Staatsschuld

Monetaire en financiële ontwikkeling In 2011 en in 2012 steeg de binnenlandse liquiditeitenmassa telkens met 21% en bereikte daardoor het niveau van SRD 8,1 miljard per eind van het verslagjaar. Genoemde stijging overtrof de groei van het nominale bruto binnenlandse product. De betreffende liquiditeitsquote steeg met 4 procentpunten tot 52% wat aan de hoge kant

| 18 |

is. Hierdoor nam de liquiditeitsruimte in de economie verder toe. De stijging van de liquiditeitenmassa werd veroorzaakt door vergroting van zowel het netto binnenlandse als het buitenlandse actief en wel met respectievelijk 32% en 16%. Bijgevolg nam het aandeel van het buitenlands actief in de liquiditeitenmassa af van 66% per ultimo 2011 tot 63% per eind 2012.


Het gerenoveerd en uitgebouwd monumentaal bedrijfspand van de Hakrinbank aan de Saramaccastraat grenzend aan het hoofdkantoor, waarin diverse afdelingen zullen worden ondergebracht.

Zo zal ons nieuw bijkantoor aan de Anamoestraat te Paramaribo Noord er binnenkort uit zien. De bouw start eind 2013.

www.hakrinbank.com

| 19 |

Oorzaken van de veranderingen in de binnenlandse liquiditeitenmassa (in miljoenen SRD): 2012*)

2011

2010

Netto buitenlands actief

690

1.432

120

Netto binnenlands actief

730

-246

411

Waarvan: Netto vorderingen op de overheid

221

-255

76

Vorderingen op overige ingezetenen

572

610

346

Overige activa (netto)

-63

-601

-11

1.420

1.186

531

Verandering binnenlandse liquiditeitenmassa *) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname

De stijging van het binnenlands actief werd voor 30% teweeggebracht door financiële transacties van de overheid met banken. De bancaire kredietverlening nam ruim 78% van deze stijging voor haar rekening, terwijl van de overige factoren een negatief effect uitging. Volgens onderstaande tabel werd in 2011 en 2012 de kredietverlening telkens met circa 17% uitgebreid tot SRD 4,5 miljard en overtrof daardoor in ruime mate de groei van het nominale bruto binnenlandse product. Het aandeel van de primaire productiesectoren in het totaal beliep ongeveer 18%. De kredietverlening luidende in Surinaamse dollars nam toe met 16% (2011: 11%) en in vreemde

valuta met 19% (2011: 32%). Eén en ander leidde ertoe dat de dollariseringsgraad nagenoeg constant bleef op 39%. Bij de deposito’s liep de dollarisering na een stijging in 2011 terug van 56% tot 52%. De onderliggende tendens, waarbij ingezetenen de voorkeur geven aan het afsluiten van kredietcontracten in Surinaamse dollars en aan het aanhouden van deposito’s in vreemde valuta, bleef bestaan. Dit is het gevolg van een samenstel van factoren, zoals de relatieve mate van vertrouwen in de betrokken valuta’s, de reële renteverhoudingen, alsook het kasreservebeleid van de Centrale Bank dat is gericht op ontmoediging van de dollarisering.

Kerncijfers van banken (in miljoenen SRD) Balanstotaal

2012*)

2011

2010

7.626

6.220

5.101

Waarvan: Deposito’s

7.160

5.894

4.757

Totale kredietverlening

4.465

3.803

3.213

2.708

2.327

2.092

Waarvan: Kredietverlening en beleggingen in SRD • primaire productiesectoren • overige sectoren Voorzieningen dubieuze debiteuren Kredietverlening en beleggingen in vreemde valuta • primaire productiesectoren • overige sectoren Voorzieningen dubieuze debiteuren

391

311

274

2.317

2.016

1.818

60

65

61

1.757

1.476

1.121

412

425

437

1.345

1.051

774

42

34

22

*) voorlopige cijfers | Bron: Centrale Bank van Suriname

De gemiddelde nominale debetrentetarieven van de commerciële banken bleven gedurende het verslagjaar nagenoeg onveranderd, te weten 11,8% voor kredieten luidende in Surinaamse valuta en 9,6% in Amerikaanse dollars. De creditrente in Surinaamse valuta werd met 0,4 procentpunt opgetrokken tot 7,0% als gevolg van een relatief krappe liquiditeitsruimte van banken. Inmiddels is deze situatie gewijzigd zodat de creditrente, ook vanwege de afgenomen inflatie, naar verwachting niet verder zal stijgen. De rente op Amerikaanse dollar deposito’s bleef stabiel. Banken bleven verreweg de belangrijkste lokale bron van externe financiering voor gezins- en bedrijfshuishoudingen. Alternatieve | 20 |

bronnen worden nog in onvoldoende mate aangeboord. Zo steeg de effectieve omzet op de Surinaamse effectenbeurs weliswaar met 78%, maar deze omzet bedroeg in absolute termen slechts SRD 1,2 miljoen. Het aantal brokers is thans acht en DSB bank was de grootste broker. Vanwege het hoge reële rendement dat het beleggen in aandelen gemiddeld bood, was de animo aan de vraagzijde van de markt groot. Er was echter nauwelijks aanbod. Hierdoor steeg de beursindex, welke de gewogen marktwaarde aangeeft van een vastgesteld pakket aandelen, zowel in 2011 en 2012 met circa 46% tot 7.901. Vooral bij de Surinaamse Brouwerij, Assuria, DSB Bank en onze eigen Hakrinbank was er sprake van opvallende koersstijgingen.


Inflatie Het inflatietempo, gemeten aan de hand van het prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie, liep gedurende het verslagjaar aanmerkelijk terug. Dit was vooral het gevolg van het uitwerken van de prijsopdrijvende effecten van de begin 2011 getroffen budgettaire maatregelen en van de devaluatie van de Surinaamse dollar. De gemiddelde jaarstijging nam af van 17,7% tot 5,0% en de jaareinde-inflatie van 15,3% tot 4,4%. Bij alle hoofdproductgroepen stegen de prijzen minder snel. Bij de groep voeding en niet-alcoholische dranken, alsook bij huisvesting en nutsvoorzieningen, was er nog sprake van een relatief snelle stijging.

Prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie (procentuele mutaties) Jaar

Gemiddelde inflatie (%)

2008

14,7

9,4

2009

-0,1

1,3

2010

6,9

10,3

17,7

15,3

5,0

4,4

2011 2012

1)

1)

Een verder terugdringen van het inflatietempo werd echter getemporiseerd doordat de lonen fors werden opgetrokken om de koopkracht van de burger niet al te zeer aan te tasten. Dit ging gepaard met een zekere afbrokkeling van het concurrentievoordeel dat de devaluatie aanvankelijk met zich meebracht. Het is dan ook van belang dat de stijging van de lonen in de pas loopt met de toename van de arbeidsproductiviteit. Productiesectoren Gedurende het verslagjaar ondervond de reële sector hinder van de flauwe mondiale vraag naar grondstoffen. Mede hierdoor nam de stijging van de gemiddelde goudprijs op de London Metal Exchange af van 19% in 2011 tot 2%; in absolute termen werd een hoog gemiddeld niveau van USD 1.669 per troy ounce bereikt. De resultaten van IAMGOLD – met 1.688 werknemers het grootste goudbedrijf in Suriname – namen minder uitbundig toe, maar bleven uitstekend ondanks de door technische problemen veroorzaakte afname van het productievolume met 6% tot 11.884 kilogram en de hogere productiekosten. De overige spelers in deze sector deden eveneens goede zaken. De activiteiten gericht op ordening van de kleinschalige goudmijnbouw, die ongeveer de helft van de totale productie voor haar rekening nam, werden voortvarend voortgezet. Het uiteindelijke doel hiervan is de organisatie van de sector te verbeteren, schadelijke milieu-effecten bij de goudwinning te beperken en de staatsinkomsten te vergroten. Bij Staatsolie N.V. valt een soortgelijke ontwikkeling waar te nemen. De stijging van haar gemiddelde netto verkoopprijs liep terug van 40% in 2011 tot slechts 3% in 2012 en wel tot bijna USD 104 per barrel. De productie van ruwe olie was één procent kleiner dan het in 2011 bereikte niveau van circa 6 miljoen barrels, wat neerkwam op 16.250 barrels per dag. Als gevolg van de uitvoering van technische werkzaamheden aan de raffinaderij te Tout Lui Faut verminderde de verwerkte hoeveelheid ruwe olie met 12% tot 2,3 miljoen barrels of ruim 7.200 barrels per dag. De productie bestond uit diesel, asfaltbitumen en diverse brandstofsoorten, die zowel voor de binnenlandse markt als voor de export waren bestemd. Per saldo steeg de bruto omzet toch nog met 34% tot ruim USD 1,0 miljard en de geconsolideerde winst vóór belastingen met 12% tot USD 463 miljoen vergeleken met USD 414 miljoen in 2011. Ook gedurende het verslagjaar werd voortvarend gewerkt aan verbreding en verdieping van de bedrijfsactiviteiten van de onderneming. Zo vordert het werk voor uitbreiding van de raffinaderij gestaag. Er wordt voortgang geboekt bij het verhogen van de bewezen oliereserves en bij het streven alternatieve energiebronnen te ontwikkelen waaronder biobrandstof.

Jaareinde inflatie (%)

voorlopige cijfers | Bron: Algemeen bureau voor de Statistiek

Voor de zeer conjunctureel gevoelige bauxietsector was 2012 een moeilijk jaar. De wereldmarktprijzen voor aluminium daalden met 15%, nadat deze in 2011 met ruim 10% waren gestegen. Hier komt bij dat het productie- en exportvolume van Suralco met 14% kromp tot 1,2 miljoen ton, mede als gevolg van verzwakking van haar comparatieve voordeel door knelpunten bij de aanvoer van bauxiet en door de gestegen productiekosten. De exportwaarde daalde bijgevolg met 27% tot USD 360 miljoen. Thans worden verschillende opties bekeken om de levensvatbaarheid van deze sector op peil te brengen, ondanks de vooralsnog weinig bemoedigende vooruitzichten op het mondiale prijsfront. Het beeld bij de overige sectoren is gemengd. Op basis van voorlopige cijfers over het jaar 2012 kan worden vastgesteld dat het wat beter gaat met de productie van bananen en hout. De Stichting Behoud Bananensector heeft een goed jaar achter de rug. Zowel de productie als de gemiddelde verkoopprijzen stegen. De export nam toe met ruim 20% tot 85.600 ton met een waarde van USD 63,8 miljoen. Ook de productiviteit verbeterde naar 43,3 ton per hectare. De regering streeft ernaar dit bedrijf in 2013 te privatiseren. Na een groei in de afgelopen drie jaren, verminderde het beplante rijstareaal met ruim 10% tot 50.569 ha. De padiproductie daalde met bijna 7% tot 220.533 metrieke ton, ondanks de stijging van de gemiddelde productiviteit met 5,5% tot 4,361 metrieke ton per ha. De tegenvallende productie is het gevolg geweest van aanhoudende droogte en structurele bottlenecks. Door de lage prijzen van padi gedurende de voorjaarsoogst leden boeren verliezen. Tegen deze achtergrond besloot de overheid hen een compensatie te bieden van SRD 2,13 per afgeoogste baal. De handelssector, de bouwnijverheid en toeleveringsbedrijven profiteerden van de grotere lokale vraag naar goederen en diensten. Een zekere groei is waar te nemen bij het toerisme. Per saldo groeide het reële bruto binnenlandse product evenals in 2011 met naar schatting ruim 4%.

www.hakrinbank.com

| 21 |

Macro-economische vooruitzichten Onze bank heeft een overwegend gunstig oordeel over het perspectief op middellange termijn. Bij wijs beleid mag ervan worden uitgegaan dat de al in uitvoering genomen en de geplande grootschalige investeringen gericht op een intensievere benutting van de beschikbare natuurlijke hulpbronnen zullen resulteren in een gezonde groei van de productie. Na voltooiing van deze investeringen zal het productievermogen van onze economie fors zijn uitgebreid, wat belangrijke uitstralingseffecten zal hebben op de overige sectoren, de betalingsbalans en de overheidsfinanciën. Er zijn echter neerwaartse risico’s die niet mogen worden onderschat. Vooral in de goudsector zijn de prijsrisico’s buitengewoon groot door het speculatief marktgedrag van beleggers en de beleidsindicaties dat de Federal Reserve in de Verenigde Staten de goudprijs omlaag drukt aangezien een hoge goudprijs een dreiging inhoudt voor het vertrouwen in en de waarde van de US dollar. Ter beheersing van deze risico’s dienen de beleidsvoornemens van de publieke

en private actoren om het ontwikkelingsproces in goede banen te leiden daadwerkelijk onverkort te worden gerealiseerd. Het tijdig elimineren van knelpunten die de vlotte uitvoering van dit proces kunnen verstoren is vereist. Concreet vereist dit onder andere een geïntegreerde planning van de projecten, het vergroten van de uitvoeringscapaciteit en het verbeteren van het investeringsklimaat om comparatieve voordelen te creëren. Voorts zal een strikt budgettair, monetair en loonbeleid dienen te worden gevoerd om duurzaam rust op de valutamarkt te waarborgen en inflatoire risico’s te beperken. Tegen deze achtergrond staan wij evenzeer positief tegenover de voorgenomen oprichting van het Spaar- en Stabilisatiefonds van de Republiek Suriname. Hierdoor zal de afhankelijkheid van de overheidsinkomsten van conjuncturele schommelingen van de mondiale prijzen van onze exportproducten verminderen en kan diversificatie van onze economie bevorderd worden.

