Handleiding voor het correct opstellen van een bestek voor. Het leveren en plaatsen van SPEELTOESTELLEN

Handleiding voor het correct opstellen van een bestek voor

Het leveren en plaatsen van SPEELTOESTELLEN

Besluit Aanbestedingsregels Overheidsopdrachten Besluit van 16 juli 2005, houdende regels betreffende de procedures voor het gunnen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten (Europese Richtlijn 2004/18/EG van 31 maart 2004)

Pagina 2 Handleiding voor het correct opstellen van een bestek voor het leveren en plaatsen van Speeltoestellen

Inhoudsopgave 1

TOELICHTING BIJ DIT DOCUMENT ............................................................................. 3

2

STAPPEN IN DE PROCEDURE ..................................................................................... 5

2.1 VOORWERP VAN DE OPDRACHT ...................................................................................... 5 2.2 DEFINIËRING VAN DE OPDRACHT: WERK, LEVERING OF DIENST? ....................................... 7 2.3 WAARDEBEPALING VAN DE OPDRACHT ........................................................................... 9 2.3.1 WAARDEBEPALING: ALGEMEEN .................................................................................... 9 2.3.2 WAARDEBEPALING VOOR “SPEELTOESTELLEN” ........................................................... 10 2.4 KEUZE VAN DE PROCEDURE ......................................................................................... 11 2.4.1 DE CONCURRENTIEGERICHTE DIALOOG ...................................................................... 11 2.4.2 DE ONDERHANDELINGSPROCEDURE ........................................................................... 11 A. De onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking ............................... 11 B. De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking ................................................. 12 C. Besluit ......................................................................................................................... 13 2.4.3 PRIJS OF ECONOMISCH MEEST VOORDELIGE INSCHRIJVING .......................................... 13 A. Verschillende beoordelingselementen ......................................................................... 14 B. Quoteringssysteem...................................................................................................... 15 C. Besluit ......................................................................................................................... 17 2.4.4 OPENBARE OF NIET-OPENBARE PROCEDURE?............................................................. 18 A. Voorzichtige en kwaliteitsvolle keuze ........................................................................... 18 B. Benodigde tijd/termijnen .............................................................................................. 18 C. Aantal potentiële leveranciers...................................................................................... 18 D. Besluit ......................................................................................................................... 18 2.5 KEUZE VAN DE SELECTIECRITERIA ................................................................................ 18 2.5.1 DE THEORIE.............................................................................................................. 18 2.5.2 DE PRAKTIJK ............................................................................................................. 19 A. Algemeen .................................................................................................................... 19 B. Concrete keuze van de selectiecriteria voor “Speeltoestellen” ..................................... 20 C. Evaluatie van de selectiecriteria .................................................................................. 21 2.6 STAP-VOOR-STAP SAMENVATTING VAN DE PROCEDURE ................................................. 22 A. Definitie en waardebepaling......................................................................................... 22 B. Keuze van de procedure.............................................................................................. 22 C. Opmaak selectiecriteria en bestek............................................................................... 22 D. Start procedure............................................................................................................ 22 E. Aankondiging van de opdracht in het Europees Publicatieblad .................................... 22 F. Opening van de offertes............................................................................................... 22 G. Evaluatie van de offerte en voorstel tot gunning .......................................................... 22 H. Eventuele controle door de interne controle-organen .................................................. 22 I. Betekening van de gunningsbeslissing.......................................................................... 22 J. Uitvoering opdracht ...................................................................................................... 23 2.7 BIJLAGE 1: UITTREKSEL UIT HET BESLUIT VAN 16 JULI 2005 MET BETREKKING TOT SELECTIECRITERIA ................................................................................................................ 24


1

TOELICHTING BIJ DIT DOCUMENT

Overeenkomstig de Europese Richtlijnen overheidsopdrachten1 en de Nederlandse Besluiten2 moeten alle overheden in Nederland hun aankopen doen volgens een welbepaald en afgelijnd stramien. Dit geldt dus ook voor het “leveren en plaatsen van speeltoestellen”. Dit document heeft als doel om aankopers een hulpmiddel te geven bij het leveren en plaatsen van speeltoestellen. In deze handleiding moet u een antwoord vinden op de vraag “Hoe laat ik op een correcte manier speeltoestellen leveren en plaatsen?”. Dit document richt zich op overheden die onder het toepassingsveld van het Besluit Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten (BAO) vallen en niet op overheden die onder het Besluit Aanbestedingen Speciale Sectoren (BASS) vallen. BAO is van toepassing op de staat, provincies, gemeentes, waterschappen, publiekrechtelijke instellingen of samenwerkingsverbanden van deze overheden of publiekrechtelijke instellingen. Dit document richt zich bovendien ook enkel voor opdrachten die de Europese drempelbedragen overschrijden (125 000 euro excl. BTW voor de Rijksoverheid en 193 000 euro voor lagere overheden3, berekend over een periode van 4 jaren). Door de eigen rol van overheden en de specificiteit van de regels op overheidsopdrachten, moet er immers overgegaan worden tot een verantwoorde keuze die het opgeven van de laagste prijs overstijgt. Een overheid is immers geen klant zoals een andere: de openbare dienstverlening die besturen moeten verzekeren, de voorbeeldfunctie die zij bezitten, ... maakt dat deze beslissing gefundeerd moet worden op bijzondere elementen. Garanties inzake de kwaliteit van de geleverde goederen of de dienstverlening en de flexibiliteit van de leverancier of dienstverlener zijn slechts enkele elementen die in die keuze een rol zullen spelen. Dit document is er dan ook op gericht om aanbestedende diensten door het aanbestedingstraject te begeleiden. Het fungeert eerder als “roadmap” of “handleiding”, die u een overzicht geeft van de verschillende stappen die in een procedure gezet moeten worden, voor welke procedures er geopteerd kan worden en hoe men tot een correcte keuze van een kwalitatieve leverancier of dienstverlener komt, zowel in theorie als in de praktijk. Dit document doorloopt alle stappen die een aanbestedende dienst dient te doorlopen om tot een contract te komen en bevat een motivering waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. Daarnaast kunt u in de bijlage van dit document een “Type Bestek” terugvinden voor het leveren en plaatsen van speeltoestellen, die u kunt gebruiken voor uw opdracht. De handleiding is dus bedoeld voor intern gebruik voor de aanbestedende dienst; het type bestek in bijlage dient u te bezorgen aan geïnteresseerde ondernemers wanneer u een opdracht start. Deze handleiding en het Model Bestek hebben als bedoeling een praktische leidraad te zijn: pas dus de gegevens steeds aan uw specifieke behoeftes aan. In deze handleiding werden

1

Richtlijn 2004/18/EG van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 houdende coördinatie van de procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten.

Besluit van 16 juli 2005, houdende regels betreffende de procedures voor het gunnen van overheids-opdrachten voor werken, leveringen en diensten en het Besluit van 16 juli 2005, houdende regels betreffende de procedures voor het gunnen van opdrachten in de sectoren water- en energievoorziening, vervoer en postdiensten. 2

3

Het betreft hier steeds de totaalwaarde van de opdracht, ook als die verschillende percelen betreft en over verschillende jaren loopt.


alle mogelijk elementen opgenomen die zich in de praktijk kunnen voordoen. Al naargelang uw behoefte, dient u dus elementen te verwijderen, toe te voegen of aan te passen. Het recentelijk opgesteld document “Duurzaam inkopen” van SenterNovem is geschreven voor parkmeubilair. Vanwege ontbrekende relevantie met betrekking tot speeltoestellen niet opgenomen in dit document. Met belangrijke passages uit de geldende EN 1176 norm voor speeltoestellen is geen rekening gehouden. Wanneer het SenterNovem document in lijn is met de1176 norm dan kunnen gestelde duurzaamheidscriteira worden toegevoegd aan de huidige aanbestedingscriteria. Aarzel ook niet om dit document aan collega-aankopers door te sturen.


