groenten, fruit & aardappelen INDUSTRIE STAAT VOOR UITDAGINGEN special milieu TRENDS DIE DE TOEKOMST BEPALEN DECEMBER 2015

DECEMBER 2015

I N

D U

S

T

R Y

MAANDELIJKS (UITGEZONDERD - JANUARI, APRIL, JULI, AUGUSTUS, DECEMBER) AFGIFTEKANTOOR 8500 KORTRIJK 1 - 2° AFD. - P3A9169 - AFZ. - V.U.: EVOLUTION MEDIA GROEP - VLASSTRAAT 17 - 8710 WIELSBEKE - © ISTOCK.COM

ONAFHANKELIJK MAGAZINE VOOR DE VOEDINGSMIDDELENINDUSTRIE - 15DE JAARGANG NR. 7

groenten, fruit & aardappelen INDUSTRIE STAAT VOOR UITDAGINGEN

special milieu TRENDS DIE DE TOEKOMST BEPALEN

Gezond water in een gezonde installaƟe! Verbeterde systeemprestaƟes door beheersing van corrosie, afzeƫngen en biologie in al uw waterstromen. VloeistofcondiƟonering door lucht en vuil verwijdering! SpiroCombi Magnet, de veiligste en meest gebruiksvriendelijke manier van lucht- & vuilverwijdering in verwarmings-, koel-, en procesinstallĂƟes. Snel en eīecƟef lucht, magneƟsche en niet magneƟsche vuildeeltjes in het leidingsysteem afvangen en verwijderen.

1. dry-pocket construcƟe, speciaal ontworpen voor het opƟmaal afvangen van magneƟet, 2. Spirobuis, component voor opƟmale afscheiding van lucht en vuil bij zeer lage weerstand, 3. Conus, neutraliseert het magneetveld; het magneƟsch vuil laat los door het wegvallen van de magneetkracht, 4. Spuikraan voor verwijdering van het afgevangen vuil, 5. Flexibel trekmechanisme, opvangen van het magneƟsch vuil via de dry-pocket construcƟe.

ChloorDioxide zonder generator! OƉƟmale verwijdering en prevenƟe van bacteriën, virussen, parasieten en bioĮlm in koelsystemen, proces en drinkwater.

Spirotech België bvba, Essenschotstraat 1, 3980 Tessenderlo, België Tel +32 (0)13 35 37 80 Fax +32 (0)13 67 42 47 inf [email protected]

I

N

D

U

S

T

R

Y

DECEMBER 2015

EEN REALISATIE VAN bvba Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

INTERNATIONAAL NIEUWS 04 Internationaal nieuws

Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83 HOOFDREDACTEUR Mieke Witdouck tel. 056-607 333 [email protected] ASSISTENT-HOOFDREDACTEUR Koen Vandepopuliere

ACTUA 06 32 32 32 32 32

Vriesverse groenten, meerwaarde voor mens en planeet Bedrijfskleding tijdig wisselen Spin Pompen breidt programma uit De firma Pollet viert haar 250-jarig bestaan Vikan (Pollet) ontwikkelt nieuwe borstels FBVO wordt Liprobel

REDACTIE Bert Claes Koen Vandepopuliere Els Jonckheere Stijn Vanbiervliet Mieke Witdouck

DOSSIER GROENTEN, FRUIT EN AARDAPPELEN 08 Foodcad: strijd tegen cadmium in groenten 12 Vierde studiedag ‘Hygiene for Food’ groot succes 14 Consumptie groenten en fruit in België en Europa

FOTOGRAFIE Marc Masschelein

SPECIAL MILIEU

RECLAMEREGIE

18 Stoomketels, meer controle, meer winst? 20 WKK-potentieel in voedingsindustrie onvoldoende benut 24 Innovatief met waterzuivering

Annick Bauwens, tel. 0476-68 36 67 François Drory, tel. 0477-51 71 01 ABONNEMENTENSERVICE Jaarabonnement: € 53 Buitenland: € 73 Tel. 056-60 73 33 De abonnementen kunnen maandelijks onderschreven worden

SPECIAL INGREDIËNTEN 28 Vlees eten in relatie tot kanker 30 Quinoa, topper onder de granen

OVERAL WAAR HET VROLIJK

GEKLEURDE CP-SYMBOOLTJE TE ZIEN IS, IS MEER DIGITALE INFORMATIE BESCHIKBAAR.

1

DOWNLOAD EENMALIG DE CLICKABLE PAPER APP IN DE APP STORE OF GOOGLE PLAY

INTERNATIONAAL

INDUSTRY /

INTERNATIONAAL

2015

/ food

INDUSTRY

NAAR ATIE? OP ZOEK NPD-INSPIR

Mieke Witdouck

BEURSNIEUWS 34 ISM 2016, vakbeurs voor snoep en snacks

AMARANT: de

IE?

IRAT

INSP

NPD-

HET NIEUWE

NIET N? COELIAKIE: bestaat SUPERGRAA korAmarantgraan piepkleine net als uit en is, uit reltjes een gewas quinoa, precolumbiaanse Het het

GLUTEN ENKEL DOOR is een chronische

Coeliakie waarbij darmaandoening dieet in een onaangepast van het een beschadiging resulteert. darmslijmvlies DOV JURWH *OXWHQ ZRUGHQ beschouwd: boosdoeners eiwitten

een categorie OPENT PERSPECTIEVEN SNOEPJE zoals was wereld-in soep, bijproductis de druiHet Zuid-Amerika. ONTKOOKT EI die vaak in granen, Een IL ALS onder-en pap onis bruikbaar nieuws: Testen met tarwe-eiwitten wijnproductie Italiaanse na of zijn erinin plaat en gerst, voorkomt. DRUIVENSCH zoekers stoofpotjes NIEUWE SUPERGRAAN? bestaat tarwe, rogge venschil. SXULQLQH DP\ODVHSURWHDgingen conAmarantgraan ei te ont-couscou AMARANT: HET opvallend ]LMQ QDPHOLMN geslaagd Of gekookt, koris in uiteindelijk het of GLH JHHQ JOXWHQ

van

derzoekers gebrui- is broo farinine, en uit piepkleine Zerijst koken.van net als seremmer, globuline, aan dat het immuunsysteem die bruikbaar bloem een reltjes en is, Zu toonden echter Ze verzamelden terwijl dat bij ken daarvoor Van de uit en in reactieve serpine, verpoederde ook daarop reageerde,laat vermoeden met als quinoa, een gewas fiserie. het molecule te maken Dit van coeliakiepatiënten wordt de druivenhet geval was. ureum. het precolumbiaansegedroogde, blij gezonde proefpersonen niet component eiwitten bevatten Amerika Hetschillen van Daarvan voedingswaren eiwitZuid-Amerika. aantasten. Toch zijn de Tenslottedat a dat ook sommige glutenvrije in soep,soort Barbera. gebruikt. blijkt van coeliakiepatiënten of Agriculture, USA; is bruikbaar vruchtenpuree Nu ten op moleculair darmslijmvlies en pap. 568 g/kg snoepje door en dranken of Utah, US Department de Het die het stoofpotjes biedt. konden snoep meer het University, University als veevoeder. ook dat Italië) voor in plaats vast dat voedingin een zij << (Columbia flavanolen ideaalMaar Studi di Padova, verstrengeld. met onder Of gekookt, nog steedsbladeren Università degli ingrediënt door de eiwitten Ze steldenanthocyanines, de antioxi- niveau dan functionele of couscous. en namelijk 90% verteerbaar ze snoepjes werkin van rijst dat door in de voor poeder. systeem meer de stam maken, een die maakten van hetde heilzame is brood woorden: alle produc-vorsers ongedaan troeven bloem te behandelen, met een poeder opvallen de gevorg/kg Van na andere rant ook tot 20% eiwitten, van het en in Zuidontwikkeld. Met eengeld bere en 63 Met textuur,vortexvloeistofapparaat ook zo werd bioactief amarant te maken veel In universiteitzijn bevatte. en dat bleef heeft UIT ZADEN namelijk een goede per kiloeen Australische de toevoeging de voedingsindustrie telling. wordt e wordt het als onderdeel ervankan Amerika ontstrengeNIEUWE OLIËN Bovendien reontkokingsmethode Een Braziliaans de snoepjes (60 gram groot zijn, eiwitten mee te was vergroot blijken en procyanidine het het vezels de Europese derde zijn nog andere hadden bloeddruk. aminozuursamens gebruikt. Tenslotte andere woorden: zoeksteam onderzocht Metaanwezig hogeer besparen. Want dantactiviteit Tevens dat amasnoep en dranken is meer. samen de volgens bijproducNu blijkt hoeveelheid zou eveneens En er ingrediënt voor in machines achterblijven. als veevoeder. potentieel van graan en kunnen gereinigd ideaaltieprocessen. len: deze dieuitgebalanceerde snoepjes cholesterolge en amarant wordenHet de grotere Het dragen. snoepjes dade bevat er sneller voeding biedt. kan maïs en het Vooral de stam en bladeren polyfen mogen zijn. aan ten van de agrovoedingsworden Een vezels’ van de waar op deze manier in de functionele dalen,gebruikt. dit ondanks verteerbaar opnieuw zoals 100 gehaald. bepaald doendie eiwitten gebruiken hoeveelheid gemakkelijk Daarmee label ‘rijk rant ook troeven voor 90% industrie. Meer van bijnavaatziekten eiwitten relatief echt graan het werking productietijd eiwitten, die snoep). heilzame detegen zaden van geenzouden beduidende waardevol het antioxidantia, en productieprocessen en namelijk tot 20% deed mooi met een zelfs keken ze naar bevatworden aangemaakt, kaasfabriekenharteigenlijk dat een nutritioneel zijn bioactief gelgeving van de TevensE.coli is hetis dat het ontstrengede bacterie en groot deel ervan amarant een opvallend pompoen, vrucht het ervoor die door gist of lagen. Bovendien heeft voordeel Het schillenpoeder Bovendien meloen, passievrucht, oliën uit die zaden bleBijkomend zorgde In bereidingen hoge bloeddruk. een goedkoop heel snel gebeurt, druif, guave, score er baat bij hebben. is. methodeUSA) nolzuren.de nieuwe aminozuursamenstelling. en tomaat. De len. Ook zijn, door wordt een percentage gangbare met vervangen. uitgebalanceerde aanwezig zuurzak (guanábana) Technologists, op hadden een hoog het met oudere, len van eiwitten het glutenvrij ook het risicoItalië) amarant samenvruchtenpuree of Foodterwijl onverzadigd en minuten, kon worden waar maïs en De meeste bleken di Milano, vergraan zou eveneens ken doorgaans << (Institute duurt. soms zelfs in enkele Studi gehaald. Het bijproductcholesterolgehalte essentiële vetzuren. fytosterolen en fenolvele uren O van bijna 100 en het degli (38,8 tot 79,4%) en femethodes soms doen dalen, University, Australië) tocoferolen, << (Università USA; Flinders guave bevatzoals polyfenolen UILLON hart- en vaatziekten of California, beduidende hoeveelheden De oliën uit tomaat en << (University waardoor goed bevat het antioxidantia, te bevatten. geen echt graan, lagen. Tevens op door dat het bestanddelen GROENTEBO lage druk ALS is het eigenlijk Pompoenolie viel degli Studi is. De oliën kan worden << (Università NTIE nolzuren. Bovendien ten meer antioxidanten. en dus langer houdbaar onder BEREIDDRUK wetenuit dat waard is. is bestand het glutenvrij kunnen Enkele USA) FLUORESCE INDICATORlicht tegen oxidatie in de voedingsindustrie. LAGE groentebouillon ten goede, stralen Food Technologists, Het eff 3D-GROEI bruikbaar zijn << (Institute of zijn.onderafleiden. EETBARE zouden dan ook partikels die meetgegevens voeBrazilië) Tip: bereid eigenschappen Een Nederlandse nodig KWALITEITS aan ppen Estadual Paulista, ALS meer van druk voedselontook voor << (Universidade zoekster en de sensoriële Fluorescerende bij lage wereldFLUORESCENTIE heers additieven Op basis materiaaleigenscha techniek na of de kleurof de het hoogte En dat water oogstte kan worden ONDER van zelfs geenhet feitwerpster gemeten. tal en of meter met licht uit dat KWALITEITSINDICATOR zich af zijn. Ze gingen te 3600 media-aandacht partikels stralen wijde kunnen wetenvertonen, Op zijn aan 85°C kookt. vroegen zou schappers vlu BEREID GROENTEBOUILLON Fluorescerende groei’. meetgegevens kookt. er al bij ‘eetbare TEGEN VET blijven dit komt fluorescentie zoals viscositeit basis van die haar concept afleiden. Enkele ratuur onderzoekersWanttoepasbaar werden b die gemeten. Op dat water LAGE DRUK gebeurt, KOKUMI, WAPEN Een van de laatst gedefinieerde onder lage druk. een snack Vooral van materiaaleigenschappen er minder of eigenschappen In concreto Sunset ook voor voeHet gaat over lage druk temperatuur moeilijk te omdingsproducten waardoor schappers tal wordt Tip: bereid groentebouillon ten goede, af of de techniek uitge smaken is het van levensmiddelen 3D-printer danken of smoothies. Allura Red, ZHWHQeenbewaard. vroegen zich beter na of de kleurzou tedaarmee met Een Japans er eenuit een bij lagere stoffen Het effect onderzoekers de sensoriële eigenschappen zijn. Ze gingen 'H blijkt was om tempebou schrijven ‘kokumi’. aroma’s)geprint bestaat de of het meer nodig zijn. zijn,en toepasbaar zou lagere yoghurtloep genomen: zich over het van vertonen, en (zoals mogelijk aan een dingsproducten gaatzelfs geen additieven druk de fluorescentie wo voor prei deeg of pasta met in pakwegonder onderzoek boog HQ 7DUWUD]LQH dat water bij lage bepalen viscositeit te gammalicht weerkaatsen bijvoorbeeld zo’n vochtgehaltevan raap, typisch stoffen van levensmiddelen eigenschappen zoals zijn aan het feit hetbol meer hoogte heerst )DVW *UHHQ kokumibestanddeel koken Aan de binnenkant Een veranderde *OX om daarmee kleurstoffen Op 3600 meter niet In concreto werden ‘sous-vide wanneer het%OXH Ook blijft opjes. een bouillon vijf En ze allemaal mogelijk was ratuur kookt. paddenJOXWDP\OYDO\OJO\FLQH %ULOOLDQW bevonden.Ook wekt een yoghurt of smoothies. Allura Red, Sunset sporen van vervolg er al bij 85°C kookt. vast dat componenten zittenmethodes: uit testen twee die
ALS SNOEPJE bijproduct

van de Een is de druiwijnproductie onvenschil. Italiaanse of na derzoekers gingen conis in die bruikbaar fiserie. Ze verzamelden gedroogde, verpoederde de druivenschillen van Daarvan soort Barbera. 568 g/kg vruchtenpuree met onder meer het snoepje door maakten ze snoepjes stelden vast dat flavanolen het poeder. Ze en 63 g/kg van meer anthocyanines, antioxide van het poeder de toevoeging andere woorden: bevatte. Met na alle producen procyanidine dat bleef ook zo was vergroot en goede textuur, dantactiviteit de snoepjes een per kilo Tevens hadden vezels (60 gram tieprocessen. grotere hoeveelheid volgens de Europese redit ondanks de mogen de snoepjes dragen. En er is meer. snoep). Daarmee aan vezels’ dahet label ‘rijk van de snoepjes gelgeving zelfs deed de productietijd hoeveelheid Het schillenpoeder een beduidende het ervoor dat waardevol en nutritioneel len. Ook zorgde door een goedkoop vruchtenpuree worden vervangen. bijproduct kon di Milano, Italië)

DRUIVENSCHIL

<< (Nestlé Research

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

/ JUNI 2015 / 5

/ INTERNATIONAAL

NIEUWS

OP ZOEK NAAR

behouden.

ING 385-0451160-76

INDUSTRY NIEUWS / food

NIEUWS

4 / JUNI 4 / JUNI 2015 / food

3

Centre, Lausanne,

Zwitserland)

2

RICHT UW SMARTPHONE OF TABLET OP DE PAGINA

MAAK EEN FOTO MET DE CLICKABLE APP

Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke [email protected] [email protected]

… your partners for the food industry.

PUBLIREPORTAGE 17

Turbel, uw partner voor voedseletiketten

4

ONTDEK DE ONLINE TOEPASSINGEN.

