Governance model AZ Turnhout Relatie artsen - beheer Zorgnet – Studiedag ziekenhuisgovernance
Jo Leysen Brussel – 17 juni 2014
Context
• Belgische ziekenhuis financiering end of life • Uitdagingen gezondheidszorg • Organisatiestructuur en governance
2
Context: Uitgangspunten vernieuwde organisatie • Aandacht voor kwaliteit en veiligheid • Visie op het product zelf niet enkel op de structuur en kostprijs • Groeiende belangstelling voor organisatiestructuur en governance
3
Uitgangspunten vernieuwde ziekenhuisorganisatie
4
5
6
(Hospital) Governance
Governance of deugdelijk bestuur betreft het nadenken over en ontwikkelen van topstructuren die zorgen dat maatschappelijk gelegitimeerde en voor de organisatie best aangepaste doelstellingen worden bepaald en die daarnaast ook helpen bewerkstelligen dat de leiding goed presteert in het effectief en efficiënt realiseren van deze doelstellingen
A. Vleugels – Hospital governance - 2006
7
Kader Hospital Governance • Ziekenhuiswet • Algemene Vergadering – shareholders/stakeholders • Raad van Bestuur • Directie – Algemeen directeur/Gedelegeerd bestuurder
• Medische Raad
• Veranderend ziekenhuislandschap • Dualiteit in organisatie en financiering
• Hospital Governance CZV 2000 – 2006
• Hospital Governance in Vlaanderen 2008 (K. Eeckloo) • Hospital Governance aanbevelingen Icuro 2012 • Literatuur 8
Hospital Governance 2006 • Specificiteit ziekenhuizen – Hospital Governance • Modulair model – gefaseerd te realiseren • Beleidsplan centraal
• Organen • Rol RvB : eindverantwoordelijkheid en toezicht beleidsplan • Definitie van Executieve en Stakeholdersoverleg
• Profielschets Raad van Bestuur • Artsenparticipatie • Voorwaarden en alternatieven
• Maatschappelijke legitimering 9
10
Hospital Governance in Vlaanderen 2008 (K. Eeckloo)
• Onderzoek naar bestuursvorm van ziekenhuizen in Vlaanderen, België en Europa • Artsen hebben grote inhoudelijke betrokkenheid en eerder beperkte formele integratie in het bestuur van Vlaamse ziekenhuizen
11
Hospital Governance Icuro 2012
• • • • • •
12
Macro / Meso / Micro niveau Clinical governance: focus op kwaliteitsvolle zorg 17 principes 10 aanbevelingen Gedragscode bestuurder Aanbevelingen clinical governance macrocontext
Principes • 7: Artsen worden maximaal betrokken bij de ziekenhuiswerking en het ziekenhuismanagement waarbij wordt gestreefd naar gemeenschappelijke objectieven die worden geconcretiseerd en opgevolgd in het kader van het beleidsplan. Er wordt gestreefd naar maximale integratie van de artsen in de ziekenhuiswerking en sterke samenwerkingsverbanden met andere partijen en voorzieningen. • 12: Het ontwikkelen van (transmurale) zorgmodellen/zorgtrajecten in functie van noden van de patiënten… Dit concretiseert de plaats van het ziekenhuis als een onderdeel van het zorgtraject en onderstreept het belang van samenwerking met de verwijzende en ontvangende zorgcontext.
13
Literatuur • Responsability for quality improvement and patient safety: Hospital Board and Medical Staff Leadership Challenges. Goeschel – Chest 2010
• How physicians can change the future of healthcare ? Michael Porter – JAMA 2007
• Physician-leaders and hospital performance: Is there an association ? Amanda Goodall – J. Socscimed 2011
14
15
Goeschel – Chest 2010
…Boards must engage their medical staffs by becoming more involved in and educated about the quality of care provided in their institutions and by inviting physicians to join the governing body. Medical staff members should understand the unique duties of boards, which may help soften the inevitable conflicts that arise when boards and physicians embrace different goals or strategies….
