g a l s r e v r Jaa 9 0 0 2 8 0 20
Gimv | Jaarverslag 2008 | 2009
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Kerncijfers Portefeuille en eigen vermogen Gimv in een oogopslag Hoogtepunten 2008-2009 Interview met de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder Operationeel en financieel verslag Strategie Marktanalyse Resultaten Waardering bij Gimv Buyouts & Growth België Nederland Duitsland Frankrijk Venture Capital Technology Cleantech Life Sciences Gimv-XL Centraal-Europa & Rusland Infrastructuur Human resources Responsible corporate behaviour Bestuur, corporate governance en aandeelhouders Bestuur Raad van Bestuur Executief Comité Gimv Asia Advisory Council Corporate governance Kapitaal Raad van Bestuur Comités Samenstelling en vergoeding van het dagelijkse bestuur Exitbonusplan De co-investeringsvennootschappen Externe controle door de commissaris De leidraad Corporate-governancescore Afwijkingen van de Corporate Governance Code Aandeelhouders Algemene aandeleninformatie Evolutie van het aandeel in de laatste vijf jaar Evolutie van het aandeel in 2008-2009 Relatieve prestatie van het Gimv-aandeel tegenover de indexen Verdeling van de beschikbare winst Dividendbeleid Aandeelhouderschap Relaties met aandeelhouders en investeerders Financiële kalender Contactgegevens Investor Relations Jaarrekening Inleiding Beperkte consolidatie Wettelijke consolidatie Enkelvoudige jaarrekening Verklarende woordenlijst Contactinformatie en financiële kalender
Cover Cover Cover 1 2 4 8 10 14 21 26 28 28 34 38 40 46 46 54 56 66 68 72 76 82 86 88 88 92 94 96 96 98 102 104 105 106 107 108 108 109 112 112 112 113 114 114 115 116 116 117 117 118 121 122 134 188 191 192
Kerncijfers
P
en
Een actieve investeerder (2000-2009)* INVESTERINGEN
DESINVESTERINGEN
ACTIVA ONDER BEHEER
1.6 miljard EUR geïnvesteerd in 187 nieuwe participaties
2.0 miljard EUR gedesinvesteerd met 147 exits, 19 beursintroducties
1 miljard EUR, 1.7 miljard EUR inclusief fondsen onder beheer
Beperkte consolidatie
31/03/2009
Portefeuille (financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat + leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille) Liquide middelen 2
Balanstotaal
31/03/2008
31/03/2007
31/12/2005
950 564
1 327 554
1 278 526
1 111 094
578 211
848 144
820 751
664 269
382 777
512 524
445 608
472 009
382 777
512 524
445 608
472 009
993 745
1 393 986
1 327 425
1 164 018
-322 295
161 432
249 319
171 863
54 695
101 047
96 952
81 888
Investeringen op portefeuilleniveau (eigen balans)
188 622
234 936
192 122
103 922
Investeringen op portefeuilleniveau (incl. fondsen onder beheer)
263 622
304 636
226 331
121 011
181 952
380 665
272 385
328 893
220 587
476 315
315 167
334 251
99
83
74
75
Nettoresultaat
1
Totaal brutodividend
Desinvesteringen op portefeuilleniveau (eigen balans) Desinvesteringen op portefeuilleniveau (incl. fondsen onder beheer) Aantal werknemers Kerncijfers per aandeel (in EUR) Eigen vermogen Nettoresultaat
1
1
Verwaterd nettoresultaat
1 3
Brutodividend Aandelenkoers (op datum afsluiting boekjaar) Totaal aantal aandelen (op datum afsluiting boekjaar)
41.01
57.28
55.17
47.94
-13.91
6.97
10.76
7.42
-13.91
6.97
10.76
7.42
2.36
4.36
4.1833
3.5333
32.59
47.75
48.10
44.80
23 176 005
23 176 005
23 176 005
23 176 005
N.A.
62.6%
38.9%
47.6%
Ratio’s Pay-outratio
4
Rendement op eigen vermogen Rendement op portefeuille
5
6
Premie (+) / discount (-) versus eigen vermogen
To
Len
Ove
Mind
1
Netto liquide middelen
Fina
Tota
Geconsolideerde jaarrekening (in 000 EUR) Eigen vermogen
Eig
7
-24.3%
12.6%
18.0%
17.0%
-31.0%
22.3%
33.5%
26.2%
-20.5%
-16.6%
-12.8%
-6.5%
* tot 31 maart 2009 1 Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming 2 Liquide middelen na aftrek van de langlopende en kortlopende financiële verplichtingen 3 In de veronderstelling dat alle opties / warrants die ‘in the money’ zijn op het einde van de periode, worden uitgeoefend 4 Totaal brutodividend / nettoresultaat (toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming) 5 Nettoresultaat (toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming) / eigen vermogen (toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming - bij begin van het jaar) 6 (Meerwaarden op realisaties + niet-gerealiseerde opbrengsten op financiële vaste activa + dividenden + intresten + managementfees + omzet) / portefeuille bij begin van het jaar 7 (Eigen vermogen - Aandelenkoers) / Eigen vermogen
Eige
G
Po ac
1% Infras
21 Lif
2% Clea
2 T
G 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30
OPMERKING VOOR DE LEZER: het decimaalteken in de getallen is de punt, duizendtallen zijn gescheiden door een spatie.
Portefeuille
en eigen vermogen Eigen vermogen (beperkte consolidatie)
(in 000 EUR)
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat (I)
465 654
Totaal beursgenoteerde participaties
63 567
Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille (II)
112 557
Totaal portefeuille (I + II)
578 211
Overige activa na aftrek van verplichtingen (III)
381 048
Minderheidsbelangen (IV)
8 695
Eigen vermogen (toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming) (I + II + III - IV)
950 564
Gediversifieerd Portefeuille volgens activiteit
Portefeuille volgens geografische spreiding
21% Life Sciences
10% Rest van Europa
48% Buyouts & Growth
2% Cleantech
2% Rest van de wereld
12% Verenigde Staten
3% Andere investeringen
1% Infrastructuur
4% Duitsland
25% Technology
47% België
11% Nederland 14% Frankrijk
Groeiend 80
80
Evolutie NAV / aandeel (+ dividend)
75
75
NAV + dividend / aandeel
70
70
NAV / aandeel
65
65
60
60
55
55
50
50
45
45
40
40
35
35 30
30 Dec-01
Juni-02
Dec-02
Juni-03
Dec-03
Juni-04
Dec-04
Juni-05
Dec-05
Juni-06
Dec-06
Juni-07
Dec-07
Juni-08
Dec-08
Gimv
Den Haag
in een oogopslag Antwerpen
99
4
kantoren
Frankfurt
92
medewerkers
participaties in portefeuille
Buyouts & Growth
Parijs
Venture Capital
Fondsen & Joint Ventures
België
Nederland
Technology
Frankrijk
Duitsland (Halder)
Cleantech
Centraal-Europa & Rusland
Life Sciences
DG Infra+ (Infrastructuur)
Gimv-XL
Andere fondsen
Gimv investeert in managementbuyouts en verschaft groeikapitaal aan gevestigde ondernemingen. Vier lokale teams buigen zich over deze activiteiten: Buyouts & Growth - België Buyouts & Growth - Nederland Buyouts & Growth - Frankrijk Buyouts & Growth - Duitsland
In hoogtechnologische sectoren investeert Gimv in ICT (Technology), milieuvriendelijke technologie (Cleantech) en levenswetenschappen (Life Sciences). Elk van deze sectoren beschikt over een eigen team.
Voor specifieke groeimarkten en bijzondere activa richt Gimv, in samenwerking met ervaren partners, fondsen en joint ventures op. Het Gimv-XL fonds is een initiatief van Gimv dat zich richt op grotere bedrijven die het potentieel hebben om vanuit Vlaanderen internationaal door te groeien. Via partnerships is Gimv sterk aanwezig in Centraal-Europa en Rusland. Met het DG Infra+ fonds focust Gimv zich op infrastructuurprojecten in de Benelux.
1
Hoogtepunten 2008-2009
Gimv was actief ondanks internationaal bewogen jaar
l
Gimv en het Halder IV fonds verkopen vijf minderheidsparticipaties aan Becap
l
De Duitse fabrikant van snijmachines voor de bandenindustrie, Karl Eugen Fischer, wordt verkocht
l
Gimv verkoopt zijn participatie in torenkraanbedrijf Arcomet aan het management
l
Gimv verdubbelt zijn belang in Scana Noliko, een Belgische
l
producent van geconserveerde
Gimv investeert bijkomend
H et Technology-team versterkt
groenten en fruit
zijn aanwezigheid in de Duitstalige
Via een meerderheidsbelang
landen met de aanwerving van
CoreOptics
neemt Gimv de Nederlandse
Hansjörg Sage
Babcock & Brown Infrastructure
kledingholding Bandolera in zijn
neemt het belang van Gimv in
portefeuille op
7 miljoen USD in het DuitsAmerikaanse technologiebedrijf l
l
l
Juli
havenbedrijf Westerlund over
Juni September
Mei
Juli Mei
l
l l
benoemd tot gedelegeerd
Met de investering in softwarebedrijf
bestuurder van Gimv
Openbravo zet Gimv voet op Spaanse bodem
Koen Dejonckheere wordt
l
G imv neemt OTN, dat communicatienetwerk-oplossingen aanbiedt, over van Nokia Siemens Networks
2 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Hoogtepunten 2008-2009
Shipit, een Belgische specialist in multimodaal transport, trekt DG Infra+ aan voor verdere groei
l
Gimv verkoopt zijn meerderheidsbelang in voedingsingrediëntenbedrijf Sfinc aan AXA PE
l
Het Nederlandse biotechbedrijf Prosensa wordt ondersteund door l
Gimv l
realiseert samen met Pragma
Gimv en DG Infra+ investeren
Capital zijn eerste investering
samen in de Belgische
in Leyton & Associés, een
groenestroomfabrikant
Frans adviesbureau voor
Electrawinds l l
groeibedrijven in Vlaanderen
zet met de baseline ‘Good company
kent zijn eerste closing op
for companies’ partnership meer
500 miljoen EUR
dan ooit centraal
Februari
December
Oktober
Maart Januari l
Oktober l
l
kostenoptimalisatie
Het Gimv-XL fonds voor grotere
Gimv lanceert zijn nieuwe huisstijl en
Buyouts & Growth - Frankrijk
DG Infra+ investeert in Bio-Accelerator, een
het Gimv-XL fonds te leiden en toe
Gimv beslist om te investeren in
te zien op de Belgische buyout- en
het Tsjechische fonds Genesis Private Equity II
Peter Maenhout vervoegt Gimv om
groeikapitaalactiviteiten l
DG Infra+ versterkt het kapitaal van groenestroomproducent
dienstencentrum voor
Energie Fleuves, de eerste
biotechbedrijven in Gent
Waalse investering van het infrastructuurfonds l
De voedingsgroep Vandemoortele is de tweede investering van het groeikapitaalfonds Gimv-XL
l
Met de investering in Bananas stapt Gimv voor het eerst in de marketingsector
3
Voorzitter Herman Daems
Gedelegeerd bestuurder Koen Dejonckheere
Interview met de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder Doordacht beleid, anticyclisch redeneren, kennisdeling en weloverwogen beslissingen sterken Gimv in economisch moeilijke tijden. 2008-2009 is een jaar geworden waarin de financiële markten in het oog van de storm terechtkwamen. En toch is de nervositeit van de sector niet meteen terug te vinden bij Gimv. Gimv houdt wel de vinger aan de pols en zowel voorzitter Herman Daems als gedelegeerd bestuurder Koen Dejonckheere beseffen dat niemand ontsnapt aan de crisis. Die heeft zijn effect op de keuzes die Gimv gemaakt heeft en nog zal maken, op de strategische uitbouw van Gimv én uiteindelijk op het langetermijnresultaat.
4
Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Interview
Waarom bent u minder nerveus dan anderen? Herman Daems: De crisis creëert kansen. Bedrijven hebben nood aan financiële middelen. Gimv heeft de
Gimv niet blind op halfjaarresultaten of zelfs jaarresultaten. U zal merken dat de strategie van Gimv de aandeelhouder een mooi rendement oplevert.
nodige cash opgebouwd door weloverwogen te investeren
Koen Dejonckheere: U weet dat Gimv al sinds de
en te desinvesteren. De crisis ondermijnt wel de waardering
oprichting nu bijna dertig jaar geleden een gemiddeld
van onze portefeuillebedrijven. Dat zijn weliswaar niet-
langetermijnrendement heeft kunnen behalen van
gerealiseerde minderwaarden die zich op termijn perfect
13 procent per aandeel. Dat rendement is ontstaan door
kunnen herstellen omdat wij nooit aan hoge waarderingen
waardestijgingen en door het jaarlijks dividend in cash.
in een bedrijf stappen. Bovendien willen wij onze
We betalen een mooi dividend om het cyclisch karakter
portefeuillebedrijven ook nooit te zwaar belasten
van de beurs en van onze portefeuillewaarde deels op te
met schulden.
vangen en om aldus onze aandeelhouders toe te laten om
Koen Dejonckheere: Het is belangrijk dat een investeerder zoals Gimv anticyclisch redeneert. Wat bedoel ik hiermee? Bij hoogconjunctuur – of toch op het moment dat de economie het goed doet – moet men desinvesteren. Dat hebben
samen met Gimv een langetermijnstrategie te volgen. Uit vergelijkingen op Euronext is gebleken dat Gimv een goede dividendbetaler is. In de toekomst willen we ons daartoe ook verder engageren.
wij gedaan in de periode 2005-2008. De middelen die we hieruit verworven hebben, kunnen we gebruiken wanneer de conjunctuur daalt. Dit weten we uit ervaring; het is dus geen kwestie van geluk. Gimv is vandaag zeer solide. Dat geeft ons de kans om zaken te realiseren in een voor ons minder competitieve context.
Garanties geven op dit moment is toch niet vanzelfsprekend. Koen Dejonckheere: Net daarom investeren we de laatste maanden twee tot drie keer meer dan we desinvesteren en dat kan ook voor het volgende boekjaar (2009-2010) het geval zijn. We betalen op dit moment een iets lagere instapdrempel en dat is onze oogst voor binnen drie tot
U bent van mening dat het belangrijk is om Gimv te
zeven jaar. De vraag die men moet onderkennen is: kan
beoordelen op lange termijn. Waarom?
Gimv financieel en operationeel deals uitvoeren op een
Herman Daems: Het is moeilijk om een correct beeld te krijgen van Gimv als u het beoordeelt op één moment:
moment dat het de moeite is? Het antwoord op die vraag is zeer duidelijk: ja!
ofwel bij een teveel aan cash omwille van een actieve
Herman Daems: Voor onze waarderingen zijn we onderhevig
desinvesteringsperiode of net bij te weinig cash. Het
aan de internationale IFRS-regels. We moeten dus waarderen
gaat om een dynamisch systeem op langere termijn. Dat
aan fair market value. We hebben hierin altijd een consistente
geldt ook voor onze resultaten. De waarderingen van onze
en vrij voorzichtige houding aangenomen. We zijn nooit bij de
portefeuillebedrijven dalen, maar die zullen zich herstellen.
meest uitzinnige waardering ingestapt, maar we hebben ook
Dus ook hier is de boodschap: bekijk het over een langere
nooit de prijs overdreven proberen drukken. We hebben altijd
periode en maak dus geen momentopname. Met andere
een normaal proces van waardering gevolgd en daardoor
woorden, staar u bij een investeringsmaatschappij zoals
kunnen we desinvesteren met belangrijke meerwaarden.
5
De markt evolueert enorm. Wat houdt dit in voor Gimv? Herman Daems: Er is een zeer grote druk ontstaan op het buyoutsegment. Buyouts zijn transacties waarbij
U sprak daarnet even over Gimv-XL. De installatie van dat fonds was toch een opmerkelijke gebeurtenis in het boekjaar 2008-2009.
investeringsmaatschappijen de onderneming volledig
Herman Daems: Klopt. Al in het begin van 2008
overnemen. Het segment van de zeer grote deals staat onder
zagen we de economische bui hangen. We hebben
zware druk omdat heel wat van die buyouts met zeer hoge
onze referentieaandeelhouder VPM (Vlaamse
schulden gefinancierd zijn. Gimv heeft zich in dat segment
Participatiemaatschappij, die volledig in handen is van het
nooit bewogen en dus treft die terugval Gimv niet rechtstreeks.
Vlaams Gewest) kunnen overtuigen om samen met Gimv het
Maar in het segment van de kleinere buyouts – waarin
Gimv-XL fonds op te richten. De doelstelling van Gimv-XL
Gimv wel actief is – is er dan weer minder aanbod omdat
is groeikapitaalinvesteringen uitvoeren in sterke Vlaamse
ondernemers door de lage waarderingen vandaag liever niet
bedrijven. En het ziet er naar uit dat de middelen van het
verkopen. Groeifinanciering steekt opnieuw de kop op. Dit
fonds nog zullen worden aangevuld door derden.
houdt kansen in voor Gimv. Groeifinanciering is voor Gimv niet nieuw. Dit doen we al jaren, dus we keren terug naar onze roots, onze historische kerncompetentie.
Koen Dejonckheere: Dit is een belangrijk initiatief voor Vlaanderen. Gimv-XL heeft een waarde van 500 miljoen EUR, waarvan Gimv en VPM elk de helft inbrengen. En waarvoor –
Koen Dejonckheere: De financiële crisis zorgt voor heel wat
zoals de voorzitter stelt – derden ook nog interesse tonen.
acute veranderingen. Ondernemers moeten nagaan wat ze
Maar Gimv-XL is niet het enige opmerkelijke feit van 2008-
moeten doen om te overleven en, in tweede instantie, hoe
2009. Ook voor Duitsland hebben we een gelijkaardig
ze kunnen inspelen op de nieuwe economische context.
initiatief genomen met het Halder-Gimv Germany II fonds.
Dat mondt vrij snel uit in een consolidatie waarbij sterkere
Daar hebben we 325 miljoen EUR bijeengebracht en Gimv
spelers hun zwakke broertjes opslorpen. Met het Gimv-XL
tekent hier voor een kwart van de middelen. Dus als we de
fonds en met ons groeikapitaal willen we de kapitaalstructuur
financiële middelen die Gimv op zijn balans heeft, optellen
van die sterkere spelers verstevigen.
bij de financiële middelen die institutionele investeerders
Herman Daems: We willen investeren in bedrijven met groeipotentieel. Dat lijkt me logisch. Maar Gimv is ook nauw betrokken bij het bestuur van zijn investeringen. Ik bedoel hiermee dat onze investeringsmanagers vandaag meer dan
hebben toegezegd om in onze fondsen te investeren, dan beschikken we over een portefeuille van bijna 1 miljard EUR die we de komende jaren kunnen investeren. Dat is dus beschikbare cash.
ooit in partnership treden met het portefeuillebedrijf. Het gaat
Herman Daems: Plus de investeringen die we al gedaan
er ons vooral om bedrijven te laten groeien en hen daarbij
hebben...
te helpen als investeerder. Vandaar ook onze slogan ‘Good company for companies’. En dat maakt Gimv uniek, toch? Koen Dejonckheere: Wel, vandaag is Gimv enorm bevraagd. Het ondernemingsleven heeft een verruimde aandacht voor private equity. Maar de sector zelf kampt met het probleem dat niet iedereen zich voldoende heeft kunnen financieren. Gimv kan en moet dus selectief te werk gaan. Maar Gimv zal nooit zijn bestaande participaties uit het oog verliezen. Wel integendeel. Ze krijgen nu net meer aandacht en dat maakt ons inderdaad uniek.
Koen Dejonckheere: ... en de verlenging van het Biotech Fonds Vlaanderen. Dat zijn initiatieven die zich geconcretiseerd hebben in het boekjaar 2008-2009. Herman Daems: Daarmee bouwen we het businessmodel van Gimv verder uit. We hebben onze eigen teams, met eigen middelen en eigen specialiteiten. Maar meer en meer nemen we het initiatief bij het opzetten of beheren van externe fondsen. Duitsland hebben we vermeld, maar ook DG Infra+, Gimv-XL, Biotech Fonds Vlaanderen. We willen onze slagkracht vergroten en de specialiteiten die we hebben opgebouwd nog beter aanwenden. Koen Dejonckheere: Ik spreek in dit verband graag over een financiële multiplicator. Door meer te doen met de middelen die we hebben, creëren we kritische massa. We kunnen specialisten opnemen in onze teams. Gimv is wel een algemene investeerder, maar alle deals bekijken we door de ogen van de specialisten die we rijk zijn. Met andere woorden: het bundelen dus van competenties, en ook dat onderscheidt ons van anderen.
6 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Interview
Het opbouwen van kritische massa vertaalt zich
fundamenteel. Dat merkt u trouwens als de durfkapitaalteams
ook in een verschillende aanpak voor buyouts,
deals bespreken. Zij doen dat met de volledige groep zodat
groeikapitaal en durfkapitaal.
alle specialisten hun inbreng hebben. Cleantech moet
Koen Dejonckheere: Bij durfkapitaalinvesteringen kunnen we ons echt Europees oriënteren. Zowel het team als de activiteiten zijn immers internationaal. Met ons operationeel model zijn onze mensen mobiel en kunnen ze vanuit elk
u ook in dat verband zien. Dat is in de ware zin van het woord mensen en competenties samenbrengen, ik denk aan Technology en Life Sciences. Kennisdeling levert Gimv meerwaarde op en geeft ons vleugels voor de toekomst.
Gimv-kantoor in Europa opereren. Maar de kerncompetentie
Nog een slotwoord over de toekomst. Het heeft er alle
zit hier bij Gimv en onze buitenlandse vestigingen vormen
schijn van dat de spelregels serieus zullen veranderen
de antennes. De bedoeling van Gimv is zich te presenteren
voor de financiële sector.
als een gerenommeerde tier-1 durfkapitaalspeler. De Buyouts & Growth-teams zijn daarin anders. Zij zijn meer nationaal georganiseerd. Daar hebben we het over ‘local for local’. Dus bijvoorbeeld ons team voor Nederland richt zich op Nederland. Herman Daems: Durfkapitaal is anders omdat het te maken heeft met technologie. En op dat vlak zullen er altijd opportuniteiten zijn. Een economische crisis kan de technologische ontwikkeling niet doen stilvallen. Gimv moet zich in de technologiesector opwerken tot één van de vijf belangrijkste Europese investeerders, zodat we een natuurlijk aanspreekpunt zijn. Daarom zijn we op een of andere manier ook aanwezig in de technologiecentra van landen als Duitsland, Israël, Japan... Koen Dejonckheere: ... en in Vlaanderen. Op vlak van Life Sciences, dé hub in Europa. Herman Daems: Ik kom terug op het begrip kennisdeling.
Herman Daems: Zeker, maar voor Gimv gaat dit weinig uitmaken. Wat transparantie betreft inzake portefeuille en waarderingen – want daarover zal de meeste nieuwe regelgeving gaan – heeft Gimv altijd al een vooruitstrevende rol gespeeld. Ook op het vlak van corporate governance. Dus nieuwe regels zullen onze slagkracht niet indijken. Koen Dejonckheere: Deze regels zitten al ingebed in onze structuren. Herman Daems: Het is wel zo dat de economische recessie de geesten deels in onze richting laat opschuiven. Ik verklaar me nader. Private equity zal volgens mij een belangrijke rol blijven spelen. Maar het zal moeten op de manier waarop Gimv dit gedaan heeft; door met privaat kapitaal bedrijven te laten groeien en aldus meerwaarde te creëren. Dat zal leiden tot het economisch herstel. Dat herstel komt er ongetwijfeld. Maar de spelregels zullen anders zijn. Allicht zoals wij ze altijd gespeeld hebben.
We hebben het er eerder al over gehad, maar het is echt
7
8 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
n e l e e n o Operati verslag financieel 10 Strategie lyse Mark tana
n Resultate g bij G imv Waarderin G row th Buyouts & apital Venture C G imv-XL Rusland Europa & C entraaltuur Infrastruc
14 21 26 28 46 66 68 72
9
Strategie Gimv is een Europese beursgenoteerde investeringsmaatschappij, gespecialiseerd in private equity en durfkapitaal, actief in de markt van kleine en middelgrote buyouts, groeifinanciering en technologieinvesteringen. Vandaag heeft Gimv ongeveer 1.7 miljard EUR onder beheer. Het is daarmee een toonaangevende speler op de Europese markt, met kantoren in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland. De voorbije 29 jaar realiseerde Gimv een gemiddeld jaarlijks rendement van 13 procent. Daarmee hoort het bij de 25 procent beste privateequityspelers van Europa.
Naast een sterke kennis van de lokale markt in deze vier landen is Gimv ook aanwezig in Centraal-Europa en Rusland met groei- en buyoutkapitaal. Buiten de Europese kernlanden heeft Gimv een internationaal netwerk opgebouwd door participaties te nemen in private-equityfondsen in Groot-Brittannië en Scandinavië. Bovendien is Gimv met zijn technologie-investeringen aanwezig in gans Europa, Israël, Japan en de Verenigde Staten. Soms steunt het daarbij op samenwerking met andere gespecialiseerde fondsen, maar in veel gevallen is Gimv er rechtstreeks actief. Zo heeft Gimv een voldoende kritische massa voor gespecialiseerde activiteiten opgebouwd en kan het goed weerstand bieden aan de concurrentie. 73 procent van de Gimv-aandelen is beursgenoteerd, verdeeld over particuliere en institutionele investeerders. De aanwezigheid van de Vlaamse overheid als grootste aandeelhouder met 27 procent staat garant voor het bestendigen van het onafhankelijk karakter en de langetermijnstrategie van Gimv. De meerwaarde die Gimv kan realiseren via zijn investeringen komt onder meer via een consistente dividendpolitiek ten goede aan alle investeerders. Vanuit een proactief en risicobewust portefeuillebeheer beschikt Gimv over een investeringsportefeuille met een brede geografische en sectorale spreiding. In zijn 29-jarige bestaan kan Gimv een sterke prestatie voorleggen, waarbij over deze periode een gemiddeld jaarlijks rendement van 13 procent werd gerealiseerd.
Fondsen Participaties
10
Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Dit trackrecord plaatst Gimv bij de 25 procent beste private-equityspelers van Europa. Het is de ambitie van Gimv om dit resultaat in de toekomst te bevestigen. Het beschikt daartoe over een team van medewerkers met een zeer uitgebreide ervaring en een hoge graad van specialisatie en professionalisme. Gimv investeert in grote mate met eigen middelen. Dankzij zijn sterke balans beschikt Gimv over een belangrijke investeringskracht om in de volgende jaren een stevige groei te realiseren. Daarnaast wenst Gimv zijn slagkracht en zijn leidende rol verder te versterken door het aantrekken van bijkomende investeringsmiddelen van derden zoals financiële instellingen, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen. Hiertoe richt Gimv complementaire fondsen op, beheerd door Gimv, en waarin het zelf de kernaandeelhouder is. Het recente initiatief tot het opstarten van het Gimv-XL fonds samen met de Vlaamse Participatiemaatschappij (eerste closing eind 2008 op 500 miljoen EUR) is hiervan een concreet voorbeeld. Via zijn belangrijke investeringsambities hoopt Gimv de middelen onder beheer met minstens de helft te doen
De huidige marktomstandigheden doen de vraag naar groeikapitaal toenemen. Gimv beschikt over de nodige expertise en investeringskracht om hierop in te spelen.
groeien over de komende vijf jaar. Omdat Gimv investeert met eigen middelen en met middelen uit fondsen onder eigen beheer, heeft het de flexibiliteit om een partnership op lange termijn met zijn participaties uit te bouwen. Gimv stapt in de participaties als een professionele en ervaren bedrijvenbouwer. Vanuit dit partnership streeft Gimv samen met sterke ondernemers waardecreatie na door veelbelovende groeibedrijven actief te begeleiden in hun expansie, operationele verbetering en financiële optimalisatie. Als actieve aandeelhouders helpen de investeringsmanagers van Gimv de portefeuillebedrijven doelstellingen te definiëren, goede beslissingen te nemen, strategieën te formuleren en deze om te zetten in een krachtig en efficiënt actieplan, zonder daarbij te raken aan de bedrijfscultuur en zelfstandigheid van de participaties. Daarom is Gimv ‘Good company for companies’.
Buyouts en groeifinanciering: gerichte internationalisering vanuit een sterke positie op de thuismarkt Op dit moment verkeert de markt van managementbuyouts in moeilijke omstandigheden. De redenen zijn: een beperkte dealflow, beperkte mogelijkheden om bankfinancieringen vast te krijgen en een belangrijke neerwaartse waarde-evolutie. Het heeft er alle schijn van dat de buyoutmarkt waarin Gimv actief is - de Europese small- tot midmarket - de volgende twee jaar onder druk blijft staan. Tegelijkertijd bieden zich belangrijke opportuniteiten aan op het vlak van groeifinanciering. Dankzij de expertise van zijn ervaren en lokale investeringsteams en zijn sterke en beschikbare investeringskracht, kan Gimv hier maximaal op inspelen. Bovendien schenkt Gimv in de huidige economische omstandigheden extra aandacht aan de waardecreatie bij de bestaande portefeuillebedrijven via een verdere uitbouw en versterking van hun activiteiten. De investeringsteams van Gimv hebben een diepgaande kennis van de werking van het lokale bedrijfslandschap. Samen met de internationale investeringsexpertise van Gimv vormt dit een zeer belangrijke troef om de groeiperspectieven van een bedrijf realistisch te kunnen inschatten, zowel in de thuismarkt van de participatie als in de internationale markten. Gimv biedt zijn portefeuillebedrijven ondersteuning op maat en helpt hen bij elke stap van de investeringsactiviteiten.
11
Strategie Het Gimv-XL fonds, dat de investeringscapaciteit van Gimv vergroot, biedt sterke groeibedrijven de kans om zich vanuit Vlaanderen verder uit te bouwen.
• In België, de historische thuismarkt, is Gimv de duidelijke marktleider dankzij een overtuigend trackrecord en een sterke reputatie als ervaren aanbieder van volledige oplossingen op het vlak van buyouts en groeifinanciering. De opstart van het Gimv-XL fonds trekt de investeringscapaciteit van Gimv verder op en biedt sterke groeibedrijven de kans om zich nog verder uit te bouwen. De belangrijkste doelstelling van Gimv-XL is het verschaffen van groeifinanciering aan middelgrote ondernemingen met een gezond en sterk doorgroeipotentieel vanuit Vlaanderen. • In Nederland is Gimv al meer dan twintig jaar actief. In deze periode kon het via een effectieve, dealgerichte aanpak aantrekkelijke resultaten neerzetten. Gimv Nederland heeft de ambitie om zijn marktaanwezigheid in de komende jaren verder uit te bouwen, met als onderscheidend vermogen de sterke investeringskracht en de combinatie van lokale ervaring in een internationale groep. • In 2008 werden de activiteiten in Frankrijk opgestart. Dit betekende een volgende stap in de verdere internationalisering van de Gimv-activiteiten. Het is de ambitie om in Frankrijk binnen een periode van drie tot vijf jaar een top tien-positie te bekleden in de markt van buyouts en groeifinanciering van kleine en middelgrote bedrijven. • In Duitsland focust Gimv zich via de twee Halder-Gimv Germany fondsen (totale investeringscapaciteit van 500 miljoen EUR) op mid-cap buyouts. De uitzonderlijk sterke resultaten die behaald werden in de voorbije jaren, hebben een zeer solide basis gecreëerd om ook in de toekomst overtuigende prestaties neer te zetten. Dat is mogelijk dankzij de grote ervaring en een doelgerichte aanpak. Het Halder-Gimv Germany II fonds, dat 325 miljoen EUR heeft opgehaald, zorgt tegelijkertijd voor een sterke financiële slagkracht. Het beschikt over een uitgebreid investeringsteam om de volgende jaren een significante rol te blijven spelen in de Duitse markt van mid-cap buyouts. • D aarnaast behoudt Gimv een bijzondere aandacht voor aantrekkelijke groeilanden. Dit via het opstarten van joint ventures (Eagle Capital Partners in Rusland samen met KBC Private Equity) of via het aangaan van partnerships met ervaren en gerenommeerde lokale spelers (zeer recent met het Genesis fonds in Tsjechië en Slovakije). Ook in de toekomst zal Gimv proactief co-investeringsopportuniteiten blijven opzoeken in deze regio.
12 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Infrastructuur Door de opstart eind 2007 van DG Infra + (een joint venture met Dexia) heeft Gimv zijn activiteiten verder uitgebreid naar infrastructuurinvesteringen in de Benelux. De aanzienlijke dealflow, die al aanleiding heeft gegeven tot verschillende succesvolle investeringen in de loop van 2008, bevestigt de grote aantrekkelijkheid van deze markt. Het is dan ook de doelstelling van Gimv om de activiteiten in dit segment verder uit te breiden en ze nog meer te benutten door kruisbestuiving en synergie met Gimvs bestaande portefeuille en producten.
Durfkapitaal: Doorgedreven specialisatie in kernsectoren In de markt van durfkapitaal is de aanpak van Gimv veeleer gebaseerd op sectorspecialisatie, met een doorgedreven focus op technologie, milieuvriendelijke technologie en life sciences en dus minder geografisch georiënteerd. Gimv heeft de ambitie om in al deze markten een belangrijk investeringsritme aan te houden. Zijn belangrijkste troef is de beschikbaarheid van een multi-disciplinair investeringsteam met een indrukwekkende trackrecord en een zeer brede ervaring. Daardoor kan Gimv een veelbelovend technologiebedrijf versterken in elke ontwikkelingsfase. Dankzij de nauwe contacten die Gimv onderhoudt met experten uit de sector, toponderzoekers, ondernemers en marktspelers, kunnen de investeringsmanagers hun portefeuillebedrijven begeleiden om baanbrekende concepten uit te werken tot succesvolle producten en diensten. • In de Europese durfkapitaalmarkt is het aantal spelers met een kritische grootte sterk aan het verminderen. Zo bestaat er een kleine groep van toonaangevende pan-Europese investeerders met een focus op later-stage-investeringen. In deze omgeving ziet het Technology-team van Gimv een ideale kans om te evolueren naar een Europese tier-1 speler in zijn segment waarbij het over de mogelijkheid beschikt om in alle levensfases van een veelbelovend bedrijf te investeren. Binnen deze activiteit groeit de ambitie om een leidende rol te spelen in cleantechinvesteringen. De vraag naar dergelijke investeringen stijgt door de toenemende behoefte aan nieuwe en duurzame technologieën die het gebruik van natuurlijke grondstoffen optimaliseren en de impact op het milieu verminderen. Cleantechbedrijven worden volwassen en technologieën evolueren van ontwikkeling naar commercialisering. Dit zorgt voor een exponentiële toename van de investeringsopportuniteiten en van de fusie- en overnamemarkt in dit segment. • Wat Life Sciences betreft, richt Gimv zijn investeringsinspanningen en expertise, in de huidige moeilijkere markten, in eerste instantie op de Benelux. In het verleden heeft Gimv hier immers als referentiepartner en langetermijninvesteerder belangrijke succesverhalen mogelijk gemaakt. Het blijft dan ook het streven van Gimv om veelbelovende agro- en biotechnologieprojecten te laten doorgroeien tot volwassen en gerenommeerde bedrijven in hun segment.
13
Marktanalyse De Europese private-equitymarkt: when the music stopped M&A Het afgelopen jaar daalde de M&A-markt duidelijk ten opzichte van het recordjaar 2007 (-35 procent op jaarbasis). Toch blijft dit een behoorlijk niveau op langere termijn. Zelfs de tweede jaarhelft was niet zo zwak als men algemeen zou verwachten. Het was pas in het eerste kwartaal van 2009 dat de markt echt een scherpe daling kende. Bij de middelgrote transacties werd deze daling al ingezet in het vierde kwartaal van 2008. Ook de gemiddelde transactiegrootte vertoonde een neerwaartse trend, met een daling van 20 procent tot 135 miljoen EUR. Dit is vooral toe te wijzen aan een daling van de grote en mega-transacties. Voor het segment van de middelgrote transacties bleef het gemiddelde transactieniveau over de afgelopen jaren zeer stabiel rond 58 miljoen EUR. Het onderzoeksbureau Dealogic schat dat ook het aandeel van de private-equityspelers in het M&A-gebeuren het afgelopen jaar verder afnam, om in het eerste kwartaal van 2009 terug te vallen tot een historisch dieptepunt van ongeveer 2 procent van het totale transactievolume. Ter vergelijking: in de periode 2005-2006 was dit ongeveer een vijfde van alle transacties.
M&A-activiteit in Europa (in miljoen EUR) Bedrag Alle Europese M&A Europese midmarket M&A Gemiddelde transactiewaarde alle Europese M&A (rechterschaal) Gemiddelde transactiegrootte Europese midmarket M&A (rechterschaal)
Gemiddelde transactiegrootte
500 000
300
450 000
270
400 000
240
350 000
210
300 000
180
250 000
150
200 000
120
150 000
90
100 000
60
50 000
30
Bron | Mergermarket Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 2003 2003 2003 2003 2004 2004 2004 2004 2005 2005 2005 2005 2006 2006 2006 2006 2007 2007 2007 2007 2008 2008 2008 2008 2009
14 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Private equity Hoewel de Europese private-equityindustrie in 2008 duidelijk achteruitging ten opzichte van de voorbije twee recordjaren, wijzen de voorlopige cijfers nog op een behoorlijk niveau.
Fundraising Uit voorlopige cijfers van EVCA / PEREP Analytics blijkt dat het totaal opgehaalde kapitaal (fundraising) in 2008 uitkwam op 65.3 miljard EUR; een vijfde minder dan het bedrag dat in 2007 werd opgehaald (81.4 miljard EUR), en 42 procent minder dan het recordbedrag van 2006 (112.1 miljard EUR), maar ongeveer evenveel als in 2005 (71.4 miljard EUR). Tot voor kort was het ongewoon om bij fundraising niet de beoogde omvang van het fonds (fundraising target) te halen of te overschrijden. Vandaag is de situatie volledig veranderd. Vanaf de tweede jaarhelft van 2008 verliep fundraising zeer moeizaam, en ook 2009 zal wellicht moeilijk blijven. Cijfers over het eerste kwartaal van 2009 suggereren een daling tot het laagste niveau sinds 2003. Er zijn verschillende redenen waarom investeerders nu minder gemakkelijk nieuwe engagementen kunnen aangaan. Ten eerste trachten investeerders de schade op te meten in hun portefeuilles. Ten tweede kampen ze door de daling op de publieke aandelenmarkten vaak met een overallocatie richting private equity (het ‘noemer-effect’). Ten slotte hebben ze ook vaak minder beschikbare liquiditeiten door een gebrek aan distributies vanuit de fondsen waarin ze al participeren. Net zoals de afgelopen jaren domineerden slechts enkele spelers de markt. Zo waren er maar liefst elf fondsen die elk meer dan 1 miljard EUR kapitaal ophaalden. Ze tekenden voor 60 procent van de totaal opgehaalde middelen. De bulk van de opgehaalde middelen, 80 procent, ging dan ook naar buyoutfondsen. Daarnaast ging bijna 8 procent naar venture-capitalfondsen, wat een status quo betekent tegenover vorig jaar. Het groeikapitaalsegment was het enige dat vorig jaar meer middelen wist op te halen dan in 2007: 3 miljard EUR of een groei van bijna 45 procent op jaarbasis. Sectorspecialist Private Equity Intelligence (Preqin) schatte begin april 2009 dat 407 private-equityfondsen met focus op Europa samen 197 miljard USD nieuw geld willen ophalen. Hoewel de geschiedenis leert dat fondsen opgehaald gedurende recessieperiodes de beste returns halen, lijkt het erop dat 2009 geen eenvoudig jaar zal worden voor fundraising. Er wordt verwacht dat investeerders het komende jaar heel wat meer aandacht zullen hebben voor distressed debt , turnaround of secondary fondsen.
Opgehaalde fondsen en private-equityinvesteringen in Europa (in miljoen EUR - voorlopige cijfers voor 2008)
pgehaalde fondsen O Private-equityinvesteringen
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
20 000
Bron | EVCA 1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
15
Marktanalyse Investeringen De voorlopige investeringscijfers voor 2008 komen uit op 52.4 miljard EUR. Daarmee komt een einde aan de recordreeks van de afgelopen jaren. Ondanks een daling van 29 procent op jaarbasis blijft het in historisch perspectief toch een vrij hoog niveau. Bovendien zal het finale cijfer over 2008 waarschijnlijk iets hoger uitkomen. Kwartaalcijfers gepubliceerd door Unquote/Private Equity Insight tonen aan dat de kredietcrisis sinds het derde kwartaal van 2007 een duidelijk negatieve impact had op de totale transactiewaarde, en dat deze negatieve trend zich sindsdien onverminderd heeft doorgezet tot in het eerste kwartaal van 2009. In deze moeilijke marktomstandigheden, met minder beschikbaar krediet, kunnen private-equityspelers hun rol van strategische partner op lange termijn ten volle vervullen. Zo kunnen zij toch het broodnodige kapitaal verstrekken, terwijl anderen dat niet meer kunnen. Bovendien wordt operationele focus belangrijker in de waardecreatie, nu de rol van financial engineering aan belang heeft ingeboet. In een markt waarin het buyoutsegment tegen zijn grenzen botst, zal groeikapitaal een belangrijk alternatief blijken. Voor spelers met geld dienen er zich vandaag uitzonderlijke investeringsopportuniteiten aan.
Buyouts 34.1 miljard EUR of 65 procent van het totaal geïnvesteerde bedrag ging naar buyouts; een daling van 40 procent op jaarbasis. Ook hier is in de loop van het jaar de totale transactiewaarde merkbaar achteruit blijven gaan. Zo lag de waarde van alle Europese buyouts in het laatste kwartaal van 2008 op slechts een achtste van de gemiddelde waarde van de vier trimesters voorafgaand aan het uitbreken van de kredietcrisis (augustus 2007). In het vierde kwartaal kunnen we dan ook spreken van een regelrechte instorting van de markt. Het hoeft niet te verwonderen dat vooral het segment van de grote en mega-buyouts het zwaarst getroffen werd. Omdat er relatief weinig grote buyouts (> 1 miljard EUR) plaatsvonden in Europa in 2008, doordat ze bijna niet te financieren waren, was er een scherpe daling merkbaar van het gemiddelde transactiebedrag. Zonder de transacties op het Britse eiland daalde het gemiddeld transactiebedrag met 50 procent tot 70 miljoen EUR, wat gelijk is aan de niveaus van 2000-2001. In de huidige markt vinden er weinig of geen buyouttransacties plaats. Omdat toekomstige resultaten weinig voorspelbaar zijn, is het haast onmogelijk om een correcte waardering te maken. Bovendien is kredietverlening zo schaars dat traditionele buyouts bijna onmogelijk zijn. Volgens Standard & Poors Leverage Commentary and Data (S&P LCD) bedroeg de gemiddelde acquisitie-multiple in Europa voor 2008 maar liefst 9.7x EBITDA, evenveel als in 2007. In het laatste kwartaal van 2008 was deze ratio al afgenomen tot 8.7x EBITDA. Deze ligt nog wel altijd hoger dan de gemiddelde multiple over de afgelopen tien jaar. In het segment van de middelgrote buyouts met een ondernemingswaarde tot 250 miljoen EUR lagen de acquisitie-multiples niet alleen lager; ze daalden ook sterk tegenover het jaar voordien (7.8x EBITDA in 2008, tegenover 8.8x in 2007).
16 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Buyouts / buyins in Europa (in miljoen EUR) Bedrag
Aantal
200 0 00
2 000
150 0 00
1 500
100 000
1 000
Continentaal Europa - bedrag Europa (incl. V.K.) - bedrag C ontinentaal Europa - aantal (rechterschaal) Europa (incl. V.K.) - aantal (rechterschaal)
500
50 000
Bron | CMBOR - Barclays - Deloitte 1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Venture capital Venture capital was goed voor 8.0 miljard EUR of 15 procent van de totale Europese investeringen. Dit is een daling van 8 procent tegenover vorig jaar (8.7 miljard EUR in 2007). Dit cijfer verhult echter twee tegenstrijdige bewegingen: de early-stageinvesteringen kenden een groei van 13 procent, waar de later-stage-investeringen met 16 procent afnamen. Beide segmenten kenden wel eenzelfde daling in aantal transacties. Ten opzichte van 2007 verschoof de markt naar meer risicovolle transacties in een vroegere fase. Bovendien nam ook de gemiddelde omvang van dit type transacties significant toe (+29 procent tot 1.5 miljoen EUR). Door de afwezigheid van beursintroducties en de verminderde M&A-activiteit zullen venture-capitalspelers hun portefeuillebedrijven langer moeten financieren. Daardoor zijn er minder mogelijkheden tot nieuwe investeringen. Bovendien zullen ook de tweede en derde financieringsrondes wellicht moeizamer verlopen.
Kredietmarkt De private-equitysector werd tot de zomer van 2007 mee ondersteund door de overvloedige beschikbaarheid van goedkope schuldfinanciering. Cijfers van Standard & Poors LCD (S&P LCD) tonen aan dat het gemiddelde schuldniveau in de zomermaanden van 2007 piekte op 6.5x EBITDA. Sindsdien nam dit gestaag af tot 4.6x EBITDA in het vierde kwartaal van 2008, hetzelfde niveau als in 2002. Over het volledige jaar 2008 stond deze multiple op 5.3x EBITDA (6.1x in 2007). Bovendien nam vorig jaar de gemiddelde kredietspread met ongeveer 100 basispunten toe. De traditionele syndicatie bij buyoutfinanciering is volledig verdwenen. In heel Europa plooien banken bovendien terug op hun thuismarkt. Daarbij verkiezen ze om te lenen aan ondernemingen waarmee ze allang een relatie onderhouden. Dit heeft voornamelijk een impact op de grotere transacties die voor hun financiering volledig afhankelijk zijn van de internationale bankenmarkt. Het aandeel van het eigen vermogen in de totale acquisitieprijs steeg vanaf februari 2008 spectaculair: van 34 procent van de acquisitieprijs in 2007 tot bijna 45 tegen het jaareinde van 2008. Bij een derde van alle transacties bedroeg het eigen vermogen al meer dan 50 procent van de totale transactiewaarde.
17
Marktanalyse De default rate die eind 2007 nog op een zeer comfortabele 0.6 procent stond, was in februari 2009 al opgelopen tot 5.2 procent. Op basis van vorige recessieperiodes schatten gerenommeerde professoren van de NYU Stern School of Business dat die kan oplopen tot om en nabij 14 procent of bijna 150 miljard EUR. In dergelijke omstandigheden zal de nodige recordherfinanciering van bestaande acquisitiefinanciering een hele uitdaging worden. Deze prognose wordt ondersteund door recente publicaties van Standard & Poors, die eraan toevoegen dat ze dit soort default rates ook in 2010 verwachten.
Desinvesteringen De desinvesteringen (aan kostprijs) halveerden van 26.6 miljard EUR in 2007 tot 13.1 miljard EUR. In het vierde kwartaal van 2008 waren er bijna geen desinvesteringen, wat zich wellicht onverminderd zal doorzetten in de eerste jaarhelft van 2009. De meeste exits werden gerealiseerd door een verkoop aan industriële spelers. Bij buyouts speelde ook de verkoop aan andere private-equityspelers een belangrijke rol. De publieke markten waren volledig gesloten, en dus waren IPO’s nagenoeg onbestaande. Na een absoluut dieptepunt te hebben bereikt in 2007, namen de waardeverminderingen in Europa licht toe tot 5.1 procent van de totale desinvesteringen. Op basis van recente aankondigingen in de sector zal het finale cijfer over 2008 nog een stuk hoger uitkomen. Toch ligt dit cijfer nog een heel eind onder de cijfers die we gedurende de vorige crisis in 2002-2003 te zien kregen, met waardeverminderingen van 25 à 30 procent van de totale desinvesteringen. Gelet op de economische recessie zouden de waardeverminderingen in 2009 nog een flink stuk de hoogte in kunnen gaan.
Desinvesteringen en waardeverminderingen in Europa (aan kostprijs - in miljoen EUR - voorlopige cijfers voor 2008)
esinvesteringen D Waardeverminderingen
35 000
30 000
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
Bron | EVCA 1994
18 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Beursintroducties 2008 zal de geschiedenis ingaan als het jaar dat de internationale IPO-markt nagenoeg compleet tot stilstand kwam. Ondanks een enorme terugval van de IPO-activiteit, slaagden de Verenigde Staten er echter in om voor het eerst in drie jaar Europa te overklassen in termen van opgehaald kapitaal. Desondanks scoorden de Amerikaanse beurzen zwak met slechts 43 beursintroducties die samen 16.5 miljard EUR ophaalden (tegenover 39.6 miljard EUR voor 244 introducties in 2007). In Europa daalde het aantal IPO’s spectaculair tot 287 (700 in 2007). Het totale bedrag dat bij deze Europese beursintroducties werd opgehaald vertoonde een dramatische daling van 64.4 miljard EUR tot slechts 9.9 miljard EUR. In 2008 vonden er in Europa dan ook slechts drie beursintroducties plaats waarbij meer dan 1 miljard EUR werd opgehaald. Het eerste trimester van 2009 belooft evenmin veel goeds voor de rest van het jaar. Op een handvol piepkleine deals na viel de markt voor beursintroducties in de eerste drie maanden van 2009 helemaal stil. In heel Europa werden in het eerste kwartaal van dit jaar amper 9 miljoen EUR opgehaald via beursintroducties. En er lijkt niet onmiddellijk veel beterschap in zicht. Experts suggereren een herstel van de IPOmarkt tegen het einde van de eerste jaarhelft 2010. Het lopende jaar lijkt dan ook eerder een verloren jaar te worden wat beursintroducties betreft.
Beursintroducties: Europa versus de Verenigde Staten (uitgezonderd investeringsmaatschappijen) (in miljoen EUR) Bedrag
Aantal
70 000
700
60 000
600
50 000
500
40 000
400
30 000
300
20 000
200
10 000
100
Europa - bedrag Verenigde Staten - bedrag Europa aantal (rechterschaal) Verenigde Staten - aantal (rechterschaal)
Bron | PwC - IPO Watch Europe 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
19
Marktanalyse Returns Een scherpe afname van de IFRS-waarderingen als gevolg van de impact van de economische recessie op de bedrijfsresultaten en lagere multiples door de ingestorte beurzen, zetten flink wat druk op de kortetermijnreturns. In tegenstelling tot de voorbije jaren lieten de buyouts op één jaar de slechtste returns optekenen (-26.4 procent). Het was voornamelijk in het segment van de grote en de mega-buyouts dat de zwaarste klappen vielen. Deze slechte performance is voor een groot deel gedreven door duur betaalde en met overvloedig krediet gefinancierde transacties in de periode 2006 tot en met de eerste jaarhelft van 2008. De venture-capitalsector slaagde er evenmin in om te ontsnappen aan een daling van de returns. De val was wel iets minder diep (-17.9 procent op 1 jaar). Hiermee liggen de kortetermijnrendementen een stuk onder het langetermijngemiddelde, maar vertonen ze meer resistentie dan deze op de publieke markten. Zoals gezegd zijn de returns op iets langere termijn gelukkig meer robuust. Zo kan de gehele private-equitysector op zowel vijf, tien als twintig jaar nog steeds superieure returns voorleggen tegenover zowel de aandelen- als de obligatiemarkten. Dit moet zorgen voor een blijvende aantrekkingskracht van private equity als activaklasse. Doorwinterde investeerders kijken bovendien naar de lange termijn. Ze weten immers dat in recessieperiodes de fundamenten worden gelegd voor deze mooie langetermijnrendementen.
Netto IRR op 31/12/2008 Venture capital
1 jaar
3 jaar
5 jaar
10 jaar
20 jaar
-17.9%
0.0%
2.1%
0.4%
3.1%
Buyouts
-26.4%
8.5%
14.1%
13.3%
14.1%
Alle private equity
-24.9%
6.3%
10.5%
9.3%
10.4%
Bron | EVCA -Thomson Financial - voorlopige cijfers
20 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Resultaten Consistente toepassing van marktwaarderingen leidt tot niet-gerealiseerde minderwaarde Gimv heeft 1 miljard EUR ter beschikking om actief in te spelen op investeringsopportuniteiten Gimv realiseert over het boekjaar 2008-2009 een nettoverlies (deel van de groep) van 322.3 miljoen EUR tegenover een nettowinst van 161.4 miljoen EUR over het vorige boekjaar. Dit verlies wordt voornamelijk veroorzaakt door de niet-gerealiseerde minderwaarden op de portefeuillebedrijven als gevolg van de scherpe daling van de aandelenbeurzen en de overeenkomstig gewijzigde multiples. Sinds de toepassing van IFRS is het resultaat van Gimv immers hoofdzakelijk gebaseerd op de waardeevolutie van de portefeuille waarbij Gimv zowel gerealiseerde als niet-gerealiseerde waardeschommelingen in rekening brengt. Als gevolg hiervan geven de waardeverminderingen - al zijn die evenwel niet-gerealiseerd - toch aanleiding tot een boekhoudkundig verlies op de portefeuille. De niet-gerealiseerde nettominderwaarden bedroegen in totaal -333.3 miljoen EUR (+37.3 miljoen EUR in het boekjaar 2007-2008) en werden opgetekend bij alle activiteiten. -257.5 miljoen EUR heeft betrekking op de Buyouts & Growth-activiteiten, -47.2 miljoen EUR op Technology, -24.0 miljoen EUR op Life Sciences, -4.1 miljoen EUR op Cleantech en -0.7 miljoen EUR op nieuwe initiatieven (Gimv-XL en DG Infra+). De niet-gerealiseerde nettominderwaarden weerspiegelen de marktevolutie en zijn een rechtstreeks gevolg van de consistente toepassing van de gehanteerde internationale waarderingsregels. Deze niet-gerealiseerde nettominderwaarden zijn voornamelijk te verklaren door: (i) de daling van de beurskoersen van de beursgenoteerde participaties (-71.3 miljoen EUR), (ii) de daling van de multiples bij de niet-beursgenoteerde bedrijven (-125.9 miljoen EUR), (iii) de daling van de onderliggende resultaten van de ondernemingen (-40.9 miljoen EUR), (iv) de toegenomen financiële schulden bij de participaties (-7.1 miljoen EUR), (v), kapitaalrondes bij de venture-capitalparticipaties aan lagere waarderingen (-28.4 miljoen EUR) (vi) afwaardering van de verstrekte leningen aan participaties (-14.7 miljoen EUR), en (vii) de daling van de waarde van de fondsen van derden (-56.7 miljoen EUR). De gemiddelde multiple (EV/EBITDA) voor het deel van de portefeuille dat Gimv vandaag waardeert op basis van marktmultiples, bedraagt 4.5x (na een eerste discount van 20 procent) 1. Deze multiple werd ook toegepast op de waardering van de fondsen onder beheer van Gimv en de belangrijkste fondsen onder beheer van derden. De mark-to-market-waardering van de venture-capitalfondsen gebeurde op basis van de relevante beursgenoteerde indexen.
1
a toepassing van deze eerste discount van 20 procent en na aftrek van de schulden, wordt een N tweede discount (marketability discount) toegepast van 17 procent.
21
Resultaten Niet-gerealiseerde nettominderwaarden bij herwaardering van de portefeuille bedragen -333.3 miljoen EUR (in miljoen EUR) -150
-120
-90
-60
-30
0
30
Verandering in multiples Verandering in beursgenoteerde portefeuille Waardeverandering fondsen EBITDA of omzet Prijs laatste financieringsronde Waardeverminderingen op leningen Verandering in netto financiële schuld Andere wijzigingen Eerste herwaardering Nakende verkoop of beursintroductie Wisselkoerseffecten -150
-120
-90
-60
-30
-150
-120
-90
-60
-30
0
0
30
30
Gezien de moeilijke marktomstandigheden verwacht Gimv langere investeringstrajecten voor zijn venture-capitalparticipaties. Daarom werd bij hun waardering, die traditioneel gebaseerd is op de laatste kapitaalronde, rekening gehouden met de nieuwe economische realiteit. Dit gaf aanleiding tot een bijkomende provisie van 19.6 miljoen EUR. De gerealiseerde nettomeerwaarden over het boekjaar 2008-2009 bedragen 44.1 miljoen EUR (128.1 miljoen EUR in het boekjaar 2007-2008). Deze zijn uitsluitend afkomstig van de Buyouts & Growth-activiteiten (Arcomet, Westerlund en Sfinc). Over het boekjaar 2008-2009 kwam het overig operationeel resultaat 1 op -12.7 miljoen EUR, tegenover -9.4 miljoen EUR in de overeenkomstige periode vorig boekjaar. Dit is voornamelijk te verklaren door de gestegen kosten voor diensten en diverse goederen, alsook iets hogere personeelkosten. Het financiële resultaat over het boekjaar is negatief: -27.1 miljoen EUR tegenover +12.2 miljoen EUR eind vorig boekjaar. De voornaamste reden voor het verlies is de afwaardering op het geëffectiseerd schuldpapier (CDO’s) voor 36.3 miljoen EUR. Gimvs portefeuille collateralized debt obligations (CDO’s) bedroeg op 31 maart 2008 37.6 miljoen EUR. Ook deze instrumenten waardeert Gimv aan de geldende marktwaarde. Ondanks het feit dat Gimv onverminderd intrestbetalingen blijft ontvangen en dat de gemelde defaults geen impact hebben op de CDO-tranches aangehouden door Gimv, werd beslist om op basis van de marktinformatie waarover Gimv beschikt deze CDO’s over het lopend boekjaar verder af te waarderen tot 1.3 miljoen EUR.
