Handhaving Oplosmiddelenbesluit
Schakeldagen voorjaar 2009 Erwin Theelen
In opdracht van
Inhoudsopgave Specifieke wensen? 1. Inleiding Oplosmiddelenbesluit (10 min) 2.
Praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit – controleren oplosmiddelenboekhouding via stappenplan (20 min) – uitzonderingen en bijzondere omstandigheden (20 min) – pauze, casus en uitwerking casus (40 min)
3.
Nadere voorschriften opleggen – mogelijkheden en onmogelijkheden (15 min) – discussie en ervaringen (15 min)
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Oplosmiddelenbesluit in een notendop: • gebaseerd op artikel 8.40 Wm • kan naast Wm vergunning of Activiteitenbesluit bestaan Wat valt onder het Oplosmiddelenbesluit • activiteiten uit bijlage I die drempel bijlage II overschrijden • alleen VOS gebruikt als oplosmiddel valt onder OMB Wat moet voldoen aan het besluit?
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Installatie: •
een vaste technische eenheid waar een of meer van de onder artikel 1 vallende activiteiten plaatsvinden, en alle andere daar rechtstreeks mee samenhangende activiteiten die technisch verband houden met de op die locatie verrichte activiteiten en van invloed kunnen zijn op emissies
Wat zijn de ervaringen hiermee?
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Activiteit: zie voor achtergrond het keuzeschema: keuzeschema
Drempel in Activiteit ton VOS verbruik/ jaar
1
Heatsetrotatie
15
11 Chemisch reiningen
-
2
Illustratiediepdruk
25
12 Impregneren van hout
25
3
Andere drukactiviteiten
15 (of 30)
13 Coating van leer
10
4
Oppervlaktereiniging R-stoffen
1
14 Fabricage van schoeisel
5
5
Overige oppervlaktereiniging
2
15 Lamineren hout en kunststof
5
6
Coaten/ overspuiten voertuigen
0,5 – 15
16 Aanbrengen lijmlaag
5
7
Bandlakken
25
17 Vervaardiging lak, inkt, lijm
100
8
Andere coatingprocessen
5
18 Bewerking rubber
15
9
Coating van wikkeldraad
5
19 Extractie van oliën en vetten
10
15
20 Maken geneesmiddelen
50
10 Coating van hout
--
Coaten van voertuigen
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
Drempel in ton VOS verbruik/ jaar
> 15
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Hoe vindt handhaving plaats? •
bedrijven die onder de werkingsfeer van het besluit vallen moeten een oplosmiddelenboekhouding voeren waarmee wordt aangetoond dat voldaan wordt aan het besluit
•
het controleren van de boekhouding is daarmee het belangrijkste handhavinginstrument
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(1) Inleiding Oplosmiddelenbesluit Een boekhouding is toch een .....
Wellicht wel, maar met: •
de eisen aan de boekhouding via de ministeriële regeling en
•
het praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit
Prikken we daar wel doorheen InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Praktijkblad Handhaving Oplosmiddelenbesluit
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 2: is de totale emissie bepaald? Opmerkingen: •
voor alle verdere beoordelingen is het van belang dat de Totale emissie juist is bepaald
•
hiervoor moet het bedrijf een VOS-balans maken
•
indien gebruik gemaakt wordt van nabehandeling moet het bedrijf periodiek (soms continu) metingen uitvoeren aan afgas.
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Vos balans (in kg)
VOS in afgasemissie (O1) VOS verwijderd in nabehandeling (O5)
VOS ingezet (I1)
VOS hergebruik binnen activiteit (I2)
VOS hergebruik buiten activiteit (O8)
Diffuse emissie (F) VOS in product (O7)
VOS in afval (O6)
VOS-ingezet (I1) = ingekocht + voorraadverschil – niet gebruikt Totale emissie = afgasemissie (O1) + diffuse emissie (F) Diffuse emissie (F) = I1 – O1 – O5 – O6 – O7 – O8 Totale emissie = O1 + F = I1 – O5 – O6 – O7 – O8 InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 2: is de totale emissie bepaald? Welke fouten zijn mogelijk bij de berekening van de Totale emissie? • •
opvoeren van onterechte aftrekposten (O7 en O8) geen onderbouwing van gegevens (omvang O5 en O6)
Casus: • voor welke activiteiten is aftrek O7 toegestaan? • zijn spoelthinners die extern worden geregenereerd als O8 te zien?
