Het Groene Adviesbureau advisering en kennisoverdracht vanuit het agrarisch onderwijs; leerlingen en studenten als adviseurs en kennismakelaars over actuele LNV-beleidsthema’s
Projectbeschrijving Regionaal Project in het kader van de subsidieregeling Innovatie Agrarisch Onderwijs DWK.2004/794
Partners AOC Friesland MBO Leeuwarden, penvoerder H. Aartsen; Postbus 878, 8901 BR Leeuwarden tel. 058-284 6500,
[email protected] Van Hall Instituut Leeuwarden in samenwerking met PTC+ Vele bedrijven uit de Noordelijke Provincies Bureau voor Educatief Ontwerpen Gouda/Groningen
Telefoon. Educatief makelaar Marielle Jansen (4e jaars student van Van Hall Instituut) noteert tevreden dat akkerbouwer Sietse van der Wal een opdracht heeft voor het Groene Adviesbureau. Hij wil weten wat het voor zijn bedrijf betekent als hij zou omschakelen op biologische landbouw. ’s Middags voert Marielle de opdracht in het digitale systeem in. De opdracht is zo uitdagend dat enkele groepen leerlingen erop inschrijven. Dit is voor Stefan Berghoek een jaargenoot van Marielle en een van de inhoudelijk projectleiders) het sein om in actie te komen. Hij organiseert een ontwerpsessie met drie tweedejaars HBO-studenten, die de meest recente vakkennis verzamelen. Ze publiceren en ontsluiten die kennis in een aantrekkelijk vormgegeven digitale kennisruimte. De MBO-leerlingen sturen intussen een offerte naar van der Wal, die via de mail snel reageert. Ze raadplegen eerst nog even enkele vierde jaars HBO-studenten die aan het werk zijn met een opdracht in dezelfde sector. Enige weken later. Telefoon. Sietse van der Wal wil graag zijn adviseurs spreken. Ze zijn niet in huis, maar Marielle Jansen noteert graag een boodschap. Of ze hem nog vier exemplaren van het rapport kunnen sturen voor enkele collega’s? Leerlingen en studenten als kennismakelaar…, zo stellen we ons dat voor.
1. Aanleidingen Dit projectplan is gebaseerd op een samenwerkingsverband tussen AOC Friesland, het Van Hall Instituut, het Bureau voor Educatief Ontwerpen en bedrijven in de regio Friesland. Gezamenlijke aanleiding is de wens om een structurele voorziening voor uitdagend, realistisch, competentiegericht agrarisch onderwijs te ontwikkelen. Deze voorziening zorgt er tegelijkertijd voor dat innovatieve kennis wordt gegenereerd die aansluit bij actuele beleidsthema’s en die actief wordt doorgegeven naar het bedrijfsleven. De samenwerkende partners hebben elk ook hun eigen aanleidingen: AOC Friesland MBO is dit schooljaar in het eerste leerjaar van niveau 3 en 4 gestart met de realisering van een schoolbreed competentiegericht onderwijsconcept. Dit concept, beschreven in het beleidsdocument ‘Verleiden tot Leren II’, wordt met deze lichting leerlingen mee verder geïmplementeerd. Voor het op de beroepspraktijk georiënteerde projectmatig werken dat in leerjaar 3 en 4 is voorzien zijn uitdagende, goed gedidactiseerde projecten nodig. Dat laatste wil zeggen dat het werk van de leerlingen wordt verantwoord in termen van de groene standaarden. Zo wil de school tegelijk de inhoudelijke relatie met het bedrijfsleven als het competentiegericht onderwijs versterken. Ook het Van Hall Instituut is bezig met de realisering van competentiegericht onderwijs, waarbij de praktijk als oefensituatie al een grote rol speelt. Het Groene Adviesbureau biedt de mogelijkheid om studenten