Schooluitval voorkomen in Nederland

Schooluitval voorkomen in Nederland

Speerpunten huidige aanpak en doorkijk naar vervolgbeleid Resultaat schooljaar 2009-2010 (voorlopige cijfers)

Schooluitval voorkomen in Nederland Speerpunten huidige aanpak en doorkijk naar vervolgbeleid Resultaat schooljaar 2009-2010 (voorlopige cijfers) Productie: Projectdirectie Voortijdig Schoolverlaten www.aanvalopschooluitval.nl www.vsvverkenner.nl Ontwerp: Balyon, www.balyon.com Bron: DUO, www.ocwduo.nl Uitgave: April 2011 Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Reductie

30 % of meer

w w w. a a n v a l o p s c h o o l u i t v a l . n l

2

4

3 6

5 23 24 25

22

29

8

10

18 17

12

20 27

28

7 9

21

26

1

11 16

19

14

15

30

13

36 32

34 31

35 37

38

33

Overzicht RMC-regio’s Nederland Bron: DUO

39

RMC-regio

Contactgemeente

1 Oost-Groningen

Veendam

2 Noord-Groningen Eemsmond

Delfzijl

3 Centraal en Westelijk Groningen

Groningen

4 Friesland Noord

Leeuwarden

5 Zuid-West Friesland

Sneek

6 De Friese Wouden

Smallingerland

7 Noord- en Midden Drenthe

Assen

8 Zuid-Oost Drenthe

Emmen

9 Zuid-West Drenthe

Hoogeveen

10 IJssel-Vecht

Zwolle

11 Stedendriehoek

Apeldoorn

12 Twente

Enschede

13 Achterhoek

Doetinchem

14 Arnhem/Nijmegen

Nijmegen

15 Rivierenland

Tiel

16 Eem en Vallei

Amersfoort

17 Noordwest-Veluwe

Harderwijk

18 Flevoland

Lelystad

19 Utrecht

Utrecht

20 Gooi en Vechtstreek

Hilversum

21 Agglomeratie Amsterdam

Amsterdam

22 West-Friesland

Hoorn

23 Kop van Noord-Holland

Den Helder

24 Noord-Kennemerland

Alkmaar

25 West-Kennemerland

Haarlem

26 Zuid-Holland-Noord

Leiden

27 Zuid-Holland-Oost

Gouda

Alle gemeenten in Nederland moeten (potentiële) voortijdig schoolverlaters registreren en ervoor zorgen dat zij via een passend onderwijs- of arbeidstraject alsnog een startkwalificatie halen (minimaal diploma op havo-, vwo- of mbo2niveau). Een jongere is volledig leerplichtig tot en met het schooljaar waarin hij of zij 16 jaar wordt. Daarna geldt voor alle jongeren tot 18 jaar de kwalificatieplicht. Dit is een gemeentelijke taak. De 18plussers vallen onder de RMCwetgeving, een regionale taak.

28 Haaglanden

Den Haag

29 Rijnmond

Rotterdam

Gemeenten participeren in één van de 39 RMC-regio´s (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie). Per RMC-regio is er één contactgemeente die de melding en registratie van voortijdig schoolverlaters door scholen coördineert tussen overheid, onderwijs, jeugdzorg, justitie en arbeid. RMC-regiospecifieke informatie vindt u op www.aanvalopschooluitval.nl bij ‘RMC-regio’.

De Bijlage bevat kaarten op landelijk- en regionaal niveau. Bovenstaande kaart dient samen met de RMC-regiolijst als navigatiehulpmiddel bij het gebruik van de Bijlage.

30 Zuid-Holland-Zuid

Dordrecht

31 Oosterschelde regio

Goes

32 Walcheren

Middelburg

33 Zeeuwsch-Vlaanderen

Terneuzen

34 West-Brabant

Breda

35 Midden-Brabant

Tilburg

36 Noord-Oost-Brabant

’s-Hertogenbosch

37 Zuidoost-Brabant

Eindhoven

38 Gewest Limburg-Noord

Venlo

39 Gewest Zuid-Limburg

Heerlen

www.aanvalopschooluitval.nl

Inhoudsopgave 1

De aanpak voor het voorkomen van schooluitval in Nederland 3 1.1 Voorkomen van schooluitval 3 1.2 Speerpunten om schooluitval tegen te gaan 3 1.3 Hoe doen we dit? 4 1.4 Voorlopige resultaten convenantjaar 2009-2010 4 1.5 Doelstelling van 35.000 vsv’ers in 2012 5 1.6 Verscherpte doelstelling: 25.000 vsv’ers in 2016 7

2

Resultaat 10 2.1 Nationaal perspectief 10 2.2 De RMC-regio’s 11 2.3 De gemeenten 15 2.4 De onderwijsinstellingen 18 2.5 Onderwijskenmerken nieuwe vsv’ers 24 2.6 Achtergrondkenmerken nieuwe vsv’ers 27 2.7 Bronnen en berekeningswijze 31

3

1 De aanpak voor het voorkomen van schooluitval in Nederland 1.1

Voorkomen van schooluitval

Sinds begin jaren ’90 staat het terugdringen van voortijdige schooluitval expliciet op de politieke agenda. In die tijd stonden vooral de instituties, de systemen, de procedures en de instrumenten centraal. De jongere zélf die afhaakt, om wat voor reden dan ook, is in geen velden of wegen te bekennen. Toen kwam ‘Lissabon’, de EU-top van 2001. Eén van de ‘Lissabon-doelstellingen’ was halvering van schooluitval van 15,5 % naar ca. 8% in 2010. De Europese Unie heeft inmiddels besloten om deze periode te verlengen tot 2020. De nationale doelstelling in Nederland is het halveren van het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters1: van ruim 5% jaarlijks in 2002 naar 2,5% in 2012, ofwel van 71.000 naar 35.000 voortijdig schoolverlaters per jaar. We willen de jongeren die van school gaan perspectief op blijvend werk bieden. Voor voortijdig schoolverlaters geldt: ■■ 35 % van de voortijdig schoolverlaters werkt niet (bijvoorbeeld wegens psychische en sociale problemen en zorgtaken); 65% heeft een tijdelijke en meestal eenvoudige baan. ■■ De kans van voortijdig schoolverlaters op werkloosheid is tweemaal zo hoog als van andere jongeren. ■■ Voortijdig schoolverlaters zijn vijf keer zo vaak verdacht geweest van een misdrijf als niet-voortijdig school verlaters. Meer dan ooit daagde het besef: Schooluitval is een groot maatschappelijk en sociaal probleem én een individueel probleem. Vandaar dat we niet alleen in systemen en instituties moeten blijven denken - maar ook die jongere zélf centraal moeten stellen. Met keuze voor de benadering waarbij de jongere zelf centraal staat, kwamen we uit bij de Kafkabrigade. Dit is een door de universiteit van Leiden bedachte vorm van praktijkonderzoek, waarbij vanuit het perspectief van de burger knelpunten in het functioneren van de overheid aan de kaak worden gesteld. De Kafkabrigade luisterde aandachtig naar het verhaal van Daniël, Rabi, San, Lisa en nog meer jongeren. Hun verhalen lieten zien dat de sturing en instrumentatie in die tijd, alle goede bedoelingen ten spijt, de 1

schooluitval eerder deed voortbestaan dan afnemen. Veel instanties met telkens verschillende methodieken bemoeiden zich met de jongeren. Hun verhalen lieten ook zien dat veel jongeren méér problemen hadden (psychische problemen, leerproblemen, problemen thuis) die sámen tot schooluitval leidden. De belangrijkste les van de Kafkabrigade was dan ook: blijf zo dicht mogelijk bij de jongeren, dring bestuurslagen en bureaucratie zoveel mogelijk terug. Lever maatwerk (het kind centraal) en zorg voor specifieke zorg waar dat nodig is. Zorg voor één casemanager die zich over de leerling ontfermt bij de intake op school. Kortom: praat niet alleen óver maar ook mét de jongeren. Met die aanbeveling in het achterhoofd startte het toenmalige kabinet in 2006 de strijd tegen de schooluitval. Belangrijke stappen zijn inmiddels gezet. Zo is de leerplicht uitgebreid van 16 tot 18 jaar en kwalificatieplicht ingevoerd, in samenhang met versterking van de zorg in en om de school. Ook de registratie van schooluitval en school verzuim is sterk verbeterd. In 2007 gaf het vorige kabinet hoge prioriteit aan het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten met het programma Aanval op Schooluitval. In alle 39 RMC-regio’s zijn meerjarige resultaatafspraken gemaakt met gemeenten en scholen. Deze convenanten hebben in combinatie met een prestatiesubsidie en met transparante cijfers in veel regio’s geleid tot concrete resultaten. In 2010 scherpte het kabinet Rutte-Verhagen de doelstelling aan tot maximaal 25.000 nieuwe voortijdig schoolverlaters in 2016.

1.2 Speerpunten om schooluitval tegen te gaan De basisprincipes van het programma ‘Aanval op schooluitval’ zijn: ■■ Extra aandacht voor de overgang van vmbo naar mbo; ■■ Meer en betere zorg op school; ■■ Meer ruimte voor leerlingen die liever met hun handen werken en maatwerk;

E en jongere is een nieuwe voortijdig schoolverlater als hij of zij op 1 oktober van een schooljaar stond ingeschreven aan een onderwijstelling en op die datum ouder dan 11 maar nog geen 22 jaar was en vervolgens op 1 oktober van het daarop volgende schooljaar niet meer bij een onderwijsinstelling staat ingeschreven en niet in het bezit is van een startkwalificatie, dat wil zeggen een havo, vwo of mbo-2,3 of 4 diploma.

4

■■

toren de resultaten, houden continu bij wat wél werkt en wat niet, met feiten en cijfers, en wisselen goede voorbeelden tussen de regio’s uit.

1.3

Een sluitend proces rond het melden en aanpakken van verzuim is een voorwaarde om schooluitval bij de bron aan te pakken. Daarom is, naast het onderwijsnummer, een landelijk digitaal ‘verzuimloket’ ingevoerd vanaf het schooljaar 2008-2009. Dit verzuimloket maakt het melden voor scholen makkelijker én sneller, want iedereen meldt via hetzelfde loket, op één manier. Zo blijft er meer tijd over voor waar het echt om gaat: het binnen boord houden van de jongeren die dreigen uit te vallen.

Betere loopbaanoriëntatie, studiekeuze en begeleiding; Aantrekkelijker onderwijs, met sport en cultuur, om jongeren op school te houden; ■■ 20.000 trajecten voor ‘eerder verworven competenties’ en afspraken met grote werkgevers, gericht op het halen van een startkwalificatie, voor voortijdig schoolverlaters in de leeftijdscategorie van 18 tot 23 jaar. ■■

Hoe doen we dit?

Betere registratie, betere analyse Tot een aantal jaar geleden ontbrak een kwalitatieve en kwantitatieve analyse van het probleem schooluitval. Gegevens waren gebrekkig, onvolledig, verouderd. Een onderwijswethouder noemde al haar inspanningen om uitval terug te dringen ‘schieten op bewegend wild’, Ze wist niet wie de voortijdig schoolverlaters waren en waar ze zaten. Juist op dit punt is een geweldige slag gemaakt door gebruik te maken van het zogenaamde ‘Onderwijsnummer’, een systeem dat volledige en betrouwbare cijfers over schooluitval biedt: landelijk, regionaal, per gemeente, per wijk. Deze gegevens hebben we gekoppeld aan sociaal economische gegevens per regio, per stad en per wijk (o.a. bevolkingssamenstelling, autochtonen, allochtonen, werkloosheid, uitkeringsgerechtigden etc). Hiermee hebben we een schat aan informatie in handen om het beleid uit te voeren én bij te sturen als dat nodig is. Werkt iets in Amsterdam wel en in Maastricht niet? Werpt een maatregel geen of juist veel vruchten af? Dan sturen we bij. We moni-

Inmiddels is op 1 augustus 2009 het wetsvoorstel Verzuim melding in werking getreden. Dit houdt in dat alle scholen in het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie verplicht zijn om gebruik te maken van het verzuimloket.

De regio is aan zet De inzet van professionals uit de regio (scholen, gemeenten, jeugdzorg, bedrijfsleven etc) is onmisbaar om schooluitval op maat aan te pakken. Immers juist zij weten wat er in hún regio met hún leerlingen aan de hand is. Van problemen thuis tot de plaatselijke vraag naar technici tot het voetbalveld om de hoek. OCW heeft daarom afspraken met gemeenten, regio’s en scholen gemaakt voor de periode 2008-2011 en deze vastgelegd in convenanten. Met als inzet:

5

de helft minder voortijdig schoolverlaters in 2012. Per regio mogen gemeenten, scholen, zorginstellingen zelf bepalen welke maatregelen ingezet worden. De reeds genoemde of wellicht nieuwe maatregelen. Het resultaat telt. Elke school die het lukt om een vsv’er minder te realiseren ten opzichte van het referentiejaar ontvangt € 2.500,-. Daarnaast zijn er aanvullende middelen beschikbaar voor onderwijs programma’s om zo het aantal vsv’ers te verminderen. De inzet van deze convenanten is: ■■ Halvering van het aantal nieuwe voortijdig school verlaters per 2011/2012: oploop van 10% in 2008 naar 40% in 2011 (10% is al bereikt). ■■ Geld van de convenanten gaat alleen naar de scholen (school is vaak zowel vindplaats van problemen als werkplaats bestrijding van de schooluitval). Scholen kunnen zorginstanties, politie, justitie inschakelen via de gemeente. ■■ Regiogemeente is regisseur van de convenanten. ■■ Het ministerie van OCW steunte partijen zoveel mogelijk om de resultaatafspraken te halen. 2000

2009

Luxemburg

Wat levert het op?

