GRIEP: mij niet gezien! zon in een bloemetje GEZONDHEIDSMAGAZINE. Magere zuivel helpt diabetes voorkomen. Beroerte voorkomen met Omega-3

Februari 2011

GEZONDHEIDSMAGAZINE Keelspray verzacht de keel onmiddellijk

Magere zuivel helpt diabetes voorkomen

GRIEP: mij niet gezien! Winterblues en de zon in een bloemetje Probiotica maken je darmflora helemaal gezond !

Beroerte voorkomen met Omega-3

Ouderen die gezonder eten, leven langer

De juiste diagnose in de natuurgeneeswijzen Hoe groot is uw kans om gezond oud te worden? SANA nr 11

1

Advertentie

COLOFON Nutriënten De beste nutriënten uit de natuur!

junior

Zuivere en natuurlijke

I-SANA MAGAZINE Web-Gezondheidsmagazine Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw O.L.Vrouwstraat 53 B-3570 Alken [email protected] www.isana.eu Redactieadres: O.L.Vrouwstraat 53 B-3570 Alken [email protected]

OMEGA 3-VETZUREN

Uitgave: Maandelijks elektronisch nummer

in grote verpakking, speciaal voor kinderen en tieners van 3 tot 16 jaar

(behalve de maanden juli en augustus)

Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita

Kinderen voelen en ontwikkelen zich beter met OMEGA 3-visoliecapsules.

Minder ziek, fitter, rustiger en beter studeren ! OMEGA 3-vetzuren met hun belangrijke bestanddelen EPA en DHA spelen een grote rol bij de ontwikkeling van de hersenen en de groei van kinderen. Ook het afweersysteem, de circulatie, het zenuwstelsel, het gezichtsvermogen en de huid van uw kind hebben deze belangrijke bouwstoffen nodig om zich goed te ontwikkelen. De vetzuren hebben een gunstig effect op de concentratie en het geheugen van uw kind, en daarmee op hun leerprestaties, en ze kunnen rust brengen bij drukke, rusteloze kinderen. Ca. 365 capsules

SANA nr 11

Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: Peter Kmita Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps

w! Nieu ctie introdu

le Specia 1,00 korting €1 t Nu me

€44,505,000 i.p.v.€

Bestellen? www.nutribell.be

Verdeeld door: DRENCO NV - Stationsstraat 110 / 2 - 3570 Alken Tel. + 32 (0)11 37 19 24 - Fax + 32 (0)11 37 19 26 www.drenco.be - [email protected]

2

Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers

Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels

Copyright 2011 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd.

Voorwoord i-sana een uitgave van Advies Media

W

Dure lucht verkopen

ie hoort niet graag dat het uitstekend gaat met zijn gezondheid. Je kan geen natuurbeurs, geen gezondheidsstand, geen alternatieve voordracht meemaken of er is wel een of andere goeroe die het antwoord uit de hoge hoed tovert: je hebt alle kansen om gezond te zijn, doch het ziet er thans niet zo best uit. Maar... je kan er wat aan doen en hiervoor hebben we een paar prima, maar jammer genoeg wel dure middelen ter beschikking. En wie ziet zijn gezondheid niet liever dan zijn centen? En op die manier zijn al ettelijke charlatans schatrijk geworden op kosten van de angst en de goedgelovigheid van mensen die willen bedot worden. Alleen al in Parijs zijn meer dan 5000 van dergelijke charlatans en waarzeggers actief. Het wonderpoeder bestaat! Je hoeft het niet zo ver te zoeken, sommige genezers hebben in onze contreien halve pretparken opgezet, inclusief met gezondheidsrestaurants, massagestoelen, oliën en zalven „bestraald door de handen van de meester”. Het water uit de hemel verbleekt bij dit gezondheidsexperiment dat de bron van alle heil verkondigt: van aardstralen, tot radioactieve velden, ze worden wit gewassen want er bestaan speciale baksteentjes om ze in de villa in te metselen. Een arbeiderswoning van iemand die toch gehecht is aan het leven, kan al ontstoord worden voor een paar tienduizend frank, zeg maar een kleine duizend euro, terwijl dat voor een riante villa, waar de stralen zich blijkbaar in hevige mate graag in concentreren, toch al gauw tienduizend euro moet bedragen. Maar het kan nog grondiger. Zo had een Nederlander een hyper-neutralisator bedacht. En dus werd het toestel in een nis in de tuin van een kritische geïnteresseerde gezet. Veertien dagen later zou de specialist opnieuw “de pendel” raadplegen en het resultaat van de correctie meedelen. De uitvinder was amper de grens over

of de “uitvinding” werd al honderd kilometer verder bij familie ondergebracht. En inderdaad veertien dagen later kwam de verlossende boodschap van de pendelaar: het hielp; geen spoortje aardstraal meer te bespeuren, het kwaad was afgewend, de boze belager verdreven. Maar het kostte wel tweeduizend euro, geen cent teveel toch voor zo’n resultaat? Ik had ook het gezicht van de uitvinder willen zien toen hem gevraagd werd veertien dagen later terug te komen, omdat het wel degelijk zo’n mirakeltoestel was, dat het in staat bleek een zone van meer dan honderd kilometer van aardstralen te zuiveren... En de ontstorende plastic baksteentjes: ze worden nog altijd voor veel geld verkocht. En de pendel zwaait nog altijd heen en weer voor goedgelovigen die geld te veel hebben. Jammer genoeg worden dergelijke bedrieglijke en gevaarlijke middelen nog al te vaak op dezelfde kam geschoren als gezonde natuurlijke middelen. Charlatans mogen nog altijd op congressen het hoge woord voeren, folders uitgeven, profs voor hun kar spannen, terwijl natuurartsen die beweren met eenvoudige, niet reguliere middelen toch geneeskrachtige resultaten te bereiken, geschorst worden. Dat bleek deze week nog maar eens toen een arts voor de Orde van Geneesheren moest verschijnen. Als je als acupuncturist, homeopaat, fytotherapeut, wat te veel accenten legt, riskeer je een schorsing. Maar mensen die zonder kwalificatie dure lucht verkopen zonder het bewijs te leveren dat het nog onschadelijk is wat ze doen, kunnen hun prinselijke handeltje voortzetten. We kunnen ons toch niet voorstellen dat de wetenschap enkel een dekmantel zou zijn voor de bescherming van de eer van het beroep in de plaats van de bescherming van de patiënt? Jan van Bercken Hoofdredacteur SANA nr 11

3

NHOUD

06

Hoe kan je beroerte voorkomen?

Gezonde bloedvaten beginnen op je bord

12

Probiotica maken je darmflora helemaal gezond !

Gezonde darmen voor een ijzersterke weerstand

16

Keelspray verzacht de keel onmiddellijk

Als de winter je de keel uithangt...

20

Haal de bezem door je winterhumeur

Sint-Janskruid waait winterblues weg

24

Magere zuivel helpt diabetes voorkomen

“Zuivel geven aan kinderen, verlengt hun leven later”

28

Hoe groot is uw kans om gezond oud te worden?

Hart en bloedvaten zijn een goede barometer van uw gezondheid

32

Ouderen die gezonder eten, leven langer

37

Uit de natuurgeneeskundige praktijk van Dr. M. Verheyen

De rol van emoties bij allergie

38

Griep: mij niet gezien!

Zeven tips om je te beschermen tegen virussen

42

Heilzame plantenextracten en hun toepassing

Thymus vulgaris of echte tijm

44

Monique’s gezonde keuken

Zalm in amandeljasje

46

De groene vingers van Ivo Pauwels

Thee: Gezond, lekker en opwekkend drankje

48

Tuinsprokkels van Ivo Pauwels

Eekhoorntjesbrood, Maanzaad

50

De juiste diagnose in de natuurgeneeswijzen

„Meten is weten”

Met gezond voedsel kun je tien jaar langer leven! 4

SANA nr 11

SANA nr 11

5

Omega-3 vetzuren zijn echt noodzakelijk

I

n ons land wordt één op de negen vrouwen het slachtoffer van borstkanker, maar één op de vier mannen krijgt een hartinfarct en één op de vijf een beroerte. Deze populaire ziekten hadden in grote mate kunnen worden vermeden als op tijd aan preventie werd gedaan. Maar die preventie is net zo’n moeilijk punt, want zowel ter voorkoming van hartinfarct als beroerte hangt het succes van de gezondheid van de bloedvaten af. In ons land vallen per jaar meer dan 60.000 slachtoffers als gevolg van problemen met de bloedsomloop en het hart. Daarnaast zijn er bijna een half miljoen patiënten in ons land die last hebben van angina pectoris. Nog eens 50.000 patiënten hebben per jaar af te rekenen met een hartaanval. Ook al heeft de patiënt geluk en overleeft hij een aanval, dan volgen er toch maanden van pijn, angst, medicatie, vertwijfeling. Sommigen kunnen daardoor zelfs hun beroep niet meer uitoefenen. Denk niet: het zal mij nooit overkomen. Het kan ieder van ons op gelijk welk moment overvallen. 6

SANA nr 11

Hartinfarct, beroerte, het kan plots toeslaan. En toch kan men het risico een eind voor blijven, er voor zorgen dat de kansen verkleinen. Het is niet voor niets een beschavingsziekte en dat legt meteen uit waarom in de geïndustrialiseerde wereld het aantal slachtoffers zo groot is. Zo ontstaat beroerte Het mechanisme van een hartinfarct kent iedereen: een bloedprop of trombus die een bloedvat geheel of gedeeltelijk afsluit waardoor een gedeelte van de hartspier zonder bloed en dus ook zonder zuurstof valt. Als dit gebeurt, sterft het achterliggen-

Gezonde bloedvaten beginnen op je bord de weefsel af... het hartinfarct is gebeurd. Het gedeelte met het afgestorven weefsel heeft geen samentrekkend vermogen meer, het moet dus door de rest van het hart op sleeptouw worden genomen. Van het volume van het afgestorven weefsel zal het dan ook afhangen, hoe sterk het hart nog is, hoe groot de pompcapaciteit en dus ook de overlevingskansen, plus het comfort van de patiënt. Want zuurstof is voor alle weefsels in het lichaam van het grootste belang. Niet enkel spierweefsel moet er de energie uit halen, alle levende cellen hebben zuurstof nodig, ook de hersenen, want die verbruiken ongeveer twintig percent van de hoeveelheid bloed die het hart het lichaam rondpompt. Dat betekent ook dat de hersenen ongeveer 20 percent van de hoeveelheid zuurstof en glucose

die in het lichaam circuleert, verbruiken. Een verstoring van de levering van zuurstof en glucose aan de hersencellen, al is het maar voor enkele seconden, kan al fataal zijn. Het is slechts in uitzonderlijke condities dat een lichaam afwezigheid van zuurstof of een felle vermindering van zuurstof kan overleven, als bijvoorbeeld het hele metabolisme vertraagd is, of quasi stil ligt. Hiervan zijn gevallen bekend van mensen of kinderen die in de winter door het ijs waren gezakt en hun verblijf onder water toch hadden overleefd. Maar in normale omstandigheden kunnen de hersenen geen moment zonder zuurstof. En net zoals bij een hartinfarct zal de belangrijkheid van de handicap afhankelijk zijn van de zone in de hersenen die is aangetast. Soms kunnen verlammingen aan de ledematen

Eet liever vis dan vlees, de Omega-3 vetzuren beveiligen de bloedvaten SANA nr 11

7

Beroerte is een ernstige ziekte die steeds meer mensen treft, ook jonge mensen

optreden, meestal eenzijdig, men noemt hen daarom hemiplegieke patiënten: ze zijn aan één kant van het lichaam verlamd. Soms zijn er storingen in het gezichtsveld, sommigen hebben moeite met spreken, sommigen kunnen geen evenwicht meer houden, anderen verliezen het bewustzijn, sommigen zijn hun geheugen kwijt en moeten weer leren lezen en schrijven. Als de doorbloeding langer dan een paar minuten geblokkeerd is, kunnen hersencellen in dit aangetaste gebied compleet verwoest worden en is geen herstel meer mogelijk. Anders kan door lange, soms maandenlange training en revalidatie weer een normaal leven worden opgebouwd. Hoe merk je het? Beroerte is eigenlijk de verzamelnaam voor verschillende verschijnselen die binnen een paar seconden of minuten in de hersenen kunnen optreden, nadat de bloedtoevoer is verstoord. Een bijzonder ernstige aandoening dus, waarvoor meteen gespecialiseerde, medische hulp moet worden ingeroepen. Als u bij uzelf of in uw omgeving en gezin merkt dat iemand last 8

