HELP! MIJN HORMONEN SLAAN OP HOL

HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET • WINTER 2013

WWW.FACEBOOK.COM/MAGAZINECAVA

SPECIAL PRIJSAFSPRAKEN BIJ ARTSEN · EENZAAMHEID BIJ JONGEREN v

+

ÊTE ENQU

HOE IR DA SOLI JIJ? N E B E MEE! DO

HELP! MIJN HORMONEN SLAAN OP HOL

EEN UITGAVE VAN CM ANTWERPEN • EDITIE 10

AN NELISSEN OVER DE MENOPAUZE

cm23_ANT_STUREN.indd 1

29/10/13 12:37

EDITO

ELKE EURO TELT

T

VRIJGEVIGER KAN NIET! ER IS REEDS EEN SX4 S-CROSS VANAF 14.799€*

UNIEKVEOOR

G AANBIEDIN ZERS! LE ” “ÇAVA REMIE OVERNAMEP €** VAN 1.200

Echte vrijgevigheid is zeldzaam, dus kan je er maar best van profiteren. Neem nu de SX4 S-Cross, de nieuwe cross-over van Suzuki: een supervrijgevige gezinswagen, hypercomfortabel en megaruim, voor gezinnen met zin voor avontuur maar ook voor veiligheid. 7 airbags, panoramisch dubbel open dak, een koffer van 430 liter. Beschikbaar in 4x2 en 4x4 met All-Grip-systeem en altijd met 5 jaar garantie en gratis assistance. De nieuwe SX4 S-Cross: wat is echte vrijgevigheid toch mooi. Vooral als die al begint bij 14.799 euro*. *incl. korting en overnamepremie **voor overname van uw wagen ongeacht de leeftijd. Meer info bij uw deelnemende Suzuki verdeler. Actie geldig op vertoon van dit magazine.

: 115-135 g/km

: 4,4-5,9 l/100km

RESERVEER UW TESTRIT OP WWW.SUZUKI.BE

DEELNEMENDE VERDELERS BELAUTO .................................................................................MORTSEL ......................................................... 03/440.68.68 BENTOM MOTORS ...................................................................DEURNE ........................................................... 03/325.67.49 GARAGE DE KONING ...............................................................KALMTHOUT(Nieuwmoer) ................................. 03/667.66.79 DE LAET ...................................................................................BOOM .............................................................. 03/888.00.49 AUTOBEDRIJF GEENEN............................................................MERKSPLAS ..................................................... 014/63.31.23 GARAGE GWIJDE .....................................................................KAPELLEN ........................................................ 03/664.25.65 GARAGE L. VAN DE PEER.........................................................ZANDHOVEN ..................................................... 03/484.43.36 GARAGE CARROSSERIE MAES ................................................KRUIBEKE ......................................................... 03/774.27.22

cm23_ANT_STUREN.indd 2-3

SUZUKI BELUX

ijdens de donkere winteravonden kijk ik vaak liever naar een knapperend haardvuur, dan naar een flikkerend tv-scherm. Op avonden dat geen enkele tv-zender mij kan boeien, duik ik in een boek of tijdschrift, deze çava? bijvoorbeeld. De special in dit nummer gaat over de prijs die jij en ik betalen aan de dokter. Normaal is dat de prijs die de dokter vraagt, maar zodra het om een specialist gaat, weten we niet of dat de correcte prijs is. We weten ook niet hoe die prijs is samengesteld, krijgen er meestal ook geen betalingsbewijs van, kortom: onduidelijkheid troef. Het is de opdracht van CM om de patiënten te informeren, hun belangen te verdedigen en ook spreekbuis en bemiddelaar te zijn naar de betrokken artsen. Eerder dit jaar deden we een grote bevraging hieromtrent en onlangs publiceerden we onze bevindingen met ruime weerklank in de pers. In deze çava diepen we het onderwerp over doktersrekeningen verder uit met de bedoeling een positieve bijdrage te leveren rond dit gevoelige onderwerp. Uiteraard hopen we zo snel mogelijk meer duidelijkheid en rechtszekerheid te creëren. Dit blad bulkt uiteraard ook van andere boeiende artikels, weetjes en agenda’s. Alvast prettig leesvoer voor een gezellige winteravond met een fleecedekentje rond de voeten. JOS MUYSHONDT, ALGEMEEN DIRECTEUR

Inhoud 04,27,43

32

05

37

GESPOT Cijfers & weetjes

HALLO! CM-medewerker in de kijker

06

MENOPAUZE Help, mijn hormonen slaan op hol!

11

ZEG EENS AAA Kerstmenu: indigestie

38

HUILEN Welkom in het tranendal

42

MIJN GEDACHT Stany Crets (acteur)

STELLING Vrijheid bij kiezen van een naam?

12

SPECIAL Prijsafspraken bij artsen

21

VRAAG AAN DE STRAAT Wanneer heb jij voor het laatst gehuild?

23

VERHAAL Grootvader of babysit?

28

MAATSCHAPPIJ Eenzaamheid bij jongeren

SAY CHEESE Verborgen schatten op de rommelmarkt

44

IN HET VOETSPOOR VAN Gejaagd door de klok

48

CM-DEALS Korting voor CM-leden!

50

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE Worden we ongelukkig van social media?

56

CM-AGENDA Plan je activiteiten!

+

Enquête blz. 53 HOE SOLIDAIR BEN JIJ?

Benieuwd naar de ‘making of’ van onze covershoot met An Nelissen? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

Verantwoordelijke uitgever Jos Muyshondt, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen · Bladmanagement Stef Vissers · Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Het Salon · Concept, fotografie en vormgeving Het Salon · Advertenties Publicarto 053 82 60 80, [email protected] · Contact CM Antwerpen, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen, [email protected] · çava? is een uitgave van CM Antwerpen en verschijnt in een oplage van 362 000 exemplaren huis aan huis in het arrondissement Antwerpen. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en huishoudelijke reglementen. · çava? op audio-cd ontvangen? Stuur je naam en adres naar [email protected] · CM Antwerpen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

29/10/13 12:37

GESPOT

4

Hallo!

1

BEELDENDE KUNST

HAPPY BIRTHDAY DEAR ACADEMIE De Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen bestaat 350 jaar. Dat maakt haar de vierde oudste kunstschool ter wereld en de oudste in de Lage Landen. Tijd om dit uitgebreid te vieren. Is kunst een ambacht, of een wetenschap? Moet kunst mooi zijn? Deze en andere vragen komen aan bod tijdens een tentoonstelling over 350 jaar academie. De expo brengt een eigenzinnige mix van oud en hedendaags werk met hoogtepunten uit de collectie van het KMSKA, topstukken van (inter)nationale bruikleengevers en eigen werk uit het bezit van tal van gereputeerde kunstenaars

5

WIE? Marjolijn Dua, CM-medewerkster Antwerpen. WAAR? Fotostudio Antwerpen, maandag 21 oktober, 20u15. WAT? Vrijwilligerswerk bij De Cocoon in Antwerpen, een kinderclub voor dove en slechthorende kinderen en voor horende kinderen met dove ouders. WAAROM? Ik vind het fantastisch om kinderen een leuke middag te bezorgen.

CIJFER

Wil je dit niet missen? Mail dan naar [email protected]. De eerste 5 personen maken kans op een duo-ticket. Meer info vind je op happybirthdaydearacademie.be Nog tot 26 januari 2014 in het MAS. DIEET

APPETIJTELIJKE KLEUREN Er zijn heel wat ‘trucjes’ om minder te eten, maar deze ietwat ‘absurde’ tip wouden we toch met jullie delen. De Amerikaanse yoga-instructrice Tamal Dodge is ervan overtuigd dat de kleur van je bord je appetijt bepaalt. Rood en geel scherpen de eetlust terwijl blauw ervoor zorgt dat je minder eet. Al zijn er onderzoeken die dat tegenspreken. Het misschien gewoon bij wit servies houden?

Wat gebeurt er precies op één minuut in de wereld van het World Wide Web? Google krijgt op 60 seconden te maken met 2 miljoen zoekopdrachten. Er worden zo’n 204 miljoen e-mails verstuurd, 1,8 miljoen likes uitgedeeld op Facebook en 1,4 miljoen minuten geskypet met elkaar. Op YouTube wordt 72 uur aan videomateriaal geüpload.

‘We zorgen ervoor dat de kinderen met een blij gezicht naar huis gaan’

De eerste çava? themawandeling was een succes. Tussen vieren vijfduizend mensen maakten deze wandeling door het historisch centrum van Gent. Ze gingen op zoek hoe angst doorheen de geschiedenis een spoor trekt in een stad als Gent. Maar er waren onderweg ook tekenen van hoop


en vertrouwen. De rebus voor de kinderen met als oplossing ‘Ik ben niet bang voor de boze wolf.’, leverde volgende winnaars op: • Gezinsticket voor Plopsaland: Alexandros Buyle uit Evergem. • Gezinsticket voor Plosa Coo: Nele Molenberghs uit Vosselaar.

De zoektocht naar de twee ‘wolven’ was iets moeilijker. De affiches waren te vinden in het Patershol en op de Vrijdagmarkt. Winnaars: • Een tweedaagse citytrip: Sophie de KoninckBracke uit Wondelgem • Een nachtje ‘pittoresk logeren’: Lydia Seghers uit Hemiksem en

Carolien Maes uit Beveren-Waas • Een ontbijt met bubbels: Boudewijn De Somviele uit Sint-Amandsberg, Ronny Dhont uit SintKruis-Brugge, Sabine Vanderplaetse uit Drongen, Frieda De Clercq uit ElverdingeIeper en Ilse De Dier uit Denderhoutem.

©Jelle Vermeersch

ÇAVA? WANDELING SCHOT IN DE ROOS

BENIEUWD NAAR HET VOLLEDIGE VERHAAL VAN MARJOLIJN? Ga dan naar facebook.com/magazinecava

29/10/13 12:38

6

MENOPAUZE

7

HELP, MIJN HORMONEN SLAAN OP HOL! De fase waar elke vrouw ooit in belandt: de een heeft de hele dag door ‘vapeurs’, de ander merkt het nauwelijks. Toch blijft de menopauze een taboeonderwerp. Onzin vindt actrice An Nelissen (58). “Ik lach mij er door.” TEKST: Anneleen De Leyn, FOTOGRAFIE: Filip Naudts

F

*** you, de menopauzemonoloog is de titel van de theatermonoloog die An Nelissen 7 jaar geleden opvoerde. “Want je moet fuck you zeggen tegen de menopauze. Je wordt ouder, je staat er voor en je moet er gewoon door. En dan kan je er maar beter mee lachen dan te zitten zeuren en klagen. Hiermee wil ik het taboe slopen, want dat leeft nog altijd. Heel veel vrouwen durven niets te zeggen over hoe zij hun menopauze ervaren. Toen ik het stuk speelde, kreeg ik veel reacties van vrouwen én mannen. Mannen lieten mij weten: ‘Dank u, nu weet ik wat er met mijn vrouw is.’


Vrouwen bleken soms zelfs niet te beseffen dat ze middenin de menopauze zaten.” Vapeurkes Of zij dan geen klachten ondervindt? “Tuurlijk wel. Enorme opvliegers, ik heb er soms 25 op een dag. Als je met een opvlieger zit en het water loopt van je gezicht, dan kan je maar beter gewoon zeggen ‘Amai, ‘k heb ne vapeur van hier tot in Tokio’ en dan lach je sowieso al omdat je het zegt. Ook als ik een vapeur krijg op scène, dan haal ik gewoon mijn zakdoek boven. Gegarandeerd gelach in de zaal. En niets is zo grappig als twee vrouwen die samen vapeurs hebben!” Na drie jaar opvliegers raakt

52

De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw in menopauze gaat.

ze nu wat minder te pas en te onpas in vuur en vlam. “Helaas is dat niet bij alle vrouwen zo. Ik neem elke dag een multivitaminecomplex voor de botten en het geheugen, andere nevenverschijnselen van de menopauze. Voor een hormonenbehandeling heb ik bewust niet gekozen omdat ik af wilde van die maandelijkse menstruatie.” Vierkant lichaam “Een ander nadeel is het verdwijnen van je taille. Op een jaar tijd kan je er helemaal anders uitzien. Je wordt rond of zelfs gewoon vierkant (lacht). Dat zorgt voor paniek bij heel veel vrouwen. Kijk maar naar het aantal vrouwen dat naar anorexia neigt in de menopauze. Die vrouwen eten niet meer uit angst om aan te komen. Laat je als vrouw toch niet doen door die druk van de maatschappij om er eeuwig jong uit te zien! Een mooie oudere vrouw, van wie de handen en gezicht tonen dat ze geleefd heeft, dat is toch een van de schoonste dingen die er is?” Tut u op An at en eet altijd gezond. “Maar tegen het verdwijnen van je taille kan je niet op. Ik zorg wel dat ik voldoende beweeg. Als ik een paar kilo bijkom, sta ik even op de rem. Maar maatje 36 of 38, dat is niet meer voor mij. Daar heb ik me ondertussen bij neergelegd. Wat niet wil zeggen dat je je niet meer hoeft te verzorgen, integendeel. Tut u op, trek de stad in, drink een goeie cava en geniet van elk moment.” ➤

AN NELISSEN: Je moet fuck you zeggen tegen de menopauze. Je wordt ouder, je staat er voor en je moet er gewoon door.

29/10/13 12:38

8

➤

MENOPAUZE

Ouder worden = keiplezant “Het enige wat ik niet leuk vind aan ouder worden, is dat je mensen uit je omgeving verliest. Voor de rest is ouder worden keiplezant omdat je slimmer wordt. Je kijkt door de dingen en mensen heen. De menopauze valt dikwijls ook samen met de periode dat je kinderen het ouderlijke nest verlaten. Leuk, want zo heb je weer tijd voor jezelf én je opvliegers (lacht). Eindelijk de kans én tijd om eens ‘zotte dingen’ te doen. Koop toch maar dat nieuwe paar schoenen of doe een citytrip met je vriendinnen. Alles kan, onder het motto ‘mijn ongemakken maken het mij niet gemakkelijk’. En dat marcheert.” Machine kapot “Het is wel zo dat je vanaf je 50e begint te beseffen dat je al over de helft van je leven zit. Je kan niet meer dromen van

WAT IS MENOPAUZE Een vrouw gaat in menopauze wanneer de maandstonden 1 jaar zijn uitgebleven. De hormonenproductie valt stil en dat geeft vaak klachten. Een vrouw is gemiddeld 52 jaar wanneer ze de menopauze bereikt.

?

9

wat je binnen 20 jaar nog wil doen. Maar dat geldt evengoed voor mannen natuurlijk. Ik ken veel verhalen van vrouwen die een depressie krijgen in de menopauze. Ze denken: ’Menopauze, gedaan met m’n leven. Nu ben ik alleen nog moeke.’ Ik zeg dus: geniet ervan nu het nog kan, samen met je man of partner’. Ook seks wordt met de jaren beter, dus waarom zou je ’t in de menopauze laten liggen? En nog een voordeel hierbij: je kan vrijen zonder anticonceptie want je machine is kapot. En wie klachten heeft over een droge vagina, daar bestaan tegenwoordig goede middeltjes tegen.” Sociale handicap Professor Herman Depypere is gynaecoloog aan het UZ Gent. Hij is gespecialiseerd in de menopauze en in het optimaliseren van de levenskwaliteit in die periode. Hij doet ook veel

Klachten • warmteopwellingen of de zogenaamde ‘opvliegers’ of ‘vapeurs’, zweetaanvallen; • hoofdpijn; • hartkloppingen ; • prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gevoelens van depressie; • vermoeidheid of slaapstoornissen; • vaginale droogheid; • opwindingsstoornissen; • urineverlies. Gezondheidsrisico’s • Verhoogde bloeddruk en overgewicht: risico op harten vaatziekten en diabetes. • Osteoporose of botontontkalking: risico op botfracturen.


onderzoek naar het vroegtijdig opsporen en voorkomen van borstkanker. “Gemiddeld gaan vrouwen rond hun 52ste in menopauze. De eierstokken verouderen en produceren steeds minder hormonen. Dat gaat samen met heel wat fysieke en psychische veranderingen, vaak gepaard met klachten zoals de zogenaamde opvliegers of vapeurs, hartkloppingen en vaginale droogheid. Soms zijn de klachten zo fel dat ze een sociale handicap worden. Een vrouw staat bijvoorbeeld voor de klas en heeft soms heel erge zweetaanvallen. Haar leerlingen maken er opmerkingen over, haar zelfvertrouwen neemt af en de vrouw geeft niet graag meer les.” Hormonenbehandeling: een risico? “In België brengt de gemiddelde vrouw meer dan een

Mogelijke behandelingen • Hormonen: een lage dosis natuurlijke oestrogeen- en progesteronhormonen. • Vitaminen of voedingssupplementen: voor het verzachten van de klachten. Hun werking is nog niet bewezen. En bij de mannen? Ook mannen blijven niet gespaard van hormonale veranderingen. Hoewel de peno- of andropauze geen invloed heeft op de vruchtbaarheid zoals bij vrouwen, zorgt het wel voor een aantal overgangsklachten. Er treedt een vermindering van het mannelijke hormoon testosteron op en

spieren maken daardoor plaats voor wat meer vet. Ook borstontwikkeling kan een gevolg zijn van deze hormoonverandering.

Je kan de penopauze niet voorkomen, maar door gezond te eten, voldoende te bewegen, stress vermijden, minder alcohol te drinken en niet te roken help je jezelf al een heel eind vooruit. En wanneer deze middeltjes niet helpen is er voor mannen ook een hormoonbehandeling mogelijk.

