Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis

Patiëntenzorg

Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis

Onderwijs


Jaarverslag 2005

NKI-AVL

T 020 512 9111 I www.nki.nl

Jaarverslag 2005

A Plesmanlaan 121 1066 CX Amsterdam

Research

Patiëntenzorg


Onderwijs


Jaarverslag 2005

NKI-AVL

T 020 512 9111 I www.nki.nl

Jaarverslag 2005


Research

Inhoud

1

Inleiding

2

Pat i ë ntenzo rg

3 4 5 6

7 8 9

10

3

11

- Heelkundige oncologie - Medische oncologie

12 13

- Radiotherapie

18

- Diagnostiek

21

Research

25

Onderwijs

33

Ondersteunende afdelingen

41

Kwa l i te i t s zo rg

47

- Organisatie van kwaliteitszorg - Toetsing en bewaking van kwaliteit

48 50

- Kwaliteitsbewakende en -bevorderende commissies

52

- Waardering door patiënten en verwijzers

60

Medewerkers

65

Ondernemingsraad

79

Financieel verslag

85

- Erfstellingen en legaten - Geconsolideerde balans & resultatenrekening NKI-AVL

88 89

- Stichting Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis: balans en resultatenrekening

91

- Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut: balans en resultatenrekening - Kengetallen

93 95

Bijlagen - Nieuwe diagnoses bij patiënten van het NKI-AVL

97

- Hoogleraren

98 100

- Promoties

101

- Organisatiegegevens

103

1

2

Inleiding

1 3

Inleiding De ve reniging het Nederlands Ka n ker Instituut en de Stichting Antoni va n Le e u wenhoek Ziekenhuis in Amsterdam vormen gezamenlijk een oncologisch ce ntrum. Het bet reft twee ze l f standige re c htspersonen die eve nwel nauw samenwe r ke n onder andere via een personele unie van Raad van Bestuur en Raad va n To ez i c ht. De samenwe r kende re c htspersonen vo e ren in de praktijk beide de naam N K I -AVL. In het oncologisch ce ntrum wo rdt fundamentele en klinische resea rc h ve r r i c ht alsmede een zieke n h u i svoorziening en ra d i ot h e rapie geboden.

Missie

functionerende auditcommissie geformaliseerd.

De missie van het NKI-AVL is: ‘Het NKI-AVL heeft tot

Daarnaast zijn er interne regels ingevoerd ten aan-

doel kanker te bestrijden door middel van patiënte nzorg, onderzoek en onderwijs. In het NKI-AVL zijn

zien van een heldere scheiding tussen de rechtspersonen NKI als vereniging en AVL als stichting.

oncologische topzorg en wetenschappelijk onder-

Tevens zijn voorbereidingen getroffen voor het

zoek ondergebracht in één instituut en onder één bestuur. Deze structuur leidt tot synergie op het

opstellen van een nieuw beleidsplan dat inmiddels aan de diverse adviesorganen is voorgelegd. In dat

gebied van behandeling, wetenschappelijk onderzoek en opleiding, waarbinnen nieuwe ontwikkelingen in

kader is ook een interne discussie opgezet om het research beleid voor de komende vijf jaar en met

oncologische functies en onderzoek ruim baan krijgen.

name de prioritering voor nieuwe investeringen in

Nederland beschikt daarmee over een topreferent kankerinstituut dat nationaal en internationaal een

veelbelovende gebieden vast te stellen. In 2005 is, in aansluiting op de gedachtevorming

belangrijke bijdrage levert aan het oncologisch

rond het beleid en vanuit het oogpunt van bevorde-

onderzoek en de oncologische zorg, en aan de opleiding van hooggekwalificeerde kankeronder-

ring van kwaliteit van de organisatie, de volledig

zoekers, klinisch-oncologische specialisten, para-

management development programma kent een

medici en verpleegkundigen. De interactie van research en topklinische zorg is de basis van het

aantal meer individueel toegesneden optionele

mix van verplichte, algemene onderdelen en een

beleid. Het NKI-AVL streeft naar een vooraanstaande

modules. Over het algemeen waren deelnemers

rol in binnen- en buitenland, door werk te leveren van de hoogste kwaliteit op een aantal helder

zeer positief over het gebodene.

omschreven gebieden. Enerzijds geldt daarbij de

Ve ra nt wo o rding en burea u c ratie

noodzaak van voldoende volume en anderzijds

Zowel in de gezondheidszorg als de research neemt

prioriteitenstelling naar zwaartepunten.

de roep om transparantie en het afleggen van

Samenwerking met diverse andere instituten in

verantwoording toe. Dit uit zich in de behoefte om prestaties inzichtelijk te maken, uit te leggen waar

binnen- en buitenland is een belangrijk hulpmiddel. stemd met die van KWF Kankerbestrijding.’

middelen aan besteed worden en in verslagen, zoals dit, zo compleet mogelijk verslag uit te brengen over besturingsstructuur en risicomanagement. Het

G ove r n a n ce

voldoen aan deze maatschappelijke behoefte is

In nauw overleg met de Raad van Toezicht is bezien welke consequenties aan de aanbevelingen op het

enerzijds vanzelfsprekend omdat daarmee zoveel mogelijk wordt ingespeeld op wat allerlei belang-

De nationale functie van het NKI-AVL wordt afge-

4

vernieuwde leergang leidinggeven gestart. Dit

gebied van Governance moesten worden verbonden.

hebbenden van onze organisaties verwachten. Aan

Zo is besloten in de statuten van het AVL het voordrachtsrecht van de patiëntenraad te formaliseren

de andere kant brengt het vooralsnog voornamelijk administrat i eve laste nverzwaring met zich mee zonder

en een maximum zittingstermijn voor leden Raad

dat zich in het omgaan met de core business of

van Toezicht in te voeren. Tevens is besloten tot een evaluatiesystematiek voor Raad van Toezicht en

resultaten daarvan iets wezenlijks verandert. Uit alle concrete informatie die wij daar tot nu toe over

Raad van Bestuur en is de positie van de al langer

hebben verkregen blijkt bijvoorbeeld dat de invoering

van het jaardocument zorg in tegenstelling tot de

2006 is dat dit veel sneller zal verlopen. De interne

berichtgeving tot een toename van de hoeveelheid verslaglegging en dus de administratieve belasting

sy stematiek op het gebied van planning en controle is verder aangescherpt. Enkele malen per jaar wordt een

zal leiden. Als uitvloeisel van de ove re e n ko m st van VWS met de

wordt dat er op financieel gebied verrassingen

Nederlandse Fe d e ratie van Unive r s i t a i re Cent ra zal er

optreden.

een ve ra nt woordingssy steem komen voor de bijzo ndere toeslag (de academische budgetco m p o n e nt) die het NKI-AVL in verband met de to p refe re nte functie ontvangt. Naast de jaarve r s l a g l e g g i n g, waaronder het financiële jaarverslag en het scientific annual

volledige jaarafrekening gemaakt zodat voorkomen

Al enkele jaren wordt geprobeerd om de HIPEC (Hypertherme Intraperitoneale Chemotherapie) behandeling officieel erkend te krijgen zodat dit regulier in het budget kan worden opgenomen.

report, zal er ook een periodieke kwaliteitsco nt role

De conclusies van het ontwikkelingsgeneeskundig

over de wetenschappelijkeactivite i ten van het Nederlands Ka n ker Instituut uitg evo e rd gaan worden,

project waren positief zodat het Ministerie de aanbeveling kreeg dit in het pakket op te nemen. In

mede ten behoeve van de subsidie ove re e n ko m st

het licht van de komst van de DBC’s heeft men

met het KWF. Omdat de jaarlijkse acco u nt a nt s co nt ro l e voor overheid en ve r ze ke raars niet voldoende is, zal

daarmee echter gewacht totdat het DBC onderhoudsorgaan zich hierover kon gaan buigen.

ook over de DBC registratie een aparte accountant s-

Helaas duurt het om procedurele redenen al meer

verklaring moeten wo rden opgesteld.

dan anderhalf jaar alvorens ook van die zijde een uitspraak komt en (opnieuw) een advies bij CVZ

Beleid en st rategie

neergelegd wordt. Dit voorbeeld is exemplarisch

In 2005 is de DBC systematiek voor de financiering van ziekenhuizen ingevoerd. Mede omdat het AVL

voor de mate waarin het Nederlandse zorgsysteem rijp is innovaties te accommoderen. Het lijkt erop

een betrekkelijk klein aantal, vrij onderhandelbare DBC’s heeft ging de aandacht van verzekeraars niet

alsof elke instantie zoiets als een probleem ziet in plaats van een bijdrage aan de gezondheid van de

primair naar ons ziekenhuis uit. Daarom duurde het

bevolking en de (economische) ontwikkeling van

tot ver in 2005 voord at ook met alle zorg ve r ze ke raars contracten waren afgesloten. De verwachting voor

de Nederlandse ziekenhuiszorg.

5

Inleiding Een belangrijk thema voor het Antoni van Leeuwen-

Risicomanagement

hoek Ziekenhuis is de wijze van ve rgoeding van dure geneesmiddelen. Hierover is ook in de landelijke

H et beheersen van risico’s op ve r s c h i llende essentiële gebieden wordt steeds belangrijke r. Het NKI-AVL kiest

pers veel te doen. Met een omvang van vijf miljoen euro op jaarbasis maken de bedragen van dure

voor een benadering waarbij die risico’s worden aangepakt die voor het NKI-AVL als ess e ntieel zijn

geneesmiddelen zes procent uit van de begroting

geïdentificeerd. Get ra c ht wordt ex terne advies ko sten en burea u c ratie zoveel mogelijk te vermijden. In de

van het ziekenhuis. Met een vergoedingspercentage van 75 procent zijn deze middelen slechts kostendekkend indien er tegelijk voldoende productie parameters voor het budget mee gescoord kunnen worden. Verbetering van de vergoedingsregeling

loop van 2005 zijn de volgende thema’s aan de orde gewe est: - Er is een plan voor ve r b etering van de noodst ro o m voorziening opgesteld en bij het Co llege Bouw

tot 80 procent in 2006 zal voor het AVL een flinke

ingediend. Mede in verband met de wijziging van

ve r b etering betekenen; als de ve rgoedingspercentage e c hter niet ve rder stijgt en er komen, zoals verwa c ht,

is hierover nog geen uitsluitsel ve r k regen;

nieuwe dure middelen op de markt, dan kan dit tot forse financiële problemen leiden.

de regelgeving op het gebied van bouwfinanciering - Eerdere acties op het gebied van noodst ro o mtesten en ve r b eterd onderhoud zijn gecont i n u e e rd. In 2005 is niet of nauwelijks spra ke geweest van

De ziekenhuis situatie in Amsterdam West blijft zorgen baren. In de loop van 2005 bleek dat het Slotervaartziekenhuis vergaande samenwerking met het VUmc nastreeft en dat het, gestimuleerd van ve r zeke r i n g s k a nt, de bedoeling is van het Slotervaartziekenhuis een ove r wegend electief we r kend zieke nhuiscentrum te maken. Dit kan grote consequenties hebben voor het functioneren van het NKI-AVL, met

treasury reglement ingevo e rd. De ve r s c h i llende acties die daaruit voortkomen, zijn opgepakt; - In het kader van het kwaliteit- en veiligheidsbeleid is bes l oten tot deelname aan een pilot invoering van een veiligheidsmanagement sy steem specifiek

name wat betreft de ziekenhuis farmacie, de daar

g e r i c ht op patiëntveiligheid. De afdeling Arbo is

aan gerelateerde research en de neurochirurgische oncologie. Het NKI-AVL zal zich tot het uiterste

omgedoopt tot Arbo en Veiligheid en naast reeds bestaande activiteiten op het gebied van st ralings-

inspannen om deze beide functies op de huidige locatie en bij vo o r keur onder de ve rant wo o rdelijkheid van het NKI-AVL te behouden. Ook baart het ons

aandacht;

zorgen dat andere samenwerkingsaspecten (consulten, medische microbiologie) onder druk zullen komen te staan. In samenspraak met het Slotervaartziekenhuis en het Jan van Bremen Instituut is een revalidatieprogramma voor oncologische patiënten ontwikkeld dat zich richt op een categorie pat i ë nten met ernstig e restproblematiek. Van de zorgverzekeraars (Agis) is financiering verkregen voor een zorgvernieuwingsproject om dit verder te ontwikkelen en de afbakening en indicat i este lling tussen de ve r s c h i llende revalidatie varianten af te bakenen. Daarnaast is met de st i c hting Ka n ker en Sport, inmiddels Tegenkra c ht genaamd, afgesproken dat het NKI-AVL deze stichting zal steunen in het opbouwen van een inf ra structuur met het doel sportbeoefening voor (ex) kankerpatiënten te st i m u l eren. Door onderzoek te koppelen aan het opbouwen van een revalidatie en nazorg infrastructuur, beoogt het NKI-AVL ontwikkelingen op dit terrein een impuls te geven. De ve rgaarde kennis kan ve r volgens naar andere locaties in het land ve r s p reid worden.

6

voor de bedrijfsvoering of pat i ë nten hinderlijke st ro o m storingen; - In het kader van financieel beheer is eerder een

veiligheid krijgt ook de brandpreve ntie meer

- Te n s l otte heeft het NKI-AVL de interne regelgeving op het gebied van bijve rdiensten en ‘co nflicts of i nterests’ doorgelicht. Op grond daarvan is bes l oten tot een meer st r u c t u rele inve nt a r i satie van nevenactivite i ten. Met name voor de wetenschappelijk actieve medewe r kers wordt daarnaast een ‘confl i c t of interest’ comité ingesteld dat discutabele k west i es kan beoordelen.

Middelenmanagement In de loop van 2005 is vergunning verkregen voor de renovatie van de radiotherapie en het auditorium en is overeenstemming bereikt over de aanpak van de bouw van research (dat betreft de oude kliniek en het huidige researchgebouw). Ter voorbereiding van de grootschalige renovatie is een uitgebreid complex aan tijdelijke huisvesting gerealiseerd waarvan een deel op het terrein van het Slotervaart neergezet kon worden. De aanbestedingsresultaten van de verschillende deelprojecten zijn tot nu toe binnen de daartoe gestelde kaders uitgekomen. Omdat de afdeling Automatisering na een periode

norm voor beveiliging van ziekenhuis IT-systemen.

van integratie vanuit drie subafdelingen en een fase van aanmerkelijke investering in hardware en

In de loop van 2005 is ove re e n stemming bereikt met de partners, die het Medisch Centrum Slotervaart

bouwgerelateerde infrastructuur in een stabiele fase

terrein gebruiken, over een stedenbouwkundig plan.

terechtgekomen is, is besloten tot het formuleren

Dit plan omvat ook het huidige ACTA terrein en geeft een kader voor de stedenbouwkundige ont-

van nieuw IT-beleid. Belangrijk argument daarvoor is dat, na de implementatie van het PAC systeem, belangrijke delen van het ziekenhuisinformatiesysteem vernieuwd moeten gaan worden. Daarnaast is een project gestart voor de invoering van de NEN-

wikkeling en uitbreiding met aanzienlijke aantallen vierkante meters voor een langere periode. Het zittende deelraadbestuur heeft zich positief over het plan uitgesproken waarna de goedkeuringsprocedure kan worden gestart en als uitgangspunt voor een bestemmingsplanwijziging kan functioneren. De Raad van Bestuur beschouwt dit als een belangrijke stap omdat daarmee op middenlange termijn de samenhang en uitstraling van het te r rein aanmerkelijk ve r b ete rd kunnen worden en te g e l i j kertijd op lange termijn voldoende ontplooiingsmogelijkheden voor de ve r s c h i llende instellingen aanwezig blijve n .

P ro cesverbetering In 2005 is geïnvesteerd op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Op een aantal punten in de ziekenhuisorg a n i satie is begonnen met ‘Lean Management’. Gebruikmakend van bedrijfskundige technieken, onder andere voortkomend uit de Toyota fabrieken, wordt geprobeerd de processen zo efficiënt mogelijk te laten verlopen en het handelen van de medewerkers, meer dan voorheen, op de toegevoegde waarde voor de patiënt te richten. Bijvoorbeeld op gebied van gebruikmaking van de operatiekamer capaciteit zijn flinke vorderingen geboekt. Voor de verbetering in de organisatie van de longpolikliniek was belangstelling van veel media.

7

Inleiding Er is een benchmarking project uitgevoerd waarbij

Vo o r u i t z i c hten 2006

de efficiëntie van de cytostatica polikliniek vergele-

Het NKI-AVL blijft voor 2006 inzetten op de verbete-

ken werd met twee buitenlandse centra, te weten

ring van de efficiency, nadrukkelijk bij de onder-

Jules Bordet te Brussel en het M.D. Anderson te Houston. Ook uit die vergelijking bleek dat het aan-

Dat laatste is nodig om voldoende kritische massa te

nemelijk is dat flinke efficiencywinst haalbaar is op deze afdeling.

Resultaten

steunende afdelingen, en verhoging van de productie. behouden en qua studiepopulaties inte r n ationaal een concurrerende positie te behouden. Na afronding van de eerste onderdelen van de renovatie zal aan-

Met name door een betere benutting van de capaciteit op de operatiekamer en het op peil brengen

zienlijk geïnvesteerd gaan worden in diagnostische apparatuur. Hiervoor zal naar verwachting de opgebouwde bestemmingsreserve aangesproken worden.

van anesthesiologieformatie, is een aanmerkelijke

Tevens zal in 2006 het beleidsplan afgerond worden

groei gerealiseerd ten opzichte van 2004. Het aantal opnames nam met zeven procent toe tot ruim 6200

en wordt voor de komende vijf jaar een investeringsprogramma voor de research opgesteld.

en ook het aantal dagbehandelingen steeg met drie

Verder zal de reeds bestaande samenwerking met

procent. Daarbij dient opgemerkt te worden dat in 2005 gestart is met het ove r b rengen van een bepaald

het AMC verder uitgebouwd worden en in een overeenkomst vast komen te liggen.

type mamma amputatie naar de dagbehandeling, waardoor nu ook zogenaamde zware dagbehandelingen in het NKI-AVL plaatsvinden. Bij de cytostatica

Op basis van enkele beleids/review bijeenkomsten met diverse relevante onderzoekers en de research

dagbehandeling vond een aanmerkelijke stijging

raad, zijn de prioriteiten voor het onderzoek in de

van de productie plaats (23 procent) en de productie van radiotherapie stabiliseerde zich dit jaar na een

komende jaren en eventuele grootschalige investeringen doorgesproken. Het is de verwachting dat op

stijging van enkele jaren.

basis daarvan in de eerste helft van 2006 de prioriteiten voor nieuwe research initiatieven en -

Op basis van sponsoring kon in 2005 de patiënten-

investeringen kunnen worden vastgesteld. Actief

tuin officieel geopend wo rden en werden de pat i ë nten restaurants qua aankleding aanmerkelijk verbeterd.

zal worden gezocht naar fondsen om deze nieuwe investeringen mogelijk te maken in samenhang met

Financiële resultaten

ruimte.

verstandig gebruik van de jaarlijkse investeringsPer saldo is het gecombineerde res u l t a at uitgekomen op een opbrengst van 715.000 euro. Dit kanve r k l a a rd

Het NKI is actief betrokken bij initiatieven om aan-

worden uit het feit dat het NKI moeite had om de door de overheid afgekondigde bezuinigingen te

vullend investeringsruimte voor innovatief onderzoek

Het ziekenhuis daare ntegen had weliswaar te make n met ko sten van grote operat i es die moeilijk te be-

via de overheid ter beschikking te krijgen. Ook in 2006 zal geprobeerd worden op het gebied van oncologie nieuwe initiatieven te bewerkstelligen; daarbij kan gedacht worden aan innovat i ef onderzoek

heersen waren. Daarnaast is er sprake van stijgende energ i e ko sten en een aantal belastingen en heff i n-

op het gebied van beeldvorming en de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen.

ve r we r ken en negat i ef eindigde op 339.000 euro.

gen die hoger uitvielen dan begro ot. Tevens heeft de afronding van de nieuwbouw een saldo van minus 550.000 euro opgeleve rd. Dat is ten laste gebra c ht van de daarvoor bestemde res e r ve. Met name een p o s i t i ef effect van diverse nacalcu l at i es leve rde uiteindelijk voor het AVL een positief saldo van 961.000 euro op. Het “geconsolideerde” res u l t a at komt als gevolg van een bijdrage van overige rechtspersonen ( ACLIN, BIOMED) op 715.000 euro uit.

8

De Inspectie voor de Volksgezondheid heeft de

In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht vier-

ziekenhuizen verplicht meer transparantie te bieden

maal vergaderd. Er was steeds een gekwalificeerde m e e rderheid van de leden aanwezig. De belangrijkste

in hun resultaten. Deze externe drijfveer loopt synchroon met de ambitie van het NKI-AVL om de resultaatgerichtheid, die in een onderzoekssetting

thema’s waren:

g e b r u i kelijk is, breder vorm te geven door ex p l i c i eter

- De implementatie van de governance code ten aanzien van de bestuurs- en toezichtstructuur van het NKI-AVL. Er is besloten tot aanpassing van de

te gaan werken met meetbare financiële doelstellingen. Dit proces is in gang gezet en zal de komende twee jaar verder worden uitgewerkt in het proj e c t ‘Cockpit’. Het resultaat moet zijn dat managers, medische en afdelingshoofden de beschikking hebben over

statuten ten aanzien van onder andere zittingstermijnen en bindend voordrachtsrecht van de patiëntenadviesraad voor een lid van de Raad

tijdige en valide managementinformatie.

van Toezicht van het AVL. De zittingstermijn is

Tenslotte

gemaximeerd op twee maal vier jaar, eventueel te verlengen met één periode.

De Raad van Bestuur spreekt zijn dank uit naar alle

Besloten is om als regel met profielen te werken.

medewerkers, leden van de Raad van Toezicht,

Er wordt met een reglement voor de werkwijze van de Raad van Toezicht en een bestuursregle-

begunstigers, sponsoren en andere belanghebbenden die op de een of andere manier hebben bijgedragen

ment voor de Raad van Bestuur gewerkt. Tevens

aan het werk van het NKI-AVL. Zonder al hun inspanningen is dit werk niet mogelijk. Wij hopen

is besloten tot formalisering van de werkwijze van de auditcommissie; er is een reglement

dat een ieder bereid is op dezelfde inspirerende wijze

opgesteld en van de vergaderingen wordt in

met ons aan de toekomst van het NKI-AVL en de oplossing van het kankervraagstuk te werken.

het vervolg kort verslag gemaakt.

Raad van Toezicht

- De jaarrekeningen 2004 van de Vereniging NKI en de Stichting AVL zijn door de Raad van Toezicht op

Op 31 juli 2005 werd de Raad va n Toez i c ht opgeschrikt

advies van de auditcommissie goedgekeurd.

door het droevige bericht dat de voorzitter, Wim Duisenberg, onverwachts was overleden. Vanaf juni

De reservepositie van het instituut is opnieuw verbeterd en er zijn beperkt voorzieningen

1996 is hij voorzitter van de Raad van Toezicht van

getroffen in verband met het eigen risicodrager-

het NKI-AVL geweest en hij heeft de ve rgaderingen op de voor hem kenmerkende puntige en slagvaardige

schap WAO, de afronding van de reorganisatie van de Dienst Informatievoorziening en Financiën en

wijze geleid. Zijn inzicht in en ervaring met netelige

toekomstige investeringen in het ERP-systeem.

strategische kwesties en zijn enorme netwerk zijn optrad droeg zeker bij aan de eenheid waarmee de

Belangrijk was te constateren dat op veel aandachtspunten in de administratie en het financiële beheer waar bij de start van voornoemde reorga-

Raad van Toezicht kon optreden. Tenslotte bleek het gewicht van zijn persoon –ook als hij er niet zelf bij

nisatie ook door de accountant verbetering dringend noodzakelijk werd geacht, deze

was- toch een belangrijke invloed te hebben op de wijze waarop andere partijen en instanties met de

ve r b etering ook in gang is gezet. De begrotingen voor 2006 zijn in de december

instelling om bleken te gaan. Zijn verdiensten waren

vergadering aan de orde geweest. De Raad van

ook voor het NKI-AVL groot en wij zullen hem zeer missen. In de vergadering van 12 september is bij

Toezicht constateert dat het ditmaal voor zowel h et NKI als het AVL grote moeite ko st de begrot i n g

zijn overlijden stilgestaan. Als opvolger is de heer

sluitend te krijgen. Voor het NKI heeft dit vooral

Wim Kok gekozen. Tengevolge van het overlijden van de heer Duisenberg bestond de Raad van Toezicht

te maken met de eerdere bezuinigingen op de VWS subsidie en de vermindering van de bijdrage

van groot belang geweest. Het gezag waarmee hij

eind 2005 uit acht leden. In verband met het invoe-

van KWF Kankerbestrijding als gevolg van een

ren van zittingstermijnen vanaf 01-01-2006 namen per 31-12-2005 mevrouw Vos en de heren Tytgat en

afname van hun inkomsten.

Van der Meer afscheid. Ook aan hen is de Raad van Toezicht veel dank verschuldigd. Per 01-01-2006 zijn als opvolgers professor Schröder,

- Met zorg heeft de Raad van Toezicht kennis genomen van de zich voortslepende discussie rond het Slotervaartziekenhuis. De opstelling van

uroloog te Rotterdam, professor Van der Vliet, hoog-

de Raad van Bestuur en pogingen om deze ont-

leraar te Utrecht en mevrouw Smeets, afkomstig uit de kring van patiënten en voorgedragen door de

w i k kelingen in voor het NKI-AVL ess e ntiële richt i n g te beïnvloeden werden actief besproken en

Patiëntenadviesraad, toegetreden.

g esteund. Ook de Raad van Toez i c ht is van mening

9

Inleiding dat minimaal de ziekenhuis- en researchactivien de neurochirurgische functie voor de oncologie

Tweemaal is door leden van de Raad van Toezicht een algemeen overleg met de ondernemingsraad e n de Raad van Bestuur bijgewoond. In het voorjaars-

gewaarborgd moeten blijven. De steun van de Raad van Toezicht gold ook voor het alternatief

overleg wordt dan een door de ondernemingsraad opgestelde schriftelijke beleidsvisie gepresenteerd.

voorstel dat in de loop van het jaar aan Raad van

De discussie hierover werd door alle betrokkenen als zinvol ervaren.

te i ten van de apotheek ten behoeve van NKI-AVL

Bestuur, Raad van Toezicht en Medische Staf van het Slotervaartziekenhuis is uitgebracht teneinde de positie en het belang van het NKI-AVL nogmaals te markeren.

Voor het waarborgen van de betrokkenheid van de Raad van Toezicht bij inhoudelijke aangelegenheden van het NKI-AVL is in 2005 e lke vergadering afges l oten

- In elke vergadering van de Raad van Toezicht is

met een presentatie van een actueel thema uit ziekenhuis of research.

over de voortgang van bouwactiviteiten gerapporteerd. Het is verheugend vast te stellen dat de

De leden van de Raad van Toezicht ontvangen

ve rgunningen voor de volgende fase en ve r n i e u w-

voor hun werkzaamheden geen vergoeding.

bouw –zij het met grote vertraging- afgegeven zijn. De Raad van Toezicht heeft kennis genomen

Auditcommissie

van de financiële structuur en organisatie van de

De auditcommissie heeft drie maal met de Raad

bouw en de wijze van budgetbewaking. Geco n st ateerd is dat er op dit te r rein aanmerke l i j ke

van Bestuur overlegd. De onderwerpen die daarbij besproken zijn waren: de afwikkeling van de ver-

verbeteringen zijn doorgevoerd.

nieuwing van de leningenportefeuille, de structuur

Tevens is met tevredenheid geconstateerd dat de afwikkeling van de nieuwbouw van het

van de bouworganisatie en de financiële bewaking daarvan, de jaarrekeningen over 2004 en de begro-

ziekenhuisdeel vrijwel zonder overschrijding heeft plaatsgevonden.

tingen voor 2005. Als uitvloeisel van de aanscherping van de

- Ook de dure geneesmiddelen problematiek is separaat in de Raad van Toezicht besproken.

Governance regels is een reglement aan de Raad van Toezicht voorgesteld dat is goedgekeurd.

De Raad van Toezicht steunt de opstelling van de

De heren Kalff en Sinninghe Damsté zijn formeel

Raad van Bestuur dat, indien enigszins mogelijk, nieuwe dure geneesmiddelen, zeker zodra die

benoemd en van de vergaderingen wordt schriftelijk verslag gelegd.

door de beroepsgroep als gebruikelijk bestempeld worden, ook aan patiënten voorgeschreven dienen te worden.

Honorering leden Raad van Bestuur Honoreringskwesties worden door de heer Kalff in overleg met de voorzitter afgewikkeld. De leden van de Raad van Bestuur worden conform de NVDZ-regeling gehonoreerd.

10

Patiëntenzorg

2 11

Patiëntenzorg In 2005 is meer dan vo o rgaande jaren een verbinding gelegd tussen het beleid zoals gefo r m u l e e rd door de Raad van Bestuur, de medische ontwikkelingen in de clusters HOD en MOD en het clusterbeleid. Daarnaast is gestart met een nieuwe, resultaatgerichte wijze van werken binnen het HOD - MOD met het doel de t ra n s p a rantie en eff i c i ë ntie te ve rg roten. In het jaarplan dat hieruit voort is g e komen, wo rdt beschreven we lke activite i ten zullen wo rden gestart dan we l vo o r tg ezet. De beoogde resultaten wo rden gefo r m u l e e rd in co n c rete en meet b a re doelstellingen. Het cluster Radiot h e rapie is in 2005 uitgerust met drie linea i re ve r s n e llers met een co n e-beam fa c i l i teit. Hiermee is het mogelijk om op de best ra l i n g stoestellen een CT-scan te maken. Deze ontwikkelingen maken het mogelijk om de positie van de tumor ten opz i c hte van de normale anatomie bij patiënten vo o rafg a a n d en tijdens de best raling af te beelden.

Heelkundige oncologie

carcinoom, larynxcarcinoom, speekselkliercarcinoom

Doelstellingen

en leverchirurgie aandacht te krijgen. Verder zal ook gestreefd worden behandelingen van specifieke

Specialisatie in de chirurgie is nodig voor het ver-

doelgroepen te laten toenemen, bijvoorbeeld HIPEC

krijgen en behouden van een optimale expertise. Chirurgen zijn georiënteerd op een specifiek orgaan

(Hypertherme Intraperitoneale Chemotherapie)

of anatomisch gebied (urologie, hoofd-halsgebied,

het hoofdhals-gebied behandeld worden met een

g y n a e cologie). Ook binnen de algemeen heelku n d i g e oncologie is spra ke van een verdergaande specialisatie

gelijktijdige combinatie van chemotherapie en radiotherapie).

naar orgaan: mamma, gastro-enterologie, longen. Daarnaast bestaat een ziektegeoriënteerde speciali-

chirurgie. Ook bestaat de mogelijkheid dat de

Nieuw is de specialisatie dermatologie/dermato-

satie, zoals melanoom en sarcoom. De verwachting

oncologische neurochirurgie naar het NKI-AVL komt.

is dat er binnen de algemeen heelkundige oncologie s u b afdelingen zullen ont staan, waarbij het st reven zal

De natuurlijke en gestuurde groei zal leiden tot een

zijn ten minste drie specialisten in elke subafdeling

gedacht aan een uitbreiding van de huidige vijf

werkzaam te hebben, met fellows en assistenten in

operatiekamers naar zeven à acht operatiekamers in de nabije toekomst.

opleiding. Voor verschillende specialisaties is groei te ve r wachten. Groei is ook wenselijk vanuit het oogpunt van ‘high volume – better outcome’. Speerpunten voor wat betreft de groei zijn de vier meest voorkomende tumorsoorten in Nederland: mammacarcinoom, prostaatcarcinoom, longcarcinoom en colon/rectumcarcinoom. Daarnaast dienen uiteraard ook de van oudsher bekende speerpunten wat groei betreft, zoals sarcoom, melanoom, peniscarcinoom, ovarium-

12

en Radplat (een behandeling waarbij tumoren in

grotere vraag naar operatiecapaciteit. Er wordt

Klinisch onderzoek Bestaande onderzoekslijnen zullen worden vo o r tgezet. Hieronder vallen evaluatie en kwaliteitscontrole van eigen handelen in de vorm van retrospectief onderzoek aan de hand van statusarchiefmateriaal; onderzoek naar prognostische factoren (aan de hand van statusarchiefmateriaal, microarray, tissue-arrays en proteomics); vroege stadiëring (sentinel node procedure, tumormerke r s, etc). Veel energie wordt gestoken in het zoeken naar en testen van nieuwe behandelingen, zoals functies p a rende chirurgie (blaas, prostaat) en fotodynamische therapie van hoofd-halstumoren. Mogelijkheden om tot de stichting van een fotodynamisch therapiecentrum te komen, worden onderzocht. Ook door middel van chemoradiatie en CO2-laser wordt getracht meer orgaansparend te behandelen. Radiofrequency ablation (RFA) wordt in toenemende mate toegepast bij de behandeling van met a stasen, met name in de leve r. Inmiddels zijn de eerste ervaringen opgedaan met de combinatie c h i r u rgie en intraoperatieve radiotherapie (IORT), met name bij ver voortgeschreden rectumcarcinoom en sarcoom. Verbetering van mammareconstructie na ablatieve therapie, onder andere door middel van onderzoek naar optimale vascularisatie van vrije lappen, behoort eveneens tot de centrale onderzoeksthema’s.

Nieuwe ontwikkelingen

opleiding deelnemen. Een andere bijscholing is de

De minimaal invasieve chirurgie zal het komende jaar worden uitgebreid en geïntensiveerd met de

Provox-cursus (stemrevalidatie na larynxextirpatie), die ongeveer vier keer per jaar georganiseerd wordt

komst van een Da Vinci robot S. Met name zal robot-

door de afdeling Hoofd-Hals Chirurgie en met name

chirurgie plaatsvinden bij de behandeling van het prostaatcarcinoom. Ook zal de revalidatie na hoofd-

internationale belangstelling trekt.

halschirurgie en mammachirurgie worden geopti-

Medische oncologie

maliseerd, waarbij de gedachten uitgaan naar het stichten van een centrum voor revalidatie en nazorg.

Doelstellingen

Onderwijs

concentreert zich op de diagnostiek van kanker en

Het cluster Medisch Oncologische Disciplines (MOD) Jaarlijks draagt het HOD bij aan de opleiding tot arts

op de behandeling met behulp van medicamenten

in de vorm van deelname aan het collegerooster

en niet-chirurgische interventies. Het omvat de

oncologie voor tweedejaarsstudenten. Daarnaast

specialismen medische oncologie (inclusief klinische

wordt deelgenomen aan vele nationale en inter-

farmacologie), maag-, darm- en leverziekten, hema-

nationale cursussen, zowel medisch als paramedisch.

tologie, longziekten, neurologie, dermatologie, pijn-

Een belangrijke bijscholingscursus is de chirurgenweek,

bestrijding en psychiatrie. De medische oncologie is in toenemende mate een

welke dit jaar voor de 36ste keer werd gehouden en waaraan steeds achttien chirurgen of chirurgen in

curatief specialisme: de verbeterde overleving van veel kankersoorten die nu in de kankerstatistieken is terug te vinden, is het gevolg van aanvullende medicamenteuze behandeling (adjuvante therapie) naast de lokale behandeling door chirurgie of radiothera p i e. Ook voor pat i ë nten die niet kunnen wo rd e n genezen verbetert de overleving, en steeds meer krijgt kanker de kenmerken van een chronische z i e k te. De speerpunten van het MOD zijn het vroeg-klinisch

13

Patiëntenzorg nog nader onderzoek behoeven. Details over deze studies treft u aan in het wetenschappelijk jaarverslag van het NKI-AVL. De afdeling Farmacologie was ook in 2005 zeer actief en is verantwoordelijk voor het grootste deel van het klinische onderzoek van het cluster. Specifieke belangstelling is er voor klinische studies met medicamenten die aangrijpen op de signaaltransductie mechanismen (‘targeted therapy’). De onderwijsactiviteiten van het cluster werden in 2005 onverminderd voortgezet. Naast twee plaatsen voor co-assistenten aan het eind van de medische opleiding, zijn er vier plaatsen voor internisten in opleiding die ofwel een stage medische oncologie absolveren of worden opgeleid voor de aantekening medische oncologie. Ook werd de opleiding klinische farmacologie voor internisten gevisiteerd en erkend (opleider prof.dr. J.H.M. Schellens). Vijfmaal per jaar wordt er een bijeenkomst verzorgd voor de Doorlopende Nascholingscursus Medische Oncologie. Deze is gericht op praktiserende medisch oncologen en internisten in opleiding hiervoor.

