SAMENVATTING VAN HET PROJECT Naam van het project en de consortiumpartners. IC Clear Internationaal consortium voor duidelijke communicatie Projectwebsite www.icclear.net
Financiering: Het Programma “Een leven lang leren” van de Europese Commissie – Erasmus Start en duur van het project Start van het project: 1 oktober 2011 Duur van het project: 36 maanden Budget en toegekende subsidie EU Budget: 462.532 euro Approved EU grant: 325.000 euro Budget: 462.532 euro Toegekende subsidie EU: 325.000 euro
Algemene achtergrond De voorbije jaren hebben banken, verzekeringen, nutsbedrijven, regelgevende instanties uit verschillende sectoren, scholen, ziekenhuizen en tal van andere organisaties hun communicatie willen verbeteren om ze toegankelijker en efficiënter te maken. De vaardigheid die volgens werkgevers het meest ontbreekt op de werkvloer is duidelijk en efficiënt kunnen schrijven en spreken. Geslaagde communicatie lijkt cruciaal. De consortiumpartners ontwikkelen, testen en implementeren de modules van een postgraduaat in duidelijke communicatie. Dat doen ze om in te spelen op de toenemende vraag naar gemakkelijk te begrijpen, duidelijke communicatie en het gebrek aan goed opgeleide communicatiedeskundigen. Het consortium verwacht een stijging in de vraag naar goed opgeleide deskundigen in duidelijke communicatie als gevolg van: -
een hoge analfabetiseringsgraad in veel landen en een tendens naar democratisering een pleidooi voor duidelijke communicatie in de EU-instellingen een toename van wetten die duidelijke communicatie vereisen een tendens naar meer informatieverwerking in ieders job een toenemende sensibilisering en de erkenning van het belang van duidelijke communicatie een tendens naar professionalisering van klare taal
Alle projectpartners zijn actief op het gebied van klare taal, informatiearchitectuur of usability.
Doelstellingen en resultaten van het project Postgraduaten in duidelijke communicatie.
De projectpartners ontwikkelen en testen de modules van een postgraduaat in duidelijke communicatie uit om de huidige onderwijskloof te overbruggen. De werkdefinitie van duidelijke communicatie In een duidelijk document, online of gedrukt, kunnen mensen voor wie de informatie bedoeld is: snel en gemakkelijk vinden wat ze nodig hebben begrijpen wat er staat gepast handelen op basis van deze informatie. Of communicatie ‘duidelijk’ is of niet hangt af van het publiek. Wat duidelijk is voor de ene persoon, is misschien niet duidelijk voor iemand anders. Vandaag de dag zou duidelijke communicatie een interdisciplinair gebied moeten zijn dat alles overkoepelt: het schrijven en vormgeven van een document en het testen ervan op de beoogde lezers. Daarom bestaat de cursus uit een vernieuwende mix van modules over:
klare taal informatiearchitectuur usability-technieken.
Uit recente studies blijkt dat duidelijke documenten tijd en geld besparen. Toch is meer onderzoek vereist. Wat de cursus echt uniek maakt is dat de studenten leren hoe hun teksten te testen op gebruiksgemak en duidelijkheid. Op deze manier breiden de studenten samen de wetenschappelijke expertise over duidelijke communicatie uit. Tot nu toe bestaan er nog geen gespecialiseerde en interdisciplinaire opleidingen in duidelijke communicatie. De studenten moeten rekenen op 750 à 900 studie-uren om de cursus te voltooien, het equivalent van 30 studiepunten in het European Credit Transfer and Accumulation System1.
1
Europees systeem voor de overdracht en de accumulatie van studiepunten
De belangrijkste stakeholders van het project De belangrijkste stakeholders van het project zijn:
partnerinstellingen en hun studenten klare taal gebruikers, informatiearchitecten en usability deskundigen potentiële studenten beroepsorganisaties en partners uit de verschillende sectoren Europese, lokale, regionale en nationale beleidsmakers en hun besturen potentiële werkgevers organisaties en bedrijven die hun klanten duidelijke informatie willen geven andere instellingen die de opleiding willen aanbieden partners van andere Europese projecten i.v.m. curriculumontwikkeling en andere projecten mensen die zich willen bijscholen over duidelijke communicatie.
