grijs voor iedereen die nu meer wil weten over later
nr.1 april 2010
2
pensioen in crisis?
4
good to meet: het bestuur
6
pensioenreglement en statuten
waarom grijs? Deelnemers aan het Randstadpensioenfonds gaven onlangs in een onderzoek aan dat ze veel informatie over hun pensioen ontvangen, maar niet veel weten van hun pensioen en de stichting die ‘er over gaat’. Bovendien gaven de – nog niet gepensioneerde – deelnemers aan zich nauwelijks voor dit onderwerp te interesseren. Niks aan de hand dus. Als medewerkers weinig weten, maar er
ook niet veel van wíllen weten, dan is er geen probleem. Toch? Daar denkt de beheerder van jouw pensioen – het Randstadpensioenfonds – anders over. Natuurlijk is pensioen geen onderwerp waarover je je voortdurend buigt. Aan de andere kant kan het geen kwaad om af en toe te horen hoe we aan de slag zijn met jouw premie. Om je op pad te helpen, brengt het Randstad-pensioenfonds vanaf nu minimaal twee keer per jaar
8
jong en oud over pensioen
grijs. Dit blad bespreekt ontwikkelingen, legt belangrijke termen uit en brengt in beeld wie jouw pensioen beheren en waar je terecht kunt met je vragen. Zodat jouw pensioen iets meer gaat leven. Heb je een dringende vraag of een goed idee voor een artikel in grijs? Mail dan naar: pensioenfonds@ randstadholding.com
pensioen in crisis?
pensioen wél nu doen
Een terechte vraag. Het vermogen van veel pensioenfondsen is flink kleiner geworden. Hierdoor daalde de dekkingsgraad bij meerdere pensioenfondsen, ook bij die van jou. Deze graad geeft de verhouding weer tussen de bezittingen en de huidige en toekomstige pensioenuitkeringen (de verplichtingen). Als deze precies overeenkomen is de dekkingsgraad 100 procent: het pensioenfonds heeft dan precies genoeg geld om aan alle verplichtingen te voldoen. In Nederland zijn fondsen zelfs verplicht een minimale dekkingsgraad van 105 procent te hanteren. Een pensioenfonds met een te lage dekkingsgraad moet een herstelplan maken, zo ook jouw pensioenfonds. Het fonds gaat er vanuit dat het, zonder ingrijpende maatregelen, binnen vier jaar weer een dekkingsgraad heeft boven het wettelijk vereiste niveau. De laatste schatting van de dekkingsgraad (maart 2010) van het Randstad-pensioenfonds is circa 106 procent (eind 2008 was het 94 procent). Een gevolg hiervan is dat er nog geen ruimte voor winstbijschrijving is: de opgebouwde pensioenaanspraken worden in 2010 daarom niet verhoogd.
1. De basis: de Algemene Ouderdomswet (AOW). Dit is een volksverzekering die voor iedereen geldt. Een basispensioen dus, voor personen die 65 jaar of ouder zijn.
Heeft de kredietcrisis invloed op mijn pensioen? Die vraag hield de gemoederen het afgelopen jaar bezig. Pensioenfondsen beleggen de premies van hun deelnemers om daarmee pensioen uit te kunnen betalen, maar hebben de fondsen na de crisis wel genoeg geld over?
Dekkingsgraad Dekkingsgraad na aanpassing levensverwachting
100
100%
105% 103%
108%
106% 102%
94%
93,7% 89%
90
106% 102%* 102%
97%
86%
88%
89%
79%
80 70
dec 08
jan 09
feb 09
mrt 09
apr 09
mei 09
jun 09
jul 09
Bovenstaande dekkingsgraden zijn schattingen. Hierop heeft geen actuariële en accountantscontrole plaatsgevonden. Aan deze percentages kunnen geen rechten worden ontleend.
2
aug 09
sep 09
okt 09
nov 09
2. Aanvullende pensioenregelingen vormen de tweede pijler. Dit zijn voorzieningen die door werkgevers voor hun werknemers kunnen worden getroffen. Het Randstad-pensioenfonds valt onder deze pijler. 3. De derde pijler bestaat uit privéregelingen. Dit zijn de voorzieningen die je zelf kan treffen, naast die van de overheid en werkgever. Bijvoorbeeld lijfrentepolissen of banksparen.
