Redactie: G. Boswijk J. Bal G. Honing A.T. van de Pol H.J. Polinder A. Schuiteman Eindredactie en Redactiesecretariaat: J. Bal Van Goghstraat 3 8072 JW Nunspeet
[email protected] Advertenties, donaties giften en bezorging: A. Schuiteman, Veldweg 42 8071 BG Nunspeet Tel. 0341-253620
[email protected] Verschijning: 4 nummers per jaargang minimumoplage 500 Bankrekeningnummer: 38.75.53.509 t.n.v. Contactblad“Het Meetsnoer” SGP-Kiesvereniging Secretariaat: C. Hofman Eeckelhagen 17 8071 ZR Nunspeet Tel.: 0341-263053
[email protected] Penningmeester: A. Schuiteman, Veldweg 42 8071 BG Nunspeet Bankrek.: 34.75.73.568 t.n.v. SGP-Kiesvereniging SGP-Jongerenvereninging Cornel Kok, Pangelerweg 4 8071SR Nunspeet Tel.0341-253550 Bankrek.: 38.75.07.973 t.n.v. SGP-Jongerenvereniging Secretariaat: Hanco Folmer Erica 10 8084RL ‘t Harde
[email protected]
Het Meetsnoer Contactblad voor de leden van de SGP Kies- en Jongerenvereniging in Nunspeet
jaargang 29, nummer 3 - December 2013
Inhoud Pagina: 3 Redactioneel 3 Meditatie 5 Van de kiesvereniging Appel op de christelijke barmhartigheid 7 13 Dhr. J.W.D. Nijkamp 15 Leven toevoegen aan de jaren 21 Harm Jan Polinder 24 Jezus leeft 25 Uit de provincie 28 Uit de fractie 29 Verslag bezoek gemeentehuis 31 En passant
SGP
DRIES BANDENSERVICE
Hullerweg 116 Amperestraat 8 8071 PH Nunspeet Tel. 0341 - 264545 Fax. 0341 - 253085
Mob. 06 - 50652245
Wij leveren en monteren alle soorten banden voor uw auto, vrachtwagen, landbouwvoertuigen, shovel en motorfiets.
Administratieve en fiscale dienstverlening op maat De Veluwse Associatie biedt u ondersteuning bij het administratieve en fiscale proces. Onze praktijkgerichte experts verzorgen een totaalpakket op maat, zowel voor uw bedrijf als u privé, waarbij úw belang altijd voorop staat.
BELASTING- EN BEDRIJFSADVISEURS
Waterweg 3, Postbus 123,123, 80708070 AC Nunspeet, Telefoon (0341)0341 25 18433100, 14, fax (0341) 25 63 54 Galvaniweg 8b, Postbus AC Nunspeet, Telefoon Fax 0341 433707
De Veluwse Associatie heeft vestigingen in Ermelo_Harderwijk, Nunspeet en Nijkerk.
www. vel uws e -a s s oc ia tie .nl 2
Nummer 3- December 2013
Redactioneel
Beste lezers,
‘Terug van weggeweest’, zou je kunnen zeggen ja. Mijn voorganger, Dirk van Hoef, zeg ik dank voor wat hij al die jaren voor ons SGP-blad heeft gedaan. Middenin de voorbereidingen voor de Gemeenteraadsverkiezingen D.V. 19 maart 2014 schrijf ik dit voorwoord voor nummer 3 van de 29ste jaargang. Het volgende nummer zal geen nummer 4 van die jaargang zijn. Buiten lijkt het wat te sneeuwen. Witte sneeuw. Laat dat symbool zijn van de genade op grond van het Middelaarsbloed waar we als SGP’ers van en uit leven en laat dat ook de kern van onze boodschap zijn. Als u dit leest is het Advent. Verstaat gij ook… Te midden van alle verwarring en verdriet: Immanuel. Als ik dit stukje schrijf is de begrotingsbehandeling weer achter de rug (lees erover) en enkele dagen geleden is de kandidatenlijst voor de Gemeenteraadsverkiezingen vastgesteld. Gelukkig zijn er weer mensen –en vooral ook de jongeren mogen we hier noemen- die zich willen inzetten voor politiek in gehoorzaamheid aan Gods Woord. De laatste hand wordt momenteel gelegd aan het
Meditatie
Micha’s adventverlangen
“Maar ik zal uitzien naar den HEERE, ik zal wachten op den Gods mijns heils; mijn God zal mij horen.“ Micha 7:7
Micha profeteerde in de dagen van Jotham, Achaz en Hiskia. We horen hem in eerste gedeelte van dit hoofdstuk klagen over de verdorvenheid van het volk. Het is verschrikkelijk. Er is sprake van een algemene verdorvenheid onder groot en klein. Zou het vandaag beter zijn? Ook nu is er is niemand die goed doet. Het is echter niet zo moeilijk om de verdorvenheid van anderen aan te wijzen. Micha staat er niet boven. Hier ontmoeten wij een man die zijn eigen verdorvenheid had leren kennen. Hij zegt in het negende vers: ‘Ik zal des HEEREN gramschap dragen, want ik heb tegen Hem gezondigd; totdat Hij mijn twist twiste, en mijn recht uitvoere; Hij zal mij uitbrengen aan het licht; Het Meetsnoer - Nunspeet
Tekst: J. Bal
verkiezingsprogramma. De SGP-Jongeren loodsten eenentwintigelf jong en oud het gemeentehuis in, zodat onze leden van dichtbij kennismaakten met onze gemeentelijke organisatie. De campagnecommissie heeft mooie dingen op touw staan. Veel werk wordt verzet door onze vertegenwoordigers. Bidt u voor hen? Er hebben wat verschuivingen plaatsgevonden aan de ronde tafel in de raadszaal. We zijn heel benieuwd naar de uitslag van de komende verkiezingen. Geve de Heere dat onze mensen gelijke of grotere kans krijgen onze gemeente te sturen naar het Meetsnoer van Gods Woord. Er staan weer heel wat letters in dit blad. Met dank aan de schrijvers. Ik vind het altijd weer wat vreemd dat in een voorwoord al die artikelen moeten worden genoemd. Dus doe ik het eens niet. Mag ik u uitnodigen gewoon ongegidst de reis door dit nummer aan te vangen? Nog even iets. Schrijvers van ons blad vallen weg. Dan wordt het moeilijk voldoende stof binnen te krijgen… Voel(t) u/jij ‘m al…? Gezegende Kerstdagen en een werkelijk gelukkig 2014 toegewenst! Tekst: ds. A. Schot ik zal mijn lust zien aan Zijn gerechtigheid’. Micha heeft leren blikken in spiegel Gods heilige wet. Dan gaat een mens gebukt onder zijn eigen zonde. Deze profeet mocht daarbij ook buigen onder Gods recht. Hij had Gods gramschap verdiend en zou die gramschap ook dragen. In die weg van buigen mocht er ook een uitzien zijn tot de God zijns heils. Hij kon God wel vrijlaten, maar Hem niet loslaten. Is dat ook uw leven geworden lezer? ‘Maar ik zal uitzien’. De kanttekenaar verduidelijkt: ‘de wacht houden’. De profeet is hier woordvoerder van de Kerk. Ambtsdrager en volk beleven hier hetzelfde. Een voorrecht als we elkaar zo mogen verstaan. De Heere laat aan Zijn komst een wachtenstijd voorafgaan. Hij komt niet op onze tijd. Wat kan wachten soms lang duren. ‘Mijn ziel, vol angst en zorgen, Wacht sterker op den HEER’, dan wachters op den morgen; Den morgen, ach, wanneer?’ Hoe velen lossen het niet zelf op als de Heere op Zich 3
J.P. Broekhovenstraat 23 • Elburg t (0525) 68 26 67
www.jachtbouwloedeman.nl
De specialist in de wijde regio!
teakdekken • interieurverzorging • electronica • tuigage • verbouw • nieuwbouw • buitenbetimmeringen • onderhoud • watersportwinkel
4
Nummer 3- December 2013
laat wachten. Wat blijkt daaruit dat het hen nooit werkelijk om de HEERE te doen is geweest. Iemand die het werkelijk om HEERE te doen is blijft uitzien al moeten ook Gods kinderen hier beschamende lessen in leren. Denk aan de geschiedenissen van Abraham. Uit hem zou de Messias voortkomen, maar Abrahams ongeloof hield God zo verdacht. De Heere kwam niet mee in weg van Hagar. Eigen wegen werden afgebroken om te leren uitzien. Uitzien is biddend waken, zoals een wachter op de muur. Het is geen lijdelijkheid, maar scherp opletten. Zien wij zo uit naar de komst van Christus in het hart? Dan sta je mee op en ga je meer naar bed! Uitzien doen wij naar een persoon, die beloofd heeft te komen. Of van wie wij weten dat komen zal. ‘Naar den HEERE’. Hier zien we om wie Micha het te doen is. Het gaat hem om de HEERE Zelf. Nee, het gaat hem niet alleen om beschutting voor zijn vijanden. Alleen Zijn komst kan Micha’s heil volmaken. Dat komt ook tot uitdrukking in de naam, waarmee hij de HEERE noemt: ‘Ik zal wachten op de God mijns heils’. Heil wil zeggen heling. De profeet heeft dus een Heelmeester nodig. Dat kan niemand anders zijn dan de Beloofde der vaderen. Wat moet er dan geheeld worden? Daar zijn bijvoorbeeld de wonden, die de zonden geslagen hebben. Daar zijn de breuken tussen God en de ziel vanwege de ongerechtigheid. Micha was geen man zonder Christuskennis. Hij zegt in het veertiende vers: ‘Gij dan, weidt Uw volk met Uw straf, de kudde Uwer erfenis, die alleen woont in het woud, in het midden van een vruchtbaar land; laats ze weiden in Basan en Gilead, als in de dagen van ouds.’ De profeet ziet hier Christus Zijn
Herdersambt bedienen. Maar het gaat die in zichzelf dwalende schapen om de persoonlijke toepassing. Gods volk blijft een adventsvolk. ‘Mijn God zal mij horen’. Horen heeft hier de betekenis van verhoren. Micha’s uitzien is dus een gelovig uitzien. Zijn verwachting is een levende verwachting. Hij gelooft ook dat God Hem verhoren zal. Hier zien we dat ook in de toevluchtnemende daad van het zaligmakend geloof zekerheid ligt. Ondanks het gemis, een krachtig getuigenis. Hoe durft een missende profeet hier zo te spreken? Hij richt zich hier namens de Kerk tot de wereld. ‘Verblijdt u niet over mij, o mijn vijandin!’ Eer de zaak opgelost is, mag de vijand horen, wat de Kerk aan haar God heeft. Waaraan heeft Micha dit houvast? Gods trouw over zijn volk is een onbezweken trouw. Hij, Die zonde van de onbekeerden straft, gaat ongerechtigheid van Zijn erfenis voorbij. We lezen in vers 18: ‘Wie is een God gelijk Gij, Die de ongerechtigheid vergeeft, en de overtreding van het overblijfsel Zijner erfenis voorbijgaat? Hij houdt Zijn toorn niet in eeuwigheid, want Hij heeft lust aan goedertierenheid’. Hoe is dit mogelijk? Dat kan alleen omdat Christus de hitte van Gods gramschap heeft geblust voor het overblijfsel Zijner erfenis. Micha weet niet hoe HEERE horen zal. De tijd, de wijze, de mate enz. is verborgen. Het geloof laat de HEERE daar vrij in. Micha schrijft de HEERE niet voor. Welnu, zulken zullen niet beschaamd uitkomen. Daar zal een keer op volgen: ‘ Lof zij den God van Israel, de Heer’ Die aan Zijn erfvolk dacht, Die door Zijn liefderijk bestel, verlossing heeft teweeg gebracht’.
