Herstelondersteunend werken in de Forensische Psychiatrie: een zoektocht
UPC Sint-Kamillus, Bierbeek Vlaamse Hersteldagen
18/11/2015
Overzicht • Literatuur • Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel o Risk-Need-Responsivity o Good Lives Model
• Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan • Meten is weten: gebruik van assessment om krachten te ontwikkelen • Wat met ervaringsdeskundigheid?
18/11/2015
Literatuur • ‘Perceptions, experiences and meanings of recovery in forensic psychiatric patients’ (Mezey, Kavuma, Turton, et al.; 2010) o Herstelbemoeilijkende factoren: • Gedwongen opname • Hechtenis + beveiligde opname => autonomie en onafhankelijkheid • Therapeutische aanpak = vaak confrontatie • Dubbel stigma o Conclusie: • Daderschap is een grotere hindernis dan mentale problematiek. • Meer afhankelijk van het oordeel van anderen (teams, CBM,…). • Groter gevoel van gebrek aan zelfcontrole dan andere psychiatrische cliënten.
18/11/2015
Literatuur • Rehabilitatie en herstel binnen de forensische setting (Van Rooijen & Van Boxtel; 2013) o Zelfde conclusies: herstel is moeilijk omwille van nadruk op beveiliging en risicomanagement o Suggesties: • Meer aandacht voor positieve psychologie (krachten, eigen wensen expliciet mee nemen in de behandeling) • SRH • Ervaringsdeskundigen
• Secure recovery (Drennan & Alred (red); 2012) • Risk, Safety and Recovery (Broadman & Roberts; 2014) 18/11/2015
Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel • Klinisch herstel: o Verwijderen van symptomen en herstellen van sociaal functioneren o Verminderen van de kans op herval in delict- en risicovol gedrag
• Persoonlijk herstel: o Doorwerken van de mentale problematiek o Doorwerken van het delict
18/11/2015
Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel • Forensische modellen 1. Risk-Need-Responsivity Model (RNR) (Andrews & Bonta) 2. Good Lives Model (GLM) (Ward)
18/11/2015
Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel
• RNR o Risicogericht o Criminogene behoeften die veranderbaar zijn o Evidence based o Meest gebruikte benadering binnen forensische psychiatrie
18/11/2015
Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel
• GLM o o o o
Vertrekt van behoeftes Gedrag gesteld om behoeftes te bereiken Behandeling/rehabilitatie vertrekt van de capaciteiten Obstakels wegwerken/omzeilen
18/11/2015
Denkkader FOR: ondersteunend en parallel aan Herstel
• GLM + RNR + Herstel
GLM en Herstel
RNR
o Pathologie en delict als een onderdeel van, en niet de gehele persoon. Pathologie en delict kunnen obstakels zijn o Focus: behalen van persoonlijk geformuleerde doelen o Ondersteunen capaciteiten (krachten) en werken aan obstakels = methodiek o Leidt tot het creëren van hoop, zingeving, persoonlijke verantwoordelijkheid o Primerend leidmotief = kwaliteit van leven o Daar waar delictgerelateerde obstakels te groot zijn komt nadruk op beveiliging
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan
• Een behandelplan gebaseerd op het GLM o Richtlijnen voor implementatie GLM: • Centraal stellen van het verhaal van de cliënt • Vertrekken van de doelen van de cliënt • Consensusmodel
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan
• Het ontwikkelen van een forensisch behandelplan = werk in beweging • Voorliggend werk is nog niet af en zal nog (drastisch) veranderen
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan • Ontwikkeling van een behandelplan waarin: o De Clïent de mogelijkheid heeft om eigen doelen, capaciteiten, obstakels,… te formuleren. o Via risicotaxatie geformuleerd wordt wat er voor risicomanagement belangrijk is o Iedere discipline (inclusief cliënt) de mogelijkheid heeft om een evaluatie te maken en een aanbod beschikbaar te stellen
• Om Zo o Via consensus tot doelen en methodieken te komen
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan
• Opmerking: o Risicogeoriënteerde benadering wint aan belang als risico’s groter worden: persoonlijk herstel kan enkel als de integriteit van zichzelf of anderen hierin gevrijwaard wordt bemoeizorg
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan Algemene gegevens Naam: Geboortedatum: Opnamedatum doelgroep:
Opnamedatum afdeling: Datum BP-bespreking: Volgende evaluatie over
Gewenste te bereiken doelstellingen Doelstelling zoals de patiënt ze verwoord heeft/beleeft (geordend volgens de kernbehoeften) 1. 2. 3. 4. 5. Doelstelling zoals het team ze voorop stelt 1. 2. 3. 4. 5. Overeenstemming en verschillen in visie
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan
Criminogenese Korte samenvatting delictscenario (bron) Conclusies uit risicotaxatie
Risicofactoren en Beschermende factoren (Vanuit de START, HCR-20V3 en/of Saprof, of andere risicotaxatie-instrumenten)
18/11/2015
Een herstelondersteunend behandelplan = goed plan Evaluatie volgens de IB’s (Verhalend, met oog voor capaciteiten en obstakels)
Evaluatie volgens de pt (Verhalend, met oog voor capaciteiten en obstakels)
Evaluatie en disciplinespecifeke diagnostiek Ergo (Verhalend, met oog voor capaciteiten en obstakels)
Behandelafspraken komende periode (Modules, methodieken en therapieën) (Behandeldoelen per behandelonderdeel beschrijven; frequentie)
Signalerings- en crisisplan (Indien aanwezig) dd ….-….-……..
18/11/2015
Meten is weten: gebruik van assessment om krachten te ontwikkelen
• Naast de standaard disciplinespecifieke diagnostiek: • Semi-gestructureerd Interview o Resultaat: • Cliënt stelt een prioriteit in kernbehoeften • Cliënt kan daarbij aangeven waar zijn capaciteiten liggen, maar ook waar mogelijke obstakels liggen.
18/11/2015
Meten is weten: gebruik van assessment om krachten te ontwikkelen
18/11/2015
Meten is weten: gebruik van assessment om krachten te ontwikkelen
• ROM o Instrument voor Forensische Behandel Evaluatie (IFBE) • Perspectief hulpverleners • Multidisciplinair • Delictfactoren (vanuit risicotaxatie) en behandeldoelen • Basis voor overleg met cliënt
18/11/2015
18/11/2015
Meten is weten: gebruik van assessment om krachten te ontwikkelen
• ROM o Forensic Quality of Life Scale (FQL) • Kwaliteit van leven bij forensische cliënten die een langdurige opname kennen • Perspectief cliënt • Basis voor overleg met hulpverlener
18/11/2015
18/11/2015
Wat met ervaringsdeskundigheid? • Geen ervaring • Potentieel erg nuttig o o o o
Stigmatisering van de cliëntengroep Stigmatisering binnen de forensische cliëntengroep Hoop …
• Ideeën om ervaringskennis in te zetten blijven voorlopig nog ideeën
18/11/2015
Uitdaging
• Evenwicht forensische zorg en herstelondersteunende zorg
18/11/2015
18/11/2015