Visitat i es In 2005 heeft er een kwaliteitsvisitatie plaatsgevonden van de afdeling thoraxoncologie door onderzoek (met name op het gebied van de farma-

de Nederlandse Vereniging van Artsen voor

cologie), de neoadjuvante behandeling van het hoogrisico mammacarcinoom, de combinatie van

Longziekten en Tuberculose.

gelijktijdige chemot h e rapie en radiotherapie bij lokaal

Nieuwe ontwikkelingen

voortgeschreden tumoren en de niet-chirurgische

De kwantitatief belangrijkste ontwikkeling in 2005 was het toenemend gebruik van monoclonale anti-

interventies en diagnostiek bij maag-, leveren darmcarcinomen en in de thorax-oncologie.

lichamen ter behandeling van uitgezaaide tumoren,

Klinisch onderzoek en onderwijs

zoals bevacizumab (Ava stin®), cetuximab (Erbitux®) en natuurlijk trastuzumab (Herceptin®). Dit laat ste

Tra n s l ationeel onderzo e k, dat wil zeggen de ‘vertaling’ van nieuwe bevindingen en concepten uit de funda-

medicament blijkt spectaculair succesvol te zijn bij de adjuva nte (genezende) behandeling van het

mentele wetenschappen naar de toepassing in de

H E R 2 / n e u - p o s i t i evemammacarcinoom. Aangezien

kliniek, is een belangrijke ambitie op het gebied

dit medicament erg duur is (39.000 euro per patiënt

van het klinisch onderzoek. Ten behoeve hiervan

voor behandeling gedurende een jaar) heeft de

zijn meerdere klinische onderzoeken ontworpen

bekostiging hiervan in 2005 zowel binnen het

en opgestart die tot doel hebben om genexpressie-

ziekenhuis als landelijk veel discussie opgeleverd.

patronen in tumoren te identificeren die kunnen

N a a st de monoclonale antilichamen zijn er ook steeds

voorspellen wat de prognose of het effect van medi-

meer zogenaamde ‘kleine moleculen’ die in st a at zijn

camenteuze behandeling op de tumor is. In 2005 zijn er meerdere patronen van dit type ontdekt.

om gericht tumorce llen te bestrijden. In 2005 kon voor het eerst sunitinib worden ingezet tegen uitge-

Deze behoeven nog wel va l i d atie in ve rd e re klinische

zaaide nierkanker. Verwa c ht wordt dat het gebruik

studies. Net als genexpressiepatronen kunnen ook combinaties eiwitten en eiwitfragmenten die in

van dit soort medicamenten in de komende jaren sterk zal toenemen.

serum of plasma worden bepaald voorspellend zijn

14

voor het beloop van een ziekte of voor de aanwez i gheid van uitzaaiingen. Ook dit ‘proteomics’-onderzoek

Verbandhoudend met de sterk toegenomen mogelijkheden om kwaadaardige aandoeningen te behandelen

heeft in 2005 hoopvolle bevindingen opgeleverd die

m et medicamenten, soms met als oogmerk leve n s-

verlenging, maar vaak ook om de genezingskans te

toegenomen met 6,4 procent tot ruim 2980 pat i ë nten.

vergroten, stijgt de behoefte aan dagbehandelingscapaciteit snel. Dit heeft belangrijke consequent i es

Ook het aantal opnames is gestegen tot 3281, een toename van 11,9 procent. Het aantal poliklinische

voor de patiëntenlogistiek binnen het cluster en zorgt voor een verdere verschuiving van behandelings-

pleegduur bedroeg in 2005 gemiddeld 7,5 dagen.

activite i ten van kliniek naar polikliniek.

consulten is toegenomen met 1,5 procent. De verDe wachttijd voor een operatie was gemiddeld 4,5 weken.

Zo rg en bedrijfsvoering in de kliniek en polikliniek

Medisch Oncologische Disciplines In 2005 is het aantal nieuw ingeschreven patiënten in het interne cluster ten opzichte van 2004 on-

O rg a n i sat i e o nt w i k ke l i n g

geveer gelijk gebleven met een totaal van ruim

Vanaf april 2005 worden de clusters HOD en MOD aangestuurd door één manager zorg en bedrijfs-

1900 patiënten. Het aantal opnames is gestabiliseerd rond de 2800.

voering. De beslissing om deze functie terug te

Daarentegen is het aantal poliklinische cytostatica

brengen van twee personen naar één persoon heeft gevolgen gehad voor de organisatie van de

toedieningen toegenomen met ruim 22 procent tot meer dan 9400 behandelingen. Het aantal

afdelingen in beide clusters. De verantwoordelijk-

poliklinische consulten is toegenomen met ruim

heden van de verschillende afdelingshoofden zijn vergroot en de rol van de stafmedewerkers

6 procent. De verpleegduur bedroeg in 2005 gemiddeld 5,6 dagen.

verhelderd. Dit is een positieve ontwikkeling. De interne besluitvormingsstructuur is in beide clusters eenduidiger geworden; er is sprake van

Management van pro cessen

minder leidinggevenden. Er is een duidelijker beleid ten aanzien van de ve r p l e e g kundigen als totale groep.

logistiek binnen het primaire proces. Het traject dat de patiënt doorloopt vormde hierbij uitgangspunt.

De ondersteunende diensten (Dienst Begeleiding en

Voor de grotere patiëntengroepen en voor groepen

Ondersteuning, Fysiotherapie en Ergotherapie en Diëtetiek) zijn een intensievere samenwerking aan-

waarbij met goede multidisciplinaire afstemming winst is te behalen worden afspraken vastgelegd

Het afgelopen jaar heeft de nadruk gelegen op de

gegaan. Er wordt gewerkt met één secretariaat,

in zorgpaden. Naar aanleiding van de resultaten

waardoor de efficiëntie en bereikbaarheid is toegenomen. Ook worden de verschillende disciplines

van de pilot met drie zorgpaden (rectumcarcinoom, prostaatcarcinoom en mamma in dagbehandeling)

vertegenwoordigd door één leidinggevende.

is besloten om de methodiek van zorgpaden breder te implementeren voor diagnosegroepen waarbij

P roductie

de zorg voorspelbaar is. Een belangrijk speerpunt was het realiseren van

Heelkundig Oncologische Disciplines In 2005 is het aantal nieuw ingeschreven patiënten

sneldiagnostiekpoliklinieken. In 2005 zijn naast de bestaande sneldiagnostiek polikliniek voor patiënten

in het chirurgisch cluster ten opzichte van 2004

m et mammacarcinoom, speciale poliklinieken gest a r t

15

Patiëntenzorg voor longcarcinoom, prostaatcarcinoom, tumoren in

deskundigheidsbevordering, crisisinterventie en

het hoofd-halsgebied en gynaecologische tumoren.

innovatie. De CPV maakt deel uit van de Dienst

De organisatie van de polikliniek is aan de nieuwe

Begeleiding en Ondersteuning en werkt nauw samen

werkwijze aangepast. De voorlichting aan patiënten en verwijzers wordt afgestemd door onder andere

m et de psyc h i ater in het NKI-AVL, het Ma atschappelijk Werk en de Geestelijke Verzorging. De Consultatieve

gebruik te maken van traj e c tfolders. Ondersteunende

Psychiatrie in algemene ziekenh u i zen houdt zich vo o ral bezig met somatisch zieke mensen met een p syc h i atrische co-morbiditeit of die door hun soma-

systeemprocessen, zoals het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD), elektronische ordermanagement en een e l e k t ronisch medicatievoorschrijfsy steem, sluiten hierop aan. Ter voorbereiding daarop zijn de processen van de belangrijkste diagnosegroepen en hun onderlinge relaties in processchema’s vastgelegd, waarbij onnodige processtappen en activiteiten zoveel mogelijk zijn geëlimineerd.

tische ziekte psychiatrische p roblemen krijgen. In het NKI-AVL is dat niet anders. Een van de patiëntencategorieën die hierin de meeste aandacht vragen, zijn patiënten die door tal van oorzaken een periode van verwardheid kunnen doormaken ofwel een delirium of delier ontwikkelen. Veelal gaat het hier om oudere patiënten die letterlijk ‘ontsporen’ door

Enkele uitgevo e rde verbete r p rojecten

allerlei medisch-technische ingrepen of medicamenteuze behandelingen. Ook in het NKI-AVL behande-

Logistiek Dagbehandeling

len we patiënten op oudere leeftijd; de kans dat

Op de Dagbehandeling is in 2005 een uitgebreide (bedrijfsmatige) analyse uitgevo e rd, waaruit bleek

zich daarbij een delier ontwikkelt is niet gering. De Inspectie van de Volksgezondheid heeft nog zeer

dat meer efficiëntie bereikt zou kunnen worden

recent (oktober 2005) in een rapport aangegeven

door o.a. een betere planning en afstemming van werkzaamheden zowel op de Dagbehandeling zelf

dat de kwaliteit van zorg rondom de verwarde patiënt in ziekenhuizen moet worden verbeterd.

als met andere afdelingen. In de analyse zijn ook het patiëntencomfort en de patiëntenvoorlichting

Het accent ligt dan op verbetering van protocollering van delier en beleid dat is gericht op preventieve

meegenomen. Naar aanleiding van de analyse is

maatregelen ter voorkoming en vermindering van

een aantal aanbevelingen geformuleerd, waarvan een deel reeds in gang is gezet. Hierdoor kon het

delier. In het kader van de patiëntveiligheid in een z i e kenhuis is het belangrijk dat er de juiste middelen

groeiend aanbod aan patiënten van gemiddeld 45

en maatregelen worden getroffen om een delier op

tot 55 per dag worden opgevangen met hetzelfde aantal verpleegkundigen. In 2006 zullen de overige aanbevelingen worden doorgevoerd. Het resultaat

een goede manier te behandelen. Wanneer er daarbij vrijheidsbeperkende maatregelen worden toe-

moet zijn dat er optimaal efficiënt wordt gewerkt met behoud van kwaliteit van zorg.

verantwoorde manier worden toegepast. Binnen de werkzaamheden van de psychiater en de CPV in het

Co n s u l t at i ef Psychiatrisch Ve r p l e e g kundige De Dienst Begeleiding en Ondersteuning is dit jaar

beteren van de zorg voor de delirante patiënt. De werkzaamheden van de CPV liggen op het terrein

uitgebreid met een Consultatief Psychiatrisch Verpleegkundige (CPV). Centraal in de taakstelling

van systematische signalering, deskundigheidsbevordering en consultatie en coaching als het gaat

van deze nieuwe functionaris is de bevo rdering van

om psychiatrische problematiek.

gepast is het van belang dat die op een veilige en

NKI-AVL zal het accent dan ook liggen op het ver-

de kwaliteit van psychiatrische verpleegkundige hulpverlening binnen het ziekenhuis. De werkzaamheden van de CPV bestaan vooral uit directe psychiatrische patiëntenzorg en het adviseren en ondersteunen van andere hulpverleners, die te

Goed ve r zo rgd, Beter gevoel In sa m e nwerking met de St i c hting ‘Goed ve r zorg d, B eter gevoel’ is het NKI-AVL in 2005 gestart als eerste (pilot) ziekenhuis in Nederland met het aanbieden

maken krijgen met complexe psychosociale en

van de workshop ‘Goed verzorgd, Beter gevoel’ aan

psyc h i atrische problematiek. Daarnaast heeft de nieuwe functionaris een taak als het gaat om

patiënten. De workshop wordt tweemaal per maand g e g even en het enthousiasme onder de deelnemers is groot. Tijdens de wo r kshop worden tips en adviezen gegeven door een ervaren schoonheidsspecialiste en haarwerker volgens een twaalfstappenplan. Patiënten zeggen veel aan de tips en adviezen te hebben en de workshop als positief te ervaren in de periode van behandeling met alle zorgen en onzekerheden.

16

Re n ovatie van het functiehuis Vanaf 2001 zijn de verpleegkundige en verzorgende functies binnen het NKI-AVL georganiseerd in het zogenaamde functiehuis. Hierin zijn de verschillende functies ten opzichte van elkaar gepositioneerd. Verdergaande functiedifferentiatie heeft geleid tot de introductie van de nurse practitioner en de zorgassistent. In 2005 is gestart met een evaluatie van de verschillende functies. Samen met de resultaten van een tijdsbestedingsonderzoek, dat eveneens in 2005 is uitgevoerd, zal dit leiden tot een optimale en efficiënte inzet van nurse practitioners, verpleegkundigen en verzorgenden.

Speerpunten voor 2006 Verant wo o rding nemen voor eigen werk In 2005 is een start gemaakt met verdere professionalisering van de verpleegkundige beroepsgroep. De doelstelling is de competenties van de verpleegkundigen beter aan te laten sluiten bij de kernwaarden van de organisatie: flexibiliteit, innovatie, patiëntgerichtheid, professionaliteit en resultaatgerichtheid. Het komend jaar zal dit ontwikkeltraject verder inhoud krijgen. Veiligheidsmanagementsy steem (VM S ) In 2004 verscheen het rapport ‘Hier werk je ve i l i g, of je werkt hier niet’. Hierin wordt gesproken over een veiligheidsmanagementsysteem als middel voor ziekenhuizen om de patiëntveiligheid te vergroten. De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ),

zal worden voor deze andere werkwijze. In 2006 zal

de Orde van Medisch Specialisten en het Landelijk Expertise Centrum Verpleging en Verzorging (LEVV)

gestart worden met trainingen met betrekking tot veiligheid op verschillende niveaus in de org a n i satie

hebben in 2005 gezamenlijk het initiatief genomen

en het uitvoeren van pro s p e c t i eve inventarisaties van

de basiselementen van een VMS te ontwikkelen en beschikbaar te stellen voor alle Nederlandse zieken-

risicovolle zorgprocessen.

huizen. Om deze aansluiting met de praktijk te

Hermes Binnen het project Hermes wordt vorm gegeven

waarborgen, wordt nauw samengewerkt met tien pilot ziekenhuizen om kennisuitwisseling mogelijk

aan ve rd e rgaande auto m atisering van het primaire

te maken, de toepasbaarheid van bestaande instrumenten te evalueren en breed beschikbaar te stellen. Het NKI-AVL is één van de pilot ziekenhuizen.

proces. Verschillende onderdelen vallen hieronder, bijvoorbeeld het elektronisch medicatie vo o r s c h r i j f-

Het NKI-AVL is in 2005 samen met bovengenoemde organisaties gestart de basiselementen van het

St ation. Er wordt gezocht naar een automatiseringssy steem dat de verschillende onderdelen van het

veiligheidsmanagementsysteem te ontwikkelen

zorgproces in samenhang ondersteunt. Dit project

en implementeren. Dit betekent onder andere dat beleid en st rategie gericht op veiligheid uitgewerkt wordt in een veiligheidsplan voor de komende jaren. In nauwe samenwerking met de MIP-

sy steem, de DBC registratie en het Clinical Work

moet in 2006 tot de volgende res u l t aten leiden: ° op minimaal twee afdelingen is een elektronisch voorschrijfsysteem geïmplementeerd;

commissie wordt in verschillende clusters gestart

° de DBC registratie wordt optimaal ondersteund; ° concrete plannen voor de automatisering van

met de implementatie van een systeem voor het

de patiëntenplanning en ordermanagement.

melden en analyseren van (bijna)incidenten op afdelingsniveau. In het cluster Radiotherapie is hiermee ervaring opgedaan, die vanzelfsprekend gebruikt

17

Patiëntenzorg Radiot h e rapie

Het accent is in 2005 nog meer komen te liggen o p

Doelstellingen en prioriteiten

‘in opzet cu ratieve behandelingen’. Pat i ë nten met een prostaat-, long-, of KNO-tumor worden volgens

In 2005 zijn drie lineaire versnellers uitgerust met een cone-beam faciliteit. Hiermee is het mogelijk

de Intensity Modulated Radiot h e ra py (IMRT) techniek behandeld.

om op de bestralingstoestellen een CT-scan te maken. Deze ontwikkelingen, die mede uit de eigen res earchactivite i ten tot stand zijn gekomen, maken

Productiecijfers

h et mogelijk om de positie van de tumor ten opzichte van de normale anatomie bij patiënten voorafgaand en tijdens de bestraling af te beelden. Deze

Tabel 1

Aantal uitwendige bestralingen (megavoltseries)

beelden kunnen online worden vergeleken met voorafgaand aan de bestraling verkregen beelden van onder meer een CT-, MRI-, of PET-scan. In het

2005

2004

2003

verlengde hiervan is ook een verschuiving bij de

T1

1102

932

929

b est ralingsvo o r b e reiding van co nve ntionele simulatie naar virtuele simulatie en CT geplande bestralingen

T2

822

1167

1364

T3

1051

1049

1149

ingevoerd. Deze aanpassing ging gepaard met het

T4

972

785

474

organisatorisch herinrichten van het voorbereidingsproces waarbij een verdere efficiencyverbetering en

Totaal T2-eq.

3947 5758

3933 5506

3916 4972

een betere intercollegiale kwaliteitscontrole leidend waren. Tabel 2:

De productie in 2005 liet een stijging van acht procent zien ten opzichte van 2004. Vergeleken met 2000 is

Aantal inwendige bestralingen (brachytherapie) 2005

2004

2003

B1

16

23

4

B2

45

41

7

B3 B4

32 22

19 39

18 15

45

27

13

160 673

149 635

57 280

er een productiestijging van vijftig procent in plaats van de destijds verwachte stijging van 25 procent. Opgemerkt wordt dat deze productiestijging tot stand is gekomen ondanks de langdurige verbouwactiviteiten. Deze vroegen ook dit jaar binnen de gehele afdeling veelvuldig de aandacht en vormden vaak overlast voor patiënten en medewerkers. Door de toegenomen bestralings- en voorbereidings-

B5 Totaal B2-eq.

capaciteit kon grotendeels tegemoet gekomen worden aan de normen voor wachttijden, opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie

De behandelingen van patiënten zijn onderverdeeld in

en Oncologie (NVRO). In 2005 startten reeds tachtig patiënten met de behandeling binnen de maximale

4 categorieën voor teletherapiebehandelingen en 5 cate-

aanvaardbare wachttijd. Een verborgen wachtlijst

voor eenvoudige behandelingen en het hoogste cijfer

ont st a at als patiënten niet worden behandeld volgens de meest geavanceerde methodes. Er is een inhaal-

voor de meest geavanceerde behandelingen.

slag gemaakt in het wegwerken van deze verborgen wachtlijst. Alle maatregelen die in het verleden moesten worden genomen om onaanvaardbare wachtlijsten in te korten zijn teruggedraaid. Dit betekent dat: 1 De fractiedosis weer terug is van 2,25 Gy naar 2 Gy; 2 Alle curatieve patiënten vijf fracties per week krijgen. M et beide maatregelen wordt de kans op het krijgen van late complicaties na bestraling verder verkleind.

18

gorieën voor de brachytherapie. Het laagste cijfer staat

Veiligheidsmanagement

pat i ë nten- en behandelgegeve n s d i e nt op e e nvoudige

In 2005 is veel aandacht besteed aan het nog ve rder verbeteren van de veiligheid voor de patiënt:

wijze mogelijk te zijn.

a. In de loop van 2005 is het percentage van st at u ssen voorzien van een pasfoto ter identificatie

Doorlichting primaire pro ces Ook in 2006 zullen onderdelen van het primaire

van pat i ë nten toegenomen van 50 tot 86 proce nt. b. Het aantal planningen dat te laat op het bestralings-

gebruikmakend van beginselen van lean management.

toestel wordt afgeleverd waardoor mogelijke fouten kunnen worden gemaakt, is afgenomen van 19 tot 5 procent. c. Voor het hele cluster is een registratie geïmplementeerd van fouten en bijna-fouten volgens de PRISMA systematiek (Prevention and Recovery

pat i ë ntenproces worden doorgelicht en herontworpen, Zo zal het zogenaamde ‘patiënten instroomproject’, het traject vanaf de aanmelding van een patiënt tot het opstellen van het behandelplan, worden geoptimaliseerd. Bij het herontwerp wordt veel aandacht besteed aan cliëntvriendelijkheid (patiënt en verwijzend arts) en veiligheid.

Information System for Monitoring and Analysis).

Ook de werkwijze van de behandelteams met

In 2005 zijn 700 meldingen van incidenten ontvangen. 53 van deze meldingen zijn doorgestuurd

betrekking tot alle activiteiten rondom de feitelijke

naar de zieke n h u i s b rede MIP-co m m i ssie

seerd.

(Meldingen Incidenten Patiëntenzorg).

bestraling zullen worden doorgelicht en geoptimaliBinnen de bestralingsvoorbereiding zal aandacht worden besteed aan het (nog) zelfstandiger functio-

Speerpunten voor 2006

neren van de radiotherapeutisch laboranten. Het

Implement atie van het

effect van taakdifferentiatie zal hierbij worden onderzocht. Tevens zal worden onderzocht of door

I nfo r m at i s e r i n g sy steem Radiot h e ra p i e

deze taakdifferentiatie geprotocolleerde activiteiten

Het nieuwe informatiseringsysteem zal de huidige systemen, waaronder het afsprakensysteem, ver-

uit het huidige takenpakket van de radiotherapeut kunnen worden overgenomen door de radiothera-

vangen. Tevens dient via het nieuwe systeem een elektronisch patiëntendossier (EPD) en een geauto-

peutisch laboranten.

matiseerde producttypering en facturering te zijn gerealiseerd. Analyse van managementdata en

19

Patiëntenzorg Patiëntvriendelijkheid

In opzet cu rat i eve behandelingen

Veel aandacht zal geschonken worden aan patiëntvriendelijkheid van de organisatie. Allereerst wordt

Wat betreft de standaard zo rg luidt de taakste lling om alle in opzet curatieve behandelingen te ‘upgraden’

bij patiënten de waardering voor en de kritiek op de organisatie en behandeling in kaart gebracht.

naar het hoogst mogelijke kwaliteitsniveau om de curatiekans te verhogen en de complicatiekans te

De uitko m sten zullen res u l te ren in ve r b ete r p roj e c te n .

verlagen. Hiertoe zullen alle nodige technologische

Het gehele proces van informatieverstrekking en voorlichting aan de patiënt zal worden doorgelicht

innovaties worden aangewend.

en zonodig aangepast.

Nieuwe ont w i k ke l i n g e n

Eenmalige behandelingen

Voor de zorgontwikkeling blijven de aandachtsgebieden ongewijzigd. De klinisch fysische research

Zowel vanwege patiëntvriendelijkheid als vanwege

co n ce nt reert zich op de to e p a ssing van Image Guided

efficiency zal gerealiseerd worden dat eenmalige palliatieve bestralingen toegediend worden op de

Radiotherapy (IGRT) en de verdere ontwikkeling van Intensity Modulated Radiotherapy (IMRT). Gestreefd

dag van het eerste polibezoek.

wordt naar de realisatie van een CT faciliteit op OK5 en de mogelijkheden van ‘robotic assisted brachytherapy’ worden onderzocht. Speerpunten voor de ‘tra n s l ational res earch’ blijven de combinatie van radiotherapie met ‘smart drugs’ en de ont w i k keling en toepassing van ‘predictive assay s’ op gebied van de ‘proteomics’ en de ‘genomics’.

Res ea rch De onderzoeksthema’s van het cluster Radiotherapie spitsen zich toe op het bereiken van genezing van patiënten met een maligne tumor, terwijl getracht wordt de kans op complicaties zo laag mogelijk te houden. De thema’s strekken zich daartoe uit over een groot spectrum va n af het beter in beeld brengen van de uitbreiding van tumorprocessen, beeldvorming en het toepassen van gesofisticeerde behandelingstechnieken tot het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmogelijkheden met radiotherapie in combinatie met geneesmiddelen. De mogelijkheden om met behulp van moderne beeldvorming de tumoruitbreiding in kaart te brengen worden nu ook in de dagelijkse praktijk benut bij verschillende tumorsoorten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde ‘Cone beam CT-scans’ op drie versnellers. Bijvoorbeeld bij longkankerpatiënten is het mogelijk geworden om de tumoren b eter te behandelen, ondanks het feit dat het tumorp ro ces met de ademhaling meebeweegt. Deze longtumoren worden met een hogere dosis op veel

20

kleinere volumina bestraald, aangezien nauwkeurige

Diagnostiek

informatie over tumoruitbreiding en tumorbeweging wordt verkregen. Van belang is dat deze behande-

Doelstellingen

ling geschiedt met bewaking middels speciaal in het NKI-AVL ontworpen software. Deze software wordt

Het cluster Diagnostische Oncologische Disciplines (DOD) omvat de afdelingen Pathologie, Radiologie,

momenteel op diverse plaatsen in de wereld geïnstalleerd. De zinvolheid om hogere stralingsdosering te geven op een beperktere volume blijkt ook uit de

Nucleaire Geneeskunde, Algemeen Klinisch Laboratorium en Polikliniek Familiaire Tumoren. Het DOD voert patiëntenonderzoek uit op verwijzing

eerste resultaten van een grote trial bij patiënten

van klinische specialisten en levert een belangrijke

met een prostaatcarcinoom. Deze trial is uitgevoerd in samenwerking met een aantal Nederlandse

bijdrage aan klinisch-wetenschappelijk onderzoek.

radiotherapiece nt ra. De ve r k regen res u l t aten toonden aan dat het geven van slechts een 10 Gy hogere stralingsdosis res u l teert in een significante ve r b etering van de behandelingsresultaten. De combinatie van bestraling met geneesmiddelen staat centraal in een andere onderzoekslijn. Hiermee beoogt men het celdodende effect van bestraling te versterken. In het laboratoriumonderzoek werd aangetoond dat met behulp van Alkyl-lysofosfolipiden een aanmerkelijk groter effect kon worden bereikt. Reden waarom deze behandeling in de kliniek is geïntroduceerd in een fase 1 studie. Nadat de optimale dosis is vastgesteld voor het toepassen bij patiënten wordt nu onderzoek verricht naar de effectiviteit van de combinatiebehandeling. Het vo o r s p e llen van een goede respons op best ra l i n g is onder meer onderzocht met behulp van de correlatie met het ontstaan van apoptosis (dit proces wordt ook wel het zelfmoord plegen van een cel genoemd). In samenwerking met de afdeling Nucleaire Geneeskunde werd aangetoond dat reeds binnen enkele dagen na de eerste bestraling een toename van apoptosis zichtbaar was. Er bleken relaties te zijn tussen de intensiteit van de apoptosis en de respons op behandeling. Met microarraytechnieken wordt gezocht naar een genetisch profiel gebaseerd op gen-expressie waarmee het beloop

Productie

van de ziekte bij een individuele patiënt kan worden voorspeld. Er is een eerste aanwijzing gevonden dat

Het cluster DOD is sterk afhankelijk van het verwijsgedrag van de andere klinische clusters. Toename

er een genetisch profiel bestaat waarmee de kans

van activiteiten in de klinische clusters leidt direct tot

op een locale recidief na een mammasparende behandeling kan worden voorspeld.

een toename van de productie in het diagnostische cluster. Net als in het vorig verslagjaar is in 2005 de productie toegenomen. Op de afdeling Radiologie is het aantal CT-scans met tien procent gestegen tot 9.183 verrichtingen. De samenwerking met het cluster Radiotherapie is vervolgd en leidt tot een optimale benutting van scanapparaten. Op de afdeling Nuclea i re Geneesku n de steeg het aantal PET-scans weer fors: van 567 naar 706 verrichtingen. Deze toename komt voor een groot deel ten goede aan eigen patiënten, maar ook aan patiënten van het Slotervaartziekenhuis en het

21

Patiëntenzorg Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Bij het Algemeen

Er is onder patiënten een enquête gehouden. Er zijn

Klinisch Laboratorium steeg wederom het aantal

250 enquêteformulieren verwerkt. De specialisten spelen een grote rol bij de uitleg van het bloed-

aanvragen - en dus het aantal patiënten - van 59.533 naar 62.609. Op de afdeling Pathologie groeide het aantal histologische en cytologische

onderzoek. Deze uitleg wordt als duidelijk ervaren.

onderzoeken met ruim zeven procent. Het aantal

wijzering naar de bloedafname. De medewerkers

coupes dat ter inzage is aangeboden, is gelijk gebleven met 3234 stuks.

aan de balie scoren over het algemeen goed tot uitstekend. De wachttijd wordt niet als probleem

De gegevens van de Polikliniek Familiaire Tumoren

aangegeven maar als positief ervaren.

laten een stijging zien van het aantal counselingen (van 377 naar 457) en van het aantal DNA verrich-

Over de wachtruimte is men over het algemeen erg tevreden, opvallend zijn wel de hogere percentages

tingen op genetische indicatie van 878 naar 1000.

matige beoordelingen over het klimaat (geur,

De toegangstijd voor de meeste onderzoeken staat weliswaar onder druk, maar blijft binnen de norm.

temperatuur, licht en tocht), de lectuur en de aankleding van de wachtruimte.

Deze bedroeg voor CT-, MRI- en PET-scans maximaal

De medewerkers die de bloedafname verrichten,

twee tot drie weken. Voor andere onderzoeken binnen het diagnostische cluster kon het overgrote

worden beloond met een score van goed tot uitstekend door meer dan negentig procent van de

deel van de patiënten direct worden geholpen.

patiënten. De meeste patiënten gaven aan dat zij

Projecten In het cluster is actief geparticipeerd in diverse

niet bang of gespannen waren voor het prikken en het gevoel na afloop werd als positief ervaren. Ruim negentig procent is op de hoogte van de

ziekenhuispilots. Alle afdelingen zijn overgegaan naar het documentbeheersysteem (DKS). Verder is

rapportage van de uitslagen, deze worden of op het spreekuur besproken of telefonisch doorgegeven

het cluster actief betrokken geweest bij de pilot intranet. In 2006 moeten de intranetpagina’s van

door de aanvragend arts.

het cluster volledig operationeel zijn. In het cluster is tevens een tevredenheidsonderzoek onder medewerkers uitgevoerd. De uitkomsten hiervan laten zien dat er een zeer grote betrokkenheid is en dat verbeteringen mogelijk zijn op het gebied van informat i evoorziening en arbeidsomstandigheden.

Algemeen Klinisch Laboratorium De afdeling Bloedafname heeft ook in 2005 system atisch de wa c httijd gemeten. Uit de metingen blijkt dat 95 procent van de patiënten binnen vijftien minuten wordt geholpen. De afdeling heeft een interne klachtenprocedure. Vooral bij het preanalytisch onderzoek, dus bij de aanvragen, is het aantal meldingen hoog. Er wordt een toename gevonden bij het ontvangen van monstermateriaal (verwisseling patiënten). Bij de externe controles scoort het lab goed. Bij de doorlooptijd van zowel hematologie (twee uur), chemie (drie uur), tumormarkers en endocrinologie (twee werkdagen) en differentiatie van leukocyten (drie dagen) is de norm van 95 procent gehaald.

22

S l e c hts een enkeling heeft problemen met de beweg-

Radiologie

N u c l ea i re geneeskunde

Het jaar 2005 heeft in het teken gestaan van het verbeteren van het nieuwe radiologie-informatie-

Op de afdeling Nucleaire Geneeskunde is in 2005 het nieuwe Radiologie Informatie Systeem (RIS) en

systeem (RIS) en van het PACS (digitale archivering en verspreiding van beelden).

PACS ingevoerd. Arts-assistenten van het AMC lopen nog steeds een stage Oncologie van zes maanden

In december is de afdeling gevisiteerd door de beroepsvereniging van radiologen, de opleidings-

op de afdeling Nucleaire Geneeskunde. De afdeling is gevisiteerd door een commissie van de Medische

commissie van radiologen en de beroepsvereniging

Specialisten Registratie Commissie van de KNMG en

van radiodiagnostisch laboranten. De resultaten van deze visitaties worden in een beleidsplan uitgewerkt

erkend als opleiding. Diverse buitenlandse gasten hebben een stage gelopen met specifieke aandacht

dat een leidraad zal zijn voor 2006.

voor de sentinel node procedure. De samenwerking

Tevens heeft de afdeling Radiologie samenwerking

met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is verder

gezocht met enkele universiteiten. Dit leidde tot een

geïntensiveerd. Twee grote aanschaftrajecten van

oncologische stage voor arts-assistenten.

apparatuur hebben geleid tot aanschaf van een

Er is een patiëntenenquête gehouden. Verreweg de

eigen PET/CT-scanner en een SPECT/CT-scanner.

m e este pat i ë nten zijn tev reden over bejegening door alle groepen medewerkers met wie zij te maken

Beide apparaten zullen in 2006 worden geplaatst. De aanvraagprocedure en indicatiestelling voor PET-

krijgen. In een aantal gevallen is onduidelijkheid

onderzoek is opnieuw uitgewerkt.

over wie de uitslag geeft. De aankleding van de wachtruimten, het klimaat en de bewegwijzering

Pathologie

kunnen worden verbeterd.

In 2005 is een start gemaakt met het implementeren van het elektronische documentbeheer-sy steem DKS. H et invo e ren van docu m e nten is bijna vo l tooid en zal door alle medewe r kers in gebruik wo rden genomen in de loop van 2006. Er is op de afdeling veel aandacht voor milieu- en A R BO-wetg eving. Een projectgroep houdt zich hiermee bezig en doet voorste llen om daar waar nodig ve r b eteringen aan te brengen. H et int ranetproject dat in 2004 en 2005 is opgest a r t zal in 2006 een ve r volg krijgen, waarbij de individuele afdelingen meer naar een def i n i t i eve opvulling van de ve r s c h i llende pagina’s zal wo rden gev raagd. D N A-diagnostiek laborato i u m In 2005 is het DNA-diagnostiek laboratorium er in geslaagd de accreditatie te verkrijgen voor het laboratorium Molecu l a i rePathologie. Het laboratorium dat verbonden is aan de Polikliniek Familiaire Tumoren was reeds gea ccredite e rd in 2001. Hiermee is de vo o rgenomen samenvoeging van deze laboratoria tot één laboratorium in kwaliteitszin een feit en is de accreditatie verleend tot 2009. In het komende jaar zal het DNA-d i a g n o stiek laboratorium de kwalite i t s d o cu m e nt atie ove r zetten naar h et elektronische documentbeheersy steem DKS. Ve rder zal het laboratorium Molecu l a i re Pathologie vo o r b e reidingen treffen om het aantal geaccrediteerde ve r r i c htingen uit te breiden.

23

Patiëntenzorg Polikliniek Familiaire Tumoren Er is een meerjarenbeleidsplan opgesteld waarin o nt w i k kelingen op het gebied van de klinische genetica zijn bes c h reven. Aa n d a c ht wordt beste e d aan productie, org a n i sat i e, personele formatie, onderwijs en wete n s c h a p p e l i j keont w i k kelingen. Er is met het ziekenhuis Gooi-Noord een sa m e nwerkingsove reenko m st getekend. Twee medewerkers van de Polikliniek Familiaire Tumoren houden poliklinisch spre e kuur en werken daarbij nauw samen m et de medisch specialisten. Het AMC is ve rg u n n i n ghouder voor genetisch onderzoek. Er is periodiek overleg over productie en sa m e nwerking.

24

Resea rc h

3 25

Research Wetenschappelijk onderzoek op inte r n ationaal to p n i veau; dat is waar het NKI-AVL voor staat. Om dit te bere i ken heeft het creëren van een optimale onderzo e kso m g eving een zeer hoge prioriteit: een open en platte organisatiestructuur met minimale burea u c ratie en gericht op samenwe r k i n g, in combinatie met moderne o n d e r zo e ksfa c i l i te i te n . De financiering van het instituut staat onder druk. Met ingang van 2004 ko r tte het ministerie van VWS de jaarlijkse basissubsidie met tien procent. De meeste o n d e r zo e kssubsidies zijn niet langer ko ste n d e k kend en het ko st steeds meer geld om kwalitatief hoogstaand onderzoek uit te vo e ren. Ondanks deze financiële ve r s l e c htering heeft het wetenschappelijk onderzoek we d e rom gefl o re e rd en belangrijke ontdekkingen vo o r tg e b ra c ht.

