havana
#15
Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 9 december 2009
‘Het is zo gegaan en nu verder’ Gerie overleefde ‘Volendam’
Bijbaantjes
Van varkensknecht tot wietverkoper
Debat
Onderwijsagenda gaat van start
Spuitreclame Tegeltjeswijsheid op de stoep
-advertentie-
Folia & Havana CHECK VOLGENDE WEEK ONZE EXTRA DIKKE KERSTSPECIAL
EN HET THEMA DIT JAAR IS...
Gasthoofdredacteur is Barbara van Beukering, hoofdredacteur van Het Parool. Vanaf 16 december in de bakken op HvA- en UvA-locaties.
Kom ook!
Nationaal Klimaat Evenement
COLLECTANTEN GEVRAAGD! 7 T|m 13 fEbRuARi 2010
start! Kaartverkoop ge
www.amnesty.nl/collecte of bel (020) 626 44 36
AmNESTY
DEBAT, MUZIEK, CABARET zaterdag 12 december • Jaarbeurs Utrecht Start 17.00 uur • € 5,-
WWW.BEATTHEHEATNOW.NL
iNTERNATiONAL
inhoud
10
11
13 bijbaantjes
bijbaantjes
reportage
Gekke dingen do en voor geld Vakkenvullen in een supermarkt, telefoneren in een callcenter of bedienen in een restaurant: het zijn populaire manieren om wat bij te verdienen. Maar de een is creatiever dan de ander. Vijf studenten vertellen over hun bijzondere bijbaantjes. ‘Dit is echt een jon-
Aoife Groenewegen
gensdroom.’ Kirsten Dorrestijn
Fred van Diem
Men neme: een hogedrukspuit, een sjabloon en een van de minor Ondernemerschap maken milieuvriendelijke reclame. ‘Een flyer gooien mensen weg, ons product blijft liggen.’ Aoife Groenewegen
‘Ik doe iets goeds voor anderen’
‘De ballen en staartjes geef ik altijd aan de zeug’
Werkt om de week als knecht op een varkensboerderij in Brabant
het puur als werk zien. Ik doe ook andere klussen, zoals gangen vegen, hokken uitspuiten en de beesten voeren. Boer zou ik nooit willen zijn. Het is zwaar werk en er gebeuren veel nare dingen. Er worden bijvoorbeeld veel biggetjes dood geboren en zeugen gaan regelmatig op hun eigen kroost liggen. Eén keer heb ik een biggetje dood moeten slaan. Dat was niet meer te redden. Bij de boer had ik al vaker gezien hoe je dat doet. Ik verdien vijf euro per uur. Sinds kort heb ik nog een ander baantje, achter de bar bij mijn voetbalclub. Dat vind ik eigenlijk leuker werk.’
Werkt als spelleidster in een logeerhuis voor kinderen met een ziekte of een verstandelijke beperking ‘De eerste dag dat ik kwam werken, maakte ik een heel heftige epileptische aanval van een kind mee. Dat was wel afschrikwekkend. Inmiddels werk ik hier tweeënhalf jaar en weet ik hoe je daarmee om moet gaan. Een paar kinderen wonen in het huis, anderen komen alleen in het weekend of na school om de ouders te ontlasten. De kinderen met wie ik werk, zijn tussen de tien en twintig jaar. Ik kom puur om te spelen en dat weten ze dondersgoed. Ik zorg dat ze lekker naar buiten gaan, ik ga met ze
Een industrieterrein in Wormer, ergens vorige week. Een filmploeg loopt met een sjabloon onder de arm en een hogedrukspuit op wieltjes naar een vrij stuk stoep. Mandy Geijssens (20) vertelt wat er gaat gebeuren, terwijl haar partner in crime Saskia Drijver (20), gehuld in regenpak en regenlaarzen, het sjabloon op de grond legt. ‘Eerst leggen we de sjabloon op de juiste plek. Vervolgens spuiten we de uitgesneden letters schoon met de hogedrukspuit. Als je de sjabloon weghaalt steken de schone letters af tegen de vuile tegels, waardoor de tekst zichtbaar wordt.’ Ziedaar: reclame op straat door middel van ‘selectief schoonmaken’, ook wel reverse graffiti. Mandy en Saskia hebben samen met Tessa van der Meer (22) en Jeffrey Krab (19) voor de minor Ondernemerschap een bedrijfje opgericht die deze talking tiles brengt. Je hebt ze misschien wel als eens op straat gezien: grote, ‘witte’ reclames voor MTV of Starbucks. Die zijn niet gemaakt door Talking Tiles, maar door Green Graffiti, een bedrijf dat al sinds 2008 in Nederland bezig is met deze milieuvriendelijke vorm van reclame maken. Volgens Mandy, die Management, Economie & Recht studeert, hoefde
Marvin Tjen-A-Tak
(18, Fashion Management)
(18, Aviation Studies)
‘Ik behandel varkens van een boer in mijn oude woonplaats. Dat houdt in dat ik jonge biggen spuiten geef, hun staarten afbrand, ze een oornummer geef en de mannetjes castreer. De staartjes gaan eraf in verband met het staartbijten. Dat geeft infecties. Om te castreren pak ik de big bij zijn achterste poten, legt hem op m’n knie, verdoof hem en snijd ik zijn ballen eraf. De ballen en staartjes geef ik altijd aan de zeug. Dat vindt ze lekker. In het begin vond ik het niet leuk om te doen. Je doet de beesten pijn. Maar inmiddels doe ik het meer dan vier jaar en kan ik
‘Alle soorten wiet en hasj probeer ik uit’
Marleen Aaftink
Maikel Groenen
leen maken wij de straat juist schoon. En er staat nergens geschreven dat je straten niet schoon mag maken, ook als is het selectief.’
smerige stoep. Even spuiten, en klaar. Vier studenten
(28, Culturele & Maatschappelijke Vorming)
stoeien, touwtje springen, skeeleren, fietsen of naar de speeltuin. Op zaterdag speel ik drie uur lang met één kindje. Zij is autistisch en persoonlijke aandacht doet haar goed. De rest van de middag speel ik ook met de anderen. Elk kind heeft een eigen gebruiksaanwijzing. Ik leer steeds beter hoe ik met ze om moet gaan. Door mijn bijbaantje heb ik het gevoel dat ik iets goeds doe voor anderen. Mijn studie, mode, speelt zich af in een snelle wereld met veel concurrentie. De zorg is juist heel zacht. Toen ik een studiekeuze moest maken, twijfelde ik tussen de mode en de zorg. Nu weet ik die twee werelden mooi te combineren.’
Werkt sinds vijf maanden in een coffeeshop in Amsterdam ‘Dit is het meest relaxte bijbaantje dat ik ooit heb gehad. Het is echt een jongensdroom. Veel coffeeshops hebben een grimmige sfeer, maar deze is heel fijn. Aan klanten geef ik uitleg over de soorten en de effecten. Ik blow zelf, dus daar wist ik al best veel van. Per dienst krijg je voor vijf euro aan wiet en hasj voor eigen gebruik. Zo kun je alle soorten uitproberen. Ik krijg geen gekke reacties als ik vertel dat ik in een coffeeshop werk. Mijn broer werkt ook in een shop, veel van mijn vrienden blowen en zelfs mijn moeder rookt wel eens een jointje. Ik sta hier in m’n eentje, dus als ik de winkel
open, is het echt mijn toko. Ik zet reggaemuziek op en draai een jointje. Het is toegestaan om tijdens het werk te blowen, maar je mag niet knetterstoned achter de balie staan. Bovendien heb je hooguit tijd voor één jointje. Ik kan me goed concentreren als ik heb geblowd. Geld tellen gaat makkelijk.’
het idee voor de minor ook niet origineel te zijn. ‘Als iedereen met een origineel idee moest komen hadden we maar één bakker in Nederland gehad. Het gaat erom dat je laat zien hoe je het aanpakt en hoe jij denkt er een succes van te kunnen maken. Dit is best een nieuw product en een beetje concurrentie kan nooit kwaad.’
Mileuvriendelijk Graffiti Aan het leggen van een talking tile zijn wel enkele voorwaarden verbonden. Zo kan niet overal worden geadverteerd. ‘Op de Dam kan het bijvoorbeeld niet. Althans, het kan wel, maar je ziet er niets van. Grijze betonnen tegels zijn ideaal. En de plek moet met de auto bereikbaar zijn. Wij nemen zelf stroom en water mee, dus zodra er een auto kan komen kunnen wij aan de slag.’ Ook de houdbaarheid van de advertentie hangt af van een aantal zaken. Zo is het belangrijk
‘Er staat nergens geschreven dat je straten niet schoon mag maken’ De vier studenten hebben elkaar leren kennen in de tweede week van de minor. ‘We gingen met alle honderdvijftig studenten naar Arnhem waar we een brainstormsessie deden. Het was een soort van speeddaten voor je onderneming. Als iemands idee je aansprak kon je besluiten samen te gaan werken,’ aldus Mandy. Haar vader kwam met het idee, waarna de studenten het verder uitwerkten. ‘We hadden eerst het idee om ballen te laten bedrukken. Maar toen we dat plan gingen uitwerken bleek het helaas niet haalbaar. Over talking tiles waren we gelijk enthousiast.’
hoe vies de tegels zijn en hoeveel mensen er dagelijks overheen lopen. Op het Centraal Station blijft een advertentie ongeveer twee weken zichtbaar en op rustigere plekken kan de reclame tot acht weken zichtbaar blijven. Hoe groot de sjablonen kunnen zijn? ‘Onze advertentie is een meter bij een meter, maar in principe kan hij zo groot worden als je zelf wilt. Je moet alleen wel bedenken dat een stoep nooit breed genoeg is voor een sjabloon van vijf vierkante meter.’ Of het illegaal is? ‘Mensen denken vaak dat het een vorm van graffiti is. Het lijkt er wel op, al-
Dat het een milieuvriendelijk plan moest zijn was niet de opdracht. Maar er is wel over nagedacht. Mandy: ‘Voor flyers worden ontzettend veel bomen omgehakt. Wij gebruiken wel water, stroom en een auto, maar het product zelf is milieubewust. Het voordeel van deze vorm van reclame is dat het lang blijft liggen. Naar een flyer kijken mensen even, maar vervolgens gooien ze die weg. Talking tiles blijven lang zichtbaar. Mensen lopen er iedere dag weer overheen en worden er dus steeds opnieuw aan herinnerd. Dat horen we ook vaak van onze medestudenten en docenten, die dagelijks over onze eigen advertentie op de brug van de Vijzelstraat lopen.’ Na de minor wil Mandy zeker door met Talking Tiles. ‘We hebben er ontzettend veel tijd en energie in gestoken en het begint nu aardig te lopen.’ Er is nog geen officiële opdracht binnen, maar er blijkt toch best veel animo te zijn. ‘We merken dat de website steeds vaker bezocht wordt en we worden nu ook benaderd door bedrijven die we zelf niet hebben gebeld. Onder andere De Kleine Komedie heeft gezegd talking tiles te willen gebruiken zodra er een nieuwe voorstelling is die extra aandacht nodig heeft. Uiteraard gaat de studie straks voor, maar Talking Tiles blijft bestaan.’ n Het filmpje van Talking Tiles en de andere groepjes van de minor Ondernemerschap vind je op 30seconds.medialab.hva.nl
havana
havana
havana
Talking Tiles
Bijbeunen Je kunt natuurlijk vakken vullen of een krantenwijk nemen, maar er zijn spannender bijbaantjes.
Studenten van de minor Ondernemerschap maken reclame door stoeptegels schoon te spuiten.
14
16
15
interview
interview
17 onderwijsagenda
onderwijsagenda
‘Ik ben geen slachtoffer’
Onderwijs raakt iedereen De Onderwijsagenda is
De populairste agendapunten
een platform opgericht door de Volkskrant, Ken-
brand in het Volendamse ’t Hemeltje was verschrikkelijk, maar het jaar dat volgde misschien nog wel erger, zegt Gerie Smit (24, oud-studente MIC). ‘Ik werd er gék van dat ze me lange tijd helemaal niets vertelden over de ramp.’ Annemarie Vissers Het gaat goed met haar boek; de derde druk is onderweg. Overal in de omgeving is het uitverkocht. In haar Volendamse nieuwbouwhuis ligt nog een stapeltje op de keukentafel. Overal staan boeketten bloemen, hangen kaartjes met felicitaties. De halve Nederlandse pers was uitgerukt voor de presentatie van haar werk, vorige week in het café van haar vriend. Bomvol was het, zegt de nu 24-jarige Gerie Smit. ‘Familie, vrienden, bekenden: iedereen was er.’ Negen jaar geleden is de nieuwjaarsbrand in Volendam nu, maar de littekens van Smit blijven altijd zichtbaar. ‘Ik ben al negen jaar aan het vertellen over die nacht, de brandwonden, de littekens, de periode erna. Op een gegeven moment dacht ik: “Daar moest ik maar eens wat mee.”’ Een jaar geleden besloot ze al haar aantekeningen uit die tijd er nog eens bij te pakken. Op wat vrije avonden tikt ze in no time dertig pagina’s bij elkaar. Het is de aanzet tot het boek Nieuwe handen. ‘Ik wist door mijn studie Media, Informatie & Communicatie precies wat uitgevers willen lezen en wat niet. Dat heeft me zeker geholpen.’ Bang voor kleine ruimten of vuur is ze niet. Nooit geweest ook, na die rampnacht in 2001. Ze checkt geen nooduitgangen uit voorzorg, let niet extra op in mensenmassa’s en staat rustig achter de bar in het café van haar vriend. Maar laatst had ze het eventjes lastig. ‘Ik stond voor mijn werk voor RTV Noord-Holland bij dat neergestorte vliegtuig van Turkish Airlines, bij Schiphol. Toen was ik me er wel van bewust dat het toestel kon ontploffen en dat de brandende brokstukken me om de oren konden vliegen. Keek ik wel even rond: daar een viaduct, daar een stuk
weiland, daarheen rennen als het misgaat.’ Terugdenken aan die rampnacht doet ze niet, zo vlak voor de feestdagen. ‘Ik werk al jaren tijdens oud en nieuw en heb daar geen problemen mee. Als ik eraan terugdenk, is dat in januari of februari: de donkere maanden. En dan meer aan de tijd dat ik in het ziekenhuis heb gelegen dan aan die bewuste nacht.’
Vuurbal Vijftien jaar is de oud-HvA-studente als ze met haar vriendinnen in café ’t Hemeltje belandt op nieuwjaarsnacht 2001. Veertien jongeren zullen omkomen om door de brand
ik ga hier dus dood. Dit kán me toch niet gebeuren. Ik moet nog hartstikke veel doen, school afmaken, studeren.’ Pijn had ze niet, een geruststelling. ‘De dood doet blijkbaar geen pijn, flitste het door me heen.’ Hoe ze buiten is gekomen, weet ze niet meer precies. ‘Ik weet dat ik mezelf op de bar heb gehesen, me brandde aan de stang en vanachter die bar ben weggekomen. De vellen huid krulden van mijn handen af, ze waren helemaal wit en rood, vol blaren. Gek genoeg deden ook die geen pijn. Buiten het café was het een gigantische chaos. Huilende moeders die zoekend rondliepen. Ik dacht nog even: wat overdreven allemaal zeg, stel jullie niet zo aan.’ Later, in het Amsterdamse VU-ziekenhuis waar Gerie ‘even een zalfje en een verbandje’ dacht te halen ‘en dan naar huis’, zal blijken waarom ze niets van de brandwonden voelt: de verbrandingen zijn zo diep dat ze de zenuwen in handen en rug hebben weggebrand. Drie weken houden de artsen Gerie kunstmatig in coma. De pezen en huid van haar handen zijn zeer ernstig aangetast, in haar rug zitten zevenhonderd nietjes om getransplanteerde huid vast te zetten. ‘Ik heb twee keer op het randje gelegen. Door bacteriën is de hele boel weer opengegaan en gaan ontsteken. Ook heb ik nog een bacterie
‘Dit is het dan dacht ik. Ik ga dood’ in het café, een kleine tweehonderd dorpsgenoten raken gewond. Gerie loopt derde- en vierdegraads brandwonden aan haar rug en handen op. Vallende kersttakken van het plafond komen op haar terecht. ‘Ik stond te zoenen met de jongen op wie ik toentertijd verliefd was. Te zoenen “tot de vonken ervan afsprongen” grap ik altijd maar, om de lading ervan af te halen,’ glimlacht ze. Een groep jongens speelde met kerststerretjes en de boel vatte vlam van de vonkjes. ‘Daarna zag ik een vuurbal, een enorme steekvlam over het plafond rollen. Iedereen probeerde weg te komen, maar het was veel te druk, ik kon geen kant op. Ik ben op de vloer terechtgekomen in die drukte. Daarna was alles zwart en vol rook. Ik weet nog dat ik dacht: oké, dit is het dan. Ik ben vijftien en
op mijn hartklep gekregen. Dat was echt kantje boord. Dat vond ik eigenlijk nog het allerengste moment uit die hele periode. Ik dacht te gaan stikken en niemand die me hoorde.’ Vijftien operaties ondergaat ze. ‘Dat ziet er allemaal luguber uit hoor. Ze schaven gave huid weg op onaangetaste delen, en dat gaat in een soort pastamachine. Komt het er als een lap uit,’ zegt ze onbewogen. Nuchter. Dat is wat haar typeert. Maar ook een ‘lastige diva’ in het ziekenhuis. ‘Mijn omgeving mocht me niets vertellen over de brand en alle gruwelijke gevolgen, van de psychologen. Daar ben ik zo kwaad om geweest. Ze dachten: “Dat kan Gerie niet aan, dan raakt ze in shock.”’ Maar Gerie kon het wel aan. ‘Ik heb het halve ziekenhuis bij elkaar geschreeuwd. Ze moesten me vertellen wie
er dood was en wie ernstig gewond. Op een gegeven moment heeft mijn vader stiekem oude kranten meegenomen en me ingelicht. Dat het zó erg was, had ik niet kunnen bedenken. Maar dat slachtoffergedoe, daar werd ik niet goed van. Daar had ik geen zin in. Nog steeds niet, vandaar ook mijn boek. Ik wil het af gaan sluiten. Het is zo gegaan en nu verder. “Als” en “had” en “wat als”: het heeft geen zin. Ik ben twee weken geleden met mijn moeder terug naar ’t Hemeltje gegaan. Eerder had ik er geen zin in, maar nu met het boek moest de “film” in mijn hoofd “af”.’ Het bezoek deed haar weinig. ‘Tja, bizar om te zien dat de brandblusser die leeg werd gespoten in mijn gezicht, er nog steeds ligt. Ik heb de route naar buiten nog eens proberen na te lopen. Verder voel ik er niets bij.’
nisnet en ThiemeMeulen-
Sexy
van de reacties een zestal
hoff. Zij willen iedereen de kans bieden mee te doen aan een inhoudelijke dis-
Aoife Groenewegen e.a.
