HANDBOEK AANBESTEDING AFVALINZAMELING
Geschreven door Corvers Procurement Services & Bartels Sueters Fischer Aanbestedingadvocaten in opdracht van de NVRD
Voorwoord De NVRD is de afgelopen jaren een nieuwe koers ingeslagen. Hierbij is een duidelijke keuze gemaakt voor het publieke domein. Het grootste deel van de NVRD‐achterban bestaat dan ook uit gemeenten en hun publieke bedrijven. Deze leden krijgen in toenemende mate te maken met aanbestedingsregels. Om hier professioneel invulling aan te geven is kennis nodig van zowel inkoopprocedures, beleidsontwikkelingen en aanbestedingsrecht. Ter ondersteuning van de leden heeft de NVRD een handboek ontwikkeld dat tot verdere professionalisering van het aanbesteden in de afvalbranche moet leiden. Voor u ligt het Handboek Aanbesteding Afvalinzameling. Dit handboek biedt de publieke leden van de NVRD een handreiking om een goed bestek te ontwikkelen voor de aanbesteding van afvalinzameling. Om tot een goed bestek te komen zullen een groot aantal keuzes gemaakt moeten worden. Ook de afwegingen die hierbij spelen en de gevolgen van de gemaakte keuzes zijn uitgebreid beschreven. Daarnaast zijn er een aantal werk‐ documenten aan het handboek toegevoegd, zodat u hiermee de aanbestedingsprocedure van A tot Z kunt doorlopen. Met het afgewogen invullen van al deze documenten zijn we ervan overtuigd dat onze leden goed doortimmerde opdrachten kunnen publiceren. De NVRD verwacht hiermee bij te dragen aan de verdere professionalisering van het opdrachtgeverschap binnen onze branche. In navolging op dit eerste handboek zullen ook rondom andere inkoopopdrachten dergelijke handboeken ontwikkeld worden. Het opstellen van dit handboek hebben we niet alleen gedaan. Voor de inhoudelijke input hebben we nauw samengewerkt met een werkgroep van leden die een ruime ervaring hebben met het aanbesteden van afvalinzameling. We willen de werkgroep dan ook bedanken voor de tijd en kennis die ze hebben ingebracht. Daarnaast is voor de juridische kennis nauw samengewerkt met de juristen van Corvers Procurement Services en de advocaten van Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten. Ik hoop dat dit handboek u voldoende houvast en richtlijnen biedt bij de vaak lastige keuzes die bij het aanbesteden gemaakt moeten worden. Het uiteindelijk doel is tenslotte dat wij als NVRD het voor u een stuk gemakkelijker maken. Erik de Baedts Directeur NVRD
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
1 van 201
Deelnemer
Organisatie
Jeannet Krol,
Gemeente Arnhem
Theo van Rooijen
Gemeente Veghel
Leo Jacobs
Gemeente Venlo
Theo Matton
Gemeente Enschede
Bart de Bruin
MARN
Ilse van der Grift
NVRD
Chantal Bartels
Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten
Leopold Sueters
Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten
Anne Fischer
Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten
Stephan Corvers
Corvers Procurement Services
Jochem Berns
Corvers Procurement Services
Geschreven door Corvers Procurement Services & Bartels Sueters Fischer Aanbestedingadvocaten in opdracht van de NVRD.
Redactieadres: Corvers Procurement Services Julianaplein 21 5211 BB ’s‐Hertogenbosch 073‐612 6566
[email protected] www.corvers.com Copyright©2009 Corvers Procurement Services B.V. & NVRD Uitgever, redactie en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever, redactie en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Redactie en auteurs stellen het op prijs eventuele op‐ en aanmerkingen te ontvangen via het redactieadres.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
2 van 201
INHOUDSOPGAVE I II III IV
ANALYSE VOOR AFVALINZAMELING – 10 VRAGEN DIE SPELEN IN EEN (EUROPESE) AANBESTEDING AANBESTEDINGSDOCUMENT AFVALINZAMELING MET BIJLAGEN TOELICHTING AANBESTEDINGSDOCUMENT AFVALINZAMELING AANVULLENDE FORMATS VOOR DE UITVOERING VAN DE AANBESTEDINGSPROCEDURE
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
3 van 201
Inleiding De Koninklijke Vereniging voor Afval‐ en Reinigingsmanagement (“NVRD”) verenigt onder meer aanbestedende diensten (voornamelijk gemeenten en hun bedrijven) die verantwoordelijk zijn voor afvalinzameling en aanverwante dienstverlening. Opdrachten voor afvalinzameling zijn in beginsel aanbestedingsplichtige (diensten‐) opdrachten waarvoor de Europese aanbestedingsregels gelden indien het vigerende drempelbedrag van € 206.000 (excl. BTW) wordt overschreden. De aanbestedende dienst is in beginsel verplicht de aanbestedingsregelgeving na te leven. Er bestaan slechts enkele uitzonderingen op deze aanbestedingsplicht, onder meer indien sprake is van inbesteding. 1 Op grond van de nieuwe Europese rechtsbeschermingsrichtlijn, welke op 20 december 2009 in de Nederlandse wetgeving moet zijn omgezet, loopt een aanbestedende dienst het risico indien gunning van een overheidsopdracht niet rechtmatig is, bijvoorbeeld in geval van een onderhandse gunning, dat de op basis van die gunningsbeslissing gesloten overeenkomst onverbindend wordt verklaard (anders gezegd: wordt vernietigd). Een belanghebbende kan uiterlijk tot zes maanden na het sluiten van de overeenkomst bij de rechter een vordering instellen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de overeenkomst op één van de nader in het wetsvoorstel genoemde gronden. Het belang van een zorgvuldige aanbestedings‐ procedure staat daarmee vast. Een gemeente zou immers in een lastig parket komen indien een overeenkomst voor afvalinzameling tussentijds door een rechter zou worden vernietigd. Voordat een aanbestedende dienst een opdracht via aanbesteding in de markt plaatst, zal de aanbestedende dienst voorbereidende werkzaamheden moeten verrichten en diverse keuzes moeten maken met betrekking tot de (wijze van) aanbesteding. De aanbestedende dienst zal in de regel onder meer de markt moeten verkennen, de aard, omvang en het voorwerp van de opdracht dienen vast te stellen, een begroting van de opdracht en de keuze voor een aanbestedingsprocedure moeten maken. Wanneer een aanbestedende dienst de voorbereidende werkzaamheden heeft verricht kunnen de Aanbestedingsdocumenten worden opgesteld, waarin opgenomen het program‐ ma van eisen, de selectie‐ en gunningscriteria en de aanbestedingsvoorwaarden. De NVRD heeft in samenwerking met Corvers Procurement Services en Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten een Handboek voor de aanbesteding van afvalinzameling opgesteld. Dit handboek bestaat uit vier delen: ‐ Deel I betreft een aantal vragen die veelal voorafgaand aan de aanbestedings‐ procedure rijzen. Door middel van een beknopte, praktische beantwoording van de vragen wordt de aanbestedende dienst snel op weg geholpen. ‐ Deel II is het concept‐Aanbestedingsdocument Afvalinzameling dat nader ingevuld moet worden door de aanbestedende dienst om gebruikt te kunnen worden als offerteaanvraag om de markt te benaderen. Dit document bevat in concept de aanbestedingsvoorwaarden, selectie‐ en gunningscriteria, een programma van eisen, een overeenkomst, de EG‐publicatie en standaard invulformulieren voor de inschrijvers. 1
Zie het door de NVRD uitgebrachte “Stappenplan Markt & Overheid” dat is opgesteld door Corvers Procurement Services in strategische alliantie met Bartels Sueters Fischer Aanbestedingsadvocaten en Maasdam Mededingingsadvocaten. Dit stappenplan geeft onder meer een beoordelingskader om vast te stellen in welke gevallen een opdracht voor de inzameling van huishoudelijk afval wél of niet (Europees) moet worden aanbesteed.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
4 van 201
‐ ‐
Deel III is een toelichting op het Aanbestedingsdocument per paragraaf met informatie over de te maken keuzes en achtergrondinformatie over het proces. Deel IV bevat tenslotte een aantal handige formats die gebruikt kunnen worden voor de feitelijke uitvoering van de aanbestedingsprocedure zoals een format voor de nota van inlichtingen, evaluatieformulieren etc.
Het Handboek Afvalinzameling en in het bijzonder het concept‐Aanbestedingsdocument is een dynamisch document dat met regelmaat zal worden aangepast aan ontwikkelingen in de wetgeving en de jurisprudentie. De eerste aanpassing zal plaatsvinden wanneer de nieuwe aanbestedingsregelgeving, de zogenaamde Aanbestedingswet, welke de huidige Raamwet EEG‐aanbestedingen en het Bao zal gaan vervangen, definitief is vastgesteld. Naar verwachting zal nog deze kabinetsperiode de nieuwe Aanbestedingswet van kracht worden. DE NVRD roept gebruikers van het Handboek tevens op om input en feedback te geven over de praktische toepasbaarheid ervan, zodat rekening kan worden gehouden met bepaalde wensen en het document verder kan worden geoptimaliseerd. Het Handboek Afvalinzameling beperkt zich tot huis aan huis afvalinzameling. Het staat de aanbestedende dienst echter vrij om bij de aanbesteding ook andersoortige opdrachten te betrekken zoals bijvoorbeeld exploitatie van een milieustraat. De aanbestedende dienst dient het Aanbestedingsdocument dan in die zin aan te vullen. Van belang is voorts dat het opgestelde concept‐Aanbestedingsdocument met bijlagen een goede basis en leidraad kan vormen voor een aanbestedingsprocedure waarbij de betrokken aanbestedende dienst echter niet uit het oog moet verliezen dat zij zelf het Aanbestedingsdocument moet toespitsen op haar eigen situatie door het document nader in te vullen ‐ dit geldt in ieder geval voor alle gerenvoyeerde tekstonderdelen ‐ en te verfijnen aan de hand van haar eigen eisen en wensen. Er is dus zeker nog werk te verrichten! Aan de hand van het Aanbestedingsdocument en de bijbehorende toelichting met praktische formats moet het echter voor iedere aanbestedende dienst mogelijk zijn om zelfstandig een aanbestedingsprocedure te voeren.
Indien er vragen of onduidelijkheden zijn over de toepassing van het Aanbestedingsdocument dan kunt u contact opnemen met één van de consultants van Corvers Procurement Services BV op telefoonnummer 073‐612 3396566.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
5 van 201
DEEL I ANALYSE VOOR AFVALINZAMELING 10 VRAGEN DIE SPELEN IN EEN (EUROPESE) AANBESTEDING
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
6 van 201
’10 vragen die spelen bij een (Europese) aanbesteding van Afvalinzameling’
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
7 van 201
INHOUDSOPGAVE: Vraag 1: Welke regels gelden bij een (Europese) aanbesteding?...........................................................9 Vraag 2: Is afvalinzameling een ‘werk’ of een ‘dienst’? .......................................................................10 Vraag 3: Aanbesteden van afvalinzameling: ‘openbare’ of ‘niet‐openbare’ procedure? ....................12 Vraag 4: Hoe lang mag een overeenkomst voor afvalinzameling maximaal duren? ...........................13 Vraag 5: Opties bij afvalinzameling? ....................................................................................................15 Vraag 6: Hoe werkt het gebruik van percelen? ....................................................................................16 Vraag 7: Wijzigen van een overheidsopdracht tijdens de aanbestedingsprocedure? .........................17 Vraag 8: Wijzigen van een overheidsopdracht na het definitief gunnen? ...........................................19 Vraag 9: Mogen ondernemingen te allen tijde een beroep doen op derden? ....................................21 Vraag 10 : Hoe ziet een interne en externe analyse voor afvalinzameling eruit? ...............................22
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
8 van 201
Vraag 1: Welke regels gelden bij een (Europese) aanbesteding?
In het geval een aanbestedende dienst voornemens is een overheidsopdracht voor (bouw‐) werken, leveringen of diensten in de markt te plaatsen, dient hij deze overheidsopdracht in beginsel (Europees) aan te besteden. De verplichting om ‘Europees’ aan te besteden geldt zowel voor de overheid (Rijksdiensten, provincies, gemeenten, waterschappen en publiekrechtelijke instellingen) als de speciale sectoren (nutsbedrijven). Met een aanbestedende dienst wordt in dit document een gemeente bedoeld. Een bespreking van de (Europese) aanbestedingsregels voor de speciale sectoren blijft in dit handboek buiten beschouwing. Wet‐ en regelgeving aanbesteden Bij overheidsopdrachten met een (geraamde) waarde groter of gelijk aan het betreffende Europese drempelbedrag is de Europese aanbestedingsrichtlijn 2004/18/EG (verder: Aanbestedingsrichtlijn) van toepassing. Deze Aanbestedingsrichtlijn is in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd door de Raamwet EEG‐voorschriften en het Besluit aanbestedingsregels voor overheids‐ opdrachten (Besluit van 16 juli 2005, Stb. 408 en wijzigingsbesluit van 7 december 2005, Stb. 650 en Besluit van 5 juli 2008 Staatsblad 2008, 295. (verder: “Bao”). Voorzover er geen strijdigheid bestaat tussen de Aanbestedingsrichtlijn en het Bao wordt in dit handboek verwezen naar het Bao. Samengevat is het doel van de regelgeving voor overheidsopdrachten het openstellen van overheidsopdrachten voor alle bedrijven gevestigd in de Europese Unie, ongeacht hun nationaliteit. Een aanbestedende dienst mag dus geen opdrachten voorbehouden aan ondernemingen uit het eigen land. De volgende doeleinden liggen aan de aanbestedings‐ regelgeving ten grondslag:
De verdere totstandkoming van de interne markt (het vrije verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen) binnen de EU; Het gelijkschakelen van de wetgeving van de afzonderlijke lidstaten van de EU; Het stimuleren van de vrije, eerlijke concurrentie binnen de EU door openbare bekendmaking van (voorgenomen) opdrachten en gunningen en daarmee de bevordering van de doorzichtigheid van de markt
De nieuwe aanbestedingswet Een (nieuw) wetsvoorstel voor een Aanbestedingswet is in voorbereiding. Volgens de planning zal het voorstel in de zomer (2009) naar de Raad van State worden gezonden en eind 2009 aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Doelstelling is dat de nieuwe Aanbestedingswet in werking treedt vóór eind 2010. Een opdracht voldoet niet altijd aan de toepassingsvoorwaarden van het Bao.2 Hier kan met name worden gedacht aan opdrachten die een waarde vertegenwoordigen van een bedrag 2
Zie voor mogelijke uitzonderingen op de (Europese) aanbestedingsplicht ook het “Stappenplan Markt & Overheid”, [ ].
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
9 van 201
onder de Europese drempel. Ook in zo’n geval kan een aanbestedende dienst overigens tot aanbesteden verplicht zijn, hetzij op grond van het Europees recht, hetzij op grond van nationale wet‐ en regelgeving, waaronder ook (eigen) beleid van decentrale overheden begrepen kan worden. Onder de drempel Opdrachten onder de Europese drempelwaarden moeten, wil een aanbestedende dienst geen aanbestedingsrechtelijke risico’s lopen, in de markt worden geplaatst met inachtneming van de fundamentele regels en algemene beginselen van het Verdrag. Het Hof van Justitie EG (HvJ EG) stelt in dat verband overigens als voorwaarde dat de betrokken opdracht een ‘duidelijk grensoverschrijdend belang’ moeten vertonen (HvJ EG 15 mei 2008, zaak C47/06, (SECAP), n.n.g). Relevante gezichtpunten die het Hof in dat verband noemt, zijn: de geraamde waarde en de technische aard van de opdracht alsook de plaats van uitvoering. Deze – overigens niet limitatieve – gezichtspunten moeten in onderlinge samenhang worden bezien. Indien de opdracht een duidelijk grensoverschrijdend belang heeft, zal er in de regel een voorafgaande publicatie van de opdracht dienen plaats te vinden (‘passende mate van openbaarheid’). Indien de opdracht geen duidelijk grensoverschrijdend belang heeft, dan kan in beginsel onderhandse gunning van de opdracht plaatsvinden. Wel dient een aanbestedende dienst alert te zijn op het eigen (gepubliceerde) aanbestedingsbeleid, omdat hierin mogelijk andersluidende bepalingen zijn opgenomen.
Vraag 2: Is afvalinzameling een ‘werk’ of een ‘dienst’?
Bij aanbestedende dienst kan de vraag rijzen of opdrachten inzake afvalinzameling zijn aan te merken als een ‘werk’ of een ‘dienst’. Het antwoord op deze vraag heeft onder meer gevolgen voor het drempelbedrag dat van toepassing is. Hieronder wordt uitgelegd waarom een aanbesteding afvalinzameling is aan te merken als een ‘dienst’. Drempelbedragen Van 1 januari 2008 tot en 31 december 2010 gelden voor de niet‐centrale overheid (bijvoorbeeld gemeenten) als Europese drempelbedragen: ‐ Werken: € 5.150.000,‐‐ exclusief BTW ‐ Leveringen: € 206.000,‐‐ exclusief BTW ‐ Diensten (Bijlage 2A en Bijlage 2B): € 206.000,‐‐ exclusief BTW In zijn algemeenheid zijn overheidsopdrachten: Schriftelijke overeenkomsten onder bezwarende titel die tussen een of meer ondernemers en een of meer aanbestedende diensten zijn gesloten en betrekking hebben op (de voortbrenging van) werken, diensten en/of leveringen. 3
3
Zie artikel 1 sub g Bao en artikel 1 lid 2 sub b Richtlijn 2004/18/EG.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
10 van 201
De specifieke ‐ meer uitgebreide ‐ definitie van een overheidsopdracht met betrekking tot werken, leveringen of diensten is steeds in het Bao te vinden4. Het voorwerp van de overheidsopdracht betreft (steeds) de uitvoering van werken, de levering van producten of de verlening van diensten. Een ‘werk’ wordt in het aanbestedingsrecht omschreven als: “Het product van een geheel van bouwkundige of civieltechnische werken dat er toe bestemd is als zodanig een economische of technische functie te vervullen.” Werken betreffen doorgaans ook het resultaat van de werkzaamheden zoals genoemd in Bijlage 1 van het Bao. De NACE lijst Bijlage 1 bij de richtlijn betreft de zogenaamde NACE‐lijst. De NACE is een algemene systematische bedrijfsindeling in de Europese Gemeenschap en de classificatie van bouwwerken in sectie F (Bouwnijverheid) van die NACE systematiek is weergegeven in bijlage I. Uit de bijlage kan worden opgemaakt welke werkzaamheden in de bouwnijverheid geacht worden te vallen onder overheidsopdrachten voor werken, bijvoorbeeld op het gebied van bouwrijp maken van terreinen, Burgerlijke en Utiliteits‐ (B&U) en Grond‐, Weg‐ en Waterbouw(GWW), Installatie etc. Ook zijn verwijzingen naar CPV‐ codes opgenomen. Een ‘dienst’ wordt in het aanbestedingsrecht omschreven als: “Andere overheidsopdrachten dan overheidsopdrachten voor werken of leveringen, die betrekking hebben op het verrichten van de in bijlage 2 bedoelde diensten.’’ ‘Diensten’ worden ook wel een ‘restcategorie’ genoemd. In die zin is, dat wat geen werk of een levering betreft, een dienst is. Bij ‘diensten’ wordt onderscheid gemaakt in zogenaamde Bijlage 2A diensten en Bijlage 2B diensten. Ten aanzien van de Bijlage 2A diensten is in beginsel het gehele Bao van toepassing.5 Op Bijlage 2B diensten is een zogenaamd ‘verlicht regime’ van toepassing.6 Op een gecombineerde opdracht (een mix van Bijlage 2A en Bijlage 2B diensten) geldt dat de dienst die in waarde het hoogst is, feitelijk de andere (lagere) dienst (met zich) ‘meetrekt’.
4
Zie bijv. artikel 1 sub h t/m j van het Bao. Zie artikel 20 Bao en artikel 20 Richtlijn 2004/18/EG. 6 Zie artikel 21 BAO en artikel 21 Richtlijn 2004/18/EG. 5
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
11 van 201
Categorie 16 90500000‐2 90510000‐5 90511000‐2 90511100‐3 90511200‐4 90511300‐5 90511400‐6 90512000‐9 90513100‐7 90513200‐8 90610000‐6 90611000‐3 90612000‐0
Straatreiniging en afvalverzameling: afvalwaterverzameling en ‐verwerking en aanverwante diensten Diensten op het gebied van vuilnis en afval. Afvalverzameling en –verwerking. Diensten voor ophalen van vuilnis. Ophalen van vast stadsafval. Ophalen van huisvuil. Diensten voor het verzamelen van straatafval. Diensten voor het verzamelen van oud papier. Diensten voor afvalvervoer. Verwijderen van huisvuil. Verwijderen van vast stadsafval. Straatreinigings‐ en veegdiensten. Straatreinigingsdiensten. Straatveegdiensten.
Diensten inzake afvalinzameling vallen onder categorie 16 van Bijlage II onderdeel A van het Bao welke omvat: “Straatreiniging en afvalverzameling: afvalwaterverzameling en –verwerking en aanverwante diensten”. De bijbehorende CPC‐code is 94 en de CPV‐codes zijn: 90100000‐8 tot en met 90320000‐6 en 50190000‐3, 50229000‐6, 50243000‐0. Het betreft hier zogenaamde prioritaire diensten waarop het volledige regime van het Bao van toepassing is. De CPC en CPV‐codes zijn gemeenschappelijke woordenlijsten van (economische) activiteiten, die bij het vaststellen, omschrijven etc. van overheidsopdrachten een rol kunnen spelen. Aanbestedende diensten dienen gebruik te maken van de CPV‐codes, onder meer in de EG‐ aankondiging van de opdracht. Deze analyse op basis van classificaties ondersteunt dan ook het uitgangspunt dat opdrachten voor afvalinzameling moeten worden aangemerkt als ‘diensten.
Vraag 3: Aanbesteden van afvalinzameling: ‘openbare’ of ‘niet‐openbare’ procedure? De aanbestedende dienst kiest bij aanvang van een (Europese) aanbesteding voor een procedure waarmee hij concurrentie in de markt hoopt op te roepen. Behoudens specifieke omstandigheden en uitzonderingen is het uitgangspunt voor de plaatsing van overheids‐ opdrachten, de toepassing van een openbare procedure of een niet‐openbare procedure. Bij een openbare procedure mogen alle potentiële aanbieders zich inschrijven op de aanbesteding. De aanmelding als gegadigden (voldoen aan minimumeisen inzake de kwalitatieve selectie) en de indiening van de inschrijving (voldoen aan gunningscriteria) moeten tegelijkertijd worden ingediend. Er wordt dus geen preselectie toegepast zoals bij een niet‐openbare procedure. De niet‐openbare procedure bestaat uit twee delen: de preselectie; hierbij worden op kwalitatieve en kwantitatieve selectiecriteria gegadigden beoordeeld of zij voldoen aan de eisen die de aanbestedende dienst eist. Daarna worden de kandidaat‐inschrijvers, die voldoen aan de eisen, uitgenodigd om een offerte (inschrijving) uit te brengen.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
12 van 201
Aanbestedingsprocedures Ingevolge artikel 28 van het Bao is de algemene regel dat de openbare of niet‐openbare procedure door aanbestedende diensten wordt toegepast. In (zeer) specifieke gevallen kan gebruikt worden gemaakt van:
‐ de concurrentiegerichte dialoog (artikel 29 Bao);
‐ de procedure van gunning door onderhandelingen met voorafgaande bekendmaking (artikel 30 Bao);
‐ de procedure van gunning door onderhandelingen zonder voorafgaande bekendmaking (artikel 31 Bao).
Welke procedure het meest geschikt is, is afhankelijk van diverse aspecten.7 Als het aantal potentiële aanbieders klein is, wordt meestal gekozen voor een openbare procedure. Is het aantal aanbieders groot en bestaan er grote verschillen tussen de kwaliteit van de aanbieders, dan kan via de voorselectie van de niet‐openbare procedure een aantal aanbieders uitgeno‐ digd worden om een offerte uit te brengen. Omdat dit handboek beoogt een overzichtelijk geheel te vormen van een (standaard) aanbesteding voor afvalinzameling, is gekozen voor het gebruik van de openbare procedure. Bij toepassing dient de gebruiker zich echter te realiseren dat veel documenten redelijk eenvoudig kunnen worden omgezet voor gebruik in een niet‐openbare procedure.
Vraag 4: Hoe lang mag een overeenkomst voor afvalinzameling maximaal duren? Bij veel aanbestedende diensten bestaat de vraag, hoelang een opdracht voor afvalinzameling (maximaal) mag duren. Over de duur van een overeenkomst staat niets vermeld in de Aanbestedingsrichtlijn of het Bao. In de mededeling van de Europese Commissie "De overheidsopdrachten in de Europese Unie" van 11 maart 19988 (hierna: Witboek) heeft de Europese Commissie het standpunt ingenomen dat langlopende opdrachten bepaalde concurrentierisico’s met zich meebrengen, aangezien langlopende opdrachten kunnen leiden tot verstarde (markt‐)situaties en tot uitsluiting van bepaalde ondernemingen gedurende de looptijd van langlopende opdrachten. De duur van een overeenkomst moet volgens de Commissie daarom allereerst te verantwoorden zijn met objectieve, economische of strategische argumenten.
7
Zie voor een overzicht van de voor- en nadelen van een (niet-) openbare aanbesteding bijvoorbeeld het overzicht van de Rijksvoorlichtingsdienst, (2006) te vinden op: http://www.europeseaanbestedingen.eu/europeseaanbestedingen/download/common/welke_procedure_ kiezen_bij_aanbesteden.doc 8
(COM) 98/143
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
13 van 201
Een paar jaar later stelt de Europese Commissie zich in een interpretatieve mededeling9 op het standpunt dat het proportionaliteitsbeginsel vereist dat concurrentie en financieel evenwicht op elkaar moeten worden afgestemd; de duur van de (concessie)overeenkomst moet dus zodanig worden gekozen dat de vrije mededinging niet verder wordt beperkt dan nodig is voor de afschrijving op investeringen en een redelijke vergoeding voor het geïnvesteerde kapitaal. Dit standpunt van Europese Commissie lijkt inmiddels achterhaald door recente jurisprudentie van het EG‐Hof van Justitie. HvJ EG 19 juni 2009, pressetext Nachrichtenagentur GmbH, C‐454/06) ‘’Het gemeenschapsrecht voorziet bij de huidige stand ervan evenwel niet in een verbod op voor onbepaalde tijd gesloten overeenkomsten inzake overheidsopdrachten voor dienstverlening.” HvJ EG 19 juni 2009, pressetext Nachrichtenagentur GmbH, C‐454/06) ‘’……dat de praktijk om een overeenkomst voor dienstverlening voor onbepaalde tijd af te sluiten, op zichzelf niet past binnen het stelsel en de doelstelling van de gemeenschapsregels betreffende overheidsopdrachten. Een dergelijke praktijk kan namelijk op den duur de mededinging tussen de potentiële dienstverleners belemmeren en de toepassing van de bepalingen van de communautaire richtlijnen inzake de openbaarheid van procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten verhinderen.’’ Op basis van de huidige stand van het recht zou dan ook verdedigbaar kunnen worden gesteld dat op basis van een Europese aanbesteding overeenkomsten voor dienstverlening voor onbepaalde tijd kunnen worden gesloten. Vanuit inkooptechnisch/strategisch oogpunt lijkt dit minder wenselijk, omdat de concurrentie op deze wijze voor langere tijd kan worden uitgeschakeld en nieuwe ondernemingen mogelijk minder makkelijk tot de markt zullen toetreden.
In de praktijk wordt aan gemeenten dan ook geadviseerd om een opdracht voor afval‐ inzameling in beginsel niet langer af te sluiten dan voor 4 of 5 jaar (met eventuele opties tot verlenging van 1 tot 2 jaar). Deze termijn hangt samen met de afschrijving op investeringen en een redelijke vergoeding voor het geïnvesteerde kapitaal en kan onder omstandigheden dus ook langer zijn gelet op de te plegen afschrijvingen. Van belang is in dit verband dat aanbestedende diensten hun keuze voor de looptijd welover‐ wogen kiezen en zich realiseren dat de gekozen duur mede bepalend is voor de mate van concurrentie, niet alleen met betrekking tot de opdracht die wordt aanbesteed, maar ook bij (toekomstige) nieuwe opdrachten. Bovendien ervaren veel gemeenten het vanuit inkooptechnisch/‐stragisch oogpunt in de regel als ongewenst om langdurige overeenkomsten met marktpartijen aan te gaan.
9
Interpretatieve mededeling van de Europese Commissie over concessieovereenkomsten in het Communautaire recht (2000)
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
14 van 201
Duur raamovereenkomst en dynamisch aankoopsysteem Voor twee specifieke contractvormen geeft de (Europese) aanbestedingsregelgeving daarentegen wel duidelijke termijnen aan. Zowel een raamovereenkomst als een dynamisch aankoopsysteem (een geheel elektronisch proces voor de afroep van standaard goederen) mogen niet langer dan vier jaar duren. Afwijking is alleen mogelijk in door de aanbestedende diensten naar behoren gemotiveerde gevallen (artikel 32 lid 2 en art 33 lid 7 Bao).
Vraag 5: Opties bij afvalinzameling? Bij veel gemeenten bestaat de vraag op welke manier elementen kunnen worden mee‐ genomen in een (Europese) aanbesteding, die op voorhand nog niet (geheel) duidelijk zijn. Het betreft bijvoorbeeld de hoeveelheid burgers waarbij afval dient te worden opgehaald en/of de methode waarop het afval in de komende jaren zal worden opgehaald. In voorkomend geval gaat het dus om ‘opties’ waarbij:
de omvang (scope) van de opdracht kan wijzigen na contractsluiting, of; de (technische) inhoud van de opdracht kan wijzigen na contractsluiting.
Aan ons is de vraag gesteld of, en zo ja, op welke manier deze Opties kunnen worden meegenomen in een (Europese) aanbestedingsprocedure. De term ‘opties’ wordt in het Bao letterlijk genoemd en wel bij de methoden van berekening van de geraamde waarde van de opdracht (ex artikel 9 lid 1 Bao).
Raming opdracht: artikel 9 Bao ‘’een aanbestedende dienst baseert de berekening van de geraamde waarde van de opdracht op het totale bedrag, exclusief omzetbelasting. Bij deze berekening wordt rekening gehouden met het geraamde totaalbedrag, met inbegrip van de eventuele opties en eventuele verlengingen van het contract.’’
Niet duidelijk is waar de term opties in dit kader naar verwijst. Een algemene definitie van het begrip ’optie’ wordt ‐ voorzover ons bekend ‐ niet gegeven door de Europese wetgever.10 Met name door de juiste toepassing van het (communautaire) gelijkheidsbeginsel (zie artikel 12 EG) en het daaruit voortvloeiende transparantiebeginsel volgt, dat alle te stellen eisen en wensen (‘Opties’) in een aanbestedingsprocedure (vooraf) eenduidig en begrijpelijk moeten zijn geformuleerd. Daarbij geldt dat de aanbestedende dienst in beginsel de omvang van de opdracht, alsmede de specificaties van een opdracht, niet meer op wezenlijke punten mag wijzigen gedurende of na de aanbesteding.
10
Wel bevatten de (Europes) aankondigingsformulieren een paragraaf waarbij gevraagd wordt naar de opgave van eventuele opties. Duidelijk is dat het hier slechts de opgave van de eventuele verlengingen van de opdracht betreft. Zie: http://simap.europa.eu/index_nl.html.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
15 van 201
De eerdergenoemde term ‘opties’ in artikel 9 lid 1 Bao verwijst naar onze mening naar alle mogelijke, eenzijdig door een gemeente af te roepen, opties die (voorafgaand) worden gevraagd door een gemeente in de aanbestedingsdocumenten dan wel het bestek. Daarbij gelden de navolgende uitgangspunten: een gemeente dient opties vooraf bekend te maken; een gemeente dient de wijze van toepassing van de opties vooraf bekend te maken; een gemeente dient de gevraagde opties te beoordelen in de gunningsfase. Om te voorkomen dat een gemeente in strijd handelt met het gelijkheidsbeginsel, zal zij een Optie, die de opdracht wezenlijk kan wijzigen na het bekendmaken van de winnende inschrijver ‐ zoals de scope van de opdracht ‐, moeten formuleren op een manier dat de inschrijvers op dat punt ook een onherroepelijk aanbod kunnen doen. Er mag als zodanig niet over onderhandeld worden. Er moet vooraf worden aangegeven op welk volume, welke objecten, locaties e.d. de optie ziet. Er kunnen dan prijzen worden uitgevraagd, mét en zonder de optionele afname. Inherent aan het eenzijdige karakter van een optie is, dat het aan de aanbestedende dienst is om er wel of geen gebruik van te maken. De mogelijkheid tot ‘een later aanhaken’ van andere deelnemende partijen of het op enig andere manier verruimen van de scope van de opdracht, moet derhalve degelijk worden voorbereid en moet leiden tot een voldoende bepaalbare overeenkomst. Bij het opstellen van het bestek zal hier terdege rekening mee moeten worden gehouden.