2

STAPPEN IN DE PROCEDURE 2.1

Voorwerp van de opdracht

Deze handleiding werd opgesteld om u te helpen bij het opstellen van een bestek voor het leveren en plaatsen van speeltoestellen. Voor de duidelijkheid willen we hierbij even benadrukken wat deze opdracht precies kan inhouden, welke diensten in het contract opgenomen kunnen worden en waaruit deze opdracht kan bestaan: U wenst een breed en divers speelaanbod te bieden aan de bewoners. De levering en plaatsing van speeltoestellen voor alle openbare gemeentelijke speellocaties volgens de te sluiten raamovereenkomst betreft bijvoorbeeld 6 percelen (of enkele daarvan): 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Staal Aluminium RVS Hout Kunststof Beton

Opmerking: we willen u graag wijzen op het volgende: de gekozen percelen dienen hier geïnterpreteerd te worden als voorbeeld. U hebt vanzelfsprekend geen enkele verplichting om alle percelen op te nemen in uw opdracht. Ook kunt u per perceel nog onderverdelingen maken, bijvoorbeeld in sferen. De opdracht in dit document wordt opgevat als een “raamovereenkomst”: gedurende een bepaalde periode worden de voorwaarden van de te gunnen opdrachten vastgelegd, zonder een afspraak de maken over de aantallen (u werkt dan met vermoedelijke hoeveelheden). U bestelt met andere woorden enkel wanneer de behoefte zich voordoet. Opmerking: Raamovereenkomsten dienen gesloten te worden met één enkele leverancier of met meerdere (3 of meer) leveranciers. U dient deze keuze op voorhand te maken (zie ook Artikel 32 van het BAO). Deze keuze is volledig vrij. Indien u opteert om met meerdere leveranciers een Raamovereenkomst te sluiten, dan voorziet u in uw bestek in een werkwijze voor wat betreft de bestellingen. Binnen deze raamovereenkomst wordt voor ieder perceel één, drie of meer dan drie leveranciers gekozen. Een inschrijving op één of meer percelen is evenwel mogelijk. Indien er voor meerdere leveranciers per perceel gekozen wordt, dient de verdeling van de opdrachten per perceel evenredig te zijn of door minicompetitie anders te bepalen. Het is mogelijk om per perceel één variant (ook wel alternatief genoemd) in te dienen Een variant is bijvoorbeeld een nieuw materiaal of stijl toepassing ten behoeve van innovatie. Per gevraagd toestel mag één variant ingediend worden. De raamovereenkomst heeft een looptijd van twee jaar, met de mogelijkheid deze twee maal te verlengen voor telkens één jaar in overleg met de contractanten en omvat tevens het leveren van originele onderdelen. Er worden enkel onderdelen bij de betreffende leverancier besteld met betrekking tot het onderhoud van de speeltoestellen. Deze onderdelen dienen minimaal 10 jaar beschikbaar te zijn.


Prijzen geldend voor deze overeenkomst zijn catalogusprijzen. Jaarlijks wordt door de leverancier de algemeen geldende catalogus en catalogusprijzen aangeleverd. De opdrachtgever is vrij een keuze te maken uit het volledig assortiment. De raamovereenkomst is onder opgave van duidelijk gemotiveerd redenen door de opdrachtgever te beëindigen wanneer er sprake is van het niet handhaven van de condities zoals vastgelegd in deze raamovereenkomst. U behoudt zich het recht voor om producten buiten de raamovereenkomst aan te schaffen indien het programma van de leveranciers waarmee een raamovereenkomst werd gesloten niet in specifieke objecten kan voorzien. Er geldt geen afnameverplichting; de hoeveelheden waarvan sprake in dit document zijn vermoedelijk.


2.2

Definiëring van de opdracht: werk, levering of dienst?

Een eerste belangrijke keuze die u als aanbestedende dienst moeten maken, is de opdracht catalogeren als werk, levering of dienst. Immers: een al dan niet correcte keuze zal gevolgen hebben op onder andere de toepassing van de correcte onderdelen van artikels uit het Besluit Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten (BAO), het gebruik van de onderhandelingsprocedure, ... Vandaar dat we in dit hoofdstuk onderzoeken of deze opdracht een opdracht van werken, leveringen of diensten is. Immers: er worden leveringen gedaan van roerende goederen en deze dienen geplaatst te worden. Om deze opdracht correct te categoriseren, dienen we de opdracht te toetsen aan de definities zoals vermeld in artikel 1 van het BAO4: h. overheidsopdracht voor werken: een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die tussen een of meer aannemers en een of meer aanbestedende diensten is gesloten en betrekking heeft op: 1°. de uitvoering of het ontwerp en de uitvoering: - van werken in het kader van een van de werkzaamheden, genoemd in bijlage 1, of - van een werk, of 2°. het laten uitvoeren met welke middelen dan ook van een werk dat aan de door de aanbestedende dienst vastgestelde eisen voldoet; i. overheidsopdracht voor leveringen: een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die tussen een of meer leveranciers en een of meer aanbestedende diensten is gesloten en betrekking heeft op: 1°. de aankoop, leasing, huur of huurkoop, met of zonder koopoptie, van producten, of 2°. de levering van producten en zijdelings betrekking heeft op werkzaamheden voor het aanbrengen en installeren van die levering; j. overheidsopdracht voor diensten: een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel die tussen een of meer dienstverleners en een of meer aanbestedende diensten is gesloten en betrekking heeft op: 1°. het verrichten van de diensten, bedoeld in bijlage 2, of 2°. het leveren van producten en het verrichten van de diensten, bedoeld in bijlage 2, waarvan de waarde van de desbetreffende diensten hoger is dan die van de in de overheidsopdracht opgenomen producten, of 3°. het verrichten van de diensten, bedoeld in bijlage 2, en van werkzaamheden, genoemd in bijlage 1, waarbij de werkzaamheden bijkomstig zijn ten opzichte van het verrichten van de diensten;

Aangezien we in deze opdracht met verschillende onderdelen te maken hebben (levering van de toestellen en plaatsingswerkzaamheden van de toestellen), dienen we ook te verwijzen naar de “Nota van Toelichting”: “Een overheidsopdracht die betrekking heeft op de aankoop, leasing, huur of huurkoop van producten alsmede de daarbij komende werkzaamheden voor het aanbrengen en installeren van de levering is een overheidsopdracht voor leveringen in de zin van het besluit. Alle overheidsopdrachten die geen betrekking hebben op werken of leveringen zijn overheidsopdrachten voor diensten in de zin van het besluit. Diensten zijn onderverdeeld in diensten van bijlage 2, onderdeel A, of bijlage 2,

4

Onderdelen h, i en j van het artikel 1 van het BAO.


onderdeel B, van dit besluit, waarvoor gedeeltelijk verschillende regels gelden. Wanneer een overheidsopdracht zowel diensten als leveringen of werken betreft, is de waarde van de verschillende onderdelen doorslaggevend. Dat houdt in dat wanneer de waarde van de diensten hoger is dan de waarde van de levering of het werk, er sprake is van een overheidsopdracht voor diensten. Is daarentegen de waarde van de levering (of van het werk) hoger dan de waarde van de diensten dan is sprake van een overheidsopdracht voor leveringen (of voor werken).”

We kunnen concluderen dat deze opdracht een opdracht van leveringen zal zijn.


2.3

Waardebepaling van de opdracht 2.3.1

Waardebepaling: algemeen

Eén van de basisprincipes bij overheidsopdrachten, is dat men bij de waardebepaling van opdracht steeds moet uitgaan van de totaalwaarde van de opdracht5. In deze handleiding voor de levering en installatie van speeltoestellen dienen we dus rekening te houden met verschillende elementen: levering van de toestellen, installatie van de toestellen, onderhoudsdiensten, ... Voor opdrachten van leveringen moet de waardebepaling gebeuren overeenkomstig het artikel 9, 13e lid van het BAO: “In het geval van overheidsopdrachten voor leveringen of overheidsopdrachten voor diensten die met een zekere regelmaat worden verleend of die bestemd zijn om gedurende een bepaalde periode te worden hernieuwd, neemt de aanbestedende dienst voor de berekening van de geraamde waarde van de overheidsopdracht als grondslag: a. de totale reële waarde van de tijdens het voorafgaande boekjaar of tijdens de voorafgaande twaalf maanden gegunde soortgelijke opeenvolgende overheidsopdrachten voor leveringen of overheidsopdrachten voor diensten, indien mogelijk gecorrigeerd voor verwachte wijzigingen in hoeveelheid of waarde gedurende de twaalf maanden volgende op de eerste opdracht, of b. de geraamde totale waarde van de opeenvolgende overheidsopdrachten voor leveringen of overheidsopdrachten voor diensten over de twaalf maanden volgende op de eerste levering of over het boekjaar, indien dit zich over meer dan twaalf maanden uitstrekt.”