MEER LEZEN? Kom dan naar de Gezondheidsbib van CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen. Openingsuren: van maandag tot vrijdag van 9 tot 13 uur en op woensdag doorlopend van 9 tot 16 uur. ➝ Meer info op gezondheidsbib.be of telefonisch 03 470 21 50

derde van haar leven door in de menopauze. Het is dus belangrijk dat ook die levensfase zo kwalitatief mogelijk is. Daarom schrijven wij vrouwen met klachten een lichte dosis natuurlijke hormonen voor. Uit onderzoek blijkt dat 80 % van de vrouwen geen behandeling volgt tegen kwaaltjes. Van diegenen die dat wel doen, zegt 8 op 10 daarover tevreden te zijn.” “Veel mensen hebben schrik als ze het woord hormonen horen. De media verspreiden berichten als ‘Vrouwelijke hormonen verhogen de kans op borstkanker met 30 %. ’ Maar wanneer we dit in absolute aantallen bekijken, geven zo’n uitspraken een vertekend beeld. De kans op borstkanker verhoogt evenveel als je elke dag 1 tot 2 glazen alcohol drinkt of als je 5 kilogram verzwaart. De kans is dus helemaal niet zo veel groter dan wanneer je geen hormonen neemt. Bovendien bestaat die 30 % verhoogde kans alleen als het om synthetische hormonen gaat, niet om natuurlijke hormonen.”

Pub portrait studio

Niets dan voordelen? “Bovendien heeft een lichte dosis hormonen een gunstige invloed op harten vaatziekten, wat nog altijd de grootste doodsoorzaak is bij vrouwen. 60 % van de vrouwen sterft aan een hart- of vaatziekte, terwijl maar 3 % effectief sterft aan borstkanker. Ook beschermen hormonen je beter tegen botontkalking. En doen ze klachten zoals vapeurs direct verdwijnen.” ● ➝ An Nelissen gaat met de

voorstelling ‘Moedermonoloog’ op tournee. De voorstelling is ook op dvd te koop, met bijhorend gezelschapsspel. Meer info op www.annelissen.com.

29/10/13 12:38

PRO & CONTRA

TEKST: Hanna Struyvelt & Timothy Puype

“Terug makkelijk de trap op en af.

Volledige vrijheid bij het kiezen van een naam voor je kind!

Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Dat kan! Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven en beneden. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

www.tk-traplift.be Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: Tel. 03 238 40 53 Tel. 03 888 68 93 Tel. 03 644 41 13

www.thuiszorgwinkel.be

2170 MERKSEM Oude Bareellei 33 2110 WIJNEGEM Turnhoutsebaan 363

Tel. 03 645 80 51 Tel. 03 354 08 12

A ASSIST

Thuiszorgwinkel


Ilse Denolf ‘De eindverantwoordelijkheid ligt bij de ouders, niet bij de burgerlijke stand.’

I

ThyssenKrupp Encasa, professionele service overal in België. 24 uur per dag, 7 dagen op 7.

2000 ANTWERPEN Amerikalei 152 2550 KONTICH Drabstraat 11A 2920 KALMTHOUT Kapellensteenweg 73

PRO

k vind het vreemd dat de burgerlijke stand zoveel te zeggen heeft over de namen die gekozen worden. De verantwoordelijkheid ligt bij de ouders. Het is hun kind dat de naam zijn hele leven moet dragen. De burgerlijke stand mag ouders er wel op wijzen als een naam ongepast is. Een naam botweg weigeren, kan niet, tenzij het gaat om namen zoals Jezus, Adolf, … bijvoorbeeld. Omdat in elke gemeente een andere ambtenaar beslist over de goedkeuring van namen denk ik dat er willekeur heerst. Iedereen heeft zijn eigen mening over al dan niet ongepaste namen. Eén centrale instantie die daarover beslist, lijkt me veel beter. Zelf hadden we voor de naam Nokke gekozen, maar die naam kon niet onmiddellijk goedgekeurd worden. De reden? Er was nog geen enkele Nokke in België en dus moest de naam voorgelegd worden aan de bevoegde instanties in Brussel. Uiteindelijk hebben we een week moeten wachten voor we de bevestiging kregen dat we onze zoon mochten noemen zoals wij dat wilden.

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

11

CONTRA Een naam draag je je hele leven lang met je mee. Je ouders hebben die voor jou gekozen, maar de burgerlijke stand heeft het laatste woord en kan bepaalde namen weigeren. çava? vroeg de mening aan twee experts.

Ronny Willems ‘E.T. is een voornaam die we geweigerd hebben.’

H

Ilse Denolf werkt bij een communicatiebureau en is de mama van Nokke en Cisse.

et is belangrijk dat wij ouders op mogelijke problemen wijzen. Verkleinwoorden kunnen, maar kinderen zijn later vaak niet blij met die keuze. Het staat ook in de wet, Art. 1 van 15 mei 1987, dat de ambtenaar van de burgerlijke stand in de geboorteakte geen voornamen mag opnemen die aanleiding geven tot verwarring of het kind kunnen schaden. We moeten gelukkig maar uitzonderlijk ingrijpen. Enkele situaties waarin we dat wel hebben moeten doen zijn: bij voornamen die het kind kunnen schaden zoals Hitler of E.T., wanneer de voornaam aanleiding kan geven tot geslachtsverwarring bv. Jef voor een meisje, wanneer de combinatie van vooren achternaam het kind kan schaden bv. Bloem Pot of indien familienamen gebruikt worden als voornaam. Om hierover te beslissen, bekijkt de ambtenaar situatie per situatie. Meestal zijn er geen discussies, maar bij twijfel wordt het advies van het parket altijd opgevolgd. Ronny Willems is diensthoofd van de Dienst Burgerzaken van Turnhout.

HEB JIJ EEN MENING OVER DEZE STELLING? Deel ze op facebook.com/magazinecava!

29/10/13 12:38

12

SPECIAL PRIJSAFSPRAKEN

13

WIE A ZEGT MAG GEEN B VRAGEN Om de een of twee jaar zitten de mutualiteiten samen met de artsen om af te spreken hoeveel ze mogen vragen aan hun patiënten. Artsen die zich aan de afspraken houden worden ‘geconventioneerd’ genoemd. Maar blijkbaar houdt niet elke arts zich aan die vastgelegde prijzen. CM wil duidelijkheid scheppen en opkomen voor de rechten van de patiënt. Want die is uiteraard de dupe als er te veel wordt aangerekend. TEKST: Femke Coopman & Willem-Jan Van Ekert, ILLUSTRATIE: Pieter Van Eenoge

➤


29/10/13 12:38

14


E

en dokter die geconventioneerd is, moet zich houden aan de vastgelegde tarieven, bijvoorbeeld voor een consultatie. Nietgeconventioneerde artsen, mogen voor eenzelfde consultatie een hoger bedrag aanrekenen. Om het helemaal ingewikkeld te maken: er zijn ook artsen die gedeeltelijk geconventioneerd zijn. Zij combineren dus beide systemen, maar zijn dan wel verplicht om duidelijk aan te geven wanneer ze welk tarief hanteren. Bent u nog mee? CM en de makers van het VRT-programma VOLT waren dat alvast niet: zij hielden, elk op hun manier, in oktober een onderzoek. Voor alle duidelijkheid: het merendeel van de artsen houdt zich wel degelijk aan de afspraken. Toch

15

waren de artsenverenigingen niet te spreken over de resultaten van het CM-onderzoek. Hebben ze iets te verbergen …? Het doktersbriefje Misschien is het je wel eens opgevallen wanneer je het bekende groene of witte briefje bekijkt dat je krijgt na elk bezoek bij de dokter. Onderaan vult die netjes het bedrag in dat je moet betalen. En dat doe je dan ook. Maar zijn we niet te nonchalant of geloven we niet te snel ‘het zal wel zo zijn’. Misschien hebben we wel andere zorgen dan wat

het kosten zal. Controleer jij je getuigschrift wel eens? En waarom staat er soms gewoon ‘Ja’ of ‘Ok’ ingevuld in de plaats van het bedrag? Weet jij of je arts aan geconventioneerde tarieven werkt? En als hij dat niet doet, maar je bent wel bij hem voor een uitgebreide behandeling, vraag je dan waar je je aan kunt verwachten? Doen! Zorg is niet goedkoop, maar, zo zegt nationaal secretaris van CM Tom Joos, “we gaan ervan uit dat je in België verzorgd kunt worden zonder dat je bijkomende verzekeringen nodig hebt.”

De conventie Van wat je aan de arts betaalt, krijg je gemiddeld 75 % terug van het ziekenfonds en is 25 % voor jouw rekening. Al zijn artsen niet verplicht om dat persoonlijk aandeel te vragen en kan het ook dat ze je meer aanrekenen. En meer vragen mag, als ze niet geconventioneerd zijn. Het komt ook voor dat artsen gedeeltelijk geconventioneerd zijn, bijvoorbeeld bij een specialist die in het ziekenhuis aan conventietarieven werkt en in zijn privépraktijk niet. Ann De Kerpel, domeinverantwoordelijke Gezondheidszorg bij

HET ONDERZOEK


onderzoeken en de signalen die CM binnenkrijgt van haar leden, weet CM dat het probleem van hoge supplementen voor patiënten zich eerder manifesteert bij specialisten dan bij huisartsen. CM stuurde 686.899 e-mails uit, 106.000 CM-leden deden mee aan het tariefonderzoek. Uit de studie blijkt dat bij 23 procent van de consultaties bij volledig geconventioneerde

23%

specialisten meer aangerekend wordt dan het afgesproken tarief (een afrondingsmarge tot op een halve euro niet meegerekend). Vooral bij de geconventioneerde gynaecologen (49 procent van de consultaties), de cardiologen (35 procent) en de neus-, keel- en oorartsen (32 procent) loopt de patiënt het risico meer te moeten betalen. Het gaat over artsen-specialisten die consultaties uitvoeren bij niet-gehospitaliseerde

Bij 23 % van de consultaties bij volledig geconventioneerde specialisten wordt meer aangerekend dan het afgesproken tarief

VOOR ALLE DUIDELIJKHEID: HET MERENDEEL VAN DE ARTSEN HOUDT ZICH WEL DEGELIJK AAN DE AFSPRAKEN. Niet akkoord Het totaal aantal geconventioneerde artsen blijft al jaren min of meer stabiel, maar de verschillen tussen de specialiteiten zijn enorm. Om er één voorbeeld uit te pikken: bij de dermatologen is de meerderheid gedeconventioneerd. Dokter Johan Snauwaert verklaart: “De honoraria of ➤

DE CONCLUSIE

CM KRIJGT REGELMATIG KLACHTEN BINNEN VAN HUN LEDEN DIE VINDEN DAT ZE TE VEEL BETALEN NA EEN BEZOEK AAN DE SPECIALIST. TIJD OM DAT TE ONDERZOEKEN. CM bevroeg tussen eind september 2012 en eind juni 2013 patiënten die naar de specialist waren geweest. Een dag nadat ze een terugbetaling ontvingen van CM, kregen ze een e-mail waarin gevraagd werd welk bedrag ze werkelijk betaald hadden. Het officiële, met de ziekenfondsen afgesproken tarief was vooraf ingevuld op het formulier. Daarnaast vroeg de enquête of de arts geconventioneerd was op het moment van de raadpleging of niet. Waarom specialisten en geen huisartsen onderzocht? Op basis van de resultaten van eerdere

CM Midden-Vlaanderen: “Het kan dat je in het ziekenhuis een gynaecoloog bezoekt die nog een extra onderzoek wil en je volgende week uitnodigt in de privépraktijk, maar daar gelden misschien andere tarieven en dat zeggen ze er niet altijd bij. Al is het ook weer niet zo dat je per definitie minder betaalt in het ziekenhuis dan in de privépraktijk. Het is in elk geval belangrijk om daar afspraken rond te maken. De conventie biedt tariefzekerheid aan de patiënten en die kunnen dan zelf nog altijd kiezen welke arts ze raadplegen.”

patiënten. Voor prestaties tijdens een ziekenhuisopname bestaat er immers wel al een gereglementeerde factuur. Voorzitter Marc Justaert: “De geconventioneerde specialisten hebben zich geëngageerd om enkel de afgesproken tarieven aan te rekenen. Ze ontvangen daar ook sociale voordelen voor. Wij verwachten dus niet meer of minder dan dat ze zich hier aan houden.” CM wijst er met nadruk op dat de grote meerderheid van de geconventioneerde specialisten zich aan de afgesproken tarieven houdt.

Bij geconventioneerde specialisten die supplementen vragen, betaalt een patiënt gemiddeld 9 euro meer dan het afgesproken tarief. En voor een vierde van deze doktersbezoeken is het supplement zelfs hoger dan 11,3 euro. Niet-geconventioneerde specialisten moeten zich

niet aan de afgesproken tarieven houden. In 44 procent van de consultaties vragen zij toch geen supplementen. Wanneer ze wel een supplement vragen, bedraagt dat gemiddeld 13,5 euro, met ook hier verschillen tussen de specialismen.

REACTIES Ivo Mechels van TestAankoop op twitter: #CM groot gelijk ivm eis vr meer transparantie statuut geconventioneerde specialisten #testaankoop steunt CM & eist maar controles en boetes. De Belgische artsenvereniging: “Het is opmerkelijk dat bijna de helft van de

niet-geconventioneerde artsen toch de tarieven van dit akkoord respecteren. Er zijn ook veel artsen die hun praktijk niet financieel draaiende kunnen houden met de karige terugbetalingstarieven. Huur, personeel, afschrijvingen, informatica en andere infrastructuur, alles moet vanuit die beperkte honoraria worden betaald. Echte substantiële bijko-

mende honoraria vragen als een arts zich verbonden heeft om de tarieven te respecteren kan niet voor de BVAS. Daar zeggen we hetzelfde als de CM. Uit twee ruiven eten kan niet de bedoeling zijn van het akkoordensysteem: én genieten van de sociale tegemoetkoming door het RIZIV (¤ 4.444,05 in 2013) die het systeem voorziet voor de artsen die zich

houden aan de afgesproken tarieven én bovendien ook substantiële supplementen aanrekenen, dat is voor de BVAS onaanvaardbaar. De BVAS heeft in het akkoordensysteem immers voorzien dat artsen kunnen kiezen tussen twee mogelijkheden: onderhandelende afgesproken tarieven met een sociaal statuut of vrije tarieven zonder sociaal statuut.”

29/10/13 12:38

16


VEEL MENSEN KIEZEN VOOR EEN GEDECONVENTIONEERDE ARTS. SOMS ZONDER HET TE WETEN, SOMS SPECIAAL VOOR ZIJN REPUTATIE.

17

➤

erelonen zijn destijds vastgelegd met het oog op mensen die zonder afspraak op consultatie komen. Twee derde van ons inkomen hangt af van de consultatie-erelonen en net die zijn aan de lage kant, en als je er bovendien rekening mee houdt dat de kosten van praktijk voeren – kabinet, locatie, verbruikskosten, eventueel nog iemand aan het secretariaat – de laatste jaren flink de pan uit swingen, dan is het niet zo vreemd dat we voor deconventie kiezen.” Of het conventietarief voor hem dan helemaal niet haalbaar is? “Als ik geconventioneerd zou werken, dan denk ik dat ik de deuren moet sluiten. Tenzij ik mijn geneeskunde op een andere manier beoefen en net zoals in Nederland zeg dat je per keer maximum 1 probleem mag bespreken en na 7 minuten gegarandeerd weer buiten bent. Maar dat wil ik niet. Ik wil de mensen kunnen bekijken, hen ondervragen en onderzoeken om tot de juiste diagnose te komen. Ik heb ook de indruk dat patiënten eerder voor kwaliteit gaan dan voor ‘waar ben ik het goedkoopst gesteld’. Daarmee zeg ik niet dat geconventioneerde artsen minder goed werken, maar ik zou het niet op die manier kunnen. Het blijft een moeilijke kwestie.” Wat kost dat ... Veel mensen kiezen voor een gedeconventioneerde arts. Soms zonder het te weten, soms speciaal voor zijn reputatie. Dan is het toch een aanrader om op voorhand zicht proberen te krijgen op hoeveel het gaat kosten? Ann De Kerpel: “Je mag dat zeker en vast vragen. De kans is reëel dat de specialist antwoordt dat hij dat


moeilijk kan bepalen, want hij weet nog niet wat hij allemaal gaat moeten doen. En voor een deel is dat ook zo. Maar dring dan toch aan, zeker als het om een langere behandeling gaat: Hoeveel supplement rekent u? Hoeveel is uw honorarium? Hoeveel vraagt u extra? ’ In principe zou je zelfs tarieven kunnen gaan vergelijken, maar dat gebeurt zelden. Ik denk dat patiënten op dat moment vaak in een te afhankelijke situatie zitten. Mensen maken die vergelijking bijvoorbeeld wel bij orthodontisten. Dan gaat het niet meteen om een medisch moeilijke situatie, een behandeling moet niet van vandaag op morgen en het gaat toch om iets dat vrij duur is. Als er kanker vastgesteld wordt, zijn mensen zodanig overdonderd door het nieuws dat ze nog vooral aan genezen denken. De financiële reflex komt vaak pas later.” ... officieel? Er zijn ook behandelingen waarbij al een deel op voorhand gevraagd wordt, zeker als er persoonlijke zaken zoals een beugel aangemaakt moeten worden. Dat mag, maar vraag ook dan een betaalbewijs. Je hebt daar als patiënt recht op. En als de dokter daar niet om staat te springen? “Dan wil dat wellicht zeggen dat hij niet alles wil aangeven. Vergelijk het met de garagist of de cafébaas. Als er een bewijs van is, dan is het ook officieel geregistreerd. Staat er op het getuigschrift