Vraag 6: Hoe werkt het gebruik van percelen? Onder het Bao kan een opdracht in meerdere percelen worden verdeeld. Percelen zien feitelijk op afzonderlijke (deel)opdrachten. Doorgaans kan onderscheid gemaakt worden in geografische percelen (bijvoorbeeld: verschillende gemeenten) èn percelen die betrekking hebben op binnen een overheidsopdracht te onderscheiden afzonderlijke diensten, zoals bijvoorbeeld een perceel voor de inzameling van papier, een afzonderlijk perceel voor textiel etc. De vraag of een partiële (met percelen) of een integrale uitbesteding c.q. inkoop (zonder percelen) in het voorkomend geval het meest aangewezen is, betreft een inkoopvraagstuk voor de gemeente. Bij een partiële uitbesteding (inkoop) zal doorgaans een (groot) beroep worden gedaan op het coördinerend en communicerend vermogen van de gemeente. Eén en ander vanwege de diverse te beheren contracten. Die eventuele extra moeite kan in het voorkomend geval (echter) gerechtvaardigd of gedragen worden door bijvoorbeeld (positieve) gemeentelijke beleidsdoelstellingen ten aanzien van de opdracht, of door het feit dat een ander type bedrijf op de markt van het perceel in de markt werkzaam is, zoals bijvoorbeeld bij inzameling van huisraad waar veelal kringloopbedrijven actief zijn. Indien een opdracht in meerdere percelen wordt verdeeld, moet de waarde van alle percelen worden meegenomen bij de waarderaming van de totale opdracht. Als de totale waarde van de percelen boven de drempelbedragen van de Europese richtlijnen uitkomt, moeten alle percelen worden aanbesteed. Een uitzondering hierop is de zogenaamde percelenregeling.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
16 van 201
De vrijstelling Percelenregeling In de praktijk wordt vooralsnog aangenomen dat de vrijstelling van de Percelenregeling niet bestreken wordt door de werking van het transparantiebeginsel. De vraag rijst wel of in de aankondiging van de wel aanbestede percelen, al dan niet moet worden vermeld dat voor bepaalde percelen gebruik zal worden gemaakt van de vrijstellingsregeling van artikel 9 Bao. Zekerheidshalve is dit wel aan te raden. De jurisprudentie terzake is echter nog niet uitgekristalliseerd. Met name zijn in dit verband van belang de rechtsontwikkelingen bij opdrachten die niet of niet volledig onder de werkingssfeer vallen van het Bao (zie ook onder vraag 1: ‘opdrachten onder de drempel’). Bij een aanbesteding van een opdracht voor dienstverlening waarbij sprake is van diverse percelen hoeven percelen met een geraamde waarde van minder dan € 80.000 (excl. BTW) niet te worden aanbesteed, mits de totale waarde van de uitgezonderde percelen niet meer bedraagt dan 20% van de waarde van de totale opdracht. De uitgezonderde percelen mogen onderhands worden aanbesteed. Dat wil zeggen dat één of meer dienstverleners onderhands worden uitgenodigd om een offerte uit te brengen. Indien gekozen wordt voor een meervoudige onderhandse aanbesteding van een perceel, dienen de criteria waarop de offertes worden beoordeeld op voorhand te worden vastgesteld en kenbaar te worden gemaakt. Tenslotte is belangrijk dat de verschillende percelen ‘tegelijkertijd’ in de markt moeten worden gezet om een beroep te doen op de vrijstelling percelenregeling. Het is dus niet mogelijk om een perceel straatveegdiensten één jaar later (of eerder) na de aanbesteding afvalinzameling vrij te stellen middels een onderhandse gunning. Ook wordt geadviseerd in de aankondiging en/of het Aanbestedingsdocument te vermelden dat gebruik wordt gemaakt van de percelenregeling.
Vraag 7: Wijzigen van een overheidsopdracht tijdens de aanbestedings‐ procedure? Uit de (beperkte) jurisprudentie over dit onderwerp blijkt dat aanbestedende diensten over het algemeen zeer terughoudend moeten zijn ten aanzien van het aanbrengen van wijzigingen in een lopende procedure. Doorgaans oordeelt de Europese rechter in dit verband dat het beginsel van gelijke behandeling de aanbestedende dienst ertoe verplicht om criteria en voorwaarden gedurende de gehele procedure op dezelfde wijze uit te leggen. Indien een aanbestedende dienst de mogelijkheid wil hebben om na gunning bepaalde inschrijvingsvoorwaarden te wijzigen, dient hij in zijn EG‐publicatie uitdrukkelijk te voorzien in de mogelijkheid daartoe en de wijze van toepassing daarvan (zie vraag 5 en het gebruik van opties). Zonder voorafgaande bekendmaking van een voorgenomen wijziging mag een aanbestedende dienst zijn procedure dus niet zomaar voortzetten. Het bovenstaande lijkt er in eerste instantie op te wijzen dat een ingezette aanbestedings‐ procedure onomkeerbaar is en dat het niet mogelijk zou zijn om tijdens de aanbestedings‐ procedure wijzigingen door te voeren. Een nuancering is echter op zijn plaats.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
17 van 201
In de praktijk wordt wel aangenomen dat het mogelijk is om een ‘reparatie’ aan te brengen in de aanbestedingsprocedure als dit door middel van een officiële rectificatie plaatsvindt gecombineerd met een adequate verlenging van de inschrijvingstermijn. Op deze manier hebben alle potentiële inschrijvers of gegadigden gelijke toegang tot de (tweede) berichtgeving en kunnen zij zich hier bovendien op voorbereiden. In het licht van de huidige regels lijkt een dergelijke manier van rectificeren bovendien niet in strijd te zijn met gelijkheidsbeginsel en het daaruit vloeiende transparantiebeginsel. Dit is bovendien te rechtvaardigen, omdat anders de enige mogelijkheid zou zijn over te gaan tot een volledige nieuwe aanbesteding. De voorzieningenrechter in ’s‐Hertogenbosch11 heeft een wijziging van de geschiktheidseisen (in casu het verlichten van een omzeteis) tijdens de aanbestedingsprocedure (in de Nota van Inlichtingen) in strijd met het gelijkheids ‐en transparantiebeginsel geacht. Een wijziging van de geschiktheidseisen moet volgens de Nederlandse rechter op een open, duidelijke, ondubbelzinnige en aanstonds kenbare wijze bekend worden gemaakt. De gemeente heeft de wijziging van de geschiktheidseisen niet op een zodanige wijze gecommuniceerd dat hieraan wordt voldaan. Het stond de gemeente niet vrij de in de aankondiging opgenomen geschiktheidseisen bij de eerste nota van inlichtingen te wijzigen. De handelwijze van de gemeente voldeed niet aan de daaraan te stellen eisen van objectiviteit, non‐discriminatie en toetsbaarheid achteraf en wekt de schijn dat de gemeente een specifieke gegadigde voor het werk wilde begunstigen boven andere gegadigden. Zeker gezien het feit dat de concurrent pas na wijziging van de geschiktheidseisen kon meedingen en vervolgens als laagste inschrijver naar voren is gekomen. Het toelaten van de wijziging van de geschiktheidseisen had aldus de schijn van manipulatie en dat verhoudt zich niet met de vereiste transparantie bij een aanbesteding. Een wijziging van de geschiktheidseisen had waarschijnlijk wel plaats kunnen vinden via een rectificatie van de aankondiging van de opdracht. Deze rectificatie moet worden geplaatst via hetzelfde medium als de aankondiging van de opdracht, in dit geval het Publicatieblad van de EG. Hierbij moeten andere potentiële inschrijvers (bijvoorbeeld degenen die wisten dat ze niet voldeden aan de in eerste instantie gestelde geschiktheidseisen) een redelijke termijn worden gegund zich alsnog in te schrijven voor de opdracht. Het verschil met een wijziging via de nota van inlichtingen is dat via het plaatsen van de rectificatie in het Publicatieblad van de EG ook anderen dan de bestaande deelnemers (alsnog) op de hoogte worden gesteld van de wijziging van de geschiktheidseisen. Aangezien inschrijving weer voor iedereen wordt opengesteld, heeft de rectificatie niet de schijn dat één specifieke gegadigde wordt bevoordeeld. Rectificatieformulier Sinds 2006 is er een (rectificatie)formulier op de website http://simap.europa.eu beschikbaar. Tot die tijd kon slechts rectificatie plaatsvinden door het verzenden van een apart e‐mailbericht naar de helpdesk van Simap. Hier was geen model voor beschikbaar. Op de website van Simap wordt nadrukkelijk verwezen naar de mogelijkheid van rectificeren in combinatie met een verlenging van de inschrijftermijn. 11
Rb Den Bosch 31 augustus 2007 Gebroeders Voets Weg‐ en waterbouw/gemeente ‘s‐Hertogenbosch LJN BB2630.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
18 van 201
Dat gebruikers van het formulier zeer voorzichtig moeten zijn met de toe‐ passing ervan, blijkt wel uit de eerste waarschuwing waarmee het formulier begint. Deze luidt als volgt: ‘’Let op: als de gecorrigeerde of toegevoegde informatie een belangrijke wijziging van de voorwaarden in de oorspronkelijke aankondiging van de opdracht tot gevolg heeft en daardoor het beginsel van gelijke behandeling en het streven naar concurrentiegerichte aanbestedingen in het gedrang komen, moeten de oorspronkelijk gestelde termijnen worden bijgesteld.’’ Het gelijkheidsbeginsel brengt aldus met zich mee dat een aanbestedende dienst bij iedere rectificatie moet beoordelen of al dan niet sprake is van een wezenlijke wijziging, dat wil zeggen een wijziging die de kring van potentiële aanbieders verandert of die gevolgen heeft voor de onderlinge vergelijkbaarheid van (reeds verkregen) aanbiedingen. Bij kleine aanvullingen of wijzigingen zal dit doorgaans niet aan de orde zijn. Bij grotere aanvullingen of rectificaties is een verlenging van de termijn echter onvermijdelijk. Het gaat daarbij om aspecten die essentieel zijn bij de beoordeling van de aanmeldingen of inschrijvingen of aspecten waardoor aanbieders (inschrijvers) kunnen besluiten van een aanbieding af te zien of juist besluiten wel in te schrijven op de opdracht dan wel een (gewijzigde) aanbieding zouden willen uitbrengen. Bij twijfel over een mogelijke schending van het gelijkheids‐ beginsel is het raadzaam om de termijn zekerheidshalve te verlengen.
Vraag 8: Wijzigen van een overheidsopdracht na het definitief gunnen? Omdat het niet ondenkbaar is dat er bij het uitvoeren van een aanbesteding afvalinzameling (of in de nabije toekomst) veranderingen optreden, wensen aanbestedende diensten vaak te vernemen wat de (on)mogelijkheden zijn om wijzigingen door te voeren ten aanzien opdracht afvalinzameling. Deze vraag speelt zowel vóór de aanbesteding (zie antwoord vraag 5), als gedurende de uitvoering van de aanbesteding (zie vraag 7), en zelfs na het (definitief) gunnen van de opdracht en het sluiten van de overeenkomst. In het kader van de beantwoording van deze vraag speelt het gelijkheidsbeginsel een belangrijke rol. Het beginsel van gelijke behandeling van gegadigden en inschrijvers kan als het basisbeginsel bij uitstek van het aanbestedingsrecht worden aangemerkt. De werking van het gelijkheidsbeginsel brengt met zich mee dat een aanbestedende dienst zich te allen tijde moeten houden aan de omschrijving in de oorspronkelijke opdracht en zij deze na gunning in beginsel niet ‘wezenlijk mag wijzigen’. Wat is een wezenlijke wijziging? De vraag wanneer sprake is van een wezenlijk gewijzigde opdracht is in belangrijke mate afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Het is moeilijk te bepalen wanneer een wijziging zo ingrijpend is dat moet worden geoordeeld dat sprake is van een nieuwe opdracht. Het Hof van Justitie heeft in het arrest Succhi di Frutta (HvJ EG, 20 april 2004, zaak C‐496/99) bepaald dat een voorwaarde met name essentieel is wanneer het een bepaling betreft die, indien zij in de aankondiging van de opdracht van het bestek had gestaan, de inschrijvers in staat zou hebben gesteld een aanzienlijk andere offerte in te dienen. Het
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
19 van 201
Europese Hof is echter niet ingegaan op de vraag wanneer sprake is van een ‘aanzienlijk’ andere offerte. Wezenlijke wijziging In het arrest Pressetext (HvJ EG 19 juni 2008, C‐454/06) overwoog het Hof dat een wijziging van een lopende overeenkomst met betrekking tot een overheidsopdracht moet worden aangemerkt als ‘wezenlijk’ indien: - voorwaarden worden ingevoerd die als zij bij het inschrijven op de oorspronkelijke opdracht bekend zouden zijn geweest, zouden hebben geleid tot de toelating van andere inschrijvers dan de oorspronkelijke, of; - als zij bij het inschrijven op de oorspronkelijke opdracht bekend zouden zijn geweest, zouden hebben geleid tot de keuze voor een andere offerte dan de oorspronkelijke, of; - sprake is van een belangrijke mate van uitbreiding van de oorspronkelijke afgesproken diensten (50% of meer), of; - het economisch evenwicht van de overeenkomst verschuift in het voordeel van de opdrachtnemer. Een vervanging van de contractspartner gedurende de looptijd van de overheidsopdracht leidt in beginsel tot het vermoeden dat sprake is van een wijziging van de wezenlijke voorwaarden van de overeenkomst. Immers, door het verstrekken van de lopende opdracht aan een andere onderneming die niet in concurrentie met andere inschrijvers heeft hoeven meedingen, wordt het aanbestedingsrecht ontweken en kan de mededinging op de betreffende markt worden vervalst. De prijs vormt tenslotte een belangrijke voorwaarde van de opdracht. In beginsel levert een wijziging van de contractueel overeengekomen prijs tijdens de duur van de overeenkomst, zónder dat de voorwaarden van de oorspronkelijke opdracht dit toestaan, dan ook een schending van de beginselen van transparantie en van gelijke behandeling van inschrijvers op. Het opnemen in de voorwaarden van een clausule die periodiek indexering van de overeengekomen prijzen mogelijk maakt, kan op dit punt uitkomst bieden. Het is niet mogelijk op voorhand aan te geven hoe een gemeente de mogelijkheid van aanpassingen tijdens de looptijd van de overeenkomst in een aanbesteding kan inbouwen. Veel zal afhangen van de omstandigheden van het geval, zoals aard en duur van de opdracht en te verwachten wijzigingen in productspecifieke (Europese) wetgeving. Bij het opstellen van de aankondiging, het Aanbestedingsdocument en de concept‐overeenkomst moet goed bedacht worden op welke punten voor de betrokken opdracht tijdens de uitvoeringsduur van de overeenkomst aanpassingen en wijzigingen noodzakelijk kunnen zijn. Daartoe moeten bepalingen worden opgenomen die de nodige ruimte bieden, echter zonder dat de scope van de opdracht daardoor weer te onbepaald zou worden (zie ook antwoord op vraag 5). In elk geval valt het aan te raden procedureregels voor wijzigingen op te nemen in de concept‐ overeenkomst.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
20 van 201
Vraag 9: Mogen ondernemingen te allen tijde een beroep doen op de bekwaamheden van derden? Bij een (Europese) aanbesteding voor afvalinzameling worden soms eisen gesteld aan een onderneming waaraan deze niet (zelfstandig) kan voldoen. In een dergelijke situatie kan een onderneming een beroep doen op bijvoorbeeld de financiële en economische draagkracht en/of technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid van derden, ongeacht de juridische aard van de met die derden bestaande banden (zie artikel 48 lid 2 en artikel 49 lid 3 Bao). Een gemeente mag een dergelijk beroep van een inschrijver op een derde in beginsel dan ook niet afwijzen. Het is de gemeente in dit verband ook niet toegestaan voor te schrijven dat (een bepaald deel van) de opdracht door een onderneming zelf wordt uitgevoerd.
Beroep op bekwaamheden derden In de praktijk komen de navolgende constructies met derden vaak voor:
1. een beroep op een onderaannemer; 2. een beroep op een combinant; 3. een beroep op een onderneming in eenzelfde concern (bijv: moeder‐ en /of zusterbedrijf).
Het is aan de inschrijver om bij het doen van de inschrijving te bewijzen dat hij voor de (uitvoering van de) opdracht daadwerkelijk kan beschikken over de middelen van de derde op wiens bekwaamheid hij een beroep doet, bijvoorbeeld aan de hand van een zogenaamde (terbeschikkingstellings)overeenkomst. Uit deze overeenkomst dient te blijken dat de inschrijver kan beschikken over de noodzakelijke middelen en vaardigheden van deze derde die voor de uitvoering van de opdracht noodzakelijk zijn. Dit bewijs dient de inschrijver ook bij de Inschrijving te voegen als hierom in de aanbestedingsdocumenten niet expliciet is gevraagd. Indien de inschrijver het bewijs terzake niet bij de inschrijving heeft gevoegd, dan is de inschrijving in beginsel ongeldig. Voor de praktijk betekent het bovenstaande dat gemeenten wordt geadviseerd om in de aanbestedingsdocumenten een modelverklaring ‘beroep op bekwaamheden derden’ op te nemen. Het risico dat een inschrijver die een beroep doet op de bekwaamheden van een derde, verzuimt bij inschrijving te bewijzen dat hij hierover daadwerkelijk kan beschikken, wordt hiermee verkleind. Het staat de aanbestedende dienst tenslotte vrij om te eisen dat de onderneming die een beroep doet op een derde, deze ook daadwerkelijk zal inzetten bij de uitvoering van de opdracht. Een dergelijke bepaling kan in de verklaring ‘beroep op bekwaamheden derden’ worden opgenomen.
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
21 van 201
Vraag 10: Hoe ziet een interne en externe analyse voor afvalinzameling eruit? Checklist I
Interne analyse
Huidige situatie Nr.
Vraag
√
1.
Omschrijf het huidige inkoop / aanbestedingsbeleid (doelstelling, missie, duurzaamheid, sociaal beleid) etc.;
2.
Wat is het huidig inkoopbeleid op het gebied van afval in het algemeen en afvalinzameling in het bijzonder (incl. wettelijk kader)?;
3.
Wat wordt er nu ingekocht aan dienstverlening op het gebied van afvalinzameling?;
4.
Wat zijn de kosten en de omvang van de huidige inzameling (gemiddeld, per jaar, afgelopen 3/4 jaar) uitgesplitst per productgroep/dienst;
Zijn er bijzonderheden, trends, verwachtingen te melden?;
5.
Interne organisatie Nr.
Vraag
√
6.
Welke afdelingen / personeelsleden zijn bij het inkoopdossier betrokken?;
7.
Wie beheert de betreffende contracten?;
8.
Welke afdelingen dragen zorg voor de administratie?;
9.
Hoe verloopt het administratieve proces?;
Administratief traject Logistiek traject Kwaliteitscontrole / klachten Management rapportage
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
22 van 201
Huidige Leveranciers Nr.
Vraag
10.
Welke bestaande overeenkomsten op het gebied van afvalinzameling zijn er (aantal, looptijd, bijzonderheden)?;
11.
Wanneer lopen de huidige contracten af?;
12.
Wat is de aard van de relatie (zijn er moeilijkheden te verwachten bij het beëindigen van het contract, zullen ze meewerken aan het overdragen van data etc.?);
13.
Wat is de inhoud van de contracten (evt. afwijkingen, onderlinge verschillen)?;
14.
Hoe zijn de prestaties geweest (kijk ook naar management rapportages, evaluaties, samenwerking personeel etc.)?;
15. 16.
√
Wat is de omvang van de dienstverlening of levering per leverancier en wat zijn de bijzonderheden?;
Is er een overgangsperiode geregeld van het oude naar het nieuwe contract?;
Verbeteringen Nr.
Vraag
17.
Wat zou er verbetert kunnen worden in de levering en/of dienstverlening (benutting voorraden)?;
√
18.
Waarmee kan een evt. kostenvoordeel behaald worden?;
19.
Waar zitten de verbeterpunten voor de interne organisatie?;
20.
Zijn er nog interne ontwikkelingen waar rekening mee gehouden dient te worden (fusies, overnames, ICT, personeelsbeleid?);
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
23 van 201
Producten / diensten Nr.
Vraag
√
21.
Omschrijf de producten /diensten (plus hulpmiddelen en toebehoren evt. beschikbare lijsten, codes, nummers) etc.;
22.
Producten / diensten in welke hoeveelheden (schatting)?;
23.
Tegen welke voorwaarden (kwaliteit, duurzaamheid, service, overname personeel,) etc.?;
24.
Eisen, wensen en rechten van de inwoners;
25.
Eisen omtrent afvalplan;
Gebruikers/regio Nr.
Vraag
√
26.
Ten behoeve van wie (aantallen?);
27.
Ten behoeve van welke regio?;
28.
Wat is de omvang per regio?;
29.
Zijn er opvallende verschillen tussen de regio’s?;
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
24 van 201
Checklist
Externe analyse Markt Nr. Vraag
√
1.
Hebben er onlangs soortgelijke aanbestedingen plaatsgevonden door andere aanbestedende diensten?;
2.
Zo ja, met welk resultaat (aantal inschrijvingen, gunning, looptijd?;
3.
Wat zijn hiervan evt. bruikbare leerpunten?;
4.
Hoe groot is de omvang van de totale landelijke en / of Europese markt en hoe is de markt verdeeld?;
5.
Wat is hierin het aandeel van de aanbestedende dienst ?;
6.
Hoe sterk is de marktpositie van de aanbestedende dienst? (geeft inzicht in aantal mogelijke inschrijvingen en het kunnen stellen van eisen aan de potentiële leveranciers);
7.
Hoe is de waardeketen opgebouwd (plus evt. betrokken derden)?;
8.
Wat is het aantal nationale leveranciers (marktverdeling, prijsverhoudingen, specialisme)?; Zijn er mogelijkheden voor buitenlandse leveranciers?;
9.
Zijn er relevante toekomstige markt, product en dienst 10. ontwikkelingen?;
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
25 van 201
Leveranciers ‐ marktinformatie Nr.
Vraag
√
11.
Rechtsvorm, dochterondernemingen etc.;
12.
Ratio’s (financiële eisen, solvabiliteit);
13.
Omzetgegevens (in totaal en/of in vergelijkbare producten)
14.
Hoogte dekking bedrijfs‐ of beroeps aansprakelijkheidsverzekering;
15.
Keurmerken, normen en standaarden;
16.
Medewerkers (diploma’s, ervaring);
17.
Ervaring met vergelijkbare opdrachten (hoeveel en minimale omzet);
18.
Kwaliteitsborging (Hoe?klachtenprocedures/klanttevredenheid etc.);
* * *
Handboek aanbesteding afvalinzameling versie 1.0 d.d. 10 september 2009
26 van 201
DEEL II AANBESTEDINGDOCUMENT MET BIJLAGEN
AANBESTEDINGSDOCUMENT
[AANBESTEDENDE DIENST] OPDRACHT
Datum Versie
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
1 van 126
Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Aanbestedende Dienst.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
2 van 126
INHOUDSOPGAVE Managementsamenvatting ...................................................................................................................... 5 Lijst van afkortingen ................................................................................................................................. 6 1 Algemeen ....................................................................................................................................... 7 1.1 Aanbestedende Dienst / Opdrachtgever............................................................................. 7 1.2 De Opdracht ........................................................................................................................ 7 1.3 De Overeenkomst ................................................................................................................ 7 1.4 Aanbestedingsdocument en –procedure ............................................................................ 7 1.5 Elektronische communicatie ............................................................................................... 8 1.6 Tijdschema ........................................................................................................................... 9 1.7 Inlichtingen ........................................................................................................................ 10 2 Inschrijving ................................................................................................................................... 11 2.1 Algemene voorschriften .................................................................................................... 11 2.2 Indienen van de Inschrijving .............................................................................................. 11 2.3 Varianten ........................................................................................................................... 12 2.4 Inschrijving als Combinatie ................................................................................................ 12 2.5 Inschrijving als Hoofdaannemer ........................................................................................ 12 3 Opening van de Inschrijvingen .................................................................................................... 12 3.1 Algemeen ........................................................................................................................... 12 3.2 Gestanddoening ................................................................................................................ 13 4 Beoordeling Inschrijvingen en gunning ....................................................................................... 13 4.1 Beoordelingsprocedure ..................................................................................................... 13 5 Uitsluitingsgronden en selectiecriteria ........................................................................................ 13 5.1 Uitsluitingsgronden ........................................................................................................... 13 5.2 Te verstrekken gegevens uitsluitingsgronden ................................................................... 14 5.2 Selectiecriteria algemeen .................................................................................................. 15 5.3 Eisen beroepsbekwaamheid ............................................................................................. 15 5.4 Eisen inzake financiële en economische draagkracht ....................................................... 16 5.5 Eisen inzake technische bekwaamheid ............................................................................. 17 5.6 Overige minimumeisen ..................................................................................................... 17 5.7 Te verstrekken gegevens selectiecriteria .......................................................................... 17 6 Voorwaarden voor gunning en gunningscriteria ......................................................................... 18 6.1 Voorwaarden voor gunning ............................................................................................... 18 6.2 Economisch meest voordelige Inschrijving ....................................................................... 18 7 Overige bepalingen ...................................................................................................................... 20 7.1 Voertaal ............................................................................................................................. 20 7.2 Gebruik merknamen of typen ........................................................................................... 20 BIJLAGE 1 – PROGRAMMA VAN EISEN EN WENSEN ........................................................................ 21 BIJLAGE 2 – OVEREENKOMST ......................................................................................................... 23 BIJLAGE 3 ‐ AANKONDIGING .......................................................................................................... 24 BIJLAGE 4 – FORMAT DEEL A INSCHRIJVING: INSCHRIJFFORMULIER ............................................... 25 BIJLAGE 5 – FORMAT DEEL B INSCHRIJVING: SELECTIEFORMULIER ................................................. 26 Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
3 van 126
B.0 ‐ CHECKLIST ............................................................................................................................. 27 B.1 ‐ INTEGRITEITSVERKLARING UITSLUITINGSGRONDEN ............................................................ 28 B.2 ‐ UITTREKSEL KAMER VAN KOOPHANDEL ............................................................................... 29 B.3 ‐ OMZET ................................................................................................................................... 30 B.4 ‐ RATIO’S .................................................................................................................................. 31 B.5 ‐ BEDRIJFSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING ...................................................................... 32 B.6 ‐ REFERENTIES EN TEVREDENHEIDSVERKLARING .................................................................... 33 B.7 ‐ KWALITEITSBELEID ................................................................................................................ 34 B.8 ‐ MILIEUBEHEER ...................................................................................................................... 35 B.9 ‐ NEDERLANDSE TAAL .............................................................................................................. 36 B.10 ‐ COMBINATIEVERKLARING ................................................................................................... 37 B.11 ‐ HOOFD‐ / ONDERAANNEMERSVERKLARING ....................................................................... 39 B.12 ‐ BEROEP OP BEKWAAMHEDEN DERDEN .............................................................................. 40 B.13 ‐ ALGEMENE VERKLARING ..................................................................................................... 41
BIJLAGE 6 – FORMAT DEEL C INSCHRIJVING: VRAGENLIJST TEN BEHOEVE VAN DE GUNNING .......... 42 BIJLAGE 7 – AANBESTEDINGSVOORWAARDEN .............................................................................. 45
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
4 van 126
Managementsamenvatting Deze paragraaf bevat een summiere samenvatting van het Aanbestedingsdocument. Voor de volledige beschrijving wordt nadrukkelijk verwezen naar het Aanbestedingsdocument en bijlagen. Aan deze samenvatting kunnen geen rechten worden ontleend.
Zie
1. Type procedure
Openbare procedure/niet‐openbare procedure
2. Aanbestedende dienst/ Opdrachtgever
Par. 1.1
Adres/tel/fax/contactpersoon
3. Omvang opdracht
Par. 1.2
4. Looptijd van de overeenkomst
Par. 1.3
Periode van … tot … met optie tot eenzijdige verlenging door de Aanbestedende Dienst van [aantal keren/aantal jaren].
5. Sluitingstermijn Inschrijvingen
Par. 1.6
Datum en tijdstip
6. Selectie‐eisen
Hfdt. 5
7. Aanvullende voorwaarden Hfdst. 6 voor gunning
Facultatieve en formele uitsluitingsgronden;
Actuele inschrijving beroeps‐of handelsregister;
Jaarlijkse gemiddelde bruto totale omzet over de afgelopen 3 boekjaren van tenminste € xxxx, excl BTW per jaar ondertekend door accountant;
Minimale jaarlijkse gemiddelde ratio over de afgelopen 3 boekjaren van solvabiliteit [x] en liquiditeit [x];
Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering met een dekking van min. € xxxx, per jaar;
Drie vergelijkbare opdrachten in de afgelopen drie jaar te hebben verricht aan te tonen aan de hand van referenties mettevredenheidsverklaringen;
Iso‐9001:2008 of gelijkwaardig;
Milieuzorgsysteem ISO 14.001/EMAS of gelijkwaardig;
Verklaring Nederlandse taal;
Verklaring mededingingsrecht.
1. Onvoorwaardelijke instemming minimumeisen Programma van Eisen en Wensen); 2. Onvoorwaardelijke instemming met de Overeenkomst.
8. Gunningscriteria
Hfdt. 6
Economisch meest voordelige inschrijving gelet op prijs en mate van voldoen aan de wensen van het Programma ven Eisen en Wensen .
