Gezond zelfvertrouwen

Gezond zelfvertrouwen verbeter je zelfwaardering stap voor stap

Melanie Fennell

Oorspronkelijke titel: Boost Your Confidence – Improving self-esteem step-by-step, First published in the uk by Robinson, an imprint of Constable & Robinson Ltd, London, 2011 Uitgegeven door: Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam Vertaling: Jan Willem Reitsma, Haarlem Zetwerk: CeevanWee, Amsterdam Omslag: Studio Jan de Boer, Amsterdam © 2011, Melanie Fennell © Nederlandse vertaling 2011, Uitgeverij Nieuwezijds isbn 978 90 5712 342 9 nur 770

Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk van de Forest Stewardship Council (fsc) mag dragen. Bij dit papier is het zeker dat de productie niet tot bosvernietiging heeft geleid. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op welke andere wijze ook en evenmin in een retrieval system worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel dit boek met veel zorg is samengesteld, aanvaarden schrijver(s) noch uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheden in dit boek.

Inhoud

1 Waarom is zelfvertrouwen belangrijk? 2 Waar komt je gebrek aan zelfvertrouwen vandaan?

9 25

3 Zelfkennis opdoen – waarom groeit je zelfvertrouwen niet? 4 Laat je niet door angst weerhouden

52 71

5 Je innerlijke criticus uitdagen

99

6 Neem jezelf zoals je bent

128

7 Je leefregels veranderen

160

8 Wat voor iemand wil je zijn?

193

9 Geef je toekomst vorm

229

Andere dingen waar je wat aan kunt hebben

249

Index

251

Over de auteur

256

1 Waarom is zelfvertrouwen belangrijk?

Heb je stiekem een visioen van het leven dat je eigenlijk zou moeten leiden? Misschien heb je een beeld van jezelf in een liefdevolle relatie met iemand die je steunt en het beste in je naar boven haalt. Of je droomt ervan ‘s ochtends je bed uit te springen, vol enthousiasme voor een baan of bezigheid waar je helemaal gek van bent. Of misschien heb je gewoon een beeld voor ogen van een slankere, fittere en gezondere versie van jezelf, die barst van de energie. Misschien heb je wel een theorie waarom je droomleven zo irritant net buiten je bereik blijft. Misschien houd je jezelf voor dat het niet reëel is en dat je altijd zult worden tegengewerkt door de omstandigheden, domme pech of een gebrek aan kansen. Maar het kan ook zijn dat je het gevoel hebt dat je wordt tegengehouden door iets wezenlijks in jezelf – een eigenschap waar je geen vinger op kunt leggen, maar waarvan je toch voelt dat die er is. Heb je jezelf ooit afgevraagd of de manier waarop je in elkaar steekt je levensloop beïnvloedt? Als dat zo is, dan zou je gevoel wel eens kunnen kloppen. Het is namelijk echt zo dat er diep in iedereen iets zit wat een sterke invloed heeft op elk aspect van je dagelijks leven. Dat heet zelfvertrouwen. Denk maar eens aan zelfverzekerde mensen die je kent of ontmoet hebt. Wat vind je zo bewonderenswaardig aan hen?

