Rol en positie JGZ in het stelsel voor jeugd Jaarcongres Jeugdgezondheidszorg Ede, 13 december 2012
Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut / Rijksuniversiteit Groningen
[email protected]
De JGZ: wie kent die niet?
© NJi 2012
2
In deze bijdrage: JGZ in transitie • Huidige taken en opbrengsten • Veranderingen – Binnen jgz – Om jgz • Contouren rol en positie
© NJi 2012
3
JGZ: huidige taken en opbrengsten Taken: A. Systematisch monitoren en signaleren
Uniform deel
B. Screening, preventie en vaccinaties C. Ramen behoefte aan zorg D. Voorlichting, advies, begeleiding
Maatwerk deel
E. Algemene jeugdmonitor en (beleids)maatregelen Wpg, art. 5; Besluit PG, 2008 © NJi 2012
4
JGZ opbrengsten: preventie werkt! Zie: Lipsey (1992); Yoshikawa (1994); Thornberry (1995); Tremblay & Craigh (1995); Durlak en Wells (1997); Klein Poelhuis et al. (2000); Brezinka (2002); Boeting et al. (2003); Bakermans-Kranenburg et al. (2003); Nation et al. (2003); Verdurmen, 2003; Kulic et al. (2004); Inventgroep (2005); Bakermans-Kranenburg et al. (2005); Barlow et al, (2005);Juffer et al. (2005); Van Leerdam (2005); BouwmeesterLandweer (2006); Cuijpers et al. (2006); Horowitz & Garber (2006); Kraag et al. (2006); Lundahl et al. 2006); Prinsen et al. (2006); Wilson & Lipsey (2007); Merry & Spence (2007); Spence & Short (2007); Petrie et al. (2007); Grove et al. (2008); Schrijvers & Schoemaker (2008); Bogels & Phares (2008); Burdorf et al. (2008); Barlow et al. (2008); De Graaf et al. (2008a); De Graaf et al. (2008b); Neil & Christensen (2009); Manning et al. (2009); mn Stice et al. screening en (2009); vaccinaties Piquero et al. (2009); Olds et al. (2009); Barrett (2010); Simon et al. (2011); Ince (2011); Prinsen et al. (2011); Dam (2012)
• Bereik 0-4 jaar > 95%
• Frequentie contactmomenten 0-4 relatief hoog
• Elke geïnvesteerde Euro levert 11 Euro besparing op
© NJi 2012
5
Nieuw takenpakket volgens JGZ-groep • Monitoring (individueel + staat vd jeugd) • Signalering • Screening en vaccinatie • Voorlichting, advies, begeleiding • Maatregelen omgeving • Samenwerking © NJi 2012
6
Nieuw takenpakket volgens JGZ-groep Wat mist? Van buiten naar binnen: • Focus(individueel op doelgroepen • Monitoring + staat vd jeugd) o -9 mnd – 4 jaar • Signalering o 4 – 12 en 12 – 18 á 23 jaar • Screening en vaccinatie • Aantal taken niet exclusief voor JGZ: te delenadvies, met anderen • Voorlichting, begeleiding o Onderwijs • Maatregelen omgeving o WMO o Jeugdhulp • Samenwerking © NJi 2012
7
JGZ in verandering • De jgz-wereld verandert • De jgz in een veranderende wereld
© NJi 2012
8
JGZ in verandering • De jgz-wereld verandert • De jgz in een veranderende wereld • Verbreding taakopvatting: van medisch naar óók pedagogisch / maatschappelijk • Kennisgroei: risicofactoren en mogelijkheden preventie • Uniform vs maatwerk: onderscheid steeds minder passend © NJi 2012
9
JGZ in verandering • De jgz-wereld verandert • De jgz in een veranderende wereld • Informatie-maatschappij: veel info-aanbod buiten jgz
© NJi 2012
10
JGZ in verandering • De jgz-wereld verandert • De jgz in een veranderende wereld • Informatie-maatschappij: veel info-aanbod buiten jgz • Aanbieders WMO en jeugdzorg: info, advies, signalering, screening, normaliserende ondersteuning • (Passend) Onderwijs: leerlingvolgsystemen, basiszorg, gezondheidsbevordering © NJi 2012
11
Naar een toekomstbestendige JGZ • Ontwikkeling jeugdigen en omgeving centraal: o -9mnd tot 4 jr: gezin, buurt, kinderopvang o 4-12 jr: gezin, buurt, school, vereniging, media o 12-18 á 23 jr: gezin, vrienden, school, werk, netwerk
• Taken JGZ onderverdelen in: o Exclusief voor JGZ (o.a. vaccinaties) o Met andere voorzieningen te delen taken
© NJi 2012
12
Exclusieve taak jgz Taken JGZ Vaccinatie + periodiek gezondheidsonderzoek
© NJi 2012
13
Exclusieve taak jgz + taken -9mnd – 4jr •
• • •
Taken JGZ
Brede monitoring, screening, signalering Vaccinatie + periodiek Ramen zorggezondheidsbehoefte onderzoek Voorlichting, begeleiding e.d.
Taken kinderopvang en andere Jeugdvoorzieningen
Coördinatie
Gespecialiseerde jeugdhulp
Taken Wijkteams
© NJi 2012
14
Exclusieve taak jgz + taken 4 – 12jr Taken JGZ Vaccinatie + periodiek gezondheidsonderzoek • • • •
Taken (Passend) onderwijs (e.a.)
(Leerling)volg-systemen (incl. sign.) Ramen zorgbehoefte Voorlichting, begeleiding e.d. Coördinatie
Gespecialiseerde jeugdhulp
Taken Wijkteams
© NJi 2012
15
Exclusieve taak jgz + taken 12-18jr e.o. Taken JGZ Vaccinatie + periodiek gezondheidsonderzoek
Taken (Passend) onderwijs (e.a.)
Taken Wijkteams
•
Leerlingvolgsystemen (incl. signalering) Gespeciali-
•
Ramen zorgbehoefte
•
Voorlichting, begeleiding e.d.
•
Coördinatie
seerde jeugdhulp
© NJi 2012
16
De gemeente aan het stuur
Plan gemeente voor integraal jeugdbeleid • Afspraken hoofdlijnen, passend bij gemeente/regio • Uitvoering is maatwerk © NJi 2012
17
Conclusies JGZ is succesvol; rol en positie moet met tijd mee: • Voert exclusief een beperkt aantal taken uit • Kan bij doelgroep -9mnd – 4jr rol pakken als actieve kernspeler (upgrading tot generalist) • Vanaf 4jr andere: ondersteuner en versterker andere kernspelers (onderwijs, wijkteams)
© NJi 2012
18
Meer informatie: •
Yperen, T.A. van, Prinsen, B. & Nota, P. (2011). Scenario’s voor de ontwikkeling jeugdgezondheidszorg in Centra voor Jeugd en Gezin. Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.
•
www.nji.nl/stelselwijziging
Contact: • •
[email protected] Twitter: @TomvanYperen
NB deze lezing is op persoonlijke titel geboden
