Handboekje. Christelijk Lyceum Zeist. Tweede Fase

0

Handboekje Christelijk Lyceum Zeist Tweede Fase 2013 - 2014

1

Christelijk Lyceum Zeist

Handboekje Tweede Fase havo / vwo, cursus 2013-2014

2

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave ………………………………………………………………………………………….2 Het gebruik van dit handboekje ………………………………………………...………………………3 Hoe en wat in de Tweede Fase van het CLZ …………………………………...………………………4 Het examen vwo: algemene informatie………………………………………………………………...11 Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Tweede Fase vwo ……..…….12 Slaag/zak-regeling vwo 2012 – 2013 ...………………………………………………………………..14 Overgangsnormen Schoolexamen van 4-vwo naar 5-vwo …………………………………………….15 Overgangsnormen Schoolexamen van 4-tto naar 5-tto ………………………………………………..16 Overgangsnormen Schoolexamen van 5-vwo naar 6-vwo …………………………………………….17 Overgangsnormen Schoolexamen van 5-tto naar 6-tto ………………………………………………..18 Het examen havo: algemene informatie ……………………………………………………………….19 Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Tweede Fase havo …….…….20 Slaag/zak-regeling havo 2012 – 2013 ...……………………………………………………………….22 Overgangsnormen Schoolexamen van 4-havo naar 5-havo …………………………………………...23 Regeling doubleren, zakken en instromen in de Tweede Fase ………………………………………..24



3

Het gebruik van dit handboekje In dit Handboekje CLZ Tweede Fase vind je alle regelingen die van belang zijn voor de voortgang van je studie. In het eerste gedeelte ‘Hoe en wat in de Tweede Fase van het CLZ’ staat beschreven hoe het schoolexamen is opgebouwd en vooral ook welke ‘spelregels’ daarbij gelden. Daarna vind je aparte afdelingen met informatie over het schoolexamen havo en over het schoolexamen vwo. Naast algemene informatie over de opzet van het schoolexamen vind je daar de officiële regelingen, het zogenaamde ‘Programma van toetsing en afsluiting’, aangevuld met de overgangsnormen van het ene leerjaar naar het andere. In de vierde klas zul je merken dat het onderwijs anders is georganiseerd dan je in de onderbouw gewend was. Dat moet ook wel want meteen al in de vierde klas begin je voor alle vakken aan het schoolexamen. Het is daarom van belang in het vierde leerjaar meteen aan het begin van het jaar samen met je mentor de tekst van dit handboekje goed door te nemen. De leerlingen uit de hogere leerjaren kunnen het handboekje gebruiken als naslagwerk, vooral als er onduidelijkheid bestaat, over het hoe of wat van bepaalde regelingen. Kortom, het gaat in dit boekje om de ‘spelregels’. Om goed te kunnen ‘spelen’ moet je van die regels goed op de hoogte zijn. Anders krijgen we misverstanden. Maar het gaat natuurlijk niet alleen om de regels. Het gaat uiteindelijk om de inhoud van het onderwijs, of je er iets aan hebt, of je er wijzer van wordt. Daaraan zal je naast de docent ook zelf een belangrijke bijdrage moeten leveren. In de vierde klas wordt dit Handboekje aan je uitgereikt, vanaf de vijfde klas kun je het van de site downloaden. Wij wensen je veel succes met je studie.

Mw. Dr. J.C. Compaan Teamleider 3-, 4-, 5-havo C. J. van Domselaar Examen Secretaris havo en vwo N.D.J. Leppers Teamleider 4-, 5-, 6-vwo en 4-, 5-, 6-tto a.i. Mw. drs. A.E. Zeven Teamleider 4-, 5-, 6-vwo en 4-, 5-, 6-tto



4

Hoe en wat in de Tweede Fase van het CLZ Tweede Fase In 4-havo en 4-vwo begin je aan de Tweede Fase van het voortgezet onderwijs. Je zult merken, dat de manier van werken hier in een aantal opzichten verschilt van wat je gewend was. Over die andere manier van werken gaat deze informatie. Profielen Zoals je weet, moet je aan het begin van de Tweede Fase uit vier zogenaamde profielen kiezen. Elk profiel bestaat uit een gemeenschappelijk deel, een profieldeel en een vrij deel. Het gemeenschappelijk deel bestaat uit een aantal vakken die voor iedereen verplicht zijn. Het profieldeel wordt gevormd door een aantal vakken die in zekere zin bij elkaar horen en die min of meer bepalend zijn voor de latere beroepsrichting. In het 4e leerjaar is wisselen van profiel of van keuzevakken niet meer mogelijk. Het Vrije Deel In het vrije deel kies je het extra vak, dat per profiel wordt aangegeven. Wie daar bovenop nog een extra vak wenst te volgen, moet zich goed realiseren dat daartoe slechts beperkte mogelijkheden zijn. Die beperkingen zijn vooral van roostertechnische aard. Hieronder een overzicht van de bedoelde beperkingen. Meerdere vakken in het vrije deel vwo ■ Het kiezen van een extra vak is zonder meer mogelijk voor een leerling die bij het tweede rapport in 3-vwo gemiddeld een 8,0 of hoger staat. ■ Als een leerling bij het tweede rapport in 3-vwo tussen de 7.5 en 8 gemiddeld staat, dient de docentenvergadering hiervoor toestemming te verlenen. ■ De leerling volgt het extra vak verplicht op uren waarop geen ander vak staat ingeroosterd. ■ De leerling die het extra vak volgt moet alle praktische en theoretische toetsen van het extra vak maken. ■ De leerling kan het extra vak op ieder moment laten vallen. Dat geldt tot 1 april van het eindexamenjaar. Daarna is het niet langer mogelijk het vak te laten vallen. ■ Een extra vak dat een heel jaar gevolgd is met voldoende resultaat kan worden afgesloten met een certificaat. Ook behoren bij het vrije deel allerlei schoolactiviteiten die niet onder een vak zijn onder te brengen maar die toch van belang zijn tijdens je opleiding. Deelname aan de toneelvereniging bijvoorbeeld, of zitting nemen in de Medezeggenschapsraad van de school. Van belang is, dat deze activiteiten in de loop van je opleiding geregistreerd worden. Bij de onderwijsassistent zijn formulieren te verkrijgen waarop je aangeeft van welke activiteiten er sprake is. De docent, die je heeft begeleid, tekent dit formulier als bewijs dat je deze activiteiten naar behoren hebt verricht. Daarna lever je het formulier weer in bij de onderwijsassistent. Aan het einde van je opleiding ontvang je met je diploma een certificaat waarop een overzicht van al deze activiteiten. Dat kan wellicht in het vervolgonderwijs nog eens van pas komen.