1
ntvangen dividenden, intresten, managementfees, omzet, en andere operationele opbrengsten, na O aftrek van diensten en diverse goederen, personeelskosten, afschrijvingen op immateriële vaste activa, afschrijvingen op terreinen, gebouwen en materieel, en andere operationele kosten.
22 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Na aftrek van belastingen (-1.5 miljoen EUR) en minderheidsbelangen (-8.2 miljoen EUR) realiseert Gimv over het boekjaar 2008-2009 aldus een nettoverlies (deel van de groep) van 322.3 miljoen EUR.
83 procent directe investeringen, 96 procent in Europese bedrijven Gimv investeerde over het boekjaar 2008-2009 in totaal rechtstreeks voor 188.6 miljoen EUR (op balans). Gimv investeerde 91.6 miljoen EUR binnen Buyouts & Growth (43.3 in België, 20.8 in Nederland, 1.7 in Duitsland, 18.0 in Frankrijk en 7.8 elders in Europa), 27.7 miljoen EUR in Technology, 10.5 miljoen EUR in Life Sciences, 5.6 miljoen EUR in Cleantech en 53.2 miljoen EUR in nieuwe initiatieven (Gimv-XL en DG Infra+). Van het totale investeringsbedrag ging 100.8 miljoen EUR (53 procent) naar België en 80.0 miljoen EUR (42 procent) naar de rest van Europa. De resterende 7.8 miljoen EUR (4 procent) werden voornamelijk geïnvesteerd in de Verenigde Staten. De belangrijkste investeringen per business unit in het voorbije boekjaar waren Scana Noliko, Verhaeren voor Buyouts & Growth - België, Bandolera voor Buyouts & Growth - Nederland en Leyton & Associés voor Buyouts & Growth - Frankrijk. Technology investeerde in deze periode in onder meer CoreOptics, Digital Imaging Systems, Greenpeak Technologies, OTN en Openbravo, terwijl Life Sciences investeerde in ActoGeniX en Prosensa. Daarnaast investeerde het Gimv-XL fonds in Electrawinds en Vandemoortele Group. De totale directe investeringen bedroegen 156.0 miljoen EUR, waarvan 85.5 miljoen EUR (45 procent) naar nieuwe investeringen ging en 70.5 miljoen EUR (37 procent) naar vervolginvesteringen. 17 procent van het totaal geïnvesteerde bedrag (32.7 miljoen EUR) investeerde Gimv in fondsen onder beheer van derden en dit grotendeels vanuit de door Gimv aangewende strategie om nieuwe activiteiten en regio’s in de eerste plaats te ontwikkelen in samenwerking met partners.
Evolutie investeringen (in miljoen EUR) 250
250
Buyouts & Growth Venture Capital (incl. Cleantech)
200
200
Nieuwe activiteiten (GimvXL, DG Infra+)
150
150
100
100
50
50
Fondsen onder beheer
0
1H03
2H03
1H04
2H04
1H05
2H05
1H06/07
2H06/07*
1H07/08
2H07/08
1H08/09
2H08/09
0
23
Resultaten Beheerde fondsen Naast de rechtstreekse investeringen in portefeuillebedrijven en de investeringen in fondsen onder beheer van derden investeert Gimv via fondsen onder eigen beheer. Via deze fondsen investeerde Gimv over het boekjaar 2008-2009 in totaal 131.3 miljoen EUR, waarvan 56.3 miljoen EUR voor rekening van Gimv (op balans). De overige 75 miljoen EUR werd geïnvesteerd voor rekening van derden. Zo investeerde het Halder-Gimv Germany fonds in Geka Brush en VAG Armaturen. Het Eagle Russia fonds investeerde in Strata Partners, Bask en PTI. DG Infra+ investeerde in Shipit, Bio-Accelerator, Electrawinds en Energie Fleuves. Het Biotech Fonds Vlaanderen ten slotte investeerde in ActoGeniX, Diatos en ThromboGenics. In december 2008 startte Gimv ook zijn Gimv-XL fonds (zie pagina 66). Het fonds realiseerde intussen zijn eerste twee investeringen in Electrawinds en in Groep Vandemoortele voor een totaalbedrag van 100 miljoen EUR.
Gerealiseerde nettomeerwaarden van 44.1 miljoen EUR
Portefeuille volgens activiteit
In het boekjaar 2008-2009 verkocht Gimv onder meer zijn participaties in Arcomet,
10%
Ecophos, Gealan, Sfinc en Westerlund. In totaal verkocht Gimv voor 182 miljoen EUR aan participaties. 96 procent (174.2 miljoen EUR) van deze desinvesteringen realiseerde Gimv binnen Buyouts & Growth, 3 procent (5.4 miljoen EUR) waren Technology-
47%
participaties en 1 procent (2.4 miljoen EUR) Life Sciences-bedrijven. Deze desinvesteringen vertegenwoordigden op 31 maart 2008 een totale waarde
43%
van 138.3 miljoen EUR. Daarenboven genereerden de verkochte participaties voor Gimv in het boekjaar 2008-2009 ook voor 1.3 miljoen EUR aan dividenden, intres-
Buyouts & Growth Venture Capital Nieuwe activiteiten
43% 47% 10%
ten en beheersvergoedingen. Deze verkochte participaties leverden in totaal 183.2 miljoen EUR op, of 32.5 procent (44.9 miljoen EUR) meer dan hun boekwaarde op 31 maart 2008 (gewaardeerd aan reële waarde in de beperkte consolidatie) en 97.7 procent (90.5 miljoen EUR) boven hun oorspronkelijke aanschaffingswaarde van 92.7 miljoen EUR, of 2.0 maal de aanschaffingswaarde.
Portefeuillewaarde bedraagt 578.2 miljoen EUR
Portefeuille volgens geografische spreiding
Het balanstotaal op 31 maart 2009 bedraagt 993.7 miljoen EUR. De portefeuille is gewaardeerd op 578.2 miljoen EUR tegenover 848.1 miljoen EUR op 31 maart 2008.
2% 12%
De financiële activa kunnen als volgt worden opgesplitst: 43 procent (249.3 miljoen EUR) in Buyouts & Growth (België, Nederland, Duitsland, Frankrijk
10%
en elders in Europa), 24 procent (141.8 miljoen EUR) in Technology, 21 procent
47%
4%
(122.2 miljoen EUR) in Life Sciences, 2 procent (9.6 miljoen EUR) binnen Cleantech en 10 procent (55.3 miljoen EUR) binnen de nieuwe initiatieven (Gimv-XL en DG Infra+).
11%
47 procent (270.7 miljoen EUR) van de waarde van de portefeuille is gesitueerd in
14% België Frankrijk Nederland Duitsland Rest van Europa Verenigde Staten Rest van de wereld
België, 14 procent (82.3 miljoen EUR) in Frankrijk, 4 procent (25.3 miljoen EUR) in 47% 14% 11% 4% 10% 12% 2%
Duitsland, 11 procent (66.1 miljoen EUR) in Nederland, 10 procent (56.7 miljoen EUR) in andere Europese landen, 12 procent (68.5 miljoen EUR) in de Verenigde Staten en 2 procent (8.5 miljoen EUR) elders.
24 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Ruime nettokaspositie van 382.8 miljoen EUR De nettokaspositie van Gimv per einde maart 2009 bedraagt 382.8 miljoen EUR
Nettokaspositie Gimv naar looptijd (382.8 miljoen EUR)
tegenover 512.5 miljoen EUR op 31 maart 2008. De daling is voornamelijk te verklaren
9%
door de uitkering van het slotdividend over het voorbije boekjaar (54.7 miljoen EUR), de afwaardering van de verschillende thesauriecomponenten (44.0 miljoen EUR) en
30%
de uitgestelde betaling van een deel van de desinvesteringen (25.3 miljoen EUR). De kasmiddelen, samen met de middelen die derden inbrengen in de door Gimv beheerde fondsen leveren Gimv een investeringscapaciteit op van bijna 1 miljard EUR. 61%
Eigen vermogen bedraagt 950.6 miljoen EUR of 41.01 EUR per aandeel
0-3 maanden 3 maanden-2 jaar 2-5 jaar
30% 61% 9%
De waarde van het eigen vermogen (deel van de groep) (= intrinsieke waarde) op 31 maart 2009 bedraagt 950.6 miljoen EUR (41.01 EUR per aandeel) vergeleken met 1 327.6 miljoen EUR (57.28 EUR per aandeel) op 31 maart 2008 (beide cijfers voor dividenduitkering van 2.36 EUR per aandeel). De afname van het eigen vermogen over het boekjaar 2008-2009 opgeteld bij de in het boekjaar uitgekeerde dividenden
Nettokaspositie Gimv naar product (382.8 miljoen EUR)
voor 54.7 miljoen EUR vertegenwoordigt een negatief rendement op eigen vermogen
12%
over het boekjaar van -24.3 procent. Over dezelfde periode daalde de DJ Eurostoxx
30%
9%
50 Return Index met -40.8 procent en de S&P Listed Private Equity Return Index met -68.0 procent.
16%
Brutodividend van 2.36 EUR per aandeel (netto 1.77 EUR) 33%
Dankzij de sterke kaspositie kan Gimv het in het verleden gevoerde dividendbeleid ongewijzigd voortzetten. De Raad van Bestuur heeft beslist om aan de Algemene Vergadering van 24 juni 2009 voor te stellen om over het boekjaar 2008-2009 een ongewijzigd bruto basisdividend van 2.36 EUR (1.77 EUR netto) per aandeel uit te keren. Als de Algemene Vergadering dit voorstel goedkeurt, zal dit dividend worden uitgekeerd op 1 juli 2009.
Belangrijkste gebeurtenissen na 31 maart 2009
Bankdeposito’s Verzekeringsproducten Dynamisch kasbeheer Obligaties 1 Fondsen CDO’s 1 1
30% 33% 16% 9% 12% 0%
onderworpen aan marktwaarderingen
In april verstrekte Gimv financiering aan diverse bedrijven actief in de marketingdienstensector, zijnde Bananas, Amphion, Demonstrate en Eclipse. Begin mei volgde een investering in het Belgische NovoPolymers, een nieuwe toeleverancier voor de fotovoltaïsche industrie. Begin mei verkocht Gimv zijn belang in Ter Stal aan het management van de betrokken onderneming. Ter Stal met hoofdkantoor in Almelo (NL) is een modeketen die modieuze en betaalbare private-labelkleding voor de hele familie aanbiedt. Deze verkoop heeft een positieve invloed van 1.4 miljoen EUR (0.06 EUR per aandeel) op de laatst gepubliceerde waarde van het eigen vermogen van Gimv op 31 maart 2009.
25
Waardering bij Gimv Belangrijke invloed van de moeilijke economische omstandigheden Elk kwartaal bepaalt Gimv de waarde van zijn investeringsportefeuille. Dit gebeurt op basis van de International Private Equity and Venture Capital Valuation Guidelines (IPEV). Deze waarderingsregels werden door een 35-tal internationale organisaties onderschreven en worden wereldwijd in de private-equitysector gebruikt.
Gimv waardeert zijn portefeuille op een evenwichtige en professionele manier.
De aanbevelingen zorgen ervoor dat de algemene en theoretische IFRSboekhoudregels in de praktijk kunnen worden toegepast in de private-equity- en venture-capitalwereld. Het uitgangspunt van deze boekhoudregels is dat de waarde van de portefeuille de fair value moet weergeven. Dit is de waarde waaraan de investering op dat moment zou kunnen worden verkocht aan een geïnteresseerde en onafhankelijke koper als de verkoper bereid zou zijn die investering op dat moment van de hand te doen. Wanneer de marktomstandigheden veranderen, kan de waardering van de portefeuille sterk fluctueren. De turbulente economische en financiële marktomstandigheden in de loop van het boekjaar 2008-2009 hebben een zeer belangrijke invloed gehad op de waarde van de portefeuille en dus ook op het resultaat van Gimv. Doordat de waardering van de investeringsportefeuille wordt aangepast aan de marktevolutie, werden belangrijke niet-gerealiseerde waardeverminderingen geboekt. Dit gebeurde door een consistent gebruik van de waarderingsmethodes, die meer dan ooit omzichtig werden toegepast. Zo vond Gimv het bijvoorbeeld nodig om in de huidige marktomstandigheden de waardering van participaties van minder dan één jaar oud al van bij de aanvang kritisch te bekijken. Eind maart 2009 werd daardoor slechts 4 procent van de portefeuille nog aan historische investeringskosten gewaardeerd. De fair value bepalen van een beursgenoteerde onderneming in de portefeuille van Gimv is in principe eenvoudig. Het is de koers waaraan de onderneming op de dag van rapportering op de aandelenmarkt noteert vermenigvuldigd met het aantal aandelen dat Gimv bezit. Bij beursgenoteerde bedrijven moet Gimv de beurswaarde gebruiken zonder correctie, zelfs als Gimv aan die prijs niet zou willen verkopen. In het voorbije boekjaar bestond 11 procent van de portefeuille uit beursgenoteerde bedrijven. De sterke daling van de beurzen heeft uiteraard een onmiddellijke negatieve impact op de waardering van dit stuk van de Gimv-portefeuille. Het grootste deel van de portefeuille bestaat uit niet-beursgenoteerde participaties. Omdat deze ondernemingen geen beurskoers hebben, zijn voor deze participaties de IPEV-aanbevelingen van het grootste belang.
26 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Bij buyouts en groeikapitaalinvesteringen zoekt Gimv meestal een groep van vergelijkbare beursgenoteerde bedrijven als referentie. Een gemiddelde van de waarderingsmultiples van deze groep wordt dan, na het toepassen van een bijkomende discount, gebruikt om een schatting te maken van de niet-beursgenoteerde participatie. Eind maart 2009 bedroeg de gemiddelde EBITDA-multiple waaraan Gimv zijn buyoutparticipaties waardeerde 4.5x. Vaak wordt de resulterende waardering nog gecorrigeerd met een bijkomende discount om rekening te houden met de beperktere liquiditeit van niet-beursgenoteerde participaties. Zo ontstaat een marktgerelateerde waardering. Dit verklaart waarom niet-beursgenoteerde participaties, zelfs als ze het goed doen, een negatieve waarderingscorrectie kunnen krijgen bij dalende markten. Gimv heeft einde maart 2009 26 procent van zijn portefeuille op deze manier gewaardeerd. Aangezien de waardering wordt losgekoppeld van de oorspronkelijke investeringskosten en dus mee fluctueert met de evolutie van de kapitaalmarkten, is het mogelijk dat er in de loop van een investering belangrijke niet-gerealiseerde minderwaarden ontstaan, terwijl er bij een exit wel een mooie meerwaarde wordt gerealiseerd ten opzichte van de laatste waardering. Gemiddeld bedroeg de meerwaarde bij een desinvestering over de voorbije vijf jaar 52 procent van de waardering op het einde van het boekjaar voorafgaand aan de exit. In venture capital is het in veel gevallen onmogelijk om een referentiegroep van beursgenoteerde bedrijven samen te stellen. Waar dit toch mogelijk is, zullen voornamelijk omzet-multiples worden gebruikt. Bij technologie-investeringen gaat het veelal om bedrijven die gefinancierd worden in de startfase van hun levenscyclus en die unieke producten ontwikkelen waarvoor geen vergelijkbare bedrijven bestaan. Deze startende technologiebedrijven kunnen daarom het meest objectief gewaardeerd worden aan de hand van de waarde van hun laatste financieringsronde. Bij Gimv wordt 20 procent van de portefeuille zo gewaardeerd. Wanneer er bij een mogelijke verkoop van een participatie indicaties zijn van de prijs waaraan de investering zal worden verkocht, dan wordt deze indicatie gebruikt
Investeringsportefeuille per waarderingsmethode
als schatting voor de waarde van de participatie, eventueel met een discount hierop.
(31/3/2009)
Aangezien opportuniteiten voor desinvesteringen in de huidige markt gering zijn,
2% 4%
was het aandeel van bedrijven in de Gimv-portefeuille die op deze manier worden gewaardeerd verwaarloosbaar klein.
19% 26%
De leningen in de portefeuille (18 procent van de portefeuille) worden aan nominale waarde gewaardeerd (eventueel inclusief gekapitaliseerde intresten), op voorwaarde dat de rente overeenstemt met de marktrente voor soortgelijke investeringen. Indien
18%
er twijfels bestaan over de kredietwaardigheid van de tegenpartij en daardoor over de eventuele terugbetaling van de betrokken lening, kan een discount op de lening worden toegepast.
11% 20%
Naast rechtstreekse participaties is Gimv ook investeerder in een aantal privateequityfondsen (19 procent van de Gimv-portefeuille). De waarderingsbenadering van de participaties in deze fondsen is gelijklopend met deze van de eigen participaties. Bij venture-capitalfondsen wordt ook gekeken naar de evolutie van de beursindexen van vergelijkbare sectoren om te komen tot een bijkomende waarderingsindicatie. De grafiek hiernaast geeft de verschillende methodes aan die Gimv gebruikt om zijn
Investeringskosten Multiple Beursgenoteerd Prijs laatste financieringsronde Leningen Fondsen Andere
4% 26% 11% 20% 18% 19% 2%
portefeuille te waarderen. Hij toont aan dat Gimv zijn portefeuille op een evenwichtige en professionele manier waardeert. 27
Buyouts & Growth
België
Het zijn uitdagende en moeilijke tijden, maar op de periode 2008-2009 blikt Buyouts & Growth – België vrij tevreden terug. Diverse transacties zijn goed verlopen, zowel investeringen als desinvesteringen. Het buyoutteam heeft alert en deskundig gereageerd op een marktsituatie die allesbehalve vanzelfsprekend is. Bovendien heeft het team zijn marktaandeel in het segment van middelgrote ondernemingen verder verhoogd. Voor de toekomst ziet het ernaar uit dat Buyouts & Growth – België zijn positie op de markt verstevigd heeft. Ondanks de financiële crisis die een drastische terugloop van het aantal transacties tot gevolg had, is Gimv blijven investeren en desinvesteren. Zelfs de verkoop van Sfinc, die pas plaatsvond in het oog van de storm, was zeer succesvol. De goede kennis van het marktsegment, gekoppeld aan de jarenlange ervaring van het team en de goede reputatie van Gimv bij zijn belangrijkste stakeholders, hebben bijgedragen tot een aantal mooie desinvesteringen in de loop van 2008-2009. De nieuwe investeringen, al dan niet samen met Gimv-XL, en de vervolginvesteringen die het Belgische buyoutteam het afgelopen jaar heeft uitgevoerd zijn niet erg gevoelig aan conjunctuurschommelingen. Het gaat stuk voor stuk om investeringen in sectoren die ondanks de economische achteruitgang toch een grote mate van stabiliteit kennen waaronder wegenbouw, groentenconserven en groene energie. Bovendien stelt Gimv zich op als een langetermijnpartner die ook in minder gunstige omstandigheden in staat is om zijn portefeuillebedrijven bij te staan, zodat deze ondernemingen hun geplande groei kunnen realiseren. Zeker nu financiële instellingen Alain Keppens Head Buyouts & Growth - België
de geldkraan minder gemakkelijk opendraaien, is Gimv een belangrijk aanspreekpunt met de nodige middelen en expertise.
Goede vooruitzichten Voor de toekomst ziet het ernaar uit dat het aantal buyouttransacties zal blijven dalen en dat er zich voor Gimv, door de afgenomen beschikbaarheid van bankfinanciering, heel wat groeikapitaal-opportuniteiten zullen aandienen. Deze toegenomen vraag naar groeifinanciering is voor diverse bedrijven niet alleen het gevolg van een behoefte om hun balans te versterken, maar ook van het feit dat zij in tijden van crisis hun marktpositie willen verstevigen. Zo kunnen ze maximaal groeien bij herneming van de conjunctuur. Voor Gimv is het verhoogde belang van groeikapitaal een terugkeer naar zijn roots, toen het vooral minderheidsbelangen nam en groeikapitaal ter beschikking stelde.
28 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Het nieuwe Gimv-XL fonds kwam in 2008 tot stand op initiatief van Gimv. Het fonds kende in december 2008 een initiële closing van 500 miljoen EUR en streeft ernaar in 2009 bijkomend kapitaal op te halen bij andere institutionele investeerders. Gimv-XL richt zich op groeibedrijven met een ondernemingswaarde van 75 tot 750 miljoen EUR en wil de komende vijf jaar investeren in tien tot vijftien bedrijven in diverse sectoren. Een eigen Gimv-XL-team zal zich toeleggen op de investeringen van het fonds en kan daarbij rekenen op de steun van alle gespecialiseerde Gimv-teams, waaronder Buyouts & Growth - België (zie pagina 66).
Het is vrijwel zeker dat Gimv zijn marktaandeel structureel hoog zal houden. Dat is vooral toe te schrijven aan de veranderingen in het concurrentieel landschap, waarin banken zich concentreren op hun kernactiviteiten en zo private equity voorlopig minder aan bod laten komen. Fondsen kunnen op hun beurt moeilijk vers kapitaal ophalen. De sterke kaspositie van Gimv biedt de nodige zuurstof om Buyouts & Growth – België verder te laten groeien in een markt die volop in beweging is. Heel wat Belgische familiale ondernemingen worstelen met een opvolgingsproblematiek of zoeken naar een partner om groei te realiseren. Door de pragmatische no-nonsense aanpak, de ervaring en de complementariteit van het buyoutteam, alsook de nauwe betrokkenheid van externen uit het Gimv-netwerk, kan Buyouts & Growth - België het verschil maken.
Nieuwe investeringen Bananas, met vestigingen in Vilvoorde
Bananas groeikapitaal van Gimv.
(Brussel) en Hoofddorp (Amsterdam),
Het nieuwe kapitaal wordt aangewend
is een erg innovatief marcombedrijf.
om de groei te versterken in onder meer
Het behoort tot de top van Europa,
België en Nederland.
Bananas www.bananas.be www.bananas.nl
dankzij zijn sterke combinatie van niettraditionele communicatie en activering van A-merken. Daarnaast beschikt het ook over een ingenieus logistiek systeem en eigen ontwikkelde software. Bananas werkt voor gerenommeerde merken als Coca-Cola, Telenet, Nivea, Nespresso en Unilever. Eind maart 2009 ontving
De investering in Electrawinds is een
Growth - België, DG Infra+ en het nieuwe
voorbeeld van de multidisciplinaire
Gimv-XL fonds hun expertise bundelden
aanpak van Gimv, waarin Buyouts &
(zie pagina 74-75).
Electrawinds www.electrawinds.be
29
Buyouts & Growth
België
Vervolginvesteringen Verhaeren www.verhaeren.be
Scana Noliko Holding www.scana-noliko.be
Verhaeren is een van de snelste
De groep onderscheidt zich op deze
groeiers op de Belgische markt van
markt door haar verticale integratie; van
wegwerkzaamheden, asfalterings- en
aanleg, over eigen productie, afvalver-
rioleringswerk. De wegenbouwer focust
werking en recyclage tot transport. Over
zich op openbare werken (aanleg van
de periode 1997-2007 realiseerde Groep
straten, pleinen, riolering, grondwerk-
Verhaeren een gemiddelde jaarlijkse
zaamheden en verhardingen) in Brussel
omzetgroei van 18 procent. Met een
en Vlaams-Brabant, maar ook op private
omzet van circa 59 miljoen EUR, gerea-
infrastructuurwerken (aanleg van par-
liseerd door 220 werknemers, is Groep
keergarages, sportpistes, infrastructuur
Verhaeren een middelgrote speler op de
voor verkavelingen).
Belgische markt.
Scana Noliko Holding is een belang-
Nederlandse en Duitse telers. Het
rijke Europese private-labelproducent
realiseerde in het boekjaar 2008-2009
van groenten- en fruitconserven en
een omzet van circa 145 miljoen EUR.
kant-en-klare voeding zoals soepen,
In 2008 verdubbelde Gimv zijn belang
sauzen, dips en pastaschotels. Met
in Scana Noliko van 46.3 procent tot
zijn dertig jaar ervaring in het conser-
92.6 procent door de overname van de
veren van voedingsproducten staat het
participatie van LRM.
Belgische bedrijf bekend als ‘huis van vertrouwen’ in de wereld van distributieketens, cateringbedrijven en voedingsproducenten. Scana Noliko exporteert ongeveer 80 procent van zijn producten naar vooral EU-landen, met Duitsland als belangrijkste afnemer. Het bedrijf telt meer dan 500 werknemers en werkt samen met meer dan 300 Belgische,
30 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Desinvesteringen
Arcomet evolueerde van een pro-
Verenigde Staten, het Verre Oosten en
ducent, verkoper en verhuurder
Scandinavië. In 2008 verkocht Gimv zijn
van kranen naar een servicebedrijf,
belang van 20 procent in deze onderne-
waarbij de verhuur van kranen, in
ming aan het management.
Arcomet www.arcomet.com
combinatie met het aanbieden van logistiek en diensten van hoge toegevoegde waarde, centraal staat. Dankzij zijn focus op verhuur van torenkranen is Arcomet uitgegroeid tot de belangrijkste Europese speler in die markt. De groep heeft onder meer vestigingen in België, Nederland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Italië. Via joint ventures is de groep ook actief in de
Sfinc overkoepelt sinds 2004 een
van charcuterie. In december 2008 nam
groot aantal producenten van
Axa Private Equity bij een secondary
functionele voedingsadditieven,
buyout het meerderheidsbelang van
aromatische kruidenmengelingen,
Gimv in Sfinc over.
Sfinc www.sfinc.be
sauzen en coatings. In België wordt de groep vertegenwoordigd door Rejo en Pellicula. In Polen, Rusland, Nederland en Frankrijk opereren bedrijven onder de naam Sfinc. Rejo produceert en verdeelt kruidenmengelingen, marinades, sauzen en andere bijproducten die verwerkt worden in vleesbereidingen. Het levert voornamelijk aan de betere slagers, poeliers en gespecialiseerde traiteurs. Pellicula vervaardigt en commercialiseert functionele voedingsingrediënten als gelatinepreparaten en pekel- en coatingproducten. De klemtoon ligt op de vleesverwerkende industrie, waar het assortiment onder meer wordt aangewend bij de bereiding
31
Buyouts & Growth Westerlund www.westerlundgroup.com
België
Het havenbedrijf Westerlund, opgericht
(UK) en Marseille (Frankrijk). De activitei-
in 1903, is specialist in de behande-
ten van de groep zijn de laatste jaren
ling van woudproducten. De Belgische
geëvolueerd naar een volledige logistieke
vestiging in Antwerpen is uitgegroeid tot
dienstverlening. De groep neemt ook
de grootste terminal ter wereld gespeci-
deel aan verschillende belangrijke
aliseerd in de behandeling van pulp en
milieuprojecten rond de terminals. De
papier en bestrijkt een oppervlakte van
groep behaalde in 2008 een omzet
880 000 m². Daarnaast bezit de groep
van ongeveer 125 miljoen EUR. In mei
maritieme terminals in Rouen (Frankrijk)
2008 verkocht Gimv zijn participatie
en Changshu (China) en Container
aan het Australische Babcock & Brown
Freight Stations in de havens van Tilbury
Infrastructure.
32 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Sfinc groeit uit tot succesvol bedrijf dankzij inbreng van Gimv
Eind vorig jaar verkocht Gimv zijn meerderheidsbelang
overgenomen, met name Maes Specerijen, Surplus en in
in de voedingsingrediëntengroep Sfinc aan AXA Private
Nederland FFI. “Door de input van Gimv hebben we Sfinc
Equity. Daarmee realiseerde Gimv zijn exit na vier jaar.
professioneel kunnen uitbouwen. De acquisities behoren
Sfinc is immers opgericht in 2004, het resultaat van
tot de hoogtepunten, maar Gimv heeft op tal van vlakken
een fusie tussen de twee Belgische bedrijven Rejo en
zijn bijdrage geleverd. Het is perfect complementair. Hun
Pellicula. In de vier jaar dat Gimv samen met Chris De
financiële adviezen bijvoorbeeld. Daar ben ik minder
Wolf, Chief Executive Officer, aan het roer heeft gestaan, is
sterk in. Ook hun ideeën over de juiste managementtools
de omzet drastisch gestegen van 12 naar 40 miljoen EUR.
bleken meer dan waardevol. Ons bedrijf is in capaciteit
Toen Chris De Wolf in 2004 zijn oog had laten vallen op Pellicula en korte tijd later ook Rejo in het vizier kwam, moest hij op zoek gaan naar een partner waarmee hij de deal kon sluiten. “Al snel kwam Gimv naar voren als de beste keuze”, vertelt Chris De Wolf. “Het klikte immers met de mensen waarmee ik zou samenwerken. En dat was voor mij van fundamenteel belang. Ook de inzet en de ijver waarmee alles geklaard werd, was indrukwekkend. Op drie weken tijd hebben we alles geregeld en op kerstavond is Sfinc geboren met een ambitieus businessplan waarin Gimv compleet geloofde.”
verdubbeld en dankzij Gimv heb ik de juiste beslissing genomen met betrekking tot ons informaticasysteem. Het is niet de kernactiviteit van een investeerder om dit te doen, maar het geeft hem wel meerwaarde.”
Huwelijkse trouw Volgens Chris De Wolf heeft Gimv zijn bedrijf in een hogere versnelling gebracht. “Ik kon nooit zo ver geraakt zijn zonder Gimv. We hebben onze omzet op vier jaar tijd bijna verviervoudigd. Gimv is kritisch en dat geeft vuurwerk. Dat motiveert. Een investeerder moet je niet altijd naar de mond praten. Tegenstellingen helpen een
Sfinc produceert en verdeelt kruiden, marinades en
mens en vooral een bedrijf vooruit. Bovendien weet je dat
mengelingen van functionele voedingsadditieven voor
Gimv er ook is bij problemen. Wij hebben een calamiteit
voedselverwerkende bedrijven. Door de fusie van Rejo
beleefd met ons Russisch avontuur. Daar wilden we een
en Pellicula kan Sfinc een vrij grote markt bedienen. Van
bedrijf opstarten, maar dat is nooit echt van de grond
oudsher is Rejo meer gericht op de retail/distributie, terwijl
gekomen. Op dat moment was Gimv er ook om ons te
Pellicula focust op de voedselverwerkende industrie.
helpen en te begeleiden. Het is bijna zoals een huwelijk:
Intussen heeft Sfinc ook drie complementaire bedrijven
in goede en slechte tijden.”
33
Buyouts & Growth
Nederland
Buyouts & Growth – Nederland heeft in 2008-2009 meer dan ooit intensief samengewerkt met zijn portefeuillebedrijven. Het Nederlandse buyoutteam houdt de vinger aan de pols en adviseert de portefeuillebedrijven van dichtbij, zeker in de huidige economische tijden. Door de moeilijke marktomstandigheden is het buyoutteam ook omzichtiger omgesprongen met betrekking tot nieuwe deals, zodat het aantal iets lager lag dan het vorige boekjaar. Toch heeft Gimv midden 2008 een meerderheidsbelang in kledingketen Bandolera verworven. Gimv investeert vandaag met Buyouts & Growth – Nederland in midmarketbedrijven met een waarde tot 150 miljoen EUR. In dat segment bevindt Gimv zich mee aan de top en doet het er alles aan om die positie te behouden en zelfs te versterken. De jonge portefeuille van Buyouts & Growth – Nederland geeft de investeringsmanagers de ruimte om naar nieuwe investeringen uit te kijken. Bovendien speelt Gimv in op een groeiende vraag van ondernemers naar een langetermijnpartner die het management kan bijstaan met raad en daad. In die zin heeft het er alle schijn van dat de markt nog meer opschuift in de richting van Gimv.
De modulaire aluminium draagconstructies van Prolyte, gebruikt voor de opbouw van een podium in hartje Rome
34 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Sterke concurrentie Het afgelopen jaar – 2008-2009 – was de concurrentie in de Nederlandse privateequitymarkt erg groot, met zelfs een toename van het aantal ‘family offices’. Buyouts & Growth – Nederland ziet veel belangrijke concurrenten in de midmarket. Het zijn veelal lokale spelers die inhaken op de vraag van Nederlandse ondernemers om samen met de investeerder een langetermijnstrategie te ontwikkelen. Het element
Het persoonlijk contact tussen het buyoutteam en de onderneming maakt het verschil.
reputatie speelt op dat vlak in het voordeel van Gimv. Vaak zoeken bedrijven in hun groeiambitie naar een partner die bij hen past en dat heeft in 2008-2009 een aantal groeibedrijven in de richting van Gimv geduwd.
Intensieve samenwerking Het begrip partnership wordt door het buyoutteam heel concreet ingevuld. In de huidige markt is dat vooral werken aan de relatie met de ondernemer en tijd nemen. Angst en paniek zijn slechte raadgevers, maar het komt er als investeerder ook op aan om tijdig de problemen aan te kaarten en dit steeds in overleg met de ondernemer. Aanwezigheid is cruciaal, daarom beperkt Gimv het aantal participaties per investeringsmanager tot drie à vier. Hierdoor is een persoonlijk contact tussen het buyoutteam en de onderneming mogelijk en dat maakt vaak het verschil met sommige andere private-equityinvesteerders. Om dat actief partnership gestalte te geven, is het buyoutteam in Nederland uitgebreid met drie extra investeringsmanagers. Dat brengt het totaal op zeven. Buyouts & Growth – Nederland kan daardoor meer tijd besteden aan elk portefeuillebedrijf en aldus de langetermijnrelatie, waar dergelijke bedrijven naar op zoek zijn, uitbouwen. Nederlandse ondernemers vragen naar investeerders die mee strategische keuzes kunnen maken en die ook de idee van buy and build willen ondersteunen. Meer dan ooit is intensieve samenwerking aan de orde. Het geeft vertrouwen aan de ondernemer en het stelt het team in staat om ook de business te doorgronden. Dat laatste is niet onbelangrijk om de investering op termijn succesvol af te ronden. Kennis van de markt en het product zijn essentiële bouwstenen in participaties. Door die kennis kan Gimv zich profileren als een betrouwbare en ervaren coach in nauwe samenwerking met het portefeuillebedrijf.
ANP is het belangrijkste onafhankelijke persagentschap in Nederland
35
Buyouts & Growth
Nederland
Nieuwe investering Bandolera www.bandolera.com
Bandolera werd opgericht in 1985 en
door een vijftigtal Bandolera en vijf NTS
omvat de snelgroeiende kledingmerken
mono-brandwinkels (zowel franchise
Bandolera en NTS. Bandolera verkoopt
als in eigendom). De groep is verticaal
modieuze, zakelijke kleding voor vrouwen
geïntegreerd waardoor het ontwerp, de
van 30 tot 55 jaar, terwijl NTS zich
ontwikkeling en de productie voor een
focust op meer trendy vrijetijdskleding
groot deel in eigen beheer gebeuren.
voor vrouwen tussen 25 en 45 jaar.
Bandolera beschikt over een eigen DDP
Het grootste deel van de omzet wordt
Centre (Design, Development
gerealiseerd via groothandelsverkoop
and Production) in Turkije. In 2008 werd
aan multi-brandshops. Daarnaast
Gimv meerderheidsaandeelhouder
worden beide merken ondersteund
van Bandolera.
36 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Nederlandse OGD groeit na managementbuyout uit tot één van de tien belangrijkste ICTdienstverleners “We zijn een ICT-dienstverlener, gefocust op het beheer en ondersteunen van de werkplek en we doen dat met 700 enthousiaste medewerkers.” Hiermee heeft Roel Nikkessen, één van de twee directeurs van OGD, zijn punt gemaakt. Het enthousiasme waarmee hij dit vertelt, staat symbool voor de bedrijfscultuur van OGD. Het is een dienstverlenend bedrijf rond alles wat met kantoorautomatisering te maken heeft zoals het leveren van capaciteit en kennis aan helpdesks en bij ICT-projecten. “We hebben nogal een sterke reputatie opgebouwd bij de overheids- en semi-overheidsdiensten, maar intussen is die actieradius flink uitgegroeid over alle sectoren.” “Naast het beheren van de werkplek ontwikkelen onze medewerkers ook software op maat van de klant”, aldus collega-OGD-directeur Daan de la Parra. “Wij ondersteunen de klant door high-end programmeurs in te schakelen die gebruik maken van de nieuwste technieken en ontwikkelomgevingen. OGD werkt full service, met andere woorden vanaf het advies tot en met de nazorg. Uniek in ons concept is dat wij de klant ook flexibel kunnen ondersteunen door deeltijdse medewerkers ter beschikking te stellen.”
Buitenlandse ambities... Volgens Roel Nikkessen is een expansie een logische verdere stap. “We kijken naar België en Duitsland”, vertelt hij. “Het is vanzelfsprekend dat Gimv ook hier goed geplaatst is. Het netwerk van Gimv is logischerwijs sterk in België, maar ook in Duitsland heeft het voet aan grond. Bovendien beschikt Gimv niet alleen over zijn business unit Buyouts & Growth maar ook over het durfkapitaalteam van Technology. Het is met deze laatste dat we verdere gesprekken over nieuwe technologische toepassingen en het hieraan gekoppelde marktpotentieel kunnen aanknopen. Wat nu ‘hot’ is, is het begrip ‘software as a service’. Dit is gestoeld op de veranderende werkplek, zoals mobiele kantoren of thuiswerk. Klanten van OGD plaatsen servers, software en hun netwerk buiten de kantoormuren in een datacenter. Dus ook hierin zien we opportuniteiten voor groei. We kunnen immers nieuwe diensten ontwikkelen die aansluiten bij deze virtualiseringstrend.
...maar niet meteen Zowel Daan de la Parra als Roel Nikkessen vinden de buitenlandse expansie geen doel op zich. “Het heeft
Gimv is in 2006 in OGD gestapt met een
vandaag geen absolute prioriteit”, stelt de la Parra. “We
meerderheidsaandeel. Hiermee is voor OGD een nieuw
zijn het er intern roerend over eens dat er nog voldoende
tijdperk ingetreden. “Gimv heeft een frisse blik op de
groeimogelijkheden zijn in Nederland. De economische
organisatorische ontwikkeling van ons bedrijf, onder
recessie speelt deels in ons voordeel. Klanten zijn op
meer met betrekking tot het ontwikkelen van de juiste
zoek naar een ICT-partner die sterk is in service en prijs.
managementinformatie”, vertelt Daan de la Parra. “Gimv
Dat geldt vandaag meer dan ooit. OGD zit op dat vlak wel
heeft heel wat efficiëntie toegevoegd en vormt dus een
heel goed met medewerkers die stuk voor stuk experts
mooie aanvulling. Met andere woorden, Gimv is perfect
zijn in hun domein en met een prijszetting die enorm
complementair in dit verhaal. De managementbuyout heeft
competitief is. Een onafhankelijk onderzoek van Mazars
ons ook hard doen doorgroeien. Sinds 2006 is de omzet
Berenschot en TNS NIPO plaatst ons in de top tien van
met bijna 40 procent gestegen. En dat opent perspectieven
ICT-dienstverleners. Dus we hoeven het niet over onszelf
naar een verdere uitbreiding van het bedrijf.”
te zeggen, anderen erkennen het ook.”
37
Buyouts & Growth Net voor het instorten van de economie heeft Buyouts & Growth Duitsland nog belangrijke meerwaarden kunnen realiseren.
Duitsland
Buyouts & Growth – Duitsland bevindt zich in een historische situatie. Met de stijgende waarderingen van de laatste jaren werden er systematisch meer participaties verkocht dan gekocht. Hierdoor heeft het team in Frankfurt momenteel de kleinste portefeuille sinds 1994. Gezien de moeilijke economische toestand is dat een gezonde positie. Bovendien zijn de huidige participaties allemaal meerderheidsbelangen via Halder-Gimv Germany fondsen, en dat schept mogelijkheden. Gimv participeert onder meer in het Halder-Gimv Germany fonds dat een waarde heeft van 155 miljoen EUR. In het Halder-Gimv Germany II fonds, afgesloten in 2008 met een bedrag van 325 miljoen EUR, neemt Gimv een kwart van de totale fondsgrootte voor zijn rekening. Buyouts & Growth – Duitsland heeft in 2008-2009 vooral gedesinvesteerd. Daarmee heeft het net voor het instorten van de economie nog belangrijke meerwaarden kunnen realiseren. Bovendien is begin 2009 de investeringsperiode van vijf jaar van het Halder-Gimv Germany II fonds formeel begonnen; ruimschoots de tijd om in een gunstige markt een nieuwe portefeuille van tien tot vijftien bedrijven op te bouwen. Tegelijkertijd werd zwaar geïnvesteerd in de uitbouw van het buyoutteam. In totaal zijn dertien medewerkers actief in Duitsland. Vier van de vijf recente aanwervingen zijn investeringsmanagers. Daarnaast zal de Raad van Advies de komende maanden nieuwe leden benoemen en zal het netwerk van Senior Advisors krachtig worden uitgebouwd. Beide spelen een belangrijke rol bij elke stap in de waardecreatie bij de portefeuillebedrijven en zijn met andere woorden mee bepalend voor het rendement dat Buyouts & Growth kan behalen.
Verschuiving van middelen Het realiseren van buyouts zal in 2009 een moeilijke zaak worden. In 2008 werd ruim 60 procent van de acquisitiefinanciering door banken uitgevoerd en was de rest Paul De Ridder, Executive Vice-President Buyouts & Growth - Duitsland
afkomstig uit eigen middelen en uit verkoperfinanciering. Voor 2009 is de inbreng van banken bijna compleet weggevallen en zal het gedeelte eigen middelen en verkoperfinanciering in belang toenemen, alsook de overname van oude bankschulden die binnen het portefeuillebedrijf aanwezig zijn. In de zoektocht naar transacties zal het buyoutteam zich dan ook toeleggen op bedrijven waar voldoende schulden aanwezig zijn zodat het geen nieuwe schuldfinanciering bij de banken moet aanvragen. Wat dealflow betreft is 2008-2009 een bijzonder mager jaar geworden. Voor het eerst waren er in Duitsland minder dan vijftig deals met een waarde van 20 tot 250 miljoen EUR, of het laagste peil sinds 1991.
38 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
De grootste verklaring ligt in de uiteenlopende verwachtingen van kopers en verkopers: kopers wachten vaak betere tijden af met de hoop op betere resultaten en waarderingen, terwijl verkopers nog altijd hoge prijsverwachtingen koesteren. Het valt dan ook te verwachten dat het transactievolume in 2009-2010 verder zal dalen. Dat zal zijn gevolgen hebben in de hele private-equitysector. In 2008-2009 waren er in de zeer gefragmenteerde doelmarkt van de Mittelstand buyouts wel 56 spelers actief voor 77 deals. In de huidige omstandigheden heeft de sector het moeilijk om
De uitstekend getimede exits en de closing van het nieuwe Halder-Gimv Germany II fonds wapenen Gimv voor de toekomst.
kapitaal op te halen om de bestaande of nieuwe engagementen te steunen, zodat een natuurlijke selectie aan spelers niet uit te sluiten valt.
Perfecte timing Voor Gimv is er weinig reden tot bezorgdheid. De uitstekend getimede exits en de closing van het nieuwe Halder-Gimv Germany II fonds wapenen Gimv voor de toekomst. De kleine portefeuille is vandaag een voordeel omdat de waardeverminderingen op die manier minder zwaar zullen doorwegen. Belangrijk voor de toekomst zal zijn om deze portefeuillebedrijven te laten doorgroeien in een uiterst wankele economische situatie. Tegelijk zal Gimv nieuwe investeringen uitvoeren - waarbij het vooral kijkt naar marktleiders of succesvolle nichespelers -, desinvesteringen uitstellen omwille van de jonge portefeuille, de integratie van het team optimaliseren en het netwerk van Senior Advisors verder uitbouwen. De kracht van Gimv schuilt immers in de deskundigheid van zijn medewerkers. In een sterk concurrentiële markt die gebukt gaat onder een economische recessie geldt dat meer dan ooit.
Desinvesteringen Gimv en het Halder IV fonds verkochten het afgelopen boekjaar hun minderheidsparticipaties in Gealan (DE), Wichard (FR) en GHE (IT) alsook de Nederlandse participaties in Les Margerides Group (FR) en Bopack (BE) aan Becap I, een fonds gespecialiseerd in vervolginvesteringen. GHE en Bopack waren de laatste participaties in het Halder IV fonds, dat op die manier nu volledig gedesinvesteerd is. Buyouts & Growth - Duitsland verkocht ook zijn meerderheidsbelang in Karl Eugen Fischer aan een fonds beheerd door Equita.
Karl Eugen Fischer www.kefischer.de
Karl Eugen Fischer Holding GmbH is een van de toonaangevende bedrijven voor snijmachines in de bandenindustrie. Het bedrijf is gespecialiseerd in machines voor het snijden van snoeren die gebruikt worden bij de productie van banden wereldwijd. Karl Eugen Fischer levert ook staalproductiemachines af, voornamelijk voor de automobielindustrie. Het bedrijf heeft een sterke klantenportefeuille
heeft een eigen distributiecentrum in
met wereldwijd erkende
de Verenigde Staten. Het heeft een
bandenproducenten. Het werkt vanuit
omzet van 51 miljoen EUR en telt 324
de productiebasis in Burgkunstadt en
werknemers.
39
Buyouts & Growth In 2008-2009 legde Gimv de fundamenten van zijn Franse activiteiten als pan-Europese en multisectorale speler.
Frankrijk
Frankrijk is – na het Verenigd Koninkrijk – de grootste buyoutmarkt. Het biedt heel wat kwalitatieve investeringsmogelijkheden ondanks de grote concurrentie. Om zijn positie te versterken in de midcapmarkt, was het voor Gimv dan ook een logische stap om een eigen divisie Buyouts & Growth op te richten in Frankrijk. Eind 2007 opende Gimv een kantoor in Parijs, bevolkt door het Franse buyoutteam maar ook door durfkapitaalspecialisten van het Technology-team. Zo kunnen de twee teams indien nodig de krachten bundelen. De Franse markt is niet compleet nieuw voor Gimv. Eerder realiseerde het al enkele fondsinvesteringen (EPF, Siparex, Sofinnova) en directe investeringen in zowel durfkapitaal (Diatos) als private equity (Sédis). In 2008-2009 legde Gimv de fundamenten van zijn Franse activiteiten als pan-Europese en multisectorale speler.
Lokale aanwezigheid en een sterk corporate verhaal Om in Frankrijk buyouts te realiseren, is lokale aanwezigheid een absolute noodzaak. Het vertrouwen van Franse middelgrote ondernemingen winnen die op zoek zijn naar kapitaal, werkt het beste via lokale medewerkers. Zoals steeds – dus ook in de andere divisies Buyouts & Growth – presenteren de Franse investeringsmanagers zich als echte partners ten aanzien van hun portefeuillebedrijf. Ze bieden niet alleen financiële ondersteuning, maar ook professionele begeleiding om de groei van het portefeuillebedrijf te helpen realiseren.
De kantoren van Gimv in Parijs - de lancering van het Gimv-merk in Parijs
40 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Buyouts & Growth kan in Frankrijk rekenen op het sterke corporate verhaal van Gimv, dat bijna dertig jaar ervaring heeft. In de huidige economisch onzekere tijden is Gimv meer dan ooit een belangrijke partner die bedrijven groeikapitaal kan blijven leveren terwijl de banken afhaken. Bovendien is Gimv in tegenstelling tot de meeste sectorgenoten beursgenoteerd, waardoor het bedrijven de tijd kan geven om zich te ontplooien.
Een sterke start In totaal werden vier lokale investeringsmanagers, met jarenlange ervaring in de private-equitysector, aangeworven om voor Gimv een solide basis uit te bouwen in de Franse midcapmarkt. De eerste opdracht van het kersverse team was Gimv op de kaart van gerenommeerde private-equityspelers te zetten in Frankrijk. Dat is intussen gebeurd door commerciële acties op te zetten en uitgebreid te communiceren met tussenpersonen die betrokken zijn bij fusies en overnames, adviseurs en coinvesteerders. Dit alles mondde uit in een aanzienlijke dealflow die beantwoordt aan de investeringsfocus van Gimv en die aangereikt werd door diverse bronnen. Dat Gimv zijn intrede op de Franse markt niet gemist heeft, bewijzen ook de diverse vragen tot co-investering van andere private-equityinvesteerders. In 2009 nam het Franse buyoutteam een belang in het adviesbureau CTR Leyton & Associés. Daarmee realiseerde het zijn eerste investering, samen met Pragma Capital en het management. Andere investeringsmogelijkheden worden behoedzaam en in detail onderzocht. Het Franse Buyouts & Growth-team gaat immers, omwille van de huidige economische omstandigheden, uiterst selectief te werk.
De uitdaging voor de toekomst Het komt er nu op aan om de commerciële inspanningen voort te zetten en tegelijk te tonen dat Gimv in staat is om buyouts en groeifinancieringen te realiseren in de Franse midcapmarkt. Op langere termijn is het de bedoeling om Gimv binnen deze markt in de top tien te plaatsen. Dat betekent concreet dat Gimv de ambitie koestert om jaarlijks twee tot drie investeringen te realiseren voor een totaal investeringsvolume van 30 tot 40 miljoen EUR per jaar.
Nieuwe investering De Franse consultant CTR Leyton
grootste spelers in zijn domein. Het
& Associés is gespecialiseerd in
afgelopen decennium heeft CTR Leyton
adviesverlening voor bedrijven die
drie nieuwe kantoren geopend: Lyon,
hun winstgevendheid willen vergroten.
Toulouse en Montpellier. Via zijn kantoren
Dat doet CTR Leyton & Associés door
in Dublin en Montreal boort het bedrijf
bedrijven te begeleiden bij het verlagen
ook een internationaal klantenbestand
van belastingen en sociale lasten en bij
aan. Begin 2009 investeerde Gimv in het
het optimaliseren van de financiering
bedrijf, samen met het management en
van innovatieplannen en aankopen. Kort
hoofdinvesteerder Pragma Capital, een
na de oprichting in 1997 in Saint Cloud,
Frans investeringsfonds waarin Gimv
groeide het bedrijf uit tot één van de
eerder 40 miljoen EUR investeerde.
Leyton & Associés www.leyton.fr
41
Buyouts & Growth De tien grootste nietbeursgenoteerde participaties van Buyouts & Growth (België - Nederland - Duitsland - Frankrijk) De waarde van de totale Buyouts & Growth-portefeuille bedraagt 304.6 miljoen EUR. Hiervan komt 14.8 miljoen EUR van beursgenoteerde en 289.8 miljoen EUR van nietbeursgenoteerde bedrijven. Op het einde van het boekjaar 2008-2009 bedroeg de waarde van de tien grootste niet-beursgenoteerde participaties 189 miljoen EUR, of 65 procent van alle niet-beursgenoteerde Buyouts & Growth-participaties (excl. fondsen). Accent Jobs for People www.accent.be
Accent is een snelgroeiend Belgisch uitzendbedrijf dat verschillende gespecialiseerde kantoren overkoepelt, waaronder Accent Select Services (kaderleden en bedienden), Accent Industry Services (arbeiders en technisch personeel), Accent Financial Forces (financiële sector) en Accent Construct (bouwsector). Accent werd opgericht in 1995 en verwierf in iets
Hiermee behoort Accent onbetwist
meer dan tien jaar tijd een sterke
tot de top tien van de Belgische
positie op de Belgische markt van de
uitzendkantoren. In 2006 werd Gimv
uitzendarbeid. De 600 werknemers
met een belang van 33.33 procent
van Accent realiseerden in 2008 een
minderheidsaandeelhouder van Accent
omzet van meer dan 200 miljoen EUR.
Jobs for People.
42 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
BMC Groep is de Nederlandse
Het selecteren van topkader, bestuurders
marktleider in professionele diensten
en toezichthouders gebeurt door
voor de publieke sector (overheid
PublicSpirit en XOPP detacheert
en non-profitorganisaties). Het bedrijf
(administratief) ondersteunende
werd opgericht in 1986 en overkoepelt
medewerkers. Vanuit zes kantoren
vier verschillende vennootschappen:
in Nederland stelt het meer dan
BMC, TMOP, XOPP en PublicSpirit. BMC is
1 500 professionals tewerk die doorgaans
gespecialiseerd in verandermanagement,
zelf afkomstig zijn uit overheidsorganisaties,
organisatieadvies, coaching en training.
onderwijs- en zorginstellingen en andere
TMOP concentreert zich op interim-
publieke instanties. In 2008 realiseerde
management en projectondersteuning.
BMC Groep een omzet van 169 miljoen EUR.
De Groot International is een
toonaangevende organisatie met meer
internationale importeur, distributeur
dan 150 medewerkers en een omzet
en exporteur van groenten en fruit.
van ruim 175 miljoen EUR. Begin 2008
In de afgelopen vijftig jaar groeide het
nam De Groot een meerderheidsbelang
van een kleine fruithandel uit tot een
in Borgers Groothandel in Groenten
BMC www.bmcgroep.nl
De Groot International www.degroot-int.nl
en Fruit, waarmee het zijn positie in Duitsland en Scandinavië verstevigde. Retailorganisaties zijn de belangrijke afnemers van De Groot. Naast de traditionele handel en gekoelde opslag beschikt De Groot International over computergestuurde bananenrijpkamers, verpakkingslijnen en een eigen transportonderneming. Gimv verwierf een belang in deze onderneming in de tweede helft van 2005.
EBT is de overkoepelende holding
Sea-invest een gloednieuwe fruitterminal
van de Sea-invest groep, die over
in de haven van Antwerpen (Fresh
meer dan zeven decennia ervaring
Fruit Terminal Antwerp), een investering
heeft opgebouwd in bulk- en
van 40 miljoen EUR. Deze terminal van
fruitbehandeling met terminals in onder
11 ha heeft een totale opslagcapaciteit
meer België, Frankrijk en Zuid-Afrika.
van 9 600 fruitpallets en moet jaarlijks
De groep is actief in de uitbating van
ongeveer 500 000 ton fruit verwerken. In
bulkterminals (o.a. steenkool en ijzererts)
het afgelopen jaar realiseerde EBT een
en fruitbehandeling via Universal Fruit
omzet van circa 104 miljoen EUR.
European Bulk Terminals - EBT www.sea-invest.be
Operators (UFO). In 2006 bouwde
Zie pagina 74-75.
Zie pagina 41.
Electrawinds www.electrawinds.be
Leyton & Associés www.leyton.fr
43
Buyouts & Growth Lintor-Verbinnen www.lintor.be
Lintor-Verbinnen is het grootste
uniek omdat het verticaal geïntegreerd
kipverwerkende bedrijf in België.
is en naast het slachten, de bereiding
De groep bestaat uit een kippenslachterij
en de verpakking ook de verwerking van
(Lintor) en een verwerker en verpakker
het slachtafval op één plaats integreert.
van een breed gamma aan verse
De onderneming stelt 400 mensen
kipproducten (Verbinnen). Het bedrijf is
tewerk en is met een geconsolideerde omzet van meer dan 110 miljoen EUR een middelgrote speler in de Europese markt. De laatste jaren kende de groep een gemiddelde groei van 10 procent. Naast het voortzetten van de organische groei, mikt Lintor op overnames van complementaire bedrijven. Begin 2008 nam Gimv een participatie van 80 procent in Lintor-Verbinnen.
OGD www.ogd.nl
Scana Noliko www.scana-noliko.be
Vandemoortele www.vandemoortele.com
44
OGD is opgericht in 1988 en levert op
tot de top tien van krachtigste ICT-
maat gesneden ICT-diensten, zoals
dienstverleners in Nederland dankzij
beheer, helpdesk, ICT-projecten en
zijn solide financiële basis en het
softwareontwikkeling. OGD combineert
vertrouwen dat het in de markt krijgt als
een hoge kwaliteit van dienstverlening
zakenpartner, vernieuwer en werkgever.
met gunstige tarieven. Het heeft ruim
In 2008 heeft OGD een omzet van
450 hoogopgeleide jonge professionals
meer dan 25 miljoen EUR gegenereerd.
met een technische achtergrond in
Samen met het management verwierf
dienst. De onderneming heeft vijf
Gimv via een managementbuyout een
vestigingen in Nederland. OGD behoort
meerderheidsbelang in 2006.