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
5 van 126
Lijst van afkortingen Bao
Besluit Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten van 16 juli 2005, Stb. 408, zoals gewijzigd bij Besluit van 7 december 2005, Stb. 2005, 650 en Besluit van 5 juli 2008 Staatsblad 2008, 295 en Besluit van 10 februari 2010, Staatblad 2010, 67.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
6 van 126
1
Algemeen
1.1
Aanbestedende Dienst / Opdrachtgever
1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.2 1.2.1
1.2.2 1.3
[Toelichting Aanbestedende Dienst] Contactpersoon voor de duur van deze aanbesteding is [naam]. Nadrukkelijk wordt verzocht alle correspondentie uitsluitend per e‐mail via hem/haar te laten verlopen. [adres, fax en e‐mail, telnr en contactpersoon Aanbestedende Dienst]
De Opdracht Dit Aanbestedingsdocument ziet op de Opdracht als nader omschreven in het Programma van Eisen en Wensen welke als Bijlage 1 bij het Aanbestedingsdocument is gevoegd. [korte beschrijving van de Opdracht incl. Percelen] De Overeenkomst
1.3.1
De inwerkingtreding van de Overeenkomst is voorzien met ingang van [datum] tot en met [datum] met een optie tot eenzijdige verlenging door de Aanbestedende Dienst van [aantal keren] [aantal] jaren. 1.3.2 Op de uitvoering van de Opdracht is de als Bijlage 2 bijgevoegde Overeenkomst van toepassing. De Aanbestedende Dienst zal van deze Overeenkomst gebruik maken. De Inschrijving met bijbehorende prijzen dient daarom gebaseerd te zijn op deze Overeenkomst, tenzij de Overeenkomst bij Nota van Inlichtingen is aangepast. In dat geval dient de laatste versie van de Overeenkomst als uitgangspunt voor de Inschrijving te worden genomen. 1.3.3 Indien Inschrijver bepaalde verbetervoorstellen heeft of vragen ten aanzien van de inhoud van de Overeenkomst dan dienen deze tijdig te worden voorgesteld zodat eventuele aanpassingen van de voorwaarden van de Overeenkomst kunnen worden opgenomen in een Nota van Inlichtingen. 1.3.4 Vragen of verbetervoorstellen met betrekking tot de Overeenkomst dienen uiterlijk op de in par.1.8 vermelde datum en tijdstip aan de Aanbestedende Dienst te zijn voorgelegd. Op uiterlijk de in par. 1.8 vermelde datum zal de Aanbestedende Dienst de laatste Nota van Inlichtingen verzenden waarin (indien sprake is van aanpassingen) tevens de definitieve versie van de Overeenkomst is opgenomen die zal gelden voor degene aan wie de Opdracht wordt gegund. 1.4 Aanbestedingsdocument en –procedure 1.4.1
De aanbesteding van de Opdracht vindt plaats volgens een openbare procedure.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
7 van 126
1.4.2
1.5 1.5.1
1.5.2
1.5.3
De in Bijlage 7 opgenomen Aanbestedingsvoorwaarden beschrijven de bijzondere voorschriften die op de onderhavige aanbestedingsprocedure van toepassing zijn. Inschrijver wordt nadrukkelijk verzocht deze Aanbestedingsvoorwaarden goed door te nemen, nu daar alle rechten en plichten van de Inschrijver in het kader van deze aanbestedingsprocedure zijn opgenomen. Elektronische communicatie De Aanbestedende Dienst kiest er in deze aanbesteding voor om de communicatie met de Inschrijver zoveel mogelijk langs elektronische weg te laten plaatsvinden. Om die reden: is het Aanbestedingsdocument en de bijbehorende Bijlagen per e‐mail aan u toegestuurd; dienen verzoeken om inlichtingen als bedoeld in paragraaf 1.9 per e‐mail te worden ingediend; en zullen Nota’s van Inlichtingen per e‐mail aan alle Inschrijvers worden toegestuurd; verstuurt de Aanbestedende dienst haar documenten met een ontvangstbevestiging. Inschrijver dient er voor te zorgen dat de Aanbestedende Dienst beschikt over het juiste e‐ mailadres, telefoonnummer en faxnummer van de contactpersoon van Inschrijver. Zeven dagen voor de sluitingstermijn zal de Aanbestedende Dienst per fax aan de contactpersoon van de Inschrijver een overzicht verstrekken van alle Aanbestedingsdocumenten en Nota’s van Inlichtingen. Inschrijver dient te controleren of alle documenten zijn ontvangen. Eventueel ontbrekende documenten worden op verzoek van Inschrijver nagezonden.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
8 van 126
1.6
Tijdschema Verzenden EG‐publicatie naar het [datum] Bureau voor Officiële Publikaties van de Europese Gemeenschappen (BOPEG) Eerste termijn voor het indienen van: [datum] [ ongeveer 5‐7 dagen voor de 1. vragen en opmerkingen over de inlichtingenbijeenkomst] Overeenkomst ten behoeve van de Nota van Inlichtingen; en/of 2. melden van onvolkomenheden, tegenstrijdigheden, gebreken of bepalingen in de Aanbestedingsstukken welke in strijd met het Bao en/of algemene aanbestedingsbeginselen zijn. Uiterste datum en tijdstip aanmelden inlichtingenbijeenkomst [optioneel]
[datum en tijdstip] [ 2 dagen voor inlichtingenbijeenkomst]
Inlichtingenbijeenkomst
[datum en tijdstip] [ongeveer 21 dagen voor sluitingstermijn indienen offertes]
Uiterste termijn verzenden 1e Nota van [datum en tijdstip] [uiterlijk 6 dagen na de inlichtingenbijeenkomst] inlichtingen door de Aanbestedende Dienst aan alle Inschrijvers Tweede termijn voor het indienen van: [datum] [ ongeveer 8‐10 dagen voor de 1. vragen en opmerkingen over de sluitingstermijn] Overeenkomst ten behoeve van de Nota van Inlichtingen; en/of 2. vragen en opmerkingen over de 1e nota van inlichtingen; en/of 3. melden van onvolkomenheden, tegenstrijdigheden, gebreken of bepalingen in de Aanbestedingsstukken welke in strijd met het Bao en/of algemene aanbestedingsbeginselen zijn. Uiterste termijn verzenden laatste Nota [datum en tijdstip] [uiterlijk 6 dagen voor de van inlichtingen door de Aanbestedende sluitingstermijn] Dienst aan alle Inschrijvers Uiterste datum aanmelden opening
[datum en tijdstip]
Toezending overzicht documenten (optioneel)
[uiterlijk 7 dagen voor sluitingstermijn]
Sluitingstermijn Inschrijvingen
[datum en tijdstip] [minimaal 52 dagen na verzenden EG‐publicatie]
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
9 van 126
Openbare opening van de Inschrijvingen [datum en tijdstip] [is gelijk aan tijdstip sluitingstermijn] bij [Aanbestedende Dienst] te [vestigingsplaats] Beoordeling van de Inschrijvingen door de Aanbestedende Dienst
[periode van 2‐3 weken]
Gunningsbeslissing
[datum] –De Gunningsbeslissing dient in ieder geval per fax of e‐mail te worden verzonden
Gunning en einde Alcateltermijn (vervaltermijn)
[datum] [15 kalenderdagen na Gunningsbeslissing]. De Alcateltermijn begint te lopen op de dag na verzending van de Gunningsbeslissing per fax of e‐mail en duurt 15 volle kalenderdagen. Wordt de Gunningsbeslissing bijvoorbeeld op 1 januari verzonden, dan eindigt de Alcateltermijn op 16 januari. De overeenkomst kan dan pas vanaf 17 januari worden ondertekend. Indien de Alcateltermijn eindigt op een zaterdag, zondag of erkende feestdag, dan wordt de termijn verlengd tot en met de eerstvolgende werkdag.
Ondertekening Overeenkomst
In overleg met begunstigde nader te bepalen.
Ingangsdatum Overeenkomst
[datum]
1.7 1.7.1
1.7.2
1.7.3
1.7.4
Inlichtingen Vragen met betrekking tot het Aanbestedingsdocument en Bijlagen en eventuele aanvullende documenten kunnen schriftelijk per e‐mail worden gesteld en dienen te worden gericht aan de persoon zoals vermeld in par. 1.2. Vragen kunnen uitsluitend per e‐mail (met ontvangstbevestiging) worden ingediend tot uiterlijk de in het tijdschema (par. 1.8) vermelde tijdstippen onder vermelding van “Vragen aanbesteding opdracht [naam Aanbestedende Dienst]”. Inschrijver draagt zelf de verantwoordelijkheid om te verifiëren of zijn e‐mailberichten (tijdig) zijn ontvangen door de Aanbestedende Dienst. Bij iedere vraag dient nadrukkelijk te worden aangegeven welke paragraaf van welk document of bijlage het betreft. Vragen dienen bij voorkeur in Excel te worden opgenomen volgens het navolgende format: Nummer vraag Betreft par. blz Vraag Van de antwoorden op vragen die conform 1.9.1. zijn gesteld en van verduidelijkingen van de Aanbestedende Dienst uit eigen beweging wordt (worden) door de Aanbestedende Dienst één of meerdere Nota’s van Inlichtingen opgemaakt. Inlichtingen zijn alleen bindend voor zover deze in een Nota van Inlichtingen zijn vastgelegd. Nota’s van Inlichtingen maken integraal deel uit van het Aanbestedingsdocument.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
10 van 126
1.7.5
1.7.6
Op het in het tijdschema (par.1.8) vermelde tijdstip zal bij de Aanbestedende Dienst een inlichtingenbijeenkomst worden gehouden op het in par. 1.2. vermeldde adres. De Aanbestedende Dienst zal tijdens deze bijeenkomst een nadere toelichting geven op de aanbestedingsprocedure en het Aanbestedingsdocument. Tijdens de Inlichtingenbijeenkomst is er voorts de gelegenheid om aanvullende vragen te stellen. Naar aanleiding van de inlichtingenbijeenkomst zullen één of meerdere Nota’s van Inlichtingen door de Aanbestedende Dienst worden opgesteld die aan een ieder die bij de Aanbestedende Dienst het Aanbestedingsdocument heeft opgevraagd worden toegezonden. Deze toezending geschiedt per e‐mail.
2
Inschrijving
2.1
Algemene voorschriften
2.1.1
Inschrijvingen dienen te worden ingediend op het adres vermeld onder 1.2 en wel uiterlijk op [datum en tijdstip] 2.1.2 Inschrijvingen die na de in 2.1.1. vermelde sluitingstermijn door de Aanbestedende dienst worden ontvangen zijn ongeldig. 2.1.3 De Inschrijving moet voldoen aan de voorschriften en voorwaarden zoals opgenomen in het Aanbestedingsdocument en Bijlagen. 2.2 Indienen van de Inschrijving 2.2.1
2.2.2 2.2.3
2.2.4
2.2.5
De Inschrijving dient in gesloten verpakking te worden ingediend conform de volgende indeling: Deel A: Inschrijfformulier (format conform Bijlage 4) Deel B: Selectieformulier inclusief de daarbij behorende documenten en verklaringen (format conform Bijlage 5) Deel C: Ingevulde Vragenlijst t.b.v. gunning (format conform Bijlage 6) De delen A, B, en C dienen voor zover mogelijk in één band/ordner te worden aangeboden. De Inschrijving moet in hardcopy in enkelvoud worden ingediend (één origineel rechtsgeldig ondertekend exemplaar en een elektronische kopie (CD‐rom/USB stick). Op de verpakking dient verder duidelijk te worden aangegeven: “Inschrijving Europese aanbesteding[naam] niet openen voor [datum en tijdstip]”. De Inschrijver ( oftewel de Hoofdaannemer oftewel alle combinanten) dient bij zijn Inschrijving een (kopie van een) uittreksel uit het beroeps‐ of handelsregister van het land waar hij is gevestigd te voegen welke de actuele stand van zaken weergeeft en waarin is aangegeven wie namens de onderneming bevoegd is de Inschrijving (bestaande uit de verklaringen en informatie conform Bijlage 5 en 6) te ondertekenen. Indien de ondertekening geschiedt door een ander dan vermeld in het register dient tevens (een kopie
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
11 van 126
van) de daartoe vereiste volmacht te worden bijgevoegd. 2.3 2.3.1 2.4
Varianten Het staat een Inschrijver niet vrij om, naast een Inschrijving overeenkomstig het Bestek bij de Inschrijving varianten in te dienen.
Inschrijving als Combinatie
2.4.1
Inschrijven als Combinatie is toegestaan. In geval van een Combinatie dient ieder van de combinanten het in Bijlage 5 opgenomen Selectieformulier in te vullen en de in Bijlage 5 (“Combinatieverklaring”) opgenomen verklaring in te dienen waarbij tevens wordt aangegeven welk onderdeel van de Opdracht door de Combinant wordt uitgevoerd. De Selectieformulieren dienen gezamenlijk (met de overige gegevens) als één Inschrijving ingediend te worden. Elk Selectieformulier dient te worden ondertekend door een bevoegde vertegenwoordiger van de desbetreffende combinant. 2.4.2 Iedere combinant dient zelfstandig aan alle in hoofdstuk 5 opgenomen uitsluitingsgronden te voldoen. Voorts geldt dat aan elke minimumeis ten aanzien van de selectie minimaal 1 combinant dient te voldoen, met uitzondering van eis 5.5.4. Ten aanzien van deze eis geldt dat iedere combinant hieraan dient te voldoen. 2.4.3 Indien een combinant een beroep doet op de financiële en economische draagkracht en/of de technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid van een andere combinant dient tevens een verklaring conform Bijlage 5 “Beroep op bekwaamheden derden” bij de Inschrijving te worden gevoegd. 2.5 Inschrijving als Hoofdaannemer 2.5.1
2.5.2
In geval van hoofd/onderaanneming dient alleen de Hoofdaannemer aan de gestelde eisen te voldoen en de gevraagde gegevens over te leggen. De Onderaannemersverklaring van Bijlage 5 (”Verklaring inzake Onderaannemers”) dient bij de Inschrijving te worden gevoegd. Indien de Hoofdaannemer een beroep doet op de financiële en economische draagkracht en/of de technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid van de Onderaannemer dient tevens een verklaring conform Bijlage 5 (”Beroep op bekwaamheden derden”) bij de Inschrijving te worden gevoegd. In dat geval kan na Inschrijving de Hoofdaannemer niet meer wisselen van Onderaannemer op wiens draagkracht en/of bekwaamheid een beroep is gedaan , tenzij de Overeenkomst hier mogelijkheden toe biedt.
3
Opening van de Inschrijvingen
3.1
Algemeen
3.1.1
De Aanbestedende Dienst opent de Inschrijvingen aansluitend op het tijdstip van de sluitingstermijn van de Inschrijvingen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
12 van 126
3.1.2
3.2 3.2.1
Op het in par.1.8. vermelde tijdstip zal de openbare opening van de Inschrijvingen plaatsvinden. Maximaal 2 vertegenwoordigers per Inschrijver kunnen hierbij aanwezig zijn. Inschrijvers worden verzocht zich vooraf schriftelijk (per fax, brief of e‐mail) aan te melden bij de Aanbestedende Dienst voor de opening. Gestanddoening De Inschrijver moet zijn Inschrijving gestand doen gedurende [60 dagen] na de sluitingstermijn van de Inschrijvingen.
4
Beoordeling Inschrijvingen en gunning
4.1
Beoordelingsprocedure
4.1.1
4.1.2
De beoordelingsprocedure bestaat uit twee rondes. In de eerste ronde wordt beoordeeld of de Inschrijving voldoet aan de uitsluitingsgronden en minimumeisen ten aanzien van de selectie. Hiertoe wordt beoordeeld: of de Inschrijving volledig is; of zich jegens de Inschrijver een uitsluitingsgrond zoals bedoeld in 5.1 voordoet; indien zich een uitsluitingsgrond zoals bedoelt in 5.1 voordoet, komt de Inschrijver in beginsel niet voor gunning in aanmerking; of de Inschrijver voldoet aan de minimumeisen ten aanzien van de selectie. Indien de Inschrijving aan het bepaalde in 4.1.1 voldoet wordt de Inschrijving in de tweede beoordelingsronde gewaardeerd op basis van de in hoofdstuk 5 omschreven voorwaarden voor gunning en gunningscriteria.
5
Uitsluitingsgronden en selectiecriteria
5.1
Uitsluitingsgronden
5.1.1
De Aanbestedende Dienst sluit met inachtneming van 5.1.3 en 5.1.4 iedere Inschrijver uit jegens wie in de periode 2006‐2008 bij een onherroepelijk vonnis een veroordeling om een of meer van de hieronder opgegeven redenen is uitgesproken, waarvan de Aanbestedende Dienst kennis heeft: a. deelneming aan een criminele organisatie in de zin van artikel 2 lid 1 van Gemeenschappelijk Optreden 98/773/JBZ van de Raad; b. omkoping in de zin van artikel 3 lid 1 van Gemeenschappelijk Optreden 98/742/JBZ van de Raad; c. fraude in de zin van artikel 1 van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap; d. witwassen van geld in de zin van artikel 1 van richtlijn nr. 91/308/EEG van de Raad van 10 juni 1991 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld. e. een veroordeling op grond van artikel 140, 177, 177a, 178, 225, 226, 227,
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
13 van 126
5.1.2
5.1.3 5.1.4
5.2 5.1.1
5.1.2
227a, 227b of 323a, 328ter tweede lid, 416, 417, 417bis, 420bis, 420ter of 420quater van het Wetboek van Strafrecht van deelneming aan de Opdracht.
De Aanbestedende Dienst sluit met inachtneming van 5.1.3 en 5.1.4 iedere Inschrijver uit: a. die in staat van faillissement of van liquidatie verkeert, wiens werkzaamheden zijn gestaakt, jegens wie een surseance van betaling of een akkoord geldt of die in een andere vergelijkbare toestand verkeert ingevolge een soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving; b. wiens faillissement of liquidatie is aangevraagd of tegen wie een procedure van surseance van betaling of akkoord dan wel een andere soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving, aanhangig is gemaakt; c. jegens wie een rechterlijke uitspraak met kracht van gewijsde volgens de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving is gedaan, waarbij een delict is vastgesteld dat in strijd is met zijn beroepsgedragsregels; d. die in de uitoefening van zijn beroep een ernstige fout heeft begaan, vastgesteld op een grond die de Aanbestedende Dienst aannemelijk kan maken; e. die niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van de sociale zekerheidsbijdragen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland; f. die niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van zijn belastingen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland, of g. die zich in ernstige mate schuldig heeft gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van inlichtingen die ingevolge aanbestedingsprocedures kunnen worden verlangd, of die inlichtingen niet heeft verstrekt. De Aanbestedende Dienst kan om dwingende redenen van algemeen belang afwijken van de hiervoor weergegeven uitsluitingsgronden. In geval sprake is van een van de omstandigheden zoals in 5.1.1. en 5.1.2 bepaald, dan zal de Aanbestedende Dienst met inachtneming van het proportionaliteitsbeginsel gemotiveerd beslissen omtrent uitsluiting waarbij onder meer rekening zal worden gehouden met de omstandigheden van het geval en de door Inschrijver genomen maatregelen om herhaling te voorkomen. Te verstrekken gegevens uitsluitingsgronden De Inschrijver dient bij zijn Inschrijving de eigen verklaring te voegen conform het Selectieformulier die als Bijlage 5 (“Integriteitsverklaring uitsluitingsgrondenI”) bij dit document is gevoegd, waarmee de Inschrijver aangeeft dat zich jegens hem geen van de in artikel 5.1.1 en 5.1.2 genoemde uitsluitingsgronden voor doet. De Inschrijver dient op verzoek van de Aanbestedende Dienst de relevante bewijsstukken over te leggen (conform art. 46 BAO) binnen een termijn van 7 kalenderdagen na verzending van dit verzoek. Indien de Aanbestedende Dienst de gevraagde bewijsstukken niet binnen deze termijn heeft ontvangen behoudt de Aanbestedende dienst zich het recht voor om niet tot gunning van de Opdracht aan deze Inschrijver over te gaan. In dat geval is de Aanbestedende dienst gerechtigd de Opdracht te gunnen aan de opvolgend Inschrijver. De Aanbestedende Dienst wijst Inschrijver er nadrukkelijk op dat het aanvragen van sommige
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
14 van 126
5.1.3
5.1.4 5.2 5.2.1
5.3 5.3.1
5.3.2
bewijsstukken, bijvoorbeeld de Verklaring Omtrent het Gedrag van de rechtspersoon circa 8 weken in beslag kan nemen. Inschrijver dient deze dus tijdig aan te vragen. De Aanbestedende Dienst kan een Inschrijver verzoeken om bewijsstukken of verklaringen dat hij niet verkeert in een van de onder 5.1.1 en 5.1.2 genoemde omstandigheden. Daarbij aanvaardt de Aanbestedende Dienst voor rechtspersonen die in Nederland zijn gevestigd als voldoende bewijs: voor 5.1.2 a en b, een verklaring van de griffier van de bevoegde rechtbank in het arrondissement waar Inschrijver is gevestigd, niet ouder dan [datum] voor 5.1.1 en 5.1.2 c en d, een Verklaring Omtrent het Gedrag van de rechtspersoon, niet ouder dan [datum] te verkrijgen bij het COVOG (Centraal Orgaan Verklaring Omtrent het Gedrag). Deze dient aangevraagd te worden bij de Minister van Justitie (t.a.v. COVOG, Postbus 16115, 2500 BC Den Haag (tel: 070‐3707234), www.justitie.nl). voor 5.1.2 e, zowel voor de bijdragen ten behoeve van werknemersverzekeringen als voor de bijdragen ten behoeve van de volksverzekeringen, een verklaring van de ontvanger onder wie de Inschrijver ressorteert voor de inning van belastingen, niet ouder dan [datum] voor 5.1.2 f, een verklaring van de ontvanger onder wie de Inschrijver ressorteert voor de inning van belastingen, niet ouder dan [datum]. voor 5.1.1 en 5.1.2.g geldt de eigen verklaring die als Bijlage 5 (“Integriteitsverklaring UitsluitingsgrondenI”) bij dit document is gevoegd. Voor Inschrijvers die niet in Nederland zijn gevestigd dienen bewijsstukken te worden aangeleverd overeenkomstig de in het land van vestiging geldende wet‐ en regelgeving.
Selectiecriteria algemeen De Inschrijving wordt alleen beoordeeld aan de hand van de voorwaarden voor gunning en gunningscriteria indien de Inschrijver, naar het oordeel van de Aanbestedende Dienst, tijdig heeft aangetoond te voldoen aan de in dit hoofdstuk gestelde minimumeisen met betrekking tot (de afwezigheid van) uitsluitingsgronden, beroepsbekwaamheid, de technische bekwaamheid, financiële en economische draagkracht en overige minimumeisen.
Eisen beroepsbekwaamheid De Inschrijver dient (indien wettelijk voorgeschreven) ingeschreven te zijn in het beroeps‐ of handelsregister volgens de eisen van de wetgeving van het land waar hij is gevestigd, waarin is aangegeven wie namens de onderneming bevoegd is de Inschrijving te ondertekenen. Indien de ondertekening geschiedt door een ander dan vermeld in het register dient tevens (een kopie van) de daartoe vereiste volmacht te worden gevoegd. Dit document mag niet ouder zijn dan [datum]. Inschrijver dient te beschikken over de vereiste vergunning(en) en registraties beschikt om de onderhavige Opdracht uit te voeren.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
15 van 126
5.4 5.4.1
5.4.2
Eisen inzake financiële en economische draagkracht De Inschrijver dient een jaarlijkse gemiddelde bruto totale omzet over de afgelopen drie afgesloten boekjaren (2006‐2007‐2008) van tenminste [bedrag [max 200% van de waarde van de Opdracht] exclusief BTW per jaar. De te verstrekken financiële gegevens dienen gebaseerd te zijn op de goedgekeurde jaarverslagen en moeten worden ondertekend door een externe registeraccountant/accountant/administratieconsultant of een gelijkwaardig persoon of instantie conform bijlage 5 (“Omzet”). De Inschrijver dient een minimale jaarlijkse gemiddelde ratio te hebben over de afgelopen drie afgesloten boekjaren (2006‐2007‐2008) van:
5.4.3
5.4.4
5.4.5
5.4.6
Solvabiliteit (eigen vermogen / vreemd vermogen): van [..] Liquiditeit: (vlottende middelen/ kort vreemd vermogen): van [..]
De te verstrekken financiële gegevens dienen gebaseerd te zijn op de goedgekeurde jaarverslagen en moeten worden ondertekend door een externe registeraccountant/accountant/administratieconsultant of een gelijkwaardig persoon of instantie conform bijlage 5 (“Ratio’s”). Inschrijver dient verzekerd te zijn tegen bedrijfsaansprakelijkheid met een dekking van minimaal [€ 1.000.000,‐] per jaar, dan wel bereid te zijn bij gunning een dergelijke verzekering af te sluiten. Indien een concernpolis wordt overgelegd dient duidelijk te zijn dat Inschrijver is meeverzekerd. Indien Inschrijver niet in het bezit is van de gevraagde bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dan dient een verklaring te worden overgelegd volgens Bijlage 5 (“bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering”) waarin wordt verklaard dat, indien de Opdracht aan Inschrijver wordt gegund op het moment van contractondertekening een bewijs van een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering met minimale dekking van € 1.000.000,‐ per jaar wordt overhandigd. Inschrijver dient op eerste verzoek van de Aanbestedende Dienst binnen 7 werkdagen de laatste drie jaarverslagen (2006‐2007‐2008) met een (geconsolideerde) balans en winst‐ en verliesrekening over te leggen voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring van een registeraccountant of een gelijkwaardige verklaring. Inschrijver komt niet voor selectie in aanmerking indien de meest recente accountantsverklaring een zogenaamde continuïteitsparagraaf bevat. In afwijking van het bepaalde in 2.2 van het Aanbestedingsdocument volstaat het om de gevraagde jaarverslagen in enkelvoud toe te sturen. Indien Inschrijver zich beroept op de financiële gegevens van de moedermaatschappij of een andere entiteit dienen in ieder geval de jaarverslagen van de moedermaatschappij of die andere entiteit te worden overgelegd. Indien de Inschrijver zich beroept op de financiële en economische draagkracht van een Derde (bijvoorbeeld moedermaatschappij, Onderaannemer of combinant) moet de Inschrijver bij zijn Inschrijving een ondertekende verklaring voegen conform het model Bijlage 5 (”Beroep op bekwaamheden derden”), waarin hij aangeeft met betrekking tot welke eis(en) de Inschrijver zich op de draagkracht van de Derde beroept, alsmede voor welk deel van de Opdracht (of welke delen). Indien Inschrijver om gegronde redenen niet is staat is de door de Aanbestedende dienst gevraagde financiële gegevens over te leggen dient hij uiterlijk voor de eerste sluitingsdatum voor de mogelijkheid tot het stellen van vragen met opgave van gemotiveerde redenen (zie
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
16 van 126
paragraaf 1.8) te verzoeken zijn economische en financiële draagkracht aan te tonen met andere bescheiden die de aanbestedende geschikt acht. 5.5 5.5.1
5.5.2
5.5.3
5.5.4
5.5.5
5.6 5.6.1
5.6.2
5.7 5.7.1
Eisen inzake technische bekwaamheid Inschrijver dient drie vergelijkbare* Opdrachten in de afgelopen drie jaar (2006, 2007, 2008) te hebben verricht (aangevangen en afgerond) aan te tonen aan de hand van referenties met tevredenheidsverklaringen zoals gespecificeerd in Bijlage 5 (“Referenties/tevredenheidsverklaring”) Met vergelijkbare Opdrachten wordt bedoeld, Opdrachten waaruit ervaring blijkt met de inzameling van in ieder geval huishoudelijk restafval‐ en gft‐afval met een omvang van xxxxxx ton per jaar. Inschrijver dient te beschikken over een gecertificeerd kwaliteitssysteem conform ISO 9001:2008 of gelijkwaardig of te beschikken over een intern (schriftelijk) kwaliteitssysteem. In geval van een Combinatie dient tenminste één der combinanten een verklaring als bedoeld in de vorige zin te overleggen. Inschrijver dient te beschikken over een gecertificeerd milieuzorgsysteem conform ISO 14.001/EMAS of gelijkwaardig of een verklaring over te leggen dat hij binnen 2 jaar na ingangsdatum van de Overeenkomst hierover zal beschikken. In geval van een Combinatie dient tenminste één der combinanten een verklaring als bedoeld in de vorige zin te overleggen. Indien de Inschrijver zich beroept op de technische bekwaamheid van een Derde (bijvoorbeeld moedermaatschappij, Onderaannemer of combinant) moet de Inschrijver bij zijn Inschrijving een ondertekende verklaring voegen conform het model Bijlage 5 (“Beroep op bekwaamheden derden”) waarin hij aangeeft met betrekking tot welke eis(en) de Inschrijver zich op die bekwaamheid van de Derde beroept, alsmede tot welk deel van de Opdracht (of welke delen). Overige minimumeisen Inschrijver dient te garanderen dat gedurende de uitvoering van de Opdracht door alle werknemers die de contacten onderhouden met de Aanbestedende de Nederlandse taal in woord en geschrift wordt beheerst. Tevens verklaart Inschrijver dat bij de uitvoering van de Opdracht alle documenten in de Nederlandse taal zijn opgesteld, met uitzondering van internationale certificaten. De Inschrijving moet naar waarheid zijn verricht en niet tot stand zijn gekomen onder invloed van een Overeenkomst, besluit of gedraging in strijd met het Nederlandse of Europese mededingingsrecht.
Te verstrekken gegevens selectiecriteria Ter beoordeling of Inschrijver aan de minimumeisen ten aanzien van de selectie voldoet die de Aanbestedende Dienst heeft gesteld ten aanzien van de financiële en economische draagkracht, de technische bekwaamheid en de overige minimumeisen dient Inschrijver de
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
17 van 126
bij Bijlage 5 opgenomen verklaringen/modellen en vereiste documenten bij de Inschrijving te voegen. De verklaringen/modellen en vereiste documenten dienen ondertekend te zijn door een vertegenwoordiger die ter zake de Inschrijver rechtsgeldig vertegenwoordigt, bij gebreke waarvan de Inschrijving ongeldig is.
6
Voorwaarden voor gunning en gunningscriteria
6.1
Voorwaarden voor gunning
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.1.4
Gunning vindt plaats aan de Inschrijver die niet is uitgesloten wegens het niet voldoen aan uitsluitingsgronden en minimumeisen, instemt met de voorwaarden voor gunning en de economisch meest voordelige Inschrijving heeft ingediend. Voor de beoordeling van de Inschrijving op basis van het gunningscriterium “economisch meest voordelige Inschrijving ” komen alleen die Inschrijvingen in aanmerking waaruit instemming met de volgende voorwaarden voor gunning blijkt: Onvoorwaardelijke instemming met alle minimumeisen zoals gesteld in Bijlage 1 (Programma van Eisen en Wensen); en Onvoorwaardelijke instemming met de definitieve Overeenkomst en bijbehorende Bijlagen. Bij de Inschrijving dient met betrekking tot diverse eisen in Bijlage 1 een beschrijving te worden gevoegd. Indien uit deze beschrijving blijkt dat Inschrijver feitelijk niet aan de gestelde eis kan of zal voldoen, dan is zijn Inschrijving ongeldig, ook al heeft Inschrijver vraag 1 van Bijlage 6 (Vragenlijst ten behoeve van de gunning) bevestigend beantwoord. Hetzelfde geldt voor onvoorwaardelijke instemming met de Overeenkomst. Indien uit de Inschrijving blijkt dat wordt afgeweken van de voorwaarden uit de Overeenkomst, ook al heeft Inschrijver vraag 2 van Bijlage 6 (Vragenlijst ten behoeve van de gunning) bevestigend beantwoord, dan is zijn Inschrijving ongeldig.
6.2 6.2.1
Economisch meest voordelige Inschrijving Gunning vindt plaats aan de Inschrijver die de economisch meest voordelige Inschrijving heeft ingediend. Daarbij zullen de volgende subcriteria in aanmerking worden genomen:
Subcriterium Prijs Mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen
Weging
[Optioneel] minimum score
Mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen 6.2.2 De beoordeling van het subcriterium ‘mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen’ geschiedt op basis van de beoordeling van de beantwoording van de Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
18 van 126
6.2.3
6.2.4
Prijs 6.2.5
Vragenlijst ten behoeve van de gunning (Bijlage 6 van dit Aanbestedingsdocument). Per vraag kan een maximum aantal punten worden verkregen zoals vermeld in de Vragenlijst ten behoeve van de gunning vermenigvuldigd met de aangegeven weegfactor. Het niet of onvoldoende beantwoorden van een vraag levert 0 punten op. Het totaal aantal behaalde punten in verhouding tot het maximum aantal te behalen punten bepaalt de score op dit subcriterium ‘mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen’. Deze score wordt vermenigvuldigd met de in de tabel aangegeven weegfactor. (behaalde aantal punten/maximum aantal te behalen punten x weegfactor)
De prijs wordt uitsluitend beoordeeld indien de Inschrijver geen oneigenlijk gebruik heeft gemaakt van de gunningssystematiek. Op straffe van ongeldigheid van de Inschrijving dienen de navolgende voorwaarden met betrekking tot de aangeboden prijzen in acht te worden genomen:
6.2.6
6.2.7
In de aangeboden prijs per onderdeel moeten alle elementen van de dienstverlening zijn opgenomen die zijn vereist volgens het Programma van Eisen en Wensen. In ieder geval zijn in de prijs inbegrepen (maar niet uitputtend): de voorrijdkosten, laden en lossen, administratieve handelingen, materiaalkosten, verzekeringen, brandstofkosten, personeelskosten, normale wachttijden, reiniging van materieel en eventueel gemorst afval, informatievoorziening, kwaliteitsbeheer, overige kosten voortvloeiende uit de nakoming van de Overeenkomst. De beoordeling van het subcriterium “prijs” bestaat uit de volgende categorieën:
6.2.8
Prijzen (ook niet op onderdelen) mogen niet worden aangeboden als o (nul) prijzen en dienen te worden aangeboden in Euro’s (2 decimalen achter de komma); Er mogen geen negatieve prijzen worden aangeboden; Op elk gevraagd onderdeel moet een prijs worden aangeboden [optioneel: aangeven van een minimum en maximumprijs.] Inschrijver dient zich te realiseren dat voor die prijs dat onderdeel moet kunnen worden afgenomen; Er moeten reële prijzen worden aangeboden.
In vraag 5 van de Vragenlijst ten behoeve van de gunning (zie Bijlage 6 van het Aanbestedingsdocument) is aangegeven op welke wijze de prijs geoffreerd dient te worden. U dient zich te houden aan de voorgeschreven formats voor prijsopgave en de geformuleerde uitgangspunten. Inschrijvers die wijzigingen en/ of aanvullingen hebben aangebracht in de formats kunnen uitgesloten worden van gunning.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
19 van 126
6.2.9
Degene met de laagste prijs scoort het hoogste percentage (X%). De score van de overige Inschrijvers wordt bepaald door het procentuele prijsverschil volgens de volgende formule: Score = (laagste prijs /aangeboden prijs x X%.
6.2.10 De Inschrijver[s] die de hoogste totaalscore [per Perceel] heeft [hebben] behaald voor alle subcriteria gezamenlijk is de Inschrijver met de economisch meest voordelige Inschrijving. Aan deze Inschrijver wordt de Opdracht gegund. Bij gelijke score geeft de score behaald op het criterium [ nader te bepalen] de doorslag. In geval er dan nog sprake is van gelijke score, vindt loting plaats. Verificatie en demonstratie 6.2.11 De Inschrijver met de economisch meest voordelige inschrijving zal voorafgaande aan de Gunningsbeslissing worden uitgenodigd voor een verificatiebespreking en een demonstratie van de aangeboden producten. De producten hoeven voor de demonstratie maximaal 2 aaneengesloten werkdagen ter beschikking te worden gesteld. De Aanbestedende Dienst zal dan toetsen of aan alle eisen en wensen [nader specificeren aan welke eisen/wensen het te demonstreren product in ieder geval moet voldoen] wordt voldaan zoals opgenomen in het Aanbestedingsdocument en door de Inschrijver aangeboden in zijn Inschrijving. 6.2.12 De Aanbestedende Dienst behoudt zich het recht voor de beoordeling van de Inschrijving bij te stellen naar aanleiding van de verificatie en demonstratie en haar Gunningsbeslissing te herzien. De kosten van de verificatie en demonstratie zijn voor rekening van de Inschrijver.