Van de kiesvereniging Het jaar 2013 nadert alweer met rasse schreden zijn einde. Zo sta je aan het begin van een nieuw jaar en vergaderseizoen en even later ligt het nagenoeg weer achter je. Als bestuur van de plaatselijke kiesvereniging hebben we na de zomer in september weer onze eerste vergadering gehad. Vervolgens vergaderden we elke maand. Hoge prioriteit had het samenstellen van de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen op D.V. 19 maart 2014. De voorbereidingscommissie (bestuursleden Elspeet en Nunspeet + fractieleden) heeft veel werk verricht, waarvoor bij dezen dank, met als resultaat een complete lijst met namen waarop u uw stem uit kunt brengen volgend jaar. Op het moHet Meetsnoer - Nunspeet
ment dat u dit leest is de lijst reeds voorgelegd aan de leden en hoogstwaarschijnlijk ook zonder enige aanpassing goedgekeurd. En nu maar hopen op minimaal hetzelfde aantal zetels in de gemeenteraad als we nu hebben. Tevens is er al nagedacht over en zijn er diverse gesprekken gevoerd met een eventueel door de SGP te leveren wethouder. Dat er na de verkiezingen een SGP wethouder komt is echter nog lang niet zeker. Ook al zou de SGP de grootste partij in Nunspeet worden, dan nog kunnen er combinaties gevormd worden waardoor de SGP wat wethouder betreft buiten de boot valt. 7 december jl. is het verkiezingsprogramma van de Nunspeetse SGP gepresenteerd. Let ook op de andere 5
trouwreportages - portret- en kinderfoto’s - groepsfoto’s pasfoto’s - eigen lijstenmakerij
6
Nummer 3- December 2013
vormen van publiciteit van onze SGP! De Permanente Campagne Commissie is alweer een jaar bezig met de voorbereidingen voor de verkiezingen. Er staan mooie dingen op stapel…! Begin 2014 hopen we als SGP-Kiesvereniging Nunspeet-Hulshorst en SGP-jongeren Nunspeet op één avond onze jaarvergadering te houden. Na afloop is er gelegenheid –onder het genot van een hapje en een drankje- informeel van gedachten te wisselen en afscheid te nemen van ex-bestuursleden. De datum, D.V. 13 februari, kunt u alvast in uw agenda noteren. Uiteraard hopen we als bestuur weer op een mooie opkomst. Gezien de vele activiteiten die door diverse stichtingen etc. georganiseerd worden, doen we het met de organisatie van avonden even wat rustig aan. Mocht u een goed idee hebben, geef ons dat dan door. Na de verkiezingen op 19 maart kunt u in de Veluvine de uitslagen en uitkomst van de verkiezingen bijwonen. Tegenwoordig mag u uw vrouw meenemen… Het wordt namelijk wel wat laat. Om u, als lid van de SGP Kiesvereniging NunspeetHulshorst, eenvoudig, snel en doelgericht van informatie te kunnen voorzien hebben we als bestuur besloten van zo veel mogelijk (liefst alle!!) leden het E-mailadres op te vragen.
Bij dezen dus de dringende oproep om uw mailadres door te geven aan:
[email protected] Als bestuur zeggen wij u alvast dank voor uw medewerking. Echt heel belangrijk! Veel christenen zijn nog geen SGP-lid. De bestuursleden proberen daar wat aan te doen. Ook u/jij als lid kunt ervoor zorgen dat anderen zich aanmelden. Sein gewoon ons als bestuursleden in als je iemand warm gemaakt hebt, en we maken het rond. Hierna leest u kort iets over de startavond van ons Nunspeete SGP-seizoen. Opening met zorg 8 oktober jl. was de start van het SGP-seizoen 20132014. Na de opening door de voorzitter van de Kiesvereniging, de heer J. de Haan, gingen twee experts voor de ca. 60 aanwezigen (ook veel jongeren) in op ontwikkelingen in de zorg: Prof. Dr. J.J. Polder en de heer J.W.D. Nijkamp (RST). Van beide sprekers zijn artikelen in dit Meetsnoer opgenomen zodat u zich een beeld kunt vormen van hun bijdrage. Duidelijk is dat we iets aan de zorgkosten zullen moeten doen, omdat de financiële druk te groot wordt. Na de pauze wisselde het publiek met de sprekers van gedachten o.l.v. forumleider M. Slootweg. Een waarde(n)volle avond.
Appel op de christelijke barmhartigheid Door de vergrijzing staat de toekomst van de gezondheidszorg onder druk. Er is meer geld nodig en meer personeel. Toch redden we het daarmee niet. De gezondheidszorg heeft vooral mensen nodig die innerlijk bewogen zijn met hun kwetsbare medemens. Stakende huisartsen, ongeruste pgb-houders, sprakeloze logopedisten. Er gaat geen dag voorbij of de gezondheidszorg is in het nieuws. Veel mensen maken zich zorgen: “Als ik later oud ben, wordt er dan nog wel voor mij gezorgd?” En in Den Haag worden stevige debatten gevoerd over de betaalbaarheid van de zorg. Waar moet het met de gezondheidszorg heen? Misschien ligt het antwoord wel in het verleden. Waar komt de gezondheidszorg vandaan? Terugblik De gezondheidszorg vindt haar oorsprong in de christelijke barmhartigheid. In de Bijbel lezen we hoe Dorkas voor de weduwen in Joppe zorgde (Hand. 9). En wie kent niet de verhalen over de eerste christenen die barmhartigheid bewezen aan iedereen die in nood zat of zorg nodig had: zieken en zwakken, Het Meetsnoer - Nunspeet
Tekst: Johan Polder
weduwen en wezen, slaven en gevangenen. Met de daad van barmhartigheid bevorderden zij zo krachtig het Evangelie dat Licinius, keizer van Rome in de jaren 308-324, de christenen verbood om nog langer vriendelijkheid te bewijzen. Tevergeefs. Vanuit de christelijke kerk ontstonden in de loop der eeuwen allerlei initiatieven om zieke mensen te genezen en kwetsbare ouderen te verzorgen. Professor Querido heeft in zijn gelijknamige boek prachtig beschreven hoe de “Godshuizen en gasthuizen” de grondslag hebben gelegd voor de huidige gezondheidszorg. Soms herken je dat nog aan de naam. Bijvoorbeeld bij het Diakonessenhuis in Utrecht of bij het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam. Maar die namen zijn eigenlijk niet veel meer dan echo’s uit een ver verleden. In de twintigste eeuw is de gezondheidszorg in een rap tempo weggegroeid van haar levensbeschouwelijke oorsprong. Met de successen van de medische wetenschap en de professionalisering van de zorg werden alle levensbeschouwelijke aspecten en herkenningspunten weggefuseerd achter smaakloze fantasienamen als Careyn, Rivas Zorggroep en Haga7
UW D A H HIER IE T N E T ADVER STAAN! EN KUNN
Maakt hoogtepunten compleet! | bungalowpark | www.pineta.nl | Nunspeet | T (0341) 26 00 26 | receptie | | lekker eten | bungalowpark | cursus | Oud-Hollandse spelen | bruiloft | receptie | vergadering | | bruiloft | www.stolpenheim.nl | Nunspeet | T (0341) 27 47 27 | Tot ziens! |
Snelliusstraat 16 3846 BT Harderwijk tel: 0341-412724 fax: 0341-412725
[email protected]
www.jozua-aanhangwagens.nl
8
Nummer 3- December 2013
Ziekenhuis. De twintigste eeuw bracht meer medische kennis dan alle eeuwen ervoor. Welvaart en gezondheid stegen tot een hoogte waarvan onze voorouders zich geen enkele voorstelling hadden kunnen maken. Zoals wij nauwelijks meer in staat zijn om af te dalen in de diepte van het leed door kindersterfte, ziekte en armoede dat honderd jaar geleden geen enkel gezin voorbij ging. Geert Mak heeft indrukwekkend beschreven hoe “De eeuw van zijn vader” voor alle lagen van de bevolking gezondheid, welvaart en geluk heeft gebracht. Maar de twintigste eeuw bracht ook ondankbaarheid, hedonisme en een ieder- voor-zichmentaliteit. Het was de eeuw waarin “God verdween uit Jorwerd”. En uit de rest van Nederland. En met het verdwijnen van de kerk uit de samenleving werd de zorg voor zieken, zwakken en ouderen steeds meer tot de verantwoordelijkheid van de overheid gerekend. De zorgverzekering deed zijn intrede en nam de rol van de diaconie in de financiering van de zorg over. Een partij als de SGP zag dat met lede ogen aan, maar kon deze ontwikkeling op geen enkele manier tegenhouden. De woorden van ds. G. H. Kersten klinken negentig jaar na dato slechts als een verre echo: “Verzekering rooft Gods eer en schaadt ons zieleleven. Gods kerk schuwe dan de verzekering, de wereldsche carricatuur van wat alleen in de kerk naar waren aard der liefde zijn kan: Draagt elkanders lasten.” Mede door de medische doorbraken werd de twintigste eeuw gekenmerkt door grote epidemiologische en demografische veranderingen. Infectieziekten verdwenen naar de achtergrond, welvaartsziekten traden naar de voorgrond. De sterftecijfers daalden voor alle leeftijdsgroepen en de levensverwachting verdubbelde van veertig naar tachtig jaar. Het geboortecijfer steeg na de oorlog explosief en daalde onverwacht en ongedacht na de komst van de anticonceptiepil. De dubbele vergrijzing deed haar intrede: in een rap tempo komen er steeds meer ouderen, die ook nog eens steeds ouder worden. Vijf ontwikkelingen Dit jaar is de eerste lichting van de naoorlogse geboortegolf 65 jaar geworden. Met deze babyboomers staan we op de drempel van een nieuwe tijd. Nieuw, omdat het nog nooit eerder voorkwam dat het aandeel van ouderen in de bevolking procentueel toeneemt terwijl de beroepsbevolking krimpt. Nieuw, omdat dit in geen enkel ander land eerder is voorgekomen. Nieuw, omdat steeds meer mensen een groter wordend beroep doen op pensioenfondsen en zorgvoorzieningen, terwijl het economische draagvlak om Het Meetsnoer - Nunspeet
dat te bekostigen smaller wordt. Op die drempel van een nieuwe tijd kijken we in het verleden als in een spiegel. Bilderdijk zei het al: “In het verleden ligt het heden, in het nu wat worden zal.” Wat zien we zoal in de spiegel die historische ontwikkelingen ons voorhouden? Ten eerste dat de levensverwachting verder zal toenemen. Die stijging is de laatste jaren steeds groter geworden. Iedere week komt er een weekend bij. De verwachting is al uitgesproken dat de helft van alle meisjes die na 2000 werden geboren haar honderdste verjaardag zal vieren. Ten tweede zien we dat Nederland tegelijkertijd gezonder en zieker wordt. Dat komt doordat we steeds meer ziekten ontdekken en er steeds meer aan die kwalen gedaan kan worden. Hart- en vaatziekten vormen een goed voorbeeld. Sinds de jaren zeventig is de sterfte aan hart- en vaatziekten continu gedaald, met als gevolg dat niet alleen de levensverwachting toenam, maar ook het aantal chronische hartpatiënten. En door de toegenomen aandacht en betere medische mogelijkheden waren er nog nooit zo veel diabetespatiënten als in 2011. Een trend die versterkt wordt door onze ongezonde leefstijl met weinig beweging en overmatig eten. Maar door de medische vooruitgang kunnen diabetespatiënten ook steeds beter behandeld worden, waardoor ze veel minder ongemak van hun ziekte ervaren, zich gezonder voelen en langer leven. Maar daardoor neemt hun kans om dement te worden weer toe. En wat te denken van eenzaamheid? Nu al voelt één op de drie ouderen zich eenzaam, maar dat is niets vergeleken bij de toekomst. Het gevolg van al die in elkaar grijpende technologische en epidemiologische ontwikkelingen is tweeledig: steeds meer Nederlanders worden in goede gezondheid ouder, en tegelijkertijd neemt het aantal eenzame, kwetsbare en demente bejaarden in de komende tien jaar met minimaal de helft toe. Wat we ten derde zien, is dat de verschillen in gezondheid eerder groter dan kleiner zullen worden. Nu al leven lager opgeleiden gemiddeld zeven jaar korter, zijn ze vaker ziek en ervaren ze veel meer beperkingen ten gevolge van allerlei ziekten en aandoeningen. Er is geen enkele aanwijzing dat deze gezondheidsachterstanden kleiner worden. Voor de komende jaren moeten we er daarom serieus rekening mee houden dat de maatschappelijke tegenstellingen tussen gezonden en zieken, en tussen kansrijke en kansarme mensen groter zullen worden. Zeker als de politieke wind nog een poosje uit de liberale hoek blijft waaien. Ten vierde zullen de zorgvragers steeds meer op zichzelf en hun naaste omgeving aangewezen zijn. Ze 9
ook na de openhuisdagen van harte welkom!
Ruime keuze in: theologische boeken bijbels | cd’s | dagboeken romans | kinderboeken wenskaarten
OPEN HUIS
Wij zijn geopend op:
Een boek dat je pakt...
maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag
13.30 9.30 9.30 9.30 9.30 9.00 -
18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 21.00 uur 17.00 uur
D.V. 16, 17 & 18 februari 2012
Laan 15 | 8071 JG Nunspeet T. (0341) 25 05 93
Wij stellen het bijzonder E.
