Symposium FESCA 25 november 2008 Presentatie De infrastructuur van Aruba Richard A. Arends 25-11-08 Inleiding Dames en heren, goedenavond: Aruba heeft een kwaliteitsslag nodig op infrastructureel gebied als waarborg voor een betere toekomst. Tegelijkertijd dient een inhaalslag plaats te vinden waarbij de infrastructurele achterstanden worden weggewerkt. Om de achterstand in de infrastructuur in te lopen en de kwaliteitslag in de infrastructuur van Aruba mogelijk te maken, zullen de komende 10 jaar AWG 1700 miljoen aan middelen nodig zijn. Onze economie verkeert in een situatie van afnemende meeropbrengst van de belangrijkste pijler van Aruba, het toerisme. Het welvaartsniveau, ofwel de reële economische groei, neemt sinds het jaar 2000 af. Zoals dhr. Tuinstra heeft aangegeven zullen de recente economische ontwikkelingen in de wereld deze afnemende trends tijdelijk gaan versterken. Op economisch gebied hebben wij aanbevolen de afnemende trends met een kwaliteitsslag om te buigen door de verbreding van onze economie. In juni was de aanbeveling van FESCA om een kwaliteitsslag op de arbeidsmarkt en in het beroepsonderwijs te maken. De aanbevelingen op infrastructureel gebied berusten enerzijds op het inhalen van de achterstand waarin de infrastructuur zich bevindt. Anderzijds dienen investeringen te worden aangewend om de kwaliteit van het leven van de inwoners van Aruba te verbeteren. Begin volgend jaar hopen we elkaar hier weer te ontmoeten en zal FESCA haar aanbevelingen over de Ruimtelijke kwaliteit aan u presenteren. Het drieluik van FESCA is een onderbouwing voor de politiek en de toekomstvisie voor Aruba. In het kader van deze studie hebben wij infrastructuur onderverdeeeld in verkeerswegen, havens, luchthaven, telecommunicatie en nutsbedrijven. In deze presentatie geef ik een inleiding op de conclusies van het onderzoek en de aanbevelingen van de studie over de staat van de infrastructuur van Aruba.
-1-
Met het blote oog kunnen we de staat van onze infrastructuur aanschouwen. De verkeerswegen verkeren in slechte staat van onderhoud en de helft van het eiland zit onder water bij hevige regenbuien. Er komen minder containers binnen en luchtvaartmaatschappijen passen hun planning aan om met minder vliegtuigen naar Aruba te vliegen. We weten ook allemaal dat we achterlopen op het gebied van dataen communicatietechnologie. En dat de water- en elektriciteitsrekening afgelopen maanden onze overige bestedingen hebben gedrukt. Het is relatief eenvoudig om de staat van de infrastructuur subjectief aan te geven. Maar: • Hoe groot is de achterstand? • Welke eisen stelt de kernactiviteit van de economie aan de infrastructuur? • Welke investeringen dienen te worden aangewend om de infrastructuur van Aruba weer doelmatig, kostenefficiënt, zeker en duurzaam te maken? Het tijdschema van de studie is als volgt: Als peiljaar hebben we het jaar 2000 genomen en de geschiedenis in intervallen van 5 jaar verdeeld. Na 2000 jaar doen we alles in jaren. Het jaar 2000 was het jaar waarin Aruba voor haar inwoners de hoogste welvaart bereikte. Het jaar 2020 vormt de tijdshorizon van onze studies Samen met de aanbevelingen over de economische ontwikkelingen vormen de aanbevelingen op het gebied van de infrastructuur een duurzame en integrale toekomstvisie van Aruba. Investeringsniveau Even wat cijfers om een beeld te krijgen van het algemeen investeringsniveau van Aruba. Na een economische achteruitgang in 2001 en 2002 en de intensivering van de bouwactiviteiten in de hotelsector trokken de investeringen aan. Deze aantrekking duurde niet lang. In 2007 en 2008 zijn veel renovatieplannen en voorgenomen hoteluitbreidingen uitgesteld. De publieke investeringen zijn desondanks sinds 2002 achtergebleven. Voor zover de overheid grote investeringen heeft gedaan, betrof het het oprichten van gebouwen en deze op huur(koop)basis betrekken. De schulden van de private sector laten een lichte stijging zien. De particuliere schuld kende in de jaren 2002-2003 een flinke toename als gevolg van de zogenoemde privatiseringen van de nutsbedrijven. Per saldo namen de private schulden met 171 miljoen toe. De schulden van de publieke sector zijn verdubbeld. Hier staan geen investeringen tegenover. Het gevolg is dat deze leningen samen met de verkoop van bezittingen de binnenlandse overheidsbestedingen in 6 jaar met 1200 miljoen hebben verhoogd.
