GGD. Rotterdam-Rijnmond

GGD Rotterdam-Rijnmond

Aan:

de colleges van Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraadsleden van de regiogemeenten in dë^tedsT^gfoTföït'ë'r'darn Kopie: de besturen van de jeugdzorginstellingen de besturen van de provincies en stadsregio's

Geachte heer/mevrouw,

In juni 2008 zijn de resultaten gepresenteerd van het vraagontwikkelingsonderzoek jeugdzorg stadsregio Rotterdam, dat is uitgevoerd in opdracht van het programma Ieder Kind Wint1. Het vraagontwikkelingsonderzoek is een uitgebreid onderzoek geweest naar het gebruik van de verschillende vormen van zorg aan jeugdigen. Voor het eerst zijn de bestanden van ruim 132.000 kinderen die bij verschillende instellingen in behandeling zijn, met elkaar vergeleken. De uitkomsten van dit onderzoek zijn belangrijke bouwstenen geweest voor de stadsregionale koers voor de jeugdzorg voor de komende tijd. Deze nieuwe koers is vastgelegd in het bijgevoegde tweede regionale beleidskader jeugdzorg 2009-2012, dat op 5 november 2008 is vastgesteld door de regioraad van de stadsregio Rotterdam. Het beleidskader jeugdzorg 2009-2012 vormt de basis voor de jaarlijkse uitvoeringsprogramma's jeugdzorg. In het uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2009 is aangegeven welke activiteiten de stadsregio in 2009 onderneemt en op welke wijze deze worden gefinancierd. De stadsregio heeft met Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders recent in een convenant de prestatieafspraken voor de jeugdzorg in 2009 vastgelegd. Onderdeel van het convenant is de afspraak dat per eind 2009 de wachtlijsten zijn weggewerkt en het zorgaanbod, dat meer op de vraag wordt toegesneden, wordt uitgebreid. Bij deze brief stuur ik u het beleidskader jeugdzorg 2009-2012, het uitvoeringsprogramma jeugdzorg 2009 en het convenant 'prestatieafspraken jeugdzorg 2009'. Mocht u meer exemplaren willen ontvangen, dan kunt u contact opnemen met mw. M. Comans (beleidsassistent Cluster Jeugd GGD Rotterdam/team jeugdzorg): [email protected]. De documenten zijn ook te vinden op de website van de stadsregio Rotterdam, www.stadsregio.info (onderdeel jeugdzorg).

Hoogachtend, i.o.

Mr. L.K. Geluk Portefeuillehouder Jeugdzorg stadsregio Rotterdam

1

Het rapport is te downloaden via www.iederkindwint.nl, zie publicaties.

Regionaal beleidskader jeugdzorg Stadsregio Rotterdam 2009-2012

b o u w e n

a a n

s a m e n h a n g

2

| Regionaal beleidskader jeugdzorg

Voorwoord

Dit is het tweede beleidskader jeugdzorg van de stadsregio Rotterdam. Het beleidskader geeft aan op welke manier de stadsregio Rotterdam de komende vier jaren invulling wil geven aan de jeugdzorg. Dit kader vormt de basis voor de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s. Steeds meer ouders en kinderen vinden de weg naar de jeugdzorg; de vraag is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Er konden meer mensen geholpen worden. De groeiende vraag heeft echter ook een keerzijde; de sector is onvoldoende in staat geweest om alle ouders en kinderen tijdig van de benodigde zorg te voorzien. Dit is een onwenselijke situatie.

naar jeugdzorg. In dit vraagontwikkelingsonderzoek is niet alleen gekeken naar de stadsregionale zorg, maar ook naar het gebruik van gemeentelijke zorg, de jeugd LVG (licht verstandelijk gehandicaptenzorg) en de jeugd GGZ (geestelijke gezondheidszorg). Nooit eerder is er zo’n gedetailleerd overzicht van het gebruik van zorg in kaart gebracht. Het onderzoek is een belangrijke basis geweest voor dit regionale beleidskader jeugdzorg. Het vraagontwikkelingsonderzoek heeft aangetoond dat de stadsregio Rotterdam relatief meer kinderen heeft met een kinderbeschermingsmaatregel. Deze doelgroep vraagt specifieke aandacht.

Jeugdzorg is een onderdeel van een veel bredere keten van zorg voor ouders en kinderen. Voor een goede invulling van de jeugdzorg is het nodig om nauw samen te werken met de partners in de jeugdketen. In de stadsregio Rotterdam werken alle betrokken organisaties samen in het programma Ieder Kind Wint aan het versterken van die keten.

Ieder kind moet de zorg krijgen die het verdient. Daarbij ben ik ervan overtuigd - en met mij de partners in de sector - dat ouders en kinderen het meest gebaat zijn bij een tijdige inzet van zorg, waar mogelijk in de preventieve sfeer. Als credo voor de inzet van de stadsregionale jeugdzorg in dit beleidskader kies ik voor ‘eerdere, snellere en betere zorg’. De manier waarop dit gerealiseerd kan worden, is in dit beleidskader uitgewerkt.

Vanuit het programma Ieder Kind Wint is onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de vraag

Leonard Geluk, portefeuillehouder Jeugdzorg stadsregio Rotterdam

3

Inhoudsopgave Het tweede regionale beleidskader jeugdzorg Stadsregio Rotterdam 2009-2012 1. Inleiding

6

Actie 8: een beter inzicht in resultaten Actie 9: klantvriendelijker

2. Trends in de jeugdzorg

10

2.1 Groeiende vraag naar jeugdzorg

11

2.2 Meer kinderen in de jeugdbescherming

13

2.3 Verbetering van effectiviteit en efficiency

13

2.4 Samenwerking in de jeugdzorgketen

14

3. Hypotheses bij de uitwerking van het

Actie 10: een betere samenwerking met de lokale partners CJG, onderwijs en politie& justitie Actie 11: een betere samenwerking met de jeugd GGZ en jeugd LVG Actie 12: afspraken over het vervolg van Ieder Kind Wint Bijlage 1: De organisatie van de jeugdzorg

beleidskader jeugdzorg 2009-2012

16

36-44

1. Jeugdzorg en het landelijk kader 2. Jeugdzorg en de samenhang met andere beleidsterreinen

4. Het regionale beleidskader jeugdzorg 2009-2012: de 12 acties

3. Jeugdzorg en de regionale keten/het programma 20-35

Ieder Kind Wint

Actie 1: van aanbodgericht naar vraaggericht werken

4. Jeugdzorg in de stadsregio Rotterdam

Actie 2: een andere wijze van sturing en investeren

Actie 3: bestrijding van de wachtlijsten

Bijlage 2: De 10 landelijke prestatie-indicatoren

45

Bijlage 3: Woordenlijst

46

Actie 4: de landelijke verbetertrajecten voor gezinsvoogdij en voogdij Actie 5: de regionale aanpak van de OTS Actie 6: verbetering indicatiestelling Bureau Jeugdzorg Actie 7: verbetering doorlooptijden Bureau Jeugdzorg + zorgaanbieders

4


Leeswijzer De stadsregio Rotterdam is verantwoordelijk voor het beleid, de planning en de financiering van de jeugdzorg in de regio Rotterdam. De stadsregio is verplicht één keer in de vier jaar een regionaal beleidskader jeugdzorg te ontwikkelen. Dit is het tweede beleidskader van de stadsregio Rotterdam. Er is gekozen voor vier doelstellingen: • een betere afstemming tussen vraag en aanbod van jeugdzorg • een betere organisatie van de jeugdbescherming • een efficiënte en effectieve uitvoering van de jeugdzorg • een betere samenwerking met de ketenpartners De vier doelstellingen zijn uitgewerkt in 12 acties. Deze acties vormen de leidraad voor de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s jeugdzorg 2009-2012. Het beleidskader jeugdzorg is ontwikkeld in overleg met de partners uit de jeugdzorgketen. Daarnaast is het afgestemd met de cliëntenorganisaties van de zorgaanbieders. In bijlage 1 is meer informatie opgenomen over de organisatie van de jeugdzorg in Nederland, en meer specifiek in de regio Rotterdam. In bijlage 2 is een overzicht weergegeven van de 10 landelijke prestatieindicatoren, die in de periode van dit beleidskader zullen worden ingevoerd. In bijlage 3 is een woordenlijst opgenomen met de gebruikte afkortingen.

5

Het tweede regionale beleidskader jeugdzorg stadsregio Rotterdam 2009-2012

1. Inleiding

6


Dit meerjarige beleidskader beschrijft de beleidsinzet van

echter ook een keerzijde; de sector is onvoldoende in

de stadsregio voor de komende vier jaren (2009-2012).

staat geweest om alle ouders en kinderen tijdig van de

De stadsregio is verantwoordelijk voor het beleid, de

benodigde zorg te voorzien.

planning en de financiering van de jeugdzorg (op basis van de Wet op de jeugdzorg). Meer informatie over de

Dit beleidskader geeft aan op welke wijze de stadsregio

organisatie van de jeugdzorg in de regio Rotterdam is

de komende jaren invulling gaat geven aan de jeugdzorg.

opgenomen in bijlage 1. De stadsregio is verplicht om

De stadsregio wil met de uitvoerende organisaties (Bureau

één keer in de vier jaar een beleidskader te ontwikkelen

Jeugdzorg en de zorgaanbieders) tot optimale prestaties

(Wet op de jeugdzorg). Het tweede meerjarige beleids-

komen. Voor een deel kan dit worden bereikt door de

kader vormt de basis voor de verdere uitwerking van

uitvoering van een aantal landelijke verbetertrajecten.

de jaarlijkse stadsregionale uitvoeringsprogramma’s

Daarnaast zullen stadsregio, Bureau Jeugdzorg en de

(en begrotingen van 2009 t/m 2012).

zorgaanbieders met de invoering van een nieuw landelijk financieel verdeelsysteem en prestatie-indicatoren

De jeugdzorg kende hoogtepunten en dieptepunten de

geprikkeld worden tot betere prestaties.

afgelopen jaren. Steeds meer ouders en kinderen vinden

In 2008 heeft de stadsregio met de minister afspraken

de weg naar de jeugdzorg; de vraag is enorm gegroeid.

gemaakt over verbeteringen van de jeugdzorg in de notitie

Er konden hierdoor de afgelopen jaren meer ouders en

‘versnelling in verbetering’. Deze notitie en het rapport van

kinderen geholpen worden. De groeiende vraag heeft

de minister voor Jeugd & Gezin ‘Alle kansen voor alle

7

kinderen’ zijn meegenomen bij de vorming van dit beleids-

Verbinden en Versterken’ (relatie met de ZorgAdviesTeams

kader.

onderwijs).

Maar voor het bereiken van een optimaal resultaat is meer

De stadsregio is ervan overtuigd dat kinderen met proble-

nodig. De aard en de omvang van de problematiek van

men gebaat zijn bij een tijdige aanpak (waar mogelijk

ouders en kinderen in de Rotterdamse regio vraagt om

gezinsgericht: 1 gezin, 1 aanpak). Het credo voor de inzet

regionaal maatwerk. De stadsregio wil met dit beleidskader

van jeugdzorg voor dit beleidskader luidt ‘eerder en beter’.

een koers van vernieuwing inzetten. Er zijn nieuwe

De stadsregio heeft in 2008 met de minister van Jeugd &

regionale inzichten die vragen om veranderingen in de

Gezin hierover afspraken gemaakt in een convenant.

jeugdzorg. Deze nieuwe inzichten vloeien voort uit het

Dit convenant biedt ruimte voor een andere inzet van de

stadsregionale programma Ieder Kind Wint (IKW). In het

jeugdzorg. Op welke manier de stadsregio ‘eerder en betere

IKW-programma streven alle betrokken organisaties naar

zorg’ wil bereiken, is in dit beleidskader uitgewerkt.

het verbeteren van de samenwerking in de jeugdzorgketen (voor een meer uitgebreide omschrijving van dit program-

Voor een goed functionerende jeugdzorg is het van groot

ma en haar partners, zie bijlage 1). Belangrijke bouwstenen

belang dat er een goede samenwerking is in de hele keten

vanuit het IKW-programma voor dit beleidskader zijn: het

en dat de preventieve zorg en de jeugdzorg goed op elkaar

vraagontwikkelingsonderzoek, de rapporten ‘Stap Naar

zijn afgestemd. De stadsregio is een samenwerkingsver-

Een Sprong’ (regionale CJG-ontwikkeling) en ‘Vinden,

band van 16 gemeenten. Door deze bestuursvorm werkt

8


de stadsregio al nauw samen met deze regiogemeenten. Met het stadsregionale programma Ieder Kind Wint is de samenwerking in de jeugdketen verbreed. De stadsregio vindt dit een vruchtbare samenwerkingsvorm en denkt na

Leeswijzer:

op welke wijze deze na 2009 (het laatste jaar van het

In paragraaf 2 zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de

programma Ieder Kind Wint) kan worden voortgezet.

jeugdzorg van de afgelopen jaren omschreven die leiden tot de keuze van vier centrale thema’s voor het tweede

Dit beleidskader sluit aan bij de landelijke richtlijnen en is

beleidskader van de stadsregio.

tot stand gekomen in overleg met de gemeenten en de

Bij de uitwerking van deze vier beleidsthema’s is

IKW-partners.

uitgegaan van een aantal aannames, die in paragraaf

Tenslotte is bij dit tweede beleidskader gekozen voor een

3 zijn beschreven.

nieuwe stijl; een zo compact mogelijk kader, dat een

Tenslotte zijn in paragraaf 4 de thema’s uitgewerkt in

duidelijke visie neerzet voor de uitvoeringsprogramma’s van

12 actiepunten die de leidraad vormen voor het beleid

de komende jaren.

van de stadsregio de komende vier jaren.