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 3: hoe voldoen aan het besluit? Op de volgende manieren kan voldaan worden aan het besluit: A. voldoen aan eisen Reductieprogramma: –
vaste-stofregeling (Regime 1)
–
alternatief reductieprogramma.
B. voldoen aan emissiegrenswaarden: –
concentratie eis schoorsteen + eis diffuse emissie (Regime 2)
–
eis aan totale emissie op basis van VOS input (Regime 3)
–
eis aan totale emissie per product (Regime 4).
Bedrijf kiest voor A of B, overige ‘keuzes’ liggen vast in het besluit. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 4: wordt aan het besluit voldaan? De boekhouding moet (per activiteit vallend onder het OMB): •
berekeningen bevatten van het VOS verbruik en de totale emissie
•
overige berekeningen bevatten waarmee aangetoond wordt dat voldaan wordt aan het Oplosmiddelenbesluit
•
alle onderbouwingen en achtergrondgegevens bevatten die nodig zijn om voornoemde berekeningen te kunnen toetsen.
De boekhouding moet een periode van 12 maanden omvatten en binnen 13 weken na afronding van een periode beschikbaar zijn.
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 4: toets aan vaste-stofregeling regime 1 Via regime 1 kan aan het besluit voldaan worden: • als overgaan is, of kan worden op VOS arme producten die vaste stof bevatten. Men moet als volgt aantonen dat men aan het besluit voldoet: • berekenen referentie-emissie = kg vaste stof/ jaar x VF • berekenen beoogde emissie = referentie-emissie x reductie% (VF en reductie% liggen vast in besluit) • aantonen dat totale emissie ≤ beoogde emissie.
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 4: toets aan emissie-eisen regime 2 Bij regime 2 moet men: •
de afgasconcentratie meten (of berekenen) en toetsen aan de eis
•
de diffuse emissie berekenen (of meten) en toetsen aan de eis (als % van de VOS-input)
Waarbij: VOS input = VOS ingezet (I1) + VOS hergebruikt binnen activiteit (I2)
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 4: toets aan emissie-eisen regime 3 en 4 Bij regime 3 moet men: •
de totale emissie berekenen en toetsen aan de eis als % van de VOS-input
Bij regime 4 moet men: •
de totale emissie berekenen en toetsen aan de hoeveelheid product
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 4: toets aan alternatief reductieprogramma Er kan ook aan het besluit worden voldaan door: Bij reinigen en ontvetten zonder R-stoffen aan te tonen dat: •
het gemiddelde VOS gehalte van gebruikte middelen max. 30% is
Bij alle activiteiten aan te tonen dat: •
de totale VOS emissie (kg/jaar) van de installatie ≤ is aan de VOS emissie die toegestaan is bij het voldoen aan emissiegrenswaarden
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 5: de R-stoffen regeling Voldoet, bij overschrijding van de massastroom van: • 100 gram/ uur voor gehalogeneerde VOS met R40 stoffen, of • 10 gram/ uur voor VOS met R45, 46, 49, 60 of 61 stoffen, de VOS emissie aan de eis van 20 respectievelijk 2 mg/m³? Let op, dit geldt alleen bij activiteiten die onder het besluit vallen
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 5: de compensatieregeling Als een activiteit niet aan de eisen voldoet, kan toch aan het besluit voldaan worden indien: •
bij een andere activiteit, zoveel meer wordt gereduceerd dat de totale reductie (ofwel emissie) gelijk is aan de reducties (ofwel emissies) die afzonderlijk gehaald moeten worden. (deze compensatie geldt niet voor R-stoffen)
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Stap 5: enkele uitzonderingen Uitzonderingen mogelijk voor specifieke situaties zoals: • bij niet kunnen voldoen aan diffuse eis: BBT toepassen • bij niet beheerst kunnen afvangen (bij benoemde gevallen) reductieprogramma volgen, anders BBT toepassen Zie voor details en meer uitzonderingen het praktijkblad of het besluit.