[email protected] I. www.boekhandeldebeukelaar.nl op prijs om u in onze nieuwe winkel te movoorheen Boekhandel Bredeweg | webshop: www.boekhandeldebeukelaar.nl gen verwelkomen! Voor iedere klant is er een Pascalweg 12 8071 SE Nunspeet waardevolle attentie. Telefoon 0341-264146 Fax 0341-264742 Mobiel 06-53376298
PS: Natuurlijk bent u ook na de openhuisdagen van harte welkom!
Bankrelatie: Rabobank Nunspeet Rek.nr. 34.75.70.577 K.v.K. Harderwijk 08009357
Wij zijn geopend op:
Een boek dat je pakt...
maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag
13.30 9.30 9.30 9.30 9.30 9.00 -
18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 21.00 uur 17.00 uur
Laan 15 | 8071 JG Nunspeet T. (0341) 25 05 93 E.
[email protected] I. www.boekhandeldebeukelaar.nl
voorheen Boekhandel Bredeweg
|
webshop: www.boekhandeldebeukelaar.nl Harderwijkerweg 205 Hulshorst t. (0341) 25 30 53 www.schildersbedrijfbartpul.nl
10
Nummer 3- December 2013
worden sneller uit het ziekenhuis ontslagen en steeds vaker zullen operaties in dagbehandeling plaatsvinden. Ouderen blijven bovendien langer zelfstandig wonen, omdat in de ouderenzorg de scheiding van wonen en zorg wordt doorgevoerd en er in verzorgingshuizen niet genoeg plaats is voor de toestroom van al die bejaarden. De zorg zal daarom steeds meer op buurt- en wijkniveau worden georganiseerd, en de burgerlijke gemeente krijgt daar een steeds grotere rol in. In de spiegel van het verleden zien we ten vijfde nog een cruciale ontwikkeling, namelijk dat de zorguitgaven onverstoorbaar zullen blijven toenemen. Sinds 1970 groeit de zorg gemiddeld met 4 à 5 procent per jaar. En hoewel minister Schippers met het veld heeft afgesproken dat die groei de komende jaren niet hoger dan 2,5 procent mag zijn, is er geen enkele reden waarom de stijging minder dan 4 of 5 procent zal zijn. We worden immers niet alleen gezonder, maar ook ouder en zieker. En de medische vooruitgang draagt steeds meer nieuwe mogelijkheden aan, waarmee ook steeds weer nieuwe patiëntengroepen geholpen kunnen worden, en mensen nog weer ouder worden. Op dat uitbreidende zorgaanbod zit nauwelijks een rem. Patiënten willen graag de nieuwste behandeling en verzekeraars laten het wel om hun verzekerden tegen zich in het harnas te jagen. Bovendien hebben zij ook baat bij een zo groot mogelijke omzet. Marktwerking kan aan dit alles weinig veranderen. Integendeel. Een markt zoekt zijn eigen weg. Marktwerking gaat over individuele zorgaanbieders en zorginstellingen die met verzekeraars afspraken kunnen maken, en onder bepaalde condities kan daar heel goede zorg uit voortkomen. Maar wat een markt niet kan, is zich conformeren aan een ministeriële doelstelling om de totale zorguitgaven te beperken. Het enige wat de minister kan doen is het pakket verkleinen of de eigen betalingen vergroten. In beide gevallen worden de collectieve uitgaven lager en gaan de mensen meer zelf betalen. De hoop is dan dat mensen daardoor minder zorg gaan gebruiken. Maar de wetenschappelijke literatuur biedt daarvoor geen enkel houvast. Als mensen al minder zorg gaan gebruiken, zijn dat juist de mensen die de zorg het meest nodig hebben. Met als gevolg dat de dreigende tweedeling die we bij de derde trend al signaleerden alleen maar wordt versterkt. Drie dilemma’s Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de toekomstige organisatie en financiering van de gezondheidszorg? Als we daarover nadenken, stuiten we op drie Het Meetsnoer - Nunspeet
dilemma’s die zo fundamenteel zijn, dat elke discussie hierop terug te voeren valt. Het eerste is het dilemma van de arbeidsmarkt. We kunnen het ons haast niet indenken, maar stel nu eens dat de economie de komende decennia met 4 procent per jaar zal groeien. We hebben dan voldoende geld om de gezondheidszorg te financieren. Maar er ontstaat een ander probleem: we hebben niet de mensen om de zorg te verlenen. Per twee zorgverleners moet er een derde bijkomen, maar iedereen moet elders aan de slag om die economische groei te realiseren. De beroepsbevolking wordt immers kleiner. Meer voor de hand ligt dat de economie nog wel een poosje blijft kwakkelen. Maar dan ontstaat het omgekeerde probleem. Vanwege allerlei zij-instromers is er voldoende personeel, maar door het ontbreken van de economische groei hebben we geen geld om ze te betalen. Of het nu goed of slecht gaat met de economie: de gezondheidszorg komt in beide gevallen in de problemen. In het verleden konden we dit oplossen doordat steeds meer vrouwen gingen werken. Wat we van het tweeverdienerschap ook vinden, het heeft wel enorm bijgedragen aan de economische groei en aan de uitbouw van de gezondheidszorg. Maar in de toekomst kunnen we dit niet herhalen. Vrouwen willen niet nog meer werken, en zouden ze meer gaan werken dan komt onherroepelijk de mantelzorg in de knel. Dit is het tweede dilemma, dat van de arbeidsparticipatie. Als er geen extra werknemers zijn en de bestaande zorgverleners willen niet meer uren werken, dan rest er nog maar één mogelijkheid om aan de stijgende zorgbehoefte te voldoen: vergroting van de arbeidsproductiviteit. Meer patiënten in minder tijd. Maar dan stuiten we op het derde dilemma, dat van de arbeidsproductiviteit. Anders dan in rest van de economie is tijd niet zomaar een productiefactor, maar vormt het een wezenlijk onderdeel van de zorg zelf. De arbeidsproductiviteit kan niet omhoog zonder de ziel van de zorg te beschadigen. Salomo beschrijft in Prediker 12 met indringende beelden de ouder wordende mens, wiens krachten afnemen en die steeds meer beperkingen ervaart, “tot de vensters verduisterd zijn, de maalsters stilstaan en de deuren naar de straat gesloten worden.” Bij zo’n levensgang die naar het einde toe steeds trager wordt, past geen stopwatchzorg. Deze dilemma’s zitten zo diep en roepen zulke indringende vragen op, dat alle huidige commotie rond persoonsgebonden budgetten, stakende huisartsen en sprakeloze logopedisten erbij verbleekt. Zijn er nog perspectieven op menswaardige zorg voor onze ouder wordende en vereenzamende ouderen? 11
Voor elk seizoen een mooiweer fiets!
Dealer van de merken:
ELEKTROTECHNISCH INSTALLATIEBUREAU
verkoop en reparatie van: • was/droog- en afwasautomaten • koel/vries- en kookapparatuur • Gerbrandystraat 127, 8072 WS NUNSPEET TEL. 0341 - 251 692
Je ku
en.
praak mak
ne een afs nt ook onli
Oenenburgweg 82, 8072 GM Nunspeet Tel. (0341) 25 60 25, www.thijsvoerman.nl 12
Nummer 3- December 2013
Perspectief De vergrijzing is een probleem, maar tegelijk ook een oplossing. We worden immers niet alleen ouder en zieker, maar ook gezonder. Een groot deel van de gestegen levensverwachting wordt in goede gezondheid doorgebracht, en dat maakt het mogelijk om de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen. Niet met één of twee jaar in een verre toekomst, maar met vier of vijf jaar, en dat op korte termijn. Uiteraard moet daarbij rekening worden gehouden met zware beroepen en gezondheidsachterstanden, en ongetwijfeld zijn er allerlei technische hobbels. Maar kijkend naar de grote lijn is er maar één conclusie mogelijk: we moeten langer werken. De vergrijzing vraagt erom en maakt het tegelijkertijd mogelijk. Dit vergt een omslag in het denken. Maar kunnen we de trends van ondankbaarheid, hedonisme en een ieder-voor-zichmentaliteit wel omkeren? Kunnen we af van een samenleving waarin iedereen alleen maar rechten lijkt te hebben? Kan de overheid burgerzin, deugden en plichten en werken van barmhartigheid in eer herstellen? Als we de twintigste eeuw overzien als de eeuw waarin God verdween uit Jorwerd en uit de rest van Nederland, dan valt het niet mee om daar een perspectief in te zien. Maar politici zouden er in elk geval goed aan doen om de joods-christelijke wortels van onze samenleving, waar zo graag naar verwezen wordt, opnieuw te ontdekken, en van daaruit te werken aan een duurzame gezondheidszorg die menswaardig blijft. Maar de gezondheidszorg is niet primair het terrein van de overheid, ook al zijn we daar misschien inmiddels wel aan gewend geraakt. Laten de woorden van ds. Kersten voor de kerken daarom geen echo zijn van een achterhaald verleden, maar een aansporing
om haar roeping in deze wereld inhoud te geven: “Draagt elkanders lasten. Dit zij ons ideaal, het hoogtepunt, waarnaar we grijpen en waarvan we helaas zoo verre af zijn. Neen, te loochenen valt het niet, de kerk verzaakte haar plicht; den arme werd menigwerf tekort gedaan. Doch de tijd mocht daar zijn, dat de kerk weder opwake.” Wat kan de christengemeente anno 2011 doen? We moeten realistisch zijn. De kerk is zo naar de marge verdwenen, dat zij onmogelijk alle gaten kan opvullen die de samenleving laat vallen. Maar de woorden van de Heere Jezus blijven onverminderd van kracht. “Ga heen en doe gij desgelijks,” zei Hij, verwijzend naar de barmhartige samaritaan die “innerlijk met ontferming bewogen was.” Innerlijk bewogen mensen, daar heeft de zorg behoefte aan, nu en in de toekomst. We kunnen daar allerlei moeilijke verhalen bij verzinnen, maar welk beroep kiezen wij en onze jongeren? Gaan we voor het salaris, voor carrière, of voor dienstbaarheid? Hoeveel van ons geld, van onze tijd en aandacht besteden we aan oudere en behoeftige medemensen in de gemeente, in de straat, in de buurt? Hebben zij een plaats in onze gebeden? De toekomst van de gezondheidszorg doet een appel op de christelijke barmhartigheid. In de spiegel van het verleden zien we perspectief voor de gezondheidszorg van morgen. En niet alleen voor de gezondheidszorg, maar ook voor de samenleving in zijn totaliteit. En meer nog. Staan de werken der barmhartigheid ook niet in de eerste plaats in dienst van het Koninkrijk der Hemelen? Denk maar aan Dorkas en aan de eerste christengemeente. Desnoods tegen de verdrukking van Licinius en zijn verre nazaten in. De grijze velden zijn wit om te oogsten.
Dhr. J.W.D. Nijkamp De heer J.W.D. Nijkamp heeft 10 minuten om een prikkelend verhaal neer te zetten.
Hij vertelt over het levensloopbestendige huis van oma zo’n 60 jaar geleden.Alles gelijkvloers, een kamer,enkele slaapkamers, keuken wc en een douche. 1 keer in de week wassen was heel gewoon…. Maar er was tijd en zorg voor elkaar! Ouders konden oud worden in hun eigen omgeving en werden tot het laatst verzorgd door hun kinderen. Soms werden zij in het gezin van een van de kinderen opgenomen om de laatste levensfase door te brengen. Het Meetsnoer - Nunspeet
Daarna verhaalde hij van zijn ouders, die eigenlijk de nieuwe ouderen van de toekomst zijn. Zij wonen in een prachtig appartement, met alle voorzieningen, die ouderen zich kunnen wensen. Alles gelijkvloers, een lift, kamer douche, wc en hulpmiddelen in douche en wc. Er is een rollator in huis en elektrisch verstelbare stoelen vergemakkelijken het zitten. Een airco zorgt voor een constante en droge temperatuur. Er is professionele thuiszorg voor bijvoorbeeld het aantrekken van steunkousen en het douchen of het gereed maken voor het slapen gaan aan het eind van de dag . De ouders kunnen in principe samen blij13
Nijverheidsweg 30 | 8071 DH Nunspeet | Telefoon nr. 0341 258177
[email protected] | www.hovenierwjpaalman.nl
Nijverheidsweg 30 | 8071 DH Nunspeet | Telefoon nr. 0341 258177
[email protected] | www.hovenierwjpaalman.nl
Pasteurdijk 14 - 3846 BS Harderwijk Tel.: 0341-419433 - Fax: 0341-422140 E-mail:
[email protected] www.bonestroo.nl
Performance dealer MERCURY Service Center MERCUISER • Verkoop accessoires en onderdelen • Gratis schroefselectie bij aankoop r.v.s. schroef • Stalling binnen en buiten • CMC Powerliften en Hydro-foils • Uitgebreide voorraad MERCUISER onderdelen • Vraag naar ons interessante ‘Repower’-programma • Uitgebreid assortiment waterski’s, waterboards, kneeboards en accessoires • Service en onderdelen O.M.C. • •
Wij verzorgen begrafenissen (geen crematies) in alle plaatsen op de Veluwe en omliggende gebieden.
