Het groene boekje Duurzaam is mooi. En nog mooier als het wat oplevert.
Bespaartips in en rondom het huis Inleiding
5
Verwachte besparing gemiddelde eengezinswoning
6
A. BESPAREN IN EEN HANDOMDRAAI
9
Verwarmen zonder verspillen
11
Wat is wat met warm water
15
B. ZUINIGe APPARATEN
19
Voorkom sluipgebruik
21
Vervang oude koelkast
23
1 is beter dan 2
25
Coole tips
27
Slim gebruik vaatwasser
29
Minder warm wassen
31
De groene droger
33
Computer, laptop of tablet
35
De tv doet mee
37
Wat er achter het kastje zit
39
C. investeringen in het huis
41
Het dak gaat dicht
43
Spouwmuur vullen, vullen, vullen
45
Vloerisolatie
47
Voor niks gaat de zon op
49
Het drupt zonnestralen
51
A. BESPAREN IN EEN HANDOMDRAAI
C. investeringen in het huis
4
B. Zuinige apparaten
Inleiding Iedereen gebruikt dagelijks energie. Maar staat u er wel eens bij stil wat het kost? En wat energie besparen u oplevert? Dat kan al snel oplopen tot wel honderden euro’s per jaar. Dit boekje* geeft u inspiratie en praktische tips om het besparen van energie leuker en makkelijker te maken. Een handig boekje, dat ABN AMRO u graag aanbiedt. U vindt in dit boekje niet alleen uitgebreide besparingstips, zoals het isoleren van uw woning, maar ook tips die met een kleine moeite een groot effect geven. Zo kunt u in een handomdraai energie en kosten besparen. Duurzaamheid is op die manier goed voor het milieu, en ook voor u. Als u duurzaam investeert in uw huis bespaart dat flink op uw woonlasten. Een duurzame woningverbetering heeft bovendien over het algemeen een positieve invloed op de ontwikkeling van uw woningwaarde. ABN AMRO zoekt constant naar duurzame oplossingen. Op abnamro.nl/duurzaam vindt u hier meer informatie over. Wij wensen u veel succes met de tips.
*De gegevens in dit boekje zijn afkomstig van Milieu Centraal, de onafhankelijke voorlichtingsorganisatie op het gebied van praktische en betrouwbare informatie over milieu en energie in het dagelijkse leven. Kijk voor meer informatie op milieucentraal.nl
5
VERWACHTE BESPARING GEMIDDELDE EENGEZINSWONING Bij alle tips in dit boekje is uitgegaan van gemiddelden: van een woning, een huishouden (2,2 personen) tot het gemiddeld gebruik van apparaten. ’Gemiddeld’ is een makkelijke manier om dingen te vergelijken. Maar niemand is gemiddeld, iedereen is uniek. Uw unieke persoonlijke omstandigheden hebben veel invloed op uw energierekening. Het type huis waarin u woont, de grootte en samenstelling van uw huishouden, maar vooral ook de manier waarop u al met energie(besparing) omgaat.