SANA nr 11

heeft van volgende verschijnselen, kan u maar best met spoed een arts ontbieden of de patiënt dadelijk laten overbrengen naar een ziekenhuis voor intensieve verzorging. -Het plots optreden van krachtverlies, een gevoelloosheid, een dof gevoel aan één kant van het lichaam; een arm, een hand, een been dat niet meer spontaan reageert op commando’s. -Het wegvallen van het gezicht aan één kant. -Het plotseling wazig of dubbel zien, het niet meer kunnen knipperen met één oog, of zelfs complete blindheid aan één oog. -Duizeligheid, evenwichtsstoornissen, coördinatieproblemen, zoals naast een kopje pakken op tafel, de vork naast de spijzen steken enz... -Plotseling optreden van zeer heftige hoofdpijn zonder dat er een aanwijsbare oorzaak is. -Problemen met spreken, alsof de omgeving hoort dat u met een dubbele tong praat. -Problemen met slikken, zodat het speeksel over de kin loopt. Preventie Zoals met veel problemen is preventie de beste genezing. Aange-

zien beroerte een zeer ernstige aandoening is die een zware hypotheek op de toekomst van de patiënt en zijn omgeving legt, is het alleen maar beter dat deze problemen worden voorkomen. - Roken is het allerslechtste, aangezien tabak de bloedvaten vernauwt, sterke oxyderende eigenschappen heeft, vitamines rooft, minder zuurstof naar de lichaamscellen brengt en bepaalde cellen vernietigt. - Hoge bloeddruk is eveneens een groot gevaar: vanaf de leeftijd van vijftig tweemaal per jaar zijn bloeddruk laten controleren. - Geen extra zout aan het voedsel toevoegen. - Dierlijke harde vetten, of verzadigd vet vermijden, maar liever onverzadigd vet aan tafel en in de keuken gebruiken: olijfolie in de plaats van boter of margarine, liever vis dan vlees, geen suiker, geen geraffineerde producten. - Zorg voor voldoende aanvoer van vitamines C, E en antioxydanten, bioflavonoïden, terpenen. Eet derhalve meer fruit en groenten, verminder de fantasiekost en drink af en toe een glaasje rode wijn. - Diabetespatiënten moeten extra op hun hoede zijn. Hou uw suikerspiegel in het bloed zo normaal mogelijk. - Zorg voor voldoende Omega-3 vetzuren en gebruik dus liever vette vis in de plaats van vlees en vette kazen. Vermijd ook

transvetten, dat zijn geharde of gehydrogeneerde plantaardige vetten. Visoliecapsules zijn een goede aanvulling van een gezond dieet. Op die manier heeft u de beste garanties dat u geen last krijgt van beroerte. Omega-3 erg belangrijk Volgens het wetenschappelijk onderzoek kunnen zowel kinderen als volwassenen alleen maar voordeel halen in het geregeld gebruik van Omega-3. Bij kinderen is dat een betere ontwikkeling van de hersenen, een beter geheugen voor volwassenen en ouderen en zelfs een veiliger geboorte en gezondere baby’s als de moeders tijdens de zwangerschap vette vis of Omega-3 hebben gebruikt. Dr. Eric Rimm voegt er aan toe: „Jammer genoeg hebben sommige mensen zich in paniek laten brengen door verhalen over zware metalen in vis en vergiftiging door Omega-3. Deze verhalen zijn onjuist en bovendien zijn de voordelen talloze malen hoger, dan de risico’s.” Volgens hem is er nu al meer dan 20 jaar onderzoek gedaan en kan men gerust stellen dat wie geen vis eet beslist een minder goede gezondheid krijgt! Dat is een heel ander verhaal, maar het is gebaseerd op feiten en wetenschappelijk onderzoek! Hans de Groot SANA nr 11

9

Trage stoelgang? Frangulabiose helpt!

Voel je we l met fytobell!

Bestellen? www.nutribell.be Verkrijgbaar bij de apotheek in 100 capsules met CNK bestelcode: 1744-317. Of 1785-187 voor 50 capsules. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

Meer info? www.fytobell.be 10

SANA nr 11

SANA nr 11

11

Vo o r k o m a l l e r g i e ë n , verminderde weerstand, huidproblemen, depressies, slapeloosheid, opgeblazen ge voel, celwoekeringen..

Probiotica maken je darmflora helemaal gezond !

I

edereen weet dat het hart de motor is van de bloedsomloop. Welnu dan zijn de darmflora de motor van de cellen en de weerstand. Gezonde darmflora zijn dus van uitzonderlijk belang! Want in de geïndustrialiseerde landen sterft één op vijf mensen aan kanker, waarvan de helft aan darmkanker. Darmziekten behoren dus tot de meest dodelijke ziekten. Het hoeft niet altijd zo fataal af te lopen om onplezierig te zijn en ongemakken te veroorzaken, want allergie, gebrek aan weerstand, ernstige vermoeidheid, paradentose, hardlijvigheid, vergiftigingsverschijnselen, dikke buik, opgeblazen gevoel, huidproblemen, neerslachtigheid, verteringsproblemen, concentratieproblemen, leermoeilijkheden, vroegtijdige veroudering en slapeloosheid, zelfs gedragsproblemen, kunnen allemaal te maken hebben met ongezonde darmflora. Redenen genoeg om spaarzaam te zijn op je darmen, ze goed te verzorgen, hen het beste te geven zowel qua voedsel als de juiste bacteriën, probiotica dus, want daar fleuren ze van op en je hele lichaam wordt vitaler en gezonder. 12

SANA nr 11

Goede stoelgang voor een goede gezondheid Het kan voor sommigen vreemd klinken, maar een gezonde stoelgang is het begin van een goede gezondheid en wel om twee redenen. Via een juist bacteriële cultuur in de darmen wordt het immuunsysteem opgebouwd en wordt het lichaam in staat gesteld zijn eigen verdediging uit te bouwen en anderzijds worden door een normale, vlotte stoelgang toxische stoffen van de stofwisseling uit het lichaam verwijderd zodat het lichaam zichzelf niet kan vergiftigen. In de darmen vindt de uitwisseling plaats tussen bruikbare voedende elementen en de bloedsomloop, waarvan alle cellen in het lichaam moeten kunnen profiteren. Stress, een zittend

leven en geraffineerd voedsel of medicijngebruik kan een normale stoelgang hinderen en dat heeft gevolgen voor de gezondheid: de huid, de adem, de kwaliteit van het bloed, de lever, de longen, de immuniteit, de overgevoeligheid voor en allergische reacties op allerlei stoffen. Een normale stoelgang is dus wel degelijk van vitaal belang. Groot onderzoek bij ouderen Antibiotica hebben ongetwijfeld heel wat mensen het leven gered, maar ook talrijke patiënten zieker gemaakt. Daarom is in het Verenigd Koninkrijk een grootschalig wetenschappelijk dubbelblind onderzoek bezig in een vijftal hospitalen in Swansea, en County Durham bij meer dan 3000 patiënten die last hebben SANA nr 11

13

Gezond voedsel met voldoende vezels uit fruit en groenten heeft een regulerend vermogen op de darmtransit na antibioticagebruik. Omdat hun darmflora dermate is gewijzigd hebben ze last van diarree en dus wil men nagaan hoe snel probiotica hun bacterieel leven in de darmen weer op een normaal gezond peil brengt. Het onderzoek duurt drie jaar. Diarree en verstopping: kunnen op gevaar wijzen Vooral oudere personen hebben last van diarree na het toedienen van antibiotica, waar in ziekenhuizen en instellingen vaak te kwistig wordt mee omgesprongen. Ruim één derde van ouderen in ziekenhuizen krijgt antibiotica. Een half jaar na de antibioticakuur zijn de bacteriën in de darmen nog altijd verstoord, wat uiteraard gevolgen heeft voor het immuunsysteem

en voor de absorptie en assimilatie van vitale stoffen uit het verteerde voedsel. Men hoopt deze patiënten ook preventief te kunnen helpen met probiotica en uit het onderzoek nog meer specifieke aanduidingen te vinden voor een gerichte behandeling. Revolutie in de darmflora Eind maart ontvingen Paul Savelkoul, Dries Budding en Ad van Bodegraven van de afdelingen medische microbiologie en infectiepreventie en maag-, darm- en leverziekten een Pre-Seed Grant, omdat ze een baanbrekende methode hadden ontwikkeld om de darmflora te karakteriseren. “Ons lichaam bevat 100 biljoen bacteriën, dat is tien keer meer dan lichaamseigen cellen. De over-

Uit een zieke darm kunnen allerlei ziekten ontstaan: van allergieën tot kanker , zelfs depressies

14

SANA nr 11

grote meerderheid van deze bacteriën leeft in onze dikke darm", aldus Dries Budding. “Juist de interactie tussen lichaam en bacteriën veroorzaakt ziekten. Dankzij deze nieuwe methode, 'interspace profiling' (IS-pro), krijgen we eindelijk inzicht in de darmflora, kunnen we begrijpen hoe darmziektes ontstaan èn hoe we die zouden kunnen behandelen, bijvoorbeeld door aanpassingen met behulp van voeding en probiotica.” Stoelgang verbeteren en flora saneren Heel veel mensen vergiftigen zichzelf van binnenuit, doordat ze de darmen niet voldoende en tijdig ledigen. Verstopping is dan ook een langzame vergiftiging van het organisme, waar snel en adequaat iets moet aan gedaan worden door middel van een juist dieet met voldoende vezels en drinken, en met de juiste bacteriën zodat de darmflora zich kan herstellen. Chemische laxeermiddelen mogen nooit langdurig worden ingenomen, omdat anders belangrijke elektrolyten zoals kalium gaan ontbreken, wat uiteindelijk levensbedreigend kan worden. Een goed natuurlijk middel verdient daarom aanbeveling, in combinatie met de juiste melkzure bacteriën in probiotica. En omdat verstopping ook de darmflora verstoort, kunnen

overgevoeligheid voor stoffen, allergische reacties aan planten, dieren en voedsel, problemen met de circulatie, extreme vermoeidheid, verstoring van de leverfunctie en zelfs kwaadaardige ziekten een kans krijgen. Frangula: voor een gezonde vlotte transit Voldoende vezels in de voeding (fruit en groenten en volkoren) voldoende drinken, en gebruik van probiotica samen met plantenextracten zoals sporkehout (frangula) zijn belangrijk om de darmflora te herstellen en weer gezond te worden of te blijven. Frangulabiose beantwoordt aan de eisen van gezonde darmflora, maakt de darmtransit weer vlot zonder elektrolyten te verspelen en levert tegelijk goede bacteriën om de darmflora te herstellen. Tevreden gebruikers berichten telkens weer over een snelle beterschap, een vlotte stoelgang en ook dat ze zich van binnen gereinigd en hersteld voelen. Het humeur verbetert, de slaap wordt dieper, ze hebben minder last van overgevoeligheid of allergie, het opgeblazen gevoel verdwijnt, de huid en de adem worden frisser... Lever en circulatie worden ontlast. Kortom: de spijsvertering in zijn totaliteit verbetert grondig, wat zijn weerslag heeft op heel het organisme. Jan van Gendt SANA nr 11

15

Keelpijn is haast spreekwoordelijk verbonden met de winterperiode

Schorre stem, geïrriteerde keel, lang spreken, verkoudheid op komst...