16
Michael Porter – JAMA 2007 • Healthcare reform must focus on improving health and healthcare value for patients. • Physician leadership is essential to return focus on enabling health and effective care • Three principles: • Goal is value for patients • Medical practice should be organised around medical conditions and care cycles • Results – risk-adjusted outcomes and cost – must be measured
17
Michael Porter – JAMA 2007
“The strategy for reform is market based, but physician led. A
value based system offers physicians new credibility and new influence. Health plan administrators will see the benefit of working cooperatively with physicians and come to understand that the best way to control future cost is to encourage and reward quality and value….When value rules, the nation will finally get better outcomes for every dollar spent on care. “
18
19
20
14-11-2011
AZ Turnhout - Historiek • Sint-Elisabethziekenhuis • 1608: oprichting door Gasthuiszusters • Tot 2007 OCMW ziekenhuis - extramurale praktijken • 2007: verzelfstandiging tot St Elisabeth ziekenhuis vzw - autonome verzorgingsinstelling volgens Hfst XII bis • Stad - OCMW - Participatie artsen (SVET) - Huisartsen • Aanzet integratie van extramurale paktijken
• AZ Sint-Jozef • • • •
1972: oprichting CM-klinieken 1981: Nieuw ziekenhuis (huidige locatie campus Sint-Jozef) Beheerd door vzw met vertegenwoordigers van CM en experten Intramurale activiteit - Klassieke kostenregeling met afdrachten
• Fusiebesprekingen 1998-2009 21
Fusieprotocol • • • • •
Algemene doelstellingen Juridische vorm – ontwerpstatuten met artsenparticipatie Eenheid van concept, beheer en organisatie (directiecomité) Herschikking diensten Financiële regeling artsen • Principes: centrale inning, tariefzekerheid en toegankelijkheid, solidariteit, responsabilisering, transparantie, intra en extramurale praktijk
• Inbreng • Personeel • Strategisch Paritaire Executieve Commissie (SPEC)
22
AZ Turnhout – Structuur • • • • • • • •
Aandeelhouders forum Algemene vergadering Raad van Bestuur Bureau Raad van Bestuur Directiecomité Medische Raad – Artsen Overlegplatform – VZT SPEC Comités • Auditcomité – Remuneratiecomité – Financiële commissie – Dienst Kwaliteit en Veiligheid
23
Algemene vergadering • Samenstelling • De algemene vergadering bestaat uit 25 leden-vertegenwoordigers: • • • •
8 voor OCMW / stad Turnhout 8 voor KMSI vzw 8 voor VZT vzw (artsen) 1 voor HVRT vzw (huisartsen)
• Voorzitter: één van de ondervoorzitters Raad van Bestuur Algemene Vergadering
OCMW – STAD 4-4
24
KMSI 8
VZT vzw 8
HVRT 1
Raad van Bestuur • Doel • Neemt het bestuur van het ziekenhuis waar en heeft vertegenwoordigingsbevoegdheid voor de vzw tegenover derden
• Samenstelling • 11 bestuurders met stem: vertegenwoordiging van de drie rechtspersoon-bestuurders • 3 bestuurders met raadgevende stem • Gedelegeerd bestuurder – Medisch directeur permanent uitgenodigd Raad van Bestuur
OCMW – STAD 3-1 25
KMSI 4
VZT vzw 3
Aandeelhoudersforum • Doel • Overlegplatform – 3x/jaar • Alarmbelprocedure RvB: opdracht standpunten bij elkaar te brengen en consensus te bereiken
• Samenstelling • Het stakeholderoverleg bestaat uit 6 leden: • 2 voor OCMW / stad Turnhout • 2 voor KMSI • 2 voor VZT vzw (artsen)
• Alternerend voorzitterschap Stakeholder overleg
OCMW – STAD 2 26
KMSI 2
VZT vzw 2
Bureau van de Raad van Bestuur • Doel • Informeren over, voorbereiden van en overleg over strategische en grotere operationele dossiers • Voorbereiding vergaderingen Raad van Bestuur • Wekelijks (2 uur)
• Samenstelling • 5 leden: Voorzitter en ondervoorzitters Raad van Bestuur, gedelegeerd bestuurder en medisch directeur
27
Directiecomité • Doel • Dagelijkse operationele leiding van het ziekenhuis
• Samenstelling • 6 directeurs van de departementen en de gedelegeerd bestuurder • Gedelegeerd bestuurder • Medisch directeur • Directeur zorg • Directeur financiën en administratie • Directeur HR • Directeur facilitair departement
28
Medische Raad – Artsenoverlegplatform - VZT • Medische Raad (elke 2 weken) • Adviesorgaan dat ziekenhuisartsen inspraak verleent in en betrekt bij de beleidsbeslissingen, met als doel de best mogelijke medische zorg te verlenen • Wettelijke gesprekspartner van de ziekenhuisbestuurder • 13 artsen: verkozen uit en door het artsenkorps
• VZT = vereniging ziekenhuisartsen Turnhout (1x/maand) • = artsen Medische Raad + 2 “wijzen”
• Overlegplatform = Vergadering ziekenhuisartsen (4x/jaar) • Alle artsen • Medisch directeur – vertegenwoordigers artsen in RvB 29
Medische diensthoofdenvergadering • Samenstelling • 27 dienst(afdelings)hoofden • Medisch diensthoofd wordt door de Raad van Bestuur aangesteld op voordracht van de medisch directeur en SPEC na overleg met de artsen van de betrokken afdeling voor een hernieuwbare periode van 4 jaar en na advies van de Medische Raad. • Voorzitter: Medisch directeur • Uitgenodigd: voorzitter Medische Raad, diensthoofd Kwaliteit en Veiligheid, stafmedewerker medisch directeur
• Frequentie • 1x/maand – 2,5 uur •
30
Wet 10 april 2014: periode van 6 jaar
AZ Turnhout – Comités • Auditcomité • Remuneratiecomité • (Aanstellingscomité)
• SPEC • Financiële commissie • Dienst Kwaliteit en Veiligheid – Q topic RvB
• (Werkgroep strategie)
31
14-11-2011
32
SPEC (Strategisch Paritaire Executieve Commissie)
2.5.1.1 Definitie In AZ Turnhout vzw wordt in het kader van een verregaande integratie van de artsen in het beleid een commissie opgericht: SPEC – Strategische Paritaire Executieve Commissie.