Zie pagina 30.
Zie pagina 67.
Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Overzicht van de belangrijkste bedrijven in de Buyouts & Growth-portefeuille Naam
Website
Land
Activiteit
Instap
Accent Jobs for People
www.accent.be
België
Uitzendkantoren
2006
Acertys Group
www.acertys.com
België
Verkoop en distributie van medische apparatuur
2007
ACTech*
www.actech.de
Duitsland
Metalen gietmallen
2008
ADA*
www.ada-online.de
Duitsland
Cosmetische producten voor hotels
2006
Alfacam
www.alfacam.com
België
Outdoor TV-faciliteiten en hogedefinitie-televisie
1998
Alukon*
www.alukon.de
Duitsland
Aluminium rolluiken en deuren
2007
ANP
www.anp.nl
Nederland
Persbureau
2004
Bandolera Holding
www.bandolera.com
Nederland
Productie en verkoop van kleding
2008
Barco
www.barco.com
België
Professionele systemen voor visualisatie
1981
Biodiesel Holding
www.bioro.be
België
Productie van biodiesel
2006
BMC Groep
www.bmcgroep.nl
Nederland
Professionele diensten voor de publieke sector
2007
De Groot International
www.degroot-int.nl
Nederland
Groothandel in groenten en fruit
2005
Domus Flandria
-
België
Leningmaatschappij voor sociale huisvesting
1992
EBT
www.sea-invest.be
België
Haven- en havengerelateerde activiteiten
1992
Electrawinds**
www.electrawinds.be
België
Groene stroom
2009
GEKA Brush*
www.geka-brush.com
Duitsland
Borsteltjes en verpakkingen voor cosmetica
2007
Grandeco
www.grandecogroup.com België
Behangpapier
2007
Nederland
Groothandel en invoerder van private-labelkleding
2006
Impression
www.impression-global. com
België
Affiches en point-of-salescampagnes
2000
Le Cobourg
www.lecobourg.be
België
Artisanale smeersalades
2007
Leyton & Associés
www.leyton.fr
Frankrijk
Consultancy in kostenoptimalisatie
2009
Lintor-Verbinnen
www.lintor.be
België
Kippenslachterij en -verwerker
2007
Microtherm
www.microtherm.uk.com
België
Thermisch isolatiemateriaal
2004
Mondi Foods Belgium
www.mondifoods.be
België
Producent van roodfruit-ingrediënten
2001
Numac Groep
www.numac.nl
Nederland
Industrieel servicebedrijf
2007
OGD
www.ogd.nl
Nederland
ICT-diensten
2006
PDC Brush
www.pdcbrush.be
België
Schoonmaakmateriaal voor huishoudelijk gebruik
2005
Prolyte
www.prolyte.com
Nederland
Modulaire aluminium draagconstructies
2007
Scana Noliko
www.scana-noliko.be
België
Groenten- en fruitconserven
2004
Sédis
www.sedis.com
Frankrijk
Industriële kettingen
2000
Ter Stal
www.terstal.nl
Nederland
Modeketen van private-labelkleding
2008
Tops Foods
www.topsfoods.com
België
Kant-en-klare maaltijden
1993
VAG Armaturen*
www.vag-armaturen.com
Duitsland
Industriële kleppen en fittings
2008
Vandemoortele**
www.vandemoortele.com
België
Diepgevroren bakkerijproducten, vetten en sojaproducten 2009
Verhaeren
www.verhaeren.be
België
Wegenbouw
HVEG (Low Land Fashion) www.lowlandfashion.nl
2008
* Participaties Halder-Gimv Germany I fonds - ** Participaties Gimv-XL
8%
1% 3%
3% 1% 18%
9%
Buyouts & Growthportefeuille volgens geografische ligging
63% 16%
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009 excl. Barco)
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009 excl. Barco) België Nederland Frankrijk Rest van Europa Duitsland Rest van de wereld
Buyouts & Growthportefeuille volgens levensfase
63% 16% 9% 8% 3% 1%
Groeifinanciering MBO/MBI Secundaire transacties Private-equityfondsen Early stage PIPE-transacties
28%
23% 27% 28% 27% 23% 18% 3% 1%
45
Venture Capital De visie van Technology: een sterke Europese positie innemen die de portefeuillebedrijven gemakkelijker toegang geeft tot andere Europese landen.
Technology
Technology heeft in 2008-2009 drie nieuwe participaties op zijn conto kunnen schrijven, het datanetwerkbedrijf OTN, het Spaanse opensource-softwarebedrijf Openbravo en het Belgische Eclipse, een softwarebedrijf actief in online direct marketing. Het is dus helemaal geen slecht jaar geweest voor Technology en dat terwijl de economie in vrije val is. De dealflow lag zo’n 35 procent hoger dan het jaar daarvoor en de kwaliteit van de dossiers was goed. Technology heeft dus weinig hinder ondervonden van de economische recessie. Alleen voor de later-stagebedrijven laat het stilvallen van de economie zich voelen door een licht dalende order intake of een vertraagde groei.
Internationalisering voortgezet Met zijn nieuwe participaties breidt Technology zijn internationaal netwerk verder uit. Zowel OTN als Openbravo beschikken over een internationaal klantenprofiel. Bovendien zet het team met de investering in Openbravo zijn eerste stappen op Spaanse bodem. Technology heeft ook zijn positie op de Duitse markt verstevigd met de aanwerving van een investeringsmanager die gevestigd is in München, de ICT-regio bij uitstek in Duitsland. Zowat een kwart van alle deals situeren zich in het gebied rond München en bijna alle grote technologiebedrijven hebben er een zetel. Ook Frankrijk blijft een belangrijk investeringsland. Het is één van de grootste markten in Europa, maar tegelijk wel één van de meest competitieve. Franse syndicaten Alex Brabers Executive Vice-President - Technology
zijn vaak groot en maken het voor Gimv soms moeilijk om als leadinvesteerder of co-leadinvesteerder te kunnen ageren. Toch slaagt Gimv hierin. Frankrijk blijft dan ook belangrijk in termen van dealflow. De aanwezigheid van Gimv in Parijs met een eigen kantoor helpt bij de uitbouw van de Franse portefeuille. Strategisch sluit dit aan bij de visie van Technology: een sterke Europese positie innemen die de portefeuillebedrijven – ook deze uit het Verenigd Koninkrijk – gemakkelijker toegang geeft tot andere Europese landen.
Zorgen dat de puzzel past Technology draagt zo veel mogelijk expertise bij tot zijn bedrijven en ondersteunt hun groei en expansieplannen. Het venture-capitalteam van Technology is enorm complementair en heeft specialiteiten in diverse domeinen van de technologiesector. De betrokkenheid bij de participaties is maximaal, met een gezond evenwicht tussen ondernemer en investeerder. Gimv engageert zich ver binnen het portefeuillebedrijf maar respecteert de autonomie van het management. Elk stukje van de puzzel heeft zijn plaats en Gimv zorgt dat die puzzel past.
46 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
De Technology-portefeuille doet het trouwens niet slecht. Omdat hun producten zich vaak nog in een conceptuele fase bevinden, ervaren de early-stagebedrijven weinig of geen hinder van de economische achteruitgang. Voor de later-stageportefeuillebedrijven ligt dit iets anders, maar ook daar blijft de impact beperkt en kan het durfkapitaalteam waardevol advies verlenen. De adviserende rol van Technology wordt bovendien nog versterkt door zijn Advisory Board. Deze adviesraad bestaat uit een groep opinieleiders en managers uit grote internationale technologiebedrijven. Zij vormen voor Gimv een klankbord en kunnen nieuwe investeringsopportuniteiten aanreiken. De C-levelleden van de board stellen ook hun netwerk open voor de portefeuillebedrijven. De huidige leden zijn: Gilbert Declerck (CEO Imec), Leonard Schrank (ex-CEO Swift), Michel Akkermans (CEO Clear2Pay), Martin De Prycker (ex-CEO Barco), Yves de Talhouët (CEO HP France), Stijn Bijnens (General Manager LRM, oprichter Ubizen), Jan Oosterveld (professor IESE), Yossi Kofman (oprichter Modem Art) en Marc Van Sande (CTO Umicore).
Nieuwe investeringen Eclipse is een Belgisch software-
allerlei marketingmateriaal (brochures,
bedrijf dat toepassingen ontwikkelt
folders, posters, …) aanmaken, editeren
voor uitvoerende taken binnen een
en doorsturen via verschillende kanalen
marketingafdeling. Via het software-
(print, e-mail, pdf, gepersonaliseerde
platform van Eclipse kunnen marketeers
websites, SMS). Eclipse heeft een tweede
Eclipse www.eclipseinternational.eu
business unit die in opdracht van klanten zeer doorgedreven one-to-one cross-mediacampagnes begeleidt en uitvoert. Gimv investeerde als leadinvesteerder 2 miljoen EUR in een serie A-financieringsronde van in totaal 3 miljoen EUR.
Openbravo is een Spaans open-
ontwikkeling van oplossingen op maat
sourcesoftwarebedrijf dat software
en onderhoud. Gimv investeerde als
ontwikkelt voor enterprise resource
co-leadinvesteerder 3 miljoen EUR in een
planning (ERP). Met ERP kunnen
serie A-financieringsronde van in totaal
bedrijven al hun gegevens en proces-
7.7 miljoen EUR.
Openbravo www.openbravo.com
sen invoeren in één centraal systeem, waardoor activiteiten als inventariscontrole, opvolging van bestellingen, klantenservice, boekhouding en human resources worden geïntegreerd en vereenvoudigd. Openbravo telt tachtig partners in veertig landen wereldwijd, die de ERP-software implementeren bij hun klanten. Openbravo biedt een brede waaier aan diensten aan zoals training,
47
Venture Capital OTN www.otnsystems.com
OTN Systems ontwerpt, ontwikkelt en verdeelt unieke oplossingen voor Open Transport Netwerken voor specifieke marktsegmenten zoals metro- en lightrailsystemen, mijnen, autosnelwegen, nutsvoorzieningen, olie- en gasindustrie, spoorwegen, luchthavens en grote industriële fabrieken. De innovatieve oplossingen van OTN Systems zijn gebaseerd op de
Het OTN-team van ongeveer tachtig
nieuwste optische glasvezeltechnologie.
medewerkers werd daarbij overgedragen
OTN Systems heeft een sterke internatio-
naar OTN Systems NV, een nieuw bedrijf
nale aanwezigheid, een ervaren team en
waarvan Gimv de meerderheidsaandeel-
een stabiele business. In 2008 nam Gimv
houder is. Intussen werd het team uitge-
OTN over van Nokia Siemens Networks.
breid tot ongeveer honderd mensen.
Belangrijkste vervolginvesteringen Aventiv www.aventiv.com
CoreOptics www.coreoptics.com
Het Belgische ICT-bedrijf Aventiv,
werken. Door de transparante integratie
opgericht in 2004, ontwikkelt en com-
met de Microsoft Windows® gebruikers-
mercialiseert de Nomadesk -software.
interface en het internet is de leercurve
Met Nomadesk® speelt Aventiv in op de
voor de gebruiker vrijwel nul. Door de
groeiende markt van de ‘team collabora-
doorgedreven beveiliging wordt voorko-
tion’-oplossingen. De gebruiksvriendelijke
men dat bedrijfsdocumenten in verkeer-
®
en veilige software van Nomadesk® laat
de handen terechtkomen. Nomadesk®
medewerkers van bedrijven toe om via
werd gelanceerd in 2006. Vandaag telt
het internet documenten te bewaren, uit
Aventiv onder zijn klanten een groeiend
te wisselen en er in teamverband op te
aantal kmo’s en multinationals.
Het snelgroeiende en innovatieve bedrijf CoreOptics ontwikkelt geavanceerde optische netwerksubsystemen die de capaciteit van bestaande netwerken (hogere snelheid) en het bereik van optische links (beter signaal) beduidend vergroten. De oplossingen van CoreOptics zijn universeel inzetbaar bij zowel lokale netwerken als netwerken
netwerksystemen voor telecom- en data-
over ultralange afstand. Directe klanten
netwerken. Het bedrijf, opgericht in 2001,
van het bedrijf zijn vooral grote systeem-
stelt een honderdtal mensen tewerk. De
leveranciers in optische transmissie,
investering van Gimv maakt deel uit van
zoals Siemens, Fujitsu en Ericsson, die
een interne serie C-financieringsronde
modulaire bouwstenen van CoreOptics
van 25 miljoen USD.
integreren in diverse toepassingen en
48
Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Het Amerikaanse micro-elektronica-
worden steeds kleiner en de toepas-
bedrijf CoWare, dat ontstond in de
singen complexer. CoWare streeft ernaar
schoot van het Leuvense onderzoeks-
zijn klanten een volledig pakket van
centrum IMEC, is een autoriteit in
producten en diensten aan te bieden,
het ontwikkelen van ESL-software en
zodat ze aan de vereisten van een erg
-diensten (Electronic System Level).
complexe en geïntegreerde SoC-markt
Het bedrijf, dat in 1996 werd opgericht,
kunnen blijven voldoen. De belangrijkste
is de grootste onafhankelijke ESL-
afnemers zijn toonaangevende systeem-,
onderneming ter wereld. CoWare levert
halfgeleider- en IP-bedrijven zoals Canon,
producten en diensten aan ontwerpers
IBM, Sony en Toshiba.
CoWare www.coware.com
van System-On-Chips (SoC). Deze chips
Digital Imaging Systems (DIS)
zoals Kodak, voor de ontwikkeling en de
ontwikkelt geavanceerde camera-
productie van zijn camera’s. De eerste
modules voor mobiele telefoons met
telefoon met cameramodule van DIS
hetzelfde kwaliteitsniveau als auto-
werd dit jaar door Motorola op de markt
nome digitale camera’s. De kwalitatief
gebracht. De onderneming is wereldwijd
hoogstaande modules van DIS hebben
aanwezig met kantoren in Kirchheim-
een resolutie tot negen megapixels.
Teck (Duitsland), Glendale (Canada),
Ze verbruiken zeer weinig stroom en
Perryville (NJ, Verenigde Staten) en
beschikken over veel functionaliteiten,
Beijing (China). Digital Imaging Systems
waaronder autofocus en optische zoom.
telt ongeveer zestig werknemers.
Digital Imaging Systems www.disimage.com
DIS werkt samen met blue chip-partners,
GreenPeak www.greenpeak.com
GreenPeak Technologies ontstond uit de fusie van Xanadu Wireless en Ubiwave in 2007. Het bedrijf brengt superzuinige draadloze zendontvangers en modules op de markt die voldoen aan de industriestandaarden (IEEE 802.15.4 en ZigBee). GreenPeak levert zijn draadloze producten en technologieën aan toonaangevende OEM’s voor integratie met hun toepassingen, waaronder afstandsbedieningen, lichtschakelaars en andere sensor control netwerktoepassingen. GreenPeak richt zich op de wereldmarkt en transporteert
Tokio (Japan). Als visionair bedrijf werd
zijn producten naar de VS, Europa en
GreenPeak Technologies in december
Azië. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor
2008 door het World Economic Forum
in Utrecht (Nederland) en kantoren
uitgeroepen tot één van de Technology
in Zele (België), Austin (Texas, VS) en
Pioneers 2009.
49
Venture Capital Human Inference www.humaninference.com
Human Inference
L&C www.landcglobal.com
Human Inference, opgericht in 1986,
van Human Inference biedt klanten de
is een toonaangevende Europese
mogelijkheid te werken met betrouwbare
speler op de markt van oplossingen
gegevens. Dat kan dankzij een tech-
ter verbetering van de kwaliteit van
nologisch platform dat de bestaande
bedrijfsgegevens. Het beheer van ge-
bedrijfsprocessen koppelt aan externe
gevenskwaliteit kende de voorbije jaren
databronnen om zo te verzekeren dat de
een sterke groei, voornamelijk omdat het
gegevens volledig, correct, up-to-date en
de efficiëntie bepaalt van bedrijfstoepas-
uniek zijn. Hierdoor verhoogt de kwaliteit
singen zoals CRM en ERP. De software
van de gegevens.
Language & Computing (L&C), opge-
te herorganiseren en te structureren.
richt in 1998, ontwikkelt software ge-
De technologie van L&C verbetert het
baseerd op zijn eigen gepatenteerde
niveau van detail en precisie substan-
NLP-technologie (Natural Language
tieel en heeft toepassingen in code-
Processing).
ringssystemen, elektronische medische
De medischetaaltechnologie van L&C
dossiers en systemen voor tekstana-
stelt een computer in staat om de
lyse. De onderneming heeft sinds 2007
inhoud van geschreven medische taal
haar hoofdzetel in de Verenigde Staten.
te begrijpen en om de informatie uit databanken met medische verslagen
VirtenSys www.virtensys.com
Virtensys, opgericht in 2005, is een Britse onderneming actief in de jonge en snelgroeiende markt van de input/ output-virtualisatie. De producten vinden hun weg naar datacenters, opslag- en netwerkinfrastructuurmarkten. Virtensys heeft een uitzonderlijk team van experts samengesteld op gebied van halfgeleider- en systeemontwikkeling. Om zijn klanten lokaal te kunnen bedienen, heeft het bedrijf kantoren in het Verenigd Koninkrijk en op de Westkust van de Verenigde Staten. Gimv investeerde in 2008 in een serie B-financieringsronde van 12 miljoen USD.
50
Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Innovatief businessmodel rond ERP maakt van Openbravo wereldwijd fenomeen Het Spaanse Openbravo
en opgeleid door Openbravo. Bovendien is er ook een
is vandaag marktleider in
grote community van softwareontwikkelaars die door hun
open source ERP-systemen
bijdrage continu verbeteringen aanbrengen aan onze
voor midmarketbedrijven
ERP-software.”
(enterprise resource planning). Op enkele jaren
De kip met de gouden eieren
tijd – Openbravo is opgericht
Vandaag is Openbravo de nummer één in open source
in 2006 als opvolger van Tecnicia – heeft het een ijzersterke reputatie uitgebouwd met internationale bekendheid. De groei en het succes van Openbravo is gestoeld op een wereldwijde groep van gebruikers, partners en softwareontwikkelaars. Volgens Manel Sarasa, Chief Executive Officer, kan Openbravo via zijn innoverend businessmodel de midmarketbedrijven een unieke oplossing aanbieden: een ERP-systeem aangepast aan de noden en tegen de juiste prijs.
ERP. Volgens Manel Sarasa rijst dan vaak de vraag wat het geheim is achter dit succes. “Onze medewerkers vormen de kern en de motor van ons bedrijf. Zij hebben doorheen de jaren heel wat kennis en kunde verworven in andere startende en innoverende softwarebedrijven overal ter wereld. Dit intellectueel kapitaal vullen we aan met een internationaal team van investeerders, waaronder Gimv, en recent is ook Jesper Balser in de raad van bestuur opgenomen. Balser was mede-oprichter van Navision en voormalig Head Global Strategy bij
“Het zeer lucratieve businessmodel met betrekking tot
Microsoft Dynamics Business Solutions. Het uitgebreide
proprietary software is er nooit in geslaagd om te bewijzen
partnernetwerk verspreid over meer dan veertig landen
dat het ook het juiste antwoord was op vragen van
en onze community, geven ons ruggensteun om onze
midmarketbedrijven. Dat is onder meer de verklaring waarom
internationale groei verder te zetten. Vergelijk ons netwerk
het gebruik van ERP in deze sector laag was, terwijl de vraag
gerust met de kip met de gouden eieren. Op dit moment
en dus de nood hoog bleven. Bovendien is de markt enorm
breken de eieren open in vijftig landen waar Openbravo
gefragmenteerd. Er is geen duidelijke marktleider”, stelt
al een vestiging heeft of bijna een vestiging heeft. De
Manel Sarasa bij aanvang van het gesprek.
waarde van Openbravo’s community is niet te schatten.
“Openbravo is het eerste echte alternatief voor
Tot op de dag van vandaag is onze software al meer dan
proprietary software. De opensource-benadering maakt
één miljoen keer gedownload, dat is een mijlpaal op zo’n
softwarelicenties en updates, ondersteuning en bijkomende
korte tijd. We besparen dan ook flink wat geld door niet te
diensten via abonnementen overbodig. Midmarketbedrijven
moeten investeren in dure marketingcampagnes om onze
krijgen nu de kans om een bekroonde webgebaseerde
software op de markt te zetten.”
ERP-oplossing in huis te halen voor een prikje.”
Manel Sarasa ziet het actieterrein van Openbravo
Manel Sarasa geeft toe dat Openbravo een heel
veel ruimer dan Europa. “Europa blijft een belangrijke
ongewoon businessmodel hanteert. “Iedereen die
markt voor ons omdat ons bedrijf hier is ontstaan. Maar
aangesloten is op het internet kan ons product gratis
we beseffen meer dan ooit dat ons businessmodel
downloaden. Het hoeft weinig betoog dat dit de manier
wereldwijde mogelijkheden inhoudt. Met de steun
waarop software wordt verdeeld en verkocht, ingrijpend
van onze community en in de wetenschap dat mature
verandert. Sinds onze oprichting in april 2006 is de vraag
en opkomende markten zich bewust zijn van de
enorm gestegen en om hieraan te voldoen hebben we een
opportuniteiten die onze ERP-software inhoudt, zien we
internationaal partnernetwerk uitgebouwd, ondersteund
Openbravo evolueren tot een wereldwijd fenomeen.”
51
Venture Capital Desinvesteringen Ecophos www.ecophos.com
Ecophos werd in 1996 opgericht om
interessant, want er is minder opslag-
nieuwe, gepatenteerde toepassingen
ruimte nodig. De flexibele technologie
te ontwikkelen om fosforzuur op een
zorgt er ook voor dat het eindproduct
goedkopere en milieuvriendelijkere
een betere kwaliteit heeft. De labora-
manier te produceren.
toria van Ecophos zijn gelegen in het
Het proces van Ecophos vermindert
wetenschapspark van de Katholieke
aanzienlijk de afvalberg van gips die
Universiteit van Louvain-la-Neuve (België).
geproduceerd wordt bij het winnen
Gimv verkocht in 2008 zijn aandelen aan
van fosforzuur. Naast het ecologische
een Pakistaanse privépersoon.
voordeel is de toepassing ook logistiek
Gemidis
Gemidis, een spin-off van het onder-
6 miljoen EUR op bij onder meer Gimv.
zoekscentrum IMEC en de Universiteit
Na een mislukte zoektocht naar een
Gent, ontwikkelde LCOS-beeldchips
strategische partner en bijkomend
(liquid crystal on chip).
kapitaal vroeg Gemidis in 2008 het
Na een eerste investeringsronde in 2004
faillissement aan.
haalde Gemidis in juni 2007 bijkomend
52 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Overzicht van de bedrijven in de Technology-portefeuille Naam
Website
Land
Activiteit
Instap
3mensio
www.3mensio.com
Nederland
3D software voor medische toepassingen / radiologie
2004
Applied Development
www.appdev.be
België / India
Softwareontwikkeling
2007
Aventiv
www.aventiv.com
België
Online documentenbeheer
2007
Clear2Pay
www.clear2pay.com
België
Innovatieve betalingstoepassingen
2006 2006
CoreOptics
www.coreoptics.com
Duitsland
Optische netwerksubsystemen
CoWare
www.coware.com
Verenigde Staten
Designsoftware voor chipontwerp (EDA)
CR2
www.cr2.com
Ierland
Financiële channelmanagement-software
Digital Imaging Systems
www.disimage.com
Duitsland
Cameramodules voor mobiele telefoons
2006
Eclipse
www.eclipseinternational.eu
België
Software voor online direct marketing
2009
1997 2000
GreenPeak
www.greenpeak.com
Nederland
ZigBee-oplossingen met laag verbruik
2006
Human Inference
www.humaninference.com
Nederland
Software voor het beheer van datakwaliteit
2007
Inside Contactless
www.insidecontactless.com Frankrijk
Design van smartcards
1998
L&C
www.landcglobal.com
Verenigde Staten
Softwareoplossingen gebaseerd op NLP
2000
Liquavista
www.liquavista.com
Nederland
Beeldschermen voor mobiele toepassingen
2006
LivePerson
www.liveperson.com
Verenigde Staten
Online conversatie-oplossingen
2002
Mentum
www.mentum.com
Frankrijk
Software voor netwerkplanning
2002
Metris
www.metris.be
België
Software en hardware voor kwaliteitscontrole
2000
Movea
www.movea-tech.com
Frankrijk
Apparatuur voor registratie van menselijke beweging
2008
Openbravo
www.openbravo.com
Spanje
Opensource-managementsysteem voor KMO’s
2008
Oree
www.oree-inc.com
Israël
Onderdelen voor LED-displays
2007
OTN Systems
www.otnsystems.com
België
Oplossingen voor open transportnetwerken
2008
Psytechnics
www.psytechnics.com
Verenigd Koninkrijk
Software voor spraakkwaliteitsmeting
2004
Telenet
www.telenet.be
België
Breedband-kabeloperator
1996
Tinubu Square
www.tinubusquare.com
Frankrijk
Geautomatiseerde oplossingen voor kredietbeheer
2002
VirtenSys
www.virtensys.com
Verenigd Koninkrijk
Input / output-virtualisatie
2006
Technology-portefeuille volgens geografische spreiding
Technology-portefeuille volgens levensfase
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009 - excl. Telenet)
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009 - excl. Telenet)
2% 2%
5% 8%
22%
17%
16%
54% 25%
25%
12% 12% België Frankrijk Nederland Duitsland Rest van Europa Verenigde Staten Rest van de wereld
22% 25% 12% 12% 16% 8% 5%
Groeifinanciering Early stage Private-equityfondsen Zaaifinanciering MBO/MBI
54% 25% 17% 2% 2%
53
Venture Capital
Bart Diels Investment Director Cleantech
Gimv heeft zijn naamsbekendheid mee en staat bekend als solide partner, waardoor cleantechbedrijven Gimv graag rond de tafel hebben.
Cleantech
Gimv geeft vorm aan eigen cleantechdivisie De aanzet die Gimv eerder gaf door zijn participatie in het Emerald Technology Venture fonds, is in het boekjaar 2008-2009 uitgemond in de oprichting van een zelfstandige cleantechdivisie. Deze divisie bevindt zich nog in een opstartfase en wil met een klein team alvast snel en accuraat inspelen op de diverse investeringsmogelijkheden die de sector kenmerkt. Het team kan daarvoor rekenen op de kennis en kunde die binnen Gimv aanwezig is, en heel specifiek gebruikmaken van de competenties binnen Technology waarbij het nauw aanleunt. De oprichting van de divisie is een logisch gevolg van de marktevoluties en van de verbintenissen die Gimv is aangegaan binnen het Emerald Technology Venture fonds. Als bestaande marktspeler in cleantech focust dit fonds op drie aspecten: hernieuwbare energie, geavanceerde materialen (als tegengewicht tegen uitputting van de natuurlijke bronnen) en bedrijven actief in oplossingen voor waterbehandeling. In 2007 had Gimv zijn belang in het Emerald fonds nog met 18 miljoen EUR vergroot, van 12 naar 30 miljoen EUR. En tegelijk startte Gimv de zoektocht naar cleantechspecialisten voor het oprichten van een eigen divisie. De sector is in volle evolutie. Ten opzichte van de Verenigde Staten is Europa bezig aan een inhaalbeweging. Er zijn tal van investeringsmogelijkheden en het heeft er alle schijn van dat de economische crisis minder vat heeft op deze sector. Duurzaamheid is een begrip dat steeds meer aanleiding geeft tot het ontwikkelen van nieuwe technologieën of tot de uitbouw van cleantechbedrijven.
54 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Ook al is de divisie nog jong, de dealflow is goed tot zeer goed. Een aantal transacties zitten in de pijplijn, onder meer op het terrein van de zonne-energie (na afsluiting van het boekjaar realiseerde het Cleantech-team een investering in NovoPolymers). Het Cleantech-team past goed in de investeringsgroep en de band met de divisie van Technology is uitermate belangrijk, gezien de overlapping met het technologiedomein. Ook andere business units zoals Life Sciences, Buyouts & Growth en het infrastructuurfonds DG Infra+ kunnen met investeringen te maken krijgen die meer cleantechgeïnspireerd zijn. Een mooi voorbeeld daarvan is groenestroomleverancier Electrawinds (zie pagina 74-75). Zo kan het werkterrein van Cleantech zich over alle activiteiten van Gimv uitstrekken.
Focus op early stage Gimv is goed geplaatst om de complete cleantechsector af te dekken. Het kan participeren in zowel early-stage-, mid-stage- als later-stagebedrijven via durfkapitaal of groeifinanciering. Omwille van de jonge staat van dienst van de cleantechdivisie ligt de klemtoon op dit moment nog op early-stagebedrijven. Daarbij kijkt Gimv wel naar portefeuillebedrijven die binnen een redelijke termijn marktklare producten ter beschikking hebben. Omdat die bedrijven dichter staan bij het genereren van inkomsten, kan Gimv de risico’s zo beperken. Het biedt ook het bijkomende voordeel dat de waardecreatie tussen instap en latere desinvestering groter is dan bij laterstagebedrijven. Dat betekent helemaal niet dat jonge, innovatieve bedrijven in de cleantechsector uit de boot vallen, het is wel zo dat Gimv in de beginfase meer dan ooit het juiste evenwicht zal moeten zoeken in het brede spectrum van de sector. De concurrentie onder investeerders in cleantech is veeleer beperkt. Net zoals in Life Sciences wordt vaak met syndicaten van financiële en strategische partners gewerkt omdat de productontwikkeling veel tijd vraagt. Gimv heeft zijn naamsbekendheid mee en staat bekend als solide partner, waardoor cleantechbedrijven Gimv graag rond de tafel hebben. Qua geografische ligging mikt de Cleantech-divisie op Europa, en in eerste instantie op die landen waar Gimv nu al actief is: België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
55
Venture Capital Life Sciences De turbulentie op de financiële markten heeft ook Life Sciences niet onberoerd gelaten in 2008-2009. Het jaar wordt gekenmerkt door een zware terugval in geïnvesteerd kapitaal in de sector. Toch is Life Sciences hoopvol omdat heel wat van de portefeuillebedrijven in 2008-2009 concrete resultaten kunnen voorleggen met betrekking tot corporate deals en vooruitgang in de productportefeuille. Een groot aantal producten bevindt zich in verschillende klinische fases en de markt lonkt. Hierdoor kunnen deze bedrijven interessante contracten afsluiten en hun toekomst verzekeren. Door zijn jarenlange ervaring beschikt Gimv vandaag over een gediversifieerde portefeuille van zowel jongere als oudere bedrijven actief in life sciences.
2008 is een moeilijk jaar geworden. Uit cijfers van BioWorld Financial Watch blijkt dat in 2007 nog ruim 24 miljard USD aan venture capital in biotechbedrijven werd gestopt. In 2008 was dit minder dan de helft, namelijk 11 miljard USD. Die terugval is grotendeels te wijten aan de onzekerheid op de financiële markten en de economische recessie. Het uitstellen van investeringen is één van de eerste besparingsmaatregelen. De economische onzekerheid heeft er in 2008 voor gezorgd dat er een gebrek aan exitmogelijkheden waren in life sciences. Er waren geen IPO’s en ook nieuw kapitaal ophalen op de private markten bleek geen eenvoudige opdracht.
Diversiteit en langetermijnpartnership De investeringsmanagers van Life Sciences bekijken een brede waaier aan b iotechactiviteiten, met een focus op bedrijven die actief zijn in de ontwikkeling van therapeutica, diagnostica, medische apparatuur en in de agrobusiness. Bij de beoordeling van deals kijkt Gimv vooral naar de kwaliteit van het managementteam waarover het bedrijf beschikt, unieke gepatenteerde technologie, de omvang van de markt en de verscheidenheid in de Gimv-portefeuille. Alle fases in de groeicyclus van bedrijven worden bestreken, met zowel zaaigeld, startup financiering, groeifinanciering als transacties in beursgenoteerde bedrijven. Gimv stelt zich op als een langetermijnpartner en dat is in de sector een vrij uniek gegeven.
Focus op Europa Strategisch zal Life Sciences zich in de toekomst meer en meer toespitsen op de Euro-landen, met een specifieke aandacht voor de Benelux. Voor Gimv is dit de historische thuismarkt en verwacht wordt dat er zich de komende jaren interessante investeringsopportuniteiten zullen aandienen.
56 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
ActoGeniX lanceert nieuwe generatie medicijnen ActoGeniX is een jong biotechbedrijf, gevestigd in
De klinische studies
de bio-incubator van het VIB (Vlaams Instituut voor
draaien in hoofdzaak rond
Biotechnologie) in Gent. Het bedrijf is actief in de
veiligheid en effectiviteit.
ontwikkeling van biofarmaceutica en maakt gebruik
Wat dit laatste betreft is
van een nieuw technologieplatform gebaseerd op
vooral op vlak van gastro-
genetisch gewijzigde melkzuurbacteriën. De medicijnen
intestinale aandoeningen
die uit het onderzoek voortvloeien zullen vooral gastro-
de nood aan doeltreffende
intestinale aandoeningen en auto-immuun gerelateerde
producten groot. Maar ook
ziekten kunnen behandelen, zoals de ziekte van Crohn,
veiligheidsaspecten van
diabetes, allergieën, ...
het product wegen zwaar door en hierop scoren onze
“De sterke punten van ons technologieplatform zijn de
ActoBiotics™ hoog.”
brede toepasbaarheid in diverse ziektedomeinen en de mogelijkheid tot een zeer gerichte en efficiënte therapie”,
Met AG013 richt ActoGeniX zich naar de oncologie.
stelt Mark Vaeck, Chief Executive Officer. “Het darmkanaal
“Kankerpatiënten kampen vaak met zware ontstekingen
is het grootste orgaan van de mens en een enorm
van het mondslijmvlies waardoor ze amper kunnen
belangrijk immuunorgaan. Onze op melkzuurbacteriën
slikken. AG013 is een spoelmiddel dat de mucosecellen
gebaseerde producten, ActoBiotics™, kunnen het
kan herstellen. Tot nog toe is hiervoor geen enkel
immuunsysteem beïnvloeden via een lokale toediening
doeltreffend geneesmiddel op de markt.”
van de actieve therapeutische stof, waardoor we meteen belangrijke neveneffecten uitsluiten. Het medicijn wordt
Volle autonomie
gelijkmatig toegediend op die plaats waar het nodig
Met de recente kapitaalverhoging van 15.5 miljoen EUR
is. Dus geen hoge doses meer op een korte termijn.
beschikt ActoGeniX over voldoende middelen om zijn
Bovendien worden onze producten geformuleerd als orale
onderzoeksprogramma tot midden 2011 verder te zetten.
capsules, terwijl de meeste biofarmaceutica geïnjecteerd
“Eens we met AG011 in fase III komen, zullen we op zoek
worden in de bloedbaan.”
gaan naar een partner in de farmaceutische sector die
Ver gevorderd
dit financieel kan ondersteunen. Maar onze huidige
Het grootste gedeelte van de financiële middelen
We hebben nu de luxe om selectief te werk te gaan en
die ActoGeniX ter beschikking heeft, gaat naar twee
uit te kijken naar een partner die ActoGeniX voldoende
producten, AG011 en AG013. “Het verst gevorderd is
meerwaarde kan bieden. Bovendien helpt het dat onze
AG011”, weet Mark Vaeck. “Dit product bevindt zich
investeerders zoals Gimv hun uitgebreid industrieel
in fase II van de klinische studie. Het wordt getest in
netwerk kunnen aanbrengen en een strategische visie
België, Zweden en Canada op zestig patiënten verdeeld
hanteren die aansluit bij de onze.”
kapitaalpositie ons meer ruimte om te onderhandelen.
over verschillende onderzoekscentra.
De keuze van Gimv om vooral op Europees niveau te werken is niet louter ingegeven door de huidige economische situatie. Het is al jaren een strategische keuze om het element nabijheid te laten doorwegen bij de investeringsmogelijkheden. Het voordeel van deze benadering is dat Gimv in staat is kort op de bal te spelen en de managementteams bij kan staan op alle vlakken.
Marktrijpe producten Door zijn jarenlange ervaring beschikt Gimv vandaag over een gediversifieerde portefeuille van zowel jongere als oudere bedrijven actief in life sciences. Heel wat bedrijven hebben producten in de pijplijn die zich in verschillende fases van de klinische testen bevinden. Opmerkelijk is ook dat heel wat partnerbedrijven het afgelopen jaar waardevolle contracten met klanten hebben kunnen afsluiten. Dit bewijst de levensvatbaarheid van bedrijven in een sector die door de hoge kosten in onderzoek en ontwikkeling zeer kapitaalintensief is. Er mag dan ook worden verwacht dat de komende jaren een aantal van deze bedrijven zullen worden opgekocht door farmabedrijven.
57
Venture Capital Biotech Fonds Vlaanderen Het Biotech Fonds Vlaanderen dateert van eind 1994, toen de Vlaamse overheid dit fonds samen met Gimv opstartte om durfkapitaal te verstrekken aan startende en bestaande ondernemingen in de Vlaamse biotechsector. Sinds zijn ontstaan kon het Biotech Fonds Vlaanderen een nettoreturn van ongeveer 14 procent realiseren. In de loop van 2009 besliste de Vlaamse regering in haar relanceplan naar aanleiding van de economische recessie, de opdracht van het Biotech Fonds Vlaanderen met zes jaar te verlengen. Hiermee bewijst de Vlaamse regering dat het sterk gelooft in de sector van de biotechnologie en dat het Vlaanderen onverkort op de wereldkaart wil blijven zetten als biotechregio. In 2008-2009 voerde het Biotech Fonds Vlaanderen vervolginvesteringen uit in ActoGeniX, Diatos en ThromboGenics. Nog in 2008-2009 organiseerde Gimv samen met het VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie) de Dag van de Biotechnologie: zie pagina 84.
Nieuwe investering Prosensa www.prosensa.eu
Het Nederlandse Prosensa werd
progressief verlies van spierkracht.
opgericht in 2002 en focust zich
Prosensa onderzoekt voor deze ziekte
op het onderzoek, de ontwikkeling
twee producten in klinische fase I/II.
en de commercialisering van
Gimv trad op als co-leadinvesteerder in
gencorrigerende therapeutica voor
een serie B-kapitaalronde van in totaal
de behandeling van in hoofdzaak
18 miljoen EUR.
neuromusculaire aandoeningen. Het maakt daarvoor gebruik van een uniek, revolutionair en gepatenteerd technologieplatform dat gebaseerd is op
exon skipping, waarmee gemuteerd RNA kan worden gecorrigeerd. Het bedrijf richt zich daarbij in de eerste plaats op de spierziekte van Duchenne. Duchenne spierdystrofie is een ernstige neuromusculaire aandoening die bij 1 op 3500 jongetjes optreedt. De jonge patiëntjes lijden aan een ongeneeslijk
58 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Belangrijkste vervolginvesteringen ActoGeniX werd in 2006 opgericht
rijke ziekten die intensieve medische
als spin-off van het Vlaams Instituut
verzorging vereisen, waaronder gastro-
voor Biotechnologie (VIB) en de
intestinale ziekten, auto-immuniteit,
Universiteit Gent. ActoGeniX ontwikkelt
allergieën en stofwisselingsziekten. Het
een brede en gediversifieerde porte-
bedrijf heeft zijn eigen gepatenteerde
feuille van therapeutische producten
TopAct™-technologieplatform dat ge-
voor de behandeling van belang-
bruikmaakt van micro-organismen om
ActoGeniX www.actogenix.com
eiwitten oraal toe te kunnen dienen. Het eerste product van ActoGeniX, voor de behandeling van de ziekte van Crohn, is al met succes op patiënten getest. Gimv nam begin 2009 deel aan een investeringsronde van in totaal 13.5 miljoen EUR. Deze financiering zal ActoGeniX toelaten zijn lopende en geplande klinische ontwikkelingsprogramma’s uit te voeren.
Antisoma is een beursgenoteerd
voor een gepersonaliseerde behande-
biofarmaceutisch bedrijf dat nieuwe
ling van kanker. Bij de overname van
geneesmiddelen voor de behandeling
Xanthus vond een aandelenruil plaats
van kanker onderzoekt en ontwikkelt.
waarbij het geheel van Xanthus op
Antisoma verwierf in 2008 alle aandelen
26.8 miljoen GBP werd gewaardeerd.
van Xanthus Pharmaceuticals, een bedrijf
Daarnaast haalde Antisoma in een
waarin Gimv sinds 2003 participeerde.
kapitaalverhoging bijkomend 20.9 miljoen
Xanthus was een privaat Amerikaans
GBP verse middelen op. Gimv ruilde zijn
biotechbedrijf dat zich ook toelegde op
participatie in Xanthus en participeerde
de ontwikkeling van geneesmiddelen
in de kapitaalverhoging.
Antisoma (voorheen Xanthus Pharmaceuticals) www.antisoma.com
59
Venture Capital Desinvesteringen Avalon Pharmaceuticals www.avalonrx.com
Avalon Pharmaceuticals is een
bestempeld als niet behandelbaar met
biofarmaceutisch bedrijf dat eersteklas-
medicijnen. Avalon Pharmaceuticals,
geneesmiddelen tegen kanker
werd opgericht in 1999 en is sinds 2005
ontwikkelt en commercialiseert.
beursgenoteerd.
Avalon Pharmaceuticals heeft samenwerkingsakkoorden met Merck, AstraZeneca/ MedImmune, ChemDiv, Medarex en Novartis. Deze bedrijven maken gebruik van AvalonRx®, het gepatenteerde platform van Avalon Pharmaceuticals. AvalonRx® is gebaseerd op de grootschalige identificatie en monitoring van biomarkers voor het onderzoek en de ontwikkeling van geneesmiddelen voor pathways die traditioneel werden
Galapagos www.glpg.com
Memory Pharmaceuticals www.memorypharma.com
Galapagos werd in 1999 gesticht door
medicijnen vereisen. BioFocus DPI, de
Crucell en Tibotec als een joint venture
dienstenafdeling van Galapagos, biedt
om innovatief gentechnologisch
een breed scala van target-to-candidate-
geneesmiddelenonderzoek te
producten en -diensten aan. Zowel
verrichten. In 2006 kocht Galapagos
farmaceutische en biotechnologische
Inpharmatica, een bio-informaticabedrijf uit
bedrijven als non-profitorganisaties
de Gimv-portefeuille. De Galapagos-divisie
kunnen gebruikmaken van Galapagos’
voor geneesmiddelenontwikkeling streeft
target-onderzoek en -validatie, screening,
ernaar innovatieve geneesmiddelen
geneesmiddelenontwikkeling, tot en
te ontwikkelen voor bot- en
met het afleveren van preklinische
gewrichtsziekten die veilige en effectieve
kandidaat-medicijnen.
Memory Pharmaceuticals legt zich toe
en depressie. De ondernemende
op de ontwikkeling van baanbrekende
en interdisciplinaire omgeving bij
geneesmiddelen voor slopende
Memory Pharmaceuticals maakt dat
ziekten van het centrale zenuwstelsel
de experts van het bedrijf kunnen
die ernstig geheugenverlies en
samenwerken van bij het begin
andere cognitieve stoornissen tot
van het ontdekkingsproces: over
gevolg kunnen hebben. Het gaat
screening en identificatie tot en met het
om leeftijdsgebonden neurologische
optimaliseren van potentiële kandidaat-
aandoeningen zoals de ziekte van
geneesmiddelen. Begin 2009 werd
Alzheimer en psychiatrische ziekten
Memory Pharmaceuticals verkocht
zoals schizofrenie, bipolaire stoornissen
aan Roche.
60 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Ablynx - focus op geneesmiddelen creëert waarde “Het gaat razendsnel, de groei van Ablynx”, begint Edwin
stellen van ons Nanobody-technologieplatform. Dit
Moses, Chief Executive Officer, het gesprek.
technologieplatform is, net zoals onze producten,
“Eind 2007 waren we met 140 medewerkers, een jaar
bijzonder waardevol en kan tegen vergoeding open
later met 205. Ook de onderzoeksprogramma’s zijn
worden gesteld voor onze partners. Het maakt ons
verdubbeld, van 13 naar 24. En nog staat het niet stil.
minder afhankelijk van de kapitaalmarkt. Onze Nanobody-
Midden 2010 verhuizen we ons bedrijf naar de Bio-
technologie is breed toepasbaar, dus we gaan onszelf
Accelerator hier op het Technologiepark, waar we
ook niet beperken tot een aantal ziektedomeinen. Als
tweederden van het gebouw innemen.”
we partnerships sluiten, spelen financiële motieven
De vraag die van bij het begin het management
slechts gedeeltelijk een rol. Boehringer Ingelheim heeft
heeft beziggehouden is of Ablynx in Gent wel in
zo’n partnership gesloten in het beginstadium van ons
voldoende mate hoogopgeleid personeel zou kunnen
onderzoek. Het eerste contract dat we met hen sloten
aantrekken. De realiteit vandaag toont aan dat dit
was in het domein van de ziekte van Alzheimer. Alzheimer
zeker het geval is, aldus Edwin Moses. “Er is een goede
is immers complex naar klinische studie, diermodellen,
verstandhouding met de universiteiten, met het Vlaams
enz. We zijn ervan overtuigd dat BI de nodige expertise
Instituut voor Biotechnologie en met de investeerders zoals Gimv. Dit netwerk helpt ons om hoog opgeleide werkkrachten te werven en biedt logistieke en financiële ondersteuning. Ablynx is uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerd bedrijf. In totaal werken hier dertien nationaliteiten. Het hogere management alleen al is enorm divers met een meerderheid aan vrouwen en van de vijf leden zijn er vier verschillende nationaliteiten.” Dankzij de beursgang in 2007 heeft Ablynx het nodige kapitaal beschikbaar om op eigen initiatief of met partners onderzoeksprojecten op te starten in domeinen als hart- en vaatziekten, kanker, de ziekte van Alzheimer en inflammatoire aandoeningen. “Vandaag moeten we ons geen zorgen maken of we morgen nog geld hebben, maar we stellen ons wel de vraag hoe we dat geld verstandig kunnen spenderen. Een aantal producten zit in de pijplijn, waarvan de eerste reeks net Fase Ib voltooid heeft en dus
in dit domein heeft waardoor we sneller een product op de markt kunnen brengen. In andere domeinen, hart- en vaatziekten bijvoorbeeld, hebben we gewacht om een partnership aan te gaan tot we een zogenaamd ‘proof-of-concept’ hebben. Bij ‘weesziekten’ (zeldzame aandoeningen) is het best mogelijk dat we zelf het product op de markt kunnen zetten en dus geen partner onder de arm nemen.”
Van technologie naar product Voor Edwin Moses is het duidelijk dat Ablynx een grondige mentaliteitswijziging heeft ondergaan. Het is opgeschoven van een technologiegeïnspireerd bedrijf naar een productgericht bedrijf. “Dat klinkt simpel maar dat is echt een revolutie in de gedachten. Enkele jaren geleden keken we echt nog naar de Nanobodies
nu Fase II intreedt. Tegen 2013 verwachten we dat we de
als een schitterend technologieplatform. Vandaag
eerste producten op de markt zetten. Dus we zitten op
ligt onze focus in hoofdzaak op het product dat het
schema en dat stelt onze investeerders gerust. We doen
technologieplatform kan opleveren. Daarom hebben we
er alles aan om te realiseren wat we beweren.”
ook mensen aangeworven met kennis van regelgeving en
Veelzijdig technologieplatform
klinische studies, wat niet echt nodig is als je uitsluitend op technologie blijft werken. Maar wij hebben het geluk
Ablynx heeft intussen ook grote
dat we beide hebben, zowel het technologieplatform als
samenwerkingsovereenkomsten lopen met Boehringer
de producten. Het platform heeft het potentieel om een
Ingelheim (BI), Novartis en Merck Serono. “Deze
onuitputtelijke bron te zijn voor nieuwe producten. Volgens
overeenkomsten zijn gebaseerd op het beschikbaar
mij is dat één van de grootste troeven van Ablynx.”
61
Venture Capital Overzicht van de bedrijven in de Life Sciences-portefeuille Naam
Website
Land
Activiteit
Instap
7tm Pharma
www.7tm.com
Frankrijk
Therapeutica voor de behandeling van metabolische aandoeningen
Ablynx
www.ablynx.com
België
Antilichamentechnologie
2001
Acertys Group
www.acertys.com
België
Verkoop en distributie van medische apparatuur
2007
ActoGeniX
www.actogenix.com
België
Eiwitten voor behandeling van o.a. gastro-intestinale ziekten
2006
Ambit www.ambitbio.com Antisoma (voorheen www.antisoma.com Xanthus Pharmaceuticals) www.astexAstex Therapeutics therapeutics.com Ceres www.ceres-inc.com
Verenigde Staten
Kinase drug discovery
2002
Verenigd Koninkrijk
Geneesmiddelen voor behandeling van kanker
2003
Verenigd Koninkrijk
Moleculegerichte geneesmiddelen
2001
Verenigde Staten
Agrobiotechnologie / genomica
1998
ChemoCentryx
www.chemocentryx.com
Verenigde Staten
Chemokine receptor drug discovery
2004
Diatos
www.diatos.com
Frankrijk
Drug delivery
2000 2004 2005
2002
Evotec
www.evotec.com
Duitsland
Therapeutica voor aandoeningen van het centrale zenuwstelsel
Fovea
www.fovea-pharma.com
Frankrijk
Farmaceutica voor oftalmologische aandoeningen
Innate Pharma
www.innate-pharma.fr
Frankrijk
Therapeutica voor modulatie van het immuunsysteem 2000
Movetis
www.movetis.com
België
Geneesmiddelen voor maag- en darmproblemen
2006
Nereus Pharmaceuticals www.nereuspharm.com
Verenigde Staten
Therapeutica uit marinemicrobiologie
2000
PamGene
Nederland
Microarray-systemen
2000
Verenigde Staten
Geneesmiddelen voor kanker, ontsteking en metabolische ziekten
2002
Plexxikon
www.pamgene.com www.plexxikon.com
Pronota
www.pronota.com
België
Eiwitbiomerkers
2006
Prosensa Santhera Pharmaceuticals
www.prosensa.eu
Nederland
Geneesmiddelen voor neuromusculaire ziekten
2008
www.santhera.com
Zwitserland
Geneesmiddelen voor neuromusculaire en metabolische ziekten
2001
ThromboGenics TorreyPines Therapeutics
www.thrombogenics.com www.torreypines therapeutics.com
België
Geneesmiddelen voor vasculaire ziekten
2006
Verenigde Staten
Biologische testen voor de ziekte van Alzheimer
2000
3%
12%
12% 39% 17%
Life Sciences-portefeuille volgens geografische ligging
Verenigde Staten België Frankrijk Rest van Europa Nederland Duitsland
Life Sciences-portefeuille volgens levensfase
20% 21%
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009)
37%
24%
39% 21% 20% 17% 12% 3%
62 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
(gebaseerd op de waarde van de portefeuille op 31/03/2009) Groeifinanciering Private-equityfondsen PIPE-transacties Early stage
27% 37% 27% 24% 12%
De tien grootste nietbeursgenoteerde participaties van Venture Capital (Technology – Cleantech – Life Sciences) De waarde van de totale venture-capitalportefeuille bedraagt 273.6 miljoen EUR. Hiervan komt 48.8 miljoen EUR van beursgenoteerde en 224.8 miljoen EUR van nietbeursgenoteerde bedrijven. Op het einde van het boekjaar 2008-2009 bedroeg de waarde van de tien grootste niet-beursgenoteerde participaties 90.4 miljoen EUR, of 42 procent van alle niet-beursgenoteerde venture-capitalparticipaties (excl. fondsen).
Het Britse biotechbedrijf Astex
zitten in klinische en preklinische
onderzoekt en ontwikkelt nieuwe
fase. Astex sloot verschillende
geneesmiddelen tegen kanker en
samenwerkingsakkoorden met grote
andere menselijke ziekten waartegen
farmaceutische bedrijven als Novartis
voorlopig nog geen probaat middel is
en Janssen Pharmaceutica.
Astex Therapeutics www.astex-therapeutics.com
gevonden. De onderneming richt zich voornamelijk op oncologie en antivirale geneesmiddelen, met de nadruk op het samenstellen van therapeutica die effectiever en minder toxisch zijn. Astex Therapeutics heeft sinds de oprichting in 1999 een hele reeks producten ontwikkeld met het gepatenteerde Pyramid™-platform. Deze producten
Met een technologie die gebruikmaakt
Sinds de oprichting in 1997 heeft
van het genoom van planten,
Ceres de genetische code in kaart
ontwikkelt Ceres nieuwe commerciële
gebracht van 70 000 planten. De
toepassingen en duurzame
onderneming telt 120 medewerkers.
oplossingen voor energieproductie,
De eerste zaadproducten worden
agricultuur, gezondheid en voeding
sinds april 2008 verkocht onder de
van de mens. Zo ontwikkelt het onder
merknaam Blade Energy Crops.
Ceres www.ceres-inc.com
andere vernieuwende gewassen voor de productie van biobrandstoffen. In 2002 sloten Ceres en Monsanto het grootste samenwerkingsakkoord voor agrobiotechnologie ooit. Ceres werkt samen met Monsanto om nieuwe en betere plantenvariëteiten te ontwikkelen.
63
Venture Capital CoreOptics www.coreoptics.com
Zie pagina 48.
CoWare www.coware.com
Zie pagina 49.
Clear2Pay www.clear2pay.com
Clear2Pay ontwikkelt innovatieve
aan te bieden. Clear2Pay investeert
betalingstoepassingen voor
jaarlijks ongeveer 5 miljoen EUR
financiële instellingen, gericht op
in onderzoek en ontwikkeling van
het veilig, tijdig en vlot verloop van
innovatieve betalingstechnologieën
het intern betalingsverkeer.
voor gebruik op globale schaal. De
Het Open Payment Framework
onderneming heeft haar hoofdzetel
(OPF) bijvoorbeeld maakt het voor
in België en is onder meer actief in
financiële instellingen mogelijk
Nederland, Duitsland, Polen, Spanje,
om de efficiëntie van interne
het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde
betalingsprocessen te verbeteren
Staten, China, Australië en Singapore.
en tegelijkertijd hun klanten snellere
Het personeelsbestand telt meer dan
en meer informatieve betaaldiensten
400 medewerkers.
Digital Imaging Systems www.disimage.com
Zie pagina 49.
Human Inference www.humaninference.com
Zie pagina 50.
64 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Het Franse Inside Contactless
te kunnen betalen met de mobiele
ontwikkelt en commercialiseert
telefoon. De telefoon hoeft dan
sinds 1995 chips en andere
alleen maar langs een scanner
hardware voor contactloze
gehaald te worden en de aankoop
smartcards en elektronische
is draadloos afgerekend. Het snel en
kaartlezers. De contactloze
efficiënt ontwikkelen van producten
betaalchips van Inside worden
is van cruciaal belang in deze sterk
onder meer gebruikt om draadloos
groeiende markten en Inside speelt
Inside Contactless www.insidecontactless.com
hier op in. Met kantoren in Frankrijk, China, Polen, de Verenigde Staten en Singapore en honderd experts is Inside actief op de wereldmarkt. In tien jaar tijd wist Inside Contactless 55 patenten op zijn naam te schrijven.
Mentum ontwikkelt software
van de bestaande netwerkstructuur.
voor netwerkplanning,
De implementatiemodule helpt de
netwerkimplementatie en
operatoren bij de uitwerking van
optimalisatie voor operatoren van
de planning. Na de implementatie
mobiele netwerken.
kan de operator het netwerk verder
De netwerkplanningsoftware geeft
optimaliseren voor toepassing van
mobiele operatoren de mogelijkheid
nieuwe diensten als GPS of MMS.
om hun netwerk te simuleren en
Mentum heeft klanten in meer dan
hun zendmasten te positioneren in
veertig landen over de hele wereld.
Mentum www.mentum.com
functie van de capaciteitsbehoefte en
Het Franse Tinubu Square
De dienstverlening is flexibel, snel en
is de Europese leider in
volledig en fungeert als een echte
geautomatiseerde oplossingen
interface tussen de verzekerden en de
en consultancy voor de B2B-
kredietverzekeraars. De oplossingen
kredietverzekeringsmarkt.
van Tinubu Square reduceren het
Tinubu Square helpt bij het
kostenrisico, automatiseren de
beheer van klantenrisico en bij de
administratieve beheersprocessen en
betalingsgarantie voor transacties
verbeteren de kwaliteitservice van de
tussen ondernemingen, ongeacht
onderneming. Tinubu Square heeft
het land van de verkoper of de koper.
kantoren in Frankrijk en België.