Haar boek Nieuwe handen moest er komen om te laten zien dat ze geen slachtoffer is. Want de nieuwjaars-
cussie over de kwaliteit van onderwijs. Tot 10 december kunnen mensen hun bijdrage plaatsen op www. deonderwijsagenda.nl. Uiteindelijk zal aan de hand
Hoewel ze meestal geen last heeft van schaamte over haar gehavende rug en handen – ‘ik ging wel in bikini zonnen in Rimini, de Italianen vonden mijn scars wel sexy geloof ik’ – blijft de eerste zomerse dag toch een lastige, ondanks dat de artsen haar onderbenen en kuiten zo veel mogelijk hebben gespaard bij de huidtransplantaties. Ook de allereerste introductiedag van de HvA was meer dan spannend. ‘Ik heb me best druk gemaakt over wat ze van me zouden vinden. Pakte ook alleen maar kleding in met lange mouwen. Eenmaal in mijn mentorgroepje heb ik meteen gezegd dat ik uit Volendam kwam en de brand had meegemaakt. Als mijn studiegenoten iets wilden weten, mochten ze dat gewoon vragen. Ze reageerden heel relaxed.’ De studie rondde ze snel af, ondanks de operaties die ze – nog steeds – ondergaat. ‘Alleen een docente wilde niet toegeven. Die vond dat mijn operatie geen belemmering was voor mijn tentamen een week later. Maar ja, dan zou ik dat vak niet halen. Stiekem vond ik dat best stoer van haar, dat ze me niet voortrok of anders behandelde dan de andere studenten. Dat waardeer ik eigenlijk best, achteraf. Toen niet natuurlijk,’ lacht ze. Ze hoopt dat lezers kracht halen uit haar boek. ‘Dat ze lezen dat hoe erg dingen ook zijn, je toch door kunt gaan. Zonder in die slachtofferrol geduwd te worden. Kom op, niet zeuren, niet te veel treuren: pak je leven weer op.’ n
thema’s gekozen worden, dat in 2010 de basis zal vormen voor onder meer een debatreeks over onderwijs. Havana vroeg studenten, medewerkers en bestuurders van de HvA te reageren op een van de stellingen uit De Onderwijsagenda. Boukje Cnossen
havana
Organisatorische rompslomp belemmert steeds vaker het gewone lesgeven
Het vak van leraar is niet aantrekkelijk genoeg om kwaliteit te garanderen
De inhoudelijke kennis bij docenten is voor verbetering vatbaar
Edith Hooge, lector School en omgeving in de grote stad ‘Ik vraag me in de eerste plaats af wat met “rompslomp” bedoeld wordt. Ik denk dat daarmee gedoeld wordt op de extra taken die docenten moeten vervullen, zoals het zelf kopiëren van papieren. Vaak is de school voor de docent niet optimaal georganiseerd en ik kan begrijpen dat dat “rompslomp” genoemd wordt. Aan de andere kant vindt men ook vaak dat managers voor rompslomp zorgen. Hier ben ik het niet mee eens. Leiding is juist nodig. Ik weet dat er meer papierwerk is gekomen. Alles moet tegenwoordig aangevraagd en gerapporteerd worden. Dat geldt niet alleen voor het onderwijs, maar ook voor de zorg. Dit kan als vervelend ervaren worden, maar het haalt ook de vrijblijvendheid weg. De leerkrachten leggen zo meer verantwoording af over waar ze mee bezig zijn en dit geeft ouders meer duidelijkheid. Dat lijkt me juist een goede zaak. Veel mensen zien de oplossing voor rompslomp in kleinschaligheid. Ik vind natuurlijk ook dat onderwijs mensenwerk is. Er gaat niets boven persoonlijk contact in plaats van bergen nota’s. Aan de andere kant betekent grootschaligheid ook dat je mensen in dienst kunt nemen om bepaalde rompslomp van docenten over te nemen. Het negatieve imago van grotere onderwijsinstellingen is volgens mij vooral te wijten aan de slechte afronding van de vele fusies die in de laatste jaren plaatsgevonden hebben.’
Carmen Ket (24), student Lerarenopleiding Engels en docent Engels ‘Ik denk dat de onvrede bij docenten vooral komt door de arbeidsvoorwaarden in het onderwijs. Als je gedreven bent om les te geven, verlies je die motivatie heus niet. Je staat toch voor een klas met kinderen en moet die “entertainen”, dat verandert niet. Ik denk wel dat de motivatie van docenten om zich voor de school in te zetten, verandert door de slechte arbeidsvoorwaarden. Het salaris van docenten is zo laag, dat je jezelf gaat afvragen of je wel wilt blijven voor allerlei extra-curriculaire activiteiten. Je moet dus onderscheid maken in de kwaliteit van lessen en de kwaliteit van alles wat er omheen hangt. Veel jonge docenten vergissen zich in de werkdruk. Het valt ze zwaar om fulltime te werken, omdat het docentenvak zo veel van je vraagt. Velen gaan dan parttime werken. Ik durf wel te stellen dat docenten met reden klagen.’
Peter Ale, coördinator propedeuse Pabo ‘In de eerste plaats kun je stellen dat de algemene ontwikkeling van iedereen achteruitgegaan is. Dit lijkt me een maatschappelijk probleem en niet alleen een probleem van het onderwijs. In de tweede plaats vraagt het onderwijs nu andere dingen van de docent. Vroeger ging het alleen om het overdragen van feiten. Tegenwoordig moet de docent verbanden en structuren kunnen laten zien. De geschiedenisleraar van vroeger had er genoeg aan om mooie verhalen te vertellen. Als een geschiedenisleraar van nu over een oorlog begint, gaat het niet alleen om de feiten rondom de oorlogshandelingen, maar moet hij bijvoorbeeld ook de onderliggende argumenten ter sprake brengen. De taak van de docent is daarmee inhoudelijk niet zwaarder geworden, de accenten liggen anders. De leerkrachten van nu hebben de inhoud wel, maar moeten vaak ook aandacht besteden aan sociaal-emotionele problemen. Als je kijkt naar wat een leerkracht tegenwoordig in huis moet hebben, is het eigenlijk knap dat ze dit niveau – Nederland staat wereldwijd in de top tien – kunnen bereiken in het basisonderwijs. Onze studenten hebben zeer diverse achtergronden. Sommigen komen van het mbo, anderen van het vwo. Ze weten veel, maar de basisschoolvakken zijn vaak weggezakt. Maar als onze studenten de Pabo verlaten, hebben ze genoeg inhoudelijke kennis in huis. De NVAO heeft dit onlangs bevestigd door de Pabo te accrediteren. Ik vind deze stelling dus eigenlijk gewoon onzin.’
Studenten en scholieren krijgen te weinig steun en sturing van docenten
Het onderwijs heeft niet het aanzien dat het verdient en nodig heeft
Het monopolie op kennis bij de docent is verdwenen met de komst van internet
Nimo Farah (20), student International Business & Management Studies, lid Centrale Medezeggenschapsraad ‘Ik vind de steun die ik van HvA-docenten krijg juist heel goed. In de klas is er genoeg aandacht voor je, docenten kennen je naam en als je een mailtje stuurt komt er meestal binnen 48 uur een antwoord. Wel is het type begeleiding dat je mag verwachten bij elk vak anders. Vaak komt begeleiding erop neer dat de docent beschikbaar is voor vragen. Iedere student heeft begeleiding nodig, we zitten immers op een school. Anders zou je wel thuis studeren. Begeleid worden is niet hetzelfde als afhankelijk zijn. Met goede begeleiding leer je meer en word je juist onafhankelijker.’
Karel van der Toorn, voorzitter College van Bestuur UvA en HvA ‘Er is vaak kritiek op het onderwijs. Het basisonderwijs, het wo; allemaal krijgen we er op z’n tijd van langs in de media. Onderwijs is nou eenmaal een heel belangrijk onderwerp dat iedereen raakt. Zelf volg ik de prestaties van de school van mijn kinderen ook op de voet. Als er dingen gebeuren waar ik moeite mee heb, zeg ik dat. Maar dat staat los van de grote waardering die ik heb voor de school en de leerkrachten. Want ik weet hoe moeilijk het kan zijn om jonge mensen die midden in hun persoonlijke ontwikkeling zijn, goed op te leiden. Ik denk dat dit voor de meeste mensen geldt. Behalve kritiek is er vooral ook veel waardering voor leraren, docenten en anderen in het onderwijs. Ik las een van de eerste voorlopige conclusies van De Onderwijsagenda. Mensen die in het onderwijs werken, hebben last van papieren rompslomp. De oplossing lijkt eenvoudig: weg met al die verplichtingen. Maar ondertussen eisen politiek en maatschappij dat we gedetailleerd verantwoording afleggen. Dat kan alleen als we alles wat we doen, netjes bijhouden. Dit voorbeeld laat zien hoe moeilijk het soms is om op het oog eenvoudige verbeteringen door te voeren. Ik hoop dat De Onderwijsagenda vooral veel perspectieven en ideeën oplevert waar we praktisch mee uit de voeten kunnen.’
Dirk-Paul Flach, docent ICT, Media, Creatie & Informatie ‘Ik denk dat de docent nooit een monopolie op kennis gehad heeft. Het gaat meer om de manier van lesgeven. Docenten zijn al heel lang gewend om enkel maar informatie uit te zenden. Ze zouden meer om de inbreng van de studenten moeten vragen. Het internet biedt hiervoor een mogelijkheid. Studenten kunnen gemakkelijk dingen opzoeken en zo bijdragen aan de uitwisseling van informatie. Docenten moeten dit echter wel aandurven. Je geeft de macht zo toch een beetje uit handen en dat is beangstigend. Ik vind dat zelf ook wel eens moeilijk. Het klopt dat studenten anders omgaan met computers dan hun docenten. Ik ben zelf niet zo oud – eenenveertig – maar ik ben niet opgegroeid met de computer. Dat betekent dat er een kloof is tussen generaties. Je moet je dan als docent kwetsbaar op durven stellen en gewoon maar veel doen.’ n
• Organisatorische rompslomp belemmert steeds vaker het gewone lesgeven • Schoolklassen zijn te groot om kinderen de benodigde begeleiding te geven • Een middelbare schoolklas met dertig individuen is erg veel gevraagd van een docent • Ouders schuiven steeds meer opvoedingstaken af op de leerkracht • De inhoudelijke kennis bij docenten is voor verbetering vatbaar • De onderhandelingscultuur waarin veel kinderen opgroeien is doorgeslagen • Het onderwijs heeft niet het aanzien dat het verdient en nodig heeft • In het onderwijs is te weinig belangstelling voor wat bewezen werkt • Het vak van leraar is niet aantrekkelijk genoeg om kwaliteit te garanderen • Docenten zijn overbelast • Schaalvergroting in het onderwijs heeft geleid tot leerfabrieken • Toetsen, zoals de Cito-toets, zijn slechts een momentopname, dat vergeten we telkens • Er worden te veel maatschappelijke problemen op het bordje van het onderwijs geschoven • Schoolbesturen zijn machtig: ze moeten duidelijker verantwoording afleggen • Leraren worden niet verantwoordelijk gehouden voor het resultaat van hun werk • Ons onderwijs is te weinig gericht op persoonlijke ontwikkeling van kinderen • Voor een goede interactie tussen scholier en docent is passie van de docent essentieel • Studenten en scholieren krijgen te weinig steun en sturing van docenten • Scholen krijgen te weinig geld om goed onderwijs te geven • Niet meisjes maar jongens raken nu op achterstand • Meer leerkrachten maken nog geen beter onderwijs • Starre, ouderwetse werkwijzen staan verbetering in de weg • Het onderwijs weet niet goed weg met kinderen met gedragsproblemen • De toezichtsmanie van de overheid slaat door • Docenten en schooldirecties zien elkaar ten onrechte als tegenstanders • De visie op opvoeding en gedrag varieert per gezin en per docent www.deonderwijsagenda.nl havana
havana
havana
Bermbommetjes en torpedootjes
‘De film moest af’
Zes stellingen
Oud-studente MIC Gerie Smit schreef een boek over de brand in café ’t Hemeltje.
Hoe denken HvA’ers over de onderwerpen van de Onderwijs agenda?
havana
#15
Weekblad voor de Hogeschool van Amsterdam 9 december 2009
Ik wissel graag van taken en functies. Eigenlijk doe ik de meeste dingen hooguit voor een paar jaar en dan word ik ingeklemd tussen loyaliteit aan wat ik doe en het verlangen naar iets anders. Uiteindelijk verliest de loyaliteit het en ga ik iets anders doen. Op de HvA heb ik dus ook allerlei verschillende functies gehad. Allemaal leuk, for the time being. Zo heb ik gedurende een aantal jaren leiding gegeven aan de afdeling Studentenzaken. Een leuke en uiterst gevarieerde functie met tal van mogelijkheden om het takenpakket uit te breiden en te variëren. Na mijn vertrek is die afdeling verworden tot een sterfhuis. Onbegrijpelijk en treurig. Waarom? Omdat een hogeschool een afdeling Studentenzaken nodig heeft. Als we zeggen dat wij ons ervoor inspannen dat bij ons de juiste student op de juiste plaats terechtkomt en dat onze energie gericht is op het verhogen van de slaagkans van onze studenten, dan kan het niet zo zijn dat we ons profileren als een schrale combinatie van het LOI en de Open Universiteit. Nee, dan moet een ambitieus, veelkleurig en aantrekkelijk palet van studentenvoorzieningen een net zo vanzelfsprekend als belangrijk onderdeel zijn van alles wat wij doen en laten om onze doelen te realiseren. Over wat voor voorzieningen heb ik het? Studentendecanaat, studieloopbaanbegeleiding, loopbaanadvies, taalondersteuning, keuzebegeleiding en studentmentoring. Laten we ook vooral de voorzieningen op het gebied van sport, cultuur, gezondheid en creativiteit niet vergeten. Zowel de HvA als de UvA heeft op dit gebied veel te bieden. Het mooie is dat het an sich allemaal krachtige instrumenten zijn, maar dat die kracht nog een extra dimensie kan krijgen door onderlinge samenhang, wisselwerking en kruisbestuiving. Dan moet er natuurlijk wel sprake zijn van regie. Studentenzaken? De samenwerking tussen UvA en HvA levert hier trouwens terreinwinst op en diezelfde samenwerking kan ook leiden tot verfraaiing van dat terrein. Dan moet er natuurlijk wel sprake zijn van regie. Studentenzaken? Die afdeling is er toch niet meer? Nee, maar in een notitie van het College van Bestuur lees ik dat Studentenzaken er weer gaat komen. Dat is een verstandig voornemen. Ik heb mij laten vertellen dat de Centrale Medezeggenschapsraad hier nog mee moet instemmen en dat er een grote kans bestaat dat ze dat niet doen. Kom op, dames en heren van de CMR. Niet dom en halsstarrig zijn. Ga nou niet hijgerig kommaneuken over allerlei procedurele zeurkwesties. Laat uw bermbommetjes en torpedootjes in het magazijn. Stem in en laat zien dat u voor inhoud en het hogere belang gaat.
‘Het is zo gegaan en nu verder’ Gerie overleefde ‘Volendam’
Paul van de Water Hoofdredacteur
Bijbaantjes
Van varkensknecht tot wietverkoper
Debat
Onderwijsagenda gaat van start
Spuitreclame Tegeltjeswijsheid op de stoep
coverbeeld: Fred van Diem Havana is het weekblad voor studenten en medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam 9 december 2009 jaargang 15 / #15
En verder... 04 nieuws
18 amfi angels
22 hva-agenda
09 ingezonden
19 passie
22 vijftien jaar
09 vraag van de week
20 recensies
23 weekgast
09 column jolanda
21 eten
24 afstuderen
18 ondertussen in
21 zwartwit
Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, 020 595 24 90
[email protected]. Hoofdredactie/management Paul van de Water
[email protected] Eindredactie Wim de Jong
[email protected] Redactie Jobien Groen j.groen@ hva.nl, Aoife Groenewegen (stagiair), Selina van Loon (redactie-assistent)
[email protected], Thijs den Otter m.d.den.