structureel en systematisch in de praktijk van het bedrijfsleven te laten functioneren in de voor hen belangwekkende nieuwe rollen van adviseur en kennismakelaar t.a.v. actuele LNV-beleidsthema’s. Verder ontwikkelen studenten als educatief makelaar en projectleider belangrijke leidinggevende competenties. Bureau voor Educatief Ontwerpen ontwikkelde Het Adviesbureau als digitale voorziening voor leerlingen in de bovenbouw van Havo en Atheneum (www.hetadviesbureau.nl). De toepassing van het Adviesbureau is hier beperkt tot het maken van profielwerkstukken. Het onderwijskundig rendement en de gretigheid van bedrijfsleven om als opdrachtgevers op te treden is in dit project zonder meer gebleken. De uitdaging is deze voorziening geschikt te maken voor vernieuwing van het curriculum in het agrarisch onderwijs (MBO en HBO). Bedrijven (en mogelijk ook lokale overheden) hebben vele vragen en praktijkkwesties die met inzet van leerlingen en studenten opgelost of verbeterd zouden kunnen worden. Ondernemers profiteren op deze manier van actuele kennis die direct aansluit bij hun vragen en behoeften. Het Groene Adviesbureau biedt wat partners gezamenlijk en ieder voor zich zoeken.
2
Om een indruk te krijgen van de manier waarop de aansluiting op actuele beleidsthema's binnen het Groene Adviesbureau vorm krijgt, nemen we een kijkje in de eerste vergadering van de educatieve makelaars. AOC Friesland, maandag 6 december 2004, 8.30 uur. De als makelaar optredende HBO studenten en enkele docenten van het AOC en het Van Hall Instituut zijn juist bezig met een eerste verkenning over mogelijke opdrachten. Marielle Jansen begint: ‘Laten we eerst eens kijken met welke bedrijven de scholen al contacten hebben, dat zijn goede ingangen.’ Stefan Berghoek vult aan: ‘Ik vind het minstens zo belangrijk om nieuwe bedrijven te benaderen’. Docent Adrie Stevens hoort het even aan en benadrukt dan: ‘We moeten in elk geval zorgen dat we opdrachten binnenhalen die aansluiten bij actuele beleidsthema’s, omdat met name daar nieuwe kennis gegenereerd moet worden. Ik stel voor eerst te proberen of we 50 goede voorbeeld opdrachten kunnen bedenken, om onze gedachten te richten.’ Hieronder de oogst van een productieve bijeenkomst.
2. Doelen en doelgroepen onderwijsvernieuwing
- ontwikkelen, bouwen, vullen en in gebruik nemen van een structurele voorziening voor uitdagend, realistisch, competentiegericht agrarisch onderwijs - op basis van een adaptief curriculum (een curriculum dat zich aanpast aan de kennelijke kennisbehoefte van zowel opdrachtgevers als leerlingen
doorgeven agrarische expertise - leerlingen en studenten nemen de nieuwe rollen van adviseur en kennismakelaar op zich - en geven innovatieve kennis door naar het bedrijfsleven opschaling mogelijk maken
- ontwikkelen en overdragen van benodigde methodische en didactische expertise - toegankelijk maken van deze expertise voor nieuwe opleidingen en scholen - vraag naar opschaling genereren
Tijdens de projectperiode wordt Het Groene Adviesbureau gebruikt door de volgende doelgroepen: - MBO BOL leerjaar 3 en 4 - HBO leerjaar 1 t/m 4 - bedrijfsleven uit de regio (tientallen bedrijven, gevarieerd van aard) (Zie onder ‘bereik’ voor nadere precisering.) Intentie is om daarna ook andere HBO-opleidingen, andere AOC’s en meer bedrijven in het Het Groene Adviesbureau te laten participeren.