Tinubu Square www.tinubusquare.com
65
Gimv-XL Het Gimv-XL fonds speelt in op de kapitaalbehoefte bij grotere groeibedrijven in Vlaanderen.
Dankzij Gimv-XL kunnen grotere Vlaamse bedrijven in een langetermijnpartnership hun groeistrategie voortzetten en versnellen.
Gimv kondigde in december 2008 de succesvolle eerste closing aan van het Gimv-XL fonds. Hierin ziet Gimv een oplossing voor de kapitaalbehoefte bij grotere groeibedrijven in Vlaanderen, met een ondernemingswaarde van 75 tot 750 miljoen EUR. Dit initiatief, dat samen met de Vlaamse Participatiemaatschappij (VPM), de referentieaandeelhouder van Gimv, werd genomen, is in de huidige moeilijke en onzekere omstandigheden van groot belang voor de Vlaamse economie. Met Gimv-XL hebben Gimv en VPM in elkaar een sterke partner gevonden, wat zich al heeft bewezen in twee investeringen. Gimv-XL ging in december 2008 van start met 500 miljoen EUR. Hiervan bracht Gimv als sponsor en kerninvesteerder 250 miljoen EUR in, VPM droeg als co-sponsor de andere 250 miljoen EUR bij. Het fonds zoekt voor eind 2009 bijkomende investeringsmiddelen aan te trekken bij andere institutionele investeerders. Sinds zijn eerste closing heeft het fonds twee investeringen gerealiseerd. Eerst was er de investering van 25 miljoen EUR in het groenestroombedrijf Electrawinds in december 2008. Daarna volgde de investering van 75 miljoen EUR in Groep Vandemoortele in maart 2009. Electrawinds en Groep Vandemoortele passen perfect in de strategie van Gimv-XL. Het fonds richt zich op groeibedrijven met een ondernemingswaarde van 75 tot 750 miljoen EUR. Deze bedrijven hebben een gezond bedrijfsmodel en het potentieel om vanuit de Vlaamse markt internationaal door te groeien. Dankzij Gimv-XL kunnen zij in een langetermijnpartnership hun groeistrategie voortzetten en versnellen. Gimv-XL beoogt dan ook de komende vijf jaar te investeren in tien tot vijftien bedrijven in diverse sectoren. Het bedrag per investering kan oplopen tot 100 miljoen EUR, zowel in de vorm van eigen als quasi-eigen vermogen. Het fonds hanteert een langetermijnvisie: de investeringshorizon kan zeven jaar en meer bedragen.
66 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Een eigen Gimv-XL team zal zich toeleggen op de investeringen van het fonds en kan daarbij rekenen op de steun van alle gespecialiseerde Gimv-teams. Via deze multidisciplinaire aanpak benut Gimv ten volle zijn expertise in diverse domeinen. Zo differentieert Gimv zich als marktleider van andere spelers in de private-equitymarkt. Kortom, met het Gimv-XL fonds maakt Gimv zich sterk voor de toekomst.
Investeringen Electrawinds www.electrawinds.be
Electrawinds, met hoofdzetel in Oostende, is de grootste private speler in België voor hernieuwbare energie. Het groenestroombedrijf is in 1998 gestart met windprojecten en investeerde ook snel in andere vormen van hernieuwbare energie: biomassa en zonne-energie. De combinatie van wind, biomassa
een biomassacentrale waar energie
en zon is vrij uniek in België. Naast
gewonnen wordt uit frituuroliën,
het realiseren en exploiteren van
plantaardige oliën en gekweekte
windmolenparken en biomassacentrales,
oliën. Electrawinds is ook actief in
onderzoekt en ontwikkelt Electrawinds
Italië, Frankrijk en Oost-Europa. Bij de
nieuwe mogelijkheden en toepassingen
kapitaalverhoging van december 2008
van hernieuwbare energie. Zo exploiteert
investeerde Gimv-XL 25 miljoen EUR,
Electrawinds sinds augustus 2005
DG Infra+ 5 miljoen EUR.
Vandemoortele is een familiale
landen. Het is daarmee het grootste
Belgische voedingsgroep met
niet-beursgenoteerde voedingsbedrijf
een Europese dimensie. Groep
in België. In 2007 nam Vandemoortele
Vandemoortele concentreert
het Franse Panavi over. Panavi, de
zich op drie segmenten:
Franse marktleider in diepgevroren
sojaproducten (Alpro), diepgevroren
bakkerijproducten, is de huisleverancier
bakkerijproducten en margarines
van alle grote winkelketens en
& vetten. Het bedrijf werd opgericht
groothandelaars in Frankrijk. Het team
in 1899 en realiseerde in 2008 een
van Gimv-XL en Buyouts & Growth -
omzet van circa 1.2 miljard EUR met
België bundelden hun expertise in deze
5 600 werknemers in twaalf Europese
investering van 75 miljoen EUR.
Vandemoortele www.vandemoortele.com
67
CentraalEuropa & Rusland Dat Gimv zich in Rusland als langetermijnpartner met een lokale aanwezigheid via Eagle Capital Partners kan opstellen, levert een enorm concurrentieel voordeel op in een markt waar durfkapitaal enorm groeit.
De economische malaise laat niemand ongemoeid, ook niet Rusland en Centraal-Europa. Toch blijft Gimv in de regio actief, met het Eagle Russia Fund (2006) en Eagle Capital Partners, een joint venture van Gimv en KBC Private Equity (2008). Daarnaast kijkt Gimv ook naar investeringsmogelijkheden in Tsjechië, Slovakije en Polen. Gimv tracht een sterke investeerder te zijn in een markt die snel kan heropleven. Eagle Capital Partners is een investeringsadviseur, waarin Gimv en KBC Private Equity elk de helft van de middelen inbrengen. De bedoeling is om samen 10 tot 20 miljoen EUR per jaar te investeren en dit alvast voor een periode van drie jaar. De focus ligt op investeringen in middelgrote mature Russische bedrijven actief in consumentgerichte, snelgroeiende sectoren zoals voeding, vrije tijd, wellness, telecom, farmacie en de bouw. Met de oprichting van Eagle Capital Partners bundelen Gimv en KBC Private Equity hun krachten en brengen ze hun jarenlange knowhow samen onder één dak. Het lokale investeringsteam bestaat uit acht Russische en West-Europese deskundigen waardoor de portefeuillebedrijven een optimale begeleiding genieten en er ook rekening kan worden gehouden met hun ondernemingscultuur. Vooral nu de economische vertraging ook doorweegt in Rusland is dat geen onbelangrijke troef.
Russische flexibiliteit biedt groeikansen Rusland was tot midden 2008 één van de snelst groeiende economieën. Het heeft zich verzekerd van de tiende plaats in de wereldranglijst. Toch lijkt ook de Jan Dewijngaert, Director Buyouts & Growth - Centraal-Europa & Rusland
economische recessie zijn tol te eisen. Economen verwachten dat de groei in 2009 zal stilvallen, terwijl die in 2008 nog gemiddeld 5.6 procent bedroeg. De koopkracht daalt als gevolg van de stijgende inflatie (13 procent) en de forse daling van de Roebel tegenover de Euro en de USD.
68 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Toch kan de Russische economie zich mogelijk snel herstellen. Het is een markt die heel alert reageert. Een vertraging in de economie leidt tot een verschuiving in aankoopgedrag naar goedkopere producten. Maar de omgekeerde trend doet zich even snel voor. De Russische consument heeft geen kortetermijnschulden en consumentenkrediet is er onbestaande. Dit alles zorgt ervoor dat Gimv de toekomst hoopvol tegemoet ziet. Belangrijk is vooral dat de portefeuillebedrijven het momenteel nog behoorlijk goed doen. Het feit dat Gimv zich als langetermijnpartner met een lokale aanwezigheid via Eagle Capital Partners kan opstellen, levert een enorm concurrentieel voordeel op in een markt die wat durfkapitaal betreft de laatste jaren enorm gegroeid is.
Hernieuwde focus op Tsjechië, Slovakije en Polen Begin 2009 heeft Gimv beslist om in het Tsjechische fonds Genesis Private Equity Fund II te stappen. Als één van de belangrijke investeerders brengt het een kwart van het kapitaal van het fonds in met een maximum van 12 miljoen EUR. Gimv wenst een nauwe relatie uit te bouwen met het Genesis-team en te co-investeren in projecten van het fonds. Bovendien zal Gimv een eigen vertegenwoordiger in Praag hebben zodat het ook rechtstreeks als investeerder in participaties kan stappen, die buiten de strategie van het fonds vallen. Met dit initiatief zet Gimv zijn aanwezigheid verder die het sinds 2000 in Tsjechië en Slovakije had via het fonds Gimv Czech Ventures. De regio kent een sterke economische groei; in 2008 liet Tsjechië nog een groei optekenen van 4.2 procent en Slovakije zelfs 6.8 procent. Ook Polen is een sterke economische speler met 4.8 procent groei in 2008. Met de groeicijfers van Polen voor ogen heeft Gimv ook interesse om op termijn vastere voet aan grond te krijgen in dit land. Naar investeringen blijkt Polen de nummer één, gevolgd door Rusland en op de derde plaats Tsjechië en Slovakije. Ook in Polen heeft Gimv al ervaring, onder meer via het fonds Nova Polonia waarin het sinds 2001 participeert. Dat fonds zit in een liquidatiefase maar heeft nog twee participaties in de bioscoopketen Helios en in EGB Investments, een schuldvorderingsbedrijf. Op het moment dat de markt rijp is, zullen die laatste participaties verkocht en het fonds volledig geliquideerd worden. Gimv heeft of plant dus alvast aanwezigheden in de drie grootste markten in de regio. De meeste opportuniteit ziet Gimv in de lower-midmarket omdat de concurrentie hier minder groot is, de waarderingen lager en dus de instapkosten minder hoog.
69
CentraalEuropa & Rusland Nieuwe Investering PTI www.protein.ru
PTI is een vooraanstaande Russische producent van sojaproducten, kruiden en specerijen. De producten zijn bestemd voor voedingsverwerkende bedrijven in Rusland en landen als Azerbeidzjan, Georgië, Oekraïne en Wit-Rusland. Het bedrijf heeft twintig distributiecentra verspreid over deze landen. PTI verkoopt zowel zijn eigen
Eagle Russia Fund in PTI samen met
merken als geïmporteerde producten.
Troika Capital Partners, een private-
De 2 000 klanten van de onderneming
equityfonds dat behoort tot Troika Dialog,
zijn vooral banketbakkerijen en
een van de grootste zakenbanken in
bedrijven actief in de vlees-, zuivel- en
Rusland. 21 procent is nu in handen van
softdrinkindustrie. In 2008 investeerde
het Eagle Russia Fund.
Vervolginvestering Strata Partners www.strata.ru
Het Russische Strata Partners werd opgericht in 1999 en is het snelst groeiende fitnessbedrijf in Rusland. Strata Partners is eigenaar van de fitnessketens Orange Fitness en CityFitness. Vandaag bezitten zij samen 36 fitnesscentra verspreid over Rusland en Moldavië. Daarmee staat Strata Partners in de Russische top drie van fitnessbedrijven. Het Eagle Russia Fund nam in 2006 een participatie van 49 procent. Dit belang werd in 2008 opgetrokken tot een meerderheidsaandeel van 60 procent.
70 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Desinvestering Stake Property is een participatie
volle eigenaar van Stake Property en
van Gimv Czech Ventures, waarin
de cash zoals die nu aanwezig is zal
twee gebouwen zaten. Die gebouwen
naar het fonds vloeien, waarna Stake
zijn verkocht aan Tufo (www.tufo.cz), tot
Property kan worden geliquideerd.
dan de huurder van een van de twee
De exit is dus verwezenlijkt door de
gebouwen. Gimv Czech Ventures is de
verkoop van de activa.
Stake Property
Russische markt is kweekvijver voor fitnessactiviteiten Ambitieus De fitnessactiviteiten van Strata Partners zijn opgedeeld in twee merknamen: CityFitness™ en OrangeFitness™. Met deze opsplitsing richt Strata Partners zich tot de hogere klasse en de middenklasse. Twee doelgroepen die de middelen kunnen besteden om min of meer intensief aan fitness te doen. Volgens Anastasia Yusina is het duidelijk dat Strata Partners – rekening houdend met het marktpotentieel – kan uitgroeien tot een marktleider in
Strata Partners Sinds 1999 is Strata Partners in Rusland actief op verschillende terreinen, maar in hoofdzaak in adviesverlening over het opstarten van ondernemingsprojecten en managementtrainingen. Eén van de activiteiten omvat fitnessconsulting waarbij Strata Partners fitnesscentra opstart en uitbreidt. In februari van 2006 investeerde Gimv via het Eagle Russia Fund in Fitkom, zoals de bedrijfspoot van Strata Partners officieel heet.
Rusland. “Onze ambitie ligt daar. Misschien is dat hoog gegrepen, maar tot nog toe heb ik geleerd dat ambitieus zijn je vooruit kan helpen. We zijn met deze activiteit gestart in 2002 en bekleden nu al de derde plaats. Het is dus niet uitgesloten dat we nog hoger op de ladder klimmen, toch?”
Concreet partnership met Gimv De financiële inbreng van investeerders zoals Gimv ziet Anastasia Yusina als onontbeerlijk in die plannen. “Gimv kan ons helpen om Europese financiële instellingen te
Doorheen de jaren is Fitkom uitgegroeid tot één van
overtuigen om ons krediet te geven. In Rusland is dat
de belangrijkste spelers in de sector van sport en vrije
onbetaalbaar. Bovendien helpen ze ons ook met gerichte
tijd in Rusland. Met zijn 36 fitnesscentra verspreid over
adviezen. Al wil ik ook onze eigen rol niet minimaliseren.
Rusland en Moldavië bevindt het zich in de top drie van
Als we tot op vandaag succesvol zijn in onze benadering
grootste fitnessbedrijven. Volgens Anastasia Yusina,
dan is dat door een combinatie van ons beider kunnen,
Chief Executive Officer van Strata Partners, is er nog
namelijk onze eigen inzichten en die van Gimv. Wij
heel wat marktpotentieel in Rusland. “Vandaag bezitten
verwachten zeker niet van Gimv dat ze ons bedrijf leiden.
we 36 fitnessclubs, ofwel in eigen beheer, ofwel in
Maar hun netwerk en ervaring komen ons goed van pas.
franchise. Maar de Russische markt staat nog maar in zijn
Wat ze geleerd hebben uit hun samenwerking met andere
kinderschoenen. Slechts 1 procent van de Russen gaat
bedrijven in andere sectoren, is allicht zinvol en daar
naar een fitnesscentrum om te trainen. In Europa is dat 9
kunnen wij handig gebruik van maken. Dus nu kunnen we
procent. Onze conclusie is dus eenvoudig: er zit nog flink
samen groeien naar het marktleiderschap.”
wat rek op onze groei.”
71
Infrastructuur DG Infra+ In 2007 hielden Gimv en Dexia het fonds DG Infra+ boven de doopvont, met als doel te investeren in infrastructuur, PPS- en selectieve vastgoedprojecten. Gimv en Dexia leverden elk ruim 20 procent van het startkapitaal, 135 miljoen EUR. De rest werd door verscheidene institutionele investeerders ingebracht. 2008 is een ontwikkelingsjaar geworden waarin DG Infra+ vooral naar marktpositionering heeft gekeken en naar uitbouw van de eigen organisatie. Daarbovenop realiseerde het enkele mooie investeringen. www.dginfraplus.eu
De uitbouw van DG Infra+ is in 2008 op kruissnelheid gekomen met de aanwerving van een aantal nieuwe medewerkers, onder meer een investment director voor de uitbouw van de activiteiten in Nederland. De actieradius van DG Infra+ is de Benelux. De historische roots die Gimv op dit grondgebied heeft, leveren ook voor DG Infra+ meerwaarde op. Lokale verankering is een troef die DG Infra+ maximaal wil uitspelen. Tegelijk stelt DG Infra+ zich open voor investeringsmogelijkheden in andere Europese landen en kijkt het ook naar samenwerkingsverbanden met co-investeerders zodat een verdere diversificatie van de portefeuille en grotere transacties mogelijk worden. De drie domeinen waarin DG Infra+ wil participeren zijn duidelijk omschreven: • participaties in bedrijven die infrastructuur of aanverwante activa aanleggen of beheren; • financiële partnerships in consortia met verschillende bouwpartijen bij PPS-projecten (publiek-private samenwerkingen); • participaties in selectieve vastgoedprojecten waaraan nog ontwikkelingsrisico’s vastzitten. De sterkte van DG Infra+ is zijn actieve betrokkenheid bij het management. DG Infra+ denkt mee, geeft projecten mee vorm.
Hoge activiteitsgraad DG Infra+ heeft in zijn ontwikkelingsjaar mooie resultaten neergezet. Samen met Gimv realiseerde het een vervolginvestering van in totaal 30 miljoen EUR in Electrawinds om de verdere expansie van het bedrijf te ondersteunen. Meteen is dit ook een signaal dat Gimv en DG Infra+ nauw wensen samen te werken. Nog in 2008 participeerde DG Infra+ in Shipit, een bedrijf gespecialiseerd in de organisatie en het beheer van multimodaal transport van bulkgoederen en complexe ladingen, dat een concessie werd toegekend in de haven van Antwerpen. Op deze concessie wordt een trimodaal ontsloten terminal opgericht. DG Infra+ werd in 2008 ook de hoofdinvesteerder in Bio-Accelerator. Dit dienstencentrum voor biotechbedrijven is volop in aanbouw op het wetenschapspark in Gent. Ten slotte investeerde DG Infra+ ook voor het eerst in Wallonië. Energie Fleuves is een bedrijf dat enkele waterkrachtcentrales op de Maas zal bouwen en uitbaten.
72 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
DG Infra+ heeft dus in 2008-2009 zijn missie – namelijk investeren in aantrekkelijke projecten – ten volle uitgevoerd. 30 miljoen EUR van in totaal 135 miljoen EUR is reeds geïnvesteerd. Voor de volgende periode ligt de lat nog hoger. DG Infra+ wil in Nederland doorbreken, zijn netwerk verder uitbouwen, vanzelfsprekend de bestaande participaties opvolgen en succesvol laten evolueren, alsook actief blijven in PPS-projecten.
Nieuwe investeringen Bio-Accelerator is een business-
doorgroeiende bedrijven in de life-
servicecenter in aanbouw op het
sciencessector. Het zal 10 000 m2 aan
Technologiepark in Gent.
laboratoriumruimte omvatten, verspreid
Het centrum, dat tot stand komt
over vijf verdiepingen, en zal modulair
dankzij de steun van de Universiteit
op te delen zijn. Het bedrijvencentrum is
Gent en het VIB (Vlaams Instituut
gelegen in de nabijheid van de E17 en
voor Biotechnologie), is bedoeld voor
E40 autosnelwegen en is daardoor vlot
Bio-Accelerator www.bio-accelerator.com
bereikbaar. Op 4 maart 2009 werd de eerste steen gelegd. De ingebruikname is gepland tegen de zomer van 2010. Momenteel is al 70 procent van de beschikbare ruimte gereserveerd. De bezettingsgraad en de hoge interesse die doorgroeiende biotechbedrijven tonen voor dit dienstencentrum, bewijzen dat er nood is aan geschikte huisvestingsmogelijkheden.
Energie Fleuves, opgericht in 2006, is
Dit moet elektriciteit opleveren voor
een Waals bedrijf dat hernieuwbare
18 000 gezinnen. DG Infra+ verwierf in
energie produceert en distribueert.
maart 2009 een belang van 25 procent
Begin 2008 verwierf Energie Fleuves een
in Energie Fleuves. Het is de eerste
concessie voor de installatie en uitbating
investering van DG Infra+ in Wallonië.
Energie Fleuves
van negen waterkrachtturbines op de Maas, tussen Namen en de grens met Frankrijk. Hierbij zal op een originele manier gebruik worden gemaakt van een bestaande technologie (Kaplanturbines), om de waterkracht ook te kunnen benutten op plaatsen met een gering verval. In totaal zal 50 miljoen EUR worden geïnvesteerd in de installatie van een totale capaciteit van 11.6 MW.
73
Infrastructuur Shipit www.shipit.be
Shipit werd opgericht in 2003 en is gespecialiseerd in de organisatie en het beheer van multimodaal transport van grote bulkpartijen en complexe ladingen. Hierbij organiseert het bedrijf het transport van A tot Z, vanaf het verzenden tot bij de bestemmeling. Daarnaast heeft Shipit een samenwerking met DP World, één van de grootste terminaloperatoren
kaaimuren, spoorweginfrastructuur en
ter wereld en onder meer uitbater
opslagruimtes. Eens de investering
van Antwerp Gateway. Shipit verwierf
compleet is, beschikt Shipit over
in 2008 een greenfield-concessie
een trimodaal logistiek centrum met
aan het Noordelijk Insteekdok
toegang via de weg, het spoor en de
nabij het Deurganckdok. Shipit zal
binnenvaart.
hier investeren in de aanleg van
Vervolginvestering Electrawinds www.electrawinds.be
Electrawinds, opgericht in 1998,
Nog in Oostende bouwt Electrawinds
is de grootste private speler op de
een biostoomcentrale die midden
Belgische markt van hernieuwbare
2009 operationeel zal zijn. In 2008
energie. Het produceert, verkoopt en
voerden DG Infra+ en Gimv een
verdeelt groene stroom, gewonnen uit
kapitaalverhoging uit in de vorm
onuitputtelijke, schone energiebronnen
van een achtergestelde lening met
zoals wind, zon en organisch materiaal.
warranten.
Naast de realisatie en exploitatie van windturbine-, zonnepanelenparken en biomassacentrales, onderzoekt en ontwikkelt Electrawinds nieuwe mogelijkheden en toepassingen van hernieuwbare energie. Zo exploiteert Electrawinds biofuelinstallaties in Oostende en Moeskroen, waar het energie wint uit vloeibare plantaardige en dierlijke afvalvetten.
74 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Operationeel en financieel verslag
Electrawinds zet expansie in België en Europa voort
Electrawinds voert al jaren met zijn financiële partners een open communicatiepolitiek. Dat helpt, en dus gaat het ons ondanks de huidige economische malaise nog steeds
Duurzame
voor de wind.”
energieleverancier
In 2008 heeft Electrawinds zijn focus vergroot en is het
gesteund door
eveneens actief buiten België. Er is in totaal 20 MW
langetermijnvisie van Gimv
aan turbines in Italië en Frankrijk geïnstalleerd. De
en DG Infra+
expansiepolitiek wordt gesterkt door overnames van
Electrawinds is een pionier
een Frans en een Italiaans windbedrijf.
op het vlak van groene
“In Frankrijk hebben we het Bretoense bedrijf Adéol
energie. Al van bij de eerste
overgenomen en in Italië het bedrijf Atmosphere”, aldus
projecten in windenergie was Electrawinds één van de
Marleen Vanhecke. “Atmosphere heeft zijn thuisbasis
betrokkenen. Het bedrijf is opgericht in 1998 en op enorm
op Sicilië en heeft voor een totaal van 180 MW aan
korte tijd toonaangevend geworden in de sector. Vandaag
vergunningen lopen. Verder zijn we ook actief in Oost-
telt Electrawinds 165 medewerkers, in 2006 waren dat er 8.
Europa. In 2009 zullen we het eerste windpark
De groei van Electrawinds is onder meer gedragen
in Bulgarije bouwen.”
door Gimv en DG Infra+. In 2008 investeerde Gimv
Het ziet er alleszins naar uit dat Electrawinds in
samen met DG Infra+ en de Gemeentelijke Holding in
2009 zijn productiecapaciteit aan groene stroom zal
totaal 50 miljoen EUR in het bedrijf.
verdubbelen en uitkomen op 150 MW. Het grootste
“Op korte termijn is ons bedrijf werkelijk uit zijn
deel daarvan komt op rekening van wind, de rest van
voegen gebarsten”, vertelt Marleen Vanhecke, PR &
biomassa.
External Communication Manager van Electrawinds.
“Dat aandeel zal in 2009 natuurlijk toenemen als we de
“De financiële inbreng van investeerders heeft ons
biostoomcentrale in Oostende operationeel hebben.
de mogelijkheid gegeven om door te groeien en zelfs
Normaal is dat midden dit jaar het geval. Het is het
verder te diversifiëren, ook buiten België. Electrawinds
grootste project ooit van Electrawinds met een kostprijs
is destijds opgestart als producent van elektriciteit uit
van 90 miljoen EUR. De bedoeling is dat we hernieuwbare
windenergie, maar vandaag zijn daar andere vormen
energie produceren uit vaste biomassa, namelijk
van groenestroomproductie bijgekomen zoals zonne-
hout, graanresten maar vooral de organische fractie
energie en biomassa.”
van huishoudelijk afval. Jaarlijks zal de centrale zo’n
Electrawinds is vandaag het grootste private bedrijf in
130 000 ton verwerken en zorgt het voor een verminderde
België in hernieuwbare energie.
CO2-uitstoot van ruim 87 000 ton.”
“Toch helpt de inbreng van Gimv en DG Infra+ bij
Marleen Vanhecke ziet alleszins nog heel wat
onderhandelingen waar het vertrouwen nog moet groeien”,
groeimogelijkheden voor Electrawinds.
geeft Marleen Vanhecke toe. “De inbreng van Gimv en
“Op vlak van zonne-energie zullen we verdere stappen
DG Infra+ draagt bij tot de goede relaties en schenkt
zetten. Wel concentreren we ons momenteel op wind en
vertrouwen bij onze gesprekspartners. Zij zien Gimv
biomassa.” Alles samen gaat het om kapitaalintensieve
en DG Infra+ als kapitaalkrachtige partners met een
projecten en dus ziet ze de noodzaak in van een extra
langetermijnvisie, die bijgevolg niet al te snel op zoek zijn
kapitaalronde. “Elk nieuw project vergt immers een
naar een exit. De aanwezigheid van Gimv en DG Infra+ in
investering. Onze samenwerking met Gimv en DG Infra+
onze vennootschap ervaren onze banken-kredietverleners
als kapitaalkrachtige partners heeft dus nog heel veel
als positief. Toch mogen en willen we onze eigen rol niet
potentieel.”
minimaliseren.
75
76 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Human Resources
s e c r u o s e Human R
esvoll naar suc c p ta s p o ls sources a Human R e n e jv ri lebed portefeuil kapitaal menselijk n a v g n li e Ontwikk nies for compa y n a p m o G ood c iging van hte bezold c ri werkers e tg a a stafmede n Result e rs e g a g s man investerin
e
78 80 80 81
77
Human Resources Human Resources als opstap naar succesvolle portefeuillebedrijven Verdeling naar geslacht op 31/03/2009
41%
Man Vrouw
59%
59% 41%
78 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Human Resources
De kernactiviteit van Gimv is investeren. Niet alleen in bedrijven maar ook in mensen. Dat laatste is van groot belang, zeker bekeken vanuit het partnership dat Gimv aangaat met zijn portefeuillebedrijven. De meerwaarde van Gimv ligt dan ook bij zijn medewerkers. Het versterken van de verschillende teams was de kernopdracht van het humanresourcesbeleid in 2008. Sterke teams met mensen op de juiste plaats op elk niveau vormen de garantie voor de toekomst. Zeker in onrustige marktomstandigheden, wanneer de klassieke formules niet meer werken, maken mensen met hun vindingrijkheid het verschil.
Gimv heeft een sterk netwerk opgezet in Europa dat het in staat moet stellen om zijn strategische keuzes optimaal in te vullen. De teams werden uitgebouwd zowel in Frankrijk, Nederland, Duitsland als in België zelf. Alle afdelingen, Buyouts & Growth, Venture Capital en de ondersteunende diensten (marketing, juridische dienstverlening, HR) werden versterkt. In totaal hebben meer dan vijftien bijkomende profes-
Human capital is van onschatbare waarde in moeilijke omstandigheden.
sionals de Gimv-rangen in 2008 vervoegd. Daardoor beschikt Gimv vandaag over een structuur en een pool van deskundigen waardoor het binnen de markt van private equity en venture capital mogelijk moet zijn om de opportuniteiten die zich aandienen te kunnen realiseren. Het is een gezonde mix van specialisten, senior managers en jonge medewerkers met groeipotentieel.
79
Human Resources Ontwikkeling van menselijk kapitaal Een belangrijke doelstelling van Gimv inzake human resources is de ontwikkeling van het ‘menselijk kapitaal’. De sterkte van de teams groeit elke dag door het lerend vermogen van de organisatie. Knowhow wordt gedeeld. Vanuit hun eigen specialisme kunnen de medewerkers van Gimv via rotatie of samenwerking op multidisciplinaire projecten extra kennis verwerven, inzichten delen en zich voorbereiden op nieuwe uitdagingen. Het verlenen van verantwoordelijkheden en het plannen van
Verdeling naar activiteit
doorgroeimogelijkheden draagt bij tot de ontwikkeling van het menselijk kapitaal
op 31/03/2009
zoals dat nu al bij Gimv aanwezig is. Aangezien de klemtoon ligt op kennisoverdracht en samenwerken via kruisbestuiving,
10.3%
kan Gimv zijn interne cohesie hierdoor ook versterken. De cultuur die bij Gimv aanwezig is, is er een van professionalisme en bovenal ook van gedrevenheid, dynamiek en
40%
21.2%
resultaatgerichtheid. Samenwerking - professioneel, open en vlak gestructureerd - is meer dan ooit aan de orde. Initiatief wordt aangemoedigd. Dat blijven alvast de klemtonen voor het humanresourcesbeleid van Gimv.
6% 1% 1%
6.1%
In 2008 werd de corporate identity van Gimv aangepakt met een nieuw logo en baseline die deze organisatiecultuur perfect tot uiting brengen.
13.4%
1%
Good company for companies
Buyouts & Growth Technology Cleantech Life Sciences Gimv-XL Centraal-Europa & Rusland Juridische dienst Financiële dienst Overige
40% 13.4% 1% 6.1% 1% 1% 6% 21.2% 10.3%
Verdeling naar land op 31/03/2009
15% 7.8% 61.9% 15.3%
België Nederland Frankrijk Duitsland
61.9% 15.3% 7.8% 15%
80 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Human Resources
Het partnership dat Gimv als visie hanteert ten opzichte van bedrijven waarin het investeert, wordt weerspiegeld in de baseline ‘Good company for companies’. Vandaag is dit een ongeziene meerwaarde die Gimv kan bieden. Investeren in bedrijven is meer dan alleen financiële middelen aanreiken. De professionaliteit van elke Gimvmedewerker helpt ondernemingen vooruit. Hun input in de structuur en organisatie van de partnerbedrijven maakt vaak het verschil. Anders dan anderen denkt Gimv actief mee over de toekomst van het portefeuillebedrijf.
Naar de toekomst toe zal Gimv zijn groeiende organisatie verder structureren en de nodige procedures en systemen invoeren zonder echter de uitdaging uit het oog te verliezen om een wendbare en flexibele organisatie te blijven. Openheid en transparantie zullen begrippen zijn die echt invulling krijgen, zodat de organisatiecultuur in alle geledingen van Gimv voelbaar wordt. Vandaag is Gimv een sterk merk in België, maar ook daarbuiten. Gimv wil zich in Europa verder verankeren. De lokale aanwezigheid is een sterke troef. De marktsituatie houdt voor Gimv opportuniteiten in. Met het menselijk kapitaal zoals dat nu aanwezig is, kijkt Gimv vol vertrouwen naar de toekomst.
Resultaatgerichte bezoldiging van investeringsmanagers en stafmedewerkers Gimv biedt de investeringsmanagers en de stafmedewerkers een vergoeding die hoofdzakelijk bestaat uit drie elementen: • het basissalaris en de voordelen in natura; • de discretionaire bonus; • de exitbonus. Deze vergoedingsstructuur is in overeenstemming met de internationale marktpraktijk en is afgestemd op het aantrekken en behouden van hooggekwalificeerde medewerkers. Het discretionair bonussysteem vult het basissalaris aan. In overleg met het remuneratiecomité stelt de gedelegeerd bestuurder een verdeling van de discretionaire bonus voor.
De Gimv-medewerkers maakten tijdens een groepsevenement op de Mont Ventoux kennis met de nieuwe baseline ‘Good Company for Companies’.
81
82 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Responsible Corporate Behaviour
e l b i s n o p r Res u o i v a h e B e t a r o p Cor 84
tform Overlegpla gain To Walk A rschap nderneme o r o o v in Z erd geïnspire Cultureel
85 85 85
83
Responsible Corporate Behaviour Niet alleen welvaart maar ook welzijn is belangrijk. Dat is alvast de visie van Gimv en dus tracht het zijn steentje hiertoe bij te dragen. Een en ander uit zich in Gimvs engagement ten opzichte van verschillende educatieve en culturele projecten, zoals de ‘Dag van de Biotechnologie’, ‘VIBes in Biosciences 2008’, VLAJO, deFilharmonie en het Festival van Vlaanderen. Al deze initiatieven ademen de visie van Gimv waarbij het zich steeds opstelt als een partner gericht op het creëren van meerwaarde op alle vlakken. Samen met het VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie) en het Biotech Fonds Vlaanderen organiseerde Gimv in juni 2008 de ‘Dag van de Biotechnologie’. Deze eerste open dag van de Vlaamse biotechsector was een schot in de roos. Ruim 3 000 bezoekers maakten op een interactieve manier kennis met diverse life-sciencesbedrijven op het Technologiepark in Gent. Kinderen kregen de gelegenheid om zich voor één dag wetenschapper te voelen in een speciaal ingericht labo. Onder het motto ‘Buitengewoon alledaags’ konden de bezoekers een blik werpen op de impact van biotechnologie op ons dagelijks leven. Vaak staat men er niet bij stil dat via biotechnologie nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld worden of dat biotech helpt bij het stellen van diagnoses. Ook gewassen die beter bestand zijn tegen droogte zijn het resultaat van biotechnologie. Dit alles onder de aandacht brengen was het doel van de ‘Dag van de Biotechnologie’, waarbij de Vlaamse bedrijven ook hebben getoond dat ze werken aan antwoorden op uitdagingen van de toekomst. Ablynx, ActoGenix en Pronota – portefeuillebedrijven van Gimv – alsook CropDesign, Innogenetics en Devgen – ondernemingen die eerder steun kregen van Gimv – hadden de deuren geopend voor het publiek. Op het beleggerscongres werden Belgische beursgenoteerde biotechbedrijven voorgesteld aan investeerders.
Overlegplatform Voor PhD-studenten was er ‘VIBes in Biosciences 2008’, een tweedaags symposium financieel gesteund door Gimv. Internationale topwetenschappers hielden lezingen over nieuwe technologieën, medicijnen, carrièremogelijkheden en de werking van het brein. Zo’n 300 doctoraatsstudenten van Vlaamse en andere Europese universiteiten en onderzoeksinstellingen vonden in dit evenement een platform om met elkaar van gedachten te wisselen.
84 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Responsible Corporate Behaviour
To Walk Again In Belgïe is Gimv via de Koning Boudewijnstichting projectpartner-sponsor voor To Walk Again, een vzw opgericht door Marc Herremans. Deze vzw wil aan alle personen met een fysieke beperking de mogelijkheid geven om - onder professionele begeleiding - te genieten van de fysieke, sociale en mentale voordelen van sport. In specifiek daartoe ingerichte sportcentra wil To Walk Again de beweegarmoede bij personen met een fysieke handicap aanpakken.
Zin voor ondernemerschap Met VLAJO of Vlaamse Jonge Ondernemingen ziet Gimv een mogelijkheid om studerende jongeren ondernemingszin bij te brengen. Daarom stelt Gimv zich hierin op als partner. VLAJO brengt bedrijven en scholen samen in een win-win-relatie. Via
learning by doing zet het jonge mensen aan om bewust creatief te zijn en leert het hen dat niet alleen ideeën maar ook ingesteldheid belangrijk zijn bij het verwezenlijken van hun dromen. Heel concreet is Gimv vooral betrokken bij het Small Business Project (SBP). Dit project – gericht op alle studierichtingen in het hoger onderwijs – start proefondernemingen op. Bedoeling is dat de deelnemers een junior businessplan realiseren in een winstgevende activiteit. Jongeren krijgen op die manier een goed zicht op alles wat met ondernemerschap en de opstart van een eigen bedrijf te maken heeft. Via de leer-ervaringformule en het SBP-businessplan ontwikkelen en testen de deelnemers hun ondernemerscapaciteiten. Problemen en uitdagingen moeten ze in team oplossen. ‘Peters’ uit het bedrijfsleven helpen hen om alles tot een goed resultaat te brengen. Omdat VLAJO functioneert als kruispunt tussen school en bedrijf, en omdat Gimv ondernemerschap hoog waardeert, ondersteunt Gimv dit initiatief met plezier. Gimv ondersteunt ook Aguidep. Deze partnerorganisatie van Trias telt ongeveer 2 000 leden die in Guinee als ondernemers actief zijn. De organisatie is gespecialiseerd in opleidingen die gericht zijn op het professioneel beheren en uitbaten van een onderneming. Via de ontwikkeling van de lokale economie en microfinanciering wil Aguidep de economische groei in de regio vergemakkelijken. Gimv verleent zijn financiële steun aan dit programma dat over drie jaar loopt.
Cultureel geïnspireerd Gimv verleent ook steun aan culturele initiatieven. Zo is er onder meer deFilharmonie, het professioneel symfonisch orkest met als thuishaven Antwerpen. Het orkest bouwt systematisch zijn Europese carrière uit en speelt jaarlijks ongeveer honderd concerten in binnen- en buitenland. In 2007 bereikte deFilharmonie meer dan 100 000 mensen in de concertzaal. Gimv ondersteunt ook het Festival van Vlaanderen. Dit cultureel initiatief wil Vlaanderen nieuwe impulsen geven, zuurstof toedienen, meerwaarde creëren en anticiperen op artistieke en maatschappelijke ontwikkelingen. Hiermee zit Gimv op dezelfde golflengte; het wil op zijn beurt zuurstof geven aan bedrijven.
85
86 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
e t a r o p r o c Bestuur, e c n a n r e gov s r e d u o h l e e d n a a n e 88 Bestuur ouncil Advisory C G imv Asia ce governan C orporate ouders Aandeelh
94 96 114
87
Bestuur Raad van Bestuur
Herman Daems is voorzitter van
Koen Dejonckheere werd in 2008
Zeger Collier is directeur van de
de Raad van Bestuur van Gimv
gedelegeerd bestuurder van Gimv.
Back Office Sparen en Beleggen bij
en van Barco. Hij is sinds 2008
Voordien was hij Managing Director
Delta Lloyd Bank België. Hij heeft
ook voorzitter van de Commissie
en hoofd van Corporate Finance
een gevarieerde bancaire carrière
Corporate Governance. Daarnaast
bij KBC Securities, waar hij in grote
opgebouwd bij achtereenvolgens
is hij buitengewoon hoogleraar
mate bijdroeg aan de Europese
Kredietbank, Paribas-Artesia, Dexia
Strategisch Management aan
expansie van de Corporate Finance-
en recent bij Delta Lloyd Bank. Hij
de KU Leuven. Voorheen was hij
activiteiten. Eerder werkte Koen
werkte commercieel (als private
visiting professor aan de Harvard
Dejonckheere bij Nesbic, Halder,
banker), in een back office-
Business School en voorzitter
Price Waterhouse Corporate
omgeving, in het risicomanagement
van de European Private Equity
Finance Europe en de toenmalige
van een marktenzaal en meer recent
& Venture Capital Association
BBL, nu ING. Koen Dejonckheere
in het bancair projectmanagement
(EVCA). Bovendien is hij bestuurder
kan bogen op een zeer uitgebreide
(kostenreductieprogramma’s,
bij CoWare, Domo Chemicals,
ervaring als dealmaker in
proces-reëngineerings, IT-
Vanbreda Risk & Benefits en Efico.
investment banking en private
projecten). Zeger Collier is lid van
Hij is ook voorzitter van IPEV, het
equity in België en daarbuiten.
de Raad van Bestuur van Gimv sinds
internationale overlegorgaan dat
Hij is de laatste jaren uitgegroeid
april 2004.
de waarderingsnormen voor Private
tot een van de toonaangevende
Equity en Venture Capital bepaalt,
investment bankers in België.
en hij is lid van het directiecomité
Koen Dejonckheere behaalde een
van het VBO. Herman Daems is
diploma Burgerlijk Ingenieur aan de
sinds 1999 lid van de Raad van
Universiteit Gent en een MBA aan
Bestuur van Gimv.
IEFSI in Rijsel.
88 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Greet De Leenheer heeft meer
Eddy Geysen was tot 2004 Vice-
Jan Kerremans is arrondissements
dan 25 jaar ervaring als strategisch
President van General Motors
commissaris van Turnhout. Hij
Media Consultant en werkte voor
Europe. Hij zetelt in de Adam
heeft een loopbaan als civil
diverse buitenlandse groepen. Ze
Opel GmbH supervisory board en
servant uitgebouwd onder meer
is medestichter van Vitaya TV. Ze
de raad van bestuur van Agoria
als kabinetschef van de Vlaamse
zetelt in de raad van bestuur van
(de multisectorfederatie voor de
Minister-President, de Vlaamse
Plan België en is onafhankelijk
technologische industrie), Punch
Minister van Cultuur en de federale
bestuurder bij Cultuur-Invest. Sinds
International, Flanders Drive en
Minister van Binnenlandse Zaken.
2004 is ze lid van de Raad van
Conteyor NV. Sinds 2005 is hij
Hij is lid van de Raad van Bestuur
Bestuur van Gimv.
onafhankelijk bestuurder van de
van Gimv sinds 2005. Daarnaast
Raad van Bestuur van Gimv.
zetelt hij in de raad van bestuur van Infrabel NV.
89
Bestuur Raad van Bestuur
Frank Meysman is CEO van de
Martine Reynaers is algemeen
Eric Spiessens is lid van het
Raad van de Reclame. Eerder
directeur en gedelegeerd
directiecomité van Groep ARCO,
was hij voorzitter van de raad van
bestuurder van Reynaers Aluminium
een coöperatieve holding
bestuur van Sara Lee - Douwe
NV, een van de marktleiders
voornamelijk actief in de bank- en
Egberts en Executive Vice-President
in Europa op het vlak van
verzekeringssector, de nutssectoren
van Sara Lee Corporation. Hij is
hoogwaardige aluminiumsystemen
en de geneesmiddelendistributie.
lid van de raad van bestuur van
voor de bouwindustrie. Ze is lid
Hij is lid van de Raad van Bestuur
Picanol, Spadel, WDP, het Festival
van de Raad van Bestuur van Gimv
van Gimv sinds 1999. Hij is eveneens
van Vlaanderen en Grontmij. Hij is
sinds 1999. Ook is ze actief als
lid van de raden van bestuur van de
onafhankelijk bestuurder en zetelt
directielid van het VBO, bestuurslid
diverse ARCO-vennootschappen
sinds 1998 in de Raad van Bestuur
van Flanders Investment & Trade en
en van diverse vennootschappen
van Gimv.
ondervoorzitter van VOKA.
waarin Groep ARCO participeert.
90 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Marc Stordiau is directeur-generaal
Emile van der Burg was managing
Leo Victor is sinds 2006
van de havenengineering- en
partner van NIB Capital Private
gedelegeerd bestuurder
investeringsfirma Rent-A-Port. Tot
Equity en voorzitter van de
van het Vlaams-Europees
juli 2006 was hij CEO van DEME,
European Private Equity and Venture
Verbindingsagentschap. In zijn
een wereldspeler actief in bagger-
Capital Association (EVCA). Hij
functie van secretaris-generaal was
en waterbouwkundige werken,
is lid van het investeringscomité
hij daarvoor leidend ambtenaar van
waar hij nog altijd lid is van de
van enkele internationale private-
het departement Algemene Zaken
raad van bestuur. Voordien leidde
equityfondsen en Senior Advisor
bij het Ministerie van de Vlaamse
hij voor CFE grote bouwkundige
van Sal. Oppenheim Private
Gemeenschap. Hij is ondervoorzitter
projecten in Zwart-Afrika. Sinds
Equity Partners. Sinds 2005 is hij
van de Raad van Bestuur van Gimv
2003 is Marc Stordiau verkozen
onafhankelijk bestuurder van Gimv.
sinds de oprichting in 1980 en
tot Voorzitter van de Europese
beschikt bijgevolg over een zeer
Federatie van alle Europese
lange ervaring als beslissingnemer
Waterbouw- en baggerbedrijven. Hij
in private equity.
vertegenwoordigt de belangen van die zeer gespecialiseerde sector tegenover de Europese Instanties. Sinds 1993 is hij lid van de Raad van Bestuur van Gimv.
91
Bestuur Executief Comité Koen Dejonckheere werd in 2008 gedelegeerd bestuurder van Gimv. Voordien was hij Managing Director en hoofd van Corporate Finance bij KBC Securities, waar hij in grote mate bijdroeg aan de Europese expansie van de Corporate Finance-activiteiten. Eerder werkte Koen Dejonckheere bij Nesbic, Halder, Price Waterhouse Corporate Finance Europe en de toenmalige BBL, nu ING. Koen Dejonckheere kan bogen op een zeer uitgebreide ervaring als dealmaker in investment banking en private equity in België en daarbuiten. Hij is de laatste jaren uitgegroeid tot een van de toonaangevende investment bankers in België. Koen Dejonckheere behaalde een diploma Burgerlijk Ingenieur aan de Universiteit Gent en een MBA aan IEFSI in Rijsel.
Dirk Beeusaert werkt bij Gimv sinds 1996. Hij is verantwoordelijk voor business development en ondersteuning bij de juridische aspecten van transacties. Daarnaast is hij als secretaris van de Raad van Bestuur medeverantwoordelijk voor de goede werking van de Gimv-groep. Hij behaalde een diploma rechten aan de Universiteit van Gent en is ook houder van een speciale licentie in fiscaliteit en boekhoudkundig onderzoek (Vlerick). Sinds 2001 maakt hij deel uit van het executief comité.
Alex Brabers werkt bij Gimv sinds 1990 en is verantwoordelijk voor de business units Technology en Cleantech. Hij vervoegde het executief comité in 2001. Hij is lid van de raad van bestuur van diverse beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde participaties, waaronder Telenet. Hij behaalde een diploma Economische Wetenschappen aan de Universiteit van Leuven.
Paul De Ridder is lid van het executief comité sinds 2001 en is verantwoordelijk voor de business unit Buyouts & Growth - Duitsland. Van 1978 tot 1991 was hij actief bij Continental Bank, onder meer in Italië en Duitsland. Hij is lid van de raad van bestuur van diverse participaties. Paul De Ridder behaalde een diploma Toegepaste Economische Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen en een MBA aan de Handelshogeschool Antwerpen.
92 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Geert Lobel is als Executive Vice-President Human Resources lid van het executief comité sinds 2008. Eerder stond hij aan het hoofd van het departement Human Resources in Paribas Bank en Balta Group en werkte hij als Corporate Account Officer voor Cera Bank en Rabobank. Hij is lid van de raad van bestuur van de AZ Groeninge hospital group. Geert Lobel behaalde een diploma Toegepaste Economische Wetenschappen aan de Universiteit Gent.
Peter Maenhout vervoegde het executief comité in maart 2009. Hij is verantwoordelijk voor Gimv-XL en voor de Belgische buyout- en groeikapitaalactiviteiten. Hij stond daarvoor aan het hoofd van het Beneluxkantoor van investeringsadviseur Amber Capital. Voordien was hij actief in fusies en acquisities en kapitaalmarkttransacties bij Petercam en Generale Bank. Hij is in het bezit van diploma’s in internationale relaties (UG) en financiën (Vlerick) en een MBA van de Universiteit van Chicago.
Patrick Van Beneden is actief bij Gimv sinds 1985 en kwam bij het executief comité in 2001. Hij is verantwoordelijk voor de business unit Life Sciences. Hij is lid van de raad van bestuur van diverse beursgenoteerde en nietbeursgenoteerde participaties, waaronder Devgen, Avalon Pharmaceuticals en het Biotech Fonds Vlaanderen. Patrick Van Beneden behaalde een diploma Financiële Wetenschappen aan VLEKHO te Brussel.
Geert-Jan van Logtestijn leidt de business unit Buyouts & Growth in Nederland. Voordien stond hij aan het hoofd van het corporatefinanceteam van Ernst & Young Transaction Advisory Services in Nederland. Geert-Jan van Logtestijn is doctorandus in de Algemene Economie en Marketing aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam en bezit een MBA van InseadFontainebleau. Hij werd lid van het executief comité in 2007.
Marc Vercruysse is chief financial officer en lid van het executief comité sinds 1998. Hij is lid van de raad van bestuur van diverse beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde participaties. Hij vervoegde de onderneming in 1982 en was achtereenvolgens Internal Auditor, Senior Investment Manager en hoofd van het departement Structured Finance. Marc Vercruysse behaalde een diploma Toegepaste Economische Wetenschappen aan de Universiteit Gent.
93
Gimv Asia Advisory Council Gimv Asia Advisory Council biedt Gimv kijk op Azië Om voeling te houden met Azië en belangrijke ontwikkelingen in de regio van nabij te kunnen volgen, heeft Gimv al in 2003 de adviesraad Gimv Asia Advisory Council (GAAC) opgericht. Hoewel zijn focus op de Europese markt ligt, is het voor Gimv noodzakelijk een sterk bewustzijn te hebben van de evoluties in andere leidende regio’s in de wereld en hiervoor een performant netwerk uit te bouwen. De huidige financiële en economische crisis is een pijnlijk voorbeeld van de onderlinge afhankelijkheid tussen de verschillende economieën in de wereld.
94 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Gaurang Sanghvi, een Indiase stagiair over zijn ervaringen bij Gimv Gaurang Sanghvi, mede-stichter van de Indiase investeringsbank Orchid Capital Partners, maakte kennis met Gimv via een seminarie van het executief comité in India in 2007. In zijn hoedanigheid van onderzoeksassistent bij GAAC-lid Professor Chandrasekar nodigde Gimv hem uit voor een stage. In het voorjaar van 2009 kon Gimv op die manier een stukje Azië dichterbij brengen. Gaurang werd als ‘ambassadeur’ betrokken in een aantal projecten waarbij portefeuillebedrijven hun relatie met India wilden ontwikkelen. “Het was een opportuniteit om bij Gimv drie maanden stage te kunnen lopen. De brede markt die Gimv er bestrijkt en zijn leiderspositie in de Benelux maakten mijn kennismaking met de Europese private-equitymarkt erg interessant. De Gimv-collega’s zijn bovendien niet alleen geïnteresseerd in de cijfertjes en het rendement van hun activiteiten, ze wilden de Indiase cultuur leren kennen en begrijpen hoe wij tegen de dingen aankijken. En dat maakt hen uniek, want ze kijken verder dan hun investeringsdomein. Wat me opviel aan werken in Europa tegenover India? Er wordt planmatig gewerkt, met respect voor ieders tijd en inspanningen. Zo wordt hun slogan ‘Good company for companies’ echt wel waargemaakt.”
GAAC telt acht leden uit diverse Aziatische landen, waaronder Singapore, China, India, Thailand, Japan, Maleisië en Korea. De GAAC-leden zijn stuk voor stuk vooraanstaande personen die in hun land en binnen hun activiteit een invloedrijke rol spelen in de academische, industriële en/of financiële sector. De rechtstreekse relatie die zij hebben met het topmanagement van Gimv is er een van wederzijds respect. Het doel van GAAC was en is om een klankbord te creëren dat toelaat de impact van bepaalde internationale, Aziatische evoluties op de Gimv-portefeuille te kunnen inschatten, en tegelijk Gimv toegang te verschaffen tot informatie voor zijn portefeuillebedrijven en nieuwe investeringen die met Azië verband houden. GAAC heeft jaarlijks twee bijeenkomsten en is sinds haar oprichting in 2003 elf keer bijeengekomen. Tijdens deze overleg- en netwerkingmomenten krijgt Gimv vanuit eerste hand inzicht in en voeling met de situatie in de verschillende Aziatische economieën. Zo vormt GAAC voor Gimv een bron van parate informatie in uiteenlopende zaken, of het nu een specifiek investeringsdossier betreft, dan wel algemene kennis van de marktomstandigheden in Azië. Voor de portefeuillebedrijven van Gimv vormen de GAAC-leden een uniek Aziatisch netwerk: een ongeëvenaard strategisch voordeel voor menig jong technologiebedrijf.
95
Corporate governance Om de strategische doelstellingen te realiseren, is een goede corporate governance van groot belang. Gimv heeft de ambitie om op het gebied van goed bestuur een voorbeeld te zijn. Het Corporate Governance Charter licht sinds december 2005 de voornaamste aspecten van het corporate-governancebeleid van Gimv toe. De tekst is beschikbaar op de Gimv-website (www.gimv.com) en op aanvraag stuurt Gimv ook een exemplaar per post. Gimv actualiseert dit Corporate Governance Charter telkens er zich relevante ontwikkelingen voordoen. De meest recente versie werd door de Raad van Bestuur van Gimv goedgekeurd op 17 juli 2007. Dit hoofdstuk van het jaarverslag gaat in op de feitelijke informatie over corporate governance. Eventuele wijzigingen in het corporate-governancebeleid en relevante gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens het afgelopen boekjaar worden hier ook besproken. Voor een volledig beeld kan dit hoofdstuk het best samen worden gelezen met het Corporate Governance Charter.
Kapitaal Relaties met de referentieaandeelhouder Sinds de private plaatsing op 12 oktober 2006 houdt de Vlaamse Participatiemaatschappij (VPM) in Gimv een belang van 6 270 403 aandelen of 27.06 procent aan. Beursgenoteerde bedrijven moeten beslissingen die tot de bevoegdheid van de Raad van Bestuur behoren en die verband houden met de relatie tussen het bedrijf en de met hem verbonden bedrijven (andere dan dochterbedrijven) vooraf voorleggen aan een comité van drie onafhankelijke bestuurders. De bestuurders worden door één of meer onafhankelijke experts bijgestaan. Artikel 524 Wetboek Vennootschappen omschrijft de procedure die moet worden gevolgd. Tijdens het boekjaar 2008-2009 heeft zich één situatie voorgedaan die aanleiding gaf tot toepassing van dit artikel.
96 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Het betrof de beslissing over de oprichting en de eerste closing van het Gimv-XL Fonds. VPM engageert zich om voor 250 miljoen EUR deel te nemen aan dit fonds dat zich richt op groeibedrijven in Vlaanderen en waarvan het management wordt waargenomen door Gimv. Het comité van drie onafhankelijke bestuurders dat bij deze beslissing werd samengesteld bestond uit de heren Frank Meysman, Eddy Geysen en Emile van der Burg. Dit comité heeft White & Case LLP, vertegenwoordigd door de heer Stefan Odeurs, aangeduid als onafhankelijk expert om het bij te staan bij het uitbrengen van zijn advies. Het comité van onafhankelijke bestuurders heeft besloten dat “(i) de betrokken beslissingen niet van dien aard zijn dat zij de vennootschap een nadeel berokkenen dat, in het licht van het beleid dat de vennootschap voert, kennelijk onrechtmatig is en (ii) dat de betrokken beslissingen geen nadeel berokkenen aan de vennootschap.” Desbetreffend heeft de commissaris van de vennootschap aan de Raad van Bestuur de getrouwheid bevestigd van de gegevens vermeld in het verslag van de onafhankelijke bestuurders. Op basis van voormelde heeft de Raad van Bestuur unaniem haar goedkeuring gegeven aan “de oprichting van het Gimv-XL fonds conform de voorgestelde fondsvoorwaarden. • G imv neemt een engagement van 250 miljoen EUR ten aanzien van het Gimv-XL fonds op voorwaarde dat een eerste closing van 500 miljoen EUR kan worden gerealiseerd. • D it Gimv-XL fonds wordt beheerd door Gimv en in ruil hiervoor ontvangt Gimv een marktconforme vergoeding.”