2.5.1.2 Samenstelling Paritair 6 artsen – 6 management (directie) Artsen worden aangesteld door Raad van Bestuur op voordracht en in samenspraak met de Medische Raad. Leden management worden in hun functie van lid van SPEC benoemd en ontslagen door Raad van Bestuur Voorzitter van SPEC is de algemeen directeur Eventueel ad hoc “techniekers” toe te voegen naargelang het onderwerp
33
SPEC (Strategisch Paritaire Executieve Commissie) 2.5.1.3 Opdrachten Executieve functie Beleidsvoorbereiding Uitvoeren doelstellingen (dagelijkse leiding) Ontwikkelen strategie en voorstel beleidsplan Toezicht financiële regeling (functie financiële commissie conform artikel 143 van de ziekenhuiswet) Centrale inning: i.c. nazicht van de reële kosten en daaruit af te leiden voorstel tot aanpassing van de aanrekening in de financiële regeling Conventie, supplementen, % afhoudingen Bespreken jaarrekening, begrotingsramingen, verslag van de revisor
Formuleren van voorstellen m.b.t. de bestemming en het beheer van het Exploitatie-Investering-Solidariteitsfonds. Formuleren van voorstellen om de (intermediaire) campusindeling te realiseren, verder te concretiseren en eventueel aan te passen. 34
SPEC (Strategisch Paritaire Executieve Commissie)
2.5.1.4 Werking Voorstellen vanuit SPEC worden zoveel mogelijk gezamenlijk in consensus geformuleerd, als college verdedigd en uitgevoerd. Leden van SPEC zijn tegelijk beleidsvormers en groepsvertegenwoordigers (artsen – management). Indien de Medische Raad of Raad van Bestuur van het door SPEC voorgestelde advies wenst af te wijken, zal dit gemotiveerd moeten gebeuren. Addendum: Krachtlijnen werking SPEC Informatieve nota Samenstelling SPEC
35
EIS fonds
Art. 6
De aanwending van het EIS-fonds
De Raad van Bestuur en de Medische Raad beslissen gezamenlijk over de aanwending van de bedragen van het EIS-fonds op voorstel van de SPEC. Het EIS-fonds kan enkel worden aangewend voor: •het stimuleren van strategische en belangrijke operationele investeringen; •het dekken van kosten voor de investeringen en exploitatiekosten die niet of niet volledig door het BFM van het ziekenhuis gedekt worden; •het organiseren van de solidariteit met disciplines die noodzakelijk zijn voor het globale zorgaanbod maar de eigen leefbaarheid niet kunnen bewerkstelligen; •het creëren van een exploitatieoverschot voor het ziekenhuis zodat er voldoende eigen vermogen opgebouwd wordt. •het nakomen van de bestaande financiële overeenkomsten, afgesloten in de historische ziekenhuizen. In addendum zijn de elementen van deze overeenkomsten opgenomen. 36
X4A MTD Artsen
Ontvangsten honoraria Groepsverzekering
X1 Tegemoetkoming consultatie
Totaal
EIS-fonds X2 +X4B +X5 -X1
X3 Werkingskosten specifiek diensten X3A X3B
Forfait
Centrale Inning
AZ Turnhout – Artsenparticipatie • Aandeelhoudersforum • Algemene Vergadering (VZT – statutaire inrichter) • Raad van Bestuur – gemandateerde bestuurders
• Medische Raad - Diensthoofdenvergadering • Executieve : SPEC • Medisch directeur • Voltijds - Lid DC – SPEC – woont vergaderingen RvB, bureau RvB, Medische Raad bij
• Stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid • Financiële commissie 38
AZ Turnhout – Artsenparticipatie - borging • Fusieprotocol en statuten AZ Turnhout vzw • Statuten Vereniging Ziekenhuisspecialisten Turnhout • Algemene Regeling en Medisch Reglement • Financiële Regeling • Missie – Visie – Strategie
• Consensus document campusindeling • Begroting en EIS fonds • Model samenwerking andere ziekenhuizen 39
AZ Turnhout – SPEC praktijkervaring • Start op 3/3/2010 (na opstart Medische Raad) • Vergaderfrequentie: 2x/maand (1e en 3e woensdag) • Agenda: • • • • • • • •
40
Beleidsplannen ziekenhuis en medische diensten Investeringen: toetsingscriteria en prioriteiten van investeringen Beheer EIS fonds Opvolging activiteitsgegevens Implementeren van financiële regeling Begeleidingscommissie voor campusindeling Project Missie – Visie - Strategie Vaak bekrachtigen van beslissing door Medische Raad
SPEC - valkuilen • Naast SPEC nog managements/directiecomité • Wettelijk kader versus praktijk • Rol Raad van Bestuur – directie - Medische Raad
• Complexe flow van dossiers • Eenheid van beleid • Samenstelling VZT – Medische Raad – SPEC
• Toenemende frequentie van vergaderingen • Tijdsbelasting – vergoeding (?)