7
Overige bepalingen
7.1
Voertaal
7.1.1
De voertaal in de aanbestedingsprocedure is Nederlands. De bij de Inschrijving te verstrekken documenten moeten in de Nederlandse taal zijn gesteld, met uitzondering van internationale certificaten welke in de Duitse , Franse of Engelse taal mogen worden verstrekt. Gebruik merknamen of typen
7.2 7.2.1
Daar waar in het Aanbestedingsdocument en/of de Bijlagen merken, octrooien of typen, of een bepaalde oorsprong of productie worden genoemd, dient gelezen te worden “of daaraan gelijkwaardig.”
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
20 van 126
BIJLAGE 1 – PROGRAMMA VAN EISEN EN WENSEN
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
21 van 126
1. Omschrijving van de Opdracht 2. Beschrijving huidige wijze van inzameling 3. Kwaliteit dienstverlening Alle werkzaamheden in het Programma van Eisen en Wensen worden geacht te zijn inbegrepen in de totale kosten van de dienstverlening.
Algemene eisen en wensen Perceel nummers: nr 1.
Criterium
Eis
wens
weegfactor
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
22 van 126
BIJLAGE 2 – OVEREENKOMST
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
23 van 126
BIJLAGE 3 ‐ AANKONDIGING [Hier wordt de EG‐publicatie bijgevoegd zoals in TED gepubliceerd.]
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
24 van 126
BIJLAGE 4 – FORMAT DEEL A INSCHRIJVING: INSCHRIJFFORMULIER A. Algemeen Naam van de onderneming:
.............................................................................................
Vestigingsadres:
..............................................................................................
Postcode en plaats:
..............................................................................................
Land:
..............................................................................................
Telefoonnummer:
..............................................................................................
Telefaxnummer:
..............................................................................................
Rechtsvorm van de onderneming:
..............................................................................................
Contactpersoon van de onderneming: .............................................................................................. E‐mailadres van de contactpersoon:
..............................................................................................
B. Percelen Inschrijver schrijft in op de volgende percelen: □ 1 □ 2 □ 3 □ 4 etc. C. Wijze van inschrijven 1. Inschrijver schrijft in: zelfstandig / hoofdaannemer / Combinatie. a. In geval van onderaannemerschap: de naam en het adres van de Onderaannemer(s) ; b. In geval van Combinatie: de namen en adressen van de combinant(en) en naam van de penvoerder binnen de Combinatie: 2. Indien Inschrijver onderdeel uitmaakt van een concern: naam van de moedermaatschappij en organogram bijvoegen als bijlage.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
25 van 126
BIJLAGE 5 – FORMAT DEEL B INSCHRIJVING: SELECTIEFORMULIER Toelichting op het selectieformulier Onderdeel B van uw Inschrijving dient uit bijgevoegde bijlagen te bestaan waarvan u een overzicht vindt in de bijgevoegde checklist. In de eerste kolom staat summier het criterium genoemd. Voor wat betreft de uitleg van het criterium en de formulering van de eis is echter de bepaling in het Aanbestedingsdocument doorslaggevend. In de tweede kolom staat het nummer en de naam van de Bijlage vermeld zoals moet worden opgenomen in uw Inschrijving. In deze Bijlage vindt u conceptverklaringen/modellen die u hiervoor dient te gebruiken met hetzelfde nummer. De verklaringen dienen door een volgens het uittreksel van het beroeps‐ of handelsregister bevoegd persoon te worden ondertekend. (zie 2.2.5) De laatste kolom bevat een checklist waarop u dient aan te kruisen of de gevraagde documenten aanwezig zijn. Deze documenten mogen kopieën zijn. Deze checklist dient u als Bijlage (B.0) bij uw Inschrijving op te nemen. Indien een Inschrijving geschiedt door een Combinatie, dient door iedere lid van de Combinatie onderstaande documenten te worden gevoegd bij de gezamenlijke Inschrijving van de Combinatie, tenzij in het Aanbestedingsdocument anders is bepaald. Indien een Inschrijving geschiedt door een Hoofdaannemer/onderaannemer dient alleen Hoofdaannemer onderstaande documenten bij zijn Inschrijving te voegen, tenzij in het Aanbestedingsdocument anders is bepaald.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
26 van 126
B.0 ‐ CHECKLIST Inhoud Bijlage
Nummer Bijlage Aanmelding
Afvinken
Checklist
B.0 Checklist
□
Uitsluitingsgronden art. 45 Richtlijn 2004/18 en art. 45 lid 1 en lid 3 Bao
B.1 Integriteitsverklaring Uitsluitingsgronden I
□
Uittreksel uit het beroeps‐ of handelsregister van de B.2 Uittreksel Kamer van Koophandel voegen welke de actuele stand van zaken weergeeft
□
Gemiddelde bruto totale omzet over de afgelopen drie B.3 Omzet afgesloten boekjaren van min. € [ ] miljoen
□
Ratio’s
B.4 Ratio’s
□
Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering
B.5 Bedrijfsaansprakelijk‐ heidsverzekering
□
Referenties (vergelijkbare opdrachten) en tevredenheidsverklaring
B.6 referenties
□
Kwaliteitsbeleid
B.7 Kwaliteitsbeleid
□
Milieuzorg
B.8 Milieuzorg
□
Nederlandse taal
B.9 Taal
□
[indien van toepassing] Combinatieverklaring
B.10 Combinatieverklaring
□
[indien van toepassing] Onderaannemersverklaring
B.11 Onderaannemers
□
[indien van toepassing] Beroep op draagkracht of bekwaamheden Derden
B.12 Beroep op derden technische of beroepsbekwaamheid en/of financiële en economische draagkracht
□
Geldige Inschrijving
B.13 Algemene Verklaring
□
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
27 van 126
B.1 ‐ INTEGRITEITSVERKLARING UITSLUITINGSGRONDEN Inschrijver verklaart dat hij in de periode 2006‐2008 niet veroordeeld is geweest bij een onherroepelijk vonnis om een of meer van de volgende redenen: a. deelneming aan een criminele organisatie in de zin van artikel 2 lid 1 van Gemeenschappelijk Optreden 98/773/JBZ van de Raad; b. omkoping in de zin van artikel 3 lid 1 van Gemeenschappelijk Optreden 98/742/JBZ van de Raad; c. fraude in de zin van artikel 1 van de Overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Gemeenschap; d. witwassen van geld in de zin van artikel 1 van richtlijn nr. 91/308/EEG van de Raad van 10 juni 1991 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld. e. Artikel 140, 177, 177a, 178, 225, 226, 227, 227a, 227b, of 323a, 328ter tweede lid, 416, 417, 417bis, 420bis, 420ter of 420quater Wetboek van Strafrecht. Tevens verklaart Inschrijver dat hij: a. Niet in staat van faillissement of van liquidatie verkeert, wiens werkzaamheden zijn gestaakt, jegens wie een surseance van betaling of een akkoord geldt of die in een andere vergelijkbare toestand verkeert ingevolge een soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving; b. Niet zijn faillissement of liquidatie is aangevraagd of een procedure van surseance van betaling of akkoord dan wel sprake is van een andere soortgelijke procedure die voorkomt in de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving, tegen hem aanhangig is gemaakt; c. Niet in de vier jaar voorafgaand aan deze aanbesteding bij een rechterlijke uitspraak met kracht van gewijsde volgens de op hem van toepassing zijnde wet‐ of regelgeving is gedaan een delict is vastgesteld dat in strijd is met zijn beroepsgedragsregels; d. Niet in de vier jaar voorafgaand aan deze aanbesteding bij de uitoefening van zijn beroep ernstige fouten heeft begaan; e. Aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van de sociale zekerheidsbijdragen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland; f. Aan zijn verplichtingen heeft voldaan ten aanzien van de betaling van zijn belastingen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij is gevestigd of van Nederland, of zich niet in ernstige mate schuldig heeft gemaakt aan valse verklaringen bij het verstrekken van inlichtingen die ingevolge aanbestedingsprocedures kunnen worden verlangd, of die inlichtingen niet heeft verstrekt.
Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te ……………………………….(plaats), Door …………………………………………………gevolmachtigde) van……………………………………………………… (bedrijf). Handtekening ………………………………………………………………………………………..
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
28 van 126
B.2 ‐ UITTREKSEL KAMER VAN KOOPHANDEL
Inschrijver dient (indien wettelijk voorgeschreven) ingeschreven te zijn in het beroeps‐ of handelsregister volgens de eisen van de wetgeving van het land waar hij is gevestigd en waarin is aangegeven wie namens de onderneming bevoegd is de Inschrijving te ondertekenen. Indien de ondertekening geschiedt door een ander dan vermeld in het register dient tevens (een kopie van) de daartoe vereiste volmacht te worden gevoegd. Het uittreksel dient de actuele stand van zaken weer te geven.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
29 van 126
B.3 ‐ OMZET
Inschrijver dient onderstaande tabel met betrekking tot de omzetgegevens in te vullen.
De hieronder opgenomen gegevens hebben betrekking op …………………………………………………………………………………………………………………. [ invullen volledige naam van de onderneming ] OMZETTABEL 2006 2007 2008 Betreft Bruto totaal omzet
Gemiddeld
Minimumeis € [ ] miljoen
Goedgekeurd en gewaarmerkt door externe registeraccountant / accountant – administratieconsulent of een gelijkwaardige persoon of instantie:
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
30 van 126
B.4 ‐ RATIO’S
Inschrijver dient onderstaande tabel met betrekking tot de ratio’s in te vullen.
De hieronder opgenomen gegevens hebben betrekking op ……………………………………………………………………………………………… ………………. [ invullen volledige naam van de onderneming ] RATIOANALYSETABEL Betreft 2006 2007 2008 Solvabiliteit (eigen vermogen / vreemd vermogen): van [..]
Gemiddeld
Liquiditeit: (vlottende middelen/ kort vreemd vermogen): van [..]
Goedgekeurd en gewaarmerkt door externe registeraccountant / accountant – administratieconsulent of een gelijkwaardige persoon of instantie:
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
31 van 126
B.5 ‐ BEDRIJFSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING
Inschrijver dient een kopie van een polis met de vereiste minimale dekking in te dienen. Indien Inschrijver hier niet over beschikt dient Inschrijver onderstaande verklaring bij zijn Inschrijving te voegen.
Indien de Opdracht aan Inschrijver wordt gegund zal Inschrijver op het moment van contractondertekening een bewijs van een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering met een minimale dekking van € 1.000.000 per jaar overhandigen. Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te ……………………………….(plaats), Door ……………………………………………………….gevolmachtigde) van……………………………………………………… (bedrijf). Handtekening ………………………………………………………………………………………..
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
32 van 126
B.6 ‐ REFERENTIES EN TEVREDENHEIDSVERKLARING
Inschrijver dient onderstaand model te gebruiken voor het aanleveren van de referenties zoals bepaald in par. 5.6.1 van het Aanbestedingsdocument.
In de tevredenheidsverklaring dienen de volgende gegevens te zijn opgenomen: vermelding op welk onderdeel de vermelde referentie betrekking heeft korte beschrijving van het project;
beschrijving technische omvang van het project;
datum en plaats van uitvoering;
NAW gegevens van de opdrachtgever; en
vermelding van opdrachtgever dat:
de werkzaamheden binnen de overeengekomen planning worden uitgevoerd; de werkzaamheden worden verricht conform de overeengekomen kwaliteitscriteria; dat op constructieve wijze overleg plaatsvindt tussen Opdrachtgever en opdrachtnemer.
Ref. Naam project nr
1 2 3
Opdrachtgever + naam en adres contactpersoon
Beschrijving project(referentie) in max. [x]A4
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
Periode van uitvoering (aanvangsdatum en afronding)
Tevredenheids‐ verklaring Bijgevoegd Ja/nee Ja/nee Ja/nee
33 van 126
B.7 ‐ KWALITEITSBELEID
Inschrijver dient een kopie van zijn kwaliteitscertificaat (ISO 9001‐2000 of gelijkwaardig) bij te voegen of een kopie van zijn intern kwaliteitshandboek
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
34 van 126
B.8 ‐ MILIEUBEHEER
Inschrijver dient een kopie van zijn milieucertificaat (ISO 14001 of gelijkwaardig) bij te voegen of te verklaren dat Inschrijver hier binnen 2 jaar na ingangsdatum van de Overeenkomst over zal beschikken.
…………………………………[naam], rechtsgeldige vertegenwoordiger van ………………………..……………..[naam bedrijf] verklaart in deze dat Inschrijver: Indien de Opdracht aan hem wordt gegund hij uiterlijk op [datum] zal beschikken over een milieuzorg certificaat conform ISO 14.001 of gelijkwaardig. Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te ………………………………………..……………….(plaats), Door …………………………………………………………………………………………………………(gevolmachtigde) van ………………………………………………………………………………….… (bedrijf). Handtekening ………………………………………………
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
35 van 126
B.9 ‐ NEDERLANDSE TAAL
Inschrijver verklaart het navolgende: - Gedurende de uitvoering van de Opdracht beheersen alle werknemers die de contacten onderhouden met de Aanbestedende Dienst de Nederlandse taal in woord en geschrift. - Bij de uitvoering van de Opdracht zullen alle documenten in de Nederlandse taal zijn opgesteld, met uitzondering van internationale certificaten welke in de Duitse of Engelse taal mogen worden verstrekt.
Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te ……………………………….(plaats), Door ………………………………………………………..gevolmachtigde) van……………………………………………………… (bedrijf). Handtekening ………………………………………………………………………………………..
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
36 van 126
B.10 ‐ COMBINATIEVERKLARING
Iedere combinant dient zelfstandig aan de uitsluitingsgronden te voldoen. Voorts geldt dat aan elke minimumeis ten aanzien van de selectie minimaal 1 combinant dient te voldoen, met uitzondering van eis 5.5.4 met betrekking tot het ontbreken van een continuïteitsparagraaf in het laatste jaarverslag.
Hierbij verklaren ondergetekenden dat bij gunning aan de Combinatie, de Combinatie een rechtsvorm zal aannemen, waarbij ieder van de deelnemers hoofdelijk aansprakelijk is voor alle uit de Opdracht voortvloeiende verplichtingen. Aan ……………………………..…..[naam bedrijf] zal de leiding van de Combinatie worden toevertrouwd en zal als enige aanspreekpunt voor de Opdrachtgever optreden. Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te …………………………………………..….(plaats), Deelnemers Combinatie: Naam: Functie: Bedrijf: Handtekening: Datum: Deze combinant zal de volgende werkzaamheden voor haar rekening nemen:………………………………………………………………………. Naam: Functie: Bedrijf: Handtekening: Datum: Deze combinant zal de volgende werkzaamheden voor haar rekening nemen:……………………………………………………………………… Naam: Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
37 van 126
Functie: Bedrijf: Handtekening: Datum: Deze combinant zal de volgende werkzaamheden voor haar rekening nemen:………………………………………………………………………
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
38 van 126
B.11 ‐ HOOFD‐ / ONDERAANNEMERSVERKLARING
De ondergetekenden: ………………………………….., gevestigd te ……………… aan de ………………………….….., te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar directeur, …………………………., hierna te noemen: “Hoofdaannemer” en de …………………………, gevestigd te ………………………… aan de ……………………..……., te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar directeur, ………………………., hierna te noemen: “Onderaannemer” overwegende dat: Hoofdaannemer meedingt naar de gunning van onderhavige aanbesteding; Hoofdaannemer in het kader van voornoemde Opdracht Onderaannemer wenst in te schakelen; Partijen op de hoogte zijn van de eis dat Onderaannemer instemt met het bepaalde in deze verklaring; Partijen aldus het volgende wensen vast te leggen. Verklaren te zijn overeengekomen als volgt: 1. Deze Overeenkomst wordt gesloten onder opschortende voorwaarde van een Overeenkomst tussen Aanbestedende Dienst (verder te noemen ‘Opdrachtgever’) en Hoofdaannemer aangaande onderhavige aanbesteding. 2. Onderaannemer erkent het recht van Opdrachtgever om te laten toetsen of Onderaannemer daadwerkelijk voldoet aan de selectiecriteria indien en zoals opgegeven bij de beantwoording van het Selectieformulier. 3. Onderaannemer verplicht zich tenminste dezelfde geheimhouding te betrachten welke Hoofdaannemer aan Opdrachtgever verschuldigd is. 4. Het gestelde in deze Overeenkomst laat de eindverantwoordelijkheid van Hoofdaannemer als bedoeld in de Overeenkomst tussen Hoofdaannemer en Opdrachtgever onverlet. 5. Partijen doen over en weer afstand van het recht ontbinding van de onderhavige Overeenkomst te vorderen, zowel door middel van een buitengerechtelijke verklaring als door rechterlijke tussenkomst. 6. Indien een bepaling van deze Overeenkomst of van overeenkomsten die daarvan het gevolg zijn nietig, niet‐rechtsgeldig of niet uitvoerbaar blijken te zijn, laat dit de overige bepalingen onverlet. 7. Op deze Overeenkomst is Nederlands recht van toepassing.
Aldus overeengekomen, in tweevoud opgemaakt en ondertekend: Hoofdaannemer Onderaannemer Naam: Naam: Datum:
Datum:
Plaats:
Plaats:
Handtekening Handtekening
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
39 van 126
B.12 ‐ BEROEP OP BEKWAAMHEDEN DERDEN
De ondergetekenden: …………………………………….., gevestigd te …………………………… aan de ……………………….., te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar directeur, …………………………., hierna te noemen: “ Inschrijver” en de …………………………, gevestigd te ……………………….…… aan de ………………………..……., te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar directeur, ………………………., hierna te noemen: “Derde” overwegende dat: Inschrijver meedingt naar de gunning van onderhavige aanbesteding; Inschrijver in het kader van voornoemde Opdracht een beroep wil doen op de technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid en/of de financiële en economische draagkracht van Derde, omdat zij zelfstandig niet aan de gestelde eisen kan voldoen; Partijen aldus het volgende wensen vast te leggen. Verklaren te zijn overeengekomen als volgt: Inschrijver beroept zich voor wat betreft de volgende minimumeisen van hoofdstuk 5 op de bekwaamheden en/of draagkracht van Derde: □ [hier art.nr. Aanbestedingsdocument vermelden] □ □ □ □ □ □ □ Derde kan worden aangemerkt als: moedermaatschappij/Onderaannemer/combinant/anders, namelijk……. (Ingeval van beroep op technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid Derde) □ Derde verklaart aan bovengenoemde minimumeisen zelfstandig te kunnen voldoen en verklaart voor het volgende onderdeel …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… te worden ingezet bij uitvoering van de Opdracht en deze uitvoering ook daadwerkelijk zelf (zonder inschakeling van derden/onderaannemers) uit te voeren. (Ingeval van beroep op financiële en economische draagkracht Derde) □ Derde verklaart dat de hieronder vermelde onderneming zich namens de Inschrijver bij gunning van de Opdracht volledig en onvoorwaardelijk financieel garant stelt voor de nakoming van de verplichtingen die uit de af te sluiten Overeenkomst voortvloeien.
Aldus overeengekomen, in tweevoud opgemaakt en ondertekend: Inschrijver Derde Naam: Naam: Datum: Datum: Plaats: Plaats: Handtekening Handtekening Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
40 van 126
B.13 ‐ ALGEMENE VERKLARING
Ondergetekende verklaart alle vragen naar waarheid beantwoord te hebben en bij het indienen van de bewijzen en verklaringen, geen valse gegevens te hebben verstrekt. Ondergetekende is ermee bekend en stemt daarmee in dat de Aanbestedende Dienst dan wel een door aan te wijzen Derde de afgelegde verklaringen en de overlegde bewijzen en referenties eventueel verifieert. Ondergetekende zal, indien tot verificatie van gegevens wordt overgegaan, daaraan zijn onvoorwaardelijke medewerking verlenen. Ondergetekende verklaart in te stemmen met de inhoud van het Aanbestedingsdocument en in het bijzonder met de wijze van beoordeling van de selectie‐eisen en criteria. Ondergetekende verklaart dat hij zich heeft verdiept in de onderliggende behoeftes (waaronder begrepen het Programma van Eisen en Wensen en de Overeenkomst) van de Aanbestedende Dienst en de gehanteerde selectie‐ en gunningssystematiek en dat hij terzake de nodige vragen heeft gesteld en inlichtingen heeft ingewonnen. Ondergetekende garandeert dat de Opdracht kan worden uitgevoerd conform zijn Inschrijving en dat geen oneigenlijk gebruik is gemaakt van de door de Aanbestedende Dienst gehanteerde selectie‐ en/of gunningssystematiek. Ondergetekende verklaart dat de onderhavige Inschrijving niet tot stand is gekomen onder invloed van een Overeenkomst, besluit of gedraging in strijd met het Nederlandse of Europese mededingingsrecht.
Aldus naar waarheid opgemaakt op: …………………………….. 2010, te ……………………………….(plaats), Door ……………………………………………….…gevolmachtigde) van…………………………………………………………… (bedrijf). Handtekening ………………………………………………………………………………………..
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
41 van 126
BIJLAGE 6 – FORMAT DEEL C INSCHRIJVING: VRAGENLIJST TEN BEHOEVE VAN DE GUNNING Vragen met betrekking tot de voorwaarden voor gunning 1. Minimumeisen Programma van Eisen Stemt u onvoorwaardelijk in met alle minimumeisen als genoemd in Bijlage 1 (Programma van Eisen en Wensen). Opgemerkt wordt dat wanneer u niet instemt uw Inschrijving niet in aanmerking komt voor gunning.
Ja/nee 2. Instemming Overeenkomst Stemt u onvoorwaardelijk in met de voorwaarden van de definitieve Overeenkomst (inclusief bijlagen)? Opgemerkt wordt dat wanneer u niet instemt uw Inschrijving niet in aanmerking komt voor gunning.
Ja/nee
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
42 van 126
Vragen met betrekking tot de economisch voordeligste Inschrijving 4. Prijs U dient in onderstaande tabel uw prijzen op te geven conform het bepaalde in hoofdstuk 6.2 van het Aanbestedingsdocument.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
43 van 126
5. Mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen Onderstaande vragen hebben betrekking op de wensen die opgenomen zijn in Bijlage 1 (Programma van Eisen en Wensen). Per vraag kunnen 1, 3 of 5 punten worden behaald. De behaalde punten worden vermenigvuldigd met de aangegeven weegfactor (1 of 2 of 3).
nr
Wens
Toelichting vereist ja/nee
Weegfactor
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
Wijze van beoordelen
44 van 126
BIJLAGE 7 – AANBESTEDINGSVOORWAARDEN
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
45 van 126
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Definities ...................................................................................................................................... 47 Toepasselijkheid .......................................................................................................................... 49 Aanbestedingsprocedure ............................................................................................................. 49 Aanbestedingsstukken ................................................................................................................. 49 Inlichtingen .................................................................................................................................. 50 Rangorde documenten ................................................................................................................ 50 Voorbehouden ............................................................................................................................. 51 Tijdsplanning ................................................................................................................................ 51 Aanmeldingen en Inschrijvingen ................................................................................................. 51 Aanvulling van de Aanmelding of Inschrijving ............................................................................. 52 Ongeldige Aanmeldingen of Inschrijvingen ................................................................................. 53 Schijnbaar onuitvoerbare Inschrijving ......................................................................................... 53 Inschrijving als Combinatie .......................................................................................................... 53 Inschrijving als Hoofdaannemer .................................................................................................. 54 Opening van de Aanmeldingen en Inschrijvingen ....................................................................... 54 Gestanddoeningstermijn ............................................................................................................. 54 Kostenvergoeding ........................................................................................................................ 55 Vertrouwelijkheid van verstrekte gegevens ................................................................................ 55 Gunningsplicht ............................................................................................................................. 55 Gunningsbeslissing ...................................................................................................................... 55 Informatieverstrekking ................................................................................................................ 56 Rechtsbescherming ..................................................................................................................... 56 Totstandkoming Overeenkomst .................................................................................................. 56
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
46 van 126
1. Definities a.
Aanbestedende Dienst:
b.
Aanbestedingsdocument:
c.
Aanbestedingsstukken
d.
Aanmelding
e.
Bao
f.
Bestek:
g.
h.
Combinatie: Derde:
i.
Deelnemer
j.
Gegadigde
k.
Gunningsbeslissing:
De instelling(en) die in de Aanbestedingsstukken is (zijn) vermeld als Opdrachtgever. Het document met bijlagen: - in een openbare procedure waarin de selectie‐ en gunningscriteria zijn opgenomen; of, - in een niet‐openbare procedure (in de tweede fase) waarin de gunningscriteria zijn opgenomen; Alle documenten van de Aanbestedende Dienst waaronder de EG‐publicatie, het Selectiedocument met bijlagen, Aanbestedingsdocument met bijlagen, Nota’s van Inlichtingen, etc. Een verzoek tot deelneming aan de aanbestedingsprocedure inclusief de bijbehorende bescheiden van een Gegadigde; Besluit Aanbestedingsregels voor Overheidsopdrachten van 16 juli 2005,Stb. 408, zoals gewijzigd bij Besluit van 7 december 2005, Stb. 2005, 650 en Besluit van 5 juli 2008, Staatsblad 2008, 295 en Besluit van 10 februari 2010, Staatblad 2010, 67. Programma van Eisen (en Wensen) zoals bij het Aanbestedingsdocument als bijlage is opgenomen; Inschrijvers (combinanten) die een gezamenlijke Inschrijving doen; De ondernemer op wie Inschrijver een beroep doet ten behoeve van de financiële en economische draagkracht en/of technische bekwaamheid; (De combinatie van) natuurlijk(e) perso(o)n(en) en/of rechtsperso(o)n(en) of de Hoofdaannemer die de Aanmelding en/of Inschrijving indient; De natuurlijke of rechtspersoon die een Aanmelding doet:‐ de ondernemer die zich zelfstandig aanmeldt; ‐ de Combinatie van ondernemers of de Hoofdaannemer. De hoedanigheid van Gegadigde geldt gedurende de gehele aanbestedingsprocedure; De keuze van de Aanbestedende Dienst voor de Inschrijver aan wie hij voornemens is een Opdracht te gunnen. Deze mededeling houdt geen aanvaarding in van een aanbod van een Inschrijver. Aan deze
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
47 van 126
l.
Hoofdaannemer:
m.
Inschrijver:
n.
Inschrijving:
o.
Nota van inlichtingen:
p.
Onderaannemer:
q.
Opdracht:
r.
Overeenkomst:
s.
Opdrachtnemer:
t.
Opdrachtgever:
u.
Percelen:
v.
Selectiedocument
w.
Selectiebeslissing
beslissing kunnen geen rechten worden ontleend; De natuurlijke of rechtspersoon die voor de uitvoering van de Opdracht één of meerdere Onderaannemers wenst in te schakelen en die, indien hem de Opdracht wordt gegund, de enige contractuele wederpartij van Opdrachtgever zal zijn; De natuurlijke of rechtspersoon die een Inschrijving doet:‐ de ondernemer die zelfstandig inschrijft; ‐ de Combinatie van ondernemers of de Hoofdaannemer. De hoedanigheid van Inschrijver geldt gedurende de gehele aanbestedingsprocedure; Een aanbieding, inclusief de bijbehorende bescheiden van een Inschrijver; Een schriftelijke weergave van ten aanzien van het Aanbestedingsdocument en Bijlagen verstrekte inlichtingen; Een ondernemer aan wie de Hoofdaannemer een deel van de Opdracht in onderaanneming zal geven; De Opdracht zoals beschreven in het Selectiedocument en/of Aanbestedingsdocument; De bij het Aanbestedingsdocument bijgevoegde Overeenkomst zoals (eventueel) gewijzigd bij Nota van Inlichtingen; De Inschrijver aan wie de Opdracht is verleend; De Aanbestedende Dienst; Onderdelen van de Opdracht waar een Inschrijver afzonderlijk op kan inschrijven. Het document met bijlagen in de eerste fase van de niet‐openbare procedure waarin de selectiecriteria zijn opgenomen. De keuze van de Aanbestedende Dienst voor die Gegadigden die worden uitgenodigd in de tweede fase van de niet‐openbare procedure om een inschrijving te doen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
48 van 126
2. Toepasselijkheid 2.1.
2.2.
Deze Aanbestedingsvoorwaarden zijn van toepassing op de aanbesteding van de Opdracht door de Aanbestedende dienst indien de Aanbestedingsvoorwaarden in de Aanbestedingsstukken zijn opgenomen. De Deelnemer wordt geacht door (zijn voornemen tot) Aanmelding, dan wel (zijn voornemen tot) Inschrijving op de aanbestedingsprocedure onvoorwaardelijk in te stemmen met de toepasselijkheid van deze Aanbestedingsvoorwaarden en de inhoud van de Aanbestedingsstukken.
3. Aanbestedingsprocedure 3.1.
In de Aanbestedingsstukken is vermeld of de aanbesteding plaatsvindt volgens: a. de openbare procedure: deze procedure bestaat uit één fase. Ondernemers worden uitgenodigd om in te schrijven (een offerte uit te brengen) op basis van het Aanbestedingsdocument. Aan de hand van de selectie‐ en gunningscriteria opgenomen in het Aanbestedingsdocument bepaalt de Aanbestedende dienst aan welke Inschrijver(s) de Opdracht wordt gegund; of, b. de niet‐openbare procedure: deze procedure bestaat uit twee fasen. In de selectiefase melden Gegadigden zich aan. Gegadigden worden op basis van de in het Selectiedocument opgenomen selectiecriteria door de Aanbestedende Dienst geselecteerd en uitgenodigd in te schrijven. In de gunningsfase worden de Inschrijvingen getoetst aan de hand van de in het Aanbestedingsdocument opgenomen gunningscriteria en bepaalt de Aanbestedende Dienst aan welke Inschrijver(s) de Opdracht wordt gegund.
4. Aanbestedingsstukken 4.1.
4.2.
4.3.
Alle Aanbestedingsstukken zijn met grote zorg samengesteld. Mocht Deelnemer met betrekking tot de Aanbestedingsstukken echter onvolkomenheden, tegenstrijdigheden, gebreken of bepalingen in strijd met het Bao en/of algemene aanbestedingsbeginselen constateren dan dient de Deelnemer hiervan zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk voor afloop van de uiterste termijn voor het stellen van vragen schriftelijk melding te maken bij de Aanbestedende Dienst, zodat indien nodig een en ander door de Aanbestedende Dienst tijdig kan worden gecorrigeerd/aangepast. Mochten voorafgaande aan de indiening van de Aanmelding of Inschrijving geen (tijdige) opmerkingen en/of vragen ten aanzien van (maar niet uitsluitend) de selectie‐ en gunningssystematiek, het Bestek, of de Overeenkomst van een Deelnemer zijn ontvangen, dan wordt de Deelnemer door het indienen van zijn Aanmelding of Inschrijving geacht te hebben ingestemd met de Aanbestedingsstukken. Indien Deelnemer niet tijdig op de voorgeschreven wijze de Aanbestedende Dienst heeft geattendeerd op onvolkomenheden, tegenstrijdigheden, gebreken of bepalingen in strijd met het Bao en/of Europese aanbestedingsbeginselen, is Deelnemer niet ontvankelijk in enige (latere) vordering gericht tegen de vermeende onjuistheid, onrechtmatigheid of onregelmatigheid van de Aanbestedingsstukken en/of (het resultaat van) de aanbesteding.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
49 van 126
4.4.
Indien de Aanbestedingsstukken digitaal worden verzonden liggen deze stukken tevens ter inzage bij de Aanbestedende Dienst. Op verzoek van Deelnemer worden de Aanbestedingsstukken tevens per gewone post verzonden.
5. Inlichtingen 5.1.
Vragen met betrekking tot de Aanbestedingsstukken kunnen schriftelijk per e‐mail worden gesteld en dienen te worden gericht aan de contactpersoon van de Aanbestedende Dienst zoals vermeld in de Aanbestedingsstukken. 5.2. Inschrijver draagt zelf de verantwoordelijkheid om te verifiëren of zijn e‐mailberichten (tijdig) zijn ontvangen door de Aanbestedende Dienst. 5.3. Van de geanonimiseerde antwoorden op vragen en van verduidelijkingen van de Aanbestedende Dienst uit eigen beweging wordt (worden) door de Aanbestedende Dienst één of meerdere Nota’s van Inlichtingen opgemaakt. 5.4. Inlichtingen zijn alleen bindend voor zover deze in een Nota van Inlichtingen zijn vastgelegd. Nota’s van Inlichtingen maken integraal deel uit van het Selectie‐ of Aanbestedingsdocument. 5.5. De Aanbestedende Dienst kan een inlichtingenbijeenkomst organiseren. De Aanbestedende Dienst heeft het recht om de inlichtingenbijeenkomst te annuleren. Indien zij hiertoe besluit zal zij alle Deelnemers daarvan tijdig op de hoogte stellen. Ook zonder inlichtingenbijeenkomst beantwoordt de Aanbestedende Dienst alle gestelde vragen binnen de vermelde termijn. 5.6. Een ieder die aanwezig wil zijn bij de inlichtingenbijeenkomst, is verplicht een presentielijst in te vullen en te ondertekenen. 5.7. De Aanbestedende dienst kan tot uiterlijk 6 dagen voor het verstrijken van de sluitingstermijn de Aanbestedingsstukken wijzigen. 6. Rangorde documenten 6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
Indien en voor zover deze Aanbestedingsvoorwaarden of de Aanbestedingsstukken afwijken van de toepasselijke bepalingen in het Bao gaan de bepalingen in het Bao voor. Indien en voor zover de Aanbestedingsstukken afwijken van deze Aanbestedingsvoorwaarden, gaan de Aanbestedingsstukken voor. Indien en voor zover de Nota’s van Inlichtingen afwijken van de Aanbestedingsstukken gaan de Aanbestedingsstukken voor. Indien Nota’s van Inlichtingen onderlinge tegenstrijdigheden bevatten, prevaleert een later opgestelde Nota van Inlichtingen boven de eerder opgestelde Nota van Inlichtingen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
50 van 126
6.5.