Keelspray verzacht de keel onmiddellijk

H

et begint vaak met keelpijn, een schorre stem, pijn bij het spreken en vooral bij het slikken en eten. Dikwijls is dat de voorbode van een verkoudheid of soms griep, maar meestal is het goedaardig, wat irritatie van de keel, de stembanden en met wat goede zorgen is alles snel voorbij. Toch moet je ook niet onachtzaam zijn, want keelpijn kan uitgroeien tot een probleem aan de luchtwegen. In deze periode van het jaar hebben al veel mensen te lijden van problemen aan de luchtwegen: verkoudheden, irritatie van de luchtpijpen, keelpijn enz. Normaal verdwijnen deze irritante problemen vanzelf, voor wie gezond is en over een goede immuniteit beschikt, maar het kan ook anders. Wie zich niet verzorgt en al kwetsbaar was, loopt het risico dat de prikkelhoest zich vastzet, een chronische bronchitis wordt wat later zelfs aanleiding kan geven tot emfyseem. Of een echte angina kan ook en dat is niet zo onschuldig. Wie daarenboven rookt, loopt dubbel risico.

16

Als de winter je de keel uithangt... SANA nr 11

Het begint met wat irritatie achteraan in de keelholte, nadien komt er niezen en een loopneus bij, dan wat prikkels in de keel en tenslotte hoest. Dus kan je de eerste verschijnselen van keelpijn maar beter meteen de pas afsnijden en ingrijpen met een goed natuurlijk middel, want die zijn zeker doeltreffend. Uit onderzoek blijkt dat een spray doeltreffender is dan een pilletje of een zuigtablet, omdat een spray zich overal in de keelholte verspreidt en daar meteen zijn actieve stoffen kan afzetten. Op die manier voorkom je erger, want longziekten blijven ernstig en aandoeningen van de luchtwegen moeten grondig worden behandeld. De meest voorkomende problemen na een slecht verzorgde keelpijn zijn chronische bronchitis, astma en longemfyseem. Ook niet van de minste. Maar hoe pak je het aan en wat kan je doen om deze problemen te voorkomen? Het begint met keelpijn In de winter hebben veel mensen last van een schorre of pijnlijke keel. Terwijl dat in de rest van het jaar vooral voorkomt bij mensen die veel van hun stem gebruik moeten maken: leraars, vertegenwoordi-

gers, winkelbedienden, verkopers, marktkramers enz... Maar in de winter heeft de meerderheid van de mensen er af en toe wel last van. Het behoort eigenlijk tot de normale overdraagbare winteraandoeningen, net als verkoudheid en griep. Ook kinderen zijn er extra gevoelig voor, vooral als ze in de crèche en in de lagere school zitten, omdat die vaak op onhygiënische manier met elkaar omgaan. Je mag er van uitgaan (na een studie twee jaar geleden uitgevoerd in opdracht van een labo) dat van de Belgen en Nederlanders per jaar één derde last heeft van geïrriteerde en pijnlijke keel. Dat hoeft niet altijd een angina of keelontsteking te zijn, want die ziekte moet meteen door een arts worden bekeken, omdat als ze niet adequaat wordt verzorgd ze een negatieve invloed kan hebben op het hart en de hartkleppen. Dus keelpijn kan je maar beter van bij de aanvang in de kiem smoren. Diagnose erg belangrijk Met een keelirritatie of lichte keelpijn heb je meestal geen zorgen: een goede keelspray en de zaak is snel voorbij. Maar als keelpijn lang blijft duren, of overgaat in prikkelhoest en SANA nr 11

17

aanwezig, want de slijmvliezen in het lichaam produceren ongeveer 250 cc slijm per dag. Die worden door de trilharen in de luchtwegen geleidelijk naar de keelholte gebracht. Er komt een sterke overproductie van slijm in geval van ontsteking. De slijmbekercellen en de slijmvliezen reageren daarmee op de aanwezigheid van virussen en bacteriën en willen zich op die manier van de ongenode gasten ontdoen. Bronchitis komt ook veel voor als bijverschijnsel van verkoudheid of griep, een virale aandoening dus. Maar een bacteriële infectie kan ook

Gelukkig zijn er goede natuurlijke middelen zoals een keelspray die snel komaf maken met keelpijn

inhalatie-provocatie-onderzoek waarbij wordt nagegaan hoe groot de hoeveelheid histamine is, en ook een bloedonderzoek. Tenslotte kan het sputum of de fluimen worden onderzocht. Sputum is het slijm uit de onderste luchtwegen. Zo kan nagegaan worden of er een actieve ontsteking is in de luchtwegen en er sprake is van bronchitis. Bronchitis met keelpijn en hoest is trouwens een veel voorkomende ziekte. Ze kan chronisch worden en het leven tot een calvarie maken. In de keelholte zijn altijd slijmen 18

SANA nr 11

voor een bronchitis zorgen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij amandelontsteking. Bronchitis is ook dikwijls het gevolg van het inademen van vervuilde lucht. In industriegebieden komt veel meer acute, maar ook chronische bronchitis voor dan op het platteland. Prikkels vermijden Prikkels vermijden is belangrijk om klachten te voorkomen of te verminderen. Maar prikkels vermijden is niet altijd voldoende. Soms kunnen aangepaste medicijnen noodzakelijk zijn en in een enkel geval

zijn ze van belang om een leven te redden. Men kan ook plantaardige stoffen inhaleren: kamille-extracten, eucalyptus en heemst zijn de voornaamste. Soms komt heesheid of een schimmelinfectie van mond of keel voor. De voeding moet dan eveneens worden aangepast: geen gistende producten gebruiken en beslist suiker vermijden. Er wordt ook al te vaak en al te roekeloos omgesprongen met antibiotica, waardoor al heel wat problemen ontstaan zijn, die soms groter zijn dan het euvel dat men ermee wou bekampen. Trouwens antibiotica hebben alleen zin bij een infectie met bacteriën. Bij griep, verkoudheid en de meeste keelontstekingen zijn virussen de boosdoeners. Bij keelpijn kan je maar beter meteen ingrijpen met een goede Keel- en mondspray waarbij eucalyptus, oregano en honing een verzachtende en pijnstillende werking hebben. Immuniteit stimuleren De immuniteit stimuleren door het lichaam te trainen helpt ook: wisseldouches, buikademhaling, flinke uitademing. En natuurlijk gezonde voeding met vitamines en antioxidanten is vanzelfsprekend. Wie gezond eet, wordt minder gauw ziek, omdat het immuunsysteem erdoor versterkt wordt. En wat het immuunsysteem betreft: hierin spelen gezonde darmflora een belangrijke rol. Digesbiose kan hiervoor een oplossing zijn. Tijm, kamille, heemst en Echinacea of rode zonnehoed zijn interessante „poetsmiddelen” voor de luchtwegen. In periodes van groot besmettingsgevaar, kan men ook beter grote mensenconcentraties vermijden. Jan van Bercken

keel & mondspray

Advertentie

benauwdheid, dan moet je een arts raadplegen, want dan, is een juiste diagnose van belang. Om de diagnose te stellen zijn er verschillende onderzoeken mogelijk. Met een longfunctieonderzoek, zal de arts vaststellen hoe doorgankelijk en gevoelig de luchtwegen zijn. Ook de inhoud van de longen kan zo worden bepaald. Verder wordt met een allergologisch onderzoek uitgezocht op welke stoffen iemand allergisch reageert want dit zou een astmaaanval kunnen uitlokken. Allergieën kunnen op verschillende manieren worden opgespoord, bijvoorbeeld door middel van een huidtest, een

VERZAchT EN VERlichT hEEl sNEl Op GEZONdE, NATUURlijkE bAsis

Keelproblemen zijn erg vervelend. Spreken gaat moeilijk, eten en slikken worden een probleem. Ook aften geven een treiterend gevoel in de mond. Gelukkig is er...

keel & mondspray spray van

Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-nummer 1754-431

Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24

19

Voedingssupplementen zijn geen vervanging voorSANA gevarieerde voeding. nr 11

Een zonnig bloemetje zorgt voor een zonnige stemming

Haal de bezem door je winterhumeur

H

et zijn erg donkere maanden geweest en de feestroes is voorbij. Dan blijven de lege glazen, maar ook de lege gedachten over: veel mensen worden depressief, krijgen last van de zogenaamde winterblues. Het voorjaar laat nog een hele tijd op zich wachten en de winter kwakkelt maar voort en dus zien ze geen straaltje zon en dus ook geen straaltje hoop en warmte. Het is veel mensen wat te veel geworden. En toch kan je iets doen aan winterblues: haal de kracht van de zon en blije gedachten uit een zonnig plantje: Sint-janskruid en... de zon schijnt weer in je gemoed.

In volle winter en met het voorjaar dat nog een tijdje uitblijft, komen meer winter- en voorjaarsdepressies voor door gebrek aan licht. De mensen voelen somberheid, en gaan depressief gedrag vertonen. Meestal valt het eerst voor de buitenwereld op. Hun werk kan er ernstig door verstoord worden. Deze zwartgalligheid na de

20

SANA nr 11

winter was al bekend ten tijde van Hippocrates, rond 400 voor Christus. Gebrek aan licht De eerste die ooit de relatie legde tussen gebrek aan licht en stemmingswisselingen was wellicht de scheepsarts Cook. In 1898 bemerkte hij tijdens een

Sint-JanskruidÊ waaitÊ winterbluesÊ weg

expeditie naar Antarctica dat hoe minder licht de bemanning kreeg, hoe depressiever hun stemming werd. De psychiater Esquirol stuurde trouwens een Belgische patiënte in de winter naar Italië omdat ze het slachtoffer was van erge depressies. Hij vermoedde toen nog dat het klimaat een rol speelde en dacht niet aan de intensiteit en hoeveelheid licht, daar is hij pas later achter gekomen. Vandaar dat in Finland maar liefst 25 percent van de bevolking in de winter min of meer last heeft van depressies. Lichttherapieën worden daarom in psychiatrische instellingen al gebruikt. Maar je kan zelf ook heel wat doen om depressieve gevoelens de baas te worden. Natuurlijk maken in de winter meer mensen de balans op van hun leven, ze zitten meer, hebben meer tijd en piekeren dus meer. Vaak valt dat negatief uit. Ze kunnen de problemen niet meer de baas en

worden vaak geleefd door anderen. Ze voelen zich gedwongen hun leven te oriënteren zoals anderen dat voorzeggen of willen. Dat is op den duur niet uit te houden, ze zijn niet meer in staat voor zichzelf te kiezen en hun leven een eigen wending te geven. Ze vervallen eerst in zware vermoeidheid, voorjaarsmoeheid en nadien gaan ze typisch depressief gedrag vertonen. Creatief bezig zijn of blijven is de sleutel van een lang en gelukkig leven. Het is het beste middel tegen negatieve gevoelens. Verarm je voedsel niet We denken dat we in de winter even gezond eten als in de zomer, maar eigenlijk is dat niet zo. Het voedsel is in de winter veel armer dan in de zomer en bovendien eten we meer vetten en slechte koolhydraten: meer suiker, meer snoep, meer

SANA nr 11

21

Oorzaken van winterblues - Stress heeft een grote invloed op onze vitamine- en mineraalhuishouding. Door stress worden vitamines B, magnesium en chroom via de nieren uitgescheiden en wordt ook meer vitamine C opgebruikt. Vanzelfsprekend heeft iemand die permanent onder stress staat een tekort aan vitamines en mineralen. - Overmatig alcoholverbruik veroorzaakt een tekort aan vitamines B, bioflavonoïden en de spoorelementen zink, kalium en chroom. Wie zich daaraan bezondigt heeft steeds meer de neiging de porties alcohol te verhogen om op die manier te trachten de tekorten minder te ervaren. - De groenten zijn armer in de winter. In de winter heeft het voedsel van nature minder selenium en zink, vanwege het feit dat de verbouwing van groenten vaak op uitgeloogde grond gebeurt. Als je groenten van biologische landbouw