• Individuen zijn bepalend – Representativiteit diensten 41
SPEC - aanpassing 2012 II. Krachtlijnen toekomstige werking SPEC II.1. Inhoudelijke werking SPEC is een managementorgaan waarin directieleden en een vertegenwoordiging van de artsen zitting hebben. De SPEC heeft een strategische en – hoofdzakelijk met betrekking tot het EIS fonds – executieve functie en werkt rond volgende domeinen : Beleidscyclus : helpen ontwikkelen strategie en algemeen beleidsplan AZT (inclusief korte, middellange en lange termijn masterplan AZT) begeleiden strategieontwikkeling en ontwikkeling beleidsplannen van alle entiteiten/diensten in AZT opvolging uitvoering strategie en beleidsplannen Begroting : overleg over de uitgangspunten en krachtlijnen van de jaarlijkse exploitatie en investeringsbegroting; (kwartaal)opvolging van de begroting EIS fonds : formuleren van advies aan de Medische Raad over de bestemming van alle middelen in het EIS-fonds. Voor bepaalde (categorieën van) uitgaven kan de Medische Raad binnen af te spreken randvoorwaarden een mandaat geven aan de SPEC (of andere organen). Spelregels over de bestemming van de middelen in EIS fonds zijn verder te bepalen binnen de contouren van artikel 6.2 van de financiële regeling (zie hoger). Beleidsadviezen op basis van data analyse : ontwikkelen van beleidsadviezen op basis van bespreking van diverse data-analyses (e.g. activiteitsgegevens). Financiële regeling : bespreken voorstellen tot wijziging van de financiële regeling – adviesfunctie naar Medische Raad en raad van bestuur. Naast de SPEC wordt een financiële commissie geïnstalleerd met de wettelijke bevoegdheden. De financiële commissie wijdt haar dialoog en discussie ten minste aan : de jaarlijkse begrotingsramingen; de jaarrekening; de verslagen van de bedrijfsrevisor de aard van de aangerekende kosten. 42
Artsenparticipatie - evolutie • Progressieve synergie bestuurders – artsen • Verhelderen van gemeenschappelijke doelstellingen en gedeeld belang
• Bevoegdhedenmatrix verfijnen • Verantwoordelijkheid artsen niet vrijblijvend • Verdere evolutie clinical governance • Hoge Q standaarden – verantwoordelijkheid en accountability – constante dynamiek van verbetering • Accreditatie – indicatoren – nieuw toezichtsmodel 43
Artsenparticipatie: opportuniteiten • Toename betrokkenheid artsen • Verantwoordelijk voor kernactiviteit van het ziekenhuis • Duale model organisatie – financieel • Hogere motivatie en meer draagvlak voor verandering • Huisartsen integratie bilateraal (AV – Preventiecentrum)
• Integratie van artsen en praktijken • Praktijken - personeel
• Beleidsplannen – Kanteling (business units) • Professionaliseren via experten • Verbetering van kwaliteit van zorg - literatuur 44
Besluit • Hervorming van ons gezondheidssysteem is onafwendbaar en vraagt aangepaste structuren, financiering en processen, met een wettelijk kader. • Implementatie van hospital governance aanbevelingen, waaronder artsenparticipatie heeft positief effect voor AZ Turnhout , maar is tegelijk start van constante evaluatie en verbetercyclus. 45
46
