Goede voeding voor uw kind: een uitdaging! Presentatie Kinderdagverblijf OOK Els van den Heuvel, kinderdiëtist/allergiediëtist 10 februari 2015, Stichting Vérian, Apeldoorn
Onderwerpen die aan bod komen • • • • •
Gezonde kindervoeding Overgewicht Eetproblemen Voedselovergevoeligheid Trends en hypes in de voeding
Stelling 1
De meeste kinderen eten gezond!
Huidig voedingspatroon • • • • • • •
Matig ontbijt Te veel energierijke tussendoortjes Te veel zoete (melk-)dranken Te weinig groente en fruit (vezels) Te weinig goede vetten (onverzadigd) Te veel slechte vetten (verzadigd) Te veel zout
Gevolgen van een slecht eetpatroon •
Onvolwaardige voeding: • IJzer-tekort • Tekort goede vetten en voedingsvezels
• • • •
Te hoge calorie-inname: overgewicht Ondervoeding Bij peuters vaak peuterdiarree Slijtage gebit: zuur en zoet
De Schijf van Vijf
Aangepaste adviezen op het CB Voeden op verzoek bij borst- en flesvoeding
• •
• • • • •
Honger- en verzadigingsgevoel ontwikkelen
Bijvoeding vanaf 4 maanden, maar alleen oefenhapjes Aparte smaken, niet gemengd Vanaf 6 maanden gaat de bijvoeding een of meerdere flessen vervangen Groeicurve stijgt te hard: aangepaste adviezen Advies kinderdiëtist en orthopedagoog (CJG)
Een goed ontbijt • • • • •
Bordje pap van halfvolle melk met Brinta of havermout 1 sneetje volkorenbrood met halvarine en appelstroop en een glaasje vers sinaasappelsap 1 sneetje bruin brood met halvarine en pindakaas en een glas halfvolle melk 1 schaaltje yoghurt met zachte muesli en/of vers fruit en een glas thee zonder suiker 2 sneetjes knäckebröd met halvarine, met jam en smeerkaas 30+ en een glas karnemelk
Een goed tussendoortje Drinken: • water • thee zonder suiker • 1 beker sterk verdunde ranja, diksap, Roosvicee Eten: • 1 vrucht • schaaltje met rauwe groente • handje noten/rozijnen • 1 volkoren biscuitje • 1 plakje ontbijtkoek
Wat hebben kinderen nodig Voedingsmiddel
1-4 jaar
Brood
2-3 sneetjes
Aard,rijst,pasta
1-2 stuks/lepels
Groente
1-2 opscheplepels
Fruit
1-2 stuks
Melkproducten
300 cc
Vlees (waren), vis, ei
50 gram + ½ plak vleeswaren
Kaas
½ plak
Margarine,halvarine
5 gram/snee
Olie, vloeibaar B&B
1 eetlepel
Vocht
750 cc, incl. 300 cc melkproducten
Vitamine D
10 microgram
Wat hebben kinderen nodig Voedingsmiddel
4-8 jaar
9-13 jaar
Brood
3-4 sneetjes
4-5 sneetjes
Aard,rijst,pasta
2-3 stuks/lepels
3-4 stuks/lepels
Groente
2-3 opscheplepels
3-4 opscheplepels
Fruit
1 ½ stuks
2 stuks
Melkproducten
400 cc
600 cc
Vlees (waren), vis, ei
60-80 gram
80-100 gram
Kaas
½ plak
1 plak
Margarine,halvarine
5 gram/snee
5 gram/snee
Olie, vloeib. B&B
1 eetlepel
1 eetlepel
Vocht, incl.melk
1 liter
1-1 ½ liter
Vergelijk suiker in dranken Product: 1 beker = 150cc Aantal suikerklontjes 1 beker water
0
1 beker thee zonder suiker 0 1 beker halfvolle melk
1½
1 beker Roosvicee, ranja
3
1 beker diksap
3
1 beker vruchtensap 100% 3 ½ 1 beker frisdrank
4
1 beker icetea
3-4
1 beker Yoki
4
Vergelijk tussendoortjes koek Product
Aantal sneetjes brood
1 pakje Evergreen (2 st.)
2
1 zakje Smoeltjes
1¾
1 pakje fruitbiscuit (3 st.)
2
1 plak ontbijtkoek
1
1 pakje Milk Break ( 2 st.)
2
1 ‘Wieger Ketelapper’
2½
1 tarwebiscuitje
¼
Vergelijk tussendoortjes snack Product
Gram vet
Soort vet
Zakje chips (25 g)
7,5
-
Handje gemengde noten (1 eetlepel)
11
+
1 Mars 1 mini Marsje
10 3
-
3 blokjes 48+ kaas ( 60 gram)
15
-
1 gebakken kroket
10
+/-
3 plakjes leverworst (60 g)
25
-
Een goed begin en een gezond gewicht betekent voor je kind: • • •
dat bewegen makkelijker gaat minder kans op overgewicht op latere leeftijd een goede basis voor later
Conclusie
De voeding van kinderen kan veel beter!