22

SANA nr 11

neemt, is dat risico veel kleiner. Dit zou voor een deel kunnen verklaren dat in de winter ook meer hartinfarcten voorkomen dan in de zomer. - Vitamine C verliest snel zijn waarde. Sinaasappelen die bijvoorbeeld op kamertemperatuur worden bewaard verliezen op één dag een groot deel van hun vitaminegehalte. Als ze daar een weekje hebben gelegen, zijn ze vrijwel waardeloos voor wat de vitamine C betreft. Vergeet ook niet dat lucht (oxidatie) en licht plus een verhoging van de temperatuur (koken), de vitamine C langzaam maar zeker vernietigt. - Medicijnen verhinderen soms de absorptie van vitamines. Miljoenen mensen overal ter wereld slikken medicijnen. Plaspillen en laxeermiddelen verwijderen het belangrijke kalium uit het lichaam. Veel maagmiddelen onttrekken ook magnesium aan het lichaam. Vergeet ook niet dat de anticonceptiepil de opname van vitamine B6, foliumzuur en vitamine C verhindert. Vandaar dat ook veel jonge vrouwen zich in de winter doodmoe voelen. - Tabak is een vitaminerover. Wie rookt heeft veel meer vitamines nodig dan een niet-roker en dat geldt ook voor passieve rokers. Eén sigaret verwoest

bijna de totale normale dagbehoefte aan vitamine C (75 milligram). Wie een pakje rookt heeft dus permanent een groot tekort aan vitamine C. Sint-Janskruid of Hypericum Meer beweging, voldoende vitamine-B-rijke voeding, visolie en lichttherapie, voldoende ontspanning en een goed gesprek doen wonderen. Dan zal de donkere periode van het jaar minder kans op depressie geven. Maar winterblues kan je niet enkel met licht en een goede volwaardige voeding, maar ook met een uitstekend natuurlijk middel bekampen, want Hypericum, het gekende Sint-Janskruid is gecondenseerde zonneschijn en een ideaal middel tegen depressies. Hypericum (zoals in het uitstekende natuurlijk middel Hyperibell) wordt wel eens de natuurlijke Prozac genoemd, omdat het een bijzonder goede invloed heeft op negatieve stemmingen. Men moet er wel een drietal weken gebruik van maken vooraleer blijvende beterschap mag worden verwacht. Hyperibell is daarom erg nuttig voor wie het op het einde van de winter lastig krijgt met zichzelf en niet in staat is schoonschip te maken met de “winternesten”. Jan van Bercken

Een goede gemoedstoestand?

Advertentie

behandelde en geconserveerde producten. Vergeet vooral niet dat de kwaliteit van het voedsel door een aantal dingen fel wordt beïnvloed. Zo halen we zelf voorjaarsmoeheid binnen.

hYpERibEll helpt! Velen zijn uitgeblust en niet meer opgewassen tegen de druk van de tijd. Ze voelen zich zwaarmoedig en in donkere stemming. Hyperibell is een combinatie van planten, waaronder de beroemde Hypericum, die elkaar wederzijds versterken en een somber en bedrukt gevoel effectief bekampt. Na een twee- tot drietal weken met Hyperibell voelt men zich opfleuren en kan men er weer tegenaan.

Voel je we l met fytobell! Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24

Druppels 100 ml Verkrijgbaar bij de apotheek in 100 ml met CNK bestelcode: 1744-325. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

SANA nr 11

23

Advertentie

i

ic rij bet erv dia uik voor

es

kg

oo

S ikt ch

Ò Zuivel geven aan kinderen, verlengt hun leven laterÓ

Magere zuivel helpt diabetes voorkomen

Trans-palmitoleïnezuur uit melkproducten beschermt, volgens Brits onderzoek

Maakt de Maakt de dingen verteerbaar dingen verteerbaar

Dills is een heerlijk fris muntje dat Dills is een heerlijk fris muntje dat lekker smaakt en elke maaltijd vederlekker smaakt en elke maaltijd vederlicht afrondt. Dankzij etherische oliën en licht afrondt. Dankzij etherische oliën en kruiden geeft het niet enkel een lichter kruiden geeft het niet enkel een lichter gevoel na het eten, het geeft pit aan elk gevoel na het eten, het geeft pit aan elk moeilijk moment van de dag. Een lastimoeilijk moment van de dag. Een lastige file, een druk programma op kantoor, ge file, een druk programma op kantoor, een moeilijke afspraak: Dills geeft de een moeilijke afspraak: Dills geeft de ziel vleugels en balsemt de sfeer. ziel vleugels en balsemt de sfeer. Een belangrijke ontmoeting? Een belangrijke ontmoeting? Een frisse adem nodig? Een frisse adem nodig? Op Dills kun je rekenen. Op Dills kun je rekenen. Gezond, lekker, digestief, verfrissend, Gezond, lekker, digestief, verfrissend, pittig, heerlijk langdurig van smaak ... pittig, heerlijk langdurig van smaak ... Dills is een vriend die van elke last een Dills is een vriend die van elke last een lust maakt. lust maakt. OokÊ verkrijgbaarÊ inÊ deÊ apotheekÊ metÊ cnk-bestelcode:Ê 2161-149

24

VoorÊ SANAmeerÊ nr 11 info:Ê www.dills.be

W

at de ene als goed en heilzaam voor de gezondheid verklaart, wordt door een ander weer tegengesproken. Dat is ook zo met zuivelproducten. Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs voor is, wordt vaak beweerd dat zuivel slecht is voor volwassen mensen omdat dit product gestolen is van de koe en bestemd was voor het kalf. Anderzijds is melk wel verzurend voor het menselijke lichaam en dus onrechtstreeks een bedreiging voor de kalk in het organisme, terwijl het precies aanbevolen wordt tegen osteoporose. Wat er ook van zij, er is nu een wetenschappelijk onderzoek dat bevestigt dat zuivel wel gunstig is voor kinderen om op die manier op latere leeftijd diabetes te voorkomen. Zuivel geven aan kinderen, verlengt hun leven, aldus de studie.

Het vet in zuivel is een goede bron van trans-palmitoleïnezuur. Zuivel geven aan kinderen verlengt het leven, want een natuurlijke stof die voorkomt in zuivelproducten lijkt hen te beschermen tegen diabetes, zeggen onderzoekers. Trans-palmitoleïnezuur is aanwezig in melk, kaas, yoghurt en boter, maar kan niet worden aangemaakt door het lichaam. Een studie bij meer dan 3.700 mensen bracht aan het licht dat een hoger niveau van trans-palmitoleïnezuur in het lichaam, recht evenredig was met een verlaagd risico op type 2 diabetes. In het vakblad “Annals of intern Medicine” werd melding gemaakt van het feit dat patiënten met een hoog niveau aan trans-palmitoleïnezuur hun risico op

diabetes met niet minder dan 60 percent zagen afnemen. Het hoofd van het onderzoek, Dr. Dariush Mozaffarian, zei: “De omvang van deze relatie tussen trans-palmitoleïnezuur en diabetes is opvallend. Dat betekent dat vanwege dit vetzuur het aantal mensen dat kans maakt om diabetes te ontwikkelen driemaal kleiner is.” Liever magere melkproducten Melk- en zuivelproducten kunnen een hoog vetpercentage hebben en dat is niet gunstig in verband met hart- en vaatziekten en ook in verband met mogelijke zwaarlijvigheid. Daarom is het verstandig om te kiezen voor de magere melkproducten om op die manier nog altijd van de gezondheidsvoordelen SANA nr 11

25

Magere kaas en melkproducten kunnen de gezondheid bevorderen

trans-palmitoleïnezuur te kunnen genieten. Deepa Khatri, klinische adviseur bij Diabetes UK, zei: “Als mensen dit lezen zullen ze hierin een excuus vinden om meer kaas en melkproducten te gaan eten en dus kiezen ze automatisch voor de lekkerste soorten die dan ook het hoogste vetpercentage hebben. Zo werkt dat niet. Dat is hetzelfde als roken in de slaapkamer om muggen te verdrijven.”

Het trans-palmitoleïnezuur in magere melkproducten kan helpen om diabetes van het type 2 te voorkomen

26

SANA nr 11

Meer onderzoek Er moet evenwel meer onderzoek komen, maar de eerste resultaten zijn al bemoedigend. Dus hebben magere kwarkkaas en yoghurt zeker een gunstig effect op de gezondheid. In afwachting van uitgebreider onderzoek is het verstandig toch een gezond dieet te volgen en goede producten te kiezen, waarbij vooral belang moet gehecht worden aan voldoende groenten en vers fruit, maar ook weinig vet, zout en suiker. Ver-

Gezonde voeding met voldoende vezels uit groenten en fruit is eveneens van belang

mageren en dagelijkse beweging zijn evenzeer van belang om diabetes te voorkomen. Dat uitgebreide onderzoek is thans bezig en loopt over een tijdsperiode van 20 jaar. Ook hiervan zijn tussentijdse resultaten bekend en die zijn eveneens bemoedigend. De resultaten toonden aan dat hogere niveaus van het transpalmitoleïnezuur inderdaad geassocieerd kunnen worden met gezonder niveaus van cholesterol in het bloed, lagere insulineniveaus en de gevoeligheid voor insuline, zelfs als andere factoren in aanmerking werden

genomen. Deskundigen schatten dat het aantal patiënten met diabetes type 2 bij meer dan 2,3 miljoen mensen in het Verenigd Koninkrijk voorkomt. Een half miljoen meer Britten hebben er beslist ook last van, maar zonder het te weten. Deel dat aantal door twee en je hebt ongeveer de cijfers voor België en Nederland samen. In elk geval kan een mager kaasje met wat kruiden, maar zonder suiker en magere yoghurt zonder suiker, maar aangevuld met fruit, de gezondheid zeker bevorderen. Jan van Bercken SANA nr 11

27

Advertentie

50 net.be www.50net.be

De site voor de dynamische 50plusser!

Bezoek de website

28

SANA nr 11

Hoe groot is uw kans om gezond oud te worden? Hart en bloedvaten zijn een goede barometer van uw gezondheid

I

edereen wil graag oud worden, maar niet oud zijn. En dat is begrijpelijk, want ouder worden is een complex fenomeen waarin verschillende factoren een rol spelen: genetische aanleg, milieu, de plaats waar je geboren bent, het gezin waarin je opgroeit, maar ook voeding, beweging, mogelijke zwaarlijvigheid en al dan niet roken. Ook de arbeid die men verricht heeft, kan de levensduur beïnvloeden, want werken met bepaalde scheikundige stoffen houdt ook risico’s in. En dus rijst de vraag: hoe kan ik gezond oud worden en tot op hoge leeftijd gezond blijven?

Een van de basisregels om gezond oud te worden is te zorgen voor een goede cardiovasculaire conditie. Dat betekent hart en bloedvaten gezond houden. Dat kan door voldoende lichamelijke activiteit en door een gezonde levensstijl met goede voeding en niet roken. Roken heeft de allerslechtste invloed op de gezondheid: het bevordert aderverkalking, verzwakt de hartspier en vermindert het zuurstoftransport in het lichaam. Bovendien is tabak verantwoordelijk voor allerlei vormen van kanker en ontwikkelt het vrije

radicalen in het organisme. Wie rookt, beweegt ook minder en daar heb je een belangrijke sleutel van gezondheid. Bewegen is gezond worden Wie regelmatig beweegt veroorzaakt volgende gunstige effecten op zijn gezondheid: - bevordert een normale bloeddruk, want zowel systolische als diastolische bloeddruk worden lager. - de longcapaciteit en het longminutenvolume worden groter. Daardoor krijgt het lichaam ook meer zuurstof. SANA nr 11

29

Een gezonde leefwijze zonder tabak, met goed voedsel en voldoende beweging is erg belangrijk voor mannen die gezond willen blijven tot op hoge leeftijd

- de bloedsuikerspiegel daalt omdat bloedsuiker verbrand wordt als energie voor de fysieke activiteit. - de slechte cholesterol daalt (de LDL), terwijl de goede cholesterol (HDL) stijgt. - je slaapt beter, terwijl depressieve gevoelens en angsten verminderen. Op die manier ontstaat een betere en positieve levensinstelling. - het immuunsysteem versterkt, zodat allerlei ontstekingsziekten en kanker, minder kans krijgen. - door beweging vermindert ook de kans op osteoporose en dat is vooral van belang voor vrouwen. Door een hoger calciumopname is er ook een betere immuniteit. Natuurlijk moet men zijn inspanning doseren en afstemmen op Dagelijks bewegen is van groot belang voor wie gezond oud wil worden 30

SANA nr 11

de leeftijd en het hartritme goed in de gaten houden. Voor iemand van 60 jaar is de maximum hartfrequentie theoretisch ongeveer 160 per minuut. Wandelen is een ideale sport omdat ze tot op zeer hoge leeftijd kan worden beoefend. Fietsen en zwemmen is minder belastend dan lopen. De beste kansen Mannen die hun leven lang ge-

Hoe jonger een gezonde leefstijl wordt gestart, des te groter is de kans om gezond te blijven

zond leven, niet roken, niet te zwaar zijn en voldoende lichaamsbeweging hebben, hebben de grootste kans om op latere leeftijd ook gezond en vitaal te zijn. Volgens de Britse onderzoeksleider Dr. S. Goya Wannamethee hebben deze mannen ook de kleinste kans op suikerziekte of hart- en vaatziekten. Maar dat geldt natuurlijk ook voor vrouwen. In 15 jaar tijd werden 7.000 mensen in de leeftijd van 40 tot en met 59 jaar gevolgd. Er werd gelet op het aantal sterfgevallen, niet-fatale hartaanvallen, beroertes en het voorkomen van diabetes. De Britten ontdekten dat overwegend mannen die rookten of leden aan overgewicht (BMI groter dan 30, hetgeen erg zwaar is) op latere leeftijd vaak een tweemaal grotere kans op overlijden of ernstige ziekte hadden dan niet-rokers of mannen met normaal gewicht.