Chinese theeceremonie tijdens de afscheidsbijeenkomst van Operations Directeur Mariette Tjon A Ten, die na ruim 30 jaren dienst per ultimo 2012 met pensioen is gegaan.

| 22 |


De Algemeen Directeur spreekt de jubilarissen toe.

De bekende zanger Bryan B. verzorgt een gastoptreden tijdens het jaarlijkse jubilarissenfeest in Cherics Partycentrum.

www.hakrinbank.com

| 23 |

Het bedrijf van de bank

Inleiding De opzet van dit onderdeel van het jaarverslag zal in het vervolg anders zijn. In voorgaande jaren werden de markante ontwikkelingen binnen de diverse afdelingen beschreven. Vanaf nu zal de verantwoording aan de aandeelhouders en andere stakeholders geschieden vanuit beleidsrelevante optieken, wat afdelingsoverschrijdend is. Hiermee kan een beter en coherent beeld worden verkregen van de aansturing van de bank alsook de beleidsontwikkeling en implementatie. Strategie Onze bank streeft ernaar de geprefereerde aanbieder van financiële diensten in Suriname te zijn. Onze missie is een innovatieve en dynamische financiële instelling te zijn. Daartoe bieden wij hoogwaardige financiële diensten aan en leveren wij maatwerk voor maximale klanttevredenheid. Adequate corporate governance geeft de juiste prikkels aan het management voor het nastreven van doelstellingen welke van strategisch belang zijn voor de vennootschap en haar aandeelhouders. Deugdelijk bestuur vereist een solide interne organisatiestructuur via welke de bedrijfsdoelstellingen worden vastgesteld, de in te zetten capaciteit om deze te realiseren en het monitoren van de realisatie van deze doelstellingen. Ons strategisch planningsproces heeft als doel het vaststellen van de middellange termijn doelstellingen van de bank en de strategieën om deze te realiseren. Wij houden daarbij steeds onze kernwaarden betrouwbaarheid, service en klantgerichtheid, teamwork en kwaliteit voor ogen. Het strategisch plan, dat steeds een periode van drie jaren beslaat, komt tot stand na intensieve discussies tussen directie, raad van commissarissen en staf en bevat de belangrijkste strategische keuzes die de bank heeft gemaakt, alsmede een doorrekening daarvan in geprognosticeerde winsten verliesrekeningen en balansen. De vertaling van het strategisch plan naar het tactische niveau vindt plaats via het jaarlijkse beleidsplan (jaarplan), dat het beleid op de diverse afdelingen van de bank omvat. Als framework voor de inrichting van het jaarplan wordt de Balanced Score Card gehanteerd. Tevens vindt de vertaling naar de jaarlijkse exploitatie- en investeringsbudgetten | 24 |

plaats. Er vindt continue monitoring van de realisatie van de geformuleerde doelstellingen plaats via daarvoor opgezette management informatiesystemen (MIS) en indien nodig vindt bijsturing plaats. In ons meerjaren strategisch beleidsplan 2010-2013 zijn de volgende strategische doelstellingen geformuleerd: 1. Verbeteren van onze corporate governance door toepassing van actuele best practices. In 2011 is een corporate governance scan door deskundigen van KPMG uitgevoerd en zijn verbeterpunten geïdentificeerd. Wij achten deugdelijk bestuur essentieel voor duurzaam succes van onze vennootschap en werken nauwgezet aan het implementeren van de geïdentificeerde verbeterpunten. Wij hebben ons corporate governance verbeteringsprogramma geactualiseerd waarbij de te realiseren verbeterpunten voor 2012 en 2013 zijn vastgesteld. 2. Verhoging van de kwaliteit van onze dienstverlening onder andere door het verbeteren van de omgeving waarin wij onze cliënten ontvangen. Dit geschiedt middels upgrading van ons kantorennetwerk waarvoor we een uitgebreid bouwinvesteringsprogramma hebben opgesteld. Belangrijk is eveneens een betere bereikbaarheid van de bank middels inzet van moderne en technologisch geavanceerde distributiekanalen, zoals internet en mobiele telefonie. Ook werken wij aan verbetering van onze producten en competenties van onze medewerkers. 3. Streven naar operational excellence en vergroten van ons innovatief vermogen door verbetering van de interne organisatie en de bedrijfsprocessen met optimale inzet van nieuwe technologieën en systemen. Dit moet resulteren in een efficiëntere bedrijfsvoering, alsmede in een doelmatige benutting van human resources. 4. Vergroting van customer intimacy door het koesteren van tevreden cliënten die steeds meer diensten van ons afnemen. Essentieel daarbij is goed inzicht in de behoeften van cliënten en daarop vlot in te spelen. Corporate Governance De in 2008 ingezette financiële crisis heeft het belang van een kwalitatief goede bedrijfsvoering, beheersing van bedrijfsprocessen en risico’s, financiële verslaggeving en transparantie aangetoond. Dit is gepaard gegaan met vergroting van de rol van de corporate governance, die is gericht op bevordering van het effectief besturen van de bank om zo maximale waarde te creëren ten behoeve van haar stakeholders. Voor realisatie hiervan is een geïntegreerd stelsel van besturing, beheersing, toezicht en verantwoording nodig. Essentieel voor de effectiviteit van dat stelsel is dat alle betrokken partijen zoals bestuurders, commissarissen, interne en externe accountants, aandeelhouders, wetgever en toezichthouders helderheid hebben over hun eigen verantwoordelijkheden en daar ook goede invulling aan geven. Directie en Raad van Commissarissen van de Hakrinbank hechten grote waarde aan het naleven van ´best practices´ voor corporate governance en het vervullen van een voortrekkersrol hierbij in de Surinaamse samenleving. Onze bank is voorzover bekend het eerste bedrijf in Surinaamse handen dat enige jaren terug een formele corporate governance code heeft geïntroduceerd en wij stellen met tevredenheid vast dat diverse bedrijven ons voorbeeld


hebben gevolgd. Deze code, die op onze website is te vinden, bevat richtlijnen voor het handelen van de directie, Raad van Commissarissen en aandeelhouders. In aparte reglementen zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van directie, Raad van Commissarissen, Auditcommissie, en Remuneratie- en Benoemingscommissie vastgelegd. In het verslagjaar is er een beoordeling gepleegd van de corporate governance code en de bijbehorende reglementen in relatie tot best practices op corporate governance gebied. De geïdentificeerde verbetermogelijkheden zullen in 2013 worden geïmplementeerd. Ook zal aanscherping plaatsvinden van onze corporate governance code, alsook van de directie en RvC reglementen. Eveneens is er een reglement voor de recent ingestelde Risk- en Compliancecommissie binnen de Raad van Commissarissen geconcipieerd, dat thans integraal deel uitmaakt van onze corporate governance regelgeving. Volgens onze corporate governance regels is de directie belast met het besturen van de bank. Zij is verantwoordelijk voor de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen, de strategie, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling. Directiebeslissingen worden zoveel als mogelijk bij consensus genomen. In uitzonderingsgevallen neemt de Algemeen Directeur, de heer J. Bousaid, de hoogst verantwoordelijke functionaris van het directieteam, in laatste instantie een finaal besluit. Hij legt extern verantwoording af over het gevoerde bedrijfsbeleid, met name aan de Raad van Commissarissen en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het directieteam, ook wel Raad van Bestuur genoemd bestond in het verslagjaar uit 3 leden, namelijk een Algemeen Directeur of Chief Executive Officer (CEO), een Operations Directeur of Chief Operations Officer (COO) en een Financieel Directeur of Chief Financial Officer (CFO). Vanwege de pensionering van mevrouw Tjon A Ten per 31 december 2012 bestaat de Raad van Bestuur thans uit twee leden, namelijk een CEO en een COO. De heer Raghoenathsingh was tot en met 31 december 2012 in de functie van CFO werkzaam. Per 1 januari 2013 bekleedt hij de functie van COO. De CFO functie wordt thans waargenomen door de onderdirecteur Financiële Zaken, de heer R. Sheorajpanday, die geen deel uitmaakt van de Raad van Bestuur. Het is de bedoeling om op termijn de Raad van Bestuur uit te breiden met een Commercieel Directeur of Chief Commercial Officer (CCO). Deze functie wordt momenteel waargenomen door de CEO. Ter institutionalisering van het vier ogen principe binnen de Raad van Bestuur en als uitvloeisel van de in november 2011 afgekondigde nieuwe Wet Toezicht Kredietwezen is in het verslagjaar ook goedkeuring aan de aandeelhoudersvergadering gevraagd en verkregen voor het wijzigen van de statutaire bepaling inzake de vertegenwoordigingsbevoegdheid voor directeuren. Voortaan zal de vertegenwoordiging van de vennootschap in plaats van door iedere directeur geschieden door minimaal twee directeuren. Eveneens is goedgekeurd dat de huidige toonder aandelen worden omgewisseld in aandelen op naam. Inmiddels is het verzoekschrift voor goedkeuring van de statutenwijziging bij de President ingediend. De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het directiebeleid en de algemene gang van zaken, met name financieel beleid, ondernemingsstructuur, performance van directieleden en op risicomanagement. De Raad vergadert tenminste een keer per maand met de directie of zoveel meer als dat nuttig

wordt geacht. Binnen de Raad zijn twee gespecialiseerde commissies ingesteld te weten een Auditcommissie en een Remuneratieen Benoemingscommissie, die elk uit vier RvC leden bestaan. De Auditcommissie is verantwoordelijk voor de bewaking van de tijdigheid, de kwaliteit en integriteit van de financiële rapportages, voor de naleving van weten regelgeving, alsook van de onafhankelijkheid en het functioneren van de interne en externe accountants. De Remuneratie- en Benoemingscommissie doet aanbevelingen aan de Raad ter zake de (her)benoeming van leden van de directie en de Raad, de opvolgingsplanning voor leden van de directie, de management development, en de bezoldiging van de directieleden. In het begin van 2013 is een derde gespecialiseerde commissie binnen de Raad van Commissarissen, namelijk een “Risk- en Compliancecommissie” ingesteld, die het risico- en compliancebeleid van de bank zal monitoren. Een verslag van de werkzaamheden van bovengenoemde commissies is te vinden in het rapport van de Raad van Commissarissen aan het begin van dit jaarverslag. Risk Management Adequaat risicomanagement is een cruciaal onderdeel van het besturen van een bank en een fundament voor een veilige en gezonde bedrijfsvoering. Het stelt een onderneming in staat effectief en efficiënt om te gaan met onzekerheden, risico´s en kansen en daarbij de juiste afweging te maken tussen risico en rendement ter vergroting van de aandeelhouderswaarde, ook op lange termijn. Het risicomanagement bij de Hakrinbank is gestoeld op het door the Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO) uitgevaardigde Enterprise Risk Management (ERM) framework. Dit is een geïntegreerd raamwerk voor het op systematische wijze identificeren en beoordelen van de risico´s waaraan de bank bloot staat en de wijze waarop deze worden beheerst en daarover wordt gerapporteerd. In het verslagjaar heeft een integrale aanscherping van ons framework plaatsgevonden. Hiertoe zijn bankbreed de geïdentificeerde risico´s en de interne beheersingsmaatregelen onder de loupe genomen. De risicolijsten, waarin per afdeling de risico’s op strategisch, operationeel, reporting en compliance niveau zijn opgenomen, zijn opnieuw gevalideerd door het verantwoordelijke lijnmanagement en de Riskmanagement Department (RMD) en waar nodig aangepast. De risicolijsten vormen de basis voor de bankbrede risicokaart, waarop de belangrijkste risico´s waaraan de bank blootstaat, zijn gerangschikt naar de kans dat deze zich zullen voordoen en de omvang van hun mogelijke impact. Deze kaart vormt een belangrijke beheerstool voor het managen van de risico´s. Ook is veel aandacht besteed aan de verbetering van de beheersing van risico’s. Hierbij is met name de zogenaamde second line of defence bij het risicomanagement, welke rol met name vervuld wordt door RMD, sterker ingebed in de organisatie. Het beheer van problem loans, dat voorheen viel onder verantwoordelijkheid van het accountmanagement is in het verslagjaar overgeheveld naar RMD. Begin 2013 is de verantwoordelijkheid van de controle op de verstrekte zekerheden ten behoeve van de uitgezette kredieten eveneens aan RMD toevertrouwd. In het verslagjaar is RMD ook belast geworden met de mede-beoordeling van de operationele risico´s en de getroffen interne beheersingsmaatregelen. In 2013 www.hakrinbank.com