Niettegenstaande bovenstaande rangorde dienen deelnemers aan de aanbestedingsprocedure de Aanbestedende Dienst zo spoedig mogelijk op de hoogte te stellen van tegenstrijdigheden.
7. Voorbehouden 7.1.
De Aanbestedende dienst behoudt zich zonder meer en zonder tot enigerlei schadevergoeding te zijn gehouden, in ieder geval het recht voor: a. de procedure tussentijds om haar moverende redenen op te schorten of af te breken; b. de tijdsplanning te wijzigen (met uitzondering van verkorting van wettelijk vastgestelde minimumtermijnen); c. de Gunningsbeslissing in te trekken en/of te herzien; d. de Opdracht niet te gunnen; e. om in geval van een Percelenindeling of optionele leveringen, onderdelen van de Opdracht niet te gunnen of de Gunningsbeslissing in te trekken en/of te herzien. 8. Tijdsplanning 8.1.
8.2.
8.3.
De Aanbestedende Dienst is gerechtigd tussentijds de tijdsplanning aan te passen, met uitzondering van verkorting van wettelijk vastgestelde minimumtermijnen. Indien wijziging van de tijdsplanning hiertoe aanleiding geeft, kan de datum van de Gunningsbeslissing en de ingangsdatum van de Overeenkomst worden aangepast. Indien schriftelijk bezwaar wordt gemaakt tegen de Gunningsbeslissing en/of een kort geding aanhangig wordt gemaakt heeft de Aanbestedende Dienst het recht de Overeenkomst later in werking te doen treden dan in de Aanbestedingstukken is vermeld. Inschrijver dient hier bij het opstellen van zijn Inschrijving nadrukkelijk rekening mee te houden. Een termijn die eindigt op een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag wordt verlengd naar de eerstvolgende dag de niet is een zaterdag, zondag of algemeen erkende feestdag.
9. Aanmeldingen en Inschrijvingen 9.1.
9.2. 9.3. 9.4.
Aanmeldingen of Inschrijvingen dienen te worden ingediend op het adres van de Aanbestedende Dienst zoals in de Aanbestedingsstukken is vermeld. De Aanmelding en/of Inschrijving mag op het vermelde adres worden afgeleverd tegen bewijs van ontvangst. Een Deelnemer draagt het risico van de goede en tijdige bezorging van zijn Aanmelding of Inschrijving. De Aanmelding of Inschrijving moet voldoen aan de voorschriften en voorwaarden zoals opgenomen in de Aanbestedingsstukken.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
51 van 126
9.5.
9.6. 9.7.
De Aanmelding of Inschrijving moet rechtsgeldig worden ondertekend door een bevoegde vertegenwoordiger die ter zake de Deelnemer rechtsgeldig vertegenwoordigt. De Inschrijving dient schriftelijk te geschieden. Per e‐mail of fax ingediende Inschrijvingen worden niet geaccepteerd en zijn ongeldig. Een Deelnemer kan voor zover hij zijn Aanmelding of Inschrijving eerder heeft ingediend, tot het tijdtip van de sluitingstermijn door middel van een duidelijke, ondertekende verklaring zijn Aanmelding of Inschrijving intrekken. Deze verklaring dient ondertekend te zijn door een bevoegde vertegenwoordiger die ter zake de Deelnemer rechtsgeldig vertegenwoordigt.
10. Aanvulling van de Aanmelding of Inschrijving 10.1.
10.2.
10.3.
10.4.
10.5.
10.6.
Een Deelnemer kan zijn Aanmelding of Inschrijving na de sluitingstermijn niet wijzigen, aanvullen en/of verduidelijken, tenzij de Aanbestedende Dienst daartoe een verzoek heeft gedaan. Aan een zodanig verzoek kan door de Deelnemer geen aanspraak op selectie of op de Opdracht worden ontleend. De Aanbestedende Dienst kan verlangen dat de Deelnemer zijn Aanmelding of Inschrijving nader toelicht, aanvult en/of voorziet van ondersteunende bescheiden. Nadrukkelijk wordt opgemerkt dat geen sprake is van een herkansing. Een verduidelijking of een aanvulling veronderstelt dat de Aanmelding of Inschrijving inhoudelijk ongewijzigd blijft en dat de Deelnemer zijn Aanmelding of Inschrijving uitsluitend op de gevraagde onderdelen nader concretiseert zodat de Aanbestedende Dienst een duidelijker beeld krijgt van hetgeen is aangeboden. De Aanbestedende Dienst is gerechtigd doch niet gehouden om alle op basis van de Aanbestedingsstukken in te dienen gegevens en verklaringen op hun juistheid te controleren. Indien de Aanbestedende Dienst gebruik maakt van zijn discretionaire bevoegdheid om aanvullingen en/of verduidelijkingen te vragen dan zal hij in het kader van het beginsel van gelijke behandeling alle Inschrijvers op gelijke voet in de gelegenheid stellen om hun Inschrijving aan te vullen en/of te verduidelijken, met uitzondering van diegenen ten aanzien van wie vaststaat dat hun Inschrijving nimmer (meer) voor gunning in aanmerking zal kunnen komen. In geval van een verzoek tot aanvulling en/of verduidelijking dient de Deelnemer uiterlijk binnen een nader door de Aanbestedende Dienst te bepalen termijn van minimaal 3 werkdagen de ontbrekende bescheiden of gevraagde aanvullingen aan te leveren op straffe van ongeldigheid van de Inschrijving. De Aanbestedende Dienst gaat bij de beoordeling van de Aanmeldingen of Inschrijvingen uit van de (volledigheid en juistheid van de) gegevens zoals die door de Deelnemers zijn verstrekt. Het is de verantwoordelijkheid van de Deelnemers om het Selectieformulier en de Vragenlijst ten behoeve van de gunning zo volledig en duidelijk mogelijk te beantwoorden.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
52 van 126
10.7. Onderhandelingen met de Inschrijvers zullen niet plaatsvinden. 11. Ongeldige Aanmeldingen of Inschrijvingen 11.1.
11.2.
11.3.
11.4.
Een Aanmelding of Inschrijving is ongeldig indien: a. niet wordt voldaan aan de eisen, voorschriften en voorwaarden in de Aanbestedingsstukken; b. zij niet rechtsgeldig is ondertekend door een daartoe bevoegd persoon; c. zij onvolledig is; d. er één of meer (algemene) voorwaarden of voorbehouden aan zijn verbonden; e. zij niet schriftelijk, of niet op de juiste wijze, of niet tijdig op het adres van de Aanbestedende Dienst is ingediend. Deelnemer dient bij de Aanmelding en Inschrijving een verklaring over te leggen dat alle vragen naar waarheid zijn beantwoord en geen valse gegevens zijn verstrekt. De Aanmelding of Inschrijving is ongeldig indien zij niet naar waarheid is ingevuld. Deelnemer dient te verklaren dat zijn Aanmelding of Inschrijving niet tot stand is gekomen onder invloed van een overeenkomst, besluit of gedraging in strijd met het Nederlandse of Europese mededingingsrecht. Deze verklaring dient ondertekend te zijn door een bevoegde vertegenwoordiger die ter zake de Deelnemer rechtsgeldig vertegenwoordigt. De Aanmelding of Inschrijving is ongeldig indien zij niet naar waarheid is ingevuld of niet rechtsgeldig is ondertekend. De Aanbestedende Dienst behoudt zich expliciet het recht voor om zich tot het moment van ondertekening van de Overeenkomst jegens een Deelnemer ten gunste waarvan een Gunningsbeslissing is genomen alsnog op het standpunt te stellen dat diens Aanmelding of Inschrijving (bij nadere verificatie) ongeldig is gebleken, zonder dat dit tot enige schadeplichtigheid jegens Inschrijver leidt.
12. Schijnbaar onuitvoerbare Inschrijving 12.1.
Met overeenkomstige toepassing van artikel 56 Bao (abnormale lage Inschrijving) kan de Aanbestedende Dienst bij een Opdracht die onuitvoerbaar of onrealistisch voorkomt ‐voordat hij deze Inschrijving kan afwijzen ‐ schriftelijk verzoeken om de door hem nodig geachte verduidelijkingen binnen de door de Aanbestedende Dienst gestelde termijn aan te leveren. De Aanbestedende Dienst is hiertoe echter geenszins gehouden.
13. Inschrijving als Combinatie 13.1.
13.2.
Inschrijven als Combinatie is toegestaan. De Combinatie dient gezamenlijk aan de gestelde eisen te voldoen en de gevraagde gegevens over te leggen, tenzij in de Aanbestedingsstukken expliciet anders is vermeld. Een combinant kan een beroep doen op de financiële en economische draagkracht en/of de technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid van een andere combinant. In dat geval dienen de in de Aanbestedingsstukken vermelde verklaringen
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
53 van 126
13.3.
13.4.
bij Aanmelding of Inschrijving te worden gevoegd. Inschrijvers die in Combinatie inschrijven zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de nakoming van alle uit de Opdracht voortvloeiende verplichtingen. Bij gunning aan de Combinatie dient de Combinatie een rechtsvorm aan te nemen, waarbij ieder van de deelnemers hoofdelijk aansprakelijk is voor alle uit de Opdracht voortvloeiende verplichtingen. De Combinatie geldt als één Deelnemer. Na Aanmelding (in een niet‐openbare procedure) of Inschrijving (in een openbare procedure) kan de Combinatie niet meer van combinatieleden wisselen, tenzij de Overeenkomst hier mogelijkheden toe biedt.
14. Inschrijving als Hoofdaannemer 14.1.
14.2.
14.3.
In geval van hoofd/onderaanneming dient alleen de Hoofdaannemer aan de gestelde eisen te voldoen en de gevraagde gegevens over te leggen. Indien de Hoofdaannemer een beroep doet op de financiële en economische draagkracht en/of de technische bekwaamheid en/of beroepsbekwaamheid van de Onderaannemer dienen de in de Aanbestedingsstukken vermelde verklaringen bij Aanmelding of Inschrijving te worden gevoegd. In dat geval kan na Aanmelding (in een niet‐openbare procedure) of Inschrijving (in een openbare proecdure) de Hoofdaannemer niet meer wisselen van Onderaannemer op wiens draagkracht en/of bekwaamheid een beroep is gedaan, tenzij de Overeenkomst hier mogelijkheden toe biedt. In geval van hoofd/onderaanneming is de Hoofdaannemer de enige contractuele wederpartij van de Aanbestedende Dienst.
15. Opening van de Aanmeldingen en Inschrijvingen 15.1.
15.2.
15.3.
15.4.
In een niet‐openbare procedure worden Aanmeldingen en Inschrijvingen niet in aanwezigheid van de Deelnemers geopend. In een openbare procedure worden de Inschrijvingen in bijzijn van de Inschrijvers openbaar geopend aansluitend op het tijdstip van de sluitingstermijn van de Inschrijvingen. Bij de opening worden alleen de namen van de Inschrijvers medegedeeld. Prijzen in geval van het gunningscriterium economisch meest voordelige inschrijving en andere informatie over de Inschrijvingen worden niet kenbaar gemaakt. Van de opening van de Inschrijvingen wordt een proces‐verbaal opgemaakt. De Inschrijvers ontvangen van dit proces‐verbaal een afschrift.
16. Gestanddoeningstermijn 16.1.
In de Aanbestedingsstukken is de gestanddoeningstermijn opgenomen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
54 van 126
16.2.
De Aanbestedende Dienst kan verzoeken de termijn van gestanddoening te verlengen. Aan een zodanig verzoek kunnen geen aanspraken op gunning worden ontleend. Indien verlenging door de Inschrijver wordt geweigerd, dan wordt zijn Inschrijving ter zijde gelegd. 17. Kostenvergoeding 17.1.
De door een Deelnemer gemaakte kosten in verband met de deelname aan de aanbestedingsprocedure worden niet vergoed. Hieronder zijn tevens begrepen de kosten voor Deelnemer in verband met verificatie door de Aanbestedende Dienst en de kosten voor Inschrijver in verband met de uitvoering van eventuele referentiebezoeken.
18. Vertrouwelijkheid van verstrekte gegevens 18.1.
18.2.
18.3.
De Aanbesteden Dienst zal alle haar in kader van de aanbesteding door Deelnemer verstrekte gegevens vertrouwelijk behandelen en zal aan een afgewezen Deelnemer geen inzage verstrekken (in delen van) de Aanmelding of Inschrijving van andere Deelnemers, behoudens wanneer een wettelijke verplichting tot openbaarmaking hiertoe bestaat en behoudens wanneer een Deelnemer instemt met openbaarmaking van door hem verstrekte gegevens. De Aanbestedingsstukken bevatten vertrouwelijke informatie en dienen als zodanig te worden behandeld door de ontvanger. De Aanbestedingsstukken mogen uitsluitend gebruikt worden door de ontvanger in het kader van deze aanbestedingsprocedure. Enigerlei overige toepassing is nadrukkelijk niet toegestaan. Het is zonder schriftelijke toestemming van de Aanbestedende Dienst niet toegestaan om door de Aanbestedende Dienst te verstrekken inlichtingen vast te leggen op geluidsdragers. Het handelen in strijd met deze bepaling wordt geacht in strijd te zijn met de beroepsmoraliteit en leidt tot uitsluiting van de aanbestedingsprocedure.
19. Gunningsplicht 19.1.
De Aanbestedende Dienst is niet verplicht de Opdracht te gunnen. Totdat de Alcateltermijn is verstreken is de Aanbestedende Dienst gerechtigd de aanbestedingsprocedure op ieder door haar gewenst moment te beëindigen en/of de Gunningsbeslissing te herzien dan wel in te trekken zonder dat dit tot enige aansprakelijkheid jegens Inschrijvers leidt.
20. Gunningsbeslissing 20.1. 20.2.
De gunning van de Opdracht komt tot stand door de Gunningsbeslissing. De Gunningsbeslissing houdt geen aanvaarding in van een aanbod van Inschrijver. Aan de Gunningsbeslissing kunnen geen rechten worden ontleend.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
55 van 126
21. Informatieverstrekking 21.1.
21.2.
De Aanbestedende Dienst stelt de Deelnemers zo spoedig mogelijk schriftelijk (per e‐ mail of per fax en eventueel tevens per brief) in kennis van de besluiten die zijn genomen inzake de selectie van Gegadigden en de gunning van de Opdracht, met inbegrip van de redenen waarom hij eventueel heeft besloten een Opdracht niet op te dragen dan wel de procedure opnieuw te beginnen. De Aanbestedende Dienst stelt iedere afgewezen Deelnemer overeenkomstig art. 41 Bao zo spoedig mogelijk schriftelijk in kennis van de redenen van de afwijzing c.q. uitsluiting.
22. Rechtsbescherming 22.1.
22.2.
22.3.
22.4.
De Aanbestedende Dienst zal in beginsel gedurende 15 dagen na verzending van de Selectiebeslissing per fax en/of e‐mail geen uitvoering geven aan die beslissing en niet overgaan tot het uitnodigen van de Gegadigden tot het doen van een Inschrijving teneinde afgewezen Gegadigden gedurende die termijn gelegenheid te bieden een kort geding aanhangig te maken tegen de Selectiebeslissing door het laten betekenen van de dagvaarding op het adres van de Aanbestedende Dienst. De termijn van 15 dagen is een vervaltermijn. De Aanbestedende Dienst zal in beginsel gedurende 15 dagen na verzending van de Gunningsbeslissing per fax en/of e‐mail geen uitvoering geven aan die beslissing en niet tot ondertekening van de Overeenkomst overgaan teneinde Inschrijvers gedurende die termijn gelegenheid te bieden een kort geding aanhangig te maken tegen de Gunningsbeslissing door het laten betekenen van de dagvaarding op het adres van de Aanbestedende Dienst. De termijn van 15 dagen is een vervaltermijn. Een Inschrijver die een bodemgeschil aanhangig wenst te maken dient dit niet later dan 30 dagen na de datum van de Gunningsbeslissing aanhangig te maken op straffe van niet ontvankelijkheid, tenzij het geschil voortvloeit uit een omstandigheid die eerst na verloop van deze termijn is gebleken. In dit laatste geval gaat de termijn van 30 dagen in op de dag dat de desbetreffende omstandigheid is gebleken. Op de aanbestedingsprocedure is Nederlands recht van toepassing. Geschillen die ontstaan naar aanleiding van onderhavige aanbesteding dienen te worden voorgelegd aan de bevoegde (Voorzieningen)rechter in het arrondissement waar de Aanbestedende dienst is gevestigd.
23. Totstandkoming Overeenkomst 23.1.
23.2.
Indien een Inschrijver vóór het verstrijken van de Alcateltermijn een kort geding aanhangig heeft gemaakt, zal de Aanbestedende Dienst in beginsel de uitkomst van deze procedure afwachten alvorens verdere uitvoering te geven aan de Gunningsbeslissing en tot ondertekening van de Overeenkomst over te gaan, tenzij een zwaarwegend belang onverwijlde gunning gebiedt. De Overeenkomst komt tot stand na ondertekening, maar niet eerder dan na het verstrijken van de Alcateltermijn van 15 kalenderdagen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
56 van 126
DEEL III TOELICHTING AANBESTEDINGDOCUMENT OPDRACHT
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
57 van 126
INHOUDSOPGAVE: 1. 2.
3.
4.
5. 6.
7.
8.
9. 10.
Inleiding ....................................................................................................................................... 60 Toelichting ‐ De aanbesteding in het algemeen ......................................................................... 61 2.1 Aanbestedende dienst/Opdrachtgever ............................................................................. 61 2.2 De Opdracht ...................................................................................................................... 62 2.3 De Overeenkomst .............................................................................................................. 62 2.4 Aanbestedingsdocument en –procedure .......................................................................... 63 2.5 Elektronische communicatie ............................................................................................. 64 2.6 Tijdschema ......................................................................................................................... 65 2.7 Inlichtingen ........................................................................................................................ 66 Toelichting ‐ Inschrijving ............................................................................................................. 68 3.1 Algemene voorschriften .................................................................................................... 68 3.2 Indienen van de Inschrijving .............................................................................................. 68 3.3 Varianten ........................................................................................................................... 69 3.4 Inschrijving als Combinatie ................................................................................................ 69 3.5 Inschrijving als Hoofdaannemer ........................................................................................ 70 Toelichting ‐ Opening van de Inschrijvingen ............................................................................... 71 4.1 Algemeen ........................................................................................................................... 71 4.2 Gestanddoening ................................................................................................................ 71 Toelichting ‐ Beoordeling Inschrijvingen en gunning ................................................................. 72 5.1 Beoordelingsprocedure ..................................................................................................... 72 Toelichting ‐ Uitsluitingsgronden en selectiecriteria .................................................................. 73 6.1 Uitsluitingsgronden ........................................................................................................... 73 6.2 Te verstrekken gegevens uitsluitingsgronden ................................................................... 73 6.3 Selectiecriteria algemeen .................................................................................................. 73 6.4 Eisen beroepsbekwaamheid ............................................................................................. 74 6.5 Eisen inzake financiële en economische draagkracht ....................................................... 74 6.6 Eisen inzake technische bekwaamheid ............................................................................. 76 6.7 Overige minimumeisen ..................................................................................................... 77 6.8 Te verstrekken gegevens selectiecriteria .......................................................................... 77 Toelichting ‐ Aanvullende voorwaarden en gunningscriteria ..................................................... 78 7.1 Voorwaarden voor gunning ............................................................................................... 78 7.2 Economisch meest voordelige Inschrijving ....................................................................... 78 Toelichting ‐ Overige bepalingen ................................................................................................ 80 8.1 Voertaal ............................................................................................................................. 80 8.2 Gebruik merknamen of typen ........................................................................................... 80 Toelichting ‐ Programma van Eisen en Wensen .......................................................................... 81 Toelichting ‐ Overeenkomst ........................................................................................................ 82 10.1 Algemene juridische inleiding ........................................................................................... 82 10.2 Managementaspecten ...................................................................................................... 90
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
58 van 126
11.
Toelichting ‐ EG‐Publicatie en formats Inschrijving ..................................................................... 93 11.1 Bijlage 3 EG‐publicatie ....................................................................................................... 93 11.2 Bijlage 4 Format deel A inschrijving .................................................................................. 93 11.3 Bijlage 5 Format deel B inschrijving .................................................................................. 93 11.4 Bijlage 6 Format deel C inschrijving .................................................................................. 93 11.5 Bijlage 7 Aanbestedingsvoorwaarden ............................................................................... 94
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
59 van 126
1.
Inleiding Deel III geeft een toelichting op het Aanbestedingsdocument dat als Deel II in dit Handboek is opgenomen. Aan de hand van het Aanbestedingsdocument met deze toelichting en de bijbehorende formats in Deel IV is de Aanbestedende Dienst (veelal de gemeente of een intergemeentelijk samenwerkingsorgaan) in staat om zelfstandig een openbare aanbestedingsprocedure voor OPDRACHT te organiseren waarbij de juridische uitgangspunten, waaronder een concept Overeenkomst en een concept Programma van Eisen en Wensen als leidraad dienen. Het Aanbestedingsdocument bestaat uit een hoofddocument en een aantal Bijlagen. In het hoofddocument is (algemene) informatie opgenomen over de Opdracht, de Aanbestedende Dienst en de duur van de Overeenkomst (hfdst.1), de wijze van inschrijven (hfdst.2), het openen van de Inschrijvingen (hfdst. 3) en de selectie‐ en gunningscriteria en aanvullende voorwaarden waar ondernemers aan moeten voldoen om voor gunning in aanmerking te komen (hfdst. 4, 5 en 6). Tevens is een hoofdstuk opgenomen over rechtsbescherming (hfdst. 7). In de Bijlagen is het volledige Programma van Eisen en Wensen opgenomen (bijlage 1), de concept‐Overeenkomst (bijlage 2), de tekst van de EG‐publicatie (bijlage 3) en formats voor de Inschrijving (bijlagen 4, 5 en 6). Dit document geeft een toelichting per paragraaf op de keuzes die u dient te maken. Op alle plaatsen waar de tekst gerenvoyeerd is dienen (in ieder geval) gegevens te worden ingevuld/aangepast door de Aanbestedende Dienst. In deze Toelichting zijn de definities die gehanteerd worden in het Aanbestedingsdocument ook met een hoofdletter geschreven.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
60 van 126
2.
Toelichting ‐ De aanbesteding in het algemeen HOOFDSTUK 1 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
2.1
Managementsamenvatting Het document begint met een managementsamenvatting zodat geïnteresseerde leveranciers in een oogopslag een overzicht hebben van alle relevante informatie over de aanbesteding. Risico van een dergelijke samenvatting is dat gegevens niet juist worden vermeld. De Aanbestedende dienst dient derhalve op het moment dat het Aanbestedingsdocument is afgerond zorgvuldig te controleren of de gegevens juist zijn vermeld. Deze managementsamenvatting is op verzoek van de leveranciers in het document opgenomen. Aanbestedende dienst/Opdrachtgever Hier dient de naam van de Opdrachtgever te worden vermeld. Dit is de organisatie die de Overeenkomst sluit. Dit kan een enkele gemeente zijn, meerdere gemeenten of bijvoorbeeld een samenwerkingsverband van gemeenten al dan niet in de vorm van een gemeen‐ schappelijke regeling. Hier dient ook een toelichting te worden opgenomen over de Aanbestedende Dienst. Informatie die hier kan worden opgenomen is een korte beschrijving van de gemeente(n), met aantal inwoners, geografische ligging etc. In geval van bijvoorbeeld een intergemeentelijk samenwerkingsorgaan kan hier tevens nadere informatie worden opgenomen over de aard van de samenwerking, of sprake is van bijvoorbeeld een gemeenschappelijke regeling etc. Tevens dient de contactpersoon van de Aanbestedende Dienst te worden vermeld met alle bijbehorende gegevens (ook het telefoonnummer). Indien sprake is van meerdere gemeenten dan wordt veelal een zogenaamde penvoerder aangewezen die als enige contactpersoon optreedt. Ook kan een adviesbureau als contactpersoon fungeren. In dit document is uitgegaan van communicatie die zoveel mogelijk elektronisch zal geschieden. Derhalve is hier opgenomen dat communicatie per e‐mail dient te verlopen (met uitzondering van het indienen van de Inschrijving, zie ook par. 1.7). De Aanbestedende Dienst kan echter ook kiezen voor de traditionele manieren van communiceren zoals per fax en per post. Dit dient dan hier te worden vermeld. Er zijn op de markt tevens elektronische portals die aanvullend gebruikt kunnen worden, zoals bijvoorbeeld www.aanbestedingskalender.nl. Het risico voor gebruik van elektronische communicatie ligt bij de aanbestedende dienst.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
61 van 126
2.2 De Opdracht Indien gebruik wordt gemaakt van enkel minimumeisen (knock‐out eisen) waaraan de uitvoering van de Opdracht moet voldoen dan wordt gebruik gemaakt van een “Programma van Eisen”. Dit dient dan in het hele Aanbestedingsdocument dienovereenkomstig te worden aangepast. Indien ook wensen worden gehanteerd die worden beoordeeld aan de hand van een puntensysteem, dan wordt het begrip ”Programma van Eisen en Wensen” gebruikt. In deze paragraaf dient een korte omschrijving van de Opdracht te worden opgenomen waarbij in ieder geval (summier) aandacht wordt geschonken aan: - de omvang van de Opdracht; - de aard van de Opdracht ; - overige relevante informatie Tevens dient hier te worden aangegeven of de Opdracht is verdeeld in Percelen. Percelen zijn onderdelen van de Opdracht waar Inschrijvers afzonderlijk op kunnen inschrijven. Het indelen van Percelen is aan te raden als de Opdracht te groot is voor 1 Opdrachtnemer of om bijvoorbeeld ook kleinere bedrijven een kans te geven de Opdracht te verwerven. Ook kan een Percelenindeling gewenst zijn omdat sprake is van verschillende type opdrachten die in de praktijk door verschillende bedrijven worden geleverd. De volledige beschrijving van de Opdracht dient als Bijlage 1 (Programma van Eisen en Wensen) bij het Aanbestedingsdocument te worden gevoegd. 2.3 De Overeenkomst Bij het Aanbestedingsdocument is als Bijlage 2 een concept‐Overeenkomst gevoegd welke de Aanbestedende Dienst kan hanteren. Naar eigen inzicht kunnen hier aanpassingen in worden aangebracht door de Aanbestedende Dienst, bijvoorbeeld ten aanzien van de indexering. Uitgangspunt is dat Inschrijvers offreren op basis van deze Overeenkomst. Er wordt dus na gunning niet meer over contractuele bepalingen onderhandeld. Inschrijvers kunnen vragen/opmerkingen maken over de Overeenkomst en eventuele wijzigingsvoorstellen doen binnen de (uiterste) termijn voor het stellen van vragen. De Aanbestedende Dienst vermeldt vervolgens in de Nota van Inlichtingen of zij met de voorgestelde wijzigingen akkoord gaat. In geval van wijzigingen in de oorspronkelijke concept‐Overeenkomst dient bij de (laatste) Nota van Inlichtingen de nieuwe Overeenkomst te worden bijgevoegd. In geval van een “gewone” overeenkomst (dus geen raamovereenkomst) mag de Aanbestedende Dienst bij de huidige stand van de jurisprudentie (in ieder geval) uitgaan van een maximale duur van de Overeenkomst (inclusief optionele verlengingen) van gemiddeld 6 á 7 jaar. Dus bijvoorbeeld een duur van 4 jaar met de mogelijkheid van een eenzijdige verlenging door de Aanbestedende Dienst van tweemaal 1 jaar. Een langere looptijd kan onder omstandigheden gerechtvaardigd zijn indien de investeringen die door bedrijven moeten worden gedaan een langere duur vergen. Bij gebruik van een optie tot verlenging van de Overeenkomst moet dit eenzijdig door de Aanbestedende Dienst worden bepaald (dus niet in onderling overleg), anders is sprake van een nieuwe “onderhandelingsituatie” en dient een nieuwe aanbestedingsprocedure te
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
62 van 126
worden geïnitieerd. Bij de (optionele) verlenging van de Overeenkomst mogen geen wezenlijke wijzigingen in de Overeenkomst worden opgenomen. Indien sprake is van een raamovereenkomst in de zin van art.1n en art. 32 Bao dan mag de maximale duur van de overeenkomst slechts 4 jaar zijn. Raamovereenkomsten mogen echter in uitzonderingsgevallen een langere looptijd hebben, mits de Aanbestedende Dienst deze langere looptijd deugdelijk kan motiveren. Zo kan bijvoorbeeld een langere looptijd van de Overeenkomst worden gerechtvaardigd indien een goede uitvoering van de overeenkomst van (potentiële) marktpartijen investeringen zouden vergen met een langere afschrijvingsduur dan 4 jaar. Het hanteren van een langere looptijd van de Overeenkomst vergroot dan het aantal potentiële Inschrijvers en daarmee de concurrentie met betrekking tot de Opdracht. Aangenomen moet worden dat de bepaling voor raamovereenkomsten in het Bao ziet op overeenkomsten waarbij voor de Aanbestedende Dienst geen afname verplichting geldt/ geen bezwarende titel aanwezig is. Dit zal bij onderhavige Opdracht in de regel niet het geval zijn. 2.4 Aanbestedingsdocument en –procedure In deze paragraaf is aangegeven welk wettelijk kader op de aanbestedingsprocedure van toepassing is en geeft voorts een korte beschrijving van de openbare procedure.