9

2. Trends in de jeugdzorg

10 | Regionaal beleidskader jeugdzorg

2.1 Groeiende vraag naar jeugdzorg

andere relevante beleidsterreinen. Uit het onderzoek komt

Sinds 2005 is de Wet op de jeugdzorg de wettelijke basis

naar voren, dat de Rotterdamse regio onvergelijkbaar is met

voor de organisatie en de uitvoering van de jeugdzorg.

andere regio’s. Met name de aantallen OTS-en (Onder

Mede door de nieuwe organisatie van de sector, met name

Toezichtstellingen) en voogdij zijn in de regio Rotterdam

de vorming van de Bureaus Jeugdzorg, heeft de jeugdzorg

aanzienlijk hoger dan in andere provincies of grootstede-

meer bekendheid gekregen. Hierdoor is de vraag ieder jaar

lijke regio’s.

aanzienlijk gestegen. Ook voor de komende jaren wordt

Daarnaast is met het onderzoek aangetoond dat het

verwacht dat de vraag blijft groeien. Landelijke ramingen

risicotaxatiemodel van de GGD een goede voorspeller is

van het SCP geven dit ook aan. De groeiende vraag naar

voor de vraag naar jeugdzorg (op basis van de gegevens

jeugdzorg geldt temeer voor de regio Rotterdam, omdat in

van de gemeente Rotterdam). Het vraagontwikkelings-

tegenstelling tot andere provincies, het aantal kinderen in

onderzoek vormt een belangrijk fundament voor dit

de Rotterdamse regio ook de komende jaren blijft groeien.

regionale beleidskader.

De afgelopen jaren is er onvoldoende zicht geweest op

> De bestrijding van de wachtlijsten

het verloop van de vraag naar jeugdzorg. Vanuit het

Ouders en kinderen hebben recht op jeugdzorg als het

programma Ieder Kind Wint is daarom onderzoek gedaan

Bureau Jeugdzorg hiervoor een indicatie heeft gegeven.

naar deze ontwikkeling. In dit vraagontwikkelingsonder-

De leeftijdsgrens voor een indicatie is 18 jaar, maar de reeds

zoek is ook gekeken naar ontwikkelingen in de zorg van

gestarte jeugdzorg aan kinderen kan doorlopen tot zij 21

11

zijn. Het ministerie en de provincies/stadsregio’s hebben

In de Wet op de jeugdzorg is afgesproken, dat binnen vijf

met elkaar afgesproken, dat deze zorg zo snel mogelijk ook

dagen na een melding een AMK-onderzoek moet zijn

beschikbaar moet zijn. Als er geen geïndiceerde zorg binnen

gestart. Met name het AMK kende een enorme toename

negen weken na het indicatiebesluit geleverd kan worden,

van het aantal aanmeldingen (10% per jaar). De wachtlijst-

is er sprake van een wachtlijst. Door de sterkere stijging van

bestrijding van het AMK is eveneens een aandachtspunt in

de vraag naar jeugdzorg zijn de laatste jaren wachtlijsten

dit beleidskader.

ontstaan bij de zorgaanbieders. De stadsregio, Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders hebben zich afgelopen

> De financiering van de jeugdzorg

jaren fors ingezet om de wachtlijsten zoveel mogelijk te

De stadsregio is voor de financiering van de jeugdzorg

voorkomen, maar niet altijd kon tijdig het juiste zorgaanbod

nagenoeg volledig afhankelijk van het rijk (op een kleine

worden geleverd. Voor een betere bestrijding van de

bijdrage na van de provincie Zuid-Holland voor projecten).

wachtlijsten is het van groot belang om meer grip te krijgen

De stadsregio is door het rijk voor een groot deel financieel

op de vraag naar jeugdzorg. Het vraagontwikkelings-

gecompenseerd voor de toenemende vraag naar jeugdzorg.

onderzoek van Ieder Kind Wint geeft hiervoor handvatten.

Veel extra geld is besteed aan meer jeugdzorgaanbod en

Naast de wachtlijsten voor het zorgaanbod wordt het ook

extra onderzoeken naar kindermishandeling (door het

onwenselijk gevonden om te lang te moeten wachten op

Advies- en Meldpunt Kindermishandeling/AMK). Vaak

de start van een onderzoek naar kindermishandeling door

werd dit geld door het rijk in de loop van het jaar uitgekeerd

het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK).

aan de stadsregio in de vorm van een extra incidentele


bijdrage. Door deze ad hoc financiering was het voor de

organisatie en uitvoering van de jeugdbescherming moet

stadsregio en de uitvoerende partijen lastig om tijdig

worden verbeterd. Hoe deze verbetering kan worden

afspraken te maken over de gewenste nieuwe investeringen

bereikt, is voor een deel vastgelegd in de landelijke

in de jeugdzorg. Het ministerie en de provincies/stads-

programma’s Beter Beschermd en LAAK. Een belangrijk

regio’s zijn dan ook van oordeel dat deze wijze van

onderdeel van Beter Beschermd is de verlaging van het

financiering in de toekomst moet veranderen en werken

aantal gezinnen per gezinsvoogd. Ook zijn er plannen

gezamenlijk aan de uitwerking van een nieuw financieel

ontwikkeld voor het verkorten van de doorlooptijden in de

verdeelsysteem. Dit nieuwe systeem moet meerjarige

jeugdbeschermingsketen. De stadsregio en alle betrokken

zekerheid bieden over de omvang van het budget voor de

instellingen onderschrijven de programma’s Beter

jeugdzorg.

Beschermd en LAAK en werken nauw samen aan de uitvoering hiervan. Daarnaast vraagt de Rotterdamse

2.2 Meer kinderen in de jeugdbescherming

situatie (de hogere percentages kinderen met een maat-

Met de toenemende vraag naar jeugdzorg is ook het aantal

De noodzakelijke verbetering van de jeugdbeschermings-

jeugdbeschermingsmaatregelen gestegen. De regio

keten is een belangrijk onderdeel van dit beleidskader.

regel) afzonderlijke aandacht in dit beleidskader.

Rotterdam heeft het grootste percentage kinderen met een 1.000 kinderen een OTS (Onder Toezichtstelling) terwijl

2.3 Verbetering van effectiviteit en efficiency

het landelijke gemiddelde 10 op de 1.000 kinderen is.

Eén van de beleidsspeerpunten van het eerste meerjarige

Ook kent Rotterdam relatief meer kinderen met een

beleidskader van de stadsregio is de verbetering van de

voogdijmaatregel (3 op de 1.000 kinderen, landelijk

effectiviteit en efficiency van de jeugdzorg. De afgelopen

gemiddelde 2 op de 1.000 kinderen).

jaren is veel hierin geïnvesteerd en is een aantal landelijke

Bij een kinderbeschermingsmaatregel is de aard van de

verbetertrajecten ontwikkeld. Veel van deze verbeteringen

problematiek zodanig, dat er zo spoedig mogelijk hulp

zijn gericht op een betere uitvoering van de interne

geboden moet worden aan ouders en kinderen. Voor een

werkprocessen bij Bureau Jeugdzorg, bijvoorbeeld ten

snelle besluitvorming is een goede afstemming tussen het

aanzien van de indicatiestelling en het inkorten van de

Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en

doorlooptijden. Ook zijn er afspraken gemaakt over het

de kinderrechter van groot belang. Daarnaast is het

verbeteren van de doorlooptijden tussen organisaties in

noodzakelijk dat er voldoende zorgaanbod beschikbaar is

de jeugdbeschermingsketen (zie hierboven). Vanaf 2009

voor deze ouders en kinderen. Door het toenemend

zullen de effecten van een aantal landelijke verbeter-

aantal kinderbeschermingsmaatregelen is de druk op de

trajecten merkbaar zijn.

uitvoerende organisaties sterk toegenomen. Betrokken

Alhoewel al veel is geïnvesteerd in het verbeteren van

partijen hebben met elkaar geconstateerd dat de

effectiviteit en efficiency van het jeugdzorgaanbod, blijft

jeugdbeschermingsmaatregel. In de regio hebben 14 op de

13

dit nog steeds een belangrijk onderwerp, ook voor dit

handen ineen geslagen in het stadsregionale programma

tweede stadsregionale beleidskader jeugdzorg. Daarbij wil

Ieder Kind Wint (IKW). De IKW-partners (zie bijlage 1)

de stadsregio zich allereerst richten op een goede en

zijn ervan overtuigd dat er veel winst is te boeken in het

efficiënte inzet van de jeugdzorg. In de toekomst gaat de

versterken van de samenwerking tussen de organisaties.

stadsregio meer kijken naar de resultaten van de geleverde

Een belangrijk onderdeel van een betere samenhang in de

zorg. Hiervoor is een aantal landelijke prestatie-indicatoren

preventie is de vorming van de CJG’s. De gemeenten in

ontwikkeld (meer gericht op het meten van resultaten).

de stadsregio werken samen aan de ontwikkeling van deze

Ook biedt de uitwerking van één van de 10 doelstellingen

centra op basis van een regionaal model dat is ontwikkeld

(tegels) uit het stadsregionale programma Ieder Kind Wint

vanuit het programma Ieder Kind Wint.

(IKW) op dit terrein een belangrijke input: de ontwikkeling

Voor de jeugdzorg is het van belang dat er een goede

van een effectief zorgportfolio.

aansluiting komt vanuit de gemeentelijke CJG’s op de

Daarnaast is volgens de stadsregio veel winst te boeken in

jeugdzorg. Dit geldt ook voor de zorgadviesteams (ZAT’s)

het versterken van de samenwerking in de hele jeugdzorg-

in het onderwijs. Tenslotte is ook een betere regionale

keten. Met name aan de preventiekant wordt er veel

samenwerking met de jeugd GGZ (geestelijke gezondheids-

verwacht van een betere zorg voor de kinderen in een

zorg) en jeugd LVG (licht verstandelijk gehandicapten)

vroeg stadium door de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG).

wenselijk. Dit beleidskader gaat hier verder op in.

De stadsregio - en met haar alle partners uit Ieder Kind Wint - is ervan overtuigd dat door een goede en tijdige

Bovenstaande ontwikkelingen in en rondom de jeugdzorg

inzet van preventie het mogelijk is om het beroep op

leiden tot de volgende doelstellingen van dit beleidskader:

zwaardere vormen van jeugdzorg te verminderen. Vanuit

• een betere afstemming tussen vraag en aanbod van

IKW is een convenant gesloten tussen de stadsregio en het ministerie van Jeugd & Gezin om de jeugdzorgketen anders

jeugdzorg • een betere organisatie van de jeugdbescherming

in te richten en meer vroegtijdige zorg te bieden vanuit de

• een efficiënte en effectieve uitvoering van de jeugdzorg

gemeenten.

• een betere samenwerking met de ketenpartners

2.4 Samenwerking in de jeugdzorgketen

Bij de uitwerking van dit beleidskader is uitgegaan van een

Door de jeugdzorg ontvangen heel veel kinderen goede

aantal aannames. In de volgende paragraaf zijn deze

zorg of bescherming, zodat zij gezond en veilig kunnen

hypotheses op een rij gezet.

opgroeien. Helaas gaat het niet altijd goed en zijn er incidenten geweest. Vaak was er bij deze incidenten sprake van een gebrekkige samenwerking tussen de verschillende betrokken organisaties. In de stadsregio hebben alle betrokken partijen de


15

3. Hypotheses bij de uitwerking van het beleidskader jeugdzorg 2009-2012


Bij de uitwerking van dit meerjarige beleidskader is

2. Het landelijke beleidskader jeugdzorg

uitgegaan van een aantal aannames:

In de Wet op de jeugdzorg is geregeld dat het regionale meerjarige beleidskader moet voldoen aan de landelijke

1. De Wet op de jeugdzorg

richtlijnen, die de minister vastlegt in het landelijke

De Wet op de jeugdzorg (2005) is de wettelijke basis voor

meerjarige beleidskader jeugdzorg. Bij de uitwerking van dit

de organisatie en de uitvoering van de jeugdzorg. In deze

regionale meerjarige beleidskader jeugdzorg is uitgegaan

wet is geregeld dat ouders en kinderen RECHT hebben op

van het rapport ‘Alle kansen voor alle kinderen’ en het

jeugdzorg. De stadsregio is dan ook verplicht de benodigde

concept landelijk beleidskader.

zorg (op basis van een indicatie van bureau jeugdzorg) te leveren.

3. Het budget voor de jeugdzorg

In dit beleidskader is uitgegaan van de taakverdeling tussen

De stadsregio is voor de financiering van de jeugdzorg

organisaties zoals is vastgelegd in de Wet op de jeugdzorg.

volledig afhankelijk van het rijk (op een kleine bijdrage

De stadsregio is voorstander van een versterkte samen-

na van de provincie Zuid-Holland voor projecten).

werking met de gemeenten.