O n d e r zoek in 2005

schappelijke Administratie die over een uitgebreide

De wetenschappelijke output van het instituut was

database met patiënteninformatie beschikt, de

ook in 2005 bijzonder hoog. Veel nieuwe ontdekkingen, gepubliceerd in vooraanstaande weten-

verschillende onderzoeksgroepen van het instituut en het Amerikaanse bedrijf Rosetta Inpharmatics/

schappelijke tijdschriften, maken dat het NKI-AVL

Merck Sharp & Dohme.

en de onderzoekers een uitstekende naam hebben in de wereld. Enkele hoogtepunten zijn hieronder

Voor patiënten met een borsttumor is een betrouwb a re micro a r ray-test opgezet die gebruikt kan worden om vast te stellen of aanvullende chemotherapie

beschreven.

zinvol is. Aangezien het NKI-AVL deze diagnostische

M i c ro a r ray-o n d e r zo e k Sinds 2003 heeft het microarray-onderzoek een belangrijke plaats binnen in het instituut. Bij microarray-analyses wordt in tumormateriaal de activiteit van tienduizenden genen tegelijkertijd gemeten. Met deze gegevens kunnen de aard van de tumor en de meest effectieve behandeling worden vastgesteld. Wetenschappelijke publicaties van onder andere dr. Laura van ’t Veer, prof. dr. René Bernards en dr. Marc van de Vijver in vooraanstaande internationale tijdschriften hebben veel aandacht getrokken. Deze resultaten konden worden behaald door nauwe samenwerking van verschillende afdelingen: de eigen NKI-AVL microarray-faciliteit, waar hoogwaardige microarrays gemaakt en geanalyseerd kunnen worden, de weefselbank onder beheer van de afdeling Pathologie waar sinds jaren weefsels van patiënten worden opgeslagen, de Weten-

26

test ook wil aanbieden aan patiënten van andere ziekenhuizen, is door medewerkers van het NKI-AVL het bedrijf Agendia BV opgericht dat deze test op de markt brengt. In 2005 hebben verschillende onderzoeksgroepen microarray-analyses uitgevoerd op diverse type tumoren. Hieruit ont staan hopelijk nieuwe microarraytests die de diagnose betrouwbaarder maken, zodat voor elke individuele patiënt een nog specifiekere en daarmee effe c t i evere behandeling mogelijk word t.

RNA-inte r fe re nt i e Een ander onderzoeksveld dat in 2005 opnieuw veel aandacht heeft getrokken, is het werk van de onderzoeksgroepen van dr. Reuven Agami en prof. dr. René Bernards. Zij hebben een effectieve methode ontwikkeld om genen te remmen in hun activiteit – de stabiele RNA-interferentie - om zo de functie van genen te kunnen bestuderen. Met deze techniek werd het voor verschillende onderzoeksgroepen in het instituut mogelijk om grootschalige screens uit te voeren om nieuwe kankergenen te identificeren. Met name de toevoeging van een unieke barcode aan de genspecifieke RNA-interferentieconstructen en het opzetten van een highthoughput faciliteit door medewerkers van de onderzoeksgroepen van dr. Roderick Beijersbergen en prof. dr. René Bernards maakt deze techniek nog krachtiger. Met behulp van de screens zijn vijf genen geïdentificeerd, die verder inzicht geven in een signaleringsroute die in vrijwel alle kankers

High Throughput Analysis

ontregeld is.

de onderzoekers in gebruik genomen: de high

Het instituut heeft in 2005 een nieuwe faciliteit voor throughput analysis facility. In deze faciliteit, die door dr. David Egan en dr. Roderick Beijersbergen is opgezet, kunnen veel assays in een korte tijd worden uitgevo e rd. In de fa c i l i teit worden grote collecties RNAi-constructen en chemische verbindingen getest op levende ce llen. In de eerste screen met chemische verbindingen is door de onderzoeksgroep van prof. dr. Wouter Moolenaar en dr. Huib Ovaa een verbinding geïdentificeerd dat een uitzaaiing bevorderend eiwit remt.

Muismodellen A n d e re onderzoeksgroepen richten zich op de functie van reeds geïdentificeerde genen betrokken bij ce l d e l i n g, met a stase en res i ste ntie tegen antikankermiddelen. Een belangrijk en essentieel hulpmiddel bij deze onderzoekslijnen is het gebruik van muismodellen. Het instituut heeft een uitgebreide muizenfaciliteit waar nieuwe muismodellen (transgenen en knock-outs) worden gegenereerd en geanalyseerd. Met name de onderzoeksgroep van prof. dr. Anton Berns heeft hier belangrijke bijgedragen geleverd. Bijvoorbeeld met de muismodellen voor

27

Research de vraag waarom sommige tumoren wel door het immuunsysteem worden herkend, maar andere niet. Deze kennis wordt gebruikt om het immuunsysteem effectiever in te zetten tegen kanker. Het werk van de groep van dr. John Haanen sluit hier goed bij aan en biedt nieuwe mogelijkheden om DNA-vaccinatie toe te passen. We hopen de verbeterde DNA-vaccinatiemethode in te zetten bij de behandeling van verschillende ziektes, niet alleen kanker. Indien succesvol, zou de methode ook geschikt kunnen worden gemaakt voor vaccinatieprogramma’s in ontwikkelingslanden. Het instituut heeft daarom ook geïnvesteerd in een faciliteit om deze DNA vaccines te bereiden. Deze faciliteit is in 2005 operationeel geworden. We verwachten dat in 2006 de faciliteit zal worden gecertificeerd voor de bereiding van vaccines voor klinische toepassing. Een gedetailleerd inhoudelijk verslag van de verschillende onderzoekslijnen is opgenomen in het Scientific Annual Report 2005.

Renovatie Het gebrek aan ruimte in het instituut was ook in 2005 een belangrijke belemmering voor het onderzoek. Nu het nieuwe ziekenhuisgebouw in gebruik is genomen, kan gestart worden met de renovatie van het voormalige ziekenhuisgebouw waar een longkanker, die nauwkeurig het ziektebeeld repro-

belangrijk deel van de Research een nieuw, aan

duceren dat we bij de mens tegenkomen. De modellen geven een gedetailleerd inzicht in de

de tijd aangepast, onderkomen krijgt. De plannen voor de renovatie zijn klaar en in 2005

onderliggende mechanismen en daarmee in nieuwe

is de finale toestemming gekregen van het College

interventiemethoden. Om het succes van interven-

Bouw Ziekenhuisvoorzieningen. De renovatie is nu ook werkelijk gestart. Naar verwachting is eind 2007

ties te kunnen volgen, worden de tumorcellen zodanig gemodificeerd dat ze licht uitzenden. Een zeer gevoelige camera kan deze kleine hoeveelheden licht waarnemen. Door deze techniek kunnen niet

de eerste fase van de renovatie afgerond en kan een groot deel van de Res earch de nieuwe behuizing betrekken. Vervolgens start de verbouwing van de

alleen tumorgroei en -regressie in dezelfde muis in

huidige researchvleugel. Pas als ook die renovatie is

de tijd worden gevolgd, maar zijn per experiment

voltooid, beschikt het instituut over voldoende ruim-

ook minder muizen nodig.

te om alle activiteiten adequaat onder te brengen.

Het onderzoek met behulp van muizen heeft ook

In het kader van de fasering van de renovatiewerk-

belangrijke nieuwe inzichten opgeleverd in de

zaamheden is eind 2005 een tijdelijk laboratorium

immuunreactie die door sommige tumoren wordt

in gebruik genomen in de voormalige polikliniek.

geïnduceerd. Het werk van de onderzoeksgroep van dr. Ton Schumacher heeft kennis opgeleverd over

In de oorspronkelijke bouwaanvraag uit 1994 was tevens de renovatie en beperkte uitbreiding van het Proefdierenhuis opgenomen. Echter, een zorgvuldige afweging heeft uitgewezen dat door de nieuwe eisen die aan proefdierruimten worden gesteld, de verbouwing veel ingrijpender zou moeten zijn dan oorspronkelijk voorzien. Bovendien kan het proefdierbedrijf niet doordraaien tijdens de verbouwing zonder grote risico’s van besmetting van de muizenkolonie en het stilvallen van de fok door onder andere geluidsoverlast en niet stabiele luchtbehandeling. Het onderzoek zou daarmee jaren vertraging

28

oplopen en veel onderzoeksgeld zou verloren gaan.

Commissie (DEC) noodzakelijk. De DEC van het NKI-

Een interim-Proefdierenhuis is zeer kostbaar van-

AVL bestaat uit negen leden waarvan vier, inclusief de voorzitter, géén arbeidsrelatie met het NKI-AVL

wege de noodzakelijke voorzieningen. In overleg met het College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen is in 2005 een aanvraag ingediend voor de bouw van een nieuwe proefdierenfaciliteit dat ter zijner tijd het bestaande Proefdierenhuis zal vervangen.

hebben. Dit om de onafhankelijkheid te waarborgen. De taak van de DEC bestaat uit een ethische toetsing van de voorgenomen dierproef. Daarnaast stimuleert de DEC de toepassing van de drie V’s: Vervanging, Vermindering en Verfijning van dierproeven.

Ka n ke ro n d e r zoek en het gebruik van pro efd i e re n

In 2005 zijn 523 protocollen aan de DEC aangeboden. Hiervan heeft uiteindelijk 88 procent een positief

Complexe ziekten zoals kanker waarbij interacties

advies gekregen. Bij 24 procent van de goedgekeur-

tussen cellen, weefsels, het immuunsysteem en de

de protocollen werden aanvullende voorwaarden

omgeving een belangrijke rol spelen, laten zich slechts ten dele bestuderen in vitro. Voor zowel

gesteld. In 2 procent van de aanvragen is geen advies uitgebracht (er was geen sprake van een

fundamenteel wetenschappelijk kankeronderzoek

dierproef) of is het protocol teruggetrokken. De

als het pre-klinisch onderzoek zijn dierexperimenten

resterende protocollen (10 procent) zijn nog onder behandeling.

op dit moment nog steeds onontbeerlijk. Belangrijk speerpunt in het NKI-AVL dierexperimenteel onder-

Binnen het NKI-AVL is een klinisch dierenarts/

zoek is het ontwikkelen en gebruiken van muismodellen die zowel genetisch als pathologisch lijken

proefdierdeskundige aangesteld die tijdens de dierexperimenten toezicht houdt op het welzijn

op de humane kankersoorten om zodoende het

van de dieren en begeleiding kan bieden bij de

ontstaan van kanker beter te begrijpen en de diagnostiek en behandeling van kankerpatiënten

uitvoering van de experimenten. Overeenkomstig de weten regelgeving wordt

te verbeteren.

jaarlijks gerapporteerd aan de Voedsel en Waren Autoriteit inzake registratie van dierproeven en

Voor dierproeven zijn in het jaar 2005 in totaal

proefdieren alsmede het jaarverslag van de DEC.

33.669 muizen gebruikt waarvan 22.216 genetisch gemodificeerde muizen. Daarnaast zijn zeven klauw-

Voor de kwaliteit van het onderzoek wordt groot

padden (Xenopus) gebruikt in een dierproef.

belang gehecht aan de deskundigheid van de onder-

Voordat een dierproef uitgevoerd mag worden is

zoekers en dierverzorgers. Hiertoe is het afgelopen jaar een trainingssystematiek ontwikkeld voor het

een positief advies van een Dier Experimenten

volgen van interne trainingen. Tevens is in samen-

29

Research werking met twee andere proefdierlaboratoria en

om genoodzaakt te bezuinigen. Het niet opvullen

het Agrarisch Opleidingen Centrum Alkmaar een

van vrijvallende stafposities is een van de voorgeno-

specifieke opleiding voor proefdierverzorgers ont-

men maatregelen. Dit staat haaks op het beleid van

wikkeld (leer-werktraject).

de regering om de kenniseconomie te stimuleren.

Financiering

Wet- en re g e l g eving

In 2005 is het instituut geconfronteerd met een belangrijke tegenslag. Het ministerie van VWS heeft

De afgelopen jaren wordt het NKI-AVL, evenals andere instellingen, geconfronteerd met een steeds

de basissubsidie met tien procent gekort. Deze korting is des te pijnlijker aangezien de financiering in de jaren daarvoor ook al achterbleef bij de toename

strengere weten regelgeving en de daarmee geassocieerde bureaucratie. Met name projecten die door de Euro p ese Unie gef i n a n c i e rd wo rden, brengen

van de kosten van het wetenschappelijk onderzoek.

een administratieve last met zich mee die vaak niet

Het onderzoeksbudget is in de afgelopen twintig jaar verdrievoudigd (van 13,5 miljoen euro naar

meer opweegt tegen het voordeel van het binnenhalen van zo’n project. Maar ook de Nederlandse

36,8 miljoen euro); de bijdrage van VWS is slechts

overheid stelt steeds vaker wetten en regels op die

met twintig procent toegenomen (van 7,2 miljoen

het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek in de

euro naar 9,2 miljoen euro) en die van KWF

weg staan. Als instituut zijn wij genoodzaakt de

Kankerbestrijding met 240 procent (van 2,5 miljoen

beperkte financiële middelen in te zetten voor extra

euro naar 8,6 miljoen euro). De grootste toename in het budget wordt veroorzaakt door de projectsubsi-

personeel dat zich bezig moet houden met toezicht op en uitvoering van administratieve procedures en

dies. Onderzoekers wisten in 2005 achttien miljoen

wettelijke bepalingen. De strengere regels en

euro projectsubsidie te verwerven (in 1994 was dit drie miljoen euro).

omvangrijke procedures leiden niet tot betere wetenschappelijke resultaten, meer welzijn voor

Met KWF Kankerbestrijding is in 2005 een nieuw vijfjarencontract afgesproken. Naast het handhaven

proefdieren of grotere veiligheid. Ze leggen wel een steeds groter beslag op de financiële middelen die

van de doelsubsidie zal het instituut samen met

ter beschikking gesteld worden voor het onderzoek.

KWF Kankerbestrijding een speciaal fonds in het leven roepen dat voor aanvullende financiering voor

Wetenschappelijke kwaliteit

het onderzoek gaat zorgen.

De wetenschappelijke kwaliteit wordt op verschillen-

De groei van de projectsubsidies en de teruggang in de basissubsidie stelt ons voor een groot probleem

de manieren gemeten. Een parameter is het aantal citaties naar wetenschappelijke publicaties van staf-

omdat de projectsubsidies vrijwel nooit kosten-

leden van het NKI-AVL. Een andere maat is de kwa-

dekkend zijn; uit de basissubsidie dienen kostbare onderzo e ksfa c i l i te i ten en onze ove r h eadgef i n a n c i e rd

liteit van de tijdschriften waarin de publicaties van het NKI-AVL verschijnen (de impactfactor). Een over-

te worden. De overhead dreigt echter steeds groter

zicht is weergegeven in tabel 1. De kwaliteit van

te moeten worden vanwege de toenemende weten regelgeving (zie hieronder). Het instituut is daar-

het Nederlands Observatorium van Wetenschap en

het researchinstituut is recentelijk bevestigd door

Tabel 1 Publicatiejaar

30

Wetenschappelijke kwaliteit Aantal publicaties

Gemiddelde impact

Totaal aantal

per publicatie

citaties

1999

331

5,8

3474

2000

284

5,8

3551

2001

309

5,1

3991

2002

384

6,4

7432

2003

349

6,1

5240

Technologie. Het NKI-AVL werd, samen met het

Dimitry Nuyten ontving de FECS/EJC 2005 Award

Institute for Atomic and Molecular Physics, in de

met betrekking tot ‘Molecular characterization of breast cancer and its clinical implications’ en de

meting gekwalificeerd als een instituut met een exceptionele hoge wetenschappelijke impact. In dezelfde studie scoorde het instituut veel beter dan

ASCO 2005 Foundation Merit Award op de ASCO Annual Meeting in Orlando, Florida.

de andere Nederlandse instituten en universiteiten

Dr. Jan-Jakob Sonke ontving de ESTRO 2005 Varian

op het terrein van levenswetenschappen en klinisch wetenschappelijk onderzoek.

Award met betrekking tot ‘Cone-beam CT in image guided radiation therapy’.

P rojectaanv ra g e n In 2005 hebben stafleden nieuwe projectaanvragen ingediend bij onder meer KWF Kankerbestrijding. Van de 22 ingediende projecten werden door KWF Kankerbestrijding tien projecten gehonoreerd; hoewel het absolute aantal gehonoreerde projecten lager lag dan in voorgaande jaren, wist het NKI-AVL toch nog steeds ver boven het landelijk honoreringspercentage te scoren. Ook door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) zijn verschillende projecten gehonoreerd, evenals door de Europese Unie.

O n d e r zo e kers Vele stafleden van het NKI-AVL bekleden leerstoelen aan een Nederlandse universiteit (zie pagina 100). In 2005 is het aantal verder uitgebreid. Dr. Ton Schumacher werd aangesteld als hoogleraar bij de Universiteit Leiden. Jaarlijks wordt door de Nationale Adviesraad van het instituut een veelbelovende, jonge onderzoeker geselecteerd voor de Antoni van Leeuwenhoek Prijs. De AVL-prijs 2005 werd toegekend aan drs. Adriaan Bins uit de onderzoeksgroep van dr. John Haanen. Adriaan Bins heeft een effectieve DNA vaccinatie methode ontwikkeld door middel van tatoeëring. In 2005 zijn twee jonge projectleiders (AVL-fellows) toegevoegd aan de vaste staf: dr. Reuven Agami en dr. Daniel Peeper. Dr. Lodewijk Wessels is benoemd als hoofd van de bioinformatica onderzoeksgroep. Een aantal onderzoekers heeft in 2005 belangrijke prijzen in ontvangst mogen nemen. Prof. dr. René

Site visitors

Bernards ontving de Spinoza subsidie, de Pezcoller-

In 2005 is een site visit gehouden ter beoordeling

American Association for Cancer Research Award en de Ernst W. Bertner Award voor kankeronderzoek

van de wetenschappelijke en organisatorische kwaliteit van het onderzoek binnen de secties

van het M.D. Anderson Cancer Center. Prof. dr. Neil

Immunology. De site visitors waren over het alge-

Aaronson ontving de President’s Award van de International Society for Quality of Life Research,

meen zeer positief over het uitgevoerde onderzoek en hebben enkele punten aangedragen ter verbete-

prof. dr. Simon Horenblas ontving de Folke Edsmyr

ring. In 2006 is wederom een aantal site visits

Award 2005 van het Karolinska Institute, dr. Frans Hilgers de Honorary Corresponding Membership

gepland.

Award van de Deutsche Gesellschaft fur Plastische und Wiederherstellungschirugie en prof. dr. Harry Bartelink de Antoine Béclère medaille van het International Society of Radiology.

31

Research Speerpunten voor 2006

nieuwe behandelmodaliteiten te ontwikkelen en te

In 2005 zijn een tweetal bijeenkomsten georganiseerd door de directeur wetenschapsbeleid waarbij

testen. Geavanceerde beeldvormende technieken krijgen in deze mouse clinic een vooraanstaande

AVL-fellows en een aantal vaste stafleden de wetenschappelijke ontwikkelingen en de ondersteuning

plaats.

voor het onderzoek hebben besproken. Uit deze bijeenkomsten zijn verschillende initiatieven naar

Een gedetailleerde opsomming van de

voren gekomen die in 2006 verder besproken, en voor zo ver wenselijk en mogelijk, geïmplementeerd zullen worden. Deze bijeenkomsten werden als zeer

Voor het creëren van optimale omstandigheden

waardevol ervaren en zullen in de toekomst een

investeert het instituut jaarlijks in moderne appa-

vervolg krijgen.

ratuur en faciliteiten die beschikbaar gesteld worden

Inhoudelijk zullen de ingezette onderzoekslijnen

aan de onderzoekers in het instituut. Naast ver-

worden gecontinueerd met speciale aandacht voor

vanging van bestaande apparatuur zal in 2006

de toepassingen van microarray-analyse en RNA-

geïnvesteerd worden in apparatuur ten behoeve

interferentie in combinatie met grootschalige

van (digitale) microscopie, cel-, eiwit- en microarray-

screens (met de daarbij behorende robotisering).

analyse en high-thoughput analyse.

In 2006 zal daarnaast een begin gemaakt worden met het opzetten van een mouse clinic. In de mouse clinic zullen de bestaande muismodellen voor enkele vormen van kanker maximaal benut worden om

32

onderzoeksplannen voor 2006 is te vinden in het Activiteitenplan 2006.

Onderwijs

4 33

Onderwijs H et NKI-AVL positioneert zich als hét ke n n i s ce ntrum op het gebied van onderzoek, diagnostiek, behandeling en zo rg in de onco l o g i e. Het opleidings- en ont w i k ke l i n g sbeleid stuurt aan op het behouden en ve r ste r ken van deze positie. Goed opgeleide, gemotive e rde en professionele medewe r kers die zich met passie en kunde inzette n , zijn de kritische succesfa c tor voor het bere i ken van de org a n i sat i e d o e l stellingen. Kunde bete ke nt niet alleen professionele deskundigheid, maar ook persoonlijke ont w i k keling. Het opleidings- en ont w i k kelingsbeleid heeft dus naast kennisontwikkeling en ke n n i s ove rd racht tevens tot doel medewe r kers te inspire ren en te m ot i ve ren, hen te stimuleren buiten de kaders te denken en initiat i even te nemen. De uitdaging voor de komende jaren is de ont w i k keling van co m p ete nt i es van de medewe r ker en de organisatie zo te org a n i s e ren dat ze een dire c te bijdra g e l eve ren aan de productiviteit.

Doelstellingen De doelstelling is, net als in andere jaren, het hand-

ment traject worden visie, kernwaarden en doelstellingen van de organisatie vertaald in strategieën,

haven en vergroten van deskundigheid van de

beleid en concreet gedrag. Casuïstiek en vragen uit

medewerkers, zodat zij gekwalificeerd en bekwaam blijven of worden. Daarbij wordt de werkplek meer

de dagelijkse praktijk van leidinggevenden staan centraal. Deelnemers van het traject zijn managers,

en meer een leerplaats, vanuit de overtuiging dat

afdelingshoofden en projectleiders, teamleiders, coördinatoren en laboratoriumbeheerders. De groepen zijn organisatiebreed samengesteld. Dit stimu-

werken en leren met elkaar verbonden moeten zijn om het beste resultaat te bereiken. De vraag hierbij is steeds: hoe kunnen we leersituaties in de praktijk

leert leren van elkaar en uitwisseling van kennis

optimaal benutten? Goede sociale contacten, steun en feedback van collega’s en leidinggevenden en

en ervaring.

coaching op de werkplek zijn onmisbaar. De dagelijkse drukte maakt het wel eens lastig om

Aan de modules van jaargang 1 werd 324 keer deelgenomen door acht leden van het Managers

tijd vrij te maken voor het overdenken en bespreken

Overleg Bedrijfsvoering, twintig afdelingshoofden

van situaties om hiervan te leren. Toch besteedt het

en zestig teamleiders/coördinatoren. In 2005 is jaargang 1 succesvol afgesloten en is

NKI-AVL hier op verschillende manieren aandacht aan. Voorbeelden zijn dagevaluaties, medische en

jaargang 2 ontwikkeld. In jaargang 2 kunnen

psychosociale besprekingen, intercollegiale toetsing,

nieuwe leidinggevenden of leidinggevenden met

trainingen voor teamontwikkeling, intervisies en

nieuwe vragen dezelfde modules van leergang 1

coaching.

volgen, bijvoorbeeld op het gebied van verandermanagement, verzuimbegeleiding of beleidsont-

Organisat i e o nt w i k keling

wikkeling. Daarnaast bevat de leergang workshops

De opgave voor het management en de dienst

waarin managers en alle leidinggevenden kern-

Personeel & Organisatie is het organiseren van een opleidings- en ontwikkelingsbeleid dat past bij de

waarden vertalen naar concreet gedrag in de

vraagstukken en ambities die spelen binnen de

’strippenkaart’ voor vijf coachingsgesprekken om

organisatie. Dit betekent een combinatie van leren en organisatieontwikkeling, zoals bijvoorbeeld bij de

schap uit te werken.

leergang Leidinggeven. In dit management develop-

34

praktijk. Ook is er voor afdelingshoofden een individuele leervragen op het gebied van leider-

P rofessionele ontwikkeling

studenten wordt twee maal per jaar een college-

In het NKI-AVL vinden veel leeractiviteiten op verschillende gebieden plaats, gericht op het behouden

cyclus Experimentele Oncologie georganiseerd. Deze

en bevorderen van gemotiveerde en professionele medewerkers. Er was een groei te zien in de deel-

lopen in het NKI-AVL. Studenten van verschillende Nederlandse universiteiten nemen deel aan deze

name aan computertrainingen. De ontwikkelingen op het gebied van ICT gaan snel en het gebruik van de computer is niet meer weg te denken uit de organisatie.

Onderzoekers

collegecyclus is ve r p l i c ht voor studenten die een stage

cursus. Ook in 2005 was het aantal aanmeldingen hoger dan het aantal bes c h i k b a replaatsen. De cursus werd door de deelnemers zeer positief beoordeeld. Het NKI-AVL stelt ook medische opleidingsplaatsen beschikbaar binnen de algemene chirurgie, KNO, urologie, medische oncologie, radiotherapie en

Kennisvergroting en kennisoverdracht is een inte-

reconstructieve chirurgie. Tevens zijn er in het cluster

graal onderdeel van wetenschappelijk onderzoek. Het NKI-AVL probeert op verschillende niveaus en

Radiotherapie continu cursisten in opleiding tot radiotherapeutisch laborant. Het cluster Diagnostiek

in verschillende vormen kennis te bevorderen. In

telt ook een continue stroom aan stagiaires op ver-

lokale werkbesprekingen en interne presentaties worden resultaten gepresenteerd en bediscussieerd.

Laboratorium en de afdeling Nucleaire Geneeskunde.

schillende afdelingen, zoals het Algemeen Klinisch

Vooraanstaande (inter)nationale wetenschappers

Maar ook op ondersteunende afdelingen als Diëtet i e k,

bezoeken regelmatig het instituut en geven een voordracht en spreken met stafleden, postdocs en

de Dienst Begeleiding en Ondersteuning, P & O en het Facilitair Bedrijf leren stagiaires het vak. In 2005

promovendi. Onderzoekers van het NKI-AVL gaan

hebben tien HBO- en twee MBO-verpleegkundigen

regelmatig naar congressen om enerzijds de eigen resultaten te presenteren maar ook om de laatste

stage gevolgd op de verpleegetages.

ontwikkelingen in het vakgebied te volgen. Het NKI-AVL is naast het AMC en de VU organisator

Verpleegkundigen

van de Oncologie Onderzoeksschool Amsterdam (OOA). Binnen de OOA wordt een groot deel van het onderwijs aan promovendi georganiseerd. Jaarlijks

Vervolgopleiding Onco l o g i everpleegkunde In het NKI-AVL wordt de Vervolgopleiding

is er een aanbod van verschillende cursussen, ge-

Oncologieverpleegkunde ontwikkeld en uitgevoerd.

organiseerd door stafleden van het instituut. Tijdens deze cursussen worden wetenschappelijke theorieën

Deze vervolgopleiding werkt met landelijk vastgestelde eindtermen en is landelijke erkend. In 2005

en methodologieën kritisch besproken en worden

werden 45 oncologieverpleegkundigen opgeleid en

internationaal vooraanstaande onderzoekers uitgenodigd om de laatste ontwikkelingen binnen hun vakgebied te presenteren en hierover te discussiëren

volgden zes verpleegkundigen een deel van de nemers; er participeren vijftien ziekenhuizen in de

met de promovendi. Daarnaast worden jaarlijks enkele terugkerende cursussen georganiseerd zoals

opleiding. De externe deelnemers volgen in het NKI-AVL de opleiding en leren in hun eigen praktijk,

een cursus English Writing.

opleiding. Dit zijn zowel interne als externe deel-

bijvoorbeeld in het AMC, het OLVG, het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, het Rijnstate of het MCA.

Voor een gedetailleerde bespreking van het onder-

In 2005 is met een belangrijke innovatie binnen

wijsprogramma binnen het NKI en een volledige lijst van alle sprekers wordt verwezen naar het

de vervolgopleiding begonnen. Verpleegkundigen

Scientific Annual Report 2005.

verpleegkunde doorliepen tot op heden allemaal

die starten met de Vervolgopleiding Oncologiehetzelfde traject van vijftien maanden in de praktijk-

St a g es binnen het NKI-AV L

en de binnenschoolse component. Ook als de indivi-

De Research organiseert veel stageplaatsen voor

duele ervaring en achtergrond van de verpleegkun-

studenten en stagiaires van het hoger beroepsonderwijs en de universiteiten. Korte stages (snuffel-

dige bewees dat hij of zij reeds competent is voor

stages) worden aangeboden zodat studenten en

kundige. De afdeling Opleiding en Ontwikkeling van het NKI-AVL heeft met de vijftien deelnemende

stagiaires zich in de eerste jaren van hun opleiding kunnen oriënteren in het vakgebied. Stageprojecten

(onderdelen van) het beroep van oncologieverpleeg-

ziekenhuizen een vrijstellingenbeleid ontwikkeld op

van enkele maanden worden geboden aan studen-

basis van Eerder Verworven Competenties (EVC).

ten en stagiaires in de laatste jaren van hun opleiding zodat zij zich kunnen verdiepen in de theorie

Het EVC-traject beoogt verpleegkundigen aan een landelijk erkend certificaat te helpen.

en het praktische laborato r i u mwerk. Voor universitair

Het waarderen en beoordelen gebeurt aan de hand

35

Onderwijs van beoordelingscriteria per taakgebied. In 2005

De pat i ë nt als klant

vond de ontwikkeling plaats van de procedure, de

Patiënten zijn klanten: kritische en mondige zorg-

hiervoor benodigde toetsinstrumenten zoals het

vragers die eisen stellen aan de behandeling en

portfolio en een assessmentgesprek. Dit stelt hoge eisen aan de beoordelaars; vandaar dat geïnveste e rd

zo rg. De vraag: hoe bedienen we de patiënt optimaal en bewaken we tegelijkertijd de grenzen van de

wordt in hun nieuwe rol. Zes praktijkdeskundigen uit

mogelijkheden, komt dan ook steeds vaker boven-

het NKI-AVL en de deelnemende ziekenhuizen zullen in het voorjaar van 2006 worden get raind. Als de EVC-

drijven. In 2005 trainde de afdeling Opleiding & Ontwikkeling ruim honderd oncologie- en transferve r p l e e g kundigen. Ook vonden er trainingen plaats op het gebied van communicatie en samenwerking. Er wordt in toenemende mate een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van professionals. Dit is wettelijk vastgelegd. De maatschappelijke ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat hulpverleners aangesproken kunnen worden op hun handelingen. Om de bewustwording van deze ontwikkeling op gang te brengen en hulpverleners te informeren over de procedure en impact, werd een proeftuchtrechtzaak nagespeeld. Er namen 62 verpleegkundigen en paramedici aan deel. Het werd erg positief ontvangen en gaf veel inzicht. Leertraject Inte n s i eve zo rg In 2005 was het leertraject Intensieve zorg, een opleiding na de vervolgopleiding oncologieverpleegkunde, een groot succes. In dit leertraject werden oncologieverpleegkundigen van de chirurgische verpleegetages en de Weekend-Avond-Nacht hoofden toegerust om de oncologiepatiënt in een hoog complexe verpleegsituatie met een (dreigende) stoornis van één of meer vitale functies optimaal te kunnen verplegen en adequaat te kunnen handelen. Ze leren middels achtergrondkennis verbanden te leggen om gegevens te interpreteren, gerichte vragen

procedure succesvol is verlopen, krijgt de deelnemer vrijstelling voor een vast omschreven onderdeel in

aan de arts te stellen en keuzes voor interventies te beargumenteren. Oncologieverpleegkundigen zijn

de theorie en praktijk. Voor de ont b re kende co mpete nt i es wo rdt een traject-op-maat gemaakt. Dit

hierdoor zelfverzekerder in hun vak. Het leertraject

kan betekenen dat de deelnemer in zes maanden

perspectief.

oncologieverpleegkundige is. De mogelijkheid tot EVC dient de belangen van de

In 2006 gaan ook de oncologieverpleegkundigen van de interne afdeling meedoen en staat het

verpleegkundige, de leidinggevende, het werkveld

programma open voor externe deelname.

en de opleiding. Door middel van een flexibele leerweg wordt de beginsituatie van de verpleegkundige

De verpleegkundigen van de Intensive Care zetten

gehonoreerd en wordt ze vervolgens op efficiënte wijze adequaat toegerust voor de praktijk.

biedt hen doorgroeimogelijkheden en toekomst-

samen met de afdeling Opleiding & Ontwikkeling een uitgebreide bijscholing van drie dagen op waarin kennis werd geupdatet maar waar ook geoefend werd met het hanteren van ethische dilemma’s. Ook ondersteunt de IC de gehele kliniek om bekwaam te blijven in reanimeren. Elke IC-reanimatie-instructeur heeft een eigen afdeling onder haar beheer waar ze de deskundigheid op het gebied van reanimeren actueel houdt.

36

De IC van het NKI-AVL verwierf landelijke erkenning

minder tijd. Een ander groot voordeel is dat het

voor een leerplaats van de IC-opleiding, in samenwerking met het Slotervaartziekenhuis.

programma ook thuis gebruikt kan worden. Dit stimuleert zelfstandig en flexibel leren.

Ook volgden er voor het eerst drie recove r yve r p l e e gkundigen de Medium Care opleiding.

In 2006 wordt er gestreefd e-learning uit te breiden in de organisatie voor andere doelgroepen zoals de Research. Het is ook een uitstekende manier om

Facilitair bedrijf In 2005 vervolgde het Facilitair Bedrijf haar opleidingsplan. Naar aanleiding van heldere speerpunten

projecten te ondersteunen door digitaal inwerkmateriaal beschikbaar te maken. Nadeel is dat het

is een aantal scholingen gevolgd om bekwaam te blijven. Zo kan worden voldaan aan wettelijke ver-

ontwerp van het leermateriaal kostbaar is. Daarna levert de investering het geld zeker weer op omdat e-learning veel minder inzet van mensen vraagt.

plichtingen zoals bijvoorbeeld het hanteren van de

Er wordt gezocht naar mogelijkheden om deze

noodstroomvoorziening. Tevens werd er door het

ontwikkeling te financieren.

hele cluster heen gewerkt aan klantgerichtheid om zo de service van het Facilitair Bedrijf verder te vergroten en de organisatie maximaal te ondersteunen. Het leertraject begon bij het leidinggevend kader

Dienst Informat i evoorziening en Financiën Bij de Dienst Informatievoorziening en Financiën

met vragen zoals: wat betekent klantgericht werken

is er na een reorganisatie een opleidingsplan

in het NKI-AVL voor het Facilitair Bedrijf? Wat willen we hiervan terugzien in de praktijk en wat vraagt

gemaakt. Dit plan kent drie speerpunten: het optimaliseren van de communicatie, samenwerking

dat van onze aansturing, ons eigen handelen? In

en het vergroten van vakkennis. In het najaar zijn

werkconferenties heeft het leidinggevend kader deze vragen met elkaar beantwoord.

trainingen gevolgd op het gebied van planning en controle en facturering van ziekenhuizen. Voor het

Leidinggevenden volgden een coachingstraject voor ondersteuning. Vervolgens werden alle medewer-

optimaliseren van de communicatie en samenwerking is er een analyse van de afdeling gemaakt door

kers getraind om de beoogde verandering ook te

de manager, de afdelingshoofden, een opleidings-

realiseren in de praktijk.

adviseur van het NKI-AVL en een ex terne org a n i sat i eadviseur. In dit samenspel is een plan van aanpak

Po l i k l i n i e k

tot stand gekomen dat in 2006 haar uitwerking zal

Ook in 2005 vond er een leergang Oncologie plaats voor spreekuurassistenten op de polikliniek en

krijgen in de praktijk.