5

Overzicht activiteiten Niet vakgebonden activiteiten Lidmaatschap Medezeggenschapsraad Persona Bestuurslidmaatschap ZLC Organisatie buitenschoolse activiteiten, BMN, etc. Leerlingbegeleiding Leerlingenraad Redactie Reflector Techniekcommissie Kerstmusical i-help Examencommissie, Redactie jaarboek examenjaar CLZ Debating Club Vakgebonden activiteiten Verdiepingsopdrachten per (deel)vak Deelname aan Olympiade Deelname aan Masterclasses …………….. Het examen Zowel voor het havo als voor het vwo bestaat het examen uit twee onderdelen: een School Examen (SE) en een Centraal Examen (CE). Alle vakken kennen een School Examen. Niet alle vakken hebben een Centraal Examen. Het Centraal Examen wordt afgenomen aan het einde van het laatste leerjaar. Let op!! Het School Examen daarentegen begint veel eerder. Alle toetsen vanaf 4-havo en 5-vwo tellen mee voor het schoolexamen. In 5-vwo telt het jaarcijfer van 4-vwo mee als het eerste PTA-cijfer van het desbetreffende vak. Houd daar goed rekening mee! Voor leerlingen die na het behalen van hun diploma havo hun studie op het vwo voortzetten geldt het SE cijfer 5-havo als het eerst PTA-cijfer van het desbetreffende vak. Een vak afsluiten Vakken met alleen een schoolexamen worden vaak al voor het laatste leerjaar afgesloten. Het vak Maatschappijleer (havo) bijvoorbeeld wordt al in het vierde leerjaar afgesloten. Hoe wordt een vak afgesloten? Het eindcijfer wordt berekend aan de hand van de behaalde periodecijfers. Ook wordt er gekeken of de (eventuele) handelingsdelen in orde zijn. Voor alle cijfervakken geldt het (voldoende) eindcijfer op het cijferoverzicht bij de overgang als bewijs dat je het vak hebt afgesloten. Vergeet vooral niet dat het behaalde eindcijfer tegelijkertijd het diplomacijfer is. Zorg dus dat het een voldoende is. Vakken die je met een 7,0 hebt afgesloten, hoeven niet over te worden gedaan, in het geval je een leerjaar doubleert.



6

Overzicht van alle vakken met alleen een schoolexamen en het leerjaar waarin het vak wordt afgerond Havo 2013-2014 4-havo Maatschappijleer Culturele en Kunstzinnige Vorming English Plus Drama Instapmodule Wiskunde C / Wiskunde D Vwo 2013-2014 4-vwo ANW/Science Beeld & Geluid (vanaf 2014)

5-havo Profielwerkstuk Lichamelijke oefening Levensbeschouwing en Filosofie

5-vwo Art & Culture / Culturele Kunstzinnige Vorming Mens & Maatschappij (M&M) Man and Society (M&S)

6-vwo European Literature Profielwerkstuk Lichamelijke oefening Natuur, Leven en Techniek (NLT)

Examendossier In de Tweede Fase van het CLZ is het van belang dat je je eigen zaken goed beheert. Nogal wat zaken moeten namelijk bewaard worden. Per vak houd je een map bij, het examendossier van dat vak, waarin je alle belangrijke opdrachten en werkstukken bewaart. In de studiewijzer staat altijd precies aangegeven wat wel en wat niet in het vakdossier moet worden opgenomen. Aan het begin van het vijfde (havo en vwo) en zesde (vwo) leerjaar, ontvang je van de onderwijsassistent een overzicht van alle behaalde resultaten uit het voorafgaande leerjaar. Aan het einde van de 1e periode worden de resultaten van het voorgaande leerjaar definitief vastgesteld voor de berekening t.z.t. van het eindcijfer schoolexamen. Organisatie Het spreekt vanzelf dat een school het onderwijs goed moet organiseren. Je moet goed weten wat je precies moet doen, wanneer iets 'af' moet zijn, hoe iets wordt beoordeeld, hoe zwaar het telt, enzovoort. Kortom, het is belangrijk dat je tijdens je studie precies weet, waar je aan toe bent. De organisatie van het onderwijs in de Tweede Fase van het CLZ is vrij eenvoudig maar je moet je er wel even in verdiepen. Je moet bijvoorbeeld weten, wat het periodesysteem precies inhoudt, wat het nut van een studiewijzer is, hoe het schoolexamen is opgezet, welke mogelijkheden je hebt om toetsen te herkansen en hoe dat alles uiteindelijk leidt tot het behalen van het diploma. Het periodesysteem Een cursusjaar is verdeeld in vier periodes. Voor elke periode geldt een apart rooster. Sommige vakken volg je tijdens een aantal periodes, andere vakken zitten in elke periode. Toetsweek Elke periode wordt afgesloten met een toetsweek. Een toetsweek is een schoolweek zonder de gebruikelijke klassikale lessen. In de toetsweek is gelegenheid achterstallig werk in te halen. Cijferdossier Alle behaalde cijfers zijn op ‘mijn CLZ’ via de site van het CLZ in te zien. Door regelmatig te kijken blijf je, met je ouders, op de hoogte van de stand van zaken bij de voortgang van het schoolexamen. Meestal zijn de resultaten weergegeven in de vorm van een cijfer, bij CKV/AC en LO worden ze vastgelegd in de vorm van een letter, een 'O', een 'V' of een 'G'. Dit zijn de zogenaamde Christelijk Lyceum Zeist