3. Kenmerken van het Adviesbureau Het Groene Adviesbureau heeft de volgende kenmerken: 1. Educatieve makelaars zorgen voor echte opdrachten die een directe relatie hebben met de belangrijke LNV-beleidsthema’s en de vraag naar kennis en expertise van het regionale bedrijfsleven. 2. De scholen krijgen met het Groene Adviesbureau een structurele voorziening, waar alle leerlingen en studenten gedurende hun schoolloopbaan gedurende enige tijd medewerker zijn. Dit waarborgt systematische en structurele inhoudelijke contacten met het werkveld en levert een bijdrage aan de doorlopende leerlijn MBOHBO. 3. Als feitelijke voorziening maakt het Groene Adviesbureau een competentiegerichte leeromgeving mogelijk waarin leerlingen en studenten zelf en samen actief kennis genereren bij levensechte, aantrekkelijke, spannende taken. 4. Het Groene Adviesbureau dwingt de docenten tot een adaptief curriculum.
3
1. transitie Groep melkveehouders is op zoek naar tweede bedrijfsactiviteit, bijvoorbeeld ijsboerderij, zorgboerderij of kleine camping; welke bedrijfsactiviteit biedt het meeste perspectief? 2. landbouw-zorg Zorgverzekeraar wil boeren interesseren voor en grondig informeren over mogelijkheden van zorg op de boerderij. 3. stad-platteland Vereniging van boeren vraagt: hoe kan een agrarisch ondernemer inspelen op wensen van de stedeling? 4. internationaal Door AOC opgericht Agrarisch Trainingscentrum in Baltische landen wil ondersteuning bij materiaal ontwikkeling en fondswerving. 5. natuurbeheer Provincie wil boeren informeren over aanplant van en optimaal onderhoud van houtwallen en vlechtheggen. 6. voedselveiligheid Producent van diervoeders wil adequaat ketengarantiesysteem ontwikkelen. 7. transitie NLTO wil vraag van consumenten naar biologische en streekproducten doorvertalen naar boeren; hoe kunnen ze dat het beste aanpakken? 8. duurzaamheid Glastuinbouwbedrijf wil suggesties voor maatregelen ter beperking van strooilicht.
5. Als digitale voorziening biedt het Groene Adviesbureau een medium voor het kiezen van opdrachten, het communiceren met de opdrachtgever en het openbaar maken van de resultaten van het werk. Met dit laatste wordt het Groene Adviesbureau het medium voor kennismakelaardij tussen onderwijs en beroepsveld. 6. Opdrachten uitgevoerd binnen het Groene Adviesbureau voldoen aan gelegitimeerde kwaliteitseisen (van het KCE c.q. van het bedrijfsleven). 7. Groene adviseurs doen hun werk in het kader van een onderwijsactiviteit, en worden daarvoor niet betaald. Educatieve makelaars Ze worden gekscherend ‘de schotelantenne van de school genoemd’, maar zelf noemen ze zich ‘de educatieve makelaars van het adviesbureau’. Het is een kleine maar actieve groep HBO-studenten en enkele docenten. De groep heeft een heel specifieke taak: opdrachten werven voor leerlingen en studenten. Echte opdrachten moeten het zijn, passend bij de actuele beleidsthema’s van het Ministerie, en gebaseerd op reële, actuele wensen van agrarische ondernemers, bedrijfsleven en overheden. De leden van de groep opereren actief in de maatschappelijke, sociale en de specifiek agrarische netwerken die vanuit de school bestaan en bouwen die verder uit, steeds zoekend