6
ISOLEREN SCHUIN DAK, VERWARMDE ZOLDER
ZONNEBOILER EENMALIGE KOSTEN € 3.000
EENMALIGE KOSTEN € 4.300
jaarlijkse besparing
ZONNEPANELEN 1.440 WATTPIEK 9 M²
€ 300
ISOLEREN SPOUWMUUR EENMALIGE KOSTEN € 2.000
EENMALIGE KOSTEN € 2.900
jaarlijkse besparing
€ 570
jaarlijkse besparing
VERVANGING VR-COMBIKETEL DOOR HR-COMBIKETEL
€ 195
€ 650
jaarlijkse besparing
EENMALIGE KOSTEN € 2.100
jaarlijkse besparing
ISOLEREN VLOER VAN BEGANE GROND
€ 280
jaarlijkse besparing
EENMALIGE KOSTEN € 1.900
VERVANGING ENKEL GLAS DOOR HR++ GLAS
BRON: MILIEU CENTRAAL (februari 2014)
€ 55
€ 210
jaarlijkse besparing
EENMALIGE KOSTEN € 3.500
Iedere losse besparing is berekend voor een woning met gemiddelde afmetingen en hr-combiketel, waar een genoemde isolatiemaatregel afwezig is. Uw huidige stookgedrag is van invloed op uw werkelijke besparing: als u weinig verwarmt is uw potentiële besparing lager (en andersom). De verschillende besparingen mogen (uitgezonderd de hr-ketel) bij elkaar opgeteld worden en zijn gebaseerd op een huishouden van 2,2 personen. Inclusief 21% respectievelijk 6% btw (zie www.belastingdienst.nl, 6% op arbeid voor herstel en renovatie woningen ouder dan 2 jaar en 6% op isolatiewerkzaamheden). Een uitgebreidere persoonlijke berekening kunt u uitvoeren op www.verbeteruwhuis.nl
7
8
A. BESPAREN IN EEN HANDOMDRAAI We draaien er met z’n allen flink wat energie doorheen. Het elektriciteitsverbruik van een gemiddeld huishouden (2,2 personen) is 3.500 kilowattuur (kWh). Dat komt neer op zo’n € 800 per jaar aan elektriciteitskosten. Het gemiddelde gasverbruik bedraagt 1.600 kubieke meter. Dat betekent zo’n € 1.040 per jaar aan kosten voor gas. Inclusief vastrecht bedraagt de totale energierekening van een gemiddeld huishouden ruim € 2.200* per jaar. Bent u benieuwd of u meer of minder energie dan een gemiddeld huishouden gebruikt? Ook in vergelijking met uw buren? Met ‘Vergelijk mijn energieverbruik’ vergelijkt u makkelijk hoe u scoort met anderen in een vergelijkbare woonsituatie. Kijk op milieucentraal.nl/energieverbruik om te zien wat u kunt besparen. In dit boekje staan een aantal makkelijke tips waarmee u in een handomdraai kunt besparen en uw energierekening kunt verlagen.
*
e betalen in Nederland Energiebelasting (afgekort REB) en ieder huishouden krijgt hiervan een deel terug via de heffingskorting. W Voor 2013 was dit € 385,53. Daardoor betaalt een gemiddeld huishouden uiteindelijk ruim € 1.800 per jaar aan energiekosten in plaats van ruim € 2.200.
9
01
Verwarmen zonder verspillen Meer dan de helft van uw energierekening gaat op aan het gasverbruik voor het verwarmen van uw woning en het gebruik van warm water. Met 6 simpele maatregelen kunt u jaarlijks gemiddeld zo’n € 150 tot € 600* besparen. Zet de temperatuur ’s nachts een tikkie terug
Niet thuis? Verwarming laag
’s Nachts kan de verwarming een stukje lager.
ming omlaag, daarmee bespaart u aanzienlijk op
In de ochtend opwarmen kost energie, maar
uw energiekosten. Door de thermostaat over-
minder dan nodig is om de woning de hele nacht
dag als u weg bent op 15 graden te zetten,
op temperatuur te houden. Door de thermostaat
bespaart u gemiddeld € 140 per jaar.
Bent u overdag niet thuis? Draai dan de verwar-
‘s nachts op 15 graden of minder te zetten, bespaart u gemiddeld € 80 per jaar.
* De meeste huishoudens passen al redelijk wat tips voor verwarmen zonder verspillen toe en kunnen gemiddeld nog € 150 besparen door álle tips altijd toe te passen. Een huishouden dat geen enkele tip toepast kan in totaal zo’n € 600 besparen door álle tips altijd toe te passen.
11
Verwarming uit in ruimtes waar u niet bent
Uur voor slapen thermostaat omlaag
In ruimtes waar u niet veel verblijft, hoeft het niet
mostaat op 15 graden zet, bespaart u gemiddeld
altijd warm te zijn. Als u deze ruimtes niet ver
€ 20 per jaar. En u levert aan comfort niets in,
warmt, bespaart u gemiddeld € 200 per jaar.
het duurt namelijk wel een tijdje voordat het huis
Wel moet u daarbij de tussendeuren goed
echt is afgekoeld.
Als u al een uurtje voordat u gaat slapen de ther-
sluiten. Gebruik eventueel een deursluiter om u hierbij een handje te helpen.