4 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / INTERNATIONAAL NIEUWS

TEKST KOEN VANDEPOPULIERE - FOTO’S ARCHIEF

INTERNATIONAAL NIEUWS MINDER HONGER MET KLEINERE OLIEDRUPPELTJES Enkele wetenschappers vroegen zich af welk effect het zou hebben als de grootte van oliedruppels in emulsies verandert. Om dat te weten te komen, voerden ze een proef uit met 34 gezonde personen. Ze gaven hen een ontbijt dat voor allemaal hetzelfde was. Drie uur laten gaven ze hen drankjes die emulsies waren. Ze waren identiek, ook op nutritioneel vlak. Met één verschil: een deel van de proefpersonen kreeg het drankje met oliedruppeltjes van 2 micrometer diameter, een andere met oliedruppels van 50 micrometer. Even later kregen ze de kans pasta te eten, à volonté. De vorsers stelden vast dat zij die de 2 micrometer emulsie hadden gedronken gemiddeld 12,3 % minder aten. Ze besluiten dat de oliedruppels kleiner maken in emulsies het verzadigingsgevoel doet toenemen. Bovendien bleek dat de proefpersonen geen verschil tussen smaak of mondgevoel in beide drankjes waarnamen. Andere wetenschappers zeggen dat wel nog bijkomend onderzoek nodig is om na te gaan of dat verschil in verzadigingsgevoel ook na herhaald consumeren van het drankje blijft duren. << (University of Birmingham, VK)

RIJSTAFVAL WORDT EIWIT Soms wordt het zetmeel in rijst gescheiden van de proteïnes, en dan gebruikt als ingrediënt in gluten- of allergenenvrije babyvoeding. Maar daarbij blijven de proteïnes over, als afval. In kader van het Europese project BIORICE is een manier ontdekt om dat resterende deel alsnog te gebruiken. De onderzoekers werken als volgt. Eerst splitsen ze de eiwitten in fragmentjes, namelijk in peptiden. Daarna maken ze gebruik van vier soorten membranen, met verschillende poriëndiameters. Zo krijgen ze vier categorieën peptiden. Die sorteren ze volgens hun grootte. De vier oplossingen, met de peptiden erin, worden uiteindelijk gevriesdroogd. Zo blijft een melkpoederachtig product over. Dat is heel zuiver omdat enkel fysische scheidingsmethoden zijn gebruikt; chemicaliën kwamen er niet aan te pas. De peptiden blijken bruikbaar in cosmetica of in voedingssupplementen. << (Fraunhofer-Gesellschaft, Duitsland; Università di Bologna, Italië)

MINDER LEKKER, MEER CONSUMPTIE Het idee ligt voor de hand: als mensen iets lusten, gaan ze het meer consumeren, en als ze het niet lusten, minder. Maar dat blijkt niet altijd het geval. Dat stelden onderzoekers vast toen ze een probleem trachtten op te lossen: senioren van ouder dan 65 jaar die niet houden van een aardappelsoep met komijn en citroengras omdat ze die kruiden niet gewoon zijn. De vorsers hoopten dat dit zou veranderen door aan de soep mononatriumglutamaat toe te voegen. De bejaarden bleken de soep niet lekkerder te vinden dan voorheen. Toch aten ze, verrassend, duidelijk meer van de soep. Een mogelijke verklaring is deze. Er zijn twee manieren om van een nieuwe smaak te gaan houden: ofwel doordat onze geest die gaat associëren met een lekkere smaak, zoals zoetheid, ofwel doordat ons lichaam merkt dat die smaak heilzame voedingsstoffen binnenbrengt. In dit geval wordt dus gedacht aan de tweede piste. << (University of Reading, VK)

MEER NATUUR, MEER OMZET Klanten willen steeds meer dat de voedingsproducten die ze aankopen, ook gezond zijn. Dat heeft gevolgen, blijkt uit een enquête van een Brits marktonderzoeksbureau dat bij 1.517 personenwerd afgenomen. 62% van de klanten meldt dat ze de voorkeur geven aan een merk dat geen artificiële ingrediënten bevat. 76% gaat akkoord met de these: ‘Voedingsproducten met kunstmatige ingrediënten zijn minder gezond dan die met natuurlijke’. Zelfs als ongezond bekend staande producten als snacks of ingevroren pizza worden plots gezonder als er geen artificiële stoffen in zitten. 64% van de klanten zou een positiever beeld hebben van een merk als het in al zijn producten onnatuurlijke ingrediënten bant. 65% zegt bereid te zijn productvarianten te kopen met kortere houdbaarheid en minder goede smaak, als artificiële ingrediënten er maar uit verdwenen zijn. Tenslotte brengt de studie goed nieuws voor KMO’s. 75% van de klanten vertrouwt hen als ze 100% natuurlijke producten aanbieden. Maar als grote ondernemingen hetzelfde doen, vertrouwt slechts 25% hen. << (marktonderzoeksbureau Instantly, VK)

INTERNATIONAAL NIEUWS / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

SPELEN MET PORIËN (ON)GELOOF IN LABELS Het regent labels. Gevolg is dat de consument er alsmaar sceptischer tegenover staat. Een Nederlands team onderzocht dit. Het werkte met hedonistische labels die dus ‘genieten’ vooropstellen, bijvoorbeeld ‘verbeterde smaak’, ‘nieuw ingrediënt’ of ‘traditioneel recept’. Ook werkte het met labels die gezondheid claimen; die waren vaak toegekend door een als onafhankelijk beschouwde derde partij. Er waren 209 proefpersonen. Die werden onderverdeeld in drie groepen. Een eerste, visuele groep kreeg een foto te zien van chocoladekoekjes en appelsap. Een tweede, tactiele groep mocht de verpakking vasthouden en bestuderen. Een derde, multisensoriële groep kreeg de verpakking en daarenboven ook een monster. De derde groep was minst sceptisch. Maar er waren ook meer verrassende vaststellingen. Zo blijkt soms een gezondheidslabel helemaal niet te werken. Een hedonistisch label op een hedonistisch product (koekje) bevordert de appreciatie; een gezondheidslabel op een gezond product (appelsap) niet. Ook bleken de proefpersonen liever een koekje met hedonistische labeling te kopen dan een koekje met gezondheidslabel. << (Universiteit Twente, Nederland)

BEWEGEND VOEDSEL IS AANTREKKELIJKER Onderzoekers toonden 160 proefpersonen foto’s van een flesje sinaasappelsap met daarnaast een vol glas. Een deel zag op de foto sinaasappelsap in het glas gegoten worden; een ander deel zag geen beweging, maar enkel het volle glas en het flesje. Alle fruitsap was hetzelfde. Toch beoordeelden de proefpersonen het sap waar beweging was te zien, als verser, en ze hadden meer zin het te kopen dan wanneer geen beweging was te zien. Oorzaak van dit effect zou evolutionair zijn. In prehistorische tijden leerden we namelijk dat bijvoorbeeld stromend water veiliger is dan stilstaand water. Want, inderdaad, als geen beweging in het water zit, is het vaker besmet met bacteriën. Een andere primitief kenmerk waarvan gebruik wordt gemaakt bij het verkopen van voeding, is dat levendige kleuren een teken zijn van versheid. Sommige supermarkten sproeien om die reden een nevel van water op hun fruit en groenten. << (Cornell Food and Brand Lab, USA)

De verandering van porositeit van levensmiddelen heeft effecten naar olie en zout toe. Dat blijkt uit twee studies. De eerste toonde aan dat 70 tot 95% van het zout, toegevoegd aan verwerkte voedingswaren, niet vrijkomt in de mond. Dat deel levert dus geen bijdrage aan de smaak. Maar als levensmiddelen makkelijk verkruimelen, vermindert de hoeveelheid zout die nodig is; het is de andere hoeveelheid of grootte van de poriën in het voedingsproduct die dit helpt verwezenlijken. Bij de tweede studie stelden de onderzoekers vast dat lichtjes gebakken voedingswaren, zoals crackers, een optimale baktijd hebben van 40 seconden. Als het bakken langer duurt, gaat meer olie in het voedingsproduct. De olie trekt in het voedingsproduct door zijn capillaire druk, veroorzaakt door de poriën. Al spelen daarbij ook factoren zoals vochtgehalte, textuur en structuur een rol, geven de vorsers toe. << (University of Illinois, USA)

BIJPRODUCTEN VISVERWERKING WORDEN AROMA’S De visverwerkende industrie heeft wat bijproducten, die dan bijvoorbeeld vispoeder kunenn worden. Wetenschappers, echter, hebben ontdekt dat van die bijproducten ook wel visaroma’s te maken zijn. Ze werkten, meer bepaald, met vispoederhydrolysaten. Die bewerkten ze met diverse enzymes, zoals exopeptidase en endopeptidase. Zo maakten ze er aminozuren van, met name lysine, leucine, glutaminezuur en alanine. Ze voegden er glucose en visolie aan toe. Dat gaf aroma’s die deden denken aan gegrillde en gebakken vis. Vooral de olie hielp heel wat visaroma’s te geven, doordat die oxideerde tot tal van aromatische producten. De olie afzonderlijk bleek niet geschikt. << (Northumbria University, VK)

LOKAAL-BIO: 1-0 Wat stimuleert de verkoop van een voedingsproduct het meest: dat is gewerkt met lokale, of met biologische ingrediënten? Volgens Duitse vorsers is het best te gaan voor een lokaal product. Om dat te onderzoeken, werkten ze met twee groepen proefpersonen: een deel dat de voorkeur geeft aan bio, en een deel dat meer voelt voor gangbaar. Ze onderzochten wat die mensen erover dachten en in hoeverre ze bereid waren centen op tafel te leggen voor het product. Zelfs bio-minded kopers bleken bereid meer te betalen voor een lokaal gangbaar product dan voor bioappelen, -boter, -bloem of -biefstuk die van een ander land komen. << (Universität Kassel, Duitsland)

5

6 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN

TEKST KURT DEMAN - FOTO’S ARCHIEF

VRIESVERSE GROENTEN MEERWAARDE VOOR MENS EN PLANEET De wereldtentoonstelling in Milaan vormde op 2 oktober het decor voor een mediaevent rond vriesverse groenten. Organisatoren VLAM en sectorfederatie Vegebe verwelkomden in het Belgische paviljoen zowel de nationale als internationale vakpers. Het centrale thema van de Expo ’Feeding the Planet, Energy for Life’ vormde de leidraad. Verschillende sprekers gingen na hoe de vriesverse groentesector deze slogan dagelijks waarmaakt.

GROENTETUIN VAN EUROPA

C-gehalte

Bernard Haspeslagh, voorzitter van Vegebe (beroepsorgani-

bij groene bonen als

satie voor de groenteverwerking en handel in industriegroen-

erwtjes hoger wan-

ten) belichtte de troeven van de Belgische groenteverwer-

neer ze diepgevro-

kende industrie. Onder meer de centrale ligging met vlotte

ren zijn, tegenover

bereikbaarheid, het gematigde klimaat, de grondsamenstel-

wat je in de versafde-

ling en het samengaan van traditie en innovatie kwamen aan

ling van de winkel vindt.

bod. Hij noemde ons land de groentetuin van Europa, goed

Bij wortelen en spinazie is dat

voor een derde van de Europese diepvriesgroenten en een

percentage ongeveer gelijk, terwijl bij prei de verse groente

areaal van 55.000 hectare.

het beste resultaat laat optekenen. Dat diepgevroren prei

ligt

zowel

eerst nog gewassen en gesneden moet worden, speelt hierin

NUTRITIONELE VERGELIJKING VERS VERSUS DIEPVRIES

HHQURO9RRU%qWDFDURWHHQEOLMNHQHUJHHQVLJQL¿FDQWHYHUschillen op te treden.

Bij veel consumenten heerst de perceptie dat de nutritionele waarde van diepvriesgroenten lager ligt dan bij verse

TEMPERATUUR EN BEREIDINGSWIJZE

groenten. Ir. Nele Cattoor van Vegebe legde een studie van

De invloed van de diepvriestemperatuur speelt eveneens een

het VLAG (Vlaams Technologisch Adviescentrum voor de

belangrijke rol. Tot 20% van de winkelpunten respecteert

Groenteverwerkende Sector) voor, die de effecten van de ver-

de aanbevolen koeling bij -18 °C niet, wat resulteert in een

werking en bewaring op het vitaminegehalte nagaat. De on-

sterke reductie van de nutritionele kwaliteiten. Ter illustra-

derzoekers spitsten zich vooral toe op het vitamine C-gehalte

tie: na 42 dagen opslag bij -18°C bedraagt het vitamine C-

(wateroplosbaar) en de aanwezigheid van Bèta-caroteen

verlies bij groene bonen 20%. Een temperatuur van -15° C

(vetoplosbaar).

leidt tot 30% minder vitamine C. De onderzoekers wijzen er tevens op dat bij -18° C het vitamineverlies daarna beperkt

Na processen als blancheren, invriezen, ontdooien en berei-

blijft en de aanwezigheid ervan na twee jaar nog steeds zeer

den blijkt er nog steeds een aanzienlijk vitaminegehalte aan-

groot is. De vorsers gingen in de sector van de bereide maal-

wezig te zijn. Een belangrijke oorzaak is de korte tijdsspanne

tijden, de grootkeuken en bij de eindverbruiker na welke in-

tussen het oogsten en diepvriezen. Wat ’s morgens geteeld

vloed de bereidingswijze uitoefent. Daaruit valt af te leiden

wordt, belandt enkele uren later al in de diepgevroren stoc-

dat wateroplosbare vitamines zeer gevoelig zijn voor water,

kageruimtes. Dit in tegenstelling tot verse groentes, waarbij

warmte en bereidingstijd. Om vitamine C te behouden, valt

het vaak enkele dagen duurt vooraleer de groentes in het ver-

een bereiding in de microgolfoven, stomen of roerbakken aan

kooppunt worden aangeboden.

te raden. De bereidingswijze ‘au bain-marie’ strekt niet tot aanbevelen. In het geval van vetoplosbare vitamines heeft

Uit de studie blijkt dat de resultaten uiteenlopen, naargelang

warmte de grootste impact. Stomen en koken zijn hier de

de soort groente en het verwerkingsproces. Het vitamine

meest aangewezen methodes.

GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

Concreet kunnen we dus stellen dat vriesverse groenten een aanzienlijke hoeveelheid vitamines bevatten, op voorwaarde dat ze correct opgeslagen worden. Daarnaast spelen verschillende factoren een rol in de nutritionele kwaliteit van het eindproduct op het bord.

DIEPVRIESGROENTEN, HET ANTWOORD OP VOEDSELVERSPILLING 'U:D\QH0DUWLQGDOHYDQGH6KHI¿HOG+DOODP8QLYHUVLW\JLQJQD hoe de groenteverwerkende industrie kan bijdragen in de reductie van voedselverspilling. De gedreven professor stelde vast dat er bij het uitwerken van duurzaamheidsstrategieën geen rekening gehouden wordt met bewaarmethodes. Een gemiste kans, aangezien uit onderzoek blijkt dat diepvriesvoeding 47% minder voedselverspilling met zich meebrengt dan verse voeding. Meer nog, indien er in de EU geen diepgevroren voeding verkrijgbaar was, dan zou de afvalberg met 5,5 miljoen ton per jaar stijgen. Dat is zowat 15% van de 37 ton voeding die huishoudens in de EU jaarlijks verspillen. Zijn ultieme droom? Een wereld zonder voedselverspilling. Een doel waarin volgens hem een belangrijke rol voor de voedingsindustrie – en de verwerkende sector in het bijzonder – is weggelegd. ]]

ENKELE CIJFERS - De Belgische productie van diepvriesgroenten overschreed in 2014 opnieuw de kaap van 1 miljoen ton (1.040.737 ton). De productie was goed voor een waarde van 1.072.306.960 euro. - De belangrijkste exportlanden zijn Duitsland (24%) en Frankrijk (22%), gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Italië. De exportvolumes stijgen naar de belangrijke markten als VS, Algerije, Brazilië, Australië, Zuid-Afrika, VAE, Chili en Saoedi-Arabië.

7

8 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN

TEKST KOEN VANDEPOPULIERE - FOTO’S FLANDERS' FOOD

FOODCAD: STRIJD TEGEN CADMIUM IN GROENTEN De groenteverwerkende industrie staat voor een uitdaging. Sommige groenten nemen cadmium op uit de bodem; daar bestaan normen voor, en op Europees vlak is er heel wat druk om die te verlagen. Dat zou het moeilijk maken nog voldoende geschikte gronden te vinden voor sommige gewassen Het Flanders’ FOOD project FOODCAD streeft naar een oplossing.

De EU overweegt de huidige normen voor cadmium in enkele gewassen te verlagen. Dat zou een grote impact hebben op de agrovoedingssector. Zo zou een strengere norm een aantal gronden minder geschikt maken voor de teelt van die gewassen. Uiteraard zou dat ook een grote impact hebben op de groenteverwerkende sector. Flanders’ FOOD zoekt naar een oplossing, samen met drie onderzoekspartners: de wetenschappelijke instelling CODA-CERVA, Inagro vzw (dat onderzoek doet voor en advies geeft aan de land- en tuinbouwsector), en het Laboratorium voor Analytische Chemie en Toegepaste Ecochemie van de Universiteit Gent.