naar problemen en opgaven in de beroepspraktijk die actueel, relevant, spannend, levensecht en activerend kunnen onderwijs opleveren. Heeft men een opdracht binnen gehaald, dan wordt eerst bezien voor wie deze het meest geschikt is: het MBO, het HBO of de combinatie van beide. In alle gevallen gaat de opdracht deel uitmaken van het Groene Adviesbureau. Structurele voorziening Het Groene Adviesbureau is een structurele voorziening binnen het onderwijs. Studenten en leerlingen worden tijdelijk werknemers van het Groene Adviesbureau. Ze kiezen overwogen voor het werken aan een opdracht, brengen offerte uit aan de opdrachtgever, doen onderzoek of maken een ontwerp en brengen uiteindelijk advies uit. Ook publiceren zij de resultaten van hun werk, zowel digitaal als via de pers. Als structurele voorziening ontwikkelt het Groene Adviesbureau ook eigen werkprocedures. Begeleiding, beoordeling vinden plaats zoals dat in een bedrijf ook gaat, middels coaching en functioneringsgesprekken. Maar ook voor het handig aanpakken van opdrachten worden procedures ontwikkeld. HBO-studenten spelen hier een belangrijk rol in, en werken daarmee aan leidinggevende competenties. De resultaten van het werk maken deel uit van het openbare, snel groeiende en ook voor opdrachtgevers belangwekkende kennissysteem van het Groene Adviesbureau. De werknemers slagen er steeds beter in hun advieswerk te combineren met het aanbieden van aantrekkelijke digitale kennisomgevingen. Het Groene Adviesbureau is voor leerlingen en studenten in alle opzichten echt, al worden de medewerkers van het Groene Adviesbureau voor hun werk niet door de opdrachtgevers betaald. Zelf en samen actief kennis genereren en competenties ontwikkelen Tal van gewenste aspecten van onderwijsvernieuwing worden in een Adviesbureau vanzelfsprekend, en zijn binnen zo’n omgeving zelfs nauwelijks innovatief te noemen. Werknemers van een Adviesbureau krijgen over het algemeen geen hoorcolleges van hun (senior)collega’s, laat staan dat zij er dagelijks les krijgen: de medewerkers doen het werk, en als daar scholing voor nodig is, wordt er een scholingsplan opgesteld. Binnen het Adviesbureau 4
9. energie Agrofood bedrijf wil doorlichting op energiegebied en adviezen op gebied van energiebesparing. 10. dierenwelzijn Fabrikant van hokken wil optimaal communiceren met afnemers over nieuwe methodieken. 11. streekproducten Bakker uit klein dorp wil streekbrood gaan produceren; marktverkenning en in later stadium mogelijk ondernemingsplan. 12. biodiversiteit Stichting Bijzonder Huisdier wil vernieuwde informatiestand die gebruikt wordt op tentoonstellingen en manifestaties. 13. natuurbeheer Natuurbeheerorganisatie wil onderzoek naar bereidheid boeren in bepaalde streek om mee te werken aan het agrarisch natuurbeheer in kader van EHS. 14. toegankelijkheid Producent van regioproducten wil graag wandel- en fietsroutes langs de boerderij; onderzoek naar de mogelijkheden hiervan. 15. water Akkerbouwer in toekomstig waterberginggebied wil zicht op consequenties en compensatieregelingen. 16. voedselveiligheid Pluimveebedrijf wil advies over veilig luchten van kippen ivm besmetting door overvliegende vogels.