Het herstelplan kun je nalezen op http://pensioenfonds. randstad.com. Ook besteden we er in één van de komende edities van grijs meer aandacht aan. 110
Pensioen = saai. Pensioen = alleen belangrijk voor ouderen. Pensioen = niet nu. Van alle werkende personen heeft bijna de helft nog nooit goed over het pensioen nagedacht. Jammer, want iedereen wil toch ook na zijn 65ste voldoende inkomen hebben? De overheid zorgt voor een basis, voor aanvulling ben je zelf verantwoordelijk. De oudedagsvoorziening in Nederland bestaat namelijk uit drie pijlers:
dec 09
jan 10
feb 10
mrt 10
* Omdat de gemiddelde Nederlander steeds ouder wordt, heeft het pensioenfonds zijn cijfers moeten aanpassen. Hierdoor daalde de dekkingsgraad eind 2009 met ruim 3,5%.
De uitkeringen van deze aanvullende pensioenregelingen (2&3) komen bovenop de AOW. Meer informatie over het goed regelen van je pensioen vind je natuurlijk op de site van jouw pensioenfonds, http:// pensioenfonds.Randstad.com. Ook kun je kijken op www.pensioenkijker.nl of download de folder ‘Verstandig je pensioen regelen’ op de site van de Autoriteit Financiële markten: www.afm.nl.
q/a Weet jij wat er op je pensioenoverzicht staat?
Heb je ’m al bekeken, jouw UPO (Uniform Pensioen Overzicht )? De praktijk leert dat menigeen de inhoud niet goed leest. Daarom stellen we Peter den Ronden van het pensioenbureau drie vragen. Hoe kan ik op het overzicht zien of ik straks kan rondkomen van mijn pensioen? ‘Op het UPO staat je salaris, maar ook wat je van vanaf je 65e van het pensioenfonds krijgt. Dit zegt nog niet alles. Tel je AOW dat je van de overheid krijgt erbij op, plus wat je eventueel zelf opzij hebt gezet of wat er nog bij andere pensioenfondsen staat. Zet dat allemaal onder elkaar en vergelijk het vervolgens met je huidige inkomen. Dan heb je een beeld van een eventueel verschil van inkomsten. Voor een goed pensioen geldt als algemeen aanvaarde norm 70% van het inkomen. Kijk anders ook eens naar de Pensioenplanner op de website van ons fonds.’ Ik woon samen, maar mijn partner staat niet op het UPO. Het nabestaandenpensioen is toch wel goed geregeld? ‘Het kan kloppen dat de naam van je partner niet op het overzicht staat. Voorheen moest je kopieën van alle officiële documenten (samenlevingscontract en bewijs van inschrijving op hetzelfde adres) naar ons opsturen. Nu niet meer. Bij overlijden komt snel aan het licht hoe je privésituatie is en aan
Peter den Ronden
wie eventueel het nabestaandenpensioen moet worden uitgekeerd. Pas dan moeten de officiële documenten worden overlegd. Ben je getrouwd, dan weten wij dit automatisch via de gemeente.’ Stel dat ik uit dienst ga, wat gebeurt er dan met mijn nabestaandenpensioen? ‘De verzekering van het nabe-
staandenpensioen geldt uitsluitend zolang je in dienst bent. Na het einde van je dienstverband is er dus geen nabestaandenpensioen meer. Wil je ook na uitdiensttreding een nabestaandenpensioen voor je partner? Denk dan aan vrijwillig bijsparen of uitruil. Meer informatie? Neem dan contact op met mij of mijn collega’s bij het pensioenbureau.’
3
good to meet
dáárom zijn wij het bestuur Wie zit er in het bestuur en wat beweegt ze om zitting te nemen in het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Randstad? In deze eerste editie stelt het bestuur zich voor. Fred van Haasteren, voorzitter, 60 jaar. Bestuurslid sinds 2000 (namens werkgever) Functie: Directievoorzitter Randstad Groep Nederland Drijfveer: ‘Als je kijkt naar de kosten van het pensioen, dan stel ik vast dat je liefst twee maanden per jaar alleen maar werkt voor je pensioen. Dit vereist een goed bestuur dat ervoor zorgt dat er een stabiele inkomensstroom bij pensionering bestaat. Het voelt als een eer en plicht om voor allen die Randstad in Nederland hebben gemaakt en maken tot wat het is, hieraan een bijdrage te mogen leveren.’