7

handelingsdelen. Zowel de cijfers als de 'letters' tellen beide mee voor het schoolexamen, maar wel op een geheel andere manier. Praktische opdrachten Praktische opdrachten zijn cijfertoetsen met een eigen weging. Een praktische opdracht kan, net als een theoretische toets, herkanst worden. Leerlingen die op de inleverdatum hun praktische opdracht niet hebben ingeleverd, krijgen als cijfer een 0,1. Dat betekent, dat de opdracht ‘herkanst’ (= alsnog ingeleverd) moet worden. Dat is niet zo handig, want daarmee verspeel je de mogelijkheid een ‘gewone’ toets te herkansen. Je kunt immers per periode maar één toets herkansen. Handelingsdelen Handelingsdelen zijn opdrachten die je gewoon naar behoren moet hebben gedaan. Anders moeten ze 'over'. Leerlingen die op de afgesproken inleverdatum hun handelingsdeel niet hebben ingeleverd, krijgen als cijfer een 0,1. Dat betekent, dat de opdracht ‘herkanst’ (= alsnog ingeleverd) moet worden. Dat is niet zo handig, want daarmee verspeel je de mogelijkheid een ‘gewone’ toets te herkansen. Je kunt immers per periode maar één toets herkansen. Deze leerlingen krijgen een ‘vierkant’ rooster opgelegd, d.w.z. alle uren dat je geen les hebt in het OLC en dagelijks doorwerken tot 16.00 uur tot het handelingsdeel naar behoren is afgerond. Je handelingsdelen kun je inleveren bij mevrouw van Zwetselaar (je ontvangt een bewijs van inlevering) of bij je docent. Dus nergens anders! Handelingdelen moeten voor de laatste toetsweek (periode 4) met een voldoende worden afgesloten. Anders komt je overgang in gevaar! Profielwerkstuk Het profielwerkstuk is de belangrijkste praktische opdracht van de opleiding. Het is een soort ‘meesterproef’. In de voorexamenklas kies je een opdracht en een partner met wie je dit werkstuk gaat maken. In de loop van periode 2 van het examenjaar moet het profielwerkstuk worden afgerond. Het profielwerkstuk heeft betrekking op één groot vak uit het totale vakkenpakket. Je maakt het profielwerkstuk met zijn drieën: in een enkel geval met zijn tweeën. Kies partners met wie je goed kunt samenwerken. Deelname aan het profielwerkstuk is alleen mogelijk voor leerlingen die in het examenjaar zijn toegelaten. Maak duidelijke afspraken over de taakverdeling en houd al je werkzaamheden en afspraken vanaf het begin bij in een logboek en, bij de natuurprofielen, in een laboratoriumjournaal. Je wordt begeleid door één vakdocent. Je kunt bij deze docent terecht voor vragen en informatie. Je neemt uiteraard een onderwerp uit je eigen profiel. Het profielwerkstuk wordt met een afgerond cijfer beoordeeld. Het cijfer moet voldoende zijn. Indien het cijfer onvoldoende is, dient het pws herkanst te worden ten koste van je herkansing. Als het volgens de begeleiders van onvoldoende kwaliteit is, krijg je suggesties ter verbetering en krijg je een ‘vierkant’ rooster opgelegd, d.w.z. alle uren dat je geen les hebt in het OLC en dagelijks doorwerken tot 16.00 uur tot het pws naar behoren is afgerond. Weging In het PTA-overzicht (zie www.clz.nl) vind je per toets hoe het cijfer van de toets meetelt.



8

Eindcijfer schoolexamen Aan het einde van de opleiding wordt voor alle cijfers het gewogen gemiddelde op 1 decimaal nauwkeurig berekend, dus over klas 4 en 5 (havo) en over klas 5 en 6 (vwo). Zo kom je uiteindelijk per vak tot het eindcijfer schoolexamen. Voor sommige vakken is dat meteen het diplomacijfer, voor andere vakken moet er, zoals gezegd, eerst nog Centraal Examen worden gedaan. Herkansingregeling In het examenjaar en het voorexamenjaar geldt een herkansingregeling. Behalve over de laatste periode mag per periode één toets herkanst worden, ongeacht het resultaat. Een gemiste toets die ingehaald wordt, kost je de herkansing. Of een toets herkansbaar is, is na te lezen in het toetsoverzicht op de website. Herkansingen die je niet gebruikt, kunnen niet worden meegenomen naar een volgende periode en ook niet naar een volgend leerjaar. Overzicht herkansingen 4-havo: na elke periode één herkansing m.u.v. periode 4 5-vwo: na elke periode één herkansing m.u.v. periode 4 5-havo: na elke periode één herkansing m.u.v. periode 3 en 4 6-vwo: na elke periode één herkansing m.u.v. periode 3 en 4 5-havo en 6-vwo: Bij de laatste herkansingen (in periode 3) heeft iedere examenleerling een eindejaarsjoker die voor alle herkansbare toetsen uit periode 1 en 2 kan worden ingezet. Eenzelfde toets kan maar éénmaal herkanst worden. Let op! Toetsen uit periode 3 zijn niet herkansbaar. De eindejaarsjoker kan dus alleen op periode 1 en 2 worden ingezet. Cijfertoets gemist? 4-vwo  Als je om welke reden dan ook afwezig bent tijdens een cijfertoets, moet je die in dezelfde periode inhalen. Het initiatief hiervoor ligt bij de leerling! 4- en 5-havo, 5- en 6-vwo  Herkansing verspeeld!! Oppassen geblazen! Als je door ziekte of vanwege iets anders een toets hebt gemist treedt de herkansingregeling in werking. Je verliest voor de betreffende periode de mogelijkheid om te herkansen. Als het even kan, moet je dus altijd proberen de toets te maken. Alleen in bijzondere gevallen, bij langdurige ziekte bijvoorbeeld, kan door de examencommissie van de school op deze regeling een uitzondering gemaakt worden. (zie Examencommissie). Gemiste cijfertoetsen worden op het periodeverslag aangegeven met de administratieve aanduiding '0,1'. Haal je de toets niet binnen 1 periode in, dan wordt de aanduiding '0,1' veranderd in het cijfer '1,0', dat vervolgens meetelt voor de vaststelling van het jaarcijfer. N.B. Ben je zonder vooraf toestemming van de school afwezig geweest bij een toets dan wordt deze direct met een '1,0' becijferd. (Uitsluitend d.m.v. een mail of telefonisch afmelden is dus niet voldoende!) Examencommissie Als je vindt dat je ten onrechte een herkansing hebt verloren, kun je schriftelijk een bezwaarschrift indienen bij de examencommissie. In dat bezwaarschrift moeten de argumenten staan vermeld, die aannemelijk maken, dat er buitengewone omstandigheden aan de orde waren. Bezwaarschriften worden uiterlijk op de 1e vrijdag van de nieuwe periode ingeleverd bij de onderwijsassistent.