200 euro, dan brengen wij hier bij de verwerking ook 200 in, ook al krijg jij nog altijd maar 75 terug. Die 200 euro is dan gekend bij het Riziv, bij de belastingen. Noteert je dokter 100 euro, maar vraagt hij er 200, dan geeft hij 100 euro niet aan.” In het ziekenhuis Veel specialisten voeren een deel van hun praktijk in een ziekenhuis. En zo’n ziekenhuis vindt het wel belangrijk om zicht te hebben op de bedragen die hun artsen aanrekenen. John Buyckx is gedelegeerd bestuurder van het Gentse Sint-Lucas: “Wij kunnen dat voor 70 à 80 % goed inschatten omdat wij veel centraal innen. Alleen de zuivere consultatiebedragen betalen patiënten rechtstreeks aan de arts. Wij gaan er wel van uit dat geconventioneerde artsen ook het conventietarief toepassen. Bovendien zijn wij een, wat wij noemen, sociaal ziekenhuis. Wij willen voor iedereen bereikbaar zijn en de drempel zo laag mogelijk houden, onder meer door aan zo goedkoop mogelijke tarieven te werken. Daaruit volgt ook dat wij graag zouden hebben dat meer artsen geconventioneerd zouden werken, maar we kunnen en willen hen daar niet toe dwingen.” Dure vogels In de praktijk blijken nogal wat specialisten dure vogels, en dan hebben we het niet meer zozeer over het Sint-Lucasziekenhuis. Maar één van de discussies gaat wel over de financiering van

ziekenhuizen in het algemeen. Om rond te komen zouden zij extra bijdragen vragen aan hun specialisten die op hun beurt en via supplementen de rekening presenteren aan hun patiënten. Volgens John Buycxk is de concurrentiestrijd, zeker in een stad met verschillende ziekenhuizen dicht bij elkaar, geen geheim: “Elk ziekenhuis probeert zich te profileren als het beste van de regio om zo voldoende patiënten aan te trekken. Dat is tegelijk logisch en onlogisch, want als je moet investeren in zware medische apparatuur, dan lijkt het mij mooier als één ziekenhuis kon kiezen voor een bepaald type, een ander ziekenhuis voor een ander type apparatuur en dat ze patiënten naar elkaar zouden doorverwijzen.” “Anderzijds hoor je mij ook niet zeggen dat er te snel of ondoordacht geïnvesteerd wordt. Elk ziekenhuis probeert zijn aanbod volledig te houden en wil een patiënt van begin tot einde kunnen helpen. Maar dat we dat zouden verhalen op onze specialisten, vind ik een krom verhaal. Het is inderdaad zo dat artsen een bijdrage leveren om allerlei kosten te dekken. Maar ik kan niet bevestigen dat dat onmiddellijk doorgerekend wordt. Het is wel waar dat alle ziekenhuizen ondergefinancierd zijn. De bijdrage van de overheid is onvoldoende om de werkingskosten te dragen, dus hebben we andere inkomsten nodig: ➤

Welke sociale voordelen ontvangt een geconventioneerde arts? Een arts die zich (deels) conventioneert, ontvangt jaarlijks een bedrag om te investeren in een verzekering voor pensioen, overlijden en invaliditeit.

Voor 2013 bedraagt deze som 4.444 euro voor volledig geconventioneerde artsen en 2.169 euro voor gedeeltelijk geconventioneerde artsen.

29/10/13 12:38

18


19

➤

onze specialisten, maar ook de apotheek.” Tom Joos vult aan: “Er zijn elk jaar studies, de MAHA-studies door Belfius, en uit de laatste blijkt dat 1 op 4 ziekenhuizen met verlies draait. Natuurlijk zijn cijfers altijd voor interpretatie vatbaar. Zo zien we dat sommige ziekenhuizen enorme provisies hebben aangelegd. Dan is het natuurlijk niet verwonderlijk dat er – op zijn minst boekhoudkundig – verlies ontstaat. De ziekenhuizen krijgen een verpleegdagprijs per dag dat een patiënt in het ziekenhuis verblijft, maar ze halen inderdaad ook een deel uit de honoraria van geneesheren. En dat is niet abnormaal, want die artsen opereren in een infrastructuur die niet van hen is.”

Opname Het blijft een discussie en voor de patiënt telt eigenlijk maar één ding: het kan vlug oplopen eens je in het ziekenhuis terechtkomt. Dat weet ook Ann De Kerpel: “Als je kiest voor een éénpersoonskamer, dan mogen ook geconventioneerde zorgverstrekkers extra vragen. Alles op een rijtje: het ziekenhuis rekent supplementen voor die kamer, de gynaecoloog die je bij de bevalling geholpen heeft doet hetzelfde, maar ook de anesthesist of degene die een bloedonderzoek gedaan heeft en die je nauwelijks gezien hebt. Als je je factuur binnen de perken wil houden, kies je dus best voor een tweepersoonskamer en uiteraard voor een geconventioneerde dokter. Tenzij je natuurlijk een

Hier hebben ze leuke plekjes om bij te babbelen

Onze dochters hebben het naar hun zin in onze Regatta wijk. Geweldig. Het park en het Galgenweel voor de deur kregen we er gratis bij. De tramhalte in de buurt ook. Een stapje in de wereld of een stapje in het park. Het is hier alle dagen genieten.

Bezoek onze

MODELAPPARTEMENT

elke zondag tussen 11u. en 14u. Gelegen HC Pernathlaan (ingang Blancefloerlaan thv sporthal) volg de bewegwijzering)

CAVA_122013_160x115_woningLEEFT.indd 1 cm23_ANT_STUREN.indd 18-19

Derdebetaler Wij zijn het in België zo gewoon dat we zelf voor onze zorg betalen en nadien een briefje indienen bij het ziekenfonds. Maar er bestaat ook een andere mogelijkheid: het systeem van Derdebetaler. Tom Joos: “Een huisarts kan hiervan gebruikmaken bij patiënten die het financieel moeilijk hebben en ook bij een ziekenhuisopname is het

mogelijk zodat je enkel het remgeld en eventuele supplementen betaalt. De rest van de factuur wordt rechtstreeks aangeboden aan Derdebetaler.” Medische huizen Alle onduidelijkheid rond geconventioneerd zijn of niet, het niet invullen van een bedrag op het getuigschrift en het feit dat sommige artsen eisen dat je contant betaalt, roepen natuurlijk vragen op. Je zou bijna denken dat niet alles even officieel verloopt. Dergelijke onduidelijkheid is er niet bij de Medische Huizen en Wijkgezondheidscentra. Je schrijft je bij zo’n centrum in, gaat er zonder te betalen langs wanneer het nodig is en zij krijgen per patiënt elke maand een vast bedrag. Voortrekker Jan De Maeseneer: “Het grootste nadeel van een betaling per prestatie is dat het artsen niet

stimuleert om aan preventie te werken. Een arts heeft op die manier geen belang bij gezondheid, alleen bij ziekte. Een verpleegkundige die een diabetespatiënt leert om zelf voor de inspuitingen te zorgen, ziet een inkomen verloren gaan. Wij wilden werken aan zelfredzaamheid, aan meer preventie en aan beter overleg, maar daar was een andere financiering voor nodig. Daarom krijgen de wijkgezondheidscentra sinds dit jaar een vast budget. Ze krijgen dus maandelijks een bedrag voor de gemiddelde zorgnood van een patiënt in dat centrum.” Dokter De Maeseneer is overtuigd: “Het is rechtvaardig en krachtig. Onderzoek heeft trouwens uitgewezen dat wijkgezondheidscentra helemaal niet duurder zijn, onder meer doordat de patiënten minder ‘consumeren’ bij specialisten.”

ENKELE RICHTLIJNEN Dit moet je zeker doen! • Zorg dat je een bewijs hebt van wat je betaalt: het getuigschrift, het briefje van bankcontact ... Als je achteraf twijfelt, heb je iets tenminste een bewijs in handen voor het ziekenfonds. • Vraag niet alleen hoeveel de operatie gaat kosten, maar ook hoeveel je terugkrijgt van het ziekenfonds. Informeer bij je arts en ga nadien eventueel ook even je licht opsteken bij CM. Ziekenhuizen verschillen onderling wel een beetje, maar je weet toch ongeveer waar je op met rekenen. • Laat je ziekenhuisfactuur controleren. De dienst patiëntenrechten en

ledenverdediging van CM kijkt met plezier na of de aangeboden factuur correct is. In de meerderheid van de gevallen is dat wel zo, maar het kan soms dat er bedragen op staan die niet voor rekening van de patiënt zijn. • Als je vragen of twijfels hebt, dan kan CM je zeggen wat wel of niet mag. CM komt op voor haar leden Als je in aanvaring komt met een zorgverlener, bijvoorbeeld over de behandeling of over de aangerekende prestaties, of als je op een andere manier in de knoop geraakt met ‘het systeem’, zal de dienst Ledenverdediging van CM je zaak ter

harte nemen, desnoods tot voor de rechtbank. De eerste stap is altijd een gesprek met een van onze medewerkers op het CM-kantoor in je buurt, zodat je kunt overleggen welke initiatieven het meest aangewezen zijn om tot een oplossing te komen. Extra zekerheid Een CM-hospitalisatieverzekering is geen overbodige luxe. Want bij een ziekenhuisopname kan de factuur aardig oplopen omdat de ziekteverzekering niet alle kosten terugbetaalt. Op www.cm.be vind je meer informatie over de bijkomende verzekeringen van CM of kom even langs het CM-kantoor in je buurt.

Of een arts geconventioneerd werkt of niet, vind je op de website van CM. Je kunt het ook navragen in het ziekenfonds of in het ziekenhuis. Maar de website is heel gebruiksvriendelijk: zoek je bijvoorbeeld een tandarts dichtbij, dan zie je in het lijstje meteen wie wel of niet geconventioneerd is. www.cm.be/ziekte-en-behandeling/zorgverleners/opzoeken.jsp

Voor meer informatie [email protected] of bel ons op

03 260 95 60

privéverzekering hebt die ook supplementen betaalt. Daarom deze tip: vraag aan je arts wat je operatie zal kosten op basis van een tweepersoonskamer. Je kan op www.cm.be de ziekenhuistarieven vergelijken. Dit geeft je alvast een beeld van wat de operatie gemiddeld zou mogen kosten, en wat andere ziekenhuizen uit jouw regio voor dezelfde operatie vragen.”

www.vooruitzicht.be/regatta

17/10/13 11:27 29/10/13 12:38

VRAAG AAN DE STRAAT

TEKST & FOTOGRAFIE: Hanna Struyvelt

21

Wanneer heb jij voor het laatst gehuild? Elke editie trekt çava? de straat op en bevraagt een aantal voorbijgangers. Deze keer stelden we hen de vraag wanneer ze voor het laatst de tranen lieten vloeien.

Pub Tandprothese

PIERRE (Maastricht)

MELISSA (Antwerpen)

JORDY (Haasdonk)

Anderhalf jaar geleden bij de geboorte van mijn kleinkind. Dat waren tranen van geluk. Daarvoor was het heel lang geleden dat ik nog geweend had. Wij mannen doen dat niet zo vaak.

Eergisteren toen ik werd afgewezen. Ik had een bericht gestuurd naar de jongen waar ik al een tijd verliefd op ben, maar hij liet mij weten dat hij geen tijd heeft voor een relatie.

Een uur geleden nog. Ik heb op school problemen met verschillende leerkrachten en daarnet is een discussie uit de hand gelopen en ben ik beginnen wenen.

EVA (Kortrijk)

TOM (Turnhout)

BRUNO (Merelbeke)

Een paar weken geleden, op mijn kot. Als West-Vlaamse in Gent voelde ik mij op dat moment erg eenzaam. Alles was hier nieuw voor mij en ik wist mijn weg niet. Gelukkig is dat nu beter.

Dat is jammer genoeg nog maar drie weken geleden. Toen vertelde mijn vrouw dat ze ons huwelijk niet meer zag zitten en wou scheiden.

Toen mijn grootnonkel begin juli overleed. Hij had de mooie leeftijd van 91 jaar, maar aangezien ik een groot deel van mijn jeugd bij hem doorbracht, had ik het daar moeilijk mee.

HEB JIJ ONLANGS GEHUILD? Op facebook.com/magazinecava kan je je verhaal delen!


29/10/13 12:38

22

XXX

GROOTOUDER OF BABYSIT?

23

XXX

GROOTOUDERS: MEER DAN EEN GOEDKOPE BABYSIT?

‘Kinderen zijn van iedereen.’

MONIC: Ik geniet heel hard van mijn kleinzonen, maar ik heb ook behoefte aan rust en structuur.

Hoe houd je de kinderopvang betaalbaar? Simpel, door je eigen ouders in te schakelen, denken heel wat jonge en niet zo jonge ouders. Voor de meeste grootouders staan de momenten met de kleinkinderen gelijk aan puur plezier. Terwijl sommige opa’s en oma’s dag en nacht bij hun kleinkinderen willen zijn, kiezen anderen er bewust voor om gedoseerd te genieten van al dat jong geweld. TEKST: Eva Hugaerts, FOTOGRAFIE: Studio 37

D

e grootouders van 2013 zijn niet meer dezelfde als pakweg een generatie geleden. Medioren en senioren werken vaak nog met twee, zijn zelf heel actief en hebben dikwijls ook een druk sociaal leven. Oppassen op de kleinkinderen, graag, maar dan wel als het past in de agenda. Het is vrijdag 18u. Er wordt aangebeld bij Monic (70) en een tel later komen rappe kindervoetjes de trap opgerend. Oscar (6) en Avil (bijna 3), de twee kinderen van zoon Frederic, komen binnengestormd en vertellen hun avonturen aan


‘bobonne’. Na de eerste enthousiaste minuten vallen de twee wat stil en beginnen ze met hun favoriete bezigheden bij ‘bobonne’: piraten tekenen voor Avil, spelletjes spelen op de computer voor Oscar. Nu kan ook Monic tot rust komen. “Ik geniet heel hard van mijn kleinzonen, maar ik heb ook behoefte aan rust en structuur. Op vrijdagavond pas ik op hen en op Mathis (13), de zoon van mijn dochter, en ik ben blij dat hij mee kan helpen met de kleintjes”, ➤

29/10/13 12:38

24


VERHAAL

25

KIEZEN VOOR EEN ANDERE LOOPBAAN

Eric & Lucie:

➤

vertelt Monic. “Oscar en Avil blijven slapen en zaterdagmiddag worden ze weer opgepikt.” De vrijdagavondregeling is spontaan gegroeid. “Het leek een goed idee om die regelmaat van het logeren bij hun grootouders erin te krijgen. Aangezien Mathis al op vrijdag kwam, vond ik het evident dat zij ook mochten komen.” De kinderen van Monic mogen haar ook in de week contacteren als er een opvangprobleem opduikt. “Maar ik heb veel engagementen: ik geef nog les in schilderen en kalligrafie. Deze zomer was ik bijna tweeënhalve maand weg voor workshops schilderen. Na elke workshopweek, kwamen de kleinzonen wel op bezoek. Zo’n hele periode zonder kleinkinderen vond ik te lang. Zeker nu ze nog zo klein zijn.” Monics kinderen houden rekening met haar drukke agenda. “Als ik zeg dat morgen niet lukt, maar zondag wel, dan passen ze zich aan, tenzij het om een noodgeval gaat. Ik heb de luxe van alleen te zijn, ik moet nooit vragen aan mijn partner of het wel past. Dan ben ik ook de baas”, lacht ze. “Ik heb ook graag dat ze mij lang genoeg op voorhand vragen om op te passen. Uiteindelijk kiezen mensen zelf voor kinderen, ze moeten niet verwachten dat grootouders alles laten vallen voor de kleinkinderen. Op tijd zijn is voor mij ook belangrijk. Als we een bepaald uur afspreken, wil ik niet dat ze een half uur te laat zijn. Dat lijkt misschien niet veel, maar dan ben ik in mijn hoofd al bezig met het volgende.”


Merkt ze een verschil in het omgaan met haar eigen kinderen toen ze klein waren en met haar kleinkinderen vandaag? “Ik ben veel rustiger en minder snel bang. Bij elke sprong zag ik vroeger allerlei doemscenario’s opduiken. Ik kan vandaag veel beter het risico inschatten. Ik laat ze met plezier in bomen klimmen – wat ik als kind zelf nooit mocht – en dan ben ik een tikkeltje jaloers. Wat moet dat leuk zijn!” Monic wil haar kleinzonen graag bepaalde zaken meegeven. “Ik vind het essentieel dat kinderen andere werelden leren kennen en niet in de veilige cocon van het gezin blijven. Kinderen zijn niet alleen van dat gezin, ze zijn van iedereen. Ze leven niet in een bubbel. Ze gaan naar school met andere kinderen en merken verschillen heel vlug op. Ik wil hen meegeven dat we onze deuren – en harten – moeten openzetten.”