De minister en de provincies werken samen aan een

In het beleidskader is rekening gehouden met de voor-

nieuwe financieringssystematiek voor de jeugdzorg.

genomen wetswijziging (in 2009) op een aantal terreinen,

Bij de uitwerking van dit beleidskader is ervan uitgegaan

waaronder de verankering van de CJG’s in de wet.

dat de extra incidentele rijksmiddelen in 2008 structureel beschikbaar komen voor de jeugdzorg, maar dat deze

17

onvoldoende zullen zijn om de groeiende vraag naar jeugd-

6. Bereidheid tot verandering

zorg in de regio Rotterdam op te kunnen vangen. Daarnaast

De betrokken partijen uit het programma Ieder Kind Wint

vraagt de unieke Rotterdamse situatie (met relatief veel

hebben met elkaar aangegeven dat - in het belang van

kinderen in de jeugdbescherming) om extra investeringen.

het kind - een doorbraak nodig is. Om een betere samenwerking op regionale schaal te kunnen bereiken, moeten

4. De groeiende vraag naar jeugdzorg

organisaties openstaan voor verandering, ook voor

Ieder jaar groeit de vraag naar jeugdzorg. Bij bepaalde

verbeteringen binnen de eigen organisatie. Dit beleidskader

onderdelen (bijvoorbeeld ambulante hulpverlening) is er

jeugdzorg gaat ervan uit, dat de betrokken partijen - vanuit

sprake van een groei van 10% per jaar. Voor de langere

de urgentie om een doorbraak in de jeugdzorg te realiseren

termijn is de verwachting, dat door de inzet van de CJG’s

- openstaan voor de noodzakelijke veranderingen.

er sprake zal zijn van een ombuiging van deze groeiende jeugdzorgvraag. Voor de looptijd van dit beleidskader is dit beperkt het geval. De stadsregio is van oordeel dat het nodig is om extra investeringen te doen in het bieden van vroegtijdige hulp aan ouders en kinderen vanuit de CJG’s. Dit is een noodzakelijke voorwaarde voor het realiseren van deze ombuiging van de zorgvraag. De uitkomsten van het vraagontwikkelingsonderzoek vanuit het programma Ieder Kind Wint heeft een belangrijke input geleverd voor de ontwikkeling van dit beleidskader. Het risicotaxatiemodel van de GGD geeft een goede inschatting van de benodigde jeugdzorg.

5. De landelijke verbetertrajecten Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het ontwikkelen van plannen voor een betere en efficiëntere uitvoering van de jeugdzorg. Een groot deel van deze verbetertrajecten richt zich op de uitvoering van taken van het Bureau Jeugdzorg (zoals indicatiestelling en jeugdbeschermingsketen). Deze plannen zijn grotendeels al in uitvoering. In dit beleidskader wordt ervan uitgegaan dat deze landelijke verbetertrajecten worden uitgevoerd conform de afspraken die hierover zijn gemaakt.


19

4. Het tweede regionale beleidskader jeugdzorg (2009-2012): de 12 acties


In paragraaf 2 is kort samengevat welke belangrijke ontwik-

werken naar vraaggericht werken. Financiering en sturing

kelingen er de afgelopen jaren zijn geweest in en rondom

zullen gericht worden op het optimaliseren van de match

de jeugdzorg. Vanuit deze ontwikkelingen zijn de doelstel-

tussen de vraag (of problematiek) van de cliënten en het

lingen van het tweede beleidskader van de stadsregio

best passende zorgaanbod van hoge kwaliteit.

geformuleerd. Deze zijn:

Om dit te kunnen bereiken, heeft de stadsregio meer zicht

• een betere afstemming tussen vraag en aanbod van

nodig op de ontwikkeling van de vraag naar jeugdzorg. De

jeugdzorg

stadsregio heeft in het kader van het programma Ieder Kind

• een betere organisatie van de jeugdbescherming

Wint een vraagontwikkelingsonderzoek laten uitvoeren. Dit

• een efficiënte en effectieve uitvoering van de jeugdzorg

onderzoek, dat is uitgevoerd in Rotterdam, heeft aange-

• een betere samenwerking met de ketenpartners

toond dat het mogelijk is om op basis van een risicotaxatie

In deze paragraaf is uitgewerkt hoe en op welke manier de

bij de jeugdgezondheidszorg, een inschatting te maken van

stadsregio Rotterdam deze doelstellingen wil bereiken in

de zorgbehoefte. Bezien moet worden of dit ook voor de

12 acties. Deze acties vormen de basis van de uitvoerings-

andere regiogemeenten geldt. De stadsregio wil dit samen

programma’s van de stadsregio voor de komende vier jaren.

met de regiogemeenten verkennen. Daarnaast heeft het onderzoek aangetoond, dat het risicotaxatiemodel op een

Actie 1: van aanbodgericht naar vraaggericht werken

aantal onderdelen kan worden aangescherpt. In overleg met

De stadsregio zet in op een omslag van aanbodgericht

verbeteren van dit model.

de GGD Rotterdam-Rijnmond zal worden gewerkt aan het

21

In het vraagontwikkelingsonderzoek is niet alleen gekeken naar de ontwikkeling van de jeugdzorg, maar ook naar het verband met andere relevante sectoren zoals de jeugd GGZ en jeugd LVG. Voor een goede vraagsturing is het noodzakelijk om vervolgonderzoeken te doen. De stadsregio wil iedere drie jaar een breed onderzoek naar de zorgvraag uitvoeren en in de tussenliggende periode verdiepende onderzoeken doen (naar specifieke doelgroepen/problematiek of andere actuele thema’s). • In 2009 wordt onderzoek gedaan naar het zorggebruik van de jeugd LVG. Uit het vraagontwikkelingsonderzoek is naar voren gekomen dat deze groep onvoldoende in beeld is. • In 2009 worden samen met de gemeenten de zwerfjongeren beter in beeld gebracht. • In 2010 en 2012 wordt in het uitvoeringsprogramma vastgelegd welke onderzoeken worden uitgevoerd. • In 2011 volgt het tweede brede onderzoek naar de vraagontwikkeling (iedere drie jaar).

• In 2010 is er een verbeterd risicotaxatiemodel. • Op basis van cofinanciering wordt in overleg met de

Actie 2: een andere wijze van sturing en investeren

regiogemeenten het risicotaxatiemodel ingevoerd bij

Voor een betere afstemming tussen vraag en aanbod is ook

de jeugdgezondheidszorg. De helft van de regioge-

een andere inzet van het aanbod van jeugdzorg wenselijk.

meenten start met de invoering van dit model in

De stadsregio Rotterdam is van oordeel dat dit onder andere

2009, de andere helft volgt in 2010. Invoering zal in

kan worden bereikt door:

aanvang plaatsvinden bij de leeftijdsgroep 0-4 jaar in de periode 2009-2010. In de periode 2010 – 2012 volgen de leeftijden 4-12 jaar.

> Meerjarige financiële zekerheid door een nieuw financieel verdeelsysteem Het rijk en de provincies/grootstedelijke regio’s werken aan de vorming van een nieuw financieel verdeelstelsel voor


de jeugdzorg. De eerste stappen zijn gezet in 2008 met de

> E en nieuw bekostigingssysteem voor de zorgaanbieders

vorming van een onafhankelijke commissie financiering van

Het rijk en de provincies/grootstedelijke regio’s hebben

de jeugdzorg (CFJ). Het nieuwe financiële verdeelsysteem

met elkaar afspraken gemaakt over de administratie van het

(ingang geraamd 2010) geeft op basis van macro-economi-

zorgaanbod door de zorgaanbieders (verdeeld over 20 zorg-

sche ramingen aan hoeveel geld er nodig is voor de jeugd-

categorieën). Vanaf 1 januari 2009 gaan de zorgaanbieders

zorg in Nederland. Daarnaast wordt bepaald op welke wijze

met deze nieuwe administratie werken. Met de invoering

dit geld het beste over de provincies/grootstedelijke regio’s

van dit stelsel kan de stadsregio betere financiële vergelij-

kan worden verdeeld. Meerjarige financiële zekerheid biedt

kingen maken tussen de zorgaanbieders (ook met zorgaan-

vooral voor de stadsregio meer zekerheid voor investerin-

bieders in andere provincies en regio’s). De nieuwe wijze

gen. Uit het vraagontwikkelingsonderzoek is naar voren

van administratie levert vanaf 2009 nieuwe en betere inzich-

gekomen dat de regio Rotterdam een uitzonderingspositie

ten in de uitvoering van de jeugdzorg door de zorgaanbie-

heeft ten aanzien van het aantal kinderen met een jeugdbe-

ders. Op basis hiervan kan de stadsregio betere afspraken

schermingsmaatregel. Dit grote aantal kinderen in de jeugd-

maken over de inkoop van zorg.

bescherming geeft een enorme druk op het stadsregionale budget voor de jeugdzorg. De stadsregio vindt dat deze

•Alle zorgaanbieders hebben in 2009 het nieuwe

unieke situatie zijn doorvertaling moet krijgen in het nieuwe

bekostigingssysteem volgens de 20 bekostigingseen-

financiële model.

heden ingevoerd. Al het zorgaanbod is daarmee

Daarnaast verschuift met de invoering van het nieuwe verdeelmodel de financiële eindverantwoordelijkheid voor de

ingedeeld in de 20 bekostigingseenheden. •De stadsregio ontwikkelt met de zorgaanbieders een

jeugdzorg van het rijk naar de provincies/grootstedelijke

format waarin de zorgaanbieders vanaf 2009 per

regio’s. De stadsregio heeft geen eigen inkomsten (provin-

kwartaal rapporteren over productie en effectiviteit.

cies hebben dit wel) en is voor de financiering van de jeugd-

•Vanaf 2010 koopt de stadsregio volgens het nieuwe

zorg volledig afhankelijk van het rijk. Daarmee wordt het

financieringsstelsel in bij haar zorgaanbieders.

lastiger invulling te geven aan deze financiële eindverantwoordelijkheid (inclusief het financieel risico). De stadsregio is van oordeel dat bij de uitwerking van het financiële

> Het werken met de 10 landelijke prestatie-indicatoren

verdeelmodel rekening gehouden moet worden met deze

De stadsregio wil vanaf 2009 op een andere manier de

uitzonderingspositie.

zorgaanbieders aansturen. Bij de inkoop van zorg zullen niet alleen afspraken worden gemaakt over de door de zorgaan-

•In 2009 volgt de stadsregio de ontwikkeling van het

bieders te leveren producten. De stadsregio gaat ook kijken

financiële verdeelmodel actief en ziet erop toe dat dit

naar het effect (outcome) van de geleverde zorg en maakt

model voldoende recht doet aan de omvang van de

hierbij gebruik van een aantal nieuwe landelijk ontwikkelde

problematiek in de Rotterdamse regio.

prestatie-indicatoren. Een samenvatting van deze indicato-

23

ren is bij dit beleidskader gevoegd. De stadsregio start met

zorg nodig is dan nu wordt geboden. Dit wordt bevestigd

de invoering van de prestatie-indicatoren bij de inkoop van

door het vraagontwikkelingsonderzoek en het rapport van

zorg in 2009.

het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het vraagontwikkelingsonderzoek heeft uitgewezen dat er een grote latente

• De stadsregio voert zowel bij Bureau Jeugdzorg als

vraag naar jeugdzorg is van kinderen met een onder

bij de zorgaanbieders de 10 landelijke prestatie-

toezicht stelling (OTS), omdat er nu te vaak geen enkele

indicatoren in binnen de periode van dit meerjarig

vorm van zorg wordt gegeven. De stadsregio vindt dit een

beleidskader 2009-2012.

onwenselijke situatie en is van oordeel dat kinderen met een

• De stadsregio beoordeelt op grond van de ingevoerde

OTS- én hun ouders!- minimaal ambulante zorg geboden

prestatie-indicatoren de effecten van de geleverde

moet worden. Dit kan de vraag naar zwaardere vormen van

zorg per aanbieder. Dit geldt ook voor het aanbod

jeugdzorg in de toekomst voorkomen.

van de jeugdbescherming en jeugdreclassering van

Mocht een kind niet thuis kunnen wonen dan wil de stads-

Bureau Jeugdzorg.

regio zoveel gebruik maken van de opvang in pleeggezin-

• Vanaf 2009 leveren de zorgaanbieders per kwartaal gegevens aan over de doelrealisatie en de cliënttevredenheid per aanbod.

nen. Deze vorm van zorg sluit meer aan bij een normale opvoedsituatie.

Residentiële

opvangvoorzieningen

zijn

vooral bedoeld voor kinderen die tijdelijk zwaardere hulpverlening nodig hebben en onmogelijk thuis kunnen wonen.