| 25 |

zal het raamwerk voor het beheersen van de operationele risico´s van de bank worden geëvalueerd en waar nodig worden aangescherpt. We hebben in het pand waarin ons filiaal aan de J. Lachmonstraat is gevestigd een disaster recovery center opgezet. Hierin is de ICT back-up ten behoeve van onze core bancaire IT-systemen ondergebracht. Hierdoor zijn we beter in staat om de continuïteit van de bedrijfsvoering te garanderen in geval van uitval van de reguliere IT-systemen. Wij zijn voornemens om in dit centrum ook back-up faciliteiten voor de Point of Sale (POS) transacties en het emailverkeer onder te brengen. Compliance Wij streven ernaar om bij de dienstverlening de hoogste professionele normen toe te passen en het vertrouwen dat cliënten in ons hebben gesteld als basis te hanteren voor al onze handelingen. Dit vertrouwen is gebaseerd op een bedrijfscultuur die aanmoedigt tot integer gedrag. Compliance, hetgeen gedefinieerd kan worden als het in de meest ruime zin bevorderen van en het (doen) toezien op de naleving van wettelijke en interne regels en normen die relevant zijn voor de integriteit en de daarmee samenhangende reputatie van de bank en die van haar bestuurders en medewerkers, geniet derhalve hoge prioriteit. De eerst verantwoordelijke daarvoor, de zogenaamde first line of defence, is het lijnmanagement, dat verantwoordelijk is voor het handelen conform de geldende weten regelgeving en de intern vastgestelde regels en procedures. In onze visie moet hierbij niet slechts een afvinkattitude aan de dag gelegd worden, waarbij slechts naar de letter van de regelgeving gehandeld wordt, maar dient ook de geest daarvan in acht te worden genomen. Een belangrijk aangrijpingspunt voor ons handelen zijn onze kernwaarden. Deze zijn verankerd in onze bedrijfscultuur en vormen de leidraad bij al onze activiteiten. De compliancefunctie vormt de zogenaamde second line of defence en ziet met name toe op de naleving van zowel interne als externe regelgeving ter beheersing van de compliance- en integriteitsrisico’s. Hierbij is het doel niet slechts om naleving van de formele vereisten te waarborgen, maar ook het bevorderen van een integriteitsbewuste bedrijfscultuur. Met betrekking tot de formele vereisten zijn de werkzaamheden gericht op het vertalen en incorporeren van externe weten regelgeving in interne richtlijnen en voorschriften, het monitoren van de naleving van regelgeving en het periodiek rapporteren over de bevindingen. Op het gebied van het bevorderen van een integriteitsbewuste cultuur brengt de compliance officer gevraagd en ongevraagd advies uit aan het lijnmanagement en directie. Er wordt veel aandacht geschonken aan het verder professionaliseren van de compliance functie en institutionaliseren van compliance binnen onze instelling. Hiertoe is in het verslagjaar het compliance programma, waarin opgenomen een compliance charter, waarin de doelstellingen en reikwijdte van de functie alsmede de taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en rapportagestructuren zijn opgenomen, aangescherpt. Ook is er in het verslagjaar een compliancehandboek samengesteld, bevattende de belangrijkste relevante interne regelgeving, waaronder een klokkenluidersregeling, hoe om te gaan met belangenconflicten en | 26 |

een klachtenregeling. Deze aanscherpingen zijn in lijn met de voorschriften van de door de Centrale Bank van Suriname in april 2012 uitgevaardigde Anti Money Laundering /Combatting Financing Terrorism Richtlijn. Best practice schrijft voor dat de compliancefunctie onafhankelijk is ten opzichte van alle andere functies en afdelingen. Om dit principe beter te waarborgen is aan het eind van het verslagjaar deze functie ondergebracht in een zelfstandige afdeling, welke rechtstreeks aan de CEO rapporteert. Tevens zijn er directe rapportagelijnen opgezet naar de recent ingestelde Risk- en Compliancecommissie van de Raad van Commissarissen. In het verslagjaar is veel aandacht geschonken aan het verhogen van het kennisniveau van de compliance officer. Hij heeft daartoe de Leergang Compliance Professional van het Nederlands Compliance Instituut met succes gevolgd en mag thans de titel Certified Compliance Professional voeren. Op korte termijn zal de afdeling worden uitgebreid. Hierdoor zal zij haar werkterrein kunnen verbreden waardoor deze de volle reikwijdte van de functie zal beslaan, zoals opgenomen in de compliancecharter. Ook heeft er een evaluatie van de in gebruik zijnde software ten behoeve van compliancemonitoring plaatsgevonden. Als uitkomst daarvan is besloten om een nieuw software pakket aan te schaffen om de efficiency en effectiviteit te verbeteren. Het streven is erop gericht om dit systeem in 2013 te installeren. De commerciële ontwikkeling In onze commerciële strategie zijn concrete doelstellingen geformuleerd voor groei van ons marktaandeel, de diversificatie van de baten, de verbetering van de klantgerichtheid en kwaliteit van de dienstverlening en de versterking van de concurrentiepositie. Ter realisatie hiervan wordt een verschuiving doorgevoerd van een oriëntatie op voornamelijk producten, diensten en distributie naar een klantgerichte oriëntatie teneinde het aanbod van producten en diensten beter af te stemmen op de wensen en behoeften van de diverse klantsegmenten. Deze verschuiving wordt geleidelijk gerealiseerd door: • Verbetering van de aansturing van de commerciële activiteiten middels versterking van de interne organisatie en het management. • Het verhogen van de commercialiteit middels meer cross-selling van producten. • Moderniseren en verder inrichten van onze branches als profitcenters. • Centralisatie van zowel de back- als de frontoffices van Hakrinbank en NTFM en vergroting van de commerciële vaardigheden van de frontofficers. • Product- en marktontwikkeling om beter te voorzien in de behoeften van de klant. • Innovatie van distributiekanalen met benutting van de mogelijkheden van moderne informatie- en communicatietechnologie. • Branding van de Hakrinbank gericht op de gewenste positionering in de markt, versterking van het imago en de zichtbaarheid voor haar doelgroepen. • Implementatie van een Customer Relationship Management (CRM) systeem afgestemd op de informatiebehoeften en processen van de bank.


marktaandeel niet afgenomen.

• Het bevorderen van synergie tussen research, productontwikkeling, sales en customer service. In het verslagjaar zijn duidelijke stappen voorwaarts gezet in de richting van de realisatie van de gestelde doelen voor de commerciële afdelingen. Eén en ander heeft blijkens bijgaande tabel ertoe bijgedragen dat de geconsolideerde kredietverlening toenam met SRD 111 miljoen of 13,7% tot SRD 922,7 miljoen. De groei werd vooral gerealiseerd in de sectoren handel, woningbouw en nijverheid en was grotendeels in lijn met onze gebudgetteerde doelstellingen. De geaggregeerde kredietverlening in de bankensector nam toe met 17,4%, waardoor ons marktaandeel enigszins afnam tot 21%. Indien de groei van de beleggingen in schatkistpapier van de Republiek Suriname in beschouwing wordt genomen, is ons

Onze beleggingen in schatkistpapier van de Republiek Suriname namen toe met bijna 300% en wel van SRD 29,2 miljoen tot SRD 115,3 miljoen als gevolg van de sterke toestroom van liquide middelen waarvoor niet direct gezonde uitzettingsmogelijkheden in de kredietverlening aanwezig waren. De kwaliteit van onze kredietportefeuille bleef op goed peil. De non-performing ratio beliep slechts 2% en bleef onder onze norm van maximaal 3% en die van de Centrale Bank van Suriname van 5%. Voor de non-performing kredieten zijn adequate specifieke voorzieningen getroffen.

Kredietverlening naar sectoren (in duizenden SRD) 2012

in %

2011

in %

Agrarische sector

50.608

5

50.846

6

Visserij

32.609

3

30.337

4

722

0

1.484

0

Mijnbouw

11.882

1

8.065

1

Nijverheid

65.604

6

59.835

7

Constructie- en installatiebedrijven

56.175

5

51.732

6

17

0

22

0

Totaal direct productieve sectoren

217.617

21

202.322

24

Handel

309.238

30

229.233

27

5.662

1

7.344

1

Dienstverlening

100.222

10

102.152

12

Woningbouw

163.437

16

146.637

17

Overige (vnl. consumentenkrediet)

126.552

12

123.914

15

Totaal overige sectoren

705.112

68

609.280

72

Totaal commerciële kredieten

922.729

89

811.602

97

Schatkistpromessen (overheid)

115.312

11

29.167

3

1.038.041

100

840.769

100

Bosbouw

Electriciteit, gas en water

Transport, opslag en communicatie

Totaal generaal

De dollariseringsratio in de geconsolideerde kredietverlening nam licht toe en wel van 33,2% naar 35,5%, mede als gevolg van de lagere rente voor vreemde valuta kredieten en de stabiele wisselkoers. Ons beleid inzake terugdringing van de US dollarisering wordt voortgezet. Ook de niet aan de kredietverlening gerelateerde dienstverlening heeft zich gunstig ontwikkeld. Onze bank heeft in het verslagjaar haar leidende positie op de vreemde valutamarkt verder uitgebouwd, waarbij optimaal gebruik is gemaakt van de omstandigheid dat wij vooralsnog de enige bank in Suriname zijn die USD en Euro

geldzendingen kan faciliteren. Buitenlandse banken stellen zeer hoge eisen aan financiële instellingen waarmee deze transacties worden uitgevoerd en wij zijn er gepast trots op dat wij hieraan kunnen voldoen. Vanwege toenemende concurrentie heeft de toename van het volume aan vreemde valutatransacties niet geresulteerd in een navenante groei van de verdiende baten. De ruimere beschikbaarheid van met name US-dollars heeft wel gunstig doorgewerkt op het volume aan foreign transfers en de hiermee verdiende provisies. Ook de kwaliteit van onze service heeft hieraan bijgedragen. www.hakrinbank.com

| 27 |

Het filiaal Flora voor de feestelijke ingebruikname op 20 september 2012.

De bankhal van ons bijkantoor te Flora op de openingsdag.

| 28 |


De verdiende assurantieprovisies zijn in het verslagjaar toegenomen. De winstpotentie van de Assurantie-afdeling moet beter benut worden. Daartoe zal in 2013 een doorlichting van deze afdeling plaatsvinden. Het moderniseringsprogramma van onze kantoren is voortgezet. Zo werd het vernieuwd kantoor te Flora in gebruik genomen. Dit programma zal de komende jaren versneld worden uitgevoerd wat ook de kwaliteit van onze dienstverlening ten goede zal komen. Het beleid om via de filialen actiever cliënten te werven begint successievelijk vruchten af te werpen. Ook is de aansturing van de filialen via het hoofdkantoor verbeterd. Tegen het jaareinde werd het beheer van de zogenaamde probleemkredieten conform planning grotendeels overgedragen aan de Risk Management Department. Hierdoor worden de accountmanagers ontlast van uitwinningstrajecten en kunnen zij zich concentreren op de commerciële activiteiten. Het al enige jaren gevoerde beleid om de pricing te koppelen aan de credit rating is voortgezet en zal gecontinueerd worden. Gedurende de eerste helft van 2013 zullen in het kader van het Risk Based Audit project de Credits Department en de NTFM worden doorgelicht, met steun van externe deskundigen van BDO Assurance. Dit project is voor ons van groot belang. Doelstelling is onder andere de strategie, interne organisatie, bedrijfsprocessen, risicomanagement en interne controle te analyseren en verbetervoorstellen te doen. Uiteindelijk doel is de versterking van de interne organisatie en het “in control” zijn van leidinggevenden.

administraties van de Hakrinbank en de NTFM stappen voorwaarts zijn gezet. Het betalingsverkeer betreft een core bankingfunctie die is ondergebracht bij drie afdelingen, te weten Domestic voor het lokaal betalingsverkeer, Foreign Transfers voor het grensoverschrijdend betalingsverkeer en Cash voor het chartaal betalingsverkeer. Het gaat om afdelingen met een groot aantal medewerkers. Alle drie afdelingen hebben dezelfde doelstelling, namelijk verzorging van en verhoging van de efficiency van het betalingsverkeer met name door verschuiving van chartale naar girale transacties. Centralisatie van werkzaamheden heeft ook als voordeel dat er een betere beleidsmatige aansturing kan plaatsvinden, de administratieve- en controlewerkzaamheden van deze afdelingen kunnen worden geclusterd en de medewerkers efficiënter worden ingezet. In dit kader is de afdeling Payments en Settlements in de tweede helft van 2012 opgezet en bemensd en heeft primair als doel het efficiënter inrichten van de processen van de afdelingen Cash, Domestic en Foreign Transfers in samenspraak met de afdelingen Business Process Efficiency (BPE) en ICT. Dit moet resulteren in het herinrichten en/of automatiseren van processen, waardoor de doorlooptijd verkort en het papiergebruik gereduceerd worden. Dit traject moet ook als resultaat hebben de verbetering van het gebruik van internetbankieren en de ATM-kaart (pinnen en possen). Kostenbeheersing start bij kostenbewustzijn. Om deze reden wordt gewerkt aan verbetering en uitbreiding van het managementinformatiesysteem (MIS) ten behoeve van de afdelingen. Tevens wordt het budgetteringsproces aangescherpt. Het gebruik van hard copy rapportages wordt teruggedrongen.

