Help, mijn man heeft een dwangstoornis Partnerrelatietherapie om hem van zijn probleem af te helpen. Hij is veranderd, reageert anders sinds geboorte zoontje. Het is een ziekte, hij heeft psychiatrische hulp nodig…. had ik dat niet eerder moeten zien? Ik ben ongerust dat hij mij of de kinderen iets zal aandoen.
Psychiatrische problemen ontstaan tussen mensen… Pak ze daar ook aan de Keerkring Beilen 1/11/2013
Birgit Bongaerts Interactie-Academie
Uitgangspunt: dialoog in plaats van monoloog ↔ Eenvoudige verklaringen, overal geldend Alleenzaligmakende oplossingen Dominante vertogen
Uitgangspunt: dialoog in plaats van monoloog Complexiteit qua samenhang Meerdere en minder vanzelfsprekende verhaallijnen Besef van Inter-Afhankelijkheid
Hulpverlening als dialoog: verbondenheid en betrokkenheid voorop Samen met mensen zoeken hoe ze betekenis kunnen geven aan hun samenleven, rekening houdend met de unieke impact van de psychiatrische aandoening… In een brede en uitgebreide maatschappelijke dialoog over psychiatrische moeilijkheden en hun impact (meerstemmigheid) …
Meerstemmigheid • Meerdere ideeën, praktijken, onderzoeken, specialisaties… • Verhalen van cliënten en hun naasten, eigen ervaringen uit leven en werk…. …Over hoe we elkaar, de ander en onszelf kunnen begrijpen… En vanuit dit begrijpen handelen…
Systeemtheoretische handvatten • Irreverence: eigen denken in vraag stellen • Not knowing: nieuwsgierig naar de kennis van anderen • Externaliseren: mensen niet laten samenvallen met stoornis • Aansluitend en samenwerkingsgericht
3 praktijkvignetten Voorbeelden uit de praktijk (Psychiatrisch ziekenhuis, Ambulante groepspraktijk) met paren en met individuen Telkens andere eenzijdige invloed van de aandoening Meerstemmigheid en dialoog telkens anders geïntroduceerd
Luisteren vanuit meerstemmigheid:
• Welke stemmen, ideeën, artikels zouden jullie graag inroepen, en wat zou het effect daarvan zijn…? • Inleven als hulpverlener/ cliënt/ partner???
Help, mijn man heeft een dwangstoornis Partnerrelatietherapie om hem van zijn probleem af te helpen. Hij is veranderd, reageert anders sinds geboorte zoontje. Het is een ziekte, hij heeft psychiatrische hulp nodig…. had ik dat niet eerder moeten zien? Ik ben ongerust dat hij mij of de kinderen iets zal aandoen.
Eens de diagnose gevallen is kunnen we ze niet meer negeren (Thomas Fondelli)
Noch in de invloed van de stoornis (“dwanghandelingen beperken mensen, het is niet iets van henzelf”) Noch in de invloed van de diagnose (“opluchting en constructief vs determinerend en beperkend”)
Vragen die haar bezig houden • Wie is die man voor zichzelf, hoe zit het daar in dat hoofd, wie is mijn partner nu hij zo is…Hoe begrijpt hij zichzelf … • Wie ben ik voor hem? Verzorger, controleur? Psychiater? Partner, medeouder? • Wie ben ik voor mezelf? Kan ik zo goed voor hem zorgen als ik me altijd had voorgesteld? Wil ik dat wel?
Dialoog ipv monoloog • Wie is die man voor zichzelf? Wie ben ik voor hem? Wie ben ik voor mezelf? • ……………. Andere thema’s op de voorgrond die voor hen beiden relevant zijn…. De stoornis op de achtergrond, en niet meer het enige mogelijke antwoord….
Help hij is alcoholist en het ligt aan mij, en we hebben een slechte relatie
Linda en Jan Jan, behandeling alcoholverslaving Aanmelding Ambulante groepspraktijk voor partnerrelatietherapie
Meerdere omschrijvingen, zowel van professionele hulpverleners als van mensen uit de omgeving van Linda en Jan.
Wat is onze relatie? • Voor mijn partner als hij drinkt? Hoe moeten we verder samen? Waar gaat het naar toe? • Wie zijn we voor elkaar? Controleurgecontroleerde? Psychiater-patiënt? • Wie ben ik nog in deze relatie? Kunnen we datgene zijn voor elkaar wat ik me altijd had voorgesteld? Wil ik dat nu nog wel?
Wat zijn jullie samen? Meer dan problemen? Ondernemers, inzet, eigen zaak. Vakantiehuis en eigen huis renoveren. Gezin met 4 opgroeiende kinderen.
Of toch?
En wat met het alcoholprobleem? o Alcohol heeft een invloed op de uitingen van gehechtheid tussen de partners (Mieke Hoste in Systeemtherapie)
• Betekenisweb om de invloed van “alcohol” op de relatie te onderzoeken
En wat met de oplossing? o informatie over verslaving, verloop, herval kan ook therapeutisch ingezet worden en dus ook zeer helpend zijn voor beide partners (Lieve Jordens in Systeemtheoretisch Bulletin)
Individuele therapie Wanneer wel/ niet drinken Hoe anders bezorgdheid tonen Minder verwijtend Inzet opmerken
Help, twee psychiatrische patiënten dat gaat nooit goed samen Theo en Veerle Leerden elkaar kennen tijdens een residentiële psychiatrische opname. Ze verbleven op dezelfde zorgeenheid. Na enige tijd gaan ze samenwonen. Gaat dit wel lukken, twee psychisch kwetsbare mensen samen?
Vanwaar deze vrees? • Kadert binnen “institutionele repertoire”(Boekhorst): stijlen van redeneren en vertellen die onze opvattingen over problemen sturen… • Gebaseerd op ervaringen, … en weerspiegeld in het dagelijks denken en doen in een ziekenhuis, praktijk, zorgeenheid…
Een gewoon paar? Het gaat toch altijd over wie of wat we zijn in elkaars ogen? Luc Van den Berge:
We willen elkaar steeds beschouwen als een unieke mens, bijzonder in zijn/ haar beleving en ervaring, En kunnen enkel de uitspraken (en handelingen) van de ander proberen begrijpen in het licht van wat de ander bedoelt.
“Wanneer is dit voor mij en voor ons een leefbaar leven? ” Sabine Vermeire:
Als binnen de complexiteit van verschillende verhaallijnen, dilemma’s… En voortdurend zoeken een samenhangend verhaal verschijnt Waarin wat je meemaakt enigszins begrijpbaar, hanteerbaar en betekenisvol kan zijn en blijven.
Psychopathologie en systemisch werken: een paar apart of een apart paar ?
studiedag 12 december www.interactie-academie.be
Dank en veel succes aan de Keerkring