> De ‘turnaround’ in het aanbod

• Begin 2009 maakt de stadsregio een inventarisatie

De stadsregio wil in de komende beleidsperiode - waar

van de programma’s en methodieken die gebruikt

mogelijk - programma’s inkopen die bewezen effectief

worden door de zorgaanbieders.

zijn (evidence based) of best practiced. De stadsregio richt

• In 2009 worden afspraken gemaakt met de zorg-

zich vooral op de inkoop van programma’s waarbij hulp

aanbieders over de interventies die ter toetsing

wordt geboden aan het hele gezin (gezinsgerichte aanpak).

voorgelegd worden bij de databank effectieve jeugd-

Investeringen in de ontwikkeling van goede evidence based en best practiced methodes zijn noodzakelijk. De stadsregio

interventies van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI). • Eind 2011 werken alle zorgaanbieders in de stads-

vindt dat ook het rijk hieraan moet bijdragen.

regio met de volgens het NJI goedgekeurde of nog te

De stadsregio gaat bij de inkoop van jeugdzorg uit van het

accrediteren methodes (voor zover dit van toepassing

credo ‘eerder en beter’ en wil meer investeren in ambulante

is voor het type zorgaanbod).

zorg (dit sluit aan bij de Wet op de jeugdzorg). Met de

• In de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s worden met

zorgaanbieders wil de stadsregio bezien welke ambulante

de zorgaanbieders afspraken gemaakt over de inzet

hulp nodig is.

van het zorgaanbod, dat meer op gezinsgerichte

De stadsregio gaat ervan uit, dat er veel meer ambulante

hulpverlening wordt gericht.


> Investeren in de professionals Door de groeiende vraag naar jeugdzorg is er op dit moment een tekort aan gekwalificeerd personeel. Dit is een probleem dat landelijke aandacht behoeft. Gedacht kan worden aan meer opleidingsplaatsen, wervingsprogramma’s en omscholingstrajecten. Daarnaast is het belangrijk dat de jeugdzorgmedewerkers plezier blijven beleven in hun werk. Jeugdzorgmedewerkers hebben een grote verantwoordelijkheid en een hoge werkdruk. Daarbij komt dat de aard en de omvang van de problematiek in de Rotterdamse regio groot is, waardoor het voor deze regio lastiger is om nieuwe medewerkers aan te trekken. De stadsregio zou het logisch vinden als - analoog aan andere beleidsterreinen - er een compensatie wordt gegeven voor de ‘grote stadsproblematiek’. De stadsregio wil investeren in het behoud van de jeugd-

‘recht op zorg’. Helaas leert de jeugdzorgpraktijk van de

zorgmedewerkers in de regio, onder andere door middel van

afgelopen jaren, dat er - ondanks de extra inkoop van zorg -

extra investeringen in bijscholingsprogramma’s.

wachtlijsten zijn. Dit heeft vooral te maken met de constante frictie tussen de groeiende vraag naar jeugdzorg en het

• Om het tekort aan gekwalificeerd jeugdzorgmede-

achterblijvende beschikbare aanbod. Dit zorgaanbod blijft

werkers in de regio aan te pakken, werken Bureau

achter, omdat in de regio Rotterdam veel kinderen (met

Jeugdzorg en de zorgaanbieders in 2009 een

name met een OTS) langdurige hulp nodig hebben.

gezamenlijk plan van aanpak uit. Daarbij wordt aan-

De stadsregio wil een betere controle over de wachtlijsten

gesloten bij reeds lopende arbeidsmarktinitiatieven.

door het invoeren van één centraal beheerde wachtlijst.

• Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieder besteden in

Daarbij wordt ook een koppeling gemaakt met de jeugd

hun loonsom vanaf 2009 meer aan deskundigheids-

GGZ en jeugd LVG. Eind 2008 vindt onderzoek plaats naar

bevordering (20% boven de landelijke CAO norm).

de inrichting van de centraal beheerde wachtlijst, die in de eerste helft van 2009 kan worden ingevoerd. Met een centraal beheerde wachtlijst kan worden bereikt dat:

Actie 3. bestrijding van de wachtlijsten

• professionals in één opslag kunnen zien op welke zorg een

De stadsregio vindt wachtlijsten in de jeugdzorg onwenselijk.

• de cliënt inzicht krijgt in de wachttijd en een prognose

Ouders en kinderen hebben volgens de Wet op de jeugdzorg

cliënt wacht en een prognose van de wachttijd; voor de start van de hulp;

25

• er een efficiënter gebruik van zorg mogelijk is door toedeling op basis van beschikbaarheid • de informatiepositie op beleidsniveau wordt versterkt.

methodiek (Reflectie- en Actiegroep Aanpak Kindermishandeling). Vanuit IKW is een gezamenlijke plan van aanpak in ontwikkeling voor de aanpak van kindermishandeling in de regio Rotterdam. In dit plan wordt bezien op

Daarnaast vindt de stadsregio het wenselijk om meer inzicht

welke wijze de invoering van de RAAK-methodiek gekop-

te krijgen in de aard en de ernst van de problematiek bij de

peld kan worden aan reeds lopende initiatieven, zoals de

wachtlijsten. De stadsregio onderzoekt in de tweede helft

vorming van de CJG’s, de training in signalering van profes-

van 2008 met Bureau Jeugdzorg of prioritering mogelijk is.

sionals vanuit IKW én de meldcode kindermishandeling

Tenslotte onderzoekt de stadsregio of er verbeteringen

vanuit de teams huiselijk geweld. De stadsregio wil bezien

mogelijk zijn in de doorlooptijden binnen het jeugdzorg-

of het mogelijk is meer adviezen en consulten te geven aan

aanbod. Met een snellere doorlooptijd komen er eerder

de beter getrainde professionals.

jeugdzorgplaatsen beschikbaar (zie actie 7)

Daarnaast verwacht Bureau Jeugdzorg (BJZ), dat de groei van het aantal onderzoeken kan worden beperkt met de

• In 2009 wordt één centraal beheerde wachtlijstregistratie ingevoerd. • In 2009 wordt onderzocht of prioritering naar aard en ernst van de problematiek binnen de wachtlijsten

realisatie van het gezamenlijk aanmeldpunt BJZ/AMK. Door de gezamenlijke screening zullen er naar verwachting meer zaken rechtstreeks terecht komen bij toegang van het BJZ (in plaats van via het AMK).

mogelijk is. Bureau Jeugdzorg/zorgaanbieders/Raad voor de Kinderbescherming maken nadere afspraken

• Er zijn geen wachtlijsten AMK. Alle meldingen

in 2009 over een snellere en betere route vooraf-

zijn binnen vijf dagen toebedeeld aan een

gaand aan een rechterlijke uitspraak.

AMK-medewerker. • De stadsregio wil de groei van het aantal onder-

> Specifieke aandacht voor wachtlijstproblemen AMK Het aantal aanmeldingen AMK - en daarmee ook het

zoeken beperken door middel van: - het realiseren van meer adviezen en consulten bij meldingen van professionals;

aantal onderzoeken en adviezen en consulten - groeit ieder

- het realiseren van een betere doorstroming naar de

jaar nog aanzienlijk. Deze groei is onder andere het gevolg

toegang van het Bureau Jeugdzorg (per 1 januari

van de verhoogde aandacht voor kindermishandeling in

2009 werken BJZ/AMK samen in een gezamenlijk

de media, maar ook door een betere signalering van profes-

aanmeldpunt).

sionals. Landelijk wordt verwacht dat de vraag naar het AMK blijft doorgroeien. Vanaf 2008 wordt extra geïnvesteerd in de aanpak van kindermishandeling, door de invoering van de RAAK-


Actie 4. de landelijke verbetertrajecten voor gezinsvoogdij en voogdij

Verbetering gezinsvoogdij:

Het rijk heeft twee programma’s ontwikkeld die gericht zijn

• per 1 januari 2010 is minimaal in 75% van de

op een betere uitvoering van de jeugdbescherming (Beter

gevallen de doorlooptijd BJZ/AMK-Raad voor de

Beschermd en LAAK). Het meest omvangrijke onderdeel

Kinderbescherming-kinderrechter teruggebracht

van Beter Beschermd is het terugdringen van het aantal kin-

naar maximaal 61 dagen door middel van:

deren per gezinsvoogd en het werken volgens een nieuwe

- binnen een dag spoorbesluit bij BJZ/AMK;

methodiek (Deltaplan). Dit heeft voor het Bureau Jeugdzorg

- binnen een week casusoverleg met de Raad voor

in de stadsregio Rotterdam een enorme impact gehad. In de Rotterdamse regio is namelijk het aantal kinderen met een OTS-maatregel aanzienlijk gestegen. De stadsregio heeft

de Kinderbescherming; - uiterlijk vijf dagen na uitspraak kinderrechter: start uitvoering gezinsvoogdij.

gemiddeld veel meer kinderen met een maatregel dan andere provincies of grootstedelijke regio’s. Daarnaast is

Verbetering voogdij:

tegelijkertijd het aantal kinderen per gezinsvoogd terug-

• de stadsregio werkt in 2009 mee aan de ontwikkeling

gebracht. Er zijn de afgelopen jaren veel nieuwe gezins-

van een nieuwe landelijke aanpak voor voogdij;

voogden geworven. Ook in de toekomst zullen er meer

• conform de landelijke richtlijnen (vermoedelijke

gezinsvoogden nodig zijn, omdat verwacht wordt dat het

startdatum 1 januari 2010) wordt gewerkt met een

aantal OTS-maatregelen zal blijven groeien. De stadsregio en

andere methodiek en een aangepaste verlaagde

de betrokken organisaties nemen de plannen vanuit LAAK

caseload per voogdijmedewerker.

en Beter Beschermd als basis voor een betere uitvoering van de jeugdbescherming. Door de specifieke Rotterdamse situatie zijn echter meer aanvullende maatregelen noodzakelijk voor de kinderen en ouders met een OTS (zie actie 5). Ter verbetering van de voogdij werkt de stadsregio Rotterdam in 2008 en 2009 mee aan de uitwerking van een landelijke pilot. Naar aanleiding van deze pilot worden nieuwe afspraken gemaakt over een andere invulling van de voogdij. Dit nieuwe landelijke beleid is gericht op de ontwikkeling van een nieuwe methodiek en de verlaging van het aantal kinderen per voogd (streefdatum invoering nieuwe landelijke methodiek en caseload: 1 januari 2010).

27

Actie 5. de regionale aanpak van de OTS

nazorg vanuit de CJG’s. Alle ouders en kinderen ontvangen

Uit

voren

deze nazorg, nadat de kinderbeschermingsmaatregel is

gekomen, dat er in de regio Rotterdam gemiddeld veel

opgeheven. Tenslotte zet de stadsregio vanaf 2009 in op

meer kinderen zijn met een kinderbeschermingsmaatregel

een ombuiging in het aanbod voor kinderen met een OTS

dan in andere provincies of grootstedelijke regio’s. Het aan-

die niet thuis kunnen wonen (meer pleegzorgplaatsen in

tal kinderen met een OTS is in de regio Rotterdam 14 op

plaats van residentieel).

het

vraagontwikkelingsonderzoek

is

naar

de 1.000, terwijl het landelijke gemiddelde 10 op de 1.000 kinderen is.

• In 2009 wordt een nieuw actieplan voor OTS

Van de ongeveer 9.000 kinderen in de stadsregio die gebruik

kinderen uitgewerkt, waarbij alle ouders en kinderen

maken van geïndiceerde jeugdzorg hebben circa 3.000

met een nieuwe OTS binnen twee weken na de

kinderen een kinderbeschermingsmaatregel (medio 2007).

uitspraak van de kinderrechter een ambulant

Deze kinderen hebben een hoog gebruik van zorgconsumptie. Zij maken gebruik van ruim 50% van het beschikbare

hulpverleningsprogramma aangeboden krijgen. • In 2009 wordt een standaard indicatieprotocol

voorzieningenaanbod.

ontwikkeld voor ambulante hulpverlening bij nieuwe

Daarnaast is uit het vraagontwikkelingsonderzoek naar

OTS-uitspraken.

voren gekomen, dat niet alle kinderen met een OTS-maat-

• Voor de kinderen die niet thuis kunnen blijven

regel jeugdzorg ontvangen. Dit is een ongewenste en

wonen, wordt vanaf 2009 zoveel mogelijk gebruik

risicovolle situatie, omdat juist deze kinderen en hun ouders

gemaakt van pleegzorgvoorzieningen. De stadsregio

extra aandacht en zorg nodig hebben.

streeft ernaar vanaf 2009 10% meer kinderen op te

De stadsregio werkt een nieuwe beleidslijn uit voor OTS-

vangen in pleeggezinnen.

kinderen. De stadsregio wil in 2009 een sluitende gezins-

• In 2012 ontvangen alle kinderen en ouders vanuit de

gerichte aanpak ontwikkelen voor de ouders en kinderen

CJG een nader te ontwikkelen nazorgtraject als de

met een maatregel. Daarbij is het streven dat bij iedere

kinderbeschermingsmaatregel is opgeheven.

nieuwe OTS ouders en kinderen een ambulant aanbod wordt aangeboden. Voor dit ambulante aanbod wordt uitgangspunt geldt dat de uitspraak van de kinderrechter

Actie 6. verbetering indicatiestelling Bureau Jeugdzorg

automatisch recht geeft op dit ambulante aanbod binnen

De Bureaus Jeugdzorg hebben met elkaar afspraken

twee weken. De ambulante zorg aan nieuwe OTS-gezinnen

gemaakt om de indicatiestelling te uniformeren en te ver-

kan via de CJG’s worden geleverd. De stadsregio financiert

beteren (VIB-traject). De medewerkers van BJZ worden in

de CJG’s voor het realiseren van dit ambulante aanbod.

