Hernieuwbare energie uit het Meetjesland Potentieel en mogelijke realisatie
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Doelstelling O-VL Energielandschap Oost-Vlaanderen, een energielandschap!
•
Al van oudsher haalt de mens energie uit zijn omgeving: turfwinning, productiebossen (hout), wind- en watermolens, …
•
Uitdaging: van centrale energieproductie uit nucleaire en fossiele brandstoffen decentrale energieproductie uit hernieuwbare bronnen
•
= energie uit het landschap
ENERGIELANDSCHAP
[email protected] www.energielandschap.be http://www.facebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Doelstelling O-VL Energielandschap
Concreet •
Oost-Vlaams potentieel aan hernieuwbare energie
•
Stimuleren, faciliteren en ondersteunen van concrete projecten
•
Aandacht voor draagvlak, communicatie, betrokkenheid burgers en overheden
•
Belangrijkste taak tot nu toe: windprojecten – – –
•
Potentieel aan wind uitgetekend in Addendum Wind PRS (2009) Concrete realisatie in ruimtelijke plannen (provincie) voor windturbines, zones Eeklo-Maldegem en E40 (Aalter-Gent-Aalst) Focus op rechtvaardige verdeling van lusten en lasten
Vanuit de windprojecten uitbouw Oost-Vlaams Energielandschap door stimuleren hernieuwbare energieprojecten en rationeel energiegebruik in ruime regio er rond
[email protected] www.energielandschap.be http://www.facebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
HE potentieel Meetjesland
Scan van het potentieel o.b.v. ODE tool aangepast door provincie Limburg Input: dakoppervlaktes (per categorie gebouw), sporthallen, zwembaden, aantal
bedden in ziekenhuizen en verzorgingstehuizen, landbouwtellingen, ingezameld afval, bosoppervlaktes, ...)
Basis berekening: Aantallen (bvb dakoppervlaktes, dieren,…) x standaardcijfer HE bron (= weergave energiepotentieel van deze bron)
Output: potentieel voor PV, Zonneboilers, Warmtepompen, Energie Opslag, Bio-energie Eigen analyse windpotentieel .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Gebouwgebonden potentieel
• PV: o.b.v. dakoppervlaktes van woningen, overheidspatrimonium, handel- en bedrijfsgebouwen, scholen, sport- en recreatiegebouwen, … • Zonneboilers o.b.v. aantal woningen, sporthallen, zwembaden, ziekenhuizen, rvt’s, … • Warmtepompen: o.b.v. bedrijfsoppervlakte, oppervlakte ziekenhuizen, aantal zwembaden, aantal dieren, ha glastuinbouw, … • Energie opslag: o.b.v. bedrijfsoppervlakte, aantal bedden in ziekenhuizen en rvt’s, aantal dieren,…. Voor detail uitleg, parameters en berekeningen zie ODE scan!
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Bio-energie potentieel
• O.b.v. afval: gescheiden ingezameld oud en bewerkt hout, gescheiden GF, snoeiafval plantsoenen, parken en bermen • O.b.v. hout uit onderhoud bosgebieden • O.b.v. productieafval bij fruit- en glastuinbouw, mest • O.b.v. energieteelt mogelijkheden op braakliggende akkers
Voor detail uitleg, parameters en berekeningen zie ODE scan!