In het afgelopen schooljaar 2009-2010 is het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters gedaald naar 39.600 op landelijk niveau, op basis van de voorlopige cijfers. De daling is dit jaar kleiner dan vorige twee jaren. Om de doelstelling van 35.000 volgend jaar te halen is een versnelling nodig: een daling van 4.600. Van de nieuwe voortijdig schoolverlaters in 2009-2010 vertrekt 75% uit het mbo, 22% uit het voortgezet onderwijs en 3% uit het vavo. Het resultaat op landelijk niveau is geboekt ondanks de demografische groei van het aantal jongeren, net als vorig jaar. Als het aantal jongeren in het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs niet zou zijn toegenomen sinds 2005-2006, dan zou het aantal voortijdig schoolverlaters in 2009-2010 lager zijn, namelijk 37.600, in plaats van 39.600 (een verschil van 2.000). Met name de demografische toename van de 18- en 19-jarigen (+18.000 in de periode 2006-2010) heeft een grote invloed. De groei van het aantal 18- en 19-jarigen zal landelijk naar verwachting over enkele jaren omslaan in een lichte daling. Ook op schoolniveau en regioniveau kan groei en krimp het beeld vertekenen.

Nederland blijft goed scoren in Europa

Oostenrijk

Nederland heeft het aandeel voortijdig schoolverlaters teruggedrongen van 15,4% in 2000 tot 10,9% in 2009.1 Dit is gemeten naar de Europese definitie. Deze indicator beweegt tamelijk traag omdat het de totale groep van uitgevallen jongeren betreft: (oude en nieuwe) voortijdig schoolverlaters tussen de 18 en 25 jaar. Het gemiddelde in de EU daalde van 17,6% naar 14,4%. Het Nederlandse resultaat ligt dus op een lager niveau en het aantal voortijdig schoolverlaters is sneller gedaald en kan zich meten met buurlanden. Verschillende landen hebben het afgelopen jaar belangstelling geuit voor onze integrale aanpak en nauwkeurige meetsystematiek. De Europese Commissie heeft de termijn voor het streefniveau van 10% voor de EU-gemiddeld onlangs opgeschoven van 2010 naar 2020. Daarom zal de termijn voor het oorspronkelijke Nederlandse streefniveau van 8% eveneens op 2020 gezet worden.

Finland Denemarken Zweden Nederland België Duitsland Ierland Frankrijk Gemiddelde EU Griekenland Verenigd koninkrijk

1.5 Doelstelling van 35.000 vsv’ers in 2012

Italie Spanje Portugal 0%

10%

20%

30%

40%

50%

Figuur 1: De ontwikkeling van het percentage van de totale groep vsv’ers in Europa, 2000 en 2009 Bron: Eurostat 1

1.4

Staff working paper, reducing early school leaving [SEC (2011)96], EU

De doelstelling van maximaal 35.000 nieuwe voortijdig schoolverlaters in 2012 wordt haalbaar geacht. Maar alleen met ieders inzet en optimale afstemming op regionaal niveau is de benodigde versnelling in de daling te realiseren. Hieronder de uitleg over hoe dit wordt aangepakt.

6

Regionale analyses voor behoud en herstel van resultaat Bij de meeste scholen in het voortgezet onderwijs en bij een deel van de mbo-instellingen zijn de resultaten goed. Hen wordt gevraagd om zich structureel in te zetten voor behoud en uitbouw van het resultaat. Om de betreffende regio’s in staat te stellen het verlies snel om te zetten in winst, worden regionale analyses opgesteld op basis van gegevens van DUO. Aan de hand hiervan kunnen de betrokken wethouders, de colleges van bestuur van mbo-instellingen en besturen van vo-scholen gezamenlijk de vinger op de zere plek leggen. Vervolgens moeten de convenantpartners in de regio snel en gericht actie ondernemen.

Geen begrenzing aan verblijfsduur in vmbo Om jongeren in het vmbo alle kans te geven het diploma te halen en goed voorbereid in het mbo te starten, is het plan om de maximale verblijfsduur van vijf jaar in het vmbo af te schaffen. Dit helpt vmbo èn mbo uitval te voorkomen. Het 1

2

wetsvoorstel is in voorbereiding. De beoogde inwerkingtreding is augustus 2011.

Ondersteuning voor achterblijvende mbo-instellingen Aan de MBO-instellingen die in schooljaar 2009-2010 goed resultaat hebben geboekt, wordt gevraagd hun aanpak te delen met andere mbo-instellingen waar resultaten achterblijven. In diezelfde geest zijn in het afgelopen jaar met twintig roc’s kennisdelingsbijeenkomsten georganiseerd over de aanpak van schooluitval. Samen is geconstateerd dat het cruciaal is dat iedereen werkt met goede sturingsinformatie zoals maandrapportages van DUO, dat knelpunten snel worden gesignaleerd en dat vervolgens op het juiste niveau wordt ingegrepen. Het allerbelangrijkst is natuurlijk dat de kwaliteit van onderwijs goed is. Deze kennisdelings bijeenkomsten zullen dit schooljaar effect hebben op het resultaat.

Maandrapportages: DUO brengt maandelijks onder andere voor gemeenten in kaart hoeveel jongeren op dat moment (eerste van de maand) sinds 1 oktober 2010 zijn uitgeschreven zonder startkwalificatie. Tweede Kamer, 2010-2011, 26695 nr. 73

7

Digitaal Verzuimloket en verbeterd verzuimbeleid Spijbelen is dé voorbode van uitval. In de evaluatie van het Digitaal Verzuimloket die op 1 februari 2011 naar de Tweede Kamer is gestuurd2, wordt aangegeven dat sinds september 2010 nog altijd bijna de helft van de mbo-instellingen onvoldoende meldt via het Digitaal Verzuimloket. En zonder deze melding weet een gemeente (RMC en leerplicht) niet welke jongere moet worden aangesproken. Op korte termijn wordt een onderzoek uitgevoerd naar de ‘best practices’ van verzuimbeleid op mbo-instellingen. Onvoldoende melden kan leiden tot sancties van de Inspectie.1 Elke instelling heeft de wettelijke taak om spijbelgedrag van leerlingen te melden.

1.6 Verscherpte doelstelling: 25.000 vsv’ers in 2016 De doelstelling om maximaal 25.000 voortijdig schoolverlaters in 2016 te realiseren, is ambitieus. Dichterbij de 25.000 zijn de uitvallers vaker jongeren met een opeenstapeling van problemen: de ‘harde kern’. Deze uitval is niet eenvoudig te voorkomen. Er wordt alles op alles gezet om deze doelstelling te realiseren. Om de aangescherpte doelstelling te halen, wordt in de eerste plaats gerekend op de vruchten van het beleid tot nu toe. Daarom wordt vastgehouden aan het ingezette beleid. Ten tweede wordt inhoudelijk ingezet op structurele verbeteringen van het onderwijs, gezamenlijke ondersteuning vanuit zorg, veiligheid en arbeidsmarkt en op scherp toezicht en strakke handhaving. Deze drie pijlers in combinatie met een sterke coördinerende rol van de contactgemeente zorgen voor regionaal succes. Deze aanpak vraagt om meerjarig beleid en de bijbehorende zekerheid van structurele middelen. Voor de vormgeving van het beleid wordt opnieuw gekozen voor meerjarige, prestatiegerichte convenanten en transparantie in cijfers.

Beter onderwijs Het onderwijs kan beter. Op de niveaus 3 en 4 in het mbo is recent de daling van het aantal voortijdig schoolverlaters gestagneerd. Het gaat om bijna 12.000 jongeren. Juist op de niveaus 3 en 4 kan met goed en goedgeorganiseerd onderwijs resultaat worden behaald. Deze deelnemers worden minder gehinderd door ‘privé-redenen’ en geven vaker schooloorzaken aan voor hun vertrek: verkeerde opleidingskeuze, organisatie en kwaliteit van het onderwijs.2 Dit kabinet reserveert daarom € 150 miljoen voor kwaliteits verbetering in het mbo vanaf 2013. Door intensivering van de onderwijstijd in het eerste leerjaar, intensieve begeleiding, loopbaanoriëntatie en coaching moet de schooluitval in het mbo verder worden teruggedrongen. 1 2 3

Tevens is structureel € 30 miljoen beschikbaar om plusvoorzieningen en wijkscholen voort te zetten vanaf 2012. Plusvoorzieningen zijn gericht op intensieve begeleiding van jongeren met een opeenstapeling van problemen, maar die cognitief wel in staat zijn een startkwalificatie te behalen.3 Een integrale aanpak voor het voortzetten van de plusvoorziening vanaf het schooljaar 2012-2013 wordt uitgewerkt. De subsidie voor de plusvoorzieningen wordt samengevoegd met de prestatiebeloning voor scholen en de subsidie voor onderwijsprogramma’s.

Gezamenlijke ondersteuning vanuit zorg, veiligheid en arbeidsmarkt Als de jongere met zijn problemen centraal staat, is een bijdrage nodig van scholen en instellingen, het regionale bedrijfsleven, leerplicht/RMC, reclassering, jeugdzorg, schuldhulpverlening en jongerenloketten voor werk en inkomen. Het kabinet wil daarom een goede intersectorale afstemming. In de ene regio is dit nu beter georganiseerd dan in de andere. Vanuit het Rijk worden initiatieven ontplooid om de samenwerking voor deze groep jongeren in de regio te verbeteren. Vanaf 2010 ontvangen 35 grote gemeenten jaarlijks € 21,7 miljoen uit de Decentralisatie-Uitkering Jeugd. Hiermee wordt sluitende zorg en hulp voor overbelaste jongeren gerealiseerd. De zorg voor de jeugd zal de komende jaren flink veranderen. De voorgenomen stelselherziening Jeugd moet de benodigde hulp en ondersteuning eerder en dichter bij de jongeren en hun ouders brengen, met name in en om de school. Zowel voor de jeugdzorg als voor het arbeidsmarktbeleid komen uitvoeringstaken bij de gemeenten te liggen. Gemeenten krijgen dus meer handvatten om de jongere centraal te stellen. Voor het verbeteren van de veiligheid op school is een wetsvoorstel in voorbereiding om scholen vanaf schooljaar 2012-2013 te verplichten incidenten te registreren. Beter inzicht in de eigen veiligheidssituatie kan leiden tot een verdere verbetering van de veiligheid op school. Ten slotte heeft dit kabinet met ‘Werken naar Vermogen’ hetzelfde doel voor ogen als met ‘Aanval op Schooluitval’. Jongeren moeten voorbereid worden om zelfstandig aan de slag te kunnen op de arbeidsmarkt. Samenwerking in de regio tussen scholen, gemeenten, werkpleinen en het bedrijfsleven is belangrijk om geen jongeren tussen de wal en het schip te laten vallen.

Wetsvoorstel Verzuim en Voortijdig schoolverlaten, 2010-2011, 32 356 nr.2 ROA, ‘Voortijdige schoolverlaters: aanleiding en gevolgen’, september 2010. De WRR heeft in het adviesrapport ‘Vertrouwen in de school, over de uitval van overbelaste jongeren’ de vorming van plusvoorzieningen voorgesteld.

8

Een noodzakelijke grote stap om de regionale samenwerking goed van de grond te krijgen is een geharmoniseerde regio-indeling op de terreinen onderwijs, arbeidsmarkt, zorg en veiligheid. Hiervan profiteert ook de doelgroep ‘jeugd’. De bestaande verschillen in regio-indelingen met verschillende aanspreekpunten en overleggen werken inefficiëntie in de hand en hinderen het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten. Er wordt naar gestreefd om dit met de collega-ministers van VWS, BZK en SZW op te lossen.

Scherp toezicht en strakke handhaving door inspectie en gemeenten Het verder uitbouwen van het toezicht op en de handhaving van het uitvoeren van goed vsv-beleid door scholen en instellingen, heeft een lange doorlooptijd. De inzet van vandaag zal over enkele jaren bijdragen aan een goed resultaat. Met het aangenomen wetsvoorstel Verzuim en Voortijdig schoolverlaten krijgt de inspectie bij haar toezicht op het melden van verzuim en uitval op scholen ook de mogelijkheid bestuurlijke boetes op te leggen. De handhaving van de leerplicht en de begeleiding van spijbelaars en potentiële uitvallers vereist voor de mbo-sector

vermelding van een locatiecode in bron. Dan wordt het voor gemeenten en de inspectie duidelijk waar en in welk gebouw een mbo-deelnemer zijn opleiding volgt en is eenvoudiger contact te leggen met de opleiding, bijvoorbeeld in geval van verzuim. Hiervoor wordt wetsvoorstel voorbereid. De beoogde inwerkingtreding is 1 augustus 2012. Tot slot breidt de inspectie haar Toezichtkader uit met een nieuwe prestatie-indicator voor voortijdig schoolverlaten, voor de mbo-sector in 2012 en voor de vo-sector op iets langere termijn. Met deze nieuwe indicator wordt het toezicht op de prestaties van scholen en instellingen met betrekking tot voortijdig schoolverlaten versterkt en geborgd in aanvulling op de huidige risicoanalyses.