GEWASSEN IN DE KIJKER Er worden dus soms verhoogde cadmiumconcentraties aangetroffen in bepaalde gewassen. Meestal, maar niet noodzakelijk, houdt dit verband met verhoogde gehaltes cadmium in de bodem. Veerle Rijckaert, Business Development Manager bij Flanders' FOOD, innovatieplatform voor de voedingsindustrie: “Cadmium is een zwaar metaal dat we in minuscule hoeveelheden binnenkrijgen, onder andere via onze voeding, maar ook via bijvoorbeeld roken. Sommige groenten, zoals spinazie en wortelen, eten we vaak en van kindsbeen af. Het zijn vaak voorkomende groenten in babyvoeding. Voor spinazie komt daar bovenop dat hiervan net het plantendeel geconsumeerd wordt waarin het meeste cadmium accumuleert, namelijk in de bladeren. Een langdurig en systematisch verhoogde blootstelling aan cadmium kan een verhoogd risico inhouden op de ontwikkeling van cadmiumgerelateerde ziekten, zoals een verstoorde werking van de nieren, of misschien zelfs kanker. Er moet dus over gewaakt worden dat de concentraties aan cadmium in onze voeding binnen de natuurlijke achtergrondconcentraties blijven.” Er bestaan nog andere gewassen die cadmium accumuleWortelen eten we heel vaak en van kindsbeen af. Het gehalte cadmium erin verdient daarom bijzondere aandacht.

ren: een typisch voorbeeld zijn schorseneren. “Voor alle gewassen die geconsumeerd worden, voert de overheid

GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

regelmatig controles uit om na te gaan of ze niet meer zware metalen bevatten dan de norm toelaat”, gaat Rijckaert verder. “Soms worden partijen effectief afgekeurd. Om economische verliezen door normoverschrijding te voorkomen, is enkele jaren geleden al een model ontwikkeld dat boeren helpt voorspellen of er voor de teelt van schorseneren op hun percelen een risico bestaat op een overschrijding van de huidige cadmiumQRUP 0DDU KHW PRGHO LV JHZDVVSHFL¿HN HQ QLHW JHVFKLNW RP toe te passen voor wortelen en spinazie. Voor extrapolatie naar andere gewassen is dus verder onderzoek nodig.”

Hoeveel cadmium wordt opgenomen door het gewas, hangt af van tal van factoren.

Cadmiumaccumulatie in land-en tuinbouwgewassen kan meer uitgesproken zijn op plaatsen waar de gronden veel cadmium bevatten. Rijckaert: “Op het einde van de negentiende eeuw vestigde de non-ferro industrie zich in de Kempen, en in enkele plaatsen niet ver buiten de Kempen. De belangrijkste activiteit was de productie van zink uit zinkhoudende ertsen. Daarbij kwam stof vrij dat nog hoge concentraties aan metalen bevat. Via de schouw belandde het stof met de metalen in het milieu. Hierdoor bevatten de bodems in een grote regio rond de bedrijven verhoogde concentraties van zware metalen, waaronder cadmium. Daarnaast bestaan er ook bodems die verontreinigd werden op andere manieren. Bijvoorbeeld door het gebruik van cadmiumrijke meststoffen, of doordat de wind grond van verontreinigde zones naar andere zones blies. Er zijn gronden die 200 à 300 kilometer van ernstig verontreinigde zones liggen, maar door de wind toch licht aangerijkt zijn geraakt. In al deze gevallen bestaat er een risico dat de gewassen die op deze gronden geteeld worden teveel cadmium zouden bevatten. FOODCAD focust met name op niet- tot licht-verontreinigde gronden met cadmiumgehaltes binnen normale waarden, waar toch soms risico op overschrijding van de – reeds vrij strenge – norm bestaat.” Als de Europese Unie de normen voor cadmium verlaagt, ontstaat een probleem, klinkt het: “Daardoor zouden zeer grote delen van Europa niet meer geschikt blijken voor groenteteelt. Zo zullen er bij wijze van spreken geen boeren meer overblijven in

9

10 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN

Van spinazie wordt net dat plantendeel geconsumeerd waarin het meeste cadmium accumuleert: de bladeren.

Veerle Rijckaert, Business Development Manager bij Flanders' FOOD.

Europa. En dat geldt zeker voor gewas-

een model dat geschikt is voor spinazie

aanwezig is, om extremen te testen. Een

sen zoals spinazie of wortel.”

kan je niet extrapoleren naar andere

derde projectpartner is het Laborato-

gewassen. Ook is zo’n model regiospeci-

rium voor Analytische Chemie en Toe-

VOORKOMEN ALS MISSIE

¿HN +HW PRGHO YDQ )22'&$' ]DO GXV

gepaste Ecochemie van de Universiteit

In dit verhaal is er een belangrijke nu-

geschikt zijn voor Vlaanderen maar niet

Gent: zij zijn in het kader van het project

ance. Er bestaat namelijk geen eenduidig

voor Spanje.”

verantwoordelijk voor het opstellen van de modellen.

verband tussen het gehalte aan cadmium in de bodem en de hoeveelheid cadmium

De projectpartners gaan eveneens na

die groenten opnemen. Rijckaert: “Elke

of ze de opname van cadmium kunnen

OORDEEL IN 2017

bodem bevat van nature een minieme

remmen met eenvoudige ingrepen: bere-

1D DÀRRS YDQ KHW SURMHFW WHJHQ HLQG

hoeveelheid cadmium. En hoeveel wordt

gening, bemesting met organische stof,

2016, zullen de resultaten van het FOOD-

opgenomen door het gewas, hangt zeker

aanpassing van de stikstofgift ... “De pro-

CAD-project gedeeld worden met de bre-

niet enkel af van het gehalte aan cadmi-

jectpartners zijn zulke ingrepen op het

de doelgroep. In dat kader wil projectco-

um in de bodem, maar hangt af van tal

spoor”, gaat Rijckaert verder. “Daarmee

ordinator Flanders’ FOOD een studiedag

van factoren, zoals de zuurtegraad van

zullen boeren een grotere graad van ze-

organiseren in samenwerking met Fresh

de bodem, het soort bodem - klei, leem,

kerheid hebben dat hun groenten de cad-

Trade en Vegebe. Rijckaert: “Intussen

of zand -, of het organische stofgehalte.

miumnormen niet overschrijden. Welke

hangt ons, voor bepaalde gewassen, een

Bovendien kunnen ook de weersom-

ingrepen dat concreet zijn, is nog niet

strengere EU-norm voor cadmium boven

standigheden tijdens de groei een ver-

met zekerheid te zeggen. Daarvoor moet

het hoofd. De beslissing zal vallen in de

schil maken. Vandaag kunnen boeren

nog verder onderzoek gebeuren.”

loop van 2017. Wat we nu proberen te

moeilijk voorspellen hoeveel cadmium

doen, is een tool in handen te hebben die de kans op overschrijdingen van de norm

len zal zitten. Het ene jaar kan dat veel

DRIE ONDERZOEKSPARTNERS

zijn, het andere weinig. De FOODCAD-

Om het model te creëren vinden heel veel

de gebruikte percelen.”

projectpartners willen dat veranderen.

veldproeven plaats. Een groot deel van

Ze stellen een model op dat de opname

de veldproeven wordt uitgevoerd door

Ze wijst erop dat de voedingsindustrie nu

van cadmium voorspelt. Aan de hand

Inagro, in samenwerking met de betrok-

reeds controleert op tal van parameters:

van zo eenvoudig mogelijke gegevens zal

ken voedingsbedrijven. CODA-CERVA,

“De bevolking onderschat dat. Ikzelf ben

het model een inschatting kunnen geven

het Centrum voor Diergeneeskunde en

ervan overtuigd dat het veiliger is groen-

YDQGHNDQVGDWRSKHWVSHFL¿HNHSHUFHHO

Agrochemie, voert proeven uit op grond

ten te eten van de voedingsindustrie dan

de geteelde spinazie onder de norm zal

die het heeft aangevoerd uit regio’s in de

groenten te eten uit een willekeurig pri-

EOLMYHQ =R¶Q PRGHO LV JHZDVVSHFL¿HN

Kempen waar veel cadmium in de bodem

vétuintje”, besluit ze. ]]

bij de oogst in hun spinazie of worte-

kleiner maakt door een goede keuze van

www.prosweets-cologne.com

Paralleel aan d ISM!

Hygiena SystemSURE Plus Snelle en efficiënte hygiënecontrole.

Til uw algemene hygiënestandaard naar een hoger niveau Binnen 15 seconden meetresultaat Meet vervuiling van zowel oppervlaktes als (spoel)water Nieuw in assortiment Hygiena: AllerFlow Glutentest

31.01. t/m 03.02.2016 De internationale toeleveringsbeurs voor de zoetwaren- en snackindustrie

IDEEËN VOOR DE ZOETWAREN- EN SNACKPRODUCTIE VAN MORGEN

gullimex.be ✆ 053 80 97 54

Zorgvuldig gekozen ingrediënten voor fijne lekkernijen, verleidelijke looks voor verkoopsterke verpakkingsoutfits en innovatieve technieken voor geoptimaliseerde processen. De ProSweets Cologne 2016 biedt baanbrekende

Optimaal afstemmen van vraag en aanbod Microsoft Dynamics NAV add-on: $*)VSHFLÀHN GDJHOLMNVHJHEUXLNHUVELM$*)EHGULMYHQ 3DUWLMDGPLQLVWUDWLHDOVKDUWYDQGHRSORVVLQJ 5HDOWLPHLQ]LFKWLQYRRUUDGHQ %HGULMIVEUHGHDXWRPDWLVHULQJ $*)VSHFLÀHNH(53 6KRSÁRRUFRQWURO%DUFRGHVFDQQLQJ9HUNRRS &RFNSLW9RRUUDDGLQ]LFKW5DSSRUWDJHV3DUWLM DGPLQLVWUDWLHHQQRJYHHOPHHURSWLHV

www.ifacto.be [email protected]

innovaties voor alle toeleveranciers van de zoetwaren- en snackindustrie. Profiteer van de vele, frisse impulsen.

BESPAAR TIJD EN GELD tis

!

gra Nu online registreren en op en tell bes n rte entreekaa com /tickets www.prosweets-cologne.

Uw contact in België: Koelnmesse Belgium/Luxembourg Interleuvenlaan 62 BE-3001 Heverlee Tel. +32 16 394855 Fax +32 16 394858 [email protected]

12 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / ACTUA

TEKST KOEN VANDEPOPULIERE

VIERDE STUDIEDAG ‘HYGIENE FOR FOOD’ GROOT SUCCES Overheden en klanten stellen steeds meer eisen wat hygiëne betreft. Naar aanleiding daarvan is, op 29 september, voor de vierde keer de studiedag ‘Hygiene for Food’ georganiseerd. De recentste ontwikkelingen en onderzoeksresultaten op het vlak van hygiëne in de voedingsindustrie werden er in de kijker geplaatst.

De studiedag eindigde met een panelgesprek.

Studiedag ‘Hygiene for Food’ is georganiseerd door drie

Atmosphere Packaging) verpakt en gekoeld zijn. Helaas be-

vzw's: Agoria, Flanders' FOOD en ten slotte EHEDG België,

dorven ze sneller dan verwacht door psychrotrofe (koudeto-

de Belgische afdeling van de European Hygienic Engineering

lerante) melkzuurbacteriën. Na onderzoek bleek de oorzaak

& Design Group.

van de besmetting te liggen bij een instroom van besmette paprika’s. Een tweede gevalstudie betrof pralines die te vaak

In de vierde editie is bijzondere aandacht besteed aan lucht

EHVPHWEOHNHQPHW[HUR¿HOHGURRJWHPLQQHQGH VFKLPPHOV

en aan contactoppervlakken. Via lucht worden namelijk heel

De oorzaak bleek met name te liggen bij walnoten, en de op-

wat microbiële besmettingen in de productieruimte overge-

lossing is ze te verhitten.

dragen. Wat contactoppervlakken betreft, ging de studiedag LQRSGHUHVXOWDWHQYDQRQGHU]RHNURQGEHGHUYHUVELR¿OPV

BIOFILMS

antibacteriële en hydrofobe coatings. De studiedag was ge-

De volgende spreker was Thijs Vackier, van KU Leuven. Hij

koppeld aan een mini-beurs met een tiental standhouders.

is bezig met het Flanders’ FOOD onderzoeksproject KILL-

Tweemaal kregen de aanwezigen de kans in groepjes langs

),/0 'DW ZLO NRPHQ WRW PHWKRGHV RP GH ELR¿OPYRUPLQJ

elke stand te passeren. Ze kregen er dan een korte uitleg.

in productieomgevingen beter te beheersen, zodat voedsel-

BEDERFORGANISMEN IN DE PRODUCTIEOMGEVING

SURGXFWHQHHQODQJHUHKRXGEDDUKHLGNULMJHQ%LR¿OPV]LMQLQ de meeste voedingsbedrijven aanwezig, en vaak zonder dat het bedrijf zich hiervan goed bewust is; ze zijn dikwijls zeer

De eerste spreker was Frank Devlieghere (UGent). Hij had

moeilijk te verwijderen door normale reinigings- en desin-

het over bederforganismen in de productieomgeving, en pak-

fectieprocedures. Onder meer wil Vackier in het onderzoek

te uit met twee gevalstudies. Een eerste was die van een voe-

komen tot een optimalisatie van de reinigings- en desinfec-

dingsbedrijf met een wijd scala eindproducten: vers en ge-

tieprocedure, en tot richtlijnen voor het voorkomen van bio-

NRRNWYOHHVVODDWMHVHLHUHQJURHQWHQ«GLH0$30RGL¿HG

¿OPV+HWHLQGYDQKHWSURMHFWLVYRRU]LHQLQPDDUW

ACTUA/ food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

13

Seppe Thys van Hamster Cleaning.

Thijs Vackier werkt aan het onderzoeksproject KILLFILM.

Patrick Wouters (Cargill) lichtte zonering toe.

LUCHTAFVOERKANALEN EN AFVOERGOTEN

bacteriën, waardoor het een gevaar is voor

Voorts is onduidelijk in hoeverre de gunsti-

de hygiëne in een bedrijf. Ten slotte zijn er

ge eigenschappen een rem zijn tegen alle, of

Dan was het de beurt aan Karin Blacow,

de veiligheidsaspecten, denk bijvoorbeeld

slechts een deel van de relevante bacteriën.

YRHGVHOYHLOLJKHLGVFRQVXOWDQW

aan eisen opgelegd door de brandverzeke-

ELM

¿UPD

Commercial Food Sanitation. Ze begon met

ring en brandweer.

enkele tips omtrent reinigen van luchtaf-

VOEDSELVEILIGHEIDSZONERINGSMODEL

voerkanalen -een onderwerp waar de eerst-

TRANSPORTBANDEN

volgende spreker dieper op in zou gaan.

Wanneer we het hebben over hygiëne, spe-

gill’s

Opgemerkt waren haar daaropvolgende

len transportbanden een heel belangrijke

Zonering is het aanbrengen van barrières

uitspraken over reinigen van afvoergoten,

rol. Ze staan immers in direct contact met

om de kans op besmetting te voorkomen.

wat veel bedrijven wel eens onderschatten.

de voeding. Frank Moerman, die werkt

Onder de barrières vallen diverse maat-

Onder meer wees ze op het belang van een

aan de KU Leuven, gaf het publiek een zeer

regelen of beschermende lagen. Het gaat

goede timing: doe het niet tijdens de pro-

uitvoerige en diepgaande kijk in wat daar

bijvoorbeeld over gebouw- en apparatuur-

ductie en niet op het eind van het schoon-

speelt. Hij had het over frame, glijbed,

ontwerp, over gecontroleerde stromen van

maakproces. Ze wees erop dat het gereed-

transportriem, schrapers, kleppen en nog

mensen, materialen en afval, over luchtbe-

schap waarmee de afvoergoten worden

veel meer.

handeling en over procedures voor reini-

gereinigd, exclusief voor afvoergoten moet

Patrick Wouters (Cargill) had het over Carvoedselveiligheidszoneringsmodel.

ging, onderhoud en omgevingscontrole. De minimale eisen worden bepaald afhanke-

op de beschermende kleding, die moet wor-

SUPERHYDROFOBE MATERIALEN

den afgelegd voor aan andere taken te be-

Heidi Van Den Rul (Sirris) schetste het

van vijf hygiënezones: elk ervan stemt over-

ginnen, en gaf ze tal van andere tips.

potentieel van ‘superhydrofobe materi-

een met een voedselveiligheidsrisiconiveau

alen’, die vandaag nog zelden marktrijp

van het product.

zijn bestemd. Ook vestigde ze de aandacht

lijk van het product. Ze vormen ook de basis

VENTILATIESYSTEMEN

zijn, maar wel veel potentieel hebben. Zo’n

Seppe Thys, van Hamster Cleaning, maakt

materialen zijn makkelijk te reinigen en

De studiedag eindigde met een panelge-

ventilatiesystemen proper. Dat is heel be-

maken het bacteriën moeilijk zich aan het

sprek waarbij het publiek discussieerde

langrijk, benadrukte hij. Onder meer be-

oppervlak te hechten. Maar er zijn nog en-

met de sprekers over de uitdagingen van

spaart het energie. Hij pakte uit met een

kele vragen en aandachtspunten, voegde

vandaag en morgen. Daar bleek opnieuw

onderzoek dat aantoont dat zelfs licht be-

ze eraan toe. Zo moet de superhydrofobe

dat de sector een grote ambitie heeft tot be-

vuilde verwarmings- en koelingssystemen

coating voldoende weerstand hebben tegen

tere hygiëne te komen. De studiedag wees

een energiebesparing van 11% kunnen op-

afschuren en water. Het oppervlak ervan

ook uit dat er veel mogelijkheden zijn om

leveren. Bij zware bevuiling loopt dat op tot

moet overal vergelijkbaar zijn qua, onder

die ambitie waar te maken. ]]

30 à 40%. Nefast is ook dat het opgestapel-

meer, ruwheid. En de vraag blijft voorlopig

de stof een broeihaard is voor schimmels en

wat combinaties met een biocide opleveren.