[email protected], Annemarie Vissers
[email protected] Medewerkers Kim Bos, Martien Bos (correctie), Carlijn van Donselaar, Kirsten Dorrestijn, Gijs Hardeman, Anouk Kemper, Jolanda te Roller, Hans van Vinkeveen Fotografen Bram Belloni, Fred van Diem, Marc Deurloo, Jan-Maarten Hupkes Coverbeeld Fred van Diem Illustratoren Pepijn Barnard, Martien Bos, Aimée Groen, Bas Kocken, Magda Rinkema, Pascal Tieman Vormgeving Ron Zijlmans Ontwerp Lay-out Death Valley Advertenties Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort, telefoon 023 571 47 45 fax 023 571 76 80 of
[email protected] Abonnementen € 18,15 per jaar, opgave via de redactie-assistent of per e-mail Drukkerij Dijkman Offset Diemen. Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN - 1385-5670 Havana heeft een samenwerkingsverband met Folia. (Floor Boon, Mirna van Dijk, Jim Jansen, Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Dirk Wolthekker). De volgende Havana verschijnt woensdag 16 december
havana
3
nieuws
Rumoer over begroting Binnen de Centrale Medezeggenschapsraad is een aantal leden ontevreden over de begroting van de hogeschool. De afdracht naar de centrale diensten vinden ze te hoog, en ook de ondersteuning bij de domeinen kost erg veel geld. Het is nog te vroeg om te zeggen dat de begroting niet langs de CMR komt. Voorzitter Bert Pinkster: ‘We hebben het document pas een week en de commissie Financiën moet zich er zelfs nog over buigen. Maar een aantal leden heeft moeite met het budget dat wordt gereserveerd voor de centrale diensten. Juist omdat de ondersteuning door domeinvorming decentraal wordt geregeld, en ook dat kost veel geld. De domeinraden zijn bovendien nog niet allemaal klaar met hun plannen.’ Volgens Pinkster gaat meer dan veertig procent van het HvA-budget op aan de ondersteunende diensten. ‘Dat is erg veel, vooral als je het vergelijkt met andere hogescholen. P&O heeft van het College van Bestuur de opdracht gekregen na te gaan hoe met name de centrale diensten kunnen afslanken, maar daarmee zijn ze pas in
april klaar. Dat is wat ons betreft veel te laat.’ Interim-secretaris Conny Vermolen is verbaasd over het idee dat bij de CMR leeft. ‘De centrale diensten zijn binnen de kaders van het college gebleven. Er is bij de domeinen wel het een en ander opgezet. Maar of het vergeleken met andere hogescholen veel is, is nauwelijks te zeggen: die gebruiken vaak hele andere definities. En wanneer is een aandeel te hoog? Dat is erg moeilijk vast te stellen.’ Desgevraagd bevestigt Vermolen dat de afdeling Personeel & Organisatie bezig is met een analyse van het ‘ondersteunend en beheerpersoneel’, om te kijken of de verhouding tussen onderwijs en ondersteuning niet strakker kan. ‘We gaan dat voor zover mogelijk helder definiëren. Maar het onderscheid tussen onderwijs en ondersteuning is erg vaag, dus je moet daar voorzichtig mee zijn. In ieder geval moeten we in april helder hebben waar het onderscheid niet helder is.’ De HvA draait dit jaar met een begroting van 259 miljoen euro. In 2010 valt het budget 28,5 miljoen euro hoger uit. (TdO)
Europahuis dag lang dicht Studenten HBO-Rechten hadden maandag 7 december onverwacht geen colleges: het Europahuis aan de James Wattstraat was de hele dag dicht vanwege een stroomstoring. Bij de klantenservice weten ze niet wat er precies aan de hand was. ‘Daar wordt nog naar gezocht,’ zegt een medewerker. ‘Waarschijnlijk ligt er ergens een kabel uit. We kregen vanmorgen om zeven uur een mailtje dat er een probleem was. Sindsdien zijn we bezig. In ieder geval is een deel van de telefoons binnen de HvA uitgeschakeld: een van de servers die het telefoonverkeer regelt, staat op de James Wattstraat.’ Communicatiemedewerker Mieke Kaandorp weet evenmin waardoor de stroomstoring wordt veroorzaakt. ‘Er staat een busje van de Nuon voor de deur en het gebouw is verder dicht.’ Medewerkers die normaal gesproken aan de James Wattstraat werken, kunnen terecht in het Jan Bommerhuis. Voor zover bekend stonden er geen tentamens gepland. (TdO)
Betaald parkeren Tafelbergweg Medewerkers van de Tafelbergweg zijn boos: ze moeten vanaf volgend jaar betalen voor hun parkeerplaats.
Vijftig kilo tissues Student Erdal Akbiyik van de minor Ondernemerschap heeft iets nieuws bedacht: een vochtige tissue waarmee rokers de ergste walm van hun huid vegen. In Turkije vonden ze het wel wat: daar gingen de doekjes in productie. Akbiyik haalde onlangs zijn proefset op, en dat zorgde bij de douane voor gefronste wenkbrauwen. Hij kwam het land in met vijftig kilo aan tissues. (TdO)
4
havana
De maatregel is een gevolg van nieuw beleid van het College van Bestuur. Alle medewerkers kregen vorige week een brief over de gevolgen van het nieuwe parkeerbeleid. Parkeren is nu nog gratis voor alle geregistreerde HvA-gebruikers, maar alle overige gebruikers moeten vanaf 1 december drie euro per dag neerleggen voor een parkeerplek. Uitgangspunt van het nieuwe parkeerbeleid is om medewerkers en studenten zo veel mogelijk met het ov en de fiets te laten komen. Wijnand Scholtens, directeur IT&V: ‘We voeren deze maatregel in vanwege het tekort aan parkeerplaatsen. De Tafelbergweg is namelijk uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer.’ Volgens Claar Hinlopen, voorzitter van de domeinraad van de
Tafelbergweg, kwam de brief nogal onverwacht. ‘De verontwaardiging hier is groot, dit is namelijk helemaal niet aan de domeinraad voorgelegd. Het College van Bestuur heeft dit achter onze rug om besloten, ook de Centrale Medezeggenschapsraad is hier niet bij betrokken geweest. ’ Volgens Scholtens heeft het bestuur de CMR wel degelijk ingelicht. ‘In september hebben we de notitie parkeerbeleid al aan ze opgestuurd. Niet aan de domeinraad, maar dat is ook niet onze taak.’ Momenteel wordt er gemeten welke medewerkers er het meest gebruikmaken van de parkeerplaats. In januari zal het domeinbestuur besluiten welke medewerkers het recht krijgen om gratis te parkeren en welke in het vervolg alsnog zullen moeten betalen. (SvB)
Beeld Kees van den Bos
Sanne van Baar/Aoife Groenewegen/Gijs Hardeman/Anne Koeleman/Thijs den Otter (coördinatie)/Paul van de Water
Containerklas HvA’ers hebben een manier bedacht om kinderen in ontwikkelingslanden een fatsoenlijk schoolgebouw te geven: via de Stichting School In A Can willen ze er zeecontainers voor gebruiken. Tijdens de minor Management van ‘Creativiteit en Innovatie’ was de opdracht voor de studenten breed: bedenk een creatief, duurzaam en uitvoerbaar project. Student Kees van den Bos (23) had Stichting School in a Can snel bedacht: hij was niet lang daarvoor met zijn familie in Zuid-Afrika geweest en wilde iets doen aan de armoede die hij had gezien. Daarop bedacht hij het concept zeecontainers om te bouwen tot schoollokalen. ‘Ons doel is om de educatieve faciliteiten in ontwikkelingslanden te verbeteren,’ zegt Kees. ‘We willen de containers aanbieden als een Ikea-pakket. Deze pakketen maken het mogelijk om scholen op eenvoudige wijze uit te breiden zodra het aantal leerlingen groeit. Dit kan oplopen tot 600 leerlingen.’ De verschillende onderdelen worden in Nederland verzameld en op de locatie opgebouwd. De stichting, naast Kees bestaande uit docent Marcel Jongsma en student Arthur Meijer, is bezig met een eerste project in Oeganda. Het is wachten op de waarborg van een eigen stuk grond. Daarnaast zijn ze druk bezig met het vinden van sponsoren. ‘We willen een experience centre opzetten in Amsterdam waar we demonstreren wat we precies doen. Dit maakt het waarschijnlijk makkelijker om sponsoren te werven. Zij kunnen zo precies zien wat er met hun geld gebeurt.’ (AG)
? Vraag/Antwoord
Lichtjes blijven uit Het klonk allemaal zo mooi. Nouska van Heeswijk studeerde af bij Interactieve Media met een bijzonder project: Light Me Up, een enorme kerstboom met duizenden lampjes die geactiveerd konden worden met een sms. De opbrengst van die sms’jes zou naar het Glazen Huis van 3FM gaan, dat dit jaar op de Groningse Grote markt staat. De uitvoering laat voorlopig op zich wachten. Wat ging er mis? ‘Philips was aan het werk met de technische aspecten. Daar is men de afgelopen maanden bezig geweest met het testen van lichtsnoeren en ze zijn tot de conclusie gekomen dat er bij ontsteking altijd twee lampen tegelijk aangaan. Nu hebben ze ineens besloten de technisch ingewikkelde lampjes niet te produceren. De marketingmanager die enthousiast was, is verdwenen en de opvolger heeft de stekker uit het project gehaald.’ Balen? ‘Ja, enorm. Ik ben ruim tweeënhalf jaar bezig geweest met dit concept en heb de afgelopen maanden niet één keer de indruk gehad dat het afgelast zou worden. Al die energie voor niks, al ben ik wel afgestudeerd.’ En hoe nu verder? ‘Het is te kort dag om nu nog een andere producent te vinden of om het kleinschaliger op te zetten. Het Rode Kruis en 3FM gaan overleggen of ze het project volgend jaar gaan uitvoeren. Zo niet, dan trek ik mijn concept volledig terug en ga ik verder kijken.’ (GH)
nieuws
Niet allemaal door één mal De bestuurlijke toplaag dacht begin deze week hardop na over wat de UvA en de HvA in de nabije toekomst aan elkaar konden hebben. Differentiatie was daarbij het toverwoord. Begin dit jaar sprak collegevoorzitter Karel van der Toorn zich uit voor opheffing van het binaire stelsel en invoering van het Californische onderwijsmodel. Daarin zijn niet minder dan vier varianten in het hoger onderwijs, waarmee de zeer diverse studentenpopulatie van de UvA en de HvA meer maatwerk geboden kan worden. Maar, zo hielden diverse sprekers de grofweg zestig toehoorders voor, het Californische model is nog lang niet ingevoerd in Nederland, en het is bovendien erg duur. Toch moet er ook binnen het huidige model meer onderscheid gemaakt kunnen worden. ‘In het hbo moeten studenten met een mbo, een havo- en een vwo-achtergrond allemaal door dezelfde mal passen,’ zei collegelid Dymph van den Boom. ‘Dat gaat niet.’ Het bestuur van de UvA en de HvA wil voorkomen dat de mogelijkheden van studenten door differentiatie worden beperkt: een student moet opleidingen kunnen stapelen tot hij aan zijn plafond zit. Collegevoorzitter Karel van der Toorn sprak in zijn slotwoord over een interessante middag, maar vloog wat uit de bocht toen hij studenten bedankte voor hun gesproken columns. ‘Fijn ook dat we de studenten hebben gehoord. Wat ze hebben gezegd, is misschien minder belangrijk.’ Om er meteen aan toe te voegen: ‘Om dit uit te praten, hebben we gelukkig de borrel nog.’ (TdO)
HvA middenmoter De HvA is in de middenmoot geëindigd van de Keuzegids Hoger Onderwijs van het Hoger Onderwijs Persbureau. Van de grote hogescholen in de Randstad bezet de hogeschool de tweede plek. Alle domeinen scoren gemiddeld, behalve Gezondheid. Waarom is niet duidelijk. Van de grote hogescholen komt de Limburgse Hogeschool Zuyd als beste uit de bus, met een score van 66 uit 100. Windesheim – beoogd opvolger van de HvA in Almere – staat met 64 punten op de tweede plek. De Haagse Hogeschool is de beste in de Randstad (62). De HvA scoort 59 punten, net als drie hogescholen uit de provincie. De andere grote hogescholen uit de Randstad doen het iets minder: Rotterdam (58) en Utrecht (57) blijven in de buurt, Inholland (55) heeft alweer wat meer afstand. De score van de Keuzegids Hoger Onderwijs is opgebouwd uit studentenoordelen en de conclusies van experts uit visitatiecommissies.
Daarnaast houdt de redactie het aantal contacturen tegen het licht, en wordt gekeken naar studie-uitval en de omvang van de werkgroepen. Instellingen zijn ingedeeld in groepen: de grote spelers hebben immers een totaal andere studentenpopulatie – met bijkomende mogelijkheden en complicaties – dan de Christelijke Hogeschool Ede, dat van de middelgrote hogescholen veruit de beste is. Olof Wiegert van het Onderzoekshuis van de HvA zegt in een eerste reactie dat hij niet ontevreden is over de score. ‘We zijn de tweede hogeschool van de Randstad en daar hoeven we niet zuur over te doen. Daarnaast moet je rekening houden met het slag studenten dat rondloopt op de HvA. Wie in Groot-Amsterdam om een oordeel vraagt, krijgt een kritischer antwoord dan in Limburg of Ede.’ De drie extra punten van de Haagse Hogeschool komen voort uit de bovengemiddelde scores van die instelling op in techniek-, economieen sociale studies. De HvA scoort op al die punten gemiddeld.
Het minnetje dat in de hoofdtabel van het boek staat voor de opleidingen uit het domein Gezondheid baart wel enig opzien bij Wiegert. Dat is niet gek; de grote opleidingen – Verpleegkunde en Fysiotherapie krijgen een ‘gemiddeld’ oordeel en de kleine opleidingen ‘bewegingstherapie’ en ‘ergo- en Mensendiecktherapie’ scoren in de tabellen zelfs goed. ‘De experts zijn tevreden en bij studenten scoren we in ons eigen onderzoek gemiddeld een zeven, dus ik heb geen idee waar het oordeel op is gebaseerd.’ Ook domeinvoorzitter Rien de Vos heeft geen verklaring voor het het oordeel. Hij heeft niet het idee dat zijn domein een verkeerde koers vaart. ‘De kleine opleidingen zijn goed beoordeeld en met Verpleegkunde staan we achtste van de vijftien. Dus moet het van Fysiotherapie komen. Daar was men negatief over de faciliteiten, maar dat was wel in 2008. Sindsdien hebben we een numerus fixus ingevoerd en is de opleiding een stuk kleiner in omvang.’ (TdO)
Karthuizer blij met woonprijs Het project Je Eigen Stek Go4It, waar onderzoekscentrum De Karthuizer aan meewerkt, heeft de Zilveren Woonladder gewonnen.
Vierde Urban Screens De vierde Urban Screens, de internationale conferentie van het Institute for Network Cultures van het domein MCI, vond vorige week plaats in club Trouw. Het thema dit jaar was ‘The City as Interface’. Sabine Niederer, manager van INC: ‘Urban screens zijn allang geen rechthoekige schermen meer die “de stad vervuilen”. Tegenwoordig is het meer kunst en heeft het een boodschap.’ Verschillende sprekers uit bedrijfsleven hielden hier presentaties over de veranderende rol van het fenomeen. Vooral Matthijs ten Berge van Illuminate Outdoor Media en Theodore Watson van Graffiti Research Lab Rotterdam werden goed ontvangen. De interactieve Moodwall van Ten Berge in de Bijlmer won dit jaar de Dutch Design Award voor beste product openbare ruimte. Volgens Niederer was het publiek zo enthousiast over deze presentaties omdat hun werk mensen aanspreekt: ‘Creaties waarin de interactie heel direct aanwezig is en de ervaring meeslepend, maken indruk op mensen. Dat onthouden ze.’ Tijdens de conferentie werd ook de Urban Screens Reader gepresenteerd, een bundel artikelen en interviews over de het fenomeen waar Niederer samen met twee onderzoekers van de Universiteit van Melbourne aan werkte. Na afloop van de conferentie presenteerden studenten Interactieve Media hun interactieve installaties die ook te zien waren op het Trouwgebouw tijdens de Museumnacht vorige maand. (SvB)
De prijs wordt ieder jaar door het ministerie van Vrom toegekend aan het beste initiatief voor de onderkant van de woningmarkt. Je Eigen Stek is een doorstroomhuis voor dak- en thuislozen waarin bewoners zelf alles regelen. Op deze manier raken ze gewend aan de praktijk van een eigen
huis en worden ze voorbereid om weer op eigen benen te staan. Het onderzoekscentrum van het domein Maatschappij & Recht doet onderzoek naar de veranderende rol van de professional in dit geheel. Martin Stam van De Karthuizer: ‘De bewoners regelen alles zelf, het is een uniek concept. Voor de professionals betekent dit dat zij zich moeten leren opstellen als ondersteuners in plaats van hulpverleners.’ Bij het onderzoek zijn ook studenten
van de hulpverlenende opleidingen betrokken. Stam: ‘Zij hebben alleen geen rechtstreeks contact gehad met de daklozen zelf. Zij doen alleen onderzoek naar wat de specialisten moeten leren om de bewoners te kunnen ondersteunen.’ Het project is ook voor de sociaalagogische opleidingen interessant. ‘Dit is een mooie casus om te zien hoe professionals beter kunnen leren vertrouwen op de krachten van kwetsbare burgers zelf,’ aldus Stam. (SvB)
II staat tweede, maar heeft één wedstrijd minder gespeeld. n Schaatsen Op de wereldbekerwedstrijden in Calgary heeft Annette Gerritsen zilver gepakt op de 1000 meter. De JCU-studente reed in de Olympic Oval een tijd van 1.14,48. De Canadese Christine Nesbitt werd eerste door 45 honderdste harder te schaatsen. n Volleybal HvA Volleybal heeft de koppositie in de A-League na slechts één week terug moeten geven aan Langhenkel Orion. SV Dynamo, met JCU’er Floris van Rekom in de gelederen, bleek met 3-1 te sterk. HvA Volleybal daalde van de eerste naar de derde plaats en moet Dynamo en Langhenkel boven zich dulden.
n Vondelparkloop De UvA en de HvA doen mee aan de Vondelparkloop op 17 januari en de Batavierenrace op 24 april. De Vondelparkloop is een wedstrijd voor iedereen over 10 km. Voor en na de loop verzamelen alle UvA/HvA-lopers in de Hollandsche Manege op de Vondelstraat. Inschrijven kan bij het USC. n Batavierenrace De Sportraad is nog op zoek naar fanatieke lopers voor het prestatieteam voor de Batavierenrace, met bijna 8.000 deelnemende studenten uit binnenen buitenland ’s werelds grootste estafetteloop. Opgeven kan door een mail te sturen naar Amsterdam@ desportraad.nl. (GH)
SPORTFLITSen n Hockey De kersverse international Billy Bakker (JCU) heeft op zijn eerste internationale toernooi geen prijs weten te pakken. Tijdens de Champions Trophy in Melbourne verloor het Nederlands elftal al dik van Australië (2-7) en nipt van ZuidKorea (1-2), maar plaatste zich door winst op Engeland en Duitsland nog wel voor de wedstrijd om het brons. Wederom werd er verloren van de Zuid-Koreanen. Deze keer met 4-2. n Voetbal Chantal de Ridder van AZ voert alleen het landelijke topscorerklassement aan door een treffer tegen ADO Den Haag. AZ verloor die wedstrijd wel met 2-1, maar blijft toch koploper van de vrouweneredivisie na zeven wedstrijden. Willem
havana
5
nieuws
Secretarispost voor Trommel Arjan Trommel wordt in februari de nieuwe secretaris van de HvA. Vorige week werd zijn voordracht officieel bij het College van Bestuur gemeld door directeur P&O Conny Vermolen, die de functie de afgelopen maanden waarnam. De afgelopen weken had Trommel ‘draagvlakgesprekken’ met een aantal HvA’ers, om vast te stellen of hij wel uit het juiste hout is gesneden voor een sleutelpositie binnen de hogeschool. Trommel is bepaald geen vreemde in het hoger onderwijs. Na zijn studie Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam was hij was van 1993 tot 1999 beleidsmedewerker bij de Haagse Hogeschool. Daarna verkaste hij naar de Universiteit Leiden, waar hij enige tijd als senior op de beleidsafdeling werkte. Vervolgens ging hij als projectmanager aan de slag bij de Algemene Rekenkamer, waar hij anderhalf jaar geleden vertrok om consultant te worden bij Van Assem en Partners.