9

Lichamelijke Oefening Onvoldoende aanwezigheid kan leiden tot een Onvoldoende op het rapport. Dit heeft gevolgen voor de overgang. Leerlingen die incidenteel gedurende een kortere of langere periode niet deel kunnen nemen aan de lessen Lichamelijke Oefeningen als gevolg van de lichamelijke gesteldheid dienen gebruik te maken van een bijzondere herkansingsregeling ten einde het vak voor de betreffende periode dan wel het betreffende leerjaar alsnog met een voldoende resultaat af te sluiten. Deze bijzondere herkansingsregeling LO betekent voor de leerling: ● dat hij/zij zich meldt aan het begin van de les LO bij de docent. ● dat de docent in overleg met de leerling afspraken maakt ten aanzien van de aanwezigheid, de alternatieve opdracht, het moment waarop deze opdracht afgerond dient te zijn en de wijze waarop deze opdracht beoordeeld wordt. Ontheffing/vrijstelling Om in aanmerking te komen voor een (tijdelijke) ontheffing van het volgen van een vak dienen de ouders/verzorgers van de leerling een aanvraag in te dienen bij de secretaris van de vrijstellingscommissie. Het gaat in de 2e fase (havo/vwo) om de volgende criteria: • Voor het vak Lichamelijke Opvoeding is het mogelijk om in het geval van een bepaalde lichamelijke gesteldheid een permanente ontheffing te verlenen. Indien er sprake is van een blessure of een tijdelijke lichamelijke gesteldheid, krijgt de leerling een vervangende opdracht met vergelijkbare zwaarte als het gemiste onderdeel. Deze opdracht wordt gegeven door de docent lichamelijke opvoeding en dient binnen de betreffende periode te zijn afgerond. • Indien de leerling een andere moedertaal heeft dan de Nederlandse taal is het mogelijk ten aanzien van het talenonderwijs het onderwijspakket zodanig aan te passen dat de kans het gewenste diploma te behalen zo groot mogelijk is. In dit geval volgt de leerling vervangend onderwijs met dezelfde normatieve studielast. • De verplichting een tweede moderne vreemde taal te volgen in het gemeenschappelijk deel van het onderwijsprogramma op het atheneum komt niet in aanmerking voor ontheffing. Het in zekere mate beheersen van een tweede moderne taal behoort immers tot de basisgedachte van het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. In overleg met de docent is het wel mogelijk op onderdelen met alternatieven te werken zonder daarbij de studielast van het betreffende vak te verminderen. Uiteraard gelden ook bij het volgen van de tweede moderne taal voor dyslectici alle faciliteiten die daartoe zijn vastgesteld. De studiewijzer De studiewijzers zijn met de leerlingen gedeeld op het “Schoolplein’ gedeeld. In een studiewijzer staat precies vermeld wat per vak de leerstof is. Maar ook: hoe en wanneer die getoetst wordt. Om je te helpen bij je planning wordt in de studiewijzer ook vermeld wat per week 'af' moet zijn. Dat is handig, want op die manier is het eenvoudig vast te stellen, of je achter loopt. De bedoeling is natuurlijk, dat je zorgt dat je werk in de pas loopt met de studiewijzer. Is dat niet het geval, dan moet je zorgen, dat je de achterstand snel inloopt, anders raak je meer en meer achterop. En dat is bijzonder vervelend. Maar mocht je vastlopen, aarzel dan niet, bijtijds (!) contact op te nemen met je docent of je mentor. Gewoon doen. Studieachterstand Leerlingen met studieachterstanden kunnen door de teamleider van de afdeling of de mentor een ‘vierkant’ rooster worden opgelegd. Dat betekent, dat zij dagelijks verplicht een aantal uren dat er



