Heeft de groene polder nog tanden? Aan groene banken en investeringsmaatschappijen Aan de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Aan leden van de Tweede Kamer Ondertekenaars, lokale en provinciale bestuurders, vertegenwoordigers van een aantal lokale duurzame energie initiatieven, ondernemers en academici richten zich tot u naar aanleiding van de dreigende teloorgang van Helianthos, de dunne film zon PV technologie in Arnhem. Wij vragen u nog eenmaal zorgvuldig naar de kansen van Helianthos te kijken. Er zit voor meer dan 100 miljoen gemeenschapsgeld in deze technologie, waarvan de intellectuele eigendomsrechten nu voor een grijpstuiver dreigen te verdwijnen naar Quatar! De Helianthos technologie is aanvankelijk ontwikkeld bij Akzo Nobel en zes jaar geleden verkocht aan Nuon. Het Zweedse staatsbedrijf Vattenfall, sinds 2008 eigenaar van Nuon, wilde er niet mee verder. Tussen 2009 en medio 2011 heeft Nuon daarom gezocht naar een investeringspartner voor Helianthos. Toen bleek dat zich geen serieuze gegadigde had gemeld, heeft de Raad van Bestuur van Nuon in september 2011 besloten de bedrijfsactiviteiten van Helianthos te beëindigen. Nuon, destijds nog een semi-overheidsbedrijf, heeft 85 miljoen euro geinvesteerd in Helianthos. Het rijk en de provincie Gelderland hebben de ontwikkeling van Helianthos inmiddels met 27 miljoen euro ondersteund. In totaal is er aan gemeenschapsgeld van rijk, provincies en gemeenten dus tenminste 110 miljoen euro in de ontwikkeling van Helianthos gestoken. In oktober liet de minister van EL&I de Tweede Kamer weten: "Uit het feit dat Nuon niet in staat is gebleken een investeerder te vinden voor Helianthos blijkt dat de markt onvoldoende verdienpotentieel ziet in Helianthos. Ik heb geen reden om een andere afweging te maken." Sterker nog. "de markt heeft een duidelijk signaal afgegeven door niet door te investeren in Helianthos, waar ik niet tegenin wil gaan." Over de 27 miljoen steun van het rijk en Gelderland stelde de minister:"Mede daardoor is samen met consortiapartners veel kennis ontwikkeld. Deze kennis is niet weg en kan ook bij andere producten van Nederlandse bedrijven gebruikt worden." De provincie Noord-Brabant, het rijk en anderen hebben in dit kader nog eens 50 miljoen ter beschikking gesteld aan het samenwerkingsverband Solliance in Noord-Brabant, waarin het nationale energie onderzoekscentrum ECN samenwerkt met universiteiten en bedrijven op gebied van onderzoek naar dunne film zon PV. Het kan gebeuren dat 110 miljoen gemeenschapsgeld wordt ingezet met het doel een Nederlandse technologie naar de markt te brengen en dat dit dan toch niet lukt. Het valt goed te begrijpen dat de minister niet tegen de markt in wil gaan. En het valt te prijzen dat Nederlandse overheden het onderzoek naar zon PV technologie ondanks forse tegenslag blijven steunen. Maar is dit wel wat er gebeurt? Legt de minister het hoofd niet te snel in de schoot? En met wat voor gevolgen? Een groep geinteresseerden uit het hele land is sinds de zomer 2011 actief in een poging om de productie van Helianthos in Nederland veilig te stellen. In samenwerking met het management van Helianthos is in oktober een businesscase gereed gekomen die voorziet in het op de markt brengen van Helianthos producten binnen twee jaar. De techniek zal volgens de businesscase kunnen concurreren met wereldleiders op de markt voor dunne film zon PV. Dit komt doordat voor de productie van Helianthos geen schaarse en vervuilende grondstoffen nodig zijn en doordat de folie erg licht is en gemakkelijk aan te brengen. Er zijn waarschijnlijk diverse applicatiemogelijkheden die andere panelen ontberen. Zo kan Helianthos mogelijk een uitkomst bieden voor monumentale binnensteden, bitume en wellicht ook pannendaken geheel vervangen, is het toepasbaar op daken waar ´normale´PV-panelen te zwaar zijn, het