LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
www.licg .n l
Serie reptielen
Groene leguaan
Iguana iguana De groene leguaan is een veel gehouden hagedissensoort, die bekend staat om zijn makheid. De gewone groene leguaan (Iguana iguana iguana) is een 150 tot 200 centimeter lange hagedis. Het lichaam van een mannetje kan ongeveer 50 centimeter lang worden, het lichaam van een vrouwtje ongeveer 40 centimeter. Deze dieren zijn groen, grijsgroen tot bruin van kleur. Ze hebben donkere banden op de staart en vaak ook op het lichaam. Ook loopt er een kam op de rug en de staartbasis. De kop is stomp van vorm, en hieronder hangt een grote keelwam. Op de onderkaak zit een grote ronde schub. Groene leguanen communiceren met elkaar door middel van lichaamstaal, zoals het kopknikken en krabbewegingen. Deze hagedissensoort wordt in Midden-Amerika ook wel boomkip genoemd.
Juli 2009
LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
www.licg .n l
Als u overweegt om een groene leguaan
Voor jonge dieren moet het terrarium
als huisdier te kopen, is het belangrijk dat
niet te groot zijn, want dan kunnen
u zich van tevoren goed laat informeren.
ze hun voedsel niet meer vinden. Het
Deze huisdierenbijsluiter kan u daarbij
terrarium moet hoog zijn, met veel
helpen.
klimgelegenheid. Groene leguanen rusten en zonnen graag op horizontale plaatsen
Verschillende varianten
zoals takken, hoog in het terrarium
De ondersoort Gehoornde groene leguaan
onder een spot. Zorg voor meerdere zon/
(Iguana iguana rhinolopha) heeft twee of
zitplaatsen zodat ze uit verschillende
drie zachte hoorntjes op de neus. Iguana
plekken kunnen kiezen. Ook moeten er
iguana iguana heeft deze hoorntjes niet.
voldoende schuilplaatsen in het terrarium zijn. Zet een grote waterbak in het
Natuurlijk gedrag
terrarium, die iedere dag schoongemaakt
Groene leguanen komen van nature voor
moet worden. Leguanen hebben
in Midden- en Zuid-Amerika en op enkele
namelijk de gewoonte om boven water
Caribische eilanden zoals Bonaire en
te mesten. Het kan handig zijn om hier
Curaçao. Ze leven vooral in de tropen, met
een filter voor te gebruiken. Het water
name in vochtige gebieden. De groene
in de waterbak moet tot ongeveer 25 °C
leguaan is te vinden in kustgebieden, langs
verwarmd worden. Als bodembedekking
oevers van beken en rivieren en in het
kunnen linoleum, tegels, turfmolm,
regenwoud. Het zijn van nature dagactieve
bosblad of houtsnippers gebruikt worden.
dieren en echte zonaanbidders. Ze zijn
De bodembedekking mag niet inslikbaar,
boombewonend, waarbij oudere dieren
scherp of hard zijn. Grind, grof zand,
over het algemeen hoger in de bomen leven
kiezel of bijvoorbeeld hydrokorrels mogen
dan jonge dieren.
daarom nooit gebruikt worden. De temperatuur van het terrarium
Huisvesting
moet tussen de 25 en 30 graden
Leguanen zijn groepsdieren en moeten
Celsius (°C) zijn, met plaatselijk onder
daarom niet alleen gehouden worden.
de warmtelampen (minimaal één per
Vanwege dominantieproblemen wordt
dier) een temperatuur van 35 tot 40 °C.
afgeraden om meerdere mannen bij elkaar
Groene leguanen hebben UV-licht nodig
te houden, tenzij een terrarium zeer
om voldoende vitamine D te kunnen
groot is met veel schuilplaatsen zodat
aanmaken. De dag en nacht moeten ieder
ze elkaar kunnen ontwijken. Ook voor
twaalf uur duren. Dit is bijvoorbeeld te
een man-vrouw koppel is het belangrijk
regelen door schakelklokken te gebruiken.
dat ze elkaar uit de weg kunnen gaan
’s Nachts is de temperatuur lager, tussen
en er voldoende schuilplaatsen zijn. Dit
de 20 en 25 °C. U kunt dan bijvoorbeeld
voorkomt onderlinge agressie en stress.
een keramische lamp gebruiken. In de
Een volwassen groene leguaan heeft
periode december tot april kunt u een
een tropisch regenwoudterrarium nodig
5 °C koelere, droge tijd maken. Van mei
van minimaal 200x100x200 centimeter
tot september kunnen de dieren op
(lengte x breedte x hoogte). Dit terrarium
warme dagen ook in een buitenterrarium
is groot genoeg voor maximaal één
gehouden worden. Dit kan zowel overdag
volwassen man en één of twee vrouwen.
als ’s nachts, mits de temperatuur boven
2
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
de 20 °C blijft. Bijverwarmen kan daarom
met zeep, om een Salmonella infectie te
noodzakelijk zijn. De luchtvochtigheid in
vermijden. Werk zo hygiënisch mogelijk,
het terrarium moet overdag 60 tot 80%
en werk niet met blote handen wanneer u
zijn, en ’s nachts hoger, tussen de 80 en
open wondjes aan de handen heeft.