Doorgaan met prestatiegerichte convenanten en transparante cijfers Voor de vormgeving van het beleid wordt opnieuw gekozen voor meerjarige, prestatiegerichte convenanten en transparantie in cijfers. Voor het voortzetten van de prestatiegerichte convenanten is € 80 miljoen structureel beschikbaar. Het lopende schooljaar, 2010-2011, is het vierde en laatste jaar van de huidige vsv-convenanten. De positieve dyna-

9

miek bij de convenantpartners wordt vast gehouden. Het lopende convenant biedt ruimte om nog één jaar langer door te gaan. Die ruimte wordt benut in het schooljaar 20112012. De bijbehorende uitvoeringsregeling1 wordt met één jaar verlengd. Deze verlenging geeft de gelegenheid om zorgvuldig een vernieuwd convenant op te stellen voor de jaren 2012 tot en met 2015. Deze convenanten zullen in ieder geval op drie punten worden vernieuwd. Ten eerste zullen de doelstelling en de resultaten geformuleerd worden op basis van een procentuele norm. Dit doet meer recht aan instellingen en regio’s die een laag vsv-percentage hebben en aan groeiende scholen, instellingen en regio’s. Ten tweede zal conform het advies van de commissie Oudeman2 ook hier het mbo-1 apart in beeld worden gevracht en beoordeeld. Een deel van de deelnemers aan het mbo-1 is cognitief niet in staat een startkwalificatie te halen. Daar wordt in de toekomst rekening mee gehouden. Ten derde zal vanaf schooljaar 2012-2013 de meetsystematiek nauwkeuriger zijn, vooral voor het voortgezet onderwijs. Op dit moment is erneen overschatting van 5 tot 10% van het aantal voortijdig schoolverlaters, vooral in het voortgezet onderwijs. Om deze overschatting met behulp van het bron

1 2

te corrigeren, worden onder andere twee wetsvoorstellen voorbereid. Het eerste wetsvoorstel betreft de aansluiting op het bron van het erkende niet-bekostigde onderwijs. Dit wetsvoorstel ligt voor advies bij de Raad van State. Het tweede wetsvoorstel betreft de landelijke registratie van vrijstellingen, die op grond van de Leerplichtwet 1969 door de gemeente, worden afgegeven. Dit wetsvoorstel wordt nu vorm gegeven. U ontvangt voor de zomer meer informatie. Daarnaast wordt ook gewerkt aan de koppeling van brongegevens met SUWI-gegevens om jongeren met een mbo1diploma en een baan in beeld te brengen. Deze jongeren worden nu ten onrechte geteld als voortijdig schoolverlater. Bij het formuleren van de doelstelling van 25.000 is de aangescherpte meetsystematiek als uitgangspunt genomen. Bovenstaande wetsvoorstellen zijn dus een randvoorwaarde voor het kunnen realiseren van de doelstelling van 25.000.

Uitvoeringsregeling bestrijding voortijdig schoolverlaten en regionale melden coördinatiefunctie Naar meer focus op het mbo! Advies Commissie Onderwijs en Besturing BVE, 2010

10

2 Resultaat 2.1

Nationaal perspectief

De focus in Nederland ligt op het voorkómen van schooluitval. De doelstelling van kabinet Balkenende IV was het aantal nieuwe vsv’ers in 10 jaar terugbrengen van 71.000 in 2002 tot 35.000 in 2012, gemeten over schooljaar 20102011. Het kabinet Rutte heeft deze doelstelling aangescherpt: maximaal 25.000 nieuwe vsv’ers in 2016. Hieronder worden op landelijk niveau het vsv-percentage, het absolute aantal vsv’ers en de ontwikkeling ten opzichte van schooljaar 2005-2006 getoond.

Nieuwe voortijdig schoolverlater (vsv’er): leerling van 12 tot 23 jaar die zonder startkwalificatie (diploma van havo, vwo of minimaal mbo-niveau 2) in een bepaald schooljaar het onderwijs verlaat.

Figuur 2: nationale doelstelling en realisatie absoluut aantal nieuwe vsv’ers Bron: DUO

Realisatie

Doelstelling

80.000 70.000

Het vsv-percentage staat voor het aantal vsv’ers als percentage van het aantal onderwijsdeelnemers aan het begin van het schooljaar.

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000

Op landelijk niveau bedraagt het aantal nieuwe vsv’ers dat er tussen 1 oktober 2009 en 1 oktober 2010 bij is gekomen 39.600. Dit cijfer is gebaseerd op een scherper beeld dan voorheen, zie voetnoot 2. Het landelijk gemiddelde nieuwe vsv’ers is in schooljaar 2009-2010 ten opzichte van 20052006 gedaald naar 3,0%.

10.000

2010-2011

2009-2010

2008-2009

2007-2008

2006-2007

2005-2006

2004-2005

2003-2004

2002-2003

2001-2002

0

De cijfers tot en met 2008-2009 betreffen de definitieve cijfers. Voor 2009-2010 wordt hieronder het voorlopige cijfer weergegeven. In november 2011 wordt het definitieve cijfer verwacht. In eerdere jaren lag het definitieve cijfer enigszins lager dan het voorlopige cijfer.

Tabel 1: nationale realisatie nieuwe vsv’ers in aantallen en percentages Bron: DUO

2002 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2014-2015 Realisatie % vsv

71.000

58.600

52.700

50.900

46.800

41.8001

39.6002

5,5%

4,6%

4,0%

3,9%

3,6%

3,2%

3,0%

35.000

25.000

Dit betreft het definitieve cijfer 2008-2009. In februari 2010 is het voorlopig cijfer 42.600 gemeld aan de Tweede Kamer betreffende het schooljaar 2008-2009 (TK 26 695, nr.67). 2 De invoering van het onderwijsnummer (BRON) is bijna afgerond in het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Op basis van de eerste onderzoeksgegevens uit BRON-vso kan een betere, statistische inschatting worden gemaakt van de doorstroom van leerlingen uit het regulier voortgezet onderwijs naar het vso voor het jaar 2009/2010. Dit resulteert in een correctie van -1600 in 2009-2010 tot het aantal van 39.600. Er zijn geen correcties mogelijk voor eerdere jaren. Zodoende ontstaat er in 2009-2010 een kleine breuk in de tijdreeks. Het verscherpen van de meetsystematiek is onderdeel van het vsv-beleid. Deze correctie heeft geen invloed op het gegeven uit 2002 van 71.000 voortijdig schoolverlaters, noch op de resultaten uit de convenanten. 1

11

2.2 De RMC-regio’s In de convenanten Aanval op Schooluitval is met alle 39 RMC-regio’s afgesproken het aantal nieuwe vsv’ers in de school jaren 2007-2008 tot en met 2010-2011 te verminderen met 40% t.o.v. het jaar 2005-2006. De uitval moet jaarlijks cumulatief met 10% verminderen; 10% in schooljaar 2007-2008, oplopend naar 30% in 2009-2010 en 40% reductie in 2010-2011. 3 regio’s (8%) hebben de convenantdoelstelling van 20092010 van 30% gehaald: Oost-Groningen, Zuid-West Friesland en Walcheren. Daarentegen is in 13 regio’s (33%) de daling minder dan 20%. In geen enkele regio is sprake van een stijging van het aantal vsv’ers; ■■ 12 regio’s (31%) hebben een reductie van 25 tot 30% behaald; ■■

Figuur 2 RMC-regio's realisatie reductie nieuwe vsv-ers in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006

Het vsv-percentage ligt het hoogst in de regio’s Rijnmond, Agglomeratie Amsterdam, Flevoland en Haaglanden; ■■ De regio’s Rijnmond, Agglomeratie Amsterdam en Haag landen hebben absoluut gezien het grootste aantal vsv’ers; ■■ Zuid-West Friesland, Zuid-West Drenthe en Noord- en Midden Drenthe hebben procentueel de laagste uitval. ■■

Figuur 3: RMC-regio's percentage nieuwe vsv-ers in 2009-2010

Figuur 3: RMC-regio’s, realisatie reductie nieuwe vsv’ers in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006

Figuur 4: RMC-regio’s, percentage nieuwe vsv’ers in 2009-2010

Bron: DUO

Bron: DUO

Reductie

30 % of meer 25 - 30 % 20 - 25 % minder dan 20%

vsv-percentage 2009-2010

minder dan 2,6% 2,6% - 3,1% 3,1% - 3,6% 3,6% of meer

12

Tabel 2: RMC-regio’s, ontwikkeling nieuwe vsv’ers in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv

% vsv ontwikkeling t.o.v. 2005-2006

01 Oost-Groningen

11.985

492

4,1%

11.878

321

2,7%

-34,8%


10.203

335

3,3%

10.426

221

2,1%

-34,0%

9.352

440

4,7%

9.165

297

3,2%

-32,5%

RMC-regio

32 Walcheren 04 Friesland Noord

21.846

888

4,1%

21.849

626

2,9%

-29,5%


91.246

5.790

6,3%

93.521

4.177

4,5%

-27,9%

28 Haaglanden

72.070

3.999

5,5%

72.535

2.885

4,0%

-27,9%

12 Twente

51.006

1.770

3,5%

51.430

1.286

2,5%

-27,3%

08 Zuid-Oost Drenthe

13.818

558

4,0%

14.017

406

2,9%

-27,2%


46.430

2.207

4,8%

43.804

1.608

3,7%

-27,1%

34 West-Brabant

52.939

2.306

4,4%

53.628

1.684

3,1%

-27,0%


21.599

1.018

4,7%

21.697

744

3,4%

-26,9%

02 Noord-Groningen-Eemsmond

9.228

327

3,5%

8.806

239

2,7%

-26,9%

09 Zuid-West Drenthe

10.614

318

3,0%

10.557

235

2,2%

-26,1%


13.707

649

4,7%

13.778

482

3,5%

-25,7%


27.216

1.373

5,0%

28.251

1.023

3,6%

-25,5%


52.565

1.923

3,7%

53.629

1.444

2,7%

-24,9%

35 Midden-Brabant

29.864

1.493

5,0%

30.032

1.123

3,7%

-24,8%

13 Achterhoek

26.409

886

3,4%

26.713

680

2,5%

-23,3%

29 Rijnmond

96.478

5.575

5,8%

95.152

4.294

4,5%

-23,0%


31.329

1.180

3,8%

30.711

912

3,0%

-22,7%


31.758

1.254

3,9%

31.359

978

3,1%

-22,0%

11 Stedendriehoek

34.269

1.387

4,0%

34.503

1.087

3,2%

-21,6%

19 Utrecht

60.556

2.731

4,5%

61.136

2.169

3,5%

-20,6%

16 Eem en Vallei

49.778

1.999

4,0%

50.905

1.588

3,1%

-20,6%


40.477

1.733

4,3%

40.499

1.378

3,4%

-20,5%


13.531

539

4,0%

13.828

429

3,1%

-20,4%


15.587

468

3,0%

16.252

377

2,3%

-19,4%

06 De Friese Wouden

22.893

804

3,5%

23.103

655

2,8%

-18,5%

22 West-Friesland

16.975

770

4,5%

17.437

629

3,6%

-18,3%

10 IJssel-Vecht

37.480

1.121

3,0%

36.881

929

2,5%

-17,1%

15 Rivierenland

20.118

696

3,5%

20.862

581

2,8%

-16,6%


21.769

830

3,8%

22.246

696

3,1%

-16,1%


38.288

1.398

3,7%

38.194

1.197

3,1%

-14,4%


7.762

313

4,0%

7.829

268

3,4%

-14,4%


18.784

853

4,5%

19.080

732

3,8%

-14,2%

14 Arnhem/Nijmegen

52.522

2.075

4,0%

54.041

1.796

3,3%

-13,5%

17 Noordwest-Veluwe

17.071

580

3,4%

17.108

511

3,0%

-11,9%

37 Zuidoost-Brabant

57.404

2.202

3,8%

57.845

1.984

3,4%

-9,9%

18 Flevoland

33.364

1.554

4,7%

34.000

1.433

4,2%

-7,8%

13 2%

Zuid-West Friesland

Zuid-West Drenthe Noord- en Midden Drenthe

Figuur 5: de ontwikkeling, het vsv-percentage en absolute aantal vsv’ers per RMC-regio in 2009-20101

Twente

IJssel-Vecht Achterhoek

Bron: DUO Oost-Groningen

Noord-Groningen-Eemsmond Rivierenland

Noord-Oost-Brabant Zuid-Oost Drenthe Zuid-Holland-Oost

De Friese Wouden

Friesland Noord

Oosterschelde regio Centraal en Westelijk Groningen

Noordwest-Veluwe

3%

Gewest Limburg-Noord

Procentuele ontwikkeling

0%

ZuidHollandNoord

Eem en Vallei

Arnhem/Nijmegen

West-Brabant Walcheren

Stedendriehoek

-5%

-10%

-15%

ZeeuwschVlaanderen

-20%

-25%

ZuidHollandZuid

-30%

-35%

-40%

Noord-Kennemerland Kop van Noord-Holland West-Kennemerland

Zuidoost-Brabant West-Friesland

Gewest Zuid-Limburg

Utrecht

Midden-Brabant Gooi en Vechtstreek

4% Haaglanden

Flevoland

Agglomeratie Amsterdam Rijnmond

vsv%

5%

De grootte van de cirkel geeft de omvang van het

Toelichting figuur 5 Per RMC-regio worden voor het schooljaar 2009-2010 drie relevante dimensies getoond: het absolute aantal nieuwe vsv’ers, het vsv-percentage en de procentuele ontwikkeling van het absolute aantal vsv’ers t.o.v. 2005-2006. De grootte van de cirkel geeft het aantal vsv’ers weer; ■■ De horizontale positie van elke cirkel geeft de procentuele ontwikkeling weer van het aantal nieuwe vsv’ers in het schooljaar 2009-2010 t.o.v het schooljaar 2005-2006. ■■

aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Regio’s rechts van de as hebben het aantal vsv’ers met meer dan 25% teruggedrongen. Regio’s links van de as hebben een kleinere afname. ■■ De verticale positie van elke cirkel geeft het vsv-percentage weer. Het middelpunt van de grafiek ligt bij het gemiddelde van de convenantcijfers van de regio’s. Regio’s onder de as hebben een hoger percentage vsv’ers t.o.v. het gemiddelde percentage. Regio’s boven de horizontale as hebben een lager percentage vsv’ers dan het gemiddeld percentage.

Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer

Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van 25% of meer gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt lager dan het gemiddelde voor RMC-regio’s. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan het gemiddelde voor RMC-regio's.


gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer

gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan

het gemiddelde voor RMC-regio's. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van 25% of meer gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio’s. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer


het gemiddelde voor RMC-regio's. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer

gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van minder dan 25% gerealiseerd, en het vsv-percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio’s. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer



gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio's.

Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio's.


Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van minder dan 25% gerealiseerd, en het vsv-percentage ligt lager dan het gemiddelde voor RMC-regio’s. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan

het gemiddelde voor RMC-regio's.

In de afgesloten vierjarige convenanten met regio's, scholen en instellingen is de reductiedoelstelling voor het jaar 2009-2010 gelijk aan -30%. In deze grafiek wordt de grens tussen "groen" en "rood" gelegd bij -25%. Zo zijn de goede resultaten van de koplopers met een reductie van 25% of meer beter zichtbaar en wordt op globale wijze rekening gehouden met de witte vlekken.