14 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN

TEKST MIEKE WITDOUCK - FOTO’S: WIKIMEDIA COMMONS

CONSUMPTIE GROENTEN EN FRUIT IN BELGIË EN EUROPA Groenten en fruit zijn belangrijk om tot een gezonde en evenwichtige voeding te komen, ze maken ook vaak deel uit van de hoofdmaaltijd of een snelle hap. Ze voeren vitamines, mineralen en vezels aan, ook energie (met name in de vorm van suiker), en een aantal sporenelementen en fytochemicaliën die mogelijk gunstig zijn voor de gezondheid.

Epidemiologische studies tonen aan dat een hoge inname

vergelijkbare verbruiksgegevens te komen, maar is ook van

van fruit en groenten wordt geassocieerd met een lager

cruciaal belang om de aanbevelingen naar voedingswaarde

risico op chronische ziekten, met name hart- en vaatziek-

te kunnen geven en het effect van de voeding op de gezond-

ten Type 2 diabetes en bepaalde kankers (mond, keelholte,

heid te kunnen meten. WHO raadt het eten van ten minste

strottenhoofd, slokdarm, maag en longen). De meerderheid

400 g fruit en groenten per dag aan, zonder dat aardappelen

van de Europeanen associeert een gezonde voeding met de

en andere knollen rijk aan zetmeel, zoals maniok (10) daarbij

consumptie van groenten en fruit, en velen van hen denken

geteld zijn. In Europa variëren de aanbevelingen van land

over zichzelf dat ze gezond eten. Maar is dat wel zo? Eten de

tot land. In het algemeen volgen de EU-landen de lijn van

Europeanen eigenlijk wél de aanbevolen hoeveelheid groen-

het WHO, maar in bepaalde landen leggen ze de lat hoger,

ten en fruit?

zoals in Denemarken. Daar spreekt men van ten minste 600 gram per dag.

De studie die dit in 2010 onderzocht merkte in eerste instanWLHRSGDWHULQ(XURSDQRFKRYHUGHGH¿QLWLHYDQJURHQWHQ

Volgens de WHO zou een inadequate inname van groenten

en fruit noch over de onderzoeksmethodes een gelijkvor-

en fruit de oorzaak zijn van ongeveer 14% van de sterfge-

migheid bestond. Dit euvel loste men vandaag op via de

vallen als gevolg van gastro-intestinale kanker, 11% van de

cijfers van Menu-project EU, een pan-Europees onderzoek

sterfgevallen als gevolg van ischemische hartziekte en 9%

naar de voedselconsumptie van de Europese Autoriteit voor

van de fatale cardiovasculaire gebeurtenissen in wereld.

voedselveiligheid (EFSA) dat gestandaardiseerde methoden 2012 en werd voor vijf jaar vastgelegd. De nauwkeurige de-

DE CONSUMPTIE VAN GROENTEN EN FRUIT IN EUROPA

¿QLWLHYDQJURHQWHQHQIUXLWLVQLHWDOOHHQEHODQJULMNRPWRW

Slechts in zes van de 28 lidstaten zou de bevolking de door

voor gegevensverzameling gebruikt. Dit onderzoek startte in

de Wereldgezondheidsorganisatie aanbevolen 400 gram groenten en fruit per dag consumeren. Een Europeaan eet, volgens de meest recente cijfers (2013) gemiddeld zo’n 342 gram groenten en fruit per dag. Dat is jaar op jaar bekeken een verbetering (+5,6%), maar de kaap van 400 gram is nog ver verwijderd en op middellange termijn (2008-2012) daalt de groente- en fruitconsumptie lichtjes in plaats van te stijgen. Net geen 342 gram groenten en fruit per dag consumeert de gemiddelde Europeaan. Dit betekent een verbetering tussen 2012 en 2013 (+5,6%), maar toont nog steeds een dalende trend op middellange termijn (-1,9% tussen 2008 en 2012). Ook in absolute cijfers is er weinig reden tot juichen want 342 gram is ruim onder de aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie. In 2013 aten we gemiddeld 189 gram fruit per dag (+10,1% t.o.v. 2012 maar -1,5% vergeleken met Een Europeaan eet, volgens de meest recente cijfers (2013) gemiddeld zo’n 342 gram groenten en fruit per dag.

het vijfjarig gemiddelde) en 153 gram groenten (+0,5% maar

GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

15

-2,3% op middellange termijn). Tegenover de rest van Europa zou België qua consumptie van groenten en fruit bij de hoogste verbruikers behoren. Naast België is dat het geval voor Cyprus, Griekenland, Italië, Portugal en Roemenië. Die landen worden qua groente- en fruitconsumptie als een voorbeeld gesteld voor de rest van Europa.

VERBRUIK IN BELGIË Gemiddeld zou een Belg volgens de Europese studie iedere dag 427 gram groenten en fruit verorberen, wat veel lijkt indien we dat vergelijken met de cijfers die marktonderzoeksbureau GfK in opdracht van VLAM verzamelt over de aankopen voor thuisverbruik bij 5.000 Belgische gezinnen. (Met 87 kg per jaar komen wij slechts aan 238 gram per dag). Op basis daarvan rapporteerde het Vlaams

De nummer één in de groentekorf, de tomaat, deed het vorig jaar tegen de trend in zeer goed en groeide zowel in volume als in besteding.

Centrum voor Agro- en Visserijmarketing recent nog dat de Belg het voorbije jaar bijna zes procent minder besteedde aan groenten

mer opnieuw verdringt van de tiende plaats. In 2013 was het net

en fruit. Vraag is waar Europa dan dat verschil noteert? Volgens

andersom. De andere groeiers in de top tien waren prei, paprika

Luc Van Bellegem van Vlam werkt Freshfel Europe wellicht met de

HQSHSHUVGLHDOOHÀLQNJRHGNRSHUZDUHQ'HQDWLRQDOHWURWVZLW-

bruto verbruikscijfers uit de bevoorradingsbalans (Statbel). Dit is

loof staat op een stabiele vierde plaats met 3,330 kg maar is de

een berekend cijfer op basis van de productie plus de import, mi-

grote verliezer. Het verloor zowel kopers als volume (10%). De

nus de export. Volgens deze bron is er 86 kg fruit en 84 kg groenten

hogere witloofprijs kon de daling van de bestedingen beperken

per capita bestemd voor menselijke voeding. Hierin zit ook alles

tot 8%. Binnen de slarayon winnen enkel ijsbergsla en rucola ter-

dat naar verwerking gaat (diepvries, conserven, moes …) en het verlies bij de distributie. De cijfers van GfK (87kg) zijn aankoopcijfers van netto volumes voor thuisverbruik en hebben enkel betrekking op verse groenten en fruit. Hierbij dienen nog de aankopen van verwerkte groenten en fruit en het buitenhuisverbruik geteld

kunststofvloeren

te worden.

BESTEDINGEN VERSE GROENTEN EN VERS FRUIT DALEN IN 2014 (VLAM) De groente- en fruitbestedingen per capita daalden vorig jaar sterker dan de globale voedingsmarkt. De daling was groter bij fruit dan bij groenten en sterker in Wallonië dan in Vlaanderen. De lagere gemiddelde winkelprijzen maar ook een dalend volume, vooral voor vers fruit, lagen aan de basis van deze terugval

KLAAR IN

1 DAG !

BELASTBAAR NA

2 UUR !

in bestedingen. In 2014 kocht de Belg gemiddeld 40,2 kg verse groenten en 47 kg vers fruit. Hij besteedde er respectievelijk 88 en 105 euro aan.

SOORT GROENTEN

Uitgebreid aanbod gietvloeren t plaatsing door eigen personeel t antislipgraad naar vrije keuze

De nummer één in de groentekorf, de tomaat, deed het tegen de

t zeer duurzaam

trend in zeer goed en groeide zowel in volume als in besteding. De

t naadloos

kerstomaten zijn hier het belangrijkste segment geworden. In 2014 kende de tomaat, de nummer één in de groentekorf, een goed jaar

t volgens de hygiënische normen t met afgeronde plinten t gemakkelijk te reinigen

en groeide tegen de markttrend in, met ruim 1% in volume en met

t kan aangebracht worden op zowel

4% in besteding. De Belg kocht vorig jaar gemiddeld 6,330 kg to-

t nieuwe als oude ondergronden

maten. Hiermee blijft de tomaat de populairste groente in België.

t hittebestendig systeem beschikbaar

Strong quality, fast service !

Binnen de top tien van de verse groenten is de volgorde dezelfde als in 2013. De enige verandering is de bloemkool die de komkom-

Welvaarstraat 5 - 2200 Herentals - T +32 14 51 54 85 - info@devafloor.eu - www.devafloor.eu

16 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / GROENTEN, FRUIT, AARDAPPELEN

Witloof, onze nationale trots, behoudt zijn stabiele plaats.

rein. Kropsla verliest jaar na jaar terrein

noa … Gekookte aardappelen blijven nog

broodje) en amper als tussendoortje. Toma-

maar blijft met 36% marktaandeel wel de

steeds de meest gekozen aardappelen met

ten, wortelen en sla zijn de vaakst gegeten

belangrijkste soort binnen de slarayon. Be-

een dagpenetratie van 18%, gevolgd door

groenten. 67% van de keren dat groenten

langrijk nog te vermelden is dat ijsbergsla

friet (13%), puree (8%) en gebakken aard-

gegeten worden, worden die thuis gegeten,

sterk komt opzetten en al 30% marktaan-

appelen (5%). Gekookte aardappelen wor-

7% van de keren bij familie of vrienden,

deel haalt.

den in verhouding het vaakst gegeten op

10% op werk of school, 9% in de horeca,

maandag of dinsdag, door 55-65 jarigen,

1% onderweg en 6% op andere plaatsen.

FRUITSOORTEN

samenwonenden en door de lagere sociale

Fruit wordt nog minder vaak gegeten dan

De appel blijft koploper in de fruitkorf

JURHSHQ 2RN JHRJUD¿VFK ]LMQ HU YHUVFKLO-

groenten. 64% van de Belgen eten namelijk

maar daalde sterker dan het marktgemid-

len. Met name gekookte aardappelen wor-

fruit op een gemiddelde dag. De appel is de

delde en verloor verder marktaandeel. Pe-

den vaker geconsumeerd in landelijke ge-

koploper met een dagpenetratie van 23%,

ren deden het opvallend beter en kenden

bieden. 85% van de keren dat we gekookte

banaan volgt met 18% en de sinaasappel

een groei van maar liefst 29% in volume.

aardappelen eten, doen we dit thuis en nog

sluit de top drie met 10%. Net als bij groen-

De Belg heeft duidelijk de oproep gevolgd

eens 6% bij familie en vrienden. Bij pasta

ten, stijgt ook hier de dagpenetratie met de

om meer inlandse peren te eten na het in-

en rijst heeft ‘thuis’ slechts een aandeel van

leeftijd en zijn het eerder vrouwen, Neder-

voerverbod van Rusland. Ook aardbeien

75% en 77%. Het percentage ‘thuis’ ligt het

landstaligen en de hogere sociale groepen

deden het goed. Ze waren vorig jaar goed-

laagst bij frieten, nl. 56% (inclusief afge-

die fruit eten. Anders dan voor groenten

koper en konden meer kopers aantrekken

haalde frietjes).

zien we dat de fruitconsumptie gespreid is over de hele dag. Ze situeert zich voor-

waardoor het gekochte volume steeg.

al thuis en op het werk (samen goed voor

DISTRIBUTIE

WAAR EN WANNEER ETEN WE GROENTEN EN FRUIT?

Op het vlak van de distributie van verse

Op een gemiddelde dag eten 26% van de

Fruit wordt voornamelijk aangekocht in

groenten en vers fruit was er vorig jaar wei-

Belgen geen groenten. Vooral zaterdag

supermarkten, markten en gespeciali-

nig verandering. ‘Dis 1’ kon als marktleider

blijkt de slechtste groentedag te zijn. Dan

seerde groente- en fruitwinkels. Een noe-

terrein winnen en steeg van 47 naar 48%

eet 29% geen groenten. Hoe jonger men is,

menswaardig deel wordt zelf gekweekt of

marktaandeel gevolgd door hard discount

hoe minder vaak men groenten eet. Verder

is gekregen van familie of vrienden. Fruit

met 23%.

valt op dat de dagpenetratie voor groen-

wordt slechts weinig gekocht in buitens-

ten lager is bij mannen, bij Franstaligen,

huiskanalen.

86% van de keren dat fruit gegeten werd).

EETMOMENTEN VOOR AARDAPPELEN

bij alleenstaanden, bij gezinnen zonder kinderen en bij de lagere sociale groepen.

(Dit zijn de belangrijkste conclusies van

Aardappelen blijven de maaltijdbegeleider

Het groenteverbruik is eveneens lager in de

GfK Panel Services België dat de aanko-

bij uitstek. Op een gemiddelde dag eet 49%

grootsteden. Groenten worden voorname-

pen voor thuisverbruik dagelijks volgt bij

aardappelen of aardappelproducten, 22%

lijk geconsumeerd bij de hoofdmaaltijd en

5.000 Belgische gezinnen in opdracht van

pasta, 9% rijst, 4% pizza, 2% noedels en

in veel mindere mate bij de tweede ‘brood-

VLAM.) ]]

telkens 1% kiest voor wraps, quiche, qui-

maaltijd’ (soms wel als garnituur tussen een

TURBEL, UW PARTNER

VOOR VOEDSELETIKETTEN !

Om de richtlijnen en de opspoorbaarheid van fruit en groenten te respecteren, is een efficiënte etikettering noodzakelijk. Of het product nu uit het buitenland of van een lokale producent komt, dankzij het etiket – dat alle noodzakelijke informatie groepeert – kan het gemakkelijk geïdentificeerd worden.

«Your partner in food labels»

Het etiket is bovendien een uitstekende manier om uw fruit en groenten in de kijker te zetten. Turbel biedt u een uitgebreid assortiment personaliseerbare etiketten en tags in thermisch karton dat vochtbestendig is, maar ook etiketten met speciale lijm die oplost wanneer het product JHUHLQLJGZRUGW7XUEHOLVGHLGHDOHSDUWQHUYRRUDOGH]HVSHFL¿HNHQRden. Dagelijks stellen we vast dat in de voedingssector de dienstverlening en de kwaliteit van de producten een veel grotere rol speelt dan de prijs. Turbel heeft dit goed begrepen en biedt bijgevolg een breed gamma kwalitatieve oplossingen voor al uw etiketteringsbehoeften. Bovendien geven we u de mogelijkheid te werken met eenzelfde partner voor zowel etiketten als inktlinten en printers. Op die manier legt u de verantwoordelijkheid voor een goed gedrukt label bij één en dezelfde partij: Turbel.

TURBEL IS UW UNIEKE PARTNER VOOR: ‡Etiketten in alle mogelijke vormen en materies, bedrukt (tot 6 kleuren) of neutraal. Dankzij onze jarenlange ervaring helpen we u de materie kiezen die het beste bij uw behoefte past. Zo hebt u de garantie dat uw producten altijd perfect geëtiketteerd blijven. Turbel voorziet tevens een antidiefstal-uitsnijding in uw labels om fraude tegen te gaan. ‡ Thermische en thermotransfer printers 7XUEHO LV RI¿FLsOH  YHUGHOHU van de labelprinters van Toshiba, Zebra, TSC,… en adviseert u optimaal over het model dat het beste past bij uw bedrijf. ‡Thermotransfer linten: verschillende modellen zijn uit voorraad leverbaar en dit aan zeer competitieve prijzen. Bovendien garanderen ze een onberispelijke afdrukkwaliteit. ‡Technische ondersteuning: onze technische experts helpen u snel verder (telefonisch of ter plaatse) als er problemen zouden opduiken bij het afdrukken van uw etiketten. Ze kunnen eventueel ook uw printers installeren en aansluiten. Ook voor herstellingen kan u bij ons terecht. Dankzij een ruime voorraad aan wisselstukken voor Toshiba en Zebra printers garanderen we dat de etikettering van uw eindproducten nooit stokt. ‡Etiketteertangen en de bijhorende etiketten. Voor een correcte etikettering van de vervaldatum en/of de prijs op fruit en groenten. ‡(HQuitgebreid gamma toebehoren voor de etikettering/verpakking van uw producten: reinigingsproducten voor printers, badgeprinters, toebehoren en badges voor deze printers, plakband (neutraal of bedrukt), dubbelzijdige kleefband, …

BENT U OP ZOEK NAAR DE IDEALE ETIKETTERINGSOPLOSSING? KIES DAN NET ALS AL ONZE KLANTEN VOOR TURBEL, DE ETIKETTERINGSSPECIALIST BIJ UITSTEK. ONS TEAM STAAT KLAAR OM U AANGENAAM TE VERRASSEN.