De openbare procedure vangt aan met een oproep tot mededinging (EG‐publicatie) in TED (Tenders Electronic Daily: http://ted.europa.eu). Bij een openbare procedure is van belang dat op het moment van publicatie van de oproep tot mededinging in TED het Aanbestedingsdocument met het Programma van Eisen en Wensen, de contractuele voorwaarden, selectiecriteria en gunningscriteria volledig en definitief zijn vastgesteld. Aan geïnteresseerde marktpartijen moet immers, na een verzoek daartoe, het bestek kunnen worden toegezonden. Bij de openbare procedure mogen alle belangstellenden reageren op de oproep tot mededinging en binnen de gestelde inschrijvingstermijn een Inschrijving indienen. Van de (tijdig) ontvangen Inschrijvingen moet de Aanbestedende Dienst op basis van de vooraf gepubliceerde selectie‐ en gunningscriteria vaststellen welke Inschrijver de economisch meest voordelige inschrijving heeft gedaan. Aan deze Inschrijver wordt de Opdracht vervolgens gegund. De Opdracht mag ook aan meerdere Inschrijvers worden gegund, al dan niet in de vorm van een raamovereenkomst, indien dit vooraf in de EG‐publicatie is aangekondigd. Verder is in paragraaf 1.5.5. een voorziening opgenomen om potentiële inschrijvers er op te wijzen dat zij tijdig (in ieder geval vóór sluitingstermijn van de inschrijvingen) eventuele onregelmatigheden in de aanbestedingsprocedure aan de Aanbestedende Dienst kenbaar maken. Van een inschrijver mag namelijk een zekere proactieve houding worden verlangd. Dit volgt mede uit het Grossmann‐arrest (HvJ EG 12 februari 2004, zaak C‐230/02) en nationale jurisprudentie. Hieruit volgt dat het op de weg van een Inschrijver ligt om voor hem kenbare, mogelijke onregelmatigheden aan de orde te stellen in een stadium waarin deze door de Aanbestedende Dienst kunnen worden gecorrigeerd met zo gering mogelijke consequenties voor het verloop van de aanbestedingsprocedure als geheel. Indien een
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
63 van 126
Inschrijver dit nalaat kan hij onder omstandigheden in een eventuele gerechtelijke procedure niet‐ontvankelijk worden verklaard in haar vorderingen. 2.5 Elektronische communicatie Elektronische communicatie vermindert de administratieve lasten voor de Aanbestedende Dienst aanzienlijk, maar brengt echter ook bepaalde risico’s met zich mee, bijvoorbeeld de (on)zekerheid van een goede ontvangst van een e‐mailbericht. Indien bijvoorbeeld kort voor het indienen van de Inschrijvingen wordt vastgesteld dat een Inschrijver een Nota van Inlichtingen niet heeft ontvangen, dan dient de sluitingstermijn te worden opgeschort naar een latere datum, zodat deze Inschrijver (eveneens) gelegenheid heeft om de in de Nota van Inlichtingen opgenomen informatie te betrekken in zijn Inschrijving. Indien een dergelijke omissie pas wordt ontdekt na de sluitingstermijn, dan zal de aanbestedingsprocedure in beginsel moeten worden afgebroken, tenzij de benadeelde Inschrijver bijvoorbeeld genoegen neemt met een schadevergoeding of met de omissie instemt. De belangrijkste risico’s kunnen worden beperkt indien de Aanbestedende Dienst een deug‐ delijke administratie voert van de elektronische communicatie, waaronder (in ieder geval): 1. Het verzenden van alle e‐mailberichten met ontvangstbevestiging en het controleren aan de hand van de ontvangstbevestigingen of de e‐mailberichten daadwerkelijk door Inschrijvers zijn ontvangen. Let erop dat Inschrijvers niet in het e‐mailbericht kunnen afleiden wie de concurrerende inschrijvers zijn; 2. Administreren van alle inkomende en uitgaande mails; 3. 7 dagen voor de sluitingstermijn een mail en fax verzenden met een overzicht van alle verzonden documenten naar alle bedrijven die het Aanbestedingsdocument hebben opgevraagd. Inschrijvers kunnen dan controleren of alle documenten zijn ontvangen (1.7.4) en bij gebreke hiervan tijdig bij de Aanbestedende Dienst aan de bel trekken. Genoemde ‘maatregelen’ vloeien niet uit aanbestedingsregelgeving voort. Het is dus aan de Aanbestedende Dienst om te beoordelen of zij deze maatregelen wil treffen binnen haar organisatie om zodoende risico’s met betrekking tot elektronische communicatie te beperken. Om de inschrijving te vergemakkelijken voor de inschrijvers is het aan te raden om het volledige document in pdf ter beschikking te stellen en daarnaast de in te vullen bijlagen (bijlagen 4,5 en 6) in wordt aan de geïnteresseerden toe te zenden.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
64 van 126
Elektronisch aanbesteden en het gebruik van portals In de aanbestedingsrichtlijnen is een belangrijke rol weggelegd voor het elektronisch aanbesteden. De achterliggende idee is dat het gebruik van informatie‐ en communicatietechnologieën (ICT) kan bijdragen aan de openstelling van de traditioneel gesloten markt voor overheidsopdrachten voor het bedrijfsleven. Interactie met de markt kan door het inzetten van ICT effectiever en efficiënter verlopen. Nu is het wel zo dat de uitleg van het begrip elektronische aanbesteding wordt begrensd door de taak van de Europese Commissie. De Commissie acht zich uitsluitend verantwoordelijk voor de verzameling en de verspreiding van aankondigingen voor overheidsopdrachten. Die verzameling en verspreiding kan natuurlijk op traditionele wijze gebeuren, maar ook en juist door het gebruik maken van ICT. De ontwikkeling van een compleet elektronisch aanbestedingssysteem daarentegen acht de Commissie niet tot haar directe verantwoordelijkheden; dit is eerder een verantwoordelijkheid die bij de lidstaten thuis hoort. Dat is ook de reden dat de Commissie al eerder initiatieven heeft gelanceerd zoals de invoering van de TED‐gegevensbank en het opzetten van het SIMAP‐systeem ( Système d’information pour les marchés publics ‐ informatiesysteem voor overheidsopdrachten). Elektronische aanbestedingssystemen worden vandaag de dag in de praktijk op commerciële basis aangeboden via zogenaamde portals (portalen). In Nederland zijn er verschillende portals in de markt die aanbestedingstrajecten ondersteunen. Enkele voorbeelden van deze portals zijn C‐source commerce hub, de Corvers Procurement Portal en de onlangs op de markt gebrachte TenderOnline. De Commissie heeft in 2004 haar beleidsvoornemen over elektronisch aanbesteden gecommuniceerd. Dat de implementatie van een compleet elektronisch aanbestedings‐ systeem geen sinecure is, blijkt wel uit het feit dat de Commissie nadrukkelijk op een faalrisico wijst voor de implementatie. De Commissie constateert dat de overstap op elektronische aanbestedingen juridische, institutionele en organisatorische aanpassingen op vele niveaus vergt. De lidstaten moeten beslissen over de aard en reikwijdte van de te informatiseren opdrachten, het te voeren beleid, de te gebruiken systemen en hulpmiddelen en de betrokken overheidsniveaus. Om de lidstaten de ondersteunen bij de ontwikkeling van elektronische aanbestedingssystemen heeft de Commissie wel allerlei initiatieven genomen. Zo heeft zij bijvoorbeeld functionele specificaties gepubliceerd waar de aanbestedings‐ systemen aan dienen te voldoen. Op dit moment kan echter geconstateerd worden dat op Europees niveau de ontwikkelingen nog volop in beweging zijn en zeker niet zijn afgerond. Aanbestedende diensten dienen zich er van bewust te zijn dat aanbestedingssystemen die zij wensen aan te schaffen wellicht niet voldoen aan de ontwikkelingen op Europees niveau. En daarbij komen we dan direct tot de kern van het probleem. Indien een aanbestedende dienst een keuze maakt voor een bepaald aanbestedingssysteem, zal het risico voor onder meer het juist functioneren daarvan bij hem berusten. Gegeven de ontwikkelingen op Europees niveau, is het risico van desinvestering echter meer dan aanwezig. Bij de keuze van een specifiek aanbestedingssysteem zal met dit risico dan ook rekening moeten worden gehouden. 2.6 Tijdschema Het Bao geeft enkele belangrijke termijnen waar rekening mee moet worden gehouden: - Minimaal 52 kalenderdagen inschrijvingstijd vanaf verzending van de EG‐publicatie;1 1
Deze termijn kan worden verkort in geval van elektronische communicatie. Zie art. 38 lid 7, 8 en 9 Bao. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
65 van 126
-
Wijziging van het Aanbestedingsdocument en/of een Nota van Inlichtingen dient uiterlijk 6 kalenderdagen voor sluitingstermijn bekend te worden gemaakt aan de inschrijvers; Binnen 48 kalenderdagen na gunning moet de EG‐publicatie naar de TED te worden verzonden; Binnen 15 kalenderdagen na een schriftelijk verzoek daartoe dient een afgewezen Inschrijver een nadere motivering te worden toegezonden. Na gunning dient een termijn van 15‐dagen in acht te worden genomen voor sluiting van de Overeenkomst om afgewezen Inschrijvers de mogelijkheid te geven een kort geding aanhangig te maken (zogenaamde Alcateltermijn).
Voorts dient natuurlijk rekening te worden gehouden met de tijd die de Aanbestedende Dienst nodig heeft om de aanbesteding voor te bereiden en de offertes te evalueren. Vaak dient ook nog een toelichting of aanvulling te worden gevraagd aan Inschrijvers waarvoor een redelijke termijn van bijvoorbeeld 5 werkdagen moet worden geboden (zie ook 2.3.4).Voor de inschrijvers is van belang dat de termijn waarbinnen de inschrijvingen worden beoordeeld niet te lang is en niet telkens wordt verlengd. Inschrijvers hebben immers op basis van de tijdsplanning een prijsopgave gedaan en in markten waar prijzen fluctueren, bijvoorbeeld staalprijzen kan dit nadelig uitwerken. Een periode van 2 tot 3 weken waarin de offertes worden geëvalueerd moet bij een goede planning in de regel haalbaar zijn. Het is aan te raden een reële planning te maken en ook de Alcateltermijn en de vertraging die een eventueel kort geding met zich meebrengt in de planning mee te nemen.2 In de regel neemt overigens de voorbereiding van een aanbesteding, dat wil zeggen tot het moment van de publicatie van de Opdracht, verhoudingsgewijs de meeste tijd in beslag en niet de officiële termijnen die gelden vanaf het moment van publicatie tot aan de Gunningsbeslissing. De Aanbestedende Dienst dient zich te realiseren dat het maken van een kwalitatief goede Inschrijving voor Inschrijvers de nodige tijd vergt. De praktijk leert voorts dat met regelmaat een tweede vragenronde (en tweede nota van inlichtingen) noodzakelijk is wegens onduidelijkheden in het Bestek. De Aanbestedende Dienst dient bij het uitbrengen van elke Nota van Inlichtingen dan ook na te gaan of verlenging van de inschrijvingstermijn wellicht gewenst is, zodat Inschrijvers voldoende tijd hebben om een passende Inschrijving te doen, waarbij (uiteindelijk) de Aanbestedende Dienst gebaat is. 2.7 Inlichtingen Geïnteresseerden dienen in de gelegenheid te worden gesteld om hun vragen en/of opmerkingen over het Aanbestedingsdocument en bijlagen (waaronder Programma van Eisen en Wensen en de concept‐Overeenkomst) aan de Aanbestedende Dienst voor te leggen. Deze vragen dienen goed gemotiveerd en schriftelijk door de Aanbestedende Dienst te worden beantwoord in één of meerdere Nota’s van Inlichtingen. Daarnaast kan vóór de sluitingstermijn voor het indienen van de Inschrijvingen een inlichtingenbijeenkomst georganiseerd te worden. Tijdens een dergelijke bijeenkomst kan de Aanbestedende Dienst een algemene toelichting geven op de meest gestelde vragen en kunnen belangstellenden aanvullende vragen stellen over de Opdracht en/of het 2
Een kort geding leidt in de regel tot een vertraging van circa 2 tot 3 maanden na afloop van de Alcateltermijn. Afhankelijk van de inhoud van het vonnis kan dan alsnog de Opdracht definitief worden gegund of dient bijvoorbeeld een heraanbesteding of herevaluatie van de Inschrijvingen plaats te vinden. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
66 van 126
Aanbestedingsdocument. Indien deze (aanvullende) vragen niet direct kunnen worden beantwoord, gebeurt dat in de Nota van Inlichtingen. Het staat de Aanbestedende Dienst vrij om afhankelijk van de inhoud van de schriftelijk ontvangen vragen de inlichtingen‐ bijeenkomst te annuleren. Dit dient dan wel tijdig aan alle geïnteresseerden (d.w.z een ieder die het Aanbestedingsdocument heeft opgevraagd) te worden bericht. Van alle gestelde vragen en antwoorden dient een verslag in de vorm van een Nota van Inlichtingen te worden opgesteld die aan alle geïnteresseerden die een Aanbestedingsdocument hebben opgevraagd moet worden toegezonden (dus ook aan geïnteresseerden die niet op de (eventuele) inlichtingenbijeenkomst aanwezig zijn geweest). Eventuele wijzigingen in het Aanbestedingsdocument en een gewijzigde Overeenkomst dienen ook in de Nota van Inlichtingen te worden opgenomen. Indien er naar aanleiding van de eerste Nota van Inlichtingen nog (tijdig) vragen worden gesteld, dan dient een tweede Nota van Inlichtingen te worden opgesteld. Indien in de Nota van Inlichtingen wezenlijke wijzigingen worden opgenomen met betrekking tot informatie die in de EG‐publicatie is vermeld, bijvoorbeeld wijziging van de omvang van de Opdracht of de duur van de Overeenkomst, dient tevens een EG‐rectificatie in TED te worden gepubliceerd. Dergelijke wezenlijke wijzigingen dienen in de regel ook te leiden tot adequate verlenging van de inschrijvingstermijn en het opschorten van de sluitingstermijn voor het indienen van de Inschrijvingen. In Deel IV is als Bijlage 1 een format voor een Nota van Inlichtingen bijgevoegd.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
67 van 126
3.
Toelichting ‐ Inschrijving HOOFDSTUK 2 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
3.1
Dit hoofdstuk bevat de informatie die van belang is voor het indienen van een Inschrijving. Algemene voorschriften
3.2
Hier dient vermeld te worden wat de uiterste datum en tijdstip zijn waarop de Inschrijving moet worden ingediend. Deze termijn dient overeen te komen met de tabel in par. 1.6. Indien de inschrijving op een ander adres dan dat van de Aanbestedende Dienst moet worden ingeleverd kan dat hier worden vermeld. Inschrijvers die hun Inschrijving persoonlijk bezorgen dienen een bewijs van ontvangst te krijgen. Een format hiervan is in Deel IV als Bijlage 2 bijgevoegd. Inschrijvingen die na de sluitingstermijn worden ingediend zijn ongeldig en dienen te worden geweigerd, ook al is de Inschrijving slechts één minuut te laat ingediend. Van een te late inschrijving dient melding te worden gemaakt in het proces‐verbaal van opening. Een format hiervan is in Deel IV als bijlage 3 bijgevoegd. Indienen van de Inschrijving In 2.2.3 moet worden aangegeven hoeveel exemplaren van de Inschrijving moeten worden ingediend. Hier wordt uitgegaan van 1 origineel exemplaar in hardcopy en 1 digitale versie. Dit aantal kan naar wens worden aangepast bijvoorbeeld indien veel personen bij de beoordeling zijn betrokken. Het is aan te raden het originele exemplaar apart te houden voor het geval de kopieën niet volledig zijn. Bij het vaststellen van het aantal kopieën dient de Aanbestedende Dienst zich te realiseren dat dit aanzienlijke kosten voor de Inschrijver met zich mee brengt. Bij de Inschrijving moet een uittreksel uit het handelsregister (kamer van koophandel) worden gevoegd. Aangegeven is dat het uittreksel voegen de actuele stand van zaken dient weer te geven. De datum van dit document is dus niet relevant. De Aanbestedende Dienst kan er ook voor kiezen een (uiterste) datum van dit document aan te geven. In de praktijk wordt dan meestal een datum van maximaal een half jaar gehanteerd. Het uittreksel is van belang omdat aan de hand hiervan kan worden gecontroleerd of de Inschrijving rechtsgeldig is ondertekend. Indien een persoon heeft ondertekend die niet in het uittreksel is vermeld, dan moet bij de Inschrijving een volmacht worden gevoegd waaruit blijkt dat deze persoon gerechtigd is de Inschrijving te ondertekenen. Niet‐rechtsgeldige ondertekening van de Inschrijving en de gevraagde verklaringen/documenten, leidt tot een ongeldige Inschrijving die terzijde moet worden gelegd. In geval van de aanbesteding van een raamovereenkomst is het aan te raden expliciet te vermelden welke hoogte de procuratiebevoegdheid van de ondertekenaar dient te hebben, omdat de waarde van de raamovereenkomst en de onderliggende opdrachten vaak niet bekend is. In deze paragraaf is tenslotte opgenomen dat Inschrijvingen niet per e‐mail of fax mogen worden ingediend. Indien een volledige elektronische aanbesteding wordt gedaan dient dit deze paragraaf op dit aspect dus te worden aangepast.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
68 van 126
3.3
Varianten In deze paragraaf is een verbod op varianten opgenomen. Varianten zijn alternatieve oplossingen voor hetgeen in het Aanbestedingsdocument wordt gevraagd. De Aanbestedende Dienst kan varianten toestaan, maar dient dit dan in de aankondiging en in het Aanbestedings‐document expliciet op te nemen. Varianten zijn alleen toegestaan indien het gunnings‐criterium de economisch meest voordelige inschrijving wordt gehanteerd. Indien varianten worden toegestaan dient de Aanbestedende Dienst expliciet de minimumeisen te formuleren waar de variant aan moet voldoen.
3.4
Inschrijving als Combinatie Aantal inschrijvingen In dit hoofdstuk is geen beperking opgenomen ten aanzien van het aantal inschrijvingen dat mag worden gedaan. Denkbaar zou zijn dat de volgende bepaling wordt opgenomen: “Een natuurlijk persoon of rechtspersoon kan slechts éénmaal (hetzij zelfstandig hetzij in Combinatie met andere natuurlijke personen, rechtspersonen, hetzij als Hoofd‐ of Onderaannemer) op deze aanbesteding inschrijven. “ In sommige markten is een dergelijke beperking echter zeer beperkend omdat bijvoorbeeld veel met dezelfde onderaannemers wordt gewerkt en wordt derhalve afgeraden. Een Combinatie mag niet worden uitgesloten van Inschrijving. Zij moet worden toegelaten tot het indienen van een Inschrijving zonder dat bij Inschrijving reeds een specifieke rechtsvorm van de Combinatie wordt geëist. Indien de Opdracht aan een Combinatie van dienstverleners wordt gegund, kan van deze wel verlangd worden dat zij een bepaalde rechtsvorm aanneemt indien dat voor de uitvoering van de Opdracht noodzakelijk is. De Combinatie dient in onderhavig Aanbestedingsdocument gezamenlijk aan alle selectie‐eisen te voldoen, met uitzondering van de eis dat er geen sprake mag zijn van een zogenaamde continuïteitsparagraaf in de accountantsverklaring. Er kan echter ook voor andere zwaar‐ wegende eisen (bijvoorbeeld met betrekking tot kwaliteitscertificering) worden bepaald dat in beginsel ieder Combinatielid hieraan moet voldoen. Dit laat onverlet dat Inschrijvers een beroep kunnen doen op de bekwaamheden van derden om aan de gestelde selectie‐eisen te voldoen. In de praktijk worden veelal zwaardere eisen gesteld aan combinaties. Dit is echter niet toegestaan. De Combinatie geldt als 1 Inschrijver. Na het indienen van haar Inschrijving (en dus ook na gunning ) kan zij niet meer van deelnemers wisselen. Iedere Combinant dient bij de Inschrijving een uittreksel uit het handelsregister bij te voegen welke de actuele stand van zaken weergeeft van de combinanten.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
69 van 126
3.5
Inschrijving als Hoofdaannemer Een algemeen verbod op onderaanneming is niet toegestaan. In geval van Hoofd‐/ onderaanneming dient de Hoofdaannemer aan alle gestelde minimumeisen ten aanzien van de selectie en gunning te voldoen. Een Hoofdaannemer kan indien hij niet zelf voldoet aan de gestelde selectie‐eisen ten aanzien van de technische bekwaamheid en/of de beroepsbekwaamheid en/of de financiële en economische draagkracht, een beroep doen op de bekwaamheden of draagkracht van een Onderaannemer. Het is aan de Inschrijver om bij de Inschrijving te bewijzen dat hij werkelijk kan beschikken over de hem ten dienste staande, niet aan hemzelf toebehorende middelen die voor de uitvoering van de Opdracht noodzakelijk zijn. Dit kan hij doen aan de hand van de verklaring conform Bijlage 5 van het Aanbestedingsdocument: “Beroep op bekwaamheden derden”.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
70 van 126
4.
Toelichting ‐ Opening van de Inschrijvingen HOOFDSTUK 3 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
4.1
Dit hoofdstuk bevat de procedurevoorschriften met betrekking tot de opening van de Inschrijvingen. Algemeen
4.2
Aansluitend op het tijstip van de sluitingstermijn van de Inschrijvingen dienen de Inschrijvingen openbaar, d.w.z. in bijzijn van de Inschrijvers te worden geopend. Bij de opening moeten vertegenwoordigers van de Inschrijvers dan ook aanwezig kunnen zijn. Dit volgt uit het arrest van het Hof van Justitie van 24 januari 1995, zaak C‐359/93, Commissie/Nederland (UNIX). Het aantal vertegenwoordigers van de Inschrijver dat hierbij aanwezig mag zijn mag wel worden beperkt. Dit dient in de EG‐publicatie te worden vermeld. Van deze bijeenkomst dient een proces‐verbaal te worden opgemaakt die aan alle Inschrijvers wordt toegezonden. Een format van een proces‐verbaal van opening is in onderdeel IV als Bijlage 3 bijgevoegd. Gestanddoening De Aanbestedende Dienst dient hier de gestanddoeningstermijn op te nemen. Een termijn van 60 dagen is gebruikelijk. Indien echter een zeer ruime periode van evaluatie van de inschrijvingen is gepland dan dient deze termijn wellicht te worden verlengd. De Aanbestedende Dienst dient er rekening mee te houden dat het hanteren van een lange gestanddoeningstermijn mogelijk (negatief) effect heeft op de door Inschrijvers te offreren prijzen. Indien een kort geding aanhangig is gemaakt wordt de gestanddoeningstermijn automatisch verlengd tot 40 dagen na vonnis in het kort geding. Tijdens deze periode wordt bekend of al dan niet hoger beroep aanhangig wordt gemaakt en kan onderzocht worden of de aanbestedingsprocedure al dan niet kan worden voortgezet (in het geval dat de Aanbestedende Dienst in het kort geding in het gelijk is gesteld).
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
71 van 126
5.
Toelichting ‐ Beoordeling Inschrijvingen en gunning HOOFDSTUK 4 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II) In deze pararaaf wordt de wijze van beoordelen van de Inschrijvingen nader toegelicht. De Aanbestedende Dienst dient zich aan de vooraf kenbaar gemaakte wijze van beoordelen te houden en kan tussentijds niet de criteria aanpassen. Het is derhalve van belang op voorhand de criteria (met de bijbehorende puntensystematiek) proportioneel en eenduidig vast te stellen. Beoordelingsprocedure
5.1
De eerste stap in de beoordelingsprocedure is het controleren of de Inschrijving volledig is en aan alle minimumeisen ten aanzien van de selectie voldoet. Indien dit niet het geval is dan dient de Inschrijving als ongeldig te worden gekwalificeerd. Alleen geldige Inschrijvingen dienen te worden getoetst aan de gunningsvoorwaarden en gunningscriteria.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
72 van 126
6.
Toelichting ‐ Uitsluitingsgronden en selectiecriteria HOOFDSTUK 5 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II) Het Bao kent naast een aantal formele uitsluitingscriteria, zoals in staat van faillissement verkeren en belastingschulden hebben (art. 45 Bao), ook criteria met betrekking tot de beroepsbevoegdheid (art. 47 Bao), de financiële en economische draagkracht (art. 48Bao) en technische bekwaamheid van de onderneming (art. 49 Bao). De kwalificatiecriteria zoals deze zijn vastgelegd in het Bao zijn feitelijk nog geen eisen en selectiecriteria, maar geven aan welke informatie mag worden gevraagd ter beoordeling van de kwalitatieve selectie van bedrijven. De Aanbestedende Dienst dient dit dus zelf vorm te geven, bijvoorbeeld door het stellen van minimum‐omzeteisen, minimumaantal referentie‐ projecten etc. In het Aanbestedingsdocument zijn hier voorstellen voor opgenomen.
6.1
Uitsluitingsgronden De Aanbestedende Dienst dient aan te geven over welke periode de uitsluitingsgronden worden getoetst. In de regel wordt hier een periode van 3 (kalender)jaren gehanteerd. Indien een Inschrijver niet kan aantonen dat hij niet aan de uitsluitingsgronden voldoet, dan dient hij in beginsel te worden uitgesloten, tenzij dit disproportioneel is. De Aanbestedende Dienst dient hierbij rekening te houden met de omstandigheden van het geval en de door Inschrijver genomen maatregelen om herhaling te voorkomen.
6.2
Te verstrekken gegevens uitsluitingsgronden
6.3
De Inschrijver dient aan de hand van een standaardverklaring welke als Bijlage 5 bij het Aanbestedingsdocument is gevoegd aan te tonen niet aan de uitsluitingsgronden te voldoen. Indien de Aanbestedende Dienst dit wenst, of in geval van twijfel over de juistheid van de verklaring kan naar de formele bewijsstukken worden gevraagd. In 5.2.2 dient de Aanbestedende Dienst aan te geven of zij zich het recht wenst voor te behouden niet tot gunning van de Opdracht aan de begunstigde Inschrijver over te gaan indien de Inschrijver niet binnen een termijn van 7 kalenderdagen na een schriftelijk verzoek daartoe de gevraagde bewijsstukken kan overleggen. In 5.2.3. is aangegeven welke bewijsstukken dit betreft. De Aanbestedende Dienst dient ten behoeve van diverse verklaringen nog de datum aan te geven. In de regel wordt uitgegaan van een periode van (maximaal) 6 maanden voorafgaande aan de sluitingstermijn van de Inschrijvingen. Selectiecriteria algemeen De eerste stap in de beoordeling van de Inschrijvingen is de toets aan de uitsluitingsgronden en minimumeisen ten aanzien van de selectie (beroepsbekwaamheid, financiële en economische draagkracht, technische bekwaamheid en overige minimumeisen. Alleen indien aan deze eisen wordt voldaan wordt de Inschrijving beoordeeld aan de hand van de
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
73 van 126
voorwaarden voor gunning en gunningscriteria. (zie hiervoor ook het In deel IV als Bijlage 3 opgenomen format van een evaluatieformulier) Alle te stellen eisen en criteria in een aanbestedingsprocedure moeten eenduidig en be‐ grijpelijk zijn geformuleerd. Criteria moeten zodanig zijn geformuleerd dat alle redelijk geïnformeerde en normaal zorgvuldige Inschrijvers in staat zijn deze criteria op dezelfde wijze te interpreteren. Indien Inschrijvers niet aan de gestelde eisen voldoen dan is sprake van een ongeldige Inschrijving die terzijde moet worden gelegd. Bedrijven moeten bij hun Inschrijving aantonen dat zij voldoen aan de door de Aanbestedende Dienst gestelde selectie‐eisen. De situatie kan zich hierbij voordoen dat het bedrijf dat belangstelling heeft voor de Opdracht niet geheel kan voldoen aan de gestelde eisen bijvoorbeeld ten aanzien van de gevraagde ervaring of ten aanzien van gestelde minimum omzeteisen. In dat geval kan hij een beroep doen op de technische bekwaamheden en/of beroepsbekwaamheid en/of de financiële en economische draag‐ kracht van derden ongeacht de juridische aard van zijn banden met derden, mits hij bij Inschrijving aantoont daadwerkelijk te kunnen beschikken over de voor de uitvoering van de overheidsopdracht noodzakelijke middelen. In het Aanbestedingsdocument is aangegeven dat Inschrijver in dat geval het model bijlage 5 ‘Beroep op bekwaamheden derden’ bij zijn Inschrijving moet voegen (zie 5.5.5 en 5.6.5). 6.4
Eisen beroepsbekwaamheid
6.5
Inschrijver dient een uittreksel uit het handelsregister bij te voegen welke de actuele stand van zaken weergeeft. Aan de hand van dit uittreksel dient getoetst te worden of de Inschrijving door een daartoe bevoegd persoon (rechtsgeldig) is ondertekend. Indien dit niet het geval is en ook bij de Inschrijving geen volmacht is gevoegd, is sprake van een ongeldige Inschrijving die terzijde moet worden gelegd. De Aanbestedende Dienst kan geen verplichting opleggen aan een Inschrijver die in een andere EG‐lidstaat is gevestigd om te beschikken over een algemene of specifieke inschrijving in een handels‐ of beroepsregister in Nederland. Een dergelijke verplichting is in strijd met het Bao en betekent tevens een ernstige inbreuk op het vrij verrichten van diensten in de Europese Unie. Eisen inzake financiële en economische draagkracht De eisen met betrekking tot de 'financiële en economische draagkracht' dienen ertoe om te toetsen of de Inschrijver financieel en economisch gezien in staat is om de Opdracht uit te voeren. Ingevolge art. 48 Bao kan de Aanbestedende Dienst de financiële en economische geschiktheid van ondernemingen toetsen. Een ondernemer kan zijn financiële en economische draagkracht aantonen door middel van de volgende financieel‐economische gegevens: a. Passende bankverklaringen of het bewijs van een verzekering tegen beroepsrisico’s b. Overlegging van balansen of van balansuittreksels van de onderneming, indien de wetgeving van het land waar de ondernemer is gevestigd, de bekendmaking van balansen voorschrijft; c. Een verklaring betreffende de totale omzet en de omzet van de bedrijfsactiviteit die het
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
74 van 126
voorwerp van de overheidsopdracht is over ten hoogste de laatste drie beschikbare boekjaren, afhankelijk van de oprichtingsdatum of van de datum waarop de ondernemer is begonnen, voor zover de betrakken omzetcijfers beschikbaar zijn. Deze lijst van financiële gegevens is, in tegenstelling tot de gegevens die kunnen worden gevraagd ter beoordeling van de technische bekwaamheid, niet limitatief. Dit betekent dat het de Aanbestedende Dienst vrij staat andere gegevens te verlangen, mits wordt voldaan aan de vereisten van eenduidigheid en proportionaliteit. Indien een Inschrijver om gegronde redenen niet in staat is de verlangde gegevens te overleggen, kan de financiële en economische geschiktheid door middel van andere documenten worden aangetoond, mits de Aanbestedende Dienst deze geschikt acht. De Inschrijver kan dit op grond van art. 48 lid 5 Bao bij de Aanbestedende Dienst verzoeken. Minimumeisen De Aanbestedende Dienst dient zelf de financiële minimum eisen te formuleren, afhankelijk van het type Opdracht en de branche waarbinnen (potentiële) geïnteresseerden opereren. In het Aanbestedingdocument zijn als financiële minimumeisen de totale omzet (5.5.1), een tweetal ratio’s (5.5.2), een bewijs van voldoende verzekering tegen bedrijfsaansprakelijkheid (5.5.3) en jaarverslagen met een goedkeurende accountantsverklaring (5.5.4) geformuleerd. De gevraagde bewijsstukken mogen kopieën zijn. Omzeteis De Aanbestedende Dienst dient de periode waar de financiële gegevens betrekking op hebben aan te geven. Dit mag maximaal 3 jaar zijn. De eisen moeten voorts proportioneel zijn. Dit betekent dat voor het bepalen van de hoogte van de omzet uit moet worden gegaan van een omzet van maximaal 200% van de jaaromzet van de onderhavige Opdracht. Ratio’s Voor de ratio’s (van maximaal de afgelopen 3 jaar) geldt dat de hoogte ervan moet worden bepaald aan de hand van de feitelijke situatie in de afvalbranche. Dit dient in overleg met de controller van de Aanbestedende Dienst plaats te vinden. Verzekering Van Inschrijvers kan voorts worden verlangd dat zij het bewijs van een bedrijfsaan‐ sprakelijkheidsverzekering met voldoende dekking overleggen. Een bedrijfsaansprakelijkheids‐ verzekering (AVB‐polis) is gericht op ‐ het vergoeden van ‐ schade aan personen en/of zaken in de uitvoering van de werkzaamheden. De hoogte van de dekking dient te worden bepaald afhankelijk van de risico’s. Een dekking van 1 miljoen Euro is gebruikelijk. Jaarrekening Aanbestedende diensten zijn gerechtigd jaarrekeningen (van maximaal de afgelopen 3 jaar) met goedkeurende accountantsverklaringen te eisen. De jaarrekening zegt iets over de algehele economische positie van een inschrijvende onderneming die een rol speelt bij het be‐ antwoorden van de vraag of een Inschrijver in staat is de concrete Opdracht uit te voeren. Dat grote bedrijven die op grond van art. 2:393 lid 5 BW beschikken over een goedkeurende verklaring een voordeel hebben boven bedrijven die op grond van art. 2:396 BW niet over zo'n verklaring behoeven te beschikken maakt een dergelijke eis niet onrechtmatig of onredelijk. Een kleine ondernemer die valt buiten regime van de verplichte goedkeuring van jaarrekeningen en die mee wil dingen naar een opdracht waar dergelijke eisen worden gesteld zal zijn jaarcijfers alsnog moeten laten goedkeuren door een externe accountant. Het ontbreken van een Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
75 van 126
goedkeurende accountantsverklaring terwijl dit wel is vereist door de Aanbestedende Dienst leidt tot een ongeldige inschrijving. Indien in de jaarrekening een zogenaamde continuïteitsparagraaf voorkomt is de financiële positie van een bedrijf onzeker en dient de Inschrijver te worden uitgesloten. 6.6
Eisen inzake technische bekwaamheid Art. 49 lid 2 en 5 Bao bevat een Iijst van gegevens, waarmee de technische geschiktheid van de Inschrijver aangetoond kan worden. In tegenstelling tot de gegevens ten aanzien van economische en financiële geschiktheid, geeft het Bao voor wat betreft de technische gegevens een limitatieve opsomming aan. In het Aanbestedingsdocument is de beoordeling van de technische bekwaamheid beperkt tot referenties en een kwaliteitssysteem. Het staat de Aanbestedende Dienst vrij dit aan te vullen in overeenstemming met de mogelijkheden die het Bao biedt. Voorwaarde is dat de eisen eenduidig zijn geformuleerd en proportioneel zijn. Referenties In het Aanbestedingsdocument is vereist dat de Inschrijver 3 vergelijkbare opdrachten in de afgelopen drie jaar moet hebben verricht. Het staat de Aanbestedende Dienst vrij om minder referenties te vragen of recentere referenties. Afhankelijk van de inhoud van de Opdracht dient de beschrijving van een ‘vergelijkbare Opdracht’ te worden aangepast. Indien een bepaalde omvang wordt gevraagd van tonnages waar Opdrachtnemer ervaring mee heeft dan is de regel dat de referentie max. 60% van de waarde van de aan te besteden opdracht mag omvatten. Ook indien sprake is van een Opdracht met andere afvalsoorten kan de omschrijving van een vergelijkbare opdracht aan worden gepast in de zin dat ervaring moet blijken met bijvoorbeeld diftar of gescheiden inzameling, of andere afvalsoorten zoals KCA. Tevens is als minimumeis geformuleerd dat tevredenheidsverklaringen moeten worden bijgevoegd. De Aanbestedende Dienst kan deze eis minder zwaar maken door bijvoorbeeld van de 3 referenties maar 1 of 2 tevredenheidsverklaringen te eisen. Kwaliteitssysteem In het Aanbestedingsdocument wordt van Inschrijvers verlangd te beschikken over een ISO 9001:2008 (dit is de opvolger van ISO 9001:2000) of over een intern kwaliteitssysteem. Dit is een tamelijk soepele benadering. De Aanbestedende Dienst kan er ook voor kiezen alleen een ISO‐certificering of gelijkwaardig te vragen. Inschrijver dient tevens te beschikken over een gecertificeerd milieuzorgsysteem. Indien Inschrijver hier ten tijde van de Inschrijving nog niet over beschikt dient hij binnen een periode van 2 jaar aan deze eis te voldoen. De Aanbestedende Dienst dient voorafgaande aan de aanbesteding te onderzoeken of de gevraagde certificaten in de betreffende branche aanwezig zijn. Denkbaar is bijvoorbeeld dat alleen de producenten hierover beschikken en niet de inschrijver zelf.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
76 van 126
6.7
Overige minimumeisen
De eis dat de werknemers van de Inschrijver de Nederlandse taal beheersen is beperkt tot degenen die de contacten met de Aanbestedende Dienst. Alle documenten in het kader van de aanbesteding moeten in het Nederlands zijn opgesteld, met uitzondering van internationale certificaten. 6.8
Te verstrekken gegevens selectiecriteria Inschrijvers dienen om aan te tonen dat zij aan de gestelde selectie‐eisen voldoen de in Bijlage 5 opgenomen verklaringen/modellen rechtsgeldig te ondertekenen (conform uittreksel handelsregister en eventuele volmacht) en bij de Inschrijving te voegen. De Aanbestedende Dienst dient bij wijziging van de selectie‐eisen in het model Aanbestedingsdocument Bijlage 5 aan te passen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
77 van 126
7.