1

14

Verdeling schooluitval naar 18– en 18+ per RMC-regio Jongeren tot 18 jaar zonder startkwalificatie vallen onder de Leerplichtwet. Dit is een gemeentelijke taak. Het uitvalpercentage onder jongeren tot 18 jaar loopt uiteen van 0,5% van de deelnemers in Noord-Groningen-Eemsmond tot 1,7% in Gooi en Vechtstreek en 1,8% in Agglomeratie

Amsterdam. Jongeren van 18 jaar of ouder vallen onder de RMC-regelgeving. De uitvalpercentages onder deze doelgroep lopen uiteen van 5,1% in regio Zuid-West Friesland en 5,4% in Zuid-West Drenthe tot 10,1% in regio Agglomeratie Amsterdam en 10,2% in regio Rijnmond.

Tabel 3: nieuwe vsv’ers naar 18- en 18+

RMC-regio

aantal 18vsv’ers

% 18- vsv’ers binnen populatie

aantal 18+ vsv’ers

% 18+ vsv’ers binnen populatie

01 Oost-Groningen

64

0,8%

257

6,2%

02 Noord-Groningen-Eemsmond

31

0,5%

208

6,9%


138

1,0%

558

7,2%

04 Friesland Noord

123

0,9%

503

6,7%


48

0,7%

173

5,1%

156

1,0%

499

6,4%


75

0,7%

302

5,8%

08 Zuid-Oost Drenthe

77

0,8%

329

7,0%

06 De Friese Wouden

09 Zuid-West Drenthe 10 IJssel-Vecht

47

0,7%

188

5,4%

189

0,8%

740

6,0%

11 Stedendriehoek

266

1,1%

821

7,3%

12 Twente

339

1,0%

947

5,6%

13 Achterhoek

178

1,0%

502

5,8%

14 Arnhem/Nijmegen

397

1,1%

1.399

8,0%

15 Rivierenland

149

1,0%

432

6,7%

16 Eem en Vallei

393

1,1%

1.195

7,8%

17 Noordwest-Veluwe

108

0,9%

403

7,4%

18 Flevoland

349

1,5%

1.084

9,5%

19 Utrecht

522

1,2%

1.647

8,8%


233

1,7%

499

9,3%

1.128

1,8%

3.049

10,1%

22 West-Friesland

192

1,6%

437

8,1%


116

1,2%

366

8,3%



203

1,3%

541

8,1%


281

1,4%

742

8,8%


236

1,1%

742

7,7%


218

1,0%

694

7,5%

28 Haaglanden

744

1,5%

2.141

9,3%

29 Rijnmond

993

1,6%

3.301

10,2%


311

1,1%

1.067

8,4%


132

1,4%

297

7,1%

59

1,0%

238

8,0%

32 Walcheren 33 Zeeuwsch-Vlaanderen 34 West-Brabant

84

1,6%

184

7,4%

406

1,1%

1.278

7,6%

35 Midden-Brabant

231

1,1%

892

9,0%


356

1,0%

1.088

6,3%

37 Zuidoost-Brabant

554

1,4%

1.430

7,7%


379

1,5%

818

6,4%


468

1,6%

1.140

7,9%

15

2.3 De gemeenten Iedere RMC-regio is een verzameling van grotere en kleinere gemeenten. Met het onderwijsnummer zijn ook op gemeentelijk niveau verschillen aan te geven. Tabel 4 op pagina 16 toont de procentuele reductie van de 31 grootste gemeenten (G31), beginnend met Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht (G4). Daarnaast bevat de tabel ook cijfers per Ortega-gemeente en naar gemeentegrootte.

Vsv in de gemeenten

Overzicht G4 en G9

31% van de gemeenten (130 gemeenten) heeft de 30% reductie behaald; ■■ 12% van de gemeenten (52 gemeenten) laten een stijging zien; ■■ Van de 31 grootste gemeenten (G31) en de 5 Ortega gemeenten heeft gemeente Haarlem een reductie behaald van meer dan 30%. Tien gemeenten hebben een reductie tussen de 25 en 30% behaald. Alleen Lelystad laat een stijging van het aantal nieuwe vsv’ers zien.

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zijn de vier grootste gemeenten van Nederland en hebben te maken met een specifieke situatie en problematiek. Samen met de gemeenten Eindhoven, Enschede, Arnhem, Groningen en Maastricht vormt de G4 de G9. ■■ Het percentage nieuwe vsv’ers ligt in de 4 grootste gemeenten hoger dan het landelijk gemiddelde; ■■ Zowel Amsterdam als Den Haag laten binnen de G4 de grootste daling zien ten opzichte van 2005-2006. Rotterdam en Utrecht hebben een daling van minder dan 25%; ■■ 14% van de deelnemers woont in de G9, terwijl 24% van alle vsv’ers uit de G9 komt.

■■

Gemeentegrootte Circa 10% van het totaal aantal deelnemers woont in de G4. Terwijl 16% van de vsv’ers uit de G4 komt. Het vsvpercentage ligt hier boven het gemiddelde (5,3%); ■■ De grootste groep deelnemers woont in gemeenten kleiner dan 100.000 inwoners. Hier komen ook de meeste vsv’ers vandaan (62%). Het vsv-percentage is hier met 2,9% iets lager dan gemiddeld. ■■

Figuur 6: totale groep vsv’ers naar gemeentegrootte in 2009-2010 Bron: DUO <100.000 inwoners

16%

≥100.000 inwoners G4

22%

62%

De krachtwijken Het kabinet Balkenende IV heeft 40 krachtwijken benoemd. De 40 krachtwijken zijn gedefinieerd op basis van een aantal sociaaleconomische kenmerken. Het percentage vsv is daarbij buiten beschouwing gebleven. In tabel 5 is te zien wat de vsv-cijfers en ontwikkeling zijn in de 40 krachtwijken. ■■ Het percentage vsv varieert tussen de 4,5% en de 10,1% en ligt daarmee in alle krachtwijken hoger dan het landelijk gemiddelde (3,0%); ■■ 10 krachtwijken (25%) hebben een reductie van 30% of meer behaald. 3 krachtwijken laten een toename zien; ■■ 4% van de deelnemers woont in een krachtwijk, terwijl 9% van alle vsv’ers uit een krachtwijk komt; ■■ Het aantal deelnemers is gemiddeld genomen met 5% afgenomen in de krachtwijken.

16

Tabel 4: gemeenten, ontwikkeling nieuwe vsv’ers in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006 Bron: DUO

2005-2006 Gemeente G4

G31

Aantal vsv

Deel% vsv nemers

Aantal vsv

% vsv


Utrecht

15.407

906

5,9%

16.112

735

4,6%

-18,9%

Amsterdam

45.077

3.532

7,8%

44.317

2.539

5,7%

-28,1%

s-Gravenhage

31.275

2.207

7,1%

31.861

1.482

4,7%

-32,9%

Rotterdam

45.318

3.183

7,0%

43.368

2.483

5,7%

-22,0%

Groningen (G9)

9.840

469

4,8%

10.079

424

4,2%

-9,6%

Leeuwarden

6.819

372

5,5%

7.031

326

4,6%

-12,4%

Emmen

8.655

392

4,5%

8.851

275

3,1%

-29,8%

Almelo

5.742

270

4,7%

5.771

234

4,1%

-13,3%

Deventer

7.233

369

5,1%

7.487

264

3,5%

-28,5%

11.079

572

5,2%

11.434

405

3,5%

-29,2%

Hengelo Ov

6.411

236

3,7%

6.442

198

3,1%

-16,1%

Zwolle

8.959

375

4,2%

8.969

330

3,7%

-12,0%

Enschede (G9)

Arnhem (G9)

9.752

573

5,9%

10.111

473

4,7%

-17,5%

Nijmegen

10.220

526

5,1%

10.206

434

4,3%

-17,5%

Amersfoort

10.434

484

4,6%

11.400

414

3,6%

-14,5%

Alkmaar

7.260

418

5,8%

6.829

355

5,2%

-15,1%

Haarlem

9.712

561

5,8%

9.677

382

3,9%

-31,9%

Zaanstad

10.303

581

5,6%

10.927

414

3,8%

-28,7%

Dordrecht

9.644

560

5,8%

9.588

491

5,1%

-12,4%

Leiden

7.261

368

5,1%

7.199

318

4,4%

-13,6%

Schiedam

Ortegagemeenten

Deelnemers

2009-2010

5.569

352

6,3%

5.755

252

4,4%

-28,4%

Breda

12.027

610

5,1%

12.456

455

3,7%

-25,5%

Eindhoven (G9)

13.589

731

5,4%

13.674

668

4,9%

-8,6%

Helmond

6.250

340

5,4%

6.648

295

4,4%

-13,1%

s-Hertogenbosch

9.654

499

5,2%

9.854

404

4,1%

-19,0%

Tilburg

14.366

834

5,8%

14.453

619

4,3%

-25,8%

Heerlen

6.500

407

6,3%

6.076

287

4,7%

-29,5%

Maastricht (G9)

7.191

423

5,9%

6.676

346

5,2%

-18,2%

Venlo

8.043

403

5,0%

7.821

296

3,8%

-26,6%

Lelystad

5.885

304

5,2%

5.809

319

5,5%

4,9%

Sittard-Geleen

7.228

338

4,7%

6.845

263

3,8%

-22,2%

Almere

16.970

863

5,1%

17.772

808

4,5%

-6,4%

Apeldoorn

12.659

552

4,4%

12.438

433

3,5%

-21,6%

9.487

352

3,7%

9.552

300

3,1%

-14,8%

Haarlemmermeer

10.478

498

4,8%

11.248

351

3,1%

-29,5%

Zoetermeer

11.113

526

4,7%

10.588

494

4,7%

-6,1%

Ede

Naar gemeentegrootte minder dan 20.000 inwoners

174.862

5.757

3,3%

176.889

4.373

2,5%

-24,0%

20.000 tot 50.000 inwoners

494.670

17.723

3,6%

498.400

13.766

2,8%

-22,3%

50.000 tot 100.000 inwoners

252.245

11.774

4,7%

252.767

9.192

3,6%

-21,9%

100.000 tot 250.000 inwoners

231.438

11.753

5,1%

234.973

9.534

4,1%

-18,9%

meer dan 250.000 inwoners (G4)

137.077

9.828

7,2%

135.658

7.239

5,3%

-26,3%

17

Tabel 5: Krachtwijken, een overzicht van de nieuwe vsv’ers in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

Totaal krachtwijken Alkmaar

Overdie

2009-2010

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv


59.437

4.928

8,3%

56.534

3.681

6,5%

-25,3%

595

52

8,7%

517

43

8,3%

-17,3%

Amersfoort

De Kruiskamp

310

25

8,1%

340

20

5,9%

-20,0%

Amsterdam

Amsterdam Noord

1.862

161

8,6%

1.778

116

6,5%

-28,0%

Amsterdam

Amsterdam Oost

1.474

110

7,5%

1.316

94

7,1%

-14,5%

Amsterdam

Bijlmer

1.915

165

8,6%

2.125

157

7,4%

-4,8%

Amsterdam

Bos en Lommer

2.913

252

8,7%

2.654

187

7,0%

-25,8%

Amsterdam

Nieuw West

9.138

750

8,2%

8.665

531

6,1%

-29,2%

Arnhem

Het Arnhemse Broek

638

49

7,7%

680

55

8,1%

12,2%

Arnhem

Klarendal

508

36

7,1%

403

30

7,4%

-16,7%

Arnhem

Malburgen/Immerloo

1.153

103

8,9%

1.030

60

5,8%

-41,7%

Arnhem

Presikhaaf

710

58

8,2%

674

45

6,7%

-22,4%

Deventer

Rivierenwijk

434

51

11,8%

316

21

6,6%

-58,8%

Dordrecht

Wielwijk/Crabbehof

905

96

10,6%

865

78

9,0%

-18,8%

Eindhoven

Bennekel

522

44

8,5%

472

33

7,0%

-25,3%

Eindhoven

Doornakkers

394

32

8,1%

393

25

6,4%

-21,9%

Eindhoven

Woensel West

212

20

9,4%

206

15

7,3%

-25,0%

Enschede

Velve-Lindehof

334

26

7,8%

337

21

6,2%

-19,2%

Groningen

De Hoogte

142

13

9,2%

157

7

4,5%

-46,2%

Groningen

Korrewegwijk

299

35

11,7%

272

16

5,9%

-54,3%

Heerlen

Meezenbroek

536

34

6,3%

475

27

5,7%

-20,6%

Leeuwarden

Heechterp/Schieringen

263

27

10,3%

235

17

7,2%

-37,0%

Maastricht

Maastricht Noordoost

875

67

7,7%

719

59

8,2%

-11,9%

Nijmegen

Hatert

469

26

5,5%

414

30

7,2%

15,4%

Rotterdam

Overschie

542

33

6,1%

508

27

5,3%

-18,2%

Rotterdam

Bergpolder

283

24

8,5%

291

23

7,9%

-4,2%

Rotterdam

Oud Zuid

6.133

508

8,3%

6.096

410

6,7%

-19,3%

Rotterdam

Rotterdam Noord

3.225

246

7,6%

2.762

179

6,5%

-27,2%

Rotterdam

Rotterdam West

5.522

480

8,7%

5.201

345

6,6%

-28,1%

Rotterdam

Vreewijk

1.085

68

6,3%

1.031

67

6,5%

-1,5%

Rotterdam

Zuidelijke Tuinsteden

1.769

156

8,8%

1.610

103

6,4%

-34,0%

Schiedam

Nieuwland

1.090

101

9,3%

1.109

58

5,2%

-42,6%

s-Gravenhage

Den Haag Z-West

2.954

254

8,6%

3.053

164

5,4%

-35,4%

s-Gravenhage

Schilderswijk

3.195

247

7,7%

3.253

192

5,9%

-22,3%

s-Gravenhage

Stationsbuurt

859

81

9,4%

854

44

5,2%

-45,7%

s-Gravenhage

Transvaal

822

73

8,9%

804

42

5,2%

-42,5%

1.594

111

7,0%

1.548

114

7,4%

2,7%

408

44

10,8%

318

32

10,1%

-27,3%

2.150

182

8,5%

1.948

128

6,6%

-29,7%

Utrecht

Kanaleneiland

Utrecht

Ondiep

Utrecht

Overvecht

Utrecht

Zuilen Oost

520

35

6,7%

439

28

6,4%

-20,0%

Zaanstad

Poelenburg

686

53

7,7%

666

38

5,7%

-28,3%

18

2.4 De onderwijsinstellingen In de volgende figuren en tabellen wordt aandacht besteed aan de resultaten van vo-scholen en mbo-instellingen1. Belangrijk hierbij op te merken is dat diverse factoren van invloed kunnen zijn op het aantal vsv’ers. Zo zijn er verschillende sociaaleconomische kenmerken op regioniveau die van invloed zijn op het vsv-risico van de onderwijspopulatie. Dit zijn factoren als het aandeel huishoudens met uitkeringen, lage inkomens en niet-westerse allochtonen in een regio. Ook het onderwijsniveau speelt een rol. Onderwijsinstellingen die verhoudingsgewijs meer leerlingen in niveau 1 en 2 van het mbo hebben dan andere onderwijsinstellingen kennen daardoor een hoger uitvalpercentage.