kan uitgerold worden boven kunstgras sportvelden (en weer ingerold wanneer er gevoetbald wordt), en het leent zich met eenvoudige aanpassingen voor het winnen van stroom in combinatie met laagwaardige warmte en het opwekken van koude. In de korte tijd die resteerde, en onder druk van de aanstaande ontmanteling van het bedrijf, is vervolgens gezocht naar belangstellende investeerders. In weerwil van de negatieve beeldvorming heeft een beperkt aantal partijen de moeite genomen om het businessplan te bestuderen. Op basis van de nieuwe inzichten hebben enkele (Nederlandse en buitenlandse) partijen al blijk gegeven van
interesse. Nuon heeft het nieuwe businessplan welwillend ontvangen maar nog niet met alle potentiele partijen gesproken. Uit Het Parool van 14 december jl. blijkt dat het bedrijf Solmateq uit Quatar dicht bij een akkoord is met Nuon waarin de overname van patenten en machines is geregeld voor 3,5 miljoen. Via een andere overeenkomst zou dit bedrijf ook samenwerking aangaan met het ECN en andere onderzoeksinstituten in het Brabantse Solliance. Wat zouden de Nederlandse belangen zijn bij samenwerking met Solmateq? Zeker wordt het pad naar productie en vermarkting in Nederland definitief afgesneden. Het doel van het innovatiebeleid, van kennis en kunde naar kassa, wordt dus niet gehaald. Hoe verhoudt het terugwerpen van Helianthos in de onderzoeksfase zich tot de opvatting dat de overheid signalen uit de markt - die er nu weer zijn - niet moet weerstreven? En is hier niet opnieuw gemeenschgapsgeld mee gemoeid? Zal er bijvoorbeeld geld moeten worden overgemaakt naar Quatar om in Nederland onderzoek naar Helianthos te kunnen doen? Is er enige garantie dat dit onderzoek gaat bijdragen aan het in productie nemen van Helianthos in Quatar, waar dit in Nederland niet gelukt is? Ligt het niet meer voor de hand wanneer Solliance een deel van het beschikbare budget zou inzetten om Helianthos in Nederland te houden? Zo´n signaal zou ook kunnen helpen om de beeldvorming richting potentiele investeerders positief te beinvloeden. Deze kwestie dreigt nu een kant op te gaan met alleen maar verliezers. In de eerste plaats de Nederlandse samenleving, die tenminste 100 miljoen gemeenschapsgeld en 70 arbeidsplaatsen ziet verdampen. Tot die samenleving behoren de energiegebruikers die op zoek zijn naar betaalbare duurzame opties. Verder Nuon, die er niet in is geslaagd Helianthos te behoeden voor ondergang. En de rijksoverheid, die (niet voor het eerst) blijk geeft van gebrek aan vertrouwen in Nederlandse technologie-ontwikkeling. Ook de onderzoekswereld zou gebaat zijn bij een klimaat, waarin waardevolle kennis beter wordt benut. Voordat het zover komt, willen wij krachtig pleiten voor een uiterste poging om de signalen uit de markt een kans te geven en waar nodig te stimuleren. Die signalen zouden namelijk ook moeten komen van de belangrijkste en bekendste ´groene´ financiers, waaronder banken en investeerders waarvan veel mensen verlangen en verwachten dat zij hun bijdrage leveren aan de verduurzaming van Nederland. Wij nodigen hen van harte uit om hun belangstelling te tonen. Immers, het gaat om risicodragende investeringen in een tijd dat de economie niet meezit. De waan van de dag werkt het mijden van risico´s in de hand. Juist daarom is het meer dan gerechtvaardigd om eens zorgvuldig naar het nieuwe businessplan te kijken en de risico´s en kansen voor Helianthos op hun merites te beoordelen. Wij vragen niet meer maar ook niet minder dan dat De Polder betrokkenheid toont. Wij nodigen private partijen uit om kennis te nemen van de nieuwe businesscase en met Helianthos en met elkaar de dialoog aan te gaan om te onderzoeken of hier niet toch iets moois van te maken valt. Wij vragen van onze nationale bestuurders om hierin mee te denken en ruimte te bieden. Misschien dat dit winnaars oplevert!