Vertrouwd verzorgd
14
Nummer 3- December 2013
ven wonen tot een van hen zware zorg nodig heeft, bijvoorbeeld verpleeghuiszorg. De kinderen geven mantelzorg en de kerk beperkt zich tot periodieke pastorale bezoeken. Daarna neemt de spreker het publiek mee naar het huis van de toekomst in D.V. 2040. Wie bij de voordeur komt ziet een medicijnkast, die automatisch via een satellietverbinding door de apotheker gevuld wordt. Er is een soort huishoudkast met een gekoelde en een droge ruimte voor het eten en boodschappen van die dag. Deze kast kan van buitenaf geopend worden. Via een computerverbinding wordt permanent bijgehouden en aangevuld wat in huis zoal nodig is. De deur gaat automatisch open door middel van spraakherkenning. Binnen in huis is alles geautomatiseerd. Een stofzuigertje zuigt de hele dag, een robot staat de bewoner continu bij…. Voor de zorg zijn monitoren aanwezig en de vitale functies van de bewoners wordt de dag door gemeten en bijgehouden. Contact met de buitenwereld, familie vrienden etc, wordt gehouden via mediakanalen. De
bewoners hebben een auto- mobiel die zelfstandig naar voorgeprogrammeerde plaatsen kan rijden, zonder enige hulp van de inzittend.De kinderen komen slechts sporadisch op bezoek, maar bekommeren zich wel elke dag om hun ouders via het beeldscherm. Eenzaamheid staat op de loer….Alleen wanneer het dringend noodzakelijk is wordt nog professionele hulp ingeroepen. Zorg is te duur geworden. Wie iets wil zal dat zelf moeten betalen! Nijkamp gaat kort in op de rol van mantelzorg, vrijwilligers, gemeenten, zorgverzekeraars en last but not least de kerk. Er zal in de toekomst veel gevraagd worden van elkaar! De boodschap luidt: Laten wij teruggaan naar de zorg zoals die vroeger gewoon werd gevonden. Er zal minder geld beschikbaar zijn voor de zorg. Wie dat wil, kan zorg inkopen. De zorg wordt duur betaald! Wij zullen weer voor elkaar moeten zorgen en de Bijbelse barmhartigheid krijgt weer nieuwe inhoud. Spreker roept op samen na te denken over deze toekomstige gedachten in de discussie na de pauze.
Leven toevoegen aan de jaren De zorgkosten rijzen de pan uit. Nee verkopen wordt in de nabije toekomst onvermijdelijk. Dat is een moeilijke en pijnlijke opgave. En een roeping voor christenen om het verschil te maken. ”Een kwartaal langer leven voor E 84.000?” Met deze vraag zette NRC Handelsblad net voor de zomer de discussie over de grenzen van de zorg op scherp. Het ging over een nieuw medicijn tegen huidkanker. De vraag was nog maar net gesteld of er barstte een heftige en geëmotioneerde discussie los rondom de ziektes van Pompe en Fabry. In de zomervakantie waren er plannen uitgelekt om de dure enzymtherapie voor deze patiënten niet langer te vergoeden. Inmiddels lijkt er voor deze behandelingen een oplossing te zijn en is het debat wat geluwd. Maar vroeger of later komt de vraag terug: moeten we geen grenzen stellen aan de zorg? Aan de gezondheidszorg geven we dit jaar ruim 80 miljard euro uit. Dat bedrag is zo hoog dat het niet eens meer tot de verbeelding spreekt. Het helpt als we het omrekenen naar meer hanteerbare getallen. Zo kost de zorg ons 9,1 miljoen euro per uur, en dat 24 uur per dag en 365 dagen per jaar. Het totale basisonderwijs kost evenveel als zes weken zorg, het volledige politieapparaat heb je voor drieënhalve week zorg, en voor alle hogescholen en universiteiten Het Meetsnoer - Nunspeet
Tekst: Johan Polder
samen zijn niet meer dan twaalf dagen zorg nodig. De zorguitgaven zijn veel hoger dan menigeen beseft. Veel mensen denken bij zorgkosten alleen aan de premie die ze betalen voor hun ziektekostenverzekering. Die premie is echter maar een fractie van het totaal. Want werknemers betalen ook ruim 12 procent van hun inkomen aan de AWBZ, en ook de Zorgverzekeringswet kent een inkomensafhankelijke premie van ruim 7 procent. De gemiddelde Nederlander betaalt 20 procent van zijn inkomen aan de zorg. Mensen met een volledige baan werken één dag per week voor de gezondheidszorg. Nu is dat niet per definitie een probleem. De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Robert Fogel heeft erop gewezen dat gezond en welvaart elkaar versterken. Ruim een eeuw geleden voerden onze voorouders een dagelijkse strijd om het bestaan. Hun hele inkomen ging op aan voeding, kleding en onderdak, en grote delen van de bevolking leefden hun korte leven in diepe armoede. Sindsdien is de levensverwachting verdubbeld en anno 2012 leven we in een welvaartsstaat die zijn weerga niet kent. Dat we zo’n geweldige gezondheidszorg in stand kunnen houden, is een reden tot dankbaarheid. „De stijgende zorguitgaven,” schrijft Fogel, „zijn een teken van de opmerkelijke economische en sociale vooruitgang van onze tijd.” 15
Gegarandeerd Gegarandeerd De plus op iedere deur goed! goed! AEH Deurplus:
AEH Deurplus Deurplus levert levert de de plus plus op op iedere iedere deur: deur: AEH innovatieve deursystemen deursystemen en en beveiligingsbeveiligingsinnovatieve techniek die die comfort, comfort, zelfstandigheid zelfstandigheid en en techniek veiligheid bieden. bieden. Bijvoorbeeld Bijvoorbeeld aan aan bedrijven bedrijven veiligheid
en zorginstellingen. zorginstellingen. Maar Maar AEH AEH Deurplus Deurplus zorgt zorgt en ook voor voor inbraakpreventie inbraakpreventie en en veiligheid veiligheid bij bij uu ook thuis. Meer Meer weten? weten? Onze Onze website website opent opent een een thuis. wereld aan aan slimme slimme deuroplossingen. deuroplossingen. wereld Hullerweg 129, 129, 8071 8071 RN RN Nunspeet Nunspeet Hullerweg ◆ F 0341 27 10 55 0341 27 27 10 10 50 50 ◆ F 0341 27 10 55 TT 0341
Dorpsstraat 39 Dorpsstraat 39 8071 BX Nunspeet 8071 BX Nunspeet T (0341) 25 21 71 T (0341) 25 21 71
www.aeh-deurplus.nl II www.aeh-deurplus.nl
[email protected] EE
[email protected]
Gegarandeerd goed! Dorpsstraat 39 8071 BX Nunspeet
Openingstijden ma 13.30 - 17.45 u, di-wo-do 09.15 - 12.30 u en T -(0341) 13.30 - 17.45 u, vr 09.15 12.30-2517.45 u21 en7113.30 - 18.0009.15 u en 19.00 - 20.45 Openingstijden ma 13.30 u, di-wo-do - 12.30 u en u, za 09.15 12.30 u en 13.30 16.45 u 13.30 - 17.45 u, vr 09.15 - 12.30 u en 13.30 - 18.00 u en 19.00 - 20.45 u, 16
za 09.15 - 12.30 u en 13.30 - 16.45 u
Nummer 3- December 2013
Koekoeksjong Toch is dat maar één kant van de medaille. De andere kant is dat de zorguitgaven jaar op jaar harder stijgen dan de rest van de economie. Dat is niet vol te houden. De Groningse hoogleraar Flip de Kam spreekt in dit verband over een koekoeksjong: de gezondheidszorg kiept allerlei vitale overheidstaken uit het nest van de rijksbegroting. Wanneer we de groei van de gezondheidszorg niet weten in te tomen, heeft de overheid over een jaar of wat geen geld meer voor onderwijs, openbare veiligheid en snelwegen, tenzij tegen alle Europese afspraken in de zorgpremies zodanig worden verhoogd dat we op termijn niet één maar twee dagen per week voor de zorg moeten werken en we dus netto veel minder te besteden hebben. Cruciaal daarbij is dat mensen geen keus hebben. Ze zijn verplicht verzekerd en kunnen zich niet aan de premiebetaling onttrekken. Steeds breder onder de bevolking leeft het gevoel dat we onvrijwillig betalen voor mensen die onnodig veel naar de dokter gaan en voor artsen die onnodig veel verrichtingen doen. Medische misstanden versterken dat gevoel. Het rumoer dat tijdens de kabinetsformatie ontstond over de koopkrachtgevolgen van de zorgpremies kunnen we opvatten als een signaal dat ook de burger vindt dat de gezondheidszorg tegen de grenzen van betaalbaarheid oploopt. Als we niet ingrijpen, komt het voortbestaan van de samenleving in gevaar. Niet kiezen is ook kiezen, maar dan voor een situatie die niemand wenst. Gezonder en zieker Waarom stijgen de zorguitgaven eigenlijk zo hard? Vaak wordt op de vergrijzing gewezen. Maar bij nadere analyse blijkt de invloed daarvan wel mee te vallen. Er is meer aan de hand. Allerlei factoren spelen een rol en onderling beïnvloeden deze elkaar. Zo neemt de levensverwachting sterk toe, maar de jaren die erbij komen zijn veelal jaren met ziekte, ook al voelen mensen zich gezond en zijn ze nog wel in staat om de dingen te doen die ze graag willen doen. We worden gezonder en zieker tegelijkertijd, en alleen al daardoor neemt de zorgvraag steeds verder toe. Ook de medische vooruitgang speelt een grote rol. Artsen kunnen hun patiënten steeds meer bieden en doen dat ook graag. Medisch specialisten hebben een enorme handelingsgerichtheid. Ze streven naar het beste voor hun patiënten en voor hun eigen inkomen is dat veelal ook gunstig. Tegelijkertijd bestaan er tussen ziekenhuizen zulke grote behandelverschillen dat we ons kunnen afvragen of al die behandelingen nu wel noodzakelijk en doelmatig zijn. Het Meetsnoer - Nunspeet