Labels

Printers www.turbel.be

Ribbons

Rue du Bassin Collecteur 11 Spaarbekkenstraat 1130 Bruxelles-Brussel Tel: +32/2/240.94.00 -Fax: +32/2/241.88.81 [email protected]

18 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL MILIEU

TEKST KOEN VANDEPOPULIERE - FOTO’S ARCHIEF

STOOMKETELS, MEER CONTROLE, MEER WINST? Het controleren en bijsturen van chemicaliën in ketelwater gebeurt nog vaak manueel en periodiek. Een project wil aantonen dat er een alternatief is door online en continu te meten. De dosering van chemicaliën verloopt dan optimaal. Dat heeft voordelen, zoals minder verbruik aan water, gas en chemicaliën. Maar ook een langere levensduur van de ketel en zelfs minder productiestilstanden zijn mogelijk. Diepvriesgroenteproducent Homifreez heeft de primeur.

Heel wat voedingsbedrijven hebben stoomketels: om te reini-

matische dosering is, gebeurt die dikwijls op onrechtstreekse

gen, te ontsmetten of te blancheren. Het ketelwater krijgt een

SDUDPHWHUV 2RN GDQ LV GH GRVHULQJ YDQ FKHPLFDOLsQ YDDN

voorbehandeling met mechanische technieken (ontharding,

niet optimaal. Bij overdosering doet dit het verbruik aan wa-

¿OWUDWLH GHPLQHUDOLVDWLH «  HQ FKHPLFDOLsQ 'RHO FRUURVLH

WHUHQHUJLHHQFKHPLFDOLsQWRHQHPHQHQELMRQGHUGRVHULQJ

en afzettingen voorkomen.

vergroot de kans op corrosie en kalkafzettingen.

Vandaag gebeurt het nog heel dikwijls dat een personeels-

De Belgische bedrijven AppliTek en Enerso Holding werkten

OLG GH GRVHULQJ YDQ GH FKHPLFDOLsQ PDQXHHO ELMVWXXUW 2RN

samen aan een oplossing voor deze problematiek en ontwik-

neemt iemand van tijd tot tijd een monster van het ketelwater

kelden een geschikte wateranalyser die online en continu

– bijvoorbeeld een werknemer van een gespecialiseerde wa-

meet. Emmanuel Coolsaet, marketing executive van Appli-

WHUEHKDQGHOLQJV¿UPD'DWJHEHXUWRPGHZHHNRIWZHHZH-

Tek, stelt dat online en continu meten niet nieuw zijn: “Het is

NHOLMNVPDDQGHOLMNV2QEHNHQGEOLMIWZDWW~VVHQGLHLQGL-

al eerder gedaan, bijvoorbeeld op koelwater, maar niet op een

YLGXHOHPRQVWHUQDPHVGRRUGHFRQFHQWUDWLHDDQFKHPLFDOLsQ

lagedrukstoomketel – een tot 20 bar. Het is alleszins nieuw

en de kwaliteit van het ketelwater is. En wanneer er een auto-

in de voedingsindustrie, voor deze toepassing.” AppliTek ontwikkelde de eigenlijke analyser, Enerso HolGLQJHHQVSHFL¿HNHVRIWZDUHYRRUDFTXLVLWLHHQYLVXDOLVDWLH 2PGDWHULQGHYRHGLQJVLQGXVWULHQRJJHHQHUYDULQJPHWGH RSORVVLQJZDVUHDJHHUGHQ]HLQRSHHQ2SHQ&DOOYRRU demonstratieprojecten op vlak van waterbeheer. Die was JHODQFHHUGGRRU9ODNZD9ODDPV.HQQLVFHQWUXP:DWHU HQ 9,72 9ODDPVH ,QVWHOOLQJ YRRU 7HFKQRORJLVFK 2QGHU]RHN  Via zo’n demonstratieproject wordt de analyser door Vlakwa HQ9,72YDQQDELMRSJHYROJG$SSOL7HNHQ(QHUVR+ROGLQJ stelden voor die te demonstreren bij diepvriesgroentenproducent Homifreez. Dat bedrijf maakt stoom voor het blanFKHUHQ YDQ JURHQWHQ (HQ YLHUGH ¿UPD $TXDWUHDW ]RX GH FKHPLFDOLsQOHYHUHQ

KRITISCHE PROCESPARAMETERS ONLINE 'HLQGXVWULsOHYHOGWHVWELM+RPLIUHH]JLQJYDQVWDUWLQPDDUW 2015. In september kwam het bijhorende webportaal met de eerste resultaten online. De test bood ook mogelijkheden om Van links naar rechts: Veerle Depuydt (Vlakwa), Emmanuel Coolsaet (AppliTek), Jannes Soutaer (Enerso Holding), Koen Hoflack (Homifreez).

KHWPHHWSODWIRUPQRJZDWWHYHU¿MQHQ&RROVDHW³'HRSORVsing geeft een continue stroom van meetresultaten over de

SPECIAL MILIEU / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

19

“We stellen vast dat we nu minder chemicaliën en water, en daardoor ook minder gas verbruiken.”

kritische procesparameters. Daaruit blijkt

+RÀDFN VWHOW GDW YURHJHU ppQ YDQ +RPL-

ZDWGHFRQFHQWUDWLHDDQFKHPLFDOLsQLQKHW

freez’ laboranten om de twee weken het ge-

NHWHOZDWHU LV %LM +RPLIUHH] LV VXO¿HW GH

KDOWHDDQVXO¿HWPDW³$OVGDWQRGLJEOHHN

belangrijkste parameter, maar de analy-

werd de dosering bijgestuurd. Dat was een

ser kan eveneens fosfaat en geleidbaarheid

beetje gissen: het kon wat teveel of te wei-

PHWHQ2RNPHWLQJHQGLHYRRUGLHQDODXWR-

QLJ ]LMQ 1X ]LMQ GH FKHPLFDOLsQ SUHFLH]HU

matisch in de ketel gebeurden, worden nu

gedoseerd.”

via het portaal gevisualiseerd. Ze zijn op afstand te bekijken: via laptop, smartphone

MINDER VERBRUIK

... De portal visualiseert alle data op het

³:H KHEEHQ HHQ VWRRPNHWHO ]HYHQ WRQ 

scherm, en is beveiligd. Er is een login en

PHWEDUVWRRP´JDDW+RÀDFNYHUGHU³:H

paswoord nodig om de data te kunnen zien.

hadden vooral interesse in het project om-

Er zit ook een alarm op: als bijvoorbeeld

dat we minder water willen verbruiken. En

SDUDPHWHUV EXLWHQ EHSDDOGH VSHFL¿FDWLHV

KHW LV QHW ZDQQHHU WHYHHO FKHPLFDOLsQ ]LMQ

treden, krijgt de eindgebruiker een alarm.

gedoseerd, dat je meer water moet wegspui-

Die eindgebruiker is iemand bij het bedrijf

en uit de ketel, omwille van een stijgende

zelf, of iemand bij een servicebedrijf, bij-

geleidbaarheid. Dan spoelen we dus warm

voorbeeld de ketelbouwer. U kan dus ver-

water weg. En inderdaad, we stellen vast

VFKLOOHQGHJHEUXLNHUVGH¿QLsUHQ´

GDWZHQXPLQGHUFKHPLFDOLsQHQZDWHUHQ

AppliTek ontwikkelde de eigenlijke analyser, Enerso Holding een specifieke software voor acquisitie en visualisatie.

daardoor ook minder gas verbruiken.” “Vandaag zijn de meeste voedingsbedrijven

7LMGHQV KHW JHVSUHN NLMNW .RHQ +RÀDFN zaakvoerder van Homifreez, eens op het

Soutaer schat dat bij Homifreez 20% min-

er zich niet van bewust dat veel operatio-

scherm van zijn smartphone. Hij merkt op

GHUZDWHUJDVHQFKHPLFDOLsQQRGLJ]XOOHQ

nele optimalisaties mogelijk zijn”, gaat Sou-

dat het portaal uitnodigt om de stoomketel

]LMQ³+HWHLQGUDSSRUWYDQ9,72YHUVFKLMQW

taer verder. “Een bedrijf krijgt een gasfac-

IUHTXHQWHURSWHYROJHQ³9URHJHUGHGHQZH

in december. Dan zal blijken of dat klopt.

tuur en onderhandelt over die factuur, maar

dat omdat we moesten, nu ook uit interesse.

Voor andere voedingsbedrijven kan de re-

het gasverbruik zelf wordt niet in vraag

De applicatie is gebruiksvriendelijk. Ze no-

ductie oplopen tot 40%, voor nog andere

gesteld. Stel eens dat een diepvriesgroente-

digt uit de parameters op te volgen en een

zal het 5% zijn. Voor Homifreez komt het

bedrijf tien ton stoom per uur nodig heeft.

link te leggen tussen de verschillende data.”

erop neer dat het systeem binnen het jaar

Als dat bedrijf 4.500 vollast uren heeft, is

zal zijn terugverdiend. Daar komen nog een

dat 45.000 ton stoom. Een ton stoom kost

Jannes Soutaer, zaakvoerder van Enerso

aantal niet meetbare voordelen bovenop.

op vandaag snel 40 euro per ton. Dat is een

Holding, voegt eraan toe: “De chemie die

Zo heeft een betere bewaking van de kriti-

totale kost van 1,8 miljoen euro per jaar. Als

JHGRVHHUG ZRUGW EHYDW VXO¿HW HQ IRVIDDW

sche parameters als gevolg dat de ketel be-

je daarop 5% bespaart, is dat al snel een be-

Het is daarom dat we die twee parameters

ter beschermd is tegen corrosie, wat ervoor

sparing van 90.000 euro per jaar.”

meten. En de geleidbaarheid meten we ook:

kan zorgen dat die een langere levensduur

als er een te hoge geleidbaarheid, dus zout,

heeft.”

is in de stoomketel krijg je opkokers, dus

Het typische toepassingsgebied van de oplossing is gericht op kleine tot middelgrote

water in de stoom. Dat brengt negatieve

Bij Homifreez gebeurt om de maand een

stoomketels met een werkdruk onder 40

effecten in het blancheren met zich mee.

kalibratie en validatie van de analyser. De

bar. Het zijn deze die vaak voorkomen in

Eventueel zouden we in de toekomst even-

kosten die daarmee, en met het algemeen

de agro- en voedselverwerkende nijverheid.

eens andere parameters kunnen controle-

onderhoud gepaard gaan, zijn relatief klein,

Vanaf vier ton stoomproductie per uur is

ren, bijvoorbeeld hardheid, DEHA -andere

stellen de projectpartners, zeker als je die

het een goed idee de oplossing te overwe-

zuurstofbinders- ...”

afweegt ten opzichte van de voordelen.

gen, besluit Soutaer. ]]

20 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL MILIEU

TEKST KOEN VANDEPOPULIERE - FOTO’S KOEN VANDEPOPULIERE

WKK-POTENTIEEL IN VOEDINGSINDUSTRIE NOG ONVOLDOENDE BENUT Veel voedingsbedrijven beschikken al over een WKK. Maar vooral voor KMO’s zijn er nog kansen. Die liggen onder meer bij derdepartijfinanciering, optimaliseren van productieprocessen, en bij verwarming van gebouwen en sanitair water. In sommige gevallen is de terugverdientijd één jaar.

WKK, ook bekend als ‘warmte-krachtkoppeling,’ is de ge-

gebruikt voor proceswarmte, of voor verwarmingstoepas-

lijktijdige opwekking van warmte en elektriciteit. In een

singen of sanitair warm water. De vrijgekomen warmte

WKK-installatie wordt de warmte die vrijkomt bij het ver-

wordt dus optimaal benut, wat een brandstofbesparing

branden van brandstof eerst gebruikt voor het produceren

oplevert die kan oplopen tot meer dan 30%. Jörg Baeten,

van elektriciteit. Daarbij ontstaat restwarmte, die op zijn

communicatieverantwoordelijke COGEN vzw: “Een WKK

beurt wordt gebruikt om een warmtevraag te dekken. In

in de voedingsindustrie verdient zich terug in gemiddeld

de voedingsindustrie wordt die restwarmte bijvoorbeeld

3 à 4 jaar. Bovendien worden met een WKK 20% minder schadelijke emissies uitgestoten dan bij de klassieke ge-

Vooral kleinschalige en microWKK’s hebben nog veel potentieel in de voedingsindustrie.

scheiden productie van elektriciteit en warmte.”

KANSEN VOOR KMO’S Heel wat voedingsbedrijven hebben intussen een WKK. Baeten: “Volgens cijfers van Fevia wordt 43% van het gas in de voedingssector in een WKK- installatie gebruikt. 9RRUDO JURWH ¿UPD¶V KHEEHQ HU HHQ 0DDU YHHO RQGHUQHmingen in de voedingsindustrie zijn KMO’s. Die hebben geen aparte energiedeskundige; doorgaans komt een beslissing omtrent een WKK er op de schouders van de bedrijfsleider terecht. Dat draagt ertoe bij dat nadenken over WKK’s voor hen vaak geen prioriteit is.” Een ander gegeven is, klinkt het, dat bedrijven voor advies vaak te rade gaan bij de installateur van de ketel, en die is niet geneigd complexere projecten voor te stellen - WKK’s moeten namelijk geïntegreerd worden door een gespecialiseerd bedrijf. Uiteindelijk, stelt Daan Curvers, directeur van COGEN, “hebben vooral kleinschalige en micro-WKK’s nog veel potentieel in de voedingsindustrie. Micro-WKK’s hebben vermogens tot 50 kWe, kleine tussen 50 kWe en 1 MWe.”

BIOWKK Of een WKK interessant is, wordt vooral bepaald door de warmtevraag. En bijna alle voedingsbedrijven hebben warmte nodig, gaat Curvers verder. “Bijzonder interessant is een WKK voor bedrijven die biogas genereren door reststromen van het eigen bedrijf ter plaatse te vergisten. Zij kunnen een bio-WKK inzetten: dan wordt het biogas Daan Curvers en Jörg Baeten

gebruikt in plaats van aardgas.”

SPECIAL MILIEU / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

21

De Business-IT-oplossing voor uw complete bedrijf

Succes is een kwestie van het juiste systeem Een bio-WKK bij Westfro, producent van diepvriesproducten Een bio-WKK is ideaal voor de voedingsindustrie: er is gratis brandstof (biogas) en er zijn inkomsten van WKC’s (warmteNUDFKWFHUWL¿FDWHQ  pQ *6&¶V JURHQHVWURRPFHUWL¿FDWHQ  %LR WKK’s hebben dan ook vaak erg korte terugverdientijden, bijYRRUEHHOG ppQ MDDU VWHOW %DHWHQ &XUYHUV ³(HQ YRRUEHHOG YDQ een voedingsbedrijf dat een bio-WKK heeft, is aardappelverwerker Van Remoortel. Een ander voorbeeld is Scana Noliko, dat het biogas wint door slib van zijn waterzuiveringsinstallatie te vergisten.” Baeten: “Ook brouwerijen gebruiken vaak WKK, en soms zijn dat bio-WKK’s.” Curvers: “Of een bio-WKK interessant is, hangt af van hoeveel biogas ter beschikking is. Sommige bedrijven, die relatief weinig biomassa uit reststromen hebben, combineren de twee: een kleine bio-WKK, en daarnaast nog een gewone aardgas-WKK om de rest van de warmte te leveren.”

STOOM, WATER EN DROGEN WKK’s in de voedingsindustrie worden vooral ingezet bij typische stoomgebruikers: denk aan pasteurisatie, CIP-installaties (Cleaning in Place), spoelinstallaties, kookprocessen, en voor

Sneller Betrouwbaarder Productiever Succesvolle bedrijven in de voedings-middelenbranche vertrouwen wereldwijd op het CSB-systeem. Verhoog ook uw concurrentievermogen met onze IT-oplossingen.

het voorverwarmen van producten. Eventueel na een ombouw ervan. Maar ook droogprocessen kunnen WKK-toepassingen

Uw voordelen:

opleveren.