-2-
Zo financierde Aruba haar eigen economische groei. Omgerekend gaat het hier om jaarlijks 1,5% van het BBP, gelijk aan de toename van de rentelast. 1A. Verkeerswegen Het eerste waar we aan denken bij klassieke publieke infrastructuur zijn de openbare werken. Dat zijn verkeerswegen, openbare ruimtes en riolering. Op basis van het profijtbeginsel int het Land jaarlijks gemiddeld 35 miljoen florin aan directe middelen ten behoeve van de klassieke infrastructuur. Hier zijn overige retributies en nutstarieven niet bij gerekend. De laatsten worden bijna volledig door de nutsbedrijven in rekening gebracht. Gemiddeld investeert de overheid een kleine 6 miljoen per jaar aan klassieke infrastructuur. De opbrengsten van de motorrijtuigenbelastingen, grondbelasting en rioolafvoerretributies worden niet voor het onderhoud of investeringen aan de openbare ruimte of rioleringssysteem aangewend. De opbrengst van deze directe belastingheffingen is gebruikt om de tekorten in de begroting te dekken. De investeringen in de publieke werken, waaronder de verkeerswegen, zijn achtergebleven. Verkeerswegen verkeren in slechte staat van onderhoud en zijn vaak onverhard. De autodichtheid op Aruba neemt structureel toe en hiermee ook de verkeersdruk op de wegen. De openbare werken zijn niet aan de behoeften van de betalende gebruiker aangepast. Het ontbreken van doelmatige verkeerswegen heeft negatieve effecten voor de doorstroming, waardoor verplaatsing langer duurt. De gebruiker ondervindt relatief en absoluut verlies en het heeft een negatief effect op de economie. De kostenefficiëntie van een kilometer weg is te herleiden naar sociaal, cultureel en economisch rendabel. Grondeigenaren subsidiëren door middel van de grondbelasting de uitbreiding van woongebieden. Het achterwege laten van het doorberekenen van de aanlegkostenkosten van (ontsluitings)wegen bij de uitgifte van gronden aan de eigenaar-gebruiker is in strijd met het profijtbeginsel. 1B Riolerings- afwateringssyteem Hoewel harde cijfers ontbreken, zijn minder dan 5% van de huishoudens aan een centraal rioleringssysteem aangesloten. Het is een regel dat de meeste huishoudens niet op een rioleringssysteem zijn aangesloten, maar het voldoet niet aan de vereisten van hygiëne, milieu en openbare gezondheid. Het afvalwater verdwijnt in bodemloze putten de grond in. De ongecontroleerde lozing van ongezuiverd water tast de kwaliteit van de grond, respectievelijk de zee aan, met alle gezondheidsrisico’s vandien. De rioolwaterzuiveringsinstallatie waarin het afvalwater uit de hotels terecht komt, loost het gezuiverd water in zee en het wordt dus niet hergebruikt. Er bestaat geen
-3-
gesloten waterzuiveringssysteem, dat hergebruik in de economische zone en daarbuiten mogelijk maakt. De achterstand in het onderhoud van de waterafvoersystemen veroorzaken extra kosten voor de gebruikers en maakt de economie kwetsbaar. Het gebrekkige en onvolledige afwateringsysteem van Aruba weerspiegelt zich in de kwetsbaarheid van het eiland bij overmatige regenval. Het laatste is vooral waarneembaar in de bekende probleemgebieden. Het huidige wegennet, het afwateringsysteem en de riolering hebben geen toekomstwaarde. Het autogebruik maakt deel uit van onze cultuur en de noodzaak voor afwateringsssytemen wordt steeds meer onbetwistbaar. Op het gebied van de openbare werken dient zowel een inhaalslag als een kwaliteitsslag plaatsvinden. De kosten hiervan bedragen 1000 miljoen gulden. Paragraaf 2.1 2.2 2.3 2.4
Sector Wegenonderhoud Nieuwe wegen Rioleringssysteem Afwateringsysteem Totaal Gemiddelde per jaar 2010-2020
Investeringen (mln.) 2501) 2501) 4002) 1002) 1000 100
•
Onverharde verkeerswegen zijn een teken van onderontwikkeling en het strookt niet met het beeld waarmee Aruba zich profileert. In het jaar 2020 dienen alle publieke toegangswegen buiten de natuurgebieden te zijn verhard.