Maar er is meer. Ziekten worden eerder opgespoord en behandeld. Operaties worden bovendien steeds minder belastend waardoor steeds nieuwe patiëntengroepen voor behandeling in aanmerking komen. Voor heupvervangende operaties golden vroeger bijvoorbeeld strenge leeftijdsgrenzen. Maar die grenzen zijn zowel naar boven als naar beneden opgeschoven. Er zijn steeds minder bijwerkingen en omdat mensen vaak nog een lang leven voor zich zien willen ze ook bij geringere klachten al geholpen worden, zodat ze zo lang mogelijk profijt van zo’n nieuwe heup kunnen hebben. Voor de moderne mens is het lichaam een machine en het leven een project waaruit ze zo veel mogelijk rendement moeten halen. Met de dood houdt immers alles op. Hoe vaak lees je niet dat mensen tot het laatste toe gestreden hebben tegen hun ziekte? En als er dan een behandeling is die je leven nog wat verlengt en je hebt al zo veel jaren premie betaald, dan heb je toch ook recht op de beste en de duurste medische zorg? Tegelijkertijd is met de secularisatie de draagkracht voor moeite, beperking en verdriet behoorlijk afgenomen. Mede daardoor is de vraag naar psychische hulp sterk gestegen. Ook op dat terrein zien we dus een sterke stijging van zorggebruik en kosten. Bij de langdurige zorg valt op dat we heel veel zorgtaken aan professionele zorgverleners uitbesteden. In Duitsland is dat al anders. Daar nemen kinderen de zorg voor hun ouders op zich. In Nederland hebben we een soort impliciet sociaal contract gesloten, waarbij we de sterke toename van de arbeidsparticipatie hebben afgekocht met een formalisering en collectieve financiering van de langdurige zorg via de AWBZ. Door al deze in elkaar grijpende invloeden zijn de zorguitgaven de achterliggende jaren steeds sneller gestegen. En telkens weer stemde de Tweede Kamer in met forse overschrijdingen van het budget. Er is dan ook niet één oorzaak of één partij die verantwoordelijk kan worden gehouden. Het zijn diepgewortelde maatschappelijke en culturele invloeden die in wisselwerking met technologische ontwikkelingen de duurzaamheid van de gezondheidszorg in gevaar brengen. Minder en anders Om de zorg weer binnen haar economische grenzen te krijgen moeten we minder en andere zorg verlenen. De samenleving draagt daar verantwoordelijkheid voor. En dat betekent nee verkopen. In de geneeskundige zorg zal niet langer alles wat medisch kan ook in de praktijk toegepast kunnen worden. Er moet nee gezegd worden tegen behandelingen, tegen zorgaanbieders en tegen patiënten. 17
Al meer dan 50 jaar
ervaring met vloeren
ng:
! antie k j i l
loeren 2 v C V Al P - per/m , 5 2 € vanaf an meer d ze uit u e K • ssins! ie! 500 de 5 jaar garant 1 s n jk • Bij o ndig en eerli u k s e • D advies
De voordeligste pvc vloeren vindt u aan de Elburgerweg 37 te Nunspeet! www.knulst-pvcvloeren.nl |
[email protected] | 0341 - 25 27 87
18
Nummer 3- December 2013
Zomaar wat voorbeelden. Kankerpatiënten krijgen niet meer de nieuwste en duurste medicatie. Hartpatiënten krijgen niet meer de duurste stents. Ouderen die van alles en nog wat mankeren, worden door een algemeen geriater behandeld en niet meer door allerlei verschillende medisch specialisten. Bij alle patiënten wordt terughoudend omgesprongen met dure scans en ingewikkelde diagnostische technologieën. Over de gehele linie wordt er minder snel en minder vaak ingegrepen. Lichte kwalen worden door de huisarts behandeld en niet langer in het ziekenhuis. Deze keuzen zullen door verschillende partijen op verschillende niveaus gemaakt moeten worden. De overheid is verantwoordelijk voor het verzekeringspakket en zal dit kritisch moeten doorlichten op noodzakelijkheid, werkzaamheid en doelmatigheid. In het Regeerakkoord worden voornemens in die richting geuit. De medische beroepsgroep moet zich meer bewust worden van de grenzen van de zorg, en terughoudender worden met de inzet van kostbare en weinig effectieve behandelingen. Die bewustwording is momenteel aan het opbloeien, en zou een vervolg moeten krijgen in medische richtlijnen die ook rekening houden met de prijs-kwaliteitverhouding van de behandeling. De spreekkamer is de moeilijkste plek om nee te verkopen. Misschien moeten artsen over dure behandelingen niet meer zelfstandig maar alleen in groepsverband kunnen beslissen. Nee verkopen vergt binnen de verhoudingen van het Nederlandse zorgstelsel ook dat zorgverzekeraars een grotere invloed krijgen, te beginnen met het terugdringen van de behandelvariatie. Waarschijnlijk helpt het daarbij als artsen in loondienst gaan. Eenvoudige oplossingen zijn er niet. Er is een lange weg te gaan van allerlei ingewikkelde ingrepen in het toch al zo ingewikkelde zorgstelsel. Letten we op de langdurige zorg dan is daar de noodzaak om het sociale contract te herzien. Staatsecretaris Martin van Rijn sprak vorige week in de Tweede Kamer woorden met diezelfde strekking: “Als de verzorgingsstaat niet meebuigt, zal hij barsten.” Dat betekent minder formele zorg. Kinderen zullen weer meer voor hun ouders moeten zorgen, en ook de zorg voor mensen met verstandelijke handicaps en lichamelijke of psychische beperkingen zal meer vanuit de samenleving zelf moeten worden georganiseerd dan vanuit gespecialiseerde zorginstellingen. De vrees voor verschraling is terecht. Tegelijkertijd liggen hier voor christenen in het algemeen en kerken in het bijzonder geweldige mogelijkheden om invulling te geven aan hun roeping tot diaconale en maatschappelijke zorg. Het Meetsnoer - Nunspeet
Mentaliteitsverandering De overgang naar minder en andere zorg heeft alleen kans van slagen als deze gedragen wordt door een mentaliteitsverandering. Want uiteindelijk zullen er patiënten zijn die niet behandeld worden terwijl dat wel zou kunnen. En dat staat haaks op de hooggespannen verwachtingen die mensen van de gezondheidszorg hebben. Het staat ook haaks op ons gevoel en op ons denken. „Al wat iemand heeft zal hij geven voor zijn leven” (Job 2:4). Maar geldt dit ook voor een kankermiddel dat 84.000 euro kost voor een levensverlenging van drie maanden? De meeste mensen zullen dit nooit kunnen betalen. En moet de verzekering dit dan doen, omdat ze na zo veel jaren premie te hebben betaald recht hebben op deze behandeling? Of zijn de kosten en baten van zo’n middel dusdanig uit balans dat we zo’n behandeling categorisch moeten afwijzen? Voor christenen is de vraag ook van belang of we dergelijke keuzes op grond van de Bijbel kunnen verantwoorden. Toen Salomo aan het begin van zijn regeerperiode van de Heere een keus mocht maken, koos hij niet voor een lang leven, maar voor wijsheid om het volk goed te kunnen dienen (1 Kon. 3). In het –weliswaar apocriefe– boek Wijsheid lezen we dat ouderdom niet berust op een lang leven en niet wordt gemeten naar het aantal jaren. „Een mens is een grijsaard door zijn verstandigheid” (Wijsh. 4:9). Belangrijker dan het toevoegen van jaren aan het leven is het toevoegen van leven aan de jaren. Het gaat er niet om dat mensen zo oud mogelijk worden, maar dat ze zich in hun ouderdom, terwijl hun krachten en vermogens afnemen, toch welbevinden in de meest brede betekenis van het woord. Dat vergt een andere visie op ouderdom. Een visie waarin niet de biologische aftakeling centraal staat, maar waarin respectvol naar ouderen wordt gekeken. Oude mensen kunnen met al hun levenservaring nog heel veel voor de samenleving betekenen. Simeon Dat vergt ook andere zorg. Geen zorg die met de meest geavanceerde technologie de grenzen van onze sterfelijkheid probeert te overschrijden, maar zorg die mensen hun hele leven en vooral ook in de laatste levensfase ondersteunt, vertroost en bemoedigt. Palliatieve zorg in de meest diepe betekenis van het woord: een warme mantel van liefde die kwetsbare mensen geborgenheid biedt en troost. Zorg die de mens met al zijn existentiële noden en vragen centraal stelt en daar ook ruim de tijd voor vrijmaakt. Zorg die de eenzaamheid vermindert en zin aan het leven toevoegt. Zorg die aansluit bij wat mensen nog 19
Gerco Bossenbroek telefoon e-mail
UW D A H R E TIE I N H E RT N! E V A D A T A NS E N KUN
Nijverheidsweg 6 - 8071
Nijverheidsweg 6 - 8071 DH
Bij ons tankstation kunt u 24 uur per dag tanken met uw bankpas, giropas en uiteraard de ESSO Tankpas. Nijverheidsweg 6 - 8071 Heeft u nog geen Tankpas? Allesco ESSO Nijverheidsweg 6 - 8071 DHhem GRATIS aan! Vraag
Waterweg 42, 8071 RT Nunspeet, tel. 0341-25 22 94, fax 0341-25 26 12
20
Nummer 3- December 2013
wel kunnen. Dit vergt dat artsen meer dan nu gaan inzien dat een mens oneindig veel meer is dan een verzameling aangetaste organen. Dat vereist ook een andere kijk op de geneeskunde. De Amsterdamse cardioloog Arend Jan Dunning is bekend geworden door een rapport van een commissie onder zijn leiding die zich al in de jaren 90 boog over de grenzen van de zorg. Minder bekend is dat hij ook de strijd aanbod tegen de visie van „dokters als replica’s van God, strijders in het wit, de ultieme priesterkaste die toegang moet geven tot een gezond en lang leven.” Hij schrijft daar heel indringend over: „Mijn patiënten vragen wel eens: „Hoe lang geeft u mij nog?” Maar ik héb niets te geven. Ik ben geen heer over leven of dood.” Verder dan dat kwam hij helaas niet. Christenen mogen wel verder zien. En als we het dan over toevoegen van leven aan de jaren hebben, gaat het dan vooral ook niet om eeuwig leven? Is een solidariteit die niet verder komt dan het graag willen meebetalen aan 84.000 euro voor drie extra levensmaanden in al zijn milddadigheid toch ook niet heel arm? Christenen hebben hun medemensen op de grens van de eeuwigheid veel meer te bieden. Hier
ligt ook een roeping voor de kerk. Zijn we niet pas echt solidair als we onze medereizigers naar de eeuwigheid wijzen op de God die wél Heere is over leven en dood? Op Hem Die dood en graf heeft overwonnen. Het is Advent. We leven in de verwachting van het Kerstfeest: „U is heden geboren de Zaligmaker” (Luk. 2:11). Als er een lichtstraal van de eeuwigheid over ons leven valt, mogen we, peinzend over de grenzen van de gezondheidszorg en de eindigheid van ons aardse leven, misschien wel over al die grenzen heen zien. En ervoor kiezen om niet meer behandeld te worden. Om het ontroerende lied van Simeon aan te heffen (Luk. 2:29-30): „Nu laat Gij, Heere! Uw dienstknecht gaan in vrede naar Uw woord; Want mijn ogen hebben Uw zaligheid gezien.”
Johan Polder Prof. dr. J. J. Polder (1966) werkt als gezondheidseconoom bij het RIVM in Bilthoven en de Universiteit van Tilburg. Hij was mederedacteur van het boek “Een vitale toekomst – onze gezondheidszorg in 2040” (uitg. Reed Business, 2012).