De doelgroep Studenten met een bachelor- of masterdiploma die geslaagd zijn voor de toelatingsproef mogen deelnemen aan de opleiding. Studenten die geen bachelor- of masterdiploma hebben, maar wel over voldoende ervaring in de communicatiesector beschikken, worden ook toegelaten op voorwaarde dat ze slagen voor de toelatingsproef. Het aantal studenten dat wordt toegelaten varieert elk jaar naargelang de omstandigheden. De opleiding mikt in de eerste plaats op mensen die werken in de communicatiesector of een job beoefenen waarbij klare taal centraal staat. Dankzij de flexibele structuur van de opleiding en het gebruik van verschillende leertechnieken (contactonderwijs en online leren), kunnen we onze studenten flexibele studieroosters aanbieden. Dit maakt de opleiding vooral aantrekkelijk voor mensen die een fulltime job moeten combineren met huishoudelijke verantwoordelijkheden. De studenten kunnen de pas verworven kennis onmiddellijk omzetten in de praktijk om zo hun positie in het bedrijf veilig te stellen of zelfs promotie te maken. Verworven competenties na het volgen van de opleiding Studenten die deze innoverende opleiding over duidelijke communicatie hebben gevolgd, zullen beschikken over duidelijke communicatie competenties van hoog niveau. Er wordt hen geleerd om al het nodige (taal, vormgeving en usability technieken) te combineren om informatie duidelijk en verstaanbaar te maken voor het doelpubliek. Afgestudeerden kunnen in hun bedrijf of organisatie uitblinken op het vlak van duidelijke communicatie. Ze zullen anderen kunnen leren om op een duidelijke manier te communiceren en een gepast communicatieproject of communicatiebeleid op te zetten. Afgestudeerden zullen terechtkunnen in meerdere landen waar duidelijke communicatie een must is.
Opleidingsmodules en hoe ze worden onderwezen Het consortium zal de gebruikers en andere stakeholders van duidelijke communicatie bevragen om de leerresultaten van de opleiding te bepalen en de facultatieve en verplichte modules te ontwikkelen. Wij willen dat de opleiding inspeelt op de huidige en toekomstige verwachtingen van de gebruikers. Afhankelijk van wat het onderzoek zal uitwijzen, kunnen optionele modules het volgende bevatten:
duidelijke juridische communicatie communicatie voor specifieke doelgroepen overheidscommunicatie document testing duidelijke communicatie in de Europese instellingen duidelijke communicatie in het Engels projectbeheer onderwijs van duidelijke communicatie introductie van duidelijke communicatie in uw organisatie invoering van een duidelijke communicatie beleid.
Hoe de modules onderwezen worden, hangt af van de modules die een student kiest. De modules bieden immers verschillende leermethodes. Nochtans is de cursus in het algemeen grotendeels gebaseerd op een mix van leermethodes: een combinatie van contactonderwijs, e-leren op afstand en rechtstreeks en leren op je eigen tempo. Studenten zullen voornamelijk ‘al doende’ leren. Er zal een gezonde mix zijn van theorie en praktijk: lezen, discussies, taken, groepswerk, werken aan echte casussen, werkplekleren of stages. De studenten zullen werken aan echte opdrachten, geïnspireerd door hun dagelijkse taken en activiteiten in hun huidige werkomgeving. Studenten die deze kans niet hebben, kunnen werken aan taken in verschillende vakgebieden. Internationaal certificaat Voor de volledige opleiding zullen de studenten 750 tot 900 uren studietijd moeten rekenen ( het equivalent van 30 studiepunten in het European Credit Transfer and Accumulation System = ECTS). De afgestudeerden worden daarvoor beloond met een IC Clear certificaat in duidelijke communicatie dat wordt erkend in alle partnerlanden. Bijkomende voordelen De opleiding:
Is ontwikkeld en wordt gegeven door goed opgeleide vakdocenten heeft modules in het Engels en de nationale taal, met de nadruk op meertaligheid biedt de mogelijkheid om intensieve cursussen te volgen in de partnerlanden geeft afgestudeerden de kans om lid te worden van een internationale gemeenschap bestaande uit studenten en specialisten in duidelijke communicatie.