„Optimaal vooraf geconfigureerde processen „Dekking van alle branche-eisen „Snelle ROI door korte implementatietijden

Curvers wijst erop dat voedingsbedrijven voor veel toepassingen nog stoom gebruiken, terwijl heet water beter zou zijn: “Dikwijls zou het eenvoudiger zijn en even geschikt, tegen minder kosten. Voor wie heet water kiest, wordt een WKK nog interessanter.

QR-Code scannen en nader informeren!

Een WKK levert dan water aan bijvoorbeeld 90°C.”

ELEKTRICITEIT De energiebehoefte van voedingsbedrijven is doorgaans erg warmtegericht. De verhouding warmtebehoefte versus elek-

CSB- System, Office Belgium & Luxembourg Brusselstraat 51 „ 2018 Antwerpen, België Tel.: + 32 32 44 18 31 „ Fax: + 32 32 48 84 49 [email protected] „ www.csb.com

22 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL MILIEU

Display van een WKK.

triciteitsbehoefte is er ongeveer 1 op 5.

door de administratie te regelen die hoort

op COGEN’s WKK-wegwijzer, een bundel

Gevolg is dat het WKK-verhaal voor veel

bij de netaansluiting en de vergunnings-

van circa 80 pagina’s. Die is te vinden

bedrijven interessanter wordt wanneer

HQ FHUWL¿FDWHQDDQYUDJHQ 2QGHU DQGHUH

op COGEN’s site onder ‘Publicaties’. In

ze beslissen hun overschot aan elektrici-

zijn sommige WKK-leveranciers bereid

de wegwijzer is ook een uitgebreide lijst

teit te vermarkten, naar analogie met de

een rol als ESCO op zich te nemen.

WKK-leveranciers te vinden. Tenslotte is Fevia, de beroepsfederatie voor de Belgi-

glastuinbouwsector, waar bijzonder veel WKK’s staan. Curvers: “Wel is het best

MEER INFO?

sche voedingsindustrie, zeer geschikt om

de elektriciteit die de WKK produceert,

Meer informatie is te vinden op www.co-

LQIRUPDWLHWHJHYHQRYHUHQHUJLHHI¿FLsQ-

zoveel mogelijk lokaal te verbruiken. Dan

genvlaanderen.be. Baeten wijst met name

tie, inclusief WKK’s. ]]

vermijdt het bedrijf een deel van de elektrische kosten, zoals taksen en nettarieven. Naarmate de elektriciteitsprijzen in de toekomst toenemen, zal een WKK nog interessanter worden. Wie aardgas verbruikt in een WKK krijgt trouwens ook een korting qua accijnzen van ongeveer 1 euro per MWh.”

NIEUWE KANSEN MET ESCO’S Een nieuwe trend die de opkomst van WKK’s in de voedingsindustrie een duwWMHLQGHUXJNDQJHYHQLV¿QDQFLHULQJYLD een derde-betaler-systeem, bijvoorbeeld via een ESCO (Energy Service Company), stelt Baeten. Het belangrijkste voordeel bij een ESCO-overeenkomst is dat bijvoorbeeld voedingsbedrijven niet zelf middelen moeten vrijmaken voor zo’n energieproject. De investeringen gebeuren namelijk door de ESCO. Die wordt vervolgens terugbetaald met een deel van de energiebesparing die door het project gerealiseerd wordt. In de regel zal de ESCO ook op andere terreinen ontzorgen, bijvoorbeeld door in te staan voor de technische opvolging van de WKK, en

WKK-PROJECTEN IN DE VOEDINGSINDUSTRIE Enkele voorbeelden van WKK’s, aan de hand van bedrijven actief in de Belgische Drievuldigheid: chocolade, frieten en bier. ‡%LMHHQchocolatier staat een installatie (1,5 kWe) die werkt op basis van brandstofceltechnologie: het is een brandstofcel micro-WKK. Dat is heel innovatief. COGEN is de prestatie van deze WKK aan het meten. Curvers: “Zo’n WKK gaat prat op heel hoge elektrische rendementen: tot 60%. We stonden kritisch tegenover die bewering, maar onze metingen tonen aan dat het klopt. Op termijn hebben zo’n WKK’s een grote toekomst.” ‡9HHOaardappelverwerkers hebben een bioWKK. Een voorbeeld is Van Remoortel, GLHHUHHQKHHIWPHWPRWRUYHUPRJHQYDQFLUFD0:H'H¿UPDPDDNWKHWELRJDVYDQ afvalstromen zoals aardappelschillen, afgekeurde frieten en zetmeel uit het proceswater. Van Remoortel gebruikt de warmte voor, onder andere, verwarming van gebouwen en koken van nevenproducten. De opgewekte elektriciteit wordt direct verbruikt in de productie. ‡%LMAB INBEV staat een WKK (met 6 MWe turbine) die werkt op aardgas. De helft van de warmte die de WKK produceert, wordt bij het brouwen verbruikt. Met het andere deel van de warmte worden onder meer warme baden gemaakt die etiketten van ÀHVMHVORVZHNHQHUZRUGWPHHJHSDVWHXULVHHUG&OHDQLQJLQSODFHWDQNVZRUGHQRSJHwarmd, sanitair water wordt verhit, en de warmte helpt bij de CO2–verdamping.

energierecuperatie tot 10%

» Verkoop en eigen constructie van “Mahy” stoomketels » Engineering, consulting en ontwerp door eigen engineeringsbureau » Verhuring, onderhoud en herstellingen van alle stoomketels » Verkoop van (gereviseerde) tweedehands stoomketels » Isolatie - buisleidingen - wisselstukken » Herstellingen en onderhoud aan branders » Thermische olie- en spiraalketels » 24/24 uren service » Stoomrecuperatie na uitlaatgassen van motoren, procesgassen en biogassen

Bestaat meer dan 25 jaar, met meer dan 100 jaar ervaring!

Biezeweg 17 te 9230 WETTEREN T 09/236.62.51 - 09/226.14.05 F 09/236.69.47 - 09/226.87.83 [email protected] www.srm-maseth.be

24 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL MILIEU

TEKST ELS JONCKHEERE - FOTO’S UANTWERPEN

INNOVATIEF MET WATERZUIVERING

Instis-project bij EEG Slachthuis als piloot In de voedingsindustrie bevat het afvalwater vaak te weinig organisch materiaal om de aanwezige stikstof te verwijderen. Er zijn verschillende oplossingen om dit probleem op te lossen, maar die zijn niet altijd even stabiel en/of vrij duur. In samenwerking met de Universiteit Antwerpen ontwikkelde Aaqua echter een innovatieve technologie waarbij de stikstofkringloop via nitriet wordt kortgesloten. Deze eenvoudige en goedkope ingreep wordt nu voor de eerste keer in de praktijk uitgetest bij het EEG Slachthuis in Mechelen. Het betreft het ‘INSTIS’-project dat binnen het VITO/Vlakwa subsidiekader loopt.

Door de organische vervuiling bevat het afvalwater van veel

hij ons enkel de kosten voor het transport aanrekent. Het

voedingsbedrijven een grote hoeveelheid stikstof. Omdat (te)

probleem is echter dat er tijdens de voorbehandeling weinig

hoge stikstofconcentraties een nadelige invloed op de water-

stikstof wordt verwijderd, terwijl de koolstof bijna volledig

KXLVKRXGLQJ YDQ ZDWHUORSHQ HXWUR¿sULQJ  KHEEHQ OHJW GH

verdwijnt. En precies deze organische stof is nodig om in

wetgever strikte vereisten op inzake de verwijdering ervan

de bioreactor de stikstof af te breken. Hierdoor is het soms

voor lozing. Anne Heyvaert, kwaliteitsmanager van EEG

moeilijk om aan de voorgestelde normen te voldoen.”

Slachthuis en Rima: “De limieten zijn afhankelijk van je activiteit en de manier waarop je loost. In ons geval gaat het om

EXTRA KOSTEN...

15 mg per liter, omdat we op oppervlaktewater lozen. En dat

In concreto wordt de stikstof in de beluchte bioreactor ver-

is niet min, als je weet dat er zich gemiddeld 350 mg per liter

wijderd. Daar zetten de aanwezige bacteriën het ammonium

stikstof in ons afvalwater bevindt. Bovendien is de problema-

(de vorm waarin stikstof zich meestal in afvalwater bevindt)

tiek toegenomen doordat we, zoals veel andere voedingsbe-

om tot nitriet en vervolgens tot nitraat. Andere bacteriën

drijven, een intensere voorzuivering doen om het geprodu-

zetten de nitraat vervolgens terug om tot nitriet en daarna

ceerde slib naar een biovergister te kunnen afvoeren. Dat is

tot stikstofgas dat uit het afvalwater wordt verwijderd. Om

veel economischer, enerzijds omdat je op die manier de bio-

deze cyclus te verwezenlijken, hebben de bacteriën zuurstof

logie ontlast door vetten, bloed en proteïnes uit het afvalwa-

en organisch materiaal (voornamelijk koolstof) nodig. Van-

ter te halen. En anderzijds omdat het afgevoerde slib van de

daar dat veel voedingsbedrijven extra organisch materiaal

voorzuivering door de uitbater van de vergistingsinstallatie

toevoegen om de bacteriën in staat te stellen optimaal hun

wordt gebruikt om ‘groene stroom’ te produceren, waardoor

werk te doen. Dit kost natuurlijk meer in exploitatie. Maar bovendien zijn er ook nog eens extra energiekosten om zuurstof in de reactor te brengen.

OMWEG OVERSLAAN In het Tetra-project ‘INCA’ gingen de Universiteit Antwerpen en waterzuiveringsproducent Aaqua, samen met enkele voedingsbedrijven (waaronder EEG Slachthuis), na hoe stikstof in conventionele slibinstallaties actief kon worden verwijderd. Jan Dries, docent Biochemische Ingenieurstechnieken, UAntwerpen: “Normaal gezien gebeurt de afbraak YDQVWLNVWRILQWZHHVWDSSHQ'HHHUVWHLVGHQLWUL¿FDWLHZDDU de stikstof in nitriet en vervolgens nitraat wordt omgezet. ,Q GH WZHHGH VWDS GH GHQLWUL¿FDWLH ZRUGW QRUPDDO KHW QLToen Aaqua en Universiteit Antwerpen EEG Slachthuis vroegen om ook aan de ‘Open Call’ van Vlakwa te participeren, heeft het niet geaarzeld.

traat omgezet naar het onschadelijke stikstofgas dat in de lucht kan worden geloosd. En het is precies in deze tweede

SPECIAL MILIEU / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

25

fase dat koolstof nodig is. In de literatuur hadden we ontdekt dat het mogelijk is om die omweg van nitriet naar nitraat over te slaan. Wij hebben dan onderzocht hoe dat kon, en zijn erop uitgekomen dat de oplossing uit variabele beluchtingstijden bestaat. Met andere woorden: we meten het zuurstofverbruik in de biologie om het ammoniakgehalte te detecteren. Wanneer de resultaten aangeven dat dit quasi het nulpunt heeft bereikt, wordt de beluchting stopgezet. Op die manier krijgen de bacteriën geen zuurstof meer, waardoor ze stopSHQ PHW GH QLWUL¿FDWLH HQ KHW QLWULHW GXV niet verder in nitraat omzetten. In afwezigheid van zuurstof wordt vervolgens vers afvalwater toegevoegd (met daarin koolstof) waardoor het gevormde nitriet, via deniWUL¿FDWLH WRW KHW RQVFKDGHOLMNH VWLNVWRIJDV wordt omgezet dat dan in de lucht kan wor-

Jan Dries, Anne Heyvaert, Marc Feyten, Jan Dries en Veerle Depuydt.

den geblazen.” Tetra-project werd opgedaan, de mogelijk-

STUK GOEDKOPER

EEG SLACHTHUIS ALS PILOOT

Het resultaat van deze techniek is dat er be-

Tijdens het ‘INCA’-tetraproject fungeerde

technologie uit te groeien. We bemerken

duidend minder koolstof, zuurstof en ener-

EEG Slachthuis als een van de industriële

immers dat het niet altijd even gemakkelijk

gie nodig is om zelfs een betere waterkwali-

partners (gebruikers). Met andere woor-

is om de brug tussen academisch onderzoek

teit te bekomen. Marc Feyten, zaakvoerder

den: het was onder andere op haar afval-

en de praktijk te slaan.”

van Aaqua: “Het grote voordeel is dat er

water dat er labotesten werden uitgevoerd.

aan deze techniek quasi geen kosten zijn

Toen Aaqua en Universiteit Antwerpen het

IN CONCRETO...

verbonden en ze op elke bestaande water-

slachthuis vroegen om ook aan de ‘Open

Tijdens ‘Instis’ wordt de technologie eerst

zuiveringsinstallatie kan worden geïmple-

Call’ van Vlakwa te participeren, heeft het

door middel van een pilootinstallatie uitge-

menteerd. Het volstaat immers om de PLC-

niet geaarzeld. Anne Heyvaert: “Het lijkt

test. In een werfcontainer op de site werd

sturing op zo’n manier te regelen dat de

een erg interessante methode om het zuive-

een miniatuurbiologie gebouwd die met

beluchtingstijden op de meetgegevens van

ren van ons afvalwater nog goedkoper te re-

het afvalwater van het slachthuis wordt ge-

de zuurstof worden afgestemd. We werken

aliseren en bijkomend minder kopzorgen te

voed. Bernard Godefroit, onderzoeker van

trouwens bewust via een indirecte meting

hebben inzake het stikstofgehalte in het ge-

UAntwerpen: “Na zestig dagen zijn we erin

van het ammonium via zuurstof omdat zo-

zuiverde water dat we lozen.” Marc Feyten:

geslaagd om de juiste programmeringspa-

wat elke waterzuiveringsinstallatie al over

“We gaan ervan uit dat dit een interessante

rameters te vinden om de stikstofcyclus via

zo’n meter beschikt. En moet er toch één

oplossing voor veel bedrijven is. Vandaar

nitriet kort te sluiten. De grootste uitdagin-

worden aangeschaft, dan gaat het over een

dat we de technologie willen commerciali-

gen waren de wisselende samenstelling van

investering van ongeveer duizend euro, ter-

seren. En de ‘Open Call’ van Aaqua was een

het ‘echte’ afvalwater en de invloed van de

wijl een ammoniummeter als snel vijftien-

ideale opportuniteit om deze stap te zetten.

omgevingstemperatuur, omdat we die niet

duizend euro kost. Een bijkomend voordeel

:DQWGDQN]LMGH]H¿QDQFLsOHVWHXQNULMJHQ

gemakkelijk in het labo kunnen nabootsen.

is dat de exploitatie van de waterzuivering

we de kans om het project in de realiteit uit

Nu willen we nog tot in augustus checken

minder kost. Er is 25% minder zuurstof

te testen.” Veerle Depuydt, consultant van

of het systeem wel degelijk stabiel blijft.

nodig en 40% minder organisch materiaal

Vlakwa: “Dat we het ‘Instis’-project hebben

Ondertussen gaan we eveneens over tot de

om de stikstof te verwijderen. Aangezien

goedgekeurd, heeft vooral met het innova-

programmering van de PLC in de waterzui-

zuurstof toevoegen veel energie vereist,

tieve karakter van de technologie te maken.

veringsinstallatie van het EEG Slachthuis.

wordt ten slotte ook op de werkingskosten

Maar daarnaast vonden we het mooi dat

We gaan ervan uit dat we in de herfst alle

bespaard.”

de kennis (op laboschaal) die binnen het

nodige bijsturingen zullen hebben gereali-

heid krijgt om tot een commercialiseerbare

26 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL MILIEU

seerd. Dan is het de bedoeling om nog een drietal maanden het systeem van dichtbij op te volgen om ons ervan te vergewissen dat alles loopt zoals het hoort. En dan is de oplossing klaar voor commercialisering door Aaqua...”