Elke graad telt Maak er een gewoonte van om de thermostaat
Lekker koud, lekker slapen
in huis altijd wat lager te zetten. Als u op 19 in
Laat de verwarming van uw slaapkamer uit.
plaats van 20 graden stookt, bespaart u jaarlijks
Dan bespaart u gemiddeld € 70 per jaar.
€ 80. Elke graad lager scheelt al snel 7% op uw stookkosten.
Tip: met de juiste klokthermostaat kunt u nog meer energie besparen. Tegenwoordig zijn er diverse soorten, met uitgebreide mogelijkheden. Bewegingsmelders, zelfdenkende thermostaten of thermostaten die via de smartphone op afstand te bedienen zijn, geven u meer grip op uw verwarming en uiteindelijk op de energierekening.
12
02
Tip: twijfelt u of u een waterbesparende douchekop heeft, zet dan de douche aan en houd (als het water op douchetemperatuur is) er één minuut lang een emmer onder. Zit er na die minuut 7 liter water in of meer? Dan is het geen spaardouche. Een spaardouche verbruikt maximaal 7 liter per minuut, vraag hiernaar in de winkel.
Wat is wat met warm water Bijna 20% van het gasverbruik in huis gaat op aan het verwarmen van water voor de badkamer en de keuken. Met de volgende tips om te besparen op warm water daalt uw energierekening, en wordt uw woonplezier er niet minder op.
Koppie erbij! Een waterbesparende douchekop doucht net zo
Minuutje minder, een wereld van verschil
lekker als een gewone douchekop, maar bespaart
De douche is de grootste afnemer van warm
veel op het water- en energiegebruik. Voor uw
water: 80 procent van de ruim 110 liter warm
energierekening betekent dit een besparing van
water die een gemiddeld huishouden dagelijks
€ 50 per jaar. Ten opzichte van een regendouche
gebruikt, gaat daaraan op. Als iedereen in een
(extra grote douchekop), bespaart een spaar-
gemiddeld huishouden 1 minuut korter doucht,
douchekop zelfs 50 procent.
bespaart dat op jaarbasis ruim € 25. En het dubbele als iedereen 2 minuten korter doucht.
Tip: door waterbesparende mondstukken of doorstroombegrenzers te gebruiken, voorkomt u dat er te veel water uit de kraan komt. Het kost een paar euro om ze aan te schaffen, maar u bespaart jaarlijks het dubbele aan water en gas.
Dus wen uzelf aan om 1 of 2 minuten korter te douchen en bespaar op uw energierekening.
15
Tip: met behulp van een wekker of een douchecoach (dat is een zandlopertje speciaal voor het douchen) kunt u zich aanwennen om korter onder de douche te staan. Ook kinderen ervaren dat het leuk is om ermee bezig te zijn.
Zuinig aan met badderen In bad gaan kost dubbel zo veel water als douchen. Wilt u besparen op energie, stap dan minder vaak in bad en neem in plaats daarvan een douche. Als u vier keer per maand een douche neemt in plaats van een bad, dan bespaart u totaal
Doe de kraan dicht
per jaar € 15.
De grootste waterbesparing haal je door water niet te gebruiken: een kraan niet verder open draaien en niet laten lopen, helpt verspilling van water (en de energie om het te verwarmen) tegen te gaan. Dat is beter voor uw energierekening en voor het milieu. Als u hier consequent op let, bespaart u jaarlijks € 20. Doe die kraan
Tip: heeft u een bad en wilt u lang genieten van het ontspannende warme water? Laat uw bad dan isoleren, zodat het niet snel afkoelt. Dat voorkomt dat u het bad moet bijvullen om op temperatuur te blijven. Nog geen bad? Kies in elk geval een passend formaat: onnodig veel inhoud kost ook extra veel warm water.
dus dicht tijdens het tandenpoetsen en scheren.
Temperatuur boiler omlaag Tip: een thermostatische douchekraan mengt het warme en koude water en zorgt dat de temperatuur van het water tijdens het douchen constant hetzelfde is. Zo hoeft u de kraan niet onnodig te laten lopen voor het instellen van de juiste temperatuur en bespaart u energie en water.