Partners and associated partners Partners en geassocieerde partners Partners
Naam Katholieke Hogeschool Kempen
Website www.khk.be
Expertise - Klare taal ( voor specifieke doelgroepen) - Projectcoördinatie - Ontwikkeling van het curriculum en het cursusmateriaal - Ondernemerschap - (online) lesgeven
http://www.sfu.ac.at/english
- Visuele communicatie en empirische onderzoeksmethoden - Interdisciplinaire samenwerking - Cultureel en gemediatiseerd onderzoek - Usability testing en document testing
K.H.Kempen - België
Sigmund Freud University SFU - Austrialië
Institute for the Estonian Language EKI - Estlad
Instituto Superior de Educação e Ciências
ISEC - Portugal
Simon Fraser University SFU – Canada
http://en.eki.ee/index.php
- Taalplanning - Samenstellen en redigeren/uitgeven van woordenboeken - Taaltechnologische ondersteuning - Ontwikkeling van een Europese terminologielijst Vertaalopleiding http://www.isec.universitas.pt/ - Klare taal - Informatiearchitectuur - Ondernemerschap - Ontwikkeling van curriculum en cursusmateriaal - Duidelijk schrijven voor EUinstellingen - Duidelijk schrijven van juridische teksten www.sfu.ca - (Online) lesgeven in klare taal - Samenwerking met de Plain Language Association International (PLAIN) - Ontwikkeling van curriculum - Afstandsonderwijs en levenslang leren - internationale samenwerking
Geassocieerde partners
Naam Stockholm University
Website http://www.su.se/english/
Swedish Language Consultancy Program
http://www.nordiska.su.se/pu b/jsp/polopoly.jsp?d=9439&a= 64852
Expertise - Lesgeven in (klare) taal - Advies op niveau van hoger onderwijs
Zweden Association for Swedish certified language consultants
http://språkkonsult.se/aboutess.html
- Opbouwen van een netwerk van deskundigen in klare taal
http://www.univ-parisdiderot.fr/
- Internationale cursussen
Tallinn University
http://www.tlu.ee/
- Online leren en vernieuwende technologie voor e-leren
Estland Plain Language Association International
http://www.plainlanguagenet work.org/
Zweden Université Paris Diderot Frankrijk
PLAIN
International Plain Language Working Group IPLWG
International Institute of Information Design IIID
- PLAIN is een internationale nonprofitorganisatie, bestaande uit voorstanders van klare taal en professionals in klare taal, die in 1993 is opgericht om: De mensen bewust te maken van klare taal De mensen te helpen om klare taal te verstaan en te gebruiken Het gebruik van klare taal te promoten Onderzoek en Ontwikkeling (R&D) te promoten Hulp te verlenen aan haar leden http://plainenglishfoundation.c - De IPLWG, ontstaan uit PLAIN, om/index.php/publicprogram/i verenigt ervaren gebruikers die nternationalcollaboration/iplw werken aan de eerste g internationale normen voor klare taal, een standaard definitie en een certificatiesysteem voor de gebruikers. http://www.iiid.net/
- Het International Institute for Information Design (IIID) optimaliseert informatie(systemen) voor kennisoverdracht in het dagdagelijkse leven, de zakenwereld, het onderwijs en de wetenschappelijke wereld. Speciale
aandacht gaat uit naar het potentieel van grafische informatiearchitectuur om zowel sociale als taalbarrières te kunnen trotseren. Getuigenissen over de nood aan een opleiding ‘duidelijke communicatie’. Deze cursus dient als antwoord op de noden van gebruikers van klare taal: informatiearchitecten en usability testers; mogelijke klanten en werkgevers; partners uit verschillende sectoren; beroepsorganisaties overheidsinstellingen en vakdeskundigen. Het is ook een passende oplossing voor een maatschappelijke nood en trend, wat blijkt uit de volgende getuigenissen:
In Estland is het idee van klare taal en vormgeving helemaal nieuw. We kunnen heel wat leren van dit project. (Hoofdterminoloog van de Estonian Language Unit van de Europese Gemeenschap) Dit is een belangrijk programma dat een essentiële behoefte kan vervullen en dat als voorbeeld zal dienen voor andere landen. Het kan veel carrièremogelijkheden bieden voor gediplomeerden die dit programma gevolgd hebben. (Professor emeritus van de Rutgers University - USA) Dit zou een prachtige aanwinst zijn voor ons werk – proberen om meer mensen in de regering en industrie klare taal te doen gebruiken. (Directeur van de York University – Canada) Ik hielp met het lanceren van de campagne ‘Fight the Fog and Clear Writing’ van de Europese Unie, ter bestrijding van onduidelijk taalgebruik, en ik werk sindsdien aan de verbetering van onze klare taal. Ik steun dit initiatief volledig. (Editor bij de Europese Commissie) Er zijn te veel beroepskrachten die een zaak opstarten zonder kwalificaties of relevante achtergrond. Daarom steun ik dit initiatief volledig. (Director Internal Communication UK)