De vooruitzichten voor het jaar 2013 zijn goed. De gunstige macroeconomische omgeving en de hoge economische groei zullen leiden tot een toenemende kredietvraag. De benodigde funding is deels reeds aanwezig of zal zonder veel moeite kunnen worden aangetrokken met positieve doorwerking op onze rentemarge. De intake zal prudent blijven teneinde een gezonde kredietgroei te realiseren. Bij de budgettering voor 2013 is uitgegaan van redelijke groei cijfers voor de commerciële activiteiten en rendementsverbetering.

De afdeling BPE heeft samen met de ICT afdeling enkele projecten afgerond op het gebied van efficiencyverbetering van het betalingsverkeer door het elektronisch betalen te stimuleren. Het aantal POS apparaten nam in 2012 met 88 toe en het aantal betaaltransacties met 20%. Ook is het aantal ATM transacties met 12% toegenomen, wat betekent dat er geleidelijk aan een verschuiving plaatsvindt naar geldopnamen via geldautomaten. Om de klanten te accommoderen hebben wij ons netwerk uitgebreid met 5 nieuwe ATM’s tot een totaal van 37.

Operationele Efficiëntie Conform onze strategische operationele doelen richten wij ons op het stroomlijnen van processen en op het investeren in ICT mogelijkheden ter optimalisering van de bedrijfsprocessen. Het doel daarbij is verlaging van de operationele kosten en verbetering van de overall cost/value wat onze concurrentiepositie versterkt. Hiervoor is het belangrijk dat bestaande infrastructuur en dan vooral de backoffice en het ICT platform efficiënt worden benut.

Verder streeft de bank ernaar betalingsopdrachten zoveel mogelijk digitaal aangeleverd te krijgen door bij haar klanten de Betaal Opdrachten Applicatie te installeren. Het op een standaard manier aanleveren van betalingsopdrachten maakt het mogelijk om vlot transacties te verwerken. Daarnaast worden klanten aangespoord hun betalingen zelf online te regelen. Om consumenten nog veiliger te laten internetbankieren is de IB-pass geïntroduceerd. Hiermee is naast het inloggen met een gebruikersnaam en wachtwoord een extra beveiliging ingebracht.

Wij werken voortdurend aan het ontwikkelen van ons ICT platform zodat wij meer markten kunnen bedienen en de time to market voor de introductie van nieuwe producten en diensten kan worden verkort. Hierdoor wordt het ook mogelijk gelijksoortige processen, backoffices van het betalingsverkeer alsook de kredietverlening, en de frontoffice te centraliseren. Bij het centraliseren van de verwerking van girale betalingen/overmakingen zijn reeds verbeteringen doorgevoerd, terwijl bij de centralisatie van krediet

De Hakrinbank geeft inmiddels al enkele jaren eigen Mastercard creditcards uit. Er wordt gewerkt aan vergroting van het gebruikersbestand en verhoging van de veiligheid van het gebruik alsook aan verbetering van de service. Met het oog hierop is het monitoren van de transacties van onze kaarthouders geïntensiveerd, terwijl onze kaarthouders nu de mogelijkheid hebben om in real-time hun transacties te bekijken. www.hakrinbank.com

| 29 |

In het kader van waarborging van de continuïteit en beveiliging van bedrijfsprocessen, is onder meer in het filiaal Flora een ICT back-up center geïnstalleerd alsook een back-up van communicatielijnen met de filialen en ATM’s. Met ondersteuning van Deloitte Consulting/Enterprise Risk Services is tegen het einde van 2012 een aanvang gemaakt met twee projecten. Het eerste behelst de (her)formulering van een formeel IT Security en Acceptable Usage beleid teneinde de integriteit van systemen, gegevens en bedrijfsvoering binnen de Hakrinbank te kunnen waarborgen en IT risico’s te minimaliseren. Het tweede project houdt in het (her)formuleren van adequate Business Continuity Management processen om de continuïteit van onze kritische bedrijfsprocessen steeds te kunnen waarborgen. De afronding van deze projecten zal in 2013 plaatsvinden. In 2012 is de efficiency bij de opmaak van controlewerkstukken en tijdige rapportage van onvolkomenheden in de administratie, verbeterd. De beschikbaarheid van het IBM contentmanagersysteem, waardoor onze elektronische databestanden digitaal beschikbaar zijn voor de individuele medewerkers, heeft deze efficiencyslag gefaciliteerd. Om het proces van beheer en monitoring van de in dekking gegeven zekerheden te verbeteren en te automatiseren is een database opgezet waarin de vervaldata zijn vastgelegd van de erfpacht- en grondhuurpercelen en van de krediethypotheken, alsook andere belangrijke informatie met betrekking tot de zekerheden. Er is ook een soortgelijk bestand opgezet waarin alle beslagen op rekeningen en geldswaardige papieren worden bijgehouden. Human Resource Management Ons human resources beleid is één van de belangrijke pijlers van ons strategisch beleid. Kerndoelen zijn, het bouwen van een efficiënte HRM-infrastructuur (o.a. instroom, doorstroom, uitstroom, beoordelingen, functioneringsgesprekken en opleidingen), het verhogen van de commitment en bekwaamheid van de medewerkers en het bouwen aan een lerende organisatie. Om deze doelen te kunnen realiseren wordt gewerkt aan een gezond werkklimaat, het adequaat beschrijven van alle functies binnen de bank, een up-todate beoordelingssystematiek en een aantrekkelijk beloningsbeleid. Leidinggevenden zijn getraind en worden actief begeleid in het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken. Een gespecialiseerd consultancybureau zal de geactualiseerde functiebeschrijvingen waarderen en classificeren. Ook zal het bureau een aangescherpte systematiek voor beoordelen en belonen ontwikkelen, en de salarisstructuur evalueren. Bijdragen aan het behalen van de strategische doelstellingen van de Hakrinbank betekent op het gebied van verlaging van kosten met name het bewust en efficiënt gebruik maken van moderne informatietechnologie. Voor een gebruikersvriendelijk personeelsinformatiesysteem (PIS), gekoppeld aan een salarisprogramma dat voldoet aan de hedendaagse eisen, is tegen het einde van het verslagjaar een overeenkomst met een provider aangegaan. Met dit programma kunnen leidinggevenden snel over actuele managementinformatie beschikken die belangrijk is voor het coachen en beoordelen van hun medewerkers. De verdere implementatie | 30 |

hiervan zal in 2013 plaatsvinden. Er is een beleidsplan Interne Communicatie en bijbehorend plan van aanpak opgemaakt. Er zijn gesprekken gevoerd met een bedrijf voor het uitvoeren van het plan van aanpak, dat o.a. inhoudt het actualiseren van het intranet; dit project zal doorlopen naar 2013. In 2012 is de interne communicatie verbeterd door regelmatig de medewerkers te informeren over voor hen belangrijke zaken door middel van HR Notes op intranet. Het communicatieplan moet leiden tot een verbeterde en meer gestructureerde interne communicatie, wat medewerkers moet motiveren en stimuleren. Continue ontwikkeling van het personeel en van de organisatie is een must om blijvend competitief voordeel te behalen. Door een actief opleidingsbeleid beginnen medewerkers steeds meer te beseffen dat ontwikkeling door middel van kennisvergaring een belangrijk middel is om hun performance te verbeteren en carrière te maken. Dit beleid moet er onder meer voor zorgen dat competente en gemotiveerde medewerkers ook bijdragen aan de verhoging van hun arbeidsproductiviteit. Zo hebben in 2012 ruim 200 medewerkers deelgenomen aan een cursus of zijn gestart met een meerjarige opleiding. Het betrof o.a. bankcursussen (NIBE), cursussen Excel voor beginners en gevorderden, cursussen en workshops op het gebied van tegengaan van witwassen, fraudebestrijding, risk management, en trainingen klantgericht denken en doen om beter te kunnen functioneren in hun werk. In 2012 was er een instroom van negen nieuwe medewerkers. Deze groei is enerzijds het gevolg van vervanging van medewerkers die op korte termijn de dienst zullen verlaten vanwege o.a. het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, en anderzijds vanwege de toename van onze bedrijfsactiviteiten. In totaal zijn 13 medewerkers in 2012 uit dienst getreden, waaronder vier vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, te weten de heren S. Mohan en C. Mathoera en dames W. Jodikromo en M. Tjon A Ten. In het verslagjaar waren er 10 jubilarissen. De dames D. HolwijnCodrington, R. van Leeuwaarde en K. Popke, en de heren R. Klein en A. Veldhuizen vierden hun 35-jarig en de heren H. Amadsalipan, R. Bergtop, R. Goede, J. Moesredjo en C. Pinas hun 30-jarig dienstverband.


In verband met het 45 jarig bestaan van de NTFM, doneerde zij USD 6,000 aan de Stichting Wi-Oso voor de aanpassing van een woonhuis waarin een persoon met een lichamelijke beperking zal komen te wonen. Op de foto de overhandiging van de cheque door dhr. drs. R. Sitaram, hoofd NTFM.

Overhandiging van een cheque van USD 20,000 door algemeen directeur drs. J. Bousaid aan de voorzitter van het Universiteitsbestuur van de ADEKUS, dr. R. Sidin, zijnde de jaarlijkse bijdrage van de Hakrinbank aan haar leerstoel “Geld-, Krediet- en Bankwezen” De leerstoel heeft haar nut in de praktijk bewezen en inmiddels zijn er 5 studenten afgestudeerd. Op de achtergrond is Prof. Dr. A. Caram, die de leerstoel momenteel bemenst.

www.hakrinbank.com

| 31 |

Nationale Trusten Financierings Maatschappij N.V. Inleiding Onze dochteronderneming, de Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij N.V. (NTFM) herdacht op 1 juli 2012 haar 45-jarig bestaan. In deze periode heeft zij haar bestaansrecht bewezen door een wezenlijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het consumentenkrediet. Met haar steun konden vele Surinamers een eigen huis bouwen of kopen. Ook faciliteerde zij de rijstsector in Nickerie door middel van progressieve financieringsmodaliteiten voor boeren en rijstverwerkers. Ter gelegenheid van dit lustrum werden diverse festiviteiten georganiseerd, waaronder een geslaagde ontvangst voor relaties. Ook werd een persoonlijke lening voor de studiefinanciering voor studenten op hoger onderwijs niveau op de markt gebracht. Er zijn bevredigende resultaten geboekt. De productiedoelstellingen zijn voor alle productcategorieën (met uitzondering van de 7%-hypotheken) gerealiseerd. Ook heeft het commerciëler inzetten van de branches vruchten afgeworpen. Deze zijn gefaciliteerd door het verder centraliseren van backoffice taken en het efficiënter maken van het kredietverleningsproces. Het balanstotaal groeide met 14% ten opzichte van 2011 en wel van SRD 196 miljoen naar SRD 223 miljoen, de bedrijfsopbrengsten met 6% tot SRD 16,5 miljoen en de winst vóór belasting met 4% tot SRD 8,9 miljoen. Er is verder gewerkt aan verbetering van de interne organisatie en stroomlijning van bedrijfs-