Stelling 2
Eetproblemen bij jonge kinderen zijn niet te overwinnen.
Mogelijke oorzaken • • • • • • • •
Lichamelijke problemen; mondmotoriek, niet kunnen Vermoeidheid, tijdstip van de maaltijd Voedselovergevoeligheid Spanningen bij het kind Geen regelmaat en ritme Te veel of verkeerde tussendoortjes Geen goede sfeer aan tafel Te grote porties
Tips voor goed eetgedrag • • • • • • • •
Geef het goede voorbeeld Biedt regelmaat en structuur Wees consequent; niet onderhandelen Accepteer een wisselend eetpatroon Pas de tussendoortjes aan Beloon en straf niet met eten Goede sfeer aan tafel Voldoende slaap
Vervolgtips • • • • • • • • •
Pas evt. het tijdstip van de maaltijden aan Vaste eetplaats, niet voor de TV Geen andere bezigheden tijdens het eten Gevarieerde aantrekkelijke maaltijden Betrek je kind bij de bereiding/ inkoop van de maaltijd Kleine porties Doe iets met de signalen van je kind Voorkom machtsstrijd Laat één ouder zich bemoeien met één kind
Leren Lusten Een kind moet heel veel leren: • • • •
Van een lepeltje te eten Uit een beker te drinken Praten Kruipen en lopen…..
Maar ook: Leren Lusten
Stelregel • •
Als ouder bepaal je wat je kind eet Je kind bepaalt hoeveel het eet
Conclusie
Slecht etende kinderen kunnen een grote impact op het gezin hebben. Maar er is wat aan te doen!
Stelling 4
Kinderen die als baby/peuter te zwaar zijn, krijgen vanzelf een goed gewicht als ze gaan bewegen en groeien!
Overgewicht • • •
1 op de 6 kinderen is te zwaar Aantal neemt toe, vooral in de grote steden Leefstijl is een belangrijke oorzaak
Gewichtsverloopkaarten
Oorzaken overgewicht • • • • • • • •
Meer eten/drinken dan wordt verbruikt Te veel tussendoortjes Niet onderkennen van het verzadigingsgevoel; ‘vol=vol’ Te weinig slaap Onvoldoende beweging Te veel computeren en tv kijken Erfelijke aanleg Medische oorzaak
Overgewicht voorkomen • • • • • • •
BBOFTT Goede eetgewoontes, gezonde basisvoeding Voldoende bewegen Rust, regelmaat en structuur Voldoende slaap Geef zelf het goede voorbeeld Niet bang zijn om regels te stellen
Beweging Beweegnorm voor kinderen: • Dagelijks 1 uur per dag (matig) intensief bewegen: fietsen, rennen, voetballen, etc. • 2 x per week intensief sporten
Conclusie Als ouder kun je veel doen aan het voorkomen van overgewicht. Kinderen krijgen niet ‘vanzelf’ een goed gewicht
Voedselovergevoeligheid -
Allergische voedselovergevoeligheid: -
-
Afweerstoffen tegen eiwitten: koemelk, kippenei, soja, pinda, noten, vis Immuunsysteem betrokken Klachten op meerder gebieden in het lichaam Erfelijkheid
Niet allergische voedselovergevoeligheid: -
Tarwe, lactose, histamine, FODMAPs, smaakversterkers
Klachten •
Maag- en darmen: •
•
Huid: •
•
Benauwd, kortademig, astma, piepen, niezen
Hart en vaten: •
•
Eczeem, urticaria, galbulten, jeuk, oedeem
Luchtwegen: •
•
Misselijkheid, braken, diarree, verstopping, krampen
Bloeddrukdaling, flauw vallen, anafylactische shock
Overig: •
Extreem huilen, groeiachterstand, hoofdpijn, gedragsklachten
Diagnose -
Eliminatiedieet 4-6 weken Provocatie: open of dubbelblind Re-eliminatie
Soms extra: bloed- en huidtesten, darmbiopt.
Behandeling • • •
Dieet Medicatie en/of zalven Aanvullende maatregelen
•
Kortdurend of levenslang
Hypes en trends in de (kinder-)voeding • • • • • • • •
Superfoods Shakes en smoothies Kokosolie Minder granen Minder koemelk, meer geit en schaap Minder suiker Minder granen Onbewerkt voedsel
Schoolproject groep 5 De gezonde HAP&STAP Vierdaagse: www.hapenstapvierdaagse.nl
Vragen
Dank voor uw aandacht!!