10

volgens het rooster geen les is in het OLC aan het werk zijn tot 16.00 uur voor een nader vast te stellen periode om de achterstand in te halen. De leerstof Nogmaals: wat per periode gedaan, geleerd en bestudeerd moet worden, staat per vak precies omschreven in de studiewijzers. Dat werk moet je aan het einde van de periode gerealiseerd hebben. Het is van het allergrootste belang, dat je beseft, dat je in de eerste plaats zelf verantwoordelijk bent voor het uitvoeren van de leertaak zoals die in de studiewijzer per vak is vastgelegd. Zelfwerkzaamheid De studiewijzer zorgt er ook voor, dat je kunt zien, hoe het periodeprogramma gewoon doorgaat, ook als je docent om wat voor reden ook, één of meerdere lessen 'uitvalt'. Je werkt dan dus gewoon verder aan de opdrachten uit de studiewijzer. Want het zou toch wel heel vreemd zijn, als je studie stil zou komen te liggen, op het moment dat je docent een griepje heeft. Van dat griepje behoef jij tenslotte niet de dupe te worden. Voor de patiënt zelf is het al vervelend genoeg. Bovendien: probeer je schoolwerk zoveel mogelijk op school te doen. Dat kan soms in de les. Het kan altijd tussen de lessen door als je van een tussenuur een studie-uur maakt. Wel zo handig want dat levert thuis vrije tijd op. En op school zijn er voorzieningen genoeg om zelfstandig te kunnen werken: in de werkhoeken, in het OLC en in het Digitorium. Allemaal plekken waar je prima aan de slag kunt. Plagiaat Het plegen van plagiaat (letterdieverij) heeft nare consequenties voor de voortgang van de studie. Uitgangspunt is dat elk werkstuk, ter correctie aan de docent aangeboden, eigen werk van de leerling is. Mocht dat niet het geval zijn dan wordt de kwestie aan de rector voorgelegd en volgen er strenge maatregelen. In het ergste geval wordt de pleger van school verwijderd. Lessen verplicht? Alle lessen op het rooster zijn verplichte lessen. Je dient op het ingeroosterde lesuur op tijd in het lokaal te zijn. Als je er niet bent, heb je een probleem. Welk probleem dat is, legt de onderwijsassistent je wel uit, tenzij er natuurlijk bericht van thuis is. Een leerling die zonder bericht van thuis een les verzuimt, haalt twee lessen in. Leerlingen die moeten nablijven kan corvee worden opgelegd. ● Bij herhaling wordt contact opgenomen met ouders en krijgt de leerling voor een nader vast te stellen periode een ‘vierkant’ rooster opgelegd. ● Hardleerse leerlingen wordt de toegang tot de lessen geweigerd (lesontzegging): zij dienen zich ’s morgens bij aanvang van de dag te melden bij de teamleider. ● Voortdurend spijbelgedrag kan, in overleg met de leerplichtambtenaar en de onderwijsinspectie, leiden tot een officiële schorsing en/of een boete wegens het ontduiken van de leerplicht. ●



11

Het examen vwo: algemene informatie Onderwijskundige organisatie De Tweede Fase van het vwo telt drie leerjaren. Elk leerjaar is verdeeld in vier periodes. Een periode is een tijdvak waarin per vak één of meerdere blokken studiebelastinguren wordt/worden georganiseerd in de vorm van contacttijd. De Tweede Fase vwo omvat twaalf periodes, gelijkelijk verdeeld over de drie leerjaren. Per vier periodes wordt in het vierde en vijfde leerjaar ten minste 1000 uur contacttijd gerealiseerd. In het zesde leerjaar wordt ten minste 700 uur contacttijd gerealiseerd. Het examen Het examen bestaat uit een Schoolexamen en een Centraal Examen. Alle vakken hebben een Schoolexamen. Sommige vakken kennen daarnaast een Centraal Examen. Alle profielvakken hebben zowel een Schoolexamen als een Centraal Examen. Voor vakken met alleen een Schoolexamen vormt het eindcijfer Schoolexamen het eindexamencijfer. Voor vakken met zowel een Schoolexamen als een Centraal Examen vormt het eindexamencijfer het rekenkundig gemiddelde van het eindcijfer Schoolexamen en het eindcijfer Centraal Examen. Schoolexamen Het Schoolexamen strekt zich uit van periode 4.1 tot en met periode 6.3. In 6.4 wordt het Centraal Examen afgenomen. Voor een aantal vakken wordt het Schoolexamen in het vierde of het vijfde leerjaar afgesloten. Afhankelijk van de hoeveelheid studiebelastinguren maakt elk vak deel uit van het Schoolexamen voor ten minste één en voor ten hoogste elf periodes. Centraal Examen Het Centraal Examen vindt plaats in periode 6.4. Het Centraal Examen kent drie tijdvakken. De herkansing van het Centraal Examen vindt plaats in het tweede en/of derde tijdvak. Voordat de kandidaat deel neemt aan het Centraal Examen: ● dienen alle eindcijfers van het Schoolexamen te zijn vastgesteld; ● dient het profielwerkstuk te zijn beoordeeld met een voldoende cijfer; ● dienen de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) / Art & Culture en Lichamelijke Oefening (LO) te zijn beoordeeld als 'voldoende' of 'goed'. Documenten en regelingen Voor het examen vwo zijn de volgende regelingen en documenten van belang (bezoek ook de site www.clz.nl): 1. Het examenreglement vmbo/Tweede Fase havo/vwo, CVOG, cursus 2013-2014 2. Dit Handboekje Tweede Fase waarin opgenomen: • Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Tweede Fase vwo • De overgangsnormen 4-vwo en 5-vwo • De overgangsnormen 4-tto en 5-tto 3. Programma van Toetsing en Afsluiting per vak Tweede Fase vwo; 4. De administratie van de behaalde resultaten.



12

Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Vwo Tweede Fase Voor de vaststelling van de eindcijfers Schoolexamen geldt voor elk vak de volgende regeling:

Toetsing en rapportage 1. Per periode 1 Per periode wordt per vak ten minste één cijfertoets gegeven. Indien de betreffende periode betrekking heeft op een handelingsdeel, de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV ) / Art & Culture en Lichamelijke Oefening (LO), gelden de kwalificaties 'voldoende' of 'goed'. 2 Elke toets die meetelt voor het Schoolexamen is een centrale toets en wordt per periode op eenzelfde moment afgenomen. 2. Per leerjaar 1. Per leerjaar wordt na de laatste periode per vak het jaarcijfer Schoolexamen vastgesteld. 2. De weging van de toetsen is vastgelegd in het vakgerichte PTA-overzicht op de website van de school. 3. Herkansing 1. De kandidaat wordt per leerjaar in de gelegenheid gesteld cijfertoetsen opnieuw dan wel alsnog te maken. Deze herkansingen zijn per leerjaar aan een maximum gebonden. Let op! Niet alle toetsen zijn herkansbaar. Leerjaar 5-vwo: maximaal drie herkansingen. Leerjaar 6-vwo: maximaal twee herkansingen en een eindejaarsjoker. 2. De examencommissie kan van het gestelde in 3.1 van dit Reglement afwijken, indien er sprake is van bijzondere omstandigheden. Daartoe dient de leerling een verzoek in te dienen (zie blz 8). 3. Een toets mag binnen eenzelfde leerjaar ten hoogste eenmaal worden herkanst (6-vwo). 4. Het hoogste van de cijfers behaald na herkansing geldt als cijfer, behaald voor de toets. 5. Een herkansing van een toets moet in de eerst volgende periode van leerjaar worden afgenomen. 6. Een leerling die in gebreke blijft bij de afronding van een handelingsdeel, verspeelt voor de betreffende periode het recht op herkansing. 7. De docentenvergadering heeft het recht leerlingen bij bevordering een verplichte taakherkansing op te leggen voor het volgende cursusjaar.