Aan de hand van deze geraamde waarde kan uw administratie bepalen welke reglementaire drempel zij overschrijdt en welke ruimte er is inzake bekendmakingsdrempels, ... Concreet betekent dit dat wanneer de opdracht de grens van 193 000 euro exclusief BTW overschrijdt. Er dient dus telkens rekening gehouden te worden met de volledige looptijd van de opdracht. Concreet betekent dit 4 (vier) jaar. Bij die berekening moet ook rekening worden gehouden met verlengingen, ook als die optioneel zijn. Indien de opdracht wordt verdeeld in percelen, dient de geraamde waarde van de totaliteit van de percelen in aanmerking genomen te worden6.

Artikel 9, BAO, 1e lid: “Een aanbestedende dienst baseert de berekening van de geraamde waarde van een overheidsopdracht op het totale bedrag, exclusief omzetbelasting. Bij deze berekening wordt rekening gehouden met het geraamde totaalbedrag, met inbegrip van de eventuele opties en eventuele verlengingen van het contract.” (...) Artikel 9, BAO, 4e lid: “Een aanbestedende dienst onttrekt zich niet aan dit besluit door voorgenomen werken of voorgenomen aankopen ter verkrijging van bepaalde hoeveelheden leveringen of diensten te splitsen of bijzondere regels te gebruiken voor de berekening van de geraamde waarde van de overheidsopdrachten.” 6 Artikel 9, 9e lid, BAO: “Wanneer een voorgenomen verkrijging van homogene leveringen aanleiding kan geven tot overheidsopdrachten die gelijktijdig in afzonderlijke percelen worden gegund, neemt de aanbestedende dienst de geraamde totale waarde van deze percelen als grondslag voor de toepassing van artikel 7, eerste lid, onderdelen a en b.” 5


2.3.2

Waardebepaling voor “Speeltoestellen”

De waardebepaling voor een opdracht hangt nauw samen met de looptijd van het contract. Concreet moet voor de waardebepaling van het leveren en plaatsen van speeltoestellen uitgegaan worden van volgende kostenelementen: -

Leveren van de speeltoestellen Plaatsen (inclusief fundering) van de speeltoestellen ...

In deze handleiding wordt geopteerd voor een looptijd van de overeenkomst van twee jaar, met mogelijk twee verlengingen van telkens één jaar. Voor de waardebepaling van deze raamovereenkomst dient u dus uit te gaan van een looptijd van vier jaar. U kunt als bestuur vanzelfsprekend voor een andere looptijd opteren.


2.4

Keuze van de procedure

In dit deel van de handleiding worden eerst de uitzonderingsprocedures (art 29, 30 en 31 BAO) uiteen gezet. Vervolgens wordt de ideale “standaardprocedure” bepaald. De keuze van de procedure in hoofde van aanbestedende diensten (die onder het Besluit Aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten vallen) is immers vrij7, behalve de keuze voor de concurrentiegerichte dialoog8 en onderhandelingsprocedure9. 2.4.1

De concurrentiegerichte dialoog

Er kan slechts geopteerd worden voor de concurrentiegerichte dialoog voor bijzonder complexe gevallen, indien u van oordeel bent dat de toepassing van de openbare procedures of niet-openbare procedures het niet mogelijk maakt de opdracht te gunnen10. Wat een bijzonder complex geval is, wordt bepaald in het artikel 1, onderdeel w, van het BAO: “een overheidsopdracht waarbij de aanbestedende dienst objectief gezien niet in staat is de technische middelen overeenkomstig artikel 23, derde lid, onderdelen b, c of d, te bepalen of niet in staat is de juridische of financiële voorwaarden van een project te specificeren.”

De aanbestedende dienst dient dus te motiveren waarom zij zich in een dergelijk complex geval bevindt. Wij mogen concluderen dat voor een opdracht voor “speeltoestellen” deze procedure niet mogelijk zal zijn.

2.4.2

De onderhandelingsprocedure

A.

De onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking

De uitzonderingsgevallen waarin u als aanbestedende dienst mag opteren voor deze procedure, worden opgesomd in het artikel 30 van het BAO. U dient dus steeds te motiveren of u zich in één van deze gevallen bevindt. Hieronder wordt onderzocht welke gevallen mogelijk zijn en waarom: 1. Artikel 30, 1e lid, onderdeel a: van deze mogelijkheid kan gebruik gemaakt worden wanneer – na een openbare procedure, een niet-openbare procedure of een concurrentiegerichte dialoog – enkel onregelmatige of onaanvaardbare offertes werden ingediend. In dit geval kunt u een nieuwe procedure beginnen – via onderhandeling met bekendmaking – indien de oorspronkelijke voorwaarden van de opdracht niet wezenlijk gewijzigd worden.

7

Artikel 28, 1e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst maakt voor het gunnen van overheidsopdrachten gebruik van de openbare procedure of de niet-openbare procedure” 8 Artikel 28, 2e lid, BAO: “In de gevallen en omstandigheden die in artikel 29 zijn vermeld, kan een aanbestedende dienst zijn overheidsopdrachten door middel van de concurrentiegerichte dialoog gunnen.” 9 Artikel 28, 3e lid, BAO: “In de gevallen en omstandigheden zoals bepaald in artikelen 30 en 31, kan een aanbestedende dienst gebruik maken van een procedure van gunning door onderhandelingen, met of zonder mededeling van de aankondiging van de overheidsopdracht.” 10 Artikel 29, 1e lid, BAO.


2. Artikel 30, 1e lid, onderdeel b: de uitzondering waarbij het op voorhand onmogelijk is om een globale prijs vast te stellen, lijkt ons in dit geval moeilijk te motiveren. 3. Artikel 30, 1e lid, onderdeel c: deze uitzondering geldt enkel voor intellectuele en financiële diensten en is dus niet toepasbaar voor deze opdracht. 4. Artikel 30, 1e lid, onderdeel d: deze uitzondering geldt enkel voor werken en is dus niet toepasbaar voor deze opdracht.

B.

De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking

De uitzonderingsgevallen waarin u als aanbestedende dienst mag opteren voor deze procedure, worden opgesomd in het artikel 31 van het BAO. 1. Artikel 31, 1e lid, onderdeel a: wanneer u – na een openbare of een nietopenbare procedure – geen of geen geschikte inschrijvingen of geen verzoeken om een uitnodiging tot deelneming zijn ingediend, mag u een onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking straten, indien u de oorspronkelijke voorwaarden van de opdracht niet wijzigt. 2. Artikel 31, 1e lid, onderdeel b: de uitzondering van uniek leverancier11 kan niet ingeroepen worden gezien het grote aantal bedrijven die dergelijke toestellen kunnen leveren. 3. Artikel 31, 1e lid, onderdeel c: de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking wegens dwingende spoed12, kan hier moeilijk gemotiveerd worden. Elke aanbestedende dienst wordt immers geacht van haar behoeften op de hoogte te zijn en tijdig te starten met een procedure. In één welbepaald geval kan deze situatie zich echter wel voordoen: indien u als aanbestedende overheid het contract met uw leverancier verbreekt. Voor het nog uit te voeren, resterend gedeelte van het verbroken contract, kunt u dan beroep doen op deze onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking. 4. Artikel 31, 2e lid, onderdeel a: het geval waarbij slechts één stuk wordt geproduceerd, bij wijze van prototype, lijkt ons onmogelijk te motiveren in dit dossier13. 5. Artikel 31, 2e lid, onderdeel b: het geval waarbij u als aanbestedende overheid door de bestaande leverancier aanvullende leveringen mag laten doen, kan zeker voorvallen in het kader van dit dossier 14.

11

Artikel 31, 1e lid, onderdeel b, BAO: “wanneer de overheidsopdracht om technische of artistieke redenen of om redenen van bescherming van uitsluitende rechten slechts aan een bepaalde ondernemer kan worden toevertrouwd.