De secretarispost is ontstaan als gevolg van de domeinvorming, die dit jaar werd afgerond: daardoor verdween de post van algemeen directeur, die tot september werd vervuld door Jeroen Knigge. Waar Knigge verantwoordelijk was voor de gehele hogeschool, focussen de nieuwe taken van de secretaris zich op de centrale diensten. De aanstaande secretaris is blij weer terug te zijn in het onderwijs. Trommel: ‘Want daar ligt mijn hart. Ik kijk dan ook uit naar mijn nieuwe klus. De HvA is een grote speler in het hoger onderwijs en dan is het extra interessant om een nieuwe functie te bekleden en die inhoudelijk vorm te geven.’ Overigens heeft Trommels cv een opvallende overeenkomst met die van vice-collegevoorzitter Paul Doop: die laatste is als buitengewoon collegelid verbonden aan de Algemene Rekenkamer. Conny Vermolen laat desgevraagd weten dat er sprake is van toeval: de kandidatuur van Trommel komt voort uit een selectiecommissie. (TdO)
Even bellen met Remy Wilshaus Remy Wilshaus, docent Pabo en onderzoeker bij de kenniskring School en omgeving, heeft een onderzoek begeleid naar de opvoeding van kinderen in stadsdeel Westerpark. Het onderzoek is grotendeels uitgevoerd door zes studenten Pedagogiek. Waar hebben jullie precies onderzoek naar gedaan? ‘We hebben gekeken naar de verwachtingen en behoeften van ouders in Westerpark, als het gaat om de opvoeding van hun kinderen. Verder hebben we gekeken naar instanties die een rol kunnen spelen bij die opvoeding. We keken vooral naar basisscholen, maar ook naar buurtcentra en sportinstellingen.’ Wat waren de uitkomsten? ‘Onze belangrijkste conclusie was dat zowel ouders als scholen vinden dat de school een pedagogische taak heeft, maar dat de verwachtingen uiteenlopen. Ouders vinden dat het échte opvoeden eigenlijk exclusief hun taak is. Scholen daarentegen hebben vaak het gevoel dat ze door de ouders wel een erg grote rol in opvoeding toegedicht krijgen. Verder viel op dat de mensen die aangaven hulpinstanties te kunnen vinden er het minste behoefte aan 6
havana
hadden. Ouders die dergelijke hulp nodig hebben, kunnen het juist niet vinden.’ Zijn deze uitkomsten schokkend? ‘Nee. Het klopt met het “moederonderzoek” in Rotterdam, waar we een deel van de vragenlijst vandaan hebben. Maar nu hebben we ook specifieke resultaten voor stadsdeel Westerpark, dat ons de opdracht gaf. Wat het stadsdeel met de uitkomsten gaat doen weet ik niet.’ Gaan jullie er zelf nog iets mee doen? ‘De afstudeerverslagen van de studenten worden binnenkort gepubliceerd op de site van Onderwijs & Opvoeding. En vorige week is de onderzoeksrapportage Samen opvoeden in Westerpark naar de drukker gegaan. Deze heb ik samen met lector Edith Hooge geschreven.’ (AK)
Mbo en hbo werken langs elkaar heen In de diploma-eisen van het mbo wordt nu te veel aandacht besteed aan de aansluiting met de arbeidsmarkt, en te weinig aan de doorstroom naar het hbo. Dat moet beter, vindt de Onderwijsraad. In ‘De weg naar de hogeschool’, een advies op verzoek van staatssecretaris Marja van Bijsterveldt, maakt de Onderwijsraad zich zorgen om de hoge uitval van mbo’ers in het eerste jaar van het hbo en hun betrekkelijk lage rendement na vijf jaar. In het mbo, waar dertig procent van de hbo-studenten vandaan komt, mag meer nadruk komen te liggen op ‘doorstroomcompetenties’ die nodig zijn voor goede aansluiting met het hbo. Als het aan de Onderwijsraad ligt, nemen de MBOraad en de HBO-raad daarbij samen het voortouw. Dat spreekt ook Roel van Asselt aan, de voormalige directeur van het Landelijk Informatie- en Expertisecentrum Aansluiting HBO (LICA). Hij noemt de aansluiting mbo-hbo dan ook ‘zorgelijk’. Op het gebied van vaardigheden hebben mbo’ers een voorsprong op havisten, maar ze schieten tekort als het gaat om ‘leren studeren, loopbaanvaardigheden en theoretische kennis’. Jet Benjamins, hoofd instroommanagement bij de HvA, kan zich vinden in de zorgen van Van Asselt. ‘Ik zou daaraan willen toevoegen dat ook de taalvaardig-
heid van mbo’ers vaak niet goed genoeg is. Gelukkig krijgt Nederlands als “vak apart” weer meer aandacht in het mbo en ik hoop dat we dat gaan merken.’ De HvA heeft de afgelopen jaren veel geprobeerd om de doorstroom vanuit het mbo beter te stroomlijnen. ‘Maar in het mbo is een minder goede structuur voor decanaat en studieloopbaanbegeleiding dan in het voortgezet onderwijs. Dat soort activiteiten is vaak te afhankelijk van een enkele enthousiaste docent of medewerker. Als die vertrekt, klapt het netwerk weer in elkaar.’ Omdat er meer werk wordt gemaakt van de doorstroom, gaat Benjamins ervan uit dat het op termijn alsnog goed komt. Toch zijn er zaken die blijven steken. Het algemene instroomrecht is bijvoorbeeld nog niet afgeschaft. Benjamins: ‘Je kunt met een mbodiploma voor bijvoorbeeld administrateur instromen bij bouwkunde. Dat wordt moeilijk, maar we kunnen zo’n kandidaat nu alleen adviseren een extra cursus te volgen. Volgens de wet moet de opleiding bouwkunde zo’n student toelaten, maar zonder die cursus wordt dat bijna nooit iets. Als vakken op elkaar aansluiten, zijn er veel minder problemen. Het domein Techniek verzorgt voor het eerste jaar een cursus wiskunde voor mbo’ers met een techniekachtergrond en boekt daar successen mee. In dat domein doen mbo’ers het beter dan havisten.’ (TdO/HOP)
Kenniscentrum Economie Het domein Economie & Management heeft vanaf deze week een eigen kenniscentrum in de Fraijlemaborg. Het centrum gaat zich aan de hand van de lectoren uit het domein bezighouden met ‘vraagstukken uit de beroepspraktijk’. Daarmee moet het een schakel worden tussen het bedrijfsleven en de hogeschool. Thema’s zijn ondernemerschap, internationalisering, verbinding van de HvA met de regio Groot-Amsterdam en innovatie. De officiële opening vond op dinsdag 8 december plaats. Belangstellenden werden toegesproken door domeinvoorzitter Ineke van der Linden en Marc van der Meer van het Expertisecentrum Beroepsonderwijs. Het was 8 december sowieso een dolle boel op de Fraijlemaborg: onder leiding van VVD-coryfee en oudeurocommissaris Frits Bolkestein werd voor de eerste
keer het groot HES-dictee gehouden. Daarover is meer te vinden op www.havanaweb.nl (TdO)
Rectificatie Het artikel ‘EVC-Centrum goed bezig’ (Havana 14) wordt afgesloten met een onjuist geformuleerd citaat dat erop neerkomt dat een examencommissie eigenlijk niets te zeggen heeft over het EVC-traject. Dat heeft Antoinette van Berkel niet gezegd. Het succes van het HvA-traject rond erkenning van verworven competenties is juist te danken aan de nauwe afstemming met de examencommissies bij het traject. Het EVC-centrum ontwikkelt de beoordelingsmodellen van de trajecten en betrekt hierin examencommissies. Deze kunnen zo achteraf de EVC-uitslag vertalen naar vrijstellingen, studiepunten en een passend opleidingsprogramma.
Wat doet Karel? Collegevoorzitter Karel van der Toorn laat wekelijks op Havanaweb.nl weten wat hij doet voor de HvA. Deze week praat hij onder meer over een bijeenkomst van de UvA en de HvA-top. ‘Begin deze week was de bijeenkomst in de Agnietenkapel. We hebben daar met tal van UvA’ers en HvA’ers gesproken over het stelsel van hoger onderwijs en welke kansen een stelselherziening biedt. Het was een vruchtbare en inspirerende bijeenkomst. Zeker voor herhaling vatbaar. De resultaten kunnen we
ook gebruiken voor ons nieuwe instellingsplan. Een boeiend idee vind ik het creëren van een opleiding die voor UvA-studenten meer praktische componenten biedt en tegelijkertijd voor HvA-ers meer theorie en diepgang. Zo’n opleiding zou je bijvoorbeeld voor de studie rechten kunnen ontwikkelen.’ (PvdW)
nieuws
Beeld Bas Uterwijk
Studieplek 2.0
Een student van het Amfi is met veel bagage neergestreken in een hoekje van het gebouw aan de Mauritskade. Was dit de eerste plek die ze tegenkwam toen ze de lift uitstapte? Of toch te lang wachten op de lift? Alle lokalen bezet? Mediatheek gesloten? Onderweg naar huis? Eerstejaars studente Katrien van Leeuwen (Fashion & Branding) heeft in elk geval een plek gevonden om de laatste hand te leggen aan haar digitale presentatie van een nieuw kledingstuk. (AG)
havana
7
-advertentie-
Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?
december 2009 CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 0205251400
wo 9 december, 17.00 u / lezing
wo 9 december, 20.00 uur / debat
De klimaattop Wijnand Duyvendak
Game Journalism As It Should Be
Aan de vooravond van de klimaattop in Ko-
Onlangs is een Belgisch nieuwe mediatijd-
penhagen spreekt Wijnand Duyvendak, voor-
schrift afgeperst door een lokale uitgever. Dit
malig Tweede Kamerlid voor GroenLinks en
roept vragen op. Hoe onafhankelijk kan de ga-
initiatiefnemer van Beat the Heat Now. Wat
mejournalistiek zijn in een dergelijk commerci-
is de beste manier om iets te doen tegen de
ele sector? Hebben onafhankelijken (bloggers)
klimaatproblematiek? Wat voor invloed heeft
een rol? Met o.a. drs. David Nieborg (docent
Nederland op een echte oplossing voor de
Nieuwe Media UvA) en Niels ’t Hooft (schrij-
opwarming van het klimaat? CREA Theater.
ver en onafhankelijk game-journalist). Plaats:
Toegang: gratis voor studenten, � 5,- alle an-
CREA Theater. Toegang: gratis voor studen-
deren. Reserveren niet mogelijk. I.s.m. SIB.
ten, € 5,- alle anderen. I.s.m. Xi en Bashers.
do 10 december, 20.30 uur / film
do 10 december, 20.30 uur / divers
CREAtions Jonge Filmmakers
Open Podium
CREAtions presenteert jong filmtalent. De
ret, zang en theater. Het CREA Open Po-
avond staat in het teken van drie korte films
Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl
Chance (Victor van Doorn), Nooit meer avond (Jordi Wijnalda) en Geen zin (Gijs Veerhoek). Laat je inspireren door de stijl, techniek en
De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080
het verhaal en grijp de gelegenheid aan om
De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463
Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor
met de jonge regisseurs in gesprek te gaan. studenten, € 5,- alle anderen.
Met kleinkunst, singer/songwriters, cabadium is iedere tweede donderdag van de maand. Zelf optreden? Stuur een email naar
[email protected].
Plaats:
CREA
Muziekzaal. Toegang gratis. Reserveren niet mogelijk.
Maandag 14 december
Wittgenstein (I en II)
www.crea.uva.nl/agenda
leidseplein 26 amsterdam open van 12:00 tot 19:30 uur
elke dag vanaf 12 uur 50% korting op cabaret theater & concerten als eerste op de hoogte van het aanbod!? schrijf je in voor de nieuwsbrief op lastminuteticketshop.nl adv havana.indd 1
02-12-2009 18:18:37
actueel
ingezonden brieven Voorlichting in Diemen In het bericht ‘HvA licht tot 2011’ voor bij Inholland’ (Havana 14, 2 december) ontbreekt een historische verklaring. Die is echt noodzakelijk om de aanwezigheid van de HvA daar te snappen. De vraag is: waarom geeft de HvA voorlichting bij haar grootste concurrent? Het gaat om een zeer grote regionale voorlichtingsmarkt, waar tal van hogeronderwijsinstellingen en andere organisaties voorlichtingsrondes geven en waar vrijwel alle scholen in Amsterdam en een flink aantal uit de regio hun bovenbouwleerlingen naartoe sturen. De markt wordt al sinds zeker vijfentwintig jaar georganiseerd door de Geldergroep (voorheen Octant) in opdracht van de Amsterdamse Kring van schooldecanen. Inderdaad werd tot een jaar of zeven geleden die markt gehuisvest in het Sint-Nicolaaslyceum in Amsterdam. Die school kon dat echter niet meer aan en de Geldergroep heeft toen op verzoek van de Amsterdamse Kring aangeklopt bij de HvA en Inholland Diemen. De HvA zei nee en Inholland zei ja. De voorzitter van de Amsterdamse Kring voor schooldecanen heeft nog niet zo lang geleden weer eens gevraagd of HvA en Inholland niet afwisselend deze voorlichtingsmarkt kunnen faciliteren zodat de uitstraling wat neutraler wordt. Wat betreft de redenen die in het artikeltje genoemd worden waarom dit niet op een locatie van de HvA zou kunnen, vind ik: waar een wil is, is een weg. Ik hoop dat veel HvA-docenten en voorlichters bij wie deze voorlichtingsmarkt ‘niet populair is’ omdat ze wellicht denken dat ze ‘voor Inholland staan voor te lichten’ dit stukje lezen. Jet Benjamins, hoofd Instroommanagement
Advies Angels
Kunnen die Amfi Angels ook een keer elkaar becommentariëren, euh, adviseren? Adelheid Feryn, hoofd Externe Betrekkingen a.i., domein Economie & Management
Vraag van de week In Utrecht experimenteren sociale opleidingen in het eerste jaar met speciale ‘jongensklassen’ om uitval tegen te gaan. De mannelijke studenten worden in enkele klassen bij elkaar gezet. Goed idee voor de HvA?
Marjo Lakenman (26) Eerstejaars Maatschappelijk Werk & Dienstver lening ‘Goed idee, daar ben ik wel voorstander van. Jongens hebben gewoon een andere mening en een andere manier van denken dan meisjes. Dat merk je vooral bij het brainstormen over bepaalde dingen. De mannen krijgen nooit hun ideeën doorgedrukt. Al zou ik in een klas met alleen maar meisjes de jongens wel missen. Ze hebben toch een toegevoegde waarde, vrouwen onderling zijn niet zo leuk.’
Nathalie Swart (22) Tweedejaars Sociaal Pedagogische Hulpverlening ‘Hier is het niet nodig. Ik krijg niet de indruk dat de mannen die er zijn het vervelend vinden om met zo veel meisjes in een klas te zitten. Het is een sociale studie, dus iedereen gaat goed met elkaar om. Ik snap wel dat het prettig is voor de mannen om met meer mannen te zijn. Ze voelen zich toch wel een beetje opgelaten met alleen maar vrouwen om zich heen.’
Peter Tames (22) Eerstejaars Toegepaste Psychologie ‘Van mij hoeft het niet. Je kiest zelf voor een sociale opleiding, dan weet je van tevoren dat je grotendeels met vrouwen in de klas zult zitten. Ik zou het prima vinden om als enige jongen in een klas vol vrouwen te zitten, maar momenteel zit ik met zo’n acht jongens in de klas. Ik denk dat je juist meer leert door interactie met de andere sekse. Als je met meer mannen dan vrouwen in een klas zit, komt het haantjesgedrag alleen maar naar boven.’
Nicolien Nauta (25) Organisatieassistente Sociaal Pedagogische Hulpverlening ‘Heel goed idee. Bij ons zitten er in het eerste jaar ongeveer twintig mannen en honderdtachtig vrouwen. Ons beleid is dat mannen nooit alleen in een klas zitten. Ik maak de klassenindelingen en ik zorg er altijd voor dat er minimaal twee of drie mannen bij elkaar zitten. Die hebben wat aan elkaar, jongens hebben een andere manier van denken. Toch weet ik niet of door deze “jongensklassen” de uitval vermindert.’