Evolutie van het kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van Gimv bedraagt 220 000 000 EUR, vertegenwoordigd door 23 176 005 aandelen. Sinds 1995 vonden volgende kapitaalverhogingen plaats (omgerekend in EUR): Datum
31/01/1995 31/07/1995 27/05/1997 1 05/12/2000 2 1
Kapitaal
Uitgiftepremie
Totaal aantal aandelen
102 756 848
1 021 820
4 145 201
Verhoging
Totaal
672 262 12 146 782
114 903 631
37 436 384
4 635 201
103 240 216
218 146 301
-
23 176 005
1 853 698
220 000 000
-
23 176 005
Incorporatie van uitgiftepremie en aandelensplitsing 1:5 - 2 Kapitaalverhoging en omzetting in EUR
97
Corporate governance Warrantenplan In totaal werden 277 900 warranten uitgegeven en toegekend aan het personeel (de leden van het executief comité inbegrepen). Daarvan kunnen er eind maart 2009 nog 235 700 worden uitgeoefend. Samengevat ziet het warrantenplan er als volgt uit: Jaar Uitgifte
Maximaal toe te kennen
Toegekend
Uitstaand op 31/03/2009
Uit oefenprijs
Uit oefening vanaf
Uit oefening tot
1999
67 000
55 350
15 850
62.31
2003
2009
2000
182 450
174 650
27 950
69.00
2004
2010
5 700
5 700
74.01
2004
2010
249 450
235 700
49 500
—
—
—
2000 Totaal
Van deze 235 700 warranten stonden er op 31 maart 2009 nog 49 500 uit. Ze zijn alle uitoefenbaar tegen de bovenvermelde uitoefenprijzen. Er werden nog geen warranten uitgeoefend. Als alle warranten uitgeoefend zouden worden, zou het totale aantal aandelen van 23 176 005 tot 23 225 506 verhogen, wat een verwatering zou inhouden van de bestaande aandelen met 0.21 procent.
Toegestaan kapitaal en inkoop eigen aandelen De Raad van Bestuur maakte tijdens het boekjaar 2008-2009 geen gebruik van de machtiging verleend door de Algemene Vergadering om het toegestane kapitaal te verhogen. Gimv maakte tijdens het boekjaar 2008-2009 ook geen gebruik van de mogelijkheid om eigen aandelen in te kopen.
Raad van Bestuur Aantal bestuurders en samenstelling In overeenstemming met artikel 12 van de statuten van de vennootschap is de Raad van Bestuur als volgt samengesteld: • vijf bestuurders benoemd uit kandidaten voorgedragen door het Vlaamse Gewest of door een vennootschap gecontroleerd door het Vlaamse Gewest, zolang het Vlaamse Gewest meer dan 25 procent van de aandelen bezit. De voorzitter van de Raad van Bestuur wordt gekozen uit deze bestuurders; • minstens drie onafhankelijke leden van de Raad van Bestuur gekozen volgens de criteria in artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen; • overige bestuurders benoemd uit kandidaten niet voorgedragen door het Vlaamse Gewest of een vennootschap gecontroleerd door het Vlaamse Gewest.
98 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Zie tabel pagina 100 voor de samenstelling van de Raad van Bestuur. Tijdens het boekjaar 2008-2009 hadden twee wijzigingen plaats in de samenstelling van de Raad van Bestuur: • Dirk Boogmans stelde met ingang van 1 juli 2008 zijn mandaat als lid van de Raad van Bestuur ter beschikking en nam ontslag. De Raad van Bestuur heeft zijn waardering en dank uitgedrukt voor de jarenlange vruchtbare samenwerking met Dirk Boogmans. • M et ingang van 1 oktober 2008 werd Koen Dejonckheere gecoöpteerd als lid van de Raad van Bestuur en benoemd tot gedelegeerd bestuurder. Koen Dejonckheere is de enige bestuurder met een uitvoerende functie binnen Gimv. De overige leden van de Raad van Bestuur zijn niet-uitvoerende bestuurders.
Onafhankelijke bestuurders Onafhankelijke bestuurders volgens artikel 524 Wetboek Vennootschappen De Raad van Bestuur van Gimv telt drie bestuurders waarvan de Algemene Vergadering bij de benoeming heeft vastgesteld dat ze beantwoorden aan de criteria van artikel 524 Wetboek Vennootschappen: Eddy Geysen, Frank Meysman en Emile van der Burg. Het mandaat van Frank Meysman loopt tot 30 juni 2010. Dat van Eddy Geysen en Emile van der Burg verstrijkt op 24 juni 2009. Al deze mandaten zijn in principe hernieuwbaar. Onafhankelijke bestuurders volgens de Belgische Corporate Governance Code 2009 Hoewel Eric Spiessens, Marc Stordiau en Zeger Collier niet benoemd zijn als onafhankelijke bestuurders volgens artikel 524 Wetboek Vennootschappen, beantwoorden zij eveneens aan de criteria van onafhankelijke bestuurders zoals bepaald in de Belgische Corporate Governance Code 2009.
Activiteitenverslag De Raad van Bestuur oefende tijdens het boekjaar 2008-2009 zijn bevoegdheden uit zoals omschreven in het Corporate Governance Charter.
Aantal bijeenkomsten en aanwezigheden Tijdens het boekjaar 2008-2009 vergaderde de Raad veertien keer, waarvan acht keer tijdens het eerste en tweede kwartaal van het boekjaar en zes keer tijdens het derde en vierde kwartaal. Gemiddeld was 87 procent van de bestuurders aanwezig. Vijf bestuurders woonden alle vergaderingen bij, vier bestuurders waren eenmaal afwezig, één bestuurder was afwezig op twee vergaderingen, één bestuurder was drie keer afwezig, één bestuurder was vier keer afwezig en één bestuurder was afwezig op acht vergaderingen.
Belangenconflicten – artikel 523 Wetboek Vennootschappen Tijdens het boekjaar 2008-2009 waren er geen situaties die aanleiding gaven tot de toepassing van de regeling betreffende belangenconflicten.
99
Corporate governance Vergoeding van de bestuurders De gewone Algemene Vergadering van de vennootschap heeft op 25 juni 2008 het geheel van de vaste bestuursvergoedingen van alle leden van de Raad van Bestuur, de vergoeding van de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder inbegrepen, vast op 1 450 000 EUR per jaar. Aan de bestuurders werd machtiging verleend om deze vergoeding verder te verdelen. In het kader van deze machtiging werd volgende verdeling afgesproken binnen de Raad van Bestuur: • d e vaste vergoeding voor niet-uitvoerende bestuurders bedraagt 20 000 EUR per jaar • de voorzitters van de comités ontvangen een vaste jaarlijkse vergoeding van 5 000 EUR • de vergoeding van de voorzitter van de Raad van Bestuur werd bepaald op 264 000 EUR. Daarnaast genieten de bestuurders (behalve de voorzitter) van een zitpenning van 620 EUR per vergadering van de Raad van Bestuur of van een comité opgericht binnen de Raad van Bestuur. De werkelijk uitbetaalde totale vaste vergoeding ten laste van het boekjaar 2008-2009 bedroeg 836 570 EUR (met inbegrip van de gedelegeerd bestuurder). Het bedrag van de totale vaste vergoedingen werd als volgt verdeeld:
Geboortejaar
Bestuurder sinds
Benoemd tot de Algemene Vergadering van
Vaste vergoeding
Zitpenningen
Totaal
Herman Daems (voorzitter)
1946
1999
2009
264 000
-
264 000
Leo Victor (ondervoorzitter)
1946
1980
2009
25 000
9 920
34 920
Dirk Boogmans (gedelegeerd bestuurder)
1955
2003
2010
93 750
-
93 750
Koen Dejonckheere (gedelegeerd bestuurder) 2, 3
1969
2008
2010
184 500
-
184 500
Zeger Collier
1969
2004
2009
20 000
5 580
25 580
Greet De Leenheer
1947
2004
2009
20 000
7 440
27 440
1, 3
Eddy Geysen
1947
2005
2009
20 000
9 920
29 920
Jan Kerremans
1946
2005
2009
20 000
5 580
25 580
Frank Meysman
1952
1998
2010
25 000
11 160
36 160
Martine Reynaers
1956
1999
2009
20 000
9 920
29 920
Eric Spiessens
1960
1999
2009
20 000
9 300
29 300
Marc Stordiau
1946
1993
2009
20 000
4 960
24 960
Emile van der Burg
1949
2005
2009
20 000
10 540
30 540
T ot 1 juli 2008 Vanaf 1 oktober 2008 3 De variabele verloning van de gedelegeerd bestuurder wordt besproken op pagina 104 1
2
Naast de vaste vergoedingen en zitpenningen ontvangen de niet-uitvoerende bestuurders, behalve de voorzitter, geen andere vergoeding van Gimv (of van een vennootschap verbonden aan Gimv).
100 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
De voorzitter en de gedelegeerd bestuurder zijn de enige leden van de Raad van Bestuur die deelnemen aan de groepsverzekering voor Gimv-werknemers. Gimv betaalde in het boekjaar 2008-2009 81 600 EUR aan premies voor de groepsverzekering voor de voorzitter. De premies voor de groepsverzekering van de gedelegeerd bestuurder worden verder vermeld op pagina 104. Daarnaast heeft de voorzitter recht op een bedrag van 585 705 EUR in het kader van een individuele pensioenbelofte. Dit bedrag was reeds volledig geprovisioneerd voor 1 augustus 2006 en wordt uitgekeerd wanneer het bestuursmandaat van de voorzitter eindigt. Het wordt verhoogd met een marktconforme intrest vanaf 1 augustus 2006 tot het tijdstip van uitkering. Behalve de gedelegeerd bestuurder nemen de voorzitter en de overige bestuurders aan geen enkel motiveringsplan voor Gimv-personeel deel. De leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de gedelegeerd bestuurder, bezitten daarom geen opties op Gimv-aandelen en nemen niet deel aan de co-investeringsstructuur (zie pagina 106). Herman Daems en Koen Dejonckheere hebben op eigen initiatief en voor eigen rekening Gimv-aandelen gekocht. Herman Daems kocht 1 000 Gimv-aandelen op 28 november 2008 aan een koers van 30.238 EUR voor een totaal bedrag van 30 238 EUR, en Koen Dejonckheere kocht 3000 Gimv-aandelen op 24 november 2008 aan een koers van 29.01 EUR voor een totaal bedrag van 87 030 EUR. Drie andere bestuurders van Gimv lieten weten dat zij of hun familieleden, op 31 maart 2009 Gimv-aandelen bezaten in het kader van het beheer van hun privévermogen.
Evaluatie van de Raad van Bestuur Om de twee jaar organiseert de voorzitter individuele gesprekken met alle bestuurders op basis van een vooraf ter beschikking gestelde vragenlijst. De laatste keer gebeurde dit in 2007. In deze bevraging kwamen onder meer volgende punten aan bod: • D e mate waarop informatie tijdig en volledig ter beschikking wordt gesteld van de bestuurders en de manier waarop eventuele vragen en opmerkingen worden beantwoord door het management. • H et verloop van de discussies en de besluitvorming in de Raad van Bestuur, en in het bijzonder of alle standpunten kunnen worden geformuleerd en in overweging worden genomen. • D e deelname van de individuele bestuurders aan de besprekingen en een voldoende bijdrage van de specifieke deskundigheid van de bestuurder tijdens de besprekingen. • D e leiding van de vergaderingen door de voorzitter van de Raad van Bestuur, waarbij in het bijzonder aandacht ging naar een voldoende uitoefening van ieders spreekrecht, de conformiteit van de beslissingen met de besprekingen en de consensus van de bestuurders. Na de individuele consultaties brengt de voorzitter schriftelijk verslag uit over de bevindingen. Dit verslag werd in het najaar van 2007 besproken door de voltallige Raad van Bestuur en door het executief comité. Tijdens de bespreking van dit verslag kunnen individuele bestuurders opmerkingen maken over de vaststellingen en kunnen de bestuurders gevolgen trekken voor de werking en de leiding van de Raad van Bestuur. De volgende evaluatie zal plaatsvinden in het najaar van 2009.
101
Corporate governance Comités Auditcomité De leden Het auditcomité is samengesteld uit Leo Victor (voorzitter), Herman Daems, Eric Spiessens en Eddy Geysen en bestaat dus volledig uit niet-uitvoerende bestuurders, van wie er twee onafhankelijk zijn (zie pagina 109). Activiteitenverslag Naast zijn hoofdactiviteit die bestaat uit de controle van de financiële verslaggeving en de boekhouding en administratie, heeft het auditcomité in het boekjaar 2008-2009 specifieke aandacht besteed aan een aantal punten. Zo werd er naar aanleiding van de ingrijpende economische en financiële omstandigheden bijzondere aandacht besteed aan de opvolging van het thesauriebeheer, met risicobeheersing als belangrijkste aandachtspunt. Voorts werd ook de waarderingsmethodologie verder nauwgezet opgevolgd, met specifieke aandacht voor de impact van de financiële en economische crisis op de waarderingsbeslissingen. Ook werd de wetswijziging aan het Wetboek van Vennootschappen met betrekking tot verplichte oprichting van een auditcomité voor genoteerde vennootschappen en de nieuwe criteria voor onafhankelijke bestuurders besproken. Hieruit bleek dat het auditcomité van Gimv in zijn huidige samenstelling en met zijn huidige werking aan alle nieuwe voorwaarden voldoet. Zoals voorgesteld door het auditcomité aan de Raad van Bestuur heeft er in de loop van het boekjaar een risico-analyse plaatsgevonden, waarbij de belangrijkste risico’s voor Gimv werden ingeschat en geprioritiseerd in functie van impact, waarschijnlijkheid en niveau van controle. Om de mogelijke risico’s die samenhangen met de operationele processen binnen Gimv op te vangen, werd door het auditcomité voorgesteld om de interne controle bij Gimv verder te optimaliseren. De bedoeling van dit project is om, op basis van de output van de risico-analyse, de controlemechanismen in de belangrijkste bedrijfsprocessen van Gimv nog verder te verbeteren en om vervolgens na te gaan of ze effectief worden uitgevoerd. Op basis van de attestatie van deze gecontroleerde processen en controle mechanismen, zal vanaf 2010 het interne-auditprogramma worden aangepast. Het auditcomité analyseert ten slotte ook regelmatig de lopende juridische en fiscale geschillen en de buitenbalansverplichtingen aan de hand van uitgewerkte interne en externe verslagen. Volgens het comité zijn er geen zaken die niet verwerkt zijn in de jaarrekening en het jaarverslag. De managementletter van de commissaris gaf geen aanleiding om tot belangrijke aanpassingen te komen.
102 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Het auditcomité heeft niets vastgesteld dat een beduidende impact zou kunnen hebben op dit jaarverslag. Aantal bijeenkomsten en aanwezigheden Tijdens het boekjaar 2008-2009 kwam het auditcomité zes keer bijeen. Eén lid van het auditcomité woonde alle vergaderingen bij. Twee leden waren één keer afwezig en één lid was twee keer afwezig. Gemiddeld was 83 procent van de leden aanwezig. Het auditcomité komt jaarlijks ook één keer bijeen zonder de aanwezigheid van enig lid van het executief comité.
Remuneratiecomité De leden Het remuneratiecomité is samengesteld uit Frank Meysman (voorzitter), Herman Daems, Martine Reynaers en Emile van der Burg. Het remuneratiecomité bestaat dus volledig uit niet-uitvoerende bestuurders, van wie twee onafhankelijke bestuurders. Activiteitenverslag Ook in 2008-2009 besteedde het remuneratiecomité aandacht aan het evenwicht in de remuneratiestructuren in het kader van een marktconform bezoldigingsbeleid voor het personeel, de leden van het Executief Comité en de bestuurders. Ook het evaluatie- en promotiebeleid werd van nabij gevolgd. Aantal bijeenkomsten en aanwezigheden In het boekjaar 2008-2009 vergaderde het remuneratiecomité zes keer. Twee leden van het remuneratiecomité woonden alle vergaderingen bij en twee leden waren één keer afwezig. Gemiddeld was 91 procent van de leden aanwezig.
Benoemingscomité De leden Het benoemingscomité is samengesteld uit Herman Daems (voorzitter), Frank Meysman, Emile van der Burg en Marc Stordiau. Het benoemingscomité bestaat dus volledig uit niet-uitvoerende bestuurders, van wie twee onafhankelijke bestuurders. Aantal bijeenkomsten en aanwezigheden Het benoemingscomité kwam tijdens het boekjaar 2008-2009 drie keer samen. Het benoemingscomité vergaderde ook een keer samen met het renumeratiecomité. Daarbij was geen enkele bestuurder afwezig, wat het aanwezigheidspercentage op 100 procent brengt. De hoofdopdracht van het benoemingscomité bestond erin de vervanging van de gedelegeerd bestuurder te voorzien.
103
Corporate governance Samenstelling en vergoeding van het dagelijkse bestuur De Belgian Corporate Governance Code 2009 (best-practicebepaling 7.16) beveelt aan om in het jaarverslag voor de gedelegeerd bestuurder (individueel) en voor de leden van het uitvoerend management (globaal) de vergoedingen te vermelden die verband houden met het betrokken boekjaar. Dit geldt zowel voor vaste, variabele en overige componenten van de verloning.
Vergoeding van de gedelegeerd bestuurder Dirk Boogmans bleef gedelegeerd bestuurder tot 30 juni 2008. Vanaf 1 oktober 2008 nam Koen Dejonckheere deze taak over. Tijdens de periode van 1 juli tot en met 30 september nam Herman Daems, als voorzitter van de Raad van Bestuur, de functie van gedelegeerd bestuurder waar. Hij ontving hiervoor geen bijkomende vergoedingen. In het boekjaar 2008-2009 betaalde Gimv 1 451 062 EUR aan vergoedingen en premies voor de groepsverzekering van Dirk Boogmans en Koen Dejonckheere. Dit bedrag omvat: Voor Dirk Boogmans: • e en vaste vergoeding van 93 750 EUR en een vaste premie in de groepsverzekering van 117 328 EUR; • e en variabele component van 221 384 EUR en 789 604 EUR werd in de groepsverzekering gestort. Deze variable vergoeding omvat eveneens de afscheidsregeling; • e en premie voor de arbeidsongevallenverzekering van 1 330 EUR. Voor Koen Dejonckheere: • e en vaste vergoeding van 184 500 EUR en een vaste premie in de groepsverzekering van 40 506 EUR; • e en premie voor de arbeidsongevallenverzekering van 2 660 EUR. De voordelen in natura die tot het vergoedingspakket van de gedelegeerd bestuurder behoren, hebben een waarde van 2 470 EUR. De gedelegeerd bestuurder neemt deel aan de co-investeringsstructuur (zie pagina 106) die vergelijkbaar is met een carried interest van 10 procent. Circa 1/25 van deze carried interest komt toe aan de gedelegeerd bestuurder. Koen Dejonckheere heeft het niet-geveste deel van de opties van Dirk Boogmans overgenomen vanaf 1 juli 2009. De waarde van de carried interest is volledig afhankelijk van de evolutie van de onderliggende participaties. Dirk Boogmans nam eveneens voor 8.78 procent deel aan de exitbonus. Koen Dejonckheere neemt niet deel aan de exitbonus. Bij de benoeming van de gedelegeerd bestuurder werd een beëindigingsregeling overeengekomen van maximum 2 keer de vaste jaarvergoeding bij beëindiging van
104 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
het mandaat voor de leeftijd van zestig jaar om een andere reden dan een vrijwillig vertrek. Bij beëindiging van het mandaat vanaf de leeftijd van zestig jaar zal geen beëindigingsvergoeding verschuldigd zijn.
Executief comité Leden Bij de uitvoering van zijn taak laat de gedelegeerd bestuurder zich bijstaan door het executief comité. Naast de gedelegeerd bestuurder maken volgende leden deel uit van het executief comité:
1
Naam
Functie
Geboortejaar
Dirk Beeusaert
Executive Vice-President Business Development en secretaris van de Raad van Bestuur
1964
Alex Brabers
Executive Vice-President Technology
1965
Paul De Ridder
Executive Vice-President Buyouts & Growth Duitsland
1956
Geert Lobel 1
Executive Vice-President HR & Organization
1954
Peter Maenhout 2
Executive Vice-President Buyouts & Growth België / Gimv-XL
1965
Patrick Van Beneden
Executive Vice-President Life Sciences
1962
Geert-Jan van Logtestijn
Executive Vice-President Buyouts & Growth Nederland
1960
Marc Vercruysse
Chief Financial Officer
1959
vanaf 1 september 2008 - 2 vanaf 2 maart 2009
Vergoeding van het executief comité Gimv betaalde in het boekjaar 2008-2009 4 016 766 EUR aan brutosalarissen en premies voor de groepsverzekering aan de leden van het executief comité, behalve de gedelegeerd bestuurder. Dit bedrag omvat: • e en gezamenlijke vaste vergoeding van 1 583 041 EUR en jaarlijkse vaste premies in de groepsverzekering voor 330 509 EUR. • e en gezamenlijke variabele vergoeding van 2 103 216 EUR (inclusief exitbonusplan) uitbetaald in het boekjaar 2008-2009. De totale waarde van de voordelen in natura die tot het vergoedingspakket behoren van de leden van het executief comité (behalve de gedelegeerd bestuurder) bedraagt 13 485 EUR. Voor de aanwerving en het ontslag van de leden van het executief comité zijn er geen bijzondere overeenkomsten. Hier gelden de gemeenrechtelijke bepalingen, behalve voor de gedelegeerd bestuurder (zie pagina 104).
Exitbonusplan Via het exitbonusplan delen bepaalde stafmedewerkers in de meerwaarden die vanaf 2006 worden gerealiseerd op de investeringen van vóór 2001 (behalve Barco). Met ingang van 31 maart 2009 werden de rechten van de begunstigde stafmedewerkers definitief verworven. Een gelijkaardige meerwaarderegeling is ook voorzien voor een aantal fondsinvesteringen waar Gimv bij het beheer betrokken is (IT Partners, Buy Out Fund, Lyceum Capital, Biotech Fonds Vlaanderen en Gimv ARKIV Technology Fund) en voor de investeringen die door de Gimv-groep zijn verricht via haar business units in Nederland en Duitsland. De financiële impact van het exitbonusplan voor Gimv is volledig afhankelijk van de waarde-evolutie van de participaties van deze vennootschappen. Gimv legde de afgelopen jaren hiervoor al een totale voorziening aan van 5 045 000 EUR.
105
Corporate governance De co-investeringsvennootschappen Co-investeringsstructuur In lijn met de internationale marktpraktijk en om de medewerkers nauwer te betrekken bij de respectieve investeringsportefeuilles richtte Gimv voor de verschillende business units co-investeringsvennootschappen op. De leden van het executief comité nemen als lid van de Raad van Bestuur en/of het investment advisory committee van deze co-investeringsvennootschappen (via aandelenopties) deel in het aandelenkapitaal van deze vennootschappen. De begunstigden van de co-investeringsplannen hebben recht op 10 procent van de financiële meerwaarden die op de deelnemingen in de betreffende investeringsportefeuilles na een exit worden gerealiseerd, na aftrek van financierings- en beheerskosten. Deze structuur staat binnen de Gimv-groep dus gelijk aan een carried interest van 10 procent. Vanwege de specifieke structuur voor de Duitse activiteiten werd er een aparte regeling uitgewerkt voor de medewerkers van Halder Duitsland.
Samenstelling van de bestuursorganen De raden van bestuur van de co-investeringsvennootschappen zijn telkens samengesteld uit Gimv NV (met als vaste vertegenwoordiger Koen Dejonckheere), Koen Dejonckheere, Marc Vercruysse en de executive vice-president van de desbetreffende business unit. De bestuursmandaten in de co-investeringsvennootschappen zijn onbezoldigd. De investment advisory committees zijn hoofdzakelijk samengesteld uit de investmentmanagers van de respectievelijke business units.
Toekenning van opties op aandelen van de co-investeringsvennootschappen Als lid van de raad van bestuur en/of het investment advisory committee van de coinvesteringsvennootschappen kregen de leden van het executief comité (exclusief de gedelegeerd bestuurder) ongeveer 23 procent van het totale aantal opties op aandelen van de co-investeringsvennootschappen die werden opgericht in respectievelijk 2001, 2004 en 2007. De co-investeringsvennootschappen die werden opgericht in 2001 kwamen contractueel ten einde per einde december 2008. Ten gevolge daarvan kocht Gimv alle aandelen van de betrokken co-investeringsvennootschappen, waardoor de minderheidsbelangen op de balans van Gimv afnamen.
106 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Als lid van de raad van bestuur van de co-investeringsvennootschappen kreeg de gedelegeerd bestuurder ongeveer 4 procent toegewezen van het totale aantal opties op aandelen van de diverse co-investeringsvennootschappen die werden opgericht in respectievelijk 2001, 2004 en 2007. Koen Dejonckheere heeft het niet-geveste deel van de opties van Dirk Boogmans overgenomen vanaf 1 juli 2009.
Financiële impact voor Gimv De financiële impact van de co-investeringsvennootschappen voor Gimv is volledig afhankelijk van de waarde-evolutie van de participaties van deze vennootschappen. Op 31 maart 2009 bedraagt de totale voorziening die Gimv de afgelopen jaren aanlegde 2 669 254 EUR voor de nog niet uitgeoefende opties. Deze voorziening werd aangelegd in de veronderstelling dat de medewerkers betrokken blijven bij de vennootschap tot het einde van het vestingschema en is gebaseerd op de waardering van de desbetreffende financiële vaste activa op het einde van het boekjaar.
Externe controle door de commissaris De controle van Gimv en de meeste van zijn dochtervennootschappen werd door de Algemene Vergadering van 27 juni 2007 toevertrouwd aan B.C.V. Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Rudi Braes. Gimv heeft voor het boekjaar 2008-2009 697 358 EUR (exclusief BTW) betaald aan Ernst & Young Bedrijfsrevisoren (exclusief de due-diligenceopdrachten - zie pagina 108). Dit bedrag bestaat uit: • 90 915 EUR voor de statutaire controle van de jaarrekening van Gimv; • 415 368 EUR voor de statutaire controle van de jaarrekeningen van de (rechtstreekse en onrechtstreekse) dochtervennootschappen van Gimv, waar Ernst & Young Bedrijfsrevisoren als commissaris is aangesteld; • 15 540 EUR voor andere controle-opdrachten. Deze prestaties hebben betrekking op de verslaggeving in verband met het interim-dividend en op bijkomende revisorale controles in het kader van de consolidatie; • 31 500 EUR voor adviesverlening met betrekking tot IFRS; • 31 330 EUR belastingsadvies-opdrachten; • 112 705 EUR voor opdrachten buiten de revisorale opdrachten, waaronder de externe verificatie van de berekening van de variabele verloning en het uitvoeren van een risicoanalyse. De vergoeding voor de statutaire controle over de jaarrekening van Gimv en van de (rechtstreekse en onrechtstreekse) dochtervennootschappen van Gimv is jaarlijks aanpasbaar in functie van de evolutie van de index van de consumptieprijzen. Artikel 134, §4 van het Wetboek Vennootschappen verplicht om in de bijlage van de jaarrekening “het voorwerp en de bezoldiging” op te nemen “verbonden aan taken, mandaten of opdrachten uitgevoerd door een persoon met wie de commissaris een arbeidsovereenkomst heeft gesloten of met wie hij beroepshalve in samenwerkingsverband staat of door een met de commissaris verbonden vennootschap of persoon” en dit binnen Gimv, de met Gimv verbonden Belgische vennootschappen of personen en zijn buitenlandse dochtervennootschappen. Om deze bepaling na te leven, past Gimv de volgende procedures toe: • h et auditcomité onderwerpt zowel de bijkomende wettelijke opdrachten als andere diensten verstrekt door de commissaris van Gimv (en vennootschappen die met Ernst & Young verbonden zijn of een samenwerkingsverband hebben) aan een strikte opvolgings- en eventuele goedkeuringsprocedure;
107
Corporate governance • G imv vraagt een specifiek overzicht op van de opdrachten die Ernst & Young of ermee verbonden (rechts)personen hebben uitgevoerd voor Belgische vennootschappen of buitenlandse dochtervennootschappen waarvan Gimv meer dan 50 procent van de aandelen bezit. • H et management van Gimv is over het algemeen niet betrokken bij het aanstellen van een dienstverlener voor zijn deelnemingen. De navraag toonde aan dat duediligenceopdrachten bij overnames de enige materiële opdrachten zijn die Ernst & Young heeft uitgevoerd. Deze opdrachten, voor een bedrag van 60 493 EUR, vallen niet onder de ‘1-op-1-regel’. • Ernst & Young heeft ook interne systemen die belangenconflicten tijdig zouden moeten kunnen detecteren. Hoewel Gimv geen enkele reden heeft om te twijfelen aan de volledigheid en juistheid van de hierdoor verkregen informatie, kan het hierover geen garantie geven. Hieruit blijkt dat de vergoedingen voor opdrachten, buiten de externe controle, die relevant zijn voor de bepaling van de ‘1-op-1-regel’ voor het boekjaar 2008-2009 beduidend lager zijn dan de vergoeding voor de externe controle-opdracht van Ernst & Young als commissaris.
De leidraad Om een hoge norm in zakelijke ethiek te handhaven, heeft Gimv een leidraad opgesteld voor de Raad van Bestuur en voor de medewerkers. De tekst van deze leidraad is als Bijlage A bij het Corporate Governance Charter gevoegd (zie hierover titel 6 ‘Gedragsregels’ van het Corporate Governance Charter). Het charter staat op de website www.gimv.com.
orporateC governancescore In het verleden heeft Gimv herhaaldelijk een corporate-governance-audit laten uitvoeren door ISS Europe. In het laatste rapport van 2007 behaalde Gimv een score van 8.5 op 10. Het Rating & Investor Rapport kan worden verkregen bij Gimv. Aansluitend heeft Gimv ook laten onderzoeken in welke mate voldaan werd aan de bepalingen van de Belgische Corporate Governance Code. Op een totaal van 87 bestpracticebepalingen blijkt dat Gimv 82 bepalingen naleeft.
108 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Afwijkingen van de Corporate Governance Code Benoeming van bestuurders Best-practicebepaling 4.1 “Er dient een rigoureuze en transparante procedure te bestaan voor de efficiënte benoeming en herbenoeming van bestuurders. De raad van bestuur stelt benoemingsprocedures en selectiecriteria op voor de bestuurders, waarbij specifieke regels kunnen gelden voor uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders.” Afwijking van de best-practicebepaling In de Raad van Bestuur van Gimv zetelen vijf bestuurders die voorgedragen zijn door de Vlaamse Participatiemaatschappij (VPM) en ook bestuurders van VPM zijn. De voordrachtprocedure bij deze bestuurders wijkt bijgevolg af van de procedure die van toepassing is voor de andere bestuursmandaten. Toelichting De eigenheid van het aandeelhouderschap (en de beheersovereenkomst tussen VPM en het Vlaamse Gewest) is in belangrijke mate bepalend voor de kandidaturen van de bestuurders die niet onafhankelijk zijn. Dit is een realiteit waar Gimv rekening mee moet houden. Toch zorgt de referentieaandeelhouder bij voordrachten voor een goed evenwicht en complementariteit van de profielen van de bestuurders.
Samenstelling van het auditcomité Best-practicebepaling 5.2.1 “De raad van bestuur richt een auditcomité op dat uitsluitend bestaat uit niet-uitvoerende bestuurders. Op zijn minst een meerderheid van de leden van dit comité is onafhankelijk. De voorzitter van de raad van bestuur zit het auditcomité niet voor. De raad van bestuur vergewist zich ervan dat het comité over voldoende relevante deskundigheid beschikt, met name in financiële aangelegenheden, opdat het zijn rol effectief kan vervullen.” Afwijking van de best-practicebepaling Het auditcomité telt vier leden, die allen niet-uitvoerende bestuurders zijn. Twee leden zijn volgens de Corporate Governance Code echter niet onafhankelijk. Het auditcomité is daardoor niet voornamelijk samengesteld uit onafhankelijke bestuurders.
109
Corporate governance Toelichting De Raad van Bestuur is zich bewust van de rol en de waarde van onafhankelijke bestuurders, maar is er ook van overtuigd dat niet-onafhankelijke bestuurders noodzakelijk zijn voor een evenwichtige samenstelling van het auditcomité. De Raad van Bestuur vindt het zinvol om bestuurders die voorgedragen zijn door een referentieaandeelhouder te benoemen, omdat enkel op deze manier een evenwichtige samenstelling verzekerd is. Wat de kernopdrachten van het auditcomité betreft, lopen de belangen van de referentie-aandeelhouders en de andere aandeelhouders bovendien volledig gelijk. De bijzondere rol van de onafhankelijke bestuurders ter bescherming van de minderheidsaandeelhouders is enkel relevant in zeer uitzonderlijke omstandigheden waarin een tegenstrijdig belang zou bestaan tussen de referentie-aandeelhouder en de minderheidsaandeelhouders. De Raad van Bestuur oordeelt dat met het huidige aantal onafhankelijke bestuurders, het auditcomité evenwichtig is samengesteld uit betrokkenen die belang hebben bij een goede en onafhankelijke werking van het auditcomité.
Bevoegdheden van het benoemingscomité Best-practicebepaling 5.3.4 “Het benoemingscomité doet aanbevelingen aan de raad van bestuur inzake de benoeming van bestuurders. Richtlijn: het benoemingscomité zorgt ervoor dat het benoemings- en herbenoemingsproces objectief en professioneel verloopt. Richtlijn: meer specifiek dient het benoemingscomité: • benoemingsprocedures voor bestuurders uit te werken; • p eriodiek de omvang en de samenstelling van de raad van bestuur te evalueren en aan de raad van bestuur aanbevelingen te doen aangaande wijzigingen terzake; • indien er openstaande bestuursmandaten zijn, kandidaten te zoeken en ter goedkeuring aan de raad van bestuur voor te dragen; • a dvies te geven over voorstellen tot benoeming die afkomstig zijn van aandeelhouders; • opvolgingskwesties terdege in overweging te nemen.” Afwijking van de best-practicebepaling Het benoemingscomité heeft geen inspraak bij de selectie van de kandidaten die VPM voordraagt. Toelichting Deze situatie is eigen aan het aandeelhouderschap, zoals toegelicht in 10.1. Best-practicebepaling 5.3.5 “Het benoemingscomité neemt de voorstellen in overweging die worden gedaan door relevante partijen, met inbegrip van het management en de aandeelhouders. Meer in het bijzonder heeft de CEO de mogelijkheid om voorstellen in te dienen bij het
110 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
benoemingscomité en wordt hij afdoende geadviseerd door dit comité, vooral dan wanneer het kwesties bespreekt die verband houden met uitvoerende bestuurders of het uitvoerend management.” Afwijking van de best-practicebepaling Het benoemingscomité is niet bevoegd om voorstellen te formuleren voor de benoeming van het management, behalve voor die van de gedelegeerd bestuurder. Toelichting De Belgische Corporate Governance Code richt zich hoofdzakelijk op ondernemingen met een one-tier structuur. Gimv heeft de facto een two-tier bestuursstructuur, waarbij de gedelegeerd bestuurder verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur en de samenstelling van het management. De Raad van Bestuur legt zich hoofdzakelijk toe op de vaststelling van de algemene beleidslijnen en het toezicht.
Drempel voor bijeenroeping van een Algemene Vergadering Best-practicebepaling 8.9 “Het vereiste percentage aandelen dat een aandeelhouder moet bezitten om voorstellen te kunnen indienen voor de algemene vergadering, mag niet meer dan 5 procent van het kapitaal bedragen.” Afwijking van de best-practicebepaling Gimv heeft geen bijzondere bepaling in zijn statuten voor het verlagen van de wettelijke drempel van 20 procent voor de bijeenroeping van een Algemene Vergadering. Ook voor het plaatsen van een punt op de agenda van een Algemene Vergadering is er geen aparte bepaling. Toelichting De Raad van Bestuur neemt elk redelijk voorstel van een aandeelhouder, ongeacht zijn aandelenbezit, in overweging. Als het voorstel in het belang is van Gimv en zijn aandeelhouders, plaatst de Raad van Bestuur het voorstel op de agenda van de Algemene Vergadering. De invoering van een verlaagde drempel zou bovendien geen verschil maken, omdat geen enkele aandeelhouder (met uitzondering van VPM) meer dan 5 procent bezit.
111
Aandeelhouders Algemene aandeleninformatie
GIMB
Het Gimv-aandeel is genoteerd op NYSE Euronext Brussel sinds 26 juni 1997. Het
LISTED NYSE
aandeel is ook opgenomen in verschillende indexen van Euronext (onder meer Next 150, Bel Mid, Bel Financials en Belgian All Shares) en in gespecialiseerde private-
EURONEXT SM
equityindexen (onder meer DJ Stoxx Private Equity 20, Private Equity NXT, LPX 50 en LPX Europe).
Aandelencode
GIMB
ISIN-code
BE0003699130
Reuters-code
GIMV.BR
Bloomberg-code
GIMB BB
Liquidityproviders
Bank Degroof en KBC Securities
Hoofdbetaalagent
KBC Bank
Aantal aandelen (31/03/09)
23 176 005
Beurskapitalisatie (31/03/09)
755.3 miljoen EUR
Evolutie van het aandeel in de laatste vijf jaar Aandelenkoers
Boekjaar
Gemiddeld volume op dagbasis
Brutodividend
Nettodividend
Bruto dividendrendement 1
Einde boekjaar 2
Gemiddelde
Hoogste
Laagste
Aantal
In EUR
In EUR
In EUR
In %
2004
37.52
31.84
37.94
26.80
8 235
265 263
2.393
1.79
7.5
4
2005
44.80
40.23
46.18
34.10
82 651
3 165 005
3.53
2.65
7.9
2006-20075
48.10
46.75
49.76
40.20
50 173
2 319 895
4.186
3.13
8.9
2007-2008
47.75
48.68
54.99
41.25
35 232
1 722 768
4.367
3.27
9.0
2008-2009
32.59
36.73
48.50
27.50
27 938
1 000 716
2.36
1.77
6.4
Brutodividend t.o.v. gemiddelde aandelenkoers 31 december voor de boekjaren 2004 en 2005, 31 maart voor boekjaren daarna 3 Een uitzonderlijk interim-dividend van 0.74 EUR bruto per aandeel en een saldodividend van 1.65 EUR bruto per aandeel 4 Een uitzonderlijk interim-dividend van 1.3333 EUR bruto per aandeel en een saldodividend van 2.20 EUR bruto per aandeel 5 Het boekjaar 2006-2007 loopt over een periode van 15 maanden die begint op 1 januari 2006 en eindigt op 31 maart 2007 6 Een uitzonderlijk interim-dividend van 1.3333 EUR bruto per aandeel (betaalbaar vanaf 6 december 2006) en een saldodividend van 2.85 EUR bruto per aandeel (betaalbaar vanaf 2 juli 2007) 7 Een uitzonderlijk interim-dividend van 2.00 EUR bruto per aandeel (betaalbaar vanaf 6 december 2007) en een saldodividend van 2.36 EUR bruto per aandeel (ex-date vanaf 30 juni 2008) 1
2
112 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Evolutie van koers en volume van het aandeel over de laatste vijf jaar (in EUR) Omzet
Koers
20 000 000
60
Volume (maandgemiddelden - in EUR) Koers (rechterschaal)
55
15 000 000
50
45
10 000 000
40
35
5 000 000
30
25
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
20
Evolutie van het aandeel in 2008-2009 Door de voortwoedende financiële crisis, die het afgelopen jaar ook oversloeg naar de reële economie, kenden de beurzen wereldwijd een dramatische daling. Ook Gimv wist niet te ontsnappen aan de gevolgen van deze dalende markten. Dit werd weerspiegeld in de niet-gerealiseerde waardeverminderingen over het boekjaar. Dankzij de financiële positie die Gimv in het verleden opbouwde, heeft het echter de slagkracht om de nodige middelen te investeren in al zijn activiteiten, en daarnaast de engagementen tegenover zowel de aandeelhouders als de portefeuillebedrijven te honoreren. De koers van het aandeel klokte op zijn hoogste punt af op 48.50 EUR op 2 april 2008 en bereikte op 5 december 2008 zijn laagste punt van 27.50 EUR. De gemiddelde koers bedroeg 36.73 EUR. Het gemiddeld aantal verhandelde aandelen op dagbasis daalde in het afgelopen boekjaar met 20 procent tot 27 938 aandelen, tegenover 35 229 in het boekjaar 2007-2008. Over het hele boekjaar ging de beurskoers flink onderuit (-32.5 procent). In deze periode werd wel een belangrijk dividend uitgekeerd. De evolutie van de beurskoers in combinatie met de uitgekeerde brutodividenden betekende voor de aandeelhouder een negatief rendement van 26.8 procent.
113
Aandeelhouders Relatieve prestatie van het Gimv-aandeel tegenover de Belgian All Shares-index, de Bel20-index en de DJ Eurostoxx50-index Gimv
200
200
200
200
180
180
160
160
140
140
120
120
100
100
80
80
BAS BEL20 DJ Eurostoxx 50
60
2004
2005
2006
2007
2008
60
Verdeling van de beschikbare winst Gimv realiseerde in het boekjaar 2008-2009 een (enkelvoudig) nettoverlies van -130.2 miljoen EUR, tegenover een nettowinst van 45.9 miljoen EUR in 2007-2008. Samen met de overgedragen winst van het vorige boekjaar (453.1 miljoen EUR), bedraagt het te bestemmen winstsaldo 508.3 miljoen EUR tegenover 554.2 miljoen EUR in 2007-2008. De Raad van Bestuur stelt de volgende resultaatverwerking voor: 20082009 in miljoen EUR
20072008 in miljoen EUR
20062007 in miljoen EUR
2005 in miljoen EUR
2004 in miljoen EUR
-130.2
45.9
135.6
200.7
164.8
Overgedragen winst
453.1
508.3
469.6
350.8
241.4
Totaal te bestemmen winstsaldo
322.9
554.2
605.2
551.5
406.2
Vergoeding van het kapitaal
54.7
101.0
96.9
81.9
55.4
Vergoeding aandelen vrij van roerende voorheffing
14.8
27.3
30.9
32.8
38.8
Vergoeding aandelen onderworpen aan roerende voorheffing
39.9
73.7
66.0
49.1
16.6
In te houden roerende voorheffing
10.0
18.4
16.5
12.3
-4.2
Te bestemmen winst van het boekjaar
Nettodividenden Over te dragen resultaat Onttrekking aan de reserves Overdracht naar de reserves Overdracht naar volgend boekjaar
114 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
44.7
82.6
49.5
36.8
12.5
268.2
453.1
508.3
469.6
350.8
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
268.2
453.1
508.3
469.6
350.8
Dividendbeleid De Raad van Bestuur stelt aan de Algemene Vergadering van aandeelhouders een bestemming van het resultaat voor, gebaseerd op een groei van het dividend die minstens gelijk is aan de inflatie, als de winst dit mogelijk maakt. Het resultaat van Gimv als investeringsmaatschappij is afhankelijk van de waardeevolutie van de portefeuille. Er is daarom geen garantie dat dit dividendbeleid in de toekomst onverminderd zal worden voortgezet. De marktomstandigheden en het resultaat over de eerste jaarhelft verantwoordden geen uitzonderlijk interim-dividend. Dankzij de sterke kaspositie kan Gimv het in het verleden gevoerde dividendbeleid echter ongewijzigd voortzetten. Daarom vraagt de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering van Gimv van 24 juni 2009 de uitkering van een brutodividend goed te keuren van 2.36 EUR per aandeel, vóór aftrek van roerende voorheffing. Na aftrek van 25 procent roerende voorheffing bedraagt het nettodividend 1.77 EUR per aandeel. Het basisdividend blijft daarmee ongewijzigd tegenover het vorige boekjaar. Dit dividend zal op 1 juli 2009 effectief betaalbaar zijn tegen afgifte van coupon nr. 16 aan de loketten van KBC Bank. De Raad van Bestuur bevestigt zo het gevoerde dividendbeleid.
Brutodividend per aandeel (in EUR)
4,5
4,5
4,0
4,0
3,5
3,5
3,0
3,0
2,5
2,5
2,0
2,0
1,5
1,5
1,0
1,0
0,5
0,5
Basisdividend Uitzonderlijk interim-dividend
Basisdividend over de drie extra maanden van het verlengde boekjaar
0 09 /20 08 20
08 (4) 07/ 20
07 (3) 20
20
06
/20
05 (2) 20
04 (1) 20
03 20
02 20
01 20
00
9 19 9
20
8 19 9
19 9 7
0
itzonderlijk interim-dividend van EUR 0.74 per aandeel (betaalbaar gesteld op 29 oktober 2004) + u saldodividend van EUR 1.65 per aandeel (betaalbaar gesteld op 31 mei 2005) u itzonderlijk interim-dividend van EUR 1.3333 per aandeel (betaalbaar gesteld op 15 november 2005) + saldodividend van EUR 2.20 per aandeel (betaalbaar gesteld op 6 juni 2006) 3 u itzonderlijk interim-dividend van EUR 1.3333 per aandeel (betaalbaar gesteld op 6 december 2006) + saldodividend van EUR 2.85 per aandeel (periode van 15 maanden - betaalbaar gesteld op 2 juli 2007) 4 u itzonderlijk interim-dividend van EUR 2.00 per aandeel (betaalbaar gesteld op 6 december 2007) + saldodividend van EUR 2.36 per aandeel (betaalbaar gesteld op 3 juli 2008) 1
2
115
Aandeelhouders Aandeelhouderschap Het kapitaal van Gimv bedraagt 220 miljoen EUR, vertegenwoordigd door 23 176 005 aandelen zonder vermelding van nominale waarde. Alle aandelen zijn opgenomen in de notering van Euronext Brussel. Ze hebben allemaal dezelfde rechten en fractiewaarde en zijn volledig volgestort. De voornaamste aandeelhouder van Gimv NV is de Vlaamse Participatiemaatschappij (VPM). Op 1 april 2008 controleert die 27.06 procent van het kapitaal of 6 270 403 aandelen. Daarnaast ontving Gimv geen andere melding met betrekking tot de verwerving of overdracht van een participatie van 3 procent of meer van het totale aantal uitstaande aandelen. Alle overige aandelen, buiten de participatie van VPM, zijn dus publiek verspreid.
Relaties met aandeelhouders en investeerders Gimv dankt niet alleen al zijn aandeelhouders, maar ook iedereen die de onderneming onder de aandacht van de beleggers brengt, zoals analisten en journalisten. Het aandeelhouderschap van Gimv is de voorbije boekjaren sterk gediversifieerd en geïnternationaliseerd. In het begin van 2009 bevinden de meeste aandeelhouders zich in België, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Zwitserland, Nederland en Luxemburg. Gimv streeft ernaar geïnteresseerde individuele en institutionele investeerders tijdig te informeren. Hierbij wordt erover gewaakt altijd alle aandeelhouders gelijk te behandelen. In het belang van Gimv en in navolging van bepaalde overeenkomsten, kunnen we niet altijd alle details over transacties publiceren. Gimv stelt zo volledig mogelijke informatie ter beschikking op de website, in het jaarverslag en via persberichten. Gimv organiseerde ook zeventien dagen roadshows voor beleggers en diverse investeerders bezochten de onderneming of hadden een conference call met het management. Over het boekjaar 2008-2009 vonden er zo bijna negentig ontmoetingen plaats met institutionele beleggers. Daarnaast nam Gimv deel aan de grootste informatiebeurs voor privéinvesteerders in België en vonden presentaties plaats voor de salesteams van diverse financiële instellingen. Tijdens het boekjaar volgden acht financiële instellingen het aandeel op.
116 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Bestuur, corporate governance en aandeelhouders
Financiële kalender 26 mei 2009 Persbericht, pers- en analistenmeeting resultaten boekjaar 2008-2009 24 juni 2009 Algemene Vergadering boekjaar 2008-2009 & Buitengewone Algemene Vergadering 26 juni 2009 Ex-date 8 dividend boekjaar 2008-2009 (coupon nr. 16) 30 juni 2009 Record-date 9 dividend boekjaar 2008-2009 (coupon nr. 16) 1 juli 2009 Betaalbaarstelling10 dividend boekjaar 2008-2009 (coupon nr. 16) Eerste helft augustus 2009 Business update eerste kwartaal boekjaar 2009-2010 19 november 2009 Persbericht, pers- en analistenmeeting resultaten eerste semester boekjaar 2009-2010
Contactgegevens Investor Relations Aandeelhouders en geïnteresseerde beleggers die graag het jaarverslag, de jaarrekening van Gimv NV of andere informatie over de Gimv-groep ontvangen, kunnen contact opnemen met: Frank De Leenheer Investor Relations & Corporate Communications Manager Tel.
: +32 3 290 22 18
Fax
: +32 3 290 21 05
E-mail
:
[email protected]
Op de website van Gimv vindt u in het Nederlands (www.gimv.be) en het Engels (www.gimv.com) uittreksels van het jaarverslag, de persberichten, de portefeuille, de beurskoers en andere informatie over de Gimv-groep.
x-date: de datum vanaf wanneer de verhandeling van de effecten ex-coupon gebeurt of m.a.w. de E datum vanaf wanneer de koper van het effect geen recht meer heeft op de coupon (en het recht op de coupon dus bij de verkoper blijft). 9 Record date: de datum waarop de posities (‘end of day’) binnen Euroclear recht geven op de coupon. 10 Payment date: de datum waarop de betaling van de coupon effectief gebeurt. 8
117
118 Gimv Jaarverslag 2008-2009 —Jaarrekening
g n i n e k e r r Jaa
Inleiding tie consolida Beperk te tie consolida Wettelijke kening ige jaarre Enkelvoud enlijst de woord Verklaren formatie C ontactin kalender Financiële
121 122 13 4 18 8 191 192 192
119
Jaarrekening Inleiding 1.
Algemene inlichtingen
2.
Beperkte consolidatie versus wettelijke consolidatie
Beperkte consolidatie
121 121 121
122
1.
Geconsolideerde resultatenrekening
122
2.
Geconsolideerde balans
123
3.
Staat van de wijziging in het geconsolideerde eigen vermogen
124
4.
Vereenvoudigde kasstromentabel
126
5.
Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels voor de beperkte consolidatie
126
6.
Bespreking voornaamste rubrieken van de resultatenrekening
127
7.
Bespreking voornaamste rubrieken van de balans
130
8.
Verklaring van de commissaris
Wettelijke consolidatie
133
134
1.
Geconsolideerde resultatenrekening
2.
Geconsolideerde balans
134 135
3.
Staat van wijziging in het geconsolideerde eigen vermogen
136
4.
Geconsolideerde kasstromentabel
138
5.
Samenvatting van de belangrijkste waarderingsregels
140
6.
Impact van nieuwe of gewijzigde standaarden van toepassing na 31 maart 2009
148
7.
Belangrijke oordelen en schattingen
148
8.
Dochterondernemingen
149
9.
Aankoop van dochterondernemingen
151
10. Verkoop van dochterondernemingen
153
11. Segmentinformatie
154
12. Operationeel resultaat
158
13. Financieel resultaat
160
14. Belastingen
161
15. Winst per aandeel
162
16. Betaalde en voorgestelde dividenden
163
17. Goodwill en andere immateriële activa
164
18. Materiële vaste activa
166
19. Bijzondere waardevermindering op goodwill
167
20. Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
167
21. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
168
22. Voorraden
169
23. Handelsvorderingen en overige vorderingen
169
24. Cash, bankdeposito’s en liquide middelen Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
170
25. Uitstaand kapitaal en reserves
170
26. Pensioenregelingen
170
27. Voorzieningen
172
28. Financiële verplichtingen, handelsschulden en overige schulden
172
29. Verbonden partijen
174
30. Beleid voor financieel risicobeheer
177
31. Op aandelen gebaseerde transacties
177
32. Reële waarde
177
33. Belangrijkste gebeurtenissen na balansdatum
177
34. Openstaande verbintenissen voor fondsinvesteringen
178
35. Verslag van de Raad van Bestuur bij de cijfers van de wettelijk geconsolideerde jaarrekening 36. Verslag van de commissaris 37. Aansluiting tussen de beperkte en de wettelijke consolidatie
Enkelvoudige jaarrekening
186
188
1.
Balans
188
2.
Resultatenrekening
190
Verklarende woordenlijst Contactinformatie Financiële kalender
120 Gimv Jaarverslag 2008-2009 —Jaarrekening
181 184
191 192 192
Inleiding 1. A lgemene inlichtingen
2. B eperkte consolidatie versus wettelijke consolidatie
Gimv NV
Vanaf het boekjaar 2005 moet Gimv zijn geconsolideerde jaarrekening opstellen in
Naamloze vennootschap
overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals
Maatschappelijke zetel:
goedgekeurd voor toepassing binnen de Europese Unie. Ook na de overgang naar
Karel Oomsstraat 37
IFRS gaat de Gimv-groep verder met het presenteren van twee soorten geconsoli-
2018 Antwerpen
deerde rekeningen; de ‘wettelijke’ consolidatie en de ‘beperkte’ consolidatie.
T +32 3 290 21 00 F +32 3 290 21 05 Website: www.gimv.com
Wettelijke consolidatie Een belangrijk gevolg van de overgang naar IFRS is dat ondernemingen in de investeringsportefeuille waarover de Gimv-groep geacht wordt controle te hebben conform IAS 27 (consolidatieperimeter), integraal moeten worden geconsolideerd.
Handelsregister:
Omdat deze investeringen bedoeld zijn om meerwaarde te creëren en inkomsten te
Antwerpen nr. 222.348
genereren, zijn we van mening dat het consolideren van ondernemingen die opge-
Ondernemingsnummer:
nomen zijn in de investeringsportefeuille geen relevante maatstaf is voor het meten
0220.324.117 Datum van oprichting: 25/02/1980 Boekjaar: 1 april 2008 – 31 maart 2009
van de prestaties van de Gimv-groep en zelfs misleidend kan zijn. Het betreft de vennootschappen HVEG Investments (ex Low Land Fashion), Operator Groep Delft, De Groot International Investments, Interbrush, Grandeco Wallfashion Group, Verlihold, Numac Investments, Ter Stal, Bandolera Investments, OTN Systems en Scana Noliko die we hierna benoemen als meerderheidsparticipaties. Gimv betreurt dat de IASB in haar improvements project geen uitzondering heeft
Financiële dienst:
ingevoegd voor investeringsmaatschappijen op het gebied van consolidatie, zoals
KBC Bank
het dat wel gedaan heeft voor de opname van geassocieerde ondernemingen en joint
Aantal aandelen (31/03/2009):
ventures. Een dergelijke vrijstelling van consolidatie bestaat wel onder bijvoorbeeld
23 176 005
US Gaap en Australische GAAP. Beperkte consolidatie Om tegemoet te komen aan de informatiebehoeften van de lezers van de jaarrekening, maken we naast de geconsolideerde jaarrekening volgens IFRS, zoals goedgekeurd door de Europese Unie, een extra set van financiële staten op. In deze beperkte consolidatie worden enkel de dochters integraal geconsolideerd. De andere ondernemingen waarover Gimv geacht wordt controle te hebben conform IAS 27, maar die behoren tot de investeringsportefeuille, worden gewaardeerd aan reële waarde conform de internationale waarderingsrichtlijnen voor private-equityondernemingen. De cijfers in de geconsolideerde jaarrekening zijn uitgedrukt in duizend EUR tenzij anders vermeld. De geconsolideerde jaarrekening van Gimv NV op 31 maart 2009 is goedgekeurd voor publicatie door de Raad van Bestuur op 19 mei 2009.
