Gezonde leerlingen presteren beter!
Wie ben ik? • • • • •
Monique van Ark (
[email protected]) HALO pabo 10 jaar vakleerkracht primair onderwijs 5 jaar coördinator vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen Leiden • Docent bewegingsonderwijs Hogeschool Leiden • Landelijk projectleider Sportieve en Gezonde School coördinator
Inhoud • • • • •
Feiten over gezondheid Gezonde School Fit&Vaardig Wie gaat ons helpen? Brainstorm/sparren
http://nos.nl/artikel/2013553-mensen-moeten-niet-meer-dan-vier-uur-per-dag-zitten.html
5
6
Facts & Figures • 20% van de schoolkinderen heeft overgewicht • 47% van de 4-11 jarige voldoen aan de combinorm
Facts & Figures
Bron: Hartstichting, okt. 2014
Is het werken aan gezondheid op school wetenschappelijk onderbouwd? • Bewegen Lichamelijke activiteit zorgt op korte termijn voor een verbeterde concentratie en een beter zelfbeeld van jongeren. Matige activiteit bevordert via verhoogde aandacht en concentratie de leerprestaties. Stegeman, 2007 • Voeding Er bestaat een duidelijke samenhang tussen ontbijten en het leervermogen, zoals betere concentratie, alertheid en schoolcijfers. Daarnaast is er een relatie tussen ontbijten en schoolverzuim: kinderen die niet ontbijten zijn minder vaak aanwezig op school en komen vaker te laat. Bos et al., 2010b • Overgewicht Er is een negatieve relatie tussen overgewicht en leerprestaties. Uit onderzoek blijkt dat leerlingen met overgewicht vaker een klas blijven zitten, lagere cijfers halen en zichzelf beschouwen als minder goede leerlingen. Tara & Potts-datema, 2005 • Roken Uit onderzoek blijkt dat er een relatie bestaat tussen roken op jonge leeftijd enerzijds en slechtere schoolprestaties, gedragsproblemen en voortijdig schoolverlaten anderzijds. De Paz & Nieves, 2011 • Alcohol en drugsgebruik Op jonge leeftijd beginnen met alcohol en cannabis gebruik en regelmatig en zwaar gebruik van dit middel hangt sterk samen met verschillende problemen bij jongeren waaronder slechtere schoolprestaties. Monshouwer et al., 2006
BEWEGEN
Heel veel initiatieven Globaal overzicht
Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl
Wat houdt gezonde schoolbeleid in? www.gezondeschool.nl 1. Een structurele aanpak 2. Een integrale aanpak signalering gezondheidseducatie omgeving beleid 3. De school staat centraal 4. Collectieve preventie èn individuele leerlingenzorg 5. Goede samenwerking met organisatie binnen de gezondheidsbevordering
Thema’s • • • • • • •
Bewegen en sport Voeding Welbevinden en sociale veiligheid Roken en alcohol Relaties en seksuele vorming Fysieke veiligheid Milieu en natuur
• Mediawijsheid: onderdeel van WSV en RSV • Hygiëne, huid en gebit: sinds 8/10/15 geen vignet meer
De basisstructuur • 4 pijlers • 8 thema’s (PO)
Voeding Bewegen en sport Relationele en seksuele vorming
Preventie: Roken en alcohol Fysieke Veiligheid Welbevinden en sociale veiligheid Milieu en natuur
www.hoegezondisjouwschool.nl • Door wie • Resultaten • Acties
Voorbeeld: https://www.youtube.com/watch?v=lRupjwx_q ng
Facts & Figures • 82% schoolleiding vindt SBGL belangrijk • 5% geeft bewegen en sport prioriteit bij de verdeling van de financiële middelen • 22% werkt aan gezondheid op school
Facts & Figures
Facts & Figures
Leerplankader SBGL • Stimuleren van het onderwerp bij onderwijs • Stimuleren van het onderwerp bij onderwijsontwikkelaars • Creëren van kader voor het huidige aanbod zodat overzicht ontstaat • Samenhang in aanbod creëren • http://gezondeleefstijl.slo.nl/po
Alleen? Groepsleerkracht • Bewegingsonderwijs aan kleuters • Brede context: Kampspelen, themadagen/weken, sportdagen, bewegen in de klas, buitenspelen, groene spelen, sporttoernooien, bewegen na school etc. • Embodied learning • Gezonde schoolcoördinator
Spelling groep 3 • • • • •
Klappen boven hoofd Handen op schouders Handen op knieën IS Klappen
u en i ui
• Veeg beweging en woord met ‘ui’ zeggen.
Tafels • Tafel 2, 5 en 10 • Tafel van 2 • Tafel van 5 • Tafel van 10
spreid/sluit – armen+benen 1 x springen op je plaats voor/achter lichaam klappen
• Iedereen staat, docent telt.
Plus en min • Leerlingen kris kras door elkaar • Som 43-8 • De kinderen lopen 8 stappen naar achteren en staan stil bij koningsgetal (10-tal) en klappen (op de 40), daarna stappen ze door naar de oplossing • Leren splitsen naar tientallen 8 3 + 5 • Ook bij plussommen • 38 + 5
Fit & Vaardig • http://jeugdjournaal.nl/artikel/2066625rennen-en-springen-voor-een-hogercijfer.html • Artikel in KVLO • Flyer: • Uitgebreid artikel: http://www.rug.nl/research/portal/files/19815197/Brochure_Fit_Vaardig_op_school.pdf
http://www.sportengemeenten.nl/images/Visie_beleid/Sportbewegenengezondheid/UMG%20%20RUG%202015.Effecten%20van%20fysieke%20activiteit%20op%20 cognitie%20en%20de%20hersenen%20van%20kinderen%20in%20het%20primair%20onderwijs.pdf
Alleen? • Directie • Collega’s • Ouders
Signalering Gezondheidseducatie Omgeving Beleid
• Gezonde school adviseurs / GGD’s • Fondsenwerving
Sportieve en Gezonde School coördinator • 6 pabo’s • Hogeschool Leiden, Windesheim, Stenden, HAN, Inholland en Marnix Academie • Gezonde School beleid behalve: Bewegingsonderwijs Beleid schrijven, draagvlak creeeren, educatie, signaleren, omgeving betrekken etc.
Argumentenkaart voor school, collega’s, ouders en leerlingen
Argumentenkaart voor school, collega’s, ouders en leerlingen
Ondersteuning aanvragen? Ondersteuningsaanbod net gesloten – Advies-op-maat van Gezonde Schooladviseur – Geldbedrag: vergoeding taakuren eigen medewerker (40 uur = 2000 euro) – Bijdrage in de kosten of extra hulp bij uitvoeren van Gezonde School-actviteit Maar: Waarschijnlijk begin 2017 weer
Gezonde Schoolactviteit
Handig • • • • •
www.gezondeschool.nl Argumentenkaart Gezonde School Goede voorbeelden (filmpje+artikelen) Ondersteuning Iemand om mee te sparren
Belangrijk Bewegingsonderwijs Bewegen is het doel
Gezondheid Bewegen is het middel
SPARREN • • • •
Good practice? Ideeen? Tips voor pabo’s? Suggesties?