De manier waarop advocaten wetten opstellen is soms moeilijk te veranderen. Ze kunnen daarbij de hulp gebruiken van een expert in klare taal, die hen helpt wetten neer te schrijven die duidelijker en toegankelijker zijn voor de gewone burger. (Deputy Registrar of Regulations Canada) We moeten professionals opleiden om in klare taal te schrijven, zodat de mensen in ons gezondheidssysteem deze informatie begrijpen en gebruiken om de juiste beslissingen te nemen over hun gezondheid. (Director Clear Health Communication Program VSA) Aangezien er zo weinig bruikbare Engelstalige opleidingen beschikbaar zijn, als er al zijn, zou een Engelstalige opleiding in Europa studenten van over de hele wereld aantrekken. (Managing director Cleardocs – Australië) Ik hoop dat de cursus zich richt op een breed internationaal publiek. (Senior University Lecturer – Maleisië en Nieuw-Zeeland) Door een nieuwe generatie van schrijvers goed op te leiden, worden juridische teksten, medische teksten en overheidsteksten eenvoudiger, duidelijker en toegankelijker voor iedereen. (Head Training and Evolution government agency – Canada) Door duidelijke communicatie kunnen Portugese bedrijven die online verkopen hun
dienstverlening en export van producten verdubbelen. We moeten alle kennis en ervaring rond klare taal, vormgeving en usability bundelen en onze producten en documenten uittesten op echte mensen. (User Experience Designer – Portugal) Je kunt het belang van duidelijke communicatie niet genoeg benadrukken. Enorm veel mensen hebben daar voordeel bij. Als we professionals gaan opleiden in duidelijke communicatie, zal de impact erg groot zijn. Deskundigen uit verschillende vakgebieden zouden moeten samenwerken.
(directeur van een communicatie- en computercentrum voor mensen met een beperking-België). Goed idee! Erg nuttig voor mensen die niet zo goed kunnen lezen of schrijven. Niet alleen klare taal, maar ook de vormgeving is belangrijk. (directeur van een instituut voor basisopleidingen in het volwassenenonderwijs– België) In feite zou iedere student moeten leren hoe je duidelijk moet communiceren met mensen. (Hoofd van de Dienst Administratieve Vereenvoudiging - België)
Mijlpalen van het project Maand
Beschrijving
December 2011
Eerste vergadering met partners in Stockholm
Presentatie van de naam voor het consortium en het logo
Eerste aankondiging van het project aan de stakeholders
Vergadering met de nationale stakeholders in ieder partnerland
Tweede vergadering met partners in Portugal
Presentatie van een onderzoeksrapport over innovatieve, (online) hulp- en onderwijsmiddelen voor levenslang leren
Februari 2012
April 2012
resulteert in: o
deskresearch en literatuurstudie
o
vooruitstrevende partnerlanden
o
de beste praktijken in de EU en in het buitenland
o
interviewexperten
Presentatie van een onderzoeksrapport over leerresultaten met o
een overzicht van de resultaten van klare taal en informatie-architecten
o
de behoefteanalyse van de stakeholders
o
literatuurstudie
o
eerste selectie en beschrijving van relevante leerresultaten
Website lanceren
Persbericht
Selectie van verplichte en facultatieve modules
Mei 2012
De poster en flyer sturen naar de partners en de stakeholders
April 2013
Derde vergadering met partners in Estland
Interim Erasmus rapport
Inschrijving studenten voor de pilootmodules
Juni 2013
Nationale bijeenkomst met stakeholders voor feedback over de verplicht modules.
September 2013
testfases van verplichte modules
December 2013
Vierde vergadering met partners in Oostenrijk
March 2014
Brochure van het project beschikbaar
April 2014
Inschrijving studenten voor de opleiding in elk partnerland, aanstellen van leerkrachten
June 2014
November 2014
Vijfde vergadering met partners in België
Laatste bijeenkomst van het project
Inhuldiging ‘European Clear Communication Institute’ (Europees instituut voor duidelijke communicatie)
Laatste verslag over Erasmusproject
Partners
BELGIE
OOSTENRIJK
ESTLAND
PORTUGAL
Geassocieerde partners
Leden van het adviescomité Christopher Balmford
Robert Linsky
Deborah Bosley
Karen Schriver
Frances Gordon
Ginny Redish
Joe Kimble
Karel Van der Waarde
With the support of the Life Long Learning Program of the European Union
CANADA