Malcolm Biezeveld (38) Docent Sociaal Pedagogische Hulpverlening/trainer Karthuizer ‘Ik heb het gehoord, goeie zet. Mannen en vrouwen zijn gewoon verschillend. Mannen zijn bij SPH ruim in de minderheid, daar moeten we zuinig op zijn. Wij geven hier eigenlijk te vrouwelijk les. Dat wil zeggen dat we veel praten met elkaar en veel herhalen. Dat vinden mannen niets. Je moet mannen juist uitdagen en prikkelen. Dat doe ik vaak door weddenschappen te sluiten. En harde humor te gebruiken. Als er niet gelachen is in de les, was het geen goed college.’ (AG)
Jolanda
Dikke prima Ik woon nu ruim een jaar in onze hoofdstad. Woorden die mij tot voor kort nog onbekend waren, zijn nu opgenomen in mijn dagelijkse vocabulaire. Amsterdammers gebruiken vrij brave woorden. Bijvoorbeeld het woord ‘naar’. ‘Mijn fiets is voor mijn huis gestolen.’ ‘Dat is echt naar,’ zegt de ander om zijn medeleven te tonen. ‘Naar’ is een woord waar ik maar moeilijk aan kan wennen. Bij het woordje ‘naar’ denk ik aan twee crematies in dezelfde week. Volgens mij is dit woord afkomstig van een of andere roodbroek uit Naarden, die een netter alternatief wilde voor het woordje ‘kut’. ‘Al je spaargeld kwijt door het faillissement van DSB Bank? Echt naar! Advocatenbureau Louchebroek helpt u.’ Het woord chick kende ik al langer, maar dan alleen voor meisjes met strak achterover gekamd haar in een paardenstaart en een bacootje in de rechterhand. Of van nederhiphoppers die rapten over chickies in het bushokje. In Amsterdam is chick een aanduiding voor ieder lid van het vrouwelijke geslacht, ongeacht de leeftijd. ‘Bes Hollander?’ vraag je verbaasd. ‘Ja, je weet wel. Die chick achter de rollator met dat hondje dat altijd onder mijn raam pist.’ In Amsterdam is alles ‘prima’. Dit woord heb ik overgenomen van een vriend van mij die bij het corps zit. Behalve dat hij zich twee keer per week bezat op de sociëteit, daardoor twee keer per week een kater heeft en twee keer per week niet naar zijn colleges gaat, is alles prima. ‘Ik ben een weekendje met vrienden weggeweest, was best prima.’ Of: ‘Ik had een 5,5 gehaald voor dat tentamen.’ ‘Dikke prima.’ ‘Mijn kamer is trouwens echt een vuilnisbelt.’ ‘O, prima.’ Ja, er wordt heel wat af ‘geprimaat’ bij dit heerschap. Dan heb je nog bepaalde bewoordingen om je schoolmatties gedag te zeggen. Dat kan kortaf met een ‘hé doeg’. Zelf steek ik altijd mijn hand op en zeg: ‘check je later’. Het kan ook uitgebreider: ‘Hey meid, rustig aan hè? Zie ik je morgen.’ (Deze afscheidsgroet wordt eigenlijk alleen door jongens gebruikt). Wat ze daarmee bedoelen? Geen idee, in ieder geval niet dat Ritalin je beste vriend is.
n Jolanda te Roller (20) is de columniste van Havana. Ze studeert Nieuws en Media. Zeg maar Journalistiek. havana
9
bijbaantjes
Gekke dingen do Vakkenvullen in een supermarkt, telefoneren in een callcenter of bedienen in een restaurant: het zijn populaire manieren om wat bij te verdienen. Maar de een is creatiever dan de ander. Vijf studenten vertellen over hun bijzondere bijbaantjes. ‘Dit is echt een jongensdroom.’ Kirsten Dorrestijn
‘De ballen en staartjes geef ik altijd aan de zeug’ Maikel Groenen (18, Aviation Studies)
Werkt om de week als knecht op een varkensboerderij in Brabant ‘Ik behandel varkens van een boer in mijn oude woonplaats. Dat houdt in dat ik jonge biggen spuiten geef, hun staarten afbrand, ze een oornummer geef en de mannetjes castreer. De staartjes gaan eraf in verband met het staartbijten. Dat geeft infecties. Om te castreren pak ik de big bij zijn achterste poten, legt hem op m’n knie, verdoof hem en snijd ik zijn ballen eraf. De ballen en staartjes geef ik altijd aan de zeug. Dat vindt ze lekker. In het begin vond ik het niet leuk om te doen. Je doet de beesten pijn. Maar inmiddels doe ik het meer dan vier jaar en kan ik 10
havana
het puur als werk zien. Ik doe ook andere klussen, zoals gangen vegen, hokken uitspuiten en de beesten voeren. Boer zou ik nooit willen zijn. Het is zwaar werk en er gebeuren veel nare dingen. Er worden bijvoorbeeld veel biggetjes dood geboren en zeugen gaan regelmatig op hun eigen kroost liggen. Eén keer heb ik een biggetje dood moeten slaan. Dat was niet meer te redden. Bij de boer had ik al vaker gezien hoe je dat doet. Ik verdien vijf euro per uur. Sinds kort heb ik nog een ander baantje, achter de bar bij mijn voetbalclub. Dat vind ik eigenlijk leuker werk.’
bijbaantjes
Beeld Fred
van Diem
en voor geld
‘Ik doe iets goeds voor anderen’ Marleen Aaftink
Marvin Tjen-A-Tak
(18, Fashion Management) Werkt als spelleidster in een logeerhuis voor kinderen met een ziekte of een verstandelijke beperking ‘De eerste dag dat ik kwam werken, maakte ik een heel heftige epileptische aanval van een kind mee. Dat was wel afschrikwekkend. Inmiddels werk ik hier tweeënhalf jaar en weet ik hoe je daarmee om moet gaan. Een paar kinderen wonen in het huis, anderen komen alleen in het weekend of na school om de ouders te ontlasten. De kinderen met wie ik werk, zijn tussen de tien en twintig jaar. Ik kom puur om te spelen en dat weten ze dondersgoed. Ik zorg dat ze lekker naar buiten gaan, ik ga met ze
‘Alle soorten wiet en hasj probeer ik uit’
(28, Culturele & Maatschappelijke Vorming)
stoeien, touwtje springen, skeeleren, fietsen of naar de speeltuin. Op zaterdag speel ik drie uur lang met één kindje. Zij is autistisch en persoonlijke aandacht doet haar goed. De rest van de middag speel ik ook met de anderen. Elk kind heeft een eigen gebruiksaanwijzing. Ik leer steeds beter hoe ik met ze om moet gaan. Door mijn bijbaantje heb ik het gevoel dat ik iets goeds doe voor anderen. Mijn studie, mode, speelt zich af in een snelle wereld met veel concurrentie. De zorg is juist heel zacht. Toen ik een studiekeuze moest maken, twijfelde ik tussen de mode en de zorg. Nu weet ik die twee werelden mooi te combineren.’
Werkt sinds vijf maanden in een coffeeshop in Amsterdam ‘Dit is het meest relaxte bijbaantje dat ik ooit heb gehad. Het is echt een jongensdroom. Veel coffeeshops hebben een grimmige sfeer, maar deze is heel fijn. Aan klanten geef ik uitleg over de soorten en de effecten. Ik blow zelf, dus daar wist ik al best veel van. Per dienst krijg je voor vijf euro aan wiet en hasj voor eigen gebruik. Zo kun je alle soorten uitproberen. Ik krijg geen gekke reacties als ik vertel dat ik in een coffeeshop werk. Mijn broer werkt ook in een shop, veel van mijn vrienden blowen en zelfs mijn moeder rookt wel eens een jointje. Ik sta hier in m’n eentje, dus als ik de winkel
open, is het echt mijn toko. Ik zet reggaemuziek op en draai een jointje. Het is toegestaan om tijdens het werk te blowen, maar je mag niet knetterstoned achter de balie staan. Bovendien heb je hooguit tijd voor één jointje. Ik kan me goed concentreren als ik heb geblowd. Geld tellen gaat makkelijk.’
havana
11
bijbaantjes
‘Aan bloot raak je gewend’ Marcel Stevens
Edon van Steijn
(20, Bedrijfseconomie) Werkt in het weekend in een kleine sauna in Utrecht ‘’s Avonds sta ik in de sauna achter de bar en maak ik maaltijden klaar. Ik werk samen met een goede vriend. Van het naaktgebeuren krijg ik niet veel mee, want in de loungeruimte hebben mensen een badjas aan. Je raakt ook wel gewend aan bloot, je schrikt er niet meer van. Het publiek is leuk, er komen geen perverse mannetjes ofzo. Ik heb nooit moeilijkheden meegemaakt. Iedereen is juist heel relaxed en mensen maken er geen probleem van als ze een halfuurtje op hun eten moeten wachten. Ik maak satés, steaks en luxe salades. De borden moeten mooi worden opgemaakt. 12
havana
‘Controleren op verboden teksten en rookpotten’
(21, Bouwtechnische Bedrijfskunde)
In de keuken wordt het al gauw zo’n veertig graden, dus ik kleed me luchtig. In de zomer is het rustig, dan neem ik mijn studieboeken mee en ga ik in de tuin zitten. In de winter kan het wel hectisch zijn. Soms hangt er een waslijst aan bonnetjes en moeten we tussendoor ook nog mensen uitchecken. Maar het blijft een hele chille manier van in de horeca werken. Ik mag één keer per week gratis naar de sauna. Er zijn veel meisjes die speciaal daarvoor hier werken. Zelf heb ik het niet zo op sauna’s. Heel af en toe ga ik op zaterdagavond na het voetbal met wat vrienden zwemmen en een biertje drinken aan de bar.’
Werkt als steward bij Ajax ‘Ik zie gratis alle wedstrijden van Ajax en krijg daar ook nog voor betaald. Als steward fouilleer ik mensen en doe ik de kaartcontrole. Ik sta in sfeervak 410, waarin wordt gezongen, getrommeld en waar de grote spandoeken zijn. Mensen proberen altijd in dat vak te komen. Van tevoren controleer ik of er geen verboden teksten op de spandoeken staan en tijdens de wedstrijd houd ik in de gaten of er geen rookpotten of fakkels in het vak zijn gesmokkeld. Maar de wedstrijd kan ik altijd nog volgen hoor. Misschien niet elk moment, maar wel de doelpunten. Voor de sollicitatie moest ik een hele procedure doorlopen: ik kreeg trainingen in fouil-
leren, liep mee met drie stagewedstrijden en ik werd door de politie gescreend. Als je een strafblad hebt, kom je daar niet doorheen. Ook bij andere evenementen in de Arena ben ik steward. Zo was ik bij het concert van U2, van AC/DC en bij Sensation. Van dat laatste feest heb ik na mijn werk nog flink kunnen profiteren.’
Beeld Aoife
Groenewegen
reportage
Men neme: een hogedrukspuit, een sjabloon en een smerige stoep. Even spuiten, en klaar. Vier studenten van de minor Ondernemerschap maken milieuvriende lijke reclame. ‘Een flyer gooien mensen weg, ons product blijft liggen.’ Aoife Groenewegen Een industrieterrein in Wormer, ergens vorige week. Een filmploeg loopt met een sjabloon onder de arm en een hogedrukspuit op wieltjes naar een vrij stuk stoep. Mandy Geijssens (20) vertelt wat er gaat gebeuren, terwijl haar partner in crime Saskia Drijver (20), gehuld in regenpak en regenlaarzen, het sjabloon op de grond legt. ‘Eerst leggen we de sjabloon op de juiste plek. Vervolgens spuiten we de uitgesneden letters schoon met de hogedrukspuit. Als je de sjabloon weghaalt steken de schone letters af tegen de vuile tegels, waardoor de tekst zichtbaar wordt.’ Ziedaar: reclame op straat door middel van ‘selectief schoonmaken’, ook wel reverse graffiti. Mandy en Saskia hebben samen met Tessa van der Meer (22) en Jeffrey Krab (19) voor de minor Ondernemerschap een bedrijfje opgericht die deze talking tiles brengt. Je hebt ze misschien wel als eens op straat gezien: grote, ‘witte’ reclames voor MTV of Starbucks. Die zijn niet gemaakt door Talking Tiles, maar door Green Graffiti, een bedrijf dat al sinds 2008 in Nederland bezig is met deze milieuvriendelijke vorm van reclame maken. Volgens Mandy, die Management, Economie & Recht studeert, hoefde
het idee voor de minor ook niet origineel te zijn. ‘Als iedereen met een origineel idee moest komen hadden we maar één bakker in Nederland gehad. Het gaat erom dat je laat zien hoe je het aanpakt en hoe jij denkt er een succes van te kunnen maken. Dit is best een nieuw product en een beetje concurrentie kan nooit kwaad.’
De vier studenten maken in het kader van de minor een promotiefilmpje, waarin ze hun product aanprijzen. ‘Dat filmpje willen we vooral gebruiken ter verduidelijking van wat we precies doen. Duurzame stoepreclame zegt niet zo veel; het wordt pas duidelijk als je het ziet.’
Graffiti Aan het leggen van een talking tile zijn wel enkele voorwaarden verbonden. Zo kan niet overal worden geadverteerd. ‘Op de Dam kan het bijvoorbeeld niet. Althans, het kan wel, maar je ziet er niets van. Grijze betonnen tegels zijn ideaal. En de plek moet met de auto bereikbaar zijn. Wij nemen zelf stroom en water mee, dus zodra er een auto kan komen kunnen wij aan de slag.’ Ook de houdbaarheid van de advertentie hangt af van een aantal zaken. Zo is het belangrijk
‘Er staat nergens geschreven dat je straten niet schoon mag maken’ De vier studenten hebben elkaar leren kennen in de tweede week van de minor. ‘We gingen met alle honderdvijftig studenten naar Arnhem waar we een brainstormsessie deden. Het was een soort van speeddaten voor je onderneming. Als iemands idee je aansprak kon je besluiten samen te gaan werken,’ aldus Mandy. Haar vader kwam met het idee, waarna de studenten het verder uitwerkten. ‘We hadden eerst het idee om ballen te laten bedrukken. Maar toen we dat plan gingen uitwerken bleek het helaas niet haalbaar. Over talking tiles waren we gelijk enthousiast.’
hoe vies de tegels zijn en hoeveel mensen er dagelijks overheen lopen. Op het Centraal Station blijft een advertentie ongeveer twee weken zichtbaar en op rustigere plekken kan de reclame tot acht weken zichtbaar blijven. Hoe groot de sjablonen kunnen zijn? ‘Onze advertentie is een meter bij een meter, maar in principe kan hij zo groot worden als je zelf wilt. Je moet alleen wel bedenken dat een stoep nooit breed genoeg is voor een sjabloon van vijf vierkante meter.’ Of het illegaal is? ‘Mensen denken vaak dat het een vorm van graffiti is. Het lijkt er wel op, al-
leen maken wij de straat juist schoon. En er staat nergens geschreven dat je straten niet schoon mag maken, ook als is het selectief.’
Mileuvriendelijk Dat het een milieuvriendelijk plan moest zijn was niet de opdracht. Maar er is wel over nagedacht. Mandy: ‘Voor flyers worden ontzettend veel bomen omgehakt. Wij gebruiken wel water, stroom en een auto, maar het product zelf is milieubewust. Het voordeel van deze vorm van reclame is dat het lang blijft liggen. Naar een flyer kijken mensen even, maar vervolgens gooien ze die weg. Talking tiles blijven lang zichtbaar. Mensen lopen er iedere dag weer overheen en worden er dus steeds opnieuw aan herinnerd. Dat horen we ook vaak van onze medestudenten en docenten, die dagelijks over onze eigen advertentie op de brug van de Vijzelstraat lopen.’ Na de minor wil Mandy zeker door met Talking Tiles. ‘We hebben er ontzettend veel tijd en energie in gestoken en het begint nu aardig te lopen.’ Er is nog geen officiële opdracht binnen, maar er blijkt toch best veel animo te zijn. ‘We merken dat de website steeds vaker bezocht wordt en we worden nu ook benaderd door bedrijven die we zelf niet hebben gebeld. Onder andere De Kleine Komedie heeft gezegd talking tiles te willen gebruiken zodra er een nieuwe voorstelling is die extra aandacht nodig heeft. Uiteraard gaat de studie straks voor, maar Talking Tiles blijft bestaan.’ n Het filmpje van Talking Tiles en de andere groepjes van de minor Ondernemerschap vind je op 30seconds.medialab.hva.nl havana
13
interview
‘Ik ben geen slachtoffer’ Haar boek Nieuwe handen moest er komen om te laten zien dat ze geen slachtoffer is. Want de nieuwjaarsbrand in het Volendamse ’t Hemeltje was verschrikkelijk, maar het jaar dat volgde misschien nog wel erger, zegt Gerie Smit (24, oud-studente MIC). ‘Ik werd er gék van dat ze me lange tijd helemaal niets vertelden over de ramp.’ Annemarie Vissers Het gaat goed met haar boek; de derde druk is onderweg. Overal in de omgeving is het uitverkocht. In haar Volendamse nieuwbouwhuis ligt nog een stapeltje op de keukentafel. Overal staan boeketten bloemen, hangen kaartjes met felicitaties. De halve Nederlandse pers was uitgerukt voor de presentatie van haar werk, vorige week in het café van haar vriend. Bomvol was het, zegt de nu 24-jarige Gerie Smit. ‘Familie, vrienden, bekenden: iedereen was er.’ Negen jaar geleden is de nieuwjaarsbrand in Volendam nu, maar de littekens van Smit blijven altijd zichtbaar. ‘Ik ben al negen jaar aan het vertellen over die nacht, de brandwonden, de littekens, de periode erna. Op een gegeven moment dacht ik: “Daar moest ik maar eens wat mee.”’ Een jaar geleden besloot ze al haar aantekeningen uit die tijd er nog eens bij te pakken. Op wat vrije avonden tikt ze in no time dertig pagina’s bij elkaar. Het is de aanzet tot het boek Nieuwe handen. ‘Ik wist door mijn studie Media, Informatie & Communicatie precies wat uitgevers willen lezen en wat niet. Dat heeft me zeker geholpen.’ Bang voor kleine ruimten of vuur is ze niet. Nooit geweest ook, na die rampnacht in 2001. Ze checkt geen nooduitgangen uit voorzorg, let niet extra op in mensenmassa’s en staat rustig achter de bar in het café van haar vriend. Maar laatst had ze het eventjes lastig. ‘Ik stond voor mijn werk voor RTV Noord-Holland bij dat neergestorte vliegtuig van Turkish Airlines, bij Schiphol. Toen was ik me er wel van bewust dat het toestel kon ontploffen en dat de brandende brokstukken me om de oren konden vliegen. Keek ik wel even rond: daar een viaduct, daar een stuk 14
havana
weiland, daarheen rennen als het misgaat.’ Terugdenken aan die rampnacht doet ze niet, zo vlak voor de feestdagen. ‘Ik werk al jaren tijdens oud en nieuw en heb daar geen problemen mee. Als ik eraan terugdenk, is dat in januari of februari: de donkere maanden. En dan meer aan de tijd dat ik in het ziekenhuis heb gelegen dan aan die bewuste nacht.’