•
De voltooiing van de Ringweg A2, zoals voorgesteld, is essentieel voor de ontlasting van Oranjestad. Ringweg 3 van Barcadera naar het hotelgebied dient ook te worden gerealiseerd in het kader van een concentratie van de havenfunctie in Barcadera. Het centrum van Oranjestad wordt hiermee ontlast van doorgaand verkeer.
•
De verbreding van de autoweg vanaf Pos Chiquito richting Oranjestad (1A/1B) in een dubbelbaanse weg versoepelt de doorstroom van het verkeer.
•
Leidingstraten dienen te worden aangelegd. Alle ondergrondse infrastructuur dient aan een kant van de weg te worden geplaatst.
•
Voor de aanleg en het onderhoud van openbare ruimten dient het profijtbeginsel te worden toegepast. Het onderhoud wordt gedekt door de belasting op onroerende zaken.
De andere helft van de kosten is voor de aanleg van een rioleringssysteem voor afvalwater, waar elk perceel op aangesloten is, en een nieuw waterafvoersysteem. Hierbij zijn persleidingen en afvoerssytemen inbegrepen. •
In 2020 dienen alle percelen en rioleringssysteem te zijn aangesloten.
economische
-4-
zones
op
een
centraal
•
De onderhoudskosten van een riolerings- en zuiveringssysteem worden in de grondbelasting opgenomen. Het laatste vertaalt zich in een kostendekkende gebruikersheffing.
2. Havens De tweede onderscheiden vorm van infrastructuur behelsen de zeehavens onder het beheer van havenautoriteit APA N.V. De havens van Aruba zijn bedoeld voor goederen- en personenvervoer. De haven van Oranjestad heeft een dubbele functie. Naast goederen worden ook personen (voornamelijk cruisetoeristen) getransporteerd. De globale groei van de containerdoorvoer nam in 2006 met meer dan 13% toe. Het containervervoer op het Westelijk Halfrond is rond 15% van de totale werelddoorvoer van containers, dat geschat wordt op 440 miljoen TEU. Het Caribisch gebied is goed voor een 5% van de totale containerdoorvoer ter wereld. Het aandeel van containerdoorvoer van Aruba vergeleken met de regio is maar 0.4% en is bijna te verwaarlozen. De containerhaven is echter van belang omdat de import hier plaatsvindt. Uitbreidingsmogelijkheden van een van de havenfuncties in Oranjestad zijn niet realiseerbaar zonder dat een van de functies aan ruimte inboet. Doelmatigheid wordt bereikt door functieconcentratie. De haven van Barcadera, die wel over genoeg ruimte beschikt, wordt niet optimaal benut door gebrek aan haven- en wegeninfrastructuur. De haven is niet kostenefficiënt. Nadere analyse van de loodsgelden per container en per cruiseschip laat zien dat deze jaarlijks gemiddeld met rond de 5% toenemen Strengere regelgeving en de toename in bedrijfskosten tasten de concurrentiepositie van Aruba in het Caribisch gebied aan. Gezien de ontwikkelingen van de containerdoorvoer in het Caribisch gebied, zoals de uitbreiding van het Panamakanaal, zijn de havenfaciliteiten van Aruba hier niet op voorbereid. Aruba kent zeer geringe lichterfaciliteiten om omzetvolume te verhogen. Hierbij moet echter worden gezegd dat door de economische crisis