10

Gezond zelfvertrouwen

Maken ze direct indruk als ze een kamer binnenkomen? Hebben ze ingebouwde veerkracht tegen de ups en downs van het leven, en zien ze problemen als uitdagingen waar ze iets van kunnen leren? Vinden ze nieuwe ervaringen en avonturen spannend? Of stralen ze misschien een natuurlijke hartelijkheid, echtheid en openheid uit? Het is inderdaad zo dat zelfvertrouwen je in staat stelt om je grenzen te verleggen en groots en meeslepend te leven. Maar zelfverzekerd zijn, is niet hetzelfde als extravert zijn of altijd de gangmaker zijn op feestjes. Het heeft niks te maken met denken dat je het achtste wereldwonder bent. Het betekent gewoon dat je lekker in je vel zit. Gezond zelfvertrouwen kun je vergelijken met je eigen beste vriend en fanclub ineen zijn – het stelt je in staat om jezelf vriendelijk en met mededogen te benaderen, en om intuïtief te handelen in je eigenbelang. Het helpt je om het leven van de mensen in je omgeving te verbeteren, door de best denkbare partner, vriend of vriendin en vader of moeder te zijn die er in je zit. Het stelt je in staat om optimaal te profiteren van de kansen die op je pad komen en je ware potentieel te realiseren. Als je dit boek hebt opgepakt, is er een goede kans dat je al vermoedt dat je leven wordt bepaald door een gebrek aan zelfvertrouwen. Misschien heb je jezelf de volgende dingen afgevraagd. • Waarom mislukken mijn relaties steeds? Vraag je je af waarom je nog steeds alleen bent, terwijl al je vrienden en vriendinnen allang een partner hebben gevonden? Lossen nieuwe relaties nooit hun aanvankelijke belofte in? Of zit je vast in een destructieve relatie of relatiepatroon waaruit je maar niet los kunt komen? Raak je in de put door kritiek en afkeuring, en vind je het een onverdraaglijke gedachte dat iemand jou niet aardig vindt? Krijg je af en toe het gevoel dat vrienden, vriendinnen en collega’s misbruik van je

1 • Waarom is zelfvertrouwen belangrijk?

11

maken, omdat ze weten dat je toch niet zult klagen? Voel je je opgelaten en onzeker bij mensen die je niet goed kent? Blijf je in contacten met vrienden meestal steken op het niveau van oppervlakkige gesprekken? Of heb je de neiging om het iedereen naar de zin te maken en heb je het gevoel dat mensen je niet willen kennen als je niet op elk feestje een gangmaker bent? Mea groeide op met de overtuiging dat ze minder was dan andere mensen en niets belangrijks te melden had. Inmiddels is ze volwassen en zit ze vastgeroest in een patroon van relaties met egocentrische mannen die veel aandacht van haar eisen, maar haar op hun beurt weinig aandacht schenken. • Waarom maak ik niet echt carrière? Ben je op het gebied van je werk gefrustreerd, verveeld, ondergewaardeerd, overwerkt of onderbetaald? Lijd je onder een knagende faalangst die je nooit loslaat? Vind je het moeilijk om tevreden of blij te zijn over je prestaties en om je inzet of talent te erkennen, ook al zet je je voor de volle 100 procent in? Of heb je juist het gevoel dat je je potentieel niet helemaal waarmaakt, en dat je meer in je mars hebt en dat je daar iets mee zou moeten doen? Besef je dat je bepaalde problemen en situaties uit de weg gaat, omdat je daarvoor je veilige zone zou moeten verlaten? Is er iets wat je dolgraag zou willen leren of onderzoeken, maar waar je op de een of andere manier nooit aan toekomt, omdat er een kans is dat je er niets van zult bakken? Kevin kon op school slecht meekomen vanwege zijn niet-onderkende dyslexie en groeide op met de overtuiging dat hij ‘dom’ was. Hij doet al jarenlang hetzelfde, niet erg veeleisende werk en gaat niet in op de suggestie van zijn leidinggevende om promotie te vragen, omdat hij ervan overtuigd is dat ze dan zullen ontdekken hoe ‘dom’ hij eigenlijk is.

12


• Waarom lukt het maar niet om af te vallen? Hangt je kast vol kleren waar je niet meer in past? Zou je jezelf anders kleden als je slanker was? Mijd je feesten en de kroeg omdat je jezelf dik en onaantrekkelijk vindt? Lopen je goede voornemens om een gezond, uitgebalanceerd dieet te volgen onvermijdelijk in het honderd? Drink je meer dan je eigenlijk zou moeten, rook je of gebruik je softdrugs, ook al weet je heel goed dat het slecht voor je is? Voel je je lusteloos of heb je het ene kwaaltje na het andere? Neem je bijna nooit een dag vrij en schakel je maar zelden andere mensen in wanneer je ziek bent? Vind je het moeilijk om jezelf ergens op te trakteren of de tijd te nemen om te ontspannen? Nicki was een energiek, sportief kind, maar op haar achttiende had ze ernstig overgewicht. Inmiddels is ze ruim vijftien jaar aan het jojoën. Haar tevredenheid over zichzelf hangt af van haar gewicht ’s ochtends op de weegschaal en van wat ze in de loop van de dag wel of niet gegeten heeft.