Artikel 31, 1e lid, onderdeel c, BAO: “voor zover zulks strikt noodzakelijk is, ingeval de termijnen voor de openbare procedure of de niet-openbare procedure dan wel voor de procedure van gunning door onderhandelingen met mededeling van een aankondiging van een overheidsopdracht als bedoeld in artikel 30 wegens dwingende spoed, als gevolg van gebeurtenissen die door de aanbestedende dienst niet kon worden voorzien en niet aan de aanbestedende dienst te wijten is, niet in acht kunnen worden genomen.” 13 Artikel 31, 2e lid, onderdeel a, BAO: “wanneer het producten betreft die voor onderzoek, proefneming, studie of ontwikkeling worden vervaardigd en welke niet voor de productie in grote hoeveelheden zijn bedoeld om de commerciële haalbaarheid van het product vast te stellen of de kosten van onderzoek en ontwikkeling te delgen.” 12

14

Artikel 30, 2e lid, onderdeel b, BAO: “voor door de oorspronkelijke leverancier verrichte aanvullende leveringen die: – bestemd zijn voor gedeeltelijke vernieuwing van leveringen of installaties voor courant gebruik, of – voor de uitbreiding van bestaande leveringen of installaties,


6. Artikel 31, 2e lid, onderdeel c: dit uitzonderingsgeval geldt enkel voor op een grondstoffenmarkt genoteerde en aangekochte leveringen en is dus niet toepasbaar voor deze opdracht. 7. Artikel 31, 2e lid, onderdeel d: in zeer uitzonderlijke gevallen zou u kunnen opteren voor dit geval, waarbij u leveringen kan aankopen tegen bijzonder gunstige voorwaarden bij een leverancier die zijn handelsactiviteit definitief stopzet, bij curatoren of vereffenaars van een faillissement of een vonnis of bij toepassing van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen. 8. Artikel 31, 3e lid: dit geval geldt enkel bij opdrachten van diensten en kan dus niet toegepast worden in het kader van deze opdracht. 9. Artikel 31, 4e lid: dit geval geldt enkel bij opdrachten van werken of diensten en kan dus niet toegepast worden in het kader van deze opdracht. Eén bijkomende uitzonderingsgeval wordt behandeld in het artikel 30 van het BAO: 10. Artikel 30, 1e lid, onderdeel a: van deze mogelijkheid kan gebruik gemaakt worden wanneer – na een openbare procedure, een niet-openbare procedure of een concurrentiegerichte dialoog – enkel onregelmatige of onaanvaardbare offertes werden ingediend. In dit geval kunt u een nieuwe procedure beginnen – via onderhandeling met bekendmaking – indien de oorspronkelijke voorwaarden van de opdracht niet wezenlijk gewijzigd worden én u alle inschrijvers raadpleegt die voldeden aan de minimumeisen op beroeps-, economisch en technisch vlak en die een offerte indienden die aan de formele eisen van de eerste procedure.

C.

Besluit

Indien men voor de aanduiding van een leverancier beroep wenst te doen op een onderhandelingsprocedure – met of zonder voorafgaande bekendmaking – kan dit ons inziens enkel op basis van de hierboven beschreven uitzonderingsgevallen.

2.4.3

Prijs of economisch meest voordelige inschrijving

Met uitzondering van de keuze voor de onderhandelingsprocedure die slechts mogelijk is in een aantal door het Besluit (BAO) bepaalde gevallen (zie hiervoor), staat het de overheid vrij om de (regelmatige) offerte toe te wijzen aan ofwel de goedkoopste inschrijver (op basis van één gunningcriterium prijs) ofwel aan de economisch meest voordelige inschrijver (op basis van meerdere gunningcriteria)15.

wanneer verandering van leverancier de aanbestedende dienst ertoe zou verplichten apparatuur aan te schaffen met andere technische eigenschappen, zodat onverenigbaarheid ontstaat of zich bij gebruik en onderhoud onevenredige technische moeilijkheden voordoen, mits de looptijd van deze overheidsopdrachten voor leveringen en nabestellingen niet langer is dan drie jaar.”

Artikel 54, 1e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst gunt een overheidsopdracht op grond van: a. criteria die verband houden met het voorwerp van de overheidsopdracht, indien de gunning aan de inschrijver met de vanuit het oogpunt van de aanbestedende dienst economisch meest voordelige inschrijving plaatsvindt, of 15


Deze keuze dient steeds op voorhand in de aankondiging van de opdracht of in het bestek bekendgemaakt te worden en kan tijdens de procedure niet meer gewijzigd worden.

A.

Verschillende beoordelingselementen

Het belangrijkste element in haar beoordeling is de afweging of men al dan niet de opdracht wenst toe te wijzen enkel op basis van de prijs. Wanneer men het als aanbestedende dienst raadzamer vindt om ook met andere criteria (levertermijn, kwaliteit, garanties, service, ...) rekening te houden, dan zal men verplicht zijn om voor de “economisch meest voordelige inschrijving” te opteren. In haar keuze van een leverancier zijn er naast de prijs ook andere elementen waar de aanbestedende dienst bij voorkeur rekening mee kan te houden. Hierna volgt een opsomming van de gunningcriteria. 1. De prijs Voor elk gevraagd toestel dient een eenheidsprijs te worden opgegeven (volgens de algemeen toegankelijke catalogusprijslijst/internet, zie bijlage 1). 2. Kwaliteit van de materialen De inschrijver dient aan te geven om welke wijze zij voldoet aan deze eisen en wensen en op welke manier zij een beter voorstel kan doen. 3. Speelwaarde en visie Er dient een beschrijving op maximum twee A4-pagina’s te worden ingediend door de inschrijvers, met maximum twee pagina’s toelichting (bijvoorbeeld foto’s); deze beschrijving zal beoordeeld worden door een beoordelingscommissie van minimum drie onafhankelijke leden. Denk hierbij aan volgende mogelijke beoordelingen: pedagogisch, obesitas, innovatief, educatief, koppeling spelen en sportief, maatschappelijk gericht, ... 4. Vormgeving en breedte van het assortiment Er dient opgave te worden gedaan van de algemene catalogus, de internetsite en mogelijke publicaties (die niet in de catalogus voorkomen) en toelichting gegeven te worden op de vormgeving en de breedte van het assortiment op maximum twee A4-pagina’s en maximum twee pagina’s toelichting (bijvoorbeeld foto’s).

5. Levertijden Maximale levertijd is 8-10 (voor resp standaard toestellen en speciale toestellen) weken. Voor kortere levertijd kunnen meer punten worden toegekend.

b. het criterium de laagste prijs.“


6. Voorbeeld ontwerp Er dient een ontwerp gemaakt te worden welke consistent is aan het eisen en wensen pakket van de opdrachtgever. Dit ontwerp zal beoordeeld worden door een beoordelingscommissie van minimum drie onafhankelijke leden.

B. -

Quoteringssysteem WEGINGSCOËFFICIËNTEN Wanneer er verschillende gunningcriteria worden gehanteerd, dient men deze verschillende criteria wegen. Dit gebeurt aan de hand van wegingscoëfficiënten. Bij het toewijzen van een overheidsopdracht dient men steeds op voorhand te bepalen hoe men op het vlak van de verschillende criteria, aan de diverse offertes, punten zal toekennen. Dit bevordert enerzijds de objectiveit en de transparantie, anderzijds is dit een wettelijke verplichting16. De toepassing van deze handleiding zal leiden tot een optimale keuze van een leverancier. Op grond van de beoordelingselementen die hierboven werden doorlopen, wordt aangeraden om voor de bepaling van de economisch meest voordelige inschrijver, volgende gunningcriteria met bijhorende wegingscoëfficiënten te gebruiken (percentages slechts ter voorbeeld): Criterium 1: Prijs Criterium 2: Kwaliteit van het technisch voorstel Criterium 3: Speelwaarde en visie Criterium 4: Vormgeving en breedte assortiment Criterium 5: Levertijden Criterium 6: Voorbeeld ontwerp Totaal

16,6% 16,6% 16,6% 16,6% 16,6% 16,6% + 100%

Het hierboven gestelde mag u interpreteren bij wijze van voorbeeld; vanzelfsprekend kunt u hier zelf aanpassen naargelang uw inschatting. Het hanteren van deze verschillende criteria én deze wegingscoëfficiënten, zullen een opdrachtgever toelaten om met de verschillende elementen die bij de keuze van de beste leverancier idealiter in aanmerking moeten genomen worden, optimaal rekening te houden.