100%. Besproei het terrarium en de dieren iedere dag, maar maak ze niet blijvend
Voeding
nat. Groene leguanen kunnen samen
Van nature eten groene leguanen vooral
gehouden worden met bijvoorbeeld
bladgroente, en daarnaast bloemen en
kolenbranderschildpadden en doos-
fruit. Ook insecten en aas worden in
schildpadden uit warmere klimaten.
de natuur gegeten. Voorbeelden van
U kunt ze beter niet samen houden met
groenten die u kunt voeren zijn andijvie,
bijvoorbeeld wateragamen, omdat deze
bloemkool, boerenkool, prei, witte kool,
dieren erg op elkaar lijken qua vorm en
rode kool, sla, wortel, klaver en spinazie.
kleur, dit kan stress veroorzaken.
Koolsoorten verdienen de voorkeur boven sla en andijvie omdat ze meer kalkstoffen
Verzorgen en hanteren
bevatten. Als fruit kunt u bijvoorbeeld
De groene leguaan kan ‘tam’ gemaakt
aardbeien, banaan, kiwi, mandarijn,
worden. U dient dan het dier van jongs
perzik, pompoen en tomaat geven. Voer
af aan regelmatig te hanteren, u kunt
zo gevarieerd mogelijk.
ze bijvoorbeeld zoveel mogelijk uit de
Mannen eten soms tijdens de baltsperiode
hand voeren. Een ‘wilde’ halfvolwassen
nauwelijks waardoor zij zichtbaar
of volwassen leguaan is veel moeilijker
vermageren. Zwangere (drachtige)
‘tam’ te maken en kan risico’s opleveren!
vrouwen eten de eerste vijf weken van de
U kunt een leguaan hanteren door hem
draagtijd extra veel, en daarna (bijna) niets
op uw hand en arm te zetten. Houd het
meer. Jonge dieren (tot een leeftijd van
dier op ooghoogte, praat tegen hem en
ongeveer twee jaar) en drachtige vrouwen
houd het dier steeds losser vast. Zet de
kunt u ongeveer vijftien procent dierlijk
leguaan alleen terug wanneer hij kalm
voedsel geven, zoals insecten, geweekte
is. Groene leguanen die niet gewend zijn
kattenbrok en eieren. Alle andere dieren
aan hanteren, kunnen slaan met hun
hebben een voorkeur voor plantaardig
staart, krabben met hun scherpe nagels
voedsel, en kunt u maximaal vijf procent
en bijten. Het slaan met de staart kan een
dierlijk voer aanbieden. Teveel dierlijk
flinke striem veroorzaken. Bij een beet
voedsel kan (nier)problemen geven. Het
zijn de bacteriën in de bek van de leguaan
is aan te bevelen om het voedsel met kalk
vaak gevaarlijker dan de beet zelf,
en vitaminen te bepoederen, dit moet
door het risico op een tetanus infectie.
altijd zorgvuldig gebeuren. Het voeren
Bij leguanen die niet gewend zijn om
van zowel teveel als te weinig kalk en
gehanteerd te worden, kunt u het beste
vitaminen kan gezondheidsproblemen
leren handschoenen dragen.
veroorzaken. Een vuistregel voor de
Wanneer u een groene leguaan hanteert,
dosering van kalk (calcium) is 0,5 gram
moet u de achterkant van u af houden,
kalk per kilogram lichaamsgewicht per
omdat reptielen regelmatig uitwerpselen
dag. De verhouding calcium : fosfor
uitscheiden. Was na het hanteren en
die een groene leguaan via zijn voedsel
verzorgen van de leguaan uw handen
binnen moet krijgen is 2 : 1.
3
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
Van jong tot volwassen dier
jongen vast voedsel gaan eten. Na een jaar
Het is vaak erg lastig om het verschil
is het lichaam ongeveer vijftien centimeter
tussen een man en een vrouw te zien,
groot. Ze zijn geslachtsrijp na twee tot vier
zeker bij jonge dieren. Vanaf een leeftijd
jaar, maar al op een leeftijd van één jaar
van één tot twee jaar krijgen mannen vaak
begint de strijd om de rangorde. Wanneer
een grotere keelwam en rugkam. Ook
de rangorde eenmaal is vastgesteld, dan
ontwikkelen ze één tot vier millimeter
houden de gevechten meestal snel op. De
grote femoraalporiën. Dit zijn kleine ronde
groene leguaan kan tot 30 jaar oud worden.