Harm Jan Polinder
Jong, gedreven en betrokken SGP-er! Bij de komende verkiezingen staat hij op een belangrijke plek op de lijst. De kans is zelfs aanwezig dat hij wordt gekozen als SGP-raadslid voor de komende periode. Wie is Harm Jan Polinder eigenlijk? In dit artikel leggen we een aantal vragen aan hem voor. Harm Jan, 20 jaar, is sinds afgelopen augustus getrouwd met Petra, en sindsdien woonachtig in Hulshorst. Afkomstig uit Kampen heeft hij een periode in Doornspijk gewoond. Al die tijd was hij al nauw betrokken bij plaatselijke politiek. Zo was hij tot voor kort voorzitter van SGP-jongeren Elburg. In het dagelijks leven is hij als zelfstandig ondernemer werkzaam voor bedrijven in het geven van advies op het gebied van marketing en media. Daarnaast is Harm Jan vice-voorzitter van het bestuur van de landelijke SGP-jongeren. Wat is je betrokkenheid bij de plaatselijke SGP, waardoor je nu op de lijst staat? Al ruim 5 jaar ben ik betrokken bij de landelijke SGPjongeren, momenteel zoals gezegd als vicevoorzitter. Als SGP-jongeren zijn we volop bezig om jongeren christelijke politiek bij te brengen en we laten onze stem duidelijk horen in de maatschappij om onze Het Meetsnoer - Nunspeet
Tekst: Gerwin Boswijk
standpunten voor het voetlicht te brengen. Toen ik benaderd werd door de plaatselijke SGP in Nunspeet met de vraag of ik een positie hoog op de lijst wilde innemen leek mij dat een prachtige uitdaging om kennis te maken met ‘echte politiek’. Binnenkort start de verkiezingscampagne en je staat op de lijst. Om welke punten zouden onze SGP-kiezers nu op jou moeten stemmen? Wat mij betreft hoeven kiezers niet op mij persoonlijk te stemmen, als de stem maar bij de SGP terecht komt. Kiezers stemmen SGP omdat zij vinden dat de 21
Het adres voor: Serviezen
Glasserviezen
Wedgwood Villeroy & Bosch Royal Albert Boerenbont Jet
Scott Zwiesel Villeroy & Bosch
Bestekcassettes & Pannensets WMF Keltum Gero BK
Meubelen - Verlichting - Wanddecoratie Stationslaan 75 - Nunspeet - 0341 - 27 00 15
22
Nummer 3- December 2013
Bijbel het enige juiste fundament is om een samenleving -ook plaatselijk- op te bouwen. Politiek moet gebaseerd zijn op de Bijbel. Nu is de Bijbel geen politiek handboek, dus veel standpunten zijn niet direct op de Bijbel terug te voeren, maar ook dan baseren we onze standpunten op Bijbelse principes. De plaatselijke gemeente moet bijvoorbeeld steeds meer zorgtaken gaan uitvoeren terwijl er vanuit de Rijksoverheid gekort wordt op de bijdragen die gemeenten daarvoor ontvangen. De komende jaren gaan hierover veel debatten gevoerd worden. Juist in die debatten heeft SGP de kans om het Bijbelse principe naastenliefde in de praktijk te brengen. Naast de inhoudelijke standpunten heeft de SGP een betrouwbare status. Iets wat niet alleen in de landelijke politiek, maar ook in de plaatselijke politiek zijn vruchten afwerpt. Hierdoor zijn andere partijen binnen de gemeenteraad bereid met de SGP samen te werken. Je woont nog maar kort binnen de gemeentegrenzen van Nunspeet, ben je al wel genoeg bekend met onze gemeente om politiek actief te worden? Voordat ik in Nunspeet kwam wonen woonde ik in Doornspijk, maar het kantoor waaruit ik werk staat in Nunspeet en ik ging ook toen al in Nunspeet naar de kerk. Je kunt je voorstellen dat ik ook toen al erg op Nunspeet georiënteerd was. Daarnaast heeft de SGP in Nunspeet een grote fractie die me snel wegwijs zal maken in het plaatselijke politieke landschap. Stel, je wordt gekozen als raadslid, ben je met je 20 jaren de jongste SGP-politicus? Is dat niet te jong om echt politiek actief te worden? Ik vind mezelf wel jong, ik ben daarom blij dat ik -als ik gekozen word- terecht kom in een fractie met ervaren politici die de plaatselijke politiek zeer goed kennen. Persoonlijk hou ik er niet zo van om allerlei zaken jaren vooruit te plannen. Maar in principe blijf ik na maart 2014 nog twee jaar vice-voorzitter van SGP-jongeren, waardoor mijn agenda ‘s avonds niet veel ruimte biedt. Dat geeft mij ook de kans om de eerste twee jaar van mijn periode vooral op de achtergrond actief te zijn en de politiek te leren kennen. De eerste twee jaar zal ik overdag overigens wel vaak beschikbaar zijn en uiteraard ben ik aanwezig tijdens de maandelijkse gemeenteraadsvergaderingen. Of ik de jongste SGP-politicus word weet ik niet. Wat is volgens jou de kern van christelijke politiek en de juiste balans tussen getuigenis geven en praktische politiek? Het Meetsnoer - Nunspeet
De kern van christelijke politiek is dat de politiek die we bedrijven Bijbels genormeerd moet zijn. We leggen onze standpunten langs de meetlat van de Bijbel. Nu kent de plaatselijke politiek natuurlijk verschillende onderwerpen die niet direct op de Bijbel zijn terug te voeren, zoals bijvoorbeeld de aanleg van wegen of het plaatselijke grondbedrijf. Dat zijn onderwerpen waarmee je heel pragmatisch bezig bent. De balans tussen getuigenispolitiek en pragmatisme is best een lastig vraagstuk. Persoonlijk vind ik het van belang dat je in eerste plaats uitstraalt dat je christen bent in je doen en laten. Wees betrouwbaar, zorgzaam, heb aandacht voor de zwakkeren en verkwist niet het geld van de gemeenschap. Waar het kan -bijvoorbeeld tijdens algemene beschouwingen- kun je dat getuigenis kracht bijzetten met een gesproken getuigenis. Hoewel we dat laatste niet moeten onderschatten en niet aan de zijlijn mogen plaatsen zijn woorden leeg als de daden ontbreken. Wat voor tips zou je willen meegeven aan jonge SGP’ers, die misschien in de toekomst ook actief worden binnen de politiek? Wees actief bij de plaatselijke of landelijke SGPjongeren! Ik geniet enorm van mijn betrokkenheid bij SGP-jongeren. Binnen SGP-jongeren is er veel aandacht voor het ‘klaarstomen’ van jongeren voor de echte politiek. Zo geven we een masterclass christelijke politiek en bieden we vaardighedencursussen zoals debatteren, schrijven en communiceren. Ook zijn we volop bezig om plaatselijke kiesverenigingen te motiveren om jongeren een actieve rol te geven in de plaatselijke politiek. Ik ben er van overtuigd dat jongeren die politiek actief willen worden het voortraject bij SGP-jongeren niet mogen missen… Tot slot… Wat wil je Meetsnoerlezers nog meegeven? Als SGP-jongeren zijn we altijd bezig om voor jongeren een actieve rol binnen de politiek te verwerven. Los van het feit dat het mijn persoon betreft vind ik het een heel goede zaak als kiesverenigingen de ruimte geven aan jongeren om politiek actief te worden. Als jongeren bij SGP-jongeren klaargestoomd zijn om actief te worden is het jammer om te zien hoe jongeren vervolgens vaak geen plekje vinden in de politiek. Ik wil de kiesvereniging van Nunspeet echt complimenteren met het feit dat zij verschillende jongeren -hoog- op de lijst heeft geplaatst. Ik hoop dat ik de komende jaren de kans krijg om het in mij gestelde vertrouwen waar te maken! 23
Jezus leeft
“De boodschap van Jezus moet verspreid worden en de politiek is daar een goed medium voor.” Dat zijn de woorden die evangelist Joop van Ooijen sprak nadat hij bekendmaakte actief te willen worden in de gemeentelijke en landelijke politiek. Het is zijn bedoeling om dat te doen met een nieuwe partij, genaamd ‘Jezus Leeft’. Van Ooijen uit Giessenburg werd bekend door de tekst die groot en opvallend op het dak van zijn boerderij te zien is: “Jezus Redt”. In de christelijke politiek is de strijd tussen pragmatisme en getuigenis soms voelbaar aanwezig. Elke christenpoliticus zal zichzelf vragen stellen over de juist balans tussen getuigenispolitiek en pragmatische politiek. Vaak ontbreekt de ruimte of een passend moment om te kunnen getuigen. En juist dat is wat Van Ooijen stoort. “Voor een christen is maar één ding belangrijk: getuigen van de Naam van Jezus. Ik voel me het meest thuis bij de beginselen van de SGP, maar in de praktijk hoor ik de Naam van Jezus veel te weinig. Die moet in elk debat, op elk moment dat mensen luisteren klinken. Dat is wat ik mis en daarom ga ik met Jezus Leeft meedoen aan de verkiezingen.” Volgens Van Ooijen is samenwerken met partijen die voor abortus zijn onmogelijk voor een christen. Juist het feit dat de SGP in verschillende Haagsche akkoorden een grote rol speelt stoort de evangelist. Het is prachtig om te zien hoe mensen actief bezig willen zijn met het drukken van de voetstappen van Jezus Christus. Vaak kunnen wij -als veelal ingetogen SGP’ers- leren van onze ‘charismatische’ medechristen. En dat christenpolitici meer zouden moeten getuigen is waarheid. Anderzijds heb ik mijn twijfels bij de motivatie van Van Ooijen. Is het echt zo dat een christenpoliticus over niets anders zou moeten spreken dan over Christus Jezus? Als dat zo zou zijn dan zou het concrete politieke handwerk onmogelijk worden. Wie naar de eerste christengemeenten kijkt ziet hoe zij voor mensen klaarstonden die hulp nodig hadden. Zij waren niet altijd bezig met een woorde-
24
Tekst: Harm Jan Polinder
lijk getuigenis maar hadden liefde tot God en liefde tot de naaste. Vanuit die liefde probeerden zij -heel praktisch- het goede te doen voor mensen in moeilijkheden. En, waar het kon werd er gewezen op Jezus Christus. Zo is het ook nu. Waar het kan moet er een getuigenis gegeven worden. Maar allereerst moet een christenpoliticus in zijn daden laten zien wat hem drijft en hoe een christen leeft. De politici van de SGP staan bekend als betrouwbare, harde werkers, ingetogen, niet uit op eigen belang. En juist die ‘status’ zorgt ervoor dat de SGP serieus wordt genomen als er meerderheden gezocht worden om een akkoord te sluiten. Maar die status zorgt er ook voor dat er naar de SGP geluisterd wordt als er een getuigenis klinkt. De woorden die dan gesproken worden zijn niet hol en leeg, maar worden onderstreept door de daden, de dagelijkse praktijk. Gods geboden zijn heilzaam voor alle mensen, dat is wat een christenpoliticus drijft. En het streven naar meer begrip en meer ruimte voor die geboden is de drijvende kracht. Het centrum van de macht is een plek waar dat begrip en die ruimte soms te verkrijgen is. En dat is belangrijk. Juist omdat het Gods eer aangaat. Hoe ziet het leven van een christenpoliticus eruit? Afgelopen september waren in korte tijd alle facetten te zien van het leven van een christenpoliticus. Op Prinsjesdag was ik -samen met mensen uit allerlei partijgeledingen- te gast bij de tweede Kamerfractie in Den Haag. Voorafgaand aan de troonrede en de hele ceremonie kwamen we bij elkaar in een zaal met uitzicht op de ingang van de ridderzaal. Dhr. Hoek, lid van het hoofdbestuur, opende het parlementaire jaar door een meditatie te houden. Ik vond het indrukwekkend hoe we met elkaar konden nadenken over Gods Woord en met elkaar konden bidden voor onze Koning, het parlement en ons land. En dat alles op nog geen steenworp afstand van de ridderzaal, in het Nummer 3- December 2013
hartje van onze parlementaire democratie. Een week later wees Kees van der Staaij tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen op de ark van Noach. De Kamerleden hadden er al een lange vergaderdag op zitten, de aandacht was wat verslapt. Maar toen Kees van der Staaij het woord kreeg werd het weer stil. Het slot van zijn betoog luidde als volgt: “Toen Noach ooit aan het bouwen was, werd hij niet erg serieus genomen. Zijn waarschuwingen over onrecht en goddeloosheid werden massaal in de wind geslagen. De gevolgen waren catastrofaal. Vele eeuwen later komt Jezus in zijn prediking terug op de ark van Noach. In de toekomst zal het zo zijn, zegt hij, dat het gedrag van de mensen weer net zo zou zijn als in de dagen van Noach. En wat was er dan mis? Dan verwacht je een opsomming van vreselijke dingen. Maar dan volgt er: eten, drinken, trouwen. Niks mis mee toch? Op het eerste gezicht niet. Maar als daar alles mee gezegd is, als God helemaal ontbreekt, als er geen oog is voor Zijn goede geboden, als het alleen maar gaat over koopkracht en economie, dan hebben we niet alleen een economische crisis, maar dan tekent dat ook een aangrijpende geestelijke crisis. Dat is de ernst, ook nu. Maar de ark is ook een boodschap van liefde, van geborgenheid. Er is redding en vernieuwing mogelijk
voor ieder mens, wie hij of zij ook is en wat hij ook op zijn kerfstok heeft. Jezus Christus is de Ark van Behoud. Bij Hem is er leven, perspectief, geborgenheid. Het is verheugend dat die boodschap op zoveel plaatsen in de wereld, van China tot Zuid-Amerika, steeds meer aanslaat. Keer om. Kijk verder. Kijk omhoog. Dan is het heus niet altijd mooi weer, dan kan er nog heel wat regen vallen. Maar dan zie je soms zomaar ineens een regenboog in de wolken. Als teken van Gods trouw. Daarom, mijn oproep en bede: Laat Europa, laat Nederland, die boot niet missen!” Korte tijd later zat de SGP aan de onderhandelingstafel. Concreet politiek handwerk. Bereid om verantwoordelijkheid te nemen Om doelen uit het verkiezingsprogramma -gebaseerd op de Bijbel als ons enige fundament- te verwezenlijken. Dat is het leven een christenpoliticus. Bidden. Getuigen. Werken. Waar ging de meditatie van dhr. Hoek over tijdens de meditatie op Prinsjesdag? Over Ezechiel 4. Tijdens dat nachtgezicht wijst God op Zijn macht. De komst van Zijn Koninkrijk is niet afhankelijk van mensen of van onze veelheid van woorden. Nee, God zegt: “Niet door kracht. Nog door geweld. Maar door Mijn Geest zal het geschieden.” Daarom heeft christelijke politiek toekomst, juist als een christenpoliticus meer doet dan alleen getuigen. Vandaar mijn oproep: Van Ooijen, bezint eer ge begint…