Hakrinbank Real Estate N.V. De oprichtingsakte van deze vennootschap, waarin de Hakrinbank NV voor 100% participeert, is op 25 mei 2012 gepubliceerd in het Staatsblad van de Republiek Suriname. De statutaire doelstelling van deze dochteronderneming omvat het kopen, verkopen en/of exploiteren van onroerende goederen. In het verslagjaar hebben de activiteiten zich beperkt tot het voldoen aan de statutaire en andere formele vereisten om aan het maatschappelijk verkeer deel te nemen. In dit kader is er SRD 200.000 van het geplaatst kapitaal gestort door onze bank en zijn intern-organisatorische maat| 32 |

processen. In het kader van het Risk Based Audit project wordt dit traject voortgezet in 2013. Voorts zijn de consumptief geaarde kredietproducten onder beheer van de Hakrinbank overgedragen aan de NTFM. Hypothecaire uitzettingen De hypothecaire uitzettingen namen in het verslagjaar toe met 15% tot bijna SRD 130 miljoen. Er werd een stevige impuls gegeven aan de productie van commerciële hypotheken, door middel van een gerichte focus op specifieke marktsegmenten en de intensivering van de acquisitie via ons netwerk. De groei van de 7% hypotheekleningen was minder dan gebudgetteerd, ondanks intensieve marketing acties. Termijnleningen (objectfinanciering) De termijnleningen namen toe met ruim 9% tot circa SRD 57 miljoen, mede door de gedecentraliseerde intake via de filialen. De vraag naar objectfinancieringen steeg als gevolg van de gunstige macro-economische omgeving. Naast de tweedehandse markt van voertuigen is die voor nieuwe met succes actiever bewerkt. Persoonlijke leningen De persoonlijke leningen zijn toegenomen met ruim 16% tot SRD 34 miljoen, ondanks de toegenomen concurrentie zowel van partijen in de financiële sector als van handelshuizen die hun waar op krediet aanbieden. De gebudgetteerde doelstellingen zijn gerealiseerd. De grotere focus op de hogere inkomenssegmenten heeft hieraan bijgedragen. Vermogensbeheer Het door ons beheerde vermogen van derden nam in 2012 toe met 18%, mede door de verdere groei van de vraag naar kredieten luidende in Amerikaanse dollars. Vooruitzichten voor 2013 De gunstige macro-economische omgeving en de verwachte verdere economische groei zullen positief doorwerken op de vraag naar consumentenkredieten. Er wordt rekening gehouden met een toename in de bedrijfsactiviteiten. Eén en ander zal resulteren in verbetering van het rendement.

regelen, waaronder het inrichten van de financiële administratie, getroffen. In het begin van 2013 heeft de benoeming van een Raad van Commissarissen, inschrijving in het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, alsmede registratie bij de belastingdienst plaatsgevonden. Wij zijn thans bezig met het opstellen van een businessplan inzake de te ontplooien bedrijfsactiviteiten en de daarbij te stellen prioriteiten. Wij streven ernaar om in de tweede helft van 2013 een aanvang te maken met de bedrijfsactiviteiten.


De prachtige aankleding van de ontvangstruimte alwaar de receptie ter gelegenheid van het 45-jarig jubileum van de NTFM werd gehouden.

De directie en stafmedewerkers van de NTFM heten genodigden welkom op de receptie ter gelegenheid van het jubileum.

www.hakrinbank.com

| 33 |

De financiële ontwikkeling van de bank De financiële resultaten van onze bank waren wederom gunstig. Het balanstotaal en de winst namen toe. De financiële doelstellingen werden in bevredigende mate gerealiseerd ondanks de grotere concurrentie op de lokale markt, de verhoging van de vreemde valuta kasreservepercentages door de Centrale Bank van Suriname en de nog steeds erg lage internationale rentetarieven. Geconsolideerde balans Het balanstotaal, een indicator van de bedrijfsomvang, steeg in het verslagjaar met SRD 386,1 mln., ofwel 26,1% tot SRD 1.864,6 mln. Dit was iets hoger dan in 2011 en hoger dan de groei van 22,6% van het gehele bankwezen, waardoor ons marktaandeel iets toenam. Aan de actiefzijde van de balans was de stijging van het balanstotaal hoofdzakelijk te zien in de posten Liquide middelen, Schatkistpapier en Vorderingen op klanten. De Liquide middelen namen fors toe en wel met circa 79% tot SRD 325,4 miljoen, wat verband hield met de toename van de aan onze instelling toevertrouwde middelen. De groei is in hoge mate gecorreleerd met de ruime liquiditeitstoename in de Surinaamse economie. Tijdelijk overtollige liquiditeit werd deels belegd in Schatkistpapier van de Republiek Suriname; deze post nam toe met SRD 86,1 miljoen tot SRD 115,3 miljoen. De post Vorderingen op klanten, hoofdzakelijk voortvloeiende uit de kredietverlening, steeg van SRD 811,6 miljoen tot SRD 922,7 miljoen aan het einde van het verslagjaar. Deze toename van SRD 111,4 miljoen ofwel circa 13,7% deed zich voor zowel in het corporate– alsook het consumenten marktsegment dat door onze dochteronderneming, de Nationale Trust– en Financierings Maatschappij, wordt bediend. De krediet dollariseringsratio nam licht toe met 2,3 procentpunten tot 35,5%. Onze beleidsdoelstelling om deze ratio terug te dringen blijft gehandhaafd. De groei in de kredietverlening vond voornamelijk plaats in de sectoren handel, woningbouw en de nijverheid. Aan de passiefzijde van de balans stegen Schulden aan klanten met SRD 308,8 miljoen ofwel circa 24,2% tot SRD 1.582,9 miljoen. De post Spaargelden, waaronder de lange termijn aangetrokken gelden, nam met 21,6% toe, terwijl de post Andere Schulden, | 34 |

Balanstotaal (in mln SRD) 2,000

1,864.6

1,800 1,600

1,478.4

1,400

1,273.4

1,200 1,000

1,110.2 972.6

800 600 400 200 0 2008

2009

2010

2011

2012

waaronder de tegoeden op girorekeningen, met 26,6% toenam. De Schulden aan kredietinstellingen namen toe met SRD 49,3 miljoen tot SRD 113,0 miljoen. Deze post bestaat vooral uit de rekeningcourantverhouding met lokale banken, voortvloeiende uit de dagelijkse clearing van interbancaire transacties. Het eigen vermogen zal - indien de aandeelhouders het winstverdelingsvoorstel goedkeuren – per saldo met circa SRD 17,9 miljoen ofwel 16,4% toenemen tot SRD 127,2 miljoen, vooral als gevolg van een toevoeging aan de Algemene Reserve van SRD 18,3 miljoen. Hierdoor neemt deze toe tot SRD 109,9 miljoen. De aangroei van het eigen vermogen vergroot de financiële soliditeit van de bank en de financiële ruimte om meer en grotere kredietaanvragen in behandeling te nemen.


De zogenaamde buitenbalansposten, waaronder verstrekte garanties en geopende L/C’s, die vanwege hun risico invloed hebben op de solvabiliteitstoetsing, namen toe met SRD 20,3 miljoen tot SRD 61,1 miljoen. Geconsolideerde resultaten De geconsolideerde resultaten lieten op zich een bevredigende groei zien en waren iets hoger dan gebudgetteerd. Het groeitempo zwakte af in het verslagjaar, omdat de totale bedrijfsopbrengsten in 2011 incidenteel hoog waren als gevolg van het effect van de devaluatie van de SRD op onze eigen vreemde valutapositie.

Niet-interestbaten De niet-interestbaten namen in mindere mate toe en wel met 0,8% tot SRD 27,4 miljoen, waardoor het aandeel in de totale bedrijfsopbrengsten licht afnam tot 26,5%. Ons streven is dit percentage geleidelijk aan te verhogen tot 33,3. De provisie en overige bedrijfsopbrengsten groeiden met SRD 3,1 miljoen, ofwel 13,7% tot SRD 25,5 miljoen. Deze toename kan voornamelijk toegeschreven worden aan de verdiensten uit het buitenlandse betalingsverkeer vanwege hogere transactievolumes, afsluitprovisie kredieten en vreemde valuta provisies. Het resultaat uit financiële transacties nam af met SRD 2,8 miljoen tot SRD 2,0 miljoen, vooral als gevolg van het eerder besproken devaluatie-effect.

Bedrijfsresultaat vóór belastingen (in mln SRD) 45.0

43.80

43.0 41.0

39.15

Bedrijfslasten De operationele bedrijfslasten stegen met SRD 3,6 miljoen ofwel 6,7% tot circa SRD 57,9 miljoen, de personele kosten met 7,1%, en de overige bedrijfslasten met 8,2%. De toename van de personeelskosten vloeide met name voort uit de afgesloten CAO. De stijging van de overige bedrijfslasten was vooral het gevolg van de gestegen kosten voor automatisering, reclame en advertenties, alsook begeleidings- en advieskosten.

39.0

De dotatie aan de Voorziening kredietrisico’s bedroeg SRD 1,9 miljoen, hetgeen lager is dan in 2011. De goede algemene kwaliteit van de kredietportefeuille, mede als gevolg van het prudent kredietintakebeleid en het alert kredietbeheer hebben hieraan bijgedragen.

37.0 35.0 33.0 31.10

Ratio’s

31.0 28.42

29.0 27.0

26.31

25.0 2008

2009

2010

2011

2012

De winst vóór belastingen nam toe met SRD 4,7 miljoen, ofwel 12,0% tot SRD 43,8 miljoen. De toename was de consequentie van een stijging van de bedrijfsopbrengsten met SRD 3,7 miljoen ofwel 3,7% tot SRD 103,6 miljoen en een afname van de bedrijfslasten met SRD 1,0 miljoen ofwel 1,7% tot SRD 59,8 miljoen. Bedrijfsopbrengsten

Solvabiliteit De capitalratio, gedefinieerd als het aandeel van het zichtbare eigen vermogen in het balanstotaal, bedroeg per ultimo van het verslagjaar 6,82%, hetgeen 0,6 procentpunt lager is dan in het voorgaande jaar. De afname is veroorzaakt doordat de groei van het balanstotaal hoger uitviel dan die van het eigen vermogen. Het zichtbare eigen vermogen in procenten van de Vorderingen op klanten nam wel toe met 0,32 procentpunt tot 13,78. De BIS-ratio, die een betere maatstaf is voor de beoordeling van de solvabiliteit van een bank omdat zij het eigen vermogen relateert aan de som van de naar risicograad gewogen activa, beliep 15,08% vergeleken met 14,87% per eind 2011. Onze bank voldoet zoals gebruikelijk ruimschoots aan deze door de Centrale Bank van Suriname gestelde solvabiliteitstoetsingsnorm, die gebaseerd is op het Bazel I kapitaalakkoord dat een eis van tenminste 8 procent stelt.

Interestbaten De interestbaten stegen met SRD 3,4 miljoen tot SRD 76,2 miljoen. Deze stijging was het resultaat van enerzijds de groei van de kredieten schatkistpapierportefeuille en anderzijds een daling van de interestmarge als gevolg van gestegen fundingkosten door de toestroom van liquiditeiten. De interestbaten namen met 8,4% toe, terwijl de interestlasten met 18,8% toenamen.

www.hakrinbank.com

| 35 |

BIS ratio (in %)

16 14.26

14 12

14.72

14.87

15.08

De RoA nam af van 1,82 naar 1,68. De sterkere stijging van het balanstotaal (vooral veroorzaakt door de liquiditeitsgroei) ten opzichte van die van de nettowinst lag hieraan ten grondslag. De aangetrokken middelen worden geleidelijk aan interestgenererend uitgezet, waardoor er temporair tegenover hogere interestlasten geen evenredig hogere interestbaten staan met als consequentie een afname van de interestmarge. De krimp van de interestmarge is versterkt geworden door neerwaartse druk op debetrentetarieven en opwaartse druk op credit interesttarieven als gevolg van een toename van de concurrentie in het bankwezen. Ook was de groei van de overige bedrijfsopbrengsten beperkt.

11.49

10 8 6 4 2 0 2008

Rentabiliteit De RoE bedroeg 23,7% en is absoluut bezien op een goed niveau. Door de procentueel sterkere toename van het eigen vermogen ten opzichte van de nettowinst nam echter de ratio met 1,7 procentpunt af. We zijn tevreden met het niveau van de RoE, gezien de gunstige onderliggende ontwikkeling, namelijk een significante toename van het eigen vermogen mede door de uitkering van een deel van het dividend van het boekjaar 2011 in aandelen.

2009

2010

2011

2012

Onze doelstelling is de RoA te verhogen vooral door groei van de overige bedrijfsopbrengsten en door efficiencybevorderende maatregelen.