2008 getraind in deze nieuwe wijze van indiceren. Met de

Daarnaast worden in de periode van dit beleidskader

invoering van het VIB-traject zal vanaf 2009 de kwaliteit

afspraken met gemeenten gemaakt over de wenselijke

van de indicatiestelling aanzienlijk verbeterd zijn.

een standaard indicatieprotocol ontwikkeld, waarbij als


De Bureaus Jeugdzorg werken landelijk samen met het onderwijsveld en het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg)

Actie 7. verbeteren doorlooptijden Bureau Jeugdzorg en zorgaanbieders

aan het vereenvoudigen van de indicatiestelling en het verbeteren van de samenwerking tussen de instellingen.

> Verbeteren doorlooptijden BJZ en AMK

Deze harmonisatie van de indicatiestelling levert in de

De Bureaus Jeugdzorg hebben gezamenlijk het landelijke

toekomst grote voordelen op voor het BJZ, maar niet in de

project Doorbraak ontwikkeld met het doel om de wacht-

laatste plaats ook voor de klant.

en doorlooptijden te verkorten. Met name door een aantal

Vanuit het programma Ieder Kind Wint is een regionaal

logistieke en inhoudelijke aanpassingen kunnen de door-

model ontwikkeld voor de CJG’s. Onderdeel van dit model

looptijden bij de indicatiestelling en het onderzoekstraject

is een experiment met de overdracht van de indicatiestelling

van de AMK worden verkort. BJZ Rotterdam is in 2008

vanuit het BJZ naar de CJG’s. Aan de hand van dit experi-

gestart met de invoering van de doorbraakaanpak. De

ment wordt in 2009 bepaald of de indicatiestelling voor

stadsregio zal aan de hand van de resultaten 2008 met BJZ

jeugdzorg (voor enkelvoudige problemen) beter door de

bezien, of er aanvullingen of bijstellingen nodig zijn in de

CJG’s uitgevoerd kan worden.

doorbraakaanpak. Een ander deel van de doorbraakaanpak

BJZ onderzoekt in 2009 op welke wijze de indicatiestelling

is de versnelling van de doorlooptijden tussen de Bureaus

vereenvoudigd kan worden door het ontwikkelen van een

Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming via het

beperkt aantal gestandaardiseerde indicatieprotocollen. Dit

casusoverleg (doelstellingen zie actie 4).

sluit aan bij de gewenste globalere indicering van BJZ met de inwerkingtreding van een nieuw financieel stelsel.

DOELSTELLINGEN: • In 2010 is de maximale wettelijke doorlooptijd voor

• In 2009 worden aan de hand van het experiment met de indicatiestelling door de CJG’s nadere vervolgafspraken gemaakt. • BJZ werkt in 2009 een beperkt aantal gestandaardiseerde indicatieprotocollen uit. Deze protocollen

het AMK (= 13 weken) verminderd naar 10 weken. • Vanaf 2009 is minimaal 75% van de indicatiestellingen binnen zes weken (=30 werkdagen) afgerond. • Verbetering doorlooptijden justitieel kader, zie actie 4 van dit beleidskader.

sluiten aan bij de kwaliteitseisen vanuit het VIB en bij de globalere indicatiesystematiek (volgens het nieuwe financiële stelsel).

> Verbeteren doorlooptijden zorgaanbieders en bevorderen uitstroom De stadsregio wil met de zorgaanbieders onderzoeken op welke wijze de doorstroming in de jeugdzorg kan worden versneld en de uitstroom kan worden bevorderd. De stadsregio start begin 2009 bij de zorgaanbieders een onderzoek, waarin de uitval, wachten doorlooptijden per voorziening

29

in kaart wordt gebracht. Op basis van dit onderzoek wordt een nader actieplan ontwikkeld. Daarnaast wil de stadsregio in 2009 in een pilot bij één van de zorgaanbieders onderzoeken of een bekorting van de behandelduur mogelijk is en de doorlooptijd kan worden versneld met behulp van de toepassing van de ‘Theory of Constraints’. Met de toepassing van deze theorie is de doorlooptijd in ziekenhuizen met 20% verbeterd met behoud van de kwaliteit van zorg. Tenslotte wil de stadsregio onderzoeken of er nieuwe varianten mogelijk zijn van verblijfszorg (bijvoorbeeld deeltijdzorg of weekendzorg), nieuwe kleinschalige woonvormen of andere kleinschalige particuliere initiatieven (bijvoorbeeld zorgboerderijen). De uitstroom uit de jeugdzorg kan vooral worden bevorderd als er een goede nazorg is geregeld. Hierin hebben de gemeenten (én de CJG’s) een belangrijke rol. De jeugdzorgprogramma’s en de hulpverleningsprogramma’s vanuit de CJG’s moeten goed op elkaar worden afgestemd. Ook andere aanvullende voorzieningen vanuit de gemeenten zijn voor een goede uitstroom uit de jeugdzorg nodig, zoals bijvoorbeeld voldoende beschikbare woonruimte voor de oudere kinderen (jong volwassenen). De stadsregio heeft

• De zorgaanbieders leveren de stadsregio in 2009 de

hiermee al goede ervaringen opgedaan met een aantal

gegevens over de uitval en de wacht -en doorloop-

Rotterdamse woningcorporaties en wil dit in de toekomst

tijden. De stadsregio ontwikkelt op basis van dit

ook meer realiseren in de overige regiogemeenten.

onderzoek een actieplan. • De stadsregio onderzoekt bij een zorgaanbieder in 2009 of met toepassing van de ‘Theory of Constraints’ de doorlooptijden kunnen worden verbeterd in de jeugdzorg. • De stadsregio wil onderzoeken of er nieuwe vormen van jeugdzorg mogelijk zijn en staat open voor nieuwe initiatieven (2009-2012).


Actie 8. een betere inzicht in resultaten Er zijn landelijke afspraken gemaakt tussen het rijk, de

• Voor 1 januari 2010 heeft de stadsregio met BJZ en

provincies en de MO-groep (de brancheorganisatie van

de zorgaanbieders een informatiesysteem uitgewerkt

de Bureaus Jeugdzorg en de zorgaanbieders) over de wijze

dat minimaal voorziet in het meten van de 10

waarop gegevens moeten worden geregistreerd en gerapporteerd. BJZ heeft een belangrijke rol in het verzamelen en

prestatie-indicatoren. • Voor 1 januari 2010 worden nadere afspraken

verwerken van deze gegevens. Er loopt een landelijk project

gemaakt met de jeugd GGZ en de jeugd LVG voor

(Beter, Anders en Minder), dat onderzoekt welke beleids-

een uitwisseling van de benodigde gegevens uit de

informatie nodig is voor een goede sturing. De afspraken vanuit dit project worden meegenomen in de opzet van een

informatiesystemen. • Met ingang van 1 september 2009 zijn in de

nieuw regionaal informatiesysteem.

registratie van BJZ alle cliënten voorzien van hun

Uit het vraagontwikkelingsonderzoek IKW is naar voren

Burger Service Nummer. BJZ gebruikt dit nummer in

gekomen dat het registratiesysteem van de jeugdzorg

de uitwisseling van gegevens met zorgaanbieders

ondoorzichtig is. BJZ heeft een gemengde registratie van

(Jeugdzorg) en aanbieders van zorg (jeugd GGZ en

aantallen cliënten, indicatiebesluiten en zorgaanspraken.

jeugd LVG)

Ook zijn de registratiesystemen van de zorgaanbieders en BJZ nog niet goed aan elkaar gekoppeld. De stadsregio wil meer zicht hebben in de resultaten van de

Actie 9. klantvriendelijker

investeringen. Dit inzicht wordt verbeterd met de invoering

De jeugdzorg is in Nederland op een ondoorzichtige manier

van het nieuwe financieringsstelsel en de landelijke

geregeld. De hoeveelheid aan organisaties vanuit gemeen-

prestatie-indicatoren. De stadsregio wil een beter op elkaar

ten, jeugdgezondheidszorg, maatschappelijk werk, onder-

afgestemd informatiesysteem van BJZ, de regionale zorg-

wijs, jeugdzorg, jeugd GGZ (geestelijke gezondheidszorg),

aanbieders en wil daarbij ook de jeugd GGZ en jeugd

jeugd LVG (licht verstandelijk gehandicapten) etc. waar

LVG betrekken. Dit informatiesysteem moet onder andere

ouders en kinderen soms mee te maken krijgen, zijn voor

voorzien in het meten van de 10 landelijke prestatie-indica-

hen vaak niet te overzien. Het programma IKW is primair

toren.

gericht om de hulp aan kinderen (en in het verlengde hiervan de ouders) te verbeteren. Organisaties kunnen beter met elkaar samenwerken en moeten de hulpverlening beter op elkaar gaan afstemmen. De stadsregio heeft met de minister voor Jeugd & Gezin afgesproken om onderzoek te doen naar de ervaren regeldruk van klanten én professionals in de jeugdzorg. De stadsregio heeft meegedaan aan een landelijk onderzoek. De uitkomsten van dit onderzoek vor-

31

men de basis voor afspraken om de ervaren regeldruk met

wordt een aantal belangrijke onderdelen uitgewerkt in een

25% te verminderen.

paar gemeenten. De gemeenten in de stadsregio werken

BJZ en de zorgaanbieders zijn de uitvoerende organisaties

hiermee samen aan de invulling van het regionale CJG-

van de jeugdzorg. De stadsregio ziet erop toe, dat deze

model. De stadsregio hecht veel waarde aan deze regionale

organisaties hun cliëntenbeleid goed op orde hebben. In de

samenwerking en is ook gebaat bij het ontwikkelde model.

regio Rotterdam is bij één van de zorgaanbieders onderzoek

De jeugdzorg moet immers goed aansluiten op de zorg van-

gedaan naar het gebruik van de cliëntenraad. De stadsregio

uit de gemeenten. Vanuit IKW worden procesbeschrijvingen

wil met de zorgaanbieders op basis van de aanbevelingen

gemaakt voor de benodigde competenties binnen de CJG’s.

vanuit dit onderzoek nadere afspraken maken over de inzet

De voorpostmedewerker van BJZ is de sleutelfiguur voor het

van de cliëntenraden.

bereiken van een optimale aansluiting tussen de CJG’s en de jeugdzorg. Tot en met 2008 financierden de stadsregio en

• De stadsregio ontwikkelt in 2009 een plan van

de gemeenten samen de voorpostmedewerker. Vanaf 2009

aanpak dat voorziet in een reductie van 25% van de

neemt de stadsregio de financiering van de voorposten voor

ervaren regeldruk per 1 januari 2011 (op basis van

haar rekening. In overleg met de gemeenten worden voor

de in 2008 uitgevoerde nulmeting).

2009 op basis van de procesbeschrijvingen nieuwe afspra-

• De stadsregio maakt met de zorgaanbieders nadere afspraken in 2009 over de inzet van de cliëntenraden.

ken gemaakt over de taken van de voorpostmedewerker en de verdeling van deze medewerkers over de CJG’s.

• Met de vorming van één centraal beheerd wachtlijst-

De stadsregio en de gemeenten staan open voor samen-

systeem krijgt de cliënt in 2009 zicht op de wacht-

werking en een andere invulling van zorg in de jeugdzorg-

lijsten en wachttijden jeugdzorg.

keten. Samen met de gemeenten wil de stadsregio in de komende beleidsperiode onderzoeken of er betere ambulante hulp vanuit de CJG’s ingezet kan worden voor

Actie 10. een betere samenwerking met de locale partners (CJG, onderwijs en politie en justitie)

gezinnen die extra hulp nodig hebben. De CJG’s zullen daarbij zelf - voor de minder ingewikkelde problemen - vaststellen welke hulp nodig is (overheveling van de indicatiestelling).

> Jeugdzorg en de CJG’s Een groot deel van de vernieuwingen in de jeugdzorgketen is gericht op een andere invulling van de inzet van gemeenten. De (toekomstige) CJG’s moeten een betere preventie en coördinatie van zorg gaan bieden. Vanuit IKW is een regionaal model voor de CJG’s ontwikkeld in het rapport ‘Een Stap Naar Een Sprong’. Op basis van dit rapport


zorg. Het IKW-model vormt de basis voor de verdere samen• De stadsregio financiert vanaf 2009 de voorposten in

werking met het onderwijs op regionale schaal.

de CJG’s en maakt met de gemeenten afspraken over

Het REC (regionaal expertise centrum) verzorgt het onder-

de invulling van de voorposten.

wijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en

• De stadsregio werkt in het kader van het programma

psychiatrische problemen. Het REC levert ook ambulante

Ieder Kind Wint mee aan de pilot in 2009 met de

schoolbegeleiding.

enkelvoudige indicatiestelling voor jeugdzorg via de

Daarnaast zijn er in de regio speciale programma’s ontwik-

CJG’s.

keld voor leerplichtige kinderen die jeugdzorg nodig hebben

• De stadsregio wil in 2009 met de gemeenten

(jeugdzorg/onderwijs).

onderzoeken of het mogelijk is om het programma

Tenslotte werken onderwijs en jeugdzorg samen in de

Triple P in te voeren. Dit gecertificeerde programma

reboundvoorzieningen. Een reboundvoorziening biedt tijde-

voorziet in een methodische overgang tussen lokale

lijke opvang aan leerlingen, die door hun gedrag niet meer

en geïndiceerde zorg.

te handhaven zijn op school:

• In 2009 maken stadsregio en gemeenten afspraken • In 2009 zullen in een aantal (deel)gemeenten pilots

over het instrumentarium dat door de CJG’s wordt gebruikt als afwegingskader voor de inzet van lokale

van start gaan, waarin de samenwerking tussen

zorg en doorgeleiding naar geïndiceerde zorg.

zorg en onderwijs nader vorm krijgt (waaronder combinatieprogramma’s jeugdzorg-onderwijs).