121
Beperkte consolidatie 1. G econsolideerde resultatenrekening (in 000 EUR) Beperkte consolidatie 1. Operationele opbrengsten 1.1. Dividenden 1.2. Intresten
2008-2009
2007-2008
103 071
318 979
14 488
5 885
12 173
7 630
1.3. Meerwaarde op realisatie van investeringen
52 559
129 710
1.4. Niet-gerealiseerde opbrengsten uit financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
14 833
155 952
1.5. Managementfees
3 627
4 150
1.6. Omzet
3 649
10 260
1.7. Overige operationele opbrengsten 2. Operationele kosten (-) 2.1. Verliezen op realisatie van investeringen 2.2. Niet-gerealiseerde kosten uit financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
1 741
5 393
-404 942
-163 027
-8 473
-1 615
-280 362
-106 633
2.3. Bijzondere waardeverminderingen
-67 753
-12 026
2.4. Aankoop goederen en diverse diensten
-16 483
-12 006
2.5. Bezoldigingen
-19 125
-15 339
2.6. Afschrijvingen op immateriële activa 2.7. Afschrijving op terreinen, gebouwen en materiaal 2.8. Overige operationele kosten 3. Operationeel resultaat, winst (verlies (-)) 4. Financiële inkomsten 5. Financiële kosten (-) 6. Aandeel in winst (verlies (-)) van geassocieerde ondernemingen 7. Resultaat voor belastingen, winst (verlies (-)) 8. Belastingen (-) 9. Nettoresultaat winst (verlies (-)) van de periode 9.1. Minderheidsbelangen 9.2. Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming
Winst per aandeel (in EUR)
-54
-62
-537
-494
-12 156
-14 851
-301 871
155 952
18 959
21 270
-46 062
-9 080
-
-
-328 975
168 143
-1 549
-141
-330 524
168 002
-8 229
6 570
-322 295
161 432
2008-2009
2007-2008
1. Gewone winst (verlies (-)) per aandeel
-13.91
6.97
2. Verwaterde winst (verlies (-)) per aandeel*
-13.91
6.97
* Als alle opties / warranten worden uitgeoefend die in the money zijn op het einde van de periode
122 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
2. G econsolideerde balans (in 000 EUR) Beperkte consolidatie
31/03/09
31/03/08
Activa I. VASTE ACTIVA 1. Goodwill en andere immateriële activa
582 971
853 142
66
115
4 594
4 779
3. Deelnemingen in niet-geconsolideerde verbonden ondernemingen
-
-
4. Geassocieerde deelnemingen
-
-
5. Belangen in joint ventures
-
-
465 654
737 935
112 557
110 209
99
104
9. Uitgestelde belastingsvorderingen
-
-
10. Pensioenactiva
-
-
11. Overige vaste activa
-
-
410 774
540 844
-
-
2. Materiële vaste activa
6. Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat 7. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille 8. Overige financiële activa
II. VLOTTENDE ACTIVA 12. Voorraden 13. Belastingsvorderingen
-
-
23 034
17 162
2 330
4 380
16. Cash, bankdeposito’s en liquide middelen
318 695
424 397
17. Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
64 082
88 127
2 633
6 779
993 745
1 393 986
14. Handelsvorderingen en overige vorderingen 15. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
18. Overige vlottende activa Totaal activa Beperkte consolidatie
31/03/09
31/03/08
Passiva I. EIGEN VERMOGEN A. Eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming 1. Geplaatst kapitaal 2. Uitgiftepremies 3. Overgedragen winsten (verliezen (-)) 4. Omrekeningsverschillen B. Minderheidsbelangen II. VERPLICHTINGEN A. Langlopende verplichtingen 5. Pensioenverplichtingen
959 259
1 349 264
950 564
1 327 554
220 000
220 000
1
1
730 563
1 107 553
-
-
8 695
21 710
34 486
44 722
10 286
27 287
643
2 875
9 643
24 412
7. Uitgestelde belastingsverplichtingen
-
-
8. Financiële verplichtingen
-
-
9. Overige verplichtingen
-
-
B. Kortlopende verplichtingen
24 199
17 435
10. Financiële verplichtingen
-
-
18 193
14 254
6. Voorzieningen
11. Handelsschulden en overige schulden 12. Belastingsverplichtingen 13. Overige verplichtingen Totaal passiva
558
217
5 448
2 964
993 745
1 393 986
123
3. S taat van de wijziging in het geconsolideerde eigen vermogen (in 000 EUR) Jaar 2008-2009
Totaal 01/04/08 1. Totaal opbrengsten (kosten (-)) van de periode rechtstreeks opgenomen in het eigen vermogen 1.1. Omrekeningsverschillen op transacties in vreemde valuta 1.2. Belasting op elementen die rechtstreeks in eigen vermogen zijn geboekt 2. Nettoresultaat 3. Uitgifte aandelenkapitaal 4. Kapitaalvermindering (-) 5. Wijziging in de consolidatiekring 6. Dividenden 7. Andere wijzigingen Totaal 31/03/09
Jaar 2007-2008
Totaal 01/04/07 1. Totaal opbrengsten (kosten (-)) van de periode rechtstreeks opgenomen in het eigen vermogen 1.1. Omrekeningsverschillen op transacties in vreemde valuta 1.2. Belasting op elementen die rechtstreeks in eigen vermogen zijn geboekt 2. Nettoresultaat 3. Uitgifte aandelenkapitaal 4. Kapitaalvermindering (-) 5. Wijziging in de consolidatiekring 6. Dividenden 7. Andere wijzigingen Totaal 31/03/08
124 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming Kapitaal
Uitgiftepremie
Niet opgevraagd kapitaal
Overgedragen resultaat
Omrekeningsverschillen
Eigen aandelen
Totaal
Minderheidsbelangen
Beperkte consolidatie
220 000
1
-
1 107 551
2
-
1 327 554
21 710
1 349 264
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-322 295
-
-
-322 295
-8 229
-330 524
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-54 695
-
-
-
-54 695
-
-
-54 695
-
-
-
-
-
1
-
1
-4 786
-4 785
220 000
1
-
730 560
3
-
950 564
8 695
959 259
Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming Kapitaal
Uitgiftepremie
Niet opgevraagd kapitaal
Overgedragen resultaat
Omrekeningsverschillen
Eigen aandelen
Totaal
Minderheidsbelangen
Beperkte consolidatie
220 000
1
-
1 058 522
2
-
1 278 525
10 399
1 288 924
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
161 432
-
-
161 432
6 570
168 002
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-112 404
-
-
-112 404
-
-112 404
-
-
-
-
-
-
-
4 741
4 741
220 000
1
-
1 107 551
2
-
1 327 554
21 710
1 349 264
125
4. V ereenvoudigde kasstromentabel (in 000 EUR)
Liquide middelen begin periode Investeringen Desinvesteringen
2008-2009
2007-2008
512 524
445 608
-188 622
-234 936
156 733
378 135
-
-46 352
Slotdividend vorig boekjaar
-54 695
-66 052
Overige
-43 163
36 120
382 777
512 524
Interim-dividend van het boekjaar
Liquide middelen einde periode
5. S amenvatting van de belangrijkste waarderingsregels voor de beperkte consolidatie De beperkte consolidatie is opgemaakt in overeenstemming met de waarderingsregels zoals vastgelegd door de Raad van Bestuur. Deze waarderingsregels zijn in principe dezelfde als die van de wettelijke consolidatie, alleen wordt in de beperkte consolidatie de volledige investeringsportefeuille gewaardeerd aan reële waarde bepaald in overeenstemming met IAS 39. Gimv volgt daarbij ook de internationale waarderingsrichtlijnen voor de private-equity- en venture-capitalsector. In de wettelijke consolidatie wordt een aantal ondernemingen uit de investeringsportefeuille integraal geconsolideerd omdat Gimv in overeenstemming met IAS 27 geacht wordt hierover controle te hebben. Voor het boekjaar 2007-2008 betreft het HVEG Investments (ex Low Land Fashion), Operator Groep Delft, De Groot International Investments, Interbrush, Grandeco Wallfashion Group, Verlihold, Numac Investments en Ter Stal. Voor het boekjaar 2008-2009 betreft het (naast dezelfde ondernemingen als in 20072008) ook Bandolera Investments, OTN Systems en Scana Noliko. In het boekjaar 2008-2009 werden geen ondernemingen verkocht die geconsolideerd worden in de wettelijke consolidatie.
De overige waarderingsregels zijn dezelfde als voor de wettelijk geconsolideerde jaarrekening (zie punt 5 bij de wettelijk geconsolideerde jaarrekening op pagina 140).
126 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
6. B espreking voornaamste rubrieken van de resultatenrekening (in 000 EUR) Operationeel resultaat Dividenden, intresten, managementfees en omzet 2008-2009
2007-2008
Variantie
Dividenden
14 488
5 885
8 604
Intresten
12 173
7 630
4 542
Managementfees
3 627
4 150
-523
Omzet
3 649
10 260
-6 611
33 937
27 925
6 012
Totaal
De stijging van 6 012 EUR wordt voornamelijk verklaard door de stijging van de dividenden met 8 604 EUR door de ontvangst van een dividend van Halder IV van 4 534 EUR en een liquidatiedividend van BAI Beheer van 4 110 EUR. De intrestinkomsten die de Gimv-groep ontvangt van ondernemingen in de investeringsportefeuille stijgen met 4 542 EUR, voornamelijk door leningen aan Metris, Verlihold en VAG. De managementfees omvatten de fees die de Gimv-groep ontvangt van het HalderGimv Germany Fund. De daling wordt verklaard door het wegvallen van de fee van het Halder IV Fund. De omzet omvat de beheers- en bestuursvergoedingen die de Gimv-groep ontvangt van de ondernemingen in de investeringsportefeuille, evenals de vergoedingen voor het beheer van portefeuilles zoals Biotech Fonds Vlaanderen en Nif Ventures. De daling van de omzet is het gevolg van de lagere performancefee van het Halder-Gimv Germany Fund en een lagere fee van Nif Ventures.
Gerealiseerde waardeschommelingen 2008-2009
2007-2008
Variantie
eerwaarden op realisatie M van investeringen
52 559
129 710
-77 151
erliezen op realisatie V van investeringen
-8 473
-1 615
-6 857
44 087
128 095
-84 008
Totaal
127
Gerealiseerde waardeschommelingen van 2008-2009 opgesplitst per activiteit Buyouts & Growth
Venture Capital
Totaal
eerwaarden op realisatie M van investeringen
49 112
3 448
52 560
erliezen op realisatie V van investeringen
-1 192
-7 281
-8 473
47 920
-3 833
44 087 -1 053
Totaal Beursgenoteerde ondernemingen Fondsen Participaties Totaal
Deze post weerspiegelt de periodieke herwaardering van de aangehouden participaties en leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille. Ze worden geclassificeerd als financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat. Initieel worden ze geboekt aan kostprijs en na een eerste opname worden de niet-gerealiseerde waardeschommelingen, als gevolg van de periodieke herwaardering, opgenomen in de resultatenrekening.
De herwaardering gebeurt driemaandelijks op basis van de beslissingen van het waarderingscomité. Dit comité bepaalt de reële waarde in overeenstemming met IAS 39. Beursgenoteerde investeringen worden gewaardeerd op basis van de biedkoers op balansdatum, rekening houdend met eventuele beperkingen met betrekking tot de verhandelbaarheid. Als er geen beurskoers beschikbaar is, wordt de reële waarde bepaald op basis van waarderingsmodellen die het meest geschikt zijn gegeven de aard van de investering. Gimv volgt hierbij de International Private Equity and Venture Capital Valuation Guidelines .
De niet-gerealiseerde waardeschommelingen bedragen -333 282 EUR. Het positieve effect van de stijging van de USD ten opzichte van de EUR bedroeg 11 307 EUR.
128 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
-
-1 053
4 697
2 008
6 705
43 224
-4 789
38 435
47 920
-3 833
44 087
Niet-gerealiseerde waardeschommelingen
iet-gerealiseerde opbrengsten uit N financiële activa aan reële waarde iet-gerealiseerde kosten uit N financiële activa aan reële waarde erliezen door bijzondere V waardeverminderingen Totaal
2008-2009
2007-2008
Variantie
14 833
155 952
-141 118
-280 362
-106 633
-173 729
-67 753
-12 026
-55 727
-333 282
37 292
-370 574
Niet-gerealiseerde waardeschommelingen opgesplitst per activiteit Buyouts & Growth
Venture Capital
Totaal
2 562
12 271
14 833
-202 412
-77 950
-280 362
-58 158
-9 596
-67 753
-258 007
-75 275
-333 282
Beursgenoteerde bedrijven
-45 021
-26 163
-71 184
Fondsen
-30 986
-12 223
-43 209
-182 000
-36 889
-218 889
Niet-gerealiseerde opbrengsten uit financiële activa aan reële waarde Niet-gerealiseerde kosten uit financiële activa aan reële waarde Verliezen door impairment Totaal
Participaties Niet-gerealiseerde waardeschommelingen Totaal
-258 007
-75 275
-333 282
Diensten en diverse goederen, bezoldigingen en afschrijvingen 2008-2009
2007-2008
Diensten en diverse goederen
-16 483
-12 006
-4 477
Bezoldigingen
-19 125
-15 339
-3 786
Afschrijvingen Totaal
Variantie
-591
-556
-35
-36 199
-27 901
-8 298
De hogere kosten van diensten en diverse goederen zijn te verklaren door de uitgaven in verband met de herpositionering van het Gimv-merk, de hogere rekruteringskosten en de kosten met betrekking tot de oprichting van het Gimv-XL fonds. De bezoldigingen stegen door de toename van het aantal personeelsleden en door een bijkomende storting met betrekking tot het defined benefit plan van de Gimv-groep van 2 253 EUR.
Overig operationeel resultaat 2008-2009
2007-2008
Variantie
153
273
-120
Operationele opbrengsten Wisselresultaten Resultaat uit afgeleide instrumenten Overige operationele opbrengsten Totaal operationele opbrengsten
-
4 741
-4 741
1 588
378
1 210
1 742
5 393
-3 650
Het overige operationele resultaat daalt met 954 EUR. Deze daling is het gevolg van negatieve indekkingsresultaten en de gestegen overige operationele kosten, gecompenseerd door het effect op de provisies voor risico’s en kosten en de pensioenen.
Operationele kosten Andere financiële kosten
-653
-931
278
Voorziening voor risico’s en kosten
9 649
-7 919
17 568
Voorziening voor pensioenen
2 232
425
1 807
-27
-890
863
1
-52
53
Taksen en bedrijfskosten Wisselresultaten Resultaat uit afgeleide instrumenten
-6 989
-
-6 989
Overige operationele kosten
-16 369
-5 484
-10 885
Totaal operationele kosten
-12 156
-14 851
2 696
Operationeel resultaat
-10 414
-9 459
-954
2008-2009
2007-2008
Variantie
18 959
21 270
-2 312
-46 062
-9 080
-36 982
-27 103
12 191
-39 294
Financieel resultaat
Financiële opbrengsten Financiële kosten Totaal
Het financiële resultaat vermindert met 39 294 EUR. Dit is voornamelijk het gevolg van toegenomen waardeverminderingen op de liquide middelen van 44 047 EUR (voornamelijk op CDO’s).
Belastingen Gimv betaalt traditioneel weinig belastingen. De kernactiviteiten van de Gimv-groep bestaan erin te investeren in participaties met de bedoeling deze te verkopen met een meerwaarde, die in België fiscaal vrijgesteld wordt. Gimv NV beschikt over ruime fiscale overdraagbare verliezen en DBI uit het verleden. Tevens wordt sinds de invoering van de notionele intrestaftrek jaarlijks een bijkomende buffer aan notionele intrestaftrek gecreëerd die zeven jaar overdraagbaar is. Gimv boekt geen latente belastingen op de aftrekbare tijdelijke verschillen en de overgedragen fiscale verliezen omdat het, gezien de specifieke fiscale situatie van de groep, niet waarschijnlijk wordt geacht dat deze zullen kunnen worden aangewend in de nabije toekomst.
129
Minderheidsbelangen De minderheidsbelangen betreffen voornamelijk het gedeelte van de resultaten dat toekomt aan de medewerkers die participeren in de co-investeringsvennootschappen en zijn het gevolg van de waarde-evolutie van de onderliggende portefeuille. Een ander belangrijk minderheidsbelang is de participatie in het Gimv ARKIV Technology Fund van Arkimedes.
7. B espreking voornaamste rubrieken van de balans (in 000 EUR) Activa Vaste activa
Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat Waarvan beursgenoteerde participaties Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille Totaal
De waarde van de financiële activa en de leningen aan ondernemingen in de portefeuille, die de participaties en leningen omvatten van Gimv NV en zijn dochterondernemingen, is gedaald met 269 933 EUR. Gimv investeerde via zijn verschillende activiteiten een bedrag van 188 621 EUR. De belangrijkste investeringen van het afgelopen boekjaar waren: Scana Noliko Holding, Bandolera Investments, Thesee, Pragma Capital, Verhaeren, Electrawinds en Vandemoortele voor Buyouts & Growth en CoreOptics, Digital Imaging Systems, GreenPeak Technologies, OTN Systems, Openbravo, ActoGeniX en Prosensa voor Venture Capital.
130 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
31/03/09
31/03/08
Variantie
465 654
737 935
-272 281
63 567
122 650
-59 083
112 557
110 209
2 348
578 211
848 144
-269 933
Er werd ook voor een bedrag van 138 319 EUR gedesinvesteerd. Dit bedrag is gebaseerd op de reële waarde van de verkochte belangen op 31 maart 2008 (aan boekwaarde). De belangrijkste desinvesteringen waren Westerlund Group, Arcomet, Sfinc, BMC Investments en Lyceum Capital voor Buyouts & Growth en Ecophos, Genesis en Galapagos voor Venture Capital. Daarnaast was er het effect van de nietgerealiseerde waardeschommelingen op de portefeuille, als gevolg van de trimestriële waardebepaling van de nog niet verkochte activa. Over het afgelopen boekjaar beliep dit effect -333 282 EUR (zie punt 6 p. 128). Verder waren er nog een aantal transfers ter waarde van 13 047 EUR.
Overzicht beursgenoteerde participaties Bloombergsymbool
Deelneming in %
Deelneming in aantal aandelen
Biedkoers in lokale munt
Waarde (in 000 EUR)
Ablynx
ABLX BB
10.2%
3 703 483
4.35
16 110
Alfacam
ALFA BB
3.2%
255 282
5.35
1 366
Antisoma
ASM LN
1.9%
11 517 307
26.50
3 201
Barco
BAR BB
9.9%
1 249 921
10.75
13 437
Evotec (Neuro 3D)
EVT GR
0.4%
460 147
0.73
336
IPH FP
7.4%
1 925 020
1.53
2 945
Bedrijf
Innate Pharma LivePerson
LPSN US
1.4%
644 323
2.27
1 099
Metris
MTRS BB
4.5%
563 261
1.00
563
-
-
818 958
0.00
0
SANN SW
4.5%
156 192
46.00
4 742
TNET BB
1.3%
1 415 344
12.71
17 989
Metris warrants Santhera Pharmaceuticals Telenet ThromboGenics Torreypines Therapeutics
THR BB
0.7%
181 667
8.57
1 557
TPTX US
11.0%
1 738 179
0.17
222
Totaal beursgenoteerde participaties
63 567
Vlottende activa
Handelsvorderingen en overige vorderingen Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille De handelsvorderingen stijgen met 5 872 EUR door de verkoop van Arcomet en Westerlund, waarbij een gedeelte van de verkoopprijs nog te ontvangen is.
31/03/09
31/03/08
Variantie
23 034
17 162
5 872
2 330
4 380
-2 050
Het kortlopende gedeelte van de leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille is gedaald met 2 050 EUR tegenover vorig jaar.
Liquide middelen 31/03/09
31/03/08
Variantie
Cash, bankdeposito’s en liquide middelen
318 695
424 397
-105 702
Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
64 082
88 127
-24 045
382 777
512 524
-129 747
Totaal Cash, bankdeposito’s en liquide middelen omvat alle thesauriemiddelen die in cash of op een bankdeposito worden aangehouden. Ook de thesauriemiddelen die belegd zijn in liquide producten die niet aan waarderingsschomme lingen onderhevig zijn worden hier opgenomen. De daling van de totale
liquide middelen met 129 747 EUR is een gevolg van 188 621 EUR aan investeringen en 156 733 EUR aan desinvesteringen (ontvangen in cash). Gimv heeft ook het slotdividend 2007-2008 betaald van 54 695 EUR of 2.36 EUR bruto per aandeel.
131
De verdeling van cash, bankdeposito’s en liquide middelen over de verschillende soorten investeringsproducten was eind maart 2009 als volgt: Type product 31/03/09
in %
Deposito's
113 442
36%
Verzekeringsproducten
125 482
39%
Dynamisch cashbeheer
61 570
19%
Andere
18 201
6%
318 695
100%
Totaal
De producten onder dynamisch cashbeheer omvatten instrumenten met kapitaalgarantie en verschillende rendementstrategieën. Verhandelbare effecten en andere liquide middelen bevatten thesauriemiddelen die belegd zijn in verhandelbare effecten of fondsen en die aan marktwaardering onderhevig zijn. De negatieve waarderingsschommelingen bedroegen 44 046 EUR voor het boekjaar 20082009, voornamelijk op de CDO’s. De verdeling van de verhandelbare effecten en andere liquide middelen over de verschillende soorten investeringsproducten was eind maart 2009 als volgt: Type product 31/03/09
in %
Obligaties
34 190
53%
Fondsen
28 603
45%
Geëffectiseerd papier (CDO’s) Totaal
1 288
2%
64 082
100%
Naar looptijd van de investeringshorizon waren de totale liquide middelen (cash en andere) als volgt opgesplitst: Investeringshorizon
0-3 maanden
31/03/09
in %
113 442
30%
236 680
62%
32 655
9%
382 777
100%
31/03/09
31/03/08
Variantie
950 564
1 327 554
-376 990
3 maanden-2 jaar 2 jaar-5 jaar Totaal
Passiva Eigen vermogen
Eigen vermogen De daling van het eigen vermogen (deel van de groep) komt van de toevoeging van het nettoresultaat van het boekjaar
132 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Beperkte consolidatie
(deel van de groep), na aftrek van de in het boekjaar betaalde dividenden (54 695 EUR).
Minderheidsbelangen
Minderheidsbelangen De minderheidsbelangen betreffen voornamelijk het gedeelte van het eigen vermogen dat toekomt aan de medewerkers die participeren in de co-investeringsvennootschappen. De daling ten opzichte van het vorige boekjaar is het gevolg van de uitoefening van de calloptie door Gimv op de aandeelhouders
31/03/09
31/03/08
Variantie
8 695
21 710
-13 015
van de adviesbeheervennootschappen Buyouts & Growth 2001, Technology 2001 en Deal Services 2001 en van de negatieve waarde-evolutie van de portefeuille, gedeeltelijk gecompenseerd door de uitoefening van de opties door de personeelsleden in de adviesbeheervennootschappen 2004.
Verplichtingen
Langlopende verplichtingen De daling van de langlopende verplichtingen met 17 000 EUR is voornamelijk het gevolg van de verminderde voorzieningen voor risico’s en kosten door de
Kortlopende verplichtingen Deze balanspost stijgt met 6 764 EUR. De handelsschulden stijgen met 3 369 EUR en de overige kortlopende
31/03/09
31/03/08
Variantie
10 286
27 287
-17 000
uitoefening van de opties door de personeelsleden in de adviesbeheervennootschappen 2004 en de terugname van een aantal voorzieningen voor geschillen.
31/03/09
31/03/08
Variantie
24 199
17 435
6 764
schulden stijgen met 3 873 EUR voornamelijk door de waardedaling van de indekking van vreemde munten.
8. V erklaring van de commissaris De
Young
solidatie in alle materiële opzichten is
Bedrijfsrevisoren BCVBA , vertegen-
commissaris
Ernst
&
opgesteld in overeenstemming met
woordigd door de heer Rudi Braes,
de boekhoudkundige principes die
heeft de controle uitgevoerd van de
zijn opgenomen in toelichting 5 (pa-
beperkte consolidatie. Hij heeft daarbij
gina 140) van het jaarverslag.
geconcludeerd dat de beperkte con-
133
Wettelijke consolidatie 1. G econsolideerde resultatenrekening (in 000 EUR) IFRS Wettelijke consolidatie Toelichtingen
1. Operationele opbrengsten
2008-2009
2007-2008
946 881
837 644
14 488
5 885
1.1. Dividenden
11.I - 1.1
1.2. Intresten
11.I - 1.2
12 174
5 691
1.3. Meerwaarde op realisatie van investeringen
11.I - 1.5
52 559
129 710
11.I - 3
14 833
163 732
1.5. Managementfees
11.I - 1.3
3 627
4 150
1.6. Omzet
11.I - 1.4
836 006
494 526
11.I - 5
13 193
33 951
-1 259 514
-643 981
1.4.Niet-gerealiseerde opbrengsten uit financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
1.7. Overige operationele opbrengsten 2. Operationele kosten (-) 2.1. Verliezen op realisatie van investeringen
11.I - 2
-8 473
-1 615
2.2. Niet-gerealiseerde kosten uit financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
11.I - 3
-194 933
-115 546
2.3. Bijzondere waardeverminderingen
11.I - 3
-222 775
-13 541
2.4. Aankoop goederen en diverse diensten
12.4
-575 379
-363 278
2.5. Bezoldigingen
12.4
-180 062
-88 266
2.6. Afschrijvingen op immateriële activa
12.4
-754
-7 572
2.7. Afschrijving op terreinen, gebouwen en materiaal
12.4
-17 865
-7 318
2.8. Overige operationele kosten
12.5
3. Operationeel resultaat, winst (verlies (-))
-59 272
-46 845
-312 633
193 663
4. Financiële inkomsten
13
11 467
21 820
5. Financiële kosten (-)
13
-76 299
-21 910
-
-
-377 465
193 573
6. A andeel in de winst (verlies (-)) van geassocieerde ondernemingen 7. Resultaat voor belastingen, winst (verlies (-)) 8. Belastingen (-)
14
9. Nettoresultaat winst (verlies (-)) van de periode 9.1. Minderheidsbelangen 9.2. Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming
Winst per aandeel (in EUR)
-11 442
-8 134
-388 907
185 438
-34 198
17 421
-354 709
168 018
2008-2009
2007-2008
1. Gewone winst (verlies (-)) per aandeel
15
-15.31
7.25
2. Verwaterde winst (verlies (-)) per aandeel*
15
-15.31
7.25
* Als alle opties / warranten worden uitgeoefend die in the money zijn op het einde van de periode
134 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
2. G econsolideerde balans (in 000 EUR) IFRS Wettelijke consolidatie Toelichtingen
31/03/09
31/03/08
Activa 807 745
1 119 032
1. Goodwill en andere immateriële activa
17
203 356
308 108
2. Materiële vaste activa
18
I. VASTE ACTIVA
124 984
90 452
3. Deelnemingen in niet-geconsolideerde verbonden ondernemingen
-
-
4. Geassocieerde deelnemingen
-
-
5. Belangen in joint ventures
-
-
6. F inanciële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
20
376 589
648 398
7. L eningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
21
99 020
70 758
775
943
3 022
373
10. Pensioenactiva
-
-
11. Overige vaste activa
-
-
713 045
718 135
135 940
50 343
-
-
14. H andelsvorderingen en overige vorderingen
23
152 481
116 728
15. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
21
2 330
4 817
16. Cash, bankdeposito’s en liquide middelen
24
347 541
450 211
17. Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
24
67 391
88 127
8. Overige financiële activa 9. Uitgestelde belastingsvorderingen
14
II. VLOTTENDE ACTIVA 12. Voorraden 13. Belastingsvorderingen
18. Overige vlottende activa
7 362
7 909
1 520 790
1 837 167
Toelichtingen
31/03/09
31/03/08
3
922 913
1 366 290
905 270
1 315 124
220 000
220 000
Totaal activa
IFRS Wettelijke consolidatie
Passiva I. EIGEN VERMOGEN A. Eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming 1. Geplaatst kapitaal 2. Uitgiftepremies 3. Overgedragen winsten (verliezen (-)) 4. Omrekeningsverschillen
1
1
686 045
1 095 065
-775
58
17 643
51 165
II. VERPLICHTINGEN
597 877
470 877
A. Langlopende verplichtingen
344 409
309 913
B. Minderheidsbelangen
5. Pensioenverplichtingen
26
2 944
4 010
6. Voorzieningen
27
13 000
26 242
7. Uitgestelde belastingsverplichtingen
14
12 430
5 571
8. Financiële verplichtingen
28
297 632
266 665
9. Overige verplichtingen B. Kortlopende verplichtingen
18 403
7 425
253 468
160 965
10. Financiële verplichtingen
28
102 873
54 190 83 122
11. H andelsschulden en overige schulden
28
116 651
12. Belastingsverplichtingen
14
7 426
6 864
13. Overige verplichtingen
14
26 518
16 789
1 520 790
1 837 167
Totaal passiva
135
3. S taat van wijziging in het geconsolideerde eigen vermogen (in 000 EUR) Jaar 2008-2009 Toelichtingen
Totaal 01/04/08
2
1. Totaal opbrengsten (kosten (-)) van de periode rechtstreeks opgenomen in het eigen vermogen 1.1. Omrekeningsverschillen op transacties in vreemde valuta 1.2. Belasting op elementen die rechtstreeks in eigen vermogen zijn geboekt 2. Nettoresultaat
1
3. Uitgifte aandelenkapitaal 4. Kapitaalvermindering (-) 5. Wijziging in de consolidatiekring 6. Dividenden
16
7. Andere wijzigingen Totaal 31/03/09
2
Jaar 2007-2008 Toelichtingen
Totaal 01/04/07
2
1. Totaal opbrengsten (kosten (-)) van de periode rechtstreeks opgenomen in het eigen vermogen 1.1. Omrekeningsverschillen op transacties in vreemde valuta 1.2. Belasting op elementen die rechtstreeks in eigen vermogen zijn geboekt 2. Nettoresultaat
1
3. Uitgifte aandelenkapitaal 4. Kapitaalvermindering (-) 5. Wijziging in de consolidatiekring 6. Dividenden
16
7. Andere wijzigingen Totaal 31/03/08
136 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
2
Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming Kapitaal
Uitgiftepremie
Nietopgevraagd kapitaal
Over gedragen resultaat
Omrekeningsverschillen
Eigen aandelen
Totaal
Minderheids elangen b
Wettelijke consolidatie
220 000
1
-
1 095 065
58
-
1 315 124
51 165
1 366 290
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-388 907
-
-
-
-354 709
-
-
-354 709
-34 198
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-54 695
-
-
-54 695
-
-54 695
-
-
-
384
-833
-
-449
676
227
220 000
1
-
686 044
-775
-
905 270
17 643
922 913
Toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming Kapitaal
Uitgiftepremie
Nietopgevraagd kapitaal
Over gedragen resultaat
Omrekeningsverschillen
Eigen aandelen
Totaal
Minderheids elangen b
Wettelijke consolidatie
220 000
1
-
1 039 451
110
-
1 259 562
25 994
1 285 557
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
168 018
-
-
168 018
17 421
185 438
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
8 225
8 225
-
-
-
-112 404
-
-
-112 404
-
-112 404
-
-
-
-
-52
-
-52
-475
-527
220 000
1
-
1 095 065
58
-
1 315 124
51 165
1 366 290
137
4. G econsolideerde kasstromentabel (in 000 EUR) Deze cashflow die gebaseerd is op de
maken op de kasgelden van de meer-
Gimv-groep en de meerderheidspartici-
derheidsparticipaties. De Gimv-groep is
paties die de Gimv-groep consolideert,
slechts verantwoordelijk voor de waarde
geeft een vertekend beeld omdat de
van het investeringsbedrag.
Gimv-groep geen enkele aanspraak kan
IFRS Wettelijke consolidatie Toelichtingen
I. NETTOKASSTROMEN UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN 1. Kasstromen uit exploitatie 1.1. Resultaat uit bedrijfsactiviteiten 1.2. Aanpassingen voor
1
31/03/09
31/03/08
-79 014
46 066
-67 571
44 362
-312 633
193 663
313 433
-161 592
1.2.1. Ontvangen intresten (-)
-11 467
-5 691
1.2.2. Dividenden (-)
-14 488
-5 885
1.2.3. Opbrengst uit de verkoop van investeringen
-52 559
-129 710
1.2.4. Verlies uit de verkoop van investeringen
8 473
1 615
1.2.5. Waardeverminderingen en afschrijvingen
37 514
4 678
100 149
13 541
-764
-112
265 820
-49 246
-16 428
8 087
1.2.6. Bijzondere waardeverminderingen 1.2.7. Omrekeningsverschillen 1.2.8. Niet-gerealiseerde winsten (verliezen(-)) van financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via het resultaat 1.2.9. Toename (afname (-)) in voorzieningen 1.2.10. Toename (afname (-)) in pensioenverplichtingen (activa) 1.2.11. Andere aanpassingen 1.3. Toename (afname (-)) werkkapitaal
-2 318
244
-498
886
-68 372
12 291
1.3.1. Toename (afname (-)) in voorraden
-85 596
-3 630
1.3.2. Toename (afname (-)) in handels- en overige vorderingen
-35 566
11 846
33 529
3 320
1.3.3. T oename (afname (-)) in handels- en overige schulden 1.3.4. Andere toename (afname (-)) in werkkapitaal 2. Betaalde (ontvangen) inkomstenbelasting
138 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
19 261
754
-11 442
1 704
IFRS Wettelijke consolidatie Toelichtingen
II. NETTOKASSTROMEN UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN 1. Betalingen voor aankoop van materiële vaste activa (-) 2. Betalingen voor aankoop van vastgoedbeleggingen (-) 3. Betalingen voor aankoop immateriële activa (-) 4. O ntvangsten uit verkoop materiële vaste activa (+) 5. Ontvangsten uit verkoop vastgoedbeleggingen (+)
31/03/09
31/03/08
-4 392
152 676
-13 063
-3 099
-
-250
-8 931
-41 243
684
49
12
19
-
28
163 782
362 368
18 170
16 505
9. Investeringen in financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat (-)
-63 696
-123 319
10. Leningen toegekend aan ondernemingen in de investeringsportefeuille (-)
-73 607
-49 811
-62
-
-53 964
-20 993
6. O ntvangsten uit verkoop immateriële activa (+) 7. O ntvangsten uit verkoop financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat (+) 8. Ontvangsten uit terugbetaling van leningen toegekend aan ondernemingen in de investeringsportefeuille (+)
11. N etto-investeringen in andere financiële activa 12. Investeringen en desinvesteringen van dochterondernemingen, geassocieerde ondernemingen, belangen in joint ventures na aftrek van verworven geldmiddelen (-) 13. Ontvangen intresten
12 173
5 691
14. Ontvangen dividenden
14 488
5 885
15. Ontvangen overheidssubsidies 16. Andere kasstromen uit investeringsactiviteiten III. NETTOKASSTROMEN UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN 1. Ontvangsten uit kapitaalverhogingen 2. Ontvangsten uit leningen 3. Ontvangsten uit financiële leasing
-
-
-379
847
-40 000
-112 940
-
-
97 681
46 291
1 555
-
4. O ntvangsten uit de verkoop van eigen aandelen
-
-
5. Terugbetaling van kapitaal (-)
-
-
6. Aflossing van leningen (-)
-10 693
-43 082
7. A flossing van financiële leasingschulden (-)
-8 894
-3 001
8. B etalingen voor inkoop eigen aandelen (-)
-
-475
9. Betaalde intresten (-)
-76 299
-21 910
10. Betaalde dividenden (-)
-54 815
-112 584
11 466
21 820
-126 421
85 803
538 337
452 535
-
-
414 932
538 337
11. A ndere kasstromen uit financieringsactiviteiten IV. NETTOTOENAME (AFNAME (-)) IN LIQUIDE MIDDELEN (I tem III) V. LIQUIDE MIDDELEN BEGIN VAN DE PERIODE
24
VI. E FFECT VAN WISSELKOERSWIJZIGINGEN OP GELDMIDDELEN EN KASEQUIVALENTEN VII. LIQUIDE MIDDELEN EINDE VAN DE PERIODE (IV tem VI)
24
139
5. S amenvatting van de belangrijkste waarderingsregels 5.1 Consolidatieprincipes Consolidatiekring
5.3 G eassocieerde deelnemingen
Van sommige ondernemingen werden
Geassocieerde deelnemingen zijn on-
de cijfers op 31 december 2008 integraal
dernemingen waarin Gimv een aanzien-
meegeconsolideerd: HVEG Investments
lijke invloed uitoefent op het financiële
(ex Low Land Fashion), Operator Groep
en operationele beleid, maar waarover
Delft, De Groot International Investments,
het geen controle uitoefent. Aangezien
Interbrush, Grandeco Wallfashion Group,
Gimv een investeringsmaatschappij
Verlihold, Numac Investments, Ter Stal (31
is, worden in toepassing van IAS 28,
januari 2009), Bandolera, OTN Systems
par. 1, deze investeringen gewaardeerd
en Scana Noliko. In het boekjaar 2008-
tegen reële waarde. Zij worden in de
2009 werden geen participaties verkocht
balans gepresenteerd als ‘Financiële
die integraal worden opgenomen in de
activa gewaardeerd aan reële waarde
wettelijke consolidatie. Als er belangrijke
via resultaat’. Veranderingen in de re-
transacties of gebeurtenissen plaatsvin-
ële waarde worden opgenomen in het
den tussen de afsluitingsdatum van de
resultaat van de periode waarin de wij-
dochterondernemingen en de datum
ziging zich voordoet.
waarop de jaarrekening van de moederonderneming wordt opgesteld, worden de nodige aanpassingen aangebracht.
5.2 Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn die ondernemingen waarvan Gimv direct of indirect
Geassocieerde deelnemingen aangehouden door meerderheidsparticipaties die zijn opgenomen in de consolidatiekring, worden geboekt volgens de vermogensmutatiemethode en worden in de balans opgenomen aan vermogensmutatiewaarde of aan realiseerbare
meer dan 50 procent van de stemge-
waarde als deze lager is. Het aandeel in
rechtigde aandelen bezit of waarbij
de winst of verlies van deze geassoci-
Gimv op een andere manier de macht
eerde deelnemingen wordt opgenomen
heeft, direct of indirect, om het financi-
in het resultaat.
eel en operationeel beleid te sturen om voordelen uit zijn activiteiten te halen.
5.4 Vreemde valuta
De jaarrekening van de dochterondernemingen wordt opgenomen in de ge-
Transacties in vreemde valuta
consolideerde jaarrekening, vanaf de
Transacties in vreemde valuta worden
datum waarop de controle aanvangt tot
geboekt tegen de wisselkoers die geldt
de datum waarop deze controle eindigt.
op de datum van de transactie.
De jaarrekeningen van dochteronder-
Monetaire activa en passiva in vreemde
nemingen worden opgemaakt volgens
valuta worden omgerekend aan de slot-
uniforme waarderingsregels en voor
koers op balansdatum. Winsten en ver-
dezelfde rapporteringsperiode als de
liezen die voortvloeien uit transacties in
moederonderneming, met een maximaal
vreemde valuta en uit de omzetting van
verschil van drie maanden. Wanneer afwijkende waarderingsregels worden toegepast, worden aanpassingen doorgevoerd om ze in lijn te brengen met de groepswaarderingsregels.
140 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
monetaire activa en passiva in vreemde valuta, worden opgenomen in de resultatenrekening. Niet-monetaire elementen gewaardeerd aan reële waarde in een vreemde munt, worden omgerekend aan
Alle transacties tussen groepsonderne-
de wisselkoers die geldt op datum waar-
mingen worden geëlimineerd.
op de reële waarde wordt bepaald.
Buitenlandse groepsondernemingen
en het aandeel van de groep in de reële
In de geconsolideerde jaarrekening
waarde van de verworven identificeer-
worden alle posten van de resultatenre-
bare activa, passiva en voorwaardelijke
kening van de buitenlandse groepson-
verplichtingen van de dochteronderne-
dernemingen omgerekend in euro aan
ming. Goodwill wordt niet afgeschreven
de gemiddelde koers van de boekhoud-
maar jaarlijks onderworpen aan een test
kundige periode.
op bijzondere waardeverminderingsver-
De posten in de balans van de buitenlandse groepsondernemingen worden omgerekend in euro tegen de wisselkoers op balansdatum, met uitzondering van het eigen vermogen dat omgerekend
liezen, of vaker als gebeurtenissen of wijzigingen in omstandigheden wijzen op een mogelijke bijzondere waardevermindering, in overeenstemming met IAS 36.
wordt in euro aan de historische koers.
Wanneer het aandeel van de onderne-
Verschillen ontstaan uit de omrekening
ming in de netto reële waarde van de
van posten in de resultatenrekening aan
identificeerbare activa, passiva en la-
gemiddelde wisselkoers en posten in de
tente verplichtingen van de dochteron-
balans aan slotkoers op balansdatum
derneming hoger is dan de kostprijs van
worden rechtstreeks in eigen vermogen
de bedrijfscombinatie, wordt het verschil
geboekt onder de rubriek ‘omrekenings-
onmiddellijk in resultaat genomen.
verschillen’. Bij afstoting van de buitenlandse entiteit worden de gecumuleerde wisselkoersverschillen verwerkt via de resultatenrekening als een gedeelte van de winst of verlies bij realisatie van de
Goodwill is uitgedrukt in de munteenheid van de dochteronderneming.
5.9 Materiële vaste activa
deelneming. Goodwill en aanpassingen
Materiële vaste activa worden in de
naar reële waarde ontstaan bij de aan-
balans opgenomen tegen aanschaf-
schaffing van een buitenlandse entiteit,
fingswaarde,
worden verwerkt als activa en passiva
gecumuleerde afschrijvingen en de bij-
van de aangekochte onderneming en
zondere waardeverminderingen.
worden omgezet in euro aan slotkoers.
Er wordt lineair afgeschreven over de
5.5 A fgeleide financiële instrumenten
verminderd
met
de
verwachte levensduur van de activa. De verwachte levensduur is: • gebouwen
20-30 jaar
Afgeleide financiële instrumenten wor-
• installaties
10 jaar
den mark-to-market gewaardeerd.
• machines
5 jaar
• meetapparatuur
4 jaar
5.6 Financieringskosten Financieringskosten worden opgenomen zodra ze worden gemaakt.
• gereedschap en modellen
3 jaar
• meubelen
10 jaar
• kantooruitrusting
5 jaar
5.7 Immateriële vaste activa
• computer
3 jaar
• rollend materieel
5 jaar
Aangekochte immateriële vaste activa,
• inrichting geleasde gebouwen
met uitzondering van goodwill, worden opgenomen aan kostprijs en lineair afgeschreven over een periode van vijf jaar. De periode en wijze van afschrijving worden jaarlijks herzien. Wanneer gebeurtenissen of wijzigingen in omstandigheden erop wijzen dat de boekwaarde niet realiseerbaar is, wordt een test op bijzondere waardeverminderingsverliezen uitgevoerd op de betrokken activa.
de
resterende periode van het leasecontract • demomateriaal
1 tot 3 jaar
Afschrijvingen worden berekend vanaf de datum waarop het actief klaar is voor gebruik.
5.10 Impairment van vaste activa
5.8 Goodwill
Op elke afsluitdatum gaat de groep na
Goodwill vertegenwoordigt het positieve
een bijzondere waardevermindering on-
verschil tussen de aanschaffingswaarde
derhevig kan zijn. Als dergelijke indica-
of er aanwijzingen zijn dat een actief aan
141
ties aanwezig zijn, wordt een inschatting
verkopen van een actief op grond van
gemaakt van de realiseerbare waarde.
een contract waarvan de voorwaarden
Wanneer de boekwaarde van een actief
levering van het actief voorschrijven
hoger is dan de realiseerbare waarde,
binnen de termijn die op de desbetref-
wordt een bijzonder waardeverminde-
fende markt algemeen voorgeschreven
ringsverlies geboekt om de boekwaarde
of overeengekomen is.
van het actief terug te brengen tot de realiseerbare waarde.
Bepaling van de reële waarde
De realiseerbare waarde van een ac-
a. Algemeen
tief is de hoogste van ofwel de reële
• Er wordt rekening gehouden met mu-
waarde min de verkoopkosten ofwel de
taties in wisselkoersen die een impact
gebruikswaarde. Bij het bepalen van de
kunnen hebben op de waardering van
gebruikswaarde worden de verwachte
de investeringen.
toekomstige kasstromen verdisconteerd tot hun actuele waarde, gebruikmakend van een discontovoet voor belastingen, die zowel de actuele marktrente als de specifieke risico’s van het actief weergeeft. Voor een actief dat op zichzelf geen kasinstromen genereert, wordt de realiseerbare waarde bepaald voor de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Bijzondere
waardeverminderings -
verliezen worden opgenomen in de resultatenrekening.
5.11 Financiële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat
de munteenheid van de investering, gebeurt de omrekening aan de hand van de wisselkoers op datum van rapportering. • D e reële waarde houdt rekening met het vermoeden dat opties en warranten worden uitgeoefend, daar waar de reële waarde de uitoefenprijs overstijgt. Als het gaat om opties en warranten op beursgenoteerde ondernemingen, wordt, waar mogelijk, ook rekening gehouden met de tijdswaarde. • Andere rechten zoals conversierechten en ‘ratchets’, die de reële waarde kunnen beïnvloeden, worden regelmatig bekeken om na te gaan of het waarschijnlijk is dat ze zullen uitgeoefend worden
Gimv volgt de International Private Equity
en om de mogelijke impact op de
and Venture Capital Valuation Guidelines
waarde van de investering te bepalen.
zoals hierna wordt toegelicht.
• Verschillen in toewijzing van opbreng-
Financiële activa gewaardeerd aan reële
sten,
waarde via resultaat, zijn eigen vermo-
kunnen een impact hebben op de
gensinstrumenten die behoren tot de
waardering. Als deze voorkomen, wor-
investeringsportefeuille van de groep,
den zij bekeken om na te gaan of zij
waaronder ook geassocieerde deel-
een voordeel opleveren voor de Gimv-
nemingen. Deze investeringen worden
groep of voor derden.
initieel geboekt aan kostprijs, zijnde de reële waarde van de tegenprestatie. Na de eerste opname worden deze investeringen gewaardeerd aan reële waarde, waarbij de niet-gerealiseerde winsten en verliezen worden opgenomen in de resultatenrekening. Gerealiseerde winsten of verliezen op investeringen worden berekend als het verschil tussen de verkoopprijs en de boekwaarde van de investering op het moment van de verkoop. Alle aankopen en verkopen van financiële activa volgens standaard marktconventies worden erkend op afwikkelingsdatum. Aankopen of verkopen
142 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
• A ls de rapporteringsmunt verschilt van
zoals
liquidatiepreferenties,
• Leningen toegekend in afwachting van een financieringsronde, worden bij een eerste investering (brugfinanciering) gewaardeerd aan kostprijs. Bij twijfels over de haalbaarheid van de uiteindelijke financiering kan hierop een discount worden toegepast. • Wanneer een overbruggingskrediet wordt toegekend voor een bestaande investering, in afwachting van een volgende investering, wordt dit overbruggingskrediet mee opgenomen en samen met de originele investering gewaardeerd als een geheel.
van financiële activa volgens standaard
• Warranten gekoppeld aan mezzanine-
marktconventies zijn aankopen en
leningen worden los van de lening be-
schouwd. Als de mezzaninelening één
prijs een basis vormen voor de waarde-
van meerdere instrumenten is die door
ring. In het geval van een interne ronde
de Gimv-groep worden aangehouden in
daarentegen waarbij alleen de bestaan-
de onderneming, wordt de mezzanine
de investeerders betrokken zijn in de-
lening met alle eraan gekoppelde war-
zelfde verhouding als hun investering, is
ranten meegerekend als onderdeel
het onwaarschijnlijk dat deze ronde een
van de totale te waarderen investering.
geschikte basis zal zijn voor een veran-
• Indien er twijfels bestaan over de kre-
dering in waardering. Niettemin kan een
dietwaardigheid van de begunstigde van een lening, en ten gevolge daarvan over een eventuele terugbetaling van de betrokken lening, kan er een
financiering met de investeerders aan een lagere prijs dan de waardering op de laatste rapporteringsdatum wijzen op een daling in de waarde en wordt
discount worden toegepast op het no-
hiermee rekening gehouden.
minale bedrag.
De doelstellingen van de investeerders
b. Beursgenoteerde ondernemingen Voor investeringen die actief worden verhandeld op georganiseerde financiële markten, wordt de reële waarde bepaald op basis van de biedkoers bij het sluiten van de markt op balansdatum. Wanneer er eventueel beperkingen op de verhandelbaarheid van het aandeel zijn, wordt hiermee rekening gehouden in de waardering. c. Instrumenten waarvoor geen b eurskoers beschikbaar is
bij het maken van een interne dalende waardering kan variëren. Hoewel een ronde aan een lagere prijs aangeeft dat de onderneming niet in staat was fondsen op te halen van investeerders tegen een hogere prijs, kan een dergelijke ronde tegen lagere prijs onder meer tot doel hebben de verwatering van het aandeel van de oprichters te bewerkstelligen of de verwatering van het aandeel van de investeerders die niet in de investeringsronde deelnemen. Wanneer een financiering tegen een
Overeenkomstig IAS 39, wordt de reële
hogere waardering wordt gedaan, in de
waarde bepaald als het bedrag waar-
afwezigheid van nieuwe investeerders of
voor een actief kan worden verhandeld
andere significante factoren die aange-
tussen goed geïnformeerde, tot een
ven dat de waarde verhoogd is, is het
transactie bereid zijnde partijen, die
evenzeer niet waarschijnlijk dat de trans-
onafhankelijk zijn. In de afwezigheid van
actie alleen een betrouwbare indicator
een actieve markt voor een financieel
is van de reële waarde.
instrument wordt gebruikgemaakt van waarderingsmodellen. Gimv volgt de
International Private Equity and Venture Capital Valuation Guidelines . De waarderingsmethoden worden consistent toegepast van periode tot periode, tenzij een wijziging zou leiden tot een betere inschatting van de reële waarde. Waarderingsmethodes 1. De prijs van een recente transactie Deze methode zal worden toegepast
Door gebruik te maken van de ‘prijs van een recente transactie’-methode, gebruikt Gimv de kost van de investering zelf of de prijs waartegen een significante nieuwe investering in de onderneming werd gedaan om de reële waarde van de investering te bepalen, maar alleen voor een beperkte periode volgend op de datum van de relevante transactie, met een maximum van één jaar. Gedurende de beperkte periode volgend op de datum van de relevante transactie, beoordeelt
• wanneer de te waarderen investering
Gimv of veranderingen of gebeurtenissen
zelf recent is gebeurd: de prijs zal
na de relevante transactie een verande-
meestal een goede indicatie zijn voor
ring in de reële waarde van de investering
de reële waarde, als de aankoopprijs
teweeg zouden brengen.
representatief was voor de reële waar-
2. Earnings Multiple
de op het moment van de aankoop; • in geval van een recente investering in de onderneming.
Deze methode wordt gebruikt bij investeringen in een gevestigd bedrijf met een identificeerbare, constante stroom
Als er recent een investering geweest
van winsten die als duurzaam kan wor-
is in de betrokken onderneming, zal de
den beschouwd.
143
(i) Bij de earnings multiple-methode om
worden aangepast voor uitzonderlijke
de reële waarde van een investering te
of eenmalige posten, de impact van
bepalen wordt een multiple toegepast
beëindigde operaties, acquisities en
die toepasselijk en redelijk is (rekening
verwachte dalingen in de resultaten.
houdend met het risicoprofiel en winst-
De volgende methoden worden gebruikt
groei-vooruitzichten van het bedrijf) op de duurzame winsten van het bedrijf; als de schaalgrootte van het bedrijf kleiner is en/of als de markt waarin het bedrijf actief is geringer is dan het referentiebedrijf, wordt de bedrijfswaarde verminderd met een discount. (ii) De factor bepaald onder (i) wordt
• vergelijkbare multiples van prijs/winst, prijs/cashflow, bedrijfswaarde/winst voor financiële lasten (en belastingen en afschrijvingen) en bedrijfswaarde/omzet; • verwijzing naar relevante en toepasselijke gemiddelde subsector multiples;
aangepast voor eventuele overbodige
• multiples betaald bij intrede.
activa of passiva en andere relevante
Een geschikte marketability discount
factoren, om een bedrijfswaarde voor
wordt bepaald, niet vanuit het perspec-
het bedrijf te berekenen.
tief van de houder van de investering,
(iii) Van deze bedrijfswaarde worden
maar vanuit het perspectief van de
alle bedragen afgetrokken, die betrek-
marktdeelnemers in een investering.
king hebben op financiële instrumenten
Een discount in een vork van 10 procent
die bij een liquidatie voorrang zouden
tot 35 procent (in trappen van 5 pro-
hebben op het hoogst gerangschikte
cent) wordt gebruikt, afhankelijk van de
instrument van de groep, waarbij ook
omstandigheden.
rekening gehouden wordt met het effect
3. Investeringen in fondsen die niet door
van eventuele instrumenten die een verwaterend effect kunnen hebben op de investering van de groep, om te komen tot de bruto eigen vermogenswaarde.
de Gimv-groep worden beheerd Voor investeringen in fondsen die niet door de Gimv-groep worden beheerd, wordt de reële waarde van de inves-
(iv) Een geschikte marketability discount
tering afgeleid van de waarde van het
wordt toegepast op de bruto eigen
nettoactief van het fonds. In functie
vermogenswaarde die onder (iii) werd
van de marktomstandigheden kan er
bekomen, om tot de netto eigen vermo-
worden beslist om de waardering van
genswaarde te komen.
de buyoutfondsen te baseren op een
(v) De netto eigen vermogenswaarde
individuele waardering van de onderlig-
wordt op een gepaste wijze verdeeld over de relevante financiële instrumenten. De marktgebaseerde multiples die als referentie worden gekozen, worden afgeleid van de marktwaardering van beursgenoteerde bedrijven die vergelijkbaar zijn met het gewaardeerde bedrijf wat risicoprofiel en winstgroeivooruitzichten betreft. Recente trans-
gende participaties, gebaseerd op de waarderingsmethodologie van Gimv. In turbulente markten kan de waarde van de venture-capitalfondsen worden aangepast in functie van de relevante beursindexen tussen het moment van rapportering van het fonds en de afsluitingsdatum van Gimv. 4. Verdisconteerde kasstromen of winst
acties waarbij vergelijkbare bedrijven
Bij deze methode gaat men de waarde
werden verkocht, kunnen ook als basis
bepalen door de contante waarde van
gebruikt worden om een gepaste mul-
de verwachte toekomstige kasmiddelen
tiple te bepalen.
van de onderliggende onderneming te
Afhankelijk van de omstandigheden zal
berekenen.
de multiple bepaald worden op basis van
Door het hoge niveau van subjectiviteit
één of meerdere vergelijkbare onderne-
van de ingevoerde gegevens, wordt
mingen of de earnings multiple van een
deze methode alleen gebruikt als extra
beursgenoteerde sector of subsector.
controle van de waarden die werden
De gebruikte gegevens worden gebaseerd op de meest recent beschikbare
144 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
bij Gimv:
bepaald op basis van marktgebaseerde methodes.
informatie waarop Gimv kan steunen
Specifieke beschouwingen
(historische, actuele of toekomstige), en
• Indicatieve aanbiedingen
Indicatieve aanbiedingen worden niet afzonderlijk gebruikt, maar moeten
5.14 Leasing
worden bevestigd door één van de
Financiële leasing
waarderingsmethodes.
Leasing waarbij de groep de voordelen
• O ndernemingen die geen significante
en de risico’s verbonden aan de eigen-
opbrengsten of significante positieve
dom substantieel overneemt, wordt bij
kasstromen hebben
aanvang van de leasing in de balans
Voor deze opstartende ondernemingen zijn er gewoonlijk geen bestaande of toekomstige winsten op korte termijn of positieve kasstromen. De waarschijnlijkheid en de financiële impact van het succes of het falen van de onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten zijn moeilijk in te schatten. Het is daarom niet gemakkelijk betrouwbare kasstroomprognoses te maken. De meest aangewezen benadering om de reële waarde te bepalen is een methode die gebaseerd is op marktge-
opgenomen aan de reële waarde van het geleasde item of, als deze lager is, aan de contante waarde van de minimale leasingbetalingen. Elke aflossing wordt deels beschouwd als terugbetaling van de leasingschuld, deels als intrestbetaling in een verhouding die maakt dat er over de volledige looptijd een constante intrestvoet bekomen wordt op het overblijvende gedeelte van de schuld. Financiële kosten worden in resultaat genomen.
gevens, namelijk de prijs van een recente
Operationele leasing
investering. De lengte van de periode
Leasing waarbij de voordelen en de ri-
waarvoor deze methode kan worden
sico’s substantieel bij de leasinggever
gebruikt voor een bepaalde investering,
blijven, wordt beschouwd als een ope-
zal afhankelijk zijn van de specifieke
rationele leasing. Betalingen gedaan on-
omstandigheden van het geval. Over het
der operationele leasing worden lineair
algemeen zal deze periode niet langer
over de duur van de overeenkomst in
zijn dan een jaar. Na de aanvaardbare
resultaat genomen.
beperkte periode bekijkt de groep of de omstandigheden van de investering veranderd zijn waardoor één van de andere
5.15 Voorraad
methodes meer geschikt zou zijn of of
Voorraad wordt gewaardeerd aan kost-
er enige aanwijzing is van verslechtering
prijs of aan netto realiseerbare waarde
van de waarde. Bij deze afweging kun-
als deze lager is. De kostprijs wordt
nen parameters vanuit de industrie een
bepaald volgens de FIFO-methode of
gepaste ondersteuning geven.
de ‘gewogen gemiddelde’-methode. De netto realiseerbare waarde is de ge-
5.12 Criteria voor het uitboeken van financiële activa en schulden De uitboeking van financiële activa en schulden vindt plaats wanneer de Gimvgroep niet langer de contractuele rechten, verbonden aan de financiële activa en schulden, beheerst. Dit doet zich voor wanneer de financiële activa en schulden verkocht worden of wanneer de kasstromen, toerekenbaar aan deze activa en schulden, worden overgedragen naar een derde onafhankelijke partij.
schatte verkoopprijs bij een normale gang van zaken, verminderd met de geschatte kosten nodig voor de verdere afwerking en verkoop van het product. Wat de goederen in bewerking betreft, betekent kost de full cost inclusief alle directe en indirecte productiekosten nodig om de voorraad tot het stadium van afwerking te brengen op balansdatum.