Toelichting ‐ Aanvullende voorwaarden en gunningscriteria HOOFDSTUK 6 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
7.1
De laatste stap van de beoordeling is de toets aan de voorwaarden voor gunning en de beoordeling aan de hand van de gunningscriteria. De voorwaarden voor gunning zijn feitelijk minimumeisen. Alleen indien de Inschrijver aan deze voorwaarden voldoet wordt zijn Inschrijving getoetst aan de gunningscriteria. Voorwaarden voor gunning De voorwaarden voor gunning betreffen: 1. Instemming met alle eisen uit het Programma van Eisen en Wensen; en 2. Instemming met de concept‐Overeenkomst. Een andere mogelijke voorwaarde is het vragen naar een (bereidverklaring) bankgarantie ter waarde van 10% van de opdrachtsom. Dit is alleen gerechtvaardigd indien sprake is van vooruitbetalingen van een deel van de opdrachtsom. De duur van de bankgarantie dient afgestemd te worden op de termijn dat sprake is van vooruitbetalingen. Gezien het feit dat hier voor de Inschrijver kosten mee zijn gemoeid dient de Aanbestedende Dienst niet lichtzinnig met een dergelijke voorwaarde voor gunning om te gaan.
7.2
Economisch meest voordelige Inschrijving Dit Aanbestedingsdocument gaat uit van gunning op basis van de ‘economisch meest voordelige inschrijving’ gelet op een tweetal subcriteria, te weten de ‘prijs’ en ‘de mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen’. In het Programma van Eisen en Wensen zijn alle inhoudelijke criteria van de dienstverlening opgenomen, waaronder ook duurzaamheidscriteria. De Aanbestedende Dienst dient zelf te beoordelen welke aspecten van het Bestek als wensen worden beoordeeld aan de hand van een puntensysteem en welke aspecten als eisen moeten worden gekwalificeerd. Het niet voldoen aan één of meerdere eisen heeft automatisch uitsluiting tot gevolg, dus de Aanbestedende Dienst dient de kwalificatie zorgvuldig te doen aan de hand van feitelijke marktkennis. Indien de Aanbestedende Dienst heeft gekozen voor een Bestek dat uitsluitend bestaat uit (minimum)eisen en geen wensen (criteria die aan de hand van een puntensysteem worden beoordeeld), dan wordt het gunningscriterium ‘de laagste prijs’ en dient het Aanbestedingsdocument op die wijze te worden aangepast. Gunning op basis van de laagste prijs is het eenvoudigste, omdat geen kwalitatieve beoordeling van de wijze waarop de Inschrijver aan de wensen voldoet hoeft plaats te vinden. Bij de beoordeling van wensen worden veelal (onbedoeld en ongewenst) subjectievere elementen meegenomen, hetgeen de motivering achteraf bemoeilijkt en het risico op juridische procedures (kort geding) vergroot. De Aanbestedende Dienst dient zelf aan te geven wat de weging is van de twee subcriteria, afhankelijk van het belang dat men aan de betreffende criteria hecht. Bij de vaststelling hiervan dient de Aanbestedende Dienst zich te realiseren dat alle belangrijke aspecten voor
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
78 van 126
de uitvoering al als (minimum) eis zijn meegenomen en dat dus de weging van de wensen ten opzichte van de prijs niet heel veel extra kwaliteit hoeft op te leveren. Derhalve is aan het aan te raden de prijs zwaarder te laten wegen dan de wensen. Om de consequenties van de gekozen wegingsfactoren op voorhand goed te kunnen doorzien is het wenselijk om op voorhand een berekening te maken van een aantal gefingeerde inschrijvingen om te toetsen of het resultaat overeenkomt met het gewenste gunningsresultaat. Wensen De Aanbestedende Dienst dient zelf aan te geven welke criteria eisen en welke wensen betreffen. Wensen worden beoordeeld aan de hand van een puntensysteem met een weegfactor. Zie hiervoor vraag 4 van de Vragenlijst van de Gunning en de Toelichting op Bijlage 6. Prijs In het Aanbestedingsdocument is de beoordeling van de prijs beschreven. Uitgangspunt hierbij is dat de laagste totaalprijs het hoogste scoort en dat de andere prijzen hieraan worden gerelateerd volgens de in het Aanbestedingsdocument opgenomen formule. Tevens zijn de voorwaarden opgenomen waaraan de aangeboden prijs en bijbehorende specificatie dienen te voldoen. Daarbij is ook aangegeven dat geen negatieve prijzen mogen worden gehanteerd. Indien tevens sprake is van opbrengsten, bijvoorbeeld in geval van inname oude containers, dan is deze bepaling niet van toepassing. De Inschrijver die de hoogste score heeft behaald voor de gezamenlijke subcriteria (prijs en mate van voldoen aan de wensen van het Programma van Eisen en Wensen) heeft de economisch meest voordelige inschrijving gedaan en krijgt de Opdracht in beginsel gegund. De beoordeling van de inschrijvingen kan intern plaatsvinden aan de hand van een evaluatieformulier. Een format van een evaluatieformulier is in Deel III als bijlage 4 gevoegd. In dit hoofdstuk is tevens een verificatie procedure opgenomen ten behoeve van uitsluitend de inschrijver met de economisch meest voordelige inschrijving. Dit om het maken van kosten van andere inschrijvers die toch niet in aanmerking komen voor gunning te voorkomen. In dit verband is ook de duur van de demonstratie van de aangeboden producten beperkt tot 2 aaneengesloten werkdagen. Indien een product is gevraagd met veel extra’s/specifieke eisen die niet standaard ter beschikking zijn dan kan de Aanbestedende Dienst niet verwachten dat de te demonstreren producten aan al deze eisen voldoen. In een dergelijk geval dient op voorhand in deze paragraaf te worden vastgelegd aan welke eisen het product bij demonstratie moet voldoen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
79 van 126
8.
Toelichting ‐ Overige bepalingen HOOFDSTUK7 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
8.1
Dit hoofdstuk bevat aanvullende voorwaarden voor de aanbestedingsprocedure. Voertaal
8.2
In principe is de voertaal Nederlands. Afhankelijk van de herkomst van de producten is het raadzaam hier toe te staan dat internationale certificaten bijvoorbeeld in de Duitse of Engelse of Franse taal mogen worden verstrekt. Gebruik merknamen of typen Bij het opstellen van het Bestek mag de Aanbestedende Dienst geen merken of typen voorschrijven. Dit is in strijd met art. 23 lid 11 Bao. Alleen indien op geen enkele andere wijze de specificatie kan worden opgesteld mag een merknaam worden genoemd, mits vergezeld van de woorden ‘of gelijkwaardig’.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
80 van 126
9.
Toelichting ‐ Programma van Eisen en Wensen
BIJLAGE 1 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
In deze bijlage is een voorzet gegeven van een concept‐bestek. De Aanbestedende Dienst dient dit aan te vullen aan de hand van zijn eigen situatie en eigen wensen en eisen voor de uitvoering van de Opdracht. De Aanbestedende Dienst heeft de keuze alle criteria als eisen (ook wel knock out of minimumeisen genoemd) te formuleren, hetgeen inhoudt dat het niet voldoen aan een eis tot uitsluiting moet leiden of naast eisen ook zogenaamde wensen te formuleren. Wensen worden beoordeeld aan de hand van een puntensysteem met eventuele toepassing van wegingsfactoren. De kwalificatie als eis of wens dient aangegeven te worden in de betreffende kolom eis/wens in de tabellen in Bijlage 1. Er is een voorstel gedaan voor de kwalificatie als eis of wens, maar dit kan de aanbestedende dienst naar eigen inzicht aanpassen. De beoordeling is voor de Aanbestedende Dienst het eenvoudigst indien alleen met eisen wordt gewerkt. Er is dan immers slechts een toets of al dan niet wordt voldaan aan de gestelde eis. De beoordeling van wensen is genuanceerder. Op voorhand dient goed te worden nagedacht hoe de antwoorden op de wensen zullen worden beoordeeld en aan de hand van welk puntensysteem. Dit moet in het Aanbestedingsdocument zijn opgenomen om te voldoen aan het transparantiebeginsel. Bij de toelichting op Bijlage 6 is hier een voorbeeld van gegeven. Ten aanzien van de gehanteerde terminologie kan de Aanbestedende Dienst deze vanzelfsprekend aanpassen aan de bij hem in gebruik zijnde termen.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
81 van 126
10. Toelichting ‐ Overeenkomst
BIJLAGE 2 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II)
In onderstaande toelichting op de bijgevoegde modelovereenkomst wordt allereerst een korte inleiding gegeven op een aantal juridische aspecten die gekoppeld zijn aan een overeenkomst. Vervolgens wordt ingegaan op een aantal managementaspecten die van belang zijn voor de uitvoering van overeenkomsten. Tenslotte wordt nog een toelichting gegeven op een aantal artikelen van de overeenkomst. Met deze toelichting wordt niet beoogd een volledig beeld te geven, maar wel een algemeen beeld met specifieke aandachtspunten die van belang kunnen zijn.
10.1 Algemene juridische inleiding Wat is een overeenkomst ? Bij een overeenkomst verbinden één of meer partijen zich jegens elkaar door over en weer te beloven bepaalde prestaties te verrichten. Als partijen het eens zijn over de te verrichten prestaties is de overeenkomst een feit. De meeste overeenkomsten zijn wederkerig, dat wil zeggen dat er voor beide partijen rechten en plichten uit voortvloeien. Bijzondere overeenkomsten Iedereen is vrij om overeenkomsten te sluiten en vrij om te bepalen wat de inhoud van de overeenkomsten zal zijn. Aldus roepen mensen verplichtingen ten opzichte van elkaar in het leven waarvan zij zelf de inhoud hebben bepaald. In de wet zijn sommige veelvoorkomende overeenkomsten echter wel geregeld. Overeenkomsten die in de wet worden benoemd en geregeld zijn de bijzondere overeenkomsten ook wel benoemde overeenkomsten geheten. Zo geeft de wet bijvoorbeeld uitgebreide regelingen over de arbeidsovereenkomst. Andere voorbeelden van benoemde overeenkomsten zijn verder koop en huur. De bedoeling van de wetgever is om de meest voorkomende overeenkomsten nader in te vullen of, als dat in het algemeen belang is, om de grenzen van de vrijheid van partijen om hun onderlinge verhouding naar eigen inzicht te regelen te beperken. Een goed contract is aangepast aan de voorliggende situatie en gebaseerd op de voor de uitvoering van het contract noodzakelijke wederzijdse informatie. Het is uiteraard wel zo dat voor de gunstigste contractuele clausules de hoogste prijzen moeten worden betaald. Meer in het algemeen kan men stellen dat er een onlosmakelijke koppeling bestaat tussen de contractuele clausules en de prijzen. Het is duidelijk dat een klant in principe meer moet betalen indien hij een garantie van vijf jaar wenst dan indien hij een garantie van drie maanden verlangt.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
82 van 126
Rechtsgevolgen van overeenkomsten Als gevolg van het tot stand komen van een overeenkomst ontstaan rechtsgevolgen, dit zijn rechten en verplichtingen over en weer. Naast de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen kunnen rechtsgevolgen ontstaan die "naar de aard van de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van de redelijkheid en billijkheid voortvloeien" aldus ons Burgerlijk Wetboek. Hieronder zal aan al deze aspecten aandacht worden besteed. Overeengekomen rechtsgevolgen Het vaststellen van de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen kan problemen opleveren ingeval van onenigheid tussen de partijen. Meestal zal de ene partij menen dat hij tot iets gerechtigd of verplicht was dat niet overeen blijkt te komen met de bedoeling van de wederpartij. Het is van belang vast te kunnen stellen wat is overeengekomen en welke rechten en verplichtingen op grond van het gebeurde zijn ontstaan. Bij het vaststellen van de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen mag niet alleen worden afgegaan op de taalkundige uitleg van de bewoordingen van de overeenkomst, maar komt het tevens aan op "de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten". Precontractuele verhoudingen "Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan", aldus het Burgerlijk Wetboek. Het klinkt eenvoudiger dan het is. Zoals bij veel contracten zeker als zij wat omvangrijker zijn, is ook bij afvalverwerkingscontracten het vaststellen en het formuleren van 'vraag' en 'aanbod' geen sinecure. Normaliter gaat een lange periode van het doorlopen van een aanbestedingsprocedure vooraf aan het tot stand komen van een afvalverwerkingsovereenkomst. Toch kan hetgeen zich tijdens deze periode voordoet een rol spelen, ook in de latere fasen bij het bepalen van de gevolgen van de overeenkomst. De Hoge Raad, onze hoogste rechter, heeft in 1958 de relatie van de partijen die zijn betrokken bij het totstandkomen van een contract als volgt weergegeven: "Partijen komen immers door in onderhandeling te treden tot elkaar te staan in een bijzondere, door de goede trouw beheerste rechtsverhouding, meebrengende dat zij hun gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij." Er kunnen tijdens de periode die voorafgaat aan het sluiten van het contract, de zogeheten precontractuele periode, voor partijen verplichtingen ten opzichte van elkaar ontstaan. Welke verplichtingen dat zijn is afhankelijk van de fase waarin de onderhandelingen zich bevinden. De Hoge Raad onderscheidt in een later arrest uit 1983 in de precontractuele periode drie fasen. In de eerste fase zijn partijen nog vrij de onderhandelingen zonder enige verplichting af te breken. In de tweede fase staat het partijen niet meer vrij de Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
83 van 126
onderhandelingen af te breken zonder de door de wederpartij gemaakte kosten geheel of gedeeltelijk te vergoeden. In een derde fase zijn de onderhandelingen in een zodanig stadium gekomen dat het afbreken zelf in strijd met de goede trouw is, omdat partijen er over en weer op mochten vertrouwen dat een overeenkomst tot stand zou komen. In dat geval is zelfs plaats voor een vordering om de onderhandelingen voort te zetten of tot schadevergoeding, ook van de gederfde winst, indien aannemelijk is dat bij voortzetting van de onderhandelingen een bepaalde overeenkomst tot stand zou zijn gekomen. Met name vanwege administratieve en commerciële redenen worden er in de praktijk verschillende stadia onderscheiden in de precontractuele periode. Men moet echter goed bedenken dat de hiervoor genoemde precontractuele fasen niet eenduidig zijn af te beelden op deze stadia. Het hangt van het geheel van de omstandigheden van de situatie af of er verplichtingen over en weer zijn ontstaan. De overeenkomst is een feit indien de partijen het eens zijn over de te verrichten prestaties. Een aanbestedingsprocedure kenmerkt zich daardoor doordat er als hoofdregel geen mondelinge onderhandelingen plaatsvinden, maar doordat er een schriftelijke interactie plaatsvindt tussen partijen. Om geen discussie te krijgen over de feiten is het belangrijk dat wordt aangegeven welke interactie tijdens de aanbestedingsprocedure heeft plaatsgevonden. Dat is ook de reden dat in de overwegingen van de overeenkomst op een dusdanig manier zijn opgesteld dat invulling aan deze feitelijke interactie kan worden gegeven. A De aanbestedingsprocedure tot aan Inschrijving is als volgt gelopen: ‐ publicatie (Aanhangsel I); ‐ aanbestedingsdocument (Aanhangsel II); ‐ nota’s van inlichtingen aangaande aanbestedingsdocument (Aanhangsel III); B Opdrachtnemer heeft op <…………….> een Inschrijving gedaan met kenmerk <…………> voor de uitvoering van de opdracht (Aanhangsel IV); C [___Voor zover relevant beschrijving van hetgeen na indiening Inschrijving in aanbestedingsprocedure is geschied tot aan voornemen tot gunning___]; D Opdrachtgever heeft bij schrijven d.d. <……….> met kenmerk <…………> de overeenkomst gegund aan Opdrachtnemer. Dwaling Een overeenkomst vormt de neerslag van de wilsovereenstemming van beide, bij het contract betrokken, partijen. De wil van partijen blijkt uit hun verklaringen en gedragingen. Het kan zijn dat de wil om een bepaalde overeenkomst af te sluiten tot stand komt onder verkeerde omstandigheden en daardoor wordt beïnvloed. Dit kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld bedreiging (denk aan de dreiging 'je geld of je leven'), bedrog of een verkeerde voorstelling van zaken, dwaling genoemd. Bedrog en bedreiging laten we hier verder buiten beschouwing. Dwaling is voor ons wel van belang. In het Burgerlijk Wetboek staan voorwaarden opgesomd waaronder een overeenkomst die tot stand is gekomen onder invloed van dwaling en die bij een juiste voorstelling van zaken niet (of niet op dezelfde voorwaarden) zou zijn gesloten, vernietigbaar is. Dit kan een dwaling zijn die te wijten is aan het wel of aan het ten onrechte juist niet verstrekken van bepaalde inlichtingen door de Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
84 van 126
wederpartij. Vereist is wel dat de wederpartij heeft begrepen of moeten begrijpen dat de dwaling bij het afsluiten van de overeenkomst voor de dwalende van doorslaggevende betekenis was. In het algemeen mag men afgaan op mededelingen van de tegenpartij. Er bestaat echter een onderzoeksplicht als men bij normale oplettendheid, gezien de omstandigheden, reden heeft tot twijfel. Ook de vraag naar de mededelingsplicht hangt af van de concrete omstandigheden. Slechts vaststaande feiten, omstandigheden of ontwikkelingen zullen in beginsel moeten worden vermeld. Een andere in de wet genoemde mogelijkheid voor vernietiging op grond van dwaling vormt nog de wederzijdse onjuiste voorstelling van zaken. Beide partijen hadden dezelfde verkeerde voorstelling van zaken. Een beroep op dwaling mist de mogelijkheid om de eis tot vernietiging aan te vullen of te vervangen door een schadevergoedingsvordering. Rechtsgevolgen van overeenkomsten Als gevolg van het tot stand komen van een overeenkomst ontstaan rechtsgevolgen, dit zijn rechten en verplichtingen over en weer. Naast de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen kunnen rechtsgevolgen ontstaan die "naar de aard van de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van de redelijkheid en billijkheid voortvloeien" aldus ons Burgerlijk Wetboek. Hieronder zal aan al deze aspecten aandacht worden besteed. Overeengekomen rechtsgevolgen Het vaststellen van de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen kan problemen opleveren ingeval van onenigheid tussen de partijen. Meestal zal de ene partij menen dat hij tot iets gerechtigd of verplicht was dat niet overeen blijkt te komen met de bedoeling van de wederpartij. Het is van belang vast te kunnen stellen wat is overeengekomen en welke rechten en verplichtingen op grond van het gebeurde zijn ontstaan. De beste manier is vanzelfsprekend om de afspraken op papier vast te leggen. Wat is overeengekomen, is afhankelijk van de omstandigheden waaronder de overeenkomst tot stand is gekomen. Bij het vaststellen van de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen mag niet alleen worden afgegaan op de taalkundige uitleg van de bewoordingen van de overeenkomst, maar komt het tevens aan op "de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten" aldus de Hoge Raad in 1981. Rechtsgevolgen uit de wet Zoals hierboven al is gesteld, kunnen er naast de overeengekomen rechtsgevolgen eveneens rechtsgevolgen voortvloeien "naar de aard van de overeenkomst uit de wet, de gewoonte of de eisen van de redelijkheid en billijkheid". Hieronder zullen wij 'de wet, de gewoonte en de Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
85 van 126
eisen van de redelijkheid en billijkheid aan een korte beschouwing onderwerpen. We beginnen met rechtsgevolgen die voortvloeien uit de wet. De wet kent dwingendrechtelijke bepalingen, dit zijn bepalingen waar partijen niet bij overeenkomst van mogen afwijken. Buiten het belang van dwingendrechtelijke bepalingen heeft de wet vooral betekenis in een aanvullende zin; de wettelijke bepalingen gelden voor zover de partijen er niet bij overeenkomst van zijn afgeweken. Het verdient dan ook aanbeveling om bij het tot stand brengen van afvalverwerkingscontracten bijzonder veel zorg te besteden aan een nauwgezette vaststelling en formulering van de overeenkomst. Rechtsgevolgen uit gewoonte Voor zover er sprake is van een gewoonte, bijvoorbeeld binnen een beroepsgroep of een bedrijfstak, kan deze mede de inhoud van de overeenkomst bepalen. Binnen een nieuwe branche als de informatietechnologiebranche zijn nog niet veel gewoonten uitgekristalliseerd, maar het moet zeker niet worden uitgesloten, dat deze zullen gaan ontstaan en dat daaruit dan rechtsgevolgen zullen voortvloeien. Rechtsgevolgen op grond van de redelijkheid en billijkheid De normen van de redelijkheid en billijkheid eisen dat partijen binnen een contractuele relatie tevens in een bij de relatie passende mate rekening houden met elkaars belangen. Ingeval van afvalverwerkingsovereenkomsten kunnen de redelijkheid en de billijkheid verplichten tot het inwinnen van informatie, tot het verstrekken van informatie, die er zelfs in kan bestaan dat men waarschuwt voor risico's en tot het meewerken aan het welslagen van de overeenkomst. De afvalverwerker dient als deskundige de klant informatie te verstrekken waarvan hij weet of moet weten dat deze voor de klant van belang is. De informatieplicht gaat zover dat de afvalverwerker de klant dient te waarschuwen dat hij een bepaald risico loopt. De informatieplicht omvat tevens de plicht voor de afvalverwerker om vanuit zijn kennis en ervaring als deskundige bepaalde informatie omtrent het bedrijf van zijn klant te achterhalen, de zogenaamde onderzoeksplicht. Ook voor de klant geldt dat hij een informatieplicht heeft tegenover de afvalverwerker. Hij is verplicht als hij weet dat het voor het welslagen van het project nodig is de benodigde informatie over zijn bedrijf te verschaffen. Naast een uitbreiding van de rechtsgevolgen op grond van de redelijkheid en de billijkheid kan een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende bepaling worden beperkt voorzover deze in de gegeven omstandigheden naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Een bijzonder geval waarin de redelijkheid en billijkheid een beperking opleveren van de contractuele bepalingen doet zich voor bij onvoorziene omstandigheden van dien aard dat de wederpartij geen ongewijzigde instandhouding van de contractuele bepalingen, bijvoorbeeld van de prijs mag verwachten. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
86 van 126
Algemene voorwaarden Algemene voorwaarden zijn een of meer schriftelijke bedingen die zijn opgesteld om in meerdere overeenkomsten te worden opgenomen. Daarover wordt dan niet onderhandeld. Het zijn de bepalingen die vaak in kleine lettertjes worden meegeleverd, bijvoorbeeld door een bedrijf gehanteerde algemene inkoopvoorwaarden. Bedingen die de kern van de prestaties aangeven, zoals bijvoorbeeld de prijs en die aspecten van de overeenkomst zonder welke de overeenkomst niet tot stand zou zijn gekomen, kunnen geen deel uitmaken van de algemene voorwaarden. Veel contracten worden afgesloten met gebruikmaking van algemene voorwaarden. Voor de gebondenheid van de wederpartij aan de algemene voorwaarden is het wel nodig dat hij de algemene voorwaarden heeft aanvaard. Dat wil niet zeggen dat hij ze op het moment van aanvaarding ook kent, maar hij moet wel in de gelegenheid zijn geweest om ze te kunnen kennen. Als hem geen redelijke mogelijkheid is geboden om van de voorwaarden kennis te nemen dan is dat een grond tot vernietigbaarheid. Het is niet nodig dat de gebruiker van de algemene voorwaarden meende dat de wederpartij de inhoud van de algemene voorwaarden kende. Het Burgerlijk Wetboek geeft verder aan dat een beding in de algemene voorwaarden vernietigbaar is als het beding voor de wederpartij onredelijk bezwarend is. Of een beding onredelijk bezwarend is hangt af van de omstandigheden, zoals de soort overeenkomst, de manier waarop het totstandkomen van de overeenkomst is verlopen en dergelijke. De wet geeft in de zogeheten 'zwarte lijst' een opsomming van een aantal bedingen waarvoor geldt dat deze als onredelijk bezwarend worden aangemerkt ingeval de wederpartij een natuurlijk persoon is, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf (een consument). Daarnaast geeft de wet in de 'grijze lijst' een opsomming van bedingen waarvan wordt vermoed dat zij ingeval van een consument onredelijk bezwarend zijn. De verwachting bestaat dat de zwarte en grijze lijst invloed zullen uitoefenen op de relaties waarbij geen consument is betrokken (de zogeheten verwachte reflexwerking). Beide bovengenoemde vernietigingsgronden kunnen niet worden ingeroepen door 'grotere' ondernemers. Normaliter zullen afvalverwerkers geen beroep kunnen doen op deze vernietigingsgronden. De wetgever is ervan uitgegaan dat deze de speciale wettelijke bescherming niet nodig hebben. Uiteraard kunnen zij zich beroepen op de algemeen geldende redelijkheid en billijkheid voor het geval zij menen onterecht te zijn gebonden aan bepalingen uit algemene voorwaarden. Een van de problemen die zich vaak voordoen in het bedrijfsleven is welke algemene voorwaarden nu van toepassing zijn, indien zowel de leverancier als de klant algemene voorwaarden gebruiken in het kader van een bepaalde transactie. Het Burgerlijk Wetboek regelt deze situatie op een elegante wijze. Hoofdregel is dat indien de leverancier zijn algemene voorwaarden van toepassing verklaart in zijn offerte en de klant vervolgens in zijn antwoord daarop zijn algemene inkoopvoorwaarden, dan komt aan de verwijzing van de klant naar zijn voorwaarden geen werking toe, tenzij de klant de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de leverancier uitdrukkelijk van de hand heeft gewezen. Uiteraard moet dan weer bekeken worden wat de situatie is. Er kan dan bijvoorbeeld sprake zijn van een nieuw aanbod. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
87 van 126
In de modelovereenkomst is het navolgende opgenomen: “Op deze Overeenkomst zijn geen algemene voorwaarden, onder welke benaming dan ook, van Opdrachtnemer van toepassing. De Opdrachtnemer staat er jegens de Opdrachtgever voor in dat eventueel van toepassing zijnde algemene voorwaarden in overeenkomsten tussen de Opdrachtnemer en derden onder geen beding zullen doorwerken in de rechtsverhouding tussen de Opdrachtgever en de Opdrachtnemer.” Aansprakelijkheid Overschrijdingen aan kosten en opleveringstermijnen evenals teleurgestelde verwachtingen doen zich met de regelmaat van de klok voor. Naast een verplichting tot schadevergoeding, ontstaan op grond van een toerekenbare tekortkoming van een van de partijen bij een overeenkomst, bestaat de mogelijkheid van een wettelijke aansprakelijkheid, gebaseerd op andere gronden. In dit kader zijn tevens de aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad en de produktenaansprakelijkheid van belang. Aansprakelijkheid op grond van een onrechtmatige daad en produktenaansprakelijkheid bestaan jegens derden die niet zoals bij contractuele aansprakelijkheid in een contractuele relatie dienen te staan met de aansprakelijk gestelde. Hieronder wordt aandacht besteed aan de contractuele aansprakelijkheid. (Niet‐)Nakoming van de verplichtingen uit een overeenkomst Bij niet‐nakoming van een verbintenis (wanprestatie) uit een wederkerige overeenkomst kan nakoming van de verbintenis (met eventuele gebruikmaking van de zogeheten exceptio non adimpleti contractus, dat wil zeggen het niet nakomen van de daartegenoverstaande verplichting), vervangende schadevergoeding of ontbinding van de overeenkomst worden gevorderd, mogelijk gecombineerd met een aanvullende schadevergoeding. Een derde, niet contractspartij die schade heeft geleden, kan niet ageren op grond van wanprestatie, maar eventueel wel op grond van onrechtmatige daad. Een vordering tot schadevergoeding bij niet‐nakoming is slechts mogelijk in het geval dat de schuldenaar een tekortkoming in de nakoming van zijn verbintenis kan worden toegerekend. Dit is in beginsel pas het geval als hij in verzuim is, dat wil zeggen dat de prestatie opeisbaar is en hem een redelijke termijn voor alsnog nakomen is gesteld die is verstreken, een ingebrekestelling. De ingebrekestelling is vereist als een exacte datum voor levering niet in de overeenkomst was opgenomen. Het kan dus raadzaam zijn hierop in te spelen bij het opstellen van de contractuele bepalingen. In de praktijk komt men dan ook vaak het volgende artikel tegen: "Alle termijnen, data en tijdschema's zijn indicatief, tenzij uitdrukkelijk anders aangegeven." In de modelovereenkomst is daarentegen opgenomen dat er sprake is van fatale termijnen, bijvoorbeeld bij het bepalen van het moment van aanvang van de dienstverlening. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
88 van 126
Inspannings‐ of resultaatsverbintenis Bij akties wegens het niet nakomen van verbintenissen kan het tevens van belang zijn of er sprake is van een resultaats‐ dan wel van een inspanningsverbintenis. Bij de eerste bestaat in beginsel aansprakelijkheid als het overeengekomen resultaat is uitgebleven. In het tweede geval bestaat slechts dan aansprakelijkheid als er onvoldoende inspanning is verricht voor het bereiken van een bepaald resultaat. De bewijslast van de wederpartij is in het tweede geval aanzienlijk zwaarder. In beginsel is het zo dat hij die iets stelt dat ook moet bewijzen. Het bewijs dat een bepaalde prestatie niet tot stand is gekomen, is gemakkelijker te leveren dan het bewijs dat iemand zich niet voldoende heeft ingespannen. Overmacht en garantie Zoals gezegd leidt het niet nakomen door de debiteur slechts tot aansprakelijkheid als het niet nakomen de debiteur kan worden toegerekend. Het Burgerlijk Wetboek geeft aan wanneer de schuldenaar de tekortkoming niet kan worden toegerekend, dat wil zeggen wanneer er sprake is van overmacht, als volgt: "Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend als deze niet aan zijn schuld is te wijten, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt." Krachtens de wet is de schuldenaar aansprakelijk voor de gedragingen van personen waarvan hij de hulp gebruikt bij de naleving van zijn verbintenis, en voor schade veroorzaakt door het gebruik van ongeschikte zaken. Partijen kunnen binnen de grenzen die aan overeenkomsten worden gesteld bij overeenkomst hun aansprakelijkheid uitbreiden dan wel inperken door in de overeenkomst te bepalen voor wiens rekening bepaalde tekortkomingen wel of niet komen. Dit gebeurt met behulp van garantiebepalingen, vrijwaringsclausules en exoneratieclausules. Garantiebepalingen beperken in principe de factoren die overmacht opleveren. In veel standaardcontracten vindt men exoneratiebepalingen die een uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid inhouden. In beginsel is het beperken en uitsluiten van aansprakelijkheid geoorloofd. Het uitsluiten van aansprakelijkheid die wordt veroorzaakt door opzet of grove schuld is in strijd met de goede zeden en derhalve niet toegestaan. Zo kan de aansprakelijkheid krachtens de wet voor gedragingen van anderen (zie hierboven) waarvan voor de uitvoering van een automatiseringsproject gebruik wordt gemaakt in een aantal gevallen bij contract worden geëxonereerd. Onder bepaalde omstandigheden mag een op zichzelf toegestane exoneratieclausule niet worden ingeroepen omdat het, gezien de omstandigheden van het geval, in strijd met de goede trouw is om dat te doen. Voorbeelden van in het verkeer geldende opvattingen zijn: het missen van de nodige bekwaamheid voor het uitvoeren van de verbintenis, een belemmering die de schuldenaar bij het aangaan van de verbintenis heeft voorzien of behoren te voorzien of het financieel niet in staat zijn de verbintenis na te komen. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
89 van 126
Wat zijn nu de belangrijkste gevolgen van overmacht? Ten eerste zal een vordering tot nakoming door de schuldeiser in principe worden afgewezen, nu overmacht vrijwel steeds een tijdelijke of blijvende onmogelijkheid tot nakomen inhoudt. Ten tweede heeft de schuldeiser als hoofdregel geen recht op schadevergoeding. Van belang is wel dat het recht op ontbinding voor de schuldeiser blijft bestaan. In de praktijk komt men dan ook bepalingen tegen die dit recht op ontbinding trachten te beperken of uit te sluiten. Geschillenbeslechting In het contract kunnen bepalingen worden opgenomen die in het geval van een geschil een rol gaan spelen. Er hoeft echt niet meteen naar de rechter te worden gelopen. Het vermelden waard is de mini‐trial, een vorm van geschillenoplossing. Deze is erop gericht te bemiddelen in het geval van onenigheid en erop gericht dit niet te laten escaleren. Het doel is om bij te sturen met het oog op de voortgang van het project. De sturende taak wordt uitgeoefend door een bemiddelingscommissie bestaande uit een onafhankelijke deskundige voorzitter en twee leden, die worden gerecruteerd uit het management van de beide bedrijven. De voordelen van deze vorm van geschillenoplossing zijn de snelheid, het korte oponthoud van het project, de relatief geringe hoogte van de onkosten en vooral de gerichtheid op een zodanige oplossing dat partijen weer met elkaar verder kunnen. Als een snelle en informele wijze van bijsturen geen zin (meer) heeft, kunnen gerechtelijke procedures of arbitrage resulteren in een oplossing voor een gerezen conflict. Als de zaak een spoedeisend belang heeft kan de rechter worden ingeschakeld door het eisen van een voorlopige voorziening in een kort geding procedure.