Return on equity (in %)

40 35

Return on assets (in %)

2.00

24.3

25

25.4

23.7

1.00

15

0.75

10

0.50

5

0.25

0

0

| 36 |

1.68

1.67

1.25

20

2009

1.82

1.50

28.0

2008

1.75

1.75

34.4

30

1.90

2010

2011

2012

2008

2009

2010

2011

2012


Efficiencyratio (in %)

60

55

55

56

54

56

50 40

Resultaten benchmarkonderzoek De belangrijkste indicatoren die wij hanteren om onze bedrijfsperformance te meten en te monitoren zijn de financiele ratios Return on Assets (RoA), welke het rendement op onze activa weerspiegelt, de Return on Equity (RoE), welke het rendement op ons eigen vermogen weergeeft en de efficiencyratio, als indicator van onze operationele efficiency, alsmede de non-performing ratio, welke een indicatie is van de kwaliteit van onze belangrijkste activa, de kredietportefeuille.

30

Bij de jaarlijkse beoordeling van onze bedrijfsperformance nemen wij niet alleen de absolute ontwikkeling van de indicatoren voor de bedrijfsperformance in beschouwing, maar ook die van enkele grotere banken uit Suriname en het Caraïbisch gebied.

20 10 0 2008

2009

2010

2011

2012

Operationeel De efficiencyratio, gedefinieerd als de kosten minus de voorzieningen voor kredietrisico’s in procenten van de totale opbrengsten, verslechterde in 2012 met 1,6 procentpunt naar 55,9%. Dit was een gevolg van de sterkere toename van de operationele bedrijfslasten en wel met 6,7% in vergelijking met de bedrijfsopbrengsten die met 3,7% stegen. Ons streven blijft erop gericht de ratio omlaag te brengen door opvoering van de operationele productiviteit. Om deze reden wordt prioriteit gegeven aan aanscherping van het balansbeheer, verhoging van de verdiencapaciteit, doorvoering van kostenbesparende- en efficiencyverhogende maatregelen middels de aanpassing en stroomlijning van de bedrijfsorganisatie en -processen.

De peer group bestaat uit NCB Jamaica Ltd., Republic Bank Ltd., Scotiabank Trinidad & Tobago Ltd., Barbados National Bank Inc., Republic Bank (Guyana) Ltd, DSB Bank N.V. en CIBC First Caribbean International Bank Ltd. Het benchmarkonderzoek dat wij hiertoe verrichten levert voor 2012 een vrij gunstig beeld op. In vergelijking met de peer group is onze performance, zoals tot uitdrukking gebracht in de Efficiencyratio voor verbetering vatbaar en de Return on Assets (RoA) redelijk. Onze Return on Equity (RoE) en de non-performing ratio zijn zeer goed. De RoA van Surinaamse banken wordt overigens negatief beïnvloed door de hoge kasreserveverplichtingen van de Centrale Bank van Suriname, waardoor een aanzienlijk deel van hun activa niet of relatief minder rendeert. Ook is de belastingdruk alhier hoger dan in de omliggende regio. Onze non-performing ratio kredieten steekt gunstig af in vergelijking met de peer group. Ook ligt de ratio onder onze interne norm van maximaal 3%, en is zij ook lager dan het maximum van 5% dat de Centrale Bank van Suriname hanteert.

Resultaten benchmarkonderzoek 2012 (cijfers in %) Instelling

RoA

RoE

Efficiencyratio

Non-performing ratio

NCB Jamaica Ltd.

2,72

15,7

58

7,14

Republic Bank Ltd.

2,48

15,5

49,7

3,30

Scotiabank Trinidad &Tobago Ltd.

3,14

18,5

45,8

2,25

Barbados National Bank Ltd.

1,12

7,1

67,2

8,05

Republic Bank Guyana Ltd.

1,85

19,6

49,0

3,70

CIBC First Caribbean International Bank

0,63

4,4

64,1

12,40

DSB Bank N.V.

1,37

19,5

54

Hakrinbank N.V.

1,68

23,7

55,9

N.B. 2

Bron: Externe Jaarverslagen 2012

www.hakrinbank.com

| 37 |

International Financial Reporting Standards (IFRS) Ons streven is er op gericht de kwaliteit van onze externe verslaggeving te verbeteren, teneinde ook de verantwoording over de geleverde prestaties aan onze aandeelhouders en andere belanghebbenden te optimaliseren. In dit kader zijn wij voornemens om de jaarrekening 2013 conform IFRS op te maken. In het verslagjaar zijn er in verband met deze transitie belangrijke voorbereidende stappen gezet. Met ondersteuning van de externe accountant zijn alle verschillen tussen IFRS en onze huidige accounting principles via een gap-analyse in kaart gebracht en zijn de noodzakelijke stappen in tijd uitgezet ter overbrugging van deze gaps.

Hakrinbank aandelen Ons dividendbeleid richt zich op een uitkering van 1/3 deel van de nettowinst aan de aandeelhouders. Hierbij wordt mede rekening gehouden met onze liquiditeit, solvabiliteit, winstgevendheid en groeidoelstellingen. Mede door dit voor de aandeelhouders aantrekkelijk beleid en de gestadige winstgroei, laten de winst en het dividend per aandeel een opgaande lijn zien, terwijl de koers/ winstverhouding zeer gunstig is. Onderstaande tabel illustreert één en ander. De daling van het dividend in procenten van de gemiddelde beurskoers komt door de sterke stijging van de beurskoers in 2012.

Kerncijfers inzake Hakrinbank aandeel (in SRD) 2012

2011

2010

2009

2008

Koers per aandeel (Effectenbeurs)

Per ultimo

295,00

225,00

205,00

190,00

174,00

Intrinsieke waarde per aandeel

260,12

234,65

189,66

161,85

116,97

144.249

104.782

95.468

88.482

81.031

Nettowinst per aandeel

57,38

53,80

42,74

39,06

36,15

Dividend per aandeel

20,00

19,75

14,40

13,00

12,00

7,7

9,2

7,3

7,1

7,4

113,4

95,9

108,1

117,4

148,8

5,1

4,2

4,8

4,9

4,8

Marktkapitalisatie (x SRD 1.000)

Dividend in % gemiddelde beurskoers Koers/intrinsieke waarde in % Koers/winstverhouding

Winstbestemmingsvoorstel voor het boekjaar 2012 Het verbeterde bedrijfsresultaat stelt ons in staat om aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor te stellen om hogere bedragen uit te keren aan dividend, alsook toe te voegen aan onze reserves. Dit beleid komt zowel de aandeelhouders als ook de soliditeit van de bank ten goede. Het winstbestemmingsvoorstel houdt het volgende in: 1. Uitkering van een dividend in contanten van SRD 20,00 per aandeel van nominaal SRD 0,15 waarmee een totaal bedrag gemoeid is van SRD 9,8 miljoen. In augustus 2012 is er reeds SRD 5,60 als interimdividend uitgekeerd, waardoor het slotdividend SRD 14,40 bedraagt. 2. Toevoeging van het resterende winstsaldo ten bedrage van SRD 18,3 miljoen aan de Algemene Reserve, waardoor het eigen vermogen uitkomt op SRD 127,2 miljoen. Vooruitzichten voor 2013 De vooruitzichten voor ons bedrijf zijn goed. Economische groei, grootschalige publieke en private investeringen en een redelijk stabiele macro-economische omgeving zullen gunstig doorwerken op ons businessvolume en zullen de vraag naar kredieten opstuwen. Door verhoging van onze commerciële inspanningen zal ernaar gestreefd worden een verdere productiegroei te realiseren. Met het oog op rendementsverbetering richten wij ons ook op de verhoging van de efficiency en kostenbeheersing. In het budget voor 2013 is rekening gehouden met een evenwichtige groei van de bank en een verbetering van de rentabiliteit. | 38 |

Dankzegging Onze medewerkers hebben uitstekende prestaties geleverd en daardoor bijgedragen aan de bedrijfsperformance. Wij zijn hen dank verschuldigd voor hun inzet en loyaliteit. Wij zijn de leden van de Raad van Commissarissen erkentelijk voor de vruchtbare samenwerking en onze gewaardeerde klanten voor hun business, het geschonken vertrouwen en de loyaliteit.


Directie Hakrinbank N.V. Drs. J.D. Bousaid, Algemeen Directeur

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan:

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en Directie van de Hakrinbank N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Hakrinbank N.V. (“de vennootschap”) te Paramaribo, gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke balans per 31 december 2012, de geconsolideerde en de vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2011 en het geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2012, met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met algemeen aanvaarde controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van de Hakrinbank N.V. per 31 december 2012 en van het resultaat en de kasstromen over 2012 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving.


Lutchman & Co | An independent correspondent firm of Deloitte Touche Tohmatsu Namens deze was getekend Drs. M.R.A. Lutchman RA

www.hakrinbank.com

| 39 |

| 40 |


HAKRINBANK N.V. Jaarrekening 2012

Bestaande uit:

geconsolideerde balans vóór voorstel winstverdeling

geconsolideerde balans ná voorstel winstverdeling

geconsolideerde winsten verliesrekening

geconsolideerd kasstroomoverzicht

vennootschappelijke balans vóór voorstel winstverdeling

vennootschappelijke balans ná voorstel winstverdeling

vennootschappelijke winsten verliesrekening toelichting

www.hakrinbank.com

| 41 |

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 Vóór VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD) 2012

2011

ACTIVA Liquide middelen

325.446.516

181.943.942

Schatkistpapier

115.311.885

29.167.431

Vorderingen op kredietinstellingen

432.692.887

396.416.452

Vorderingen op klanten

922.729.199

811.601.771

Effecten

20.534.446

20.257.499

1.411.550

1.411.550

40.592.406

34.379.309

5.834.481

3.230.827

1.864.553.370

1.478.408.781

113.023.337

63.696.444

- Spaargelden

719.715.395

592.073.097

- Andere schulden

863.191.516

681.999.949

Deelneming Materiële vaste activa Overlopende activa

PASSIVA Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan klanten:

Overige schulden

7.070.168

7.073.785

Overlopende passiva

5.599.277

4.274.438

21.716.548

18.614.512

1.730.316.241

1.367.732.225

73.347

69.854

916

916

Voorzieningen

Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000 Geplaatst en gestort kapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve

17.190.099

17.551.437

Algemene reserve

88.915.474

67.999.837

Resultaat verslagjaar

28.057.293

25.054.512

134.237.129

110.676.556

1.864.553.370

1.478.408.781

54.102.473

31.501.072

6.985.598

9.330.612

61.088.071

40.831.684

Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties Verplichtingen wegens onherroepelijke accreditieven

Paramaribo, 12 april 2013 Raad van Commissarissen: President-Commissaris Mr. R.T.W. Vos Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris G.K.T. Lau MBA Ir. R.A. Mac Donald Mr. C. Vos-Ritfeld Dhr. R.S. Smit

| 42 |

Directie: Drs. J.D. Bousaid Algemeen Directeur Drs.G.M. Raghoenathsingh MBA Operations Directeur


GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 Ná VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD) 2012

2011

325.446.516

181.943.942

ACTIVA Liquide middelen Schatkistpapier

115.311.885

29.167.431


432.692.887

396.416.452


922.729.199

811.601.771

Effecten

20.534.446

20.257.499

1.411.550

1.411.550

40.592.406

34.379.309


5.834.481

3.230.827

1.864.553.370

1.478.408.781

113.023.337

63.696.444

- Spaargelden

719.715.395

592.073.097

- Andere schulden

PASSIVA Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan klanten: 863.191.516

681.999.949

Overige schulden

14.111.494

8.474.366

Overlopende passiva

5.599.277

4.274.438

Voorzieningen

21.716.548

18.614.512

1.737.357.567

1.369.132.806

73.347

69.854

916

916

17.190.099

17.551.437

Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000 Geplaatst en gestort kapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Algemene reserve


109.931.441

91.653.768

127.195.803

109.275.975

1.864.553.370

1.478.408.781

54.102.473

31.501.072

6.985.598

9.330.612

61.088.071

40.831.684

Paramaribo, 12 april 2013 Raad van Commissarissen: Mr. R.T.W. Vos President-Commissaris Drs. A.K. Moensi-Sokowikromo RC Vice President-Commissaris G.K.T. Lau MBA Ir. R.A. Mac Donald Mr. C. Vos-Ritfeld Dhr. R.S. Smit


www.hakrinbank.com

| 43 |

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 (in SRD)

2012

2011

Interestbaten

106.940.837

98.644.883

Interestlasten

30.766.340

25.908.043

Interestmarge

76.174.497

72.736.840

Provisie

25.431.823

22.095.884

1.967.091

4.815.476

50.030

310.362

103.623.441

99.958.562

Personeelskosten

37.106.425

34.634.582

Afschrijvingen

5.205.325

5.211.791

15.614.704

14.435.675

BEDRIJFSOPBRENGSTEN

Resultaat financiële transacties Overige bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN

Overige bedrijfslasten Voorziening kredietrisico’s

WINST VÓÓR BELASTING

1.857.467

6.528.840

59.783.921

60.810.888

43.839.520

39.147.674

Inkomstenbelasting

15.782.227

14.093.162

WINST NÁ BELASTING

28.057.293

25.054.512


| 44 |



GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012 (in SRD)

2012

2011

43.839.520

39.147.674

Afschrijvingen materiële vaste activa

5.205.326

5.211.791

Mutatie in voorzieningen

5.185.745

4.327.758

54.230.591

48.687.223

-86.144.454

9.894.818

Kasstroom uit operationale activiteiten Resultaat vóór belastingen Aangepast voor:

(Toename) / Afname schatkistpapier (Toename) / Afname vorderingen op kredietinstellingen (Toename) / Afname kredietverlening (Toename) / Afname effecten

-36.276.435

-131.396.953

-112.984.895

-99.923.370

-276.947

-3.826.367

(Toename) / Afname overlopende activa

-2.604.555

1.093.805

Toename / (Afname) schulden aan kredietinstellingen

49.326.893

-39.450.372

308.833.865

225.160.625

1.324.839

1.150.424

-469.981

199.033

Betaalde inkomstenbelasting

-15.899.050

-12.167.926

Netto-kasstroom uit operationele activiteiten

159.059.871

-579.060

-11.519.132

-3.750.428

39.732

110.006

Toename / (Afname) schulden aan klanten Toename / (Afname) overlopende passiva Toename / (Afname) overige schulden

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa (Toename) / Afname onderhanden investeringen

60.978

-2.567.926

Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten

-11.418.422

-6.208.348

Dividend in contanten

-4.138.875

-6.985.440

Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten

-4.138.875

-6.985.440

143.502.574

-13.772.848

181.943.942

195.716.790

325.446.516

181.943.942

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

(Afname) / Toename in kasmiddelen Liquide middelen per 1 januari Liquide middelen per 31 december

Het kasstroomoverzicht is opgenomen volgens de indirecte methode. Hierin zijn de mutaties die leiden tot een wijziging in de liquide middelen in aanmerking genomen.



www.hakrinbank.com

| 45 |

VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 VóóR VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD) 2012

2011

ACTIVA Liquide middelen

325.446.516

181.943.942

Schatkistpapier

115.311.885

29.167.431


432.692.887

396.416.452


702.515.771

617.913.682

Effecten

20.534.446

20.257.499

220.053.833

194.959.554

40.555.911

34.291.275

5.072.619

2.644.155

1.862.183.868

1.477.593.990

113.023.338

63.696.444

- Spaargelden

719.713.395

591.992.828

- Andere schulden

861.875.094

681.493.597


PASSIVA Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan klanten:

Overige schulden

7.070.168

7.073.785

Overlopende passiva

4.548.196

4.046.268

21.716.548

18.614.512

1.727.946.739

1.366.917.434

73.347

69.854

916

916

Voorzieningen

Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000 Geplaatst en gestort kapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve

17.190.099

17.551.437

Algemene reserve

88.915.474

67.999.837

Resultaat verslagjaar

28.057.293

25.054.512

134.237.129

110.676.556

1.862.183.868

1.477.593.990

54.102.473

31.501.072

6.985.598

9.330.612

61.088.071

40.831.684



| 46 |



VENNOOTSCHAPPELIJK BALANS PER 31 DECEMBER 2012 Ná VOORSTEL WINSTVERDELING (in SRD) 2012

2011

325.446.516

181.943.942

ACTIVA Liquide middelen Schatkistpapier

115.311.885

29.167.431


432.692.887

396.416.452


702.515.771

617.913.682

Effecten Deelneming Materiële vaste activa Overlopende activa

20.534.446

20.257.499

220.053.833

194.959.554

40.555.911

34.291.275

5.072.619

2.644.155

1.862.183.868

1.477.593.990

113.023.338

63.696.444

- Spaargelden

719.713.395

591.992.828

- Andere schulden

PASSIVA Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan klanten: 861.875.094

681.493.597

Overige schulden

14.111.494

8.474.366

Overlopende passiva

4.548.196

4.046.268

Voorzieningen

21.716.548

18.614.512

1.734.988.065

1.368.318.015

73.347

69.854

916

916

17.190.099

17.551.437

Maatschappelijk kapitaal SRD 120.000 Geplaatst en gestort kapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Algemene reserve


109.931.441

91.653.768

127.195.803

109.275.975

1.862.183.868

1.477.593.990

54.102.473

31.501.072

6.985.598

9.330.612

61.088.071

40.831.684



www.hakrinbank.com

| 47 |

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012 (in SRD)

2012

2011

93.714.818

86.120.444

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Interestbaten Interestlasten

30.755.869

25.902.747

Interestmarge

62.958.949

60.217.697

Provisie

22.546.539

19.507.416

1.967.091

4.815.476

52.187

312.519

87.524.766

84.853.108

31.635.732

29.833.550

Resultaat financiële transacties Overige bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN Personeelskosten Afschrijvingen

5.193.518

5.192.287

14.155.843

13.039.793

1.602.256

6.184.147

52.587.349

54.249.777

WINST VÓÓR BELASTING

34.937.417

30.603.331

Inkomstenbelasting

12.577.470

11.017.199

22.359.947

19.586.132

5.697.346

5.468.380

28.057.293

25.054.512

Overige bedrijfslasten Voorziening kredietrisico’s

Resultaat deelneming (na belasting) WINST NÁ BELASTING


| 48 |



TOELICHTING BEHORENDE BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING PER 31 DECEMBER 2012 Algemeen Er is zowel een balans vóór als een balans ná winstverdeling opgemaakt. De winstverdeling over 2011 is op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei 2012 als volgt vastgesteld (bedragen in SRD): Nettowinst Contant dividend Dividend in aandelen Toevoeging aan de Algemene Reserve

25.054.512 3.725.568 3.493 21.325.451

Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaardeerd op hun nominale waarde. De uitstaande vorderingen en schulden in vreemde valuta zijn omgerekend tegen op balansdatum geldende koersen van de Centrale Bank van Suriname voor aankoop van bankpapier (2012: USD 1 = SRD 3,25 en EUR 1 = SRD 4,272 / 2011: USD 1 = SRD 3,25 en EUR 1 = SRD 4,176). Op de vorderingen op klanten zijn specifieke voorzieningen uit hoofde van kredietrisico’s in mindering gebracht. Jaarlijks wordt de (per saldo) mutatie in deze voorzieningen in de winsten verliesrekening verantwoord. De inkomstenbelasting zoals deze is opgenomen in de winsten verliesrekening is berekend over de commerciële winst (na aftrek van het resultaat op deelnemingen). Het verschil met het werkelijk verschuldigde bedrag is deels gemuteerd in de voorziening latente belastingverplichtingen en deels in de herwaarderingsreserve.

De materiële vaste activa zijn voor wat betreft de onroerende goederen gewaardeerd op vervangingswaarden waarbij, met uitzondering van de terreinen, lineaire afschrijvingen in mindering zijn gebracht op basis van de geschatte economische levensduur. De transportmiddelen en inventaris zijn gewaardeerd op aanschafwaarden onder aftrek van lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. Veranderingen in de waarde van de onroerende goederen worden ten gunste of ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht onder aftrek van latente belastingen. De herwaarderingsreserve is afzonderlijk onder het eigen vermogen opgenomen. De voorziening latente belastingen is berekend op haar contante waarde, uitgaande van een belastingtarief van 36%. De gehanteerde jaarlijkse afschrijvingspercentages luiden als volgt: - Gebouwen : 4% - 5% - Terreinverbetering : 10% - Transportmiddelen en kantoorinventaris : 25%

In de geconsolideerde jaarrekening zijn de cijfers verwerkt van de bank en haar 100% dochterondernemingen de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V. en Hakrinbank Real Estate N.V. De voorgestelde winstverdeling over 2012 luidt als volgt (bedragen in SRD): Dividend in contanten - interimdividend - slotdividend Toevoeging aan de Algemene reserve

2.738.294 7.041.326 18.277.673 + 28.057.293

De onderstaande toelichting is, tenzij anders vermeld, toegespitst op de geconsolideerde jaarcijfers. De vergelijkende cijfers betreffen de cijfers per 31 december 2011. De bedragen zijn opgenomen in Surinaamse Dollar.

www.hakrinbank.com

| 49 |

BALANS PER 31 DECEMBER 2012 2012

2011

325.446.516

181.943.942

115.311.885

29.167.431

432.692.887

396.416.452

922.729.199

811.601.771

20.534.446

20.257.499

220.053.833

194.959.554

ACTIVA Liquide middelen Onder deze post vallen kasgelden, direct opeisbare tegoeden bij de Centrale Bank van Suriname alsmede de kasreserve in SRD bij de Centrale Bank van Suriname, welke niet ter vrije beschikking staat van de Hakrinbank N.V. Schatkistpapier Deze post betreft beleggingen in schatkistpromessen van de Republiek Suriname welke vervallen in 2013. De looptijd is 12 maanden en de rente op jaarbasis bedraagt 8%. Vorderingen op kredietinstellingen Hieronder zijn opgenomen vorderingen op binnenlandse en buitenlandse kredietinstellingen. Tevens omvat deze post de door de Centrale Bank van Suriname verplicht voorgeschreven vreemde valuta kasreserve aangehouden bij buitenlandse banken; deze staat niet ter vrije beschikking van de Hakrinbank N.V. Vorderingen op klanten Onder deze post zijn opgenomen vorderingen uit hoofde van kredietverlening en overige vorderingen. De noodzakelijk geachte voorzieningen zijn in mindering gebracht. Effecten Deze post betreft beleggingen in buitenlandse effecten/fondsen via een internationale investmentbank, het bezit in aandelen Nationale Ontwikkelingsbank van Suriname N.V. (N.O.B.) ad nominaal SRD 95 en een belegging in 7% obligaties Staatsolie N.V. met een looptijd van 5 jaar tot en met 14 mei 2015. De beleggingen in buitenlandse fondsen zijn gewaardeerd tegen de marktprijs per balansdatum, de aandelen N.O.B. op de laagste van de aanschaf- en marktwaarde en de belegging in 7% obligaties Staatsolie N.V. tegen de verkrijgingsprijs ad USD 2,511,130. De nominale waarde per obligatie is USD 100. Deelneming (in de vennootschappelijke balans) Deze post betreft de 100% deelname in het kapitaal ad SRD 5.000 van de Nationale Trust- en Financierings Maatschappij N.V. alsook de 100% deelname in het kapitaal ad SRD 200.000 van Hakrinbank Real Estate N.V. Deze deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. Tevens is hieronder opgenomen de deelname in het kapitaal van BNETS N.V. De waardering van deze deelneming waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, geschiedt tegen de verkrijgingsprijs (onder aftrek van eventueel benodigde bijzondere waardeverminderingen) ad SRD 1.411.550 (2011: SRD 1.411.550).

| 50 |


BALANS PER 31 DECEMBER 2012

2012

2011

24.554.139

26.174.946

5.739.907

688.559

Materiële vaste activa Onroerende goederen: Boekwaarde per 1 januari Investeringen

-

-405.683

Afschrijvingen

-1.963.028

-1.903.683

Boekwaarde per 31 december

28.331.018

24.554.139

Desinvesteringen

Vervangingswaarde

50.738.680

44.998.773

Cumulatieve afschrijvingen

-22.407.662

-20.444.634

28.331.018

24.554.139

Boekwaarde per 1 januari

5.881.142

6.130.706

Investeringen

5.779.225

3.061.869

Boekwaarde per 31 december Inventaris en transportmiddelen:

-39.732

-3.325

Afschrijvingen

-3.242.297

-3.308.108

Boekwaarde per 31 december

8.378.338

5.881.142

Aanschafwaarde

30.923.779

25.184.286

Cumulatieve afschrijvingen

-22.545.441

-19.303.144

8.378.338

5.881.142

3.883.050

3.944.028

40.592.406

34.379.309

5.834.481

3.230.827

Desinvesteringen

Boekwaarde per 31 december Onderhanden investeringen: Onderhanden werken Totaal materiële vaste activa Overlopende activa Hieronder zijn opgenomen vooruitbetaalde bedragen voor kosten die ten laste van de volgende jaren komen en nog te ontvangen bedragen.

www.hakrinbank.com

| 51 |


2012

2011

113.023.337

63.696.444

17.020.382

15.537.727

702.695.013

576.535.370

719.715.395

592.073.097

863.191.516

681.999.949

14.111.494

8.474.366

5.599.277

4.274.438

3.000.812

3.227.054

18.553.236

15.224.958

162.500

162.500

21.716.548

18.614.512

73.347

69.854

916

916

PASSIVA Schulden aan kredietinstellingen Hieronder zijn opgenomen verplichtingen jegens locale en buitenlandse banken. Schulden aan klanten (Spaargelden) Hieronder zijn opgenomen: Deposito- en spaarcertificaten Saldi van deposito- en spaarrekeningen

Schulden aan klanten (Andere schulden) Onder dit hoofd zijn de met de bedrijfsuitoefening van de bank samenhangende schulden opgenomen, voorzover zij niet onder spaargelden en schulden aan kredietinstellingen zijn gepresenteerd. Overige schulden Onder deze post zijn passiva opgenomen, die niet onder één van de overige posten kunnen worden gerubriceerd. Overlopende passiva Hieronder zijn opgenomen de vooruitontvangen bedragen van baten die ten gunste van volgende jaren komen en nog te betalen bedragen terzake van lasten van het boekjaar. Voorzieningen Onder dit hoofd zijn opgenomen: Voorziening latente belastingverplichtingen Voorziening (medische) kosten en gratificaties/toeslagen gepensioneerden Voorziening eigen risico verzekeringen

Geplaatst en gestort kapitaal Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december. De nominale waarde van een aandeel bedraagt SRD 0,15. Bij de resultaatberekening over 2011 is een dividend in aandelen uitgekeerd, waarbij elke 20 aandelen van nominaal SRD 0,15 recht gaven op 1 nieuw aandeel, hetgeen heeft geleid tot een verhoging van het geplaatst en gestort kapitaal van SRD 3.493.