17. Wadden Kokkelvisser wil advies over omschakeling.
wordt – dat is voor zo’n schoolbedrijf ook wel vanzelfsprekend – aan de scholingsplannen bij een bepaalde opdracht zelfs veel waarde gehecht. Bovendien gelooft men in collegiale scholing, vooral als HBO en MBO studenten in het Adviesbureau samenwerken. Wat dit betreft levert het project een bijdrage aan het beleid voor doorlopende leerlijnen MBO-HBO. Adaptief curriculum De school wordt door het Groene Adviesbureau gedwongen tot een adaptief curriculum. Dat wil zeggen, tot een curriculum dat zich aanpast aan de kennelijke kennisbehoefte van zowel opdrachtgevers als leerlingen. Elk jaar wordt opnieuw bezien welke specifieke kennisbehoefte er uit de opdrachten blijkt, en wat daarvan zonder meer door leerlingen en studenten kan worden geleverd. HBO-studenten zullen soms worden ingezet als kennismakelaars voor MBO-leerlingen, onder meer door hen te vragen digitale kennisomgevingen rond een bepaalde opdracht te maken. Digitale voorziening Het Groene Adviesbureau is ook een geavanceerde digitale voorziening. Als digitale voorziening heeft het een openbaar en een besloten gedeelte. In het besloten gedeelte kan men opdrachten kiezen en de status van opdrachten nagaan. Ook zijn er forums voor iedereen die bij een bepaalde opdracht betrokken is. Specifieke inhoudelijke digitale leeromgevingen kunnen er bliksemsnel en online worden ingericht. Het openbaar gedeelte maakt voor opdrachtgevers, andere scholen en belangstellenden zichtbaar wat het Groene Adviesbureau is, hoe het werkt en hoe je er als school of bedrijf gebruik van kunt maken. Maar vooral is het openbaar gedeelte de ‘kennisetalage’ van het Groene Adviesbureau: mooi vormgegeven zoekruimtes rond inhoudelijke thema’s, en goed geordende presentaties van gerealiseerde opdrachten.
4. Vernieuwing van het groene onderwijs Het Groene Adviesbureau biedt een uitdagende, realistische invulling van het gewenste competentiegerichte onderwijsconcept. Grote meerwaarde is de nieuwe rol van leerlingen en studenten als adviseurs van het werkveld t.a.v. actuele LNV-beleidsthema’s. Dit maakt het onderwijs echter, actueler en minder schools, met als gevolg toenemende motivatie en betrokkenheid. Binnen het MBO wordt verder het werken met een adaptief curriculum gerealiseerd. Een dergelijk curriculum maakt het mogelijk snel en adequaat op de verschillende keuzen van leerlingen te anticiperen en tegelijk verantwoording af te leggen volgens de groene standaarden. Binnen het HBO gaan studenten gericht innovatieve kennis ontsluiten en toegankelijk maken voor MBO-leerlingen en bedrijfsleven. Ook ontwikkelen zij als educatief makelaar en projectleider belangrijke leidinggevende competenties. Zowel inhoudelijk als t.a.v. competenties wordt gezorgd voor kwaliteitswaarborging waarbij de groene standaarden maatgevend zijn.
5
18. natuurontwikkeling Melkveehouder vraagt zich af wat de gevolgen voor het bedrijf zullen zijn van geplande ontwikkeling van natte natuur in nabij gelegen natuurgebied. 19. transitie Agrarische bedrijven in bepaalde streek willen gezamenlijk recreatieve culinaire arrangementen aanbieden; marketingonderzoek en ondernemingsplan. 20. landbouw-zorg Agrarisch ondernemer wil opvang van geestelijk gehandicapten starten. Aan welke eisen moet zijn bedrijf voldoen? 21. stad-platteland Aantal boeren nabij nieuwbouwwijk heeft plannen voor voetpad dat woonwijk met platteland verbindt; onderzoek naar financiering door bedrijf uit de stad. 22. internationaal Directie AOC zou eigen internationale infrastructuur willen inzetten om ondernemers uit de regio toegang te geven tot internationale markten; hoe zou dat het beste kunnen? 23. energie Grote tomatenkwekerij wil mogelijkheden van energiebesparing via warmte opslag onderzocht zien. 24. dierenwelzijn Pluimveehouder wil onderzoek naar bereidheid consument om meer te betalen voor diervriendelijk geproduceerde eieren.