VEELBELOVENDE RESULTATEN Dit systeem dat door Universiteit Antwerpen en Aaqua werd ontwikkeld, is niet de enige oplossing die op het principe van het kortsluiten van nitriet is gebaseerd. Marc Feyten: “Het grote voordeel ten opzichte van deze alternatieven, is dat bij ons systeem het afvalwater niet moet worden opgewarmd, waardoor we een veel energievriendelijkere oplossing aanbieden. Bovendien wijzen de piloottesten binnen ‘Instis’ uit dat het om een erg stabiel systeem JDDWGDWRRNLQVLWXDWLHVPHWHHQVWHUNÀXFtuerende afvalwaterhoeveelheid optimaal functioneert. Want het EEG Slachthuis slacht maar drie dagen in de week én verwerkt in de waterzuivering ook nog een deel regenwater. Zoals het er nu uitziet, kan de pilootinstallatie de erg wisselende stromen goed aan en draait ze ook stabiel. Dit is dus veelbelovend. De extrapolatie naar andere slachthuizen en ook andere voedingsindustrieën die met dezelfde problemen kampen, zoals de aardappel- en groenteverwerkende sector, lijkt dan ook logisch...” ]]

WIE IS EEG SLACHTHUIS Het EEG Slachthuis in Mechelen werd in 1987 van de stad Mechelen door de familie Leys gekocht. Vandaag werken er 25 personeelsleden die wekelijks gemiddeld vierduizend varkens en 150 à 200 runderen slachten. De runderen zijn voor vijftig procent afkomstig uit de eigen stallen van Leys N.V., de rest van de varkens en runderen wordt van Belgische veefokkers gekocht. Het geslachte vlees is grotendeels bestemd voor Rima dat eveneens in handen van de familie Leys is en zich op dezelfde locatie als het EEG Slachthuis bevindt. Deze onderneming zorgt sinds 1971 zowel voor de versnijding als commercialisering van het vlees. Het runds- en varkensvlees wordt voornamelijk in België verkocht (groothandel, slagerijen, retail en voedingsindustrie), terwijl het varkensvlees ook voor een klein deel naar andere E.U.-lidstaten en enkele derde landen wordt geëxporteerd. Rima stelt negentig personen tewerk die vorig jaar een omzetcijfer van zeventig miljoen euro realiseerden.

NIEUW BIJ EMSENS

SATÉ OP PLATTE STOKJES GUNSHAPE

WORSTKNOOPMACHINE AMBACHTELIJK GEBRUIK Het knopen kan › eenvoudig : lang of kort snoer › eenvoudig : 2 korte snoeren › met lus (minimum 80 mm)

Vlaanderen GSM 0476-53 44 95 [email protected] Wallonië T 085-31 55 86 F 085-31 47 77 [email protected]

› door dubbel snoer

Bevorder de Voedselveiligheid Dankzij Hygiënisch Design Totaaloplossing met Pollet kwaliteitsproducten

Met Ultra Safe Technology

Behoefte om besmetting te beheersen? Kijk en leer op www.vikan.com/ust/int/

Winner of

Ultra Safe Technology Vikan bepaalt nieuwe normen voor veiligheid, bescherming en hygiëne Voor uw dichtstbijzijnde verdeler, contacteer POLLET, exclusief importeur voor België en GH Luxemburg, producent van hoogtechnologische reinigings- en hygiëne producten. POLLET NV ∙ Rue de la Grande Couture 20 ∙ 7501 Orcq, België ∙ Tel.: +32 69 22 21 21 ∙ [email protected]

28 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL INGREDIENTEN

TEKST THEO VERKLEIJ - FOTO’S WIKIMEDIA COMMONS

VLEES ETEN IN RELATIE TOT KANKER door TNO in context geplaatst

Recent heeft het IARC (International Agency for Research on Cancer) geconcludeerd dat consumptie van rood vlees en bewerkt vlees kanker kan veroorzaken. Theo Verkleij, onderzoeker bij TNO, krijgt hierover veel vragen en heeft deze conclusies in een context geplaatst.

AANLEIDING

CLASSIFICATIE

Het IARC is een instelling van de WHO (World Health Or-

Het IARC onderscheidt 5 verschillende groepen, te weten:

ganization). Naar aanleiding van een bijeenkomst in 2014 is

Groep 1: hier worden stoffen vermeld waarvan, door

besloten om de consumptie van rood vlees en bewerkt vlees te

voldoende bewijs, is vastgesteld dat ze kanker bij mensen

evalueren op het risico op het ontstaan van kanker. Dit besluit

veroorzaken.

is genomen omdat er uit epidemiologische studies gebleken

Groep 2 a: deze stoffen zijn waarschijnlijk kankerverwek-

was dat er een geringe toename van het risico op kanker is bij

kend. Er is beperkt bewijs dat ze kanker bij mensen veroor-

een verhoogde consumptie van rood vlees of bewerkt vlees.

zaken, maar wel voldoende bewijs uit dierexperimenten dat

Ondanks dat het een geringe toename is, heeft de IARC het

ze bij dieren kanker veroorzaken.

toch verder uitgezocht: mede omdat er een wereldwijde toe-

Groep 2b: deze stoffen zijn mogelijk kankerverwekkend. Er

name is van de vleesconsumptie, met name in landen met

is beperkt bewijs dat deze stoffen bij mensen kanker veroor-

lage- of middeninkomens. Met dit in gedachten was het be-

zaken, en beperkt bewijs dat deze stoffen bij dieren kanker

langrijk om als IARC gezaghebbende wetenschappelijke gege-

veroorzaken.

vens aan te kunnen bieden over de kankerrisico’s die samen-

Groep 3: van deze stoffen is onvoldoende data beschikbaar,

hangen met het eten van rood en bewerkt vlees.

of het is inadequaat bewijs dat ze kanker kunnen veroorzaken. Groep 4: deze stoffen zijn waarschijnlijk niet kankerver-

WAT IS ROOD VLEES EN WAT IS BEWERKT VLEES?

wekkend.

,QKHWNDGHUYDQGH]HDQDO\VHLVURRGYOHHVJHGH¿QLHHUGDOV

In groep 1 zijn stoffen ondergebracht zoals arsenicum, asbest,

vlees van zoogdieren, zoals van het rund, varken, kalf, geit,

cadmium en plutonium. Deze stoffen zijn duidelijk voor ieder-

schaap, lam en paard, maar ook van wild (everzwijn, hert).

een: zeer lage concentraties zijn al een gevaar voor je gezond-

Vlees van kip, kalkoen en alle soorten vis vallen niet in de

heid. Maar ook tabak, alcohol, ultraviolette straling (zon) en

FDWHJRULHµURRGYOHHV¶%HZHUNWYOHHVLVJHGH¿QLHHUGDOVYOHHV

bewerkt vlees staan in deze groep. Dit is minder duidelijk. Van

dat een conserverende bewerking heeft ondergaan, zoals

het roken van tabak is het ondertussen duidelijk geworden.

zouten, pekelen, fermenteren, drogen, roken, koken, fritu-

Roken zorgt voor een verhoging van het risico op longkanker.

ren, grillen. Enkele voorbeelden zijn gekookte achterham,

Ultraviolette straling (zonlicht) heeft een aantal goede eigen-

bacon, runderrookvlees, Gelderse rookworst, boterham-

schappen voor de mens. De straling zorgt bijvoorbeeld voor vi-

ZRUVW VDODPL NLS¿OHW JHURRNW *HKDNW UXQGYDUNHQ  YDOW

tamine D in het lichaam. Maar een overmaat aan UV straling

niet onder bewerkt vlees.

geeft een groter risico op het ontstaan van huidkanker. (Be-

GEVAAR EN RISICO

ponenten, zoals goed opneembare eiwitten en belangrijke mi-

Het IARC gebruikt een systeem om chemische stoffen te

cronutriënten (vitamine B12, ijzer, zink). Maar de werkgroep

FODVVL¿FHUHQ RS EDVLV YDQ GH PDWH ZDDULQ ]LM EHZH]HQ NDQ-

stelde vast dat een hoge consumptie van bewerkt vlees het

NHUYHUZHNNHQGµFDUFLQRJHHQ¶ ]LMQ+HW,$5&FODVVL¿FHHUWGH

risico op darmkanker doet toenemen. Rood vlees is in groep

gevaren van verschillende stoffen. Een stof wordt als een ge-

2a ondergebracht. Er is beperkt bewijs uit epidemiologische

vaar gezien, als het onder bepaalde omstandigheden in staat

studies dat er een positieve relatie is tussen het consumeren

is kanker te veroorzaken. Het risico bepaalt de kans dat de

van rood vlees en de ontwikkeling van dikke darmkanker.

kanker zal optreden, rekening houdend met het niveau van

Maar er zijn er wel sterk mechanistische aanwijzingen van een

blootstelling aan de stof (agens). Een lage blootstelling geeft

relatie. In twee studies namelijk gaf een hoge consumptie van

een laag of zelfs geen risico. Een hoge of langdurige blootstel-

URRGYOHHVWRWJGDJ DDQOHLGLQJWRWHHQYHUKRRJGQL-

ling verhoogt het risico op ontstaan van kanker.

veau van DNA adducten in de dikke darm.

werkt) vlees heeft een aantal nutritioneel waardevolle com-

SPECIAL INGREDIENTEN / food INDUSTRY / DECEMBER 2015 /

29

Onder rood vlees behoort alle vlees van zoogdieren, zoals van het rund, varken, kalf, geit, schaap, lam en paard, maar ook dat van wild (everzwijn, hert).

WAT IS ER NU GECONCLUDEERD? 22 wetenschappers hebben meer dan 800 epidemiologische studies bestudeerd om te zien of er een verband is tussen consumptie van rood vlees en bewerkt vlees en het ontstaan van verschillende vormen van kanker.

Het mechanisme achter de consumptie van bewerkt vlees en rood vlees dat tot dikke darmkanker leidt is nog niet opgehelderd, maar er zijn wel enkele sterke aanwijzingen dat door het bereiden en bewerken bepaalde stoffen ontstaan die tot kankervorming kunnen leiden.

Ook onderzochten ze wat de achterliggende mechanismen hiervoor zijn. De studies zijn

De IARC werkgroep heeft ook besloten dat

milde verhitting. Er was echter onvoldoende

afkomstig van verschillende continenten,

er een verband is tussen de consumptie van

data beschikbaar voor de IARC om aan te

diverse etnische groepen en diëten.

bewerkt vlees en maagkanker, en tussen de

WRQHQGDWHHQVSHFL¿HNHZLM]HZDDURSEH-

consumptie van rood vlees en pancreas- en

werkt vlees) verhit wordt, bijdraagt aan een

prostaatkanker.

hoger risico.

was data beschikbaar voor een verband tus-

WETENSCHAPPELIJKE ACHTERGROND

WAT BETEKENT DIT NU VOOR EEN CONSUMENT?

sen rood vleesconsumptie en het ontstaan

Vooropgesteld dat het nog niet concreet

Uit de beschikbare data kan geen conclusie

van dikke darmkanker. In zeven van deze

opgehelderd is hoe het mechanisme achter

getrokken worden waar de grens ligt tus-

studies werd een positieve associatie met

de consumptie van bewerkt vlees en rood

sen een nuttig effect van consumptie van

dikke darmkanker gevonden tussen de

vlees kan leiden tot dikke darmkanker, zijn

(bewerkt) vlees en (onacceptabele) verho-

groep met hoge versus lage consumptie van

er wel enkele sterke aanwijzingen. Vleesbe-

ging van het risico bij hoge consumptie.

rood vlees. Van de 15 case-control studies

werking, zoals zouten en roken, kan leiden

Het IARC heeft bewerkt vlees beoordeeld

(patiënt-controleonderzoeken) die bestu-

tot de vorming van kankerverwekkende

in eenheden van 50 gram en rood vlees in

deerd zijn, waren er zeven die een positief

stoffen, waaronder N-nitrosoverbindingen

eenheden van 100 gram, omdat dit overeen-

verband aantoonden tussen hoge consump-

(NOC) en polycyclische aromatische kool-

komt met een normale portie in een maal-

tie van rood vlees en darmkanker, versus

waterstoffen (PAK). Koken verbetert de eet-

tijd. De Nederlandse consument eet gemid-

een lage consumptie van rood vlees. In 18

baarheid en de verteerbaarheid van vlees,

deld 25 gram bewerkt vlees per dag. Als de

cohortstudies was data beschikbaar voor

maar kan ook bekende of vermoedelijke

consumptie stijgt naar gemiddeld 75 gram

een verband tussen consumptie van be-

kankerverwekkende stoffen vormen, waar-

per dag, dan neemt het relatieve risico op

werkt vlees en het ontstaan van darmkan-

onder heterocyclische aromatische aminen

darmkanker toe met 18%. Het Nederlandse

ker. Bij 12 van deze studies werd een posi-

(HAA) en PAK’s.

cumulatieve risico op het krijgen van darm-

In 14 cohortstudies (onderzoeken waarbij personen uit een bepaalde leeftijdsgroep over een groot aantal jaren gevolgd worden)

tieve associatie gevonden.

NDQNHUOHHIWLMGMDDU ZDV Haemijzer speelt een rol bij de vorming

(mannen 5.65% en vrouwen 3,98%). Een

Een meta-analyse van darmkanker in 10 co-

van NOC en vetoxidatieproducten in het

toename van 18% betekent dat het cumula-

KRUWVWXGLHV JDI HHQ VWDWLVWLVFK VLJQL¿FDQWH

spijsverteringskanaal van de mens. Deze

tieve risico stijgt naar 5,6%. Voor Nederland

dosis–effect relatie, waarbij het risico op

stoffen kunnen kankerverwekkend zijn en

betekent dit 2400 meer gevallen van dikke

dikke darmkanker met 17 % toeneemt per

daardoor leiden tot de ontwikkeling van

darmkanker. Deze getallen zijn niet rele-

100 gram rood-vlees-consumptie per dag.

tumoren in de darm. Direct contact met een

vant voor het risico dat een individu loopt,

Voor bewerkt vlees werd berekend dat het

vlam of een verhit oppervlak, zoals barbecue

omdat heel wat andere factoren een rol spe-

risico op dikke darmkanker toeneemt met

of koekenpan, brengt een hoger risico op het

len. Ze zijn wel van invloed op de totale po-

18% per 50 gram per dag consumptie ervan.

vormen van deze stoffen met zich mee dan

pulatie. ]]

30 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / SPECIAL INGREDIENTEN

TEKST GEERT VERHELST - FOTO’S WIKIMEDIA COMMONS

QUINOA, TOPPER ONDER DE GRANEN Met eretitels als “de parel van de Inca‘s”, “het heilige graan uit de Andes”, en “moeder der granen”, is de voor velen nog vrij onbekende graansoort quinoa inderdaad een ware verrijking voor onze westerse voeding. Niet alleen zijn er de lekkere, milde smaak en de diversiteit in haar bereidingswijzen, vooral de hoge voedingswaarde en het glutenvrije eiwit zijn redenen om quinoa van dichter bij te bekijken.

EVEN VOORSTELLEN

thionine en cystine, waarmee het peulvruchten (soja) goed

De bakermat van quinoa (Chenopodium quinoa) ligt in het

aanvult! Verder is deze Peruviaanse rijst ook rijk aan argi-

Andesgebergte. In de hoogdagen van de Incabeschaving werd

nine en histidine.

het er op meer dan 3000 meter hoogte gekweekt en tegenwoordig wordt het vooral gecultiveerd in Colombia, Ecuador,

Mineralenrijk, waardevolle vetten

Bolivia, Peru en Noord-Argentinië. Quinoa behoort niet zo-

Ook qua mineralengehalte torent quinoa boven andere

als de meeste granen tot de familie van de Poaceae (Grassen),

graangewassen uit: het bevat meer magnesium, calcium, fos-

maar tot de Chenopodiaceae, waartoe ook de biet, suikerbiet

for en ijzer (!) dan rijst, tarwe, gerst en maïs. Opvallend is

en spinazie behoren. Quinoa is een tot 1,5 à 2 meter hoge,

ook het vrij hoge gehalte aan zink voor een graan. Bovendien

éénjarige plant die bloeit met baksteenrode, conische plui-

worden de mineralen in quinoa goed opgenomen, want het

men, waaruit later het zaad wordt geoogst. Na het wassen,

gehalte aan fytinezuur (1,18 %), de verbinding die mineralen

waarbij het bittere en insectenafhoudende saponinenlaagje

vasthoudt en er de absorptie van vermindert, is vrij laag voor

verwijderd wordt, is het zaad klaar om bereid te worden.

een graansoort. Als we kijken naar de vetten in quinoa, dan zien we dat deze graansoort 5 à 6 % waardevolle vetten be-

WIT, ROOD EN ZWART

vat, een stuk meer dan de 3 % van de meeste andere granen.

De meeste gekende en vaakst gebruikte quinoa is de witte

Dat zorgt voor een meer afgeronde, mondvullende smaak in

quinoa. Die heeft de bitterste smaak, die weliswaar bij gron-

vergelijking met andere granen. Interessant is daarenboven

dig wassen grotendeels verdwijnt. Rode quinoa is door haar

dat 8 % van de vetstoffen bestaat uit het omega-3-vetzuur al-

meer veeleisende teelt wat zeldzamer dan witte quinoa; ze

falinoleenzuur (ALA).

is wat meer knapperig of krokant, heeft een meer nootachtige smaak en is nog wat rijker aan vezels en voedingsstoffen

ZONDER GLUTEN, LICHT VERTEERBAAR

dan de witte variant. Zwarte quinoa is nog meer 'crunchy' en

Quinoa is bovendien een glutenvrij (pseudo)graantje. Voor

nootachtig van smaak.

coeliaki-patiënten en zij die intolerant reageren op gluten dus een ideaal voedingsproduct. Verder is het licht verteerbaar;

HOGE VOEDINGSWAARDE

er zijn slechts weinig mensen die het graan niet verdragen. ]]

Als men quinoa ontleedt, blijkt inderdaad dat het met recht en reden als de topper onder de granen mag beschouwd worden. Eiwit: kwantiteit én kwaliteit Quinoa bevat met een gemiddelde rond 13 à 16 % meer eiwit dan rijst (7,5 %), tarwe (11 à 14 %), gierst (9,9 %) en gerst (11 %). Alleen spelt mag er zijn voet naast zetten. Maar als we ook naar de samenstelling van het eiwit kijken, dan haalt quinoa helemaal de bovenhand. Het bevat namelijk compleet eiwit met alle essentiële aminozuren in een goede balans en het benadert zo het “referentie-eiwit” dat door de F.A.O. wordt vooropgezet. In het bijzonder is quinoa rijk aan het aminozuur L-lysine, waar net vele granen arm aan zijn. Ook bevat het vrij veel van de zwavelhoudende aminozuren me-

Quinoa biedt de voedingsindustrie enorm veel troeven!