Heeft u een elektrische boiler of gasboiler in huis die continu een voorraad warm water op temperatuur houdt? Controleer dan eens op welke temperatuur deze boiler staat ingesteld. Vaak staat de boiler op 80 graden, terwijl 60 graden al voldoende is om snel warm water te hebben. Zo bespaart u energiekosten, zo’n € 25 per jaar. Let er wel op dat de temperatuur niet onder de 60 graden komt in verband met het risico op legionellabesmetting.
16
Tip: een tijdklok helpt uw elektrische boiler in te stellen. Het is bijvoorbeeld niet nodig de warmwatervoorraad de hele dag op temperatuur te houden, als u vijf dagen per week werkt. Houd wel rekening met de opwarmtijd van de boiler, anders levert u in op comfort. Raadpleeg een installateur voor optimale instellingen.
Ondertussen bij het klussen Gaat u de badkamer verbouwen? Denk dan aan een ‘douche-wtw’. Wtw staat voor warmteterugwinning en zorgt voor een gemiddelde besparing van € 70 per jaar, het installeren kost € 750. Met een douche-wtw gebruikt u de warmte van het wegstromende douchewater nog een keer. De douche-wtw warmt er koud
Over de ketel Het kan verstandig zijn om uw oudere (12 jaar of ouder) en onzuinige ketel te vervangen door een nieuw, zuinig exemplaar. Het vereist een investering, maar uw rekening daalt er wel flink door. Zo verdient u zo’n € 195 per jaar terug. En het mooie is dat u er ook nog comfortabeler door gaat wonen: de verwarming warmt sneller op, en u heeft eerder warm water uit de kraan. Ook verbetert het energielabel van uw woning met de keuze voor een energiezuinige ketel.
Tip: een goede, milieuvriendelijke keuze voor een lagere energierekening en meer comfort in huis is de hr-107 combiketel op gas.
water mee op, zodat de ketel minder hard hoeft te stoken en meer warm water per minuut levert. De ideale momenten om een douche-wtw aan te leggen, zijn tijdens nieuwbouw, en tijdens renovatie van de badkamer of bij vervanging van de ketel voor (verwarming en) warm water. Tip: bespreek met een erkende installateur of een douche-wtw voor uw persoonlijke situatie mogelijk is.
17
18
B. Zuinige apparaten We hebben steeds meer elektrische apparaten in huis. Die zijn gewoon handig en daarom langzamerhand onmisbaar geworden. Helaas stijgt daarmee wel het energieverbruik. Apparaten op een zuinige manier gebruiken helpt om energie te besparen. Let in ieder geval op uw sluipverbruik (verbruik van energie in de stand-bystand), op het energieverbruik van uw apparaten en op het energielabel op het apparaat. De energieklassen op het energielabel lopen van G (zeer onzuinig) tot A+++ (zeer zuinig). Op dit label staat ook in veel gevallen het gemiddelde verbruik per jaar in kWh vermeld. Daarnaast is het belangrijk om te kijken hoe u uw apparaten zo efficiënt en energiezuinig mogelijk gebruikt. Hierna vindt u allerlei tips.
19
03
Voorkom sluipgebruik Een gemiddeld huishouden is per jaar zo’n € 100 kwijt aan energieverbruik van apparaten in stand-bystand. Zeker omdat twee derde van het sluipverbruik makkelijk is te vermijden, is het erg jammer om dat bedrag ongemerkt uit te geven.
Sommige apparaten, zoals de koelkast, cv-ketel en deurbel, functioneren eenvoudig niet zonder stand-bystand. Maar andere apparaten, zoals de tv en dvd-recorder, het koffiezetapparaat en de computer kunt u beter helemaal uitzetten wanneer u deze niet gebruikt. Dat bespaart jaarlijks tot € 60 op uw energierekening.
Tip: meten is weten; bekijk zelf hoeveel stroom een apparaat gebruikt door een energiemeter tussen het apparaat en het stopcontact te plaatsen. U kunt deze al aanschaffen vanaf € 10 bij elektronicazaken. Investeer dan ook gelijk in een stekkerdoos met een aan/uitschakelaar.