• In 2009 wordt onderzoek gedaan naar het koppelen van de zorgaanbieders aan de CJG’s met het doel de

• In 2010 worden de pilots geëvalueerd.

samenwerking tussen beiden te versterken (zorgaan-

• In 2012 zijn de stadsregionale CJG’s ingericht en verbonden met de zorgstructuren in het onderwijs.

bieders kunnen CJG’s behulpzaam zijn bij de inkoop van programma’s en deskundigheidsbevordering).

> Jeugdzorg en politie en justitie

> Jeugdzorg en het onderwijs

Jeugdigen die spijbelen krijgen te maken met leerplicht en

Vanuit IKW is een regionaal samenwerkingsmodel ont-

indien nodig met de rechter. In Rotterdam is ook de jeugd-

wikkeld voor het onderwijs. In dit model is beschreven welke

zorg betrokken bij de aanpak van spijbelaars. Kinderen die

rol de zorgadviesteams (ZAT’s) van het onderwijs hebben en

de wet hebben overtreden en strafrechtelijk zijn vervolgd

op welke manier deze ZAT’s te verbinden zijn met de (te

kunnen in laatste instantie worden geplaatst in een justitiële

vormen) CJG’s. De ZAT’s zijn belangrijke signaleerders en

opvang- of behandelinrichting. Andere sancties zijn voor-

doorverwijzers naar de hulpverlening. De CJG’s zijn verant-

waardelijke sancties, maatregelen en taakstraffen. Deze

woordelijk voor het bieden van de juiste ambulante zorg en

laatste worden door de Raad voor de Kinderbescherming

voor de doorgeleiding naar de zwaardere vormen van jeugd-

ten uitvoer gelegd.

33

Het is belangrijk dat jeugdigen tijdens een traject, maatregel of detentie goed worden begeleid, maar het is daarnaast

• Landelijk wordt een nieuw screeningsinstrument

van belang dat zij de benodigde nazorg krijgen als zij de

ontwikkeld voor risicotaxatie van recidive voor

gevangenis verlaten of het reclasseringstraject hebben afge-

kinderen onder de 12 jaar. Op basis van dit instru-

rond. BJZ is verantwoordelijk voor het begeleiden van deze

ment zullen meer kinderen instromen in de jeugd-

nazorg. Het vormt één van de taken van de jeugdreclasse-

zorg. De stadsregio maakt met BJZ in 2009 nadere

ring. Voor het bieden van een goede nazorg is een optimale

afspraken over de wijze waarop de extra instroom

afstemming met gemeentelijke voorzieningen evident (bij-

kan worden afgedaan.

voorbeeld woonruimte, werkplek, onderwijs). Daarin heb-

• Met het oog op de decentralisatie van het rijk naar

ben de gemeenten een eigen verantwoordelijkheid.

de regio, onderzoekt de stadsregio in 2009 de

De stadsregio vindt het een belangrijke taak om de samen-

benodigde capaciteit voor civiel- en strafrechtelijke

werking tussen deze organisaties in de nazorg te bevorde-

plaatsen in de regio.

ren. De politie en het Openbaar Ministerie participeren

• Vanaf april 2009 wordt zoveel mogelijk verplichte

inmiddels in een stadsregionaal ambtelijk overleg met de

nazorg geleverd aan kinderen die een Justitiële

regiogemeenten.

JeugdInrichting (JJI) verlaten. De toekomstige

Vanaf 2013 wordt de verantwoordelijkheid voor de gesloten

Beginselenwet JJI zal deze nazorg verplichten.

jeugdzorg van het ministerie van Justitie overgedragen naar

De stadsregio maakt met BJZ en de gemeenten

de provincies en stadsregio’s. Vooruitlopend hierop zal in

afspraken over de taken ten aanzien van de nazorg.

2010 de toeleiding naar de gesloten jeugdzorg worden

• Het rijk maakt met de stadsregio voor 2009 en

georganiseerd door de Bureaus Jeugdzorg. In 2009 zal het

verder afspraken over de inzet van de gedrags-

ministerie voor Jeugd & Gezin hiervoor samen met de pro-

beïnvloedende maatregel.

vincies en stadsregio’s voorbereidingen treffen.

• Het rijk maakt met de stadsregio in 2009 afspraken over de toeleiding naar de gesloten jeugdzorg door de Bureaus Jeugdzorg in 2010.

Actie 11. een betere samenwerking met de jeugd GGZ en jeugd LVG Een nauwere samenwerking tussen de jeugdzorg, de jeugd GGZ, en de jeugd LVG is wenselijk. Dit is één van de uitkomsten van het vraagontwikkelingsonderzoek Ieder Kind Wint. Voor het gebruik van de jeugd LVG in de regio is aanvullend onderzoek nodig. Vanuit IKW worden met de partners voor-


stellen voorbereid voor een sterkere invulling van de rol van

In 2009 moet worden bezien op welke manier IKW wordt

de jeugd GGZ in de jeugdzorgketen in de regio. Uit het

voortgezet. Daarnaast is de stadsregio - als samenwerkings-

vraagontwikkelingsonderzoek is naar voren gekomen dat

verband van gemeenten - verantwoordelijk voor een goede

steeds meer doorverwijzingen naar de jeugd GGZ lopen via

afstemming tussen de regio en de gemeenten over het

BJZ. De stadsregio juicht deze ontwikkeling toe, omdat de

jeugdzorgbeleid. De commissie jeugdzorg van de stadsregio,

stadsregio op deze manier - via de indicatiestellingen van

waarin alle wethouders van de gemeenten zijn vertegen-

BJZ - meer zicht heeft op de zorgbehoeftes in de regio.

woordigd, heeft hierin een belangrijke adviserende en bepa-

Daarom vindt de stadsregio het wenselijk dat ook de indica-

lende rol.

tiestelling voor de jeugd LVG wordt overgedragen aan BJZ.

Ieder Kind Wint heeft borg gestaan voor een aantal ingezette vernieuwingstrajecten in de jeugdzorgketen. Ook is

• In 2009 wordt nader onderzoek gedaan door de

vanuit dit programma - met het vraagontwikkelingsonder-

stadsregio naar het gebruik van de jeugd LVG.

zoek - de bakermat gelegd voor een nieuw in te zetten

• In 2009 werken jeugd GGZ, jeugd LVG en zorg-

beleid voor de jeugdzorg door de stadsregio in de komende

kantoren mee aan een centrale wachtlijstregistratie.

vier jaren. Eind 2009 wordt het IKW-programma geëvalu-

• In 2009 worden nadere afspraken gemaakt tussen

eerd. De stadsregio gaat ervan uit dat er een vervolg komt

de jeugdzorgaanbieders en de jeugd GGZ over een

op het programma en zal hierover met alle betrokken

betere samenwerking ten aanzien van de crisis-

partners in 2009 nieuwe afspraken maken.

opvang. • De jeugdzorgaanbieders bezien in 2009 of er een

• Op basis van de evaluatie van het programma Ieder

beter gezamenlijk programma kan worden ontwik-

Kind Wint maakt de stadsregio met de betrokken

keld waarin psychiatrische hulp wordt gecombineerd

partners in 2009 nadere afspraken over het vervolg.

met jeugdzorg (nieuwe programma’s zullen ter toetsing worden aangeboden aan het NJI).

Actie 12. afspraken over het vervolg van Ieder Kind Wint De stadsregio werkt met heel veel andere organisaties samen aan het verbeteren van de hele jeugdzorgketen in het programma Ieder Kind Wint (voor een overzicht van deze organisaties, zie de bijlage van dit beleidskader). De stadsregio heeft een belangrijke spilfunctie en faciliterende rol in dit programma en is de grootste financier ervan ook in 2009.

35

Bijlage 1: De organisatie van de jeugdzorg

Het meerjarig beleidskader jeugdzorg stadsregio Rotterdam

Het regionale meerjarig beleidskader moet voldoen aan de

2009-2012 bepaalt de richting van het jeugdzorgbeleid in

landelijke richtlijnen die de minister heeft vastgelegd in het

de Rotterdamse regio voor de komende jaren. Deze bijlage

landelijke meerjarig beleidskader jeugdzorg. De minister

van het tweede beleidskader bevat meer achtergrond-

ontwikkelt het landelijk meerjarig beleidskader in overleg

informatie over de manier waarop de jeugdzorg in Nederland

met de provincies en regio’s. Andersom heeft de stads-

én meer specifiek in de regio Rotterdam is georganiseerd.

regio ook overleg met de minister over de inhoud van het regionale meerjarig beleidskader. In dit regionale meerjarig beleidskader is rekening gehouden

1. Jeugdzorg en het landelijke kader

met de landelijke richtlijnen uit het rapport van de minister

De Wet op de jeugdzorg (2005) is de wettelijke basis

‘Alle kansen voor alle kinderen’ uit 2007 en het landelijke

voor de organisatie en de uitvoering van de jeugdzorg. Deze

beleidskader.

wet schrijft voor dat er een samenhangend aanbod van jeugdzorg gerealiseerd moet worden. Omschreven wordt

> Het uitvoeringsprogramma

welke partijen betrokken zijn bij de jeugdzorg en wat hun

Hoe de plannen uit het meerjarige beleidskader jeugdzorg

specifieke taken zijn.

worden uitgevoerd en gefinancierd, wordt ieder jaar door het dagelijks bestuur van de stadsregio vastgelegd in het

> De meerjarige beleidskaders van het ministerie en de stadsregio

uitvoeringsprogramma jeugdzorg. Op basis van dit uitvoeringsprogramma ontvangt de stadsregio de financiële

De stadsregio Rotterdam is verantwoordelijk voor de

bijdrage van het rijk voor de uitvoering van de jeugdzorg in

planning, het beleid en de financiering van de jeugdzorg

dat jaar. De stadsregio beschikt niet over eigen middelen en

in de regio Rotterdam. De stadsregio presenteert één keer

is voor de financiering van de jeugdzorg volledig afhankelijk

in de vier jaar haar beleidsvisie in het meerjarig beleidskader

van de doeluitkeringen van het rijk.

jeugdzorg. Deze beleidsvisie wordt vastgesteld door de

Tussentijdse wijzigingen van het landelijke beleidskader

regioraad.

De resultaten van de jeugdzorg worden jaarlijks gepresen-


teerd in landelijke voortgangsrapportages. De stadsregio

zelf het initiatief nemen tot het verrichten van een onder-

levert hiervoor de benodigde gegevens vanuit de regio.

zoek. Daarnaast overlegt de inspectie met de stadsregio

Op basis van deze voortgangsrapportages wordt door de

over de onderzoekswensen. De inspectie maakt een verslag

minister bekeken of de uitvoering van de jeugdzorg goed

van de onderzoeksbevindingen en doet voorstellen tot ver-

verloopt. Soms is het nodig om het landelijke beleid bij te

betering van de jeugdzorg.

stellen. De minister past dan het landelijke beleidskader aan jeugdzorgbeleid. De stadsregio verwerkt deze tussentijdse

2. De jeugdzorg en de samenhang met andere beleidsterreinen

bijstellingen van het beleid in het uitvoeringsprogramma.

De jeugdzorg is onderdeel van een veel grotere keten

en dit moet vervolgens worden opgenomen in het regionale

van zorg voor ouders en kinderen. De stadsregio financiert > De financiering van de jeugdzorg

de jeugdzorg en is verantwoordelijk voor de planning en

De stadsregio financiert het bureau jeugdzorg en de

het beleid. De uitvoerende partijen zijn BJZ en een aantal

jeugdzorginstellingen in de Rotterdamse regio. De stads-

zorgaanbieders. BJZ onderzoekt welke extra zorg of

regio is daarin volledig financieel afhankelijk van het rijk. De

bescherming (jeugdzorg) nodig is en geeft hiervoor een

stadsregio ontvangt van het rijk twee doeluitkeringen, één

indicatie. Op basis van deze indicatie kunnen jeugdigen en

voor Bureau Jeugdzorg (BJZ) en één voor het zorgaanbod.

hun ouders een beroep doen op het geïndiceerde zorg-

Ieder jaar neemt de vraag naar jeugdzorg toe. In het huidige

aanbod. Iedere provincie/regio heeft haar eigen BJZ en een

landelijke financiële verdeelmodel wordt hiermee onvol-

aantal zorgaanbieders. Een meer uitgebreide omschrijving

doende rekening gehouden. Het ministerie en de provin-

van de taken van deze partijen is verderop in deze bijlage

cies/stadsregio zijn het eens dat er een andere financiering

gegeven.

van de jeugdzorg nodig is. Ook zou veel meer gekeken moeten worden naar de wenselijke prestaties van BJZ en de

> Jeugdzorg en de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG)

zorgaanbieders. Daarom wordt een nieuw financieel ver-

Gemeenten zijn verplicht een bepaalde basiszorg aan

deelmodel voor de jeugdzorg ontwikkeld in 2009 op basis

ouders en kinderen te leveren onder meer op basis van

waarvan het nieuwe budget voor de stadsregionale jeugd-

de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de

zorg wordt bepaald. Dit model wordt in de periode van dit

Wet collectieve preventie volksgezondheid (WCPV). Hierbij

beleidskader (2009-2012) ingevoerd.

moet worden gedacht aan de jeugdgezondheidszorg (0-19 jaar), opvoedingsondersteuning, maatschappelijke opvang

> De controle op de jeugdzorg

zwerfjongeren, coördinatie van zorg (gezinscoach) en

De Inspectie Jeugdzorg doet onderzoek naar de kwaliteit

(school)maatschappelijk werk. Er zijn veel organisaties die in

van dienstverlening door BJZ en de zorgaanbieders. Daarbij

opdracht van de gemeenten deze basiszorg geven. Om

kijkt de inspectie vooral of de organisaties voldoende oog

meer samenhang in deze zorg aan te brengen worden door

hebben voor de veiligheid van het kind. De inspectie kan

de gemeenten CJG’s ontwikkeld. De CJG’s zullen moeten

37

voldoen aan een aantal landelijke richtlijnen. Deze richtlijnen worden verwerkt in de Wet op de jeugdzorg (ingang

> Jeugdzorg en landelijke specialistische vormen van jeugdzorg

1 januari 2009). Met de komst van de CJG’s wordt een

Sommige extra specialistische zorg voor kinderen valt

betere samenhang beoogd in de basiszorg en de coördinatie

onder de AWBZ en de zorgverzekeringswet. Hierbij gaat het

van deze zorg door gemeenten. Ook wordt het inzichtelijker

om de jeugd GGZ (geestelijke gezondheidszorg) en jeugd

welke aanvullende jeugdzorg nodig is.