5.16 A ndere vaste en vlottende activa Andere vaste en vlottende activa worden gewaardeerd aan afgeschreven kostprijs.
5.13 Reguliere aan- en verkopen van financiële activa
5.17 Inkomstenbelasting
Alle reguliere aan- en verkopen van
de resultaten van de ondernemingen van
financiële activa worden ingeboekt op
de groep en worden berekend volgens
afwikkelingsdatum.
de lokale belastingsregels.
Courante belastingen zijn gebaseerd op
145
Uitgestelde belastingen worden ge-
kant zijn er de cash, bankdeposito’s en
boekt op basis van de liability-methode,
liquide middelen. Deze omvatten alle
voor alle tijdelijke verschillen tussen de
thesauriemiddelen die in cash of op een
belastbare basis van activa en pas-
bankdeposito worden aangehouden, en
siva en hun boekwaarde voor financiële
de thesauriemiddelen die belegd zijn in
rapporteringsdoeleinden.
liquide producten die niet aan waarde-
Uitgestelde belastingsverplichtingen worden erkend voor alle belastbare tijdelijke verschillen: • behalve wanneer de latente belastingsschuld voortvloeit uit de oorspronkelijke erkenning van goodwill of de initiële boeking van activa en passiva in een transactie die geen bedrijfscombinatie is en die, op het moment van de transactie, geen invloed heeft op de boekhoudkundige of belastbare winsten en
Deze producten worden dan ook aan nominale waarde weergegeven. Daarnaast zijn er de verhandelbare effecten en andere liquide middelen. Deze bevatten thesauriemiddelen die belegd zijn in verhandelbare effecten of fondsen die aan marktwaardering onderhevig zijn. Deze beleggingen worden oorspronkelijk erkend tegen reële waarde, die gelijk staat met de kostprijs op de erkenningsdatum. Daarna worden deze producten gewaar-
• met betrekking tot belastbare tijdelijke
deerd aan mark-to-market, waarbij even-
verschillen gerelateerd aan investerin-
tuele schommelingen in het financieel
gen in dochterondernemingen, geas-
resultaat worden opgenomen.
socieerde deelnemingen en belangen in joint ventures, behalve als het mo-
5.19 Eigen aandelen
ment van tegenboeken van het tijde-
Vergoedingen betaald of ontvangen
lijke verschil kan worden gecontroleerd en het waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil niet zal worden tegengeboekt in de te voorziene toekomst.
voor de verwerving of de verkoop van eigen aandelen worden geboekt in het eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de moederonder-
belastingsvorderingen
neming. Meer- of minderwaarden bij
worden geboekt voor de aftrekbare tij-
aankoop, verkoop, uitgifte of annulatie
delijke verschillen en op overgedragen
van eigen aandelen worden niet in re-
recupereerbare belastingskredieten
sultaat genomen, maar worden recht-
en fiscale verliezen, in de mate dat het
streeks in het eigen vermogen geboekt.
waarschijnlijk is dat er belastbare win-
Eventuele direct toewijsbare kosten (na
sten zullen zijn in de nabije toekomst
belastingen) worden ook rechtstreeks
om het belastingsvoordeel te kunnen
in min geboekt van het eigen vermogen
genieten.
toewijsbaar aan de aandeelhouders van
Uitgestelde
De boekwaarde van de uitgestelde
de moederonderneming.
belastingsvorderingen wordt op elke
Eigen aandelen worden geclassificeerd
balansdatum nagezien en verminderd
als ‘eigen aandelen’ en worden voorge-
in de mate dat het niet langer waar-
steld als een vermindering van het totale
schijnlijk is dat er voldoende belastbare
eigen vermogen.
winst beschikbaar zal zijn om alle of een gedeelte van de uitgestelde belas-
5.20 Minderheidsbelangen
tingen te kunnen verrekenen. De latente
‘Minderheidsbelangen’ is dat gedeelte
belastingsvorderingen en latente belastingsschulden worden berekend aan het belastingspercentage dat verwacht wordt van toepassing te zijn in de periode dat de vordering gerealiseerd of de schuld afgelost wordt, gebaseerd op de op balansdatum van kracht zijnde of
146 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
ringsschommelingen onderhevig zijn.
van de nettoresultaten en het nettoactief van een dochteronderneming dat toewijsbaar is aan belangen die niet rechtstreeks, of onrechtstreeks via dochterondernemingen, gehouden worden door de Gimv-groep.
bevestigde belastingspercentages.
5.21 Voorzieningen
5.18 Liquide middelen
Voorzieningen worden aangelegd wan-
De liquide middelen worden opge-
aangegaan (in rechte afdwingbaar of
splitst in twee categorieën. Aan de ene
feitelijk) door eerdere gebeurtenissen,
neer de groep verplichtingen heeft
wanneer het waarschijnlijk is dat voor de
bepaald als de contante waarde van
afwikkeling van die verplichtingen een
de geschatte toekomstige uitgaande
uitstroom van middelen noodzakelijk is
kasstromen, verminderd met nog niet-
en wanneer een betrouwbare schatting
verwerkte kosten over de verstreken
kan worden gemaakt van de omvang
diensttijd en met de reële waarde van
van deze verplichtingen. Als de groep
de activa van het plan. Als de bereke-
verwacht vergoed te worden voor een
ningen resulteren in een voordeel voor
voorziening, wordt deze terugbetaling
de groep, worden de geboekte activa
pas geboekt als een actief wanneer de
beperkt tot het nettototaal van alle
terugbetaling bijna zeker is.
niet in rekening genomen kosten van gepresteerde diensten en de contante
5.22 Opname van opbrengsten Omzet wordt erkend wanneer het waarschijnlijk is dat de economische baten bij de Gimv-groep terecht zullen komen en de opbrengst op betrouwbare wijze kan worden berekend. Bij verkoop van goederen wordt de om-
waarde van elke terugbetaling van het plan of verminderingen van toekomstige bijdragen tot het plan. De geboekte actuariële winsten en verliezen worden afzonderlijk bepaald voor elk plan met een te bereiken doel. Actuariële winsten en verliezen worden volledig in resultaat genomen wanneer ze worden vastgesteld.
zet als gerealiseerd beschouwd op het ogenblik dat de voordelen en risico’s van de eigendom van de goederen zijn overgegaan op de koper. Men spreekt over een verkoop wanneer overtuigend bewijsmateriaal van een overeenkomst kan worden voorgelegd, de levering heeft plaatsgevonden, de vergoeding vast en bepaalbaar is en de inbaarheid ervan waarschijnlijk is.
5.24 O p aandelen gebaseerde betalingstransacties Als personeelsverloning en om de medewerkers nauwer te betrekken bij de respectievelijke investeringsportefeuilles worden aan de personeelsleden opties en/of aandelen aangeboden in
Voor werken in uitvoering wordt de percen-
de co-investeringsvennootschappen
tage of completion-methode gehanteerd
per business unit. De waarde van deze
als het resultaat van het contract met re-
opties wordt bepaald door de evolutie
delijke zekerheid kan worden bepaald.
van de waarde van de onderliggende
Bij dienstverleningen wordt de omzet
portefeuille in de betreffende co-inves-
erkend op basis van de graad van af-
teringsvennootschap. Eventuele provi-
werking. Bij overheidssubsidies wordt de
sies die volgen uit deze waarde-evolutie
opbrengst erkend à rato van de afschrij-
worden in het resultaat opgenomen.
vingen op het onderliggend vast actief.
5.23 Personeelsbeloningen
5.25 F inanciële verplichtingen
Personeelsvergoedingen na pensioen
Intresthoudende leningen worden initieel
omvatten pensioenplannen, levensverzekeringen en gezondheidszorgen.
gewaardeerd aan kostprijs, verminderd met kosten verbonden aan de transac-
Personeelsbeloningen onder vaste-bij-
tie. Daarna worden ze gewaardeerd aan
drageplannen of te-bereiken-doelplan-
afgeschreven kostprijs op basis van de
nen worden verstrekt via afzonderlijke
effectieve intrestmethode. De afgeschre-
fondsen of verzekeringsplannen.
ven kostprijs wordt berekend rekening
- vaste-bijdrageplan: Bijdragen tot vaste-bijdrageplannen worden opgenomen in de resultatenre-
houdende met eventuele uitgiftekosten en disconto’s of premies bij aflossing.
kening van het jaar waarop ze betrek-
5.26 Dividend
king hebben.
Dividenden voorgesteld door de Raad van
- te-bereiken-doelplan:
Bestuur na jaareinde worden niet geboekt
Voor plannen met een te bereiken
als schuld in de jaarrekening tot zij zijn
doel wordt het bedrag in de balans
goedgekeurd door de aandeelhouders op de jaarlijkse Algemene Vergadering. 147
5.27 Winst per aandeel
uitstaande aandelen tijdens de periode.
De groep berekent zowel de basis als de
berekend volgens het gemiddelde
verwaterde winst per aandeel in over-
aantal uitstaande aandelen tijdens de
eenstemming met IAS 33. De basiswinst
periode plus het verwateringseffect van
per aandeel wordt berekend op basis
warranten en aandelenopties uitstaand
van het gewogen gemiddelde aantal
tijdens de periode.
De verwaterde winst per aandeel wordt
6. Impact van nieuwe of gewijzigde standaarden van toepassing na 31 maart 2009 De groep opteert ervoor om standaarden
te passen. De nieuwe of herziene stan-
of interpretaties die pas van toepassing
daarden betreffen onder meer:
zijn na 31 maart 2009 niet vervroegd toe IFRS 2
Share-based payment - Vesting Conditions and Cancellations
IFRS 7
Financial Instruments - Disclosures
IFRS 8 IAS 1
Operating segments Presentation of Financial Statements (Revised)
IAS 23
Borrowing Costs - Revised
IAS 32
Financial instruments: Presentation and IAS 1 Presentation of Financial Statements - Puttable Financial Instruments and Obligations arising on Liquidation
IFRIC 9 Reassessment of Embedded Derivatives and IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement De Gimv-groep verwacht niet dat deze
Gimv bereidt zich voor om deze nieuwe
wijzigingen een materiële impact zullen
standaarden bij de afsluiting van het
hebben op de jaarrekening wanneer ze
volgende boekjaar toe te passen.
voor de eerste keer toegepast worden.
7. B elangrijke oordelen en schattingen Bij de samenstelling van de balans en
het mogelijk dat de actuele cijfers ver-
de resultatenrekening worden soms ra-
schillen ten opzichte van de geraamde
mingen gemaakt of veronderstellingen
cijfers. De gehanteerde ramingen die
gedaan die de gerapporteerde activa of
verband houden met de bepaling van
passiva op balansdatum en de opbreng-
de reële waarde van de financiële activa
sten en kosten over de rapporteringspe-
en de leningen aan ondernemingen in
riode beïnvloeden.
de investeringsportefeuille (die gebeu-
Hoewel deze ramingen beredeneerd gebeuren en gebaseerd zijn op de kennis van het management van de business, is
148 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
ren volgens de in punt 5.11 beschreven waarderingsregels) houden het grootste risico in op materiële aanpassingen.
8. Dochterondernemingen Informatie over dochterondernemingen (31/03/09) Naam dochteronderneming
Stad, land
Ondernemingsnummer
% stemrecht
Veranderingen tov vorig jaar
Waarom > 50% niet leidt tot opname
Accessories International
Menen, België
Acertys
Aartselaar, België
0475.344.639
50.00%
0.00%
Materialiteit
0413.534.556
50.10%
0.00%
Adviesbeheer Gimv Buyouts & Growth
Materialiteit
Antwerpen, België
0476.170.723
100.00%
66.39%
Adviesbeheer Gimv Buyouts & Growth 2004
Antwerpen, België
0863.249.322
71.31%
-26.43%
Adviesbeheer Gimv Buyouts & Growth 2007
Antwerpen, België
0887.141.115
Adviesbeheer Gimv Deal Services
Antwerpen, België
0476.173.790
Adviesbeheer Gimv Deal Services 2004
Antwerpen, België
Adviesbeheer Gimv Deal Services 2007
Antwerpen, België
Adviesbeheer Gimv Technology
1. Beperkte consolidatie
89.96%
-9.27%
100.00%
73.53%
0863.250.114
51.33%
-39.65%
0887.077.371
89.36%
-7.90%
Antwerpen, België
0476.172.307
100.00%
65.23%
Adviesbeheer Gimv Technology 2004
Antwerpen, België
0863.241.107
68.39%
-22.04%
Adviesbeheer Gimv Technology 2007
Antwerpen, België
0887.142.303
87.76%
-11.47%
Adviesbeheer Gimv Life Sciences
Antwerpen, België
0476.170.921
72.29%
18.31%
Adviesbeheer Gimv Life Sciences 2004
Antwerpen, België
0863.241.897
71.32%
-26.42%
Adviesbeheer Gimv Life Sciences 2007
Antwerpen, België
0887.140.224
100.00%
0.77%
Adviesbeheer Gimv Cleantech 2007
Antwerpen, België
0893.833.224
100.00%
20.38%
Adviesbeheer Gimv Fund Deals 2007
Antwerpen, België
0893.837.083
100.00%
20.38%
Eagle Venture Partners BV
Vlaardingen, Nederland
68.50%
0.00%
Eagle Venture Partners Limited
Guernsey, VK
73.30%
0.00%
Materialiteit
Finimmo
Antwerpen, België
0436.044.197
50.00%
0.00%
Fiduciaire controle
Fortress Warehousing
Tilbury, VK
53.84%
0.00%
Funico International
Aalter, België
0880.889.068
58.00%
0.00%
Gimfin NV
Antwerpen, België
0422.112.920
100.00%
0.00%
Gimo-Hold Noorderlaan
Antwerpen, België
0449.794.740
100.00%
0.00%
Gimv ARKIV Technology
Antwerpen, België
0878.764.174
50.17%
0.00%
Gimv Coordination Center NV
Antwerpen, België
0438.266.190
Gimv Czech Ventures BV
Vlaardingen, Nederland
Gimv Buyouts & Growth France
Materialiteit
Materialiteit Materialiteit
0.00%
-100.00%
73.17%
0.00%
Parijs, Frankrijk
100.00%
0.00%
Gimv Buyouts & Growth France FCPR
Parijs, Frankrijk
100.00%
100.00%
Gimv Buyouts & Growth 2004 BV
Den Haag, Nederland
89.00%
0.00%
Gimv Buyouts & Growth 2007 BV
Den Haag, Nederland
90.00%
-10.00%
Gimv Nederland Holding BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Gimv Nederland BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Gimv Nederland Invest BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Halder Bet. Beratung GmbH
Frankfurt, Duitsland
99.00%
0.00%
Halder Investments IV BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Halder Management BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Halder V BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Halder-Gimv Germany Management BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Impression International
Antwerpen, België
0895.599.119
85.00%
0.00%
Materialiteit
Inframan
Brussel, België
0891.786.920
50.00%
0.00%
Fiduciaire controle
L'Enfant Terrible
Antwerpen, België
0473.475.707
0.00%
-100.00%
L&C
St.Denijs Westrem, België
0463.196.279
62.20%
0.00%
Materialiteit
OBP Adjunct II
Boston, VS
99.00%
0.00%
Materialiteit
OBP Adjunct III
Boston, VS
99.00%
0.00%
Materialiteit
Participatie Mij Damrak BV
Den Haag, Nederland
100.00%
0.00%
Prolyte Investments BV*
Leek, Nederland
51.25%
0.00%
Materialiteit
Rollinvest
Kontich, België
0422.578.520
90.00%
0.00%
Materialiteit
Ronin
Antwerpen, België
0865.712.231
62.75%
0.00%
Materialiteit
Sfinc
Brakel, België
0870.576.384
0.00%
-50.00%
Verhaeren
Zemst, België
0400.710.265
50.00%
50.00%
VIM NV
Antwerpen, België
0421.600.008
100.00%
0.00%
Westerlund Group
Kallo, België
0423.177.544
0.00%
-53.70%
Materialiteit
149
Informatie over dochterondernemingen (31/03/09) Naam dochteronderneming
Stad, land
Ondernemingsnummer
% stemrecht
Veranderingen tov vorig jaar
Waarom > 50% niet leidt tot opname
2. Wettelijke consolidatie Bandolera Investments BV
Rotterdam, Nederland
63.64%
63.64%
De Groot International Investments BV*
Hedel, Nederland
53.90%
-0.37%
Grandeco
Tielt, België
86.00%
0.00%
HVEG Investments BV* (ex Low Land Fashion)
Veenendaal, Nederland
Interbrush
Izegem, België
0889.387.654 0875.486.861
51.65%
1.15%
85.00%
0.00%
Numac Investments BV *
Venray, Nederland
61.49%
-3.25%
OGD Investments BV*
Delft, Nederland
67.39%
0.00%
OTN Systems
Herentals, België
0898.723.509
92.50%
92.50%
Scana Noliko Holding
Bree, België
0865.259.301
91.21%
91.21%
Ter Stal Investments BV *
Almelo, Nederland
30.70%
0.00%
Verlihold
Antwerpen, België
80.00%
0.00%
0893.429.881
* en de dochterondernemingen die we consolideren
Personeelsbestand
Bedienden
Arbeiders
Totaal
Personeelsbestand 2008-2009
2 187
1 971
4 158
Personeelsbestand 2007-2008
2 857
754
3 611
150 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
De resultaten van een beperkt aantal fili-
te wijten aan de gedeeltelijke uitoefe-
alen worden niet opgenomen omwille van
ning van opties door de medewerkers.
het materialiteitsprincipe. Bij een aantal
Bij een aantal filialen zijn de stemrechten
filialen die wel geconsolideerd zijn is de
gestegen door de uitoefening door Gimv
aanzienlijke daling van de stemrechten
van de calloptie.
9. A ankoop van dochterondernemingen (in 000 EUR) In juni 2008 verwierf Gimv via zijn
In juli 2008 rondde Gimv de overname
Nederlandse
dochteronderneming
van OTN Systems NV af. Gimv nam OTN
Gimv Nederland Holding BV een be-
over van Nokia Siemens Networks en
lang van 63.64% in Bandolera Holding
verwierf een belang van 92.5%. OTN
BV. Bandolera omvat de snelgroei-
(Open Transport Network) is een flexi-
ende kledingmerken Bandolera en NTS.
bel communicatienetwerk op basis van
Bandolera verkoopt modieuze, meer
optische vezels. Het OTN Netwerk is
zakelijke kleding voor vrouwen in de
vandaag wellicht de meest performante
leeftijdsgroep 30 tot 55 jaar, terwijl NTS
multiplexer voor industriële toepassin-
zich focust op meer trendy vrijetijdskle-
gen. Het systeem laat toe om alle mo-
ding voor vrouwen tussen 25 en 45 jaar.
gelijke applicaties zoals videobeelden,
Het grootste deel van de omzet wordt
verschillende vormen van spraak- en da-
gerealiseerd via groothandelsverkoop
taverkeer, informatie voor processturing,
aan multi-brandshops.
enz. foutloos en transparant te versturen
Eveneens in juni 2008 verdubbelde Gimv zijn belang in Scana Noliko NV van 46.3% tot 91.21% door overname van de participatie van LRM, de Limburgse investeringsmaatschappij, in deze onderneming. Scana Noliko is een toonaangevende Belgische private-labelproducent van geconserveerde voedingsproducten.
over nagenoeg onbeperkte afstand. Het systeem wordt ingezet in grote, besloten omgevingen met zeer uiteenlopende communicatiebehoeften, zoals in metro’s, pijpleidingen, mijnbouw, tunnels, enz. OTN heeft een sterke internationale aanwezigheid, een ervaren team en een stabiele business.
Scana Noliko, gevestigd in Bree, is in
De goodwill uit deze dochteronderne-
Europa één van de belangrijke produ-
mingen bedraagt 16 770 EUR op 31 maart
centen van groenten- en fruitconserven,
2009. De bijdrage in het resultaat van
maaltijden, soepen en sauzen in blik,
deze acquisities bedraagt -4 119 EUR.
glas en diverse kunststofverpakkingen.
Door contractuele afspraken en omwille
De onderneming levert voornamelijk
van confidentiële redenen kan de Gimv-
private-labelproducten en exporteert 80
groep geen gegevens over aankoopprijs
procent van haar producten, vooral naar
of cashimpact verstrekken.
EU-landen. Het bedrijf telt ongeveer 540 werknemers en werkt samen met meer dan 300 Belgische, Nederlandse en Duitse telers.
In de volgende tabel (p. 152) wordt een overzicht gegeven van de verworven nettoactiva van deze acquisities:
151
Activa 31/03/09
31/03/08
Goodwill en andere immateriële activa
41 422
129 539
Materiële vaste activa Overige financiële activa Uitgestelde belastingsvorderingen
38 796 1 240 1 279
53 806 431 191
Handels- en overige vorderingen
-
-
Overige vaste activa
-
-
68 482
31 383
31 279
51 353
-
1 040
Liquide middelen
7 220
11 901
Overige vlottende activa
4 412
951
194 130
280 594
31/03/09
31/03/08
Voorzieningen
2 509
1 580
Pensioenverplichtingen Uitgestelde belastingsverplichtingen Financiële verplichtingen
1 166 6 848 32 118
905 395 173 366
Vaste Activa
Vlottende Activa Voorraden Handels- en overige vorderingen Belastingsvorderingen
Totaal activa
Verplichtingen
Langlopende verplichtingen
Langlopende handels- en overige vorderingen
-
-
1 033
-
Financiële verplichtingen
31 542
26 635
Handels- en overige verplichtingen
32 942
41 655
Overige verplichtingen Kortlopende verplichtingen
Rentedragende leningen Belastingsverplichtingen Voorzieningen Overige verplichtingen Totaal verplichtingen
152 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
-
-
2 718
2 088
-
-
5 072
7 236
115 949
253 861
10. V erkoop van dochterondernemingen (in 000 EUR) In 2008-2009 werden geen meerderheidsparticipaties verkocht. Activa 31/03/09
31/03/08
Goodwill en andere immateriële activa
-
27 672
Materiële vaste activa Overige financiële activa Uitgestelde belastingsvorderingen
-
3 175 572 70
Handels- en overige vorderingen
-
-
Overige vaste activa
-
-
Vaste Activa
Vlottende Activa Voorraden
-
26 713
Handels- en overige vorderingen
-
20 998
Belastingsvorderingen
-
-
Liquide middelen
-
1 763
Overige vlottende activa
-
-
-
80 963
31/03/09
31/03/08
Totaal activa
Verplichtingen
Langlopende verplichtingen Voorzieningen
-
748
Pensioenverplichtingen Uitgestelde belastingsverplichtingen Financiële verplichtingen
-
374 664 23 957
Handels- en overige schulden
-
-
Overige verplichtingen
-
-
Financiële verplichtingen
-
11 963
Handels- en overige schulden
-
11 749
Rentedragende leningen
-
-
Belastingsverplichtingen
-
2 846
Voorzieningen
-
-
Overige verplichtingen
-
11 067
Totaal verplichtingen
-
63 368
Netto beschikbare activa
-
17 594
Kortlopende verplichtingen
153
11. Segmentinformatie (in 000 EUR) Gimv hanteert in eerste instantie een segmentering die gebaseerd is op business units en in de lijn ligt van de interne managementrapportering. De
Bedrijfssegmenten Jaar 2008-2009
segmenten stemmen overeen met de verschillende activiteiten, zoals hieron-
1. Inkomsten
der aangegeven. Binnen het segment
1.1. Dividenden
Buyouts & Growth (B&G) heeft Gimv vier
1.2. Intresten
business units in België, Nederland,
1.3. Managementfees
Duitsland en Frankrijk. De business units
1.4. Omzet
Technology, Life Sciences en Cleantech
1.5. Meerwaarde op realisatie van investeringen
vormen samen het segment Venture
2. Verliezen op realisatie van investeringen
Capital (VC). Via het fonds DG Infra+ investeert Gimv ook in infrastructuur-
3. Niet-gerealiseerde opbrengsten (kosten) uit financiële activa aan reële waarde en leningen in de investeringsportefeuille
en vastgoedprojecten. Eind 2008 werd
4. Segmentresultaat
het Gimv-XL fonds opgericht. Eind
5. Niet-toegewezen kosten en opbrengsten
maart 2009 zijn de twee investeringen
6. Operationeel resultaat
in dit fonds opgenomen in het segment
7. Financieel resultaat
Buyouts & Growth.
8. Resultaat voor belastingen
In de wettelijke consolidatie is Gimv ver-
9. Belastingen
plicht een aantal vennootschappen waar-
10. Nettoresultaat van het jaar
in de groep een meerderheidsbelang
11. Activa en verplichtingen
heeft integraal mee te consolideren. Het
11.1. Segmentactiva
betreft de vennootschappen Bandolera
11.2. Segmentpassiva
Investments BV, De Groot Investments
12. Overige segmentinformatie
BV, Grandeco Wallfashion Group NV,
12.1. Investeringen
HVEG Investments BV, Interbrush NV,
12.1.1. Financiële activa aan reële waarde via resultaat
Numac Investments BV, Operator Group
12.1.2. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
Delft BV, OTN Systems NV, Scana Noliko
12.2. Verliezen door impairment
NV, Ter Stal Investments BV en Verlihold NV. Deze activiteiten worden gebundeld in het segment meerderheidsparticipaties in consolidatie. De Gimv-groep wenst te benadrukken dat met betrekking tot deze meerderheidsparticipaties
Geografische informatie Jaar 2008-2009
het risico zich beperkt tot het bedrag van de investering van de groep in de
1. Inkomsten
betreffende onderneming.
1.1. Dividenden
De tweede segmentering gebeurt op
1.2. Intresten
geografische basis. De activiteiten van het segment Buyouts & Growth spitsen zich toe op het verschaffen van groeikapitaal en de financiering van managementbuyouts en managementbuyins (MBO/MBI). De activiteiten van het segment Venture Capital spitsen zich toe op early- en later-stageinvesteringen in de technologie-, cleantech- en biotechnologiesector.
154 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
1.3. Managementfees 1.4. Omzet 1.5. Meerwaarde op realisatie van investeringen 2. Segmentactiva 3. Investeringen 3.1. Financiële activa aan reële waarde via resultaat 3.2. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
Buyouts & Growth
Venture Capital
Meerderheidsparticipaties
Infrastructuur (DG Infra+)
Funding & services
Wettelijke consolidatie
75 455
10 468
832 357
250
323
918 854
9 658
4 830
-
-
-
14 488
9 860
2 313
1
-
-
12 174
3 627
-
-
-
-
3 627
3 198
-122
832 356
250
323
836 006
49 112
3 447
-
-
-
52 559
-1 192
-7 281
-
-
-
-8 473
-199 175
-51 637
85 428
-14 716
-
-180 100
-204 826
-63 916
-10 760
-14 214
-
-293 716
-
-
-
-
-18 917
-18 917
-204 826
-63 916
-10 760
-14 214
-18 917
-312 633
-
-
-
-
-
-64 832
-
-
-
-
-
-377 465
-
-
-
-
-
-11 442
-
-
-
-
-
-388 907
312 389
276 748
527 045
5 173
399 436
1 520 790
-
-
527 045
-
993 745
1 520 790
93 076
41 054
-
3 163
-
137 293
28 415
32 108
-
3 163
-
63 686
64 661
8 946
-
-
-
73 607
-58 158
-9 596
-155 022
-
-
-222 775
België
Nederland
Duitsland
Frankrijk
Rest van Europa
VS
Andere landen
Funding & services
Wettelijke consolidatie
171 005
388 331
127 111
65 757
105 394
3 684
8 482
2 873
2 267
84
62
719
57 572
-
918 854
-
-
10 197
247
1 278
-550
556
434
14 488
13
-
12 174
-
-
3 627
-
-
-
-
-
3 627
109 309
384 713
117 982
65 813
99 390
1 240
57 560
-
836 006
43 016
499
1 957
411
5 386
1 291
-
-
52 559
282 764
66 119
28 094
82 346
57 576
68 909
8 500
926 481
1 520 790
70 013
7 457
9 741
22 238
19 999
6 239
1 606
-
137 293
10 462
3 578
9 741
16 688
15 559
6 052
1 606
-
63 686
59 551
3 879
-
5 550
4 440
186
-
-
73 607
155
Bedrijfssegmenten Jaar 2007-2008
1. Inkomsten 1.1. Dividenden 1.2. Intresten 1.3. Managementfees 1.4. Omzet 1.5. Meerwaarde op realisatie van investeringen 2. Verliezen op realisatie van investeringen 3. Niet-gerealiseerde opbrengsten (kosten) uit financiële activa aan reële waarde en leningen in de investeringsportefeuille 4. Segmentresultaat 5. Niet-toegewezen kosten en opbrengsten 6. Operationeel resultaat 7. Financieel resultaat 8. Resultaat voor belastingen 9. Belastingen 10. Nettoresultaat van het jaar 11. Activa en verplichtingen 11.1. Segmentactiva 11.2. Segmentpassiva 12. Overige segmentinformatie 12.1. Investeringen 12.1.1. Financiële activa aan reële waarde via resultaat 12.1.2. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille 12.2. Verliezen door impairment
Geografische informatie Jaar 2007-2008
1. Inkomsten 1.1. Dividenden 1.2. Intresten 1.3. Managementfees 1.4. Omzet 1.5. Meerwaarde op realisatie van investeringen 2. Segmentactiva 3. Investeringen 3.1. Financiële activa aan reële waarde via resultaat 3.2. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille
156 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
Buyouts & Growth
Venture Capital
Meerderheidsparticipaties
125 734
29 962
484 266
5 885
1
-
4 175
1 516
-
-
-
5 691
4 150
-
-
-
-
4 150
Infrastructuur (DG Infra+)
Funding & services
Wettelijke consolidatie
-
-
639 962
-
-
5 885
7 455
2 805
484 266
-
-
494 526
104 069
25 641
-
-
-
129 710
-199
-1 416
-
-
-
-1 615
60 296
-23 004
-2 648
-
-
34 644
173 041
-2 339
39 415
180
-
210 298
-
-
-
-
-16 635
-16 635
173 041
-2 339
39 415
180
-16 635
193 663
-
-
-
-
-
-90
-
-
-
-
-
193 573
-
-
-
-
-
-8 134
-
-
-
-
-
185 439
535 549
321 769
443 211
2 688
533 951
1 837 167
-
-
443 211
-
1 393 956
1 837 167
78 753
91 689
-
2 688
-
173 129
51 633
68 998
-
2 688
-
123 319
27 120
22 690
-
-
-
49 811
-10 273
-1 753
-1 515
-
-
-13 541
België
Nederland
Duitsland
Frankrijk
Rest van Europa
VS
Andere landen
Funding & Wettelijke services consolidatie
120 408
460 195
22 640
5 149
22 113
8 272
1 185
4 550
1 107
-
-
228
-
4 122
16
448
399
75
617
-
546
3 604
-
-
-
75 997
410 220
5 151
11
1 936
35 740
48 306
13 437
4 739
19 874
438 280
135 160
56 427
78 248
64 216
79 736
76 969
7 417
20 494
32 482
16 541
14 261
5 953
-
173 129
46 474
6 429
19 841
21 517
9 307
13 797
5 953
-
123 319
30 494
-
653
10 965
7 234
463
-
-
49 811
-
639 962
-
-
5 885
13
-
5 691
-
-
4 150
40
1 172
-
494 526
7 615
-
-
129 710
7 939
977 161
1 837 167
157
12. Operationeel resultaat (in 000 EUR) 1. Dividenden, intresten, managementfees en omzet 2008-2009
2007-2008
Variantie
14 488
5 885
8 604
12 174
5 691
6 483
3 627 836 006 866 295
4 150 494 526 510 251
-523 341 480 356 044
Dividenden Intresten Managementfees Omzet Totaal
Deze post stijgt met 356 044 EUR. De
Investments BV voor 28 786 EUR en OTN
stijging wordt voornamelijk verklaard
Systems NV voor 10 560 EUR. De toename
door de toename van de omzet met
van de dividenden met 8 604 EUR wordt
341 480 EUR en is vooral toe te schrijven
verklaard door de ontvangst van een di-
aan de impact van de meerderheidspar-
vidend van Halder IV van 4 534 EUR en
ticipaties die Gimv verplicht opneemt
een liquidatiedividend van BAI beheer
in de wettelijke consolidatie. De voor-
van 4 110 EUR. De intresten die de Gimv-
naamste stijgingen vinden we terug bij
groep ontvangt van ondernemingen die
Verlihold NV voor 113 563 EUR, Numac
tot de investeringsportefeuille behoren,
Investments BV voor 88 125 EUR, Scana
stijgen met 6 483 EUR.
Noliko NV voor 85 203 EUR, Bandolera
2. Gerealiseerde waardeschommelingen 2008-2009
2007-2008
Variantie
Meerwaarden op realisatie van investeringen
52 559
129 710
-77 151
Verliezen op realisatie van investeringen
-8 473
-1 615
-6 857
44 087
128 095
-84 008
Totaal
Gerealiseerde waardeschommelingen opgesplitst per activiteit Buyouts & Growth
Venture Capital
Totaal
Meerwaarden op realisatie van investeringen
49 112
3 448
52 559
Verliezen op realisatie van investeringen
-1 192
-7 281
-8 472
47 920
-3 833
44 087 -1 053
Totaal Beursgenoteerde bedrijven Fondsen Participaties Totaal
158 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
-
-1 053
4 697
2 008
6 705
43 224
-4 789
38 435
47 920
-3 833
44 087
3. Niet-gerealiseerde waardeschommelingen 2008-2009
2007-2008
Variantie
14 833
163 732
-148 899
Niet-gerealiseerde kosten uit financiële activa aan reële waarde
-194 933
-115 546
-79 387
Bijzondere waardeverminderingen
-222 775
-13 541
-209 233
-402 875
34 644
-437 519
Niet-gerealiseerde opbrengsten uit financiële activa aan reële waarde
Totaal
Niet-gerealiseerde waardeschommelingen opgesplitst per activiteit Buyouts & Growth
Venture Capital
Totaal
2 562
12 271
14 834
-116 983
-77 950
-194 933
Niet-gerealiseerde opbrengsten uit financiële activa aan reële waarde Niet-gerealiseerde kosten uit financiële activa aan reële waarde Verliezen door impairment Totaal
-212 842
-9 934
-222 776
-327 262
-75 613
-402 875
Beursgenoteerde bedrijven
-45 021
-26 163
-71 184
Fondsen
-30 986
-12 223
-43 209
Participaties
-251 255
-37 227
-288 482
-327 262
-75 613
-402 875
Totaal
Deze post weerspiegelt de periodieke
stemming met IAS 39. Beursgenoteerde
herwaardering van de participaties en
investeringen worden gewaardeerd
leningen aan ondernemingen in de
op basis van de biedkoers op balans-
investeringsportefeuille.
datum, rekening houdend met eventu-
Ze worden geclassificeerd als financiële activa gewaardeerd aan reële waarde
ele beperkingen met betrekking tot de verhandelbaarheid.
via resultaat. Initieel worden ze geboekt
Als er geen beurskoers beschikbaar
aan kostprijs. Na een eerste opname
is, wordt de reële waarde bepaald op
worden de niet-gerealiseerde waarde
basis van waarderingsmodellen die het
schommelingen als gevolg van de
meest geschikt zijn gegeven de aard
p eriodieke herwaardering opgenomen
van de investering. Gimv volgt hierbij de
in de resultatenrekening.
International Private Equity and Venture
De herwaardering gebeurt driemaan-
Capital Valuation Guidelines .
delijks op basis van de beslissingen
De niet-gerealiseerde waardeschomme-
van het waarderingscomité. Dit comité
lingen bedragen -402 875 EUR voor het
bepaalt de reële waarde in overeen-
boekjaar 2008-2009.
4. Diensten en diverse goederen, bezoldigingen en afschrijvingen 2008-2009
2007-2008
Variantie
Diensten en diverse goederen
-575 379
-363 278
-212 101
Bezoldigingen
-180 062
-88 266
-91 796
Afschrijvingen
-18 620
-14 890
-3 730
-774 061
-466 434
-307 627
Totaal
159
De diensten en diverse goederen stijgen
De bezoldigingen nemen toe met
met 212 101 EUR. Dit komt vooral door
91 796 EUR. De bezoldigingen van de
de meerderheidsparticipaties die Gimv
meerderheidsparticipaties
verplicht opneemt in de wettelijke con-
toe met 88 009 EUR. De belangrijkste
solidatie en die stijgen met 207 623 EUR.
toename vinden we terug bij Numac
De belangrijkste toename vinden we
Investments BV voor 52 084 EUR, bij
terug bij Verlihold NV voor 90 433 EUR,
Scana Noliko NV voor 11 805 EUR,
bij Scana Noliko NV voor 63 063 EUR, bij
bij Grandeco Wallfashion Group NV
Grandeco Wallfashion Group NV voor
voor 11 109 EUR, bij Verlihold NV voor
24 989 EUR, bij Numac Investments BV
8 134 EUR en bij HVEG Investments BV
voor 23 414 EUR en bij HVEG Investments
voor 6 184 EUR.
nemen
BV voor 22 493 EUR. 5. Overig operationeel resultaat 2008-2009
2007-2008
Variantie
1 374
130
1 244
-
4 741
-4 741
10 230
28 702
-18 472
1 588
378
1 210
13 193
33 951
-20 758
Wisselresultaten Resultaat uit afgeleide instrumenten Operationele inkomsten meerderheidsparticipaties Overige Overige operationele opbrengsten Andere financiële kosten
-1 319
-931
-388
Voorziening voor risico’s en kosten
8 883
-9 058
17 941
Voorziening voor pensioenen
1 756
-243
1 999
-27
-935
908
Wisselresultaten
-2 393
-52
-2 341
Operationele kosten meerderheidsparticipaties
-42 815
-30 142
-12 673
Resultaat uit afgeleide instrumenten
-6 989
Overige
-16 369
-5 484
-10 885
Overige operationele kosten
-59 272
-46 845
-12 427
Overig operationeel resultaat
-46 079
-12 894
-33 185
Taksen en bedrijfskosten
-
-6 989
Het overige operationele resultaat daalt met 33 185 EUR. De impact van de meerderheidsparticipaties bedraagt -32 585 EUR.
13. Financieel resultaat (in 000 EUR) 2008-2009 Financiële opbrengsten Financiële kosten Financieel resultaat
160 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
2007-2008
Variantie
11 467
21 820
-10 353
-76 299
-21 910
-54 389
-64 832
-90
-64 742
Het financiële resultaat vermindert met
16 858 EUR. Het financiële resultaat van
64 742 EUR. Het financiële resultaat van
de Gimv-groep daalt met 47 884 EUR
de meerderheidsparticipaties, waarvoor
voornamelijk als gevolg van de afwaar-
de Gimv-groep geen enkele verant-
dering van de liquide middelen met
woordelijkheid draagt, vermindert met
44 047 EUR.
14. Belastingen (in 000 EUR) 2008-2009
2007-2008
11 132
8 416
11 288
8 416
Geconsolideerde resultatenrekening Actuele belastingen Belastingen op het resultaat van het boekjaar Aanpassingen aan belastingen van voorgaande periode Uitgestelde belastingen Bij de herkomst en terugberekening van tijdelijke verschillen Bij wijzigingen in belastingstarieven
-156
-
310
-282
310
-282
-
-
11 442
8 134
Actuele belastingen
-
-
Uitgestelde belastingen
-
-
-
-
-377 465
193 573
Belasting op basis van het toepasselijk belastingstarief
2 437
65 795
Impact van andere tarieven in andere landen
-1 421
1 309
Belastingen geboekt in de geconsolideerde resultatenrekening Staat van wijziging in het geconsolideerde eigen vermogen
Belastingen geboekt in het eigen vermogen Aansluiting tussen toepasselijk en effectief belastingstarief Resultaat voor belastingen
Impact van over- of onderschattingen van voorafgaande periodes
-156
6
Impact van niet-aftrekbare kosten
499
3 583
101
-58 156
Impact van vrijgestelde opbrengsten Impact van niet-aftrekbare afschrijving van goodwill
563
563
Impact van notionele intrestaftrek
-
-416
DBI-aftrek
-
-4 591
Niet-geboekte uitgestelde belastingsvorderingen
-
-
9 418
40
Belasting op basis van het effectief belastingstarief
11 442
8 134
Effectief belastingstarief
-3.0%
4.2%
8 163
3 256
Overige
Toelichting bij uitgestelde belastingen Uitgestelde belastingsverplichting Fiscaal geïnspireerde versnelde afschrijving Herwaardering van financiële instrumenten naar reële waarde
637
9
Uitgestelde belasting door verkoop van materiële vaste activa
959
947
2 672
1 359
12 431
5 571
Herwaardering van financiële instrumenten naar reële waarde
316
-
Vergoedingen na uitdiensttreding
285
-
1 992
175
429
198
Overige Uitgestelde belastingsverplichting (bruto) Uitgestelde belastingsvorderingen
Overdraagbare fiscale verliezen Overige Uitgestelde belastingsvorderingen (bruto)
3 022
373
Uitgestelde belastingsverplichting
12 431
5 571
Uitgestelde belastingsvordering
3 022
373
161
Gimv betaalt traditioneel weinig belas-
wordt geacht dat deze kunnen worden
tingen.
aangewend in de nabije toekomst. De geboekte uitgestelde belastingsvor-
De kernactiviteit van de Gimv-groep
deringen en -schulden zijn uitsluitend
bestaat erin te investeren in participa-
afkomstig van de geconsolideerde
ties om die nadien te verkopen met een
meerderheidsparticipaties die Gimv
meerwaarde die in België fiscaal vrij-
verplicht consolideert.
gesteld wordt. Gimv NV beschikt over ruime fiscale overdraagbare verliezen
De belastingskost in de wettelijke con-
en Definitief Belaste Inkomsten (DBI) uit
solidatie van 11 442 EUR komt dan ook
het verleden. Sinds de invoering van de
in hoofdzaak (nl. 9 893 EUR) van de
notionele intrestaftrek wordt ook jaarlijks
meerderheidsparticipaties die in de
een bijkomende buffer aan notionele
wettelijke consolidatie verplicht worden
intrestaftrek gecreëerd die zeven jaar
geconsolideerd.
overdraagbaar is.
Het risico van de Gimv-groep beperkt zich
Gimv boekt geen latente belastingen
tot het bedrag van de investering in deze
op de aftrekbare tijdelijke verschillen
meerderheidsparticipaties. De Gimv-
en de overgedragen fiscale verliezen
groep draagt geen enkele verantwoor-
omdat het gezien de specifieke fiscale
delijkheid voor de belastingsschulden
situatie van de groep niet waarschijnlijk
van deze meerderheidsparticipaties.
15. W inst per aandeel 2008-2009
2007-2008
A
-354 709
168 018
B
-354 709
168 018
A
23 176
23 176
Aandelenopties
-
-
Aflosbare preferente aandelen
-
-
B
23 176
23 176
Winst per aandeel
A
-15.31
7.25
Winst per aandeel, rekening houdend met het verwateringseffect
B
-15.31
7.25
(in 000 EUR) Nettowinst toe te rekenen aan houders van gewone aandelen van de moederonderneming Rente over converteerbare aflosbare niet-cumulatieve preferente aandelen Nettowinst toe te rekenen aan houders van gewone aandelen van de moederonderneming aangepast voor het effect van de converteerbare preferente aandelen (in 000) Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (exclusief ingekochte eigen aandelen) voor gewone winst per aandeel Verwateringseffect
Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (exclusief ingekochte eigen aandelen) gecorrigeerd voor het verwateringseffect (in EUR)
162 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
De winst per aandeel is berekend door
som van het gewogen gemiddeld aantal
de nettowinst, toe te rekenen aan de
uitstaande aandelen gedurende het jaar
houders van gewone aandelen van de
en het gewogen gemiddeld aantal ge-
moederonderneming, te delen door het
wone aandelen dat zou zijn uitgegeven
gewogen gemiddeld aantal uitstaande
bij de conversie in gewone aandelen van
aandelen gedurende het jaar.
alle potentiële gewone aandelen die tot
De verwaterde winst per aandeel is
verwatering kunnen leiden.
berekend door de nettowinst, toe te
De tabel op de pagina hiernaast geeft
rekenen aan de houders van gewone
de gegevens over winst en aandelen
aandelen van de moederonderneming
die zijn gebruikt in de berekeningen van
(na aftrek van de rente over de conver-
de gewone en de verwaterde winst per
teerbare, aflosbare, niet-cumulatieve
aandeel.
preferente aandelen), te delen door de
16. B etaalde en voorgestelde dividenden 2008-2009
2007-2008
54 695
66 052
Betaalde dividenden Slotdividend totaal (in 000 EUR) Slotdividend per aandeel (in EUR)
2.36
2.85
Interim-dividend totaal (in 000 EUR)
-
46 352
Interim-dividend per aandeel (in EUR)
-
2.00
54 695
112 404
54 695
54 695
2.36
2.36
Totaal betaalde dividenden Voorgestelde dividenden Slotdividend totaal (in 000 EUR) Slotdividend bedrag per aandeel (in EUR) De Raad van Bestuur zal aan de Gewone
van 25 procent roerende voorheffing
Algemene Vergadering van aandeelhou-
bedraagt het nettodividend 1.77 EUR per
ders voorstellen om over het boekjaar
aandeel. Dit dividend zal op 1 juli 2009
2008-2009 een brutodividend uit te ke-
worden betaald.
ren van 2.36 EUR per aandeel. Na aftrek
163
17. G oodwill en andere immateriële activa (in 000 EUR) Jaar 2008-2009
1. Beginsaldo, immateriële activa
Goodwill
Patenten, licenties en andere rechten
Computersoftware
Overige immateriële activa
Totaal
307 074
522
402
110
308 107
1.1. Brutobedrag
344 222
744
573
110
345 649
1.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-24 336
-222
-171
-
-24 729
-12 812
-
-
-
-12 812
1.3. Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen (-) 2. Intern ontwikkelde investeringen
-
-
-
-
-
3. Investeringen, aanvullende verwervingen
7 668
-116
1 279
100
8 931
4. Verwervingen door bedrijfscombinaties
16 770
21 542
176
2 933
41 422
5. Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
-
-
-
-
-
6. Verkoop van dochterondernemingen (-)
-
-
-
-
-
7. Afschrijvingen (-)
-
-285
-304
-167
-755
8. Bijzondere waardeverminderingsverliezen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening
-154 349
-
-
-
-154 349
9. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
-
-
-
-
10. Overige toename (afname (-))
-
-
-
-
-
11. Eindsaldo, immateriële activa
177 163
21 663
1 554
2 976
203 356
11.1. Brutobedrag
368 661
22 169
2 028
3 143
396 001
11.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-24 336
-507
-475
-167
-25 484
11.3. Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
-167 161
-
-
-
-167 161
164 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
Jaar 2007-2008
1. Beginsaldo, immateriële activa 1.1. Brutobedrag
Goodwill
Patenten, licenties en andere rechten
Computersoftware
Overige immateriële activa
Totaal
161 794
125
701
6 942
169 562
161 794
100
909
150 111
177 813
1.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-
25
-207
-8 069
-8 252
1.3. Geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
-
-
-
-
-
2. Intern ontwikkelde investeringen
-
167
-
-
167
3. Investeringen, aanvullende verwervingen
43 862
7
215
-
44 084
4. Verwervingen door bedrijfscombinaties
128 798
469
162
110
129 539
5. Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) 6. Verkoop van dochterondernemingen (-) 7. Afschrijvingen (-)
-
-
-
-
-
-20 072
-59
-599
-6 942
-27 672
-7 308
-188
-76
-
-7 572
8. Bijzondere waardeverminderingsverliezen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening
-
-
-
-
-
9. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
-
-
-
-
10. O verige toename (afname (-))
-
-
-
-
-
11. Eindsaldo, immateriële activa
307 074
522
402
110
308 108
11.1. Brutobedrag
344 222
744
573
110
345 649
11.2. G eaccumuleerde afschrijvingen (-)
-24 336
-222
-171
-
-24 729
-12 812
-
-
-
-12 812
11.3. G eaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen (-)
165
18. M ateriële vaste activa (in 000 EUR) Jaar 2008-2009
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en motorvoertuigen
Overige materiële vaste activa
Totaal
BEWEGINGEN IN MATERIËLE VASTE ACTIVA 1. Beginsaldo, materiële vaste activa
52 775
25 052
8 377
4 249
90 452
1.1. Brutobedrag
57 856
41 116
12 864
5 793
117 629
1.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-5 082
-16 064
-4 487
-1 544
-27 177
1 757
5 066
4 731
1 509
13 063
10 108
23 861
3
4 824
38 796
4. Overdrachten (-)
-
1 567
-478
-405
684
5. O verdrachten door bedrijfsafsplitsing (-)
-
-
-
-
-
-3 009
-11 319
-2 624
-914
-17 866
7. Bijzondere waardeverminderingsverliezen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening
-
-
-
-
-
8. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
-
-
-
-
-9 327
13 681
-1 269
-3 085
-
-
-6
-140
2
-144
52 304
57 902
8 600
6 180
124 985
60 394
85 285
15 711
8 638
170 028
-8 091
-27 383
-7 111
-2 458
-45 043
Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en motorvoertuigen
Overige materiële vaste activa
Totaal
2. Investeringen 3. Verwervingen door bedrijfscombinaties
6. Afschrijvingen (-)
9. Transfer van (naar) 10. Overige toename (afname (-)) 11. Eindsaldo, materiële vaste activa 11.1. Brutobedrag 11.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
Jaar 2007-2008
BEWEGINGEN IN MATERIËLE VASTE ACTIVA 1. Beginsaldo, materiële vaste activa
21 957
9 437
2 601
3 287
37 282
1.1. Brutobedrag
40 795
74 919
21 589
3 384
140 686
1.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-18 837
-65 482
-18 987
-97
-103 404
3 637
8 825
1 529
235
14 227
28 307
17 704
6 027
1 768
53 806
2. Investeringen 3. Verwervingen door bedrijfscombinaties 4. Overdrachten (-)
-
-990
-169
-665
-1 824
5. O verdrachten door bedrijfsafsplitsing (-)
-
-2 337
-682
-156
-3 175
-1 152
-5 084
-889
-193
-7 318
14
-2 927
77
227
-2 609
-
-
-
-
-
6. Afschrijvingen (-) 7. Bijzondere waardeverminderingsverliezen (opgenomen) teruggenomen in de resultatenrekening 8. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen 9. Transfer van (naar)
-
-
-
-
-
10. Overige toename (afname (-))
11
423
-117
-254
63
11. Eindsaldo, materiële vaste activa
52 775
25 052
8 377
4 249
90 452
11.1. Brutobedrag
57 856
41 116
12 864
5 793
117 629
11.2. Geaccumuleerde afschrijvingen (-)
-5 082
-16 064
-4 487
-1 544
-27 177
166 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
19. B ijzondere waarde vermindering op goodwill De goodwill die in de boeken is opge-
de boekwaarde van de betrokken doch-
nomen betreft uitsluitend de meerder-
terondernemingen te vergelijken met de
heidsparticipaties die Gimv verplicht
reële waarde. Dit leidde in 2008-2009
opneemt in de wettelijke consolidatie.
tot een totale waardevermindering van
Deze goodwill wordt jaarlijks getest op
154 273 EUR.
bijzondere waardeverminderingen door
20. F inanciële activa gewaardeerd aan reële waarde via resultaat (in 000 EUR) De financiële activa, die de participaties
Er werd ook voor een bedrag van
teerde participaties aan biedkoers en
van Gimv NV en zijn dochterondernemin-
117 549 EUR gedesinvesteerd. De
de niet-beursgenoteerde participaties
gen omvatten, dalen met 271 809 EUR.
voornaamste desinvesteringen waren:
op basis van waarderingsmethoden die
Westerlund Groep, Arcomet, Sfinc, HGGF,
het meest geschikt zijn voor de aard van
Deze evolutie wordt als volgt verklaard: de Gimv-groep heeft in het boekjaar 2008-2009 voor 63 686 EUR geïnvesteerd in participaties. De voornaamste investeringen waren: Thesee, Pragma Capital en Verhaeren voor het segment Buyouts
BMC Investments en Lyceum Capital
de investering in lijn met de European
voor het segment Buyouts & Growth
Private Equity and Venture Capital
en Ecophos, Genesis, Galapagos en
Valuation Guidelines .
fondsendistributies voor het segment Venture Capital.
De overige afname is het gevolg van de bijkomende investering in Scana Noliko,
& Growth, CoreOptics, Digital Imaging
De niet-gerealiseerde waardedalingen
waardoor deze meerderheidsparticipatie
Systems, GreenPeak Technologies,
bedragen -194 303 EUR. Deze zijn het
vanaf dit jaar wordt meegeconsolideerd.
ActoGeniX en Prosensa voor het seg-
gevolg van de periodieke waarderings-
De openingswaarde wordt hiermee
ment Venture Capital en DG Infra+ voor
oefeningen op de totale portefeuille. De
geëlimineerd.
het segment Infrastructuur.
Gimv-groep waardeert de beursgeno-
1. Beginsaldo 1.1. Investeringen
2008-2009
2007-2008
648 398
690 811
63 686
123 319
-117 549
-212 199
-194 303
34 644
1.2. Verwerving door bedrijfscombinaties 1.3. Desinvesteringen (-) 1.4. Overdracht door bedrijfsafsplitsing 1.5. Niet-gerealiseerde waardeschommelingen (waardestijging (+), waardedaling (-) in reële waarde) 1.6. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen 1.7. Overige (toename (+), afname (-)) 2. Eindsaldo
-23 643
11 823
376 589
648 398
Waarvan Aandelen - beursgenoteerd
63 567
122 651
Aandelen - niet-beursgenoteerd
313 021
525 747
-194 303
34 644
Wijzigingen in reële waarde verwerkt in de resultatenrekening gedurende de periode Raming op basis van waarderingsmethodes Op basis van reële berekening
-132 436
81 222
-61 868
-50 794
167
21. L eningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille (in 000 EUR) Er werden leningen toegestaan voor 73 607 EUR. De belangrijkste zijn: Vandemoortele, Electrawinds, Thesee,
Jaar 2008-2009
Totaal
1. Beginsaldo
70 758
Mondi Foods en Impression International.
1.1. Brutobedrag
83 222
Er werden leningen terugbetaald voor
1.2. Geaccumuleerde waardeverminderingen (-)
-12 464
12 022 EUR. De belangrijkste terugbe-
2. Investeringen
talingen kwamen van Gealan, Mitico,
3. Verwervingen door bedrijfscombinaties
73 607
Impression International, Pellicula en
4. Terugbetaling hoofdsom (-)
Mondi Foods. De nettoimpact van de
5. Overdrachten door bedrijfsafsplitsing
waardeschommelingen en transfers be-
6. Bijzondere waardevermindering (-)
draagt -33 323 EUR.
7. Terugname van bijzondere waardeverminderingsverliezen (+)
-12 022 -36 065 -
8. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
9. Transfer van (naar)
2 742
10. Overige (toename (+), afname (-))
-
11. Eindsaldo
99 020
11.1. Brutobedrag
147 549
11.2. Geaccumuleerde waardeverminderingen (-)
-48 529
Bijkomende informatie over leningen in de investeringsportefeuille Opsplitsing looptijd
Max 1 jaar
1 tot 5 jaar
Totaal 99 020
7 615
91 405
EUR
USD
GBP
Totaal
93 947
4 816
257
99 020
Vaste intrest
Variabele intrest
Totaal
85 473
13 547
99 020
9.32%
9.24%
Valutaverdeling
Toegepaste intrest
Gemiddelde intrestvoet
Jaar 2007-2008
Totaal
1. Beginsaldo
56 497
1.1. Brutobedrag 1.2. Geaccumuleerde waardeverminderingen (-) 2. Investeringen 3. Verwervingen door bedrijfscombinaties 4. Terugbetaling hoofdsom (-) 5. Overdrachten door bedrijfsafsplitsing 6. Bijzondere waardevermindering (-)
49 811 -15 606 -12 464
7. Terugname van bijzondere waardeverminderingsverliezen (+)
-
8. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
9. Transfer van (naar) 10. Overige (toename (+), afname (-)) 11. Eindsaldo 11.1. Brutobedrag 11.2. Geaccumuleerde waardeverminderingen (-)
168 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
56 497
-7 480 70 758 70 758 -
22. Voorraden
(in 000 EUR) 2008-2009
2007-2008
Gimv is een investeringsmaatschappij
22 068
16 507
3 299
1 102
raden. Deze voorraden betreffen dus
Afgewerkte producten
69 954
12 756
de wettelijke consolidatie verplicht wor-
Handelsgoederen
40 619
19 978
den opgenomen: Bandolera Investments
135 940
50 343
BV, De Groot Investments BV, Grandeco
-3 386
-2 502
BV, Interbrush NV, Numac Investments
-
-
Systems NV, Scana Noliko NV, Ter Stal
2008-2009
2007-2008
De handelsvorderingen en overige
Handelsvorderingen op maximum 1 jaar
-
-
Waarborgen in cash
-
-
de meerderheidsparticipaties die in de
Te ontvangen intresten
-
-
consolideerd. Er werden drie nieuwe
Deposito’s op meer dan 1 jaar
-
-
meerderheidsparticipaties meegecon-
Overige vorderingen
-
-
solideerd die voor een bedrag van
Balans einde boekjaar
-
-
41 486 EUR aan handelsvorderingen en
134 066
106 038
-
28
6 286
1 251
-
-
12 128
9 411
152 481
116 728
Grondstoffen Goederen in bewerking
Balans einde boekjaar Waardeverminderingen opgenomen in de resultatenrekening Terugname waardeverminderingen opgenomen in de resultatenrekening
en beschikt daarom niet over voorenkel voorraden van participaties die in
Wallfashion Group NV, HVEG Investments BV, Operator Group Delft BV, OTN Investments BV en Verlihold NV.