een exportuitval is ontstaan die directe effecten heeft voor de containermarkt. Hoe lang dit duurt is nog onbekend. De meerwaarde van de haven van Oranjestad uitsluitend bedoeld voor personenvervoer hangt mede af van de ontwikkeling van de binnenstad en omgeving. Deze aspecten dragen aan de regionale competitiviteit van Aruba als toeristische cruisebestemming bij. De bedrijfskosten van de cruisseschepen zijn voor de havenautoriteit niet kostendekkend. Echter, de bestedingen van cruisetoeristen zorgen voor zowel directe inkomsten in de economie als indirecte inkomsten voor het Land. Van deze bestedingen komt bijna 18 miljoen florin regelrecht in de kas van het Land dat tevens eigenaar van de havenautoriteit is. Wat kost het om de haven weer doelmatig en kostenefficiënt te maken?
-5-
Passend in het toekomstbeeld van Aruba in 2020 dient een inhaalslag en kwaliteitslag te worden gemaakt twv 250 miljoen AWG. •
De containerhaven en de Free Zone Aruba dienen van Oranjestad naar Barcadera te verhuizen. Hierbij wordt de goederentransportfunctie van de haven geconcentreerd en verenigd met het al bestaande goederentransport en grondstoffenvervoer in Barcadera.
•
Het overheidsbeleid dient te worden toegespitst op het exploiteren van de economische functie van de containerhaven en de vrije zone. De lichtermarkt kan met de voorgestelde uitbreiding van de havenfunctie te Barcadera een kans voor Aruba betekenen.
In de geraamde kosten is ook een herinrichting van de huidige containeropslag opgenomen. De huidige containeroverslag dient plaats te maken voor een boulevardgebied van allure. In de stijl van een permanente wereldtentoonstelling zal dit gebied als openbare ruimte dienen. •
Hiermee wordt een driehoek in de binnenstad van Oranjestad voltooid. Het oude Oranjestad behoudt zijn culturele identiteit en de Mainstreet behoudt zijn functie als koopcentrum voor de lokale bevolking.
De haven in Oranjestad wordt bestemd voor personenvervoer en cruisetoerisme. Het beheer van de passagiersterminal blijft in handen van de havenautoriteit. De investeringen in de haveninfrastructuur van Oranjestad dienen de bedrijfskosten per container en cruisetoerist te verlagen en hierdoor de concurrentiepositie van Aruba als bestemmings- respectievellijk doorvoerhaven te verbeteren. 3. Luchthaven De de luchtwegen zijn de derde vorm van infrastructuur die wij hebben onderzocht en getoetst aan de vier criteria. Uit onze bevindingen is gebleken dat de huidige luchthaveninfrastructuur voldoet, zowel aan het passagiers- als aan het luchtverkeersvolume. De samenwerking met Schiphol Group vergemakkelijkt de toegang tot kennis en ervaring, waardoor de bestaande infrastructuur doelmatig opereert. Echter, het ontbreken van een eigen luchtinformatiegebied maakt dat het aankomen en vertrekken van vliegtuigen niet optimaal geschiedt. Toenemend luchtverkeer in een gecentraliseerd vluchtinformatiegebied is niet bevorderlijk voor het opstijgen en landen van vliegtuigen. Het Koninkrijk dient in dit kader er