Gezond op latere leeftijd De gemiddelde man van 50 jaar heeft zoals nu uit het onderzoek blijkt ongeveer 75% kans om zonder ernstige ziektes de 65 te bereiken. Een 50-jarige die echter regelmatig aan lichaamsbeweging heeft gedaan, niet rookt en altijd een normaal gewicht heeft, vergroot de kans om schadevrij de 65 te bereiken met nog eens 15%. Mannen die wel rookten, weinig bewogen of te zwaar waren, hadden 42% kans om 65 jaar te worden zonder hart- en vaatziekten of diabetes. Stoppen met roken en meer aan lichaamsbeweging gaan doen, wierp op latere leeftijd zijn vruchten af. Deze mannen hadden 86% kans om de 65 jaar ongeschonden te halen. Met Dr. Wannamethees onderzoek is opnieuw het belang van een gezonde lifestyle aangetoond. Hoe jonger met een gezonde leefwijze wordt begonnen, hoe beter de kansen op een hoge leeftijd zonder problemen. Jan van Bercken SANA nr 11

31

OuderenÊ dieÊ gezonderÊ eten,Ê levenÊ langer Met gezond voedsel kun je tien jaar langer leven!

W

e weten allemaal dat gezond voedsel je kan behoeden voor heel wat ziekten die anders voortijdig een eind aan je leven of je gezondheid kunnen maken. Maar dat de kwaliteit van het leven en de lengte van dat leven zoveel kon afhangen van de kwaliteit van voedsel is wel erg relevant en opzienbarend. Een recente studie die in de Journal of American Dietetic Association verscheen, poneerde dat wie een dieet gebruikte met een laag vetgehalte, maar een grote hoeveelheid fruit en groenten bevatte, zijn leven kon verlengen met minstens tien jaar. De studie werd gehouden onder 2.500 oudere Amerikanen in de leeftijd van 70 tot 79 jaar. Om maar één resultaat te noemen: zij die in hun menu regelmatig vette producten zoals ijsjes, gebak, kaas en volle melk gebruikten, hadden het hoogste percentage om vroegtijdig te sterven!

32

SANA nr 11

Veel ijsjes, snoep en gebak verkort beslist uw leven Gezond voedsel lijkt wel degelijk een grote invloed te hebben op de levensverwachting

Dit onderzoek vergeleek de voeding en de dagelijkse producten van 2.500 volwassen Amerikanen. Wie een hoog gehalte aan dierlijke vetten innam, voornamelijk roomijs, vette kaas en volle melkproducten liep het hoogste risico om vroegtijdig te sterven. De studie toonde duidelijk aan dat 12 percent van deze mensen nog eens extra tien jaar langer zouden kunnen leven, als ze maar een gezond dieet zouden volgen. Verschillende soorten voedsel Om deze proef te kunnen doen, werden de deelnemers opgedeeld in zes groepen al naargelang het

soort voedsel dat ze regelmatig aten. De groepen kon je als volgt definiëren: a) gezonde voeding; b) vetrijke zuivelproducten, vlees, gebakken voedsel en alcohol; c) ontbijtgranen, geraffineerde granen en zoetigheden en desserts. Degenen die konden worden ondergebracht in de groep met "gezonde voeding" aten meer zuivelproducten met een laag vetgehalte, meer fruit, volkorengranen, gevogelte, vis en groenten.

SANA nr 11

33

Drink voldoende water en rook niet

Mensen in deze groep hadden een gezondere levensstijl, ook door minder te roken. Ze hadden ook een actiever bestaan en namen meer beweging dan de andere deelnemers. Resultaat van de groepen In de groep van “zuivelproducten met hoog vetgehalte” zaten 332 mensen. 109 van hen stierven in de periode van 10 jaar, dus 34%. De “snoepjes en toetjes”-groep bevatte 339 mensen. 104 van hen stierven in de periode van 10 jaar, dus 32%. De “gezonde voeding”-groep bevatte 374 mensen. 77 van hen stierven in de periode van 10

34

SANA nr 11

jaar, dus 21%. Ze aten ook kleinere hoeveelheden vlees, gebakken voedsel, snoep, calorierijke dranken, en toegevoegde vetten. De groep van de “zuivelproducten met hoog vetgehalte” aten meer ijs, kaas, volle melk en yoghurt. Ze aten minder gevogelte, magere zuivelproducten, rijst en pasta. De onderzoekers kwamen tot de vaststelling dat diegenen die hoofdzakelijk een dieet met hoog vetgehalte volgden, een hoger risico hadden vroegtijdig te sterven, dan personen die in de “gezond voedsel” groep zaten. Er werden geen significante verschillen in risico op vroegtijdige dood vastgesteld tussen de groep “gezonde voeding” en de “ontbijtgranen” of “geraffineerde granen”-eters. Hoofdonderzoeker, Dr. Amy Anderson van de Universiteit van Maryland, zei dat de resultaten duidelijk aantoonden dat “oudere volwassenen die relatief hoge hoeveelheden groenten, fruit, volkorengranen, magere melkproducten, gevogelte en vis aten,

een aanzienlijk lager risico op sterfte hadden. Met andere woorden: wie gezond at, zijn leven met minstens tien jaar kon verlengen.”

gewicht en een hoog cholesterolgehalte.” Overgewicht is bovendien ook een belangrijke factor van vroegtijdig overlijden.

Meest schadelijk: snoep, gebak en dessert De bekende Britse diëtist Lucy Jones, woordvoerder van de British Dietetic Association, zei dat verzadigd vet en transvetzuren (een soort vet in bewerkte voedingsmiddelen zoals gebak, vaak afkomstig van gehydrogeneerd, of verhitte poly-onverzadigde olie) een gemeenschappelijke factor waren voor personen in de hogere risicogroepen. “In de meest schadelijke levensmiddelengroepen lijken de snoepjes en desserts te zitten en de vetrijke zuivel. Zij zijn de echte killers en vormen een aanzienlijk risico om vroegtijdig te sterven. In deze groep zitten producten zoals transvetten, geraffineerde suikers, hebben een hoog gehalte aan verzadigd vet en transvetzuren en leveren ook heel wat extra calorieën, wat bijdraagt tot over-

Wat moeten oudere mensen dan eten? Je kan je dan afvragen hoe een gezond dieet voor de oudere mensen er moet uitzien? - voedingsmiddelen die rijk zijn aan zetmeel en vezels - ijzerrijke voedingsmiddelen - vitamine C rijk voedsel - calcium-rijke voedingsmiddelen - voedingsmiddelen rijk aan foliumzuur - voldoende vloeistof (bijvoorbeeld water) Op die manier krijg je niet alleen een gezonde oude dag, maar zul je ook jaren aan een gezond leven kunnen toevoegen. Jos van Landuyt

SANA nr 11

35

Advertentie

STOP STRESS Nieuw boek van Dr. Marcel Verheyen

in luxe editie met harde kaft met stofwikkel en leeslint in fullcolour met meer dan 200 illustraties

“Verbeter de kwaliteit van je leven door stress en nervositeit efficiënt aan te pakken” Dr. Marcel Verheyen

36

Bestellen? www.stop-stress.be SANA nr 11

Column

G

Uit de natuurgeneeskundige praktijk van Dr. Marcel Verheyen

De rol van emoties bij allergie

ezondheid is niet hetzelfde als afwezigheid van ziekte. Het is een complex gegeven waarbij de objectieve waarneming overdekt moet worden door de subjectieve ervaringen van de patiënt: hij mag zich niet ziek voelen, maar hij moet zich ook goed voelen. Het één volgt logischerwijs niet altijd uit het ander, want het is niet omdat er objectief geen ziekte kan vastgesteld of gemeten worden, dat de patiënt zich ook goed voelt, of... zich niet ziek voelt. Gedachten zijn krachten en dat ziet men in de natuurgeneeskundige praktijk heel vaak. Iemand die positief denkt, met een goede ingesteldheid, wordt niet alleen minder gauw ziek, hij of zij zal ook sneller genezen. Het omgekeerde gaat ook op, want velen piekeren zichzelf ziek. Ze voelen zich landerig, zwartgallig, depressief, missen kracht en energie om erin te vliegen, ze blijven treuren en bij de pakken zitten en de put waarin ze terecht zijn gekomen wordt met de dag dieper en de rand hoger: dus ook moeilijker om er vanzelf weer uit te klimmen.

In de praktijk zie je dat negatieve “selftalking” een grote rol kan spelen bij het ontstaan of de ontwikkeling van ziekten, ernstige, maar ook veel voorkomende problemen zoals bijvoorbeeld allergie. Het zelfbeeld is erg belangrijk en ook het beeld dat je van anderen hebt. Het is opvallend dat als we over anderen denken, we meestal eerst de negatieve dingen zien. Dat is ook zo over onszelf. Als je iemand de opdracht zou geven “beschrijf jezelf eens”, dan weet je niet wat je hoort, want meestal komen eerst een aantal negatieve voorbeelden naar voor. We citeren eerst de dingen waar we niet goed in zijn. Wij Vlamingen zitten toch zo een beetje in elkaar. De negatieve selftalking blijkt een heel grote impact te hebben, zowel voor algemene problemen, maar ook voor allergieën. Het speelt beslist een rol. Niet de enige rol natuurlijk, want er zijn zowel hormonale storingen, auto-immuunproblemen, restverschijnselen van vergiftigingen door voedsel of medicijnen, darmproblemen, erfelijke factoren enz... maar de negatieve gedachten

mogen niet zomaar verwaarloosd worden als medeveroorzaker. In verband met de rol van emoties in het ontstaan en bevorderen van allergie zijn trouwens interessante testen gebeurd met hypnotherapeuten die in staat waren om mensen een allergie aan te praten. Dus er is wel degelijk een serieuze emotionele beïnvloeding mogelijk. Hoe kan nu iemand die een emotioneel probleem heeft een allergie ontwikkelen? Allergie is eigenlijk een reactie op een prikkel, op een aanval: ofwel ga je vechten, ofwel ga je vluchten. Vechten doen we met het immuunsysteem, de immuniteit. Ons verdedigen of vechten doen we ook met het hormonaal systeem, denk maar aan de bijnieren en adrenaline. Aan de andere kant is ons vluchtsysteem emotie, of het tonen van emotie, ofwel het verdringen van emotie. Een mens balanceert tussen vechten en vluchten en hevelt van het ene naar het andere over. Een voorbeeldje maakt dat heel duidelijk. Een vrouw met een postnatale depressie heeft hormonaal een heel zware inspanning gedaan en het hevelt over naar een emotioneel probleem, dat is postnatale depressie. Nu blijkt dat vrouwen veel gemakkelijker hevelen tussen emoties en fysieke elementen. Vrouwen hebben dan ook rapper een allergie dan mannen en zijn ook rapper depressief. Zo zie je hoe emoties een persoon kunnen terugduwen naar het materiële, of hoe emotionele problemen zich kunnen uiten op fysiek vlak. Het is misschien een beladen conclusie, maar eigenlijk is elke behandeling in de natuurgeneeskundige praktijk ook zo’n beetje psychotherapie, want voor een succesvolle emotionele behandeling is er iets niet-materieel nodig, daar ben ik van overtuigd. Als we iets materieel geven om de emoties te verbeteren, zijn we verkeerd bezig. We zien trouwens de resultaten in de psychiatrie. We spreken dan over een soort signalen of energie die men kan toedienen, zowel door middel van gesprekken, maar ook met acupunctuur, homeopathie en fytotherapie. En natuurlijk het zelfbeeld: daar moet in de eerste plaats aan gewerkt worden. Dr. Marcel Verheyen