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Casus
Maak a.u.b. vraag 1 van de casus in 10 minuten
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Uitwerking casus Antwoord vraag 1: meer onderbouwing is nodig bij: •
ruwe schattingen van de enige aftrekposten VOS in afval en VOS verwijderd in nabehandeling
•
de vaststelling van het afzuigdebiet en het aantal emissie uren
•
het rendement van de nabehandeling
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Casus
Maak a.u.b. de vragen 2 en 3 van de casus in 20 minuten
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Uitwerking casus Vraag 2: doorberekening: •
Afgasemissie = concentratie x debiet x tijd x 10-6 / C factor = 62 x 15000 x 930 x 10-6 / 0,8 = 1081 kg
•
Verwijderd = (emissie/ (100% – rendement)) – emissie = (1081 / 0,11) – 1081 = 9827 – 1081 = 8746 kg
•
Totale emissie = VOS inzet – VOS in afval – VOS in filter = 16.600 – 1.296 – 8746 = 6.558 kg
•
Diffuse emissie = Totale emissie – Afgasemissie = 6.558 – 1.081 = 5477 kg
•
5.477 kg diffuse emissie / 16.600 kg VOS input = 0,33 (33%) diffuse emissie als % van de input. InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(2) Uitwerking casus Vraag 3: Zeg het maar.
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(3) Nadere voorschriften opleggen Mag je voorschriften opnemen naast het Oplosmiddelenbesluit? Wat zijn uw ervaringen?
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(3) Nadere voorschriften opleggen In vergunning/ een besluit in principe: •
geen VOS emissie-eisen (besluit werkt direct en biedt alternatief)
•
geen meet/ controle verplichting (NeR 3.7 is direct van toepassing)
•
wel vastleggen BBT bij: –
niet kunnen voldoen aan diffuse eis (art. 3_3)
–
niet kunnen afvangen VOS + reductieprogramma niet mogelijk (art. 3_4)
–
IPPC bedrijven als OMB niet BBT is (uitspraak + wijziging wet)
•
wel ter voldoening aan OMB NeR VOS-(bron)eisen opleggen (art. 9, aantonen echter nog steeds via boekhouding op basis van OMB)
•
wel situering emissiepunt/ ontgeuring e.d. (los van OMB) InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(3) Nadere voorschriften opleggen Aandachtspunten scheepswerven: •
zie voor BBT: werkboek metalectro module C6 (§ 3.5 en 3.6)
•
voorkeursvolgorde reiniging/ good-housekeeping e.d.
•
elke 4 jaar praktijkproef/ onderzoek naar VOS reductie
•
kopie beschikking naar minister (VROM)
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
(3) Nadere voorschriften opleggen Aandachtspunten IPPC (cat. 6.7): • • • •
installaties voor oppervlaktebehandeling waarin organische oplosmiddelen worden gebruikt [..] met een verbruikscapaciteit van meer dan 150 kg oplosmiddel per uur, of meer dan 200 ton per jaar in Bref veelal eisen die strenger en concreter zijn dan OMB en NeR (werkboeken milieumaatregelen) per geval eisen (BBT) vergelijken oplegnotitie nog niet gereed
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
Handige informatie •
•
www.infomil.nl onder Lucht > VOS> Oplosmiddelenbesluit: –
Praktijkblad handhaving Oplosmiddelenbesluit
–
Informatieblad Oplosmiddelenbesluit (L33)
–
Keuzeschema Oplosmiddelenbesluit (webversie praktijkblad)
–
veel vragen en antwoorden
–
veel casussen en uitwerkingen uit eerdere workshops
helpdesk lucht van InfoMil: (070) 373 55 75
InfoMil is een opdracht van VROM en onderdeel van SenterNovem