Wat is gezond zelfvertrouwen? Je hoeft geen heel uitzonderlijk mens te zijn om gezond zelfvertrouwen te hebben. Een heleboel doodgewone mensen hebben het. Om gezond zelfvertrouwen te hebben, hoef je niet te geloven dat je alles geweldig goed kunt. Het draait erom dat je jezelf accepteert zoals je bent, inclusief je tekortkomingen en zwakheden, en een leven leidt dat overeenstemt met je normen en waarden en de dingen die jij belangrijk vindt. Als je gezond zelfvertrouwen hebt, zul je... • Geaccepteerd en aardig gevonden willen worden door de mensen om wie je geeft, maar niet verwachten dat iedereen die je tegenkomt jou aardig zal vinden. • Openstaan voor het aangeven van je behoeften en emoties


13

in vriendschappen en relaties, en indien nodig anderen om hulp kunnen vragen en zelf hulp kunnen bieden. • Beseffen dat negatieve emoties als angst en je gekwetst voelen bij het leven horen, maar gereedschappen hebben om die te hanteren en er iets van te leren. • Realistische, flexibele doelen voor jezelf stellen en net zoveel genieten van de voorbereidingen als van het eindresultaat. • Voor jezelf zorgen en zonder schuldgevoel tijd uittrekken om uit te rusten, te ontspannen en plezier te maken.

Kunnen mensen echt veranderen? Jazeker, en dankzij de vooruitgang van de neurowetenschappen zijn daar ook bewijzen voor. Een techniek die neuro-imaging heet, heeft aangetoond dat een verandering in iemands manier van denken niet alleen diens gevoelens over zichzelf kan veranderen, maar daadwerkelijk de structuur van zijn of haar hersenen. Wetenschappers noemen dit verschijnsel ‘neurale plasticiteit’. Het kan in het begin een beetje gekunsteld aanvoelen en veel moeite kosten om je gedrag en denkgewoonten te veranderen, maar houd vol – het gaat gaandeweg steeds natuurlijker aanvoelen.

Hoe dit boek jou kan helpen Door dit boek te lezen, zet je de deur open naar de mogelijkheid van een andere toekomst. Met dit boek zul je... • Gaan begrijpen welke dingen je natuurlijke zelfvertrouwen ooit uit het lood hebben geslagen, hoe lang geleden dat ook gebeurd is.

14


• Ontdekken hoe je gebrek aan zelfvertrouwen een vicieuze cirkel kan creëren, waardoor je gedachtegang en handelswijze ervoor zorgen dat je natuurlijke zelfvertrouwen zich nooit volledig kan herstellen en ontwikkelen. • Ervaren dat mededogen met jezelf een belangrijke rol speelt bij het opbouwen van gezond zelfvertrouwen, en dat het je kan helpen om een nieuwe, objectieve visie te krijgen op wie je bent – een visie die reëler en helpender is. • Je talenten en sterke punten accepteren, en je tekortkomingen en zwakheden relativeren. Wat pas echt verbazingwekkend is, is dat je zelfs iets aan dit boek kunt hebben als je er niet eens helemaal van overtuigd bent dat het een omslag in je leven kan brengen en je tot een andere persoon zal maken. Je hoeft alleen maar ruimdenkend te zijn, benieuwd naar je denkprocessen en bereid om tijd te steken in het achterhalen van de oorzaken van je gebrekkige zelfvertrouwen en de invloed die dat op je leven heeft. Je moet de moed hebben om de sprong te wagen, in het diepe te springen en jezelf in dit boek onder te dompelen. Als je met je voeten in het water aan de rand van het zwembad blijft zitten, bereik je geen resultaat! Het is dus niet genoeg om alleen maar te lezen. Je moet huiswerk maken! Dat betekent aantekeningen maken, werkbladen invullen en opdrachten doen. Als je dat consequent volhoudt, ga je die oude, negatieve overtuigingen over jezelf, hoe diep ze ook zijn verankerd, ondermijnen. Je zult je bewust worden van de denken gedragspatronen waarmee je jezelf inperkt. Je zult ook meer helpende en reëlere alternatieven voor je oude gewoonten gaan ontwikkelen en uitproberen. Dit boek is gebaseerd op een vorm van psychotherapie die cognitieve gedragstherapie (cgt) wordt genoemd. Hierover is de afgelopen jaren veel discussie geweest, dus het zou best kunnen dat je er wel eens van gehoord hebt. Maar het is niet