Eric (67) en Lucie (66) zijn de grootouders van, Laure (7) en Senne (5), de kinderen van hun zoon Hans, en van Arjen (7) en Jasper (5), de zoontjes van dochter Els. Ze staan dag en nacht klaar voor hun kinderen en kleinkinderen. We beleven onze tweede jeugd. Hun week als grootouder kan heel druk zijn. “Vooral in de grote vakantie. Alle ouders gaan werken, dus moet er opvang worden voorzien voor de kinderen. Dat komt neer op een week bij Arjen en Jasper,

50 JAAR GELEDEN WAS HET VROUW AAN DE HAARD, EN DAN HAD JE DAT PROBLEEM VAN OPVANG NIET, NU WERKEN DE MEESTEN VANDAAG MET TWEE. WIJ PASSEN ONS ZONDER PROBLEEM AAN DEZE REALITEIT AAN.

en dan een week bij Laure en Senne.” Op woensdag pendelen ze elke week zo’n 80 kilometer tussen Dikkele en Bellem. “We staan op om halfzeven en gaan langs bij de bakker voor koffiekoeken. We brengen Arjen en Jasper ’s ochtends naar school en halen ze af. Dan zorgt Lucie voor het eten en in de namiddag voetballen en zwemmen de jongens met mij.” “Gewoonlijk letten we vrijdagnamiddag na school op Laure en Senne en brengt Erik ze ‘s avonds rond zeven uur naar huis. Dan zitten ze op tijd in bed”, vertelt Lucie. Altijd paraat Ze vinden het de normaalste zaak van de wereld om altijd klaar te staan voor de kleinkinderen. Eric: “50 jaar geleden was het vrouw aan de haard, en dan had je dat probleem van opvang niet, nu werken ➤

29/10/13 12:38

26

GESPOT


TIPS GROOTOUDERS VOOR DUMMIES Opvoeden anno 2013 is niet langer een makkie – was het dat ooit wel? – en ook grootouders weten soms niet meer van welk hout pijlen maken. Hun rol kan veranderen naargelang de structuur van het gezin van hun kinderen evolueert. Dat hoeft geen reden tot paniek te zijn. Goede afspraken – en veel liefde! – vormen de beste garantie voor een geslaagd grootouderschap. Hét handboek bestaat niet, maar wel handige tips: Vertel je kinderen nog voor je grootouder bent wat je leuk zou vinden. Vraag je kinderen concrete vragen zoals: ‘Mag ik het flesje geven?’. Voor jezelf opkomen brengt verandering, achteraf bellen om te zeggen dat je je gepasseerd voelt niet. • Het is belangrijk om je kinderen te respecteren in hun ouderrol. Een evenwicht zoeken tussen ‘er zijn’ en ‘loslaten’. En durven toevoegingen te doen. • Maak goede afspraken als het op zaken als kinderopvang aan komt. • Bij het oppassen kan je heel wat leuke activiteiten doen: samen een boekje lezen, samen knutselen of schilderen, ...

Zaken waar ouders niet altijd tijd voor vinden en die je kleinkinderen fijn vinden. • Leg conflicten snel bij, want dit voel je ook in de relatie met je kleinkinderen. • Kinderen kunnen veel leren van hun grootouders. • Ex-grootouders bestaan niet. Voor kinderen zijn grootouders een vertrouwenspersoon wiens steun ze nodig hebben.

Met dank aan de Gezinsbond, Kind & Gezin, Klasse.


de meesten met twee. Wij passen ons zonder probleem aan deze realiteit aan.” Toen de kinderen van Els en Hans werden geboren, vonden ze het logisch om hun ‘diensten’ als opvang aan te bieden. “Ook de andere grootouders springen bij. Van rivaliteit tussen de grootouders is geen sprake, we vullen elkaar goed aan”, lacht Eric. Eric en Lucie zijn heel betrokken grootouders, ook op vlak van de opvoeding. “Lucie kookt voor hen, en tekent en kleurt met de kindjes. Ik doe lees- en schrijfoefeningen met de oudsten. Ik kan nog goed mee met school (lacht). Ik ben wel een strenge opa”, geeft hij toe. “Ik vind dat ze wat discipline moeten leren. Het moet niet té los worden. En de kinderen appreciëren dat. Ik had Arjen zo ooit eens op zijn plaats gezet en toen flapte hij eruit ‘opa, ik zie u graag’, omdat hij wist tot waar hij mocht gaan. Onze kinderen gaan akkoord met die aanpak.” Hebben ze nog tijd voor een eigen leven? Lucie: “Ja hoor! We hebben onze hobby’s en we spreken regelmatig af met vrienden voor een etentje.” Toch passen ze regelmatig hun agenda aan die van de kinderen aan. “Onze kleinkinderen staan op de eerste plaats”, aldus Lucie. Eric vult aan: “Eigenlijk onze kinderen nog meer. Want het is om onze kinderen te helpen, dat we de kleinkinderen zo goed mogelijk proberen op te vangen.” Tweede jeugd “We vinden het zalig om op onze kleinkinderen te pas-

sen. Als we hen niet hadden gehad, waren we misschien – fysiek en intellectueel – aan het vastroesten. Alsof je een tweede jeugd meemaakt. Ook al ben ik wel moe na zo’n dag”, geeft Eric toe. Ook Lucie geniet volop van de tijd die ze met haar kleinkinderen doorbrengt. “De ene week zijn ze braver dan de andere”, lacht ze. Eric: “Je volgt hun ontwikkeling en vooruitgang mee vanop de eerste rij. Het is leuk dat ze onthouden wat we hen wijsmaken (lacht). Ik vind het belangrijk dat ze hun best doen op school, beleefd zijn en met twee woorden leren spreken.” Lucie is blij dat ze haar kleinkinderen zoveel ziet. “Anders mis je veel hè, zeker als ze klein zijn!” ●

TOERISME

27

FOTOGRAFIE

#FILLMYFRIDGE

20 JAAR GUARDA LA FOTOGRAFIA

Is jouw idee van de ideale vakantie volledig tot rust komen, weg van alle technologie? Dan is het twitterhotel op het Spaanse eiland Mallorca waarschijnlijk niets voor jou. Dit hotel richt zich namelijk op alle Twitterfanaten en dompelt je volledig onder in de wondere wereld van Twitter. Van het inchecken tot het bestellen van room service of reserveren van een zetel aan het zwembad … Het gebeurt allemaal via speciale hashtags op Twitter. Dat is alvast een reis waarbij je je smartphone beter niet vergeet!

Guarda La Fotografia, de fotostudio van çava? huisfotograaf Filip Naudts bestaat 20 jaar. En dat wordt toepasselijk gevierd met een overzichtsboek. Voor de luxe-editie van het boek, met artist print van een exclusief naaktportret, kon Filip op niemand minder dan Charlotte Leysen (Ketnet) rekenen. Het verzamelboek is verkrijgbaar voor €29,95, de gelimiteerde luxe-editie inclusief artistprint en exclusief artist print vanaf €280. De foto’s worden tentoongesteld en samen met het boek te koop aangeboden in de Antwerpse Galerie Van Campen & Rochtus. Het boek zelf is ook te verkrijgen in de betere boekhandel. Meer info via [email protected]

25.000

OPPAS ZIEKE KINDEREN Als je kind ziek is, kan het niet op school of in de opvang terecht. Als ook oma en opa niet voor opvang kunnen zorgen, is er altijd nog de dienst oppas zieke kinderen van CM. De eerste 5 dagen per gezin zijn bovendien gratis.

CIJFER

Wist je dat een gemiddeld persoon in zijn/haar leven ongeveer 25.000 liter speeksel produceert, genoeg om twee zwembaden te vullen. We raden aan dat laatste niet zelf uit te proberen.

➝ Oppas aanvragen kan op het nummer 03 221 93 31

PRETPARK KORTINGEN Trek jij er graag op uit met je kleinkinderen? Dan is het leuk om te weten dat CM Antwerpen vaak leuke kortingen aanbiedt op de toegangsprijs van pretparken. ➝ Kijk eens op www.cm.be/skoebidoe voor het actuele aanbod

TALENTENJACHT Nam je ooit al eens de tijd om je eigen talenten in kaart te brengen? Leven vanuit die persoonlijke talenten vergroot je draagkracht, maakt je meer weerbaar tegen stress of burn-out en vergroot je ervaring van

geluk. Zoek nu uit waar je sterk in bent en leer die kwaliteiten optimaal te benutten. Investeer in jezelf en schrijf je in voor de reeks ‘Talenten smaken naar geluk’. In 8 sessies ga je op zoek naar je persoonlijke talenten. Je leert kansen zien om je eigen mogelijkheden in te zetten. Je vindt wegen om negatieve patronen

te doorbreken. Je krijgt inzichten aangeboden, wordt zelf aan het werk gezet en leert van de ervaringen van de andere deelnemers. De vorming wordt georganiseerd i.s.m. PRH – persoonlijkheid en relaties. PRH is door de Vlaamse overheid erkend als specialist in persoonlijke groei en ontwikkeling.

➝ Deze cursus van de dienst Gezondheidspromotie start op 27 januari. Alle praktische informatie vind je in de agenda van deze çava? op p. 58 Nog vragen? [email protected] of bel 03 470 21 51.

29/10/13 12:38

28

SAY CHEESE

TEKST: Joke Gabriëls, FOTOGRAFIE: Filip Naudts

01

XXX

29 XXX

STEPHANIE & ROBRECHT Waar: Sjacherbeurs, Antwerpen Wat: oude lijst

VERBORGEN SCHATTEN Op rommelmarkten hangt een gezellige en nostalgische sfeer. Je kan er heerlijk rondsnuisteren en je laten verleiden door allerlei unieke spulletjes. Wij bezochten drie verschillende markten en vroegen enkele enthousiaste bezoekers waar zij hun oog op lieten vallen.

“De meeste van onze meubels zijn tweedehands omdat we antiIkea zijn. Op rommelmarkten zijn we dan ook voortdurend op zoek naar leuke spullen. Dit kunstwerkje hebben we enkel omwille van de lijst gekocht. Ik maak zelf oorringen en wil een kussen aan de lijst bevestigen om ze aan op te hangen.”

WIL JE ZELF EEN FOTO VAN JOUW AANKOOP DELEN? Ga dan naar facebook.com/magazinecava!


29/10/13 12:38

03 ADRIAAN & KATHY Waar: DOK rommelmarkt, Gent Wat: elektrische gitaar “Niets zo gezellig als in het weekend rondslenteren op een rommelmarkt. Ik ga er voornamelijk op zoek naar platen. Instrumenten kom je maar uitzonderlijk tegen. Maar deze elektrische gitaar heb ik voor €25 op de kop kunnen tikken. Als je iets interessant tegenkomt mag je niet te lang twijfelen. Voor je het weet, is het verkocht!”

02 MISCHA & TANJA Waar: Rommelmarkt Heist Wat: koperen voorwerpen: barometer, geweer, … “We hebben een heleboel koperen voorwerpen gekocht voor mijn nieuwe hobby: steampunk. Het is een fantasiestijl waarbij elementen uit de late industriële revolutie worden gecombineerd met science fiction. Het is mijn eerste steampunk project, dus ik ben benieuwd naar het resultaat.”


29/10/13 12:38

32

EENZAAMHEID BIJ JONGEREN

200 VRIENDEN ONLINE EN TOCH EENZAAM? HET KAN!

33

In mijn jeugdige topjaren maakte ik probleemloos vrienden en had ik een uitgebreid sociaal netwerk. Een drukke job, een verhuis naar het platteland en een kind later is dat sociale netwerk serieus uitgedund. Vind ik dat erg? Nee, ik ken mijn echte vrienden en eenzaam voel ik me niet. TEKST: Eva Hugaerts ILLUSTRATIE: Pieter Van Eenoge

J

ongeren zouden me uitlachen met mijn paar goede vrienden. Wat een loser! Een hard oordeel, dat ik als volwassene gemakkelijk kan relativeren. Want eenzaamheid bij jongeren is een groot taboe. Eenzaamheid maakt jongeren niet alleen ongelukkig, als het blijft aanslepen is de kans op een depressie reëel, en het kan hun sociale relaties tekenen voor de rest van hun leven. Luc Goossens is psycholoog en een groot bepleiter van het doorbreken van het taboe rond dit onderwerp. “Wat heel moeilijk is, aangezien verwacht wordt dat we sociaal heel actief zijn. Durf je toe te geven eenzaam te zijn, dan schrik je mensen meteen af.” Hoeveel eenzame jongeren zijn er? “Eén op vijf jongeren is wel eens in meer of mindere mate eenzaam. Onderzoek van een collega toonde aan dat 3 procent zich langdurig eenzaam voelt.” Hoe ontstaat eenzaamheid? “We hebben allemaal verwachtingen over onze relaties. Onbewust


schatten we ze voortdurend in en soms lopen ze niet zo goed. Met een hoop negatieve gevoelens tot gevolg, waaronder het gevoel van in de steek gelaten te zijn. Op zich een normale emotie, die iedereen kent. Het probleem ontstaat als je dit gedurende langere tijd ervaart. Dan bestaat de kans op eenzaamheid en depressie.” Wanneer spreken we van ‘langdurig’? “Ouders moeten zich zeker geen zorgen maken bij de overgang naar een nieuwe school of over puberverdriet binnen de vriendengroep. Ze hoeven ook niet meteen te panikeren als het een maand eens minder goed gaat met hun kind. Langdurig staat voor meerdere maanden en zelfs jaren. Naast depressieve symptomen kunnen eenzame jongeren ook last krijgen van psychische fenomenen zoals sociale angst. Bijvoorbeeld heel bang zijn om een spreekbeurt te geven, of nog erger, bang zijn voor elke vorm van sociaal contact. De kans bestaat dat eenzaamheid bij jongeren leidt tot het moeilijk blijven hebben als volwassene met het aangaan van sociale relaties. Over het algemeen pikken ouders die signalen goed op. Zonder daarom de vinger erop te kunnen leggen. Uit onderzoek blijkt dat de steun die je als jongere krijgt van je ouders,

helpt bij het omgaan met eenzaamheid. Als het minder goed gaat in de groep maar je wordt thuis gesteund, dan heb je er minder last van.” Hoe waak je er als ouder over niet te overbezorgd te zijn? “Er is een verschil tussen alleen zijn en eenzaamheid. Eenzaamheid is altijd nadelig. Als sociaal dier vindt niemand het leuk om in de steek te worden gelaten. Men zegt wel dat je daar beter uit komt en dat dit je kracht geeft, maar voor jongeren werkt het zo niet. Iets anders is alleen zijn. Jongeren kunnen zich daar goed bij voelen. In de loop van de adolescentie zien we de houding ten opzichte van alleen zijn veranderen. Kinderen zijn er bang van, terwijl jongeren er wel de voordelen van inzien. Hun eigen kamer is belangrijk voor hen, maar het is ook niet gezond om altijd op je kamer te zitten.” Zijn jongeren kwetsbaarder omdat ze nog niet voldoende levenservaring hebben? “Natuurlijk. Een afwijzing komt harder aan. Hun zelfbeeld wordt in grote mate bepaald door hoe ze worden gezien door de groep. Jongeren verwachten ook dat vriendschappen levenslang blijven duren en kunnen er niet altijd mee om als dat ➤

29/10/13 12:38


34

35

HIPPE MIDDELTJES TEGEN EENZAAMHEID ...

 COHOUSING.

Samen een huis delen is niet alleen financieel voordelig. Mits de juiste selectie van aangename huisgenoten is het een goed middel tegen vereenzaming.

1

 BIBLIOTHEEKBLOKKEN

Meer en meer studenten kiezen ervoor om samen te studeren in een bibliotheek, liever dan in hun eentje op kot te blokken.

2

 SAMEN KNUTSELEN

Handwerk is weer überhip. In tal van lokale naaicafés tot breiclubs over haakgroepjes geven generaties vrouwen én mannen kennis aan elkaar door, in een gemoedelijke en familiale sfeer.

3

 LAN-PARTY

Jongeren die vergroeid lijken met hun computer hebben te weinig sociaal contact? Dan heb je nog geen LAN-party meegemaakt! Het opzet is simpel: op één plek brengt iedereen zijn of haar computer mee, verbindt met het Local Area Network (LAN) en gamet tegen en met elkaar.

4

... EN WAT HELPT BIJ JONGEREN WANNEER ZE ZICH ALLEEN VOELEN?

FLEUR 25 Dan probeer ik met vrienden af te spreken, beluister ik muziek of check ik Facebook.


THOMAS 23 Ik zet mijn favoriete muziek en hoofdtelefoon op en zet me even op mijn gemak. Of ik ga eens lopen of fietsen, of spreek af met vrienden.

SARAH 24 Dan praat ik tegen mijn kat.

FREDERIK 25 Wanneer ik me alleen voel surf ik wat rond op het internet. Daarna is het meestal veel beter.

➤

verwatert na bijvoorbeeld het secundair. Of dit uiteindelijk leidt tot eenzaamheid, heeft te maken met de inschatting door de jongere zelf, beïnvloed door zijn persoonlijkheid. Jongeren die de neiging hebben om zichzelf terug te trekken als het minder goed gaat, gaan er misschien sneller last van hebben. Het gaat om een samenspel. Als we kijken naar langdurige eenzaamheid, dan denken we dat de hersenen van deze jongeren (én volwassenen) anders werken. Ze piekeren bijvoorbeeld meer en ze reageren overgevoelig op sociale bedreigingen. Ze zien gevaren waar niet-eenzame mensen die niet zien en zijn angstiger. Om komaf te maken met eenzaamheid, is het dus essentieel om die interne denkprocessen te veranderen, eerder dan de externe oorzaken te veranderen.” Wat is de rol van de sociale media in dit hele proces? “Die is heel complex. Je zou bijvoorbeeld kunnen veronderstellen dat eenzame jongeren meer op Facebook zitten want dat gaat vlotter dan echte contacten. Maar zo werkt het niet. Eenzame jongeren die op Facebook gaan omdat het hen in het ‘echt’ niet lukt om vrienden te vinden, worden zo nog eenzamer. Ze gaan er op met te hoge verwachtingen en worden opnieuw teleurgesteld.” Hoe kunnen we eenzaamheid bij jongeren herkennen? “Dat is moeilijk aangezien het om interne processen gaat. Het is heel goed mogelijk dat jongeren al langer eenzaam zijn, vooraleer anderen het opmerken. Signalen die kunnen wijzen in de richting van eenzaamheid zijn terugtrekken uit sociale contacten en

neerslachtigheid. Dat gaan we eerder opmerken, dan de eenzaamheid zelf.”

vormt emotionele stabiliteit een buffer tegen eenzaamheid.”