zorg voor te dragen dat de regulering van het vluchtinformatiegebied optimaal is. De huidige investeringen houden de bedrijfskosten voor passagiers en vliegtuigen niet op peil. De toename van de bedrijfskosten loopt niet conform de toename in investeringen. De bedrijfskosten per passagier en aankomend vliegtuig nemen in de periode 2000-2007 toe. Terwijl het vliegverkeer vrijwel onveranderd blijft, nemen de afhandelingskosten per vliegtuig jaarlijks met gemiddeld 7% toe. De hoge bedrijfskosten werken door op de bedrijfskosten van de luchtvaartmaatschappijen. Het kostenniveau van de
-6-
luchthaven vormt een complex vraagstuk dat dicht verweven is met de ontwikkeling van de economische kernactiviteit van Aruba. Het passagiersvolume dient omhoog te worden gebracht om de bedrijfskosten voor de afhandeling van personen laag te houden. Het passagiersvolume kan alleen toenemen als het voor de luchtvaartmaatschappijen aantrekkelijk is om Aruba als bestemming te hebben. Paragraaf 3.3.1 3.3.2
Sector Personenvervoer: havenstructuur Oranjestad Kosten herinrichting L.G. Smith Boulevard Goederenvervoer: havenstructuur Barcadera1) Totaal Gemiddelde per jaar 2010-2020
Investeringen (mln.) 40 50 160 250 25
In 2006 kostte het de luchthaven 60 florin om een passagier af te handelen – dit is precies het bedrag van de luchthaven belasting in 2006. Hieruit blijkt dat de afhandeling van passagiers kostendekkend is. De winst van het luchthavenbedrijf wordt uit andere bronnen gehaald. De luchthaven van Aruba heeft recent investeringen achter de rug in het kader van het Project Beatrix 2000. Gezien de toekomstige economische ontwikkelingen dienen vervangingsinvesteringen te worden aangewend om de bedrijfskosten voor de afhandeling van personen, cargo en vliegtuigen èn te stabiliseren èn zo mogelijk te verlagen. Dit valt echter buiten het bestek van deze studie. 5. Data en telecommunicatie Ontwikkelingen op het gebied van data- en telecommunicatie gaan met lichtsnelheid. Historisch gezien heeft Aruba altijd achtergelopen op dit gebied. Het feit dat wij maar 104 duizend-plus inwoners hebben, betekent niet dat wij een Vuanuatu van het Caribisch Gebied moeten zijn. Data- en telecommunicatie zijn door de gescheiden ontwikkeling niet doelmatig ingedeeld. Beeld en geluid zijn door aankoop in handen SETAR gekomen. Maar beide vinden traditioneel plaats op afzonderlijke koperdraadnetwerken of via de ether. Vormen van integrale infrastructuur met meer capaciteit worden elders al gebruikt voor effectiever data- en telecommunicatieverkeer. Een overzicht van de bedrijfskosten van SETAR hebben wij niet kunnen verkrijgen. SETAR houdt wel andere noodlijdende staatsbedrijven aan het infuus. Het onttrekken van vermogen voor niet investeringsdoeleinden is niet bevorderlijk voor het laag houden van de bedrijfskosten. Gerichte investeringen in integratie van de netwerken zullen een belangrijke bijdrage moeten leveren aan de toekomstige economische ontwikkeling van Aruba en de verbreding van het toerisme.