Artikel 54, 2e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst specificeert in het geval, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, in de aankondiging van de overheidsopdracht of in het beschrijvend document, het relatieve gewicht van elk van de door hem gekozen criteria voor de bepaling van de economisch meest voordelige inschrijving. Dit gewicht kan worden uitgedrukt door middel van een marge met een passend verschil tussen minimum en maximum.” Artikel 54, 3e lid, BAO: “Wanneer volgens de aanbestedende dienst om aantoonbare redenen geen weging mogelijk is, vermeldt de aanbestedende dienst in de aankondiging van de overheidsopdracht of in het beschrijvend document of, bij de concurrentiegerichte dialoog, in het beschrijvend document, de criteria in afnemende volgorde van belangrijkheid.” 16


-

PUNTENTOEKENNING Wanneer men het gewicht van elk criterium bepaald heeft, moet men ook bepalen op welke manier men punten zal toekennen aan elk van deze criteria voor de verschillende offertes. Bij gebruik van deze handleiding, zal – voor het toekennen van punten – aangeraden worden voor de beoordeling van de gunningscriteria voor het hieronder beschreven systeem te kiezen: Vanzelfsprekend krijgt de goedkoopste regelmatige offerte het maximum van de punten, namelijk 20 punten. De prijzen van de overige inschrijvers dient men dan te vergelijken met de goedkoopste offerte, op de volgende manier: Prijs goedkoopste offerte Quotatie inschrijver A = --------------------------------------- * 20 Prijs inschrijver A Op die manier kan men op een objectieve en eerlijke manier de prijzen van de verschillende inschrijvers tegen elkaar afwegen. De levertijden (criterium 5) kunnen op net dezelfde manier beoordeeld worden gezien deze waarden – net zoals de prijs – meetbaar zijn. De overige criteria echter zijn niet exact meetbaar zoals de prijs en levertijden. De beoordeling van deze criteria zal door het bestuur gebeuren in functie van het belang dat het bestuur aan elk criterium hecht en dit aan de hand van de beschrijving in de offerte. Door op voorhand voor dit systeem te opteren, zal het ook voor de aanbestedende overheid eenvoudiger worden om een gunningsverslag op te stellen. Aan de hand van de rangschikking van de inschrijvers op elk van de gunningscriteria - en de toekenning van de punten op basis van het bovenstaand transparant systeem - zal elke evaluatie op de meest objectieve manier gebeuren. Na de toewijzing zal in het gunningsverslag deze objectieve manier van evalueren - én het resultaat ervan - elke beoordelingstoets kunnen doorstaan. Aan de hand van de rangschikking van de inschrijvers op elk van de gunningscriteria – en de toekenning van de punten op basis van het bovenstaand transparant systeem – zal elke evaluatie op de meest objectieve manier gebeuren. Na de toewijzing van de opdracht, zal in het gunningsverslag deze objectieve manier van evalueren – en het resultaat ervan – elke beoordelingstoets kunnen doorstaan.


C.

Besluit

Een leverancier van “speeltoestellen” moet meer zijn dan een aanbieder van een oplossing tegen de laagste prijs. De hierboven beschreven bijkomende elementen kunnen echter alleen beoordeeld worden indien het Model Bestek – naast de prijs – ook andere gunningscriteria in overweging neemt. Vandaar dat als gunningswijze dan ook voor de “economisch meest voordelige inschrijving” wordt voorgesteld.


2.4.4

Openbare of niet-openbare procedure?

Eenmaal de procedure is vastgelegd, dient u te beslissen of u voor een openbare of een niet-openbare procedure17 opteert en u dus de fase van de selectie van de gegadigden al dan niet afsplitst van de gunningsfase. A.

Voorzichtige en kwaliteitsvolle keuze

Door de eigenheid en het specifieke belang van de aan te kopen goederen is het belangrijk voor de aanbestedende dienst om deze keuze met de nodige omzichtigheid te maken. Voor overheden is het belangrijk dat garanties inzake kwaliteit van de leverende ondernemingen kunnen worden gegeven. De zekerheid van kwalitatieve leveranciers is dan ook een belangrijk element in het al-dan-niet selecteren van kandidaat-leveranciers. Een niet-openbare procedure biedt meer mogelijkheden om tot een optimale keuze te komen, aangezien er beperkt kan worden tot de vijf “beste” leveranciers, echter de intensiviteit van het traject zal toenemen. B.

Benodigde tijd/termijnen

De doorlooptijd van een niet-openbare procedure is in principe iets langer dan de openbare procedure. C.

Aantal potentiële leveranciers

Het aantal potentiële leveranciers in Nederland (in Europa) is uitgebreid. Door kwalitatieve eisen in te bouwen, kunnen we de meest kwalitatieve leveranciers aanduiden. D.

Besluit

Uit combinatie van de hierboven omschreven elementen, kan men concluderen dat voor het aanduiden van een leverancier voor speeltoestellen de keuze voor de openbare procedure gepast is. 2.5

Keuze van de selectiecriteria 2.5.1

De theorie

Voor de keuze van de selectiecriteria dienen wij ons te baseren op de artikelen 44 tot en met 53 van het Besluit van 16 juli 2005, houdende regels voor het gunnen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten (Besluit Aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten) Deze artikelen kunt u terugvinden in bijlage 1 van deze handleiding.

17

Artikel 28, 1e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst maakt voor het gunnen van overheidsopdrachten gebruik van de openbare procedure of de niet-openbare procedure”


2.5.2

De praktijk

A.

Algemeen

-

VERSCHIL SELECTIE- EN GUNNINGSCRITERIA 

  

-

UITSLUITINGSGRONDEN  



-

De uitsluiting van inschrijvers kan in ieder stadium van de procedure gebeuren, ook na selectie. De uitsluiting is nooit verplicht. U kan als aanbestedende dienst hierover autonoom beslissen, alhoewel u als goed beheerder toch moet waken over de kwaliteit van de aanbieders. Bovendien moet men als aanbestedende dienst steeds de gelijkheid van inschrijvers respecteren. De uitsluiting is enkel verplicht in het geval een inschrijver zich in het geval bevindt beschreven in het eerste lid van het artikel 45.18 De overheid bepaalt welke documenten moeten toegevoegd worden door de inschrijvers.

FINANCIËLE, ECONOMISCHE & TECHNISCHE DRAAGKRACHT  



18

Selectiecriteria meten de mate waarin de kandidaat-inschrijvers in staat zijn de opdracht tot een goed einde te brengen. Deze selectiecriteria mogen enkel en alleen betrekking hebben op de onderneming die zich aanbiedt. Gunningscriteria meten de waarde van de offerte van de inschrijvers. Deze gunningscriteria mogen enkel en alleen betrekking hebben op de offerte die wordt aangeboden. Inschrijvers dienen eerst te voldoen aan de door u opgevraagde selectiecriteria. Pas daarna mag u de offertes evalueren op basis van de gunningscriteria. Er wordt enkel gevraagd wat wenselijk is in het kader van deze opdracht.

Het verdient aanbeveling de geëiste elementen uit de wetgeving niet letterlijk over te nemen. De aanbestedende dienst bepaalt immers zelf de benodigde referenties en het niveau waaraan zij moeten voldoen. De gevraagde referenties moeten in relatie staan met de opdracht, meer bepaald met het voorwerp, de waarde, het belang van de opdracht, … Hierbij hanteert men het principe van de redelijkheid, de gelijkheid en de proportionaliteit. Er wordt aangeraden om enkel te vragen wat verifieerbaar is. Overlegging van balansen heeft geen zin, indien niemand er de gepaste conclusies eruit kan trekken.

Artikel 45, 1e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst sluit iedere gegadigde of inschrijver jegens wie een onherroepelijk vonnis of arrest van veroordeling is uitgesproken op grond van artikel (...) van het Wetboek van Strafrecht van deelneming aan een overheidsopdrachten uit.” Het betreft hier devolgende 4 gevallen: deelname aan een criminele organisatie, omkoping, valsheid in geschrifte en fraude. Uitreksel uit het Nota van Toelichting (artikelen 45 en 46): “In artikel 45 zijn de gronden opgenomen op grond waarvan een gegadigde of inschrijver uitgesloten kan of moet worden van een aanbesteding. In het eerste lid van dit artikel staan de dwingende uitsluitingsgronden (...)”.


B.

Concrete keuze van de selectiecriteria voor “Speeltoestellen”

Gegeven de omvang en de aard van de opdracht stellen wij volgende selectiecriteria voor. -

UITSLUITINGSCRITERIA19: 1. Er wordt aan de inschrijvers gevraagd om een eigenverklaring te ondertekenen, waarin verklaard wordt dat men zich niet in de gevallen van uitsluiting bevindt zoals opgenomen in artikel 45 van het BAO.

-

HANDELSREGISTER20: 2. Er wordt een bewijs van inschrijving in het beroeps- of handelsregister gevraagd.

-

FINANCIËLE & ECONOMISCHE DRAAGKRACHT21: 3. Een bewijs door een verklaring van de totale omzet van de onderneming, over de laatste drie (3) boekjaren. De gemiddelde omzet over de laatste drie (3) boekjaren dient minimaal het x-voud te bedragen van de geschatte waarde van deze opdracht, te weten een gemiddelde totale omzet van xxx €. Aan de beste gerangschikte inschrijver kan gevraagd worden dit te laten bevestigen door een verklaring van de accountant. 4. Een bewijs door een verklaring van de omzet van de onderneming in gelijkaardige leveringen waarop de opdracht betrekking heeft over de laatste drie jaren met een gemiddelde waarde van xxx €.