SANA nr 11

37

GRIEP: mij niet gezien! Zeven tips om je te beschermen tegen virussen

Griep is een verzamelnaam van een aandoening die door virussen wordt veroorzaakt en daarvan bestaan verschillende types, waarvan er eentje onberekenbaar is omdat het zich voortdurend kan aanpassen en zich kan camoufleren.

e griep die al een tijdje geleden werd aangekondigd is nog niet op zijn hoogtepunt. Virologen waarschuwen er voor dat de hele winter lang, de kans bestaat besmet te worden door het griepvirus. Voor de meeste onder ons is dat geen groot probleem: je blijft een paar dagen in bed, je eet alleen lichte kost, zorgt er vooral voor voldoende water te drinken of een kruidenthee en het lichaam doet de rest. Want ons organisme is zodanig ontworpen dat het zijn eigen verdediging opbouwt tegen virale indringers. Antibiotica hebben hierbij geen enkel nut, integendeel, want virussen kunnen alleen worden geliquideerd door antistoffen die door ons immuunsysteem worden aangemaakt. Met bacteriën is dat anders. Een goede weerstand is dus erg belangrijk zoals we in vorig nummer hebben uiteengezet. Virussen zijn natuurlijk listig en veranderen af en toe van kostuumpje, zodat ons afweersysteem ze niet herkent. Maar hoe kan je je dan toch wapenen tegen de wintervijand nummer één en welke virustypes bestaan er dan? Want griep is een ernstige aandoening en hem lichtzinnig behandelen is gevaarlijk en blijven werken met griep is niet slim. Griep moet echt goed worden verzorgd, en als het kan, worden voorkomen! Hoe?

Drie types griep Van influenza of griep bestaan drie types. Ze worden allemaal overgebracht door druppelinfectie: besmette druppeltjes van hoesten of niezen worden ingeademd, komen op de slijmvliezen van de keel en de luchtwegen en dringen zo het lichaam van de nieuwe gastpatiënt binnen. Het type A heeft gewoonlijk de varkensstapel als gastheer. Maar dit type is wel verantwoordelijk voor de grote epidemieën. Type A verspreidt zich ook het snelst en het gemakkelijkst. Het type B en C zijn minder sterk verspreid. De epidemieën die ze veroorzaken zijn kleinschaliger. Het type C is het „goedaardigst”: deze verschijnselen zijn zo licht dat ze sterk op een verkoudheid lijken. Van zodra men in de jeugd contact heeft gehad met het type B en C is men voor heel het verder leven beveiligd. Het lichaam maakt antistof-

D

38

SANA nr 11

fen en als de virussen weer de kop opsteken, worden ze door de lymfocyten herkend. De witte bloedlichaampjes houden hun soldaten klaar: de macrofagen maken korte metten met het virus dat de kans niet meer krijgt het organisme nogmaals te belagen. Dit kan met grote zekerheid worden gezegd omdat zowel het B-type als het C-type nooit muteren of veranderen. Ze blijven stabiel en dus gemakkelijk herkenbaar door het organisme. Het deugnietvirus Het type A daarentegen is een deugnietvirus. Het muteert of anders gezegd: verandert van stam. Zo verschijnen geregeld nieuwe stammen van dit type. Je kan het populair ongeveer zo stellen dat dit virus telkens weer een ander jasje aantrekt zodat het niet herkend wordt door de lichaamseigen opgebouwde immuuncellen. Op die manier kan het virus toch het lichaam overmeesteren. Het virus kan zich een aantal jaren kalm houden en verbergen, een paar kleinere mutaties doorvoeren en in een beperkt gebied toeslaan om dan zich helemaal te vermomSANA nr 11

39

Handjes schudden is een ideale manier om virussen door te geven

men en wereldwijd een epidemie uit te lokken. Men spreekt dan van een pandemie: dat betekent dat over de hele wereld enorme aantallen mensen op hetzelfde moment besmet zijn met het virus. Statistisch gezien start elke vijftien à veertig jaar ergens op de wereld een uitgebreide epidemie, die uitgroeit tot een pandemie: een wereldwijde besmetting met griepvariant van het type A. Dat was bijvoorbeeld het geval met de Spaanse griep en recent ook met de Mexicaanse griep. Als het virus toeslaat in arme gebieden waar de bevolking ondervoed is, waar oorlog heerst, waar gebrek aan hygiëne aanwezig is, dan zijn de gevolgen catastrofaal. De conditie van de eigen lichamelijke weerstand, van de lymfocyten en de leukocyten is de enige maatstaf om de gevolgen van de griep in te kunnen schatten. Gezonde vitaminerijke kost en een goede hygiëne zijn dus primaire behoeften om niet ten prooi te vallen aan het griepvirus. Weerstand versterken Daarom had de WHO (De Wereld Gezondheidorganisatie) ook gewaarschuwd. De vrees was groot voor een heruitgave van de Spaanse griep tijdens de eerste wereldoorlog, waarbij meer dan 20 miljoen doden vielen, maar die kant blijkt het niet 40

SANA nr 11

uit te gaan. Gelukkig maar. Het virus is wel zeer besmettelijk, maar al bij al valt de uitslag nog mee: het is een eerder zwak virus, dat relatief snel en goedaardig voorbij trekt. Nu wordt door de autoriteiten de raad gegeven meer te steunen op de lichaamseigen weerstand en die te versterken. Dat kan je best nu doen. Maar hoe? Natuurlijke middelen bouwen je immuniteit op Gelukkig zijn er goede natuurlijke middelen die je zeker nu goed van pas zullen komen om de lichaamseigen weerstand te versterken en op te bouwen. Wacht niet tot je begint te kuchen, te snotteren, te niezen, met koude rillingen te maken krijgt en je je moe en afgepeigerd voelt. Je kan vandaag beginnen je organisme voor te bereiden om een mogelijke aanval van Mexicaanse of andere virale indringers te weerstaan. Echinacea heeft de reputatie de weerstand te versterken. Van zodra of zolang de “r” in de naam van de maand zit, is het nuttig dit te gebruiken, omdat de macrofagen alerter worden. Denk aan Echinabell zolang de winter aanhoudt, want op die manier staat je weerstand weer op scherp. En als je dat combineert met vitamine C wordt de kracht ervan nog opgedreven. Techomin voor als de indringers al hebben toegeslagen. En omdat de weerstand eerst en vooral in het darmmilieu wordt opgebouwd, is het nuttig hieraan aandacht te schenken. Vandaar dat een goed probioticum van belang is zolang de besmettingskans voortduurt. Digesbiose is een uitstekend probioticum dat de darmflora herstelt.

Zeven nuttige tips Als je griep wil vermijden kan je best volgende zeven tips ter harte nemen.

1

Zorg voor een goede weerstand door aangepaste preparaten en kruiden zoals Echinacea en in de eerste plaats voor een gezond darmmilieu met goede probiotica zoals Digesbiose.

2 3

Vermijd grote concentraties mensen, want daar wordt het virus gemakkelijkst doorgegeven. Was regelmatig de handen, vooral als je in contact geweest bent met besmette personen, want virussen worden gemakkelijk door handen drukken doorgegeven.

1 2 3

4 5

4

6

6

Zorg voor voldoende slaap, want een organisme dat fit en uitgerust is, stelt zich gemakkelijker teweer.

Drink voldoende, en wel elke dag minstens 1,5 tot 2 liter water of kruidenthee, want de cel functioneert maar optimaal als er voldoende vocht in het lichaam is. Denk aan een batterij waarbij de vloeistof verdwenen is: ze verliest haar energie. Maak elke dag een flinke wandeling: minstens een half uur per dag tot een uurtje in de open lucht vertoeven en flink doorstappen om longen en bloedsomloop te trainen.

7

Tank elke dag een beetje zon, want vitamine D is erg belangrijk voor het calciummetabolisme en dus de weerstand. Anders neem je levertraan en nog beter Omega-3 capsules... dan word je beresterk.

5 7 Jos van Landuyt SANA nr 11

41

DoorÊK eesÊMa rtens Kruidenkundige

ThymusÊ vulgarisÊ ofÊ echteÊ tijm

Tijm is een van de meest gewaardeerde planten zowel voor de smaak in de keuken als voor de gezondheid

Tijm:

bedaart de storm in je luchtwegen

T

ijm is een van de meest veelzijdige plantjes. Het doet ons een beetje denken aan en dromen van de zon, omdat dit erg geurend kruid in veel zomerse recepten wordt gebruikt en een onderdeel is van Provençaalse kruiden. Onmisbaar op gegrilde recepten, in soepen en sausen, maar ook voor de gezondheid is het van onschatbare waarde, want tijm bevat etherische oliën die heilzaam zijn voor de luchtwegen. Vandaar dat in heel wat hoestsiropen en dampbaden voor de luchtwegen tijm is verwerkt. En het is een heel gemakkelijke plant, want je vindt ze in het wild in het zonnige zuiden, maar je kan ze zelf ook gemakkelijk kweken in de tuin, zelfs in een bloempot op de vensterbank. Geschiedenis van de plant Thymus vulgaris is een ca. 40 centimeter hoge plant. Ze behoort tot de familie der lipbloemigen (Labiatae). In het Middellandse Zeegebied komt de plant in het wild voor. Veelal wordt Thymus vulgaris als sierplant of heilzame plant verbouwd. Tijm wordt al vele eeuwen door kruidenkenners gewaardeerd. Plinius de Oudere, die in de eerste eeuw leefde, kende al de hoestdempende werking. Galenus uit de tweede eeuw beval de plant aan tegen maagpijn en bronchitis. Vanwege de waardevolle tijmolie wordt de plant nog steeds in de geneeskunde gebruikt als antiseptisch en slijmoplossend middel. Tijm is vanwege het specifieke aroma tevens een populaire specerij. Eigenschappen Thymus vulgaris werkt remmend op het parasympathische deel van het autonome zenuwstelsel. De plant bezit een slijmoplossende en krampopheffende werking. Ze

42

SANA nr 11

KEELKRIEBELS?

vermindert de slijmproductie en werkt sterk antiseptisch. Een bijzonder effect van de plant is dat de tijmolie na inname via de mond gedeeltelijk via de longen wordt uitgescheiden. Tijm ontplooit zijn werking dus al diep in de longen! Bestanddelen: Etherische olie Verwerking: De planten worden geoogst wanneer ze een maximum aan tijmolie bevatten. Direct na de oogst worden ze verwerkt. Toepassing: Tijm wordt gebruikt bij alle vormen van hoesten, bronchitis en kinkhoest. Ze wordt ook veel in combinatie met andere planten toegepast die op de luchtwegen werken. Bijvoorbeeld in de Keel- & Mondspray van Fytobell, waarin de etherische olie van tijm gecombineerd wordt met die van o.a. eucalyptus en origanum. En de hoestsiroop Tussabell forte, waarin zowel het extract van tijm als de etherische olie ervan wordt gecombineerd met maar liefst 11 andere zeer effectieve geneeskrachtige

planten die op de luchtwegen werken. Kortom een breedwerkende hoestsiroop. Om zelf te doen Dampbad tegen bijholteontsteking en neusverkoudheid: giet op 50-60 gram tijm een liter kokend water en laat het 5 minuten trekken, terwijl het water op temperatuur wordt gehouden. Vervolgens als dampbad 3-5 keer per dag toepassen. Tijmsiroop bij hoest: laat 20 gram gesneden bloeiende plant 5-10 minuten in een kwart liter water koken en voeg er naar smaak 50-70 gram suiker aan toe. Laat het geheel nog even doorkoken. Hierna filteren en af laten koelen. Neem hiervan naar behoefte dagelijks enkele eetlepels.

