LICG Huisdierenbijsluiter | Rode rattenslang
www.licg .n l
Serie reptielen
Rode rattenslang
Elaphe guttata De rode rattenslang, ook wel korenslang genoemd, is een wurgslang die veel als huisdier wordt gehouden. Rode rattenslangen zijn relatief gemakkelijk te houden, vrij stressbestendig en nauwelijks agressief. Ze worden ongeveer 110 tot 150 centimeter lang. In 2002 is een naamsverandering voorgesteld voor de rode rattenslang. De nieuwe naam zou Pantherophis guttatus moeten worden. Hoewel deze nieuwe naam nog niet officieel erkend is, wordt hij al wel gebruikt. Als u overweegt om een rode rattenslang als huisdier te kopen, is het belangrijk dat u zich van tevoren goed laat informeren. Deze huisdierenbijsluiter is hierbij een hulpmiddel.
Juli 2009
LICG Huisdierenbijsluiter | Rode rattenslang
www.licg .n l
Verschillende varianten
Dit kunt u doen met behulp van een
Van de rode rattenslang zijn twee
warmtelamp of warmtemat aan één zijde
ondersoorten bekend: Elaphe guttata
van het terrarium. De dagtemperatuur
guttata en Elaphe guttata emoryi. De in
moet tussen 24 en 30 graden Celsius
gevangenschap gehouden rattenslang
liggen. ’s Nachts mag de temperatuur
is meestal Elaphe guttata guttata. De in
iets zakken tot ongeveer 21 graden. Voor
het wild voorkomende rode rattenslang
verlichting kunt u een gewone 60 Watt
is rood, oranje, bruin en zwart gekleurd,
lamp gebruiken in het warme deel van
met een zwart-wit geblokte buikzijde.
de bak. Daarnaast is UV-licht nodig voor
In gevangenschap bestaan allerlei
de aanmaak van vitamine D. Dat geldt
kleurvormen.
overigens niet voor de ‘snow’ kleurvariant: omdat deze slang geen beschermend
Natuurlijk gedrag
pigment aanmaakt, mag hij geen UV licht
Van oorsprong komt de rode rattenslang
krijgen. UV-lampen gaan vaak niet zo
voor in het zuidwesten van de Verenigde
lang mee, controleer hoeveel UV-licht de
Staten en in het noorden van Mexico. Hij
lamp nog uitzendt of vervang de lamp
leeft vooral in dennenbossen maar ook
elke vier maanden. Warme delen moeten
op landbouwgrond. Hij is ’s avonds en ’s
afgeschermd worden zodat de slang
nachts het meest actief en jaagt dan op
zich er niet omheen kan wikkelen en
knaagdieren en soms ook vogels. Daarbij
verbranden. Gebruik om deze reden ook
maakt de rode rattenslang gebruik van het
geen rotsverwarming.
orgaan van Jacobson, een reukorgaan dat
De vochtigheidsgraad in het terrarium
in het monddak ligt. Daarnaast gebruikt
moet tussen 40 en 60% liggen.
hij zijn gezichtsvermogen waarmee hij
Op de bodem van het terrarium kunt u
vooral goed bewegingen kan waarnemen.
papier gebruiken, dit is gemakkelijk te
Rattenslangen leven solitair.
vervangen tijdens het schoonmaken. Ook houtsnippers voldoen goed. Gebruik geen
Huisvesting
cederhout want dit is giftig. Ook zand
Voor een rattenslang heeft u een
is niet geschikt omdat het ingeslikt kan
terrarium met een inhoud van tenminste
worden, weinig vocht en vuil opneemt en
75 liter nodig. Kies een bak die niet te
bovendien tussen de schubben kan komen
laag is want de rattenslang houdt van
en de huid kan irriteren. Zorg, om stress te
klimmen. Voor pasgeboren slangen kunt
voorkomen, voor een aantal schuilplaatsen
u beter een kleiner terrarium gebruiken
zodat de slang zich terug kan trekken.
omdat de jonge rattenslang zich niet op
Geef de slang de mogelijkheid tot klimmen
zijn gemak voelt in een te grote ruimte.
door wat schone takken zonder schors
De rode rattenslang is een meester in
in het terrarium aan te brengen. Wilt u
ontsnappen. Het terrarium moet dan ook
planten in het terrarium, dan zijn plastic
goed afgesloten kunnen worden. Zet het
planten het gemakkelijkst, echte planten
terrarium op een rustige, trillingsvrije plek
gaan kapot of worden uitgegraven. Een
en niet in de zon.
bak met vers drinkwater is altijd nodig.
