Groengebied Amstelland AB 10-11-2011 Agendapunt 9 eerder door het bestuur behandelde notities over rol en positie GGA BIJLAGE 1
DISCUSSIENOTITIE Bestuurlijke begeleidingsgroep Visie Amstelland Aantal bijlagen:
2
Onderwerp Aanvullende notitie rol en positie Groengebied Amstelland
Inleiding Op 7 december 2005 is de strategische visie recreatieschappen vastgesteld als denkraam voor de uitwerking van een ontwikkelingsvisie voor Groengebied Amstelland. In 2006 is gestart met de uitwerking van de strategische visie tot een ontwikkelingsvisie Groengebied Amstelland. Tijdens verschillende bijeenkomsten met bestuursleden, adviescommissieleden en medewerkers RNH is gediscussieerd over de gewenste ontwikkeling van het gebied, wenselijke projecten en initiatieven die daarbij passen en de rol die het Groengebied zou moeten innemen. Ten aanzien van de rol van het Groengebied is de ambitie om, meer dan in het verleden, over de grenzen van het gebied heen te kijken en in te zetten op het versterken van de relatie tussen stad en land. Daar waar in het verleden een accent werd gelegd op de exploitatiekant van het Groengebied wil het bestuur zich nadrukkelijker richten op gebiedsontwikkeling in ruimere zin en daarbij de samenwerking zoeken met anderen die kunnen bijdragen aan het realiseren van doelstellingen. In 2007 heeft het Algemeen Bestuur besloten belangrijke externe partijen te betrekken bij het proces van visievorming en is een conferentie georganiseerd met de belangrijkste stakeholders van Groengebied Amstelland. In vervolg op de conferentie heeft het Algemeen Bestuur besloten de verdere ontwikkeling van de visie te laten plaatsvinden via drie sporen: - uitwerken van de uitkomsten van de eerste fase in een visiedocument - in samenwerking stakeholders komen tot een uitvoeringsprogramma - regievoering en samenwerking Het derde spoor is tweeledig en betreft enerzijds de regievoering over de opstelling van de visie en de ontwikkeling van het uitvoeringsprogramma en anderzijds het komen tot een duurzame constructie voor samenwerking in de regio Groengebied Amstelland waarbij tevens wordt bezien welke rol het Groengebied hierin als bestuursorgaan kan en wil innemen. De voorliggende discussienotitie is bedoeld als hulpmiddel bij het voeren van de discussie over de gewenste duurzame samenwerkingsconstructie en de rol voor het Groengebied. In de eerste vergadering van de bestuurlijke begeleidingsgroep ontwikkelingsvisie GGA van 27 mei 2008 is gediscussieerd over de rol en positie van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) Groengebied Amstelland. Een belangrijke uitkomst van deze vergadering is dat de leden van de bestuurlijke begeleidingsgroep de discussie over de rol en positie van het Groengebied willen voeren aan de hand van de volgende drie vragen. 1. Wat wil het bestuur van het Groengebied / de regio dat er in/met het gebied gebeurt en welke rollen passen daarbij? 2. Zijn deze rollen nu goed belegd? 3. Welke vacatures zijn er en wie zou(den) deze kunnen vervullen?
Voorafgaand aan de vergadering van 27 mei is een discussienotitie toegestuurd aan de leden van de bestuurlijke begeleidingsgroep. De voorliggende notitie is een aanvulling hierop en is toegespitst op de drie in de begeleidingsgroep geformuleerde vragen. Uitwerking Taken Mede op basis van de resultaten van eerdere visiebijeenkomsten met bestuursleden, adviescommissieleden en stakeholders is een inventarisatie gemaakt van de taken die gerelateerd zijn aan Groengebied Amstelland. Voor het weergeven van de inventarisatie is gekozen voor twee matrixtabellen die zijn opgenomen in bijlage 1 en 2. Matrixtabel 1 geeft aan welke partijen een belangrijke rol spelen ten aanzien van welke taak en voor welke partij er een vacature is voor een rol of een grotere rol. Matrixtabel 2 geeft voor dezelfde taken aan wat de rol van het Groengebied is bij deze taak en of een grotere rol of een andere rol wenselijk is. De taken zijn onderverdeeld in de volgende vijf categorieën: 1. Gebiedsbescherming 2. Gebiedsontwikkeling 3. Gebiedspromotie 4. Gebiedsexloitatie en gebiedsdiensten 5. Gebiedsbeheer In beide matrixtabellen zijn in de linker kolom de verschillende taken benoemd. Partijen In het overzicht van partijen is onderscheid gemaakt in particuliere (groepen van) partijen en overheden. De volgende partijen zijn in de matrixtabel van bijlage 1 opgenomen. Rijk Provincie Gemeente Gemeenschappelijke regeling Hoogheemraadschap ILG Natuurbeschermingsorganisaties (SBB, Landschap Noord-Holland) Belangenorganisaties (beschermers Amstelland, WLTO) Bedrijfsleven Boeren Naast deze partijen zijn nieuw te vormen allianties opgenomen in de tabel. In bijlage 1 zijn de partijen in het matrixoverzicht gekoppeld aan de onderscheiden taken door per partij aan te geven of: 1. er een belangrijke rol vervult wordt ten aanzien van de betreffende taak (X); 2. er een beperkte rol vervult wordt en er een vacature is voor een grotere rol (x&v) 3. geen rol wordt vervuld en er een vacature is voor een belangrijke rol (V);
