Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015
Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap
Climate & Energy Expertise
• Energie consultant • Environmental commodities • Online veilingen elektriciteit, aardgas, GVOs en CO2-certificaten • www.climex.com
• Global management consulting, technology services en outsourcing • 305.000 medewerkers in 120 landen • www.accenture.com
Aanpak onderzoek hernieuwbare energie in Nederland Van verkenning tot conclusies
•
Vraag versus aanbod van nu naar 2020
•
Vraag ingedeeld in 3 marktsegmenten
•
Aanbod opgesplitst in 4 opwekmethoden
•
Uitgangspunt “Het Energieakkoord 2013” 14% hernieuwbare energie in 2020
•
Desk research, interviews en praktijkervaring
CO2 reductie doelstellingen Waar staan we anno 2015? •
Prijs CO2 te laag
•
G7 maakt afspraken
•
Bedrijven nemen initiatief
•
COP-21 in Parijs eind 2015
•
Focus van 2020 naar 2030
Verwachting vraag en aanbod van duurzame energie Vraag naar duurzame energie blijft groter dan het aanbod • 14% duurzame energie betekent 35% - 38% hernieuwbare elektriciteit productie • Verwachting is maximaal 25% – 28% (Nationale Energieverkenning 2014) • Doelstelling van het energieakkoord wordt in 2020 niet gehaald • Buitenlandse import van GVOs neemt af en afhankelijkheid van fossiel blijft
Totale elektriciteit consumptie in NL Geproduceerd door consument Geproduceerd met fossiele brandstof Hernieuwbare elektriciteit Nederlands Buitenlands (import GVOs) Totale groene elektriciteit productie in NL Wind (op land en op zee) Biomassa Zon PV Waterkracht
2012
2013
2014
2015
103,9 17,4 42,6 43,9 9,7 34,2 12,5 5,0 7,2 0,3 0,1
104,2 17,3 41,0 45,9 10,4 35,5 12,2 5,6 6,0 0,5 0,1
102,2 17,1 38,4 46,8 10,9 35,9 12,5 5,6 6,0 0,8 0,1
103 16 39,0 48,0 12-16 32-36 14,1 7,6 5,2 1,2 0,1
….
2020 104 13 39,0 52,0 14-30 22-38 27,4 17,7 5,3 4,3 0,1
Groeiende vraag van Dienstverlenende sector De Nederlandse consument behoort tot de meest duurzame consument van Europa
107
106 106 104 105
107
2010 2011 2012 2013 2014 2015
2020
Industrie
Agrarische sector
Dienstverlening
Huishoudens
Transport en Logistiek
ECN, PBL,CBS & RVO (2014) Nationale Energieverkenning 2014 (NEV), 7 October 2014
Specificatie van groene stroom in Nederland Ongeveer 75% van alle groene stroom is geïmporteerd Verkoopontwikkeling Garanties van Oorsprong in Nederland (TWh)
Type GVO geïmporteerd en geproduceerd in NL (2013) Geïmporteerd
46
Water
42
Wind Biomassa Aardwarmte
33 85% 26
34
29 22
16
7% 5% 3%
Biomassa
53% 11
11
13
2011
Netto import GVOs
Wind
12
Zon 46%
2010
2012
Geproduceerd in NL
1%
2013
Nederlandse GVOs
Sources: Certiq Jaarverslag 2011 - 2014; Association of Issuing Bodies (2014): AIB Quarterly Statistics
Doelstelling van het Energieakkoord wordt niet gehaald Tijd is de beperkende factor Verwachte capaciteit Wind op land
2,5 GW 6 GW
Wind op zee
1 GW 4,45 GW
Zon (PV)
0,5 GW 4 GW
Biomassa
maximaal 25 Pj
•
Totale investering 50 miljard
•
Financial close < ultimo 2017
•
Vergunningen en SDE < 2017
•
Aansluiting met het net
Duurzaam opgewekte elektriciteit in Nederland
ECN, PBL, CBS & RVO (2014) Nationale Energieverkenning 2014 (NEV), 7 October 2014
Effectief en geharmoniseerd systeem in Europa ontbreekt Op Europees niveau zijn duurzaamheidsinvesteringen suboptimaal
•
Europese marktintegratie is onvoldoende en vordert te langzaam
•
EU Emission Trading System faalt door te lage CO2-prijs om te decarboniseren
•
Subsidiesystemen zijn het enige middel om hernieuwbare energie te bevorderen
•
Nationale subsidiesystemen verschillen binnen Europa sterk van elkaar
•