-

TECHNISCHE BEKWAAMHEID22: 5. Opgave van twee leveringen per perceel waarvoor men inschrijft, die elk een waarde vertegenwoordigen van minimum xx % van het betrokken perceel, uitgevoerd over de laatste drie jaar, met vermelding van de datum, de waarde van de opdracht, met opgave van de publiek- of privaatrechtelijke instantie waarvoor zij bestemd waren. Een opgave formulier kunt u terugvinden in bijlage 4. 6. Verzekeringen Opdrachtnemer dient over een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering te beschikken, minimaal gedekte waarde per ongeval van xxx.

7.

19

Artikel 45, BAO Artikel 47, BAO 21 Artikel 48, BAO 22 Artikel 49, BAO 20

adequate met een

Dealer c.q. agentschap Indien opdrachtnemer haar producten levert door middel van dealer of agentschap dan dient zij de toegezegde garantie mede te laten ondertekenen door de productie maatschappij. Dit ter voorkoming van


het vervallen van garantierechten bij een mogelijk faillissement of verplaatsing van distributie rechten van het merk.

C.

Evaluatie van de selectiecriteria

Bij een openbare procedure dient men – voor men de offerte evalueert aan de hand van de gunningscriteria – in eerste instantie te toetsen of de ingediende dossier voldoen aan de gestelde eisen en om men voldoet aan de gestelde minimumeisen inzake bovenstaande selectiecriteria. Enkel die inschrijvers die voldoen aan alle selectiecriteria en die voldoen aan de minimumeisen, mag men verder opnemen in het evaluatieproces, teneinde te komen tot de economisch meest voordelige inschrijver


2.6

Stap-voor-stap samenvatting van de procedure A.

Definitie en waardebepaling

Zie hiervoor. B.

Keuze van de procedure

Zie hiervoor. C.

Opmaak selectiecriteria en bestek

Eventueel wordt dit voorafgegaan met een vooraankondiging indien de opdracht meer dan 750 000 euro exclusief BTW bedraagt23. D.

Start procedure

E.

Aankondiging van de opdracht in het Europees Publicatieblad

De termijn voor ontvangst van de offertes bedraagt 52 kalenderdagen, te rekenen vanaf de dag van verzending van de publicatie aan het Europees Publicatieblad. In geval van hoogdringendheid kunt u een versnelde procedure toepassen en de termijnen tot 36 kalenderdagen verkorten. Dit vereist wel dat de hoogdringendheid wordt gemotiveerd. F.

Opening van de offertes

G.

Evaluatie van de offerte en voorstel tot gunning

H.

Eventuele controle door de interne controle-organen

I.

Betekening van de gunningsbeslissing

U dient de inschrijvers zo snel mogelijk in kennis te stellen van de beslissing die is genomen inzake de gunning van de opdracht24. Aanbestedende diensten moeten aan inschrijvers uit eigen beweging (dus niet op schriftelijk verzoek van een onderneming) zo spoedig mogelijk en desgevraagd schriftelijk de besluitvorming rond de gunning mededelen met inbegrip van de redenen waarom een opdracht niet wordt geplaatst of waarom de procedure opnieuw wordt gestart. Naast de reden van afwijzing en de vermelding van de begunstigde, dient ook aan iedere inschrijver, die een aan de eisen beantwoordende offerte heeft gedaan, de kenmerken en de relatieve voordelen van de uitgekozen offerte te worden bekendgemaakt25. Wij willen hier de aandacht vestigen op het artikel 55 van het BAO, dat het volgende bepaalt:

23

Artikel 35, 1e lid, BAO: “Een aanbestedende dienst kan in een vooraankondiging (...) mededelen: a. Het totale bedrag van de overheidsopdrachten voor leveringen (...) per produktgroep die hij voornemens is in de loop van de komende 12 maanden te gunnen of te sluiten, wanneer het geraamde totale bedrag (...) 750 000 euro of meer bedraagt.” 24 Artikel 41, 1e lid, BAO. 25 Artikel 41, 3e en 4e lid en artikel 55, BAO


1. “De mededeling van een aanbestedende dienst van een gunningsbeslissing houdt geen aanvaarding in, als bedoeld in artikel 6:217, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek, van een aanbod van een ondernemer. 2. Een aanbestedende dienst sluit niet eerder een raamovereenkomst en gunt niet eerder een overheidsopdracht op basis van een gunningsbeslissing dan nadat een termijn van 15 dagen na verzending van de mededeling van die gunningsbeslissing is verstreken. 3. De mededeling, bedoeld in het tweede lid, bevat ten minste de gronden van de gunningsbeslissing. De mededeling wordt in ieder geval verzonden per fax of elektronische post.”

In de praktijk zal u uw voornemen tot gunning bezorgen aan elke inschrijver, met in bijlage de motieven waarom u gekozen hebt voor een bepaalde leverancier. Pas na een termijn van 15 kalenderdagen kunt u definitief het contract sluiten met de economisch meest voordelige aanbieder, voor zover geen procedure werd ingeleid bij een civiele rechter. Daarnaast dient u de Commissie binnen de 48 kalenderdagen na gunning van de opdracht een aankondiging van de resultaten van de procedure te sturen. J.

Uitvoering opdracht


2.7

Bijlage 1: Uittreksel uit het Besluit van 16 juli 2005 met betrekking tot selectiecriteria Artikel 44 1. Een aanbestedende dienst gunt overheidsopdrachten op basis van de in de artikelen 54 en 57 bepaalde criteria, nadat hij de geschiktheid van de niet ingevolge de artikelen 45 en 47 uitgesloten ondernemers heeft gecontroleerd op grond van de criteria van economische en financiële draagkracht, technische bekwaamheid of beroepsbekwaamheid, genoemd in de artikelen 48 tot en met 53, en de nietdiscriminerende criteria, bedoeld in het vierde lid. 2. Een aanbestedende dienst kan minimumeisen inzake draagkracht en bekwaamheden als bedoeld in de artikelen 48 en 49 stellen waaraan de gegadigden en de inschrijvers dienen te voldoen. 3. Wanneer een aanbestedende dienst inlichtingen vraagt of minimumeisen stelt inzake draagkracht en bekwaamheden, bedoeld in de artikelen 48 en 49, houden deze verband met en staan ze in verhouding tot het voorwerp van de overheidsopdracht. De aanbestedende dienst vermeldt deze minimumeisen in de aankondiging van de overheidsopdracht. 4. Bij een niet-openbare procedure, een procedure van gunning door onderhandelingen als bedoeld in artikel 30 en een concurrentiegerichte dialoog kan een aanbestedende dienst het aantal geschikte gegadigden dat hij zal uitnodigen tot indiening van een inschrijving, onderhandelingen of dialoog, beperken op voorwaarde dat er een voldoende aantal geschikte kandidaten is. De aanbestedende dienst vermeldt in de aankondiging van de overheidsopdracht de objectieve en nietdiscriminerende criteria of voorschriften die hij voornemens is te gebruiken, het minimumaantal en het maximumaantal gegadigden dat hij voornemens is uit te nodigen. 5. Bij niet-openbare procedures zijn er ten minste vijf gegadigden. Bij de concurrentiegerichte dialoog en bij procedures van gunning door onderhandelingen met mededeling van een aankondiging van een overheidsopdracht zijn er ten minste drie gegadigden. Het aantal uitgenodigde gegadigden volstaat in ieder geval om daadwerkelijke mededinging te waarborgen. 6. Een aanbestedende dienst nodigt een aantal gegadigden uit dat ten minste gelijk is aan het minimumaantal gegadigden. 7. Wanneer het aantal gegadigden dat aan de selectiecriteria en de minimumeisen inzake draagkracht en bekwaamheid voldoet lager is dan het minimumaantal, kan de aanbestedende dienst de procedure voortzetten door de gegadigde of de gegadigden uit te nodigen die aan de minimumeisen voldoen. Een aanbestedende dienst neemt in dit geval geen ondernemers in aanmerking die niet om deelneming hebben verzocht, noch neemt hij gegadigden in aanmerking die niet aan de minimumeisen voldoen. 8. Wanneer een aanbestedende dienst gebruik maakt van de mogelijkheid tot vermindering van het aantal oplossingen dat besproken dient te worden, bedoeld in artikel 29, zevende lid, of het aantal inschrijvingen waarover dient te worden onderhandeld, bedoeld in artikel 30, vijfde lid, vermindert hij dat aantal door toepassing van de gunningscriteria die in de aankondiging van de overheidsopdracht of in het beschrijvend document zijn vermeld. De aanbestedende dienst waarborgt dat, voor zover er een voldoende aantal geschikte oplossingen of gegadigden is, het aantal inschrijvingen in de slotfase zodanig is dat daadwerkelijke mededinging kan worden gegarandeerd. Artikel 45 1. Een aanbestedende dienst sluit iedere gegadigde of inschrijver jegens wie bij een onherroepelijk vonnis of arrest een veroordeling is uitgesproken op grond van artikel 140, 177, 177a, 178, 225, 226, 227, 227a, 227b of 323a, 328ter, tweede lid, 416, 417, 417bis, 420bis, 420ter of 420quater van het Wetboek van Strafrecht van deelneming aan een overheidsopdracht uit. 2. Een aanbestedende dienst kan om dwingende redenen van algemeen belang afwijken van de verplichting, bedoeld in het eerste lid. 3. Een aanbestedende dienst kan van deelneming aan een overheidsopdracht uitsluiten iedere ondernemer:


a. die in staat van faillissement of van liquidatie verkeert, wiens werkzaamheden zijn gestaakt, jegens wie een surseance van betaling of een akkoord geldt of die in een andere vergelijkbare toestand verkeert ingevolge een soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet- of regelgeving van een lidstaat van de Europese Unie; b. wiens faillissement of liquidatie is aangevraagd of tegen wie een procedure van surseance van betaling of akkoord dan wel een andere soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet- of regelgeving van een lidstaat van de Europese Unie, aanhangig is gemaakt; c. jegens wie een rechterlijke uitspraak met kracht van gewijsde volgens de op hem van toepassing zijnde wet- of regelgeving van een lidstaat van de Europese Unie is gedaan, waarbij een delict is vastgesteld dat in strijd is met zijn beroepsgedragsregels; d. die in de uitoefening van zijn beroep een ernstige fout heeft begaan, vastgesteld op een grond die de aanbestedende dienst aannemelijk kan maken; e. die niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van de sociale zekerheidsbijdragen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland; f. die niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van zijn belastingen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland; g. die zich in ernstige mate schuldig heeft gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van de inlichtingen die ingevolge de artikelen 45 tot en met 53 kunnen worden verlangd, of die inlichtingen niet heeft verstrekt. 4. Een aanbestedende dienst kan in verband met de toepassing van het eerste of derde lid de gegadigde of inschrijver verzoeken om bewijsstukken of verklaringen als bedoeld in artikel 46. Artikel 46 1. Als instantie die bevoegd is tot het afgeven van een bewijsstuk waaruit blijkt dat een gegadigde of inschrijver voor een overheidsopdracht niet verkeert in een van de omstandigheden, bedoeld in artikel 45, derde lid, onderdelen a en b, geldt de griffier van de rechtbank die op grond van artikel 2 van de Faillissementswet bevoegd is tot het uitspreken van de faillietverklaring van de gegadigde of tot het op die gegadigde of inschrijver van toepassing verklaren van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen. 2. Als instantie die bevoegd is tot het afgeven van een verklaring waaruit blijkt dat een gegadigde of inschrijver niet verkeert in de omstandigheden, bedoeld in artikel 45, eerste of derde lid, onderdeel c, geldt de Minister van Justitie die op grond van artikel 35 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens bevoegd is een verklaring omtrent gedrag af te geven. 3. Als instantie die bevoegd is tot het afgeven van een verklaring waaruit blijkt dat een gegadigde of inschrijver voor een overheidsopdracht niet verkeert in de omstandigheid, bedoeld in artikel 45, derde lid, onderdeel e, geldt voor zowel de bijdragen ten behoeve van werknemersverzekeringen, als voor de bijdragen ten behoeve van de volksverzekeringen, de ontvanger onder wie de gegadigde ressorteert voor de inning van belastingen. 4. Als instantie die bevoegd is tot het afgeven van een bewijsstuk waaruit blijkt dat een gegadigde of inschrijver voor een overheidsopdracht niet verkeert in de omstandigheid, bedoeld in artikel 45, derde lid, onderdeel f, geldt de ontvanger onder wie de gegadigde ressorteert voor de inning van belastingen. 5. Wanneer in het land waarin de gegadigde of inschrijver gevestigd is niet een bewijsstuk of verklaring als bedoeld in het eerste tot en met het vierde lid, wordt afgegeven, kan de gegadigde of inschrijver volstaan met een verklaring onder ede of een plechtige verklaring die door betrokkene ten overstaan van een bevoegde rechterlijke of administratieve instantie, een notaris of een bevoegde beroepsorganisatie van het land van oorsprong of herkomst wordt afgelegd. Artikel 47 1. Een ondernemer die aan een overheidsopdracht wenst deel te nemen, kan door een aanbestedende dienst worden verzocht aan te tonen dat hij volgens de voorschriften van de lidstaat waar hij is gevestigd, in het beroepsregister of in het


handelsregister is ingeschreven, of een verklaring onder ede of een attest te verstrekken als bedoeld in bijlage 5, onderdeel A, voor overheidsopdrachten voor werken, als bedoeld in bijlage 5, onderdeel B, voor overheidsopdrachten voor leveringen en als bedoeld in bijlage 5, onderdeel C, voor overheidsopdrachten voor diensten. 2. Bij procedures voor het gunnen van overheidsopdrachten voor diensten kan een aanbestedende dienst, indien de gegadigden of de inschrijvers over een bijzondere vergunning dienen te beschikken of indien zij lid van een bepaalde organisatie dienen te zijn om in hun land van herkomst de betrokken dienst te kunnen verlenen, verlangen dat zij aantonen dat zij over deze vergunning beschikken, of lid van de bedoelde organisatie zijn. Artikel 48 1. Een ondernemer kan zijn financiële en economische draagkracht aantonen door middel van: a. passende bankverklaringen of het bewijs van een verzekering tegen beroepsrisico’s, b. overlegging van balansen of van balansuittreksels, indien de wetgeving van het land waar de ondernemer is gevestigd, de bekendmaking van balansen voorschrijft, of c. een verklaring betreffende de totale omzet en de omzet van de bedrijfsactiviteit die het voorwerp van de overheidsopdracht is, over ten hoogste de laatste drie beschikbare boekjaren, afhankelijk van de oprichtingsdatum of van de datum waarop de ondernemer met zijn bedrijvigheid is begonnen, voor zover de betrokken omzetcijfers beschikbaar zijn. 2. Een ondernemer kan zich voor een bepaalde overheidsopdracht beroepen op de draagkracht van andere natuurlijke personen of rechtspersonen, ongeacht de juridische aard van zijn banden met die natuurlijke personen of rechtspersonen. Een ondernemer toont in dat geval bij de aanbestedende dienst aan dat hij werkelijk kan beschikken over de voor de uitvoering van de overheidsopdracht noodzakelijke middelen van die natuurlijke personen of rechtspersonen. 3. Onder dezelfde voorwaarden als bedoeld in het tweede lid, kan een samenwerkingsverband van ondernemers als bedoeld in artikel 4 zich beroepen op de draagkracht van de deelnemers aan het samenwerkingsverband of van andere natuurlijke personen of rechtspersonen. 4. Een aanbestedende dienst geeft in de aankondiging van de overheidsopdracht of in de uitnodiging tot inschrijving aan welke referenties, genoemd in het eerste lid, en andere bewijsstukken overgelegd dienen te worden. 5. Wanneer de ondernemer om gegronde redenen niet in staat is de door de aanbestedende dienst gevraagde referenties over te leggen, kan hij zijn economische en financiële draagkracht aantonen met andere bescheiden die de aanbestedende dienst geschikt acht. Artikel 49 1. Een aanbestedende dienst beoordeelt en controleert de technische bekwaamheid of beroepsbekwaamheid van de ondernemers op basis van het tweede en derde lid. 2. Ondernemers kunnen hun technische bekwaamheid op een of meer van de volgende manieren, afhankelijk van de aard, de hoeveelheid of omvang en het doel van de werken, leveringen of diensten, aantonen: a. aan de hand van een lijst van de werken die de afgelopen vijf jaar zijn verricht, welke lijst vergezeld gaat van certificaten die bewijzen dat de belangrijkste werken naar behoren zijn uitgevoerd en waarin het bedrag van de werken, de plaats en het tijdstip waarop ze zijn uitgevoerd vermeld wordt, en waarin wordt aangegeven of de werken volgens de regels der kunst zijn uitgevoerd en tot een goed einde zijn gebracht en die door de bevoegde instantie rechtstreeks aan de aanbestedende dienst worden toegezonden, b. aan de hand van een lijst van de voornaamste leveringen of diensten die gedurende de afgelopen drie jaar werden verricht, met vermelding van het bedrag en de datum en van de publiek- of privaatrechtelijke instanties waarvoor zij bestemd waren. De leveringen en diensten worden aangetoond in het geval van leveringen of diensten voor een aanbestedende dienst, door certificaten die de bevoegde autoriteit heeft afgegeven of medeondertekend of in het geval van leveringen of diensten voor