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Wind potentieel
Aantal windturbines uit: 1. Planprocessen wind Eeklo-Maldegem en E40 tussen Aalter en Aalst 2. Eigen GIS analyse over hele Provincie O-Vl Energieopbrengst gebaseerd op gemiddeld geïnstalleerd vermogen (2,5MW) en gemiddeld aantal vollasturen (2000)
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 1: Potentiële locaties in beleidskader PRS
Maldegem-Eeklo
Gentse kanaalzone
Waaslandhaven
E17 Gent-A’pen
E40 Aalter-Aalst
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 2: Landschappelijke analyse Eeklo-Maldegem – lineaire opstelling N49-Hoogspanningslijn
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 2: Landschappelijke analyse Eeklo-Maldegem – 3 rasters: Zoetendale, Plassendale, Busakker
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 2: Landschappelijke analyse E40: BT Aalter, Windbos, WA Hansbeke, BT –WA Drongen-Landegem, BT Zwijnaarde, WA Melle, Windkouter, BT Ottergem, BT Siesegem, BT Erembodegem
Onderzoek van 10 clusters in bedrijventerrein en openruimtegebied (combinatie)
keuze keuze
keuze keuze .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 3: onderzoek maximale milieu impact in planMER mens
landschap flora en fauna
slagschaduw
Geluid
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: Realistische invulling, input van sector
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: van theoretische naar realistische invulling
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: Eeklo-Maldegem - Afweging scenario’s Raster Scenario NIET GESELECTEERD • Landschappelijke studie: voorkeur lineair scenario wegens bestaande lijn WT en grotere omsingeling bij raster • Adviesronde voorjaar 2012: meeste actoren voorkeur lineair scenario • Burgerenquête voorjaar 2012: 90% voorkeur lineair scenario • Raster Plassendale militaire hoogtebeperking Ursel • Aansluiting op net problematischer bij raster • Belgocontrol: luchtruim detectie problematischer bij raster • Op vlak van landschap ongunstiger planMER oordeel
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: Eeklo-Maldegem - Afweging scenario’s Lineair Scenario GESELECTEERD • Landschappelijke studie: voorkeur lineair wegens bestaande lijn WT en grotere omsingeling bij raster • Adviesronde voorjaar 2012: meeste actoren voorkeur lineair scenario • Burgerenquête voorjaar 2012: 90% voorkeur lineair scenario • Raster Plassendale hoogtebeperking Ursel • Aansluiting op net kan middenin lineaire opstelling (Eeklo-Noord) + uitbreiding • Belgocontrol: luchtruim detectie aanpasbaar bij lineaire opstelling • Gunstiger landschappelijk planMER oordeel .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: E40 - Afweging clusters WA Hansbeke (Nevele) GESELECTEERD Beoordeling Visuele interferentie én de insluiting van woningen: WA Hansbeke of WA-BT Landegem Milieuimpact WA Hansbeke in planMER gunstiger, vooral op vlak van landschap 6 turbines milieutechnisch haalbaar (meer potentie dan WA-BT Landegem)
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: E40 - Afweging clusters BT Aalter GESELECTEERD Beoordeling 6 tot 8 turbines milieutechnisch haalbaar Wel militaire hoogtebeperking vanwege URSEL onderhandelen uitzondering Visuele interferentie én de insluiting van woningen: Windbos of BT Aalter. Beoordeling BT Aalter in planMER: landschappelijk beperkter negatief, versterking industriële structuur
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 4: E40 - Afweging clusters WINDBOS Aalter NIET GESELECTEERD Beoordeling Vele verspreide woningen milieutechnisch niet haalbaar Moeilijke eigendomssituatie Visuele interferentie én de insluiting van woningen: Windbos of BT Aalter. Beoordeling Windbos in planMER: vooral landschappelijk negatiever
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Stap 5: ruimtelijke vertaling in provinciaal RUP Eeklo-Maldegem, lineaire opstelling N49-Hoogspanningslijn
Uitsluitingszone van 5km
Landschapszone Concentratiezone voor windturbines
Concentratie – Landschap - Uitsluiting .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Bijkomende planprocessen, Bijkomende uitsluiting
Bijkomende uitsluiting via parallelle planprocessen