Pagina 2 van 6
In bijlage 2 is de rol die de gemeenschappelijke regeling zou kunnen vervullen gekoppeld aan de onderscheiden taken. De rollen die hierbij zijn onderscheiden zijn hieronder weergegeven en kort gedefinieerd. Randvoorwaarde scheppend Partij stelt vanuit een specifieke verantwoordelijkheid randvoorwaarden ten aanzien van betreffende taak waaraan partijen zich dienen te houden. Regisseur Partij neemt een regierol aan en stuurt vanuit deze regierol andere partijen aan om gezamenlijke doelen te realiseren. Trekker Partij neemt het voortouw bij het uitvoeren van een betreffende taak. Faciliterend Partij faciliteert andere partijen bij het vervullen van een rol of taak. Adviseur Partij vervult een adviserende rol richting andere partijen op basis van specifieke kennis of verantwoordelijkheid. Belangenbehartiger Partij vervult vanuit een specifiek aandachtsveld (belang of verantwoordelijkheid) een signalerende rol ten aanzien van ontwikkelingen die het aandachtsveld raken en komt op voor de betreffende belangen. Uitvoerder Partij vervult een uitvoerende rol ten aanzien van de betreffende taak binnen vastgestelde kaders. In bijlage 2 zijn de rollen van het Groengebied Amstelland gekoppeld aan de onderscheiden taken door per rol aan te geven of er sprake is van: 1. Een gevestigde rol voor GR (X) 2. Een beperkte rol GR (x) 3. Beperkte huidige rol, vacature grotere rol GR (x&V) 4. V = vacature GR (V) Conclusies 1. Gebiedsbescherming Een belangrijke conclusie van de werkconferentie is dat er behoefte is aan krachtige handhaving van RO-beleid in Amstelland. De gemeenschappelijke regeling is genoemd als optie van een samenwerkingsverband van overheden die meer bevoegdheden zou moeten krijgen om naast belangenbehartiging een sterkere rol te vervullen ten aanzien van gebiedsbescherming. De meest sterke rol om het gebied te beschermen is het opstellen van passend bestemmingsplan voor het gebied. In de huidige situatie is dit primair de taak van gemeenten en hebben het Rijk en de provincie een kaderstellende rol. Groengebied Amstelland heeft een vrij zwakke rol als het gaat om ruimtelijke ordening, zij treedt op als belangenbehartiger en reageert op ruimtelijke plannen. In de werkconferentie is aangegeven dat de gemeenten er niet voor voelen om hun taak: het opstellen van ruimtelijke ordeningsplannen over te dragen aan de gemeenschappelijke regeling. Met de nieuwe WRO is er echter wel een Pagina 3 van 6
mogelijkheid voor de provincie Noord-Holland om ruimtelijk beleid op te stellen op regionaal niveau. Met een ruimtelijk beleidsplan voor de regio Amstelland is het mogelijk om op een gedetailleerd niveau een kader te stellen voor gemeentelijke ontwikkelingen. Het handhaven van een dergelijk ruimtelijk beleidsplan is in eerste instantie een taak van de provincie, maar zo een plan geeft de gemeenschappelijke regeling ook veel meer daadkracht als het gaat om ruimtelijke ordening in het Groengebied. Het bundelen van krachten van de verschillende partijen actief en betrokken bij Amstelland biedt op korte termijn de beste kansen om het gebied te beschermen en verder te ontwikkelen binnen gemeenschappelijk gedragen doelen. Het aangaan van allianties gericht op actieve samenwerking is een duidelijke vacature waar een trekkersrol voor Groengebied Amstelland aanwezig is. 2. Gebiedsontwikkeling Ook ten aanzien van gebiedsontwikkeling is er een gevestigde kaderstellende rol voor de overheden Rijk, Provincie en Gemeente. De GR vervult bij gebiedsontwikkeling een brede gevestigde rol variërend van regisseur tot uitvoerder. Verder vervult de GR een gevestigde randvoorwaarde scheppende rol heeft t.a.v. ontwikkeling van private recreatievoorzieningen, voorzieningen gericht op zorg en groen, waterbeheersing en energievoorziening. Een andere gevestigde