21
04
Vervang oude koelkast Is uw koelkast 10 jaar of ouder? Dan loont het om deze stroomslurper te vervangen door een nieuw, energiezuinig exemplaar. De oude koelvriescombinatie verbruikt gemiddeld € 85 per jaar, terwijl een nieuwe met een A+++ label slechts € 35 per jaar verbruikt. Wacht dus niet tot uw oude koelkast kapotgaat, maar investeer in een nieuw exemplaar. Omdat uw energiekosten veel lager worden door de zuinige koelkast, verdient u de investering al snel terug door uw
m et e e n A+++ la be l ve rbru ikt u s l e c ht s € 3 5 p er jaa r
lagere energierekening.
Tip: een koelvriescombinatie is zuiniger dan twee losse apparaten voor koelen en vriezen. En let er bij de aanschaf van een nieuwe koelkast op welke optimale grootte het beste bij uw huishouden past.
23
05
1 is beter dan 2 Gebruikt u een tweede koelkast of vriezer om-
U vervangt dan ook gelijk de eerste koelkast
dat u koelruimte tekortkomt? Koop liever één
door een nieuw energiezuinig exemplaar. En u
grote en energiezuinige koelvriescombinatie.
bespaart jaarlijks tot € 90. Is uw eerste koelkast
Zo’n koelvriescombinatie is een stuk energie-
nog niet aan vervanging toe? Kies er dan voor
zuiniger dan een aparte koelkast en vriezer.
om uw oude koelkast de deur uit te doen, dat levert een besparing van € 40 op.
Tip: kunt u toch niet zonder een tweede koelkast? Gebruik deze dan alleen als het nodig is, bijvoorbeeld bij een feestje. Zo voorkomt u alsnog onnodige energieverspilling.
25
06
Coole tips Hoe u uw koelkast gebruikt en onderhoudt,
koelkast kunt laten ontdooien. De kou van de ingevroren producten helpt de koeling van de koelkast. En u hoeft geen magnetron te gebruiken.
scheelt ook in het energieverbruik. Ook al is het maar weinig toch kunt u er weer een paar euro mee verdienen. Let daarom op de volgende zaken:
▶▶
▶▶
▶▶
Vaak staat de temperatuur van de koelkast te laag afgesteld. Dit is niet nodig en vraagt bovendien veel energie. Als optimale temperatuur kunt u voor een koelkast ongeveer 4 graden aanhouden. Voor een vriezer geldt een temperatuur van -18 graden. Controleer (vooral bij oudere koelkasten en vriezers) of de deur nog goed sluit. Door het rubber regelmatig schoon te houden, blijft het soepel en sluit de deur goed. Laat producten eerst goed afkoelen en zet ze dan pas in de koelkast. Andersom geldt dat u bevroren producten het beste in de
▶▶
Zet uw koelkast niet in de zon, naast het fornuis of naast een verwarming. Dan hoeft deze minder te koelen, en dat bespaart stroom.
▶▶
Zorg dat de achterkant van uw koelkast voldoende kan ventileren door ‘m minstens 10 centimeter van de muur te plaatsen. En maak ook die achterkant jaarlijks schoon. Door het stof kan het apparaat z’n hitte minder goed kwijt.
▶▶
Ontdooi het vriesgedeelte van de koelkast of de vriezer regelmatig. Een ijslaag zorgt voor een vermindering van het vriesvermogen, waardoor voedsel sneller bederft.
27
07
Een vaatwasser met daarin 3D blokletters om het energielabel aan te geven
Slim gebruik vaatwasser U kunt vast niet meer zonder: de vaatwasser.
het label aangegeven in kWh per jaar en maakt
Maar dit apparaat kost veel energie. Door de
vergelijken tussen vaatwassers gemakkelijker.
vaatwasser slim te gebruiken, kunt u eenvoudig
Ook het aantal liters water dat de vaatwasser
energie besparen. Let bijvoorbeeld op het
jaarlijks gebruikt staat op het label.
energielabel bij aanschaf van een nieuwe vaat-
Bent u nog niet toe aan een nieuwe vaatwasser,
wasser. Kijk ook welke bespaarmogelijkheden
lees dan nog eens goed de gebruiksaanwijzing
uw vaatwasser heeft, om zo de energiekosten
van uw huidige apparaat door. Vaak staan hierin
laag te houden.
tips en adviezen voor een zuinig gebruik. Op de
Een vaatwasser met een A+++ klasse label
meeste vaatwassers zit een eco-programma.
heeft een laag energieverbruik. Bij de aanschaf
Gebruikt u dit standaard, dan bespaart u per
van een nieuwe vaatwasser is het goed om
wasbeurt energie: zo’n € 20 per jaar. En uw vaat
naar dit verbruik te kijken. Het verbruik staat op
wordt er net zo schoon van.