Radiotherapie. Kennis en vaardigheden over de

Ex tern kennis ove rd ra g e n

ziekte, behandeling, communicatie en verwerking vormen het grootste onderdeel van de opleiding

Het NKI-AVL heeft zijn naam als hét kenniscentrum op het gebied van oncologie hoog te houden. Hierin

die gegeven wordt door veelal nurse practitioners,

ligt een belangrijke taak voor de vele professionals

oncologieverpleegkundigen en een communicatietrainer. De spreekuurassistenten oefenen in de

van het NKI-AVL: het uitdragen van hun kennis en kunde aan externe collega’s, ervaren of beginnende

praktijk aan de hand van opdrachten, begeleid door

beroepsbeoefenaren. Alle clusters leveren bijdragen in cursussen, op

hun teamleiders. Elk jaar start er weer een groep.

symposia en in opleidingen op universitair, HBO-

E- l earning In 2005 is een nieuwe vorm van leren geïmplemen-

en MBO-niveau. Ook nemen NKI-AVL medewerkers deel aan externe projectgroepen en vervullen ze

teerd: e-learning. Leren met behulp van de compu-

bestuursfuncties om een bijdrage te leveren aan

ter, als aanvulling op andere leervormen. In het cluster Radiotherapie vraagt het inwerken van

de ontwikkeling van de oncologische zorg.

radiotherapeutisch laboranten in opleiding en van

Op 16 juni 2005 organiseerde het NKI-AVL het elfde

nieuwe medewerkers veel inspanning door de complexe materie. Oefenen met de apparatuur zoals de

verpleegkundig en paramedisch symposium ‘Kanker: chronisch?! De betekenis van kanker in de(ze) tijd’.

Simulator staat ook op het programma, maar deze

Het symposium was een groot succes en werd door

is meestal in gebruik voor patiëntenzorg, zodat de oefenmogelijkheden beperkt zijn.

de 400 deelnemers gewaardeerd met een 7.8.

Met het nieuwe e-learning-programma kan de

In 2005 is weer de nascholing voor huisartsen

student of medewerker nu eerst kennis vergaren en oefenen op de computer. Door deze goede voor-

georganiseerd. Huisartsen uit de regio kregen een nascholing aangeboden over darmkanker. Ze waardeerden de nascholing als goed en nuttig.

bereiding vraagt het oefenen in de praktijk veel

37

Onderwijs In 2006 wordt de regio verder uitgebreid en zullen

Speerpunten voor 2006

de huisartsen nog actiever worden betrokken bij het tot stand komen van de nascholing.

In 2005 zijn er subsidies bij de Europese Sociale Fondsen (ESF) aangevraagd voor leeractiviteiten. De

In oktober 2005 organiseerden post-docs uit ver-

overheid heeft de kraan dichtgedraaid van deze subsidiefondsen, het is nog onduidelijk of er financiën

schillende onderzoeksinstituten de postdocretraite. Drie dagen lang wisselden ongeveer 150 postdocs kennis en ervaringen uit, geïnspireerd door interessante gastsprekers. Ook was er een aanbod van workshops over feedback, timemanagement, projectmanagement en onderhandelen.

beschikbaar zullen komen. Een teleurstelling, want er was veel werk besteed aan het tot stand komen van de aanvraag. Opnieuw zal gezocht worden naar mogelijkheden om subsidies te verwerven. Omdat de praktijk een steeds belangrijkere plaats inneemt voor effectief opleiden moet het NKI-AVL aan de hand van criteria inzichtelijk maken een goed leerbedrijf te zijn. Criteria hiervoor zijn opgesteld door landelijke organen voor beroepsonderwijs zoals de OVDB en de ECABO. Ook hogescholen en universiteiten zoeken meer samenwerking. Om dit vorm te geven, is een goed stagebeleid nodig. In april 2005 is een projectgroep van start gegaan om dit stagebeleid te ontwikkelen en te implementeren in de clusters. Er wordt een procedure ontwikkeld waarlangs vragen voor stageplaatsen behandeld kunnen worden. Ook zullen er criteria worden vastgesteld die bepalen waar de leerplaats en werkbegeleiders aan moeten voldoen. Instrumenten zoals leerplaatsprofielen en inwerkprogramma’s worden ontwikkeld en verbeterd. Daarnaast zal het NKI-AVL de samenwerking met scholen versterken. In 2005 heeft het NKI-AVL het Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP) ontwikkeld voor medewerkers. In 2006 vindt de implementatie en inbedding plaats van POP in het jaargesprek, de leergang Leidinggeven en andere leer- en verandertrajecten in de organisatie. In 2006-2007 wordt er gewerkt aan een kwaliteitsbeleid om het effect van scholing en training op het functioneren van medewerkers en de organisatie te evalueren. Het NKI-AVL zoekt naar indicatoren: wanneer zijn we tevreden? Hoe de organisatie dit zal meten, wordt momenteel verkend. Een belangrijk onderwerp op de agenda is de veiligheid van patiënten. Hieraan wordt op verschillende terreinen gewerkt in de organisatie, ook in de leergang Leidinggeven. Managers en leidinggevenden denken samen na over strategieën om cultuur en gedrag ten aanzien van patiëntveiligheid te beïnvloeden.

38

O ve r z i c ht van opleidingen, scholingen en trainingen van het NKI-AVL 2005*

2005 Standaard aanbod

Doelgroep

Deelnemers/deelname

Brede kennismaking met kanker Brown Bag Lunch Computertrainingen

Organisatiebreed Oncologieverpleegkundigen Organisatiebreed

34 700 56

Doorlopende nascholing medische oncologie

Internisten en internisten i.o.

60

EHBO inhaalles Herhalingscursus BHV

Organisatiebreed Organisatiebreed

4 20

Informatieprogramma voor verpleegkundigen

MBO-V en HBO-V studenten

200

Leergang Leidinggeven Nascholing huisartsen

Organisatiebreed Huisartsen

324 35

Omgaan met fysieke belasting

Organisatiebreed

11

Permanente bijscholing Presentatievaardigheden

Expert verpleegkundigen Organisatiebreed

22 26

Reanimatie

Organisatiebreed

Scholing voor arts-assistenten Stralingshygiëne niveau 5B

Arts-assistenten Researchmedewerkers

12 29

Veilig werken in laboratoria

Organisatiebreed

44

Werkbegeleiding

Oncologieverpleegkundigen

Aanbod op maat

Doelgroep

Advanced Life Support

IC-verpleegkundigen

43

Bijscholing ICU Bijscholing Intensieve zorg 6e etage

ICU-verpleegkundigen Oncologieverpleegkundigen

42 30

Coaching en beoordeling

Paramedici RT

10

Coaching in Efficiency Program Coachingstrajecten

Afdeling O&O Organisatiebreed

13 15

416

8 Deelnemers/deelname

Communicatietraining

MOD en FB

Effectief schrijven E-learning

Verpleegkundigen en O&O Paramedici RT

11 43

Ethiek

Verpleegkundigen

18

Het maken van een ECG

Verpleegkundigen MOD

9

Instructeurcursus BLS

ICU-verpleegkundigen

2

Klantgericht werken

FB

Leergang oncologische zorg

Spreekuurassistenten

8

Leertraject opleidingskunde

Opleidingsadviseurs O&O

7

MBTI

Verpleegkundigen

37

Omgaan met eisend patiëntengedrag

4e etage en DBO

103

Presenteren van voeding

Voedingsassistenten

24

Teambuildingstraject Telefoontraining

DBO Secretaresses MOD/HOD en RT

3 21

Tuchtrechtzaak

Organisatiebreed Research

62 44

Veilig werken in laboratoria Verpleegkundig adviesgesprek

7

122

Verpleegkundigen 5e etage

15

Voedselhygiëne

Voedingsassistenten

38

Voldoend onderricht persoon NEN-EN 50110 Writing and presenting English

FB OIO-ers

15 22

Zakelijk Engels

Secretaresses

16

39

Onderwijs Vervolg van 2005 Opleidingen

Doelgroep

Deelnemers/deelname

Bedrijfsopleiding Oncologieverpleegkunde Deelname opleiding interne geneeskunde Deelname opleiding tot chirurg

Verpleegkundigen Artsen Artsen i.o.

Deelname opleiding tot plastisch chirurg

Artsen i.o.

1

Deelname opleiding tot uroloog Deelname tot opleiding KNO-arts (AMC)

Urologen i.o. KNO-artsen i.o.

2 1

Duale opleiding MBRT

RT-laboranten i.o.

2

Inservice opleiding Radiotherapeutisch laborant Klinisch fysicus radiotherapie

RT-laboranten i.o. Fysici

9 5

Opleiding Aantekening Medische Oncologie

Internisten

2

Opleiding tot radiotherapeut Opleiding Zorgassistenten

Artsen Zorgassistenten

9 3

Spec. Vervolgopl. radiotherapeutisch laboranten

RT-laboranten

Vervolgopleiding Hoofd-halsoncologie en - chirurgie Vervolgopleiding Oncologieverpleegkunde

KNO-artsen Verpleegkundigen

Vervolopleiding chirurgische oncologie (CHIVO)

Chirurgen

*Het overzicht pretendeert niet volledig te zijn maar geeft wel een indruk van de opleidingsactiviteiten van het NKI-AVL.

40

6 2 2

6 1 45 1

5

O n d e r steunende afd e l i n g e n

41

Ondersteunende afdelingen In 2005 hadden meerd e re afdelingen in het NKI-AVL te maken met een verhuizing naar een tijdelijke huisvesting in verband met renovat i e. Het Fa c i l i t a i r Bedrijf heeft al deze verhuizingen geco ö rd i n e e rd en uitgevo e rd. In juni opende m ev rouw Irene van Lippe-Bieste r veld de pat i ë ntentuin. In het najaar org a n i s e e rd e het instituut een open dag. 1600 belangstellenden bezo c hten de info r m atiemarkt, modeshow en opengestelde afdelingen. De Dienst Automatisering heeft de kwa l i teit en snelheid van het netwerk structureel verbete rd. Dit geldt ook voor de beveiliging door toepassing van het webfilter We b s e n s e. De Ce nt ra l e Kankerbibliotheek kreeg, evenals voorgaande jaren, ruime belangstelling van m e d ewerkers voor de door de bibliotheek georganiseerde cursussen. De afdeling Wetenschappelijke Administ ratie re g i streerde 6698 nieuwe pat i ë nte n in de dat a b a s e. Deze bevat op dit moment meer dan 130.000 re g i st raties.

Facilitair Bedrijf

mate van professionaliteit. De klant staat centraal, maar de kosten dienen uiteraard beheerst te wor-

Ontwikkelingen

den. Voor iedere afdeling is een aantal prestatie-

Het cluster Facilitair Bedrijf (FB) omvat de afdelingen Technische Dienst, Audiovisueel Centrum, Hotel, Communicatie en Inkoop & Logistiek. Het jaar 2005

indicatoren opgesteld om de resultaten te meten. Het doel is te streven naar continue verbetering in de eigen processen en dienstverlening richting klant.

heeft voor het Facilitair Bedrijf wederom voor een belangrijk deel in het teken van renovatie gestaan.

Mede in het kader van het INK-traject is in de zomer

Bijna alle afdelingen (met uitzondering van de voe-

van 2005 een tevredenheidsenquête gehouden

dingsassistentes en afdeling Communicatie) zijn voor

onder de medewerkers van het Facilitair Bedrijf. De totale eindscore was een zeven. Uit deze enquête

een kortere of langere periode verhuisd naar een tijdelijke huisvesting. Dit geldt uiteraard voor meerdere afdelingen binnen het NKI-AVL. Het Facilitair

is ook een aantal verbeterpunten gebleken. Deze

Bedrijf heeft al deze verhuizingen gecoördineerd en

Ook op afdelingsniveau zijn goede resultaten

uitgevoerd. Daarnaast nemen de diverse activiteiten en voorbereidingen rondom de renovaties van

geboekt. De Technische Dienst heeft een belangrijke stap gemaakt in het veilig werken door het volgen

bouwdelen D, B en C veel tijd in beslag waardoor

van de wettelijke NEN-3140 opleidingen voor elek-

de normale werkzaamheden en de vooruitgang van het FB zelf soms in het gedrang dreigen te komen.

trische installaties. De patiëntenrestaurants van afdeling Hotel hebben

zullen in 2006 worden opgepakt.

In 2005 zijn duidelijke afspraken gemaakt met het

in 2005 wederom veel aandacht gekregen voor het

Bouwbureau, waardoor de onderlinge samenwerking en informatievoorziening is verbeterd.

vrij unieke co n ce pt; pat i ë nten kunnen aan een buffet zelf hun menu samenstellen. Dit heeft onder andere

Het FB heeft in 2005 verder vorm gegeven aan de implementatie van het Integraal Nederlands

congres van de European School of Oncology en het winnen van de tweede prijs bij de Grootkeuken

Kwaliteitsmodel (INK). Aan de hand van het INK-

Awards 2005.

geresulteerd in deelname aan een internationaal

model is een verandertraject in gang gezet dat door middel van diverse trainingen uiteindelijk moet resulteren in een Facilitair Bedrijf met een hoge

42

Speerpunten voor 2006 - Uit de tevredenheidsenquête onder medewerkers kwam een aantal punten naar voren die duidelijk voor verbetering vatbaar zijn. Eén van die punten betreft de communicatie binnen en buiten het Facilitair Bedrijf. Een goede communicatie is uiteraard essentieel om als Facilitair Bedrijf in staat te zijn de eigen prestaties te verbeteren. Begin 2006 zal daarom samen met medewerkers een denk-/doetank worden opgericht. Het doel is te komen tot een aantal verbetervoorstellen die voldoen aan het zogenaamde SMART-principe. Indien deze aanpak succesvol blijkt zullen meerdere onderwerpen op deze wijze worden aangepakt; - In 2006 wordt gestreefd naar een ziekteverzuimcijfer van 7,4 procent. Dit betekent een daling van 1,7 procent ten opzichte van 2005. Hiervoor worden verschillende themabijeenkomsten georganiseerd die wellicht worden gecombineerd met extra trainingen op het gebied van verzuimaanpak; - H et Facilitair Bedrijf en de overige ondersteunende afdelingen voeren gezamenlijk een onderzoek uit naar de efficiency binnen de afdelingen; - In 2006 zal samen met de overige ondersteunende afdelingen een digitale managementrapportage worden opgezet met als doel op één A4-tje alle kerninformatie uit de diensten te vermelden. Hierdoor kunnen snel en op eenvoudige wijze relaties worden gelegd en kan tijdige

houden van diverse symposia en bijeenkomsten; - Invoeren van zonering voor toegangscontrole waardoor controle en beheersbaarheid op het gebied van de toegang zal worden verbeterd.

sturing in de bedrijfsvoering plaatsvinden; - Verdere verbeteringstrajecten in het kader van h et INK-model; op het gebied van sa m e nwerking/ leiderschap en klantgerichtheid zullen wederom diverse trainingen worden georganiseerd; - Verdere begeleiding van de renovatie en verhui-

PR & Voorlichting In 2005 bestond veel media aandacht voor het NKI-AVL. Zo heeft de start van de sneldiagnostiek longpoli veel aandacht getrokken en waren de goede prestaties van de mammapoli aanleiding

zing en inrichting van Radiotherapie door met name de afdelingen Hotel en Technische Dienst;

voor veel publiciteit. Ook hebben wetenschappelijke publicaties geleid tot artikelen in verschillende

- Verdere professionalisering van Inkoop & Logistiek

media. Op het gebied van translationeel onderzoek

door het toepassen van de Purchasing Excellence aspecten, aanbestedingsrichtlijnen en samen-

heeft de veelbelovende aanpak van DNA tatoeage

werking met andere ziekenhuizen;

aandacht gekregen. Om de resultaten van de Research van het NKI-AVL beter over het voetlicht te kunnen brengen bij de verschillende wetenschaps-

- Verdere verhoging van veiligheidsbewustzijn (onder andere bijhouden kennis NEN-normen,

tegen infecties en bepaalde vormen van kanker veel

cursus VCA en NEN-inspecties) wat consequenties

redacties is de afdeling PR&Voorlichting, in eerste

zal hebben voor gehanteerde werkwijzen binnen en buiten het FB;

instantie voor de duur van twee jaar, uitgebreid met een wetenschapsredacteur.

- Medio 2006 zal het nieuwe Piet Borst Auditorium in gebruik worden genomen waarmee een grote wens van de afdeling het Audiovisueel Ce ntrum

Veel aandacht bestond ook voor de opening van

(én de hele org a n i sat i e ) eindelijk in vervulling zal

Biesterfeld. De opening van de tuin, die mede

gaan. Het nieuwe auditorium zal worden voorzien van circa 300 stoelen en een professionele instal-

dankzij de hulp van vele sponsoren is aangelegd, kon op veel belangstelling van de fotograferende

latie waardoor de zaal geschikt zal zijn voor het

pers rekenen.

de patiëntentuin door mevrouw Irene van Lippe-

43

Ondersteunende afdelingen Zo is de samenvoeging met de ICT-infrastructuur van de Radiotherapie in gang gezet en is veel werk gestoken in standaardisatie van de werkplekken in huis. Alle door de DA beheerde pc’s draaien nu onder W i n d ows 2000 of XP en pc’s gaan automatisch up-to-date worden gehouden met de nieuwste versies van programmatuur en beveiliging. Ook worden e-mailfaciliteiten en –diensten geoptimaliseerd. Er is in 2005 meer gebeurd omtrent beveiliging, onder andere door het toepassen van het webfilter Websense. Het komende jaar gaat de DA een nog accuratere spamfilter activeren. Artsen en onderzoekers die beveiligd externe toegang tot NKI-AVL data willen, zijn gebaat bij het project antoni@nywhere, dat gebruik maakt van een beveiligingstoken. Dit is begin 2006 uit de projectfase en wordt gefaseerd in gebruik genomen. De Dienst Automatisering organiseerde een pcmiddag (in navolging van de MAC-middag die een succes was) voor interne klanten. Hier is goed op gereageerd. De DA zal het continue klanttevredenheidsonderzoek verder verbeteren en in een nieuw jasje steken. Daarnaast krijgen nieuwe medewerkers Voor het eerst na de opening van het nieuwe

sinds dit jaar een ICT-informatieboekje van de help-

ziekenhuis heeft het NKI-AVL voor alle belangstellenden een open dag gehouden. Alle afdelingen

desk. Hierin worden de gebruiksregels uitgelegd.

waar patiënten mee te maken kunnen krijgen, pre-

De DA speelt binnen het instituut een (vaak minder

senteerden zichzelf. De Research had verschillende laboratoria opengesteld waar men zich kon laten

zichtbare) rol in de meest diverse projecten en beheerstaken. Hier volgen enkele voorbeelden:

informeren naar de stand van zaken met betrekking

- Onder andere het Onderzoek Behandel Centrum

tot het onderzoek naar kanker. Publiekstrekker van de open dag waren de modeshow en het vraag-

(OBC), de Dagbehandeling en het Algemeen Klinisch Laboratorium (AKL) hebben nieuwe

gesprek tussen Chazia Mourali en directeur Zorg &

applicaties in gebruik genomen;

Zorgontwikkeling, Sjoerd Rodenhuis, over het thema ‘Feiten en fabels over kanker’.

- De groei van digitale archivering en verspreiding

Dienst Automatisering

- Dit jaar heeft de DA de beheerstaken van de

De Dienst Automatisering (DA) bestaat uit de teams

telefonie op zich genomen; - In 2006 zal het nieuwe intra- en internet draaien op een Microsoft platform.

van beelden (PACS) is groter dan verwacht. De DA neemt maatregelen om aan die groei te voldoen;

Applicatiebeheer en Technisch Beheer (de Ba c koff i ce), Gebruikersondersteuning (incl. Macbeheer en de Helpdesk: de Frontoffice), het Stafteam en het hoofd van de dienst. Door verdere professionalisering is de Dienst Automatisering steeds beter in staat om het

In 2006 is het HERMES project van belang. De vervanging van een deel van belangrijke applicaties

primaire proces (patiëntenzorg en onderzoek) op-

door standaard oplossingen zal voor de DA veel

timaal te ondersteunen. Pro-actieve dienstverlening is hierbij een speerpunt.

werk opleveren. Bestaande applicaties moeten worden uitgefaseerd, data moet worden gemigreerd en de beheerorganisatie moet worden aangepast.

44

De kwaliteit en de snelheid van de infrastructuur (het netwerk) is structureel sterk verbeterd. Op deze

De DA wil tijdig anticiperen op de ontwikkelingen

manier zijn de beschikbaarheidsproblemen van het

op ICT gebied. Daarom is een onderzoek verricht

netwerk die het NKI-AVL dit jaar teisterden, een halt toegeroepen. Standaardisatie was in 2005 het

naar de kwaliteit van de dienstverlening en is een

motto; daar zal in 2006 mee worden doorgegaan.

re e rde wijze continu verbeteringen realiseert.

verb etero rg a n i satie ingericht die op een gest r u c t u-

Ce ntrale Ka n ke r b i b l i otheek

Ondanks de enorme toename in toegankelijkheid

In 2005 werd duidelijk dat er voor de bibliotheek tijdens en na de renovatie en de eerstkomende

en beschikbaarheid van elektronische tijdschriften, vertoonde het aantal aanvragen voor fotokopieën weer een stijging in 2005.

jaren waarin ook de kelderruimtes gesaneerd en verbouwd worden, aanzienlijk minder opslagcapaciteit beschikbaar zal zijn. Dit was daarom het aangewezen moment om voor de tijdschriftenco llectie de omslag te gaan maken naar elektronische versies. Voor zover oude jaargangen van tijdschriften elektronisch toegankelijk zijn (op basis van een licentie voor het NKI-AVL of op basis van open

Evenals voorgaande jaren was er ruime belangstelling van artsen, onderzoekers en secretariaatsmedewerkers voor de door de bibliotheek verzorgde cursussen ‘Literatuur zoeken in PubMed’ en ‘Bibliografieën maken met Reference Manager’. Ook wordt er regelmatig een beroep gedaan op

access), worden deze niet langer in druk bewaard,

de bibliothecaris voor hulp en advies bij het gebruik

met uitzondering van de oncologische titels. Veel jaargangen gedrukte tijdschriften werden in 2005

van Reference Manager, zoals het aanmaken en aanpassen van stijldefinities en het oplossen van

uit de collectie verwijderd.

(door net we r kconf i g u rat i es ve roorzaakte) problemen.

De herziening van de webinterface van de catalogus

Verhuizing van de bibliotheek naar een tijdelijke

kon helaas niet worden afgerond in dit kalenderjaar.

locatie is uiteindelijk niet noodzakelijk gebleken.

De leverancier van het programma heeft een belangrijk deel van de gewenste aanpassingen voor-

Naar verwachting zal de nieuwe bibliotheekruimte, gelegen op de begane grond onder het vernieuwde

bereid en met het installeren van de nieuwe versie

auditorium, in juni 2006 in gebruik worden genomen.

van de programmatuur in 2006 zal een en ander geïmplementeerd kunnen worden.

In de laatste maanden van 2005 en de eerste maanden van 2006 is hard gewerkt aan de logistieke

De overdrukkencollectie van de bibliotheek kon wor-

voorbereiding van de verhuizing en de selectie en verpakking van materiaal voor externe opslag. De

den uitgebreid en aangevuld met materiaal uit de

Universiteitsbibliotheek van de UvA is bereid gevon-

overtollig geworden gedrukte tijdschriftafleveringen. De invoer van bibliografische gegevens van deze

den dit deel van de collectie (ca. 0,5 kilometer planklengte) voor enkele jaren te willen opslaan in

overdrukkencollectie in een elektronisch bestand is

het magazijn aan de Tafelbergweg.

nu gereed; historisch literatuuronderzoek zal mogelijk nog aanvullende gegevens kunnen opleveren om de NKI-AVL bibliografie te completeren.

45

Ondersteunende afdelingen Wete n s c h a p p e l i j ke Administratie

De afdeling fungeert tevens als nationaal statistisch

De afdeling Wetenschappelijke Administratie is het datacentrum voor patiëntgebonden en fundamen-

keurd door de Commissie Klinisch Toegepast

teel onderzoek op grond van biostatistische expertise, gecentraliseerde gegevensverzameling en –ver-

Onderzoek van KWF Kankerbestrijding (CKTO-studies), studies van de Nederlandse Vereniging van

werking en online diensten. De database van de afdeling bevat informatie over patiëntenkarakte-

Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), studies van de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG) en studies van de farmaceutische industrie. Voor

ristieken, eigenschappen van de tumor, behandelingskenmerken en follow-up en dient dikwijls als basis voor onderzoeksprojecten. Sinds 1977 worden alle benigne en maligne aandoeningen door het

33 nationale en lokale studies heeft de afdeling randomisatied i e n sten verleend met het op de afd eling ont worpen ALEA-randomisatiesysteem. In 2005

registratiebureau gedocumenteerd.

zijn 1396 patiënten geregistreerd in deze studies.

In 2005 zijn 6698 nieuwe patiënten geregistreerd

Eind 2005 is de eerste fase van het TENALEA project afgerond. Binnen dit project is met steun van de

in de database. Deze bevat op dit moment meer dan 130.000 registraties.

Europese Commissie de bruikbaarheid van het ALEA

Ongeveer negentig onderzoeksprotocollen waren actief in het NKI-AVL en bijna duizend patiënten

randomisatiesysteem voor andere Europese kankercentra onderzocht. In de tweede fase die gepland is

namen hieraan deel. De verdeling is als volgt:

te starten medio 2006, zal de Europese invoering

34 procent van de patiënten was opgenomen in studies voor borstkanker, 11 procent in longkanker-

van het systeem worden gerealiseerd.

studies, 16 procent in gastro-intestinale studies en 6 procent in hoofd-/halsonderzoek. De afdeling stelt alle nieuwste informatie over klinische trials beschikbaar op het intranet in TRION (Trials-On-Line).

46

datacentrum voor onder andere studies goedge-

Kwaliteitszorg

6 47

Kwaliteitszorg In 2004 is door vrijwel alle clusters en ondersteunende afdelingen een INK-analyse uitgevo e rd. De ve r b eterpunten zijn in 2005 ter hand genomen. Een belangrijke to evoeging was de nadruk op het verbete ren van de efficiency van pro cessen met behulp van bedrijfskundige technieken. Daarnaast is gestart met de opbouw van een Veiligheids Management Sy steem.

Organisatie van kwaliteitszorg

Het INK-managementmodel

Kwaliteit, zowel borging als verbetering, is de

Als uitgangspunt voor de verschillende verbeter-

verantwoordelijkheid van de lijnorganisatie.

acties in 2005 gelden de analyses uit 2004. Per

Ondersteuning wordt gerealiseerd door de kwali-

afdeling en clusters zijn hiervoor plannen opgesteld.

teitscoördinator en (bedrijfskundige) projectmede-

Daarnaast is een management development

werkers. Coördinatie vindt plaats door de Raad van

programma, de leergang leidinggeven, gestart om

Bestuur en de managers. Afstemming van activiteiten gebeurt in het Managersoverleg Bedrijfsvoering

een brede kennis- en vaardigheidsontwikkeling te realiseren die aansluit bij deze concepten.

en het Klinisch Beraad. De clusterleiding is verantwoordelijk voor het bewaken van de voortgang van projecten. De kwaliteitscoördinator en de directeur

Lean management

Bedrijfsvoering & Organisatie wisselen maandelijks informatie uit over clusteroverstijgende onderwer-

INK-model. Voor de invulling van de procesverbetering, een hoofdthema in het INK-model, koos het

pen. De terugkoppeling van klachtenbehandeling,

NKI-AVL voor diverse bedrijfskundige technieken

claims en MIP-meldingen gebeurt jaarlijks in het

onder de noemer ‘lean management’. Dit is een managementfilosofie die verschillende technieken

bijzijn van de klachtenfunctionaris, de voorzitter en de secretaris van de MIP-commissie en de secretaris van de Raad van Bestuur.

Het kwaliteitsbeleid wordt gestructureerd door het

aanreikt om tot ‘slanke’ processen te komen waarbij de vraag van de klant voorop staat.

Figuur 1

INK-managementmodel Waardering Medewerkers

door medewerkers

Waardering Leiderschap

Strategie & beleid

Processen

door

Eind

klanten & leveranciers

resultaten

Waardering door de

Middelen

maatschappij

ORGANISATIE

RESULTAAT Leren & Verbeteren

48

De kwaliteitsmissie van het NKI-AVL: Het NKI-AVL levert klantgerichte oncologische zorg van het hoogste niveau, gebruikmakend van de laatste researchresultaten, multidisciplinaire samenwerking, continue verbetering en borging van de kwaliteit. Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn: ●

invoering van integraal kwaliteitsmanagement

●

patiënt staat centraal

●

borging zonder bureaucratie

●

continue kwaliteitsverbetering

De uitgangspunten van lean management zijn: 1 Focus op waardestroom versus verspilling:

Zo rgpaden Om zorgprocessen voor patiëntengroepen beter te

Het in kaart brengen van de stappen in de processen die toegevoegde waarde creëren

organiseren, vast te leggen en te analyseren, heeft het cluster HOD zorgpaden geïntroduceerd. Een zorg-

voor de patiënten en de instelling; onnodige

pad beschrijft het multidisciplinaire traject dat een

handelingen worden geschrapt.

patiënt doorloopt in diagnostiek, (voorbereiding op) behandeling en nazo rg. Het doel van deze werkwijze

2 Slimme logistiek en planning van het primaire proces: Capaciteitsbepaling en –toewijzing (op bottle

is onder andere vermindering van de preklinische doorlooptijd, het stroomlijnen van de voorlichting,

neckcapaciteiten) per patiëntengroep. Dit moet

bieden van tijdige voorbereiding op behandeling,

resulteren in een goede doorstroom binnen processen. Een pilot met planningssimulatie is

verkorting van de ligduur en een betere afstemming in het ziekenhuis en met de ketenpartners.

op de OK gestart.

Inmiddels wordt in de pilot zorgpaden rectumcarci-

3 Continue verbeteringen: Gestructureerd oplossen van problemen met

noom en prostaatcarcinoom binnen de klinische tijd gewerkt met een werkdocument. De benoemde

behulp van technieken zoals procesanalyse en

zorg wordt op dit document afgetekend en er wordt

verbeterprojecten. Dit is op decentraal niveau mogelijk.

alleen gerapporteerd indien zorg afwijkt van de bepaalde zorgverlening. Het monitoren van deze

4 Teamwork ook gericht op de organisatie:

rapportage levert gegevens op voor verbeteringen

Lean organisaties worden gekenmerkt door de delegatie van verantwoordelijkheden voor de

in de zorg. Inmiddels is het werkdocument dusdanig ontwikkeld dat het format gebruikt zal worden

planning en uitvoering van de werkzaamheden naar veelal multidisciplinaire teams. Werknemers

binnen het chirurgisch mammacarcinoom en de

dienen hierbij over voldoende middelen en kennis

De uitkomsten van de pilotpaden zijn binnen de

van lean management te beschikken om veranderingen te kunnen doorvoeren.

hoofdenvergadering gepresenteerd. De conclusie

5 Gestructureerde controle van het werk door de medewerkers zelf: Doel hiervan is het voorkomen van fouten en de

paden die verder ontwikkeld zullen worden in 2006.

is dat zorgpaden stimuleren tot samenwerking, afspraken consolideert en laat nadenken over efficiency in de medische en verpleegkundige zorg. Het meten van zorg zet aan tot veranderen en uit-

gevolgen van fouten voor een volgende fase in

wisseling van ideeën uit verschillende paden vindt

het proces. Dit staat in nauwe relatie met patiëntenveiligheid.

plaats. Dit leidde tot de volgende resultaten: minder polibezoek, pijnreductie, daling ligduur, betere voor-

6 Directe observatie door leidinggevenden. 7 Communicatie en feedback:

lichting met minder folders, betere informatie naar de verwijzer, minder verslaglegging en een taak-

Opstellen van jaarplannen voor zorgproductie,

verschuiving binnen functies.

periodieke communicatie over bereikte resultaten

Binnen de longchirurgie is een project gestart, aan-

met behulp van prestatie-indicatoren.

sluitend op de longdiagnostiek, waarbij een pad ontwikkeld zal worden. In 2005 is een prospectieve nulmeting voorbereid voor deze groep.

49

Kwaliteitszorg Binnen de PDT behandeling bij patiënten met een plaveiselcelcarcinoom in het hoofd-/hals gebied

To etsing en bewaking van kwaliteit

wordt een pad ontwikkeld waarbij PDT in dagbehandeling aangeboden gaat worden.

Externe toetsing en ve ra ntwoording

Binnen de mammachirurgie is in navolging op het pad ‘mammasparende operatie in dagbehandeling’ een traject ontwikkeld waarin vrouwen een abla-

Prestatie-indicato re n De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de NVZ

t i eve ingreep ondergaan in een tweedaagse opname. Het drainbeleid is binnen het project herzien; alle drains worden bij deze patiëntengroep postoperatief

Academische Ziekenhuizen en de Orde van Medisch Specialisten hebben de basisset prestatie-indicatoren

verwijderd op de eerste dag. Vanaf november 2005

veiligheid van ziekenhuizen. Het werken met pres-

vindt deze tweedaagse opname plaats.

tatie-indicatoren is voor het NKI-AVL, net als voor de meeste ziekenhuizen, relatief nieuw. In het

vereniging van ziekenhuizen, de Vereniging

ontwikkeld om inzicht te krijgen in de kwaliteit en

Nieuwe media

NKI-AVL worden wel sinds jaar en dag de overle-

In 2005 is het concept voor de nieuwe website ontworpen waarbij wordt uitgegaan van de drie meest

vingspercentages per tumorsoort geregistreerd. Dit is de belangrijkste maatstaf voor de effectiviteit van

belangrijke groepen voor het NKI-AVL, te weten

de oncologische zorg. Het betreft de registratie van

patiënten, researchers en professionals van andere organisaties.

de gestelde d i a g n o s e, het stadium van de ziekte, de behandeling en het aantal patiënten dat na behandeling is genezen en bij wie de ziekte niet

In 2005 is een pilot gestart van een ‘vraaggericht’ intranet waarbij de startpagina verschillend is inge-

terugkomt. Het NKI-AVL is het enige ziekenhuis in Nederland dat sinds 1977 deze gegevens bijhoudt.

richt voor de diverse clusters van het NKI-AVL. De feedback op deze pilot zal worden gebruikt bij de

Voor het NKI-AVL waren de prestatie-indicatoren van het IGZ een belangrijke stimulans om de

definitieve inrichting van het intranet. Deze verbete-

transparantie in- en extern te vergroten.

ring van het ‘content management’ moet afdelingen decentraal in staat stellen hun activiteiten en pro-

Inmiddels worden de wachttijden voor de belangrijkste ingrepen maandelijks op de website gepubli-

cessen via het intranet te ondersteunen en/of

ceerd. De meting van pijnscores en postoperatieve

publiceren.

wondinfecties zijn in 2005 verder uitgebreid. De Research is het verst gevorderd in het werken met prestatie-indicatoren. Hier ligt de nadruk al jaren op sturen op de eindresultaten en helderheid geven over prestaties naar subsidiegevers. De impactscore wordt al jaren gebruikt als indicator voor de wetenschappelijke output. Daarnaast verstrekt bijvoorbeeld KWF Kankerbestrijding jaarlijks benchmarkgegevens over de kwaliteit van de onderzoeksvoorstellen. Het NKI-AVL scoort hierin bovengemiddeld. Europees acc re d i t at i esy steem voor o n cologische ce nt ra Als ziekenhuis gespecialiseerd in zorg en onderzoek voor oncologische patiënten is het NKI-AVL actief betrokken bij het ontwikkelen van een Europees accreditatiesysteem voor oncologische centra in Europa. In 2005 is aan dit project een extra impuls gegeven omdat financiering van de Wallenberg Foundation is verkregen. Een checklist met kwantitatieve gegevens en een vragenlijst met ruim honderd criteria wordt begin 2006 aan de leden van de OECI voorgelegd. De verwachting is dat in 2006 een eerste pilot gehouden wordt.