rol ten aanzien van gebiedsontwikkeling is die van adviseur en belangenbehartiger. Er liggen vacatures voor grondverwerving gericht op landelijk gebiedsfuncties, de trekkersrol voor het versterken van de uitgangspositie voor duurzame landbouw, het benutten van kansen voor duurzame energievoorziening in het gebied en vernieuwende financieringsconstructies. Ten aanzien van grondverwerving werken gemeente Amsterdam en de provincie aan een voorstel voor het formeren van een grondbank voor Amstelland. Het versterken van de uitgangspositie voor landbouw. Toerismen De gemeente Amsterdam en de provincie werken op dit moment aan het opzetten van vernieuwende financieringsconstructies voor het beheer en het kwalitatief ontwikkelen van de Amstelscheg. Duurzame financieringsconstructies kunnen bijdragen aan de kwaliteit van het gebied, omdat behoud en ontwikkeling van de kwaliteit van het gebied nodig is om aan de verwachtingen van publieke en private investeerders te kunnen voldoen. De investeringen zullen worden gedaan in de vorm van het aanbieden van een beloning aan boeren voor het beheer van het gebied en het financieren van projecten op het gebied van natuur, landschap en (extensieve) recreatie. Voor het ontwikkelen van nieuwe projecten in het gebied is een vacature. Vanuit de huidige rol van GGA is het heel logisch dat GGA deze rol gaat vervullen als trekker. Hierbij kan samenwerking worden gezocht met de omgeving. 3. Gebiedspromotie Verschillende partijen vervullen een rol in promotie van het gebied. Ook het Groengebied heeft hierin een gevestigde rol. Desondanks wijst recreatieonderzoek uit dat de naamsbekendheid te wensen overlaat. Het belang van doeltreffende gebiedspromotie resulterend in een betere bekendheid met het gebied wordt door alle betrokken partijen onderschreven. De rol voor gebiedspromotie kan sterker worden vormgegeven door hierin een gezamenlijke strategie te ontwikkelen in samenwerking met de andere partijen die hierin actief zijn. Er ligt voor gebiedspromotie een duidelijke vacature voor het formeren van de nodige
Pagina 4 van 6
samenwerking en afstemming van lopende en nieuwe initiatieven. Hier ligt een duidelijk vacature voor de GR als trekker. 4. Gebiedsexploitatie Er ligt een duidelijk gevestigde rol voor gebiedsexploitatie bij bedrijfsleven en boeren. De GR vervult daarbij een gevestigde rol als randvoorwaarde scheppende partij. Er ligt een vacature voor de exploitatie van voorzieningen gericht op zorg en groencombinaties. De GR heeft een gevestigde randvoorwaarde scheppende en faciliterende rol ten aanzien van de exploitatie van private recreatievoorzieningen. 5. Gebiedsbeheer Voor gebiedsbeheer is er een duidelijke gevestigde rol voor boeren, natuurbeheerorganisaties en de GR. De GR heeft een duidelijk gevestigde rol voor het duurzaam beheer van recreatiegebieden. Daarnaast vervult de GR een gevestigde rol als belangenbehartiger ten aanzien van natuurbeheer en beheer van agrarisch landschap. Voor de GR en natuurbeheerorganisaties ligt er een vacature voor beheer van nieuwe recreatiegebieden. Conclusies matrixoverzicht Rolvervulling gemeenschappelijke regeling (bijlage 2) Uit het overzicht uit bijlage 2 kan worden opgemaakt welke rol de GR vervult ten aanzien van een bepaalde taak en of sprake is van een gevestigde rol of een beperkte rol. Daarnaast is aangegeven waar mogelijke vacatures zitten, waar de GR een rol in zou kunnen vervullen. Ook dit schema is een eerste aanzet en zal aan de hand van de discussie in de begeleidinggroep worden aangescherpt. 1. Gebiedsbescherming Ten aanzien van de kaderstellend RO beleid en thematische en regionale beleidsontwikkeling heeft de GR een gevestigde rol als belangenbehartiger t.a.v. de doelstellingen; Ten aanzien van de handhaven kaderstellend RO beleid ligt de verantwoordelijkheid primair bij de gemeenten. Hier ligt echter ook mogelijk een vacature voor de GR. 2. Gebiedsontwikkeling
Vervolg Op basis van de bespreking in de bestuurlijke begeleidingsgroep van 19 juni 2008 zal de notitie verder worden uitgewerkt en zal een nadere analyse van de vacatures en de mogelijke invulling daarvan worden gemaakt. Tegelijkertijd zal op basis van de uitkomsten van de Thematafels een voorstel worden uitgewerkt voor kansrijke strategische allianties die uiteindelijk zullen resulteren in concrete samenwerkingsovereenkomsten met de betreffende stakeholders.
Pagina 5 van 6
Pagina 6 van 6