TUssAbEll siROOp helpt!

Advertentie

Heilzame plantenextracten en Plant van de maand: hun toepassing

verzachtend voor de luchtwegen en keelkriebels Kriebels en prikkelhoest kan je nachtenlang uit de slaap houden en ondermijnt het gestel. Zolang slijmen de luchtwegen blijven irriteren, is herstel moeilijk. Tussabell heeft een gunstig effect bij alle soorten van hoest. De werking is breed door meer dan tien specifieke kruiden waaronder IJslands mos, Echinacea, Drosera, Eucalyptus, Eleutherococcus, Thymus, Plantago, enz... op een basis van zachte acaciahoning. Tussabell brengt rust en comfort in de luchtwegen.

Voel je we l met fytobell! Meer info op: www.fytobell.be E-mail: [email protected] Tel:011/37.19.24

Tijmthee tegen maagpijn: giet op 15 gram bloeiende plant een kwart liter kokend water en laat het geheel 10 minuten trekken. Drink tussen de maaltijden een kopje.

Van tijm bestaan heel wat goede preparaten, maar je kan het zelf ook kweken in de tuin of zelfs in een bloempot en gebruiken in de keuken

Siroop 150 ml Verkrijgbaar bij de apotheek met CNK bestelcode: 2115-707. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel. Voedingssupplementen zijn geen vervanging voor gevarieerde voeding.

SANA nr 11

43

Zalm: Lekker en supergezond

V

is heeft vele voordelen. Het is lekker, gezond en eigenlijk een echt medicijn, want het houdt hart en bloedvaten gezond, de huid gaaf en soepel, de zenuwen rustig, de concentratie hoog, de bloeddruk normaliseert, de slechte cholesterol verlaagt, het risico op kanker verkleint, de ogen zien beter, depressieve gevoelens verminderen, voorkomt osteoporose vanwege de calcium en het activeert de T-killercellen zodat men minder gevoelig wordt voor allerlei stoffen. Daardoor wordt men ook minder gevoelig voor besmettingen en infectieziekten, zelfs griep en verkoudheid lijken minder vat te hebben op de viseters. Vooral vette vis is gezond, zoals makreel en zalm en als dat aangevuld wordt met nootjes dan zorgt dat voor een forse verhoging van de Omega-3 vetzuren in het lichaam, iets waar de moderne mens een absoluut en dramatisch tekort aan heeft. Wie vis eet, zal ook minder gauw verzadigd vet gebruiken zoals vlees, kaas en room en dus gezonder leven en gezonder worden. Omdat ons dieet rijk is aan verzadigde vetzuren en een overschot vertoont aan Omega-6 is het van het grootste belang dat we Omega-3 aanvullen. Dat kan met supplementen, maar ook door een gezond dieet na te streven zoals vette vis op het menu te zetten: zalm bijvoorbeeld, dat is lekker en gezond. Onafhankelijke studies zoals die van de American Medical Association en gepubliceerd in het befaamd JAMA of Journal van deze vereniging, bevestigden dat de vermindering van cardiovasculaire accidenten evenredig was met het gebruik van Omega-3 vetzu44

SANA nr 11

ren, dus vette vis zoals zalm. Het voordeel was wel degelijk afkomstig van de Omega-3 vetzuren, want magere vissoorten vertoonden dit voordeel niet zo sterk. Makreel en zalm daarentegen scoorden hoog. Vette vis bevat ook behoorlijke porties calcium, maar heeft niet de nadelen van koemelk en kaas. Op die manier is zalm interessant voor alle leeftijden, dus ook voor ouderen die osteoporose willen voorkomen.. En als je het lekker kan klaar maken is uw gezondheid verbeteren ook een aangename opdracht.

Zalm in amandeljasje

Ingrediënten Per persoon 1 Zalmhaasje Wasabipasta Geschaafde amandelen

Bereiding Dep het zalmhaasje droog met wat keukenpapier. Leg het zalmhaasje met velzijde naar beneden in een vuurvaste schaal. Bestrijk met wasabi, denk eraan dat wasabi sterk is, dus niet te veel. Strooi de amandelschilfers over de zalm. Laat in een voorverwarmde oven op 170°C-190°C 10 tot 15 minuten bakken tot de amandelschilfers verkleurd zijn. Dien op met een komkommerslaatje en krielaardappeltjes.

Eet smakelijk! Tip: Je kan de wasabipasta ook vervangen door mosterd.

SANA nr 11

45

De groene vingers van Ivo Pauwels Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende rubrieken in i-Sana.

De Engelsen hebben ons geleerd om van thee drinken niet alleen een aangenaam tijdverdrijf, maar zelfs een cultuur te maken

Het boek “Composteren en kringlooptuinieren” van Ivo Pauwels, kan je extra voordelig ook via i-Sana bestellen. zieZieblz blz38 48

Plant Van de maand thee: Gezond, lekker en oPwekkend drankje

W

e denken soms dat koffie de meest gedronken “gezelschapsdrank” is, maar dat is niet zo. Thee overtreft het gebruik van koffie ruimschoots. Want thee is op water na de meest gedronken vloeistof ter wereld. Bovendien is het niet alleen lekker en aangenaam om drinken, het is ook een bijzonder gezonde drank. Deze gezonde eigenschappen van thee zijn te danken aan zijn natuurlijk gehalte aan antioxidanten, moleculen die het lichaam helpen bij het neutraliseren van schadelijke vrije radicalen. Thee bevat namelijk krachtige antioxidanten, de flavonoïden, polyfenolen en terpenen. Ze helpen het lichaam in de strijd tegen de gevolgen van de vrije radicalen, die grotendeels verantwoordelijk zijn voor de veroudering van de cellen.

Thee drinken is door de Engelsen tot een soort cultuur verheven, waarbij rituelen, versnaperingen en een mooi servies de sfeer alleen maar aangenamer maken. Thee drinken is dus een soort dagelijkse cultuur, maar ook een gezonde bezigheid die lekker is, leuk is, maar ook gezond.

De naam Er gaat een erg vreemd, maar waar verhaal over thee, waar de inwoners van Porto prat op gaan. Want toen zij de theebladeren invoerden noemden zij ze bij de oude Chinese naam ch’a. Hoe het Mandarijnchinees ch’a volgens de Portugezen uiteindelijk tea en thee werd is even banaal als bizar.

Vooral groene thee, (maar ook wel de zwarte) is vanwege zijn gehalte aan antitoxinen een voortreffelijke en gezonde drank

46

SANA nr 11

De T van thee Volgens de meeste auteurs komt ons woord thee van het Maleisische teh. In Porto beweren ze echter dat de ch’a die ze meebrachten door de manufacturen Thomas die in Porto waren gevestigd naar Engeland werd verscheept waar ch’a vanaf het begin van de 17de eeuw door de dames uit de betere kringen werd gedronken. Op de pakjes stond een logo avant la lettre, de grote T van Thomas. Die T verdrong het woord ch’a dat in veel kleinere letters op de pakjes stond. Volgens anderen heeft alles te maken met de haven van waaruit de thee werd verscheept. Portugezen, Hollanders en Engelsen voerden volgens hen thee aan uit een Chinese provincie waar men niet van ch’a, maar van t’he sprak. Een heuse camelia De theestruik is een camelia, namelijk Camellia sinensis, een zusje van de in onze tuinen almaar meer oprukkende Camellia japonica die vooral voor zijn indrukwekkende late winterbloei wordt aangeplant en veel meer gehard lijkt te zijn tegen onze winters dan vroeger werd aangenomen. De theestruik heeft enkelvoudige witte bloemen en glanzend groene bladeren die sterk gelijken op die van de tuincamelia.

waarbij allerhande stoffen in de bladeren worden omgezet. Pas dan ontstaat het typische aroma van de zwarte thee. Door de bladeren op verschillende manieren te oogsten en te behandelen ontstaan verschillende theesoorten. Bij groene thee ondergaan de bladeren geen fermentatieproces. Gekruide thee Jasmijn, pepermunt en bergamot kunnen thee een heel eigen parfum en smaak geven. Jasmijnthee is erg geurig, maar wordt snel bitter als je de thee te lang laat trekken. Earl Grey thee is op smaak en geur gebracht door de bladeren van een bergamotplant, Monarda citriodora. Gezond Thee wordt de laatste tijd erg gepromoot vanwege zijn gezondheidsaspect. Het blad van de thee (vooral van de groene thee) bevat polyfenolen, terpenen, antioxidanten die erg nuttig zijn in de preventie van ernstige aandoeningen, waaronder kanker. Het zou vooral gunstig zijn in de preventie van darmkanker, maar ook van hart- en vaatziekten.

Fermentatie Net als tabak of vanille kunnen de bladeren van Camellia sinensis na het plukken verschillende processen ondergaan, waaronder een fermentatie SANA nr 11

47

Composteren en kringlooptuinieren: nu ook in het Frans

Bij Uitgeverij Lannoo liep onlangs het boek Composteren en kringlooptuinieren van de persen. De ingenieurs van Vlaco (de Vlaamse compostorganisatie) en Ivo Pauwels bundelen er hun ervaring met het kringlooptuinieren. Tuinafval wordt nuttig en de kringlooptechnieken zijn in alle types siertuinen, kruidentuinen en moestuinen toe te passen. Het is een boek dat zich binnen de kortste keren terugbetaalt. Het boek verschijnt nu ook in het Frans, specifiek voor het Waalse landsgedeelte. Ongetwijfeld wordt het ook daar een groot succes. Ivo Pauwels schreef ruim 60 boeken, is hoofdredacteur van Groene Vingers (VTM) en werkt voor tijdschriften als Seasons en Bloemen & Planten. Ook als Radio2-tuinman in het programma De Madammen geniet hij ruime bekendheid.

Bestel via i-Sana:

extra voordeel! Het succesboek Composteren en kringlooptuinieren, uitgegeven bij Lannoo is verkrijgbaar in de betere boekhandel en kost 17,50 Euro. Bij i-Sana kun je het bestellen tegen de voordeelprijs van €15 door overschrijving van dit bedrag op rekening nummer IBAN BE65 731-0085772-96 met vermelding Boek Kringlooptuinieren Ivo. U krijgt het dan binnen de kortste keren franco thuisgestuurd. Op die manier hoef je geen verplaatsing te maken en bovendien krijg je een extra voordeel van € 2,5. En... U heeft er een heel leven plezier van!

48

SANA nr 11

Tuinsprokkels

Eekhoorntjesbrood: Het lekkerste uit het bos

D

e natuur is niet alleen prachtig, maar ook een voorraadkamer, een proviandkast van lekkere dingen. Op wandelingen kom je het eekhoorntjesbrood vaak tegen langs wegen en bosranden. Samen met de hanenkam of cantharel behoort deze kanjer van een paddestoel tot het lekkerste uit het bos. Een forse boleet Het algemeen voorkomende eekhoorntjesbrood behoort samen met enkele verwante, maar zeldzame soorten als het bronskleurig eekhoorntjesbrood, de peperboleet en het vroeg eekhoorntjesbrood tot de boleten, een geslacht van vrij grote paddestoelen. De steel is dik en de hoed zwaar en vlezig. De buisjes onderaan de hoed kunnen gemakkelijk van de bovenzijde gescheiden worden. De hoed van een boleet is droog of hooguit kleverig bij vochtig weer, maar nooit slijmerig. Het eekhoorntjesbrood komt voor in gemengde loof- en naaldbossen. Aangename smaak Het witte tot strokleurige vlees van het eekhoorntjesbrood, Boletus edulis, verkleurt nauwelijks bij het bakken. De smaak is nootachtig en de geur aangenaam. Het is ongetwijfeld één van de lekkerste bospaddestoelen en zelfs gewoon gebakken in een beetje boter in de pan en gekruid met een snuifje zout en peper is het een delicatesse. Van varkenszwam tot pompoen Deze boleet is nergens in Europa onopgemerkt gebleven en overal zijn er wel paddestoelenkenners die er af en toe graag een mandje van verzamelen. Legio is het

aantal namen dat deze boleet kreeg. Vele daarvan wijzen op zijn grootte of zijn goede eigenschappen. Zo spreken de Duitsers hun waardering uit in de synoniemen Edelpilz en Herrenpilz. De Italianen houden het op porcino, vrij vertaald varkenszwam. U kunt eekhoorntjesbrood in het land van de pasta ook op uw bord geserveerd krijgen als brisa, pressanella en lagorcella. De Zweden houden het bij stensopp en karljohanssvamp en de Fransen noemen het eekhoorntjesbrood naast cèpe comestible en cèpe de Bordeaux ook gros pied en potiron (pompoen), waarmee ze uitdrukken hoe groot het vruchtlichaam van deze zwam wel kan zijn.

