HET BEGINT MET DE ZATERDAGSCHOOL EVALUATIEVERSLAG ZATERDAGSCHOOL 2011 HOOFTSKADE & ZUSTERSTRAAT
1. Inleiding Het Johan de Witt heeft als onderwijsorganisatie drie modern geoutilleerde gebouwen. Deze gebouwen en voorzieningen zijn ingericht voor onderwijs en gefinancierd door onderwijsgelden. De primaire taak van de organisatie is dan ook het bieden van kwalitatief goed onderwijs. Dat doet het Johan de Witt aan leerlingen die grotendeels woonachtig zijn in de wijken waarin de locaties van de school geplaatst zijn. Wijken waarin de sociale en maatschappelijke problematiek anders is dan in de buitenwijken van de Haagse regio. 1.1. Extra onderwijstijd Het Johan de Witt wil de kansen van haar eigen leerlingen maar ook van andere bewoners uit deze wijken, zowel jong als oud, vergroten. Zij is er van overtuigd dat dit bereikt kan worden door, in een veilige omgeving, meer onderwijstijd te bieden. Daarbij rekening houdend met ieders persoonlijke beginsituatie qua leerontwikkeling. Om meer onderwijstijd te kunnen bieden organiseert het Johan de Witt al sinds 2009 de zaterdagschool op locatie Hooftskade (voorheen Nova college). 1.2. Zaterdagschool 2011 In het kalenderjaar 2011 is er opnieuw een zaterdagschool georganiseerd. Naast een zaterdagschool op locatie Hooftskade, is er uitgebreid met een zaterdagschool op het Johan de Witt, locatie Zusterstraat (voorheen Varias College). 2. Doelstelling 2.1. Algemene doelstelling De belangrijkste taak van het Johan de Witt is onderwijs geven en cognitieve doelen behalen. Dit is ook de belangrijkste taak van de zaterdagschool. Met behulp van deze zaterdagschool kan het Johan de Witt steeds meer leerlingen uit het voortgezet en primair onderwijs, maar ook ouders en volwassenen (meer) onderwijstijd bieden en daarmee de ambities van mensen in de wijken, waar het Johan de Witt functioneert helpen bereiken. Kansen op betere onderwijsresultaten worden daarmee vergroot, doorstroom naar beroepsopleidingen MBO en HBO wordt concreter en groeit, VSV wordt beperkt en zelfs de doorstroom naar universitair onderwijs kan (weer) in zicht komen. De voornaamste doelstelling van de brede school is dan ook: Door het bieden van extra tijd, leerstof en begeleiding op de brede school, een kansrijk in-, door- en uitstroomperspectief realiseren. 3. Organisatie 3.1. Hooftskade 3.1.1. Projectorganisatie De zaterdagschool van locatie Hooftskade werd in 2011 georganiseerd door twee coördinatoren. Een coördinator was verantwoordelijk voor het inhoudelijke programma, de werving van deelnemers, contact met docenten en deelnemers en uitvoering. De andere coördinator was verantwoordelijk voor het contact met de gemeenten en de financiële verantwoording. De adjunct-directeur was eindverantwoordelijke en ieder zaterdag aanwezig.
Pagina
2 van 9
Vanwege de groei die de zaterdagschool van locatie Hooftskade afgelopen jaren heeft doorgemaakt, was er behoefte aan twee administratieve krachten en een conciërge. De administratieve krachten hadden als taak het uitnodigen van deelnemers, presentie bijhouden, afwezigen contacteren. De conciërge was aanwezig voor het openen en sluiten van het gebouw en voor het beantwoorden van de telefoon. 3.1.2. Lesgevend personeel Lesgevers zijn geworven via het personeelsbestand van het Johan de Witt en via VO Haaglanden. Van lesgevers werd verwacht dat zij gediplomeerd en flexibel zijn en kunnen werken in teamverband. Ook zijn er via P-Flex studenten en ondersteuners met een onderwijsachtergrond geworven. 3.1.3. Samenwerking In 2011 is er samengewerkt met een aantal (Haagsche) instanties, namelijk: Gemeente Den Haag, Campus Teniersplantsoen, Zebra Welzijn, de Bibliotheek, Culturalis en basisscholen ’t Palet en Algemene Hindoebasisschool, Lucas Onderwijs. 