Tip: stop de afwasmachine altijd voldoende vol voordat u hem aanzet. Zo bespaart u nog eens € 10 extra.
29
08
Minder warm wassen Veruit de meeste energie die een wasmachine
Wassen op lagere temperatuur levert u de
gebruikt, gaat zitten in het opwarmen van
volgende besparing op:
het water. Wassen op een lagere temperatuur bespaart dan ook meteen een boel energie.
▶▶
Van 40 naar 30 graden: 30%
Op 30 graden in plaats van op 40 graden
▶▶
Van 40 naar 20 graden: 50%
wassen, scheelt zo’n 30% aan energieverbruik.
▶▶
Van 60 naar 30 graden: 60%
En uw gewone was wordt even schoon.
▶▶
Van 60 naar 20 graden: 70%
Tip: voeg eventueel een klein beetje extra (eco-)wasmiddel toe, dat is beter voor het milieu dan op hogere temperatuur wassen. En was eens in de maand een keer op 60 graden. Zo voorkomt u dat er vetresten in de machine achterblijven. Dit is goed voor uw wasmachine.
31
09
De groene droger Een wasdroger slurpt behoorlijk veel energie,
Heeft u geen ruimte om de was op te
terwijl de wind en de zon ons helemaal niets
hangen, gebruik de droger dan zo zuinig
kosten. Daarom bespaart u direct energie als u
mogelijk. Kies al bij het wassen voor een hoge
uw was aan de lijn laat drogen. Als u de helft
snelheid bij het centrifugeren. De wasdroger
van de wasjes die normaal in de wasdroger
is dan eerder klaar met drogen. Laad de
gaan aan de lijn laat drogen, verbruikt u jaarlijks
droger ook zo vol mogelijk en gebruik een lage
€ 25 minder energie. Vooral als de zon schijnt,
temperatuur (of eco-stand). Overigens is lang
wordt de was buiten heerlijk snel droog. Als u
drogen op een lage tempe ratuur voordeliger
de was binnen ophangt, zorg er dan wel voor
dan kort drogen op een hoge temperatuur.
dat u goed blijft ventileren.
Ook programma’s als ‘kastdroog’ of ‘kreukherstellend kastdroog’ kosten veel energie. Kies liever voor ‘strijkdroog’.
Tip: er zijn tegenwoordig goede energiezuinige drogers op de markt. Hiermee bespaart u nog eens € 30 op uw energierekening.
33
10
Computer, laptop of tablet Een leven zonder computer kunnen we ons bijna niet meer voorstellen. Mocht u de keuze hebben tussen een tablet, een laptop of een desktop, kies dan de eerste als het gaat om het minste energieverbruik. Daarna is de laptop de beste keuze, die is nog drie tot vier keer zui niger dan de desktop. Dat scheelt al snel € 35 op jaarbasis.
Tip: stel het energiebeheer van uw elektronica in op ‘energiezuinig’, zet de slaap- of sluimerstand aan bij pauzes en zet de apparaten (ook het beeldscherm en de printer) helemaal uit als u klaar bent met werken of internetten.
35
11
De TV doet mee Na een lange dag kan het erg ontspannend zijn om lekker voor de buis te hangen. Even zappen en u bent weer helemaal op de hoogte van het laatste nieuws. Maar al dat tv kijken kost wel de nodige energie. Denkt u weleens na over de duurzaamheid van uw tv? Het soort beeldscherm waar u achter zit maakt namelijk uit voor het energieverbruik. Led-lcd-televisies (met op de achtergrond licht van heel veel kleine led-lampjes) zijn het energiezuinigst. Lcd-televisies en plasma-tv’s zijn een stuk minder zuinig. Ook de grootte van het scherm is belangrijk voor het stroomverbruik. Hoe kleiner het scherm, des te minder stroom dit gebruikt. Televisies met een beelddiagonaal van 42 inch (107 centimeter) gebruiken ruim tweemaal zoveel elektriciteit als 26 inch televisies (66 centimeter). Zo’n energiezuinige tv scheelt u € 20 energiekosten per jaar.