Figuur 7: totaal van mbo-instellingen naar % ontwikkeling in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006 Bron: DUO

≤ -30%

14%

18%

15%

De uitval in het vo (gemiddeld 1,0%) is lager dan in het mbo (7,5%). In deze paragraaf wordt daarom ook uitgebreider ingegaan op de uitval in het mbo.

-25 tot -30%

Tabel 6 bevat een overzicht van de vsv-cijfers van alle mboinstellingen en de procentuele ontwikkeling ten opzichte van 2005-2006.

-20 tot -25%

Nieuwe vsv’ers op mbo-instellingen 14% van de mbo-instellingen heeft een reductie van 30% of meer behaald; ■■ 18% van de mbo-instellingen heeft een toename van het aantal vsv’ers; ■■ 15% van de mbo-instellingen laten een daling van 25 tot 30% zien; ■■ 75% van het aantal nieuwe vsv’ers in 2009-2010 stroomt uit op het mbo (zie figuur 10). In het peiljaar kwam 69% van het aantal nieuwe vsv’ers uit het mbo. ■■

0 tot -20% > 0% 8% 45%

Nieuwe vsv’ers naar mbo-niveau Tabel 7 geeft aan dat het aandeel mbo-1 deelnemers gering is. Per mbo-instelling loopt het aandeel mbo-1 deelnemers uiteen van 0% tot 7%; ■■ De uitval op mbo-4 niveau is het laagst en loopt op de ROC’s uiteen van 1,8% tot 8,4%. ■■

Figuur 8: totaal van vo-scholen naar % ontwikkeling in 2009-2010 Bron: DUO

≤ -30%

48% van de scholen laat een daling zien van 30% of meer; 6% van de scholen laten een daling van 25 tot 30% zien; ■■ 23% van de scholen heeft een toename van het aantal vsv’ers. ■■

23% -25 tot -30% 48% -20 tot -25% 0 tot -20% > 0%

19%

4%

1

Nieuwe vsv’ers op vo-scholen

6%

Onder mbo-instellingen wordt verstaan ROC's, AOC's en vakinstellingen.

■■

19

Tabel 6: Totaal overzicht vsv-cijfers mbo-instellingen1 Bron: DUO

2005-2006

1

2009-2010 Aantal %vsvvsv-reductie ontwikkeling t.o.v t.o.v. % vsv 2005-2006 2005-2006

ROC’s

Hoofdvestiging in RMC-regio

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv

Deelnemers

Aantal vsv

ROC Drenthe College

Zuid-Oost Drenthe

6.499

633

9,7%

6.157

401

6,5%

-232

-36,7%

ROC Koning Willem I

Noord-Oost-Brabant

9.255

909

9,8%

9.238

593

6,4%

-316

-34,8%

ROC Friesland College

Friesland Noord

ROC Mondriaan

Haaglanden

ROC Arcus College

Gewest Zuid-Limburg

ROC van Twente

Twente

ROC Gilde Opleidingen


ROC Menso Alting

Centraal en Westelijk Groningen

Hoornbeeck College

Eem en Vallei

ROC Midden Nederland

Utrecht

ROC Nova College

8.794

744

8,5%

7.433

510

6,9%

-234

-31,5%

14.234

1.890

13,3%

13.493

1.326

9,8%

-564

-29,8%

5.557

653

11,8%

5.268

459

8,7%

-194

-29,7%

13.942

1.165

8,4%

13.766

828

6,0%

-337

-28,9%

8.850

718

8,1%

8.524

512

6,0%

-206

-28,7%

564

21

3,7%

511

15

2,9%

-6

-28,6%

3.989

186

4,7%

4.470

133

3,0%

-53

-28,5%

13.876

1.703

12,3%

12.601

1.222

9,7%

-481

-28,2%

West-Kennemerland

9.604

1.130

11,8%

9.601

813

8,5%

-317

-28,1%

ROC Friese Poort

Friesland Noord

9.489

701

7,4%

9.888

507

5,1%

-194

-27,7%

ROC Zaanstreek-Waterland

Agglomeratie Amsterdam

4.371

553

12,7%

4.232

410

9,7%

-143

-25,9%

ROC Albeda College

Rijnmond

16.658

2.487

14,9%

16.338

1.859

11,4%

-628

-25,3%

ROC Tilburg

Midden-Brabant

6.670

926

13,9%

6.849

702

10,2%

-224

-24,2%

ROC de Leijgraaf

Noord-Oost-Brabant

4.593

389

8,5%

5.087

299

5,9%

-90

-23,1%

ROC West-Brabant

West-Brabant

11.993

1.447

12,1%

11.915

1.124

9,4%

-323

-22,3%

ROC Leeuwenborgh

Gewest Zuid-Limburg

6.554

658

10,0%

6.299

516

8,2%

-142

-21,6%

ROC Zeeland

Walcheren

6.433

566

8,8%

6.261

461

7,4%

-105

-18,6%

ROC Onderwijsgroep A12

Eem en Vallei

6.564

520

7,9%

5.635

425

7,5%

-95

-18,3%

Noorderpoort


10.585

917

8,7%

10.446

761

7,3%

-156

-17,0%

ROC van Amsterdam


18.960

2.890

15,2%

20.357

2.433

12,0%

-457

-15,8%

ROC Graafschap College

Achterhoek

6.467

451

7,0%

6.635

380

5,7%

-71

-15,7%

ROC Ter AA

Zuidoost-Brabant

ROC Horizon College

Noord-Kennemerland

SG De Rooi Pannen ROC AVENTUS

2.920

305

10,4%

3.096

259

8,4%

-46

-15,1%

10.072

1.106

11,0%

10.181

944

9,3%

-162

-14,6%

Midden-Brabant

4.763

335

7,0%

5.631

287

5,1%

-48

-14,3%

Stedendriehoek

9.816

790

8,0%

9.296

696

7,5%

-94

-11,9%

ROC Leiden

Zuid-Holland-Noord

6.418

774

12,1%

6.704

682

10,2%

-92

-11,9%

Zadkine

Rijnmond

14.306

1.658

11,6%

13.771

1.483

10,8%

-175

-10,6%

ROC Nijmegen eo

Arnhem/Nijmegen

6.724

743

11,0%

7.372

666

9,0%

-77

-10,4%

ROC Kop v Noord-Holland

Kop van Noord-Holland

1.804

182

10,1%

2.146

164

7,6%

-18

-9,9%

ROC Eindhoven

Zuidoost-Brabant

12.116

1.122

9,3%

11.930

1.014

8,5%

-108

-9,6%

ROC Alfa-college


8.155

576

7,1%

8.820

521

5,9%

-55

-9,5%

ROC Deltion College

IJssel-Vecht

10.173

829

8,1%

10.895

750

6,9%

-79

-9,5%

ROC Amarantis


14.297

1.808

12,6%

15.229

1.636

10,7%

-172

-9,5%

ID College

Haaglanden

8.438

919

10,9%

9.193

837

9,1%

-82

-8,9%

Rijn IJssel

Arnhem/Nijmegen

8.718

892

10,2%

9.577

813

8,5%

-79

-8,9%

Exclusief instellingen met minder dan 70 deelnemers

20

2005-2006

ROC’s

Hoofdvestiging in RMC-regio

Landstede

2009-2010 Aantal %vsvvsv-reductie ontwikkeling t.o.v t.o.v. % vsv 2005-2006 2005-2006

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv

Deelnemers

Aantal vsv

IJssel-Vecht

8.083

544

6,7%

8.134

505

6,2%

-39

-7,2%

ROC Westerschelde

Zeeuwsch-Vlaanderen

1.631

145

8,9%

1.722

142

8,2%

-3

-2,1%

ROC Rivor

Rivierenland

1.819

155

8,5%

1.769

153

8,6%

-2

-1,3%

ROC Da Vinci College

Zuid-Holland-Zuid

6.583

721

11,0%

6.844

733

10,7%

12

1,7%

ROC Flevoland

Flevoland

4.547

468

10,3%

4.580

544

11,9%

76

16,2%

749

103

13,8%

844

53

6,3%

-50

-48,5%

1.127

111

9,8%

1.102

63

5,7%

-48

-43,2%

880

105

11,9%

939

62

6,6%

-43

-41,0%

AOC’s Edudelta Onderwijsgroep

Oosterschelde regio

AOC Friesland

Friesland Noord

Lentiz

Rijnmond

AOC Oost

Achterhoek

1.832

138

7,5%

1.770

95

5,4%

-43

-31,2%

AOC Groenhorst College

Eem en Vallei

2.125

165

7,8%

2.257

132

5,8%

-33

-20,0%

AOC De Groene Welle

IJssel-Vecht

1.064

62

5,8%

1.128

51

4,5%

-11

-17,7%

AOC Terra


1.882

113

6,0%

1.722

94

5,5%

-19

-16,8%

Clusius College

Noord-Kennemerland

1.208

121

10,0%

1.331

106

8,0%

-15

-12,4%

Wellantcollege

Utrecht

3.145

277

8,8%

3.464

287

8,3%

10

3,6%

AOC West Brabant

West-Brabant

1.113

76

6,8%

1.146

79

6,9%

3

3,9%

CITAVERDE College


1.033

90

8,7%

1.470

111

7,6%

21

23,3%

Helicon Opleidingen

Arnhem/Nijmegen

3.197

210

6,6%

3.870

274

7,1%

64

30,5%

Hout en Meubileringscollege

Rijnmond

1.941

153

7,9%

2.118

103

4,9%

-50

-32,7%

STC

Rijnmond

2.622

319

12,2%

3.178

248

7,8%

-71

-22,3%

Vakscholen

CIBAP

IJssel-Vecht

1.229

54

4,4%

1.235

53

4,3%

-1

-1,9%

Nimeto SGM v Mbo Kmbo

Utrecht

1.138

51

4,5%

1.083

51

4,7%

0

0,0%

SintLucas - De Eindhovense sch

Zuidoost-Brabant

2.180

83

3,8%

2.538

83

3,3%

0

0,0%

Grafisch Lyceum R'dam

Rijnmond

2.820

190

6,7%

3.489

196

5,6%

6

3,2%

Grafisch Lyceum Utrecht

Utrecht

1.450

84

5,8%

1.799

93

5,2%

9

10,7%

Mediacollege Amsterdam Ma


1.672

122

7,3%

2.161

140

6,5%

18

14,8%

SVO Opleidingen

Utrecht

782

92

11,8%

1.147

122

10,6%

30

32,6%

Leidse Instr Makers Sch

Zuid-Holland-Noord

134

3

2,2%

171

7

4,1%

4

133,3%

Berechja College

Flevoland

70

3

4,3%

86

8

9,3%

5

166,7%

SOMA College

Noordwest-Veluwe

597

14

2,3%

710

38

5,4%

24

171,4%

21

Figuur 9: de relatieve ontwikkeling, het vsv-percentage en het absoluut aantal nieuwe vsv’ers per mbo-instelling in 2009-2010 t.o.v. 2005-2006 Bron: DUO 2%

Hoornbeeck College

3% ROC Menso Alting


4%

CIBAP AOC De Groene Welle

Hout en Meubileringscollege SG De Rooi Pannen


5%

AOC Terra


ROC Friese Poort


ROC Graafschap College ROC Alfa-college Grafisch Lyceum R'dam

AOC Oost


6% Mediacollege Amsterdam Ma

ROC Koning Willem I

ROC Drenthe College

ROC Deltion College

Lentiz

Noorderpoort


7% ROC Zeeland

CITAVERDE College ROC AVENTUS ROC Kop v Noord-Holland ROC Westerschelde

40%

30%

20%

10%

0%

Clusius College

STC

ROC -10% Leeuwenborgh -20%


8%

-30%

ROC Ter AA

Rijn IJssel

Procentuele ontwikkeling

Edudelta Onderwijsgroep

ROC de Leijgraaf

Landstede

AOC West Brabant

Helicon Opleidingen

AOC Friesland

ROC van Twente

Wellantcollege

-40% ROC Nova College

ROC Eindhoven ROC Nijmegen eo

ROC Rivor ID College

ROC Arcus College

9% ROC Zaanstreek-Waterland

ROC Horizon College ROC West-Brabant ROC Leiden

10%

ROC Mondriaan

ROC Midden Nederland ROC Tilburg SVO Opleidingen

11%

ROC Da Vinci College Zadkine

ROC Albeda College

ROC Amarantis

12% ROC Flevoland ROC van Amsterdam

13%

14%

vsv%

1

15%

In de afgesloten vierjarige convenanten met regio’s, scholen en instellingen is de reductiedoelstelling voor het jaar 2009-2010 gelijk aan -30%. In deze grafiek wordt de grens tussen “groen” en “rood” gelegd bij -25%. Zo zijn de goede resultaten van de koplopers met een reductie van 25% of meer beter zichtbaar en wordt op globale wijze rekening gehouden met de witte vlekken.