Hoe pakken we die eenzaamheid aan? “Ophouden met piekeren is een belangrijke stap. Eventueel door cognitieve gedragstherapie die mensen leert zich anders te gedragen door hen anders over zichzelf te laten denken. Maar voordat je kiest voor therapie, kan je als ouder je kind meegeven dat je het wil helpen door die moeilijke periode te komen. Leerkrachten die merken dat het niet goed gaat met een leerling, raden we aan om hen op te vangen en eventueel door te verwijzen. Naast stoppen met piekeren,

Gaat emotionele stabiliteit wel samen met de puberteit? “Tuurlijk. Emotionele stabiliteit vinden we in elke leeftijdscategorie terug, maar pubers gaan tussen 10 en 15 jaar door schommelingen. Ouders weten wel dat hun puber het ene moment heftig kan uitvallen en het volgende intens genieten.” “Een andere belangrijke persoonlijkheidskenmerk is extraversie. Open zijn naar anderen toe, vlot een sociaal netwerk kunnen opbouwen, ... Als je dat bent, ben je ook weer beschermd tegen een- ➤

Luc Goossens: NAAST

STOPPEN MET PIEKEREN, VORMT EMOTIONELE STABILITEIT EEN BUFFER TEGEN EENZAAMHEID.

Wij verhogen uw comfort !

Huisliften

Plateauliften

VrijBLijVeNde offerte / BezoeK Bel gratis : 0800 20 950 www.trapliftinfo.be

E SERVIC 7d/7d

24u/24u

-

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne [email protected] | www.trapliftinfo.be

Trapliften

Voor meer info kan u terecht in één van de onderstaande Thuiszorgwinkels: 2000 ANTWERPEN Amerikalei 152 Tel. 03 238 40 53 2550 KONTICH Drabstraat 11A Tel. 03 888 68 93 2920 KALMTHOUT Kapellensteenweg 73 Tel. 03 644 41 13

2170 MERKSEM Oude Bareellei 33 2110 WIJNEGEM Turnhoutsebaan 363

Tel. 03 645 80 51 Tel. 03 354 08 12

29/10/13 12:39

36


➤

DOORBREEK EENZAAMHEID … ZIEKENZORG DOET MEE(R)

Naar aanleiding van de Dag van de chronisch zieke mensen, op zondag 13 oktober 2013, bracht Ziekenzorg CM het thema eenzaamheid onder de aandacht. Meer specifiek vragen we aandacht voor eenzaamheid bij langdurig zieke mensen. Hiermee bouwt Ziekenzorg CM verder op de campagne van Bond Zonder Naam ‘Iedereen kan vereenzamen. Help een ander, bescherm jezelf’. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat ziek eenzaam maakt. Zo voelt 34 % van de personen die langdurig of chronisch ziek zijn, zich sterk tot zeer sterk

sociaal (gebrek aan contacten) eenzaam, tegenover 25 % van de Belgen zonder gezondheidsklachten. Met een campagne rond eenzaamheid roept Ziekenzorg CM iedereen op contact te leggen met een zieke buur, familielid, vriend of oud-collega. Het campagnebeeld illustreert deze oproep, over de verschillende generaties heen. Samen kunnen we een belangrijke beweging vormen die zich niet neerlegt bij eenzaamheid. Bovendien is het zo dat aandacht voor andere mensen ook een goede bescherming is voor jezelf. Het is immers een misvatting dat actieve mensen niet geconfronteerd zouden kunnen worden met eenzaamheid. Bovendien weet Ziekenzorg CM beter dan wie ook dat contacten met langdurig zieke mensen heel deugddoend zijn voor beide partijen. Zet eens de eerste stap Het moeilijkste is de eerste stap te zetten. Dat vergt vaak wel wat moed. En toch, eens de eerste stap gezet, komt de rest vanzelf. In 2014 wil Ziekenzorg CM mensen een duwtje in de rug geven om die eerste stap te zetten door deze boodschap op verschillende wijze naar buiten te brengen.

➝ Op www.doorbreekeenzaamheid.be vind je info en tips om eenzaamheid effectief te doorbreken.

PLUK JE GELUK Gelukkige mensen leven langer en gezonder, presteren beter en hebben meer vrienden. Redenen genoeg dus om aan je geluk te werken. En dat kan ook, want je geluk heb je voor 40 % zelf in handen. Wil je dus actief werk maken van een gelukkiger leven? De online gelukscoach gaat samen met jou op weg. ➝ Surf naar www.plukjegeluk.be en registreer je. De gelukscoach is gratis voor CM-leden, niet-leden betalen 25 euro.


ZEG EENS AAA

TEKST: Hanne Struyvelt

zaamheid. Maar een extravert karakter is geen garantie tegen eenzaamheid. Zowel introverte als extraverte jongeren kunnen last hebben van eenzaamheid. Iemand kan schijnbaar veel vrienden hebben, maar er niet tevreden over zijn en zich dus eenzaam voelen. Anderzijds pikken introverte jongeren misschien gemakkelijker de positieve kanten van alleen zijn op, wat hen kan wapenen tegen eenzaamheid.”

37

Dokter, dokter! Op het kerstmenu: indigestie! Met de eindejaarsfeesten in zicht kijken we al uit naar al het lekkere eten dat daarmee samengaat. Helaas krijgen veel mensen bij al die overdaad vaak last van de maag en spreken we van een ‘indigestie’. Maar wat is dat eigenlijk? En belangrijker: hoe raken we ervan af? çava? vroeg het aan huisarts Tom Jacobs.

1

2

3

4

WAT IS HET PRECIES?

DOOR WAT KRIJG JE HET?

WAAROM KRIJG JE HET?

HOE GENEES JE HET?

Luc Goossens: IEMAND KAN SCHIJNBAAR VEEL VRIENDEN HEBBEN, MAAR ER NIET TEVREDEN OVER ZIJN EN ZICH DUS EENZAAM VOELEN. Hoe kan je als ouder je kind nog meer helpen? “Ouders die merken dat hun kind zich terugtrekt, kunnen het aanmoedigen om er iets aan te doen. Door zich bijvoorbeeld aan te sluiten bij een sportclub of een jeugdbeweging. Dat is een actieve manier om eenzaamheid aan te pakken. Van zodra die jongere daar een positieve ervaring heeft, gaan zijn negatieve interne processen minder snel werken en leren ze op den duur beter omgaan met sociale bedreigingen of teleurstellingen.” Nemen volwassenen eenzaamheid bij jongeren te weinig au sérieux? “Dat zou kunnen. Ik kan ouders aanraden om terug te denken aan hun eigen puberteit en hoe zij zich toen soms voelden. Het zal het begrip voor de pijn van hun puber vergroten.”●

Volgens dokter Tom Jacobs is het juiste woord voor een indigestie eigenlijk ‘dyspepsie’. “Bij zo’n dyspepsie heb je steeds terugkerende klachten van pijn en een onaangenaam gevoel in je bovenbuik. Dat gaat vaak gepaard met misselijkheid en een opgeblazen gevoel.”

“Soms door een ontsteking van de slokdarm of de maag. Maar meestal is er geen oorzaak te vinden. Naast een veranderde activiteit in de maag stelt men ook veranderingen in de hersenactiviteit vast. Specialisten spreken dan over ‘multifactoriële oorzaken’, hun manier om te zeggen dat ze het niet weten. Alcohol, bijwerkingen van medicatie, overgewicht en vet eten kunnen ook mogelijke oorzaken zijn.”

Er speelt sowieso een erfelijke factor mee volgens de dokter. “De werking van serotonine, een belangrijk stof in de hersenen die een rol heeft in ons stemmingsgevoel en maagwerking is deels erfelijk bepaald. Daardoor kunnen angstige en depressieve mensen sneller last van dyspepsie krijgen. Net zoals mensen die hinder hebben van het prikkelbare darmsyndroom. Maar bekijk altijd eerst de bijsluiter van je medicatie, de kans is groot dat het gewoon aan het medicijn ligt.” SEROTONINE

“Probeer eerst te achterhalen wat je maag niet verdraagt. Eet niet te veel en let op met koud, warm, pikant en zuur voedsel. Vermijd ook nicotine, dat stimuleert de werking van het maagzuur. Bij ernstige klachten laat je best een maagonderzoek doen. Daarna begint de zoektocht naar een evenwicht tussen medicatie die het zuur remt en die de maaglediging bevordert. Accupunctuur en karwijolie met pepermuntolie hebben ook al hun werking bewezen.”

WIL JE MEER WETEN OVER INDIGESTIE? Op www.cm.be vind je heel wat interessante informatie over gezond vermageren en bewegen.

29/10/13 12:42

38

EEN POTJE JANKEN

EEN POTJE JANKEN

39

WAAROM HUILEN WE EIGENLIJK?

Waarom huilen mensen?

WELKOM IN HET TRANENDAL We zien het niet graag: andere mensen die een potje staan te janken. Ofwel vinden we ze grote aanstellers, ofwel voelen we zodanig mee bij het zien van al dat verdriet dat we zelf menig traantje moeten wegpinken. Maar waarom huilen we eigenlijk? TEKST: Willem-Jan van Ekert, FOTOGRAFIE: Corbis

I

edereen kan het zich ongetwijfeld nog herinneren: Amerikaans president Obama laat zijn tranen de vrije loop na de zoveelste zinloze moordpartij op een lagere school. Wie daar ongevoelig voor bleef, heeft geen greintje empathie in het lijf. En was waarschijnlijk een van de vele analisten die het openlijk huilen van een politicus een teken van zwakte vinden. Daar gaan we weer: mannen mogen niet huilen, van vrouwen wordt het blijkbaar verwacht. Of hebben we het mis? Ad Vingerhoets is professor klinische psychologie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schreef het boek Tranen. Waarom mensen huilen. “Je zou denken dat een zo alledaags fenomeen als huilen al lang en breed onderzocht was. Niet dus. En mocht mij iemand 25 jaar geleden niet


gevraagd hebben ‘Geloof jij nu echt dat huilen gezond is?’, dan was ik waarschijnlijk niet eens aan de studie begonnen. Die vraag intrigeerde me zodanig dat ik me in de materie ging verdiepen.” Akoestische navelstreng Huilen is een van de eerste expressies die we tonen: we komen bijna allemaal al wenend ter wereld. “Dat is de primaire functie van het huilen: de baby die in al zijn hulpeloosheid om aandacht vraagt. Het is de roep om voeding, om bescherming en vooral om de fysieke nabijheid en warmte van de moeder. Dat idee het uitlokken van troost en het creëren van een onderlinge band blijft het verdere leven een rol spelen. Mijn idee is dat huilen evolutionair gezien erg ➤

29/10/13 12:39

40

➤

EEN POTJE JANKEN

41

belangrijk is: het kan letterlijk levens redden. Het garandeert de nabijheid van de moeder. Ze noemen dat met een mooie uitdrukking de akoestische navelstreng. Huilen is dus efficiënt gedrag. De keerzijde is dat het ook de aandacht trekt van eventuele belagers, in het dierenrijk en vroeger ook bij de mens niet onbelangrijk. Het is dus nuttig om dat gedrag zo snel mogelijk weer kwijt te raken. Van zodra we wat ouder worden, volstaan daarom

visuele signalen, zoals tranen. Tranen zijn in die zin de lightversie van huilen.” Andere strategie Tijdens de eerste levensdagen huilen we dus vooral om onze basisbehoeften vervuld te zien worden. Maar blijkbaar veranderen baby’s na 10 maanden van strategie. Dan vragen ze om een ander soort aandacht en beginnen ze de kunst van de manipulatie te ontdekken. “Ja, kleine kinderen beginnen al

gauw te beseffen dat je door te huilen dingen kunt verkrijgen. Dat heeft ook te maken met het feit dat volwassenen huilgedrag niet altijd op prijsstellen. We willen het in de kiem smoren in de hoop ervan af te zijn. Maar huilen heeft ook een meer positieve functie: het bevordert de binding en betrokkenheid. Empathie komt pas op latere leeftijd om de hoek kijken: daarbij huilen mensen om wat de omgeving overkomt: rampen, verlies, relatiebreuken …

5 TRIESTIGE VRAGEN Kunnen dieren huilen? “Alle zoogdieren huilen”, beweert professor Vingerhoets. “Ik maak dan wel een onderscheid tussen emotioneel huilen en tranen laten. Wanneer je de jonkies bij een moeder hond weghaalt, beginnen ze te piepen. Dat is huilen, maar dan zonder tranen. De mens huilt in het begin ook enkel met geluid, de tranen komen pas na enkele weken of maanden.” Kunnen we huilen van de pret? “Ik vermoed dat er tranen vrijkomen door de fysieke druk die we als gevolg van het lachen op onze traanklieren uitoefenen. Dat effect krijg


je ook bij geeuwen en overgeven.” Welke soorten tranen zijn er? Er zijn drie soorten: het basisvocht dat altijd in je ogen aanwezig is en dat ervoor zorgt dat je ogen niet uitdrogen. Ze bieden zo bescherming, ze voeden het oog, en bevorderen het herstel indien er een wondje is. De gemid-

delde mens produceert er zo’n 150 tot 300 ml van per dag. De tweede soort is de reflextraan die het oog moet beschermen tegen irritatie van buitenaf, zoals bij rook, het pellen van uien of bij sterke wind. En dan zijn er de emotionele tranen waarbij de hersenen verdriet signaleren en hormonen vrijmaken die de traan-

klieren aanzetten tot productie. Professor Vingerhoets: “Als psycholoog maak ik bij die laatste categorie een onderscheid in emotionele pijntranen, empathische pijntranen, maatschappelijke pijntranen, en sentimentele of morele tranen (waarbij je huilt om positieve zaken zoals altruïsme, zelfopoffering, overwinning, etc).”

In werkelijkheid laten krokodillen veel tranen, vooral de zoutwatervariant om het zout uit de ogen te spoelen. Vandaar de uitdrukking krokodillentranen.

Wat zijn krokodillentranen? We gebruiken de uitdrukking om aan te geven dat huilen (of verdriet) geveinsd wordt. In werkelijkheid laten krokodillen veel tranen, vooral de zoutwatervariant om het zout uit de ogen te spoelen. Waarom huilen we als we uien pellen? Uien behoren, net als hun familieleden look, bieslook en prei, tot de Allium soort (waar de benaming ajuin vandaan komt). Deze planten nemen sulfaat op uit de bodem en produceren sulfoxides. En dat zijn nu net de tearjerkers bij het uienschillen. Je ogen produceren dus tranen uit bescherming.

en ook om positieve dingen, bij een weerzien, een huwelijk, geboorte …” Hallo, wij zijn hormonen Volgens een recente Britse studie huilen vrouwen gemiddeld zo’n 64 keer per jaar en mannen ‘slechts’ 17 keer. Met het ouder worden lijkt dat te veranderen: mannen huilen vaker en worden minder snel kwaad terwijl bij vrouwen eerder het omgekeerde gebeurt. Het zou te wijten zijn aan de verlagingen in testosterongehalte bij de man en het oestrogeengehalte bij de vrouw.

“Huilen verschilt ook van cultuur tot cultuur. Zo is er een indianenstam waar overvloedig gehuild wordt als welkomstritueel. Ik heb met mijn team onderzoek gedaan in 37 landen en we merkten dat 70-75 % van al het huilgedrag plaatsvindt in besloten kring, in thuissituaties. Wat het verschil in culturen blootlegt is het wenen in publiek, bij herdenkingen bijvoorbeeld. In het zuiden van Europa is het heel normaal dat zowel mannen als vrouwen de tranen rijkelijk laten vloeien. Hier, in het noorden, proberen we dat soort emoties eerder te onderdrukken.”

BEKENDE BLEITERS

KEVIN VAN HOOVELS kwam ten val net voor de finish en barstte in tranen uit.

PATRICK JANSSENS huilde uit op de troostende schouder van Gene Bervoets.

BARACK OBAMA houtdt het niet altijd droog.

VOLGENS EEN RECENTE BRITSE STUDIE HUILEN VROUWEN GEMIDDELD ZO’N 64 KEER PER JAAR EN MANNEN ‘SLECHTS’ 17 KEER.

Is het nu gezond? We zijn benieuwd naar het antwoord op de vraag die professor Vingerhoets 25 jaar geleden gesteld werd: is huilen nu echt gezond? “Sommige wetenschappers beweren van wel: het zou opluchten en de stress verlagen. Een groot aantal psychologen is ervan overtuigd dat emoties inhouden ongezond zou zijn op lange termijn. Dat kan. Maar gek genoeg zijn er veel ziektebeelden waarvan veelvuldig huilen juist een gevolg is, zoals bij langdurige depressies. Dat het zou opluchten gaat dus niet altijd op. Alleen wanneer je de situatie erdoor kan manipuleren, dus als je erdoor getroost zal worden dan lucht het wel op.” ●

Pub Massembre

29/10/13 12:39

GESPOT

42

43

MIJN GEDACHT

ALS GE NIET WEET WAAROM GE WEENT, STOP DAN!

WIN

QUOTE

We gaan er even uit voor een menopauze, tot zo meteen!

Stany Crets, acteur

Xander De Rycke over Libelle TV

PIPA VINDT EEN WEG Pipa kan niet bij zijn mama hond wonen. Hij vindt een plekje bij de grote berenfamilie. Daar is het vreemd, alles is anders, maar Pipa houdt stand: hij slurpt gretig van het lekkere eten en gaat met de berenfamilie mee op stap. Toch blijft hij zijn mama missen … Dit voorleesboek is er voor kinderen die niet opgroeien in hun gezin van oorsprong. Ze hebben vaak een lange en moeizame weg af

I

te leggen om te kunnen wennen aan hun nieuwe thuissituatie. WIN! çava? geeft 3 exemplaren weg van dit boek. Wil je kans maken op een exemplaar? Stuur dan voor 15 december 2013 een mailtje met daarin je naam en adres naar [email protected]. De winnaars worden schriftelijk verwittigd. Pipa vindt een weg, L. Ledegen & L. Jacobs, 26 pag. ISBN: 9789044130744, Garant Uitgevers nv

STUDEREN

WERELDKAMPIOENSCHAP AFLEIDING De Wereldbeker voetbal zal voor een pak meer gebuisde studenten zorgen volgend jaar. Dat blijkt uit een onderzoek van Alain Verschoren, rector van de Universiteit Antwerpen. Om de vier jaar blijken de slaagcijfers in eerste zit 9 % lager te liggen dan andere jaren, vooral bij jongens. En dat telkens in het jaar waarin het WK Voetbal wordt georganiseerd. De rector liet al weten dat er niet milder zal gecorrigeerd worden. Het tijdstip van een examen verleggen kan wel, want daar hebben studenten sowieso een zegje in.