50

B e n c h m a r ko n d e r zo e ke n In 2005 is een benchmark uitgevoerd ten aanzien van de efficiëntie van de Chemotherapie dagbehandeling. Een vergelijking is uitgevoerd met het Institut Jules Bordet te Brussel en het M.D. Anderson hospital te Houston. Hierbij werd gebruik gemaakt van het ‘focus factory’-concept en het INK-model. Qua patiëntgerichtheid scoorde het NKI-AVL het best, maar met name de capaciteitsbenutting kan aanmerkelijk beter. De verschillende verbetersuggesties worden in 2005/2006 opgepakt. Good Clinical Pra c t i ce Het NKI-AVL verricht veel studies in samenwerking met de farmaceutische industrie. Daarbij is het streven te voldoen aan de eisen van Good Clinical Practice (GCP). GCP is in de Nederlandse wet opgenomen en verplicht voor klinisch onderzoek. De farmaceutische industrie, die volgens de Good Manufacturing, Good Laboratory- en Good Clinical Practice werkt, vraagt steeds vaker om een kwaliteitskeurmerk. De farmacologie afdeling van de MOD bereidt zich voor op een mogelijke inspectie door de Inspectie voor de Gezondheidszorg in 2006. Aan de hand van externe en interne audits wordt continu gewerkt aan een verbetering van het kwaliteitsniveau. Hierdoor zou het NKI-AVL het eerste oncologische onderzoekscentrum kunnen zijn waar het

modules afgenomen op de verpleegafdelingen en

kwaliteitskeurmerk wordt behaald.

Dagbehandeling.

I nterne toetsing

In 2005 is voor het eerst de module ‘Veilig omgaan

Toetsing van de verpleegkundige zo rg

met cytostatica’ afgenomen. Deze module is ontwikkeld in nauw overleg met vertegenwoordigers van

Sinds 1997 hanteren de verpleegkundigen een in

de verpleegafdelingen en van de afdeling Arbo &

het NKI-AVL ontwikkelde methodiek om de verleen-

Veilligheid en is gebaseerd op de richtlijnen die het voorgaande jaar in het NKI-AVL zijn geïmplemen-

de zorg te evalueren: het Amsterdams Modulair Kwaliteitssysteem (AMK). Uitgangspunt bij de ontwikkeling van de methodiek was dat de verpleeg-

bejegening en communicatie). In 2005 zijn alle elf

teerd.

kundigen vanuit een professionele verantwoordelijkheid hun eigen handelen bewaken en bijsturen. Om

Modules

dit mogelijk te maken werden de volgende eisen gesteld aan het kwaliteitssysteem:

- Omgevingshygiëne

- Gebruikersvriendelijk;

- Medicatievoorziening - Infectiepreventie

- Inpasbaar in het dagelijks werk; - Flexibel;

- Lichamelijke verzorging

- Genereren van resultaten;

- Voeding

- Evaluatie;

- Rapportage & Registratie

- Bruikbaar voor evaluatie in de ‘kwaliteitscyclus’.

- Apparatuur

Op basis van deze eisen en gebruikmakend van het

- Coördinatie van zorg

Algemeen Eisen Kader voor de verpleegkundige

- Communicatie

zorg, literatuur en inhoudsdeskundigen zijn elf

- Bejegening

modules/vragenlijsten ontwikkeld die ieder een

- Klachten en symptomen

specifiek aspect van de verpleegkundige zorg toetsen

- Veilig omgaan met cytostatica

(zoals medicatievoorziening, infectiepreventie,

51

Kwaliteitszorg

de verpleegafdelingen, manager Zorg en Bedrijfs-

In 2005 kwam de commissie 23 keer bijeen en beoordeelde zij 66 nieuwe onderzoeksprotocollen,

voering en – afhankelijk van het onderwerp – betrokken andere disciplines.

27 voor WMO-toetsing, 27 voor advisering lokale uitvoerbaarheid en twaalf vallend buiten de reikwijdte

Veiligheids Management Sy steem

van de WMO. Daarnaast zijn in de vergaderingen talloze herbeoordelingen, amendementen/addenda

In 2005 is gestart met de opzet van een Veiligheids

en SAE's (Serious Adverse Events) besproken.

Terugrapportage van de resultaten vindt plaats naar

Management Systeem (VMS) als onderdeel van een landelijk project van onder andere de Orde van Medisch Specialisten en de NVZ. Het is de bedoeling

Van de 54 nieuwe WMO-onderzoeksprotocollen

ervaring op te doen met decentraal melden op de

onderzo e ken. De PTC trad bij de 42 multicenterst u d i es

waren er 42 multicenter- en twaalf monocenter-

afdeling - hiervoor wordt het PRISMA-systeem

vijftien keer op als toetsende WMO-commissie en

gebruikt-, prospectieve risico-inventarisaties en de

27 keer als adviserende commissie. Van de 27

training van personeel om zelf problemen op te los-

nieuwe onderzoeksprotocollen die in aanmerking

sen. Daarnaast is de afdeling ARBO en Veiligheid van naam gewijzigd om beter herkenbaar de daaronder

datzelfde jaar goedgekeurd en geactiveerd. Van de

kwamen voor WMO-beoordeling, zijn er 21 nog

vallende aspecten zoals brand- en stralingsveiligheid

overige zes protocollen is nog geen nadere reactie

in een totaalaanpak van risicomanagement te kunnen vervatten. Daarbij passen ook het IT-veiligheidsproject en een plan van aanpak voor verdere

van de onderzoeker verkregen; deze protocollen zijn nog in behandeling. De onderwerpen van de onder-

verbetering van de noodstroomsystemen.

nieuwe technologie (microarrays, proteomics) tot psychosociaal onderzoek. Geneesmiddelenonderzoek

Kwa l i teitsbewa kende en –bevo rderende commissies

nam in 2005, evenals in voorgaande jaren, verreweg de belangrijkste plaats in, waarbij het meestal

zoeksprotocollen zijn divers en strekken zich uit van

In het NKI-AVL zijn verschillende ziekenhuiscommis-

ging om fase I en II onderzoek. De gemiddelde toet-

sies actief die de kwaliteit bewaken en bevorderen, al dan niet op grond van wettelijke voorschriften:

singstijd bedroeg net als voorgaande jaren ongeveer acht tot tien weken.

1 Protocol Toetsingscommissie (PTC): beoordeelt medisch-wetenschappelijke onderzoeksprojecten;

Landelijk overleg vond plaats in de Nederlandse Vereniging van Medisch Ethische Toetsingscommissies

2 Infectiepreventie commissie (IPC): ontwikkelt en

(NVMETC), zowel in de algemene ledenraad als in de

bewaakt de infectiepreventie; 3 Commissie Meldingen Incidenten Patiëntenzorg

sectie academische ziekenhuizen waarvan de PTC lid is. Medio 2004 is de commissie door de NVMETC

(MIP): bevordert en bewaakt de kwaliteit van

gevisiteerd. Het belangrijkste probleem volgens de visitatiecommissie was de regelmatige absentie van

de patiëntenzorg. De commissie onderzoekt en evalueert de meldingen en fouten, ongevallen en bijna-ongevallen; 4 Klachtencommissie: beoordeelt klachten van patiënten.

een of meer leden, die volgens de WMO aan de besluitvorming moeten deelnemen. De PTC was zich al van dit probleem bewust en de maatregelen, die voor en na de visitatie zijn get roffen, lijken afdoende te zijn. Hiervan is inmiddels verslag gedaan aan de

52

Proto col Toet s i n g s co m m i ssie (PTC )

visitatiecommissie en ook is er gereageerd op de

Alle medisch-wete n s c h a p p e l i j keonderzoeks p rojecten

overige opmerkingen in het rapport. Medio 2005

in het NKI-AVL waarbij gezonde proefpersonen of patiënten zijn betrokken, moeten ter beoordeling

heeft dit geleid tot accreditatie.

worden voorgelegd aan de Protocol Toetsings-

De ambtelijk secretaris is in 2004 lid geworden van

commissie (PTC). De commissie is breed samengesteld en voldoet aan de normen van de Wet

de door de CCMO opgerichte secretarissenwerkgroep. De werkgroep houdt zich voornamelijk bezig met

Medisch-Wetenschappelijk Onderzoek met Mensen

het opstellen van Standaard Operating Procedures

(WMO). De commissie wordt geadviseerd door de Verpleegkundige Commissie voor Klinische Research

(SOP) bij toetsingscommissies. Ook voor de eigen commissie is in 2005 doorgegaan met het vast-

(VCKR).

leggen en borgen van de werkzaamheden in SOP’s.

I nfe c t i e p reve ntie commissie (IPC) De Infectiepreventie commissie (IPC) heeft in 2005 vier maal vergaderd. De Raad van Bestuur heeft de IPC ingesteld en is verantwoordelijk voor het benoemen van de leden. In 2005 zijn de volgende onderwerpen besproken: - Surveillance van postoperatieve wondinfecties in het NKI-AVL; - Clostridium difficile ribotype 027; - Jaarplan Infectiepreventie 2005; - Toename voorkomen Staphylococcus aureus op de vijfde etage; - Jaarverslag Infectiepreventie 2004; - Beschermhoes voor kanaalloze flexibele laryngoscopen; - Legionella in personeelsdouches Radiotherapie; - MRSA in het ziekenhuis; - Open tuberculose polikliniek patiënt; - Beleid Intravasale katheters. S u r ve i llance van ziekenhuisinfe c t i es Surveillance van zieke n h u i s i nfe c t i es leidt aantoonbaar tot minder infecties en verbetert de patiëntenzorg. In 2005 is het NKI-AVL gestart met het opzetten van een surveillancesysteem door deelname aan het PREZIES net we r k. Dit is een landelijk sa m e nwe r k i n g sverband van het CBO, het RIVM en deelnemende ziekenhuizen. De kern van een surveillancesysteem wordt gevormd door een registratie van ziekenhuisinfecties. Door regelmatig de geregistreerde gege-

dure plaatsvinden met als doel veilig, schoon en verantwoord te werken met kanaalloze flexibele

vens te analyseren en te vergelijken met bijvoor-

laryngoscopen.

beeld landelijke cijfers, kunnen tekortkomingen in de zorg worden opgespoord en verbeterd.

Transport fl exibele scopen

In oktober 2005 is de registratie van postoperatieve

Voor het transport van flexibele scopen van de Po l i-

wondinfecties na mamma operaties van start gaan. Het project zal een vervolg krijgen bij andere

g e komen met ges l oten doorzichtige containers. Niet

specialismen in het ziekenhuis.

kliniek naar het OBC is een speciaal transportmiddel alleen wordt contaminatie voorkomen, ook wordt schade tijdens transport tot een minimum beperkt.

S c reenen van patiënten op MRSA

Er is advies gegeven aan de afdelingen, die ook

De signalering voor MRSA screening is vastgelegd bij inschrijving op de Polikliniek en in het ZIS.

flexibele scopen transporteren naar het OBC, om dezelfde transportmethode op te volgen. Hierdoor is

De indicatiestelling in de medische status en in het

er een adequaat en verantwoord transportsysteem

verpleegkundig zorgdossier zal in 2006 plaatsvinden. Het doel is het verkleinen van de kans op overdracht

voor de flexibele scopen in het ziekenhuis aanwezig.

van MRSA door betere screening van patiënten.

Audit afd e l i n g e n

Bes c h e r m h o es voor kanaalloze fl exibele

Dit jaar is er een start gemaakt met het bezoeken van afdelingen waar zich steriele medische hulp-

l a r y n g o s co p e n

middelen bevinden. Tijdens zo’n audit wordt geke ken

Begin dit jaar is na een uitvoerige testperiode de

naar de opslag, het transport en de manier waarop

beschermhoes voor de kanaalloze flexibele laryngo-

gewerkt wordt met steriele medische hulpmiddelen.

scoop geïntroduceerd. Hierdoor is het mogelijk

De betreffende afdeling krijgt een verslag van het

geworden, om zonder een uitgebreid reiniging- en desinfecteerproces, kwalitatief en kwantitatief goed

bezoek, met daarop de eventuele verbeterpunten.

te kunnen werken. Jaarlijks zal er een kweekproce-

medische hulpmiddelen wordt hierdoor verbeterd.

De kwaliteit van het transport en opslag van steriele

53

Kwaliteitszorg Commissie Meldingen Incidenten Patiëntenzo rg (MIP)

De Raad van Bestuur heeft eind 2005/begin 2006 drie calamiteiten gemeld aan de Inspectie voor de

De MIP-commissie, een adviescommissie van de Raad van Bestuur, heeft zich in 2005 bezig gehou-

Gezondheidszorg. Volgens de huidige, in 2005 aangescherpte, definitie is een calamiteit ‘een

den met: - Centrale registratie van fouten, ongevallen en bijna-ongevallen;

niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis in de gezondheidszorg, die tot de dood of een ernstig

- Analyse van meldingen/signaleren van trends;

De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor meldingen van calamiteiten aan de Inspectie en

- Advies aan management over preventiemogelijkheden; - Voorlichting aan medewerkers.

gevolg voor de patiënt heeft geleid (…)’.

kan een onderzoekscommissie opdracht geven de toedracht te onderzoeken. Thans is nog niet bekend of de Inspectie bij gemelde calamiteiten nader onderzoek noodzakelijk acht. Aandachtspunten MIP-co m m i ssie in 2005 Samenstelling MIP-co m m i ss i e Allereerst is de MIP-commissie in januari 2005 uitgebreid met een vertegenwoordiger van het cluster DOD. Vervolgens hebben in augustus 2005 drie leden, namelijk de voorzitter, het lid afkomstig uit de Medische Staf en een verpleegkundig lid, hun werkzaamheden voor de MIP-commissie beëindigd. Op voordracht van de MIP-commissie heeft de Raad van Bestuur twee vervangende leden benoemd. In navolging van andere ziekenhuizen neemt de Raad van Bestuur (dire c teur Zorg & Zo rgontwikkeling) niet langer deel aan (een gedeelte van) de MIPvergaderingen. Sinds medio 2005 is er na iedere MIP-vergadering een kort mondeling overleg met een lid van de Raad van Bestuur, waarbij opvallende meldingen of ‘trends’ anoniem worden besproken en waar voorstellen tot verbetering worden uitgewisseld. Patiënte nve r w i sselingen

In 2005 ontving de MIP-commissie 345 meldingen, jaren zijn echter niet volledig te vergelijken, omdat

Er zijn 46 meldingen van (mogelijke) patiëntenverwisselingen gedaan. Net als in 2004 (42) is dat ongeveer dertien procent van het totale aantal

het cluster Radiotherapie in mei 2005 is gestart met een eigen decentrale meldingscommissie en analyse

meldingen. Een eerder genomen maatregel, het standaard opnemen van een pasfoto in de status,

een stijging van vijftien procent (2004: 301). Beide

volgens het PRISMA-model. Sindsdien ontvangt de

droeg beperkt bij aan het voorkomen van dit

(centrale) MIP-commissie minder meldingen van Radiotherapie. Meldingen die de MIP-commissie

probleem. Deze meldingen variëren van een -op tijd ontdekte- brief in een verkeerd dossier, tot het

ontvangt, betreffen ‘afdelingsoverstijgende’ meldin-

ondergaan van verkeerde onderzoeken of bestraling.

gen, meldingen waar schade is of wordt verwacht of waarvan de melder zelf wil dat de MIP-commissie

D at laat ste eenmaal omdat patiënt zelf een verkeerde identiteit had opgegeven. Ter preventie heeft de

op de hoogte wordt gebracht.

MIP-commissie de Raad van Bestuur geadviseerd

Hoewel niet goed meetbaar, lijkt het erop dat de aanpak van voorlichting over de MIP, snelle terug-

patiëntenverwisseling in het gehele ziekenhuis opnieuw onder de aandacht te brengen en voor-

rapportage aan melders en de mogelijkheid van

gestelde verbeteracties (onder andere elektronisch

efficiënt (digitaal) melden vruchten begint af te werpen bij deze verhoogde meldingsbereidheid.

van zachte identificatiepolsbandjes) opnieuw leven

p at i ë ntendossier, elektronisch aanv ragen en invo e ren in te blazen. Hieraan wordt gevolg gegeven.

54

Informatie aan patiënten Openheid jegens patiënten over gemaakte fouten is sinds jaar en dag aandachtspunt, en bovendien wettelijk verplicht sinds de invoering van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. In het nieuwe digitale meldingsformulier zijn uit efficiencyoverwegingen veel vragen geschrapt, maar niet de vraag of het incident met de patiënt is besproken. In verreweg de meeste gevallen wordt openheid van zaken gegeven aan de patiënt. In veel opnamegesprekken worden patiënten gewezen op de wenselijkheid om opvallende zaken vooral te melden aan de behandelaar/verpleegkundige. Informatie aan medewe r ke r s Via berichten op intranet (introductie digitaal melder ‘leuker kunnen we het niet maken’), presentaties (werkoverleggen, Brown Bag Lunch) heeft de MIPcommissie zich in de organisatie geprofileerd met de bedoeling de bekendheid en de meldingsbereidheid te vergroten. De terugkoppeling aan melders is in 2005 sterk verbeterd. Bij digitale verzending ontvangen melders onmiddellijk een ontvangstbevestiging van hun melding. Kort na iedere MIP-

verband veel heil van invoering van een elektronisch voorschrijfsysteem. De mogelijkheid van invoeren

vergadering krijgen melders per e-mail bericht wat

daarvan wordt voorbereid. Uit een (op PRISMA leest

er met de melding gebeurt. Zaken die onmiddellijk aandacht vragen, bijvoorbeeld attenderen op het

geschoeide) analyse van twintig medicatiefouten blijkt voorts dat de lunchpauze van verpleegkundigen

vlaggen/markeren van infuuslijnen, worden recht-

een tijdstip is waarop va ker fo u ten wo rden gemaakt,

streeks per e-mail en geanonimiseerd aan de managers gemeld.

dat tijdens de nachtdienst dubbelcheck -waarbij veel fouten tijdig worden ontdekt niet of bezwaarlijk kan

I nformatie van medewerkers De beste suggesties en acties tot verbetering van

worden uitgevoerd, en dat veel generieke namen van geneesmiddelen zeer op elkaar lijken, hetgeen verwarring in de hand werkt (‘fraxi’, fraxiparine,

de patiëntveiligheid komen vaak van melders zelf.

fraxodi).

Een voorbeeld: bij het opstaan van de onderzoekstafel bleef een patiënt met zijn broekspijp haken

N i e u w b o u w p e r i ke l e n

achter het rempedaal en kwam ten val. De gevo n d e n oplossing: een halve slag draaien van de tafel, met

Veel problemen na ingebruikname van het nieuwe ziekenhuis (oktober 2003) zijn inmiddels opgelost,

rempedaal tegen de muur, is simpel en zeer doel-

zoals het uitglijden over de gladde vloertegels in de

treffend. Een protocol met daarin de aanbeveling op te letten als patiënten van tafel stappen, geeft

centrale hal. De tegels zijn vervangen en er is een ‘droogloopmat’ neergelegd. Af en toe ste ken nieuwe

minder resultaat.

problemen de kop op, bijvoorbeeld een patiënt die in een, door de verbouwing, ‘stille’ gang was

Fo u ten bij medicatie

geplaatst en daar een paar uur -letterlijk- over het

Het aantal gemelde fouten bij medicatie (exclusief

hoofd werd gezien.

bestraling) is gestegen ten opzichte van 2004, nu ongeveer een kwart van het totale aantal meldingen. Deze fouten zijn zeer divers, variërend van een vergeten tablet paracetamol en thuismedicatie niet geïnventariseerd, tot een (behandelbare) morfineintoxicatie. Vervanging van het huidige -papieren- systeem van medicatieverstrekking zou het aantal medicatiefouten terug kunnen dringen. De MIP verwacht in dit

55

Kwaliteitszorg Adviezen aan de Raad van Bestuur en resultate n / o pvolging daarvan

- (Opnieuw) plaatsing noodbellen bij toilet Resultaat: toezegging dat noodbellen zullen

De MIP heeft in 2005 acht schriftelijke adviezen aan de Raad van Bestuur verstrekt over:

worden geïnstalleerd, samen met invoering nieuwe verpleegkundigen oproepsysteem (VOS). - Storing lift, tweemaal in korte tijd Resultaat:

- Gebruik onrustband, naar aanleiding van een ernstige melding over dreigende verstikking

• Medewerkers Technische Dienst hebben cursus

Resultaat: het protocol hierover is aangepast, geheel conform het advies van de MIP en over-

liftreddingstechnieken gevolgd; • Nieuwe telefoons in lift, voor rechtstreeks

eenkomstig de richtlijnen van de Inspectie. Daarna geen meldingen meer. - Tocht op verpleegafdeling, problemen met luchtroosters/airco (extreme kou/sneeuwval

contact met receptie; • Een betrokken patiënt heeft excuusbrief en bloemetje ontvangen. - (Opnieuw) patiëntenverwisselingen, met

maart 2005)

daarbij een gerubriceerde lijst van alle verwis-

Resultaat: na vervanging roosters geen

selingen plus aanbevelingen ter voorkoming Resultaat: voorgestelde verbeteracties (o.a.

vergelijkbare meldingen meer - Medicatie/communicatie.

elektronisch patiëntendossier, elektronisch aanvra-

Dormicumroesje was niet gegeven, ondanks eerdere mondelinge toezegging

gen en i nvo e ren van zachte identificatiepolsb a n dj es) wo rd e n intern onderzocht en, na uit-

Resultaat: de Raad van Bestuur heeft een en

bannen van eventuele kinderziektes, ingevoerd.

ander ter kennis gebracht van de betrokken afdeling, daarna geen meldingen meer. - Bijwerkingen Capecetabine gebruik niet tijdig onderkend

Speerpunten MIP-co m m i ssie voor 2006 - M e l d i n g s b e re i dheid en invoering dece nt rale

Resultaat: in een medical audit d.d. 4 mei 2005

m e l d i n g s co m m i ssies

is dit incident uitgebreid besproken en zijn voorstellen tot verbetering gedaan.

Nieuw zal zijn dat het melden niet in eerste instantie bij de MIP moet gebeuren, maar vooral

- Interne verantwoordelijkheid logistiek bacteriologisch lab. Slotervaartziekenhuis, meer duidelijkheid over welke kweken naar welk lab moeten

op de eigen afdeling. De MIP vindt dat analyse van de (bijna)incidenten het beste door de professionals zelf op de eigen werkeenheden/ afdelingen plaats kan vinden, dus decentraal.

Resultaat: overleg heeft geleid tot nieuwe afspraken over transport, aanbieden en identificatie van

- We r k w i j ze intern Beleidsplan en nieuw reglement. Dit is in concept

materiaal, administratieve procedures, bereikbaar-

gereed en zal meer duidelijkheid geven over de

heid en voorraadbeheer. Daarna geen vergelijk-

veranderende positie van de (centrale) MIP binnen de organisatie. Herbezinning over positie,

bare meldingen meer.

taak en doelstelling van de MIP is noodzakelijk; - Samenwerking afdeling Arbo & Veiligheid Structurele en pro-actieve verbetering van veiligheid, voor patiënten én medewerkers is niet alleen een zaak van enkele kwaliteitscommissies/functionarissen met ieder een eigen begrensd werkgebied, maar van de organisatie als geheel. - Invoering van analyse van incidenten Het PRISMA-model, sinds mei 2005 pilot bij het cluster Radiotherapie en het klinisch laboratorium, wordt getest op bruikbaarheid voor de gehele organisatie. Ook andere systemen van analyse, zoals TRIAS-Q, zullen worden getoetst.

56

K l a c htenbehandeling De klachtenbehandeling wordt uitgevoerd door de klachtenfunctionaris en de Klachtencommissie. De klachtenfunctionaris neemt een onafhankelijke positie in en probeert samen met de klager naar een oplossing te zoeken. De klachtenbemiddeling bestond in 2005 uit de volgende activiteiten: - Registreren van klachten ingediend door patiënten, familie van patiënten of bezoekers van het NKI-AVL; - Rapporteren van de geregistreerde klachten aan de Raad van Bestuur en de clusterhoofden; - Het behandelen van klachten door middel van bemiddeling of behandeling door de Klachtencommissie; - Voorlichting aan medewerkers van het NKI-AVL door middel van een Brown Bag Lunch; - Het uitgeven van de hergeschreven voorlichtingsfolder voor patiënten over de klachtenbehande-

hoeveelheid klachten die in 2005 door bemiddeling

ling van het NKI-AVL genaamd: ‘Als u niet

zijn behandeld.

tevreden bent’.

Bij het aantal klachten waren er ook verschillen ten opzichte van 2004, zie figuur 2.

Aantal klachten In 2005 hebben in totaal 57 klagers een klacht

Een forse stijging in het aantal klachten is te zien onder de categorie ‘Behandeling’. In 2004 waren

ingediend waarmee het aantal klagers gelijk blijft

dit nog tien klachten en in 2005 zijn dit er 23. De

aan 2004. In 2005 waren er dertien deelklachten. Het totale aantal klachten komt hiermee op 70 (2004: 86). De onderverdeling van het soort klach-

categorie ‘Bejegening’ is in aantal precies gelijk gebleven aan 2004, namelijk 16 klachten. Tevens valt onder de categorie ‘Faciliteiten’ een daling te

tenbehandeling is te zien in figuur 3. Hierin wordt een lichte stijging duidelijk in het aantal van de

zien ten opzichte van 2004. Bij deze categorie waren onder andere de klachten over de nieuwbouw van

Figuur 2

Aantal klachten

57

Kwaliteitszorg Figuur 3

Soort behandeling

het NKI-AVL in 2004 ruim vertegenwoordigd, terwijl

Soort klachten

dit in 2005 niet meer het geval is.

De meeste klachten in 2005 hadden betrekking op de medische behandeling. Bij het cluster MOD is

Het aantal claims laat een lichte daling zien in ver-

het aantal klachten stabiel gebleven; er is een lichte

gelijking met 2004. Er zijn in 2005 vier verzoeken tot schadevergoeding ingediend, waarvan er in

stijging te zien in de categorieën behandeling en faciliteiten. Bij het cluster HOD is het aantal klachten

december 2005 nog drie van in behandeling zijn;

in de categorie behandeling gestegen naar dertien

een claim is reeds afgesloten. Tevens loopt er nog een zaak uit 2004. Zie figuur 4.

(2004: 7). Het cluster Radiotherapie had in 2004 geen enkele klacht geregistreerd. In 2005 zijn enkele klachten

Figuur 4

Claims

geregistreerd in de categorieën organisatie, behandeling en faciliteiten. Bij het Facilitair Bedrijf is het aantal klachten flink

Jaar

2005

2004

2003

2002

2001

Aanmeldingen

4

6

6

13

9

Claims

3

5

3

2

gedaald. In 2004 had dit cluster 21 klachten geregistreerd, in 2005 zijn dit er negen. Het aantal

Aantal onbekend*

*In 2001 werd het aantal claims niet bijgehouden

klachten van de Polikliniek is gehalveerd van zes naar drie klachten in 2005. De Dienst Informatievoorziening en Financiën (DIF) had in 2005 geen enkele klacht geregistreerd (2004: 1). De Directie ontving in 2004 nog zes klachten die betrekking hadden op de nieuwbouw. In 2005 zijn over dit onderwerp geen klachten meer ingediend. Klachtencategorieën en klachte n b e h a n d e l i n g De categorieën waar de klachten worden ingedeeld zijn gelijk gebleven aan 2004. De categorieën zijn: klachten over medisch handelen, bejegening, communicatie, informatie, organisatie, faciliteiten en financiën. Een deel van de klachten werd op verzoek van de klager door de klachtenfunctionaris alleen geregistreerd. Dit houdt in dat de klacht wordt opgenomen in het anonieme klachtenregistratiesysteem.

58

Iedere maand worden de geregistreerde klachten gerapporteerd aan de Raad van Bestuur en ieder

is. De andere vijf behandelde klachten zijn door de

kwartaal aan de clusterhoofden. Dit heeft een signalerende functie. Wanneer een klager kiest voor

van de klachten bevestigd dat er niet optimaal is

verdere behandeling gaat men het traject in van bemiddeling en/of Klachtencommissie. De klachten-

municatie en informatievoorziening. Eén klacht uit 2004 die betrekking had op de behandeling, is in

commissie ongegrond verklaard. Wel is er bij een gehandeld. Deze klacht had betrekking op de com-

functionaris bemiddelt als neutraal persoon tussen

2005 door de commissie behandeld en ongegrond

de bet ro k ken partijen van de klager en de beklaagde. In de praktijk kan dit inhouden dat de klachtenfunctio-

verklaard. De Klachtencommissie heeft over de behandelde klachten een oordeel en advies uitge-

naris aan de beklaagde een schrifte l i j ke reactie vraagt

bracht aan de Raad van Bestuur.

op de klachtenbrief, zodat deze door de klachtenfunctionaris kan worden teruggekoppeld aan de

Aandachtspunten in 2006

klager. Een andere manier van bemiddeling is het

- Het klagen laagdrempeliger maken voor de

voeren van een bemiddelingsgesprek tussen de

patiënt door meer voorlichting te geven, bijvoor-

klager en de beklaagde. In 2005 kozen achttien

beeld over het feit dat een klacht een signa-

klagers voor alleen registratie en kozen 33 klagers

lerende werking heeft;

voor bemiddeling, hetzij schriftelijk of door middel

- Het opstellen van een beleidsplan en een nieuw

van een gesprek. Zes klagers kozen voor behandeling door de Klachtencommissie.

reglement. Het huidige reglement dateert uit 2001 en is niet meer op alle onderdelen actueel; - Voorstel voor invoering van een meldings-

De Klachte n co m m i ssie De Klachtencommissie behandelt klachten die niet

formulier of een gestandaardiseerd klachtenregistratiesysteem voor de klager via internet.

door bemiddeling kunnen worden kortgesloten en behandelt uitsluitend schriftelijk ingediende klachten. Dit gebeurt op basis van ‘hoor en wederhoor’. De vergaderingen van de commissie zijn niet openbaar en de verslaglegging van de commissie is vertrouwelijk. In 2005 waren er in totaal zes klachten die ter behandeling voor de Klachtencommissie werden ingediend waarvan er nog één in behandeling

59

Kwaliteitszorg Wa a rdering door patiënten en ve r w i j zers

Advieze n Op grond van het reglement dat de Raad van

Patiënte n ra a d

Bestuur heeft vastgesteld heeft de Patiëntenraad zich met een groot aantal zaken bezig gehouden en

De Patiëntenraad NKI-AVL (PaR) is zijn werkzaamheden gestart in het najaar van 2004. De PaR is

schriftelijk en mondeling adviezen geformuleerd. Zo gaf de PaR in het kader van het kwaliteitsbeleid van

ingesteld door de Raad van Bestuur op grond van

het ziekenhuis commentaar op de vragenlijst die

de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen en telt negen zetels. De raad behartigt de gemeen-

p at i ë nten van de kliniek en de poli bij ontslag krijgen voorgelegd. Met de klachtenfunctionaris heeft de

schappelijke belangen van patiënten die op de zorg

PaR enige gesprekken gevoerd ter voorbereiding

van het NKI-AVL zijn aangewezen en denkt mee

van de herziening van het klachtenreglement en de

over onderwerpen die voor de patiënt van belang zijn. Gevraagd en ongevraagd geeft de PaR advies

een verzwaard adviesrecht heeft.

klachtenregeling, een onderwerp waarover de raad

aan de Raad van Bestuur. De Patiëntenraad heeft dit eerste werkjaar -vooral een opbouwjaar- in belangrijke mate aandacht besteed aan het verkrijgen van

Voorts heeft de PaR in het najaar mw. mr. M.L. Smeets voorgedragen als lid van de Raad van

inzicht in de problemen die in het ziekenhuis spelen

Toezicht per 1 januari 2006. Een ander onderwerp

en het leggen van contacten; voorts was de relatie met de achterban een zeer belangrijk onderwerp.

dat de Patiëntenraad heeft beziggehouden is het rookbeleid binnen in het ziekenhuis. In zijn advies

Al kort na de jaarwisseling onderging de PaR een

onderschrijft de PaR het strenge antirookbeleid

gevoelig verlies door het overlijden van een van zijn leden, de heer M. van der Meer; in oktober nam de

van het ziekenhuis, maar toont hij ook begrip voor patiënten die, behalve met hun ziekte kanker, ook

heer S. Kok om persoonlijke redenen afscheid van de raad. De PaR is beiden zeer erkentelijk voor de

nog worstelen met hun rookverslaving. Om die reden bepleit de PaR een (geringe) verruiming van

samenwerking en hun inbreng. Aan het einde van

de bestaande mogelijkheden tot roken en doet

het verslagjaar telt de raad derhalve zeven leden; voor de vervulling van de vacatures is een wervings-

daarvoor enkele concrete voorstellen. Inmiddels heeft de Raad van Bestuur bericht dat dit advies zal

campagne gestart.

worden overgenomen. Een ander praktisch gericht advies van de PaR betrof bewegwijzering in en rond het ziekenhuis en de toegankelijkheid buiten voor met name gehandicapten. Hier gaat het onder meer om de bewegwijze r i n g, de locatie van de tra m h a l tes, om de informatiezuilen in het gebouw en de vermelding van de patiëntentuin. Ook dit advies is door de Raad van Bestuur overgenomen. Mondeling adviseerde de Patiëntenraad voorts over de invoering van een nieuw soort polsbandjes voor opgenomen patiënten en over een voorgenomen project met de werktitel ‘De kunst van kanker’. Enige keren liet de Patiëntenraad zich voorlichten over de begroting 2005 van het NKI-AVL zonder dat dit leidde tot een advies. Andere onderwerpen die meermalen de revue passeerden betroffen de invoering van het Electronisch Patiënten Dossier (EPD), de problematiek van de dure medicijnen en de samenwerking met het Slotervaartziekenhuis (inclusief de uitbreiding van parkeervoorzieningen). Enkele hiervan keren terug in het werkplan 2006 van de PaR. Met grote belangstelling nam de raad kennis van de scores van het ziekenhuis in landelijke enquêtes en kwaliteitsonderzoeken; de Patiëntenraad leverde informatie aan voor de nationale zogenoemde Groot Keuken Award die het NKI-AVL in november een tweede plaats opleverde.

60

Co nt a c te n

Ke n n i sve r b reding en achterbanco nt a c ten

De belangrijkste gesprekspartner van de Patiëntenraad is de Raad van Bestuur waarmee dit jaar enige

De Patiëntenraad is lid van het Landelijk Steunpunt cliëntenRaden (LSR) en zijn leden bezochten ver-

keren werd overlegd. Afgesproken is elkaar ten-

scheidene door het LSR georganiseerde voorlich-

minste twee maal per jaar in een overlegvergade-

tingsbijeenkomsten. Belangrijker nog was de steun

ring te ontmoeten. Tijdens het overleg in november

die een trainer van het LSR heeft gegeven aan de

stonden de toekomstige koers en strategie van het

tweedaagse ‘Dag op de hei’ die de PaR in septem-

NKI-AVL alsmede het concept-werkplan 2006 van de PaR centraal. Op voorstel van de PaR heeft de Raad

ber had georganiseerd. Daarin hebben de versterking van de onderlinge werkverhoudingen in de

van Bestuur inmiddels een vaste ambtelijk secretaris

PaR en het opstellen van een werkplan voor 2006

voor één dag per week beschikbaar gesteld. Met de

centraal gestaan. Voorts heeft de Patiëntenraad

Ondernemingsraad van het NKI-AVL werd overlegd

een contactpersoon bij het Amsterdams Patiënten

over periodieke ontmoetingen en uitwisseling van

Consumenten Platform (APCP) waarbij veel

stukken. Voorts is afgesproken contact te houden

Amsterdamse afdelingen van patiëntenverenigingen

wanneer een onderwerp door de Raad van Bestuur

en patiëntenraden zijn aangesloten. Met de cliën-

aan beide medezeggenschapsorganen gelijktijdig wordt voorgelegd. Ook met het bestuur van de

ten-/patiëntenraden van het OLVG, Jan van Breemen Instituut en Slotervaartziekenhuis vond uitwisseling

Stichting Patiëntenzorg NKI vond een zeer nuttig

van algemene en specifieke informatie plaats.

overleg plaats. Met de Nederlandse Vereniging van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) onderhoudt de

Veel aandacht heeft de Patiëntenraad ook gegeven aan de versterking van de relatie met zijn achter-

PaR een nauwe band in die zin dat twee raadszetels

ban: de patiënten en hun familie in het NKI-AVL.

worden bezet op voordracht van de NFK.

