III World Congress of Public Health Nutrition Las Palmas de Grand Canarias 9-12 november 2014
Dagelijkse consumptie van yoghurt helpt hartziekten te voorkomen Een Europees onderzoek toont aan dat adolescente consumenten van melk en yoghurt een lager risico hebben op hart- en vaatziekten Vele adolescenten lopen een risico op hart-en vaatziekten (HVZ) wegens overgewicht, een hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte. De resultaten van een Europees onderzoek wijzen op het beschermend effect van melk en yoghurt. Meisjes die deze zuivelproducten regelmatig consumeren hebben een lager risico op HVZ en zowel jongens als meisjes hebben aanzienlijk minder overgewicht. "Uit onze gegevens blijkt dat yoghurt en melk een belangrijk rol kunnen spelen in de strijd tegen obesitas en HVZ bij adolescenten", zegt professor Luis A. Moreno van de Universiteit van Zaragoza in Spanje, die de bevindingen voorstelt op het III World Congress of Public Health Nutrition in Spanje.
Obesitas heeft epidemische proporties aangenomen en treft een groot deel van de wereldbevolking. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het aantal mensen dat wereldwijd overgewicht heeft in de afgelopen 35 jaar verdubbeld. De jonge generatie wordt er steeds meer door getroffen. Volgens het WHO lijdt in Europa tussen 5% en 25% van de 11- en 13-jarigen (afhankelijk van het land) aan overgewicht. Dit is met name zorgwekkend omdat diverse complicaties gelinkt aan obesitas ook het risico op HVZ vergroten.
De consumptie van melk en yoghurt kan een belangrijke rol spelen in het omkeren van deze tendens. Dit blijkt uit de bevindingen van het HELENA-onderzoek (Healthy Lifestyle in Europe by Nutrition in Adolescence)1 dat door prof. Moreno wordt voorgesteld. Dit transversaal onderzoek liep twee jaar en omvatte 511 meisjes en jongens van 12 tot 17 jaar uit tien Europese steden in Griekenland, Duitsland, België, Frankrijk, Hongarije, Italië, Zweden, Oostenrijk en Spanje. Hoewel eerdere studies al hadden gewezen op een voordelige invloed van dieet op het risico op HVZ, wilden de HELENA-onderzoekers de specifieke rol verduidelijken van zuivelproducten als melk en yoghurt bij adolescenten in het verminderen van dit risico. Als onderdeel van het onderzoek werd een aantal risicofactoren voor HVZ onderzocht, zoals tailleomtrek, dikte van de huidplooi, bloeddruk, insulineresistentie, cholesterolgehalte en cardiorespiratoire fitheid.
III World Congress of Public Health Nutrition Las Palmas de Grand Canarias 9-12 november 2014
Bewijs voor de voordelige effecten van melk en yoghurt Het onderzoek toonde aan dat de consumptie van melk en yoghurt (meisjes consumeerden per dag gemiddeld 88,3 g melk en 14 g yoghurt of zuiveldranken in dit onderzoek) in verband stond met een algemeen lager risico op HVZ bij meisjes (gestandaardiseerd βregressiecoëfficiënt [β] –0,23; P=0,001). Bij jongens, echter, werd de consumptie van melk en yoghurt (jongens consumeerden gemiddeld per dag 141 g melk en 11 g yoghurt en zuiveldranken) alleen in verband gebracht met een kleinere tailleomtrek (β –0,176; P=0,02), minder lichaamsvet (β –0,154; P=0,023) en een betere cardiorespiratoire fitheid (β –0,173; P=0,015). Dit betekent voor jongens dat slechts drie van de risicofactoren voor HVZ werden verminderd door de consumptie van melk en yoghurt, mogelijk als gevolg van fysiologische verschillen in de spijsvertering van jongens en meisjes.
Hoewel het HELENA-onderzoek strikt genomen alleen een correlatie toont tussen de consumptie van melk en yoghurt en een verminderd risico op HVZ, bestaan er waarschijnlijk oorzakelijke verbanden. Volgens prof. Moreno remmen diverse ingrediënten van melk en yoghurt – zoals calcium – lipogenese af en bevorderen ze lipolyse. Ook het aminozuur leucine is overvloedig aanwezig in zuivelproducten. Dit speelt waarschijnlijk een rol in de verdeling van de calorieën van bindweefsel tot skeletspierweefsel en bevordert zo het verlies van vet. Een soortgelijk voordelig effect wordt toegekend aan geconjugeerd linolzuur, dat ook in zuivelproducten zit, en dat de massa van het bindweefsel vermindert. "Dit effect kan worden verklaard door de invoering van adipocyte apoptose of de differentiatie en vermindering van de accumulatie van triglyceride in adipocyten of beide", zegt prof. Moreno. Bovendien zijn zuivelproteïnen beter dan plantaardige proteïnen in de ondersteuning van de synthese van spierproteïnen. Dit verbeterde anabolisme zou het energieverbruik doen toenemen. En ten slotte, maar daarom niet minder belangrijk, wanneer melk en melkproducten uit het voedingspatroon worden gehaald, worden ze vaak vervangen door ander energierijk voedsel en door gezoete frisdranken, die beide bijdragen tot een gewichtstoename. "Wetenschappers zijn naarstig aan het werk om te begrijpen hoe zuivelproducten de risicofactoren voor HVZ beïnvloeden", zegt prof. Moreno. "Onze gegevens bevestigen nadrukkelijk het vermoeden dat yoghurt en melk één van de belangrijkste sleutels zijn bij de preventie van HVZ bij adolescenten en bij de verbetering van de volksgezondheid."
III World Congress of Public Health Nutrition Las Palmas de Grand Canarias 9-12 november 2014
Naslagwerken 1. Bel-Serrat S, Mouratidou T, Jiménez-Pavón D, et al. Is dairy consumption associated with low cardiovascular disease risk in European adolescents? Results from the HELENA Study. Pediatr Obes 2014;9(5):401-410.