5. Aansluiting bij LNV beleidsthema’s De structuur van het kenniscentrum van het Groene Adviesbureau is die van de beleidsthema’s van Vitaal en Samen, LNV-beleidsprogramma 2004-2007; dat zijn: vitale, duurzame landbouw; natuur en landschap; ruimte op het platteland en voedselkwaliteit. Dankzij deze structuur is de groei van de kennisontwikkeling rond deze thema’s direct zichtbaar. Ook met uitwerkingen van dossiers als bijvoorbeeld ‘de Wadden’, biodiversiteit, plattelandsontwikkeling en natuurontwikkeling wordt duidelijk dat in het Groene Adviesbureau zonder bezwaar buiten de traditionele opleidingsstructuur wordt gedacht. Aansluiting bij veel van de LNV beleidsthema’s zoals verwoord in ‘Vitaal en Samen’ zal daarbij op een heel natuurlijke wijze plaatsvinden. Ondernemers zullen als opdrachtgevers vragen inbrengen die voor hen actueel zijn. De vele soorten bedrijven die als opdrachtgevers benaderd worden zullen heel verschillende opdrachten verstrekken. Zo krijgt Het Groene Adviesbureau een breed scala aan agrarische thema’s als werkterrein.
25. transitie NLTO wil een campagne gaan voeren om de waardering van diensten die agrarische ondernemers leveren aan de samenleving te verhogen. 26. streekproducten Stichting die regioproducten ontwikkelt wil analyse van succesverhalen met als doel opschaling.
De educatieve makelaars treden op als poortwachters en bewaken de actualiteit, variatie en beleidsmatige relevantie van de opdrachten.
27. biodiversiteit Akkerbouwbedrijf wil rol spelen in behoud zeldzame graanrassen – wat zijn de mogelijkheden, voorwaarden, kosten en baten?
De generieke beleidswinst die het Groene Adviesbureau in de regio oplevert wordt vergroot door het openbaar maken van de gegenereerde kennis via Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau.
28. natuurbeheer Fruitkweker wil advies over botanisch elzensingelbeheer.
6. Kennis makelen Het Groene Adviesbureau regelt een aantal vormen van kennismakelen: -
MBO-leerlingen geven als adviseurs persoonlijk kennis door naar de bedrijven die als hun opdrachtgevers fungeren
-
jongere jaars HBO-studenten ontsluiten de specifieke vakinhoudelijke kennis die MBO-studenten nodig hebben. Hiervoor vullen zij een voorgestructureerde besloten digitale kennisruimte
-
oudere jaars HBO-studenten geven als adviseurs persoonlijk kennis door naar het bedrijfsleven. Als onderbouwing van hun advies structureren en vullen zij een openbaar toegankelijke digitale kennisruimte
-
leerlingen en studenten publiceren in diverse bladen (zie onder bereik)
-
op een eigen landelijk congres verzorgen zij workshops en presentaties van hun werk
6
29. toegankelijkheid Melkveehouder met ijsboerderij wil graag aanlegsteigers en terras bouwen voor vaarrecreanten; kosten/baten analyse. 30. voedselveiligheid Agro-industrieel bedrijf wil resistentie van bacteriën voorkomen door minimaal maar verantwoord gebruik van desinfectiemiddelen. 31. natuurbeheer Melkveebedrijf met kippen wil advies over compensatieregelingen gedogen van ganzen en bescherming van weidevogels. 32. transitie Fruitkweker met pluktuin voor wilde bloemen wil grotere bekendheid bij recreanten; graag een marktonderzoek en publiciteitscampagne.