37
12
Tip: een zogeheten ‘stand-by-killer’ is een bespaarstekker die u tussen het apparaat en het stopcontact zet en die de stand-bystand volledig uitschakelt. Dit maakt het nog makkelijker om sluipverbruik te voorkomen. Bespaarstekkers zijn ook te koop onder merknamen als ‘Energy keeper’ of ‘Powersaver’.
at er achter W het kastje zit Een digitale decoder voor de tv verbruikt relatief
(met stekker of schakelaar) levert daarom een
veel stroom, ook als hij op stand-by staat.
grote besparing op. En er gaan geen instel-
Het energieverbruik kan wel oplopen tot € 60
lingen verloren. U moet alleen bij het aanzetten
per jaar. Dat is meer dan het verbruik van een
even geduld hebben, het opstarten kan iets
gemiddelde wasmachine. Helemaal uitzetten
langer duren. Even een relaxmoment.
39
C. Investeringen in het huis De beste verduurzaming van uw woning is en blijft gedegen isoleren. Een woning zonder isolatie verliest veel warmte via de ramen, muren, het dak en de vloer. Goede isolatie gaat dat tegen. De verwarming kan hierdoor lager en u bespaart zo direct op uw energiekosten. Ook wordt het in huis een stuk comfortabeler. Tocht en vocht verdwijnen, evenals condens op de ramen, u krijgt warmere voeten en heeft minder last van geluidsoverlast van buitenaf. Er zijn veel mogelijkheden voor isolatie, het is maar net wat bij uw woonsituatie past. Een uitgebreid advies krijgt u op verbeteruwhuis.nl Hier ziet u in een paar stappen welke isolatiemaatregel u de grootste energiebesparing oplevert.
Tip: denk er aan om een geïsoleerd huis goed te ventileren. Dit is noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat en gaat schimmelvorming tegen.
41
13
Het dak gaat dicht Via het dak verliest uw huis warmte, waardoor
En zelfs sneller wanneer u dit zelf doet, maar
u meer moet stoken. Met dakisolatie gaat er
dat kan niet in alle gevallen. Vraag een deskun-
10 keer minder warmte verloren. Door uw dak
dige adviseur naar de mogelijkheden in uw
goed te isoleren, bespaart u gemiddeld € 650
woning. Dakisolatie kost weinig tijd en er is
per jaar aan energiekosten. Het isoleren van uw
geen enorme verbouwing voor nodig.
dak heeft u al binnen zes jaar terugverdiend.
Tip: vul de module ‘Advies op maat’ in op milieucentraal.nl/dakisolatie en laat u adviseren of dakisolatie in uw woning een goed idee is.
43
14
Spouwmuur vullen, vullen, vullen Wilt u besparen op uw energiekosten en meer
muur worden glaswol of piepschuimbolletjes
comfort in huis? Zelfs met een klein budget is het
gespoten en daarna worden de gaatjes weer
dan slim om te kiezen voor spouwmuurisolatie.
dichtgemaakt. Binnen een dag is het gefikst.
De kosten zijn relatief laag en de besparingen
U merkt daardoor bijna niets van de werkzaam-
fors. Daarnaast verbetert u het comfort in uw
heden. Maar de comfortverbetering en energie-
woning: vocht en tocht verdwijnen.
besparing merkt u direct.
Spouwmuurisolatie wordt van buitenaf aan-
Spouwmuurisolatie levert u een gemiddelde
gebracht. In de spouw (een ruimte van 4 tot 6
jaarlijkse energiebesparing van € 570 op.
centimeter in een buitenmuur) worden gaatjes
De investering heeft u met deze besparing
gemaakt ter grootte van een euromunt. In de
binnen vier jaar terugverdiend.