Vuurbal Vijftien jaar is de oud-HvA-studente als ze met haar vriendinnen in café ’t Hemeltje belandt op nieuwjaarsnacht 2001. Veertien jongeren zullen omkomen om door de brand
ik ga hier dus dood. Dit kán me toch niet gebeuren. Ik moet nog hartstikke veel doen, school afmaken, studeren.’ Pijn had ze niet, een geruststelling. ‘De dood doet blijkbaar geen pijn, flitste het door me heen.’ Hoe ze buiten is gekomen, weet ze niet meer precies. ‘Ik weet dat ik mezelf op de bar heb gehesen, me brandde aan de stang en vanachter die bar ben weggekomen. De vellen huid krulden van mijn handen af, ze waren helemaal wit en rood, vol blaren. Gek genoeg deden ook die geen pijn. Buiten het café was het een gigantische chaos. Huilende moeders die zoekend rondliepen. Ik dacht nog even: wat overdreven allemaal zeg, stel jullie niet zo aan.’ Later, in het Amsterdamse VU-ziekenhuis waar Gerie ‘even een zalfje en een verbandje’ dacht te halen ‘en dan naar huis’, zal blijken waarom ze niets van de brandwonden voelt: de verbrandingen zijn zo diep dat ze de zenuwen in handen en rug hebben weggebrand. Drie weken houden de artsen Gerie kunstmatig in coma. De pezen en huid van haar handen zijn zeer ernstig aangetast, in haar rug zitten zevenhonderd nietjes om getransplanteerde huid vast te zetten. ‘Ik heb twee keer op het randje gelegen. Door bacteriën is de hele boel weer opengegaan en gaan ontsteken. Ook heb ik nog een bacterie
‘Dit is het dan dacht ik. Ik ga dood’ in het café, een kleine tweehonderd dorpsgenoten raken gewond. Gerie loopt derde- en vierdegraads brandwonden aan haar rug en handen op. Vallende kersttakken van het plafond komen op haar terecht. ‘Ik stond te zoenen met de jongen op wie ik toentertijd verliefd was. Te zoenen “tot de vonken ervan afsprongen” grap ik altijd maar, om de lading ervan af te halen,’ glimlacht ze. Een groep jongens speelde met kerststerretjes en de boel vatte vlam van de vonkjes. ‘Daarna zag ik een vuurbal, een enorme steekvlam over het plafond rollen. Iedereen probeerde weg te komen, maar het was veel te druk, ik kon geen kant op. Ik ben op de vloer terechtgekomen in die drukte. Daarna was alles zwart en vol rook. Ik weet nog dat ik dacht: oké, dit is het dan. Ik ben vijftien en
op mijn hartklep gekregen. Dat was echt kantje boord. Dat vond ik eigenlijk nog het allerengste moment uit die hele periode. Ik dacht te gaan stikken en niemand die me hoorde.’ Vijftien operaties ondergaat ze. ‘Dat ziet er allemaal luguber uit hoor. Ze schaven gave huid weg op onaangetaste delen, en dat gaat in een soort pastamachine. Komt het er als een lap uit,’ zegt ze onbewogen. Nuchter. Dat is wat haar typeert. Maar ook een ‘lastige diva’ in het ziekenhuis. ‘Mijn omgeving mocht me niets vertellen over de brand en alle gruwelijke gevolgen, van de psychologen. Daar ben ik zo kwaad om geweest. Ze dachten: “Dat kan Gerie niet aan, dan raakt ze in shock.”’ Maar Gerie kon het wel aan. ‘Ik heb het halve ziekenhuis bij elkaar geschreeuwd. Ze moesten me vertellen wie
er dood was en wie ernstig gewond. Op een gegeven moment heeft mijn vader stiekem oude kranten meegenomen en me ingelicht. Dat het zó erg was, had ik niet kunnen bedenken. Maar dat slachtoffergedoe, daar werd ik niet goed van. Daar had ik geen zin in. Nog steeds niet, vandaar ook mijn boek. Ik wil het af gaan sluiten. Het is zo gegaan en nu verder. “Als” en “had” en “wat als”: het heeft geen zin. Ik ben twee weken geleden met mijn moeder terug naar ’t Hemeltje gegaan. Eerder had ik er geen zin in, maar nu met het boek moest de “film” in mijn hoofd “af”.’ Het bezoek deed haar weinig. ‘Tja, bizar om te zien dat de brandblusser die leeg werd gespoten in mijn gezicht, er nog steeds ligt. Ik heb de route naar buiten nog eens proberen na te lopen. Verder voel ik er niets bij.’
Sexy Hoewel ze meestal geen last heeft van schaamte over haar gehavende rug en handen – ‘ik ging wel in bikini zonnen in Rimini, de Italianen vonden mijn scars wel sexy geloof ik’ – blijft de eerste zomerse dag toch een lastige, ondanks dat de artsen haar onderbenen en kuiten zo veel mogelijk hebben gespaard bij de huidtransplantaties. Ook de allereerste introductiedag van de HvA was meer dan spannend. ‘Ik heb me best druk gemaakt over wat ze van me zouden vinden. Pakte ook alleen maar kleding in met lange mouwen. Eenmaal in mijn mentorgroepje heb ik meteen gezegd dat ik uit Volendam kwam en de brand had meegemaakt. Als mijn studiegenoten iets wilden weten, mochten ze dat gewoon vragen. Ze reageerden heel relaxed.’ De studie rondde ze snel af, ondanks de operaties die ze – nog steeds – ondergaat. ‘Alleen een docente wilde niet toegeven. Die vond dat mijn operatie geen belemmering was voor mijn tentamen een week later. Maar ja, dan zou ik dat vak niet halen. Stiekem vond ik dat best stoer van haar, dat ze me niet voortrok of anders behandelde dan de andere studenten. Dat waardeer ik eigenlijk best, achteraf. Toen niet natuurlijk,’ lacht ze. Ze hoopt dat lezers kracht halen uit haar boek. ‘Dat ze lezen dat hoe erg dingen ook zijn, je toch door kunt gaan. Zonder in die slachtofferrol geduwd te worden. Kom op, niet zeuren, niet te veel treuren: pak je leven weer op.’ n
Beeld Fred van Diem
interview
havana
13 15
onderwijsagenda
Onderwijs raakt De Onderwijsagenda is een platform opgericht door de Volkskrant, Kennisnet en ThiemeMeulenhoff. Zij willen iedereen de kans bieden mee te doen aan een inhoudelijke discussie over de kwaliteit van onderwijs. Tot 10 december kunnen mensen hun bijdrage plaatsen op www. deonderwijsagenda.nl. Uiteindelijk zal aan de hand van de reacties een zestal thema’s gekozen worden, dat in 2010 de basis zal vormen voor onder meer een debatreeks over onderwijs. Havana vroeg studenten, medewerkers en bestuurders van de HvA te reageren op een van de stellingen uit De Onderwijsagenda. Boukje Cnossen
16
havana
Organisatorische rompslomp belemmert steeds vaker het gewone lesgeven
Het vak van leraar is niet aantrekkelijk genoeg om kwaliteit te garanderen
De inhoudelijke kennis bij docenten is voor verbetering vatbaar
Edith Hooge, lector School en omgeving in de grote stad ‘Ik vraag me in de eerste plaats af wat met “rompslomp” bedoeld wordt. Ik denk dat daarmee gedoeld wordt op de extra taken die docenten moeten vervullen, zoals het zelf kopiëren van papieren. Vaak is de school voor de docent niet optimaal georganiseerd en ik kan begrijpen dat dat “rompslomp” genoemd wordt. Aan de andere kant vindt men ook vaak dat managers voor rompslomp zorgen. Hier ben ik het niet mee eens. Leiding is juist nodig. Ik weet dat er meer papierwerk is gekomen. Alles moet tegenwoordig aangevraagd en gerapporteerd worden. Dat geldt niet alleen voor het onderwijs, maar ook voor de zorg. Dit kan als vervelend ervaren worden, maar het haalt ook de vrijblijvendheid weg. De leerkrachten leggen zo meer verantwoording af over waar ze mee bezig zijn en dit geeft ouders meer duidelijkheid. Dat lijkt me juist een goede zaak. Veel mensen zien de oplossing voor rompslomp in kleinschaligheid. Ik vind natuurlijk ook dat onderwijs mensenwerk is. Er gaat niets boven persoonlijk contact in plaats van bergen nota’s. Aan de andere kant betekent grootschaligheid ook dat je mensen in dienst kunt nemen om bepaalde rompslomp van docenten over te nemen. Het negatieve imago van grotere onderwijsinstellingen is volgens mij vooral te wijten aan de slechte afronding van de vele fusies die in de laatste jaren plaatsgevonden hebben.’
Carmen Ket (24), student Lerarenopleiding Engels en docent Engels ‘Ik denk dat de onvrede bij docenten vooral komt door de arbeidsvoorwaarden in het onderwijs. Als je gedreven bent om les te geven, verlies je die motivatie heus niet. Je staat toch voor een klas met kinderen en moet die “entertainen”, dat verandert niet. Ik denk wel dat de motivatie van docenten om zich voor de school in te zetten, verandert door de slechte arbeidsvoorwaarden. Het salaris van docenten is zo laag, dat je jezelf gaat afvragen of je wel wilt blijven voor allerlei extra-curriculaire activiteiten. Je moet dus onderscheid maken in de kwaliteit van lessen en de kwaliteit van alles wat er omheen hangt. Veel jonge docenten vergissen zich in de werkdruk. Het valt ze zwaar om fulltime te werken, omdat het docentenvak zo veel van je vraagt. Velen gaan dan parttime werken. Ik durf wel te stellen dat docenten met reden klagen.’
Peter Ale, coördinator propedeuse Pabo ‘In de eerste plaats kun je stellen dat de algemene ontwikkeling van iedereen achteruitgegaan is. Dit lijkt me een maatschappelijk probleem en niet alleen een probleem van het onderwijs. In de tweede plaats vraagt het onderwijs nu andere dingen van de docent. Vroeger ging het alleen om het overdragen van feiten. Tegenwoordig moet de docent verbanden en structuren kunnen laten zien. De geschiedenisleraar van vroeger had er genoeg aan om mooie verhalen te vertellen. Als een geschiedenisleraar van nu over een oorlog begint, gaat het niet alleen om de feiten rondom de oorlogshandelingen, maar moet hij bijvoorbeeld ook de onderliggende argumenten ter sprake brengen. De taak van de docent is daarmee inhoudelijk niet zwaarder geworden, de accenten liggen anders. De leerkrachten van nu hebben de inhoud wel, maar moeten vaak ook aandacht besteden aan sociaal-emotionele problemen. Als je kijkt naar wat een leerkracht tegenwoordig in huis moet hebben, is het eigenlijk knap dat ze dit niveau – Nederland staat wereldwijd in de top tien – kunnen bereiken in het basisonderwijs. Onze studenten hebben zeer diverse achtergronden. Sommigen komen van het mbo, anderen van het vwo. Ze weten veel, maar de basisschoolvakken zijn vaak weggezakt. Maar als onze studenten de Pabo verlaten, hebben ze genoeg inhoudelijke kennis in huis. De NVAO heeft dit onlangs bevestigd door de Pabo te accrediteren. Ik vind deze stelling dus eigenlijk gewoon onzin.’
onderwijsagenda
iedereen
Beeld Aoife
Groenewegen e.a.
De populairste agendapunten
Studenten en scholieren krijgen te weinig steun en sturing van docenten
Het onderwijs heeft niet het aanzien dat het verdient en nodig heeft
Het monopolie op kennis bij de docent is verdwenen met de komst van internet
Nimo Farah (20), student International Business & Management Studies, lid Centrale Medezeggenschapsraad ‘Ik vind de steun die ik van HvA-docenten krijg juist heel goed. In de klas is er genoeg aandacht voor je, docenten kennen je naam en als je een mailtje stuurt komt er meestal binnen 48 uur een antwoord. Wel is het type begeleiding dat je mag verwachten bij elk vak anders. Vaak komt begeleiding erop neer dat de docent beschikbaar is voor vragen. Iedere student heeft begeleiding nodig, we zitten immers op een school. Anders zou je wel thuis studeren. Begeleid worden is niet hetzelfde als afhankelijk zijn. Met goede begeleiding leer je meer en word je juist onafhankelijker.’
Karel van der Toorn, voorzitter College van Bestuur UvA en HvA ‘Er is vaak kritiek op het onderwijs. Het basisonderwijs, het wo; allemaal krijgen we er op z’n tijd van langs in de media. Onderwijs is nou eenmaal een heel belangrijk onderwerp dat iedereen raakt. Zelf volg ik de prestaties van de school van mijn kinderen ook op de voet. Als er dingen gebeuren waar ik moeite mee heb, zeg ik dat. Maar dat staat los van de grote waardering die ik heb voor de school en de leerkrachten. Want ik weet hoe moeilijk het kan zijn om jonge mensen die midden in hun persoonlijke ontwikkeling zijn, goed op te leiden. Ik denk dat dit voor de meeste mensen geldt. Behalve kritiek is er vooral ook veel waardering voor leraren, docenten en anderen in het onderwijs. Ik las een van de eerste voorlopige conclusies van De Onderwijsagenda. Mensen die in het onderwijs werken, hebben last van papieren rompslomp. De oplossing lijkt eenvoudig: weg met al die verplichtingen. Maar ondertussen eisen politiek en maatschappij dat we gedetailleerd verantwoording afleggen. Dat kan alleen als we alles wat we doen, netjes bijhouden. Dit voorbeeld laat zien hoe moeilijk het soms is om op het oog eenvoudige verbeteringen door te voeren. Ik hoop dat De Onderwijsagenda vooral veel perspectieven en ideeën oplevert waar we praktisch mee uit de voeten kunnen.’
Dirk-Paul Flach, docent ICT, Media, Creatie & Informatie ‘Ik denk dat de docent nooit een monopolie op kennis gehad heeft. Het gaat meer om de manier van lesgeven. Docenten zijn al heel lang gewend om enkel maar informatie uit te zenden. Ze zouden meer om de inbreng van de studenten moeten vragen. Het internet biedt hiervoor een mogelijkheid. Studenten kunnen gemakkelijk dingen opzoeken en zo bijdragen aan de uitwisseling van informatie. Docenten moeten dit echter wel aandurven. Je geeft de macht zo toch een beetje uit handen en dat is beangstigend. Ik vind dat zelf ook wel eens moeilijk. Het klopt dat studenten anders omgaan met computers dan hun docenten. Ik ben zelf niet zo oud – eenenveertig – maar ik ben niet opgegroeid met de computer. Dat betekent dat er een kloof is tussen generaties. Je moet je dan als docent kwetsbaar op durven stellen en gewoon maar veel doen.’ n
• Organisatorische rompslomp belemmert steeds vaker het gewone lesgeven • Schoolklassen zijn te groot om kinderen de benodigde begeleiding te geven • Een middelbare schoolklas met dertig individuen is erg veel gevraagd van een docent • Ouders schuiven steeds meer opvoedingstaken af op de leerkracht • De inhoudelijke kennis bij docenten is voor verbetering vatbaar • De onderhandelingscultuur waarin veel kinderen opgroeien is doorgeslagen • Het onderwijs heeft niet het aanzien dat het verdient en nodig heeft • In het onderwijs is te weinig belangstelling voor wat bewezen werkt • Het vak van leraar is niet aantrekkelijk genoeg om kwaliteit te garanderen • Docenten zijn overbelast • Schaalvergroting in het onderwijs heeft geleid tot leerfabrieken • Toetsen, zoals de Cito-toets, zijn slechts een momentopname, dat vergeten we telkens • Er worden te veel maatschappelijke problemen op het bordje van het onderwijs geschoven • Schoolbesturen zijn machtig: ze moeten duidelijker verantwoording afleggen • Leraren worden niet verantwoordelijk gehouden voor het resultaat van hun werk • Ons onderwijs is te weinig gericht op persoonlijke ontwikkeling van kinderen • Voor een goede interactie tussen scholier en docent is passie van de docent essentieel • Studenten en scholieren krijgen te weinig steun en sturing van docenten • Scholen krijgen te weinig geld om goed onderwijs te geven • Niet meisjes maar jongens raken nu op achterstand • Meer leerkrachten maken nog geen beter onderwijs • Starre, ouderwetse werkwijzen staan verbetering in de weg • Het onderwijs weet niet goed weg met kinderen met gedragsproblemen • De toezichtsmanie van de overheid slaat door • Docenten en schooldirecties zien elkaar ten onrechte als tegenstanders • De visie op opvoeding en gedrag varieert per gezin en per docent www.deonderwijsagenda.nl havana
17
ondertussen in...
amfi angels
Sioux Falls Laura Keesman (20, derdejaars Maatschappelijk Werk & Dienstverlening) loopt vijf maanden stage in Amerika bij een blijf-van-mijnlijfhuis. Tussen alle treurige verhalen door heerst er al een opgewonden kerststemming.