Uit de provincie Algemene beschouwingen begroting 2014 SGP-fractie Gelderland (gehouden november 2013)
Meneer de voorzitter, geacht College, De Gelderse SGP – fractie complimenteert u met de Begroting 2014 inclusief de robuuste investeringsimpuls. De indruk wordt bevestigd, dat uw college resultaat krijgt op het harde werken. De zaken gaan ‘kloppen’; verbanden worden gelegd, integrale benadering krijgt smoel en de Provinciale Staten heeft de gelegenheid, mede dankzij de collegialiteit binnen uw College, de toezichthoudende rol in de zakelijke benadering te tonen. Kortom, meneer de voorzitter wij waarderen de getoonde daadkracht van uw college. Hiermee is de toon in de beschouwingen vanuit de Gelderse SGP-fractie gezet. In het vervolg zal niet de tegenstelling worden gezocht, wel de spanning waarin we allen in onze verantwoordelijkheid ten aanzien van de Gelderse samenleving staan. Om die reden een aantal fundamentele opmerkingen en paar praktische uitwerkingen. Het Meetsnoer - Nunspeet
1. Wat is de taak van de provinciale politiek? Meneer de voorzitter, het is vandaag de geboortedag van de kerkvader Aurelius Augustinus (geboren in een Romeins stadje Thagaste, nu in Algerije op 13 november 354). Velen van ons hebben ooit één van de grote werken de Civate Deï, de Stad Gods of de Belijdenissen, gelezen. Augustinus, een ‘interkerkelijk kerkvader’. Omdat het vandaag zijn geboortedag is, willen we een aantal gedachten in de actualiteit plaatsen. Een vorm van eerbetoon.De visie op de taak van de politiek en in het bijzonder de taak van de overheid ten opzichte van de burgers, vertoont door de jaren heen onder christelijke denkers, laat ik mij daartoe beperken, constante elementen en opmerkelijke veranderingen. Zo is volgens Augustinus de belangrijkste taak van de overheid ‘de zorg voor gerechtigheid’. Gerechtigheid is de deugd, waardoor aan een ieder het zijne wordt toebedeeld. M.d.vz, deze deugd staat in lijn met voorzichtigheid en kracht, gematigdheid en vrede., vrijheid en solidariteit, tolerantie en gelijkheid. Geen moeilijke begrip25
pen; alle zodanig dichtbij, dat we in ons eigen handelen de reflectie kunnen toepassen. Helaas komen ook bestuurders de laatste tijd regelmatig in het nieuws door moreel verwerpelijk gedrag. Als provincie Gelderland, van hoog tot laag, dienen wij regels na te leven die dit gedrag verbieden. M.d.vz., het was zeer goed om hierover als PS tijdens het integriteitsdebat hierover met elkaar na te denken! M.dvz., vanwege de beschikbare hoeveelheid tijd kunnen we het niet ‘allemaal’ uitwerken en toch is het goed te weten, dat volgens Augustinus de regeringsvorm er niet toe doet, als je maar niet tot onrechtvaardige daden wordt gedwongen; er zijn grenzen aan de gehoorzaamheid van de burgers; de essentie van het kwaad schuilt in de hoogmoed schuilt; de aardse stad zich door eigenliefde kenmerkt en de Hemelse stad door liefde tot God; gerechtigheid is niet relatief; vrede staat in relatie tot orde en vanuit dat standpunt, m.d.vz. geeft Augustinus aan dat mensen gelukkiger zijn in kleine rijken (lees gemeenten) en zich verheugen in een goede verstandhouding met de plaatselijke samenleving. Zomaar een paar opmerkingen die de kerkvader deed in zijn visie op de staat en de overheid. De Gelderse SGP-fractie borduurt in het politieke handelen hierop voort: de kerk stellen we tegenover de staat. De kerk en de staat geven leiding in respectievelijk het geestelijke en wereldlijke leven! 2. De communicatie met de burger en de lagere overheden Qua communicatie zijn eer verbeterpunten / kan het nog wel beter, vooral als het gaat over de communicatie met gemeentebestuurders. Daarin mag u wat zorgvuldiger zijn.Als kleine fractie met vier hardwerkende leden, merken we in onze veelvuldige frequente contacten en de werkbezoeken, met de raadsleden en wethouders, dat het aan de communicatie schort. In de laatst gehouden commissievergaderingen hebben we daarover van gedachten gewisseld. Uw college, onze voorzitter en het ambtelijk apparaat zullen eenduidig moeten zijn. Helaas gaat dat niet op; de Commissaris van de Koning heeft contact met de burgemeester, de gedeputeerden met de wethouders, de statenleden met de raadsleden en ambtenaren ontmoeten elkaar in weer andere gremia. M.d.vz., het valt niet mee, vier verschillende communicatielijnen, de zelfde intentie en boodschappen uit te zenden. Hierin is van u geen kwade wil; echter een feitelijke constatering.Een schrijnend voorbeeld is de grootte van de gemeente; het houdt allen bezig, temeer als opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen. Als de commissaris met de burgemeester over de bestuur26
baarheid van zijn gemeente heeft, de gedeputeerde over de samenwerking ten aanzien van de transitie jeugdzorg en de raadsleden met statenleden lijntjes op de kaart trekken of wat dan ook ……..; M.d.vz., dan is het kwaad geschiedt. Immers de eenduidige visie en de missie vanuit Arnhem is nog niet bepaald! Bij de omvang van de gemeenten, daarbij dient er nog duidelijker gemaakt te worden dat “grotere gemeenten” geen doel op zich zijn maar dat goed functionerende gemeenten het enigste doel zijn.Gemeenten die zelfstandig hun zaken op orde hebben, dienen wij als provincie niet te verplichten om samen te werken of te fuseren. Groot is niet altijd beter (en wie kan dit beter weten dan wij als SGPers). Samenwerking tussen gemeenten hebben wij altijd gestimuleerd. Herindeling kan alleen op ons fiat rekenen, als het door alle partijen gewenst wordt. Denk aan ons stemgedrag inzake de herindeling van Scherpenzeel, Woudenberg en Renswoude.En natuurlijk is Gelderland dichterbij dan menigeen denkt. En de WERKELIJKE afstand tussen kiezer en gekozene wordt alleen maar kleiner als wij, uw college en en het Gelders parlement, als politieke en bestuurlijke organen transparant en integer zijn. 3. De Gelderse arbeidsmarkt en economisch perspectief Er zijn nog heel wat onzekerheden bij deze begrotingsbehandeling voor het komende jaar. De Eerste Kamer moet nog een besluit nemen over het verplicht schatkistbankieren. De economie aarzelt. De Gelderse werkloosheid loopt op naar 9 % is de verwachting (bron: Bureau Economisch Onderzoek, provincie Gelderland. Er zijn zorgen over de toekomst van ons land. Er zijn niet alleen economisch maar ook moreel zeer verontrustende ontwikkelingen. Maar bij alle onzekerheden blijft voor ons een ding zeker : “God onze Schepper, regeert en het loopt Hem niet uit de hand. Hij volvoert Zijn raad”.Kijkend naar het provinciefonds dienen wij er als Gelderland blijvend te waken dat wij (in verband met de hoogte van ons stamkapitaal) niet blijvend extra gekort worden op het provinciefonds. We merken dat ook uw college, enerzijds het lef heeft zijn gang te gaan en anderzijds de voorzichtigheid onderkent , dit niet in het gedrang te laten komen. En de beperking van de omvang van het EMU-saldo dient geen belemmering te worden voor investeringen in de Gelderse economie. Wij delen de zorgen hieromtrent met uw College over het mogelijke bestuurlijke overleg.Naar de mening van de Gelderse SGP-fractie, is overprogrammering op de begroting weliswaar een oplossing op korte termijn Nummer 3- December 2013
om onderbesteding te voorkomen; maar naar onze mening doen we er goed aan, om ook de onderliggende problematiek, het woud aan regelgeving, uit te dunnen en dit samen met de andere overheden te doen. Als wij dit alleen doen lopen wij juist tegen de regelgeving van de andere overheden aan.Wat betreft de woningbouw in het kader van de economische ontwikkelingen en arbeidsmarkt een paar korte opmerkingen: Nu de koopwoningen sector ook de komende jaren nog wel zal stagneren, is de vraag naar huurwoningen aanmerkelijk groter. Op welke manier,op welke termijn en in welke omvang kunt u deze aanpassing gestalte geven? 4. De Gelderse economie En ten aanzien van de ontwikkeling van de Gelderse economie willen wij graag het volgende opmerken: De regio Achterhoek en Food Valley vormen de beide uitersten. Met de Food-Valley gaat het gelukkig goed maar de Achterhoek blijft om specifieke aandacht vragenHet is een goede zaak dat uw College invulling geeft bij het taakveld Economie aan de toegekende bedragen voor het landelijk gebied voor Innovatie en duurzaamheid van de land- en tuinbouwsector. Recht doen op die terreinen waar wij als Provincie Gelderland verantwoordelijkheden hebben, brengt ons nog niet in de positie de ogen te mogen sluiten voor onrecht dat zich in onze samenleving voordoet. Bij twee ontmoetingen dit jaar met Poolse vertegenwoordigers zijn we aangesproken op de wijze waarop Poolse onderdanen hier te lande in een kwetsbare positie verkeren. Deze kwetsbaarheid is ook van toepassing op vele andere werknemers uit Oost-Europa. Recent heeft het CNV aan de bel getrokken als het gaat om de handelwijze van enkele uitzendbureaus. Deze vakbond is actief als het gaat om bescherming van rechten van werknemers, immers zij willen Poolse werknemers helpen om misstanden op het werk te voorkomen of te verhelpen, maar zij willen ook oneerlijke concurrentie tegengaan. Deze actieve houding doet recht aan belangen van mensen, los van hun herkomst. Zij constateren daarbij echter ook, dat de zelfregulering in de uitzendmarkt niet altijd leidt tot regelconform gedrag. M.d.vz, de provincie gaat niet over toezicht en heeft geen toezichthoudende of handhavende rol op de uitzendbureaus. Maar we moeten ons, in het verlengde van de genoemde aspecten van rechtvaardigheid en gerechtigheid, wel inzetten voor verantwoorde huisvesting van werknemers in Gelderland, waar ze ook vandaan komen. Heeft het College in beeld waar deze, bijHet Meetsnoer - Nunspeet
voorbeeld in de glastuinbouw werkzame werknemers wonen en onder welke omstandigheden? Als het gaat om onze eigen taken of het toezicht op de gemeenten, waar kunnen wij dan verantwoordelijkheid nemen en recht doen? Is het College om te beginnen, bereid om in gesprek te gaan met de Poolse ambassadeur en de Marshal van Lubelskie en te zien waar wij recht kunnen doen aan de zorgen die in onze richting zijn geuit? 5. Cultuur en erfgoed. Meer doen met onze religieuze monumenten. Kerkgebouwen zijn gebruikt voor erediensten. Steeds vaker gaan kerkbesturen ertoe over de oude kerk ook te gebruiken voor andere doeleinden zoals concerten, lezingen en tentoonstellingen. De Stichting Oude Gelderse Kerken stimuleert deze ontwikkeling. Naar ik meen heeft de provincie NH een stimulerings- en subsidiëringsbeleid ontwikkeld ten behoeve van de herbestemming van de kerkgebouwen. Restauratie en onderhoud De SOGK biedt kerkbesturen ook de helpende hand bij restauratie en onderhoud. Zo kan hulp ingeroepen worden bij het opzetten van een restauratieplan en het verkrijgen van subsidies. Verder wil de SOGK met kerkbesturen meedenken over oplossingen, als het gaat om dreigend verval van het kerkgebouw door gebrek aan financiën. De SOGK beschikt over een bouwcommissie van deskundigen, die bouwtechnische adviezen kan geven. Beheer van eigendommen De stichting beheert en onderhoudt een groeiend aantal oude kerken en een monumentale synagoge in Gelderland, die in het verleden door geldgebrek dreigden te vervallen. Bij elk van deze eigendommen functioneert een plaatselijke commissie, die als werkorgaan van de SOGK het gebouw exploiteert en promoot. (zie onze motie) Ten aanzien van TopSport ondersteunen wij graag een motie van de ChristenUnie. 6. Jeugdhulpverlening Een aangelegenheid die ook in de komende jaren de gemoederen binnen onze provincie bezig zal houden is de overdracht van de jeugdhulpverlening aan de gemeenten. In het belang van toekomstige cliënten kunnen wij hiermee niet zorgvuldig genoeg omgaan. Op de geldstroom van jeugdhulpverlening richting gemeenten wordt straks bezuinigd. En de extra miljoenen van de Provincie komen er ook niet meer. Dan moet er nogal een efficiëntie slag gemaakt worden 27
om dit alles in goede banen te leiden. Maar nu de gemeenten bijna allemaal tijdig orde op zaken hebben, moet het niet zo zijn dat de Rijksoverheid het af laat weten en niet tijdig de benodigde maatregelen getroffen heeft. Mogelijk een motie van onze fractie richting de Rijksoverheid. Afrondend Dankdag voor gewas en arbeid vorige week woensdag. Ook in 2013 en 2014. “Loof den Heere, mijn ziel, en vergeet geen van Zijn weldaden…..”Wij danken
Uit de fractie
het college voor deze begroting, voor de inzet in het achterliggende jaar en voor de goede samenwerking en evenzo de collega-Statenleden voor de vele goede contacten. Uiteraard willen wij hierbij de griffie en het ambtelijk apparaat betrekken. Wij bidden en hopen dat Gods zegen op onze arbeid ook in 2014 mag rusten. Ik dank u wel, De Gelderse SGP- Statenfractie. (Noot redactie Meetsnoer: dit artikel is hier en daar sterk ingekort!) Tekst: Chris Stoffer
In de afgelopen periode is in de politiek weer het nodige langsgekomen. Ook nu willen we u weer een aantal actuele kwesties beschrijven. Ditmaal ga ik in op de begroting voor de komende vier jaren en op de ontwikkelingen met betrekking tot de sportaccommodaties.