Els Adam, secretaris, 58 jaar. Bestuurslid sinds 2007 (namens deelnemers en gepensioneerden) Functie: Stafspecialist Arbeidszaken, Randstad Nederland Drijfveer: ‘Ik streef
Paul Eringa, plaatsvervangend secretaris, 57 jaar. Bestuurslid sinds 2010 (namens deelnemers en gepensioneerden) Functie HR Controller, Tempo-Team Group Drijfveer: ‘Wij hebben een bedrijf met relatief jonge werknemers, die ik graag wil “kietelen” om goed over de invulling van hun pensioen na te denken. Daar wil ik een steentje aan bijdragen.’
ernaar om het pensioen op een heldere en duidelijke manier over te brengen op mijn collega’s die in een leeftijdsgroep zitten waarvoor pensioen een ver-van-mijn-bedshow
is. Hen wil ik bewust maken van andere mogelijkheden naast WAO en pensioenopbouw om voorbereid te zijn op de toekomst van langer doorwerken.’
John van de Luijtgaarden, lid, 61 jaar. Bestuurslid sinds 2005 (namens werkgever) Functie: Managing Director Group Accounting, Randstad Holding Drijfveer: ‘Vanuit mijn financieel-administratieve achtergrond en mijn affiniteit met “pensioenvraagstukken” ben ik destijds gevraagd om zitting te nemen. Ik wilde daar graag aan bijdragen. Er zit uiteraard ook een persoonlijk tintje aan: ik nader zelf de pensioengerechtigde leeftijd en wil voor iedereen, inclusief mijzelf, een zo goed mogelijk pensioen bewerkstelligen.’
Niet op de foto, wel in het bestuur: Matthew Fite
Roland Berendsen, plaatsvervangend voorzitter, 50 jaar. Bestuurslid sinds 2009 (namens werkgever) Functie: Directeur Operations, Randstad Nederland Drijfveer: ‘Ik vind het verstandig om op tijd over je pensioen na te denken. Want als je jong bent, heb je nog voldoende mogelijkheden om je pensioen goed op te bouwen.’
Mark Poort, lid, 38 jaar. Bestuurslid sinds 2008 (namens deelnemers en gepensioneerden) Functie: Senior Legal Counsel, Randstad Groep Nederland
Drijfveer: ‘Pensioen is een belangrijke en kostbare arbeidsvoorwaarde voor zowel werknemer als werkgever. Je bent hier niet altijd mee bezig en het ligt soms
Bert Pleijsant, lid, 46 jaar. Bestuurslid sinds 2007 (namens deelnemers en gepensioneerden) Functie: Manager IT, Finance & Control van Ebridge en tevens Manager Finance van I-bridge en Diemermere Drijfveer: ‘Pensioen is voor de meesten van ons nog ver weg. Toch is het een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Het is daarom van belang dat het Randstad Pensioenfonds hier op een deskundige manier mee om gaat, om de medewerkers later voor verrassingen te behoeden. Ik vind het uitdagend om daar in het bestuur aan te kunnen bijdragen.’
ver in de toekomst, maar je rekent wel op pensioen. Mijn doelstelling is om die arbeidsvoorwaarde voor alle deelnemers om te zetten in een reëel pensioen.’