Dit leidde tot het uitgeven van een folder over het werk van de PaR, vermelding op de website van het NKI-AVL, een stand op de Open Dag op 5 november jongstleden, enkele artikelen in het magazine Berichten en het optreden bij de opening van de Patiëntentuin op 2 juni jongstleden.

61

Kwaliteitszorg S p e e r p u nten 2006

Tevredenheidsonderzoek in de kliniek

In de najaarsvergaderingen heeft de Patiëntenraad enige keren gesproken over zijn werkplan voor 2006

In 2004 is in opdracht van de Raad van Bestuur gestart met het periodiek meten van de tevreden-

dat kort na de jaarswisseling aan de Raad van Bestuur kon worden aangeboden. Hierin zijn de

heid van patiënten die zijn opgenomen in het NKI-AV L. Om de resultaten te kunnen vergelijken met andere

belangrijkste onderwerpen: de wachttijden voor

ziekenhuizen is er voor gekozen gebruik te maken van de standaardlijst die de NVZ aanbiedt.

klinische opnames en voor de polikliniek, de klachtenbehandeling, de problematiek van de zogenoemde ‘dure medicijnen’, het kwaliteitsbeleid

De bruikbaarheid van de standaardvragenlijst is in een pilot in 2004 beoordeeld. Op grond van de uitkomsten heeft een multidisciplinaire groep

in het ziekenhuis en de invoering van het Electronisch Patiënten Dossier. Daarnaast zijn onderwerpen opge-

medewerkers en de Patiëntenraad de vragenlijst

nomen die te maken hebben met de werkwijze van

kritisch beoordeeld en advies uitgebracht.

de PaR en zijn relatie met de achterban.

Een tweede meting met de nieuwe vragenlijst is gehouden in maart 2005. Deze vragenlijst is toe-

Tev re d e n h e i d s o n d e r zoek in de polikliniek

gestuurd aan alle patiënten die in de periode van 14 tot en met 27 februari zijn ontslagen uit het

In 2005 is een tevredenheidsenquête uitgevoerd.

ziekenhuis. De respons was iets lager dan in 2004

De uitkomst hiervan is nog niet bekend. Ook werden

(73 procent) en bedroeg 64 procent.

bij alle nieuw opgezette sneldiagnostiek poli’s (long-, hoofd-hals- en gynaecologische poli) pat i ë nten

Over het algemeen zijn patiënten tevreden over

gevraagd een kleine tevredenheidsenquête thuis in

de zorg en dienstverlening in het ziekenhuis. Het

te vullen. De uitkomst is dat patiënten erg tevreden zijn met de sneldiagnostiek.

gemiddelde rapportcijfer bedroeg een 8.4 (2004: 8.0). Het meest tevreden zijn patiënten over de deskundigheid van de artsen, de persoonlijke aandacht van verpleegkundigen, de ontvangst op de afdeling en het opnamegesprek. Ook is men zeer tevreden over de bezoektijden en het respecteren van de privacy tijdens de bezoektijd. Relatief minder tevreden is men over onderwerpen die betrekking hebben op het geven of onderling overdragen van informatie.

62

Pat i ë ntenpanels

- Prostaatpanel

Naar aanleiding van de positieve ervaringen met een patiëntenpanel bij de Dagbehandeling, hebben

p at i ë nten die een prost ate c tomie hebben ondergaan.

er in 2005 nog vier patiëntenpanels plaatsgevonden voor de patiëntengroepen met een HIPEC-behande-

Wat hierin opviel is dat uitgebreide uitleg op de operatiedag door patiënten als essentieel wordt

ling, de chirurgische behandeling van prostaatkanker, ablatieve ingreep bij borstkanker en patiënten die longchirurgie hebben ondergaan. Het samenstellen van de patiëntenpanels bleek wisselend te verlopen. Redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld het ziektebeeld, geslacht, etc.

In maart vond het patiëntenpanel plaats voor

gezien. Aanbevelingen ten aanzien van informatievoorziening wordt onder andere meegenomen in de trajectfolder en in het klinisch pad. Verder waren er nog suggesties/aanbevelingen met betrekking tot facilitaire aangelegenheden (indeling badkamer en het patiëntenrestaurant).

Bij alle vier de panels kwam duidelijk de waardering voor het ziekenhuis en de betrokkenheid van de medewerkers naar voren.

- Mammapanel Een van de belangrijkste aanbevelingen van borstkankerpatiënten die een borstamputatie hadden

- HIPEC-panel Dit patiëntenpanel vond plaats in februari 2005.

ondergaan is het laten vervallen van de opnamedag. Inmiddels worden de meeste patiënten (afhankelijk

Wat met name door de jonge vrouwelijke patiënten

van diverse criteria) op de dag van de operatie

aangegeven werd, is de onrust en de overgangsklachten. Mede door dit panel wordt hier in de

opgenomen. Dit mede dankzij een efficiënte zorg en organisatie op de poli.

toekomst eerder een gynaecoloog ingeschakeld.

Daarnaast hebben de medisch specialisten het

Daarnaast zal de informatievoorziening met betrekking tot de HIPEC-behandeling naar zowel de patiënt

drainbeleid geëvalueerd en aangepast, mede op grond van de ervaringen die vrouwen in het panel

als de eerste lijn verbeterd worden. Verdere aanbevelingen zijn er gedaan ten aanzien van het

uitspraken hoe het is om zelf de zorg te hebben voor de drain thuis.

ontslaggesprek, verlichting patiëntenkamers, etc.

Andere suggesties waren er ten aanzien van doorverwijzing van huisartsen naar het NKI-AVL en het omgaan met pijnscores. - Longpanel Patiënten gaven aan met name in de tijd na ontslag onduidelijkheden te hebben ervaren. Het gaat hierbij om zowel het fysieke als het psychosociale herstel bij patiënten. Naar aanleiding van dit panel is besloten om de huidige zorg voor deze patiëntengroep nader in kaart te brengen en tot verbetering van het gehele traject te komen in multidisciplinaire zorg voor pijn, conditieopbouw, afstemming van informatie. Dit alles moet leiden tot een trajectfolder voor de patiënt. De rea c t i esvan de patiënten waren overigens positief. Ze vonden het met name goed dat er medewerkers bij zaten om de patiënten direct aan te horen.

63

Kwaliteitszorg Milieuzo rg

men in het energiebeheerplan dat in 2006 wordt

2005 stond in het teken van ‘meten is weten’. Zowel op het gebied van watergebruik als energie

opgesteld. Een direct resultaat uit de energiescan is

en afval zijn metingen verricht. Door de verkregen info r m atie kon actie ondernomen wo rden en worden

Vooruitlopend op een afvalbeheerplan is in 2005 gestart met de digitale afvalregistratie. Door deze

in 2006 plannen opgesteld. In januari 2005 is het NKI-AVL begonnen met het

afvalregistratie worden de kosten en hoeveelheden

dat met succes het gasverbruik is teruggedrongen.

maandelijkse bemonsteren van het afvalwater. Een

afval inzichtelijk gemaakt. De afvalregistratie voldeed echter niet en moet geoptimaliseerd worden.

aantal milieugevaarlijke stoffen werd aangetoond en overschreed de lozingsnorm. Daarop is direct actie

De Milieubaro m eter

ondernomen met als resultaat dat bronnen zoals

Tenslotte is het NKI-AVL in 2005 begonnen met het

xyleen en fenol zijn gevonden en de lozing van deze

i nv u llen van de Milieubaro m eter. De Milieubaro m eter

stoffen is beëindigd. De maandelijkse bemonstering

is een managementinstrument waarmee de milieu-

maakte deel uit van de voorbereidingen voor de

druk wordt gemeten. Per jaar worden de totale

aanvraag van de Wvo-vergunning (Wet verontreini-

hoeveelheden en kosten van energie, water en

ging oppervlaktewater), die in oktober is ingediend.

afval verzameld. Dit wordt uitgezet tegen het aantal

Naar verwachting wordt in april 2006 de Wvo-ver-

patiënteneenheden, medewerkers, vloeroppervlak

gunning verleend.

of de kosten per hoeveelheid. Ten opzichte van het

In het afvalwater is ook gemeten hoe hoog de vervuilingseenheid (v.e.) is. De vervuilingseenheid

referentiejaar (2004) wordt intern vergeleken hoe het milieu er voor staat. In figuur 5 is de milieubaro-

wordt gebruikt bij de berekening van de verontreini-

meter weergegeven voor 2004 en 2005. De milieu-

gingsheffing. De gemeten v.e. bleek veel lager dan die waar het NKI-AVL ingedeeld is. Er is een meet-

druk is in 2005 afgenomen ten opzichte van 2004, voornamelijk door afname van het gasverbruik

beschikking aangevraagd en toegewezen met als resultaat een besparing van ca. 32.000 euro per jaar.

(brandstoffen).

Er hebben twee onderzoeken plaatsgevonden naar

meter. Daardoor kan ook extern (anoniem) vergeleken

het energieverbruik: de Duurzame Energiescan en de efficiëntie van de koudewarmte opslag. De aan-

worden en kunnen adviezen worden uitgewisseld.

Er doen elf ziekenhuizen mee met de Milieubaro-

In mei 2006 vindt deze benchmark plaats.

bevelingen uit deze onderzoeken worden meegeno-

Figuur 5

64

De milieubaro m eter

Medewerkers

7 65

Medewerkers De basis van het personeelsbeleid van het NKI-AVL wo rdt gevormd door de sociale missie: ‘Voor een succesvo lle strijd tegen kanker is het NKI-AVL aangewezen op gemot i ve e rd e, fl exibele medewe r kers met een grote inzet. Het instituut wil en kan die medewe r kers een we r ko m g eving bieden, waarin eigen ve ra nt wo o rd e l i j kheid, professionele ont w i k keling en zo rg voor goede arbeidsvo o r wa a rden en arbeidsomstandigheden samen met een goede we r ksfeer va n ze l f s p rekend zijn.’ De ve ra nt wo o rdelijkheid voor het personeel ligt bij het lijnmanagement en P&O; zij ste llen gezamenlijk het beleid va st.

Doelstellingen voor 2005 Het personeelsbeleid van het NKI-AVL heeft tot doel

- Terugdringing van ziekteverzuim en WAOinstroom door de introductie van een nieuw

gemotiveerde medewerkers te selecteren en hen te

verzuimbeleid, een geautomatiseerd verzuim-

faciliteren door middel van de ontwikkeling van kennis en vaardigheden en een gezonde en veilige

registratiesysteem en het opzetten van een interne arbodienst;

werkomgeving. De belangrijkste doelstellingen voor 2005 waren:

- Eigen risicodrager voor de WAO. Door de regie in de verzuimbegeleiding en reïntegratie zo veel als

- Medewerkers en leidinggevenden voorzien

mogelijk in eigen handen te nemen, zullen de

van correcte personeelsdata; - Serviceverbetering door de regelgeving te

gevolgen voor zowel medewerkers als organisatie veel beperkter zijn. Met name de administratieve

actualiseren, het invoeren van Meerkeuze

afhandeling bij het UWV vergt veel tijd en is

Arbeidsvoorwaarden (MKA) als onderdeel van de arbeidsvoorwaarden en het opzetten van een

omslachtig.

geïntegreerde servicewinkel voor personeel; - Het verbeteren van de begeleiding van personeel

Naast deze doelstellingen bereidt de organisatie zich voor op een arbeidsmarktkrapte die in de jaren

en leidinggevenden door het invoeren van

2006-2007 weer langzaam voelbaar zal worden. De

jaargesprekken en een leergang leidinggeven.

voorziene wetswijzigingen rondom zorgverzeker-

Daarnaast is de introductie voor nieuwe mede-

i ngen, leve n s l o o p, ont s l a g re c ht en een herziening van het pensioenstelsel dienen passend in het NKI-AVL

werkers herzien;

Tabel 1

66

Aa ntal medewe r kers 2003

2004

2005

Percentage groei

Kliniek

766

804

813

1.1

Radiotherapie

233

240

240

0

Research

439

432

439

1.6

Overig

318

334

356

6.6

Totaal

1756

1810

1848

2.1

(1507 fte)

(1542 fte)

(1575 fte)

2.1

Figuur 2

Verdeling man/vrouw

geïmplementeerd te worden. Verder wil de organi-

stagiairs. Naast de medewerkers die worden betaald

satie onderzoeken of een meer leeftijdsgebonden personeelsbeleid bijdraagt aan de verbetering van

door het NKI-AVL, werkten er in 2005 nog 370 gasten, studenten en vrijwilligers in het NKI-AVL,

inzetbaarheid en werktev redenheid van medewerkers.

plus 292 extern ingehuurde medewerkers.

Pe r s o n e e l s b estand en k a ra k te r i stieken

Verdeling man/vro u w

Pe r s o n e e l s b ezetting

man. Het verschil in verdeling is vooral te zien in

In 2005 waren gemiddeld 1848 medewerkers (1575 fte) in dienst van het NKI-AVL. Vergeleken met 2004

de clusters HOD, MOD, DOD en de Polikliniek, waar 82 procent van de medewerkers van het vrouwelijk

Van de 1848 medewerkers die in 2005 in dienst waren, was 67,7 procent vrouw en 32,3 procent

betekent dit een toename van twee procent. Zoals

geslacht is. Ook in het cluster Radiotherapie en de

in tabel 1 is af te lezen, is die toename redelijk gelijk verdeeld over de diverse organisatieonderde-

overige afdelingen werken meer vrouwen dan

len. Het betreft alle medewerkers die salaris ontvan-

(circa zestig/veertig procent). Bij de Research

gen van het NKI-AVL, waaronder ook oproepkrach-

werken ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Zie figuur 2.

ten, vakantiekrachten, gedetacheerden en betaalde

mannen, maar daar is het verschil minder groot

67

Medewerkers Figuur 3

Leeftijdsopbouw totale organisatie

Le eftijd Figuur 3 laat de leeftijdsopbouw zien van de hele

Vanwege het specialistische kara k ter van de patiënten van het NKI–AVL werken er relatief weinig verpleeg-

organisatie. Van de medewerkers is 49 procent ouder dan 40 jaar en 20 procent ouder dan 50 jaar.

kundigen jonger dan dertig jaar. Dit komt in tabel 4 tot uiting bij de clusters HOD en MOD. Voor deze groep medewerkers is een specialistische vervolgop-

De huidige personeelsopbouw is qua leeftijd nauwelijks veranderd ten opzichte van vorig jaar. Het over-

leiding verplicht voor het uitvoeren van de functie. In de komende jaren kunnen we een jaarlijkse uit-

grote deel van het personeelsbestand van de Res earch

stroom van plusminus vijf procent verwachten.

bestaat uit medewerkers in de leeftijdscategorieën 20-30 jaar en 30-40 jaar (zie tabel 4). Dit komt door

Bij de clusters DOD en RT komen relatief veel medewerkers voor in de leeftijdscategorie van 20-30 jaar.

h et feit dat hier veel pro m ovendi werken. De overige

Dit is te verklaren door het feit dat hier een duaal

clusters kennen een relatief grotere groep oudere medewerkers.

leertraject voor laboranten kan worden gevolgd.

Tabel 4

Leeftijdsopbouw in procenten

in %

DOD

HOD

MOD

Poli

Overig

FB

RT

Research

< 20 jaar

0,0

0,3

0,0

0,0

1,0

7,4

0,4

0,2

20-30 jaar

26,3

14,5

15,1

10,7

14,1

15,5

24,2

35,8

30-40 jaar

18,0

27,1

28,9

12,5

26,0

25,3

28,3

35,1

40-50 jaar

34,7

34,0

37,3

42,9

35,0

29,6

27,1

17,5

50-60 jaar

18,6

20,5

16,9

33,9

20,3

19,1

17,5

9,8

> 60 jaar

2,4

3,6

1,8

0,0

3,6

3,1

2,5

1,6

DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines; MOD= Medische Oncologische Disciplines; Poli= Polikliniek; Overig= Stafafdelingen; FB= Facilitair Bedrijf; RT= Radiotherapie

68

Figuur 5

Diensttijdopbouw in procenten

Diensttijd Figuur 5 laat zien dat meer dan de helft van de

medewerkers (68,3 procent) is daar dan ook korter dan vijf jaar in dienst (2004: 69,4 procent). Zie tabel 6.

medewerkers (53 procent) korter dan vijf jaar in dienst is (2004: 56 procent). Een relatief grote groep

Co nt ra c ten

medewerkers (7,2 procent) is langer dan 25 jaar in

Van de medewerkers van het NKI-AVL heeft onge-

dienst (2004: 7,1 procent).

veer 25 procent een arbeidscontract voor bepaalde tijd en 75 procent een arbeidscontract voor onbe-

Bij het NKI-AVL werken veel mensen met een tijde-

paalde tijd. Bij de Research worden veel onder-

lijke aanstelling, gefinancierd door projectgelden. Dit is vooral het geval in de Research; de grootste groep

zoeksprojecten op tijdelijke basis gefinancierd; daar komen relatief meer contracten voor bepaalde tijd voor dan in de kliniek. In de kliniek (clusters HOD,

Tabel 6

Diensttijd per cluster DOD

HOD

MOD

Poli

Overig

FB

RT

Research

< 1 jaar

9,0

15,3

10,7

8,9

17,2

19,8

10,8

17,5

1 - 5 jaar

37,1

34,2

35,6

35,7

36,0

34,0

34,2

50,8

5 - 10 jaar

19,2

25,5

24,0

25,0

14,1

16,7

18,8

10,7

10 - 15 jaar

10,2

12,1

12,4

14,3

7,8

8,0

8,7

6,6

15 - 20 jaar

5,4

5,2

7,1

3,6

7,8

9,3

13,3

4,1

20 - 25 jaar

10,2

4,1

3,1

8,9

4,7

3,7

6,3

2,1

> 25 jaar

9,0

3,6

4,4

3,6

12,5

9,3

7,9

8,2


69

Medewerkers Figuur 7

Verdeling contracten bepaalde/onbepaalde tijd

MOD, DOD en de Polikliniek) worden relatief veel

Voor met name medewerkers met lage inkomens

medewerkers voor onbepaalde tijd aangenomen

blijft het erg moeilijk om geschikte huurwoonruimte

(zie figuur 7).

te vinden. Gedurende 2005 zijn er verschillende alternatieven onderzocht (bijvoorbeeld container-

Pa r ttime of fulltime

bouw) maar is geen adequate oplossing gevonden.

In de kliniek wordt relatief veel parttime gewerkt vanwege de zogenoemde continudiensten, het hoge

De belangrijkste doelstellingen voor 2006 zijn het

percentage vrouwen en veel medewerkers met

u i t b reiden van huisvestingopties voor lagere inkomens

jonge kinderen. Bij de Research werken, net als vo o rgaande jaren, re l at i ef veel medewe r kers fulltime.

en het inrichten van een aantal pagina’s op het intranet met informatie over huisvesting, het actuele

Zie tabel 8.

aanbod van AMH proj e c ten en aangeboden woonr u i mte door NKI-AVL medewerkers.

Knelpunten en uitdagingen Kinderopva n g Huisvesting

Met ingang van 1 januari 2005 is de Wet Kinder-

De organisatie tracht waar mogelijk medewerkers te

opvang in werking getreden. Vanaf dit moment is

faciliteren bij het vinden van geschikte woonruimte in met name Amsterdam. Gedurende 2005 hebben

het contract met KidsConcern beëindigd en heeft het NKI-AVL de administratie in eigen beheer. Doel voor

26 werknemers een woning gevonden en zijn

2005 was een efficiënter budgetbeheer waardoor

42 medewerkers in wooncomplex Louweshoek

er meer werkgeverbijdragen konden worden toegekend en een servicegerichte houding richting de

geplaatst. Daarnaast hebben vier medewerkers via de AMH (Amsterdamse Middensegment Hypotheek)

medewerkers. Gezien de cijfers en de enthousiaste

regeling een woning gevonden. Aan het einde van 2005 stonden er nog negen medewerkers op de

reacties van medewerkers lijkt dit doel te zijn bereikt. Door medewerkers te informeren over het

wachtlijst.

bestaan van Kinderdagverblijf Christoffel is de bezettinggraad flink omhoog gegaan (in 2005 honderd procent). Er is zelfs sprake van een wachtlijst voor de garantieplaatsen. In januari 2005 konden per direct 157 mensen een werkgeversbijdrage in de kinderopvang ontvangen. Daarmee verdween de budgettaire wachtlijst. In de loop van 2005 zijn er

70

Tabel 8

nog eens 104 werkgeversbijdragen toegekend.

Verdeling fulltime/parttime arbeidscontracten

kers met de herplaatsingsstatus. Een medewerker

Begin 2006 wordt het programma Kids2Care4 in

is uit dienst gegaan en vijf medewerkers zijn intern

gebruik genomen. De verwachting is dat hiermee de administratie verder geoptimaliseerd zal worden.

herplaatst. Een medewerker is in januari intern herplaatst. De overige drie medewerkers zijn begin

Ook zal in de loop van 2006 een aparte rubriek op

2006 nog niet herplaatst. De herplaatsingstrajecten

de intranetpagina’s van P&O worden gelanceerd met uitgebreide informatie en actuele nieuwsberichten

zijn in goede samenwerking tussen medewerker, leidinggevende en de afdeling P&O afgerond. Er

over kinderopvang.

wordt met elke medewerker individueel gekeken welk traject van toepassing is.

Aantal nieuwe toekenningen in 2005: 261 Budgettaire wachtlijst in 2005: geen

Re o rganisatie Economische Administ rat i eve Dienst

H e r p l a at s i n g e n

De Economische Administratieve Dienst werd gereor-

Het toekennen van de herplaatsingsstatus vond in 2005 plaats vanwege functionele of organisatorische

ganiseerd naar een Dienst Informatievoorziening en Financiën (DIF). De doelstelling van de reorganisatie

redenen. In het jaar 2005 waren er tien medewer-

beoogt een kwalitatieve verbetering van de te leve-

71

Medewerkers Tabel 9 Keuzemogelijkheden MKA

M e e r ke u ze Arbeidsvo o r wa a rd e n Deelname aan MKA regelingen per 31/12/2005

Extra reiskostenvergoeding woon-werkverkeer

1081

Spaarloon

917

Extra pensioen

132

Contributie vakbond/ beroepsvereniging

71

Fietsregeling

64

Bovenwettige vakantie-uren verkopen

72

104

Kinderopvang

1

Verlof uren kopen

5

ren producten, een verbetering van de onderliggen-

Jaarges p re k ken

de werkprocessen en een betere klantgerichtheid van personeel. Van de dertig medewerkers hebben

In mei 2005 is het jaargesprek in het NKI-AVL geïntroduceerd. Voor die tijd werden functionerings-

tien medewerkers geen functie binnen de nieuwe

gesprekken gevoerd. Nieuw aan het jaargesprek is

DIF kunnen krijgen. Van deze tien medewerkers zijn er vier intern herplaatst, zijn er met drie individuele

dat naast het functioneren ook aandacht besteed wordt aan werkomstandigheden, persoonlijke ont-

afspraken gemaakt en hebben drie medewerkers

wikkeling, Meerkeuze Arbeidsvoorwaarden (MKA)

de organisatie verlaten. Met alle betrokken medewerkers zijn begeleidings- en opleidingsafspraken

en de jaarurensystematiek. In totaal werd er met 54 procent van de medewerkers een jaargesprek

gemaakt.

gevoerd.

M e e r ke u ze Arbeidsvo o r waarden (MKA)

In- en uitst room

In september 2005 heeft het NKI-AVL Meerkeuze

In 2005 had het NKI-AVL een personeelsbestand van 1848 medewerkers. Van deze medewerkers was het

intranet en leidinggevenden zijn medewerkers geïn-

percentage nieuwe instroom met een bepaalde en onbepaalde tijd contract 20,1 procent.

formeerd over de mogelijkheden. Het totaal aantal deelnemers dat deelneemt aan MKA is meer dan het aantal medewerkers in dienst. Dit komt omdat

Gedurende 2005 bedroeg de totale uitstroom 18 procent. Hiervan was 11,4 procent uitstroom

Arbeidsvoorwaarden (MKA) geïntroduceerd. Via

veel medewerkers aan meer dan één regeling deelnemen. Zie tabel 9.

van een tijdelijke aanste lling en 6,6 procent uitst room van een vaste aanstelling. De overige uitstroom heeft verschillende redenen zoals instroom in de

Tev re d e n h e i d s o n d e r zoek m e d ewerkers

WAO, OBU/pensioen, verhuizing of disfunctioneren.

In 2005 is er gewerkt aan een eenvoudig en hand-

Uit door Prismant uitgevoerde exit informatie van

zaam model tevredenheidsonderzoek onder mede-

medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband

werkers. In november 2005 is dit model als pilot

uit de kliniek blijkt een aantal zaken. Het verloop-

gestart bij de clusters DOD en Radiotherapie. De

cijfer van de kliniek wijkt in positieve zin iets af van

gebruikte vragenlijsten zijn via internet afgenomen

de referentiegroep (totaal personeel ziekenhuizen).

en vervolgens geanalyseerd en teruggekoppeld aan leidinggevenden en medewerkers. Het totaal

Verder was aan de respondenten gevraagd terug te kijken op het werk en van een aantal aspecten aan

aantal benaderde medewerkers voor het onderzoek

te geven hoe men deze gewaardeerd heeft.

bedroeg 308. Hiervan hebben 213 (69,15 procent) medewe r kers geanonimiseerd de vragenlijst ingevuld. Ruim negentig procent van de respondenten is tevreden met het NKI-AVL als werkgever. Hetzelfde percentage wil in deze organisatie blijven werken. Dit is een zeer positieve score. Naast specifieke afdelingsgebonden resultaten is er een aantal aandachtspunten als arbeidsomstandigheden en informatie over het beleid van de organisatie.

Tabel 10

% instroom

Verdeling inst room 2005 DOD

HOD

MOD

Poli

Overig

FB

RT

Research

Totaal

13,9

21,2

8

1.9

11,8

13,2

8,6

27,1

20,1


Tabel 11

% uitstroom

Ve rdeling uitst room 2005 DOD

HOD

MOD

Poli

Overig

FB

RT

Research

Totaal

9

18

9,6

3

12,9

11,1

8,1

28,2

18


73

Medewerkers Het betreft een grote verscheidenheid aan aspecten,

Werving en Selectie

uiteenlopend van arbeidsvoorwaarden tot arbeidsomstandigheden. De antwoorden werden vergele-

In 2005 zijn advertenties geplaatst in gedrukte media en op websites. Het aantal reacties per vaca-

ken met een referentiegroep. Sommige zaken vielen op in positieve zin:

ture laat een aantal opmerkelijk hoge scores zien. Deze scores worden veroorzaakt doordat er voor

- Voldoende mogelijkheden kinderopvang;

vacatures met een vrij algemene opleidingseis in de gedrukte media is geadverteerd. Ter illustratie de

- Tevreden met geboden zorg patiënten; - Wij leveren hier kwalitatief hoogstaand werk; - Als het nodig is, stap ik gemakkelijk naar de afdeling personeelszaken; - Diensttijden zijn gunstig.

scores van twee identieke secretariaatsfuncties: in het ene geval is er in een regionale krant en via een algemene website geadverteerd. Dit leverde meer dan honderd reacties op. In het andere geval is uitsluitend via de website van het NKI-AVL geadver-

In negatieve zin viel het volgende op in vergelijking met de referentiegroep:

teerd. Dit leverde twintig reacties op. Beide vacatures zijn vervuld. Om de kosten van het adverteren

- Ik heb het afgelopen jaar persoonlijk te maken

en verwerken van de reacties te beperken is het

gehad met een schokkende ervaring; - Regelmatig hinder van fysiek ongunstige

van belang om bij elke vacature de aard van de

omstandigheden;

vacature, de stand van zaken op de arbeidsmarkt en het gekozen wervingskanaal met elkaar in verband te brengen om tot een goede keuze te komen. Voor de bekendheid van het NKI-AVL als werkgever is het wel van belang om zichtbaar te blijven, ook in de gedrukte media. Zie tabel 12.

Ove re e n komst voor de to e l ating van kennismigranten In januari 2005 is er een overeenkomst gesloten met de Immigratie- en Naturalisatiedienst zodat het NKI-AVL gebruik kan maken van de nieuwe kennis-

74

migrantenprocedure. Deze procedure maakt het makkelijker om medewerkers van buiten Europa in dienst te nemen. Voordat deze overeenkomst was afgesloten moest het NKI-AVL aantonen dat er in Europa geen geschikte kandidaat te vinden was voordat een medewerker met een niet-Europese nationaliteit aangesteld kon worden. Nu hoeft dat voor bepaalde categorieën medewerkers niet meer te worden aangetoond en kan er direct een vergunning worden aangevraagd. Als de vergunning wordt verleend geldt deze voor het verblijf maar geeft direct ook toestemming om te mogen werken. Voorheen moesten er twee verschillende vergunningen worden aangevraagd. Verder is de vergunning direct geldig voor de totale duur van het dienstverband. Hierdoor hoeft de vergunning tussentijds niet meer verlengd te worden. De regeling is met name gunstig voor het aanstellen van Onderzoekers in Opleiding (OIO’s) en voor Postdocs onder de dertig jaar. Voor andere groepen medewerkers en Postdocs boven de dertig jaar geldt een inkomenscriterium. In 2005 zijn er voor twee medewerkers vergunningen aangevraagd en verkregen via deze nieuwe regeling en is er éénmaal een bestaande vergunning verlengd. De overige aanvragen, vijf in totaal, zijn via de arbeidsmigratieprocedure verlopen.

Tabel 12 Cluster / afdeling

Verdeling inst room 2005 Aantal vacatures of

Gemiddeld aantal reacties

Hoogste aantal

verdeling van de

per vacature

reacties op een vacature

vacatures over de clusters HOD

34 / 21,2 %

12

44

MOD

11 / 6,8 %

8

11

DOD

16 / 9,9 %

15

97

RT

32 / 19,9 %

9

27

Research

39 / 24,2 %

25

111

Facilitair Bedrijf

13 / 8,1 %

30

146

Overig

16 / 9,9 %

31

212

HOD= Heelkundige Oncologische Disciplines; MOD= Medische Oncologische Disciplines; DOD= Diagnostische Oncologische Disciplines; RT= Radiotherapie; Overig= Stafafdelingen

75

Medewerkers Aanstelling van medewe r kers met de niet-Nederlandse nat i o n a l i teit en de dertig pro ce nt regeling

Ve r z u i m

In 2005 zijn er 21 medewerkers in dienst gekomen met een niet-Nederlandse nationaliteit. De meeste

geïmplementeerd en succesvol getest in het cluster Radiotherapie. Begin 2006 zal het programma in de

van hen zijn werkzaam als onderzoeker bij de Research. Voor negen van hen is door de afdeling P&O de zogenaamde dertig procent regeling aan-

rest van de organisatie worden geïntroduceerd. Er is intensief gediscussieerd met de Ondernemings-

gevraagd bij de Belastingdienst. De dertig procent

ging over consequenties van de veranderende maatschappelijke inzichten, onder andere door aan-

regeling is een belastingfaciliteit voor medewerkers met een niet-Nederlandse nationaliteit. Het meren-

Beheersing van verzuim kende in 2005 een aantal speerpunten. Het programma VerzuimExpert is

raad over het nieuwe verzuimbeleid. De discussie

passingen in de weten regelgeving inzake ziekte-

deel van deze aanvragen is gehonoreerd. Een deel

verzuim en arbeidsongeschiktheid op het ziektever-

van het inkomen mag op grond van deze faciliteit netto worden uitbetaald. Dit om deze medewerkers

zuimbeleid. Deze discussie is begin 2006 afgerond.

tegemoet te komen in hun bijzondere kosten die samen hangen met het verblijf in Nederland om te werken.

Figuur 13

Verzuimpercentages per cluster/dienst

2003 verzuim %

3,3

4,5

5,7

4,6

3,8

7,9

5,1

4,2

4,5

2004 verzuim %

2,2

6,1

5,5

3,5

3,9

7,9

4,6

4,5

4,2

2005 verzuim %

2,5

5,9

4,2

3,0

3,8

9,4

4,3

6,5

4,2

doelstelling 2005 2005

2,2

4,8

4,8

3,7

3,9

6,9

4,2

4,9

3,7


76

In de leergang leidinggeven is een module verzuimbegeleiding opgenomen. Afdelingshoofden en teamleiders worden getraind hoe zij met verzuim dienen om te gaan en hoe zij hun medewerkers optimaal kunnen laten reïntegreren. In 2005 is het NKI-AVL eigen risicodrager voor de WAO geworden. Ook is besloten om het eigen risicodragerschap voor de nieuwe WIA aan te vragen. Door de regie in de verzuimbegeleiding en reïntegratie zo veel als mogelijk in eigen handen te nemen, zullen de gevolgen voor zowel medewerkers als organisatie veel beperkter zijn. Met name de administratieve afhandeling bij het UWV vergt veel tijd en is omslachtig. Om de begeleiding van zieke medewerkers zo optimaal mogelijk te krijgen is de Raad van Bestuur ook blij dat de Ondernemingsraad heeft ingestemd met het inrichten van een interne arbodienst. In vergelijking met het vorige jaarverslag zijn de definities van de categorieën medewerkers die meegenomen worden bij de berekening van het verzuim iets veranderd. Dit heeft onder andere te maken met de veranderingen in weten regelgeving die ervoor zorgen dat medewerkers die langer dan een jaar ziek zijn in de berekeningen moeten worden meegenomen. Hierdoor kunnen cijfers voor clusters soms afwijken van die in het vorige verslag. Om toch trends te kunnen vaststellen is ervoor gekozen om deze nieuwe definities ook uit te voeren

De grootste dalingen in het verzuim zien we in de

voor de jaren 2003 en 2004.

clusters HOD, DOD en ondersteunende afdelingen.

Het verzuim laat voor de hele organisatie een lichte daling zien. In 2005 bedroeg het verzuim 4,2 procent;

Eind 2004 zijn vo o r ste llen voor verzuimdoelstellingen geformuleerd voor 2005 en 2006. De clusters Res earch, HOD, DOD, RT en de st af / overige afdelingen

dit komt nagenoeg overeen met het verzuim in 2004. Omdat referentiecijfers ten tijde van het schrijven

hebben deze doelste llingen gehaald of bijna gehaald.

van dit verslag ont b re ken is niet duidelijk of landelijk deze trend ook zichtbaar is. De doelstelling voor een

In 2005 bedroeg de instroom in de WAO nul procent. Dit kwam omdat de overheid heeft bepaald dat vanaf 1 januari 2004 werkgevers twee jaar lang het

verlaging van het verzuim tot 3,7 procent is niet gehaald.

salaris van zieke medewerkers dienen te betalen voordat een arbeidsongeschiktheidsuitkering kan

Uit figuur 13 blijkt dat deze daling in het verzuim

worden aangevraagd. Het NKI-AVL heeft dit jaar

veroorzaakt wordt door een lager verzuim bij het MOD, HOD en DOD. De daling in het verzuim wordt

gebruikt om de veel aandacht te schenken aan problematisch verzuim en instrumenten te ontwikkelen

nagenoeg geheel gecompenseerd door de stijging in

om uitstroom in de WIA zoveel als mogelijk te voor-

het verzuim bij het FB en de Polikliniek. Een lichte stijging in het verzuim is opgetreden in het cluster

komen.

Research. Op de polikliniek is er sprake van klimaatproblematiek en langdurig verzuim. Een groot effect zien we bij het FB waar er sprake is van een sterke toename van het verzuim in het afgelopen jaar door langdurig verzuim.