13

Eindcijfer Schoolexamen 4. Vaststelling 1 Voor de vaststelling van het eindcijfer School examen geldt voor elk vak de volgende berekening: Het gemiddelde PTA-cijfer in het 4e leerjaar en het gewogen rekenkundig gemiddelde van alle toetscijfers behaald in het 5e en 6e leerjaar, afgerond op één decimaal. 2 Voor vakken die in het vierde of in het vijfde leerjaar worden afgesloten, geldt mutatis mutandis dezelfde wijze van berekenen. 3 De eindcijfers schoolexamen worden in de loop van de opleiding vastgesteld doch in ieder geval voor de aanvang van het Centraal Examen. 4 Bij de vaststelling van het eindcijfer schoolexamen gelden per vak de richtlijnen die zijn geformuleerd in de examen programma's/vakinhouden.



14

Slaag/zak-regeling vwo 2013 - 2014

De kandidaat heeft het diploma vwo behaald indien:

● alle afgeronde eindcijfers 6 of hoger zijn; ● er 1 x het cijfer 5 is behaald en voor de overige vakken het cijfer 6 of hoger, of ● er o 1 x het cijfer 4 of o 2 x het cijfer 5 of o 1 x het cijfer 5 en 1 x het cijfer 4 is behaald en voor de overige vakken het cijfer 6 of hoger, waarbij het gemiddelde van alle examenvakken tenminste 6,0 is; ● het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen 5,5 of hoger is; ● er niet meer dan één 5 bij de afgeronde eindcijfers is behaald voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde. Daarnaast moeten CKV / AC en LO beoordeeld zijn als ‘voldoende’ of ‘goed’. De afgeronde cijfers voor M&M / M&S, het profielwerkstuk en ANW / Science vormen het combinatiecijfer dat gehanteerd wordt bij de slaag/zak-regeling. Een eindcijfer van een 3 of lager op de cijferlijst betekent dat de leerling niet is geslaagd.



15

Overgangsnormen Schoolexamen van 4-vwo naar 5-vwo

I. De kandidaat wordt bevorderd indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij geslaagd zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen met uitzondering van de regeling betreffende het combinatievak en het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen en 2. er bij de eindcijfers van de vakken die in het vierde leerjaar worden afgesloten geen cijfer is lager dan 6 en 3. indien er niet meer dan één 5 als laagste cijfer is behaald voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde en 4. de handelingsdelen van de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) als 'voldoende' of 'goed' zijn beoordeeld

II. De leerling komt in bespreking bij een cijferconstellatie met één tekortpunt, ongeacht het gemiddelde resultaat van alle examenvakken. Afhankelijk van de uitkomst van de bespreking wordt de leerling bevorderd of afgewezen. III. De kandidaat wordt afgewezen indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij afgewezen zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen. of 2. het handelingsdeel/de handelingsdelen van de desbetreffende vakken in het vierde leerjaar als 'onvoldoende' zijn beoordeeld.



16

Overgangsnormen Schoolexamen van 4-tto naar 5-tto I.

De kandidaat wordt bevorderd indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij geslaagd zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen met uitzondering van de regeling betreffende het combinatievak en het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen en 2. het jaarcijfer voor het vak English tenminste een 6,0 is en 3. er bij de eindcijfers van de vakken die in het vierde leerjaar worden afgesloten geen cijfer is lager dan 6 en 4. indien er niet meer dan één 5 als laagste cijfer is behaald voor de vakken Nederlands, English en Wiskunde en 5. de handelingsdelen van de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) als 'voldoende' of 'goed' zijn beoordeeld

II. De leerling komt in bespreking bij een cijferconstellatie met één tekortpunt, ongeacht het gemiddelde resultaat van alle examenvakken. Afhankelijk van de uitkomst van de bespreking wordt de leerling bevorderd of afgewezen. III. De kandidaat wordt afgewezen indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij afgewezen zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen. of 2. het jaarcijfer van het vak English lager is dan 6,0 of 3. het handelingsdeel/de handelingsdelen van de desbetreffende vakken in het vierde leerjaar als 'onvoldoende' zijn beoordeeld.



17

Overgangsnormen Schoolexamen van 5-vwo naar 6-vwo I.

De kandidaat wordt bevorderd indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij geslaagd zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen met uitzondering van de regeling betreffende het combinatievak en het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen en 2. bij de eindcijfers van de vakken die in het vijfde leerjaar worden afgesloten geen cijfer is lager dan 6 en 3. indien er niet meer dan één 5 als laagste cijfer is behaald voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde en 4. de handelingsdelen van de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) als 'voldoende' of 'goed' zijn beoordeeld

II. De leerling komt in bespreking bij een cijferconstellatie met één tekortpunt ongeacht het gemiddelde resultaat van alle examenvakken. Afhankelijk van de uitkomst van de bespreking wordt de leerling bevorderd of afgewezen. III. De kandidaat wordt afgewezen indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij afgewezen zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen. of 2. het handelingsdeel/de handelingsdelen van de desbetreffende vakken in het desbetreffende leerjaar als 'onvoldoende' zijn beoordeeld.



18

Overgangsnormen Schoolexamen van 5-tto naar 6-tto

I.