The spirit of giving
Het is officieel, het is holiday season. Thanksgiving is net geweest en overal erna is de kerstverlichting opgehangen. De radiozenders draaien kerstplaatjes en iedereen die je tegenkomt wenst je Merry Christmas. Ook in de Children’s Inn heerst de holiday spirit. De shelter is versierd en ondanks alle narigheid die we zien, is iedereen opgewekt en blij. Op het moment zijn we druk bezig met het ontvangen van donaties. In Amerika draait het allemaal om the spirit of giving tijdens de feestdagen en daar profiteren wij weer van. We hebben in totaal al tien kalkoenen ontvangen en krijgen geregeld nieuwe kleren en cadeautjes voor de kinderen. We zorgen ervoor dat iedereen in de shelter een aantal cadeaus krijgt met kerst. In de decembermaand wordt er veel aan vrijwilligerswerk gedaan. Elke dag wordt een aantal medewerkers van de Children’s Inn naar de mall gestuurd waar een gift wrapping booth staat. Tegen betaling kan je er je cadeautjes in laten pakken. De opbrengst gaat naar een goed doel. Dat doet het altijd goed bij Amerikanen. Momenteel hebben wij twee vrouwen in de shelter met een andere nationaliteit. Een van die vrouwen is naar Amerika gekomen als mail order bride. Ze komt uit de Filippijnen en is bij aankomst in Amerika vrijwel meteen geïsoleerd van de buitenwereld. Toen ze bij ons aankwam, was ze negen maanden zwanger en had ze nog nooit een dokter gezien. Haar man en schoonmoeder onthielden haar medische zorg en normale voeding. Ze vertelden haar dat ze de baby zou krijgen in een schommelstoel, door een gat dat ze erin zouden zagen. Haar verhaal is verschrikkelijk en iedereen levert grote inspanningen om haar te helpen. Ik merk dat mensen ondanks alle inspanningen grote moeite hebben om zich in te leven in een andere cultuur. De Amerikaanse cultuur is zo dominant en het patriottisme is zo groot, dat mensen eigenlijk nooit geleerd hebben hoe andere culturen in elkaar steken en hoe ze daarmee om moeten gaan. De Filippijnse vrouw wil graag in Amerika blijven en doet veel moeite om zich hier thuis te voelen. Binnenkort krijgt ze de meest Amerikaanse ervaring van het jaar: kerst vieren. n
Celine
Kelly
Joris
Laura
18
havana
Milou
Joran
Ronald Bil
De Angels: Martine, Lieke en Fleur
Beeld Marc Deurloo
Streepfestijn Amfi Angels geven wekelijks gevraagd en ongevraagd fashionadvies. Voor al uw modemissers, misaankopen en matchende setjes: ‘Fashion is a war, and we love the battle.’ Aflevering 13. Annemarie Vissers Ronald Bil (21, eerstejaars Bouwkunde) ‘Ik ben een fanatiek skater, vandaar ook dat mijn kleding zich op die skate-stijl richt. De trui is wel al zo’n acht jaar oud maar kan nog best, vind ik. Ik had een behoorlijk aantal schoenen, maar door het skaten gaan die heel snel stuk. Ach, als ik iets leuk zie koop ik het. Ik heb zo mijn vaste adresjes.’ Angel Fleur: ‘Zo te zien moet hij zelf ook een beetje lachen om wat hij draagt. Maar laat ik niet meteen zo zurig reageren: ik vind zijn outfit eigenlijk niet eens zo heel verkeerd. Ziet er lekker sporty uit.’ Angel Martine: ‘Sporty… ja, zo kun je het ook noemen. Ik zou het liever casual noemen, wat uiteindelijk gewoon neerkomt op “gewoontjes”. Wat me direct opvalt, is de voorliefde voor streepjes. Ik zie ze echt overal. Hij slaat een beetje door. De verticale strepen op zijn jas en dan die horizontale strepen op zijn trui en voor de oplettende fahionwatcher: de broek heeft ook een streepmotief. Stop it! Het ziet er onrustig en rommelig uit. Bovendien doen horizontale strepen niet veel voor je figuur. Je lijkt er veel breder in. Nou is dit voor mannen iets waar ze uren voor in de sportschool hangen, maar geloof me: strepen geven een heel ander effect.’ Angel Fleur: ‘Die broek, dat vind ik ook een lastige. Mooie kleur, goede wassing, mooie bewerking. Maar het model valt completely uit de toon. Niet groot, niet klein: gewoon niet. Hij staat er ook wat ongemakkelijk in. Not comfi. Die jas ziet er juist wel very comfi uit. Je kunt er lekker veel in wegstoppen, want veel zakken. En het ding is ook bestand tegen een regenbui, je hals wordt heerlijk warm gehouden door die flanellen kraag.’ Angel Martine: ‘Zijn
z’n schoenen van een soort breisels? Ziet er winterwonderland uit voor het najaar. Goed gekozen. In de winter vind ik het nooit zo charming om met een super zomers model sneaker te lopen. Mag allemaal wel wat soberder van mij. Dat doet deze jongen goed.’ Angel Fleur: ‘Die schoenen zien er very clean uit. Not my personal favourite, but opinions may vary. Check overigens ook dat Nike-logo op de flap van zijn sneaker, door die voor de broek te laten vallen. Het meest charmante aan deze verschijning is de lach van de beste jongen. Daar wordt een mens blij van.’ n
Tips and tricks van Angel Lieke
*
Check je lichaamshouding. Niet alleen voor je gezondheid, ook voor je voorkomen. Een goede lichaamshouding zorgt ervoor dat je kleding beter valt en je zelfverzekerd en charming overkomt. Dus: rug recht en borst vooruit. In Londen al veelvuldig aan voeten gespot: de stoere leren workboots en ook de stoere Dr. Martens boots zijn back. Daartegenover staat de stijlvolle mannenhak. Om de kleine man iets groter te laten lijken is het niet vreemd om op hakken te lopen, ook celebs zijn er al mee gespot. Steeds meer designers hebben een mannelijke schoen met een hak in de collectie. Kies wel voor een dikke zool, anders sta je zo onstabiel.
*
Dit was de laatste aflevering van Amfi Angels.
passie e over j n e l l a? erte zelf v e in havan passi ail naar m a.nl v h @ a havan
Beeld Fred van Diem
Eindeloos zoeken en ronddwalen in bossen op zoek naar een bevroren meertje en dan twee rondjes schaatsen: op die momenten is schaatsfanaat Jan Willem Meijer (30, labbeheerder praktijkruimte, domein Techniek) meer dan gelukkig. Annemarie Vissers
‘Soms vragen vrienden en kennissen me wel eens waar ik in hemelsnaam mee bezig ben. Dat begrijp ik wel, maar ik mag gewoon graag afzien. De brandende pijn in de benen, het strijden tegen de elementen; dat het ijs dik op je voorhoofd staat, daar geniet ik intens van. Winnen. Of eerder: overwinnen. Al begrijp ik dat het een raar soort genot is. Ik heb foto’s teruggezien van plekken waar ik tijdens de Elfstedentocht in ’97 – ik reed ’m een dag van tevoren – moet zijn langs geschaatst, maar ik herinner me daar bijna niets meer van. Ik was eigenlijk niet goed in vorm, en zo moe op een gegeven moment dat het leek alsof ik in slaap viel. Het licht ging uit, hele stukken ben ik kwijt, ergens in Harlingen werd ik “wakker”, was mijn geest er weer “bij”. Bizarre tocht. Normaal bereid ik me voor alsof ik op een
poolexpeditie vertrek, voor de volle honderd procent. Ik zie ze wel hoor, van die types die janken dat ze een tocht niet uit kunnen rijden. Die de ijspegels aan hun ogen hebben hangen. Puur slechte voorbereiding. “Je verdient het ook niet,” denk ik dan. Schaatsles heb ik nooit gehad. Waarschijnlijk zit het schaatsen gewoon in onze genen; mijn vader heeft het me met de paplepel ingegoten. Ik kon bij wijze van spreken eerder schaatsen dan lopen. Met m’n houten schaatsjes – Friese doorlopers, waar mijn vader schoentjes op had geschroefd – schoof ik eerst hink-stap-sprong over het ijs. Al snel durfde ik vrijwel altijd het verste van alle vriendjes te gaan. Vaak schoven die nog achter een stoeltje over het ijs. Het gevoel van een eerste tocht op natuurijs: daar kan bijna niks tegenop. Ik sta honderd keer liever op
een klein meertje, diep verscholen in de bossen van Zweden, dan dat ik op een Olympische baan zou moeten schaatsen. Het zoeken naar natuurijs, dat is een machtige tocht. Daar kan ik dagenlang mee bezig zijn, ronddolend en zoekend naar ijs. Dan ben ik al tevreden met een stuk van twintig bij twintig. Schaats ik twee rondjes en dan ga ik weer. Ik hoor soms dat mensen tegenwoordig vinden dat er geen strenge winters meer zijn, maar ik weet vrijwel ieder keer toch nog natuurijstochten te maken. Ik heb wel een weerfetisj ontwikkeld. Ik check per uur het weer op die momenten: gaat het regenen? Gaat het sneeuwen? Hoe streng is de vorst? Ik ben overigens vaak genoeg door het ijs gezakt, als kind ook al. Maar je moet gewoon niet zo angstig zijn. Gewoon opstaan en doorschaatsen.’ n havana
19
recensies
Cd
Kane
No Surrender (Universal) HHHHH
Boek
Iedereen is muzikaal Henkjan Honing (Nieuw Amsterdam) HHHHH
Fotografie
Work
18 & 20 december, Pakhuis De Zwijger Wel gaan Dertig fotografiestudenten hebben met bloed, zweet en tranen gewerkt aan deze eindexamenexpositie. Er wordt werk getoond uit verschillende disciplines waaronder mode, illustratief, portret, journalistiek/documentair, landschap en autonoom. Niet gaan Dit zijn niet alleen studenten uit Amsterdam, maar ook uit Rotterdam. Daar willen wij als Amsterdammers in hart en nieren natuurlijk niets van weten.
Comedy
Winter Snow Show
O.a. 18 december, Comedy Theater in de Nes Wel gaan Eigenlijk wil je naar de Winter Efteling, maar waarom zo ver van huis als de Winter Snow Show nog veel beter is dan dat pretpark in Kaatsheuvel? Denk aan een dik pak sneeuw, een kerstbos om in te verdwalen en een stel goede comedians. Geserveerd met warme chocolademelk, of ijskoude Jägermeister. Niet gaan Waarom vrijwillig in een dik pak sneeuw zitten? Het is al koud genoeg! Wie Kane, de Haagse rockband waarvan zanger Dinand Woesthoff en gitarist Dennis van Leeuwen de vaste bezetting vormen. Inmiddels spelen Woesthoff en Van Leeuwen al twee jaar lang met vaste bandleden. Op het podium klikte het goed, daarom mochten de muzikanten ook mee de studio in. Wat Met dit vijfde studioalbum No Surrender viert Kane zijn tienjarig jubileum. De heren namen het album in een paar weken op in Brussel. Redelijk onvoorbereid doken ze de studio in. De band kwam samen, draaide warm en daarna kon het echte werk beginnen. Alles werd ter plekke ingevuld. Kernwoorden van de plaat, zoals de bandleden zelf zeggen: simpel, eerlijk en samen. Waarom wel ‘Simpel’ hoor je duidelijk terug: de nummers zijn kort en bondig en bevatten geen lange solo’s. De plaat kun je ook terecht ‘eerlijk’ noemen: het klinkt allesbehalve overgeproduceerd. Er is nauwelijks aan de nummers gesleuteld. Een goed voorbeeld is het nummer ‘Dogma 2.0’. Als luisteraar krijg je het gevoel dat de band live in je woonkamer speelt. De gitaarklanken klinken natuurlijk, puur. Op de plaat worden harde rocknummers afgewisseld met ballads die je even doen zwijgen. Vooral bij het nummer ‘Love over Healing’ blijf je automatisch luisteren. Een intens nummer over liefde boven pijn. Het bevat een mysterieus tintje. Je hoort de tekst al uit volle borst meegezongen worden tijdens een concert. Komt dit nummer je bekend voor? Klopt: het is de soundtrack van de film Komt een vrouw bij de dokter. Het album luistert lekker weg. Het is geen straf om No Surrender in je cd-speler te moeten stoppen. ‘Heartbeat’ zit snel in je hoofd, zingt heerlijk mee en bevat een aanstekelijke beat. De plaat eindigt met nog een kippenvelnummer High Places. Zoals Woesthoff zegt: het meest persoonlijke nummer. Waarom niet Het is altijd afwachten wat voor plaat deze rockband aflevert. Ook No Surrender heeft tijd nodig. Je moet de cd een aantal keer opzetten om sterke punten in de nummer te horen. Origineel? Nee. Het is lekkere rockmuziek, maar niet onderscheidend van andere Nederlandse rockbands. Misschien hadden de Hagenaren beter voorbereid de studio in moeten gaan om een origineler album af te leveren. n Miriam Bons 20
havana
Wat Geloof het of niet, maar dat buurmeisje dat je gekt maakt met haar krassende viool en die bebaarde oom die zich op elk familiefeest belachelijk maakt met zijn John Travolta moves, ze zijn allebei niet amuzikaal. Iedereen is namelijk muzikaal. Wie Dat stelt cognitiewetenschapper Henk-Jan Honing (UvA) in zijn verrassend getitelde boek Iedereen is muzikaal. Hij haalt onder andere onderzoek aan bij baby’s die pas een paar dagen oud waren. De foto van de zuigeling met allerlelei elektroden op zijn hoofd geplakt ziet er zielig uit, maar het schijnt dat het proefkonijn er geen last van had. Uit de experimenten blijkt dat zelfs pasgeboren baby’s een fout in een ritme herkennen. Wie dus bij dansles een uur staat te hannesen voordat-ie de foxtrot kan beginnen, luistert dus niet goed naar zijn instinct. Waarom wel Honing doet je niet alleen een paar leuke borrelpraatanekdotes aan de hand – wist je bijvoorbeeld dat je studieresultaat omhoog gaat als je vlak voor je tentamen naar Mozart luistert? – hij zet je aan het denken over allerlei vragen naar het wezen van muziek. Wat is muziek precies? Wat is muzikaliteit? Kan het aangeboren zijn of niet? Volgens Honing is wat muziek muziek maakt niet de muziek zelf, maar de luisteraar. Wie wil weten hoe dat precies zit, moet het boekje maar lezen. Een tip van de sluier vast: luisteren naar Lady Gaga helpt net zo goed voor een hoger cijfer. Een aardige extra bij het boek zijn de (kijken) luistervoorbeelden op www.iedereenismuzikaal.nl waar Honing in het boek veelvuldig naar verwijst. Kijk bijvoorbeeld naar de kaketoe met ritmegevoel en probeer uit te vinden welke versie van het Jimi Hendrixintro de juiste is. Waarom niet Het mag voor een breed publiek bedoeld zijn, Honing is en blijft een wetenschapper, die theorieën tegen elkaar afzet en zijn tekst voorziet van literatuurverwijzingen. Het helpt als je behept bent met een enigszins bespiegelende inborst. Als je alleen maar geïnteresseerd ben in leuke muzikale weetjes, raden we Bluffen over de popbusiness aan. n Wim de Jong
Nightlife
Boss
11 december, Paradiso Wel gaan Voor de echte oldskool r&b- en hiphopliefhebbers is dit het ultieme feestje. Denk aan En Vogue, TLC, en Eric Benét die door de luidsprekers klinken. Doe je schoudervullingen in, ga helemaal los op de mooie platen en remember the old days! Niet gaan Dit is een échte oldskool party dus alleen leuk als je vóór de jaren tachtig het levenslicht zag.
Expo
The Rolling Stone Years
t/m 13 december, VIP’s Art Wel gaan Journalist Baron Wolman fotografeerde voor tijdschrift Rolling Stone vele grote sterren uit de jaren zestig. Zowel in de studio als op locatie liet Wolman zich meevoeren door de muziek, werd high en anticipeerde op wat de artiest ging doen. Hieruit kwamen briljante foto’s die nu te zien zijn in deze expo. Niet gaan Allemaal ouwe hippieshit, weet je wel.
Muziek
Jon Allen
12 december, Paradiso Wel gaan Het album dat de 31-jarige Jon Allen zojuist heeft uitgebracht, is het resultaat van vijftien jaar schrijven en schaven aan liedjes. Op zijn zestiende ontdekte hij het muzikale vlammetje in zich en daarna verwerkte hij al zijn ervaringen in de nummers die uiteindelijk op Dead Man’s Suit terechtkwamen. Niet gaan Weer een singer-songwriter die zich zonodig moet bewijzen.
Nightlife
Obsessionz
12 december, Vakzuid Wel gaan Op deze avond kun je megahard dansen op onder anderen Resident King Mauri en Quinttin. Geniet van de beste eclectic en house die je maar kunt verzinnen. Ook voor de salsaliefhebbers een echte must! Niet gaan De morning after voelen je benen stroef, je hoofd wat warrig en heb je wallen tot aan je knieën.
zwart-wit
Beeld Aoife Groenewegen
Beeld Hans van Vinkeveen
eten
Malse struisvogel
Het meubilair is oud-Hollandsch, de kaart is Frans, de sfeer is knus: restaurant De Struisvogel is een goede keus voor elke avond van de week.
Wat Dinsdagavond is niet de perfecte avond om uit eten te gaan. Veel restaurants zijn dicht, en bij de open, maar veelal lege restaurants wacht het personeel je met smacht op bij de deur. Om je vervolgens met een grote lading enthousiasme af te schrikken. Dat was onze ervaring in de Jordaan. Mijn tafelgenoot en ik waren op zoek naar iets gezelligs, om een vergeten verjaardag drie maanden later over te doen in de vorm van goed en goedkoop. Een Nederlandse verhouding. Na drie kwartier met rommelende buik te hebben rondgefietst, kwamen we uit bij restaurant de Struisvogel. Sfeer Bij de deur moeten we uitkijken dat we ons hoofd niet stoten. De rest van het restaurant is niet veel hoger. Geen struikelpunt, want eten doen we zittend. Het interieur doet met Delfts blauwe tegeltjes, steunbalken aan het plafond en donkere, houten meubilair lekker oud-Hollandsch aan. Maar schijnt bedriegt: de kaart is Frans. Het restaurant is klein, maar knus. Hier en daar iets té knus, want ik moet op mijn tenen met ingehouden buik langs het tafeltje naast het onze om op mijn zitplaats te komen. Publiek Vooral jonge stellen en stropdassen die vanuit werk een hapje gaan eten. Hier en daar een toeristenstelletje. Menu Als horeca-rotten zijn mijn tafelgenoot en ik nogal verwend wat goed voedsel
betreft. De kaart is niet erg uitgebreid maar dat is voor ons een goed teken: wat ze maken, maken ze hier goed. We horen de bediening tegen een gast zeggen dat de crème brulée op is, omdat ze binnenkort overgaan op een andere kaart. Elke drie maanden, bij navraag. Zo hoort het. En de kaart stelt ons niet teleur: mijn gevogeltepaté met vruchtencompote doet niet onder voor de versie die ik onlangs in een kwaliteitsrestaurant gegeten heb. Ook de struisvogelbiefstuk – scharrel, net als al het andere vlees – is mals en smaakt goed. Wat nog wel eens een probleem kan zijn omdat struisvogelvlees snel taai wordt. De applecrumble toe is het enige Nederlandse op de kaart: warm uit de oven met een bol vanille-ijs en cranberrysaus. Bediening Een gezellige jonge meid bedient de hele zaak. Ze is aardig, snel, maar soms iets té dienstbaar: bij elke bestelling die ze van ons afneemt bedankt ze ons. Waarom blijft ook voor ons een raadsel. Kortom Knus met een geweldige prijskwaliteitverhouding. Waar Keizersgracht 312 1016 EX Amsterdam 020-4233817 www.restaurantdestruisvogel.nl Prijs 23 euro voor een driegangenmenu. Wijnen vanaf 16 euro. n Sanne van Baar
Die !@#$%^& Wilders Joop Splinter (57), docent Scheepswerktuigkunde
Musical ‘Miss Saigon, om het Vietnamverhaal, de slechte beurt van Amerika en de meeslepende muziek. En dat voor een Stonesfan! Dat Abbamuziekding, Mamma Mia!, deed me niks. Ik ging mee voor mijn vrouw.’ Humor ‘Freek de Jonge: “De opbrengst van de avond wordt verdeeld over Marco Borsato en Dirk Scheringa.” Zo’n opmerking doet me wat! Youp van ’t Hek is het prototype van de Gooise kakker. Ik kom uit Bussum en ken dat slag. Types met een blik van: zie je niet wie ik ben. Daar hoef ik geen glaasje wijn mee te drinken.’ Idool ‘Obama, hij is nog steeds nummer één. Zoals hij nu weer opkomt voor de gewone mensen met een nieuw zorgstelsel. Van Wilders ben ik een fervente anti-fan. Zet dit er maar eens goed in. Voor hem moeten we waken en dat moet luid geroepen worden. Hij haalt door te stigmatiseren het slechtste in de mens naar boven. Dat maakt hem vreselijk gevaarlijk. Ik merk dat hij nu zelfs bij hoger opgeleide mensen goed ligt.’ Film ‘Slumdog Millionaire trof me. Die arme jongen die zich opwerkt met een droom. Aandoenlijk. Fitna is een knip- en plakfilm, onsmakelijke propaganda met maar één doel: haat, angst en verdeeldheid zaaien. Respect, scholing en dialoog is de enige weg.’ Boek ‘Eindeloos bewustzijn, waarin aangetoond wordt dat bijna-doodervaringen bestaan. Het is een mooie droom en verlei-
delijk om te denken, maar voorlopig ben ik er niet van overtuigd.’ Muziek ‘Cesária Évora, een kleine negerin van de Kaapverdische Eilanden van 68 jaar, die op blote voeten rokend en drinkend optreedt. Ze heeft een stem die me doet huilen. Bij de Rolling Stones ga ik uit mijn dak. Tijdens optredens is de hele tent aan de weed en sta ik swingend op mijn stoel mijn buurman op zijn hoofd te slaan. Grijze haren zijn flauwekul. Je moet gewoon niet te vaak in de spiegel kijken.’ Moment ‘De Comrades Marathon in ZuidAfrika, een ultraloop voor de vrijheid over 89 kilometer. Het is een geweldige ervaring om ingehaald te worden door een groep blootsvoets lopende Zoeloenegers die oude slavenliedjes zingen. Een dieptepunt zijn de blessures. Dan moet je je even herpakken.’ Hebbeding ‘De medaille van de marathon van New York. Bij de finish staat het standbeeld van de bedenker met opschrift: “Few things in life match the thrill of a marathon”. Die thrill is dat je helemaal alleen met jezelf aan het communiceren bent: gaat het nog met het lijf? Het ergste wat ze mij kunnen vragen is: welke tijd heb je gelopen?’ Stokje ‘Ik geef het stokje aan docent Forensische Natuurkunde Dietrich Pater. Hij is een open mens die zegt waarop het staat en van wie ik toen hij leerling van me was al vond dat hij leraar moest worden.’ n Hans van Vinkeveen
Oproep Ben je uit eten geweest? Stuur dan je recensie naar
[email protected]. Als je recensie geplaatst wordt, krijg je de kosten van het etentje tot 50 euro vergoed. havana
21
varia check ook
15 havanaweb.nl
Havana is halverwege de vijftiende jaargang. Genoeg verleden tijd voor een wekelijkse duik in het stoffige archief. Wat gebeurde er in het afgelopen anderhalve decennium op de HvA?