7. Bereik Binnen de projectperiode: AOC-Friesland: 50 leerlingen niveau 3 en 4; 200 uur Van Hall Instituut: 20 studenten jongerejaars; 200 uur; twee opleidingen 20 studenten ouderejaars; 200 uur; twee opleidingen Bedrijfsleven: ongeveer 10 bedrijven uit de regio andere AOC’s: vanuit bestaande contacten van AOC Friesland agrarisch onderwijs: via publicatie in Agrarisch Onderwijs agrarische wereld: via publicatie van voortgangsverslagen, evaluaties, praktijkexpertise en kennis in Groen Kennisnet lezers van landelijke bladen (zoals Agrarisch Dagblad, Boerderij, Oogst, Agrarisch Onderwijs), regionale bladen en sectorale bladen dmv publicaties door de groene adviseurs Voor het vervolg van het werk, na de projectperiode, wordt een continueringplan opgesteld, met daarin verantwoorde streefgetallen voor verbreding; op dit moment wordt daarbij gedacht aan de volgende streefgetallen: AOC-Friesland: 350 leerlingen niveau 3 en 4; 400 uur; Van Hall Instituut: 50 studenten jongerejaars; 200 uur; 50 studenten ouderejaars; 400 uur; bedrijfsleven: ongeveer 40 bedrijven uit de regio lezers van agrarische bladen overige AOC’s: op vraag
8. Benutting groene ICT-infrastructuur In het zichtbaar en toegankelijk maken van de resultaten van het project speelt Groen Kennisnet een belangrijke rol. Ervaringen en resultaten van het project (voortgangsverslagen, evaluaties, praktijkexpertise) worden direct gepubliceerd op Groen Kennisnet. De etalages en kennisruimten van het Groene Adviesbureau zijn via links vanuit het Groen Kennisnet openbaar en direct raadpleegbaar. Tijdens de projectperiode zullen verdere mogelijkheden voor aansluiting op en benutting van de groene ICT-infrastructuur worden onderzocht en gerealiseerd.
9. Samenwerkingsrelaties Samenwerking met bedrijfsleven: AOC Friesland en Van Hall Instituut intensiveren de contacten met het bedrijfsleven tot op het niveau van thematische invulling van het curriculum; omgekeerd profiteren de bedrijven van de adviezen en kennis op maat. Samenwerking in de beroepskolom: Het Groene Adviesbureau wordt een gezamenlijke voorziening van AOC Friesland en Van Hall Instituut; om dit te realiseren werken de betrokken opleidingen inhoudelijk en methodisch nauw samen.
7
33. biodiversiteit Stichting Bijzonder Huisdier wil onderzoek naar en nieuwe opzet van jaarlijkse begunstigersdag. 34. water Melkveehouder met helofytenfilter wil weten hoe lang dit nog effectief gebruikt kan worden. 35. voedselveiligheid NLTO wil belang van openheid en transparantie over voedselproductie bij boeren benadrukken.
36. Wadden Gemeente Schiermonnikoog wil badgasten informeren over de plannen om het Waddengas te exploiteren in relatie tot de kokkelvisserij. 37. natuurontwikkeling Agrarische natuurvereniging wil onderzoek naar de meerwaarde van agrarisch natuurbeheer. 38. transitie Biologisch Dynamische veehouderij met zuivelwinkel zoekt nieuwe manieren om klanten te trekken. 39. natuurbeheer Natuurbeheerorganisatie wil advies over de meest duurzame manier om stormschade in een loofbos aan te pakken. 40. voedselveiligheid Biologisch bedrijf met melkvee, kippen, kinderboerderij en ponyrijden wil aanscherping hygiëneplan om risico van besmetting door bezoekers te minimaliseren.