-50%

22

Toelichting figuur 9

De grootte van de cirkel geeft de omvang van het aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

aantal vsv’ers met 25% of meer teruggedrongen. Mbo-instellingen links van de as hebben een lagere afname dan 25% en een aantal mbo-instellingen links van de 0%-lijn laat een toename van het aantal vsv’ers zien;

Per mbo-instelling worden voor het schooljaar 2009-2010 drie relevante dimensies getoond: het absolute aantal nieuwe vsv’ers, het vsv-percentage en de procentuele ontwikkeling van het absoluut aantal vsv’ers t.o.v. schooljaar 2005-2006.


Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van 25% of meer gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt lager dan het gemiddelde voor MBO-instellingen. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan het gemiddelde voor RMC-regio's.


gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.



het gemiddelde voor RMC-regio's. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van 25% of meer gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor MBO-instellingen. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer


■■

■■

De grootte van de cirkel geeft het aantal vsv’ers;

■■

De horizontale positie van elke cirkel geeft de procentuele ontwikkeling weer van het aantal nieuwe vsv’ers in schooljaar 2009-2010 t.o.v. 2005-2006. Mboinstellingen rechts van de as hebben het

De verticale positie van elke cirkel geeft het vsv-percentage weer. Het middelpunt van de grafiek ligt bij het gemiddelde van de mbo-instellingen. Mbo-instellingen onder de as hebben een hoger dan gemiddeld percentage vsv’ers. Mbo-instellingen boven de horizontale as hebben een lager dan gemiddeld percentage vsv’ers.


gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan De grootte van de cirkel geeft de omvang van het het gemiddelde voor RMC-regio's. aantal nieuwe vsv-ers in de RMC-regio weer.

Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van minder dan 25% gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor MBO-instellingen. Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer



gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan Er is t.o.v. 2005/2006 een vsv-afname van 20% of meer het gemiddelde voor RMC-regio's. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio's.

Er is t.o.v. 2005/2006 geen vsv-afname van 20% of meer gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt hoger dan het gemiddelde voor RMC-regio's.


Er is t.o.v. 2005-2006 een vsv-afname van minder dan 25% gerealiseerd, en het vsv- percentage ligt lager dan het gemiddelde voor MBO-instellingen. gerealiseerd, en het het vsv-percentage ligt lager dan

het gemiddelde voor RMC-regio's.

Tabel 7: Nieuwe vsv’ers naar niveau in het mbo Bron: DUO

Totaal % vsv

Totaal aantal deelnemers

% vsv

% Deelnemers

MBO4

% vsv

% Deelnemers

MBO3

% vsv

ROC’s

MBO2 % Deelnemers

MBO1

% vsv

RMC-regio

% Deelnemers

Instelling

ROC Drenthe College

Zuid-Oost Drenthe

3

34,7%

29

11,8%

24

3,6%

44

2,6%

6.157

6,5%

ROC Koning Willem I

Noord-Oost-Brabant

2

45,4%

22

12,2%

20

4,7%

56

3,2%

9.238

6,4%


Friesland Noord

3

35,0%

23

12,9%

27

3,5%

47

4,1%

7.433

6,9%

ROC Mondriaan

Haaglanden

3

32,6%

27

15,3%

27

7,5%

43

6,2%

13.493

9,8%

ROC Arcus College

Gewest Zuid-Limburg

5

38,8%

28

13,4%

18

5,4%

48

3,9%

5.268

8,7%

ROC van Twente

Twente

3

32,2%

26

10,6%

30

3,7%

41

2,9%

13.766

6,0%



2

33,3%

24

12,9%

38

3,9%

37

2,4%

8.524

6,0%

ROC Menso Alting


0

-

7

13,5%

25

1,5%

67

2,0%

511

2,9%

Hoornbeeck College

Eem en Vallei

0

22,2%

15

8,3%

33

2,3%

51

1,8%

4.470

3,0%

ROC Midden Nederland

Utrecht

4

39,4%

28

15,9%

27

6,1%

42

5,3%

12.601

9,7%

ROC Nova College

West-Kennemerland

3

40,4%

24

14,2%

30

6,2%

43

4,7%

9.601

8,5%

ROC Friese Poort

Friesland Noord

2

29,6%

23

9,9%

29

4,0%

46

2,4%

9.888

5,1%

ROC Zaanstreek-Waterland


6

29,1%

29

14,6%

28

5,6%

36

5,4%

4.232

9,7%

ROC Albeda College

Rijnmond

6

35,7%

28

17,1%

31

7,7%

35

5,8%

16.338

11,4%

ROC Tilburg

Midden-Brabant

4

34,7%

28

18,3%

24

5,7%

44

5,3%

6.849

10,2%

ROC de Leijgraaf

Noord-Oost-Brabant

3

39,6%

27

11,0%

19

2,6%

52

2,7%

5.087

5,9%

ROC West-Brabant

West-Brabant

5

38,4%

28

15,3%

23

5,1%

44

4,7%

11.915

9,4%

ROC Leeuwenborgh

Gewest Zuid-Limburg

2

58,7%

16

16,2%

31

6,4%

50

4,2%

6.299

8,2%

ROC Zeeland

Walcheren

1

25,3%

22

14,8%

21

7,1%

56

4,1%

6.261

7,4%


Eem en Vallei

2

29,0%

24

13,1%

19

6,2%

55

4,9%

5.635

7,5%

Noorderpoort


4

37,2%

28

12,1%

21

3,6%

47

3,5%

10.446

7,3%

ROC van Amsterdam


3

36,8%

25

19,3%

24

8,3%

48

8,4%

20.357

12,0%

ROC Graafschap College

Achterhoek

2

30,7%

25

12,3%

26

3,4%

47

2,3%

6.635

5,7%

ROC Ter AA

Zuidoost-Brabant

2

37,9%

27

15,3%

22

6,2%

49

4,3%

3.096

8,4%

23

Noord-Kennemerland

5

37,6%

33

13,9%

23

4,2%

39

4,6%

10.181

Totaal % vsv

Totaal aantal deelnemers

% vsv

% Deelnemers

MBO4

% vsv

% Deelnemers

MBO3

% vsv

MBO2 % Deelnemers

ROC’s ROC Horizon College

MBO1

% vsv

RMC-regio

% Deelnemers

Instelling

9,3%

SG De Rooi Pannen

Midden-Brabant

1

30,4%

21

9,3%

29

4,7%

50

3,2%

5.631

5,1%

ROC AVENTUS

Stedendriehoek

2

38,3%

27

12,9%

23

5,4%

48

4,3%

9.296

7,5%

ROC Leiden

Zuid-Holland-Noord

3

39,8%

33

16,4%

27

5,6%

37

5,7%

6.704

10,2%

Zadkine

Rijnmond

3

31,4%

30

17,9%

25

8,8%

42

5,6%

13.771

10,8%

ROC Nijmegen eo

Arnhem/Nijmegen

3

37,5%

26

16,5%

36

6,1%

35

3,7%

7.372

9,0%

ROC Kop v Noord-Holland

Kop van Noord-Holland

3

41,7%

34

12,6%

20

3,1%

43

3,6%

2.146

7,6%

ROC Eindhoven

Zuidoost-Brabant

3

45,8%

21

16,8%

28

4,8%

47

4,4%

11.930

8,5%

ROC Alfa-college


3

29,1%

25

11,1%

26

3,9%

46

2,8%

8.820

5,9%

ROC Deltion College

IJssel-Vecht

1

31,4%

21

13,2%

22

5,4%

56

4,5%

10.895

6,9%

ROC Amarantis


3

31,2%

25

17,9%

22

6,9%

50

7,6%

15.229

10,7%

ID College

Haaglanden

2

40,1%

22

16,0%

28

7,6%

48

5,7%

9.193

9,1%

Rijn IJssel

Arnhem/Nijmegen

3

39,0%

23

13,9%

30

6,4%

44

5,2%

9.577

8,5%

Landstede

IJssel-Vecht

1

41,6%

20

12,0%

26

4,7%

53

3,9%

8.134

6,2%

ROC Westerschelde

Zeeuwsch-Vlaanderen

5

37,9%

27

13,8%

35

3,7%

33

4,0%

1.722

8,2%

ROC Rivor

Rivierenland

7

36,6%

32

10,7%

36

5,8%

25

2,5%

1.769

8,6%

ROC Da Vinci College

Zuid-Holland-Zuid

5

35,2%

33

15,8%

30

7,2%

32

5,2%

6.844

10,7%

ROC Flevoland

Flevoland

4

39,9%

32

20,5%

27

6,1%

38

6,0%

4.580

11,9%

AOC’s Edudelta Onderwijsgroep

Oosterschelde regio

2

38,1%

27

12,8%

38

4,4%

33

0,7%

844

6,3%

AOC Friesland

Friesland Noord

4

25,5%

24

7,7%

23

6,6%

49

2,6%

1.102

5,7%

Lentiz

Rijnmond

1

78,6%

14

6,0%

13

14,4%

71

3,7%

939

6,6%

AOC Oost

Achterhoek

3

41,5%

21

10,7%

29

3,3%

47

1,9%

1.770

5,4%


Eem en Vallei

2

32,4%

14

13,6%

26

5,9%

58

3,1%

2.257

5,8%

AOC De Groene Welle

IJssel-Vecht

0

50,0%

21

7,3%

34

3,7%

45

3,5%

1.128

4,5%

AOC Terra


4

20,9%

24

10,9%

25

4,5%

48

2,0%

1.722

5,5%

Clusius College

Noord-Kennemerland

2

45,0%

22

20,1%

28

4,8%

49

3,2%

1.331

8,0%

Wellantcollege

Utrecht

4

42,3%

26

14,4%

36

5,6%

34

2,6%

3.464

8,3%

AOC West Brabant

West-Brabant

2

-

20

10,6%

22

4,3%

56

4,0%

1.146

6,9%

CITAVERDE College


2

44,0%

20

15,2%

31

5,7%

47

4,2%

1.470

7,6%

Helicon Opleidingen

Arnhem/Nijmegen

1

65,5%

16

12,6%

27

6,8%

55

4,1%

3.870

7,1%

Hout en Meubileringscoll

Rijnmond

0

-

18

8,7%

10

3,3%

72

4,1%

2.118

4,9%

STC

Rijnmond

1

27,9%

26

18,1%

14

5,8%

58

3,2%

3.178

7,8%

CIBAP

IJssel-Vecht

0

-

9

7,1%

0

-

91

4,0%

1.235

4,3%

Vakscholen


Utrecht

0

-

14

12,0%

0

-

86

3,5%

1.083

4,7%


Zuidoost-Brabant

0

-

2

6,0%

6

4,3%

92

3,2%

2.538

3,3%

Grafisch Lyceum R'dam

Rijnmond

0

-

7

15,5%

10

7,6%

83

4,5%

3.489

5,6%


Utrecht

1

33,3%

6

12,9%

12

4,1%

81

4,5%

1.799

5,2%

Mediacollege Amsterdam Ma


0

-

6

9,4%

8

4,8%

86

6,4%

2.161

6,5%

SVO Opleidingen

Utrecht

0

60,0%

72

13,9%

27

1,6%

1

0,0%

1.147

10,6%

Leidse Instr Makers Sch

Zuid-Holland-Noord

0

-

0

-

0

-

100

4,1%

171

4,1%

Berechja College

Flevoland

0

-

33

7,1%

56

10,4%

12

10,0%

86

9,3%

SOMA College

Noordwest-Veluwe

0

-

2

26,7%

94

5,1%

4

0,0%

710

5,4%

24

2.5 Onderwijskenmerken nieuwe vsv’ers Het vavo heeft het hoogste percentage vsv’ers (13,3%). Dit is absoluut echter maar een kleine groep; ■■ Het grootste deel van de uitvallers komt uit het mbo (75%); ■■ Het vo heeft ten opzichte van 2005-2006 een reductie boven het landelijk gemiddelde behaald van 41,6%. Het mbo heeft een afname van 18,2%; ■■ 41% van de nieuwe vsv’ers vanuit het vo heeft wel een vmbo-diploma behaald. Van de totale groep nieuwe vsv’ers heeft 60% een vmbo-diploma; ■■ 13% van de nieuwe vsv’ers vanuit het mbo heeft een mbo-1 diploma behaald. Van de totale groep nieuwe vsv’ers heeft 10% een mbo-1 diploma.

Figuur 10: totale groep nieuwe vsv’ers naar schoolsoort in 2009-2010

■■

Bron: DUO

3% vo 22%

mbo Vavo

75%

Tabel 8: nieuwe vsv’ers naar onderwijsniveau en diplomakenmerken in 2009-2010 Bron: DUO

% vsv


2009- 2005- 2009- 2005- 2009- 2005- 2009- 2005- 2009- 2005- 20092010 2006 2010 2006 2010 2006 2010 2006 2010 2006 2010

20092010

Deelnemers 20052006 Totaal

1.306.767 1.314.725

vsv met vmbo diploma

30.379

23.573

vsv met mbo1 diploma

2.828

3.813

vsv zonder diploma

19.474

12.171

Aantal vsv

52.681

39.557

4,0%

3,0%

-24,9%

vo

908.652

910.033

6.733

3.675

59

72

8.427

5.134

15.219

8.881

1,7%

1,0%

-41,6%

mbo

389.711

397.072

23.028

19.293

2.762

3.723

10.484

6.648

36.274

29.664

9,3%

7,5%

-18,2%

vavo

8.404

7.620

618

605

7

18

563

389

1.188

1.012

14,1%

13,3%

-14,8%

25

Nieuwe vsv’ers in het mbo

Figuur 11: totale groep nieuwe vsv’ers naar onderwijssoort mbo in 2009-2010

De grootste groep vsv’ers komt uit bol2, bol4 en bbl2. Gezamenlijk zijn deze niveaus verantwoordelijk voor bijna tweederde van het aantal vsv’ers in het mbo; ■■ Op niveau 1 is het percentage vsv het hoogste (35%). Dit is absoluut een kleine groep. Een deel van deze jongeren heeft echter wel zijn mbo-1 diploma behaald; ■■ De grootste procentuele reductie is gerealiseerd in de bol (-21,4%). Het vsv-percentage binnen bbl (-9,5) ligt lager dan het landelijke mbo-percentage. Wat opvalt is de reductie in de bbl. Vorig jaar was op twee niveaus (niveau 1 en 2) nog een stijging in aantal vsv’ers te zien.