LVG (licht verstandelijk gehandicapten). De problematiek van kinderen in de stadsregionale jeugdzorg vereist

> Jeugdzorg en het onderwijs

regelmatig ook de expertise van de jeugd GGZ. Hiervoor

Goed onderwijs is een noodzakelijke voorwaarde voor de

zijn speciale programma's ontwikkeld. Een intensievere

verdere ontplooiing van het kind. Schooluitval en spijbelen

samenwerking is een wens binnen de stadsregio. De zorg-

zijn belangrijke indicatoren voor latere problemen. Soms zijn

verzekeraars zijn verantwoordelijk voor een goed aanbod

er signalen vanuit het onderwijs dat er extra zorg voor een

van zorg voor jeugd GGZ en jeugd LVG. De zorgverzeke-

kind en de ouders nodig is. Deze signalen worden bespro-

raars maken hierover afspraken met zorgaanbieders.

ken in de ZorgAdviesTeams (ZAT’s) op scholen. ZAT’s geven

De stadsregio is medeverantwoordelijk voor een goede

adviezen over de extra benodigde zorg. Vanuit de ZAT’s

afstemming met de jeugd GGZ en jeugd LVG. Vanuit de

worden kinderen en hun ouders soms doorverwezen naar

stadsregio is BJZ verantwoordelijk voor de indicatiestelling

de jeugdzorg.

voor de jeugd GGZ. Vaak wordt er nog rechtstreeks door-

Het REC (regionaal expertise centrum) verzorgt het onder-

verwezen naar de jeugd GGZ (met name door de huisarts)

wijs voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en

en wordt BJZ hierin niet geraadpleegd.

psychiatrische problemen. Het REC levert ook ambulante > Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming/

schoolbegeleiding. Daarnaast is er ook een goede afstemming nodig met het

kinderrechter

onderwijsveld als een leerplichtig kind jeugdzorg ontvangt.

Een belangrijke taak van de jeugdzorg is de bescher-

Hiervoor zijn speciale programma’s ontwikkeld (combinatie

mingstaak. Als een kind extra bescherming nodig heeft,

jeugdzorg/onderwijs).

omdat de ouders niet goed of onvoldoende voor hun kind

Tenslotte werken onderwijs en jeugdzorg samen in de

zorgen, kan BJZ bevorderen dat er maatregelen worden

reboundvoorzieningen.

biedt

getroffen door een melding te doen bij de Raad voor

tijdelijke opvang aan leerlingen, die door hun gedrag niet

de Kinderbescherming. De Raad onderzoekt dan of er

meer te handhaven zijn op school.

beschermende maatregelen nodig zijn voor het kind en

Een

reboundvoorziening

geeft advies aan de kinderrechter. De kinderrechter beslist uiteindelijk over de kinderbeschermingsmaatregel.


> Jeugdzorg en justitie

zieningen evident (bijvoorbeeld woonruimte, werkplek,

Jeugdigen die spijbelen krijgen te maken met leerplicht en

onderwijs). Daarin hebben de gemeenten een eigen verant-

indien nodig met de rechter. In Rotterdam is ook de jeugd-

woordelijkheid.

zorg betrokken bij de aanpak van spijbelaars. zijn vervolgd, kunnen in laatste instantie worden geplaatst

3. Jeugdzorg en de regionale keten/ het programma Ieder Kind Wint

in een justitiële opvang- of behandelinrichting. Andere

In 2006 zijn de eerste besprekingen gestart met de belang-

sancties zijn voorwaardelijke sancties, maatregelen en taak-

rijkste organisaties die in de regio Rotterdam ondersteuning

straffen. Deze laatste worden door de Raad voor de Kinder-

geven aan ouders en kinderen (Ruwenbergconferentie).

bescherming ten uitvoer gelegd.

Met elkaar is toen vastgesteld dat een sterke verbetering in

Het is belangrijk dat jeugdigen tijdens een traject, maatregel

de samenwerking nodig is, in het belang van het kind dat

of detentie goed worden begeleid, maar het is daarnaast

wordt geconfronteerd met risico’s en problemen. Vandaar

van belang dat zij de benodigde nazorg krijgen als zij

dat is gekozen voor het motto: Ieder Kind Wint. Hiermee

de gevangenis verlaten of het reclasseringstraject hebben

geven de organisaties aan dat de resultaten van betere

afgerond. BJZ Rotterdam is verantwoordelijk voor het

samenwerking echt merkbaar moeten zijn. Ieder kind moet

begeleiden van deze nazorg. Het vormt één van de taken

kunnen rekenen op de aandacht en zorg die het verdient.

Kinderen die de wet hebben overtreden en strafrechtelijk

van de jeugdreclassering. Voor het bieden van een goede nazorg is een goede afstemming met gemeentelijke voor-

39

In 2007 zijn de belangrijkste verbeterpunten vastgelegd in

7. Gegevens worden eenduidig geregistreerd en processen

10 uitgangspunten (de 10 tegels). De 10 tegels van Ieder

van instellingen worden afgestemd, mede uit oogpunt

Kind Wint zijn:

van kwaliteit, cliëntvriendelijkheid en efficiency.

1. De preventie wordt versterkt: 100% van de kinderen

8. De kwaliteit en doeltreffendheid van het aanbod worden

wordt tijdig gezien door de jeugdgezondheidszorg met

verbeterd door visitaties en benutting van best practices.

extra aandacht voor risicojongeren.

Alleen bewezen, succesvol en kansrijk aanbod wordt ingezet.

2. Er komt één regionaal signaleringssysteem, een elektronisch kinddossier en een systeem van risicomanagement

9. Vernieuwing die bijdraagt aan de doelstellingen wordt,

waardoor meer focus in de inspanningen kan worden

evenals ontmoeting en uitwisseling tussen partners in de

aangebracht.

jeugdketen, bevorderd.

3. Professionals die werkzaam zijn in 'de vindplaatsen'

10. De realisatie van Ieder Kind Wint en de sturing van

worden toegerust om risico's en problemen eerder en

het bijbehorende programma is een gezamenlijke ver-

beter te signaleren, waardoor sneller en gerichter kan

antwoordelijkheid die in handen is gegeven van een

worden geïntervenieerd en doorverwezen.

regiegroep.

4. Iedere school (basis en speciaal onderwijs, voortgezet

De samenwerkende organisaties in Ieder Kind Wint zijn: de

onderwijs en regionale opleidingscentra) in de stadsregio

stadsregio, de gemeenten, de jeugdgezondheidszorg, het

kent een zorgadviesteam, dat een directe relatie heeft

onderwijs, de welzijnssector, Bureau Jeugdzorg, de jeugd-

naar de nieuw te vormen Centra voor Jeugd & Gezin.

zorgaanbieders, de jeugd GGZ en jeugd LVG en de Raad voor de Kinderbescherming, de politie, het Openbaar

5. Alle (deel)gemeenten hebben een CJG of hebben daarop

Ministerie en de (kinder-)rechter.

een directe aansluiting. Deze fungeren als laagdrempelige

Ieder Kind Wint (IKW) is een programma met een termijn

voorziening voor vragen rondom opgroeien en opvoe-

van drie jaar (2007 tot en met 2009). In deze periode wor-

den, zijn coördinatiepunt voor professionals uit het 'voor-

den de 10 tegels verder uitgewerkt. De uitkomsten van de

veld' en vormen de verbinding naar de jeugdzorg.

tegels leveren belangrijke bouwstenen voor dit meerjarige beleidskader jeugdzorg. Zo is er in 2007/2008 een vraag-

6. De match tussen de vraag naar zorg en het bijbehorende

ontwikkelingsonderzoek gedaan. Dit leidde tot een veel

aanbod wordt versterkt: problemen die samenhangen

beter inzicht in het gebruik van de jeugdzorg in de regio

met onderscheid in financiering en sturing van vormen

Rotterdam.

van zorg worden opgelost.


4. De jeugdzorg in de stadsregio Rotterdam

Toegangstaken Een cliënt kan zelf contact opnemen met BJZ, maar meestal verwijzen andere organisaties naar BJZ door zoals

> De stadsregio

bijvoorbeeld de jeugdgezondheidszorg, de zorgadviesteams

De stadsregio Rotterdam is verantwoordelijk voor het

van het onderwijs of het maatschappelijk werk. BJZ onder-

beleid, de planning en financiering van de jeugdzorg en

zoekt welke beschermings- of hulpvraag er is en of het nodig

maakt hierover afspraken met BJZ en de jeugdzorgaan-

is om hulp op indicatie te bieden of dat de cliënt met hulp uit

bieders. De stadsregio moet haar beleid en uitgaven ver-

het gemeentelijke pakket is te helpen. Als er specialistische

antwoorden bij het ministerie voor Jeugd & Gezin.

hulp nodig is, geeft BJZ een indicatie van de wenselijke zorg.

Jeugdzorg is een onderdeel van een bredere keten van zorg

Deze indicatie geeft de cliënt het recht op zorg van de jeugd

voor ouders en kinderen. De stadsregio heeft een belang-

GGZ of stadsregionale jeugdzorg. BJZ kan tenslotte aange-

rijke rol in een goede afstemming met gemeenten en andere

ven welke zorgaanbieder de extra zorg kan leveren en ook

organisaties die ouders en kinderen ondersteunen. Om deze

behulpzaam zijn bij het verkrijgen van deze zorg.

samenwerking op regionale schaal te bevorderen is het stadsregionale programma Ieder Kind Wint (IKW) opge-

Het casemanagement

richt.

BJZ is verantwoordelijk voor het casemanagement aan kinderen (en ouders) voor wie een indicatie voor jeugdzorg

> Het Bureau Jeugdzorg

is vastgesteld. Dit betekent dat BJZ:

BJZ bepaalt of een cliënt bescherming en/of extra zorg

• de klant zonodig zal bijstaan en motiveren om

(zorg op indicatie) nodig heeft en welke zorg het beste kan worden gegeven. De taken van BJZ zijn samengevat het uitvoeren van: • De toegangstaken: het vaststellen van de benodigde zorg (indicatiestelling) en het ondersteunen van de klant bij het verkrijgen van deze zorg • Het casemanagement • De maatregelen jeugdbescherming/(gezins)voogdij

zorgaanspraken te realiseren; • bevordert dat het hulpverleningsplan van de zorgaanbieder aansluit op de indicatie; • de uitvoering van de geïndiceerde zorg volgt en de klant bijstaat bij vragen daarover; • de geïndiceerde zorg evalueert; • de klant zonodig adviseert over de noodzakelijke zorg na jeugdzorg en helpt bij het verkrijgen van die zorg.

• De maatregelen jeugdreclassering • Het advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK)

De maatregelen jeugdbescherming/(gezins)voogdij

• De aansluitingstaken

Als ouders niet of onvoldoende in staat zijn om voor hun

• Het verzamelen van beleidsinformatie

kinderen te zorgen, neemt de afdeling jeugdbescherming

• De kindertelefoon

van BJZ het initiatief tot het treffen van een kinderbeschermingsmaatregel. Bij een kinderbeschermingsmaatregel

41

wordt altijd advies gevraagd aan de Raad voor de Kinder-

stedelijke regio’s. Deze uitzonderingspositie vraagt om

bescherming. De Raad voor de Kinderbescherming doet

regionaal maatwerk en is een belangrijk onderwerp van dit

nader onderzoek en adviseert de kinderrechter. De kinder-

beleidskader.

rechter doet vervolgens een uitspraak over de kinderbeschermingsmaatregel.