In het terrarium moeten verschillende
De bak moet groot genoeg zijn voor de
temperatuurzones zijn zodat de slang
slang om er in te kunnen liggen, dit doen
kan kiezen hoe warm hij wil zitten.
ze soms voor ze gaan vervellen.
2
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Rode rattenslang
Verzorgen en hanteren
Laat kinderen nooit zonder toezicht een
Het terrarium moet een aantal keer per
slang hanteren en zorg ervoor dat ze
jaar helemaal worden schoongemaakt.
het terrarium niet open kunnen maken
Vervang het bodemmateriaal elke maand.
als u er niet bij bent. Een beet van een
Voor het schoonmaken van het terrarium
rattenslang is weliswaar niet gevaarlijk
kunt u water met 10% bleekmiddel
maar kan wel degelijk pijn doen. Een
gebruiken. Verwijder dit achteraf goed,
verkeerde reactie kan voor zowel het
droog de bak af en laat hem even
kind als de slang verwondingen ople-
uitdampen voor u de slang terugzet.
veren.
Daarnaast dient het drinkwater elke dag verschoond te worden en moeten
Voeding
voedselresten en uitwerpselen verwijderd
Rattenslangen kunt u het beste muizen
worden. Controleer ook dagelijks de
voeren. Een pasgeboren rattenslang zal
temperatuur in het terrarium, zowel
na vijf tot tien dagen vervellen, daarna
in het warme als in het koudere deel.
kunt u hem voor het eerst voeren met
Observeer de slang regelmatig zodat
een babymuis. Voer in het begin eens in
u onregelmatigheden bijtijds opmerkt.
de drie tot vijf dagen. Naarmate de slang
Het is handig om een registratie bij te
groeit, gaat u over op steeds iets grotere
houden van wanneer en hoe uw slang
muizen en verlaagt u de voerfrequentie.
eet en vervelt, zodat u afwijkingen kunt
Een volwassen rattenslang geeft u eens
herkennen.
per één tot twee weken volwassen muizen. Vlak voor het vervellen eet de
Slangen dragen bacteriën bij zich,
slang soms niet.
sommigen daarvan kunnen worden
De meeste rattenslangen kunnen
overgedragen op mensen. Een voorbeeld
wennen aan dode voerdieren, zodat u
hiervan is Salmonella. Was daarom altijd uw
deze diepgevroren kunt inkopen. Laat
handen nadat u uw slang heeft verzorgd.
ze wel goed ontdooien (niet in oven of
De rattenslang is niet gevaarlijk voor
magnetron!) en op kamertemperatuur
mensen en zal, als hij aan mensen
komen. Heeft de slang geen interesse,
gewend is, niet snel bijten. Wen uw
haal de muis dan na een paar uur weg.
rattenslang er dus op jonge leeftijd aan
Voert u levende muizen, laat deze dan
om gehanteerd te worden. Rattenslangen
nooit zonder toezicht bij de slang omdat
kronkelen zich niet om uw arm zoals
ze de slang kunnen verwonden. Heeft
sommige andere wurgslangen wel doen.
u meerdere slangen, voer ze dan apart
Was voor het hanteren uw handen zodat
om te voorkomen dat ze dezelfde prooi
u niet naar voedsel ruikt. Pak een slang
pakken. Het kan dan gebeuren dat de ene
niet vlak bij zijn kop of staart vast. Bij
slang de andere opeet!
een beet is het verstandig de hand niet
Dieren die u zelf vangt, kunnen
terug te trekken, maar te wachten tot de
parasieten en bacteriën bij zich dragen.
slang loslaat. Desinfecteer vervolgens
Koop de voedseldieren daarom altijd
de wond. Een slang die vervelt, is sneller
bij een fokker of dierenspeciaalzaak.
geïrriteerd en zal sneller bijten. Laat de
Muizen zijn voor de rattenslang een
slang met rust na het eten, anders heeft
volledige maaltijd, u hoeft geen extra
u kans dat hij zijn eten uitbraakt.
toevoegingen zoals vitamines te geven.
3
www.licg .n l
LICG Huisdierenbijsluiter | Rode rattenslang
Zorg ervoor dat de slang altijd over vers
mondrot, slechte vervelling en legnood.
drinkwater kan beschikken.