-7-
De hoge bedrijfskosten van het telecommunicatiebedrijf maken het toeristische product onnodig duur. Met het oog op de kwaliteitsslag in het toeristisch product dient begonnen te worden met de aanleg van het glasvezelnetwerk. Een glasvezelnetwerk is essentieel bij het verhogen van het kennispeil in het beroepsonderwijs, loopt in de pas met internationale trends en past in de toekomstvisie 2020 van Aruba. Paragraaf 5.1 – 5.3
Sector Glasvezelnetwerk 1)
Investeringen (mln.) 140
Totaal Gemiddelde per jaar 2010-2020
140 14
De kosten voor de aanleg van een glasvezelnetwerk variëren naar gelang van de bevolkingsdichtheid. Voor Aruba zijn deze kosten relatief laag. Afhankelijk van de woningdichtheid kan de aanleg van het glasvezelnetwerk tussen de AWG 2600-5250 per huishouden kosten. 6. Nutsbedrijven De ooit zo rustige nutsbedrijven zijn in woelige vaarwateren gekomen, zowel in het buitenland als op Aruba. Overal ter wereld worden de bedrijven geprivatiseerd en het gebruikt van de infrastructuur geliberaliseerd. De watervoorzieningsfunctie kan doelmatiger worden ingericht, door het water bestemd voor besproeiing uit gezuiverd afvalwater te halen. Elektriciteitsvoorziening kan ook doelmatiger. De schakel tussen WEB en ELMAR draagt niet bij tot een beter product van openbaar nut. Dit terwijl elektrische stroom gemiddeld bijna anderhalf keer duurder door ELMAR aan de consumenten wordt verkocht als deze het van de WEB inkoopt. Aruba is vrijwel volledig afhankelijk van stookolie voor het opwekken van elektriciteit en voor het drinkbaar maken van water. Productiekosten zijn derhalve onderhevig aan de schommelingen op de wereldoliemarkt. Afgelopen maanden hebben we gezien hoe hoog die kunnen oplopen. 130 Aansluitingen
Groei 2000=100
120
110 Waterverbruik
100 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
90 Verbruik per aansluiting
80 Jaar
-8-
Ondanks de bevolkingsgroei neemt het waterverbruik per aansluiting af. De watertarieven, door hoge productiekosten, drukken het verbruik omlaag. Hetzelfde geldt voor het elektriciteitsverbruik. 125
Groei 2000=100
120
Geleverd vermogen
115 Aansluitingen
110 Afgenomen vermogen
105 100
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
95 Verbruik per aansluiting
90 Jaar
Door de stijgende elektriciteitsprijzen na het jaar 2002 wordt het elektriciteitsverbruik gedrukt. Het laatste weerspiegelt zich in de tendens van het afgenomen vermogen. Het afgenomen vermogen groeit in de periode 2000-2005 nauwelijks en er is zelfs sprake van een zekere stabiliteit in deze indicator. Het stabiel afgenomen vermogen en het afnemend elektriciteitsverbruik per aansluiting is een teken van economische stagnatie. De huidige dip in de olieprijs was voorzien, omdat het Internationaal Energie Agentschap vraaguitval verwachtte. Deze is alleen versneld aangekomen door de crisis op de financiële markten. De trend is echter dat de olieprijs zal blijven toenemen. Gedurende de periode 20102030 betekent dit een jaarlijkse olieprijsstijging van bijna 6%. 800
Groei 200 = 100
600 Olieprijs 400
200
20 30
20 28
20 24 20 26
20 20 20 22
20 18
20 14 20 16
20 12
20 08 20 10
20 04 20 06
20 02
20 00
0
Jaar
Hoe bereiken we meer kostenefficiëntie bij nutsbedrijven? Door ons grotendeels onafhankelijk van olie op te stellen. WEB gaat investeren in een windmolenpark te Vader Piet. Hoewel de hiermee opgewekte elektriciteit ons niet geheel van de hoge olieprijzen zal verlossen, kan het tot enige prijsstabiliteit leiden.
-9-
De productiekosten voor water kunnen ook omlaag; deze zijn in 2005 gedaald. Dit is te verklaren door de toepassing van energie-arme membraantechnologie Sector Windmolenpark Uitbreiding reverse osmosis Waterzuiveringsinstallatie Leidingen naar percelen voor hergebruik Totaal Gemiddelde per jaar 2010-2020
Investeringen (AWG mln.) 80 50* 70 60 260 26
Een inhaalslag en een kwaliteitsslag in de nutsbedrijven-sector zijn noodzakelijk. De hoge productiekosten van water en elektriciteit zijn niet bevorderlijk voor de competitiviteit van het eiland. Deze productiekosten werken via de tarieven door in de bedrijfskosten in de belangrijkste sectoren van onze economie. Daarom zullen de indirecte kosten moeten stabiliseren en zo mogelijk structureel lager moeten worden. Het windmolenpark in eigen beheer van het WEB dient te worden aangelegd. De waterafzet door middel van energie-arme membraantechnologie dient te worden uitgebreid. De investeringen gemoeid met de waterzuiveringsinstallatie voor hergebruik (zoals eerder genoemd) bedragen, inclusief persleiding rond de AWG 130 miljoen. Fundamentele aspecten Aan de kwantificeringen die wij vanavond hebben gepresenteerd zijn een aantal culturele factoren onderhevig. •
De markt staat het niet toe dat het profijtbeginsel optimaal wordt toegepast.