gekeurd
Hij – motor mouth, ook op papier – zou dat acht jaar blijven doen. Het eerste exemplaar van de geheel vernieuwde Havana werd op 8 september uitgereikt aan de voorzitter van Marmara. Dat was toentertijd een actieve studentenvereniging. Ook in september 2000: klein foutje bij de concurrent. Hogeschool Holland heeft namelijk een honderdtal studenten te veel ingeschreven voor de studie Vrijetijdskunde. De minister had toestemming gegeven voor honderdvijftig eerstejaars en Hogeschool Holland had er tweehonderdvijftig ingeschreven. Drie dagen voor de start van de opleiding kregen de betreffende studenten te horen dat ze hun studie konden gaan doen in Leeuwarden of Breda. Daar hadden de studenten natuurlijk geen trek in. Uiteindelijk mochten ze toch blijven. Wellicht moeten we dit soort fouten zien in het licht van een onderzoek – uitgevoerd in 2000 – waaruit blijkt dat hbo-docenten meer piekeren dan de rest van de bevolking. Bovendien blijkt uit datzelfde onderzoek dat de hbo-docenten de werkdruk te hoog en de carrièrekansen te klein vinden. Hans Piket, docent Personeel & Arbeid, liet Havana weten er zelf geen last van te hebben. ‘Maar ik merk het wel in mijn omgeving. Als ik kijk naar de deeltijdstudenten die ik lesgeef, denk ik: die weten pas wat hard werken is.’ Tweedejaars student Jean-Paul de Jong vindt het allemaal wel meevallen. ‘Ze praten het zichzelf misschien een beetje aan.’ Over de cateraar werd ook in het verleden volop gemopperd en geklaagd. Reden voor het College van Bestuur om met een nieuwe partij in zee te gaan: Albron Campus. Ook deze cateraar doorleefde de drie fases van het cateren op de HvA: opbouw, bloei, afbraak. Na een moeilijke opstartfase – hoge prijzen, gebrek aan producten, geen koffie, wachtrijen bij de kassa – volgde een periode van bloei en tevredenheid en uiteindelijk kwam de onvermijdelijke derde fase: kwaliteitsverlies, onvrede, geweeklaag, gemopper, hoge prijzen en ongemotiveerd personeel. Resultaat? Het vertrek van Albron en de entree van Sorbon. Zitten die nu in hun derde fase of zitten ze klem in de overgang van fase 1 naar 2? n Paul van de Water 22
havana
HvA to do’s
10 december
Onder-Soep
Motor mouth 13 september 2000. De eerste Havana van het nieuwe studiejaar. Beetje dikker en ook een beetje in kleur. Ook een nieuwe columnist: Dolf Jansen.
hva-agenda
Stiekem mensen filmen Zagen we enige tijd geleden al groepjes starende IAM’ers verdekt opgesteld bij de ov-chipkaartpoortjes op metrostations, nu moesten de studenten de paden op, de voetganger achterna. Opdracht: volg voetgangers stiekem op straat en film ze met je mobieltje. Doel: applicaties ontwikkelen zodat mensen uiteindelijk slimmer en makkelijker kunnen navigeren in de stad. Havana en Campus.tv liepen een stukje mee op.
‘Geen onderbroekenlol’ Geen onderbroekenlol, maar serious business zeggen de drie vierdejaars HES-studenten over hun bedrijf DirectOndergoed.nl. Voor de minor Ondernemerschap moest het drietal een eigen bedrijf op poten zetten. Nu vliegen de slips de digitale deur uit. Havana en Campus.tv vroegen zich af: waarom onderbroeken?
Kerstthee Al jaren toveren supermarkten en koffie- en theewinkels eind november een assortiment kerstmelanges tevoorschijn, en ik weet eigenlijk nooit goed wat ik ervan moet denken. Het heeft altijd iets sulligs. Want wat geeft een theemengsel die status, afgezien van het labeltje op de zak waarin het wordt verkocht? Simon Lévelt, op zich een prima winkelketen voor koffie en thee, denkt de finesse van de feestdagen te bereiken door zwarte thee te mengen met ‘yogithee’, rooibos, appeltjes, rozenbottels en een paar scheppen kaneel. Tja, zo kom je nog eens ergens op. Omdat ik geen zin heb om zelf te mengen, betaal ik een kleine vier euro voor honderd gram van de mix, die verpakt zit in een onooglijk cellofaan zakje met een zegel die doet denken aan de inrichting van Vroom & Dreesmann anno 1985. De thee zelf ziet er echter best goed uit dankzij de herfstachtige kleuren, dus dat compenseert het wat. Terwijl ik het vuur onder de fluitketel aanjaag, maak ik me toch wat zorgen. Ik meen me te herinneren dat ik ooit kerstthee dronk die me een week lang een rubberen tong gaf. Gelukkig gaat Simon Lévelt met zijn tijd mee, en is er een site met brouwadvies. Twee gram thee vier minuten laten trekken in kokend water, staat er te lezen. Als de thee eenmaal klaar is, ziet het drankje er op zich fraai uit: de rooibos heeft duidelijk de overhand in deze blend, want het water is roodbruin uitgeslagen. De geur doet het ergste vrezen: het doet denken aan de hete kaneelsnoepjes die je hier en daar nog wel kunt krijgen. De smaak doet denken aan een kauwgumpje waar het beste vanaf is. Aan de goede bedoelingen van Simon Lévelt hoeft niemand te twijfelen: de winkel staat niet bekend als prijsvechter, het leeuwendeel van het assortiment is afkomstig van biologische teelt en de gewone theesoorten die ze verkopen zijn doorgaans van hoog niveau. Toch slaat de keten hier de plank mis. Typisch een product voor mensen die niet weten wat ze hun tante cadeau moeten geven bij de feestdagen. Wat mij betreft mag deze uit de hand gelopen mix per direct uit de schappen. n Thijs den Otter
Het Kenniscentrum van het domein Onderwijs & Opvoeding organiseert tien keer per studiejaar een kleinschalige onderzoekspresentatie onder het genot van een kop soep op donderdagen van 12.00 tot 13.00 uur. Een collega die bezig is met een onderzoek geeft een korte presentatie en vertelt over de stand van zaken van zijn/haar onderzoek. Op 10 december is in lokaal A2.03 Linda Kelder aan de beurt. Linda heeft vorig jaar haar studie Human Resource Management aan de HvA afgerond. Inleider is Ineke de Ridder. www.kenniscentrumonderwijsopvoeding.hva.nl Tot 1 januari
Essayprijs De Universiteit en Hogeschool van Amsterdam en dagblad Het Parool organiseren jaarlijks een essayprijs voor studenten onder de titel ‘De Toekomst van Amsterdam’. Het onderwerp van het stuk moet betrekking hebben op een aspect van grootstedelijke problematiek, in het bijzonder die van Amsterdam. Het essay mag maximaal 1200 woorden zijn. De hoofdprijs bedraagt 3.500 euro, een jaarabonnement op Het Parool, publicatie van het stuk in de krant en een stage van drie maanden op de redactie. www.uva-hva.nl/essayprijs Tot 15 februari
Reumatologie Aanmoedigingsprijs De Arthron Reumatologie Aanmoedigingsprijs is te winnen door studenten aan de universiteit en hbo die onderzoek hebben verricht op het gebied van reumatologie. Deze prijs bestaat niet alleen uit een oorkonde, maar ook een geldbedrag van 1500 euro. Mail je verslag van het onderzoek of een artikel van maximaal tien A4’tjes vóór 15 februari naar het secretariaat op
[email protected]. Het verslag moet vergezeld zijn van een curriculum vitae en het moet geschreven zijn in Nederlands of Engels. De prijs wordt uitgereikt op 13 april in het Jan van Breemen-instituut.
-advertentie-
Nationaal Klimaat Evenement
DEBAT, MUZIEK, CABARET Met o.a.: Kasper van Kooten, Boris, Do, Jeroen van Koningsbrugge & Dennis van de Ven, Candy Dulfer, Ruud de Wild, Gijs Staverman, 3J’s, Alderliefste.
zaterdag 12 december • Jaarbeurs Utrecht Start 17.00 uur • € 5,-
WWW.BEATTHEHEATNOW.NL
weekgast
Kees Nederhoff (54, docent Bouwtechnische Bedrijfskunde) bezocht afgelopen week de Online Educa Berlin 2009. Nederhoff is coördinator van de DLWO ontwikkelgroep van de deeltijdvariant van zijn opleiding.
Maandag 30 november Vandaag moet ik nog veel administratieve zaken afhandelen én de laatste zaken regelen voor Berlijn. Morgen ga ik namelijk naar de Online Educa Berlin, een internationaal congres over digitaal werken en leren. Ik ben erg enthousiast over digitaal werken en leren. (Aan de HvA noemen we dat ‘digitale leer- en werkomgeving’, dlwo). Een aantal van mijn favoriete zaken in mijn carrière komen erin samen: onderwijs, vastgoed en ict. Dlwo is een van de speerpunten van de HvA. Hoe kunnen wij het onderwijs (her)inrichten met gebruik van alle technische mogelijkheden? Hoe maken we onderwijs beter, aantrekkelijker, minder tijd- en plaatsgebonden? Met ons team van Bouwtechnische Bedrijfskunde wordt de dlwo geïntroduceerd bij de deeltijdopleiding.
Dinsdag 1 december Toen ik gisteravond laat thuiskwam, was mijn koffier al gepakt door mijn lieve zorgzame vrouw. Vandaag de heenreis. Zoals elke dag ga ik met de trein, alleen duurt de reis vandaag ‘iets’ langer. Onderweg heb ik gewerkt aan een presentatie voor volgende week, over action learning voor de deeltijdopleiding. Daarnaast het boek De vastgoedfraude voor een deel gelezen. In Duitsland gaat de trein lekker vlot, de bediening is super. In de ICE kun je prettig werken. Precies op tijd kom ik in Berlijn aan, een goed voorbeeld voor de NS. De aankomst op Berlin Hbf is een verrassing; het gebouw is goed ontworpen. Ik wandel naar de taxi en ben snel in het hotel. Het avondprogramma is een concert in de Philharmonie, een modern muziekgebouw op loopafstand van de Potsdamer Platz (en het fraaie Sony Centre). Op het programma staan cantates uit het Weihnachtsoratorium.
Woensdag 2 december Wij wandelen naar het Deutsches Technikmuseum, een schitterend museum waar de historie van onder andere luchtvaart, scheepvaart en spoorwegen zijn verzameld. Ook vanwege de constructie is het gebouw het bezoeken en bekijken waard. Daarna wandelen wij naar het Betahouse, een gebouw dat werkruimte biedt voor kleine startende ondernemers. Een van de eigenaren vertelt hoe het gebouw tot stand is gekomen. De flexplekken zijn te huur per dag of per maand, net wat de klant wil. Het schijnt een gat in de markt te zijn, want in Berlijn zijn meer van dit soort initiatieven. De dag sluiten wij af met een ritje met de U-Bahn. Na veel overstappen komen wij weer bij het hotel.
Donderdag 3 december Om 9:15 uur exact start de conferentie. De opening door Ingeborg Bø (leuk, want onze tweede dochter heet ook Ingeborg) was inspirerend. Daarna volgden drie inleidingen. Lord Puttnam gaf een goede presentatie over de mogelijkheden van digitaal leren. Brian Durrant, chief executive London Grid for Learning, had een interessant verhaal over samenwerkende scholen in London. Boodschap van zijn presentatie: zorg voor één platform, één beleid en decentrale uitvoering. Zenna Atkins sloot af met een betoog over de toepassing van de huidige communicatietechnieken met de huidige studenten. Daarna ben ik naar de verschillende stands geweest, waarbij mijn interesse vooral gericht was op het digitaal afnemen van tentamens en op plagiaatscanners. Lang staan praten met Sara Vanholder van QuestionMark, een van de systemen die niet alleen tentamens kunnen afnemen, maar ook het beheer en verantwoording ervan kunnen uitvoeren. Daarna op zoek gegaan naar plagiaatscanners, helaas een noodzakelijk kwaad nu de studenten steeds vaker met een beetje knip- en plakwerk een adviesrapport of afstudeerscriptie denken te kunnen samenstellen. Het programma Turnitin viel bij mij bijzonder op door de duidelijke werkwijze. Straks bij ‘onze’ dlwo een standaardtoepassing bij de drop in box? (Een drop in box is een toepassing waarbij studenten digitaal werkstukken inleveren en de docent een feedback kan geven.)
Beeld Kees Nederhoff en Paul van Uffelen
Vrijdag 4 december Alweer de laatste dag van Online Educa Berlin, de dagen zijn omgevlogen. Ook vandaag een eigen programma gemaakt. Ik ging eerst naar een presentatie ‘Hindsight, Insight, Foresight, Oversight. A Call for Learning Futures’. In gewoon Nederlands: hoe leiden wij onze nieuwe generatie docenten op? De ontwikkelingen gaan zo snel dat docenten steeds sneller de ontwikkelingen niet alleen moeten volgen, maar ook moeten bijblijven. Volgens mij is dat een van de belangrijkste aandachtspunten in het onderwijs (en in het bedrijfsleven). ‘Je leven lang leren’ is één ding. Maar voor een docent is dat niet voldoende. Je moet ook ontwikkelingen zien en het onderwijs aanpassen aan die veranderende maatschappij. En tegelijkertijd de student betrekken bij deze voortdurende veranderingen. Wij verstoffen niet achter het bord met een krijtje.
Zaterdag 5 december Ik neem de trein van 6:50 uur. Moe maar voldaan reken ik af in het hotel. Een taxi brengt mij snel naar het station. De trein staat keurig klaar op het schone perron, ik stap in en zoek mijn plaatsje op. Ik overdenk deze intensieve week. Precies op tijd komen wij aan in Nederland. Een bijzondere week afgesloten, volgende week met al deze kennis aan de slag. n havana
23
afstuderen
Robin van Tol (21)
Beeld Jan-Maarten Hupkes
Interactieve Media
Onderwerp ‘Ik ben een van de tien gelukkigen die is gekozen uit vierhonderd kandidaten voor de V-Academy. Veronica kiest jonge veelbelovende mediatalenten voor dit programma en leidt die op tot crossmediale professionals. Crossmediaal wil zeggen dat er ten minste twee mediavormen – bijvoorbeeld tv en internet – worden gebruikt. Ik heb een sollicitatiebrief geschreven en een filmpje gemaakt dat Veronica heeft overtuigd dat ik thuishoor op de Academy. Bij de start hadden we veel les: camerawerk, editing, crossmediale formats en interviewtechnieken. Daarna zijn we verdeeld in 24
havana
twee groepen om zo’n format te gaan maken. Wij volgen een aantal kunstenaars in hun leven op weg naar een expositie. Een realityprogramma dat laat zien dat kunst niet stoffig hoeft te zijn. Ik vind ons format leuk omdat we veel filmen en editen en dat is richting die ik op wil. Uiteindelijk hoop ik later promo’s te gaan maken. Korte introductiefilmpjes van programma’s tijdens de reclame. In dertig seconden met effecten muziek en beeld emotie over te brengen. Naast het gezamenlijke project bedenkt iedereen ook een eigen crossmediaal format. Dit moet ik helemaal uitwerken en pitchen aan de raad
van advies van Veronica. Twee van de beste ideeën worden dan weer gebruikt bij de volgende groep. Op v-academy.nl kun je ons volgen.’ HvA + ‘We doen veel in projecten en werken daarbij samen met andere stromingen. Zo kunnen we veel van elkaar leren.’ HvA – ‘Veel programma’s worden niet uitgelegd, waardoor ik het programma dat ik al kende ben blijven gebruiken. Ik heb wel via tutorials geprobeerd een nieuw programma aan te leren, maar dan lukte het niet en ging ik snel weer op de bekende weg verder.’ Gijs Hardeman