Tip: spouwmuurisolatie is geen klus voor de doe-‘t-zelver. Vraag altijd een erkend isolatiebedrijf naar de mogelijkheden en een deskundig advies. Check ook de module ‘Advies op maat’ op milieucentraal.nl/gevelisolatie of spouwmuurisolatie voor uw woning geschikt is.
45
15
Vloerisolatie Wilt u graag warme voeten? Als u vloerisolatie
Handige klussers kunnen kosten besparen
laat aanbrengen, voelt u direct het verschil in
door de vloerisolatie zelf te doen. Voor vloer-
comfort. In huis ervaart u minder tocht en vocht
isolatie is geen verbouwing nodig, de klus
vanuit de kruipruimte. En het opwarmen van het
is zo geklaard. Bij vloerisolatie wordt via de
huis gaat gelijkmatiger. Ook merkt u direct ver-
kruipruimte isolatiemateriaal tegen de onder-
schil in de energiekosten; u hoeft minder hard te
kant van de vloer aangebracht. Heeft u geen
stoken voordat het huis opgewarmd is. In een
kruipruimte (van ten minste 35 cm) dan zijn er
gemiddelde woning bespaart u direct per jaar
andere opties. Bekijk de module ‘Advies op
€ 210 op de energierekening. Hiermee heeft u uw
maat’ voor de mogelijkheden in uw woning:
investering binnen negen jaar terugverdiend.
milieucentraal.nl/vloerisolatie
Tip: denk ook eens na over vloerverwarming als besparingsmaatregel. Hiermee kunt u de thermostaat tot 2 graden lager instellen dan u gewend was. De besparing is gemiddeld € 60 en kan oplopen naarmate uw woning beter geïsoleerd is.
47
16
Voor niks gaat de zon op Het is een fabeltje dat zonnepanelen in Nederland
op te wekken. De opbrengst van zes goed ge-
niet zouden lonen. Zelf energie opwekken met
plaatste zonnepanelen ligt per jaar gemiddeld op
zonnepanelen wordt steeds gunstiger. De prijs
€ 300 (1.300 kWh). U heeft daarmee de investe-
van zonnepanelen is in de afgelopen vijf jaar ruim
ring binnen 10 jaar terugverdiend. In de module
gehalveerd. De kosten voor een set van 6 panelen
‘Advies op maat’ op milieucentraal.nl/zonnepanelen
(inclusief omvormer en installatie) is nu rond de
kunt u narekenen of zonnepanelen voor uw dak
€ 2.900. Ook als de zon niet volop schijnt is er
geschikt zijn.
voldoende licht om met zonnepanelen elektriciteit
Tip: op portaalzonnepanelen.nl staan handige tips en adviezen over zonnepanelen. Bijvoorbeeld waar u op moet letten als u zonnepanelen aanschaft.
49
17
Het drupt zonnestralen Een zonneboiler verwarmt uw water door de zon. Zonlicht raakt nooit op en bij gebruik van een zonneboiler komt nauwelijks CO2 vrij. Als de zonneschijn even onvoldoende is, dan stookt een naverwarmer het water warm en zit u niet zonder. De zonneboiler bespaart ongeveer 50 procent op uw kosten voor warm water. De jaarlijkse energiebesparing komt neer op gemiddeld € 55. Bij deze berekeningen is geen rekening gehouden met eventuele toekomstige stijgingen van energieprijzen. Als de gasprijs stijgt, bespaart een zonneboiler meer op uw energiekosten, waardoor investeren in een zonneboiler nog meer loont. Tip: er zijn drie soorten zonneboilers die alleen warm water leveren: de standaard zonneboiler, de compacte zonneboiler en de cv-zonneboiler. De verschillen zitten vooral in de inhoud van de boiler, en in de naverwarmer die past bij de installatie. Wilt u een zonneboiler die ook uw huis verwarmt, dan is een zonneboilercombi geschikt.
51
Disclaimer: Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorg samengesteld door voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal i.s.m. ABN AMRO. De informatie in deze uitgave is aan verandering onderhevig. Het kan dus gebeuren dat de gegevens niet meer correct zijn. Eventuele zet- en drukfouten voorbehouden. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend, maar wel inspiratie.