openingen aan de binnenzijde van het
De gemiddelde leeftijd is ongeveer vijftien
dijbeen. Deze poriën scheiden in de balts-
jaar.
en paartijd geurstoffen uit. Verder worden mannen in principe groter, hebben ze een
Ziekten en aandoeningen
dikkere staartwortel, een bredere kop en
Groene leguanen zijn gevoeliger voor
zijn ze iets dominanter in hun gedrag. In de
stress dan de meeste hagedissensoorten.
paartijd is de man vaak intensiever rood,
Stress kan leiden tot ziekten of kan
oranje en goud gekleurd, vooral bij Iguana
aandoeningen verergeren. Door kalk- en
iguana rhinolopha.
vitaminetekort kan rachitis ontstaan, een
In de natuur vindt de paartijd plaats aan het
ziekte waardoor de dieren misvormde
begin van de droge tijd, vaak van november
botten en breuken krijgen. Wanneer een
tot januari. In gevangenschap wordt hier
vrouwtje haar eieren niet kwijt kan, kan
vaak van afgeweken. De man kan in deze
legnood ontstaan, dit kan dodelijk zijn.
periode erg agressief zijn. Na een heftige
Andere voorkomende aandoeningen bij
balts met kopknikken volgt een paring. Een
groene leguanen zijn parasietinfecties
vrouw paart in het paarseizoen ongeveer
en (vecht)wonden. Raadpleeg bij twijfel
één tot vijf keer met dezelfde man.
over de gezondheid van uw leguaan altijd
Ongeveer 2 tot 2,5 maanden na de paring
een dierenarts die gespecialiseerd is in
legt de vrouw gemiddeld 20 tot 40 eieren
reptielen.
in een vochtige zandbodem. Het maximaal aantal eieren kan oplopen tot 80. Zorg
Benodigde ervaring
dat er ruim voor de eileg een geschikte
Voor het op een verantwoorde wijze
legplaats voor de eieren aanwezig is.
houden van groene leguanen is enige
Wanneer het vrouwtje de eieren niet kwijt
ervaring nodig met het houden van
kan, kan ze legnood krijgen en dit kan
reptielen. Deze dieren zijn redelijk
dodelijk zijn. Raadpleeg bij verdenking van
gevoelig voor stress en worden bovendien
legnood zo snel mogelijk een dierenarts. Bij
erg groot. Daarom zijn deze dieren niet de
een temperatuur van 28 tot 30 °C komen
meest geschikte dieren voor de beginner.
de eieren na gemiddeld 65 tot 90 dagen
Laat u goed voorlichten, ook over de
uit. Soms kan dit langer duren, tot wel 115
opzet van het terrarium of de kamer
dagen. Een hogere broedtemperatuur geeft
waarin u deze dieren wilt houden. U kunt
meer mannelijke jongen. De jonge groene
bijvoorbeeld informatie inwinnen bij een
leguanen zijn heldergroen van kleur. Het
reptielenvereniging. Groene leguanen zijn
lijf is ongeveer zes centimeter lang, de
geen knuffeldieren.
staart ongeveer zeventien centimeter. Zes tot negen dagen na de geboorte zullen de 4
LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
Kosten
U kunt een groene leguaan kopen bij een gespecialiseerde fokker, reptielenof dierenspeciaalzaak. De prijzen voor een groene leguaan beginnen rond de 30 euro, dit is onder andere afhankelijk van de grootte. Een terrarium voor een volwassen groene leguaan is erg duur in aanschaf en kost al snel honderden euro’s. Dit is vaak zonder inrichting. Goede lampen kosten ook tientallen euro’s, houd er rekening mee dat deze regelmatig vervangen moeten worden. Daarnaast moet u rekening houden met kosten voor voer en kunt u voor kosten komen te staan als uw dier onverhoopt ziek wordt. Bijzonderheden
• Zoek een in reptielen gespecialiseerde dierenarts vóórdat u een reptiel koopt. Kies het liefst een nakweekdier en geen wildvang. • De groene leguaan valt onder CITES Bijlage II. Het doel van CITES is om de handel in bedreigde dier- en plantensoorten en de producten daarvan te reguleren. Vraag bij aankoop om de CITES-papieren. • Sluit u eventueel aan bij een reptielenvereniging, waar u via medeliefhebbers veel nuttige informatie kunt krijgen. • Laat kinderen nooit alleen met huisdieren!
5
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Groene leguaan
www.licg .n l
Kijk voor de meest recente informatie op www.licg.nl
Het LICG is hét informatiepunt voor het ‘houden van huisdieren’. Deze stichting geeft onafhankelijke en betrouwbare informatie over het op een verantwoorde wijze kopen en verzorgen van huisdieren. Deze informatie is op de meest recente inzichten gebaseerd en wordt bovendien wetenschappelijk getoetst. Door het bieden van informatie en het organiseren van campagnes, levert het LICG een bijdrage aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van huisdieren in Nederland.
6