Betrekken relevante expertise: Van Hall Instituut en AOC Friesland betrekken PTC+ Oenkerk bij de uitvoering. Bureau Educatief Ontwerpen levert onderwijskundige, didactische en methodische expertise. Rollen van de partners AOC Friesland: penvoerder; uitvoeren pilot; acquisitie opdrachten; bijdrage aan vullen van benodigde kennisruimten; publiceren; rapporteren aan andere AOC’s; organiseren congres Van Hall Instituut: uitvoeren pilot; acquisitie opdrachten; vullen kennisruimten; publiceren; organiseren congres Bureau Educatief Ontwerpen: concept ontwikkelen incl. adaptief curriculum; ontwerpsessies begeleiden; bouwen digitale voorziening; scholing educatief makelaars en docenten; opgedane praktijkexpertise ontsluiten t.b.v. overdracht; publiceren
10. Eindproduct Het project levert een structurele voorziening voor het agrarisch onderwijs op, uitgeprobeerd in AOC Friesland en het Van Hall Instituut. Voor het tot stand brengen van het Groene Adviesbureau moet expertise worden ontwikkeld met betrekking tot: - educatieve makelaardij (kosten, inzet, procedures) - de wijze waarop een adaptief curriculum kan worden gerealiseerd; - het snel en effectief bouwen van digitale (leer- en kennis)omgevingen; - de samenwerking van HBO en MBO bij het uitvoeren van opdrachten en het bouwen van leer- en kennisomgevingen; - leerlingen en studenten als kennismakelaars; - legitimering aan externe kwaliteitseisen. Over de ontwikkeling van deze expertise wordt aan het eind van het project verslag gedaan via Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau. Bovendien levert het project voor andere scholen een gerealiseerd voorbeeld van het Groene Adviesbureau op. Voor de deelnemende scholen zijn deze producten van het project (de expertise en het werkende voorbeeld) geen eindproducten. Aan het van het project wordt een continueringplan opgesteld. Ook dit plan wordt op Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau gepubliceerd.
8
41. landbouw-zorg Boer wil kostenbatenanalyse laten maken over mogelijkheden voor kinderopvang. 42. water Waterschap wil kwaliteit oppervlaktewater in agrarische omgeving beoordeeld zien inclusief adviezen voor verbetering. 43. natuurontwikkeling Natuurorganisatie wil onderzoek naar de begrazingseffecten van koeien in natuurgebieden. 44. transitie Vleesveebedrijf is huisverkoop van vleespakketten gestart; hoe kan het bedrijf de vraag hiernaar stimuleren? Graag een marketing advies en publiciteitcampagne. 45. voedselveiligheid Bedrijf wil graag advies over het verbeteren en veiliger maken van de drinkwaterketen voor het vee. 46. landbouw-zorg Boer wil markt voor ouderenzorg op de boerderij in kaart laten brengen. 47. transitie Melkveehouder wil zich toeleggen op de productie van bijzondere kazen voor de verkoop aan restaurants; graag advies over het opstellen van een ondernemingsplan. 48. dierenwelzijn Pluimveebedrijf wil nieuwe nachthuisvesting voor de kippen en vraagt om een vergelijking (economisch, dierenwelzijn, duurzaamheid) van de verschillende systemen die op de markt zijn.
11. Tijdplanning / fasering december 2004
operationalisering projectplan (curriculum afspraken; oprichten educatieve makelaardij; oprichten ontwerpteam)
december 2004
proef ontwerpsessies ‘inrichten van een kennisomgeving’ scholing educatief makelaars; start werving opdrachten publicatie voortgangsresultaten
jan/feb. 2005
ontwerpsessies ‘inrichten kennisomgeving’ op basis van enkele binnenkomende opdrachten publicatie voortgangsresultaten
maart 2005
opleveren digitale systeem opdrachten invoeren publicatie voortgangsresultaten
voorjaar 2005
proefronde met twee kleine groepen leerlingen/studenten rond beperkt aantal opdrachten; fine-tunen van systeem publicatie voortgangsresultaten
september 2005
feestelijke opening; groene adviseurs aan het werk publicatie voortgangsresultaten
november 2005
congres publicatie resultaten start opschaling
49. streekproducten Bedrijfsleven Terschelling wil advies over productontwikkeling nieuwe streekproducten. 50. natuurbeheer Agrarisch bedrijf wil beheersplan voor een weidegebied in een kwetsbaar coulissenlandschap met houtwallen. 51. ... De jonge educatieve makelaars van Van Hall zijn bijna niet te stuiten. Docent Piet Verbeet van AOC Friesland heeft enthousiast meegedaan. Nu kijkt hij op zijn horloge. ‘Laten we nog even afspreken wie waar op af gaat’ rondt hij de bijeenkomst af. Het echte werk kan beginnen ...
9
10