77

Medewerkers Klachte n co m m i ssie personeel (KCP)

Speerpunten 2006

Waar mensen werken ontstaan wrijvingen, ook in het NKI-AVL. Het is belangrijk kritiek en klachten

Op advies van de KCP is de Raad van Bestuur gevraagd het huidige reglement te herzien. De Raad

van medewerkers serieus te nemen. Zij moeten zich vrij voelen om zich daarover te uiten. Daarom

van Bestuur zal een concepttekst formuleren. De KCP hecht er aan dat mediation in het reglement wordt

is er onder andere een klachtenregeling personeel, ingesteld door de Raad van Bestuur.

opgenomen. Mediation is een vorm van bemiddeling door een onpartijdige buitenstaander, kort na ont-

Uitgangspunt is dat klachten in eerste instantie

staan van het conflict. De mediator helpt partijen bij

moeten worden opgelost dáár waar ze zijn ontstaan. Eén gesprek kan soms de lucht al klaren. Lukt dat

hun overleg en onderhandelingen, zodat partijen zelf actief hun geschil kunnen oplossen op basis van

niet, ook niet na inschakeling van de (direct)

hun daadwerkelijke belangen in plaats van op basis

leidinggevende(n), dan is inschakeling van de KCP

van juridische stellingnames.

mogelijk. De KCP behandelt ingediende klachten

Een ander speerpunt is voorlichting aan medewerkers

vertrouwelijk.

over de taken, doelstellingen en werkwijze van de

Ontwikkelingen in 2005

geven en te onderscheiden van andere commissies

Medewerkers hebben in 2005 een aantal malen om

en personen, zoals de bedrijfsmaatschappelijk

informatie en advies gevraagd bij leden van de KCP.

werkende, de vertrouwenspersoon en de klachten-

Dit heeft niet geleid tot het indienen van klachten. In 2005 is bij de KCP één klacht ingediend. Het

commissie patiënten.

KCP; dit om de KCP meer interne bekendheid te

betrof hier een klacht over persoonlijke bejegening bij de invulling van een functie.

78

8

Ondernemingsraad

79

Ondernemingsraad Het was een jaar van grote ve randeringen voor de Ondernemingsraad (OR). In april vonden de verkiezingen plaat s. Een aantal OR-leden dat zich vele jaren voor de OR had ingespannen, stelde zich niet meer herkiesbaar. De voorzitter, Riet van der Heide, nam afscheid nadat zij 28 jaar OR-lid en meer dan 25 jaar vo o r z i tter was geweest. Ve rder vertrokken onder andere Els Groeneveld, die ruim 25 jaar OR-lid wa s, en Evert Ba i s, na 15 jaar. Er wa ren voldoende nieuwe kandidaten; na de ve r k i ezingen konden opengeva llen plaatsen dan ook direct door nieuwe OR-leden wo rden ingenomen. Voor hen brak daarna een drukke inwerkperiode aan.

Veranderingen in de OR

de Raad van Toezicht’ uitgebracht, waarin de visie

Er kwam kort voor de verkiezingen nog een heuse verkiezingscampagne op gang, waarin met name

van de OR gegeven werd op de ontwikkelingen in de organisatie in het jaar daarvoor. Ook deze twee-

de kandidaten uit de verpleging zich roerden. Dat leidde tot een hogere opkomst vanuit die groep en

de b es p reking aan de hand van een jaarbericht va n de OR voldeed aan de ve r wa c htingen; deze opzet

twee verpleegkundigen zijn gekozen. De nieuwe

h e eft een einde gemaakt aan moeizame, maar

raad is zeer enthousiast van start gegaan en is in september voor het eerst op een tweedaagse cursus

ve r p l i c hte besprekingen van de ‘algemene gang van zaken’. Het zijn nu levendige bes p re k i n g e n ,

geweest. Ook daar werd met groot enthousiasme

waarin de aanwezige leden van de RvT een

gewerkt en zijn plannen gemaakt om het contact met de achterban te verstevigen.

duidelijk aandeel hebben.

Als mogelijkheid daarvoor is gekozen voor werkplek-

Op uitnodiging van de Patiëntenraad heeft een

bezoek, waarbij enkele OR-leden (een deel van) een werkoverleg van een afdeling bijwonen, daar uitleg

delegatie van de OR een kennismakingsgesprek gevoerd. Het was een uiterst plezierige kennis-

geven over het OR-werk en vooral ook te weten

making en beide raden hebben afgesproken notulen

proberen te komen wat er leeft bij de betreffende groep en wat deze collega’s van de OR verwachten.

en andere informatie uit te wisselen. In voorkomende gevallen, daar waar de belangen parallel lopen,

De medewerkers van de bezochte afdelingen waren

zal geprobeerd worden om tot een afstemming van standpunten te komen.

positief. Dat geldt ook voor de OR-leden. In 2006 zal daarmee doorgegaan worden.

Advies Een andere mogelijkheid voor uitwisseling van in-

Ook in 2005 heeft de OR advies uitgebracht over

formatie en versteviging van de contacten ziet de

een groot aantal onderwerpen:

OR in intranet. Zo is er gestart met het geven van informatie over actuele onderwerpen door middel

Veel van de onderwerpen die ter advisering aan de

zichtbaarheid van de OR op intranet zeer te wensen overliet. Dat de OR-informatie bereikt moet worden

OR worden voorgelegd, behoren tot de categorie ‘belangrijke investeringen’. Hetzij op grond van de

via de knop commissies en werkgroepen is niet voor

omvang van het te investeren bedrag, hetzij vanwe-

iedereen duidelijk. Gelukkig heeft aankondiging van nieuwe informatie bij de dagelijkse nieuwsberichten

ge de gevolgen die deze investering met zich meebrengt voor het personeel (vermindering personeel, verandering werkwijze, verandering arbeidsomstan-

hierin verbetering gebracht. De vernieuwing van

80

Investeringen in apparatuur

van korte berichten op intranet. Jammer is dat de

intranet zal hopelijk een structurele oplossing brengen. Ten behoeve van de bespreking van de

digheden) moet zo’n investering de OR passeren.

‘algemene gang van zaken’ werd een ‘bericht aan

al wat het betekent voor de werknemers.

Vanzelfsprekend kijkt de OR bij de beoordeling voor-

Voor Radiotherapie werd een nieuw informatie-

Dat laatste gold eveneens voor het tienjareninveste-

systeem aangeschaft dat een aantal deelsystemen

ringsplan voor de Radiotherapie, waarin voor de komende tien jaar is aangegeven welke apparatuur

moest vervangen. Het nieuwe geïntegreerde systeem, dat de werkwijze bij de Radiotherapie vanaf het eerste contact met de patiënt tot en met

ter vervanging of uitbreiding aangeschaft zal gaan

de laatste bestraling regelt, zou een betere afstem-

zijn.

ming van allerlei werkaspecten mogelijk maken en op termijn veel formulieren overbodig maken. Juist

Re n ovatie

omdat het zo’n veelomvattend systeem is, heeft het

worden en welke investeringen daarmee gemoeid

Naast de investeringen is de bouw/renovatie een belangrijke activiteit, die in het afgelopen jaar tot

voor veel medewerkers gevolgen. In dit geval vooral voor de werkwijze. Nadat de OR zich ervan ove r t u i gd

een aantal adviesaanvragen heeft geleid. De aan-

had dat voldoende maatregelen waren genomen

besteding voor de renovatie Radiotherapie bracht

om die gevolgen op te vangen (onder andere maximale formatievermindering van 5 fte’s), kon het

nauwelijks discussie, evenals de asbestsanering van de te renoveren bouwdelen. Over beide werd gead-

groene licht worden gegeven.

viseerd het uit te voeren, zoals gepland. De advies-

Vergelijkbaar waren de aanvragen voor de aanschaf van twee lineaire versnellers en een simulator voor

aanvraag voor verbetering van het klimaat in hal, poli en staflaag gaf meer aanleiding tot vragen,

Radiotherapie en voor een PET/CT-scan, een MRI-

maar om te voorkomen dat de aspecten waar de OR

scanner en een SPECT/CT-camera voor het cluster DOD. Omdat al direct uit de aanvragen duidelijk

geen vragen over had zouden blijven liggen, werd geadviseerd om direct met de uitvoering van die

werd dat voldoende aandacht werd gegeven aan

onderdelen te starten. Net voor het einde van het

bijscholing en training voor het personeel dat met de nieuwe apparatuur moet gaan werken, kon hier

jaar ontving de OR een voorstel voor het aanbrengen van buitenzonwering voor de bouwdelen die

snel positief op gereageerd worden. Ook de aanvragen voor de aanschaf van volumetri-

gerenoveerd worden. Over het advies hoeft de OR niet lang na te denken, want het (voorgenomen)

sche infuuspompen voor de verpleegafdelingen en

besluit om buitenzonwering aan te brengen is het

een digitaal sy steem voor de anest h es i o l o g i eve r s l a glegging op de OK werden vooral beoordeeld aan de

gevolg van herhaald en goed onderbouwd aandringen vanuit de OR, nadat in de nieuwbouw gebleken

hand van de vraag wat die ve randeringen betekenen

was dat zonwerend glas alleen niet voldoende is

voor de mensen die er mee moeten werken; de OR reageerde positief.

voor goede arbeidsomstandigheden.

81

Ondernemingsraad O verige zaken

Regeling herplaatsingen

De OR was tevreden over de vernieuwde samenwerkings-/financieringsovereenkomst die het

De regeling herplaatsingen, waarin het proces van interne overplaatsing op functionele en organisatori-

resultaat was van onderhandelingen met KWF Kankerbestrijding.

sche indicatie is beschreven, werd op een aantal onderdelen aangepast. Over één punt, het klacht-

Ter ondersteuning van verzuimbegeleiding en reïntegratietrajecten werd de aanschaf van software

recht van de werknemer bij bezwaren met betrekking tot het toekennen van de herplaatsingsstatus,

(verzuimExpert) voorgesteld. Mede door wettelijke

bleef verschil van mening bestaan. Overigens stond

veranderingen worden dergelijke trajecten steeds belangrijker en wordt aan leidinggevenden een

dit punt de verdere toepassing van de vernieuwde regeling niet in de weg.

cruciale rol toebedeeld. Het niet voldoen aan alle wettelijke eisen en de bijbehorende termijnen kan

Reglement voor de co m m i ssie ontslag op staande voet In het reglement voor de commissie ontslag op staande voet, dat ooit tot stand kwam uit een initiatiefvoorstel van de OR, werden op voorstel van de commissie zelf en met instemming van de OR enkele wijzigingen aangebracht.

Le e rgang Le i d i n g g even De OR boog zich over de nieuwe opzet van de Leergang Leidinggeven en was daar zeer positief over, al blijft hij van mening dat met name aan de leidinggevenden in de Research wat meer verplichtingen mogen worden opgelegd. Het betreft hier het volgen van bepaalde cruciale modules, zoals bijvoorbeeld omgaan met verzuim.

Meerke u ze Arbeidsvo o r wa a rden (MKA) De langdurige voorbereiding van de invoering van het systeem Meerkeuze Arbeidsvoorwaarden (MKA) resulteerde in de goedkeuring door de OR van het MKA-reglement, waarna de werknemers met ingang van 1 januari 2006 ook echt geld voor tijd konden gaan ruilen en andersom of profiteren van fiscale voordelen. Omdat sommige onderdelen van het MKA alleen met ingang van een nieuw jaar in kunnen gaan, moet de wens daartoe in het jaargesprek, dat vóór oktober gehouden moet worden met iedere werkverregaande gevolgen hebben voor de werknemer.

nemer, kenbaar gemaakt worden.

Een goede ondersteuning is dan ook essentieel; in het overleg is de OR overtuigd geraakt dat de

Regeling jaarg es p re k ken

voorgestelde applicatie hierin goede diensten kan bewijzen en heeft geadviseerd die aan te schaffen.

Ook de regeling jaargesprekken werd vanwege enkele wijzigingen ter goedkeuring voorgelegd

Daarbij zijn tevens afspraken gemaakt over het vo o r-

aan de OR. De OR stemde in met het voorstel om

leggen van de implement atieplannen aan de OR.

de verslagen van deze gesprekken voortaan in het dossier van de werknemer op te nemen. Daarbij

Instemming

werd wel de afspraak gemaakt dat met ieder nieuw

De OR heeft instemmingsrecht over alle regelingen op het gebied van personeelsbeleid, opleidingen en

verslag het oude verwijderd wordt. Dit omdat in ieder gesprek nieuwe, en dus voor het komende

arbeidsomstandigheden. In het afgelopen jaren

jaar geldende, afspraken worden gemaakt.

waren dat de volgende zaken:

82

Dienstverband medewe r kers 60+ en 65+

OR hoopt dat de goede ervaringen op de OK ertoe

Ten aanzien van de voorgestelde regeling voor het

zullen leiden dat ook elders met dergelijke rooster-

aangaan van nieuwe – tijdelijke – dienstverbanden

varianten gewerkt gaat worden.

voor de bedrijfsvoering met zich meebrengt. De

met medewerkers die gebruik maken van de OBU of met pensioen zijn gegaan, werden vanuit de OR enkele aanpassingen voorgesteld. Nu in de regeling vastgelegd is dat de CAO niet van toepassing is op

Ke u ze collectieve co nt ra c ten

deze nieuwe dienstverbanden kwam naar voren dat hier mogelijk een zwaardere rol voor de OR op zijn plaats is. De OR gaat ervan uit dat door achteruit-

vergde aan het einde van het jaar de nodige inspanningen van de OR. Mede door de tijdsdruk werd de OR direct betrokken in het keuzeproces door deel-

gang in pensioenen meer mensen zich genoodzaakt

name aan de werkgroep die zich met deze verande-

z u llen zien om na hun 65ste (gedeeltelijk) te blijven werken. Ook zij zullen waarborgen over hun arbeids-

ringen bezighield. Zo kon de OR steeds van de actuele ontwikkelingen op de hoogte blijven en zijn

voorwaarden nodig hebben.

De keuze voor collectieve contracten met aanbieders van levensloopregelingen en zorgverzekeringen

commentaar direct inbrengen. Dit heeft ertoe geleid dat de uiteindelijke instemming snel gegeven kon

I nterne arbodienst

worden.

Nadat meer duidelijkheid was verschaft over omvang, samenstelling, taken en plaats binnen de organisatie werd de discussie over de opzet

Overige zaken De OR heeft zich intensief beziggehouden met de

van een interne arbodienst afgerond in 2005.

reorganisatie van de EAD (Economisch Administra-

Omdat de opzet van zo’n interne dienst geldt als een maatwerkregeling binnen de Arbowet, zal

tieve Dienst) naar DIF (Dienst Informatievoorziening en Financiën). In 2004 had de OR hier al over ge-

binnen vijf jaar een evaluatie moeten plaatsvinden om na te gaan of deze regeling voortgezet moet

adviseerd. Dit had vooral te maken met het feit dat gaandeweg de uitvoering duidelijk werd dat veel

worden. De vernieuwde risico-inventarisatie en -

meer medewerkers dan gedacht óf op een andere

evaluatie, waarvan de behandeling door de OR nog niet afgerond is, zal als basis voor de evaluatie moeten gaan dienen.

functie dan gewenst zouden worden geplaatst óf de EAD helemaal zouden moeten verlaten. Dat dit de nodige onrust met zich meebracht, spreekt voor

Aangepaste werktijden OK

zich. Verschillende mensen wendden zich tot de commissie sociale begeleiding, de beroepscommis-

Nadat een proefperiode op de OK met aangepaste

sie die voor deze reorganisatie was ingesteld met

werktijden (schoolurencontracten en roosters van 4x9 uur) positief was beoordeeld, werd een voorstel

instemming van de OR. Het wachten is nog op een

voor de def i n i t i eve invoering van deze ro o stervormen

reorganisatie de beoogde doelen bereikt zijn.

evaluatie waaruit zal moeten blijken of met deze

aan de OR voorgelegd. Er is direct ingestemd, want de OR is een groot voorstander van het toepassen

Voor de steeds groter wordende parkeerproblemen

van dergelijke afwijkende roostervormen waar dat door werknemers gewenst wordt en geen nadelen

van de bouw van een parkeerdek. Deze uitbreiding

werd in 2005 een oplossing voorgesteld in de vorm

83

Ondernemingsraad zal echter onderdeel uitmaken van een groter geheel van parkeermaatregelen. Het standpunt van de OR hierin is dat voorkomen moet worden dat degenen die door de beperkte afstand van huis naar werk hun parkeerpas verliezen helemaal geen parkeermogelijkheid meer hebben. Wat in ieder geval voorkomen moet worden is dat het verlies van de parkeerpas als een ‘straf’ op relatief dichtbij wonen wordt gevoeld; daarom zijn compenserende maatregelen nodig. De plannen voor verbetering van de continuïteit van de energievoorziening werden door de OR ondersteund, evenals de beleidsuitgangspunten ten aanzien van diefstal en beveiliging. Een regeling voor het overnemen van overtollige materialen door medewerkers leidde tot de discussie over de afbakening van het begrip overtollige materialen. Het komt merkwaardig over dat men geacht wordt voor het meenemen van afvalmateriaal ook toestemming van de leidinggevende te verkrijgen. Omdat een scherpe afgrenzing moeilijk te maken is, is uiteindelijk voor een praktische oplossing gekozen: bij twijfel toestemming vragen.

Niet afg e ronde zaken Gedurende het jaar is een aantal belangrijke onderwerpen met grote gevolgen voor het personeel een aantal malen met de OR besproken maar nog niet met een definitief advies afgerond. Dit geldt voor het nieuwe verzuimbeleid dat in 2006 van groot belang zal zijn door de komst van de wet WIA, het nieuwe documentmanagementsyteem DKS en de vormgeving van de parkeermaatregelen, waarover ook in MCS-verband overleg en afstemming nodig is.

84

9

Financieel verslag

85

Financieel verslag De in het financieel jaarverslag opgenomen balansen per 31 december 2005 en de resultatenre kening 2005, evenals de toelichtingen daaro p, zijn ontleend aan de jaarre keningen 2005 van de Ve reniging Het Nederlands Kanker Instituut (NKI) en de Stichting Antoni van Le e u wenhoek Ziekenhuis (AVL). Daarnaast is sprake van een geco n s o l i d e e rde jaarre kening voor het NKI-AV L. PricewaterhouseCoopers heeft hierop goedkeurende acco u ntantsverklaringen afg e g even.

Vereniging Het Nederlands Ka n ker Instituut (NKI) De financiering van het wetenschappelijk onderzoek

€ 17.418.000 ontvangen (2004: € 17.998.000) en aan overige bedrijfsopbrengsten € 1.849.000 (2004:

(vaste research) bestaat uit jaarlijkse subsidies van

€ 150.000). De overige bedrijfsopbrengsten zijn

het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), KWF Kankerbestrijding en eigen inkomsten

inclusief een bijdrage bijzondere ontwikkelingen van € 1.703.000 ontvangen van de Stichting Fondsen

van het NKI. De subsidie van het ministerie van VWS

NKI. Het resultaat was over 2005 € 339.000 nadelig

wordt jaarlijks geïndexeerd. De subsidie van KWF Kankerbestrijding varieert, omdat deze gekoppeld is

(resultaat 2004: € 508.000 nadelig).

aan het gemiddelde van de inkomsten van KWF Kankerbestrijding over de voorafgaande drie jaar. De

In het NKI wordt verder een aantal projecten uitgevoerd dat niet ten laste komt van de researchexploitat i e, maar waarvan de personeelsko sten re c ht-

eigen inkomsten van het NKI zijn onder meer afhankelijk van de ontvangsten aan legaten, lidmaatschappen van de vereniging en rente.

st re e ks door een externe financier betaald worden.

De subsidie 2005 nam ten opzichte van 2004 met

De Stichting Fondsen NKI heeft in 2005 aan het NKI

€ 267.000 af door een lagere bijdrage van KWF Kankerbestrijding (€ 309.000). Hier staat een hogere

een bedrag van € 2.588.000 ter beschikking gesteld voor door het stichtingsbestuur goedgekeurde

bijdrage van het ministerie van VWS (€ 42.000)

investeringen in apparatuur, inventarissen en ver-

tegenover.

bouwingen.

Over 2005 is de volgende financiering ontvangen: € 9.666.000 ● subsidie ministerie van VWS ●

subsidie KWF Kankerbestrijding

€ 8.550.000 € 18.116.000

86

Daarnaast is aan projectfinanciering een bedrag van

St i c hting Antoni van Le e u we n h o e k Z i e kenhuis (AVL) De financiering van de patiëntenzorg bestaat enerzijds uit wettelijk budget en anderzijds uit een opbrengst uit Diagnose Behandeling Combinaties B-segment (DBC’s). Als gevolg van de jaarlijkse aanpassingen van het budget (indexering op loonkosten en materiële kosten, productieafspraken, nacalculaties op kapitaalslasten) nam het wettelijk budget met € 4.408.000 toe tot een totaal van € 82.442.000. De opbrengst uit DBC’s B-segment bedroeg € 1.035.000. Het financieringssysteem op basis van DBC’s is in 2005 landelijk ingevoerd. Uit doorberekeningen aan derden werd een bedrag

Jaarlijks worden met de zorgverzekeraars afspraken

van € 1.734.000 ontvangen en er was sprake van een mutatie van € 2.678.000 op het extern budget

gemaakt over aantallen opnames, verpleegdagen, eerste polikliniekbezoeken, dagbehandelingen, poli-

van voorgaande jaren, waardoor in totaal

klinische cytostaticatoedieningen, megavoltseries en

€ 87.889.000 beschikbaar was. Het resultaat

zorgvernieuwing. De productie is over het geheel genomen toegenomen ten opzichte van de voor

bedroeg in 2005 € 961.000 (2004: € 1.093.000).

2005 gemaakte afspraken. Het aantal opnamen steeg in 2005 met 7,5 procent naar 6.218. Het aantal verpleegdagen steeg met 2,4 procent naar 41.565. De gemiddelde verpleegduur bleef 6,7 dagen. Het aantal dagbehandelingen steeg met 3,3 procent tot 6.020 dagbehandelingen en de 1e polikliniekbezoeken steeg met 1,6 procent tot 23.066 1e polikliniekbezoeken. Ook in 2005 heeft het NKI-AVL voor zijn werk een aanzienlijk bedrag uit erfstellingen en legaten ontvangen. Aan hen en al degenen die ons werk in 2005 hebben gesteund met subsidies, giften en contributies is het NKI-AVL veel dank verschuldigd.

87

Financieel verslag E R F STELLINGEN EN LEG AT E N E r f stellingen

Le g a ten

Dhr. P.J. van Ommeren

Mw. E.J. van der Steen

Mw. K.J. van Laar-Quik

Mw. R.H. Oldenkamp

Mw Anna de la Bie Dhr. H.G. Vergouw

Mw. A. Looman-Westrik Mw. S. Bakker

Mw. J.A.M. Elsenburg

Mw. Y.C. Strikker

Mw. Drs. H.J. Verhaar Mw. J. Brandse

Mw. J.M. Meurs-Schäper Claus dhr. B.G. Boeve

Mw. A.M. van der Kolk-Jasperse

Mw. M. Vos

Dhr. T.J.A. van der Linden Dhr. A.Th.M. van der Aa Mw. Th. Oldenburger-Oostendorp

88

JAARREKENING NKI-AVL Geconsolideerde balans per 31 december 2005 (in € duizend)

Materiële vaste activa - researchlaboratorium - ziekenhuisvoorziening - tijdelijke kantoorruimte - inventaris en apparatuur researchlaboratorium - researchgedeelte van het ziekenhuis - financiële vaste activa

2005

2004

5.137 113.196 19 p.m. 5.160 38

5.360 107.681 38 p.m. 5.345 18

Totaal materiële vaste activa Belegde middelen Effecten Fonds Wetenschappelijk Onderzoek

123.550

3.906 11.499

Totaal belegde middelen Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk DBC’s Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

246 -551 67.851 2.813

Totaal activa

Egalisatierekening afschrijvingen Voorzieningen

Kortlopende schulden Nog in de tarieven te verrekenen Kortlopende schulden en overlopende passiva

Totaal passiva

70.359

44.812

209.314

178.690

3.134 12.120 13.359 28.369

28.613

276

294

1.714

2.823

5.137 1.288

Langlopende schulden Leningen o/g

15.436

270 0 41.530 3.012

3.134 12.432 12.803

Totaal groeps vermogen

Participatie door derden in het researchlaboratorium Ministerie van VWS KWF Kankerbestrijding

3.904 11.532 15.405

Totaal vlottende activa

Groeps vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

118.442

5.360 1.361 6.425

6.721

63.803

14.389

12.162 96.565

4.763 121.087 108.727

125.850

209.314

178.690

89

JAARREKENING NKI-AVL Geconsolideerde res u l t ate n re kening over 2005 (in € duizend)

2005

2004

82.442 2.678

78.034 1.028

1.035

0

1.734 18.216 17.418 1.849

2.065 18.483 17.998 150

BATEN Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Mutatie extern budget voorgaande jaren Opbrengsten DBC’s B-sigment Vergoedingen voor diensten en verrichtingen berekend aan derden Subsidiebijdragen Projectfinanciering Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

125.372

117.758

LASTEN Personeelskosten Afschrijvingen op vaste activa Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten

75.317 7.809 32.361 121.412

115.487

3.225

1.944

735

327

24

321

Resultaat voor belasting

759

648

Vennootschapsbelasting

-44

-21

Resultaat na belasting

715

627

De bestemming van het resultaat is als volgt: Uitbetaalde dividend Toevoeging (ontt rekking) co ll e c t i ef gefinancierd gebonden ve r m o g e n Toevoeging niet collectief gefinancierd vrij vermogen

93 961 -339

47 1.079 -501

715

627

Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewone baten en lasten voorgaande jaren

90

77.499 10.128 33.785

JAARREKENING Stichting Antoni van Leeuwenhoek Zieke n h u i s Balans per 31 december 2005 (in € duizend)

Vaste activa - ziekenhuisvoorziening - researchgedeelte van het ziekenhuis

2005

2004

111.580 1.288

105.499 1.361

Totaal vaste activa Financiële vaste activa Deelnemingen Lening u/g

112.868

20 15.035

Totaal financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk DBC’s Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

150 -551 61.238 31

Totaal activa

Egalisatierekening afschrijvingen Voorzieningen

Totaal kortlopende schulden Totaal passiva

60.868

31.566

188.791

151.763

908 12.120 666 14.006

13.694

276

294

1.355

2.522

66.728 16.586

13.774 14.877

1.288

1.361

Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Nog in de tarieven te verrekenen Kortlopende schulden

13.337

165 0 31.384 17

908 12.432 666

Totaal eigen vermogen

Langlopende schulden Leningen o/g Huurverplichtingen Aclin BV’s Participatie NKI in researchgedeelte van het ziekenhuis

0 13.337 15.055


Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

106.860

84.602

12.162 76.390

30.012

4.763 100.478 88.552

105.241

188.791

151.763

91

JAARREKENING Stichting Antoni van Leeuwenhoek Zieke n h u i s Resultate n re kening over 2005 (in € duizend)

2005

2004

82.442 2.678 1.035

78.034 1.028

1.734

2.065

BATEN Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Mutatie extern budget voorgaande jaren Opbrengsten DBC’s B-segment Vergoedingen voor diensten en verrichtingen berekend aan derden Som der bedrijfsopbrengsten

87.889

81.127


48.749 6.237 22.988 83.031

77.974

Financiële baten en lasten

3.725

2.710

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

1.133

443

Baten en lasten voorgaande jaren

-172

650

Resultaat

961

1.093

0

14

-444 1.405

972 107

961

1.093

De bestemming van het resultaat is als volgt: Toevoeging aan de algemene reserve Toevoeging (onttrekking) collectief gefinancierd gebonden vermogen Toevoeging niet collectief gefinancierd vrij vermogen

92

49.393 7.699 25.939

JAARREKENING Ve reniging Het Nederlands Kanker Instituut Balans per 31 december 2005 (in € duizend)

2005

2004

Vaste activa Researchlaboratorium Researchgedeelte van het AVL-ziekenhuis Inventaris en apparatuur researchlaboratorium Tijdelijke kantoorruimte

5.137 5.160 p.m. 19

5.360 5.345 p.m. 38

Totaal vaste activa Leningen u/g Belegde middelen Effecten Fonds Wetenschappelijk Onderzoek

10.743

3.124

2.478

3.906 11.499

Totaal belegde middelen Vlottende activa Voorraden Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

10.316

3.904 11.532 15.405

96 26.093 1.992

15.436

105 16.642 2.139


28.181

18.886

Totaal activa

57.026

47.543

Eigen vermogen Kapitaal Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Egalisatierekening exploitatieresultaten Continuïteitsreserve Nog te besteden bedragen t.b.v. projecten

2.136 11.345 -1.151 600 1.358

Totaal eigen vermogen Voorzieningen Participatie door derden in het researchlaboratorium Ministerie van VWS KWF Kankerbestrijding

2.136 11.345 -605 600 1.358 14.288

14.834

359

301

5.137 1.288

5.360 1.361 6.425

Kortlopende schulden Belasting en premies sociale verzekeringen Vooruitontvangen projectfinancieringen Overige schulden

1.276 6.088 28.590

6.721 1.353 9.144 15.190

Totaal kortlopende schulden

35.954

25.687

Totaal passiva

57.026

47.543

93

JAARREKENING Ve reniging Het Nederlands Kanker Instituut Resultate n re kening over 2005 (in € duizend)

2005

2004

18.216 17.418 1.849

18.483 17.998 150

BATEN Subsidiebijdragen Projectfinanciering Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Financiële baten en lasten Som der baten

37.483

36.631

531

805

38.014

37.436


26.568 168 10.879 38.549

37.615

-535

-179

196

-329

Resultaat

-339

-508

De bestemming van het resultaat is als volgt: Onttrekking aan egalisatierekening exploitatieresultaten

-339

-508

-339

-508

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Baten en lasten voorgaande jaren

94

28.106 131 10.312

KENGETALLEN 2005

2004

2003

2002

180 5

180 5

180 5

180 4

CAPACITEITSGEGEVENS aantal erkende bedden aantal operatiekamers aantal intensive care bedden

5

5

5

5

aantal cytostaticabehandelplaatsen aantal lineaire versnellers

10 9

10 9

10 8

10 6

aantal spreekuurunits polikliniek

14

14

14

14

eerste polikliniekbezoek

14.004

13.818

12.513

13.300

opnamen verpleegdagen

3.281 24.899

2.932 24.620

2.929 22.782

2.513 22.312

PRODUCTIECIJFERS Heelkundige Oncologische Disciplines

dagbehandeling operatieve verrichtingen klinisch operatieve verrichtingen poliklinisch gemiddelde verpleegduur

1.247

1.099

988

1.089

11.010 6.625

8.895 7.183

9.316 6.698

6.654 7.095

7,6

8,4

7,8

8,8

8.982 2.887

8.787 2.827

7.828 2.736

9.356 3.119

16.317

15.760

14.924

16.260

4.710 9.451

4.675 7.696

4.626 7.150

3.364 6.425

5,7

5,6

5,5

5,2

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t

n.v.t.