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Projectmatige invulling Verschillende realisaties door ontwikkelaars elk op hun manier 1 Realisatie MET MEERWAARDE •Turbines voor de burgers: lokale verankering, eigen goedkopere groene stroom, opbrengsten windturbines blijven lokaal, bewustmaking energiegebruik •Turbines voor overheden: herverdeling opbrengsten uit wind over gemeenschap, voorbeeldfunctie vóór hernieuwbare energie, vóór wind •Turbine(s) van Gemeente: investering brengt op: 8%! (bepaald door groene stroom certificatenbeleid), opbrengsten windturbines blijven lokaal, mogelijkheden op groene stroom aan kostprijs bij levering door Vlaams Energiebedrijf, imago: Gemeente neemt zijn taak op in hernieuwbare energie, klimaatneutraliteit! •Landschapsopbouw via fonds •Middelen via fonds voor lokale initiatieven van hernieuwbare energie en rationeel energiegebruik •Aansluiting op elektriciteitsnet wordt in 1 beweging gestroomlijnd: niet telkens opnieuw wegenwerken voor aansluiting van ad hoc projecten! •Volledige begeleiding project door communicatiecampagne naar álle actoren tot NA de bouw (klachtenaanspreekpunt na bouw wordt voorzien) = HERVERDELING LUSTEN EN LASTEN .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Windpotentieel uit planprocessen Model herverdeling lusten en lasten Outputzijde:
Inputzijde 20% Rechtstreekse participatie overheid burgers en bedrijven, lokale gemeenschap
deel opbrengsten vloeien naar lokale gemeenschap via Een fonds voor de verhoging van de omgevingskwaliteit
Herverdeling lusten en lasten .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Overige windpotentieel Meetjesland? Toekomst: Vervolledigen potentieel O-Vl, Bijkomende planprocessen Realisatie potentieel OMGEVING Waaslandhaven
Realisatie potentieel OMGEVING Gentse Kanaalzone Realisatie potentieel Zuiden van de provincie
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Overige windpotentieel Meetjesland? GIS analyse
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Meetjesland potentie hernieuwbare energie Berekening van het potentieel op basis van ODE-methodiek GJ Potentieel (GJ)
%
Gebouwgebonden potentieel
3 281 255
60
PV Zonneboilers
2 409 987 282 683
42 5
424 082
7
Energie-opslag Niet gebouwgebonden potentieel
315 234 2 114 715
6 40
Bio-energie Windenergie
454 600 1 818 000
8 32
Totaal
5 704 585
100,00
Energiebron
Warmtepompen
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Meetjesland (zonder Zelzate): HE potentieel tov elektriciteitsverbruik
Verbruik- en productiecijfers 2011
Totaal (GJ)
%
Elektriciteit residentieel
1 207 541
447%
Elektriciteit niet-residentieel
2 333 317
231%
3 540 858
152%
Elektriciteit totaal HE potentieel
5 395 970
Het totaal elektriciteitsverbruik kan ingevuld worden met eigen HE! + overschot WARMTE!! .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Energieneutraal Meetjesland?
• Uit reeds beschikbare info • Uit reeds opgedane ervaring door Ruimtelijke Planning OVl en Oost-Vlaanderen Energielandschap Energieneutraal Meetjesland: zelf hoeveelheid energie opwekken die Meetjesland verbruikt Voor klimaatneutraliteit ook CO2 (eq.) 0-meting, mobiliteit, …!
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Mogelijke aanpak “Meetjesland energieneutraal 20XX”?
• Weergave potentieel: HE scan Meetjeslandse gemeenten • Wat wordt er verbruikt en al HE geproduceerd • Verschil: nodige energiebesparing ikv E-neutraliteit • HE potentieel ontwikkelen: per HE bron anders • Burgerparticipatie van meet af aan = draagvlakopbouw van meet af aan + terreinkennis + “wat-leeft”-kennis
.fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap
Bvb geleerd uit windenergie: Werken aan oplossing = werken aan draagvlak 3 PIJLERS 1. Kaderen van windturbines in HE potentieel (provincie + OVL Energielandschap) HE potentieel OVl windpotentieel OVl 2. Ruimtelijke, planmatige aansturing (dienst ruimtelijke planning) Obv beleidskader Wind PRS, verdere detail invulling per macroconcentratiegebied = aanduiden concentratiezones en uitsluitingszones = duidelijk eindplaatje en afbakening betrokkenen brengt rust en duidelijkheid 3. Projectmatige realisatie windturbine gebieden (project Oost-Vlaanderen Energielandschap) Afstemming verschillende projecten in gebied Doorgedreven communicatie Participatiemogelijkheden voor burgers en overheden Begeleidende maatregelen op vlak van landschap en lokale hernieuwbare energie = Directe koppeling plannen-uitvoering brengt optimalisatie en meerwaarde .fa cebook.com/OostVlaanderenEnergielandschap