De maatregelen jeugdreclassering

Bij een kinderbeschermingsmaatregel OTS (onder toezicht

De afdeling jeugdreclassering van BJZ begeleidt jeugdigen

stelling) wordt het ouderlijk gezag tijdelijk beperkt. BJZ is

(12-18 jaar) die met het strafrecht in aanraking zijn geko-

dan verantwoordelijk voor de ondersteuning van de ouders

men. De afdeling jeugdreclassering is onder meer verant-

en kinderen door middel van de gezinsvoogdij.

woordelijk voor:

Kinderen krijgen een voogd, als ouders niet voor hen kun-

• het geven van voorlichting en advies aan betrokken

nen zorgen (bijvoorbeeld bij overlijden, minderjarige moe-

justitiële instellingen

ders of door een uitspraak van de rechtbank op verzoek

• de begeleiding van de jongere

van de Raad voor de Kinderbescherming). De voogdij kan

• uitvoeren van justitiële maatregelen

worden uitgeoefend door personen uit de omgeving van

Een belangrijk taak van de jeugdreclassering is te voor-

het kind, maar ook door een daartoe wettelijk erkend

komen dat jongeren recidiveren. Hiervoor zijn speciale

rechtspersoon, bijvoorbeeld BJZ.

programma’s ontwikkeld (Intensieve Traject Begeleidingen). De jeugdreclassering moet er ook voor zorgen, dat een

Een kinderbeschermingsmaatregel is ingrijpend voor ouders

jongere die in een justitiële jeugdinrichting zit, wordt voor-

en kinderen. Bij een kinderbeschermingsmaatregel is een

bereid op zijn/haar terugkeer in de maatschappij.

zorgvuldige afweging nodig, maar ouders en kinderen (én hulpverleners) vinden het ook wenselijk om niet te

Het advies- en meldpunt kindermishandeling

lang in onzekerheid te verkeren. Voor alle betrokkenen is

Het advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) is

het gewenst, dat zo spoedig mogelijk uitspraak wordt

onderdeel van BJZ. Het AMK is de centrale instantie voor

gedaan over de kinderbeschermingsmaatregel door de

vragen over kindermishandeling of het melden van (een

kinderrechter.

vermoeden) van kindermishandeling.

De lengte van het proces van melding tot realisatie van de

Bij een melding bij het AMK, wordt bekeken of kan worden

gewenste maatregel is te lang. Daarom zijn er landelijke

volstaan met een advies of consult of dat er nader onder-

programma’s ontwikkeld, die erop gericht zijn de totale

zoek nodig is. Het AMK levert zelf geen hulp, maar zorgt

trajecttijd terug te brengen (LAAK en Beter Beschermd).

ervoor dat de noodzakelijke hulp in gang wordt gezet.

Uit het vraagontwikkelingsonderzoek vanuit het program-

Als de situatie voor het kind levensbedreigend is, of als

ma Ieder Kind Wint is naar voren gekomen, dat in de regio

ouders geen hulp willen accepteren, zal BJZ overgaan tot

Rotterdam er veel meer kinderen zijn met een kinder-

een jeugdbeschermingsmaatregel (zie hierboven).

beschermingsmaatregel dan in andere provincies en groot-

Er zijn landelijke afspraken gemaakt over de uitvoering van


het AMK. Zo is vastgesteld dat een onderzoek binnen vijf

Kindertelefoon

dagen na aanmelding moet zijn gestart.

De kindertelefoon, die bediend wordt door vrijwilligers, is een telefonische hulpdienst voor kinderen met allerlei

De aansluittaken van Bureau Jeugdzorg

(anonieme) vragen. BJZ ondersteunt de vrijwilligers bij de

BJZ is verantwoordelijk voor een goede aansluiting tussen

uitvoering van hun werk. De kinderen die bellen, kunnen

de gemeentelijke basiszorg (zoals jeugdgezondheidszorg,

eventueel worden doorgeschakeld met een jeugdzorg-

schoolmaatschappelijk werk, opvoedingsondersteuning etc.)

medewerker. De kindertelefoon heeft ook inmiddels een

en de regionale jeugdzorg. Om een goede aansluiting te

chatservice.

realiseren tussen de preventieve zorg van de gemeenten en de regionale jeugdzorg zijn in de Rotterdamse regio voor-

> De zorgaanbieders

postmedewerkers van BJZ aangesteld. Nagenoeg alle regio-

De Wet op de jeugdzorg gaat uit van een recht op jeugd-

gemeenten hebben inmiddels een voorpostfunctionaris van

zorg. Dit betekent dat een kind (en de ouders) dat een

BJZ (die verbonden is/wordt aan het CJG). Door de inzet

indicatie voor jeugdzorg heeft ontvangen van BJZ, recht

van de voorpostfunctionaris kan de vraag naar jeugdzorg

heeft op deze zorg. In de Rotterdamse regio wordt de jeugd-

soms worden beperkt. Mocht er wel extra hulp nodig

zorg verzorgd door meerdere jeugdzorgaanbieders. Deze

zijn kan de voorpostmedewerker behulpzaam zijn bij het

zorgaanbieders moeten ervoor zorgen dat de juiste hulp

regelen van de indicatiestelling.

wordt geboden. Dit doen zij aan de hand van passende hulpverleningsplannen. BJZ kan adviseren bij de keuze voor

Verzamelen van beleidsinformatie

een zorgaanbieder en ook behulpzaam zijn bij het verkrijgen

BJZ verzamelt de belangrijkste gegevens over de uitvoe-

van de benodigde zorg.

ring van de jeugdzorg in een regionale database. Landelijk is met elkaar afgesproken welke informatie wordt bijgehou-

De zorgaanbieders hebben de hulpverlening uitgewerkt in

den. Deze gegevens gebruikt de stadsregio om uitgaven bij

een breed aanbod van:

het rijk te verantwoorden. Op basis van de rapportages

• intensief ambulante zorg

heeft de stadsregio inzicht in de inzet van het geld voor

• dagbehandeling

de jeugdzorg en kan de stadsregio haar beleid zo nodig bij-

• pleegzorg

stellen. Met BJZ en de zorgaanbieders maakt de stadsregio

• residentiële zorg.

nieuwe afspraken over het verbeteren van de beleids-

In het algemeen wordt bij het toekennen van jeugdzorg

informatie. Het doel van deze verbetering is om goede

uitgegaan van het bieden van jeugdzorg binnen de eigen

sturingsinformatie te realiseren, zonder dat dit de uitvoe-

context van het gezin. Dit betekent dat waar mogelijk

rende organisaties teveel belast (landelijk project: Beter,

ambulante hulpverleningstrajecten thuis en/of op school

Anders en Minder).

worden ingezet. Mochten andere vormen van zorg met verblijf nodig zijn, dan kan dit betekenen dat kinderen

43

worden geplaatst in dagbehandeling, pleeggezinnen of in

systemen. De stadsregio werkt op dit terrein nauw samen

de residentiële zorg.

met de provincie Zuid-Holland en Haaglanden.

De stadsregio Rotterdam is verantwoordelijk voor de finan-

De stadsregio vindt het wenselijk dat er meer aandacht komt

ciering van de zes zorgaanbieders. Ongeveer tweederde van

voor de kwaliteit en doeltreffendheid van het zorgaanbod.

het budget van de jeugdzorg gaat naar het jeugdzorg-

De kwaliteit en doeltreffendheid kunnen worden verbeterd

aanbod. Voor de stadsregio is dit jaarlijks zo’n 70 miljoen

door visitaties en benutting van best practices. Ook moet er

euro. De stadsregio maakt ieder jaar afspraken met de zorg-

meer geïnvesteerd worden in de ontwikkeling van bewezen

aanbieders over de inkoop van zorg. De verantwoording

effectieve programma’s. De stadsregio maakt met de zorg-

over de besteding van de middelen gebeurt aan de hand

aanbieders heldere afspraken over de te leveren prestaties,

van de jaarverslagen van de zorgaanbieders.

ook in kwalitatieve zin.

In de afgelopen jaren is de vraag naar jeugdzorg enorm

> De cliënt

toegenomen. Alhoewel de stadsregio weliswaar meer (deels

De positie van de cliënt is in de Wet op de jeugdzorg

tijdelijk) geld heeft ontvangen voor de uitvoering van de

beschreven. De cliënt en zijn ouders hebben recht op jeugd-

jeugdzorg, is het een lastige opgave om in deze stijgende

zorg (volgens het indicatiebesluit). Binnen alle zorginstel-

vraag te voorzien. De stadsregio zet zich met de jeugdzorg-

lingen zijn onafhankelijke vertrouwenspersonen werkzaam.

aanbieders in om wachtlijsten in de jeugdzorg te voor-

Klachten over BJZ worden behandeld door een onafhan-

komen. De gehanteerde definitie is dat er sprake is van een

kelijke klachtencommissie. Ook is het voor cliënten mogelijk

wachtlijst, als langer dan negen weken moet worden

via de cliëntenraden invloed uit te oefenen op het beleid van

gewacht op de geïndiceerde zorg.

de jeugdzorginstellingen. De cliënt of hun ouders kunnen met klachten terecht bij de betreffende instelling. Bij onvre-

De stadsregio wil op een juiste en verantwoorde manier zorg

de over de klachtafhandeling, is er een klachtencommissie.

inkopen. Alle zorgaanbieders in Nederland gaan vanaf 2009

BJZ en de jeugdzorgaanbieders zijn tenslotte verplicht ieder

werken met dezelfde bekostigingseenheden. Deze zijn

jaar verslag uit te brengen over het door hen uitgevoerde

gekoppeld aan de acht zorgaanspraken van de Wet op de

cliëntenbeleid. De stadsregio ziet erop toe, dat BJZ en de

jeugdzorg. Op deze wijze kunnen de prestaties van de

zorgaanbieders zorgvuldig omgaan met de rechten van de

jeugdzorgaanbieders in het hele land gemakkelijker met

cliënt.

elkaar worden vergeleken. In 2008 worden de voorbereidende werkzaamheden voor de invoering van de nieuwe financieringswijze van de zorgaanbieders getroffen. De invoering van de nieuwe systematiek vereist aanpassingen in de primaire processen en de administratieve en ICT


Bijlage 2: Landelijk vastgestelde prestatieindicatoren jeugdzorg

De missie, doelen, te hanteren prestatie-indicatoren en de informatieleveranciers staan in het onderstaande schema samengevat. Kerndoelen

Prestatie-indicatoren

Informatie-leveranciers

De hulpvragen van cliënten zijn beantwoord

1. Mate van doelrealisatie

Zorgaanbieder

De autonomie van cliënten is versterkt

De veiligheid van de jeugdige is hersteld

De jeugdige vormt geen bedreiging voor de veiligheid van de samenleving

2. Mate van cliënttevredenheid over de resultaten van hulp

BJZ/zorgaanbieder

3. Mate van reguliere beëindiging van de hulp

BJZ/zorgaanbieder

4. Mate waarin de ernst van de problematiek is verminderd

BJZ

5. Mate waarin cliënten herhaald beroep doen op jeugdzorg

BJZ

6. Mate waarin cliënten doorstromen naar lichtere of juist zwaardere vormen van hulp

BJZ

7. Mate waarin het gedwongen kader van de ondertoezichtstelling of de voogdij niet langer nodig is

BJZ

8. Mate waarin de ondertoezichtstelling en de voogdij succesvol zijn beëindigd

Raad voor de Kinderbescherming (BJZ)

9. Mate waarin jeugdreclassering niet langer mogelijk is

BJZ

10. Mate waarin recidive van jeugdige delinquenten uitblijft

Politie, justitie, Raad voor de Kinderbescherming

45

Bijlage 3: Woordenlijst

licht verstandelijk gehandicapten

AMK

advies- en meldpunt kindermishandeling

LVG

AWBZ

algemene wet bijzondere ziektekosten

MO-groep maatschappelijke ondernemers groep

BJZ

bureau jeugdzorg

NJI

Nederlands jeugdinstituut

CAO

collectieve arbeidsovereenkomst

OTS

onder toezicht stelling

CFJ

commissie financiering van de jeugdzorg

RAAK reflectie- en actiegroep aanpak

CIZ

centrum indicatiestellingen zorg

CJG

centrum voor jeugd en gezin

GGD

gemeentelijke geneeskundige dienst

SCP

sociaal cultureel planbureau

GGZ

geestelijke gezondheidszorg

VIB

verbetering indicatiestelling bureau jeugdzorg

IKW

ieder kind wint

WCPV

wet collectieve preventie volksgezondheid

ITB

intensieve trajectbegeleiding

WMO

wet maatschappelijke ondersteuning

JJI

justitiële jeugdinrichting

ZAT

zorgadviesteam

LAAK landelijke actieprogramma aanpak kindermishandeling


kindermishandeling REC

regionaal expertise centrum

Colofon Uitgave van de stadsregio Rotterdam Ontwerp en lay out: Front-taal Druk: Printproducties Foto’s: Stockbeelden December 2008 Oplage: 250 ex www.stadsregio.info

47

stadsregio Rotterdam, Meent 106, Minervahuis 1, Postbus 21051, 3001 AB Rotterdam Telefoon 010 - 417 23 89 ❱ Fax 010 - 404 73 47 ❱ Mail [email protected] ❱ Internet www.stadsregio.info

GGD. Rotterdam-Rijnmond

Recommend Documents