3.2. Zusterstraat 3.2.1. Projectorganisatie Locatie Zusterstraat is in 2011 gestart met het opzetten van een zaterdagschool. De organisatie van deze zaterdagschool was in handen van twee coördinatoren. Een van deze coördinatoren was tevens eindeverantwoordelijke (de locatiedirecteur). Samen waren de coördinatoren verantwoordelijk voor de complete gang van zaken tijdens de voorbereiding en uitvoering van de zomerschool. Hun taken waren verdeeld in organisatie en inhoud. De coördinatoren werden ondersteund door aanvankelijk twee administratieve en een conciërge. Later is terug gegaan naar één administratieve kracht leerlingregistratie. 3.2.2. Lesgevend personeel Lesgevend personeel is geworven via een breed netwerk van oud-leerlingen, hbo studenten en academische studenten. Om in aanmerking te komen voor het lesgeven op de zaterdagschool van de Zusterstraat moest aan een aantal vakinhoudelijke criteria worden voldaan (zoals: gemiddeld een 7 op de eindlijst van het voortgezet onderwijs op VWO niveau of een HBO diploma. Voor het volwassenonderwijs is er gebruik gemaakt van drie ‘eigen’ leerkrachten van het Johan de Witt. Verder waren er ook zes leerkrachten uit het reguliere basisonderwijs die lessen hebben verzorgd. 3.2.3. Samenwerking Er is samengewerkt met een aantal organisaties. Het SLO heeft een aantal trainingen verzorgd voor het lesgevend personeel. Tevens was er samenwerking met basisschool Vahon en basisschool de Voorsprong. Daarnaast was er afstemming wat betreft het lesaanbod met de zaterdagschool van locatie Hooftskade.
Pagina
3 van 9
4. Deelnemers 4.1. Hooftskade Op de zaterdagschool van locatie Hooftskade zijn 3 doelgroepen bediend, namelijk:
Leerlingen VO Leerlingen PO Volwassenen
4.1.1.Werving deelnemers Vanwege het succes van de zaterdagschool locatie Hooftskade in het verleden, is het in 2011 niet nodig gebleken om hele gerichte wervingsacties op te zetten. De zaterdagschool locatie Hooftkade is intussen een begrip geworden in de buurt. Op de website van het Johan de Witt was informatie te vinden over de zaterdagschool. Bij de gemeente Den Haag was deze informatie ook verkrijgbaar. Ook werd de zaterdagschool aangekondigd in advertenties in de Schilderswijkkrant. Ouders/verzorgers van (nieuwe) leerlingen worden bij het inschrijven van hun kind gewezen op de mogelijkheid van het volgen van lessen op de zaterdagschool. Als zij interesse tonen wordt er een inschrijfformulier meegegeven. Ouders/verzorgers worden ook geïnformeerd bij informatie- en rapportavonden. 4.2. Zusterstraat In de periode januari t/m juni 2011 is de zaterdagschool van locatie Zusterstraat gestart voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs. In de periode augustus t/m december 2011 zijn er 3 doelgroepen bediend, namelijk:
Leerlingen VO Leerlingen PO Volwassenen
4.2.1. Werving deelnemers Het inzetten van goed georganiseerde wervingsacties is niet nodig gebleken. Het nieuws dat locatie Zusterstraat een zaterdagschool organiseerde, verspreidde zich snel in de buurt, zonder dat hier promotiemateriaal voor nodig was. Hierdoor heeft de zaterdagschool een aantal groepen volwassenen kunnen verwelkomen. Deelnemers uit andere doelgroepen zijn voornamelijk op andere manieren geworven. Mentoren en jaarcoördinatoren hebben een rol gehad in het enthousiasmeren van leerlingen van het Johan de Witt. Via de samenwerkingspartners Vahon en de Voorsprong zijn leerlingen uit het basisonderwijs geworven. Deelnemers konden zich opgeven via een inschrijfformulier, waarna een intakegesprek volgde.