•
Naast variabele kosten, kunnen de vaste kosten in de nutstarieven ook omlaag. De kosten voor de aanleg van waterleidingen en elektriciteitsleidingen kunnen worden verlaagd door de grens van 250 m naar 10 m te verlagen en wanneer de totale kosten voor rekening van de aanvrager komen en niet slechts de gedeeltelijke kosten.
•
Nutsbedrijven, luchthaven en havenautoriteit moeten door het ontbreken van martkwerking aan wettelijk vastgestelde benchmarks worden getoetst.
•
In deze investeringsperiode moet de overheid van dividenduitkeringen afzien. Hiermee wordt het bedrijf beschermd tegen de onttrekking van het eigen vermogen.
•
Het risicomijdend gedrag van overheids-nv’s draagt bij aan de hogere productiekosten. Kapitaalsuitgaven worden voor een klein deel door eigen vermogen gedekt. Investeerders zijn immers geen filantropen, waardoor de productiekosten niet het meest efficiënt zijn.
8. Tot slot Dames en heren, tenslotte: Evenals in 1980 staan wij voor specifieke problemen, opties en strategische beslissingen die wij moeten nemen.
- 10 -
We hebben een strategische positie, een uitstekend klimaat en prachtige stranden. Deze meerwaarden zijn een gegeven, maar wij moeten ze niet overschatten. Zeker niet gegeven de achterstand die wij in onze infrastructuur hebben Wij hebben ons bij de start van dit project de vraag gesteld of de huidige economie, de infrastructuur en de ruimtelijke kwaliteit voldoende bestaanszekerheid voor Aruba en haar bewoners bieden. Het antwoord was en blijft ontkennend De formule van ‘One Happy Island’ heeft een opwaardering of herijking nodig. Goede infrastructuur is hierbij onontbeerlijk. We hebben de kostenramingen gezien. Infrastructuur Openbare werken Havens en boulevard Glasvezelnetwerk Windmolens Waterverbruik Totaal Gemiddelde per jaar 2010-2020
Investeringen (mln.) 1000 260 140 80 180 1700 170
U zult zich zeker afvragen waar we dat geld vandaan halen? • Het wegenonderhoud komt ten laste van het Wegeninfrastructuurfonds (WIF) dat gefinancierd wordt uit de opbrengst van de motorrijtuigenbelasting. •
De overige openbare werken kunnen worden gedekt uit de opbrengst van de belasting op onroerend goed.
•
Nieuwe wegen, rioleringen, waterzuivering en havenfuncties zijn geschikt om in aanmerking te komen voor project-financiering binnen het Koninkrijk en de EU.
Net als in 1980 staan wij op op een kruispunt en kunnen wij elke kant op. Gegeven onze capaciteiten en ambities is aan ons de keus op welke richting wij willen voorsorteren. Met deze aanbevelingen is de infrastructuur doelmatig, kostenefficiënt, zeker, duurzaam, in balans met de economie en in lijn met de toekomstvisie 2020. Ik dank u, namens het voltallige bestuur van FESCA en het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, voor uw aandacht en aanwezigheid vanavond. FESCA hoopt hiermee aan de opdracht te hebben voldaan om op objectieve wijze het debat te stimuleren en elementen te leveren voor degelijk politiek beleid. Masha danki.
- 11 -