AAN TAFEL IN DE LAGERE SCHOOL Het educatieve project ‘Aan tafel!’ van CM is een handig instrument om kinderen en de ganse schoolomgeving aan te zetten tot een gezonde levensstijl. Lekkere en gezonde voeding en enkele speelse bewegingsactiviteiten staan hierin centraal.

Een greep uit het aanbod: • Een didactische map met uitgewerkte lessuggesties voor het eerste tot en met het vierde leerjaar (1 gratis exemplaar voor elke lagere school). • Een affiche van de actieve voedingsdriehoek. • Folders over gezonde voeding met basisinformatie voor ouders. • Sponsoring met een leuke brooddoos voor elke leerling van één leerjaar naar keuze bij de organisatie van een gezond ontbijt.

➝ Vragen? Contacteer Machteld Mortelmans 03 470 21 50 of [email protected].


© VTM

VERS VAN DE PERS

commando. Er komen wel eens scènes op het pad van een acteur die om tranen vragen. Ik heb het zelden goed gekund. Ik wist niet waar ik het vandaan moest halen. Moest ik dan denken aan een dood hondje of een overleden naaste om tranen op te roepen? Terwijl er een hele filmploeg gezellig staat te wachten tot AAN HET WOORD je je persoonlijkste verdriet even door STANY CRETS de mangel haalt? Nope. Nooit gekund. JE KENT HEM ALS ... Tot een drietal jaren geleden. Op de set ACTEUR IN ONDER MEER DE COMEDY-REEKS van de film 'Groenten uit Balen' had ‘RAF EN RONNY SHOW’. ik een zeer emotionele vader-dochter MAAR OOK ALS AUTEUR EN REGISSEUR scène met actrice Evelien Bosmans en VAN THEATERSTUKKEN. het mirakel gebeurde. Take na take lukte het me plots om tranen te voorschijn te Mensen hebben de neiging hun tranen te halen. Niet om een dood hondje, maar verstoppen terwijl de gulle lach voortdurend omdat ik stond te acteren met iemand die die tranen klinkt over pleinen en straten. Schamen we ons voor tranen voor mij te voorschijn haalde. Het wonder van perfect en verdriet? Waarschijnlijk wel. Een lach wil je graag delen, samenspelen dus. In de ogen kijken van een actrice en tranen zijn persoonlijk. Ik ben zelf een selectieve 'huiler'. 't alleen nog het personage zien. Niet spelen dus, maar Is te zeggen: een periodieke huiler. Er zijn fases in mijn le'zijn'. ven die meer tranen genereren dan andere of misschien laat ik ze meer toe, dat kan ook. Toen ik een kind was huilde ik Ik heb het recent nog zien gebeuren. Actrices die in een naar het schijnt veel. Vaak was de reactie van mijn moeder: vingerknip tranen kunnen laten vloeien. Ik speel mo“Als ge niet weet waarom ge weent, stop dan!” menteel mee in de reeks 'Amateurs' en zie telkens weer Mieke de Groote, Els Dottermans en dezelfde Evelien Maar ik wist wel waarom ik weende. Ik denk dat we meestal Bosmans vanuit het niets naar tranen gaan. Ik kijk wenen om 'niet begrijpen' of 'niet begrepen worden'. Angst, ernaar in bewondering, maar snap het mysterie niet. Is verdriet, woede ... al de emoties die ervoor zorgen dat er wel het enkel het feit dat het geweldige actrices zijn? Is het eens een traan kan vloeien, komen vaak voort uit situaties omdat ze slinkse truukjes gebruiken? Hebben ze zoveel waarin we niet begrepen worden of zelf iets niet begrijpen. leed om aan te denken en op te roepen? Ik durf het zelfs Onmacht dus. Daarom weende ik vaak als klein kind en niet te vragen. Het complexe mysterie van de traan dus. daarom snap ik nu waarom mijn kinderen wel eens huilen. In het echte leven en voor de camera even ongrijpbaar. Onmacht. Situaties niet vatten, problemen niet aankunnen, de wereld niet of nog niet begrijpen. Huilen is een complex iets. Soms wil een mens huilen, maar komen de tranen niet en soms wil je absoluut niet huilen en stromen ze in beken van je wangen. Oncontroleerbaar. En dan heb je nog een HEB JIJ EEN GEDACHT OVER DIT GEDACHT? probleem dat toevallig samen hangt met mijn vak. Huilen op Op facebook.com/magazinecava kan je je mening delen! edere Vlaming die een zekere leeftijdsgrens heeft bereikt kent ongetwijfeld het betaalbare en in elke zichzelf respecterende oma-woonkamer aanwezige equivalent van de Mona Lisa. Ik heb het over het mysterieuze portret van het wenende zigeunerjongetje. Waarom lacht de Mona Lisa? Niemand weet het. Waarom weent het jongetje? Eveneens geen sluitend antwoord. Los van de kitchkunst discussie blijft het een geheim voor de toeschouwer. En zo blijven in het werkelijke leven vele tranen een geheim voor zij die ze zien vloeien.

29/10/13 12:39

44

IN HET VOETSPOOR VAN

45

GEJAAGD DOOR DE TIJD

 07u25 Ik werp nog even een blik op de agenda van Kimberly. Vandaag heeft ze 6 lesuren van 50 minuten voor de boeg, verdeeld over 4 verschillende klassen. Tussendoor heeft ze 1 lesuur vrij en uiteraard ook nog een middagpauze, al zal ze er vandaag weinig van kunnen genieten.

 06u55 Ik heb om 6u55 afgesproken met Kimberly in het station van Gent Sint-Pieters. Om op tijd in Halle te zijn, moet Kimberly al om 5u45 uit de veren. Gelukkig krijgt ze op de trein het gezelschap van enkele collega’s zodat ze wat kan kletsen. Het gesprek gaat van een dominante kat naar de beste manier om een vispannetje te bereiden. Maar het is niet allemaal ontspanning, er worden ook toetsen verbeterd tijdens de treinrit.

Een dag in het spoor van een leerkracht Kimberly

 08u07

‘Leerkrachten hebben veel te veel vakantie!’ hoor je regelmatig. ‘Ja maar, we hebben dat echt nodig om lessen voor te bereiden en om te bekomen van het werk’ is vaak het antwoord daarop. ‘Is het beroep van leerkracht dan zo zwaar?’, vroeg ik mij af. En dus liep ik een dag mee in het spoor van Kimberly. Ze is 28, woont in Sint-Amandsberg en geeft al vier jaar les waarvan het tweede opeenvolgende schooljaar in het Heilig-Hart College in Halle. Haar vakken zijn Frans, geschiedenis en aardrijkskunde. TEKST & FOTOGRAFIE:


Peter Slabbynck

Het eerste wat Kimberly zegt als ze in Halle uit de trein stapt: ‘Nog 25 minuten en de bel gaat.’ Die tijdsdruk zal vandaag de rode draad vormen. In de school zijn er dan ook overal klokken te zien. Onderaan de klok in de leraarskamer is een scherm met info voor leerkrachten die een vervanging moeten doen die dag. Terwijl Kimberly snel nog wat kopieën neemt, vraagt iemand mij wie ik kom vervangen.

 08u30 Kimberly begint aan haar eerste les. Die brengt ons naar het oude Griekenland. Terwijl sommige leerlingen nog wat versuft voor zich uit staren, houdt Kimberly er meteen een goed tempo op na. 50 minuten is immers niet zo lang en vaak wordt er eerst nog even herhaald. Om de leerlingen bij de les te houden, stelt Kimberly vaak vragen. Als ze merkt dat naar het einde toe de aandacht wat verslapt, voegt ze wat humor toe. ➤

29/10/13 12:39

46

IN HET VOETSPOOR VAN 47  15u20 De laatste les van de dag is SA, wat staat voor Sociale Activiteiten. De leerlingen bekijken een fragment van Ben X. Intussen kijkt Kimberly de agenda’s na en gebruikt daarbij veelvuldig haar ‘like’ stempel. Daarna wordt er gepraat over pesten en autisme. Vervolgens kunnen de leerlingen aan hun eigen vlaggetje beginnen. De meesten moeten even op weg gezet worden bij deze opdracht.

 13u18  09u35 Kimberly heeft nu een uurtje vrij, maar echt vrij kan je dit niet noemen. Ook nu moet er voorbereid worden. De leerlingen van de klas waarvan ze titularis is, hebben geopperd dat hun lokaal er zo saai uitziet. Ze wil daar wat aan doen door de leerlingen vlaggetjes met hun portret te laten maken. Die wil ze ophangen achteraan in de klas. Ze geeft zelf alvast het goede voorbeeld.

 11u15 Kimberly staat nu voor haar eigen klas. Het zijn eerstejaars die duidelijk nog een kopje kleiner zijn dan de tweedejaars waar ze daarnet voor stond. Het duurt even voor ze echt aan de les Frans kan beginnen. Want als klastitularis moet ze allerhande praktische zaken regelen. Ze gaat onder meer rond met de klasfoto’s. De leerlingen kunnen kiezen tussen een normale en een gekke klasfoto.

De laatste twee uur staat ze opnieuw voor haar eigen klas. Aangezien ze deze leerlingen beter kent, kan ze iets meer op hun persoonlijkheid inspelen. Maar de waakzaamheid blijft. Het is een positieve klas. Dat is een geluk want in een klas die niet goed draait, kruipt veel meer energie voor de leerkracht. Tijdens deze les aardrijkskunde toont Kimberly onder meer aan de hand van een aardbeimannetje en een doosje hoe de aarde rond de zon draait. Alleen met moderne technologie in de klas red je het niet.

DE JOURNALIST

 16u50

 12u05 Alweer een les geschiedenis bij een andere klas, waarvoor Kimberly ook naar een ander gebouw moet. Deze TSO-klas bestaat enkel uit meisjes. Deze keer geen les over de oude Grieken maar over de verschillende tijdperken in de geschiedenis. Kimberly blijft geduldig met een leerlinge die telkens ongeduldig wil antwoorden. Op het einde van de les, neem ik zelf even plaats voor het schoolbord. Zo voelt het dus om leerkracht te zijn.

 12u50 Middagpauze en nu pas valt het mij in de volle leraarskamer op hoe sterk de dames in de meerderheid zijn. Vreemd want ook heel wat jongens volgen een leraarsopleiding. Lang kan Kimberly niet genieten van de pauze. Want ze heeft deze middag in een apart lokaal toezicht bij leerlingen die een toets moeten inhalen. Intussen eet ze verder haar boterhammen op en bereidt ze haar volgende les voor.


Een drukke maar geslaagde werkdag zit er op voor Kimberly. Ook nu is het racen tegen de klok want ze wil graag haar trein halen. Dus zorgen dat de leerlingen niet blijven rondhangen in de klas, nog even langs de leraarskamer en dan snel naar het station waar tal van collega’s al staan te wachten. Net als bij de heenreis, worden tijdens de terugreis toetsen verbeterd. Om 16u46 komt Kimberly in Gent aan. Een kwartier later is ze thuis maar ook dan wacht er nog verbeterwerk …

CONCLUSIE

Leerkracht iets voor mij? Ik vind het een mooie uitdaging om jongeren iets bij te brengen. In theorie wel te verstaan, want in de praktijk komt er heel veel bij kijken. Bovendien heb ik een hekel aan klokken waardoor ik moeilijk zou kunnen omgaan met de tijdsdruk. Mijn respect voor leerkrachten is na deze dag alleen maar gegroeid. Voor een jonge

leerkracht kan het jaren duren eer hij of zij een vaste plaats heeft in een school. Die onzekerheid knaagt en maakt dat nogal wat nieuwe leerkrachten na enige tijd afhaken. De job zelf is ook niet van de poes. Elke klas is anders en vraagt een ietwat eigen aanpak. En dan zijn er ook nog de vele voorbereidingen en de

talrijke verbeteringen. Voeg daarbij nog bijscholingen, klassenraden en andere vergaderingen en je kijkt al snel met andere ogen naar al die vrije dagen. Leerkrachten verdienen dus respect en, wat mij betreft, ook de vele vakantiedagen.

29/10/13 12:39

48

CM-Deals 1

WINTERSPORT IN SKIDÔME TERNEUZEN EN RUCPHEN JOUW VOORDEEL? ACTIE VOOR CM-LEDEN

Ben jij klaar voor de wintersport? Om te skiën of snowboarden hoef je niet naar de bergen, dat doe je indoor bij Skidôme. De indoor skipistes net over de Belgische grens staan bekend om hun uitstekende kwaliteit van de verse sneeuw. Skidôme biedt ultiem sneeuwplezier voor jong en oud, beginners en gevorderden. En dat 365 dagen per jaar! ACTIE VOOR CM-LEDEN 2e persoon gratis proefles skiën of snowboarden Als 1 persoon een proefles tegen normaal tarief betaalt of reserveert dan ontvangt de tweede persoon van het gezelschap de proefles gratis. Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen.

2e persoon gratis 2-uurpas skiën of snowboarden Als 1 persoon een 2-uurpas tegen normaal tarief betaalt dan ontvangt de tweede persoon van het gezelschap de 2-uurpas gratis. Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen. De CM-korting geldt: Maximum 3 personen per bon die een tweede persoon gratis meebrengen. Exclusief materiaal- en kledinghuur en borg. Enkel geldig in daltijden. Geldig t/m 31 maart 2014. Geldig in Skidôme Terneuzen en Skidôme Rucphen. Alle info op www.skidome.nl

KORTINGSBON Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa. Reserveren hoeft niet.

Kortingsbon enkel geldig met gele klever. Kleven doe je hier.

✃ cm23_ANT_STUREN.indd 48-49

€ 50 KORTIN G

2

49

3

OP REIS NAAR ZINAL, ZWITSERLAND JOUW VOORDEEL? GRATIS VOOR CM-LEDEN

Ben je zwanger? Dan kan je deze winter met Intersoc gratis naar Zinal in Zwitserland. Je verblijft er in het gerenoveerde Hôtel Les Diablons, op 1670 m hoogte, perfect mogelijk voor zwangere koppels. Je maakt er tijd voor elkaar en voor de eventuele broertjes of zusjes is er Nederlandstalige opvang voorzien. Op vakantie gaan met kinderen kan immers probleemloos bij Intersoc. Onze Belgische chef-kok bereidt elke dag lekkere,

Info + boeking Boek nu jouw babymoon-vakantie via www.intersoc.be of contacteer ons via 070 233 119. Alle informatie, prijzen en voorwaarden vind je op onze website.

JOUW VOORDEEL? € 50 KORTING VOOR ÇAVA-LEZERS Nog meer voordeel • Geen files! Veilig en snel naar uw bestemming! • Keuze uit comfortabele of voordelige (familie) coupés. • Ontbijt inbegrepen.

Alpen Expres Met de comfortabele Alpen Expres naar de sneeuw. Wij brengen u tot aan de deur van uw hotel!

Info + boeking Zie voor alle reisinformatie, prijzen en acties: www.skitrein.nl www.alpenexpres.nl

Opstapplaatsen in Utrecht, ’s-Hertogenbosch, Venlo en Keulen

Geef bij het reserveren de actie code CM-Cava door! ([email protected] of 0031 15 213 36 36)

Uw voordeel 50 euro korting voor çava?lezers, direct op factuur.

JOUW VOORDEEL? KORTING VOOR CM-LEDEN

zou zijn, door over daken te lopen of speelgoed in schouwen te mikken. En er is nog veel meer te zien, maar vooral veel speelgoed!

gezonde maaltijden en zelfs de meest bizarre voorkeuren gaat hij op aanvraag niet uit de weg. Ook medisch word je goed opgevangen, onze professionele medische service staat je snel bij.

MET DE TREIN OP WINTERSPORT

De Ski-Trein naar Oostenrijk De goedkoopste wintersport nachttrein naar Oostenrijk. Gezellig, veilig en voordelig + 1 dag extra skiën!

4

HET DEPOT VAN SINTERKLAAS

GRATIS OP REIS!

Wie weet, misschien kan je tijdens je bezoek al een glimp opvangen van je eigen Sinterklaasgeschenkje ...

Het is een goed bewaard geheim, maar Sinterklaas heeft al jaren zijn depot en werkruimte in het Speelgoedmuseum in Mechelen. Hier komen alle verlanglijstjes toe en worden alle geschenkjes klaargemaakt. Na jaren aandringen heeft Sinterklaas eindelijk zijn toestemming gegeven om de deuren van zijn prachtige opslagplaats open te stellen. Je kan een kijkje komen nemen hoe de Sint de pakjes laat klaarmaken en je kan zelfs proberen of jij zelf een goede Zwarte Piet

Waar? Speelgoedmuseum Mechelen, Nekkerspoelstraat 21, 2800 Mechelen Wanneer? Van 16 november tot en met 6 december, telkens van 10 tot 17 uur. (gesloten op maandag) Prijs kinderen 3-11 j.: € 6 (CM-leden 4,5 euro), volwassenen: € 8,50 (CM-leden € 6) Info: www.speelgoedmuseum.be [email protected] of 015 55 70 75

KORTINGSBON Enkel voor CM-leden. Knip deze bon uit en geef hem af aan de kassa van het speelgoedmuseum.

Kortingsbon enkel geldig met gele klever. Kleven doe je hier.

✃ 29/10/13 12:39

50

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE

51

Of we ongelukkig worden van sociale media? Niet per se. En ook niet echt gelukkiger. We moeten wel opletten voor checkstress en de roep om aandacht. Daar lijkt het in elk geval op als we de antwoorden van 2.409 mensen op onze çava?-enquête voorleggen aan specialiste Clo Willaerts. TEKST: Femke Coopmans FOTOGRAFIE: Studio Edelweiss

14 %

voelt een druk om dingen te delen en vindt dat stresserend.