15

de laatste mode op zelfhulpgebied. cgt bestaat al sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw, lang genoeg om duizenden psychologen en anderen uit de psychische gezondheidszorg over de hele wereld ervan te overtuigen dat het werkt. In tegenstelling tot sommige andere gesprekstherapieën hanteert cgt een bijzonder praktische, aardse benadering. Emoties, motivaties, gedachten en gevoelens zijn weliswaar niet tastbaar, maar cgt helpt je om ze vast te pinnen en om werkelijk te begrijpen waar ze vandaan komen en waardoor ze in stand blijven. cgt is oorspronkelijk ontwikkeld door de Amerikaanse psychiater Aaron T. Beck, voor de behandeling van depressie. Tegenwoordig wordt deze therapievorm ook succesvol toegepast om mensen te leren omgaan met een veel breder spectrum van psychische problemen – van fobieën, stress, verlegenheid en eetstoornissen tot paniekstoornissen, drugs- en alcoholverslaving en uiteraard zelfvertrouwen. Met behulp van cgt kun je al binnen enkele dagen kleine, maar betekenisvolle veranderingen teweegbrengen. Deze benadering werkt omdat ze interactief is – je speelt zelf een heel actieve rol, brengt elke dag nieuwe ideeën in de praktijk en experimenteert met andere manieren om je te gedragen. Dat betekent dat je het effect van de verandering aan den lijve ondervindt, waardoor er een grotere kans is dat het werkt. Het is soms moeilijk om jezelf langdurig, scherp en objectief te observeren, maar cgt wijst je de weg met behulp van praktische, stapsgewijze oefeningen die dat gemakkelijker maken. Je zult niet alleen nieuwe inzichten in jezelf krijgen, maar in algemene zin een meer vragende houding tegenover het leven ontwikkelen – cgt moedigt je aan om vraagtekens te zetten bij je gedachten, je overtuigingen over jezelf en je zelfbeeld. Maar aangezien deze therapie oplossingsgericht is, is het doel niet alleen om oude wonden bloot te leggen, maar ook om je te leren hoe je ze geneest. Het veranderen van de wijze waarop je voortdurend denkt

16


en handelt, kan de manier waarop je naar jezelf kijkt direct beïnvloeden. Maar het is meer dan een snelle remedie. cgt brengt je vaardigheden bij waar je de rest van je leven iets aan hebt.

Quiz: Hoe staat het met je zelfvertrouwen? Kijk eens naar de volgende tien vragen. Vink aan hoe jij over jezelf denkt – is A, B of C het meest van toepassing? Wees eerlijk. Er zijn geen goede of foute antwoorden, er is alleen de waarheid over hoe jij naar jezelf kijkt. Tel vervolgens hoe vaak je A, B en C hebt geantwoord. Hoe groot is je zelfvertrouwen? A – Ja, meestal 1 Ik ben doorgaans meelevend en bemoedigend tegenover mezelf, in plaats van negatief. 2 Ik heb mezelf doorgaans hoog zitten. 3 Volgens mij is het terecht dat positieve dingen en plezier deel van mijn leven uitmaken. 4 Ik vind mezelf aardig. 5 Ik kan mijn sterke punten, vaardigheden en positieve eigenschappen net zo gemakkelijk opnoemen als mijn tekortkomingen en zwakheden. 6 Ik heb een positief gevoel over mezelf.