LISA, de optimale software voor uw ERP-oplossing stand 220

Financieel

... standaard en toch op uw maat ! De totale FOOD workflow beheerd door één volledig geïntegreerd modulair softwarepakket

Aankoop

De specifieke kenmerken van Lisa-FOOD: Verkoop

Lot & traceerbaarheid Dubbele eenheden

Voorraad

Productie

Technische dienst

Link met grootdistributie Koppeling met weeg-, etiketten- en verpakkingsmachines Kwaliteitsopvolging (HACCP)

n brengen Uw klante s in der on-line or plicatie p uw weba

Lange Ambachtstraat 18, 9860 Oosterzele 




!

!


B E D R I J V E N D I E VO O R L I S A KO Z E N

32 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / ACTUA

BEDRIJFSKLEDING TIJDIG WISSELEN

“Wie het als zaakvoerder, bedrijfsleider of afdelingsverantwoordelijke in de voedingsproductie ernstig meent met het thema textiel-

Wisselen van werkkleding gebeurt in functie van het type vervuiling

hygiëne, vindt in de DIN-voorschriften over wisselcycli van werkkleding een goede richtlijn”, zegt Danny Vermeir, hoofd milieu- en procestechniek bij MEWA in Binche. MEWA textielmanagement rust ondernemingen die voedingsmiddelen produceren, verwerken of verkopen, uit met werkkleding voor medewerkers. Bij DIN 10524 onderscheidt men drie verschillende risicoklassen, afhankelijk van de activiteit die een werknemer in de sector uitoefent: Risicoklasse 1 – voor wie met levensmiddelen in aanraking komt die beschermd zijn door hun verpakking of die later door de producent of verbruiker verder verwerkt worden, bijvoorbeeld fruit, groenten en diepgevroren producten. Hier volstaat een wekelijkse wissel van de werkkleding, tenzij deze eerder vervuild is. Risicoklassen 2 en 3 – de richtlijnen zijn strenger voor wie werkt met onverpakte, bederfelijke voedingsmiddelen. Daarom moeten werknemers hier dagelijks schone werkkleding aan-

SPIN POMPEN BREIDT PROGRAMMA UIT met Quattroflow doseerpompen Spin Pompen heeft haar assortiment voor Nederland en België uitgebreid met de Quattroflow viervoudige membraandoseerpompen. Hierdoor zijn deze unieke pompen, die speciaal ontwikkeld zijn voor de farmaceutische industrie en biotechnologie, nu ook beschikbaar voor hygiënische doseerapplicaties in de voedingsmiddelenindustrie. Quattroflow is een brand van de PSG groep (Pump Solutions Group), waar onder andere het merk Mouvex ook deel van uitmaakt. De Quattroflow pompen zijn viervoudige membraanpompen (quaternary diaphragm pumps). Het unieke werkingsprincipe van deze pompen is gebaseerd op de bewezen werking van een menselijk hart. De compacte RVS Quattroflow membraandoseerpompen bieden een veilige, betrouwbare en efficiënte oplossing voor het doseren van diverse toevoegingen in voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld kleur-, geur- en smaakstoffen en vitamines. Info: [email protected] www.spinpompen.nl ]]

trekken en bij vervuiling zelfs meermaals per dag. ]]

DE FIRMA POLLET VIERT HAAR 250-JARIG BESTAAN

VIKAN (POLLET) ONTWIKKELT NIEUWE BORSTELS

De firma Pollet viert op 10 december 2013 haar

Recent ontwikkelde Vikan nieuwe borstels voor de voedings-

250-jarig bestaan in aanwezigheid van Tommy

industrie volgens het principe van de Ultra Safe Technologie

Leclercq, Gouverneur van de Provincie Hene-

(UST). De ontworpen borstels moeten het risico van besmet-

Koning Philippe gouwen. Pollet is wellicht het oudste, nog steeds actieve faen koningin Mathilde miliebedrijf in België. Waar het allemaal begonnen is met bezochten de firma Pollet in Doornik! zeep, is Pollet vandaag wereldwijd één van de technologische

ting van voedsel minimaliseren doordat microben en vocht

leiders op het vlak van hygiëne en industriële reiniging. Het

hars, waardoor er minder spleten aanwezig zijn. De borstels

bedrijf investeert dan ook fors in het onderzoek, de produc-

hebben een glad oppervlak (<0.8μm Ra), met geen acute in-

tie en de marketing van biotechnologische en ecologische

terne hoeken. De nieuwe manier om de borstelharen te

schoonmaakmiddelen. Samen met haar 40 medewerkers

bevestigen vermindert het risico op

realiseerde deze internationale onderneming in 2012 een

contaminatie door vreemde stof-

omzet van 7.000.000 euro. Op 19 november had het bedrijf

fen. Maar ook de wijze waarop de

de eer ons vorstenpaar te verwelkomen. De koning nam het

borstel geconcipieerd is zorgt voor

boek dat ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan werd ge-

een goede functionaliteit. ]]

schreven, in ontvangst. ]]

niet langer in de borstel vast komen te zitten. Het volledig gegoten ontwerp elimineert de nood aan gaten, nietjes en

Ultra Safe Technologie

FBVO WORDT LIPROBEL De Federatie van Belgische Fabrikanten van Vetten en Oliën, FBVO, is omgedoopt tot Liprobel. Naast oliën en vetten produceren de leden van de federatie ook eiwitrijke melen en schilfers. De nieuwe naam Liprobel staat voor Lipids en Proteins Belgium, een naam die zowel de oliën- en vettenkant (lipids) als de eiwitkant (proteins) van de sector afdekt. De sector verwerkt jaarlijks 3 miljoen ton aan raap-, zonnebloemzaad, sojabonen, lijnzaad, maiskieOp 25 november 2015 werd Liprobel boven de doopvont gehouden.

men, ruwe raap-, zonnebloem-, soja-, palm-, palmpit-, kokos- en maiskiem-, lijnolie en ruw rund- en varkensvet. Dit vertegenwoordigt een handelswaarde van 2 miljard euro, wat overeen komt met 5% van de handelswaarde van de gehele Belgische voedingsindustrie. De prijzen van lipids en proteins zijn onderhevig aan schommelingen op wereldmarkten. Met zijn zeehavens en goede weg- en waterverbindingen met Noord-West Europa is België een draaischijf in de internationale handel van lipids en proteins. Liprobel leden importeren 87% van hun grondstoffen, waarvan 56% van binnen de EU en 31% van buiten de EU. Op hun beurt exporteren zij dan weer 47% van de lipids en proteins die zij produceren, 44% binnen de EU en 3% buiten de EU.

Uw partner in food-engineering projecten UTICON BIEDT: “Uticon weet wat er in de productieomgeving van levensmiddelen speelt op het gebied van regelgeving, hygiëne, high, medium en low care zaken; zaken die in onze productieomgeving op de eerste plaats komen. Wij ervaren de samenwerking met Uticon als zeer goed.” Hans Hessing directeur Operational Excellence Hessing

Q Advies & Engineering Q Projectmanagement Q Interim professionals

WAAROM UTICON? Q Exclusief voor de voedingssector Q Strategisch partnerschap Q 100% neutraal

UTICON TOTAALPAKKET: “Poppies heeft Uticon ingeschakeld om de URS op te stellen voor het vervangen van de huidige koelinstallatie en de verbruikskosten te minimaliseren. Ik ben zeer tevreden over de bijdrage van Uticon in dit (voor-)traject.” Hugo de Ridder Managing Director Poppies Nederland BV

Q Werktuigbouwkunde en procesinstallaties Q Utilities Q Bouwkunde en bouwconstructies Q Gebouw gebonden installaties (WTB en E) Q Industriële automatisering Q Informatisering Q Logistiek

“Met Uticon hebben we al een jarenlange samenwerking. Belangrijk voor Frigemo is vooral de kennis en ervaring van Uticon in de industriële fritesproductie, de knowhow op het gebied van energietechniek en de opstelling als partner in plaats van sec als leverancier.” Jürg Habegger directielid Frigemo

Uticon is een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau, specifiek gericht op de voedingsmiddelenindustrie. We ondersteunen onze relaties vanaf de eerste ideeën tot en met de inbedrijfname. Tal van innovatieve technologieën worden naar praktische ontwerpen vertaald met extra zorg voor de implementatie. Al 30 jaar ‘ontzorgen’ wij onze klanten in zowel deel- als totaalprojecten. Met meer dan 100 ervaren ingenieurs zijn we perfect in staat een totaalproject te leiden maar evenzeer flexibel genoeg om gericht uw eigen team te versterken. Dendermondesteenweg 333 - B101, B-9070 Gent (Destelbergen)

T +32 9 21 05 100

E [email protected]

I www.uticon.be

34 / DECEMBER 2015 / food INDUSTRY / BEURSNIEUWS

TEKST ISM - FOTO’S ISM

ISM 2016, ‘S WERELDS BELANGRIJKSTE VAKBEURS VOOR SNOEP EN SNACKS ISM vindt van 31 januari tot 3 februari 2016 plaats in Keulen. De beurs voor chocolade, confiserie en nu ook snacks belooft opnieuw een boeiende editie te worden, want meer dan 1.500 exposanten uit ongeveer 70 landen hebben al ingetekend, waaronder tal van marktleiders. ISM brengt een breed spectrum aan chocolade en chocoladeproducten, confiserie, koekjes en snacks.

Het aanbod van deze editie is zelfs nog uitgebreid. ‘De voe-

is afkomstig uit Italië,

dingsgroep Snacks’ is er als item bijgekomen en belicht alle

België,

mogelijke aspecten van het huidige ‘snacken’, van ontbijt tot

Frankrijk.

de snack-on the-go. Een breed aanbod, gaande van kant-en-

der ook nog belang-

klare hartige snacks, groenten- en fruitsnacks, ontbijtpro-

rijke

GXFWHQHYHQDOVNRI¿HHQWKHH]DOKLHURS,60WH]LHQ]LMQ,Q

Nederland, Groot-Brit-

DDQYXOOLQJRSGHXLWEUHLGLQJYDQGHNRI¿HEDULQGH³&XSSLQJ

WDQQLs 3ROHQ 7XUNLMH

&RXQWHU´ NRPHQ HU QX RRN HHQ DDQWDO ³7KHPD 3DYLOMRHQV´

China en de Verenigde

waar de exposanten, die groente- en fruitsnacks, het gedroog-

Staten. Maar ook bedrijven uit Ecuador, Japan, Korea en de

de vlees, de ontbijtproducten, enz. zullen presenteren.

9HUHQLJGH$UDELVFKH(PLUDWHQ]LMQRS,60YHUWHJHQZRRUGLJG

NIEUWIGHEDEN EN ISM-AWARD

SNACKS

&HQWUDDO LV HU KHW µ1HZ 3URGXFW 6KRZFDVH SODWIRUP 'DW

Opvallend is dat er heel wat bedrijven present zijn uit het

platform maakt al langer deel uit van het ISM-programma.

nieuwe segment ‘snacks’. Een productgroep die pas dit jaar

Hier kunnen de exposanten hun nieuwe producten tonen aan

gelanceerd werd, maar blijkbaar al heel wat interesse oogst.

de handelaars en het publiek. Speciaal tijdens deze editie is

Twee bedrijven zullen zelfs ‘snacks met rundvlees’ presente-

KHWSURJUDPPD³6ZHHW7UHQGV3RZHUHGE\,QQRYD0DUNHW

UHQ$IJH]LHQYDQGH]HELM]RQGHUHVQDFNV]LMQGHPHHVWHSUR-

Insights”, aangevuld met een lezing. Er is ook de internati-

ducenten op ISM afkomstig uit de groente- en fruitsnacks.

RQDOHSULMVGH³,60$ZDUG´GLHRSQLHXZHHQPDUNDQWHSHU-

Sommige zijn te zien bij de afdeling ‘Snacks’, andere vind je

soonlijkheid in de zoetwarenindustrie in de verf plaatst. Na

LQYHUZDQWHSDYLOMRHQV,QGH³&XSSLQJ&RXQWHU´ZDDUMHGH

+HUPDQ*RHOLW]5RZODQG6U-HOO\%HOO\&DQG\&RPSDQ\ HQ

WKHHHQNRI¿HSURGXFHQWHQYLQGW]XOOHQRRNKHHOZDWQLHXZH

)HOL[5LFKWHULFK5LFROD$* ]DOGHLQGXVWULHRS,60WHZHWHQ

producten worden getoond, kan er heerlijk geproefd worden

komen wie de derde ISM winnaar wordt. Deze feestelijke hap-

en zal er aan informatie-uitwisseling en networking worden

pening vindt plaats op de eerste avonds van de beurs tijdens

gedaan.

Spanje

en

Met

ver-

deelnames

uit

een feestelijk diner.

ISM: TOONAANGEVEND De ISM bezet de hallen 2, 3, 4, 5, 10 en 11 van het beursterrein in Keulen, wat overeenkomt met een bruto tentoonstellingsoppervlakte van 110.000 m². Het biedt plaats aan 1500 exposanten. Dat onderstreept nogmaals dat ISM een leidinggevende rol speelt in de wereld van snoepgoed en snacks. Naast tal van toonaangevende fabrikanten, kleinere en middelgrote bedrijven zal je er ook kunnen kennis maken met de vele innovaties in productontwikkeling en vormgeving.

BUITENLAND: ZEER BELANGRIJK 85 procent van de exposanten komen uit het buitenland. Hiermee is ISM een van de meest internationale vakbeurzen in de wereld. Het hoogste aantal buitenlandse exposanten

FRANKRIJK: PARTNERLAND ISM 2016 Deze editie is Frankrijk de partner van ISM. Met uitstekende producten in snoepgoed & snacks wil de Franse FRQ¿VHULHLQGXVWULH]LFK]RQRJEHWHUSUR¿OHUHQRSµVZHrelds belangrijkste vakbeurs voor snoep en snacks. Ongeveer 90 exposanten uit Frankrijk zullen een breed spectrum aan producten presenteren. De sterke punten van GH)UDQVHFRQ¿VHULHLVQDDVWNZDOLWHLWHQWUDGLWLHRRNGH presentatie van tal van innovatieve concepten en recepten. De initiatiefnemer en sponsor van de Franse industrie is $OOLDQFH+HW)UDQVHSDYLOMRHQYLQGMHLQKDO1D7XUkije, België, Rusland & Brazilië, is Frankrijk nu het vijfde partnerland van ISM.

SAFER, SMARTER, GREENER

KLARE KIJK OP CERTIFICATIE Vertrouwen en innovatie door certificering Ŷ DNV GL is wereldwijd de vertrouwde certificeringspartner voor organisaties actief in alle domeinen van de samenleving. Ŷ Een certificaat van DNV GL staat voor integriteit, verbetering, duurzaamheid en innovatie. Ŷ DNV GL heeft de nodige expertise op het vlak van kwaliteit, veiligheid, milieu, MVO, KMO Portefeuille, NEN-EN 1090, informatiebeveiliging, voedselveiligheid en sectorspecifieke onderwerpen om uw partner in certificering, auditing en training te zijn. Contacteer ons vrijblijvend voor meer info + 32 3 206 65 30

Auditeren van voedselnormen ISO 22000, FSSC 22000 Food, FSSC 22000 Packaging, BRC Food, BRC-IoP, BRC S&D, IFS Food, IFS Logistic, IFS Broker, GMP+, FAMI-QS, HACCP www.dnvba.be

dnv.certifi[email protected]

Verticale flowpack en automatische kartonneeroplossingen

Robot feed packer

Wrapping machines (Flow Pack, Vertical, Thermoforming and Tray Sealing)

LOADING

PACKAGING SOFTWARE

Robot unloading

Robot crate paking, Crate management Mechanical and robotic palletizing

UNLOADING CRATE PACKING

Centralized Control System Robot

PALLETIZING

ULMA Packaging B.V.

GH N.V.

Techniekweg 19 A NL-4143 HW Leerdam Tel.: +31 345 623 800 [email protected] www.gh-ulma.be

Langlaarsteenweg 168 B-2630 Aartselaar Tel.: +32 3 870 60 60 [email protected] www.gh-ulma.be