Begroting 2014-2017 Op 31 oktober jl. is de begroting voor de jaren 2014-2017 vastgesteld. De voorbereiding voor deze begrotingsvergadering is de meest intensieve periode voor een fractievoorzitter en de woordvoerder financiën. Arie van de Pol en ondergetekende hebben dan ook heel wat uren achter de computer en aan de telefoon doorgebracht om een goede bijdrage te leveren aan het begrotingsdebat. Het college van B&W en in het bijzonder de wethouder financiën, onze Jaap Coster, hebben opnieuw een goede en sluitende begroting voorgelegd aan de gemeenteraad. Daarvoor hebben we als SGP-fractie onze dank uitgesproken. Voorafgaand aan de begrotingsvergadering levert iedere fractie een schriftelijke eerste termijn aan. Een samenvatting van de SGP-bijdrage kunt u vinden op onze website. Tijdens de raadsvergadering heeft iedere fractievoorzitter maximaal 5 minuten de tijd gekregen om de meest belangrijke items uit de schriftelijke eerste termijn voor het voetlicht te brengen. Ik ben begonnen met te memoreren dat deze begrotingsavond op hervormingsdag viel en heb afgesloten met enkele regels uit het bekendste Lutherlied: “Een vaste Burcht....”. Verder heb ik aangegeven dat wij onze zorgen hebben over het financieel perspectief voor onze gemeente. Vanaf het jaar 2017 verwachten we nl. een fors financieel gat tussen de inkomsten en de uitgaven van de gemeente Nunspeet. Aangezien een gemeente maar beperkt de 28
mogelijkheid heeft om de inkomsten te verhogen (alleen de OZB) is het zaak om na de verkiezingen gelijk na te denken over het terugbrengen van de uitgaven. Kortom dit past binnen het motto dat boven onze bijdrage stond: “Doen wat echt nodig is”. Tot slot heb ik aangegeven dat wij prioriteit leggen bij het (achterstallig) onderhoud aan onze wegen en dat we ook hechten aan schoolgebouwen die zowel bouwkundig als functioneel goed op orde zijn. In de tweede termijn hebben meerdere fracties moties ingediend. De SGP heeft twee moties ingediend. De eerste betrof het naar voren halen van onderhoudsgeld voor de wegen. Deze motie is aangenomen door SGP, CU, CDA, VVD en PvdA. De tweede motie betrof de OZB-belasting: het college heeft een voorstel gedaan om deze met 1,5% te laten stijgen. De SGP heeft voorgesteld om de OZB niet te laten stijgen. Deze motie is aangenomen met steun van de SGP, CDA en VVD. Tot slot heeft de SGP steun verleend aan moties met betrekking tot beperkte aanvullende financiële steun aan de schaapskudde en de stichting metgezel. Aan het einde van de avond is de begroting met beperkte wijzigingen vastgesteld en kunnen het college van B&W en de ambtenaren aan de slag om Nummer 3- December 2013
de inhoud van begroting te realiseren. Onze SGPwethouder Jaap Coster heeft hiermee op vakkundige wijze zijn laatste begroting door de gemeenteraad weten te loodsen. Sportparkaccommodaties Al langere tijd hebben we geconstateerd dat meerdere sportaccommodaties in Nunspeet gedateerd zijn. In het kader hiervan is tijdens de coalitiebesprekingen afgesproken om hiervoor een koers te bepalen. Het heeft lang geduurd voordat er een nota werd voorgelegd aan de gemeenteraad. Net na het zomerreces is er echter een keuzenotitie besproken in de commissie Maatschappij en Middelen. Namens de SGP-fractie heeft Gerard Mulder dit onderwerp in portefeuille. De keuzes die voorlagen varieerden van het renoveren van de huidige accommodaties tot een compleet vernieuwde Wiltsangh met op dit sportpark een nieuw zwembad in plaats van de Brake en ook een multifunctionele sportzaal op de Wiltsangh. Het kostenplaatje van de laatste variant is vele malen
duurder dan het renoveren van huidige locaties. De Nunspeetse politiek is verdeeld over dit onderwerp. De SGP-fractie zit op de lijn om de huidige locaties te renoveren. Het college van B&W is op basis van de uitkomsten van de commissie een voorstel voor de gemeenteraad aan het voorbereiden. Een van de komende raadsvergaderingen komt dit aan de orde. Tot zover weer kijkje in de keuken van de lokale politiek.
Verslag bezoek gemeentehuis
Donderdagavond 21 november waren de Nunspeetse SGP-jongeren op bezoek in het gemeentehuis van Nunspeet, waar ze gastvrij ontvangen werden door burgemeester van Hemmen en de SGP-fractie. In dit artikel een verslag van deze interessante avond! Na de inloop opende burgemeester van Hemmen de
Het Meetsnoer - Nunspeet
Tekst: Gerwin Boswijk
avond met het traditionele ambtsgebed. De aanwezige jongeren (en enkele ouderen) hadden inmiddels plaatsgenomen op het pluche in de raadszaal. Na deze opening ging van Hemmen in op zijn werk als burgemeester van Nunspeet. Als burgemeester is hij onder andere verantwoordelijk voor het dagelijks
29
bestuur van de gemeente, de veiligheidsdiensten zoals politie, brandweer en ambulance en de algemene veiligheid in de gemeente. Naast deze verantwoordelijkheden is burgemeester van Hemmen ook voorzitter van de raadsvergaderingen, maakt hij deel uit van de commissie Algemeen Bestuur en uiteraard ook van het college van B&W, met wie hij wekelijks overleg heeft. Zoals de burgemeester zelf aangaf zijn dit zijn hoofdtaken, en heeft hij daarnaast nog zijn representatieve functie als eerste man van de gemeente bij bijzondere gelegenheden. Na de inleiding van de burgemeester werd het tijd om eens rond te kijken in het (vernieuwde) gemeentehuis. Nadat een enthousiaste wethouder Jaap Coster (verantwoordelijk wethouder voor de verbouwing) de aanwezigen het nieuwe Klant Contact Centrum van de gemeente had laten zien was het tijd voor de jongeren om de trouwzaal van gemeente Nunspeet te bewonderen. Na de trouwzaal ging de burgemeester hen voor naar de politieke werkvertrekken, inclusief zijn eigen -zelf zo genoemde- ‘hobbykamer’. Na deze korte blik in Nunspeets’ politieke kamers volgde een pauze waarin de aanwezigen konden kennismaken met enkele raadsleden van de SGP en de burgemeester, onder het genot van een goede bak koffie. Na de pauze gaf SGP-fractielid Arie van de Pol een korte introductie op het raadswerk binnen de Nunspeetse gemeenteraad. Uit zijn betoog werd duidelijk dat raadswerk zeker niet onderschat moet worden. Diverse avonden per week zijn de raadsleden aan de slag voor de gemeente. Daarnaast wonen ze meerdere keren per maand vergaderingen bij. Als belangrijkste speerpunt voor een raadslid noemde van de Pol het zijn van volksvertegenwoordiger. Men is immers gekozen door het volk. Dit betekent dat raadsleden vooral veel ‘onder het
30
volk’ moeten zijn, om beleid en eventuele beleidswijzigingen te kunnen proeven in de maatschappij. Na deze zeer interessante blik in het werk van raadsleden en de gemeenteraad was het de beurt aan de aanwezigen om hun bijdrage te leveren in een interactief debat. In dit debat werden door de burgemeester krachtige en smeuïge stellingen gesmeed, onder andere over de zondagsrust binnen de gemeente, beoogde uitbreiding van de gemeente en de aanleg van een windmolenpark. Door de burgemeester werd iemand uit de aanwezigen tegenover een SGP-raadslid gezet om in debat te gaan, waarbij de fractie zich soms wel moest verbazen over de krachtige argumenten die van de andere zijde aangedragen werden. Over elke stemming werd na twee ‘termijnen’ gestemd. Na afloop van dit debat sloot SGP-jongerenvoorzitter Lambert van de Weerd de avond met dankgebed. Onder genot van een hapje en drankje konden de aanwezigen even aanvoelen hoe het is om buiten de raadszaal te ‘lobbyen’ met aanwezigen en SGP-fractieleden. SGP-jongeren Nunspeet kijkt terug op een geslaagde avond!
Nummer 3- December 2013
En passant
Kolk en plas Het begon pas goed met die lage schuttinkjes. En niet zo maar een paar meter. Reed over de Eperweg en zag ze. Hè, ’t kabouterbos zit toch aan de Elspeterweg? Ah: Witte Wieven! Maar nee, die verplaatsen zich volgens ingewijden op hoger niveau. Vangrail voor slippende auto’s? Neu, gaat zo’n omhulsel van het meest veelzijdige stukje vlees zo doorheen. Auto aan de kant. Da’s waar ook: daarnet ging ik ergens onderdoor dat er eerst ook niet was. En –als je dan toch pas op de plaats maakt is er geen houwen aan- op de afslag had ik in een schim lichten zien branden op de Zandenplas. Keek ’s goed om me heen. Nee, toch niet afslag Harderwijk genomen. Pardon zeg, een schip?! ’t Onderwijs is zwaar. Maar je gaat er toch niet van hallucineren? Worstel me door het struikgewas en zie waar van de zomer groot en klein in meerdere of mindere mate bedekt zich blootstelden aan de blakerende zon veranderd in een soort Sahara in het water. ‘Nunspeet aan zee’, flitst het door me heen. Zou dat geleuter over integrale toekomstvisie dan toch ergens waar zijn? Zou die zandzuiger zich echt vanaf het Veluwemeer een weg gebaand hebben naar hier? Liggen er al jachten aan de ballenlijn en het vlot gemeerd? Wauw! Straks met de kano of surfplank van A28 naar Polsmaten. Nog mooier dan met de fiets over het Spiekerwegje! Da’s pas toerisme. En… als ze in de kano of rondvaartboot Het Meetsnoer - Nunspeet
zitten kunnen wij tenminste het dorp weer in. Hu? Alle oevers zijn oevers. Geen kanaal. Tssss. Hebben ze die massa ijzer daar gewoon naartoe getransporteerd en te water gelaten? Blubbers, dat had ik graag gezien. Nou begrijp ik ook die brug van daarnet. En dan? O jaaaaaaaaa, heb het nog gezien in NHAH (was nog net plek voor tussen al die advertenties). Eureka: van Plas naar Kolk, dat was het. En ooit zal dit kraterlandschap wel weer bebadgast zijn. Zou de RGV (Recreatie Gemeenschap Veluwe) de Nederlandse Vereniging van Diepzeeduikers al aan de haak geslagen hebben? Of blijkt straks de enig overgebleven onderzeeër van de Marine door het steels aangelegde ondergrondse kanaal naar de Zandenplas-trog gevaren te zijn om te beproeven welke druk de huid kan weerstaan? Wat zeg ik? Niks rondweg! Gewoon een kanaaltje doortrekken naar de Kolk (’t spoor kan er wel overheen; hebben we gelijk een reuzenachtbaan). Terug naar de mysterieuze schermen. Ze zullen uit de Zandenplas toch geen vloedgolven verwachten en de Kempenlaan willen behoeden voor ondergelopen kelders? Of houden ze zo wat binnen de perken? Lijkt me ook een gedurfde veronderstelling: na de allesverwoestende kaalslag (alleen al één wiel van zo’n bosbouw [merkwaardig woord in dit verband] trekker is zwaar genoeg om een toevallig binnen de perken gebleven everzwijn in paté te veranderen) 31
vrees ik dat geen muis of mol, geen eekhoorn of egel nog levend achter die schutting aangetroffen zal worden. Ik snap geen zwienekeutel van politiek. Ik vervolg mijn weg (de auto is gelukkig niet meegezogen) en verbaas me er en passant nog over dat die papieren uitspuwende plattegrondenautomaat er nog steeds staat (Aarding maakt blijkbaar niet
alleen legervoertuigen). Ook dit merkwaardige fenomeen vermag ik niet te ontraadselen. Och, kun je er in ieder geval nog over mijmeren in het Meetsnoer. Wat zei heer Ollie ook alweer? Geld speelt geen rol. Snapt u? De oplossing van het raadsel mag u aan een der redactieleden geven. Schriftelijk: hebben we het volgende Meetsnoer tenminste ’s wat anders.
Het Meetsnoer wenst u gezegende kerstdagen en een voorspoedig nieuwjaar 32
Nummer 3- December 2013