50

23

76

317

349

188

824

1.943

Medische Oncologische Disciplines eerste polikliniekbezoek opnamen verpleegdagen dagverpleging toedieningen cytostatica gemiddelde verpleegduur Radiotherapie eerste polikliniekbezoek opnamen verpleegdagen dagverpleging gemiddelde verpleegduur megavolttherapie brachytherapie

63

53

79

320

7,0 3.947

8,2 3.933

10,8 3.916

6,6 3.635

160

149

57

37

9.831

9.625

8.577

8.625

80

92

125

109

Overige verrichtingen fysiotherapie Overige eerste polikliniekbezoek psychiatrie

95

KENGETALLEN 2005

2004

2003

2002

DIAGNOSTISCHE ONCOLOGISCHE DISCIPLINES Radiologie klinisch CT

1.441

1.233

1.096

978

MRI echografie

247 1.075

244 1.142

275 1.335

295 1.128

overig

8.216

7.775

9.428

8.262

poliklinisch CT

7.742

7.118

6.552

5.581

MRI

2.900

2.624

2.084

2.493

6.288 20.720

5.845 20.746

5.686 21.587

6.689 18.998

echografie overig Pathologie klinisch histologie

3.453

3.148

2.833

2.861

cytodiagnostiek obducties

911 13

883 9

708 4

848 8

immunopathologie

699

649

618

486

poliklinisch histologie

10.297

8.936

8.578

8.002

cytodiagnostiek obducties

8.128 7

8.232 12

7.509 47

6.753 18

immunopathologie

1.114

1.030

1.003

1.102

Nucleaire geneeskunde klinisch

668

768

831

655

3.890

3.793

3.826

3.592

254.651

243.845

277.536

232.815

27.047

28.205

25.462

25.988

365.772

312.679

299.427

315.584

34.399

31.328

29.549

31.835

klinisch ECG

736

814

987

735

longfunctie

354

304

131

247

ECG

2.372

2.184

2.227

1.972

longfunctie

2.215

2.162

2.005

2.662

457

377

321

284

36 1.000

61 878

33 670

27 575

poliklinisch Algemeen Klinisch Laboratorium klinisch verrichtingen orders poliklinisch verrichtingen orders Functieonderzoeken

poliklinisch

Polikliniek Familiaire Tumoren complexe counselingen enkelvoudige counselingen DNA-onderzoeken

96

10

Bijlagen

97

Bijlagen Nieuwe diagnoses bij patiënten van het Nederlands Ka n ker Instituut – Antoni van Le e u wenhoek Zieke n h u i s, per tumorg ro e p TOTAAL Hoofd-halstumoren:

6983 353

lip

12

tong

67

speekselklieren gingiva

21 10

mondbodem

24

mondholte orofarynx

33 44

nasofarynx

7

hypofarynx sinussen/bijholten/middenoor

30 13

larynx

92

Lymfomen:

119

(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied) maligne lymfomen morbus Hodgkin Huidtumoren:

108 11 135

(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied) Melanomen:

279

(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied) Weke-delentumoren:

130

(inclusief lokalisaties in het hoofd-halsgebied) Leukemieën:

43

multipele myeloma/ immuno-proliferatief neoplasma

27

lymfatische leukemie

14

myeloide leukemie

1

overige

1

Neurologische tumoren: oog hersenen overig zenuwstelsel Endocriene klieren tumoren: schildklier overige endocriene klieren

98

57 2 55 0 36 28 8

Bottumoren: Mammatumoren: mamma mamma virilis Tractus respiratorius tumoren: long/bronchus/trachea pleura

11 1349 1344 5 855 760 83

trachea

5

thymus

7

Tractus digestivus tumoren:

1023

oesofagus

112

maag

150

dunne darm

12

colon

316

rectum/anus

316

lever/intrahepatische galwegen galblaas/extrahepatische galwegen

15 10

pancreas (retro)peritoneum

89 3

Urologische tumoren: prostaat testis penis/overige mnl. genitalia

848 404 62 56

blaas

196

nier/overige urinewegen

130

Gynaecologische tumoren:

249

cervix uteri corpus uteri ovarium/uterus/adnexa vagina/vulva/overige Primaire tumor onbekend: Praemaligne tumoren: Benigne tumoren:

38 56 126 29 152 85 1259

Second opinion Alleen de patiënten die teruggingen naar hun eigen arts zijn meegeteld. De patiënten die na de second opinion in het NKI-AVL blijven, worden gezien als NKI-AVL-patiënten en zijn hier niet meegerekend. Aantal second opinions:

1536

99

Bijlagen H o o g l e ra re n prof. dr. N.K. Aaronson

prof. dr. W.H. van Harten

bijzonder hoogleraar Psychosociale oncologie

hoogleraar Kwaliteitsmanagement

Vrije Universiteit, Amsterdam

van Zorgtechnologie Universiteit Twente

prof. dr. A.J.M. Balm bijzonder hoogleraar Hoofdhals-oncologie en -chirurgie Universiteit van Amsterdam

prof. dr. M. van Herk bijzonder hoogleraar 4D beeldverwerking in de oncologie Universiteit van Amsterdam

prof. dr. G.M.M. Bartelink bijzonder hoogleraar Klinische experimentele radiotherapie

prof. dr. F.J.M. Hilgers hoogleraar Fonetische wetenschappen

Universiteit van Amsterdam


prof. dr. A.C. Begg

prof. dr. S. Horenblas

bijzonder hoogleraar Moleculaire radiobiologie

bijzonder hoogleraar Oncologische urologie

Katholieke Universiteit Nijmegen


prof. dr. A.J.M. Berns

prof. dr. B.R.R. Kroon

bijzonder hoogleraar Experimentele moleculaire genetica van erfelijke aandoeningen

bijzonder hoogleraar Chirurgische oncologie Universiteit van Amsterdam

Universiteit van Amsterdam mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen prof. dr. R. Bernards

bijzonder hoogleraar Epidemiologie van kanker

bijzonder hoogleraar Moleculaire carcinogenese Universiteit Utrecht

Vrije Universiteit, Amsterdam prof. dr. M.S. van Lohuizen

mw. prof. dr. J. Borst bijzonder hoogleraar Experimentele oncologie

bijzonder hoogleraar Regulatie van celcyclus en oncogenese


Universiteit Utrecht

prof. dr. P. Borst

prof. dr. W. H. Moolenaar

strategisch hoogleraar Klinische biochemie

bijzonder hoogleraar Moleculaire celbiologie

Universiteit van Amsterdam buitengewoon hoogleraar

Universiteit Leiden

Universiteit Leiden

prof. dr. J.J. Neefjes bijzonder hoogleraar Biologie van antigen

prof. dr. J.H. Beijnen

processing en presentatie

hoogleraar Bio-analyse in het bijzonder in relatie tot het klinische geneesmiddelenonderzoek

Universiteit Leiden


prof. dr. P.J. Peters hoogleraar Ultrastructurele celbiologie

prof. dr. F.S.A.M. van Dam


bijzonder hoogleraar Psychosociale aspecten van chronische ziekten Universiteit van Amsterdam

prof. dr. H. te Riele hoogleraar Genetische instabiliteit en carcinogenese Vrije Universiteit, Amsterdam

prof. dr. G.C. de Gast bijzonder hoogleraar Klinische immunotherapie

prof. dr. S. Rodenhuis


bijzonder hoogleraar Klinische oncologie Universiteit van Amsterdam

100

prof. dr. J.H.M. Schellens hoogleraar Klinische geneesmiddelentoxicologie Universiteit Utrecht prof. dr. T.N.M. Schumacher hoogleraar Immunotechnologie Universiteit Leiden mw. prof. dr. T.K. Sixma hoogleraar Structuur en functie van eiwitten Erasmus Universiteit Rotterdam Prof. dr. M. Verheij hoogleraar Translationele radiotherapie Vrije Universiteit, Amsterdam

P ro m oties 12 januari 2005 Eline Deurloo

27 mei 2005 Merel Valk-Lingbeek

Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment

Role of the ink4a/Arf tumor suppressors in cerebellar development, stem cells and cancer



prof. dr. G.M.M. Bartelink

prof. dr. M.S. van Lohuizen

18 februari 2005

23 juni 2005

Bregt Kappelhoff Clinical pharmacological investigations

Ian Faneyte Markers for effectiveness of chemotherapy

of antiretroviral drugs

and drug resistance in breast cancer

Universiteit Utrecht prof. dr. J.H. Beijnen


17 maart 2005 Marcel van Vugt

9 september 2005

Polo-like kinase-1 Universiteit Utrecht

Molecular markers of breast cancer metastasis Universiteit van Amsterdam

prof. dr. R.H. Medema


18 maart 2005

14 september 2005

Hanneke Zuetenhorst in carcinoid tumors

Pauline Breedveld The role of BCRP (ABCG2) in the preclinical pharmacology of anticancer drugs




prof. dr. J.H.M. Schellens

Diagnostic and treatment modalities


Britta Weigelt

27 april 2005

21 september 2005

Sebastian Nijman Ubiquitin, signaling, and cancer

Jacqueline Mulder P116 Rip: a new player in RhoA signalling


Universiteit Leiden

prof. dr. R. Bernards

Prof. dr. W.H. Moolenaar

101

Bijlagen 11 oktober 2005

21 november 2005

Axel Bex

Marije Marsman Control of Lysosomal and phago-lysosomal fusion

Timing of Nephrectomy and systemic therapy in primary metastatic renal cell carcinoma Universiteit Utrecht

and degradation

prof. dr. G.C. de Gast

prof. dr. J.J. Neefjes

18 oktober 2005

23 november 2005

Leonie Smit Clinical relevance of serum S-100B for melanoma patients

Ingrid Jordens Transport of liposome-related organelles Universiteit Leiden


prof. dr. J.J. Neefjes

Universiteit Leiden

prof. dr. G.C. de Gast 29 november 2005 19 oktober 2005

Benjamin Rowland

Leonie Woerdeman Surgical risk factors of breast reconstruction

Cellular mechanisms of protection against oncogenic transformation

and their clinical implications



prof.dr. R. Bernards

prof. dr. C.H.A.M. van der Horst 15 december 2005 21 oktober 2005 dr. B.M.R. Op de Coul Postlaryngectomy prosthetic voice rehabilitation themes: long-term results, neoglottic imaging,

Wandena Siegel-Lakhai Clinical pharmacology of molecular targeted anticancer therapy Universiteit Utrecht

quality of life, and hands-free speech

prof. dr. J.H.M. Schellens

Universiteit van Amsterdam/Radboud Universiteit Nijmegen prof. dr. F.J.M. Hilgers 26 oktober 2005 Katrien de Jaeger Radiation-induced pulmonary toxicity in non-small cell lung cancer Universiteit van Amsterdam prof. dr. G.M.M. Bartelink 3 november 2005 Natalie Appels Translational and clinical research on prenyl transferase inhibitors Universiteit Utrecht prof. dr. J.H.M. Schellens 15 november 2005 Renee van Amerongen The mouse trap-resolving the role of Frat in Wnt-signal transduction Universiteit van Amsterdam prof. dr. A.J.M. Berns

102

O rg a n i satiegegevens Beschermvrouwe H.M. Koningin Beatrix

●

Lid Bestuur Stichting Netherlands Laboratory

Raad van Toezicht

●

for Anti Cancer Drug Formulation (NL-ADF) Lid van de Programma Commissie van Cancer

dr. W.F. Duisenberg, voorzitter (tot 31 juli 2005) W. Kok voorzitter (per 12 september 2005) mw. drs. H.C.J. van der Wielen, vice-voorzitter/

●

Research UK Lid van Strategy commissie Molecules Genes and Cells van Wellcome Trust, GB

●

Lid Editorial Board Genes and Development

●

Lid Advisory Editorial Board EMBO Journal

●

Lid Advisory Editorial Board EMBO Reports

secretaris mr. P.J. Kalff, penningmeester mr. D. Sinninghe Damsté prof. mr. P.F. van der Heijden prof. dr. J. van der Meer prof. dr. G.N.J. Tytgat

(b) Hiervoor wo rdt een va ste jaarlijkse bezoldiging ontvangen. Voor zover deze nevenactiviteiten inkomsten opleveren

prof. dr. G.P. Vooijs

worden ze door het NKI-AVL geïnd en bestemd voor onder-

mw. drs. M.W.M. Vos-Van Gortel

zoek. De neveninkomsten bedroegen in 2005 ongeveer € 23.000. Daarin zijn honoraria voor lezingen begrepen.

Raad van Bestuur prof. dr. A.J.M. Berns, voorzitter, directeur wetenschapsbeleid

Prof. dr. W.H. van Harten, directeur organisatie & bedrijfsvoering

prof. dr. W.H. van Harten,

●

Bestuurslid Stichting KWF Kankerbestrijding

directeur organisatie & bedrijfsvoering prof. dr. S. Rodenhuis,

●

(onbezoldigd) Bestuurslid Centramed en voorzitter Kwaliteits-

directeur zorg & zorgontwikkeling mw. mr. K.R.Y. van Oudheusden,

commissie Centramed (onderlinge waarborgmaatschappij voor aansprakelijkheidsverzekering

secretaris

van ziekenhuizen e.a. zorginstellingen) ●

(onbezoldigd) Bestuurslid Organisation of European Cancer

●

Lid Supervisory Board Agendia (onbezoldigd)

●

Voorzitter Werkgroep Procesbeschrijving Hulp-

Institutes (OECI) (onbezoldigd)

Nevenfuncties Raad van Bestuur Prof. dr. A.J.M. Berns, voorzitter, directeur wetenschapsbeleid ● Lid Bestuur Raad Medische Wetenschappen (KNAW) ●

Secretaris Sectie Geneeskunde KNAW

●

Voorzitter Commissie nieuwe leden (sectie geneeskunde KNAW)

●

Voorzitter KNAW-selectiecommissie KNAW fellows

●

Voorzitter KNAW-VNSU-NWO Commissie

●

Lid Bestuur Van Walree Fonds

●

Lid Bestuur de Drie Lichten

●

Lid Bestuur Josephine Nefkens Stichting

●

Lid CCMO (b) (tot 1 februari 2005)

●

Lid Scientific Advisory Board Xenogen

●

Lid Scientific Advisory Board CNIO (Madrid)

●

Lid Scientific Promotions and Salaries Assessment

middelenzorg van het College voor Zorg●

(onbezoldigd) Prof. dr. S. Rodenhuis, directeur zorg & zorgontwikkeling Bestuurslid Stichting Integraal Kankercentrum

●

Stroomlijning Subsidies

Panel CR-UK ●

Lid Scientific Advisory Board Life Science Partners

●

Amsterdam (b) Lid Commissie Gentherapie ZonMW

●

Lid Centrale Beoordelingscommissie Gentherapie

●

van het AMC Lid van de EMBO council (European Molecular

verzekeringen (honorarium gaat naar NKI-AVL) Voorzitter Werkgroep Indicatorenontwikkeling NPK

Amsterdam (onbezoldigd) ●

Consulent (internist-oncoloog) IKA (honorarium gaat naar NKI-AVL)

●

Regional editor (Europa) Journal of Cancer Research and Clinical Oncology (honorarium gaat naar NKI-AVL)

●

Bestuurslid Nederlandse Vereniging voor

●

Medische Oncologie (onbezoldigd) Lid KWF Signaleringscommissie Kanker (onbezoldigd)

●

Bestuurslid European Cancer Center (onbezoldigd)

Biology Organization)

103

Bijlagen Bouwbureau Verbouw

prof. dr. H.L. Ploegh,

ir. R. Clement,

Harvard Medical School, Boston, V.S. (tot september

bouwdirecteur Verbouw/Renovatie

2005), Whitehead Institute of Biomedical Research,

T.W. Wilmering, technisch coördinator (tot 1 december 2005)

Cambridge, V.S. (vanaf september 2005)

J.E. Gerritsen,

Massachusetts Institute of Technology, Whitehead Institute, Cambridge, V.S.

projectassistent

prof. dr. R.A. Weinberg,

prof. dr. C. Weissmann, Wetenschappelijke Commissie van Advies

Scripps Florida, Jupiter, V.S. (tot juli 2005)

prof. dr. L.A. Aarden, hoogleraar Moleculaire immunologie, Amsterdam

Hoofden en Managers Medische Clusters

prof. dr. A.J. van der Eb,

Heelkundig Oncologische Disciplines

hoogleraar Fundamentele virologie, Leiden prof. dr. S.W.J. Lamberts,

prof. dr. B.B.R. Kroon, medisch clusterhoofd

hoogleraar Interne geneeskunde, Rotterdam

drs. J.J. Schoo,

prof. dr. B. Löwenberg, hoogleraar Hematologie, Rotterdam

manager zorg & bedrijfsvoering

prof. dr. C.J.L.M. Meijer,

Medische Oncologische Disciplines

hoogleraar Pathologische anatomie, Amsterdam prof. dr. C.J.M. Melief,

prof. dr. S. Rodenhuis, medisch clusterhoofd

hoogleraar Immunohematologie, Leiden

drs. J.J. Schoo,

prof. dr. H.M. Pinedo, hoogleraar Klinische oncologie, Amsterdam

manager zorg & bedrijfsvoering

prof. dr. F.H. Schröder, hoogleraar Urologie, Rotterdam

Diagnostische Oncologische Disciplines dr. M.J. van de Vijver,

prof. dr. G.N.J. Tytgat,

medisch clusterhoofd

hoogleraar Gastro-enterologie, Amsterdam prof. dr. P.C. van der Vliet,

P.E. Elsakkers, manager bedrijfsvoering

hoogleraar Fysiologische chemie, Utrecht International Scientific Advisory Board

Radiotherapie prof. dr. G.M.M. Bartelink,

prof. dr. J.R. Bertino,

medisch clusterhoofd

The Cancer Institute of New Jersey,

mr. B.R. van Meurs, manager bedrijfsvoering

New Brunswick, V.S. (tot juli 2005) mw. prof. dr. T. de Lange, Memorial Sloan Kettering Cancer Center, New York, V.S. (vanaf juli 2005)

Bestuur Medische Staf drs. P.F.E. Schutte,

prof. dr. R.A. Flavell,

voorzitter

Yale University School of Medicine, New Haven, V.S.

prof. dr. F.S.A.M. van Dam,

prof. dr. S. Hellman,

secretaris (tot september 2005)

University of Chicago, Chicago, V.S. prof. dr. W.G.J. Hol,

dr. L.G.H. Dewit,

University of Washington, Seattle, V.S.

dr. J.B.A.G. Haanen

prof. dr. J. Mendelsohn,

dr. W. Meinhardt H.J. Teertstra (vanaf september 2005)

MD Anderson Cancer Center, University of Texas, Houston, V.S. prof. dr. P. Nurse, Memorial Sloan Kettering Cancer Center, New York, V.S. prof. dr. R. Nusse, Stanford University/Howard Hughes Medical Institute, Stanford, V.S.

104

secretaris (vanaf september 2005)

Researchcoördinatie

mw. A.C. Dubbelman,

dr. H.G.A.M. van Luenen, manager bedrijfsvoering research

nurse practitioner dr. A.D.R. Huitema,

prof. dr. W.H. Moolenaar, laboratorium research coördinator

ziekenhuisapotheker/klinisch farmacoloog mw. dr. H.E.M. van Luijn,

drs. E.J. Vos,

ethica

manager klinische research

dr. W.J. Nooijen, klinisch chemicus

Hoofden Overige Diensten

mw. dr. mr. M.C. Ploem,

Facilitair bedrijf: mw. P.A.A.M. Tuyp (MBA)

gezondheidsjurist prof. Dr. M. Verheij,

Centrale kankerbibliotheek:

radiotherapeut

mw. drs. S. Bakker Dienst Informatievoorziening en Financiën:

drs. E.J. Vos, ambtelijk secretaris

Mw. C. Deckers Personeel en organisatie: E. de Wilde

Plaatsvervangende leden mw. dr. J.W. Baars,

Proefdieren:

internist

dr. M. Breuer PR & Voorlichting:

dr. M. van Beurden, gynaecoloog

mw. D. Cardozo

L.B.M.A. de Bruin,

Wetenschappelijke administratie: mw. drs. O. Dalesio

lekenlid prof. dr. F.S.A.M. van Dam,

Dienst automatisering: T. Canrinus (tot 1 december 2005),

psycholoog (tot 1 september 2005) H.H. Helgason,

H. Kruijt (ad interim per 1 december 2005)

internist (per 1 oktober 2005)

Verpleegkundige Commissie Klinische Research

E.P.M. Jansen, radiotherapeut

mw. A.C. Dubbelman, voorzitter

mw. mr. A.J.G.M. Janssen,

mw. C. Melgers mw. A. Nol

jurist

mw. R. van Ravensbergen

ziekenhuisapotheker/klinisch farmacoloog

mw. M. Vaalburg

mw. A.M.J. Nol- Boekel,

dr. C.H.W. Koks,

mw. C. Vreeken

nurse practitioner i.o.

mw. M. van Zanten

dr. B. Nuijen, ziekenhuisapotheker

Protocol Toetsingscommissie

prof. dr. J.H.M. Schellens,

ir. A.A.M. Hart,

internist

statisticus (voorzitter) dr. H. Boot,

Klachtencommissie patiënten

gastro-enteroloog (vice-voorzitter)

mr. R. Orobio de Castro, voorzitter

prof. dr. N.K. Aaronson,

mw. G.E.J. Moppi,

sociaal psycholoog

ambtelijk secretaris/klachtenbemiddelaar mw. dr. J.W. Baars

M.H. Bos, lekenlid

drs. L.M. Gualthérie van Weezel

dr. W.W. ten Bokkel Huinink, internist

ir. W. van Leeuwen drs. J.G. Salverda

dr. M.W.M. van den Brekel,

mw. B. Vos

KNO/hoofd-hals chirurg

mw. S. de Vries

mw. drs. O. Dalesio, methodoloog

105

Bijlagen Patiëntenraad NKI-AVL

Ondernemingsraad

mw. drs. A.M.G. Volp-Kortenhorst,

mw. G. van der Heide-Schoon,

voorzitter

voorzitter (tot 1 juni 2005)

drs. P. Beelaerts van Emmichoven, vice-voorzitter

mw. J.M. Zeef, voorzitter (per 1 juni 2005)

drs. W. Hutter,

drs. E.M. Bais,

secretaris H. Aalders

vice-voorzitter (tot 1 juni 2005) mw. G.C. Roodbergen,

mw. C. van Dierendonck-Ferwerda

vice-voorzitter (per 1 juni 2005)

mw. A. Haverkorn van Rijsewijk-Kleinhout S.J. Kok (tot 1 november 2005)

ir. A.A.M. Hart, secretaris

mw. drs. P.E. Sietsma

F. H. van der Ahé

mw. C. Himmelreich, ambtelijk secretaris

D. Atsma mw. drs. S. Bakker mw. M.F. Bos

106

Infectiepreventie commissie (IPC) W. Pauw,

P. Gravestein (per 1 juni 2005) mw. E.M. Groeneveld (tot 1 juni 2005)

arts microbioloog Slotervaartziekenhuis (voorzitter)

dr. F.B.L. Hogervorst

mw. C.T.M. van der Geest, adviseur infectiepreventie (secretaris)

J.W.R.M. Janssen mw. dr. S.H. Muller

dr. J.P. de Boer,

mw. A. van der Schors-Viersen (per 1 juni 2005)

internist E.C.J. Frank,

mw. dr. M. Snoek (per 1 januari 2005) dr. A. Sonnenberg (tot 1 juni 2005)

bedrijfsarts dr. J.J. Hage,

F.J. Vermij mw. B. Vos

plastisch chirurg

mw. drs. A. van Dijk,

dr. C.H. W. Koks, ziekenhuisapotheker/klinisch farmacoloog

ambtelijk secretaris

Slotervaartziekenhuis

Klachtencommissie personeel (KCP)

mw. I. Kruisland, leidinggevende OK-complex

N.S.A. van Gool, voorzitter

P.H.J. Vanca,

mw. C. van der Werf,

deskundige steriele medische hulpmiddelen mw. I. Verhaest,

vice-voorzitter

adviseur infectiepreventie

P.J.A. Krimpenfort

mw. B. Vos, leidinggevende facilitair bedrijf

mw. G.A.F.M. Nelissen L.C.J.M. Oomen

mw. C. Willems,

mw. mr. W.G. Nieman,

leidinggevende verpleegkundige

ambtelijk secretaris (per 1 juli 2005)

Commissie Meldingen Incidenten Patiëntenzorg (MIP)

Leden medische staf prof. dr. N.K. Aarsonson,

mw. C. Carstens

mw. B. Toff,

Psychosociale oncologie

voorzitter (per 1 september 2005) mw. G. van der Heide-Schoon,

Radiotherapie

voorzitter (tot 1 september 2005)

mw. dr. J.W. Baars,

mw. C. Biermans (tot 1 september 2005) prof. dr. G.C. de Gast (tot 1 september 2005)

Interne geneeskunde dr. P. Baas,

dr. W.W. ten Bokkel-Huinink

Pulmonologie

mw. A. van Giersbergen mw. K. ten Kate

dr. P.C. Baars, Nucleaire geneeskunde

mw. B.M.P. Aleman,

R. Gleijm

E.M. Bais,

R. Postma (per 1 augustus 2005) dr. M. van Beurden (per 1 augustus 2005)

Interne geneeskunde prof. dr. A.J.M. Balm,

mw. mr. W.G. Nieman, ambtelijk secretaris

KNO-heelkunde

prof. dr. G.M.M. Bartelink,

prof. dr. G.C. de Gast,

Radiotherapie prof. dr. J.H. Beijnen,

Interne geneeskunde

Farmacologie (Slotervaartziekenhuis) mw. J.S.A. Belderbos,

Tandheelkunde L.M. Gualthérie van Weezel,

Radiotherapie

Psychiatrie

A.P.E. Besnard, Radiologie

dr. J.B.A.G. Haanen, Interne geneeskunde

S. Gonggrijp,

dr. M. van Beurden,

R.L.M. Haas,

Gynaecologie dr. A. Bex,

Radiotherapie dr. J.J. Hage,

Urologie

Plastische chirurgie

dr. J.P. de Boer, Interne geneeskunde

mw. D.E.E. Hahn, Psychologie/seksuologie

dr. R.W. de Boer,

ir. A.A.M. Hart,

Klinische fysica Radiotherapie dr. W.W. ten Bokkel Huinink,

Biostatistiek dr. M.B. van Herk,

Interne geneeskunde

Klinisch fysica Radiotherapie

dr. J.M.G. Bonfrèr, Klinische Chemie

prof. dr. F.J.M. Hilgers, KNO-heelkunde

dr. W. Boogerd,

F.J.P. Hoebers,

Neurologie (Slotervaartziekenhuis) dr. H. Boot, Gastro-enterologie mw. dr. H.H. van Boven,

Radiotherapie (per juni 2005) dr. C.A. Hoefnagel, Nucleaire geneeskunde prof. dr. S. Horenblas,

Pathologie

Urologie

dr. M.W.M. van den Brekel, KNO-heelkunde

dr. J.M. Huitink, Anesthesiologie

dr. I.A.D. Bruinvis,

mw. K.E.A. de Jaeger,

Klinische fysica Radiotherapie D.R. Buitelaar,

Radiotherapie E.P.M. Jansen,

Anesthesiologie

Radiotherapie

B.N.F.M. van Bunningen, Radiotherapie

mw. dr. D. de Jong, Pathologie

dr. J.A. Burgers,

dr. J.M. Kerst,

Pulmonologie mw. J. ten Cate,

Interne geneeskunde C. Keijzer,

Anesthesiologie mw. dr. A. Cats,

Anesthesiologie (per december 2005)

Gastro-enterologie

Chirurgie

dr. F. van Coevorden, Chirurgie

mw. I. Kluijt, Klinische genetica

mw. H.M. Klomp,

mw. O. Dalesio,

W. Koops,

Biometrie

Radiologie

prof. dr. F.S.A.M. van Dam,

R. Kröger,

Psychologie

Radiologie

dr. E.M.F. Damen, Klinische fysica Radiotherapie

prof. dr. B.B.R. Kroon, Chirurgie

dr. L.G.H. Dewit,

dr. J.V. Lebesque,

Radiotherapie

Radiotherapie

mw. dr. W.J. van Driel,

mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen,

Gynaecologie

Epidemiologie

mw. G. Fons,

mw. dr. S. Linn, Interne geneeskunde

Gynaecologie

107

Bijlagen

108

mw. C.E. Loo,

dr. C.J. Schneider,

Radiologie mw. dr. A. Lukas,

Klinische fysica Radiotherapie dr. J.H. Schornagel,

Pijnbestrijding mw. dr. C.A.M. Marijnen,

Interne geneeskunde P.F.E. Schutte,

Radiotherapie (per maart 2005)

Anesthesiologie

E.A.H. Masselink, Radiotherapie

Mw. F. Sivro, Nucleaire Geneeskunde

dr. W. Meinhardt,

Dr. L.E. Smeele,

Urologie dr. L.M.F. Moonen,

KNO-heelkunde mw. dr. M.E. Smits,

Radiotherapie

Gastro-enterologie (per juni 2005)

mw. dr. S.H. Muller, Klinische fysica Radiotherapie

Dr. T. Stoppa, Anesthesiologie

dr. B.J. Mijnheer,

dr. J.C. Stroom,

Klinische fysica Radiotherapie mw. dr. P.M. Nederlof,

Klinische fysica Radiotherapie

Pathologie

Gastro-enterologie

dr. O.E. Nieweg, Chirurgie

dr. I.B. Tan, KNO-heelkunde

mw. dr. B.G. Taal,

dr. W.J. Nooijen,

H.J. Teertstra,

Klinische chemie mw. dr. H.S.A. Oldenburg,

Radiologie mw. dr. J.C.M. Theuws,

Chirurgie dr. F.A. Pameijer,

Radiotherapie A.P. Timmers,

Radiologie mw. R. van Pel, Pathologie (per juni 2005)

Tandheelkunde A.A.W.M. van Turnhout, Plastische chirurgie

J.L. Peterse,

dr. R.A. Valdés Olmos,

Pathologie dr. H.G. van de Poel,

Nucleaire geneeskunde mw. dr. L.J. van ’t Veer,

Urologie

Klinische genetica

F.J. Pos,

mw. dr. M.L.F. van Velthuysen,

Radiotherapie

Pathologie

dr. W. Prevoo,

dr. M. Verheij,

Radiologie dr. C.R.N. Rasch,

Radiotherapie S. Verhoef,

Radiotherapie

Klinische genetica

dr. P. Remeijer,

dr. V.J. Verwaal,

Klinische fysica RT

Chirurgie

prof. dr. S. Rodenhuis, Interne geneeskunde

Pathologie

dr. M.J. van de Vijver,

mw. J.M. Ronday,

mw. dr. ir. C. van Vliet-Vroegindeweij,

Anesthesiologie

Kllnisch fysicus Radiotherapie

mw. dr. N.S. Russell,

mw. dr. M. van der Weide,

Radiotherapie

Pijnbestrijding

dr. E.J.Th. Rutgers, Chirurgie

dr. ir. F.W. Wittkämper, Klinische fysica Radiotherapie

J.G. Salverda,

mw. L.A.E. Woerdeman,

Radiotherapie dr. J.J. van der Sande,

Plastische chirurgie dr. N. van Zandwijk,

Neurologie

Pulmonologie

prof. dr. J.H.M. Schellens, Interne geneeskunde

dr. F.A.N. Zoetmulder, Chirurgie

Buitengewone leden medische staf intern

dr. J. de Kraker,

mw. dr. A.H. Ackerstaff, KNO-heelkunde

Kinderoncologie, AMC dr. J. van der Lelie,

mw. S. Bakker, Bibliotheek

Hematologie, AMC F. de Nies,

mw. N. Bartlema,

Orthopedie, OLVG

Geestelijke verzorging mw. dr. E. Bleiker,

dr. M.H.J. van Oers, Hematologie, AMC

Psychologie (per juni 2005)

G.R. Schaap,

mw. W.A. Buikhuisen, Pulmonologie (per december 2005)

Orthopedie, AMC dr. M.L.J.F. Schröder,

prof. dr. M.P.M. Burger,

Neurochirurgie, Slotervaartziekenhuis

Gynaecologie dr. M.P. Copper,

(per september 2005)

KNO-heelkunde

Kinderoncologie, AMC

H.H. Helgason, Interne geneeskunde

I.S. Tjahja,

J. Sziros,

Neurochirurgie, Slotervaartziekenhuis

dr. F.B.L. Hogervorst, Pathologie pastor F.M.B.Th. Kortekaas,

Leden wete n s c h a p p e l i j ke staf

Geestelijke verzorging dr. F.H.M. Kroon, Kaakchirurgie

Sectie Celbiologie dr. A. Sonnenberg (sectieleider)

dr. P.F.J.M. Lohuis, KNO-heelkunde

dr. J.G. Collard dr. C. Jalink

mw. C.E. Loo,

dr. E. Roos

Radiologie mw. M.A.C. Lubsen-Brandsma,

Sectie Moleculaire Carcinogenese

Gynaecologie

prof. dr. R. Bernards (sectieleider)

dr. J.C. van Mourik, Chirurgie

dr. R. Beijersbergen dr. R. Kerkhoven

dr. H. Neering,

dr. A. Perrakis

Dermatologie

mw. prof. dr. T.K. Sixma

mw. M. Piek-den Hartog, Chirurgie

Sectie Cellulaire Biochemie

mw. dr. ir. M. Rookus, Epidemiologie (per juni 2005)

prof. dr. W.H. Moolenaar (sectieleider) dr. W.J. van Blitterswijk

mw. dr. S. Schagen,

dr. N. Divecha

Psychologie (per maart 2005)

dr. F. van Leeuwen

ir. H. van Tinteren,

dr. H. Ovaa

Biometrie E.J. Vos,

dr. M. Verheij

Researchmanager

Sectie Immunologie

P. Wever,

mw. prof. dr. J. Borst (sectieleider)

Medische microbiologie (tot mei 2004)

dr. H. Jacobs

mw. J. van der Zaag,

prof. dr. T.N.M. Schumacher

Geestelijke Verzorging

mw. dr. F.A. Vyth-Dreese dr. K. Weijer

Buitengewone stafleden medische staf extern

dr. J. Haanen

E.L.D. Angenot, Revalidatie, Revalidatiekliniek Amsterdam prof. dr. H.N. Caron, Kinderoncologie, AMC B.J.C.M. Hummelink, Neurologie Slotervaartziekenhuis

109

Bijlagen Sectie Moleculaire Biologie

J.G. Salverda

prof. dr. H.P.J. te Riele (sectieleider)

dr. C. Schneider

prof. dr. P. Borst

dr. J.C. Stroom

dr. J.J.M. Jonkers mw. dr. S. Linn (per 1 januari 2005)

mw. dr. J.C.M. Theuws prof. dr. M. Verheij

dr. H.G.A.M. van Luenen

mw. dr. C. Vrieling

Sectie Tumorbiologie

mw. dr. ir. C. van Vliet-Vroegindeweij dr. ir. F.W. Wittkämper

prof. dr. J.J. Neefjes (sectieleider) dr. R. Agami dr. M. Fornerod

Sectie Chirurgische Oncologie prof. dr. B.B.R. Kroon (hoofd)

dr. J. Hilkens

prof. dr. A.J.M. Balm (sectieleider)

dr. R.J.A.M. Michalides prof. dr. P.J. Peters

dr. M. van Beurden

dr. L. Oomen

dr. A. Bex

Sectie Moleculaire Genetica

dr. M.W.M. van den Brekel D.R. Buitelaar

prof. dr. M.M.S. van Lohuizen (sectieleider)

prof. dr. M.P.M. Burger

prof. dr. A.J.M. Berns dr. P. Krimpenfort

mw. J. ten Cate dr. F. van Coevorden

dr. D. Peeper

mw. dr. W.J. van Driel

mw. dr. M. Snoek

mw. G. Fons S. Gonggrijp

dr. O.E. Nieweg (sectiebestuur)

dr. J.J. Hage

Sectie Experimentele Therapie dr. A.H. Schinkel (sectieleider)

prof. dr. F.J.M. Hilgers

prof. dr. A.C. Begg

prof. dr. S. Horenblas

prof. dr. J.H.M. Schellens mw. dr. F.A. Stewart

mw. H.M. Klomp

mw. dr. L.J. van 't Veer

dr. F.H.M. Kroon

dr. M.J. van de Vijver

dr. W. Meinhardt J.H. van Mourik

dr. J.M. Huitink

Sectie Radiotherapie

dr. H.S.A. Oldenburg

prof. dr. G.M.M. Bartelink (sectieleider)

dr. H.G. van der Poel mw. J.M. Ronday

mw. B.M.P. Aleman mw. J.S.A. Belderbos

dr. E.J.Th. Rutgers

dr. R.W. de Boer dr. I.A.D. Bruinvis

dr. L.E. Smeele dr. P.F.E. Schutte

B.N.F.M. van Bunningen

dr. I.B. Tan A. Timmers

dr. E.M.F. Damen dr. L.G.H. Dewit

A.A.W.M. van Turnhout

R.L.M. Haas ir. A.A.M. Hart

dr. V.J. Verwaal

prof. dr. M.B. van Herk

dr. F.A.N. Zoetmulder

mw. L.A.E. Woerdeman

F.J.P. Hoebers mw. K. De Jaeger

Sectie Medische Oncologie

E.P.M. Jansen

prof. dr. S. Rodenhuis (hoofd)

dr. J.V. Lebesque mw. dr. C.A.M. Marijnen

mw. dr. J.W. Baars dr. P. Baas

E.A.H. Masselink

E.M. Bais

dr. B.J. Mijnheer

prof. dr. J.H. Beijnen dr. J.P. de Boer

dr. L.M.F. Moonen

110

F.J. Pos

dr. W.W. ten Bokkel Huinink

dr. C.R.N. Rasch dr. P. Remeijer

dr. W. Boogerd dr. H. Boot

mw. dr. N.S. Russell

dr. J.A. Burgers

mw. dr. A. Cats

R. Kröger

prof. dr. G.C. de Gast

mw. C.E. Loo

L.M. Gualthérie van Weezel

mw. dr. S.H. Muller

dr. J.B.A.G. Haanen dr. A.D.R. Huitema

mw. dr. P.M. Nederlof dr. W.J. Nooijen

dr. J.M. Kerst

dr. F.A. Pameijer

mw. dr. S.C. Linn mw. dr. A. Lukas

mw. R. van Pel J.L. Peterse

dr. H. Neering

mw. F. Sivro

dr. J.J. van der Sande prof. dr. J.H.M. Schellens

dr. R.A. Valdés Olmos dr. O. van Tellingen

dr. J.H. Schornagel

mw. dr. L.J. van ’t Veer

mw. M.E. Smits mw. dr. B.G. Taal

dr. S. Verhoef mw. dr. M.L.F. van Velthuysen

mw. dr. M. van der Weide dr. N. van Zandwijk

Sectie Psychosociaal Onderzoek en Epidemiologie prof. dr. N.K. Aaronson (sectieleider)

Sectie Diagnostische Oncologie

prof. dr. F.S.A.M. van Dam

dr. M.J. Van de Vijver (sectieleider) P.E. Baars

prof. dr. W.H. van Harten mw. prof. dr. ir. F.E. van Leeuwen

A.P.E. Besnard

mw. dr. M.A. Rookus

mw. dr. H.H. van Boven dr. J.M.G. Bonfrèr

Sectie Biometrie

mw. dr. D. de Jong dr. K. Gilhuijs

mw. O.B. Dalesio (sectieleider) H. van Tinteren

dr. C.A. Hoefnagel dr. F.B.L. Hogervorst mw. I. Kluijt W. Koops

Stichting Patiëntenzorg Nederlands Kanker Instituut De Stichting Patiëntenzorg NKI-AVL stelt zich ten doel extra persoonlijke zorg aan patiënten en verplegend personeel te geven in de meest uitgebreide zin. De Stichting telt circa vijftig vrijwilligers. Financiële bijdragen zijn zeer welkom op rekening 43.42.19.002 (ABN-AMRO Bank) of 59.14.406 (Postbank), ten name van Stichting Patiëntenzorg Nederlands Kanker Instituut. Bestuur: mw. drs. H.F. Kaan-Trouw, voorzitter mw. G.B. Leupen-Ortmanns, secretaris mw. B. van Helden-Pathuis, penningmeester Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut De Vereniging Het Nederlands Kanker Instituut telde eind 2005 circa 3.500 leden. Het lidmaatschap van de vereniging staat open voor iedereen die de behandeling van kankerpatiënten en het wetenschappelijk kankeronderzoek in het Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis wil steunen. Aanmelden: afdeling PR & Voorlichting, telefoon 020 – 512 28 50.

111

Colofon Coördinatie en (eind)redactie Afdeling PR & Voorlichting, NKI-AVL (Ramona Pauwels) Fotoverantwoording Audiovisueel Centrum, NKI-AVL KopArt, Amstelveen Ontwerp KopArt, Amstelveen Prepress en druk Zwaan printmedia, Wormerveer

112

Patiëntenzorg


Onderwijs


Jaarverslag 2005

NKI-AVL

T 020 512 9111 I www.nki.nl

Jaarverslag 2005


Research

Patiëntenzorg


Onderwijs


Jaarverslag 2005

NKI-AVL

T 020 512 9111 I www.nki.nl

Jaarverslag 2005


Research

Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis

Recommend Documents