Symptomen die kunnen wijzen op ziekte zijn bijvoorbeeld slecht eten,
Van jong tot volwassen dier
slecht vervellen, overtollig slijm in de
Het verschil tussen man en vrouw
bek, braken, afwijkende ontlasting of
is bij de rattenslang te zien aan de
afwijkend gedrag. Raadpleeg bij twijfel
staartwortel, die bij de man dikker is.
uw dierenarts.
Daarnaast kan het geslacht bepaald
Was voor en na het hanteren van de
worden door met een sonde de diepte
slang altijd uw handen om overdracht
van de geslachtsopening te bepalen,
van ziekten te voorkomen en houd
bij het mannetje is deze dieper. Laat dit
nieuwe dieren in quarantaine.
altijd doen door iemand met ervaring. Ongeveer 35 tot 60 dagen na de paring
Benodigde ervaring
worden de eieren gelegd. Eén tot twee
Voor het op een verantwoorde wijze
weken voor het leggen van de eieren
houden van dit huisdier is geen
zal het vrouwtje een keer vervellen. Het
specifieke ervaring nodig. De rattenslang
legsel bestaat uit 5 tot 30 eieren. Deze
is geschikt voor de beginnende
kunnen bebroed worden bij 26 tot 29
slangenhouder. Zorg er wel voor dat u
graden Celsius in een broedstoof of een
zich van tevoren goed informeert.
gesloten bak met een vochtigheidsgraad van 80 tot 90%, waar u wel regelmatig
Kosten
wat verse lucht in moet laten. Na 50
U kunt een rattenslang kopen bij een
tot 70 dagen komen de eieren uit. De
gespecialiseerde reptielenzaak, bij
pasgeboren jongen zijn zo’n 15 tot 30
kwekers of op beurzen. Een volwassen
centimeter lang.
rode rattenslang kost gemiddeld vanaf
Na twee tot drie jaar is de rattenslang
25 tot 100 euro, pasgeboren dieren zijn
geslachtsrijp. De leeftijd waarop dat
wat goedkoper. Prijzen zijn onder andere
gebeurt, is mede afhankelijk van de
afhankelijk van de leeftijd en de (kleur)
hoeveelheid voer die de slang krijgt.
variant. Een terrarium van 75 liter kost al
De rattenslang blijft zijn hele leven
gauw vanaf 80 euro, exclusief inrichting.
doorgroeien en zal daarom ongeveer zes
Nestmuizen kosten vanaf 0,25 tot 1 euro
tot zeven keer per jaar vervellen. Een
per stuk. Daarnaast kunt u voor kosten
rattenslang wordt in gevangenschap vaak
komen te staan als uw dier onverhoopt
tenminste vijftien jaar oud maar er zijn
ziek wordt.
ook exemplaren bekend van meer dan twintig jaar.
Bijzonderheden
• Kies een kweekdier en geen Ziekten en erfelijke aandoeningen
wildvangdier. In het wild gevangen
Gezonde rattenslangen hebben een
exemplaren kunnen ziekten bij zich
schone stevige huid zonder mijten,
dragen en zijn niet gewend om in een
een schone cloaca, ze kijken helder uit
terrarium te leven. Bovendien is er ruim
de ogen en zijn alert. Slangen kunnen onder andere lijden aan schimmelof bacteriële infecties, wormen, 4
voldoende aanbod van kweekdieren. • Ga na of uw gemeente en/of woningbouwvereniging slangen als
LICG Huisdierenbijsluiter | Rode rattenslang
www.licg .n l
huisdier toestaat voordat u er een aanschaft. • Bedenk voor u een slang koopt wie er in uw vakantie voor wil zorgen. • luit u aan bij een vereniging van slangenliefhebbers, hier vindt u ervaren mensen die u kunnen helpen als u vragen heeft of bij het vinden van een dierenarts met verstand van reptielen. • Laat kinderen niet alleen met huisdieren, en laat hen nooit een rattenslang verzorgen.
Kijk voor de meest recente informatie op www.licg.nl
Het LICG is hét informatiepunt voor het ‘houden van huisdieren’. Deze stichting geeft onafhankelijke en betrouwbare informatie over het op een verantwoorde wijze kopen en verzorgen van huisdieren. Deze informatie is op de meest recente inzichten gebaseerd en wordt bovendien wetenschappelijk getoetst. Door het bieden van informatie en het organiseren van campagnes, levert het LICG een bijdrage aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van huisdieren in Nederland.
5