De eerste 100 ondertekenaars Voornaam
Achternaam
Affiliatie
Woonplaats
Hein en Ronny Aleida van den Eur van Pieter Arkesteijn Lucas Jan Alexander van de Otto Hendrik-Jan Roel Jan van Vincent Marie-Louise Lucas Hans Andre Christiaan Inge Anton J. van Fons Alexander van Eelco Nico van Gert Jan Eran Hubertus M. Frans Frouke Pieter van Ingrid F.A.L. de E.P. de Iddo de
Aberson Akker Andel Pieter Arkesteijn Asjes Beek Beelaerts Bekedam Berghuis Betten Bleeker Boel Boswijk Botman Brasser Brester Broere Brunt Buuren Catau Dieren Dijk Doorn Ehrenburg Ehrlich Erens Fischer Fischer Fischer- Nicolai Genuchten Ghijsen Goederen Goederen GoederenWaaijenberg Gontscharoff Gooijer Gort Greeve Grooten Haar Hazewinkel Heetebrij Heijden Heijnen
Solar Oil Systems
Boijl (Frl) Delft Twekkelo
Costja Henry de Rob Job Rolf Huub ter Obbo Jan C.G. Anna van der Alexander
Fiwihex Dutch
Energie-U Beagle sustainable solutions
Saint Tropez Frankrijk Den Haag Naarden Haarzuilens Beverwijk Heemstede Den Hoorn Amsterdam Amsterdam Utrecht Overveen
Viva-a-Vida projectmotivation
Amsterdam
Nieuwe energie-concepten SUST-enable FNV Bondgenoten Nudge TUDelft
De Woonplaats
Culemborg Winterswijk Capelle aan den IJssel Amsterdam Arnhem
Zutphen aan zet TUDelft
stadsgewest haaglanden
Amersfoort Delft Harlingen Harlingen Den Haag Zutphen Culemborg Linschoten
Zutphen aan zet DE Ramplaan Picosol Milieudefensie Zutphen
Haarlem Amersfoort Zutphen Hengelo
De Kleine Aarde communicatiestrateeg GET technologies HeeCon Business Development
Zoetermeer Berkel en Rodenrijs
KreaNova BV,
Zutphen
Chris Auke van Matthijs Hans Fred Jaap Guus Miel Tijmen Yvonne van Boudewijn Chris de Rudolf de Ben Fred Bart-Jan Dirk van Chai Erik Hans Marc Floris Bart Chris Erik
Hellinga Heuzen Hisschemoller Hof Hugen Huurman Jansen Karthaus Keesmaat Klaren Klaversteijn Koning Korte Koster Kramer Krouwel Liere Locher Lysen Meijer Minnee Mokveld Molenaar Mos Erik Oosterbaan
Joop Gerhard Peer de Frits Maartje Marcel René
Ouborg Rekvelt Rijk Rincker Romme Rooij Schellekens
Bart Baud Raymond van Molly Joris Ron Marit Rob Geert Jan Frans Nienke Hein Frans Remon B, van de Eelco van der
Schippers Schoenmaeckers Setten Soleman Spuesens Staa Stofberg Stoffels Stolk Stokman Stoop Struben Tuininga Vonk Vorst Wal
Delft Energie onderzoeker IVM-VU Europe's Energy Point De Stoere Houtman Caneval Ventures Stichting Warm Bouwen LEAF Renewable Energy WinWays Innovation Tocardo International BV Voormalig minister EZ, VVD DE Ramplaan Raadslid Amsterdam Centrum, GL e-Decentraal Visionat Media Wetenschappelijk onderzoeker
Haarlem Eefde Enschede Armhem Haarlem Den Haag Utrecht Amersfoort Oegstgeest Den Oever Den Haag Haarlem Amsterdam
Amsterdam
Duurzaam Roermond JE Futures
Den Haag Bentveld
Namens Bestuur GL Groenmarkt
Arnhem Amsterdam Amsterdam
Wetering Verbetering Rooij Consultancy Themateam Duurzame Gebouwde Omgeving Unlimited Control Seinwezen
Amsterdam Zwolle Den Haag
MAS Consultancy Editors’Project
Alphen aan den Rijn Haarlem Arnhem Amsterdam Amsterdam
Zand en Parels
Bergen
Movement Grunneger Power Lotus Coach&Consult Stanelid Noord-Holland D66 North Atlantic Technologies IvRM
Amsterdam Groningen Zutphen Overveen Den Haag Amstelveen Eindhoven Gorinchem
Forum Foundation
Verne van Pauline Loek David Gert
Wees Westendorp Weve Willemsen Wolting
Herman Kirsten Tseard
Wyers Zagt Zoethout
Jan
Zwart
DE Ramplaan NwNergy/Opgewekt.nu Fractievoorzitter GL Wolting Gebiedsmanagement en advies Bareau transitiejournalist
Haarlem Amsterdam West-Graftdijk Arnhem Den Haag Den Haag Heerenveen Scharnegoutum (Fryslân) Weesp