Pagina
4 van 9
5. Programma 5.1. Hooftskade Iedere zaterdag konden zowel kinderen, jongeren en volwassenen onderwijs volgen op de zaterdagschool. De zaterdagschool, locatie Hooftskade heeft in 2011 in totaal 27 zaterdagen gedraaid (3 periodes van 9 weken). Naast het lesaanbod in de kernvakken Nederlands, Engels, rekenen en wiskunde, was er ook ruimte voor het volgen van een sportprogramma. Zo werd inspanning afgewisseld met ontspanning. 5.1.1. Leerlingen VO Leerlingen uit het VO konden op zaterdag les krijgen in de volgende vakken:
Nederlands (NT2) Nederlands (regulier) Engels Wiskunde Sport
Er werd gewerkt in twee blokken. Het 1e blok was van 09:30 – 10:45 en het 2e blok van 11:15 – 12:30. Deze leerlingen werkten in groepen van ongeveer 20. In de lessen werd gedifferentieerd op niveau. 5.1.2. Leerlingen PO Het programma voor leerlingen uit het PO was gericht op voorbereiding naar het voortgezet onderwijs. “Warmlopen” voor de brugklas. Hiervoor werd lesgegeven in de volgende vakken:
Nederlands (taal) Rekenen Wereldoriëntatie ICT Diverse gastlessen
Het programma voor de basisschoolleerlingen startte om 09:30 tot 12:30. Deze leerlingen waren verdeeld in groepen van 25. Er werd aandacht besteed aan hoofdrekenen, werkwoordspelling, woordenschat etc. 5.1.3.Volwassenen Voor volwassenen bestond het lesaanbod uit de volgende vakken:
Nederlands (NT2) Engels ICT Coupeuse
Pagina
5 van 9
Volwassenen konden vanaf 09:00 – 13:00 terecht op de zaterdagen voor het volgen van lessen. In elke groep zaten ongeveer 15 volwassenen. Voor Nederlands werd er gewerkt met de methodes ‘Horen, Zien, Schrijven’, ‘IJsbreker’ en ‘Zebra’. Bij de lessen Engels werd de methode ‘Headway’ gebruikt. Voor de ICT-lessen werd het programma ‘Babbage’ gebruikt. 5.2. Zusterstraat Op zaterdag konden zowel kinderen, jongeren en volwassenen onderwijs volgen op de zaterdagschool. De zaterdagschool heeft in 2011 in totaal 33 zaterdagen gedraaid. De zaterdagschool locatie Zusterstraat heeft zich voornamelijk gericht op de kernvakken Nederlands, Engels, rekenen en wiskunde. Hieronder wordt het lesprogramma per doelgroep beschreven: 5.2.1. Leerlingen VO Leerlingen uit het VO konden op zaterdag les krijgen in de volgende vakken:
Nederlands Engels Wiskunde Rekenen Profielvakken (bovenbouw leerlingen)
Zij kregen 2 uur les op zaterdag in een van de bovenstaande vakken, Het vak konden ze zelf kiezen. De lesgroepen bestonden uit vier tot zes deelnemers. Deze groepen werden begeleid door studenten van verschillende Hbo-instellingen/universiteiten. Er werd gebruik gemaakt van de lesmethodes van de school en dit werd aangevuld met materiaal afkomstig van de docenten. De lesinhoud werd bepaald door de docenten van de dagschool. 5.2.2.Leerlingen PO Het lesaanbod voor deelnemers uit het basisonderwijs, bestond uit de volgende vakken:
Nederlands (taal) Rekenen
Deze leerlingen kregen tussen de twee en drie uur les op zaterdag. In de lessen is gewerkt met het online oefenprogramma ‘Muiswerk’, ABC citotraining, rekenboekjes en nieuwsbegrip & nieuwsrekenen van CED De lesgroepen bestonden uit 15 - 20 leerlingen met twee docenten per groep. Er waren drie groepen leerlingen van basisschool Vahon die klassikaal les kregen van eigen docenten (van Vahon). Van basisschool de Voorsprong waren op zaterdag 4 groepen met leerlingen aanwezig. Deze groepen kregen les van twee academische PABO studenten. Daarnaast was er nog een groep met leerlingen van verschillende basisscholen uit de buurt.