Agioreserve Balanswaarde per 1 januari respectievelijk 31 december.

| 52 |



2012

2011

17.551.437

17.926.850

-361.338

-375.413

17.190.099

17.551.437

Herwaarderingsreserve Balanswaarde per 1 januari Vrijval Balanswaarde per 31 december Algemene reserve Balanswaarde per 1 januari vóór winstverdeling

67.999.837

55.080.812

Toevoeging resultaat vorig boekjaar

25.054.512

19.904.465

Dividenduitkeringen

-4.138.875

-6.985.440

Balanswaarde per 31 december vóór winstverdeling

88.915.474

67.999.837

Voorgestelde toevoeging uit de nettowinst van het boekjaar

18.277.673

21.325.451

2.738.294

2.328.480

109.931.441

91.653.768

54.102.473

31.501.072

6.985.598

9.330.612

Reeds betaald interimdividend Balanswaarde per 31 december ná winstverdeling

Verplichtingen wegens verstrekte borgtochten en garanties Onder deze post zijn opgenomen de voor rekening van derden afgegeven bankgaranties. Verplichtingen uit hoofde van onherroepelijke accreditieven Deze post omvat gestelde onherroepelijke, respectievelijk geconfirmeerde accreditieven.

www.hakrinbank.com

| 53 |

WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2012

Interestmarge

2012

2011

76.174.497

72.736.840

25.431.823

22.095.884

1.967.091

4.815.476

50.030

310.362

37.106.425

34.634.582

5.205.325

5.211.791

15.614.704

14.435.675

1.857.467

6.528.840

15.782.227

14.093.162

Deze post omvat het voordelig verschil tussen de interestbaten uit kredietverlening, beleggingen en overige uitzettingen enerzijds en de interestlasten der opgenomen en toevertrouwde gelden anderzijds. Provisie Hieronder zijn begrepen de opbrengsten uit dienstverlening. Resultaat financiële transacties Hieronder zijn opgenomen valutakoersresultaten, valuta omrekeningsverschillen en waardeverschillen effecten. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder zijn opgenomen overige opbrengsten, niet voortvloeiende uit de kernactiviteiten van de bank. Personeelskosten Deze post omvat de salarissen, bonussen, sociale lasten en andere voorzieningen voor het personeel. Afschrijvingen Hieronder zijn opgenomen de afschrijvingen op materiële vaste activa. Overige bedrijfslasten Hieronder zijn begrepen huisvestings-, kantoor-, computerkosten e.d. Voorzieningen Deze post betreft de toevoeging aan de specifieke voorziening voor debiteuren uit hoofde van kredietrisico’s. Inkomstenbelasting Deze post betreft de inkomstenbelasting berekend over de in de winsten verliesrekening verantwoorde winst vóór belasting.

| 54 |


Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen

Mr. R.T.W. (Ray) Vos |

President-Commissaris

Fiscaal jurist (Rijksuniversiteit Leiden) met jarenlange ervaring als belastingadviseur. Is lid geweest van diverse belastingadviescommissies van de Surinaamse Overheid. Hij is commissaris van de Kuldipsingh Groep N.V. en heeft een eigen administratie- en belastingadviesbureau.

Drs. A.K. (Agnes) Moensi-Sokowikromo RC | Vice president-Commissaris Bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van Suriname) met een ‘International Executive Master in Finance and Control degree’ van de Universiteit van Maastricht (Maastricht Business School) en de Universiteit van Amsterdam (Amsterdam Business School). Zij is Deputy Director Finance bij Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. en President-Commissaris van de Raad van Commissarissen bij Suritex N.V. en lid van de Raad van Commissarissen bij Paradise Oil Company Suriname. Voorts is zij lid van het bestuur van de Suriname Conservation Foundation.

G.K.T. (Gerard) Lau MBA |

Commissaris

Gerard Lau is in 1982 afgestudeerd aan de Boston University (USA) met een BSc. Graad in Management Sciences. In 1996 studeerde hij af aan de W.E. Simon Graduate School of Business Administration van de University of Rochester (USA) en de Nyenrode Business Universiteit (NL) met een dubbele MBA graad. Hij heeft onder andere gewerkt bij American Express en Time Warner in Nederland en in Suriname heeft hij verschillende opdrachten uitgevoerd via zijn eigen Consulting bedrijf. Hij heeft ook gewerkt bij SBBS als Interim Financieel Directeur, de N.V. EBS als CFO, en is momenteel werkzaam bij Fernandes Concern Beheer N.V. als interim directeur. Hij was ook voorzitter van het onderhandelingsteam van de Staat Suriname met Surgold N.V.

Ir. R.A. (Richard) Mac Donald |

Commissaris

Is levensmiddelentechnoloog (Landbouw Hogeschool Wageningen). Hij heeft ruime werkervaring opgedaan in het bedrijfsleven en was jarenlang directeur van Varossieau N.V. Hij is lid van de Staatsraad en van de Raad van Commissarissen van Jetzza International N.V.

www.hakrinbank.com

| 55 |

Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Raad van Commissarissen

Mr. C. (Caroline) Vos-Ritfeld JD, LL.M | Commissaris Afgestudeerd als jurist aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vervolgens afgestudeerd aan de Universiteit van Miami, Law School met een degree in International Business Transactions (LL.M) en een Juris Doctor degree aan de Stetson University, College of Law (JD). Jarenlange ervaring in New York onder andere in de vertegenwoordiging van globale financiële instituten en buitenlandse investeerders in de corporate litigation department van een gerenommeerde Wall Street Firm. Momenteel aangetrokken als extern legal consultant voor de Centrale Bank van Suriname.

Dhr. R.S. (Roy) Smit |

Commissaris

Bedrijfseconoom en momenteel werkzaam als consultant. Hij is stafmedewerker geweest bij diverse bedrijven in Suriname en Nederland en was onderdirecteur bij de Landbouwbank, voorzitter van de Deviezencommissie van Suriname en participeerde in diverse Raden van Commissarissen en overheidscommissies.

Drs. A. (Audrey) Berenstein |

Commissaris

Teruggetreden op eigen verzoek als commissaris in januari 2013.

| 56 |


Curricula vitae en nevenfuncties van leden van de Directie

Drs. J.D. (Jim) Bousaid |

Algemeen Directeur

Jim Bousaid studeerde Economie met als specialisatie Geld-, Krediet- en Bankwezen, en Openbare Financiën aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Na zijn terugkeer in Suriname werkte hij enige tijd als projectmanager bij een semi-overheidsinstelling. In 1984 aanvaarde hij een dienstbetrekking bij de Hakrinbank en bekleedde diverse commerciële en financiële functies. In 2002 volgde de benoeming tot algemeen directeur. De heer Bousaid was ook voorzitter van de Surinaamse Bankiersvereniging en lid van de Board of Directors van de Caribbean Association of Banks. Hij is de Honorair Consul van de Republiek Turkije in Suriname.

Drs. G.M. (Gerard) Raghoenathsingh, MBA |

Operations Directeur

Gerard Raghoenathsingh is bedrijfseconoom (Anton de Kom Universiteit van Suriname) en bezit een masters degree in Business Administration van de Maastricht School of Management met als specialisatie Corporate Strategy and Economic Policy. Hij is sinds 1991 verbonden aan de Hakrinbank en bekleedde sindsdien diverse functies. Op 1 augustus 2001 werd hij benoemd tot Onderdirecteur en ingaande 1 juli 2008 tot financieel directeur binnen de Raad van Bestuur. Op 1 januari 2013 werd hij benoemd tot operations directeur. Sedert juni 2006 is hij secretaris van de Vereniging voor de Effectenhandel in Suriname en sinds 2011 president-commissaris van BNETS N.V.

Drs. R.P.V. (Rafiek) Sheorajpanday | Onderdirecteur Financiële Zaken Rafiek Sheorajpanday heeft bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam gestudeerd met als specialisatie Financieel Management. Hij heeft vanaf zijn indiensttreding in november 2000 diverse, met name financiële functies bekleed bij de bank. Per 1 januari 2012 volgde zijn aanstelling tot Onderdirecteur Financiële Zaken. Hij is tevens lid van het bestuur van stichting CT-Scan ’92.

www.hakrinbank.com

| 57 |

Hoofdkantoor Dr. Sophie Redmondstraat 11-13 P.O.Box 1813 Paramaribo Telefoon : Fax : E-mai : Website : Swiftcode :

(597) 477722 (597) 472066 - (597) 475073 INFORMATIE EN ADVIES [email protected] [email protected] Voor informatie over onze diensten en producten kunt u bij al onze kantoren tere [email protected] www.hakrinbank.com HAKRSRPA

Hakrinbank Hoofdkantoor Dr. Sophie Redmondstraat 11-13 Hakrinbank Flora Mr. J. Lachmonstraat 164 Hakrinbank Nieuwe Haven Nieuwe Havencomplex Bijkantoren Hakrinbank Latour Hk. I. Gandhi-/Latourweg Hakrinbank Tourtonne Hk. Anamoe-/Plutostraat Nieuwe Haven Flora Hakrinbank Tamanredjo H. Iding Soemitaweg 471 Havencomplex Mr. Jagernath Lachmonstraat 164 Hakrinbank Nickerie G.G. Maynardstraat Telefoon : (597) 47 77 22 ext 435 Telefoon : (597) 47 77 22 19 ext 701 Hakrinbank ZanderijFax International Airport Fax : (597) 40 24 66 : J.A. Pengel (597) 49 93 57 Tourtonne Hk. Anamoestraat/Plutostraat Telefoon : (597) 47 77 22 ext 804 Fax : (597) 55 13 62 Latour Hk. Indira Gandhiweg/Latourweg 10 Telefoon : (597) 47 77 22 ext 415 Fax : (597) 48 18 56

T: 477722 T: 497875 T: 401836 T: 481802 T: 451977 T: 0356446 T: 0231176 T: 0325466

Tamanredjo Hadji Iding Soemitaweg 471 Telefoon: (597) 03 56 446 Fax : (597) 03 56 447 Nickerie G.G. Maynardstraat 49 Telefoon: (597) 02 31 176, 02 31 711, 02 31 750, Fax : (597) 02 31 931

Dochtermaatschappijen Nationale Dr. Sophie Telefoon Fax E-mail

Trust- en Financierings Maatschappij N.V. (NTFM) Redmondstraat 11-13 : (597) 410000 : (597) 479874 : [email protected]

Hakrinbank Real Estate N.V. Dr. Sophie Redmondstraat 11-13 Telefoon : (597) 477722 Fax : (597) 479088 E-mail : [email protected]

| 58 |

Nationale Trust- en Financieringsmaatschappij P.O. Box 1813 Dr. Sophie Redmondstraat 11-13 Paramaribo, Suriname (597) 410000 | (597) 479874

Hakrinbank Hoofdkantoor P.O. Box 1813


simone reeder

Directie & RVC fotografie

helio phoeli | bryan barker event fotografie

ideeën

creatieve vormgeving & marketing

concept & opmaak

drukkerij Leo Victor druk

www.hakrinbank.com

| 59 |

Het nieuwe Hakrinbank uniform

Recommend Documents