10.2 Managementaspecten Sturingsinstrumenten Vanuit een managementoptiek is het belangrijk dat in de overeenkomst voldoende sturingsinstrumenten zijn opgenomen om de kwaliteit van de dienstverlening te blijven monitoren en waar nodig bij te sturen. Sturingsinstrumenten zijn er in allerlei verschijningsvormen. In het modelcontract is hier op de navolgende wijze mee omgegaan. Een van de belangrijkste sturingsinstrumenten betreft het formuleren van exit‐criteria. Dit zal dan juridisch vertaald worden in bepalingen die het recht op tussentijdse beëindiging formuleren of op het recht om de overeenkomst wel of niet te verlengen. Daarnaast zal een zogenaamd incentive programma bij kunnen dragen aan het borgen dat de kwaliteit van de dienstverlening op het vereiste niveau blijft. In het modelcontract is een en ander opgenomen in de vorm dan een bonus en malus bepaling. Om de kwaliteit van de dienstverlening te toetsen, is het verstandig om periodiek een audit uit te laten voeren. Crux is dan wel dat de normen waartegen de audit wordt uitgevoerd van tevoren zijn overeengekomen. De afvalverwerker zal vervolgens de uitkomsten van de audit en de aanbevolen maatregelen moeten opvolgen. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
90 van 126
Specifiek voor het afvalverwerkingsdossier is dat er nog een andere manier is om te toetsen of aan de overeengekomen kwaliteit wordt voldaan. Er kunnen immers klachten van derden zijn, die gericht zijn op specifieke onderdelen van de dienstverlening. Het verdient dan ook aanbeveling om de behandeling van die klachten niet alleen serieus te nemen maar daar ook gevolgen aan te verbinden. Beleid Sinds 2000 is het steeds meer gemeengoed geworden dat beleidsdoelstellingen in aanbestedingen zouden moeten worden geïncorporeerd. Voorbeelden daarvan zijn duurzaamheid, sociale duurzaamheid en innovatie. In het modelcontract is een voorbeeld opgenomen hoe beleid inzake duurzaamheid geïncorporeerd zou kunnen worden. Het verdient overigens wel aandacht dat van geval tot geval bekeken moet worden om het aanbestedingsinstrument wel geschikt is om een bepaalde beleidsdoelstelling te realiseren.
10.3 Specifieke contractuele aandachtspunten Inleiding Een aanbestedende dienst zal allereerst zijn eigen beleid moeten toetsen aan de voorliggende modelovereenkomst. In voorkomende gevallen zal de overeenkomst daarop aangepast moeten worden. Voorbeeld: In art. 4.10 is een specifieke betalingstermijn aangegeven waarbinnen wordt betaald door de aanbestedende dienst. In voorkomende gevallen kan er specifiek beleid zijn die de aanbestedende dienst op een kortere of langere termijn facturen betaalbaar te stellen. De modelovereenkomst zal zeer consciëntieus moeten worden beoordeeld en aangepast om deze in lijn te brengen met het vigerende beleid. Voor de volledigheid wordt nog opgemerkt dat de overeenkomst ook nog eventueel moet worden gewijzigd naar gelang de specifieke casus. Specifieke aandachtspunten In de modelovereenkomst is in geel aangegeven welke onderdelen nog specifiek ingevuld moeten worden. Deze onderdelen moeten worden ingevuld op basis van de specifieke omstandigheden. Bijzonder aandacht moet worden gegeven aan artikel 4 inzake Financiën, meer‐ en minderwerk, facturering en betaling. Uitgangspunt is nu dat er sprake is van een maximumbedrag per kalenderjaar. Van belang is dan wel dat de aan dit maximumbedrag ten grondslag liggende elementen, zoals bijvoorbeeld een prijs per lediging worden omschreven. Indien een andere prijssystematiek wordt voorgestaan, dient dit artikel te worden Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
91 van 126
herschreven. Dit geldt voor de volledigheid ook voor een eventueel facturatieschema en voor de periode waarbinnen een factuur betaald wordt. In voorkomende gevallen wordt ook gebruik gemaakt van een voorschotregeling die dan op basis van de feitelijke realisatie achteraf over een bepaalde periode wordt gecorrigeerd. Dat kan dan bijvoorbeeld weer leiden tot een creditfactuur. In geval van duurovereenkomsten kan rekening worden gehouden met de belangen van de marktpartijen doordat niet een prijs wordt afgesproken, die geldt voor de duur van de overeenkomst, maar doordat een prijs wordt afgesproken, die jaarlijks kan worden geïndiceerd. Als de prijzen van goederen en diensten veranderen, wordt dat weergegeven met een prijsindexcijfer. Het prijsindexcijfer geeft dan een beeld van de gemiddelde prijsstijging of prijsdaling in procenten. In de praktijk wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van de jaarlijks door de NEA gepubliceerde prijsindexeringen (www.nea.nl) of de door de CBS gepubliceerde indexering (www.cbs.nl). De aanbestedende dienst zal normaliter een belang hebben om sturing te houden op de jaarlijkse maximale prijsstijgingen. In de praktijk komt men echter ook tegen dat aanbestedende diensten wensen dat prijzen voor de duur van de overeenkomst niet geïndexeerd kunnen worden, maar vast zijn. Zonder een oordeel te geven over de vraag welke aanpak het meest aan te bevelen is, wordt er wel op gewezen dat een gevalideerde prijsindexering als zodanig recht doet aan de marktontwikkelingen. Vanuit een sturingsaspect zal artikel 5 de bonus‐malus regeling goed moeten worden beoordeeld. De vraag is of in een specifieke geval een combinatie van een negatieve incentive (een malus – boete) en een positieve incentive (een bonus) zal werken, of dat wellicht alleen het gebruik van een malus systematiek effect heeft. De artikelleden moeten gezien worden als voorbeelden om aan de bonus‐malus systematiek vorm te geven. Een en ander zal per geval moeten worden aangepast. De artikelen inzake aansprakelijkheid en vrijwaring zullen eveneens moeten worden aangepast aan de concrete situatie (artikelleden 16.13 t/m 16.17). Dit geldt tenslotte voor de op te nemen beleidsartikelen (artikelleden 16.21 t/m 16.24).
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
92 van 126
11. Toelichting ‐ EG‐Publicatie en formats Inschrijving BIJLAGEN 3 T/M 6 AANBESTEDINGSDOCUMENT (DEEL II) 11.1 Bijlage 3 EG‐publicatie In deze bijlage moet de EG‐publicatie worden opgenomen zoals in TED gepubliceerd. Een voorbeeld van de wijze van invullen is bij het Aanbestedingsdocument bijgevoegd. 11.2 Bijlage 4 Format deel A inschrijving Deze bijlage betreft het Inschrijfformulier dat door de Inschrijvers als onderdeel A bij hun Inschrijving moet worden gevoegd. Dit formulier moet worden aangepast aan de hand van de eventuele percelen. 11.3 Bijlage 5 Format deel B inschrijving Bijlage 5 dient door de Inschrijvers als onderdeel B bij de Inschrijving te worden gevoegd. Dit formulier moet aan de hand van de definitieve selectiecriteria zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van het Aanbestedingsdocument worden aangepast. Dit dient zorgvuldig te gebeuren omdat deze bijlage de basis is van de Inschrijving en een onvolledige bijlage dus ook tot onvolledige Inschrijvingen zal leiden. 11.4 Bijlage 6 Format deel C inschrijving Bijlage 6 dient door de Inschrijvers als onderdeel C bij de Inschrijving te worden gevoegd. Deze bijlage dient aan de hand van de definitieve voorwaarden voor gunning en gunningscriteria te worden aangepast. Dit dient zorgvuldig te gebeuren omdat deze bijlage de basis is van de Inschrijving en een onvolledige bijlage dus ook tot onvolledige Inschrijvingen zal leiden. Van belang is dat de beoordeling van de wensen in vraag 4 nader wordt uitgewerkt. Aangegeven dient te worden welk puntensysteem wordt gehanteerd. Als voorbeeld is hier gehanteerd een systeem waarbij per wens 1, 3 of 5 punten kunnen worden behaald, welke vermenigvuldigd worden met de aangegeven weegfactor van 1,2 of 3. De Aanbestedende Dienst is vrij dit naar eigen inzicht aan te passen. Tevens dient te worden aangegeven hoe de wensen worden beoordeeld door te vermelden met welke antwoorden een bepaalde score kan worden verkregen. Hieronder is een voorbeeld gegeven van een mogelijke beoordeling van een wens. De Aanbestedende Dienst dient echter zelf te beoordelen en te verwerken welke criteria als eis of wens worden gekwalificeerd en dient aan te geven welk antwoord door haar beter en als beste wordt gewaardeerd. Dit is immers afhankelijk van de wensen die de Aanbestedende Dienst heeft bij de uitvoering van de Opdracht.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
93 van 126
nr
Wens
Toelichting vereist ja/nee
Weegfactor Wijze van beoordelen
1.
De inzamelvoertuigen van Opdrachtnemer die worden ingezet voor de Opdracht voldoen aan de Euronorm V en bij voorkeur aan de EEV3 Norm. Bij inschrijving dient een afschrift van de typegoedkeuringspapieren worden bijgevoegd. De inzamelvoertuigen van Opdrachtnemer die worden ingezet voor de Opdracht beschikken over stillere banden volgens Richtlijn 92/23/EEG. De geluidwaarde is 5dB(A) (vrachtwagenbanden voor aangedreven assen), 7 Db(A) vrachtwagenbanden voor stuur‐ of sleepassen). Etc.
Ja, bijvoegen als Bijlage 4.1
2
Euronorm V :3 punten; EEV‐norm : 5 punten
Ja, bijvoegen als Bijlage 4.2
3
Voldoet: 5 punten; Garantie dat gedurende 1e contractsjaar voertuigen hieraan zullen voldoen: 3 punten
2.
11.5 Bijlage 7 Aanbestedingsvoorwaarden Bijlage 7 bevat de algemene Aanbestedingsvoorwaarden die van toepassing zijn op de onderhavige opdracht en die door Aanbestedende Diensten ook bij andere aanbestedingen kunnen worden gebruikt. Een aantal artikelen worden hieronder nader toegelicht. Artikel 10 Aanvulling van de Aanmelding of Inschrijving Inschrijvingen mogen slechts beperkt worden aangevuld. Dit is slechts het geval indien sprake is van een voor een ieder kenbare omissie. Aanvulling is mogelijk indien het ontbrekende document een door derden opgesteld objectief bepaalbaar document is waarop Inschrijver geen invloed kan uitoefenen en welke niet van invloed is op zijn Inschrijving, bijvoorbeeld een jaarverslag of een uittreksel uit het handelsregister. Van belang is dat bij verzoeken tot aanvulling van de Inschrijvingen geen afbreuk wordt gedaan aan de concurrentiepositie van andere Inschrijvers. Indien sprake is van een eenvoudig te herstellen gebrek, is het terzijde leggen van de Inschrijving in beginsel in strijd met het zorgvuldigheids‐ en evenredigheidsbeginsel. In dit geval geldt als regel dat de Inschrijver in de gelegenheid moet worden gesteld het verzuim binnen een redelijke termijn te herstellen. In 2.3.4. wordt uitgegaan van een termijn van 5 werkdagen.
3
Enhanced Environmentally Friendly Vehicle Norm zoals opgenomen in de Europese Richtlijn 2005/55/EG. De EEV norm kan worden bereikt door een voertuig met aardgasmotor aan te schaffen. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
94 van 126
Een Aanbestedende Dienst dient bij het laten aanvullen van gegevens het gelijkheidsbeginsel in acht te nemen. Dat betekent dat zij alle Inschrijvers gelijkelijk moet toestaan hun Inschrijving aan te vullen of te verduidelijken. Aanvullingen zijn in ieder geval niet toegestaan ten aanzien van (onderdelen van) de prijzen of ten aanzien van onderdelen uit het Aanbestedingsdocument waar een puntenscore aan wordt toegekend, zoals bijvoorbeeld bij de wensen. Dit biedt de Inschrijver namelijk de mogelijkheid zijn Inschrijving dusdanig te verbeteren dat hiermee afbreuk wordt gedaan aan de concurrentiepositie van de andere Inschrijvers.
Artikel 11 Ongeldige Aanmelding of Inschrijving De Aanbestedende Dienst dient de Inschrijvingen zorgvuldig op ongeldigheid te controleren. Van een ongeldige inschrijving is onder meer sprake indien de Inschrijving niet voldoet aan de voorwaarden en minimumeisen zoals opgenomen in het Aanbestedingsdocument en bijlagen. Een ongeldige inschrijving dient ter zijde te worden gelegd en kan niet voor gunning in aanmerking komen. Artikel 12 Schijnbaar onuitvoerbare Inschrijving Dit artikel geeft de Aanbestedende Dienst de mogelijkheid om in geval van strategische Inschrijvingen die niet uitvoerbaar of onrealistisch lijken een toelichting te vragen aan de Inschrijver. Bijvoorbeeld in geval van abnormaal lage inschrijvingen. Geadviseerd wordt om dit schriftelijk te doen eventueel in combinatie met een mondelinge toelichting. Van dergelijke besprekingen dient altijd een verslag te worden opgesteld. De Aanbestedende Dienst dient bij het opstellen van de gunningscriteria en de prijs‐ systematiek echter zoveel mogelijk maatregelen te treffen om strategische inschrijvingen te voorkomen. Artikel 19 Gunningsplicht Er is geen gunningsplicht. Tot het einde van de Alcateltermijn kan de Aanbestedende Dienst de gunning intrekken. De Aanbestedende Dienst dient een dergelijk besluit wel aan Inschrijvers te motiveren en een bericht van niet‐gunning te publiceren in de TED. Onder omstandigheden kan er bij intrekking wel een verplichting bestaan tot vergoeding van schade, bijvoorbeeld van offertekosten. Artikel 20 Gunningsbeslissing
De Gunningsbeslissing is feitelijk een “voorlopige” gunning. Door de Gunningsbeslissing komt geen Overeenkomst tot stand. De Overeenkomst komt pas tot stand indien binnen de Alcateltermijn van 15 dagen geen kort geding aanhangig is gemaakt en de Overeenkomst met de begunstigde Inschrijver is ondertekend. Bezwaar maken tegen het Gunningsbeslissing dient te gebeuren door het laten betekenen van een dagvaarding op het adres van de Aanbestedende Dienst. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
95 van 126
Artikel 21 Informatieverstrekking De Aanbestedende Dienst is gehouden iedere Inschrijver die niet voor gunning in aanmerking komt een gemotiveerde afwijzing te geven. Uit deze toelichting moet de Inschrijver kunnen begrijpen waarom de Opdracht niet aan hem wordt gegund. De Alcateltermijn gaat formeel pas lopen op het moment dat de Inschrijver deze motivering heeft ontvangen, derhalve is het aan te raden in de afwijzingsbrief meteen de redenen van afwijzing te vermelden, in het bijzonder ook de kenmerken en voordelen van de uitgekozen Inschrijving. Indien een Inschrijver nog vragen heeft over de afwijzing kan dit in een gesprek worden toegelicht. Een dergelijke toelichting kan vaak onvrede over een Gunningsbeslissing wegnemen en daarmee soms juridische procedures voorkomen. Het is aan te raden om een eventuele mondelinge toelichting op een afwijzing met minimaal 2 personen van de Aanbestedende Dienst te voeren, waarbij na afloop een besprekingsverslag wordt gemaakt. In Deel IV is als Bijlage 4 een format voor een gunnings‐ en afwijzingsbrief gevoegd.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
96 van 126
DEEL IV AANVULLENDE FORMATS VOOR DE UITVOERING VAN DE AANBESTEDINGSPROCEDURE
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
97 van 126
INHOUDSOPGAVE
1. FORMAT NOTA VAN INLICHTINGEN 2. FORMAT BEWIJS VAN ONTVANGST 3. FORMAT PROCES‐VERBAAL 4. FORMAT EVALUATIEFORMULIER 5. FORMAT GUNNINGS‐ EN AFWIJZINGSBRIEVEN
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
98 van 126
1.
FORMAT NOTA VAN INLICHTINGEN
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
99 van 126
Nota van Inlichtingen I4 d.d. [datum] met betrekking tot het
Aanbestedingsdocument Europese aanbesteding voor OPDRACHT ten behoeve van [aanbestedende dienst]
Publicatienummer: 2010/S XXXXXXXX
4
Dit is de eerste Nota van Inlichtingen (NvI) die aan alle bedrijven wordt verzonden die het Aanbestedingsdocument hebben ontvangen. Er kunnen nog meerdere NvI’en volgen. De laatste NvI zal op [datum] worden verzonden. Alle NvI’en maken integraal deel uit van het Aanbestedingsdocument. Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
100 van 126
Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Aanbestedende Dienst. Vertrouwelijkheid Deze uitgave bevat vertrouwelijke informatie en dient als zodanig te worden behandeld door de ontvanger. De onderhavige uitgave mag uitsluitend gebruikt worden door de ontvanger in het kader van deze aanbestedingsprocedure. Enigerlei overige toepassing is nadrukkelijk niet toegestaan.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
101 van 126
INHOUDSOPGAVE 1. Vragen over het Aanbestedingsdocument 2. Vragen over Bijlage 1 Programma van Eisen en Wensen 3. Vragen over Bijlage 2 Overeenkomst 4. Vragen over Bijlage 3 EG‐publicatie 5. Vragen over Bijlage 4 Inschrijfformulier 6. Vragen over Bijlage 5 Selectieformulier 7. Vragen over Bijlage 6 Vragenlijst ten behoeve van de gunning 8. Overzicht wijzigingen Aanbestedingsdocument en bijlagen 9. Overige algemene inlichtingen
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
102 van 126
1. Vragen over het Aanbestedingsdocument Nr
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
103 van 126
1.
Vragen over Bijlage 1 Programma van Eisen en Wensen
Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
104 van 126
2.
Vragen over Bijlage 2 Overeenkomst
Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
105 van 126
4. Vragen over Bijlage 3 EG‐publicatie Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
106 van 126
5. Vragen over Bijlage 4 Inschrijfformulier
Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
107 van 126
6. Vragen over Bijlage 5 Selectieformulier Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
108 van 126
7. Vragen over Bijlage 6 Vragenlijst ten behoeve van de gunning Nr.
Vraag
Antwoord
.
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
109 van 126
8. Overzicht wijzigingen Naar aanleiding van deze Nota van Inlichtingen hebben de volgende wijzigingen plaatsgevonden in het Aanbestedingsdocument en bijlagen. Onderstaande tekst vervangt de tekst zoals opgenomen in het Aanbestedingsdocument en bijlagen d.d. [datum]. Inschrijver dient bij Inschrijving van de tekst zoals gewijzigd bij (laatste) nota van inlichtingen uit te gaan. Een latere Nota van Inlichtingen prevaleert boven een eerder opgestelde Nota van Inlichtingen.
Alinea/art. Document
Wijziging .
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
110 van 126
9. Overige algemene wijzigingen [indien van toepassing] Inschrijvers krijgen de gelegenheid aanvullende vragen te stellen naar aanleiding van onderhavige Nota van Inlichtingen I. Dit betekent dat tot uiterlijk [datum] om [tijdstip] aanvullende vragen kunnen worden gesteld. Vragen die nadien worden ontvangen zullen niet meer in behandeling worden genomen. Aanvullende vragen zullen worden beantwoord in Nota van Inlichtingen II. Deze nota zal uiterlijk op [datum] aan de Inschrijvers worden verzonden. Uiterlijk op [datum] om [tijdstip] dienen de Inschrijvingen te zijn ingediend op het adres van de Aanbestedende dienst zoals vermeld in par. 1.2 van het Aanbestedingsdocument. Zie voor de voorschriften ten aanzien van de inschrijving hoofdstuk 2 van het Aanbestedingsdocument. De Gunningsbeslissing wordt verwacht te worden genomen op [datum]. [indien van toepassing]Nieuw tijdschema (1.8 Aanbestedingsdocument)
Uiterste termijn voor het indienen van vragen ten behoeve van de tweede Nota van Inlichtingen
[datum en tijdstip]
Uiterste termijn verzenden tweede Nota van Inlichtingen door de Aanbestedende Dienst aan alle Inschrijvers Sluitingstermijn Inschrijvingen
[datum]
[datum en tijdstip]
Openbare opening inschrijvingen bij [datum en tijdstip] de Aanbestedende Dienst Evaluatie van Inschrijvingen door de [periode] Aanbestedende Dienst Gunningsbeslissing
[datum]
Definitieve gunning en einde Alcateltermijn
[datum]
Ingangsdatum Overeenkomsten
[datum]
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
111 van 126
2.
FORMAT BEWIJS VAN ONTVANGST
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
112 van 126
BEWIJS VAN ONTVANGST Betreft: inschrijving aanbesteding OPDRACHT van [aanbestedende dienst] Naam en adres inschrijver: Handtekening inschrijver: Datum en tijdstip ontvangst: Naam en Handtekening Aanbestedende dienst
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
113 van 126
3. FORMAT PROCES‐VERBAAL
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
114 van 126
PROCES‐VERBAAL VAN OPENING AANBESTEDING NAAM EN REFERENTIENUMMER Op [datum en tijdstip] zijn de offertes in het kader van de aanbesteding OPDRACHT van [aanbestedende dienst] geopend ten kantore van [aanbestedende dienst] te [plaatsnaam]. Hierbij waren namens [aanbestedende dienst] aanwezig: ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Van de inschrijvers waren de volgende personen aanwezig: ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ De volgende inschrijvingen zijn tijdig ontvangen: Naam inschrijver Tijdstip ontvangst Aldus opgemaakt te [plaats] op [datum] Naam en handtekening
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
115 van 126
4.
FORMAT EVALUATIEFORMULIER
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
116 van 126
EVALUATIEFORMULIER EUROPESE AANBESTEDING OPDRACHT [Aanbestedende Dienst]
Inschrijving (Format A inschrijving) Inschrijver: Perceel Wijze van inschrijven Zelfstandig Combinatie: 1. 2. 3. Hoofdaannemer: Onderaannemers: 1. 2. 3.
Selectieformulier (Format B inschrijving) Bijlage nr. B.O
Vraag Checklist
B.1
Integriteitsverklaring Minimumeis Uitsluitingsgronden I Uittreksel Kamer van Koophandel Minimumeis niet ouder dan [datum] Gemiddelde minimale bruto totale Minimumeis omzet over de afgelopen 3 boekjaren van min. € miljoen met goedkeurende accountantsverklaring.
B.2 B.3
Criterium
Antwoord
Minimumeis
Aanwezig/ Niet aanwezig Aanwezig/ Niet aanwezig Aanwezig/ Niet aanwezig Aanwezig/ Niet aanwezig
Motivering
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
117 van 126
B.4
B.5
B.6
B.7
B.8
B.9 B.10 B.11 B.12 B.13
Gemiddelde min. liquiditeit afgelopen 3 jaar van :[..] Gemiddelde min. solvabiliteit afgelopen 3 jaar van :[..] Met accountantsverklaring Bedrijfsaansprakelijkheidsverzeke‐ ring > € 1 miljoen per jaar Dan wel bereidheid na gunning
Minimumeis
Aanwezig/ Niet aanwezig
Minimumeis
3 referenties met tevredenheidsverklaringen van vergelijkbare opdrachten in de afgelopen 3 jaar Kwaliteitszorgsysteem ISO 9001:2008 of gelijkwaardig of intern (schriftelijk) kwaliteitssysteem (igv KCA) Gecertificeerd milieuzorgsysteem conform ISO 14.001/EMAS of gelijkwaardig Nederlandse taal
Minimumeis
Aanwezig/ Bereidheid na gunning/ Niet aanwezig Aanwezig/Niet aanwezig/ n.v.t.
(Indien van toepassing) Combinatieverklaring Verklaring inzake onderaannemers (indien van toepassing) Beroep op bekwaamheden derden(indien van toepassing) Algemene verklaring CONCLUSIE
Minimumeis
Voldaan/ Niet voldaan
Minimumeis
Voldaan/ Niet voldaan
Minimumeis
Aanwezig/Niet aanwezig Aanwezig/ Niet aanwezig/ n.v.t. Aanwezig/ Niet aanwezig/ n.v.t. Aanwezig/ Niet aanwezig/ n.v.t. Aanwezig/niet aanwezig
Minimumeis Minimumeis Minimumeis Minimumeis
Voldoet aan minimumeisen ten aanzien van de selectie ja/nee
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
118 van 126
Vragenlijst ten behoeve van de gunning (Format C inschrijving)
Voorwaarden voor gunning Nr. vraag Vraag 1. Instemming minimumeisen Programma van eisen 2. Instemming overeenkomst
Antwoord
Motivering
Voldaan/’ Niet voldaan Voldaan/ Niet voldaan
CONCLUSIE
Gunningscriteria Beoordeling Wensen De wensen worden beoordeeld aan de hand van een puntensysteem. Per wens kunnen 0‐1‐2‐3‐4‐5 punten worden behaald. De beoordeling van de wensen vindt plaats aan de hand van de beschrijving van de gevraagde elementen van de wens en daarnaast een relatieve beoordeling (onderlinge vergelijking) van de offertes. Ten aanzien van sommige wensen geldt bovendien een weegfactor. Wens Nr.
1
2
3
4
Wensen
Akkoord
Ja/Nee
Ja/Nee
Ja/Nee
Ja/Nee
Toelichting bijvoegen met verwijzing naar het nummer van de wens
Beoordeling: ‐ 1, 3 of 5 punten: 1 = onvoldoende 3 = voldoende 5 = goed; ‐ relatieve beoordeling; ‐ weegfactor Weging X […] Weging X […] Weging X […] Weging X […]
Score met motivering
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
119 van 126
Wens Nr.
Wensen
Akkoord
Toelichting bijvoegen met verwijzing naar het nummer van de wens
Beoordeling: ‐ 1, 3 of 5 punten: 1 = onvoldoende 3 = voldoende 5 = goed; ‐ relatieve beoordeling; ‐ weegfactor
Score met motivering
TOTAALSCORE WENSEN
= behaalde score/max. score x weegfactor
Beoordeling Prijs
Totale inzamelkosten per jaar
Prijs excl. BTW
Score met motivering
TOTAAL SCORE PRIJS
= laagste prijs/aangeboden prijs X weegfactor
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
120 van 126
Totaal score gunningscriteria
Economisch meest voordelige inschrijving
Mate van voldoen aan de wensen van het programma van Eisen en Wensen
Prijs TOTAALSCORE
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
121 van 126
5. FORMAT GUNNINGS‐ EN AFWIJZINGSBRIEVEN ‐ Brief gunning ‐ Afwijzingsbrief (ongeldige offerte ‐ Afwijzingsbrief (geldige offerte)
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
122 van 126
Brief gunning Geachte [naam], Wij hebben uw inschrijving voor onze aanbesteding OPDRACHT zorgvuldig vergeleken met de andere inschrijvingen. In totaal hebben wij in het kader van de Europese aanbesteding [aantal] inschrijvingen ontvangen. Deze inschrijvingen zijn beoordeeld op basis van de vooraf in het Aanbestedingsdocument bekend gemaakte selectiecriteria, voorwaarden voor gunning en gunningscriteria. Uw inschrijving is de economisch voordeligste gebleken. Aan u wordt de opdracht gegund (“gunningsbeslissing”). De overeenkomst komt eerst tot stand indien; a. geen van de inschrijvers binnen 15 kalenderdagen na het bekendmaken van de gunningsbeslissing bezwaar heeft gemaakt tegen deze gunningsbeslissing door het tijdig laten betekenen van een (kort geding) dagvaarding bij de [naam aanbestedende dienst]; en b. de overeenkomst tussen [naam aanbestedende dienst] en [naam inschrijver emvi] is ondertekend. Hieronder staan de resultaten van de beoordeling van uw inschrijving: Onderdeel Maximum mogelijke score Uw score Prijs
Mate van instemming met de wensen in het Programma van Eisen en Wensen
Totaalscore
100
Binnenkort zullen wij contact met u opnemen over de ondertekening van de overeenkomst. Ik reken op een constructieve samenwerking met betrekking tot de uitvoering van de overeenkomst. Mocht u nog vragen hebben, neemt u dan gerust contact op met [naam contactpersoon aanbestedende dienst]. Met vriendelijke groet,
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
123 van 126
Afwijzingsbrief (ongeldige offerte) Geachte [naam], Wij hebben uw inschrijving voor onze aanbesteding OPDRACHT zorgvuldig vergeleken met de andere inschrijvingen. In totaal hebben wij in het kader van de Europese aanbesteding [aantal] inschrijvingen ontvangen. Deze inschrijvingen zijn beoordeeld op basis van de vooraf in het Aanbestedingsdocument bekend gemaakte selectiecriteria en gunningscriteria. Bij de beoordeling is gebleken dat u een ongeldige inschrijving heeft gedaan. Uw Inschrijving is ongeldig omdat [redenen noemen, bijvoorbeeld. Uw inschrijving voldoet niet aan de gestelde minimumeisen X en X inzake de [technische bekwaamheid] zoals opgenomen in paragraaf/bijlage X van het Aanbestedingsdocument] De inschrijving van [naam inschrijver] is de economisch voordeligste gebleken. Aan [naam inschrijver] wordt de opdracht dan ook gegund (“Gunningsbeslissing”). De overeenkomst komt tot stand indien: a. geen van de inschrijvers binnen 15 kalenderdagen na het bekendmaken van de gunningsbeslissing bezwaar heeft gemaakt tegen deze gunningsbeslissing door het tijdig laten betekenen van een (kort geding) dagvaarding bij [naam aanbestedende dienst]; b. en de overeenkomst tussen [naam aanbestedende dienst] en [naam inschrijver met emvi] is ondertekend. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en wil u hartelijk danken voor de inspanning die u heeft verricht. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen met [naam contactpersoon aanbestedende dienst]. Met vriendelijke groet,
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
124 van 126
Afwijzingsbrief (geldige offerte) Geachte [naam], Wij hebben uw inschrijving voor onze aanbesteding OPDRACHT zorgvuldig vergeleken met de andere inschrijvingen. In totaal hebben wij in het kader van de Europese aanbesteding [aantal] inschrijvingen ontvangen. Deze inschrijvingen zijn beoordeeld op basis van de vooraf in het Aanbestedingsdocument bekend gemaakte selectiecriteria en gunningscriteria. Uw inschrijving is bij de beoordeling als […..] geëindigd. De inschrijving van [naam inschrijver] is de economisch voordeligste gebleken. Aan [naam inschrijver] wordt de opdracht dan ook gegund (“Gunningsbeslissing”). De overeenkomst komt tot stand indien: c. geen van de inschrijvers binnen 15 kalenderdagen na het bekendmaken van de gunningsbeslissing bezwaar heeft gemaakt tegen deze gunningsbeslissing door het tijdig laten betekenen van een (kort geding) dagvaarding bij [naam aanbestedende dienst]; d. en de overeenkomst tussen [naam aanbestedende dienst] en [naam inschrijver met emvi] is ondertekend. Onderstaand staan de resultaten van de beoordeling van uw inschrijving in vergelijking met die van [naam inschrijver emvi]. Onderdeel Maximum mogelijke Uw score Score [naam score inschrijver met emvi] Prijs
Mate van instemming met de wensen in het programma van Eisen en Wensen
Score per wens opgeven
Score per wens opgeven
Score per wens opgeven
Totaalscore
100
Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en wil u hartelijk danken voor de inspanning die u heeft verricht. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen met [naam contactpersoon aanbestedende dienst]. Met vriendelijke groet, Opdracht
Handboek aanbesteding opdracht versie 0.2 d.d. maart 2010 © Corvers Procurement Services bv
125 van 126