Bron: DUO

■■

4%

1% 2%

3%

10%

18% 25%

bol 1

bbl 2

bol 2

bbl 3

bol 3

bbl 4

bol 4

examenleerlingen

bbl 1

vavo

4%

12%

21%

Tabel 9: nieuwe vsv’ers in het mbo per onderwijssoort in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Aantal deel nemers

Aantal vsv

389.711

36.274

bol 1

12.592

bol 2

63.160

totaal (exclusief vavo)

% vsv

Aantal deel nemers

Aantal vsv

% vsv


9,3%

397.072

29.664

7,5%

-18,2%

4.577

36,3%

8.920

2.947

33,0%

-35,6%

9.382

14,9%

58.895

7.500

12,7%

-20,1%

bol 3

67.919

4.586

6,8%

72.618

3.651

5,0%

-20,4%

bol 4

169.605

7.762

4,6%

173.430

6.579

3,8%

-15,2%

bbl 1

3.095

1.306

42,2%

2.811

1.161

41,3%

-11,1%

bbl 2

37.219

5.810

15,6%

38.992

5.437

13,9%

-6,4%

bbl 3

24.893

1.559

6,3%

27.763

1.274

4,6%

-18,3%

bbl 4

7.026

452

6,4%

8.435

385

4,6%

-14,8%

Examenleerlingen 1

134

81

60,4%

221

81

36,7%

0,0%

Examenleerlingen 2

1.413

385

27,2%

1.764

345

19,6%

-10,4%

Examenleerlingen 3

1.655

235

14,2%

1.849

146

7,9%

-37,9%

Examenleerlingen 4

1.000

139

13,9%

1.374

158

11,5%

13,7%

vavo

8.404

1.188

14,1%

7.620

1.012

13,3%

-14,8%

Tabel 10: nieuwe vsv’ers in het mbo per sector in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Deelnemers

Aantal vsv

MBO (exclusief vavo) totaal

389.711

36.274

9,3%

397.072

29.664

7,5%

-18,2%

economie

142.857

15.474

10,8%

139.911

11.550

8,3%

-25,4%

techniek

109.273

11.001

10,1%

114.719

9.900

8,6%

-10,0%

zorg en welzijn

117.796

8.337

7,1%

119.456

6.681

5,6%

-19,9%

19.785

1.462

7,4%

21.453

1.277

6,0%

-12,7%

1.533

256

16,7%

landbouw combinatie

% vsv Deelnemers

Aantal vsv

% vsv ontwikkeling % vsv t.o.v. 2005-2006

26

Nieuwe vsv’ers in het vo

Figuur 12: totale groep nieuwe vsv’ers in het vo naar onderwijssoort in 2009-2010

De grootste groep vsv’ers (55%) komt uit het vmbo 3-4 en havo 3-5. Een deel hiervan heeft wel zijn vmbo-diploma; ■■ De grootste afname van vsv’ers is bewerkstelligd in lwoo 1-2, lwoo 3-4 en vmbo 3-4; ■■ De vsv-percentages binnen havo 3-5 en vwo 3-6 liggen ruim beneden het vo- en landelijk gemiddelde. Binnen het vo komt ruim een kwart van het aantal nieuwe vsv’ers uit havo 3-5 en vwo 3-6.

Bron: DUO

■■

1%

10%

brug 1-2

15%

lwoo 1-2 4%

brug 3

18%

lwoo 3-4 vmbo 3-4

15%

havo 3-5 vwo 3-6 vm2

37%

Tabel 11: nieuwe vsv’ers in het vo naar onderwijssoort in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Aantal deel nemers

Aantal vsv

vo totaal

908.652

15.219

brug 1-2

337.038

lwoo 1-2

54.627

% vsv

Aantal deel nemers

Aantal vsv

1,7%

910.033

8.881

1,0%

-41,6%

1.817

0,5%

327.506

1.348

0,4%

-25,8%

1.080

2,0%

51.155

344

0,7%

-68,1%

6.444

19

0,3%

6.787

37

0,5%

94,7%

lwoo 3-4

43.845

2.814

6,4%

47.753

1.300

2,7%

-53,8%

vmbo 3-4

181.890

6.773

3,7%

157.306

3.272

2,1%

-51,7%

havo 3-5

136.097

1.774

1,3%

151.948

1.589

1,0%

-10,4%

vwo 3-6

148.711

942

0,6%

164.978

938

0,6%

-0,4%

2.600

53

2,0%

brug 3

vm2

% vsv ontwikkeling % vsv t.o.v. 2005-2006

27

2.6 Achtergrondkenmerken nieuwe vsv’ers Leeftijd

13 of Het aantal 18-jarige deelnemers is net zoals 13jonger of voorgaande jaren het meest gegroeid in absojonger 14 jr lute aantallen t.o.v. 2005-2006; 14 jr ■■ In 2009-2010 was 51% van het aantal nieuwe 15 jr vsv’ers 18 of 19 jaar; 15 jr ■■ De grootste procentuele reductie is binnen de 16 jr 16 jr groep jonger dan 18 jaar (57,7%) behaald. 17 jr 17 jr 18 jr 18 jr 19 jr 19 jr 20 jr 20 jr 21 jr 21 jr 22 jr 22 jr

2005-2006 2005-2006 2009-2010 2009-2010

■■

181818+ 18+ 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% Figuur 13: ontwikkeling percentage nieuwe vsv’ers naar leeftijd in 2009-2010 Bron:DUO

Tabel 12: nieuwe vsv’ers naar leeftijd in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Deelnemers Aantal vsv totaal

1.306.767

52.679

% vsv

Deelnemers

Aantal vsv

% vsv


4,0%

1.314.725

39.557

3,0%

-24,9%

13 of lager

150.227

467

0,3%

152.231

252

0,2%

-46,0%

14

188.583

1.095

0,6%

178.867

415

0,2%

-62,1%

15

192.014

1.450

0,8%

182.309

537

0,3%

-63,0%

16

189.645

4.181

2,2%

184.111

1.956

1,1%

-53,2%

17

179.552

10.759

6,0%

183.599

4.427

2,4%

-58,9%

18

150.361

11.465

7,6%

163.114

11.813

7,2%

3,0%

19

105.113

8.796

8,4%

110.140

8.449

7,7%

-3,9%

20

76.565

6.358

8,3%

79.369

5.760

7,3%

-9,4%

21

47.002

4.632

9,9%

49.979

3.626

7,3%

-21,7%

22

27.705

3.476

12,5%

31.006

2.322

7,5%

-33,2%

18-

900.021

17.952

2,0%

881.117

7.587

0,9%

-57,7%

18+

406.746

34.727

8,5%

433.608

31.970

7,4%

-7,9%

28

Etniciteit1 Van alle deelnemers is 22% allochtoon en 78% autochtoon, terwijl van alle nieuwe vsv’ers 37% allochtoon en 63% autochtoon is; ■■ Het vsv percentage is onder allochtonen hoger dan onder autochtonen (respectievelijk 5,0% en 2,4%); ■■ De afname van vsv’ers ligt bij autochtonen hoger (27,5%) dan bij allochtonen (20%). Het percentage vsv ligt bij nietwesterse allochtonen hoger dan bij westerse allochtonen (5,1% t.o.v. 3,9%); ■■

Het aantal nieuwe vsv’ers is sterk gedaald onder deelnemers met een Surinaamse achtergrond (28,4%). Het percentage vsv’ers met Arubaans/Antilliaanse achtergrond is het hoogst (6,8%) en daalt het langzaamst (9,5% t.o.v. het landelijk gemiddelde van 24,9%); ■■ Onder de niet westerse allochtonen hebben de deel nemers met een Turkse achtergrond het laagste percentage vsv, 4,7%. ■■

Tabel 13: nieuwe vsv’ers naar etniciteit in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Deelnemers Aantal vsv

% vsv Deelnemers Aantal vsv

% vsv


totaal

1.306.767

52.681

4,0%

1.314.725

39.557

3,0%

-24,9%

Autochtoon

1.020.389

34.319

3,4%

1.023.521

24.874

2,4%

-27,5%

286.378

18.362

6,4%

291.204

14.683

5,0%

-20,0%

Allochtoon Westerse allochtonen Niet westerse allochtonen Onbekend

81.626

4.131

5,1%

78.372

3.090

3,9%

-25,2%

201.658

13.349

6,6%

210.160

10.675

5,1%

-20,0%

3.094

882

28,5%

2.672

918

34,4%

4,1%

% vsv


Tabel 14: nieuwe vsv’ers naar niet-westerse achtergrond in 2009-2010 Bron: DUO

2005-2006

2009-2010

Deelnemers Aantal vsv totaal

1

% vsv Deelnemers Aantal vsv

201.658

13.349

6,6%

210.160

10.675

5,1%

-20,0%

Suriname

38.557

2.671

6,9%

36.028

1.912

5,3%

-28,4%

Aruba/Ned. Antillen

15.479

1.183

7,6%

15.763

1.071

6,8%

-9,5%

Turkije

44.734

2.672

6,0%

48.557

2.275

4,7%

-14,9%

Marokko

41.153

2.723

6,6%

42.646

2.400

5,6%

-11,9%

Overig niet westerse allochtonen

61.735

4.100

6,6%

67.166

3.017

4,5%

-26,4%

Autochtoon: Persoon van wie beide ouders in Nederland zijn geboren, ongeacht het land waar iemand zelf is geboren. Allochtoon: Persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Niet-westerse allochtoon: Allochtoon met als herkomstgroepering één van de landen in de werelddelen: Afrika, Latijns-Amerika en Azië (excl. Indonesië en Japan) of Turkije. Westerse allochtoon: Allochtoon met als herkomstgroepering één van de landen in de werelddelen Europa (excl. Turkije), Noord-Amerika en Oceanië of Indonesië of Japan.

29

Verdacht van een misdrijf In de totale groep vsv’ers zijn procentueel meer jongeren verdacht van een misdrijf 1 in zowel de vo als de mbocategorie; ■■ Er zijn duidelijke verschillen te zien tussen de diverse leerjaren en leerniveaus. In het vmbo leerjaar 3 is 30% van de vsv’ers verdacht geweest van een een misdrijf in de 3 jaren voorafgaand aan de schooluitval. Van de vsv’ers in niveau 1 van het mbo is 39% verdacht geweest van een misdrijf; ■■

■■

In de vier grootste gemeenten van Nederland (G4) liggen de percentages voor de hele groep onderwijsdeelnemers hoger, 29% van de nieuwe vsv’ers is verdacht geweest van misdrijf, terwijl dit bij de niet-vsv’ers 8% is.

Tabel 15: Percentage vsv verdacht van een misdrijf naar leerjaar/niveau in 2008-2009 (voorlopige cijfers)2 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / Korps Landelijke Politiediensten (KLPD), 2008, 2007, 2006.

vsv'ers verdacht van een misdrijf Totaal Nederland

9.650

22,3%

57.690

4,6%

1.650

15,6%

22.760

2,6%

Vo leerjaar 1-2

370

14,1%

4.690

1,3%

Vo vmbo leerjaar 3

360

30,0%

6.040

5,7%

Vo vmbo leerjaar 4

770

17,1%

7.020

7,0%

Vo havo 3-5/vwo 3-6 (incl. algemeen leerjaar)

150

6,5%

5.010

1,6%

Totaal mbo

7.610

24,9%

33.680

9,2%

Mbo niveau 1

1.690

38,9%

2.220

27,4%

Mbo niveau 2

4.050

28,8%

13.720

15,5%

Mbo niveau 3

770

15,6%

7.540

8,0%

Mbo niveau 4

1.110

15,3%

10.190

5,8%

390

18,8%

1.250

9,9%

Totaal vo

Vavo

1

2

niet vsv'ers verdacht van een misdrijf

Verdacht van misdrijf (CBS): Een leerling is verdacht van een misdrijf als de leerling met een proces-verbaal is geregistreerd in het Herkenningsdienst Systeem (HKS) van de politie, in de drie kalenderjaren voorafgaand aan het moment waarop wordt vastgesteld of de leerling die in het basisjaar stond ingeschreven een voortijdig schoolverlater is (namelijk, 1 oktober van het daar op volgende schooljaar). Bij het schooljaar 2008-2009 gaat het over de kalenderjaren 2008, 2007 en 2006. De tabel betreft een onderzoekspopulatie van leerlingen jonger dan 23 jaar en behorende tot de Nederlandse bevolking. Aantallen zijn afgerond op tientallen, hierdoor kan een optelling afwijken van het totaal. Percentages zijn berekend op de onafgeronde aantallen.