alle stemmen geteld
reglement en statuten gewijzigd Deelnemers en gepensioneerden stemden afgelopen januari met overweldigende meerderheid in met een aantal wijzigingen in het pensioenreglement en de statuten. De aanpassingen over arbeidsongeschiktheid, winstbijschrijving en de referendumprocedure zijn dan ook doorgevoerd. Eind januari kon je als deelnemer aan het pensioenfonds je keuze uitbrengen op twee nieuwe deelnemersvertegenwoordigers in het bestuur van het Randstadpensioenfonds. Els Adam en Paul Eringa werden als nieuwe bestuurders gekozen. Daarnaast werd je gevraagd je mening te geven over wijzigingen in het pensioenreglement en de statuten. Van de deelnemers die reageerden, antwoordde bijna iedereen akkoord te zijn met de voorgestelde wijzigingen. Ronald Ganzeboom, adjunctdirecteur van Stichting Pensioenfonds Randstad: ‘De wijzigingen van het pensioenreglement kwamen vooral voort uit het onderbrengen van een groot deel van de WGA-hiaatdekking in de pensioenregeling. Een WGAhiaat kan ontstaan bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Een WGA-uitkering wordt namelijk gebaseerd op het minimumloon, niet op het laatst verdiende loon. Hier tussen kan een groot verschil zitten. Tot en met vorig jaar konden werknemers een WGA-
6
hiaatverzekering afsluiten via hun werkmaatschappij – voor eigen rekening. Nu is het grootste deel van de dekking die deze verzekering gaf, ondergebracht in de pensioenregeling, zonder meerkosten. Het resterende deel wordt gedekt door Randstad. Ook voor dit resterende deel hoeven geen
kosten betaald te worden door de werknemers. Zij zijn dus per saldo net zo goed af als met de oude verzekering, zij het dat het hen nu geen geld meer kost.’ Dekkingsgraad Een andere belangrijke wijziging is de bepaling dat het pensioen-
Ronald Ganzeboom
aanpassingen in het pensioenreglement en de statuten In het Pensioenreglement 2010 zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: - D e dekking voor de risico’s in verband met arbeidsongeschiktheid werd uitgebreid met een dekking voor het WGA-hiaat, voor zover dit hiaat samenhangt met arbeidsongeschiktheid. - Het begrip ‘mate van arbeidsongeschiktheid’ werd aangepast zodat ook eventuele verdiensten uit arbeid hierin betrokken worden. Dit was noodzakelijk omdat het UWV dit begrip op een an-
fonds niet direct pensioenaanspraken zal korten als de dekkingsgraad onder de 105 procent is, maar pas als de wettelijke hersteltermijn is verstreken en er nog steeds geen dekkingsgraad hoger dan 105 procent is. In de huidige praktijk betekent dit een termijn van vijf jaar waarin het pensioenfonds zijn financiële positie kan versterken, voordat eventueel de pensioenrechten van deelnemers en gepensioneerden neerwaarts zouden moeten worden aangepast. (Meer weten over het begrip dekkingsgraad? Zie het bericht op pagina 2.) 99 procent In totaal brachten 2.268 deelnemers en gepensioneerden hun stem uit. Dit betekent een ‘opkomstpercentage’ van bijna
dere wijze is gaan hanteren. - H et artikel over winstbijschrijving (‘indexatie’) werd aangepast naar aanleiding van de wettelijke ontwikkelingen in 2008 en 2009. Er zal pas sprake zijn van een verlaging van pensioenen als er geen andere mogelijkheden zijn en de wetgeving het fonds hiertoe dwingt. - In het Reglement Keuzemogelijkheden werd de mogelijkheid om op de pensioeningangsdatum de opgebouwde aanspraken over te dragen naar een verzekeraar, aangepast.
37 procent. Ronald: ‘Ongekend hoog! Ter vergelijking: de opkomstpercentages van vorige referenda bedroegen ongeveer 17 procent. We denken dat de hoge opkomst komt door de persoonlijke e-mails die zijn verstuurd om de deelnemers uit te nodigen hun stemmen uit te brengen.’ Bijna 99 procent van die stemmen werd dan ook via internet uitgebracht, ook al bestond de mogelijkheid van stemmen op papier nog altijd. Slechts 25 personen maakten daarvan gebruik. Bijna 97 procent van de stemmers zei ‘Ja’ op de voorgestelde wijzigingen in het Reglement 2010. ‘De statuten bepalen dat in referenda niet-uitgebrachte stemmen als “ja-stemmen” worden geteld en zodoende konden we de wijzigingen met een overweldigende
- V erder betroffen de aanpassingen verbeteringen in de bestaande tekst.