Voorzichtigheid geboden De meeste boleten zijn eetbaar. Alleen met soorten die oranje of rode poriën hebben moet men voorzichtig zijn. Laat het oogsten van deze en andere paddestoelen toch maar aan specialisten over. Eekhoorntjesbrood en bijvoorbeeld kastanjeboleet zijn zowel vers als gedroogd te koop. Beide paddestoelen laten zich immers erg goed drogen in de zon.

Maanzaad: Voor het zondags broodje

O

p de zondagse broodjes strooit de bakker kwistig blauw maanzaad. Het is het olierijke zaad van de maankop of slaapbol, een eenjarige papaver uit de steppen van Klein-Azië, die reeds millennia in cultuur is. Dat heeft de plant niet aan het zaad, maar aan het melksap te danken. Opium en heksenkruid De slaapbol of maankop, is berucht. Op kleitabletten uit Sumer lezen archeologen over het verbouwen van het alleroudste graan én van Papaver somniferum. Het gedroogde melksap uit de onrijpe zaaddoos

van Ivo Pauwels is niets minder dan opium, een ‘tot de verbeelding sprekend’ bedwelmend middel. Ten tijde van de farao’s bracht - zo vertellen de hiëroglyfen - het sap van de maankop nachtelijk huilende zuigelingen tot bedaren. In de middeleeuwen behoorde de maankop tot de heksenkruiden. Opiaten Op het einde van de vorige eeuw leerde men uit opium morfine bereiden, een doorbraak in de oorlogschirurgie. Voortaan was het niet meer nodig een gewonde buiten westen te slaan om een amputatie te verrichten. Opiaten, van opium afgeleide stoffen, hebben in recentere tijden het lijden van terminale kankerpatiënten verzacht. Maar opium is tegelijkertijd de grondstof voor de levensverwoestende drug heroïne. Het zaad van de maankop en de bakker Wees gerust, het blauwe maanzaad dat de bakker op de broodjes strooit en in de Turkse keuken dagelijks voedsel kruidt, is volkomen ongevaarlijk. Wel is het erg olierijk. De fijnste olieverven werden ermee vervaardigd en talloze meesterwerken hebben hun glans en gloed te danken aan het genie van de schilders en de olie uit het maanzaad. Schitterende bloemen en zaaddozen De bleeklila bloemblaadjes van de slaapbol vallen na het plukken al even vlug af als die van haar zusje de klaproos. Voor tuingebruik, wat trouwens door geen enkele wet of verordening verboden is, zijn er een aantal aparte vormen geselecteerd. Sommige hebben grote zaaddozen die vooral door bloembinders worden gewaardeerd. Bij de cultivar Papaver somniferum ‘Hen and Chickens’ staan kleine zaaddoosjes rond de eigenlijke zaaddoos, als keukentjes rond een kloek. Andere hebben schitterende bloemen van een bedwelmende schoonheid. SANA nr 11

49

Gastreportage Deel 1

De juiste diagnose in de natuurgeneeswijzen Omdat onze intuïtie verzwakt is, hebben we methoden van onderzoek ontwikkeld

V

an nature hebben mensen en dieren een intuïtief aanvoelen van wat goed voor ze is. Dieren kiezen spontaan de planten of kruiden in hun biotoop die ze nodig hebben. De mens heeft dit vermogen in de loop van de geschiedenis stilaan verloren. Mensen raken steeds verder “vervreemd” van hun natuurlijke biotoop, verliezen voeling met hun intuïtie. Vanaf dat moment wordt de mening van anderen belangrijk om ons evenwicht te bewaren of te herstellen. Soms, in bepaalde acute gevallen, zijn we er zo erg aan toe dat we hulp van anderen nodig hebben om te overleven. Daarom zijn sommigen zich gaan bekwamen om zich met de gezondheid van anderen bezig te kunnen houden. Met andere woorden: hoe krijg je een goede diagnose en vooral een aangepaste behandeling. In dit nummer hebben we het vooral over manieren van informatie verzamelen over de gezondheid van de patiënt. De zintuigen In die context is het natuurlijk belangrijk te kunnen vaststellen, zien, voelen, achterhalen, wat er precies met het organisme van de ander aan de hand is. Dit noemen we diagnose en deze is zowel in de klassieke als in de natuurgeneeswijzen van groot belang. Vroeger en bij volkeren die nog dicht bij de natuur leven, gebeurde dit “vaststellen” ook nog sterk intuïtief, dus door aanvoelen. Dat was niet echt moeilijk omdat de “zieke” steeds in de zelfde groep leefde en men de persoon zeer goed kende. Hoe onze beschaving evolueerde, des te verfijnder en systematischer werden onze methodes van “vaststellen”, wat ook nodig was, want de “patiënt” werd

50

SANA nr 11

vaak een wildvreemde die je als therapeut nog nooit eerder had gezien. In traditionele geneeswijzen zoals de Chinese of de ayurvedische kijkt men reeds eeuwenlang naar het gelaat, de lichaamsvormen, de constitutie, de kleur van de zones op de tong, men voelt de pols van de patiënt op diverse plaatsen, om zo de toestand van de “patiënt” te beschrijven. Men gaat als behandeling vaak uit van het herstel van het natuurlijke evenwicht. Wat teveel was moet verminderen, wat te weinig was moet meer. Na een behandeling wordt dit steeds op een gelijkaardige manier gecontroleerd. De gelaats- , tong- en polsdiagnostiek en de anamnese (het stellen van vragen aan de patiënt) zijn nog steeds

belangrijke en waardevolle diagnosemiddelen. Ze hebben als groot voordeel dat ze geen extra instrumenten of hulpmiddelen behoeven en dus goedkoop en overal trefzeker kunnen worden toegepast. Belangrijke voorwaarde is een grote kennis en ervaring van de therapeut. Classificatie Door de komst van het analytische denken zijn er twee belangrijke ontwikkelingen gekomen: enerzijds werd de mens steeds meer opgedeeld in verschillende stukken (beginnend bij de 5 elementen, gaande van de verschillende organen tot de onderdelen van één cel), waarbij men probeerde elk “stuk” zo nauwkeurig mogelijk te be-

nose”: door een lijst te overlopen met typische kenmerken van een bepaalde aandoening gaat men bevestiging zoeken van de juiste diagnose ofwel een bepaalde ziekte juist uitsluiten. Repertoriseren In de unitaire homeopathie kent men een zeer ver doorgedreven vorm daarvan in het “repertoriseren”: in een dik boek, het “Repertorium” gaat men bij bepaalde typische kenmerken die een patiënt vertoont, een lijst maken met mogelijk passende remedies. Door zoveel mogelijk typische criteria op te zoeken wordt de lijst met remedies die passen steeds kleiner. Maar op een eenvoudiger manier kent men bijvoorbeeld ook de lijsten met beschrijvin-

Stef Mintiens is EAV arts en gebruikt de methoden van Voll reeds meer dan 20 jaar dagelijks in de praktijk

kijken. Anderzijds ging de mens steeds meer twijfelen aan de eigen kennis en intuïtie en had hij meer behoefte aan “externe”, zogenaamd objectieve ondersteuning, hetzij door een systematiek in de anamnese, zoals we die bijvoorbeeld kennen in het repertorium uit de homeopathie, hetzij door bepaalde instrumenten om dingen te meten, te onderscheiden, vast te stellen. We noemen dat vaststellen dan “objectief”, waardoor onze twijfel wordt weggenomen. Zowel in de natuurgeneeswijzen als in de reguliere geneeskunde kent men methoden waarbij men gaat vergelijken met beelden die gekend zijn. Klassiek gebruikt met de term “differentiaaldiag-

gen van beelden die typisch passen bij Bachbloesems. Het zou ons te ver leiden om hierover een filosofische discussie te starten, maar in vele gevallen kan je je afvragen of een bepaald gezondheidsprobleem niet gecreëerd of uitvergroot werd omdat men een toestel had om een bepaalde parameter te meten en de medicatie om afwijkingen hier te behandelen. Stef Mintiens Wordt voorgezet In volgend nummer: Meten is weten en... de juiste behandeling SANA nr 11

51

Natuurlijke producten van Fytobell, vindt u in deze betere reformwinkels www.

‘t Kleine Beertje Kl. Beerstraat 29 2018 Antwerpen Tel: 032/ 36.29.07 Moedertje Natuur De Becker-Remyplein 35 3010 Kessel-Lo Tel: 016/ 25.09.59

Openingstijden: ma-vr: 08u30-18u00 zaterdag en zondag gesloten Openingstijden: ma-za: 09u30-18u30

.be

De Meidoorn Neerstraat 60 9660 Brakel Tel: 055/ 42.37.71

Openingstijden: di-zo:09u30-12u15 en 14u00-18u30 maandag gesloten

Openingsuren:

- [email protected] - tel +3252 555 550 – Kerkstraat 54 9250 Waasmunster - www.kuurhuiswaasmunster.com 52

SANA nr 11

ma: di: wo: do: vrij: za:

9.30 9.30 9.30 9.30 9.30

12.30 12.30 12.30 12.30 12.30

13.30 13.30 13.30 13.30 13.30 13.30

18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00

SANA nr 11

53

Advertentie

Advertentie

KruidentuinÊ Herkenrode De kruidentuin van Herkenrode is een hedendaags kruidenpark: exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers, ontspannend en educatief.

Advertentie

Herkenrode vzw Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt Tel.: 011 33 43 70 Fax: 011 33 46 45 E-mail: [email protected]

Ontdek natuur- en stedenschoon vanuit...

Hotel ’t Buskruid Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg

Erkend fietshotel vlakbij knooppunt 312 Hotel ’t Buskruid Dr. Vanderhoeydonckstraat 64 3560 Lummen Tel 013/53 22 94 Fax 013/53 22 95 E-mail: [email protected] www.tbuskruid.be

54

SANA nr 11

Dromen en ontwaken in een sprookjeswereld of gewoon blijven dromen? Kuuroord Mosa Nostra is meer dan een sprookje. Het is jouw biotoop van herbronnen en schoonheid. Stress glijdt van je lichaam en rust wordt je tweede huid. Relaxen wordt een belevenis, in jouw eigen droom en pure luxe. Mooi worden vanbinnen en vanbuiten. Elk mens is uniek en heeft andere wensen. Onze wellness arrangementen betoveren elkeen.

Openingsuren Behandelingen: Alle dagen: van 9 u tot 18 u Vrijdag: van 9u tot 20 u Bathing & Sauna: van 9 u tot 18 u Basic Evening: tot 22u Woensdag & Zondag: sluitingsdag

Kempenstraat 31 - 3650 Dilsen-Stokkem - 089 75 23 30 [email protected] www.mosanostra.be SANA nr 11

55

Met vitamine C

Voor een ijzersterke weerstand

180 tabletten Verkrijgbaar bij de apotheek met CNK bestelcode: 2595-791 Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

• Ondersteunt het immuunsysteem • Gemakkelijk in te nemen Tijdelijk gratis pillendoosje in de verpakking

www.

56

SANA nr 11

.be