OP FACEBOOK SCHIJNT ELKE DAG DE ZON cm23_ANT_STUREN.indd 50-51

➤

29/10/13 12:40

RESULTATEN SOCIAL MEDIA ENQUÊTE

het eind jaren ’90 nog exclusief voorbehouden was voor nerds op een donker kamertje achter een lelijke beige computer. Dat beeld zou een kwarteeuw later wel eens bijgesteld mogen worden. Alle mensen kunnen via sociale media makkelijk iemand op het spoor komen, iets over elkaar ontdekken en als ze dan beslissen om elkaar in het echt te zien, hebben ze al minstens één gespreksonderwerp.”

oe werd jij wakker deze ochtend? De smartphone die afliep? Je zag dat je een mailtje had, misschien ook een melding op Facebook en hebt rap even gekeken, zo wist je meteen ook wie vandaag jarig is. Clo Willaerts leerde vier jaar geleden tijdens een onderzoek dat een derde van de vrouwen rond de dertig haar dag zo begint. Het verbaast haar dan ook helemaal niet dat van de actievelingen op sociale mediaplatformen (7 op 10 van de respondenten) 43,8 % meerdere keren per dag en 32,9 % één of twee keer per dag naar zijn profiel surft. Facebook is veruit het populairste platform. 1.512 van de 2.409 respondenten heeft een account, 21,6 % heeft een LinkedInprofiel – dubbel zoveel als het landelijk gemiddelde – en daar net onder zit Twitter, dat al 17,7 % wist te overtuigen.”

H


Zoveel vrienden! 570 mensen hebben 1 tot 100 vrienden op Facebook, 340 tellen er 101 tot 200 en 220 hebben er 201 tot 300. “Ken je het getal van Dunbar? De theorie van professor Dunbar zegt dat het menselijk brein gemiddeld 180 vriendschapsbanden kan onderhouden. Niet meer. Gek genoeg zit het aantal vrienden op Facebook heel vaak rond dat getal.” Maar het aantal echte vrienden kunnen veel mensen toch op één hand tellen? “De invulling van het woord vrienden is door Facebook enorm verwaterd. Het gaat eigenlijk eerder om contacten.” Gamende oudere vrouwen Volgens de enquête spenderen jongere mensen iets meer tijd aan sociale media (39,9 % van de 15-25-jarigen meer dan een uur per dag) dan oudere (zo’n 20 % van de 36-55-jarigen), terwijl Clo Willaerts andere tendensen kent: “Normaal scoren oudere vrouwen erg hoog. Ze gamen, chatten en blijven hangen tot ze weten hoe het met iedereen gaat. Dat laatste is voor vrouwen heel belangrijk.”

Little Black Book Mensen zonder relatie brengen ook iets meer tijd door op sociale media: 64,9 % singles zitten een uur of langer te Facebooken en te Twitteren, tegenover 53 % van de mensen met een relatie. “Onderschat niet hoe belangrijk Facebook is in de dating scene”, weet Clo Willaerts. “Het is daar niet voor gebouwd, maar wordt er wel voor gebruikt. Je leert mensen kennen via duimpjes of commentaren bij vrienden of je denkt aan een date en kunt dan eerst even wat research doen.” Volgens onze enquête vond 15,9 % van de mannen al eens een lief dankzij sociale media, en 11 % van de vrouwen. “Het verrast mij dat die cijfers zo dicht bij elkaar liggen. Ik zie best veel mannen die Facebook zo’n beetje beschouwen als hun Little Black Book, als de markt die ze in het oog moeten houden en ze willen ook weten hoe goed ze daar nog in liggen.” De stap naar een ontmoeting in het echte leven is volgens Clo Willaerts veel kleiner dan velen lijken te denken. “Dat is een groot misverstand over het internet en dat komt, denk ik, doordat

Lekker socialer “Al dat gedoe over mensen die asociaal worden van sociale media klopt niet”, volgens Clo Willaerts is het precies omgekeerd. “Technologie verandert onze hersenen en ons gedrag niet, toch zeker niet zo snel. Maar mensen die vroeger nooit buitengekomen zouden zijn, vinden nu juist makkelijker mensen zoals zij. En of het percentage eenzame mensen op Facebook hoger is dan het gemiddelde percentage eenzamen op de wereld? Dat zal wel. Juist omdat dat een plaats is waar ze niet eenzaam hoeven te zijn. Het is heel laagdrempelig. Ze zitten tussen het volk zonder dat ze onwennig staan te sterven op één of andere receptie.” 5,2 % heeft het gevoel dat ze vrienden minder horen en zien sinds er sociale media zijn, 8 % ziet elkaar juist meer. Een tiende vindt wel dat ze nu meer contact hebben met vrienden, maar toch voornamelijk online en ruim een derde voegt daaraan toe dat ze nu contact heb-

ben met mensen die ze anders weinig horen. “Het nichtje dat ze al jaren niet meer gezien hebben, klasgenootjes van vroeger, ex-collega’s ... Sociale media maken het gemakkelijk om hen te volgen en om eventueel nog een keer af te spreken. Omgekeerd wordt Facebook ook wel eens omschreven als een platform waar je vrienden kunt verliezen doordat je ze leert kennen op een manier die je niet verwachtte.” Eén en ander past helemaal binnen de overkoepelende trend die de specialiste opmerkt: “Alles wat op het internet gebeurt, geraakt meer en meer vervlochten met ons echte leven. Wat we meemaken in het echte leven weerspiegelt zich voor een stuk op Facebook en dingen die op Facebook gebeuren, worden opgepikt in het echte leven. In goede en in slechte zin.” De vrolijkste, de sportiefste, de mooiste, de grootste, de snelste Ons geluk is ons gegund. Bijna de helft van onze ‘vrienden’ is blij als wij een leuke tijd hebben en dat ook delen. Een derde voelt daar helemaal niets bij en 13,9 % zegt toch een tikkeltje jaloers te zijn en wil zelf ook leuke dingen gaan doen. “Facebook is natuurlijk de wereld waar alleen maar het duimpje omhoog bestaat, dus dat kan mensen pushen om zich beter voor te stellen dan ze in het echte leven zijn. Tegelijk is het wel een platform waar je een echte naam moet gebruiken.”

53

42,7 % vindt ‘informatie delen’ de belangrijkste functie van sociale media. Vandaag ben je wat je deelt.

13,9 % zegt daardoor een tikkeltje jaloers te worden en wil zelf ook leuke dingen gaan doen.

Clo Willaerts: HET INTERNET IS EEN PUBLIEKE SCHANDPAAL GEWORDEN EN DAT VIND IK EEN HEEL KWALIJKE TREND. HET IS MIJN GROOTSTE VREES DAT MENSEN GAAN FILMEN EN FOTOGRAFEREN IN DE PLAATS VAN TE HELPEN ALS ER IETS GEBEURT.

Delen moet ‘Informatie met elkaar delen’ vindt 42,7 % de belangrijkste functie van sociale media, gevolgd door – vooral voor vrouwen (30,8 % tegenover 24 % van de mannen) – ‘kunnen volgen wat anderen doen’. Clo Willaerts: “Vandaag ben je wat je deelt. Zet die redenering verder en het gaat erop lijken dat als je stopt met delen je ook niet meer bestaat. Wanneer je je daardoor laat vangen, zorgen sociale media voor stress. Dan denk je: het is al half elf en ik heb nog niets gepost. Waarop je koortsig in het rond begint te kijken of je niet iets ➤

29/10/13 12:45

54

RESULTATEN ENQUÊTE

HOE GELUKKIG WORD JIJ VAN SOCIALE MEDIA?

5,1 % interessants kunt fotograferen, ... Dat maakt je heel gevoelig voor de aandachtscultuur. Het probleem is hetzelfde als met geld: het maakt tijdelijk gelukkig, maar het is nooit genoeg.” En checken moet ook 14,4 % voelt een druk om dingen te delen en vindt dat stresserend, maar voor 24,7 % komt de stress vooral van de hoeveelheid informatie die op ons afkomt en voor nog eens 23,7 % ligt het aan de constante drang om van alles op de hoogte te zijn. “Daar is een interessant boek over geschreven”, weet Clo Willaerts. “De stress komt van het flikkerende lichtje op je smartphone dat meldt dat er iets gebeurd is. Je ligt voortdurend op vinkeslag voor iets dat in je ooghoek zou kunnen gebeuren. Je bent nooit helemaal gerust, want er zou eens iemand iets over je gezegd moeten hebben. Noem het checkstress. Om me ervoor af te schermen heb ik een hoesje gekocht.” Dat is (niet) privé! 5,1 % heeft nog nooit stilgestaan bij privacy en sociale media. “Dat is geruststellend laag dan”, vindt Clo Willaerts. Ik ben wel blij dat er af en toe horrorverhalen in de pers komen over mensen die de privacyinstellingen niet goed doorhadden. De meeste platformen gaan ervan uit dat alles wat jij post ook publiek is. Je moet zelf maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het beperkt blijft tot een aantal mensen.” 46,1 % maakt

heeft nog nooit stilgestaan bij privacy en sociale media. “Dat is geruststellend laag dan”, vindt Clo Willaerts.

25 % is bezorgd en steekt er naar eigen zeggen te weinig tijd in.

zich wel eens zorgen, maar weet dat hij er alles aan doet om zichzelf te beschermen. Een kwart is bezorgd en steekt er naar eigen zeggen te weinig tijd in. De experte maakt zich dan weer zorgen om iets anders: “Wat als anderen jouw recht op privacy schenden? Wat als jij ‘toevallig’ op een foto staat die zij online zetten? Het feit dat wij voortdurend foto’s nemen met onze smartphones vind ik een grotere bedreiging voor de privacy dan sociale media op zich. Kijk naar een fenomeen als shaming: iemand ligt half bewusteloos in de goot en in de plaats van hun burgerlijke plicht te doen en te checken hoe het gaat met die mens, maken ze een foto, posten die en veroordelen die mens op die manier. Het internet is een publieke schandpaal geworden.” Een rondje defrienden of even pauzeren ... 80,2 % van wie onze enquête invulde, is van plan om te defrienden. Clo Willaerts: “Je krijgt

VIND ONS LEUK! Ben jij ook helemaal verslingerd aan social media? Dan vind je uiteraard ook de Facebook-pagina van çava? al leuk. Toch? Mocht dat nog niet zo zijn, surf er dan zeker eens naartoe. Je komt er als eerste te weten wat er reilt en zeilt binnen het www.facebook.com/magazinecava


dan geen melding van Facebook en we zien het ook zelden als dat nummertje vrienden daalt. Maar soms kom je het toch te weten en ik wou dat ik kon zeggen dat ik zoiets niet persoonlijk nam om gedefriend te zijn, maar ik doe het toch. Vreemd, niet? Je begint je af te vragen of je iets verkeerd gezegd hebt, gaat op een andere manier naar je updates kijken ... Dat is een soort stress waar vroeger eigenlijk alleen maar mensen met een publieke functie last van hadden en die nu deel wordt van mensen die het niet verwacht hadden en er ook niet op voorbereid zijn.” Aan de andere kant van de lijn zitten dan de mensen die uitgebreid aankondigen dat ze nog eens een rondje gaan defrienden. “En dan voelt iedereen die niet gedefriend wordt zich bevestigd in de dikke vriendschap”, knikt Clo Willaerts. “Ook weer: aandachtscultuur. Als je dat wil doen, dan hoef je het niet te zeggen. Kondig je het wel aan, dan betekent dat dat je honger hebt naar duimpjes.” ... als je nog zonder kunt. Als ik een dag geen sociale media kan kijken ... dan vindt 15,3 % dat vervelend, voor 13 % voelt het als een verademing en 71,1 % maakt er geen punt van. Je ziet het vooral op reis volgens Clo Willaerts: “Je hebt er die van het feit dat ze een tijdje in het buitenland zitten gebruik maken om even van de stress af te zijn. Anderzijds zijn er ook best veel mensen die hun bestemming en hotel kiezen op basis van wifi, want dan kunnen ze die typische foto’s van twee blote voeten aan het strand delen met het thuisfront. Heel onverstandig trouwens, want dan weet iedereen met slechte bedoelingen dat je niet thuis bent.” ●

DOE ME E!

OPROEP ENQUÊTE VOND JE DIT INTERESSANT? DOE DAN MEE AAN DE NIEUWE ENQUÊTE EN LEES HET RESULTAAT IN DE VOLGENDE ÇAVA!

➤

WIN EE CADEAU N BON VOOR OXFAM

HOE SOLIDAIR BEN JIJ? Besparingen en ontslagen scherpen de crisissfeer aan. Stort jij elk jaar een gulle bijdrage aan het goede doel? Of spaar je dat geld liever voor een reisje? Maak je tijdens het weekend wat tijd vrij voor vrijwilligerswerk of kies je eerder voor een luie zondag? Vindt de Vlaming solidariteit wel nog belangrijk? Laat het ons weten door mee te doen aan onze solidariteitsenquête en wie weet win jij wel Oxfam cadeaubonnen t.w.v. ¤100. Je kan hem inruilen in alle Oxfam-Wereldwinkels, Magasins du Monde en in de tweedehandswinkels van Oxfam Solidariteit. Deelnemen kan tot 2 januari 2014 op www.cava-enquete.be

29/10/13 12:40

CM

AGENDA

57

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

BABY & KIND

BABY & KIND

VERSLAVING

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

INFOAVOND PAS ZWANGER

WORKSHOPS BABYMASSAGE

CURSUS: STOPPEN MET ROKEN EN ... VOLHOUDEN

CURSUS WERKEN AAN JOUW ASSERTIVITEIT

CURSUS SOFROLOGIE

Een afwisselende avond boordevol informatie en weetjes voor aanstaande ouders tijdens de eerste weken van de zwangerschap. Veerle Decorte is vroedvrouw en geeft informatie over wat er in je lichaam gebeurt nu je zwanger bent. Negen maanden zwanger, wat is nu belangrijk? Een medewerker van het ziekenfonds legt uit welke administratie je best in orde brengt. Deze avond wordt georganiseerd in samenwerking met het Expertisecentrum Kraamzorg De Kraamvogel vzw.

Het best ontwikkelde zintuig van jonge baby’s is de huid. Elke baby heeft lichamelijk contact nodig. Met lichaamsmassage kun je je baby koesteren en knuffelen. Het creëert een warme band voor het leven en stimuleert de lichamelijke en emotionele ontwikkeling van je kindje. Voor baby’s tussen 6 weken en 6 maanden oud.

PRAKTISCH PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – Gezondheidsbib, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen. Dinsdag 10 december 2013 van 19.30 tot 22 uur. Prijs • €6 • CM-leden: € 3 Vooraf inschrijven rijven www.cm.be/agenda agenda g of 03 470 21 53


Waar en wanneer Je kunt deze workshop volgen in Antwerpen, Aartselaar, Berchem, Boom, Brecht, Kalmthout, Schilde, Schoten, Stabroek, Zwijndrecht. Kijk op www.cm.be/agenda voor data en adressen of bel 03 470 21 50. Prijs • € 10 1 • Is jje baby lid van CM? Dan is de sessie gratis! Da Vooraf inschrijven Voo naam van je baby Op n www.cm.be/agenda www of 03 470 21 50

De cursus bestaat uit één voorafgaand individueel gesprek met de tabakoloog en 8 groepssessies van telkens 2 uur. De begeleiding is in handen van Daniëlle Joris, een erkend tabakologe. Daarnaast geeft een longarts informatie over de voordelen van het stoppen met roken op korte en lange termijn; een diëtiste vertelt over hoe je je gewicht onder controle kunt houden en een ex-roker motiveert en geeft nuttige tips. Je bepaalt zelf je eigen stopdag tussen 27 februari en 6 maart 2014. Je leert je hierop voorbereiden. Omgaan met moeilijke momenten, stress, ondermijnende gedachten … dit alles komt aan bod. Omdat je eigen ervaringen kan delen met andere ‘stoppers’ blijf je gemotiveerd om het vol te houden.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – zaal Wapper, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen 13-20-27 februari, 6-10-13-27 maart en 24 april 2014, telkens van 20 tot 22 uur. Voorafgaand maken wij een afspraak voor je voor een individueel gesprek bij de tabakologe dat best plaatsvindt veertien dagen voor aanvang van de groepssessies. Prijs • eenmalig cursusgeld: € 60/CM-leden: € 20 • € 30 rechtstreeks te betalen aan de tabakologe voor het voorafgaand gesprek: volledig terugbetaald door jouw ziekenfonds! • € 20 voor elke groepssessie rechtstreeks te betalen aan de tabakologe: volledig terugbetaald door jouw ziekenfonds! Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 53

Hier leer je een aantal basisinzichten en - vaardigheden om je meer assertief op te stellen. Het is een cursus, geen groepstherapie! Omdat je een vaardigheid alleen maar ‘al doende’ kunt leren, besteden we veel aandacht aan ‘oefenen'. Onder de vorm van ‘huiswerk’ kan je jouw nieuwe vaardigheden in het dagelijks leven uitproberen.