Aanpassingen in de statuten De referendumprocedure voor de wijziging van statuten en reglementen is afgeschaft. In plaats van referenda wordt voor dergelijke wijzigingen voortaan informeel de mening van de ‘achterban’ gepeild, bijvoorbeeld via de ondernemingsraden. Het verkiezingsreferendum voor bestuursleden blijft ongewijzigd. In 2012 zal er weer zo’n referendum zijn.
meerderheid van stemmen doorvoeren”, aldus Ronald. Ook de wijziging van de statuten kon rekenen op een duidelijk ‘Ja’. Iets meer dan 96 procent van de deelnemers en gepensioneerden die hun stem uitbrachten, stemden voor. Ronald: ‘Omdat dus elke nietuitgebrachte stem statutair als een “ja-stem” werd gezien, waren referenda als deze feitelijk schijnreferenda. Het merendeel van deelnemers brengt zijn stem niet uit; zodoende stemde er altijd een ruime meerderheid in. Daarom grepen we dit “referendummoment” aan om de statuten te wijzigen op dit punt. Er was een referendum nodig om het referendum af te schaffen! En de meerderheid stemde hiermee in.’
7
jr./sr.
meer weten?
Jong en oud over pensioen
‘Later koop ik een boot’ De één is de jongste deelneemster aan het Randstadpensioenfonds. De ander is deelnemer ‘vanaf het eerste uur’ en plukt daar sinds drie jaar de vruchten van. Petra Barnekow (20), commercieel support bij Yacht, en Gerrit van der Staak (65), voormalig manager logistiek bij Randstad Nederland, over pensioen. Petra Barnekow: ‘Mijn pensioen, daar zou ik me eigenlijk eens écht in moeten verdiepen, dacht ik toen mij werd gevraagd mee te werken aan deze rubriek. Eerlijk gezegd heb ik dat nog niet gedaan. Het is voor mij dan ook nog ver weg. Jullie hebben me nu wel aan het denken gezet. Ik weet dat ik via mijn werkgever spaar voor mijn pensioen en dat ik ook recht heb op AOW, maar daarna houdt de kennis op. Hoeveel krijg ik bijvoorbeeld en wordt dat ook per maand gestort, dat soort dingen wil ik uitzoeken. Het lijkt me ook handig om nog extra te sparen. Het zou sneu zijn als je na je 65ste ineens toch niet zoveel geld krijgt als je zou willen. Mijn vriend en ik hebben het er wel eens voor de grap over: als we met pensioen gaan, kopen we een mooie boot.’
Gerrit van der Staak: ‘In mijn tijd kon dat nog: op je 62ste met pensioen. Je kon ook drie jaar langer doorwerken, zodat je iets meer pensioen opbouwde. Ik heb daar kort over nagedacht, maar eigenlijk wist ik al: ik wil nu stoppen. Totdat ik 65 werd, kreeg ik naast mijn gewone pensioen ook TOPpensioen (Tijdelijk OuderdomsPensioen). Dit was onderdeel van de oude pensioenregeling en heeft de tijd overbrugd totdat ik 65 werd en AOW kreeg. Samen met mijn vrouw wil ik nu profiteren van onze vrije tijd. Ik heb ook zelf gespaard, bijvoorbeeld via aandelen van Randstad. Hierdoor hebben we dingen kunnen doen die we anders niet hadden gedaan. We hebben een klein appartement in Frankrijk gekocht. Het is fijn dat we nu daarvan kunnen genieten.’
Op de website van het Randstad-pensioenfonds staat alle informatie over het fonds, de pensioenregeling en bij wie je met welke vraag terecht kunt. Ook vind je er links naar bijvoorbeeld de Belastingdienst en Stichting Pensioenkijker. Zie: http://pensioenfonds.randstad.com Met vragen kun je ook terecht bij het pensioenbureau: bel naar 020-5695380 of stuur een mail naar:
[email protected]
colofon grijs is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds Randstad. Hoofdredactie: Marie-Anne Brands. Eindredactie: Ronald Ganzeboom. Redactieraad: Els Adam, Roland Berendsen, Peter den Ronden. Concept en realisatie: Maters & Hermsen Journalistiek: Michelle de Koning, Fieke Walgreen, Marcel Gansevoort, Marc Evers. Vormgeving: Maters & Hermsen Vormgeving: Jelle Hoogendam. Fotografie: Kees Hummel. Drukwerk: Verweij printing Stichting Pensioenfonds Randstad Postbus 12600 1100 AP Amsterdam Z.O.
Disclaimer De inhoud van grijs is met zorg samengesteld waarbij toegankelijkheid voorop heeft gestaan. Hierdoor kunnen interpretatieverschillen ontstaan met het geldende pensioenreglement. Daarom kunnen aan de inhoud van grijs geen rechten worden ontleend.