Prijsverschillen van duurzame elektriciteit (GVOs) verschillen substantieel
Centrale marktplaats voor duurzame energie Transparantie in herkomst draagt bij aan betere prijsvorming
•
Het GVO systeem kan beter worden benut
•
Vraag en aanbod dient elkaar beter te kunnen vinden
•
Efficiënte prijsvorming reflecteert de werkelijke waarde van duurzame energie
•
Consumenten kunnen beter geïnformeerde keuzes maken
•
(Kleinere) producenten krijgen betere afzetmogelijkheden en ontvangen een eerlijke marktwaarde voor duurzame energie
•
De looptijd van leveringscontracten sluit niet aan met de looptijd van projectfinanciering en SDE-subsidies
Nieuwe business modellen Hoe vraag het aanbod kan stimuleren door tijdshorizon te verleggen
•
Consument zoekt leveringszekerheid, concurrerende prijs en duurzame herkomst
•
Vraag is korte termijn (2 tot 4 jaar) en aanbod is lange termijn (10 tot 30 jaar)
•
Lange termijn PPA bevordert leveringszekerheid, versterkt cash-flow waardering en resulteert in betere financieringsmogelijkheden
Voorbeeldprojecten uit de Verenigde Staten Bedrijven contracteren en investeren rechtstreeks in duurzame energie opwekking
•
Verschillende lange-termijn PPAs (20 jaar): • 175 MW Pilot Hill Wind Project in Illinois • 110 MW Keechi Wind Project in Texas
•
Resulteert in significante emissie reductie
•
Draagt bij aan duurzaamheidsdoelstellingen
•
Stimuleert expansie van additionele duurzame energie
•
Lange-termijn zekerheid voor projectontwikkelaars en investeerders
Voorbeeldprojecten uit de Verenigde Staten Bedrijven contracteren en investeren rechtstreeks in duurzame energie opwekking
•
Investeert in 2015 € 1,5 miljard in duurzame energie projecten
•
Substantiële investeringen in 2014: • Aankoop 165 MW windpark in Texas • Aankoop 98 MW windpark in Illinois • Verschillende investeringen buiten VS (Canada, Duitsland, Zweden en meer)
•
Elektriciteits- en warmtevraag IKEA in VS inmiddels volledig vergroend
•
Draagt bij aan doelstelling: energie onafhankelijk doormiddel van duurzame energie in 2020
Voorbeeld project Tocardo Oosterschelde Lange termijn PPA met eindgebruiker voor elektriciteit uit getijde-energie
•
1,2 MW geïnstalleerd vermogen produceert 3 GWh elektriciteit per jaar
•
Eindgebruiker contracteert 15 tot 20 jaar tegen vast of variabel tarief
•
Tussenkomst van een PV-partij
•
Mogelijkheid tot uitbreiding van de capaciteit tot 100 GWh
Bevindingen Vraag en aanbod kunnen beter op elkaar aansluiten
1.
De Nederlandse consument behoort tot de meest verantwoorde van Europa
2.
Transparantie in herkomst en additionele productie verdrijven de anonieme KWh
3.
Vraag blijft groter dan het aanbod van Nederlandse duurzame elektriciteit
4.
Pan-Europees effectief en geharmoniseerd systeem ontbreekt
5.
Discrepantie van investeringshorizon tussen vraag- en aanbodzijde van de markt
6.
Grootverbruikers vinden nieuwe manieren om elektriciteit te contracteren
Wie doet wat? Samen kansen benutten om de energietransitie vorm te geven
•
Consumenten (grootverbruikers) kunnen lange termijn verbintenissen aan gaan voor energielevering van specifieke installaties
•
Energieleveranciers kunnen nieuwe verdienmodellen introduceren waarbij de klant centraal staat en optimale investeringsproposities worden gevonden
•
De markt voor duurzame energie moet transparanter en efficiënter functioneren waarbij het huidige GVO-systeem beter benut dient te worden
Climex Renewables Portal Transparantie in herkomst draagt bij aan betere prijsvorming
Contactgegevens
Climex Jeroen van de Kletersteeg Algemeen directeur Telefoon: +31 20 305 6200 Email:
[email protected]