Pagina
6 van 9
5.2.3.Volwassenen Voor volwassenen bestond het lesaanbod uit de volgende vakken:
Nederlands Engels ICT
Voor elk vak was er één groep deelnemers. In elke groep zaten ongeveer 20 volwassenen. De lessen werden verzorgd door ervaren docenten van het Johan de Witt. Voor de ICT-lessen werd gebruik gemaakt van het programma ‘Babbage’. Deze lessen werden afgesloten met een digitale toets en een deel van het examen van ‘Babbage’. 6. Evaluatie 6.1. Hooftskade De lessen zaten dit jaar inhoudelijk goed in elkaar. De gebruikte methodes en het programma hebben bijgedragen aan de doorlopende lijn en opbouw van de lessen. Dit heeft houvast gegeven aan de docenten en is als zeer positief ervaren. Een lastig punt bleek het vinden en aanschaffen van de juiste materialen om goed aan te kunnen sluiten bij het niveau van de deelnemers. Alle materialen van tevoren samenstellen en bij elkaar zoeken kost veel tijd. Mede dankzij de informatiebijeenkomsten die zijn gehouden, was er net als voorgaande jaren een grote stroom aanmeldingen. Ook dit jaar waren er weer wachtlijsten. Administratief gezien geeft een deelnemersaantal van 500 personen een enorme druk. Een verbetering ten opzichte van kalenderjaar 2010 ligt in het feit dat één administratieve kracht (student) door-de-weeks en in het weekend actief is. Deze kracht verwerkte inschrijvingen, nodigde deelnemers uit, had overleg met coördinator, etc. Bij een groot aantal plaatsingen is de kans altijd aanwezig dat iemand verkeerd wordt geplaatst. De coördinator dient erop toe te zien dat plaatsing juist verloopt. Na iedere periode van negen weken is er geëvalueerd met het voltallige personeel. De drempelloosheid van de zaterdagschool (geen bijdrage) wordt als kracht ervaren, maar ook als zwakte. Na afloop van de zaterdagschool is ook onder de deelnemers geëvalueerd. Volwassenen hebben de zaterdagschool met het cijfer 8,5 gewaardeerd, leerlingen uit het VO met een 8,1 en leerlingen uit het PO gaven de zaterdagschool het cijfer 9,0. Onder de deelnemers is de zaterdagschool dus een groot succes gebleken. 6.1.1. Conclusie & aanbevelingen Het is van belang om een lange voorbereidingstijd te nemen. Zo kan het programma inhoudelijk worden samengesteld en zijn alle materialen aanwezig bij de start van de zaterdagschool. Op die manier kan ook beter worden aangesloten bij het niveau van de deelnemers. In de toekomst moet worden gezorgd voor een betere communicatie naar alle betrokkenen. Van tevoren een informatiebijeenkomst organiseren zorgt voor een goede start.
Pagina
7 van 9
Om meer ‘eigen’ leerlingen van het Johan de Witt, locatie Hooftskade in de zaterdagschool te krijgen, is het van belang nog intensiever en actiever te werven. 6.2. Zusterstraat Over het algemeen heeft de gekozen werkwijze een positief beeld achtergelaten. Het inzetten van studenten van verschillende Hbo-instellingen en universiteiten bleek, vooral bij ‘eigen’ leerlingen van het Johan de Witt, goed te werken. Leerlingen gingen zich hechten aan de lesgever en kwamen daardoor trouw opdagen. Ook bij de basisscholen werkte het goed met vaste lesgevers. In het begin waren er wel enkele problemen met de leerlingen van de Voorsprong. Zij gedroegen zich binnen school niet zoals het Johan de Witt van ze verwachtte. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over hoe deze leerlingen zich dienen te gedragen binnen de school. Dit heeft de problemen verholpen. In 2011 is de zaterdagschool van de Zusterstraat duidelijk op de kaart gezet. Op de gekozen aanpak wordt nu in 2012 verder gebouwd. Vooral op het inhoudelijke terrein zijn slagen gemaakt en worden nog steeds gemaakt. Door gebrek aan materiaal had de zaterdagschool in 2011 toch meer weg van veredelde huiswerkbegeleiding. Inmiddels is al een ontwikkeling naar echte verdiepingslessen ingezet. Positief ook waren de examentrainingen op de zaterdagen en in de vakantieperiodes, waaraan duidelijk een grote behoefte bleek te zijn. Veel leerlingen haalden hun PTA’s en examens dankzij deze trainingen. Er kan gesteld worden dat de doelstellingen zijn behaald. Een groot aantal deelnemers heeft extra onderwijstijd genoten op de zaterdagschool van de Zusterstraat. Hiermee hebben zij hiaten kunnen wegwerken en zijn hun kansen vergroot. Intussen is de zaterdagschool breed bekend geworden in de buurt. De aanmeldstroom is nu zelfs zo groot, dat het Johan de Witt aanmeldingen moet afwijzen. 6.2.1. Conclusie en aanbevelingen De samenwerking met de verschillende partners is over het algemeen voorspoedig verlopen. De samenwerking met basisscholen in de omringende buurten van de locaties Johan de Witt heeft o.a. tot het winnen van de Haagse Onderwijs Prijs geleid. In 2012 krijgen nu alle leerlingen VO uit de onderbouw en leerlingen uit het PO verdiepingslessen rekenen, Nederlands en Engels met vaste methodes. Docenten moeten alle drie de vakken kunnen geven. De bovenbouw werkt met eigen methodes en krijgt meer gerichte examentraining en hiaten training.
Pagina
8 van 9
Pagina
9 van 9