een particuliere afnemer, door certificaten van de afnemer of, bij ontstentenis daarvan, eenvoudigweg door een verklaring van de ondernemer, c. aan de hand van een opgave van de al dan niet tot de onderneming van de ondernemer behorende technici of technische organen, in het bijzonder van die welke belast zijn met de kwaliteitscontrole en, in het geval van overheidsopdrachten voor werken, van die welke de aannemer ter beschikking zullen staan om de werken uit te voeren, d. aan de hand van een beschrijving van de technische uitrusting van de leverancier of de dienstverlener, van de maatregelen die hij treft om de kwaliteit te waarborgen en de mogelijkheden die hij biedt ten aanzien van ontwerpen en onderzoek, e. in het geval van complexe producten of diensten of wanneer deze aan een bijzonder doel dienen te beantwoorden, aan de hand van een controle door de aanbestedende dienst of, in diens naam, door een bevoegd officieel orgaan van het land waar de leverancier of de dienstverlener gevestigd is, onder voorbehoud van instemming door dit orgaan; deze controle heeft betrekking op de productiecapaciteit van de leverancier of op de technische capaciteit van de dienstverlener en, zo nodig, op diens mogelijkheden inzake ontwerpen en onderzoek en de maatregelen die hij treft om de kwaliteit te waarborgen, f. aan de hand van de studie- en beroepsdiploma’s van de dienstverlener of de aannemer of het kaderpersoneel van de onderneming en in het bijzonder van degenen die met de dienstverlening of de leiding van de werken zijn belast, g. voor overheidsopdrachten voor werken of overheidsopdrachten voor diensten, aan de hand van de vermelding van de maatregelen inzake milieubeheer die de ondernemer kan toepassen in het kader van de uitvoering van de overheidsopdracht, h. aan de hand van een verklaring betreffende de gemiddelde jaarlijkse personeelsbezetting van de onderneming van de dienstverlener of de aannemer, en de omvang van het kaderpersoneel gedurende de laatste drie jaar, i. aan de hand van een verklaring welke de outillage, het materieel en de technische uitrusting vermeldt waarover de dienstverlener of de aannemer voor het verlenen van de overheidsopdracht beschikt, j. aan de hand van de omschrijving van het gedeelte van de overheidsopdracht dat de dienstverlener eventueel in onderaanneming wil geven, of k. wat de te leveren producten betreft aan de hand van monsters, beschrijvingen of foto’s, waarvan op verzoek van de aanbestedende dienst de echtheid kan worden aangetoond of aan de hand van certificaten die door een erkende organisatie zijn opgesteld, waarin wordt verklaard dat duidelijk door referenties geïdentificeerde producten aan bepaalde specificaties of normen beantwoorden. 3. Een ondernemer kan zich voor bepaalde overheidsopdrachten beroepen op de bekwaamheid van andere natuurlijke personen of rechtspersonen, ongeacht de juridische aard van zijn banden met die natuurlijke personen of rechtspersonen. In dat geval toont hij de aanbestedende dienst aan dat hij kan beschikken over de voor de uitvoering van de overheidsopdracht noodzakelijke middelen. 4. Onder de voorwaarden, genoemd in het derde lid, kan een samenwerkingsverband van ondernemers zich beroepen op de bekwaamheid van de deelnemers aan het samenwerkingsverband of van andere natuurlijke personen of rechtspersonen. 5. Bij procedures voor het gunnen van overheidsopdrachten voor leveringen, waarvoor plaatsings- of installatiewerkzaamheden nodig zijn, overheidsopdrachten voor diensten of overheidsopdrachten voor werken, kan de geschiktheid van ondernemers om die diensten te verlenen of die installatiewerkzaamheden of werken uit te voeren, worden beoordeeld aan de hand van met name hun praktische vaardigheden, technische kennis, efficiëntie, ervaring en betrouwbaarheid. 6. De aanbestedende dienst geeft in de aankondiging of in de uitnodiging tot indiening van een inschrijving aan, welke van de in het tweede lid genoemde referenties hij verlangt. Artikel 50 1. Indien een aanbestedende dienst de overlegging verlangt van door onafhankelijke instanties opgestelde verklaringen dat de ondernemer aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoet, verwijst hij naar kwaliteitsbewakingsregelingen die op de Europese normenreeksen op dit terrein zijn gebaseerd en die zijn gecertificeerd door instanties die voldoen aan de Europese normenreeks voor certificering.


2. Een aanbestedende dienst erkent gelijkwaardige certificaten van in andere lidstaten van de Europese Unie gevestigde instanties. Een aanbestedende dienst aanvaardt eveneens andere bewijzen inzake gelijkwaardige maatregelen op het gebied van de kwaliteitsbewaking van ondernemers. Artikel 51 1. Indien een aanbestedende dienst in de gevallen, bedoeld in artikel 49, tweede lid, onderdeel g, de overlegging verlangt van een door onafhankelijke instanties opgestelde verklaring dat de ondernemer aan bepaalde normen inzake milieubeheer voldoet, verwijst hij naar het communautair milieubeheer- en milieuauditsysteem of naar normen inzake milieubeheer die gebaseerd zijn op de desbetreffende Europese of internationale normen die gecertificeerd zijn door erkende organisaties of organisaties die beantwoorden of aan de relevante Europese of internationale normen voor certificatie. 2. Een aanbestedende dienst erkent gelijkwaardige certificaten van in andere lidstaten gevestigde instanties. Hij aanvaardt tevens andere bewijzen inzake gelijkwaardige maatregelen op het gebied van milieubeheer die de ondernemers overleggen. Artikel 52 Een aanbestedende dienst kan verlangen dat de ondernemers de uit hoofde van de artikelen 45 tot en met 51 overgelegde verklaringen en bescheiden aanvullen of nader toelichten. Artikel 53 1. Een aanbestedende dienst mag de opneming op een lijst of certificering als bedoeld in artikel 52 van richtlijn nr. 2004/18/EG niet aan ondernemers uit andere lidstaten voorschrijven als voorwaarde voor deelneming aan een overheidsopdracht. 2. De ondernemers die op een officiële lijst zijn opgenomen of in het bezit zijn van een certificaat, kunnen bij een overheidsopdracht een door de bevoegde autoriteit afgegeven bewijs van inschrijving of het door de bevoegde certificeringsinstelling afgegeven certificaat aan de aanbestedende dienst overleggen. Op dit bewijs of dit certificaat worden de referenties vermeld op grond waarvan de inschrijving op de lijst of de certificering mogelijk was, en de classificatie op deze lijst. 3. De door de bevoegde autoriteit in een andere lidstaat van de Europese Unie waarin de ondernemer is gevestigd, bevestigde opneming op een officiële lijst of het door de certificeringsinstelling afgegeven certificaat vormt voor een aanbestedende dienst een vermoeden van geschiktheid met betrekking tot de eisen genoemd in de artikelen 45, eerste lid en derde lid, onderdelen a tot en met d en g, 47, 48, eerste lid, onderdelen b en c, 49, tweede lid, onderdelen a tot en met f en h tot en met k. 4. Een aanbestedende dienst kan de gegevens die uit de opneming op een officiële lijst of de certificering, bedoeld in het derde lid, kunnen worden afgeleid, alleen gemotiveerd ter discussie stellen, met dien verstande dat met betrekking tot de betaling van socialezekerheidsbijdragen en belastingen en heffingen van een ingeschreven ondernemer bij een overheidsopdracht een aanvullende verklaring kan worden verlangd

Handleiding voor het correct opstellen van een bestek voor. Het leveren en plaatsen van SPEELTOESTELLEN

Recommend Documents