OPVOEDING

INFOAVOND OMGAAN MET PUBERS Een spurt (met hindernissen) naar volwassenheid. Volwassen worden doe je niet in één twee drie. Opgroeiende tieners hebben heel wat nieuwe interesses en zijn op zoek naar hun nieuwe ik. Ze hebben duidelijk een eigen mening en gaan ervoor. Ouders maken zich soms zorgen, willen graag helpen, maar mogen zich vooral niet moeien. Hoe ga je daar nu mee om? Deze infoavond is een must voor ouders, grootouders, leerkrachten, opvoeders en iedereen die op de één of andere manier zorg draagt voor deze groep jongeren.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Maandag 17 februari 2014 19.30 tot 22 uur. Gastspreker Maurits Wysmans, opleidingshoofd Sociale Readaptatiewetenschappen KHLeuven en deskundige in gedrags- en opvoedingsproblemen. Prijs • €6 • CM-leden: € 3 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 53

Voor wie? Alle volwassenen met ‘lichte’ angst- of verlegenheidsklachten. Het is wel belangrijk dat er geen andere psychische problemen acuut op de voorgrond staan.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Woensdag: 5, 12, 19 en 26 februari, 12 en 26 maart, 2 en 23 april 2014, telkens van 19 tot 21.30 uur. Lesgever Bruno Vossen, psycholoog Prijs • € 260 • CM-leden: € 130 Leden met verhoogde tegemoetkoming • Omnio: € 65 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 51

Sofrologie is een trainingsmethode ter preventie van stressklachten. De eenvoudige oefeningen gebeuren zittend en rechtstaand. Bij de cursus krijg je als achtergrondinfo het boek ‘Stap voor stap bewuster met sofrologie’.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Donderdag: 16, 23 en 30 januari, 6 en 13 februari 2014, telkens van 19.30 tot 21 uur. Lesgever Pascale Crauwels, sofrologe en auteur van het cursusboek. Prijs • € 140 • CM-leden: € 70 • Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: € 35 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 50

29/10/13 12:52

CM 58

XXX

XXX

AGENDA

59


GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

CURSUS TALENTEN SMAKEN NAAR GELUK

TAJI QIGONG VERVOLGREEKS

INFOAVOND COMMUNICATIE MET EFFECT

WORKSHOPS MINDFULNESS VOLWASSENEN

Tijdens deze reeks van 8 sessies in kleine groep, krijg je handvatten aangereikt om je bewust te worden van je talenten. Je vindt wegen om negatieve patronen te doorbreken, want leven vanuit je talenten smaakt naar meer! Deze cursus loopt in samenwerking met PRH – Persoonlijkheid en Relaties. PRH is door de Vlaamse overheid erkend als specialist in persoonlijke groei en ontwikkeling. Er wordt gewerkt met een 40 jaar lang beproefde methode. Je krijgt inzichten aangeboden, wordt zelf aan het werk gezet en leert van anderen hun ervaring.

Heb je al een beginnersreeks Taiji Qigong gevolgd? Heb je al ervaring met Taiji Qigong? Dan kun je inschrijven voor deze vervolgreeksen.

PRAKTISCH

GOED IN JE VEL

WORKSHOP AROMATHERAPIE IN DE WINTER

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – zaal Wapper, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Telkens op maandag, van 19 tot 21.30 uur: 27 januari, 3-10-24 februari, 10-17-24-31 maart 2014 Begeleider Erika De Crom Prijs • € 260 • CM-leden: € 130 • Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: € 65 Elke deelnemer krijgt een persoonlijk werkboek. Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 53


Tijdens de winter wordt alles stil in de natuur. De energie trekt zich terug tot in de diepste kiem en laadt zich daar langzaam op. We verzorgen in dit koude seizoen best ook onze eigen batterijen. Onze nieren bepalen onze vitaliteit en levenskracht. Enkele oliën kunnen hierbij helpen en voeren warmte aan. De workshop wil vooral preventief voor eigen ‘wel-zijn’ zorgen. Aromatherapie kan geen medische behandeling vervangen, maar heeft zijn nut als aanvullende zorg.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Maandag 20 januari 2014 Dagworkshop: 14 tot 17 uur avondworkshop: 19 tot 22 uur Gastspreker Veerle Waterschoot, een zeer ervaren aromatherapeute. Ze leidt je met de nodige voorzichtigheid in deze wereld in. Prijs • € 24 • CM-leden: € 12/Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: € 6 Vooraf inschrijven: www.cm.be/agenda of 03 470 21 53

Waar en wanneer Auxilia – Gezondheidsbib CM, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Reeks van 10 sessies telkens op vrijdagnamiddag: 24-31 januari, 7-14-21-28 februari, 14-21-28 maart en 4 april 2014 Keuze: ofwel van 13.30 tot 14.30 uur/ ofwel van 14.45 tot 15.45 uur Lesgever Els Muys, Taiji school ‘De Lotusbloem’, centrum voor relaxatie en beweging Prijs • € 120 • CM-leden: € 60 • Leden met verhoogde tegemoetkoming/ Omnio: € 30 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 51

Communicatie is één van de basiselementen om met anderen te kunnen samenleven. Soms loopt communicatie minder vlot dan we zouden willen en zo ontstaan er misverstanden. Achteraf bekeken hebben we spijt dat we onze mening niet beter naar voren brachten of we beseffen dat we beter hadden geluisterd. Tijdens deze infosessie krijg je meer zicht op het communicatieproces en de hindernissen die effectieve communicatie belemmeren.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – auditorium, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Dinsdag 28 januari 2014 van 19.30 tot 22 uur Gastspreker Erna Claes, doctor in de psychologie Prijs • € 6 • CM-leden: € 3 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 51

In deze uitgebreide ‘proefsessies’ kun je kennismaken met de methode van mindfulnesstraining. Zo kom je te weten of deze aanpak iets voor jou is, in dit moment van je leven. Een combinatie van theorie, praktische oefeningen en ruimte voor vragen.

PRAKTISCH Waar en wanneer Stresskliniek ZNA, campus St-Elisabeth, Leopoldstraat 26,

2000 Antwerpen Dinsdag 25 maart van 19 tot 22 uur of woensdag 26 maart 2014 van 9 tot 12 uur Trainer dokter Edel Maex, psychiater, zenboeddhist en trainer in Mindfulness Based Stress Reduction. Prijs • 28 euro • CM-leden: € 14 Leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: € 7 • Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 51

Pub Deman

29/10/13 12:40

XXX

CM 60 XXX

AGENDA

61


GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

LOTGENOTENCONTACT

WORKSHOP MINDFULNESS JONGEREN 12-18 JAAR

CURSUS ‘OMGAAN MET CVS’

CURSUS ‘EUTONIE VOOR BEGINNERS’

GESPREKSGROEP DE CARROUSEL

Mindfulness is een bewustzijnstraining waarin je zelf leert invloed te hebben op wat je denkt, hoe je je voelt en hoe je reageert. Dit doen we met behulp van aandachtsoefeningen. De workshop richt zich naar jongeren die willen leren omgaan met piekeren, onrust en stress, depressieve gevoelens, concentratiestoornissen,... Wil je als ouder ook meer info over de werkwijze en bedoeling van deze workshop voor je kind? Dan ben je een halfuurtje voor de aanvang welkom.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – zaal Opsinjoorke, Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Maandag 27 januari 2014 18.30-19 uur: extra info voor ouders 19-20.30 uur: workshop voor de jongeren Trainer Jen Bertels, psychologe verbonden aan de Stresskliniek van ZNA Prijs • € 10 • CM-leden: € 5 • Leden met verhoogde tegemoetkoming/Omnio: € 2,50 Vooraf inschrijven www.cm.be/agenda of 03 470 21 51


Voor mensen met een chronische ziekte of aandoening jonger dan 65 jaar. Het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) is een ziekte die nog te weinig (h)erkend wordt. Met deze cursus belichten we enkele aspecten die van belang zijn, als leidraad om je leven met CVS iets lichter te maken. In de eerste twee sessies hebben we het over de oorzaken en gevolgen, symptomen, de diagnose en mogelijke behandelingen. In de volgende sessies over ‘omgaan met onbegrip’, eutonie (als een manier om met spanning om te gaan), goede voeding en een sessie rond ‘kinesitherapie’. De cursus verloopt op een

aangepast ritme, met voldoende pauzes tussendoor. Het lotgenotencontact is een grote meerwaarde.

PRAKTISCH Waar en wanneer TPC, Groenenborgerlaan 149, 2610 Wilrijk. Dinsdag 21, 28 januari, 4, 11, 18 en 25 februari 2014, telkens van 13.30 tot 16.30 uur. Prijs • € 126 basisprijs, • € 42 euro CM-ledenprijs, • € 21 voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Vooraf inschrijven [email protected] of 03 221 95 70

Voor mensen met een chronische ziekte of aandoening jonger dan 65 jaar. ‘Eutonie’ betekent letterlijk ‘in de juiste harmonische spanning komen’. Eutonie oefeningen ondersteunen het genezend vermogen van je eigen lichaam. Er wordt met eenvoudige lichaamsoefeningen gewerkt waarbij je aandachtig waarneemt wat er binnenin je ‘beweegt’. Doorheen oefeningen op een stoel (zitten) of op eutoniematten (liggen) word je je meer bewust van lichamelijke spanningen en verkrampingen. Langzaamaan word je vrijer van deze klachten. Je ontwikkelt een stilte in jezelf, een vorm van ontspanning. PRAKTISCH Waar en wanneer TPC, Groenenborgerlaan 149, 2610 Wilrijk. Maandagen 24 februari, 10, 17, 24, 31 maart 2014, telkens van 13.30 tot 16.30 uur Prijs • € 105 euro basisprijs, • € 35 CM-ledenprijs, • € 17,50 voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Vooraf inschrijven [email protected] of 03 221 95 70

Voor mensen met een chronische ziekte of aandoening jonger dan 65 jaar. Het is geen cursus, maar een moment waar lotgenoten elkaar ontmoeten en ervaringen uitwisselen. Je verhaal kwijt kunnen, doet deugd.

PRAKTISCH Waar en wanneer Auxilia – Sint-Jacobsmarkt 49-51, 2000 Antwerpen Donderdag 13, 20 en 27 maart, 3 en 24 april, 8 en 15 mei 2014, telkens van 14 tot 16 uur. Prijs De deelname is gratis. Vooraf inschrijven 03 221 96 65 (maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 10 uur) of [email protected]

FRIS IN JE HOOFD

CURSUS ‘ONTDEKKEN WIE JE ECHT BENT’ Voor mensen met een chronische ziekte of aandoening jonger dan 65 jaar. Verlang jij er ook naar om gewoon meer jezelf te zijn? Mogen, kunnen en durven zijn zoals je bent? Tegenover partner, kinderen, collega’s, vrienden, ...? Met een goede dosis zelfkennis, een positief zelfbeeld en een portie zelfvertrouwen zou je dit zeker lukken. In deze cursus leer je ontdekken wie jij echt bent: de kern van je persoonlijkheid. Deze bestaat uit

de talrijke capaciteiten, talenten en mogelijkheden waarover je beschikt. Daarop kan jij zelfkennis, eigenwaarde en zelfvertrouwen bouwen. Doelstellingen: Zicht krijgen op het beeld dat je vandaag hebt over jezelf. Ontdekken wie je bent in de kern van je persoonlijkheid en voeling krijgen met je talenten, je capaciteiten en je diepe waarden. Stappen formuleren om jezelf verder te ontplooien na de cursus.

PRAKTISCH Waar en wanneer CC Bouckenborgh, Bredabaan 561, 2170 Merksem. Donderdag 23, 30 januari, 6, 13, 20 en 27 februari 2014, telkens van 13.30 tot 16.30 uur. Prijs • € 126 basisprijs, • € 42 CM-ledenprijs, • € 21 voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. Vooraf inschrijven [email protected] of 03 221 95 70

29/10/13 12:49

CM 62

AGENDA

63

Ontvang gratis de nieuwe catalogus


LOTGENOTENCONTACT

Nieuwe editie

GESPREKSGROEP DE TWEEDE ADEM meer zo goed zitten. In deze gespreksgroep ontmoet je mensen die in een gelijkaardige situatie zitten. Het is een unieke kans om ideeen uit te wisselen. Je krijgt informatie en tips om je engagement thuis beter aan te kunnen. VAKANTIEMARKT

VAKANTIEMARKT INTERSOC Intersoc nodigt je uit op de voorstelling van de Intersoc-charme, bus- en vliegvakanties (zon & sneeuw). Op deze vakantiemarkt ontdek je het nieuwe aanbod vakanties en rondreizen met het vliegtuig en met de bus. Van 13 tot 16 u kun je hier terecht met al je vragen en krijg je een korte presentatie van het reisaanbod. Schrijf je ter plaatse in voor een Intersoccharme, een bus- of een vliegtuigreis uit de brochure

mei-november 2014 dan krijg je 10 euro korting per deelnemer per periode!

PRAKTISCH Waar en wanneer • Zoo Antwerpen – Marmeren zaal Koningin Astridplein 26, 2018 Antwerpen Dinsdag 3 december, van 13 tot 16 uur. • Cultuurcentrum Hasselt Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Maandag 2 december, van 13 tot 16 uur.

24 DIE uren NS T


Vraag uw gratis exemplaar op www.zorgbedrijf.antwerpen.be Of bel onze klantendienst op 03 338 92 44 (van maandag tot donderdag van 8.30 tot 18 uur, op vrijdag van 8.30 tot 16 uur)

alles over o onze dienstencen ntra, thuisdiensten, servicefl diensten sserviceflats ats en woonzorgcentra woonzorgcentra meer dan 100 pagina’s nuttige info en adressen nieuwe editie met nog meer diensten gratis naar u thuis gestuurd

1 Kortingsbon per klant en per put

Voor mantelzorgers. Thuiszorg is 7 dagen per week, de klok rond, klaar staan. Je doet het met alle liefde en inzet. Maar je bent geen supervrouw of superman. Misschien dreig je er zelf onderdoor te gaan, of zie je het niet

Waar en wanneer Auxilia – Sint-Jacobsmarkt 49-51 in Antwerpen Maandag 10, 17, 24 en 31 maart, 7 en 28 april, 5, 12 en 19 mei 2014 van 13.30 tot 15.30 uur. Prijs De deelname is gratis. Vooraf inschrijven 03 221 96 55 (maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9 tot 10 uur) of [email protected]

------------------------

PRAKTISCH

29/10/13 12:47

Haal de zon in huis met een Health Mate® infraroodcabine

Health Mate® wenst u prettige feestdagen!

SAMEN TEGEN REUMA

Health Mate steunt het fonds voor wetenschappelijk Reumaonderzoek

Een snelle, natuurlijke remedie tegen spieren gewrichtspijnen

DE BESTE KWALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Verlicht nek- en rugklachten. Goed voor hart en bloedvaten. Verbetert de bloeddoorstroming.

Vermindert cellulitis. Verbrandt calorieën. Verbetert uw algemene conditie en weerstand. Vermindert hoofdpijn. Verjaagt stress.

Surf naar onze website voor meer getuigenissen, toepassingen en studies. Of bel 03 295 50 25 voor een brochure. Het volledig dealeroverzicht vindt u op www.healthmate.be

Verdrijft afvalstoffen uit uw lichaam.

34

UMME EN

R

Vermindert huidproblemen zoals acne, psoriasis, eczeem.

Verlicht astma en bronchitis.

D

Verzacht spieren gewrichtspijnen zoals fibromyalgie, reuma, artrose.

www.cobretti.be

Health Mate® infraroodcabines

Raadpleeg steeds uw arts als u een Health Mate® infraroodcabine wil gebruiken voor medische doeleinden.

ANTWERPEN: Arak Wellness LIER 03 295 50 25 | Van den Berg HOOGSTRATEN 03 315 75 31 | Sanik GEEL 014 58 86 70 | AquaVision OUD-TURNHOUT 014 35 91 71 | Fonne Smeulders KALMTHOUT 03 62 01 620 | Reborn Wellness SCHOTEN 03 685 44 50 | NG Project BALEN 014 73 53 99 | Schrauwen: BRASSCHAAT 03 645 24 79 | HERENTALS 014 24 40 20 – WILRIJK 03 825 69 81 – ZANDHOVEN 03 464 19 16 | Sanal BORSBEEK 03 366 17 70 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WELLEN 012 74 53 60 | Schrauwen GENK 089 30 86 20 | Varey LOMMEL 011 54 43 69 | Sleurs & Vangompel BOCHOLT 089 46 56 00 | D&A Pool Technics ZONHOVEN 011 82 37 65 | Aquamaax SCHERPENHEUVEL 0495 35 07 13 | WEST-VLAANDEREN: Spa-Wellness ZWEVEGEM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Health Mate Shop Knokke 0486 51 89 83 | Delaere IZEGEM 051 30 11 82 | Wellness La Rose GISTEL 059 27 61 84 | Florisan VEURNE 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IEPER 057 21 37 23 | Vermeersch KORTEMARK 051 57 52 08 | Lamo RUISELEDE 051 68 82 53 | Van Raes ROESELARE 051 22 20 15 | DC infrarood RUDDERVOORDE 050 28 07 87 | Claeys-Verhelst Brugge 050 31 26 52 | Xavier Covemaeker WERVIK 056 20 01 69 | OOST-VLAANDEREN: Aquatropic MALDEGEM 050 71 93 92 | Aquazure NINOVE 054 50 01 69 – WICHELEN 053 39 09 39 | Het Buitenhuis DENDERMONDE 052 25 61 16 | Wellness Decor KRUISHOUTEM 09 383 70 83 | Wida MELSELE 03 336 54 94 | Esento: BRAKEL 055 42 76 08 | Van Poucke ZOTTEGEM 09 360 16 91 | Vepa ZELZATE 09 345 56 25 | Schrauwen ST-NIKLAAS 03 766 18 17 | Sterck AALST 053 70 16 11 | Sani-en Keukendecor WAASMUNSTER 03 250 66 90 | DC Pools GAVERE 09 330 87 35 | DC infrarood GENT 09 321 25 85 | VLAAMS-BRABANT: Van Poucke LENNIK 02 582 35 03 | L’air et L’eau BEGIJNENDIJK 016 41 42 66 | Ventimec LEUVEN 016 23 39 74 | Pool+ HAACHT 016 85 09 55 | Runningmate KAMPENHOUT 016 65 05 86 | Van Diest HALLE 02 361 14 16 | M&T Fitness Shop LUBBEEK 016 60 10 25 Volledig dealeroverzicht op www.healthmate.be

cm23_ANT_STUREN.indd 64

29/10/13 12:40

HELP! MIJN HORMONEN SLAAN OP HOL

Recommend Documents