De kandidaat wordt bevorderd indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij geslaagd zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen met uitzondering van de regeling betreffende het combinatievak en het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen en 2. het jaarcijfer voor het vak English tenminste een 6,0 is en 3. bij de eindcijfers van de vakken die in het vijfde leerjaar worden afgesloten geen cijfer is lager dan 6 en 4. indien er niet meer dan één 5 als laagste cijfer is behaald voor de vakken Nederlands, English en Wiskunde en 5. de handelingsdelen van de vakken Art & Culture en Lichamelijke Oefening (LO) als 'voldoende' of 'goed' zijn beoordeeld

II. De leerling komt in bespreking bij een cijferconstellatie met één tekortpunt, ongeacht het gemiddelde resultaat van alle examenvakken en met uitzondering van het vak English, waarvan het resultaat tenminste 6,0 moet zijn voor bevordering naar 6-tto. Afhankelijk van de uitkomst van de bespreking wordt de leerling bevorderd of afgewezen. III. De kandidaat wordt afgewezen indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij afgewezen zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen of 2. het jaarcijfer van het vak English lager is dan 6,0 of 3. het handelingsdeel/de handelingsdelen van de desbetreffende vakken in het vijfde leerjaar als 'onvoldoende' zijn beoordeeld. Christelijk Lyceum Zeist


19

Het examen havo: algemene informatie Onderwijskundige organisatie De Tweede Fase van het havo telt twee leerjaren. Elk leerjaar is verdeeld in vier periodes. Een periode is een tijdvak waarin per vak één of meerdere blokken studiebelastinguren wordt/worden georganiseerd in de vorm van contacttijd. De Tweede Fase havo omvat acht periodes, gelijkelijk verdeeld over de twee leerjaren. In de vier periodes van het vierde leerjaar wordt ten minste 1000 uur contacttijd gerealiseerd. In het vijfde leerjaar wordt ten minste 700 uur contacttijd gerealiseerd. Het examen Het examen bestaat uit een Centraal Examen (CE)en een Schoolexamen (SE). Alle vakken hebben een Schoolexamen. Sommige vakken kennen daarnaast een Centraal Examen. Alle profielvakken hebben zowel een Schoolexamen als een Centraal Examen. Voor vakken met alleen een Schoolexamen vormt het eindcijfer Schoolexamen het eindexamencijfer. Voor vakken met zowel een Schoolexamen als een Centraal Examen vormt het eindexamencijfer het rekenkundig gemiddelde van het eindcijfer Schoolexamen en het eindcijfer Centraal Examen. Schoolexamen Het Schoolexamen strekt zich uit van periode 4.1 tot en met periode 5.3. In periode 5.4 wordt het Centraal Examen afgenomen. Voor een aantal vakken wordt het Schoolexamen al in het vierde leerjaar afgesloten. Afhankelijk van de hoeveelheid studiebelastinguren maakt elk vak deel uit van het Schoolexamen voor ten minste één en voor ten hoogste zeven periodes. Centraal Examen Het Centraal Examen vindt plaats aan het einde van het laatste leerjaar (periode 5.4). Het Centraal Examen kent drie tijdvakken. De herkansing van het Centraal Examen vindt plaats in het tweede en/of derde tijdvak. Voordat de kandidaat deel neemt aan het Centraal Examen: ● dienen alle eindcijfers van het Schoolexamen te zijn vastgesteld; ● dient het profielwerkstuk te zijn beoordeeld met een voldoende cijfer; ● dienen de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) te zijn beoordeeld als 'voldoende' of 'goed'. Documenten en regelingen Voor het examen vwo zijn de volgende regelingen en documenten van belang (bezoek ook de site www.clz.nl): 1. Het examenreglement vmbo/Tweede Fase havo/vwo, CVOG, cursus 2013-2014 2. Dit Handboekje Tweede Fase waarin opgenomen: ● Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Tweede Fase havo ● De overgangsnormen 4-havo naar 5-havo 3. Programma van Toetsing en Afsluiting per vak Tweede Fase havo; 4. De administratie van de behaalde resultaten



20

Algemeen Reglement van het Programma van Toetsing en Afsluiting Havo Tweede Fase. Voor de vaststelling van de eindcijfers Schoolexamen geldt voor elk vak de volgende regeling:

Toetsing en rapportage 1. Per periode 1. Per periode wordt tenminste één cijfertoets gegeven. Indien de betreffende periode betrekking heeft op een handelingsdeel, het profielwerkstuk, of op de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) gelden de kwalificaties 'voldoende' of 'goed'. 2. Elke toets die meetelt voor het Schoolexamen is een centrale toets en wordt per periode op eenzelfde moment afgenomen. 2. Per leerjaar 1. Per leerjaar wordt na de laatste periode per vak het jaarcijfer School examen vastgesteld. 2. De weging van de toetsen is vastgelegd in het vakgerichte PTA-overzicht op de website van de school. 3. Herkansing 1. De kandidaat wordt per leerjaar in de gelegenheid gesteld cijfertoetsen op nieuw dan wel alsnog te maken, ongeacht het resultaat. Deze herkansingen zijn per leerjaar aan een maximum gebonden. Let op! Niet alle toetsen zijn herkansbaar. Leerjaar 4-havo: maximaal drie herkansingen Leerjaar 5-havo: maximaal twee herkansingen en de eindejaarsjoker 2. De examencommissie kan van het gestelde in 3.1 van dit Reglement afwijken, indien er sprake is van bijzondere omstandigheden. Daartoe dient de leerling een verzoek in te dienen (zie blz 8). 3. Een toets mag binnen een zelfde leerjaar ten hoogste eenmaal worden herkanst (5-havo). 4. Het hoogste van de cijfers behaald na herkansing geldt als cijfer, behaald voor de toets. 5. Een herkansing van een toets moet in de eerst volgende periode van het leerjaar worden afgenomen. 6. Een leerling die in gebreke blijft bij de afronding van een handelingsdeel, verspeelt voor de betreffende periode het recht op herkansing. 7. De docentenvergadering heeft het recht leerlingen bij bevordering een verplichte taakherkansing op te leggen voor het volgende cursusjaar.