30

Jeugdwerkloosheid Jongeren zonder startkwalificatie hebben vaker te maken met jeugdwerkloosheid dan jongeren met startkwalificatie. Het percentage ligt circa twee keer zo hoog. Ook fluctueert het percentage werklozen onder de groep vsv’ers meer; ■■ De gevolgen van de economische recessie zijn zichtbaar vanaf het 1e kwartaal van 2009. De jeugdwerkloosheid is gedurende 2009 flink toegenomen. Vanaf het tweede kwartaal 2010 neemt de jeugdwerkeloosheid af; ■■ Jongeren zonder startkwalificatie zijn het sterkst getroffen. In het eerste kwartaal van 2010 was 21% werkloos. Dit betreft een stijging van 4,5%-punt vergeleken met het voorgaande jaar. De stijging is aanzienlijk minder (2,7%punt) in datzelfde kwartaal onder jongeren met een startkwalificatie; ■■

14,9% van de mannen zonder startkwalificatie (15 tot 23 jaar) was in het tweede kwartaal van 2010 werkloos. Bij de mannen met een startkwalificatie (15 tot 23 jaar) was 9,4% werkloos; ■■ 16,7% van de vrouwen zonder startkwalificatie (15 tot 23 jaar) was in het tweede kwartaal van 2010 werkloos. Dit is een stijging van 7,9%-punt t.o.v. het jaar daarvoor. Bij vrouwen met een startkwalificatie ligt het werkloosheidspercentage aanzienlijk lager (5,5%). ■■

Tabel 161: Jeugdwerkloosheid 15 tot 23-jarigen in percentages en veranderingen in procentpunt ten opzichte van het voorgaand jaar, zelfde kwartaal Bron: CBS, EBB 2005-2010

Verschil t.o.v. gelijk kwartaal voorgaand jaar Totaal

Met startkwalificatie

Zonder startkwalificatie

Met startkwalificatie

Zonder startkwalificatie

2006 1e kwartaal

14,0%

9,5%

19,1%

-0,8%

-2,7%

2007 1e kwartaal

10,2%

6,2%

14,7%

-3,3%

-4,5%

2008 1e kwartaal

9,0%

6,4%

12,4%

0,2%

-2,2%

2009 1e kwartaal

12,3%

9,1%

16,8%

2,7%

4,4%

2010 1e kwartaal

15,3%

11,9%

21,3%

2,7%

4,5%

2006 2e kwartaal

9,1%

6,0%

12,6%

-3,0%

-6,2%

Periode

2007 2e kwartaal

8,1%

5,2%

11,5%

-0,8%

-1,1%

2008 2e kwartaal

7,8%

5,3%

10,5%

0,1%

-1,0%

2009 2e kwartaal

11,9%

8,6%

16,6%

3,3%

6,1%

2010 2e kwartaal

10,7%

7,3%

15,5%

-1,3%

-1,1%

2006 3e kwartaal

10,9%

7,9%

14,5%

-3,4%

-2,9%

2007 3e kwartaal

8,8%

6,4%

11,6%

-1,5%

-2,9%

2008 3e kwartaal

8,4%

6,7%

10,8%

0,2%

-0,8%

2009 3e kwartaal

14,0%

9,0%

21,2%

2,3%

10,3%

2010 3e kwartaal

12,0%

9,8%

16,6%

0,9%

-4,6%

2006 4e kwartaal

9,9%

6,5%

14,1%

-3,4%

-2,0%

2007 4e kwartaal

9,0%

5,9%

13,3%

-0,7%

-0,8%

2008 4e kwartaal

8,5%

5,5%

12,9%

-0,4%

-0,4%

2009 4e kwartaal

13,3%

10,5%

17,4%

5,0%

4,5%

In juli 2010 heeft het CBS een nieuwe methode ingevoerd voor het maken van de werkloosheidscijfers. Met deze nieuwe methode is het CBS voor het eerst in staat om maandcijfers te maken over de werkloosheid. Om de kwartaal- en jaarcijfers uit de EBB te laten aansluiten op deze nieuwe werkloosheidscijfers, is een verbetering van de weging doorgevoerd. Dit betekent dat alle kwartaal- en jaarcijfers op basis van de EBB vanaf 2001 zijn herzien.

1

31

2.7 Bronnen en berekeningswijze Onderwijsnummer Elke jongere die in Nederland bekostigd onderwijs volgt heeft een persoonsgebonden nummer onderwijs dat het volgen van leerlingen en hun persoonskenmerken (leeftijd, geslacht, etniciteit en onderwijsniveau) mogelijk maakt. Deze gegevens zijn opgeslagen in het Basisregister Onderwijs Nummer (BRON). Op basis van dit onderwijsnummer wordt voortijdig schoolverlaten op landelijk, regionaal en instellingsniveau in kaart gebracht. Met deze berekeningsmethode is vanaf 2005 een constante en betrouwbare vergelijking tussen jaren mogelijk en zijn trends goed zichtbaar. De convenanten Aanval op Schooluitval 2008-2011 zijn op basis van deze berekeningsmethode afgesloten.

Voorlopige en definitieve cijfers Het ministerie van OCW informeert jaarlijks in het voorjaar de Tweede Kamer over de voorlopige vsv-cijfers van het voorgaande schooljaar. De inhoud van deze bijlage is gebaseerd op de voorlopige cijfers van het schooljaar 2009-2010. De vsv-cijfers zijn pas ‘definitief’ wanneer er op de - door de onderw ijsinstellingen aangeleverde - in- en uitschrijvinggegevens een accountantsverklaring is afgegeven.

Landelijke en regionale cijfers Een beperkte groep jongeren wordt meegenomen als vsv’er in de berekeningsmethode terwijl ze een opleiding volgt. Dit omdat de onderwijssectoren waar deze leerlingen onderwijs volgen (nog) niet met het persoongebonden nummer onderwijs werken. Het landelijke vsv-cijfer kan voor een gedeelte van deze jongeren worden gecorrigeerd omdat er op landelijk niveau aanvullende informatie over bekend is. Deze correcties zijn niet mogelijk op de cijfers op regionaal, gemeentelijk en onderwijsinstellingniveau. Het landelijk vsv-cijfer wordt gecorrigeerd met het aantal leerlingen dat binnen een schooljaar overstapt naar het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Op basis van de eerste onderzoeksgegevens uit BRON-vso kan een betere, statistische inschatting worden gemaakt van de doorstroom van de leerlingen uit het regulier voortgezet onderwijs naar het vso voor het jaar 2009-2010. Er zijn geen correcties mogelijk voor eerdere jaren. Zodoende ontstaat er in 2009-2010 een kleine breuk in de tijdreeks. Het verscherpen van de meetsystematiek is onderdeel van het vsv-beleid. Het landelijke vsv- cijfer wordt verder gecorrigeerd met het aantal examendeelnemers, overige niet-bekostigde mbo-deelnemers en vavo-deelnemers. Examendeelnemers en overige niet-bekostigde mbo-deelnemers zijn deelnemers die wel onderwijs volgen aan een mbo-instelling, maar waarvoor 1

2

Wanneer een leerling gedurende een schooljaar het onderwijs verlaat, zonder startkwalificatie, dan wordt deze leerling gerekend tot voortijdig schoolverlater. Jaarlijks wordt er op 1 oktober (T) gekeken welke leerlingen het voorgaande jaar (T-1) stonden ingeschreven. Wanneer een leerling op 1 oktober (T) niet meer ingeschreven staat en nog niet in het bezit is van een startkwalificatie, dan is dit volgens de definitie een voortijdig schoolverlater. Leerlingen die gedurende het schooljaar uitvallen, maar op 1 oktober weer zijn ingeschreven worden niet aangemerkt als schoolverlater1. de instelling geen bekostiging aanvraagt. De cijfers in de VSV-Cijferbijlage op landelijk niveau zijn volgens de landelijke berekeningsmethode tot stand gekomen. De cijfers in de VSV-Cijferbijlage op regionaal, gemeente en instellingsniveau zijn volgens de regionale berekeningsmethode tot stand gekomen; uitsluitend op basis van de in- en uitschrijvingen die onderwijsinstellingen aanleveren aan DUO voor bekostiging. De correcties zoals toegepast op landelijk niveau zijn hier niet toe te passen2. Het ontbreken van de examendeelnemers, de overige nietbekostigde deelnemers en de vavo deelnemers in de berekening voor de convenanten verlaagt het aantal nieuwe vsv’ers, omdat deze deelnemers aan het begin van het schooljaar niet worden meegeteld en daardoor ook geen nieuwe voortijdig schoolverlaters kunnen worden. Aan de andere kant worden de deelnemers die, zonder een startkwalificatie, doorstromen als examendeelnemer, als overige niet-bekostigde deelnemer of als deelnemer aan het vso geteld als nieuwe vsv’er. Dit geeft een verhogend effect op het aantal vsv’ers. Het verhogende effect is groter dan het verlagende effect, zodat per saldo op regio-, gemeente- en instellingsniveau meer nieuwe vsv’ers worden geteld dan op landelijk niveau.

Dit is de berekeningswijze van vsv’er zoals gedefinieerd in de convenanten 2008-2011. Binnen de RMC- wetgeving geldt echter dat een leerling als vsv’er wordt gemeld en geregistreerd zodra deze een maand ongeoorloofd afwezig is geweest van een opleiding. Hierbij moet wel worden aangetekend dat voor regio’s, instellingen en sectoren geldt dat indien in het peiljaar reeds sprake was van een laag percentage van voortijdig schoolverlaters, dit vervolgens invloed heeft op de reducties

32

Witte vlekken Bij de interpretatie van de vsv-cijfers moet worden bedacht dat de schoolcarrière van een kleine groep jongeren (0,2%0,3% van de 1,3 miljoen jongeren in het vo en mbo) nog niet volledig in beeld is. Anders gezegd, er is sprake van een overschatting van het aantal nieuwe vsv’ers. Een aantal redenen leiden tot deze overschatting, dit zijn de zogenaamde “witte vlekken”. Deze zijn: algemeen particulier VO-onderwijs, particulier mbo-onderwijs, de politieschool, opleidingen bij Defensie (niet via een ROC), onderwijs aan gedetineerde jongeren, overstap naar onderwijs in België tijdens of na het voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs, een deel van de zogenaamde “nieuwkomers” die na een periode op school in Nederland terugkeren naar het land van herkomst, jongeren die tijdens het voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs een vrijstelling van inschrijving krijgen van de leerplichtambtenaar op basis van hun lichamelijke of psychische gesteldheid en tot slot de jongeren die na hun mbo-1 diploma een baan hebben gevonden van enige omvang.

In 2010 zijn enkele onderzoeken uitgevoerd om de omvang van deze witte vlekken in beeld te krijgen. Deze overschatting blijkt met name de vo-cijfers te beïnvloeden. Wetgeving wordt voorbereid om via het Basisregister Onderwijs Nummer en via een landelijke registratie van de vrijstellingen Leerplichtwet de correctie van de vsv-cijfers mogelijk te maken op regionaal en schoolniveau. Het streven is om over schooljaar 2012-2013 de verbeterde meet systematiek op instellingsniveau te presenteren. Aangezien deze situatie op regionaal niveau al aanwezig was in de nul-meting van het lopende convenant (2005-2006), heeft dit voor de berekening van de prestatiesubsidie geen gevolgen gehad.

Tabel 17: Categorieën deelnemers die wel/niet worden geteld als vsv’ers in de verschillende berekenwijzen

Landelijke cijfers

Regionale cijfers

Leerlingen ouder dan 22 jaar (t+1)

Nee

Nee

In buitenland wonende

Nee

Nee

Emigratie

Nee

Nee

Overledenen

Nee

Nee

Personen uitgeschreven uit GBA

Nee

Nee

Leerlingen in het Praktijkonderwijs

Nee

Nee

Ja

Nee

Examendeelnemers en overige niet voor bekostiging aangemelde mbo-deelnemers Uitval vanuit vavo Internationaal Baccalaureaat/Engelse stroom Inschatting doorstroom naar VSO en declaratie- PRO

Ja

Nee

Nee

Nee

Ja

Nee

2

4

3 6

5 23 24 25

22

29

8

10

18 17

12

20 27

28

7 9

21

26

1

11 16

19

14

15

30

13

36 32

34 31

35 37

38

33

Overzicht RMC-regio’s Nederland Bron: DUO

39

RMC-regio

Contactgemeente

1 Oost-Groningen

Veendam

2 Noord-Groningen Eemsmond

Delfzijl


Groningen

4 Friesland Noord

Leeuwarden


Sneek

6 De Friese Wouden

Smallingerland


Assen

8 Zuid-Oost Drenthe

Emmen

9 Zuid-West Drenthe

Hoogeveen

10 IJssel-Vecht

Zwolle

11 Stedendriehoek

Apeldoorn

12 Twente

Enschede

13 Achterhoek

Doetinchem

14 Arnhem/Nijmegen

Nijmegen

15 Rivierenland

Tiel

16 Eem en Vallei

Amersfoort

17 Noordwest-Veluwe

Harderwijk

18 Flevoland

Lelystad

19 Utrecht

Utrecht


Hilversum


Amsterdam

22 West-Friesland

Hoorn


Den Helder


Alkmaar


Haarlem


Leiden


Gouda

Alle gemeenten in Nederland moeten (potentiële) voortijdig schoolverlaters registreren en ervoor zorgen dat zij via een passend onderwijs- of arbeidstraject alsnog een startkwalificatie halen (minimaal diploma op havo-, vwo- of mbo2niveau). Een jongere is volledig leerplichtig tot en met het schooljaar waarin hij of zij 16 jaar wordt. Daarna geldt voor alle jongeren tot 18 jaar de kwalificatieplicht. Dit is een gemeentelijke taak. De 18plussers vallen onder de RMCwetgeving, een regionale taak.

28 Haaglanden

Den Haag

29 Rijnmond

Rotterdam

Gemeenten participeren in één van de 39 RMC-regio´s (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie). Per RMC-regio is er één contactgemeente die de melding en registratie van voortijdig schoolverlaters door scholen coördineert tussen overheid, onderwijs, jeugdzorg, justitie en arbeid. RMC-regiospecifieke informatie vindt u op www.aanvalopschooluitval.nl bij ‘RMC-regio’.

De Bijlage bevat kaarten op landelijk- en regionaal niveau. Bovenstaande kaart dient samen met de RMC-regiolijst als navigatiehulpmiddel bij het gebruik van de Bijlage.


Dordrecht


Goes

32 Walcheren

Middelburg


Terneuzen

34 West-Brabant

Breda

35 Midden-Brabant

Tilburg


’s-Hertogenbosch

37 Zuidoost-Brabant

Eindhoven


Venlo


Heerlen

www.aanvalopschooluitval.nl

Schooluitval voorkomen in Nederland

Speerpunten huidige aanpak en doorkijk naar vervolgbeleid Resultaat schooljaar 2009-2010 (voorlopige cijfers)

Schooluitval voorkomen in Nederland Speerpunten huidige aanpak en doorkijk naar vervolgbeleid Resultaat schooljaar 2009-2010 (voorlopige cijfers) Productie: Projectdirectie Voortijdig Schoolverlaten www.aanvalopschooluitval.nl www.vsvverkenner.nl Ontwerp: Balyon, www.balyon.com Bron: DUO, www.ocwduo.nl Uitgave: April 2011 Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Reductie

30 % of meer

w w w. a a n v a l o p s c h o o l u i t v a l . n l

Schooluitval voorkomen in Nederland

Recommend Documents