23. H andelsvorderingen en overige vorderingen (in 000 EUR)
Op meer dan 1 jaar
Op maximum 1 jaar Handelsvorderingen op maximum 1 jaar Te ontvangen intresten Te vorderen belastingen, uitgezonderd vennootschapsbelasting Uitgestelde kosten en te ontvangen opbrengsten Overige vorderingen Balans einde boekjaar
vorderingen stijgen met 35 753 EUR. Deze stijging komt in hoofdzaak van wettelijke consolidatie worden meege-
overige vorderingen hebben.
169
24. Cash, bankdeposito’s en liquide middelen Verhandelbare effecten en andere liquide middelen (in 000 EUR) De totale liquide middelen verminderen
2008-2009
met 123 406 EUR. Deze evolutie is het
2007-2008
gevolg van de cashflow van desinveste-
I. Cash, bankdeposito’s en liquide middelen
ringen en investeringen voor -31 889 EUR
Kortetermijnbankdeposito's
121 941
184 010
en dividenduitgaven van 54 695 EUR. De
Cash en andere liquide middelen
225 600
266 201
verhandelbare effecten en andere liquide
Brutobedrag
347 541
450 211
Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
67 391
88 127
Brutobedrag
67 391
88 127
middelen omvatten liquide instrumenten
II. Verhandelbare effecten en andere liquide middelen
zoals obligaties, CDO’s en beleggingsfondsen, die onderhevig zijn aan waardeschommelingen. Deze waardeschommelingen bedroegen 44 047 EUR. De cashflow van de meerderheidsparticipaties vermeerderde met 6 341 EUR.
25. U itstaand kapitaal en reserves (in 000 EUR) Aantal (in 000)
Toegestaan aantal aandelen Nominale waarde per aandeel Uitgegeven en volledig volgestorte aandelen bij het begin van de periode Toename / afname Uitgegeven en volledig volgestorte aandelen bij het einde van de periode
Bedrag
2008-2009
2007-2008
2008-2009
2007-2008
23 176
23 176
220 000
220 000
-
-
-
-
23 176
23 176
220 000
220 000
-
-
-
-
23 176
23 176
220 000
220 000
26. Pensioenregelingen (in 000 EUR) De toegezegde pensioenverplichtingen
ting met betrekking tot het defined
van de Gimv-groep bestaan voornamelijk
benefit plan van de Gimv-groep van
uit een plan bij Gimv NV voor bedienden
2 253 EUR (was reeds geprovisioneerd
en kaderleden waarbij de begunstigden
in pensioenvoorzieningen).
op datum van hun pensioen recht hebben op een bedrag dat bepaald wordt in functie van hun laatste salaris.
Dit wordt gecompenseerd door de pensioenlasten bij de meerderheidsparticipaties die stijgen met 1 187 EUR. Ook
De pensioenverplichtingen dalen met
hier draagt de Gimv-groep geen enkele
1 066 EUR door een bijkomende stor-
verplichting voor de pensioenlasten van deze meerderheidsparticipaties.
170 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
Totaal pensioenregelingen opgenomen in de balans
2008-2009
2007-2008
2 944
4 010
881
2 253
839
2 253
I. TE-BEREIKEN-DOELPLANNEN (defined benefit) 1. Bedragen opgenomen in de balans 1.1. Nettoverplichtingen (vorderingen) door gefinancierde toegezegde pensioenregelingen 1.1.1. Contante waarde van volledig of gedeeltelijk gefinancierde verplichtingen
2 839
5 756
-2 000
-3 502
1.2. Contante waarde van volledig ongefinancierde verplichtingen
-
-
1.3. Niet-opgenomen actuariële winsten (verliezen (-))
-
-
1.4. Niet-opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd
-
-
1.5. Reële waarde van restitutierechten die als activa zijn opgenomen (-)
-
-
1.1.2. Reële waarde van fondsbeleggingen (-)
1.6. Overige componenten Verplichtingen (vorderingen) door toegezegde pensioenregelingen, totaal Verplichtingen Activa 2. Lasten door toegezegde pensioenregelingen opgenomen in de winst-en verliesrekening* 2.1. Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten
42
-
839
2 253
2 839
5 756
-2 000
-3 502
87
177
87
559
2.2. Rentekosten
-
315
2.3. Verwacht rendement op fondsbeleggingen (-)
-
-215
2.4. Verwacht rendement op restitutierechten die als activa zijn opgenomen (-)
-
-
2.5. Netto actuariële winsten (verliezen (-))
-
-482
2.6. Pensioenkosten van verstreken diensttijd
-
-
2.7. Winst (verlies (-)) op inperkingen en afwikkelingen
-
-
Effectief rendement op fondsbeleggingen
-
157
Effectief rendement op restitutierechten die als activa zijn opgenomen
-
-
1 576
4 506
3 041
2 940
-2 288
-623
35
177
3. Bewegingen in de verplichtingen (vorderingen) van toegezegde pensioenregelingen 3.1. Verplichtingen van toegezegde pensioenregelingen, beginsaldo 3.2. Betaalde bijdragen (-) 3.3. Opgenomen lasten 3.4. Kosten rechtstreeks opgenomen via het eigen vermogen 3.5. Toename door bedrijfscombinaties
-
-
3.6. Afname door bedrijfsafsplitsing (-)
-
-241
3.7. Toename (afname (-)) door wisselkoerswijzigingen
-
3.8. Overige toename (afname (-))
-
3.9. V erplichtingen van toegezegde pensioenregelingen, eindsaldo
788
2 253
4.50%
4.50%
4. Voornaamste actuariële veronderstellingen 4.1. Toegepaste disconteringsvoet 4.2. Verwacht rendement op fondsbeleggingen
4.20%
4.20%
4.3. Verwacht percentage van loonsverhogingen
5.00%
5.00%
1. Bedrag opgenomen in de balans
2 063
1 757
2. Bedrag opgenomen in de resultatenrekening
-1 756
66
4.4. Toekomstige verhogingen van toegezegde vergoedingen 4.5. Verwacht rendement op restitutierechten die als activa zijn opgenomen 4.6. Percentage dat de tendens voor medische kosten weerspiegelt II. V ASTE-BIJDRAGEPLANNEN (defined contribution)
* Opgenomen in de ‘personeelskosten’
171
27. Voorzieningen
(in 000 EUR)
Jaar 2008-2009
De provisies dalen met 13 241 EUR door
1. Beginsaldo
de uitoefening van de opties door de
1.1. op meer dan 1 jaar
personeelsleden van de adviesbeheer-
1.2. op maximum 1 jaar
vennootschappen, door de betaling
2. Aanvullende aanleg van voorzieningen
van carried interest (o.a. van Halder IV)
3. Aanwending van provisies (-)
en door de terugname van een aantal
4. Terugname van niet-gebruikte provisies
provisies.
5. Wijzigingen in consolidatiekring 6. Omrekeningsverschillen toename (afname (-)) 7. Wijziging door verdiscontering 8. Overige toename (afname (-)) 9. Eindsaldo 9.1. op meer dan 1 jaar 9.2. op maximum 1 jaar
28. F inanciële verplichtingen, handelsschulden en overige schulden (in 000 EUR) Jaar 2008-2009 Maximum 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Totaal
83 819
157 932
81 771
323 521
2. Obligatieleningen
-
4 805
19 263
24 068
3. Converteerbare leningen
-
-
-
-
4. Financiële leasingovereenkomsten
-
-
-
-
I. Rentedragende verplichtingen op de vervaldag 1. Leningen
5. Bankvoorschotten in rekening-courant
15 110
-
-
1 5 11 0
6. Overige leningen
-1 214
17 991
2 500
19 277
97 715
180 728
103 533
381 976
3 901
11 464
8 889
24 254
-944
-2 910
-1 873
-5 727
2 957
8 554
7 016
18 527
Totaal II. Leasinginformatie 1. Minimum leasingbetalingen 2. Financiële kosten (-) Totaal III. Handelsschulden en overige schulden op de vervaldag 1. Handelsschulden 2. Ontvangen voorschotten 3. Overige schulden waarvan schulden aan werknemers Totaal
172 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
78 673
-
-
78 673
820
-
-
820
24 292
12 866
-
37 158
-552
12 866
-
12 314
103 785
12 866
-
116 651
Voorzieningen voor garanties
Voorzieningen voor geschillen
Voorzieningen voor herstructureringen
Voorzieningen voor milieu
Voorziening voor vergoedingen aan personeel
Voorzieningen / overige
Wettelijke consolidatie
1 950
3 153
4 000
130
13 835
3 174
26 242
1 950
3 153
-
-
13 835
3 174
26 242
-
-
-
-
-
-
-
250
949
343
23
27
1 592
-1 440
-400
-2 143
-5 362
1 136
140
326
1 602
-2 728
-2 728
-1 379
-
-
-
-
-8 346
-
-8 346
1 896
3 842
2 621
473
2 784
1 384
13 000
1 896
3 842
-
-
2 784
1 384
13 000
-
-
-
-
-
-
-
De Gimv-groep heeft geen financiële
verklaart het belang van deze schulden
De handelsschulden en overige schul-
schulden. De evolutie van deze schul-
op de balans. De Gimv-groep draagt
den stijgen met 33 529 EUR. Dit komt
den in de wettelijke consolidatie komt
geen enkele verantwoordelijkheid noch
door de toename van de schulden
volledig voort van de meerderheids-
risico voor deze schulden. Het risico
van de meerderheidsparticipaties met
participaties die Gimv consolideert. Bij
van de Gimv-groep beperkt zich tot
29 591 EUR. Ook hier blijft het risico van
buyoutoperaties wordt een gedeelte van
het bedrag van de investering in deze
de Gimv-groep beperkt tot het bedrag
de investering extern gefinancierd. Dit
bedrijven.
van de investering in deze bedrijven.
Jaar 2007-2008 Maximum 1 jaar
1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Totaal
40 656
72 475
140 023
253 154
2. Obligatieleningen
-
-
36 620
36 620
3. Converteerbare leningen
-
-
-
-
4. Financiële leasingovereenkomsten
-
-
-
-
5. Bankvoorschotten in rekening-courant
8 566
-
-
8 566
6. Overige leningen
-1 208
-
4 699
3 491
48 014
72 475
181 342
301 831
1. Minimum leasingbetalingen
4 709
14 747
8 081
27 537
2. Financiële kosten (-)
-1 441
-4 751
-2 321
-8 513
3 268
9 996
5 760
19 024
62 109
-
-
62 109
-
-
-
-
21 014
-
-
21 014
9 568
-
-
9 568
83 122
-
-
83 122
I. Rentedragende verplichtingen op de vervaldag 1. Leningen
Totaal II. Leasinginformatie
Totaal III. H andelsschulden en overige schulden op de vervaldag 1. Handelsschulden 2. Ontvangen voorschotten 3. Overige schulden waarvan schulden aan werknemers Totaal
173
29. Verbonden partijen (in 000 EUR) Jaar 2008-2009 Dochterondernemingen
Geassocieerde deelnemingen
Directiepersoneel
Andere verbonden partijen
Totaal
3 114
10 777
-
-
13 891
3 114
10 777
-
-
13 891
3 114
10 777
-
-
13 891
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.1. Handelsvorderingen
-
-
-
-
-
2.2. Overige vorderingen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1. Financiële verplichtingen
-
-
-
-
-
2. Schulden
-
-
-
-
-
2.1. Handelsschulden
-
-
-
-
-
2.2. Overige schulden
-
-
-
-
-
3. Overige verplichtingen
-
-
-
-
-
III. TRANSACTIES TUSSEN VERBONDEN PARTIJEN
-
-
-
-
-
I. VORDERINGEN OP VERBONDEN PARTIJEN 1. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille en overige financiële activa 1.1. Leningen 1.2. Overige financiële activa 2. Vorderingen
3. Overige activa II. BEDRAGEN VERSCHULDIGD AAN VERBONDEN PARTIJEN
1. Verkoop van goederen
6
19
-
-
25
2. Aankoop van goederen (-)
-
-
-
-
-
3. Verrichtingen van diensten
-
-
-
-
-
4. Aankoop van diensten (-)
-
-
-
-
-
5. Transfers uit financieringsovereenkomsten
-
-
-
-
-
6. Vergoedingen aan leden executief comité en bestuurders
-
-
5 464
-
5 464
6.1. Bezoldigingen
-
-
3 188
-
3 188
6.2. Pensioenregelingen (inclusief afscheidsregelingen)
-
-
2 276
-
2 276
6.3. Ontslagvergoedingen (inclusief afscheidsregelingen)
-
-
-
-
-
6.4. Op aandelen gebaseerde betalingen
-
-
-
-
-
174 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
Jaar 2007-2008 Dochterondernemingen
Geassocieerde deelnemingen
Directiepersoneel
Andere verbonden partijen
Totaal
8 250
20 003
-
-
28 253
8 250
20 003
-
-
28 253
8 250
20 003
-
-
28 253
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2.1. Handelsvorderingen
-
-
-
-
-
2.2. Overige vorderingen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1. Financiële verplichtingen
-
-
-
-
-
2. Schulden
-
-
-
-
-
2.1. Handelsschulden
-
-
-
-
-
2.2. Overige schulden
-
-
-
-
-
3. Overige verplichtingen
-
-
-
-
-
1. Verkoop van goederen
3
52
-
-
55
2. Aankoop van goederen (-)
-
-
-
-
-
3. Verrichtingen van diensten
-
-
-
-
-
4. Aankoop van diensten (-)
-
-
-
-
-
5. Transfers uit financieringsovereenkomsten
-
-
-
42
42
6. Vergoedingen aan leden executief comité en bestuurders
-
-
4 462
-
4 462
6.1. Bezoldigingen
-
-
3 141
-
3 141
6.2. Pensioenregelingen
-
-
1 321
-
1 321
6.3. Ontslagvergoedingen
-
-
-
-
-
6.4. Op aandelen gebaseerde betalingen
-
-
-
-
-
I. V ORDERINGEN OP VERBONDEN PARTIJEN 1. Leningen aan ondernemingen in de investeringsportefeuille en overige financiële activa 1.1. Leningen 1.2. Overige financiële activa 2. Vorderingen
3. Overige activa II. B EDRAGEN VERSCHULDIGD AAN VERBONDEN PARTIJEN
III. TRANSACTIES TUSSEN VERBONDEN PARTIJEN
175
Toelichting vergoedingen executief comité en bestuurders 2008-2009
2007-2008
1 583 041
1 525 509
278 250
984 909
1 105 605
606 894
221 384
23 427
2 688 646
2 132 403
499 634
1 008 336
330 509
164 508
157 834
198 928
1. Bezoldigingen Vast Executief comité Bestuurders
1
Variabel Executief comité Bestuurders
2
Subtotaal Executief comité Bestuurders 2. Groepsverzekering Vast Executief comité Bestuurders Variabel Executief comité Bestuurders
997 611
753 105
789 604
205 102
Subtotaal Executief comité Bestuurders Totaal
1 2
176 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
1 328 120
917 613
947 438
404 030
5 463 838
4 462 382
Executief comité
4 016 766
3 050 016
Bestuurders
1 447 072
1 412 366
Inclusief verzekeringen voorzitter en gedelegeerd bestuurder Inclusief uitbetaalde afscheidspremies
30. B eleid voor financieel risicobeheer Zie verslag van de Raad van Bestuur, ‘Beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden’ – pagina 182.
31. O p aandelen gebaseerde transacties 31.1 Warrantenplan Zie Corporate governance – pagina 98. 31.2 Co-investeringsstructuur Zie Corporate governance – pagina 106. 31.3 B ezoldiging van management en stafmedewerkers Zie Human resources – pagina 81.
32. Reële waarde Het grootste deel van de financiële activa
de boekwaarden in de balans een be-
van de groep wordt gewaardeerd aan
nadering van de reële waarde, rekening
reële waarde in de balans. Bij vorderingen
houdend met hun korte looptijd.
op lange termijn worden de afgeschreven kosten geacht de geraamde reële waarde te benaderen. Voor handelsvorderingen, handelsschulden, andere vlottende activa en passiva en liquide middelen vormen
Voor
langlopende
rentedragende
schulden worden de afgeschreven kosten verondersteld de reële waarde te benaderen.
33. B elangrijkste gebeurtenissen na balansdatum Zie verslag van de Raad van Bestuur, ‘Belangrijkste gebeurtenissen na balansdatum’ – pagina 183.
177
34. Openstaande verbintenissen voor fondsinvesteringen (in 000) Naam fonds
Jaar
Munt
Buy out Fund
1999
EUR
CapMan VIII Buyout
2006
EUR
Corpeq Urals Fund2
1999
EUR
DKB Emerging Europe L.P.
2001
Eagle Russia fund
Totale verbintenis
Totale verbintenis1 koers 31/03/09
Openstaande verbintenis op 31/03/09
Intrinsieke waarde op 31/03/09
12 400
12 400
-
-
20 000
20 000
-
-
1 000
1 000
-
-
USD
3 173
2 384
-
-
Buyouts & Growth
2006
USD
10 000
7 514
-
-
EPF I
1996
EUR
1 524
1 524
-
-
EPF II
2001
EUR
5 000
5 000
-
-
EPF III
2006
EUR
5 000
5 000
-
-
Fintech Gimv Fund
2007
USD
15 000
11 27 1
-
-
Halder-Gimv Germany A2
2003
EUR
15 000
15 000
-
-
Halder-Gimv Germany B2
2003
EUR
19 069
19 069
-
-
Halder-Gimv Germany II
2008
EUR
81 250
81 250
-
-
2
Industri Kapital
1997
EUR
3 500
3 500
-
-
Lyceum Capital I
2008
GBP
75 000
75 000
-
-
Lyceum Capital II
2000
EUR
21 000
22 561
-
-
Nova Polonia
2007
EUR
10 450
10 450
-
-
Pragma
1996
EUR
40 000
40 000
-
-
Rabo Black Earth2
1999
EUR
300
242
-
-
Rendex
2000
EUR
3 099
3 099
-
-
Gimv Czech Ventures 2
2004
EUR
9 835
9 835
-
-
Vectis
2004
EUR
3 000
3 000
-
-
349 099
147 728
48 156 -
Totaal Buyouts & Growth Technology AIC
2000
EUR
1 270
1 270
-
Alta Berkeley V
1996
EUR
2 000
2 000
-
-
Alta Berkeley VI
2000
EUR
3 000
3 000
-
-
Baekelandfonds
1999
EUR
1 200
1 200
-
-
Charles River 07
1998
USD
2 500
1 879
-
-
Charles River 08
1999
USD
2 000
1 503
-
-
Charles River 09
1999
USD
3 000
2 254
-
-
Charles River 10
2000
USD
5 460
4 103
-
-
Charles River 11
2000
USD
3 677
2 763
-
-
Galileo II
1998
EUR
2 287
2 287
-
-
Galileo II B
2002
EUR
360
360
-
-
Galileo III
2000
EUR
3 150
3 150
-
-
Genesis III
2000
USD
10 000
7 514
-
-
Genesis IV
2009
USD
10 000
7 514
-
-
Gimv ARKIV Technology Fund2
2006
EUR
15 100
15 100
-
-
I-source
2006
EUR
5 000
5 000
-
-
IT Partners
1997
EUR
7 442
7 442
-
-
MTV I
1997
USD
5 000
3 757
-
-
MTV III
2000
USD
2 801
2 105
-
-
Pacven Walden III
1997
USD
1 000
751
-
-
Pacven Walden IV
1998
USD
2 000
1 503
-
-
Pacven Walden V
2001
USD
1 920
1 443
-
-
Sofinnova Venture V (USA)
2000
USD
3 500
2 630
-
-
Sofinnova Capital VI
2008
EUR
2 500
2 500
-
-
83 028
25 793
17 137
Totaal Technology
178 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
Naam fonds
Jaar
Munt
Totale verbintenis
Totale verbintenis1 koers 31/03/09
Openstaande verbintenis op 31/03/09
Intrinsieke waarde op 31/03/09
2006
EUR
30 000
30 000
-
-
30 000
16 073
10 713
Cleantech Emerald Technology Ventures II Totaal Cleantech Life Sciences Abingworth Bio. II
1997
USD
3 006
2 259
-
-
Abingworth Bio. III B
2001
USD
5 000
3 757
-
-
Alta Biopharma Partners III
2004
USD
10 000
7 514
-
-
Forward Ventures 4
2000
USD
5 000
3 757
-
-
OBP II
1996
USD
1 000
751
-
-
OBP II Annex
2002
USD
2 848
2 140
-
-
OBP II Adj.
1996
USD
6 000
4 509
-
-
OBP III
1999
USD
3 600
2 705
-
-
OBP III Adjunct
1999
USD
14 400
10 821
-
-
OBP IV
2001
USD
12 000
9 017
-
-
Sofinnova Capital III
1998
EUR
2 284
2 284
-
-
Sofinnova Capital IV
2000
EUR
10 000
10 000
-
-
Sofinnova Capital V
2005
EUR
7 500
7 500
-
-
Sofinnova Capital VI
2008
EUR
2 500
2 500
-
-
69 514
5 440
35 940
Totaal Life Sciences Gimv-XL
2008
EUR
250 000
250 000
-
-
250 000
200 000
50 1703
30 000
-
-
Totaal Infrastructuur
30 000
24 250
5 073
Algemeen totaal
811 641
419 284
167 189
Totaal Gimv-XL Infrastructuur DG Infra+4
2007
EUR
30 000
Verbintenis aan de koers van 31 maart 2009 Deze fondsen worden beheerd door een managementvennootschap waarvan de meerderheid in handen is van Gimv 3. De investeringen van Gimv in de participaties van het Gimv-XL fonds worden rechtstreeks op de Gimv-balans geboekt 4. Dit fonds wordt beheerd door een managementvennootschap waarvan 50 procent in handen is van Gimv 1.
2.
179
Buitenbalansverplichtingen en belangrijke hangende geschillen Onderstaande tekst biedt een overzicht
die in werking treedt wanneer bijko-
van de buitenbalansverplichtingen ver-
mend kapitaal wordt opgehaald aan
bonden met de participaties die een
een lagere prijs per aandeel en die
materieel deel uitmaken van de financi-
meestal, maar niet altijd, in het voor-
ële vaste activa van de Gimv-groep:
deel van Gimv werkt;
Naast de verbintenissen voor fonds investeringen: • zijn er zes dossiers met afdwingbare financiële verbintenissen voor een totaal bedrag van 22 340 918 EUR; • verstrekte Gimv in één dossier een bankgarantie voor een bedrag van 707 000 EUR; • z ijn er in de helft van de dossiers afspraken gemaakt die in geval van een desinvestering een onevenredige verdeling van de opbrengst tot gevolg kunnen hebben, waarbij dit afhankelijk van het dossier en/of de omstandigheden in het voordeel dan wel in het nadeel van Gimv kan werken;
dwingbare meeverkoopverplichtingen ten aanzien van Gimv, meestal samen met de andere leden van het financieel consortium; • heeft Gimv in één dossier een koopoptie toegekend op het geheel of een deel van zijn aandelen in een bepaalde participatie en beschikt in zes dossiers één of meerdere derden over een verkoopoptie lastens Gimv; • zijn er in de 119 desinvesteringen van Gimv met contract sinds 1997 slechts in één vijfde van de dossiers verklaringen en waarborgen verstrekt waarvan de termijnen nog lopen. Er is op datum van afsluiting van het boekjaar
• kan het belang van Gimv in nagenoeg
geen enkele aanwijzing dat er enige
twee derden van de dossiers worden
betekenisvolle aanspraak zou worden
verwaterd, zij het doorgaans in relatief
gemaakt op de verstrekte verklaringen
beperkte mate, als gevolg van aan-
en waarborgen.
delenoptieplannen of effecten die bij uitoefening of conversie recht geven op aandelen; • is er in een derde van de dossiers een antiverwateringsclausule opgenomen
180 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
• zijn er in de helft van de dossiers af-
In de hangende geschillen waarin de Gimv-groep betrokken is, werden passende provisies aangelegd, zodat er geen wezenlijke impact kan worden verwacht van enige negatieve uitspraak.
35. V erslag van de Raad van Bestuur bij de cijfers van de wettelijk geconsolideerde jaarrekening Commentaar bij de jaarrekening Resultatenrekening Het nettoverlies van Gimv (deel van de groep) over het boekjaar 2008-2009 bedraagt 354.7 miljoen EUR tegenover een
Samen met het financiële resultaat ten bedrage van -64.8 miljoen EUR en na aftrek van belastingen (11.4 miljoen EUR) en minderheidsbelangen (34.2 miljoen EUR) realiseert Gimv over het boekjaar 2008-
nettowinst van 168.0 miljoen EUR in het
2009 aldus een nettoverlies (deel van de
boekjaar 2007-2008. Dit verlies kwam tot
groep) van 354.7 miljoen EUR.
stand door de ongunstige evolutie van
De voornaamste reden voor het nega-
de waarde van de Gimv-portefeuille als
tieve financiële resultaat over de eerste
gevolg van de scherpe daling van de
jaarhelft is de afwaardering op geëffecti-
marktwaarderingen.
seerd schuldpapier (CDO’s) ten bedrage
Onder IFRS is de winst van Gimv immers
van 36.3 miljoen EUR.
voornamelijk gebaseerd op de waardeevolutie van de portefeuille waarbij zowel de gerealiseerde als de niet-gerealiseerde waardeschommelingen in rekening worden gebracht. Daarnaast wordt het resultaat toegevoegd van de in de wettelijke consolidatie opgenomen ondernemingen, na deconsolidatie van eventuele desinvesteringen. In het boekjaar 2008-2009 werden gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeschommelingen opgetekend ten bedrage van -358.8 miljoen EUR. Het verschil met de -289.2 miljoen EUR uit de beperkte consolidatie kan voornamelijk worden verklaard door de eliminatie van
Balans Activa Vaste activa De vaste activa dalen in de wettelijke consolidatie tot 807.7 miljoen EUR, tegenover 1 119.0 miljoen EUR eind vorig boekjaar. De post goodwill en andere immateriële activa daalt met 104.8 miljoen EUR tot 203.4 miljoen EUR. Enerzijds was er de acquisitie van Bandolera en OTN, en de verhoging van de participatie in Scana Noliko en de opname in de consolidatie van hun respectievelijke koopholdings. Anderzijds was er een belangrijke impair-
de niet-gerealiseerde waardeschomme-
ment op de goodwill van de in de con-
lingen en een belangrijke impairment op
solidatie opgenomen ondernemingen.
goodwill van de in de wettelijke consoli-
Omwille van de voormelde acquisities
datie opgenomen ondernemingen.
stijgt de post materiële vaste activa met
Het overige operationele resultaat bedraagt 46.2 miljoen EUR. Dit cijfer ver-
34.5 miljoen EUR tot 125.0 miljoen EUR. De financiële activa gewaardeerd aan
hult evenwel belangrijke verschillen in
reële waarde via resultaat en de leningen
zijn samenstelling in vergelijking met de
aan ondernemingen in de investerings-
-12.7 miljoen EUR operationeel resultaat
portefeuille dalen met 243.5 miljoen EUR
uit de beperkte consolidatie.
tot 475.6 miljoen EUR, bijna uitsluitend als
Het is namelijk zo dat Gimv door de opname in de wettelijke consolidatie van
gevolg van de niet-gerealiseerde waardedalingen ten gevolge van de mark-to-
bovenvermelde ondernemingen plots
marketwaardering van de portefeuille.
geconfronteerd wordt met wezenlijk ho-
Het verschil van 102.6 miljoen EUR tus-
gere cijfers qua omzet, personeelskos-
sen de financiële activa in de wettelijke
ten, afschrijvingen op materiële vaste
en in de beperkte consolidatie komt
activa en overige operationele kosten
overeen met de reële waarde van de in
in vergelijking met de cijfers uit de be-
de wettelijke consolidatie opgenomen
perkte consolidatie.
ondernemingen.
181
Vlottende activa
financiële verplichtingen (+31.0 mil-
In het boekjaar 2008-2009 blijven
joen EUR), de uitgestelde belastings-
de vlottende activa nagenoeg on-
schulden (+6.9 miljoen EUR) en de
gewijzigd op 713.0 miljoen EUR. De
overige verplichtingen (+11.0 miljoen EUR)
135.9 miljoen EUR in de balans opgeno-
en anderzijds de halvering van de voor-
men voorraden zijn volledig afkomstig
zieningen (-13.2 miljoen EUR). Het bedrag
van de meerderheidsparticipaties opge-
van de financiële verplichtingen staat in
nomen in de wettelijke consolidatie, dit
schril contrast met de totale afwezigheid
is meer dan een verdubbeling tegenover
in de beperkte consolidatie van langlo-
eind vorig boekjaar. De handelsvorderin-
pende financiële verplichtingen en kan
gen nemen met 35.8 miljoen EUR toe tot
worden verklaard door de aanwezigheid
152.5 miljoen EUR. Deze handelsvorderin-
van buyoutschulden in de koopholdings
gen zijn voor het grootste deel afkomstig
opgenomen in de wettelijke consolidatie.
van de wettelijk geconsolideerde meer-
Het dient echter te worden benadrukt dat
derheidsparticipaties, wat het belangrijke
deze schulden geen schulden zijn van
verschil verklaart met het bedrag van de
Gimv NV. Het risico is voor Gimv dan ook
handelsvorderingen in de beperkte con-
beperkt tot zijn investering in de diverse
solidatie (23.0 miljoen EUR).
participaties.
Daarnaast was er een lichte afname van
De kortlopende verplichtingen stegen met
de leningen aan ondernemingen in de
meer dan de helft tot 253.5 miljoen EUR
investeringsportefeuille (2.3 miljoen EUR
(+92.5 miljoen EUR). Deze stijging kan
versus 4.8 miljoen EUR) en een afname
voornamelijk worden verklaard door een
van de liquide middelen en verhandel-
toename van de financiële verplichtingen
bare effecten van 538.3 miljoen EUR eind
op korte termijn met 48.7 miljoen EUR en
maart 2008 tot 414.9 miljoen EUR eind
een stijging van de handels- en overige
maart 2009. Dit laatste voornamelijk als
schulden met 33.5 miljoen EUR. Ook hier
gevolg van de toegenomen behoefte aan
staan de financiële verplichtingen op kor-
werkkapitaal, dividenduitkeringen en een
te termijn in schril contrast met de totale
belangrijke afwaardering op de porte-
afwezigheid in de beperkte consolidatie
feuille geëffectiseerd schuldpapier.
van kortlopende financiële verplichtin-
Passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen (deel van de
als hiervoor aangehaald.
Beschrijving van voornaamste
groep) daalde van 1 315.1 miljoen EUR tot
risico’s en onzekerheden
905.3 miljoen EUR. Enerzijds omvat dit
Kredietrisico
bedrag het eigen vermogen van de beperkte consolidatie (950.6 miljoen EUR). Anderzijds zijn in dit geconsolideerde eigen vermogen de reserves opgenomen van de in de wettelijke consolidatie opgenomen ondernemingen na eliminatie van de eventuele herwaarderingen van deze participaties in de beperkte consolidatie van de Gimv-groep, zijnde netto 59.8 miljoen EUR. Ten slotte was er nog een belangrijke impairment op goodwill
De financiële activa zijn in hoofdzaak niet-gewaarborgde investeringen in nietbeursgenoteerde bedrijven. De Raad van Bestuur beschouwt het maximum kredietrisico als de totale waarde van de portefeuille. Door de diversiteit van de portefeuille kan de investeringsmanager het kredietrisico beheren door rekening te houden met de specifieke kenmerken van de onderliggende activa.
van de geconsolideerde ondernemingen
Liquiditeitsrisico
(-105.1 miljoen EUR).
Gezien haar balansstructuur heeft de
Verplichtingen De totale verplichtingen stijgen van 470.9 miljoen EUR tot 597.9 miljoen EUR.
182 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
gen, en dit omwille van dezelfde reden
Gimv-groep, zonder de meegeconsolideerde buyouts, een ruime nettokaspositie en zijn er geen risico’s verbonden aan financieringen. De meegeconsolideerde
De langlopende verplichtingen stij-
buyouts hebben wel een schuldfinan-
gen in het boekjaar 2008-2009 tot
ciering, waarvoor de Gimv-groep geen
344.4 miljoen EUR (309.9 miljoen EUR
enkele solidaire waarborg heeft verstrekt.
eind vorig boekjaar), en zijn het resul-
Gimv waakt er wel over dat deze buyout-
taat van enerzijds de toename van de
ondernemingen voldoende marge inbou-
wen en geen schulden aangaan die hun
aan tot hoge waakzaamheid voor zijn
verwachte aflossingscapaciteit in normale
portefeuillebedrijven. De waardering van
omstandigheden kunnen overstijgen.
zijn portefeuille is blijvend sterk gecor-
Gezien deze situatie beschouwt de Raad
releerd aan de evolutie van de financiële
van Bestuur het liquiditeitsrisico beperkt.
markten. De huidige exitperspectieven, die eveneens een belangrijke impact kun-
Prijsrisico
nen hebben op het resultaat van Gimv,
De waardering van de niet-beursgeno-
blijven heel onzeker. De moeilijke bedrijfs-
teerde investeringen is afhankelijk van
economische omstandigheden leiden er
een aantal marktgerelateerde elementen
bovendien toe dat de investeringsproces-
en van de resultaten van de betreffende
sen langer duren.
onderneming. Gimv neemt geen indekking tegen het marktrisico inherent aan
Onderzoek en ontwikkeling
de portefeuille, maar beheert de risico’s
Gimv en zijn geconsolideerde doch-
specifiek voor iedere investering.
terondernemingen
hebben
tijdens
het afgelopen boekjaar geen activiIntrestrisico
teiten in onderzoek en ontwikkeling
De intresten op de uitstaande mezzanine-
ondernomen.
instrumenten zijn bijna altijd vast voor de looptijd van de lening. Er kan wel een be-
Financiële risico’s en gebruik van
duidende impact zijn van de marktrente
financiële instrumenten
op de waardering van de buyoutportefeuille, omdat het meestal leveraged buyouts zijn. Dit risico is onderdeel van het ondernemingsrisico naast de resultaten van de participaties zelf en de beschikbare financieringsmogelijkheden. Marktrisico Aangezien de Gimv-groep haar financiële activa aan marktwaarde rapporteert, is er geen verschil tussen de gerapporteerde
Valutaindekking De Gimv-groep - exclusief meerderheidsparticipaties - had op 31 maart 2009 114 035 EUR valutarisico (117 872 USD, 19 336 GBP en 7 185 CHF). Gimv streeft ernaar zich op langere termijn op gepaste wijze volledig tegen het valutarisico op de USD in te dekken. In die optiek voerde Gimv tussen 2007 en 2009 verschillende indekkingsoperaties uit voor de periode
boekwaarde en de marktwaarde.
2007 tot 2011. Op 31 maart 2009 was
Belangrijkste gebeurtenissen na
een combinatie van verschillende instru-
balansdatum
menten. Deze indekkingen leverden een
In april verstrekte Gimv financiering aan diverse bedrijven actief in de marketingdienstensector, zijnde Bananas, Amphion, Demonstrate en Eclipse. Begin mei volgde een investering in het Belgische NovoPolymers, een nieuwe toeleverancier voor de fotovoltaïsche industrie. Begin mei verkocht Gimv zijn belang in Ter Stal aan het management van de betrokken onderneming. Ter Stal met hoofd-
81 100 USD ingedekt (69%), en dit door
negatief resultaat op van 6 989 EUR. Bij de meerderheidsparticipaties werden er valutacontracten afgesloten om aanen verkooptransacties in te dekken en werden renterisico’s met betrekking tot leningen ingedekt. De financiële instrumenten die door Gimv worden aangewend dekken de risico’s in die niet tot de kernactiviteiten van Gimv behoren.
kantoor in Almelo (NL) is een modeketen die modieuze en betaalbare private-la-
Namens de Raad van Bestuur,
belkleding voor de hele familie aanbiedt.
19 mei 2009
Deze verkoop heeft een positieve invloed van 1.4 miljoen EUR (0.06 EUR per aandeel) op de laatst gepubliceerde waarde
Herman Daems en Leo Victor, bestuurder.
van het eigen vermogen van Gimv op 31 maart 2009. Vooruitzichten De blijvend zwakke economische conjunctuur en de blijvend moeilijke financieringsvoorwaarden zetten Gimv onverminderd
183
36. V erslag van de commissaris Verslag van de commissaris aan
stand houden van een interne controle
de Algemene Vergadering der
met betrekking tot het opstellen en de
aandeelhouders van Gimv NV
getrouwe weergave van de wettelijk
over de wettelijk geconsolideerde
geconsolideerde jaarrekening die geen
jaarrekening over het boekjaar
afwijkingen van materieel belang als
afgesloten op 31 maart 2009
gevolg van fraude of het maken van fou-
Overeenkomstig de wettelijke bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de wettelijk geconsolideerde jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen.
Verklaring zonder voorbehoud over de wettelijk geconsolideerde jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de wettelijk geconsolideerde jaarrekening van Gimv NV en zijn dochterondernemingen (samen “de Groep”) over het boekjaar afgesloten op 31 maart 2009, opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting
Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Deze wettelijk geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans afgesloten op 31 maart 2009, de geconsolideerde resultatenrekening, het geconsolideerde kasstroomoverzicht en het geconsolideerde mutatieoverzicht van het eigen vermogen voor het boekjaar afgesloten op 31 maart 2009, alsook het overzicht van de belangrijkste waarderingsregels en andere toelichtingen. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 1 520 790 EUR en het geconsolideerde verlies van het boekjaar, aandeel van de
184 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
ten bevat; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze wettelijk geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de wettelijk geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controleinformatie over de in de wettelijk geconsolideerde jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De keuze van deze controlewerkzaamheden hangt af van onze beoordeling alsook van onze inschatting van het risico dat de wettelijk geconsolideerde jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of het maken van
Groep, bedraagt 354 709 EUR.
fouten. Bij het maken van onze risico-
Verantwoordelijkheid van de Raad
de bestaande interne controle van de
van Bestuur voor het opstellen en de
Groep met betrekking tot het opstellen
getrouwe weergave van de wettelijk
en de getrouwe weergave van de wet-
geconsolideerde jaarrekening
telijk geconsolideerde jaarrekening ten
Het opstellen van de wettelijk gecon-
einde in de gegeven omstandigheden
solideerde jaarrekening valt onder de
de gepaste werkzaamheden te bepalen,
verantwoordelijkheid van de Raad van
maar niet om een oordeel te geven over
Bestuur. Deze verantwoordelijkheid om-
de effectiviteit van de interne controle
vat: het opzetten, implementeren en in
van de Groep. Wij hebben tevens de
inschatting houden wij rekening met
gegrondheid van de waarderingsregels
op hun toekomstige ontwikkeling. Wij
en van de consolidatiegrondslagen, de
kunnen evenwel bevestigen dat de
redelijkheid van de betekenisvolle boek-
verstrekte gegevens geen onmisken-
houdkundige schattingen gemaakt door
bare inconsistenties vertonen met de
de Groep, alsook de voorstelling van de
informatie waarover wij beschikken in
wettelijk geconsolideerde jaarrekening,
het kader van ons mandaat.
als geheel beoordeeld. Ten slotte hebben wij van de Raad van Bestuur en van de verantwoordelijken van de Groep
Antwerpen, 20 mei 2009
de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uit-
Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA Commissaris vertegenwoordigd door
brengen van ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de wettelijk ge-
Rudi Braes Vennoot
consolideerde jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Groep op 31 maart 2009, en van zijn resultaten en kasstromen voor het boekjaar afgesloten op die datum, in overeenstemming met IFRS zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.
Bijkomende vermeldingen Het opstellen en de inhoud van het geconsolideerd jaarverslag vallen onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de wettelijk geconsolideerde jaarrekening te wijzigen: - Het geconsolideerd jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de wettelijk geconsolideerde jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen worden geconfronteerd, alsook van hun positie, hun voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten
185
37. A ansluiting tussen de beperkte en de wettelijke consolidatie (in 000 EUR) Aansluiting tussen het eigen vermogen
31/03/09
31/03/08
(toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming) Beperkte consolidatie Opname Bandolera Opname De Groot International Investments
1 327 554
9 548
-
-1 219
-8 714
Opname Grandeco Wallfashion Group
19 348
251
Opname HVEG (ex Low Land Fashion)
22 471
2 778
Opname Numac Investments
-669
-246
Opname Operator Group Delft
1 225
-6 221
Opname OTN Systems
2 128
-
Opname PDC Brush
12 636
641
Opname Scana Noliko
-15 434
-
-2 141
-319
12 671
-600
-105 084
-
Opname Ter Stal Investments Opname Verlihold Impairment acquisitie-goodwill Koersverschillen Wettelijke consolidatie
186 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Wettelijke consolidatie
950 564
-775
-
905 270
1 315 124
Aansluiting tussen het resultaat
31/03/09
31/03/08
(toerekenbaar aan de aandeelhouders van de moederonderneming) Beperkte consolidatie Opname Bandolera Opname Bever Zwerfsport Investments Opname De Groot International Investments Opname Geveke Investments Opname Grandeco Wallfashion Group
-322 295
161 432
9 548
-
-
6 184
7 495
-1 270
-
6 880
19 097
251
-
-668
19 740
2 115
-421
-246
Opname Operator Group Delft
7 445
-7 921
Opname OTN Systems
2 128
-
11 994
2 180
Opname Hebu Investments Opname HVEG (ex Low Land Fashion) Opname Numac Investments
Opname PDC Brush Opname Scana Noliko Opname Ter Stal Investments Opname Verlihold Impairment acquisitie-goodwill Wettelijke consolidatie
-15 796
-
-1 822
-319
13 261
-600
-105 084
-
-354 709
168 017
Het belangrijkste verschil tussen de be-
(ex Low Land Fashion), Operator Groep
perkte en de wettelijke consolidatie is
Delft, De Groot International Investments,
dat in de wettelijke consolidatie een aan-
Interbrush, Grandeco Wallfashion Group,
tal ondernemingen integraal geconsoli-
Verlihold, Numac Investments en Ter Stal.
deerd worden in vervanging van de reële
Voor het boekjaar 2008-2009 betreft het
waarde in de beperkte consolidatie.
(naast dezelfde ondernemingen als in
Voor het boekjaar 2007-2008 betreft het de ondernemingen HVEG Investments
2007-2008) ook Bandolera Investments, OTN Systems en Scana Noliko.
187
Enkelvoudige jaarrekening 1. B alans enkelvoudige jaarrekening na winstverdeling Gimv NV (in 000 EUR) Activa VASTE ACTIVA I. Immateriële vaste activa II. Materiële vaste activa A. Terreinen en gebouwen B. Installaties, machines en uitrusting C. Meubilair en rollend materieel F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen IV. Financiële vaste activa A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen 2. Vorderingen
31/03/09
31/03/08
31/03/07
31/12/05
31/12/04
619 466
685 469
654 459
638 504
697 806
66
115
167
176
256
4 126
4 317
4 338
4 806
5 285
3 697
3 931
4 001
4 400
4 746
3
3
4
64
91
426
382
333
341
448
-
-
-
-
-
615 275
681 036
649 954
633 522
692 265 226 466
274 025
341 109
257 549
247 449
206 952
244 127
83 374
78 224
76 799
67 072
96 981
174 175
169 225
149 667
161 250
199 040
269 989
289 963
378 491
139 597
159 158
238 396
246 202
267 882
21 653
39 881
31 593
43 761
110 609
180 000
140 886
122 416
96 110
87 308
1. Aandelen
115 581
122 823
117 613
93 955
84 819
2. Vorderingen en borgtochten in contanten
64 419
18 062
4 803
2 155
2 489
390 839
505 747
482 283
459 452
322 939
-
-
-
-
-
-
-
-
-
36 580
C. Andere financiële vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA V. Vorderingen op meer dan 1 jaar B. Overige vorderingen VII. Vorderingen op maximum 1 jaar
17 730
15 311
46 293
14 150
A. Handelsvorderingen
1 769
2 840
4 759
1 750
1 003
B. Overige vorderingen
15 961
12 471
41 534
12 400
35 577
357 768
452 395
347 491
412 077
260 900
357 768
452 395
347 491
412 077
260 900
IX. Liquide middelen
13 701
36 753
86 857
28 190
24 249
X. Overlopende rekeningen
1 640
1 287
1 642
5 034
1 210
1 010 305
1 191 216
1 136 742
1 097 956
1 020 745
VIII. Geldbeleggingen B. Overige beleggingen
Totaal van de activa
188 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Enkelvoudige jaarrekening
Passiva
31/03/09
31/03/08
31/03/07
31/12/05
EIGEN VERMOGEN
808 679
993 567
1 048 753
1 010 078
891 246
220 000
220 000
220 000
220 000
220 000
1
1
1
1
1
IV. Reserves
320 464
320 464
320 464
320 464
320 464
V. Overgedragen winst
268 214
453 102
508 288
469 613
350 781
4 080
6 988
4 092
5 169
4 395
643
621
600
534
448
I. Kapitaal II. Uitgiftepremies
VII. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen 4. Overige risico’s en kosten
31/12/04
-
-
-
-
-
3 436
6 366
3 492
4 636
3 947
-
-
-
-
37 500
SCHULDEN VIII. Schulden op meer dan 1 jaar A. Financiële schulden op lange termijn
-
-
-
-
37 500
4. Schulden bij kredietinstellingen
-
-
-
-
37 500
5. Overige leningen
-
-
-
-
-
D. Overige schulden
-
-
-
-
-
196 993
189 009
83 889
82 688
80 949
A. Schulden op meer dan 1 jaar die binnen een jaar vervallen
-
-
-
-
13 528
B. Financiële schulden
-
-
-
-
-
1. Kredietinstellingen
-
-
-
-
-
2. Overige leningen
-
-
-
-
-
C. Handelsschulden
4 599
932
1 138
3 986
825
4 599
932
1 138
3 986
825
9 965
11 812
11 821
2 231
14 630
IX. Schulden op maximum 1 jaar
1. Leveranciers E. Fiscale, salariële en sociale lasten 1. Belastingen 2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden X. Overlopende rekeningen Totaal van de passiva
242
24
144
10
4
9 723
11 787
11 677
2 221
14 626
182 429
176 264
70 930
76 471
51 966
554
1 653
8
20
6 655
1 010 305
1 191 216
1 136 742
1 097 956
1 020 745
189
2. R esultatenrekening enkelvoudige jaarrekening Gimv NV (in 000 EUR) 2008-2009
2007-2008
2006-2007
2005
2004
KOSTEN A. Kosten van schulden
4 497
541
301
657
3 103
B. Andere financiële kosten
1 282
961
1 659
3 350
4 549
C. Diensten en diverse goederen
12 295
9 115
11 165
6 261
8 045
D. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
13 320
10 923
19 571
2 068
11 882
1 493
808
1 065
474
689
472
450
745
676
842
252 303
78 910
72 302
150 376
50 694
195 154
68 921
70 895
150 330
49 664
57 149
9 989
1 407
46
1 032
E. Diverse overlopende kosten F. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, IMVA en MAV G. Waardeverminderingen 1. op financiële vaste activa 2. op vlottende activa
-2 908
2 896
66
1 074
2 660
I. Minderwaarden bij realisaties
H. Voorzieningen voor risico’s en kosten
3 418
917
2 543
437
1 623
1. van financiële vaste activa
3 418
917
2 543
435
1 623
-
0
-
2
-
3
287
19
-
-
2. van vlottende activa J. Uitzonderlijke kosten K. Belastingen L. Resultaat van het boekjaar
-
-
-
-
-
-130 192
45 860
135 627
200 720
164 760
16 864
10 860
33 584
74 433
33 624
4 229
1 017
20 422
66 895
25 327
12 635
9 843
13 162
7 538
8 297
17 051
19 962
19 011
8 829
3 142
834
78
1 663
372
315
3 786
6 697
9 788
3 724
3 405
860
2 230
273
8 103
212
9 919
20 499
76 886
193 515
36 867
9 365
20 321
76 118
193 418
36 681
554
178
768
97
186
-
1 144
-
-
106 652
91 341
102 551
76 298
167 717
106 652
91 341
102 551
76 298
167 705
OPBRENGSTEN A. Opbrengsten uit financiële vaste activa 1. Dividenden 2. Intresten B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten D. Opbrengsten uit geleverde prestaties E. Andere lopende opbrengsten G. Terugnemingen van waardeverminderingen 1. op financiële vaste activa 2. op vlottende activa H. Terugnemingen en voorzieningen voor risico’s en kosten I. Meerwaarden bij realisaties 1. van financiële vaste activa 2. van vlottende activa J. Uitzonderlijke opbrengsten K. Regularisaties van belastingen
190 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Enkelvoudige jaarrekening
-
-
-
-
13
-
2
11
820
13
18
-
153
-
3 565
Verklarende woordenlijst Blue chip: gerenommeerde en financieel betrouwbare
Initial Public Offering (IPO): de introductie van een bedrijf op
onderneming.
de beurs.
Calloptie (koopoptie): optie die de koper het recht geeft op
Internal Rate of Return (IRR): het rendement op jaarbasis van
een toekomstige datum aandelen te kopen tegen een vooraf
een investering.
vastgestelde prijs.
Leadinvesteerder: de investeerder die bij een private-equity-
Carried interest (carry): het deel van de gerealiseerde winst dat
financieringsronde de grootste investering doet en het meest
aan de managementvennootschap van een private-equityfonds
betrokken is bij het financieringsproject.
wordt uitbetaald.
Managementbuyout (MBO): financieringsvorm waarbij het be-
Corporate governance: regels en gedragingen die bedrijven
staande management van een bedrijf samen met een externe
moeten volgen voor een goed bestuur en waarover ze verant-
financier het bedrijf overneemt.
woording moeten afleggen. (Belgische Corporate Governance code - www.corporategovernancecommittee.be) Dochteronderneming: onderneming die voor meer dan 50 procent eigendom is van Gimv, de moederonderneming. Deze ondernemingen worden mee opgenomen in de beperkte consolidatie met uitzondering van de meerderheidsparticipaties.
Marktkapitalisatie: de totale beurswaarde van een bedrijf. Dit is het aantal uitstaande aandelen vermenigvuldigd met de beurskoers. Meerderheidsparticipaties: vennootschappen waarin Gimv een meerderheidsbelang aanhoudt en die integraal mee worden opgenomen in de wettelijke consolidatie. Het risico van
Due diligence: de grondige analyse en verwerking van de com-
Gimv beperkt zich tot het bedrag van de investering in deze
merciële, wettelijke, financiële, technische en milieu-aspecten
ondernemingen.
van een bedrijf waarin Gimv wil investeren.
Mezzaninefinanciering: financiering met achtergestelde
Durfkapitaal: kapitaalfinanciering in jonge, snelgroeiende
leningen of converteerbare obligaties. Het risico van deze
bedrijven.
financieringsvorm ligt tussen het eigen vermogen en
EBITDA (earnings before interest, taxes, depreciation and amortization): winst voor aftrek van intresten en belastingen. Early-stage-financiering: financiering aan bedrijven die na
bankfinanciering. Pay-outratio: het deel van de nettowinst dat wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders.
de productontwikkeling bijkomende financiële middelen no-
Private equity: het investeren in niet-beursgenoteerde
dig hebben om hun producten te lanceren en te verkopen.
bedrijven.
Ondernemingen in dit stadium van ontwikkeling genereren nog geen winst. Exit: de beëindiging van een investering als private-equityinvesteerder door middel van IPO, trade sale of secondary buyout. Free float: op de beurs vrij verhandelbare aandelen.
Risicokapitaal: zie durfkapitaal. Secondary buyout: de verkoop door een investeringsmaatschappij van haar belang in een bedrijf aan een andere risicokapitaalverschaffer. Trade sale: de verkoop van een participatie in een onderneming
Geassocieerde deelnemingen: ondernemingen waar Gimv een
die niet via de beurs verloopt. Meestal gebeurt deze verkoop
aanzienlijke invloed uitoefent op het financiële en operationele
aan een industriële partij.
beleid, maar waarover het geen controle uitoefent. Groeifinanciering/groeikapitaal: kapitaal dat wordt geïnvesteerd in een onderneming in expansie. Deze financiële middelen kunnen worden gebruikt om de productiecapaciteit te verhogen, voor productontwikkeling, marketing of als aanvulling van het werkkapitaal. IFRS: International Financial Reporting Standards (www.ifrs.com)
Venture capital: zie durfkapitaal. Verkoopoptie (putoptie): optie die de koper het recht geeft op een vastgestelde datum de aandelen te verkopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. Vervolginvestering: investering in een onderneming die al risicokapitaal ontving.
191
Contactinformatie en financiële kalender Contactinformatie
Financiële kalender
Kantoren
26 mei 2009
België Gimv NV
Persbericht, pers- en analistenmeeting resultaten boekjaar 2008-2009
Karel Oomsstraat 37
24 juni 2009
2018 Antwerpen
Algemene Vergadering boekjaar 2008-
België
2009
T +32 3 290 21 00 F +32 3 290 21 05
26 juni 2009
@
[email protected]
Ex-date dividend boekjaar 2008-2009
www.gimv.com Ondernemingsnummer: 0220.324.117
30 juni 2009
Datum van oprichting: 25/02/1980
Record date dividend boekjaar 2008-
Boekjaar: 1 april – 31 maart
2009
Financiële dienst: KBC Bank Beursnotering: Euronext Brussel
1 juli 2009
Frankrijk
2009
Gimv France SAS
Payment date dividend boekjaar 2008-
38, Avenue Hoche
Eerste helft augustus 2009
75008 Parijs
Business update eerste kwartaal boek-
Frankrijk
jaar 2009-2010
T +33 1 58 36 45 60 F +33 1 58 36 45 70
19 november 2009
@
[email protected]
Persbericht, pers- en analistenmeeting
www.gimv.fr
resultaten eerste semester boekjaar
Nederland
2009-2010
Gimv Nederland BV Lange Voorhout 9
Uittreksels van het jaarverslag, de pers-
2514 EA Den Haag
berichten, de portefeuille, de beurskoers
Nederland
en andere informatie over de Gimv-
T +31 70 3 618 618
groep zijn beschikbaar op onze website
F +31 70 3 618 616
(www.gimv.com).
@
[email protected] www.gimv.nl
Dit integrale document, met uitzondering van het interview met de voorzitter en de
Duitsland
gedelegeerd bestuurder, maakt deel uit
Halder Beteiligungsberatung GmbH
van het jaarverslag.
Barckhausstrasse 12-16 60325 Frankfurt am Main Duitsland T +49 69 24 25 33 0 F +49 69 23 68 66 @
[email protected]
Enkel
de
Nederlandstalige
versie
van het jaarverslag is wettelijk. De Engelstalige versie is een vertaling van het Nederlandse jaarverslag. The English version of this annual report
www.halder.eu
is available at Gimv, Karel Oomsstraat
Investor Relations & Pers
website www.gimv.com.
Frank De Leenheer T +32 3 290 22 18 @
[email protected]
192 Gimv Jaarverslag 2008-2009 — Contactinformatie en financiële kalender
37, 2018 Antwerpen, Belgium or on the
Concept & vormgeving Concerto Fotografie Jan Pollers, Koen Luyten Copywriting Johan Van Royen (VR Consulting), Kaat Van Bosstraeten (Gimv) Vertaling Lomax BVBA Druk Antilope Printing
Dit jaarverslag werd gedrukt op milieuvriendelijk papier bij een FSC-gecertificeerde drukker (www.fsc.org).
www.gimv.com België Karel Oomsstraat 37 2018 Antwerpen T + 32 3 290 21 00 Nederland Lange Voorhout 9 2514 EA Den Haag T + 31 70 3618 618 Frankrijk 38, avenue Hoche 75008 Parijs T + 33 1 58 36 45 60 Duitsland Barckhausstrasse 12-16 60325 Frankfurt am Main T + 49 69 2425 330
Good company for companies