21

Cijfer Schoolexamen 4. Vaststelling 1. Voor de vaststelling van het eindcijfer Schoolexamen geldt voor elk vak de volgende berekening: het gewogen rekenkundig gemiddelde van alle toetscijfers behaald in het vierde en/of vijfde leerjaar, afgerond op één decimaal. 2. Voor vakken die in het vierde leerjaar worden afgesloten, geldt dezelfde wijze van berekenen. 3. De eindcijfers schoolexamen worden in de loop van de opleiding vastgesteld doch in ieder geval voor de aanvang van het CE. 4. Bij de vaststelling van het eindcijfer schoolexamen gelden per vak de richtlijnen die zijn geformuleerd in de examenprogramma's / vakinhouden.



22

Slaag/zak-regeling havo 2013 - 2014 De kandidaat heeft het diploma havo behaald indien: ●

alle afgeronde eindcijfers 6 of hoger zijn;

●

er 1 x het cijfer 5 is behaald en voor de overige vakken het cijfer 6 of hoger, of

●

er o 1 x het cijfer 4 of o 2 x het cijfer 5 of o 1 x het cijfer 5 en 1 x het cijfer 4 is behaald en voor de overige vakken het cijfer 6 of hoger, waarbij het gemiddelde van alle examenvakken tenminste 6,0 is;

●

het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen 5,5 of hoger is;

●

er niet meer dan één 5 bij de afgeronde eindcijfers is behaald voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde.

Daarnaast moeten CKV en LO beoordeeld zijn als ‘voldoende’ of ‘goed. De afgeronde cijfers voor Maatschappijleer, het Profielwerkstuk, Levensbeschouwing en Filosofie vormen het combinatiecijfer dat gehanteerd wordt bij de slaag/zak-regeling. De vakken English +, Drama en de instapmodule Wiskunde C/Wiskunde D vallen buiten dit combinatiecijfer. Een eindcijfer van een 3 of lager op de cijferlijst betekent dat de leerling niet is geslaagd.



23

Overgangsnormen Schoolexamen van 4-havo naar 5-havo I. De kandidaat wordt bevorderd indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij geslaagd zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen met uitzondering van de regeling betreffende het combinatievak en het gemiddelde cijfer voor het Centraal Examen en 2. de eindcijfers van alle vakken die in het vierde leerjaar worden afgesloten geen cijfer lager is dan 6,0 en 3. indien er niet meer dan één 5 als laagste cijfer is behaald voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde en 4. van de vakken Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) en Lichamelijke Oefening (LO) als 'voldoende' of 'goed' zijn beoordeeld

II. De leerling komt in bespreking bij een cijferconstellatie met één tekortpunt, ongeacht het gemiddelde resultaat van alle examenvakken. Afhankelijk van de uitkomst van de bespreking wordt de leerling bevorderd of afgewezen. III. De kandidaat wordt afgewezen indien: 1. de jaarcijfers Schoolexamen van de desbetreffende vakken van dien aard zijn, dat hij afgewezen zou zijn volgens de slaag/zak-regeling van het eindexamen of 2. het handelingsdeel/de handelingsdelen van de desbetreffende vakken in het vierde leerjaar als 'onvoldoende' zijn beoordeeld.



24

Regeling doubleren, zakken en instromen in de Tweede Fase Overstap van 4-vmbo naar 4-havo

Gemiddeld een 6,8 voor de examenvakken (SE en CE na het 2e tijdvak). Geen onvoldoende voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde. Positief advies docenten, zeker alle profielvakken moeten positief beoordeeld worden. Voldoen aan de eisen die voor het profiel naar keuze gesteld worden: d.w.z. ○ In profiel CM 1 extra moderne vreemde taal ○ In profiel EM wiskunde ○ In profiel NG alle profielvakken ○ In profiel NT alle profielvakken ■ Voor wiskunde is het doorwerken van aansluitingsstof belangrijk. Dit dient zelfstandig te gebeuren. ■ ■ ■ ■

Overstap van 5-havo naar 5-vwo ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

De leerling haalt voor het School Examen gemiddeld 6,5 of hoger. Geen onvoldoende voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde. De leerling doet het havo examen in het vak Frans of Duits (voor profiel CM beide talen). De leerling heeft een positief advies van de docenten. Profiel blijft in principe hetzelfde. Er is een wettelijke vrijstelling (inrichtingsbesluit) voor ANW. Voor CKV volgt de leerling het gewone programma in 5-vwo. Het CKV-programma afgesloten in 4-havo vervangt het CKV-programma van 4-vwo. Het vak M&M vervangt Maatschappijleer en Levensbeschouwing in resp. 4- en 5-havo niet. Vakinhouden van het CE-programma, die in 4-vwo aan de orde zijn geweest maar niet op de havo, moeten ingehaald worden. Achterstand bij vakken, die in 5-vwo als (nieuw) vak gekozen worden, moeten worden ingehaald. De SE-cijfers uit 5-havo vormen de eerste PTA-cijfers in 5-vwo. Uitgezonderd het vak Aardrijkskunde waarbij het cijfer wordt bepaald door een in te halen module. Overstappers kunnen in 5-vwo niet doubleren

Overstap van 4-vwo naar 4-havo ■ ■ ■ ■ ■

De overstap van 4-vwo naar 4-havo dient uiterlijk voor 1 december te worden aangevraagd en is alleen mogelijk indien er plaats is in 4-havo. De leerling heeft een positief advies van de docenten. Profiel blijft ongewijzigd. Delen van het havo-examenprogramma die in 4-vwo niet aan de orde zijn geweest, moeten worden ingehaald. Zittenblijvers met een 4-havo-advies kunnen, indien zij in 4-vwo plaatsnemen in principe niet later overstappen naar 4-havo.

Overstap van 5-vwo naar 5-havo ■ ■ ■ ■ ■

De leerling heeft een positief advies van de docenten. Profiel blijft ongewijzigd. De leerling heeft de vakken CKV en M&M met voldoende resultaat afgerond. Examendossier 5-vwo geldt in het vervolg als examendossier 4-havo. Delen van het havo-examenprogramma die wel in 4-havo en niet in 4-vwo of 5-vwo aan de orde zijn geweest, moeten worden ingehaald.



Handboekje. Christelijk Lyceum Zeist. Tweede Fase

Recommend Documents