B – Ja, soms

C – Nee, bijna nooit

1 • Waarom is zelfvertrouwen belangrijk? A – Ja, meestal

B – Ja, soms

17 C – Nee, bijna nooit

7 Ik heb het gevoel dat ik de tijd en aandacht van andere mensen waard ben. 8 Gezondheid en welbevinden zijn belangrijk voor me en ik span me in om goed voor mezelf te zorgen. 9 Ik stel aan mezelf dezelfde eisen als aan andere mensen. 10 Over het algemeen heb ik van mijn levenservaring geleerd om mezelf te waarderen en op prijs te stellen.

Resultaat Voornamelijk A’tjes: Gefeliciteerd! Als je eerlijk antwoord hebt gegeven, bezit je de gave van het zelfvertrouwen. Je vindt het doorgaans gemakkelijk om jezelf te nemen zoals je bent. Je zelfrespect wordt waarschijnlijk ook weerspiegeld in je leefwijze – je hebt een gezonde relatie en gezonde vriendschappen, vindt het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en zorgt dat je genoeg tijd neemt om te ontspannen, hoe hectisch je leven ook is. Je bent niet blind voor je zwakheden, maar weet dat je een intrinsieke waarde en waardigheid hebt als mens. Toch wil dat niet zeggen dat dit boek niet voor jou bestemd is. Zelfs zeer zelfverzekerde mensen twijfelen af en toe aan zichzelf (bijvoorbeeld tijdens een sollicitatiegesprek of op een eerste afspraakje). Het is de moeite waard om dit boek te lezen voor suggesties voor het overwinnen van periodiek opspelende zenuwen of angstige voorgevoelens, en om ervoor te zorgen dat je gezond zelfvertrouwen houdt, ondanks alle problemen waar je in de toekomst mee te maken kunt krijgen.

18


Voornamelijk B’tjes: Je hebt een overwegend realistische kijk op jezelf en kunt goed omgaan met de ups en downs van het leven door over je gevoelens te praten met een goede vriend of vriendin, je partner of een familielid met wie je een hechte band hebt, of door jezelf ernstig toe te spreken en uit de put te trekken. Maar misschien merk je dat in bepaalde situaties – op je werk, in je relatie of in je sociale contacten – je zelfvertrouwen je in de steek laat en je angstig wordt of jezelf gaat afkatten. Misschien heb je in het verleden vermijdingstactieken gebruikt om die situaties aan te kunnen. Ben je als de dood voor vergaderingen of huiver je bij de gedachte dat je suggesties aan je leidinggevende moet voorleggen? Doe je geen enkele poging om promotie te maken of een andere functie te krijgen omdat je een hekel hebt aan sollicitatiegesprekken? Ben je goed in gesprekken onder vier ogen, maar houd je niet van rumoerige feestjes? Of vind je het prettig om deel uit te maken van een groep, maar zijn er obstakels die je ervan weerhouden om een langdurige intieme relatie aan te gaan? Ben je succesvol en populair, maar heb je toch het gevoel dat je mislukt bent omdat je niet op je ideale gewicht zit? Het doorwerken van dit boek zal je helpen om te ontdekken wat de oorsprong is van deze twijfel aan jezelf, en licht werpen op de gedachten en het gedrag waardoor de twijfel in stand blijft. Je zult ook leren hoe je een nieuw perspectief ontwikkelt dat je zal helpen om je obstakels te overwinnen. Voornamelijk C’tjes: Wat goed van je dat je aan dit boek begonnen bent – je hebt nu de macht in handen om je leven te veranderen. Je antwoorden wijzen erop dat je gebrek aan zelfvertrouwen een beperkende invloed op je leven uitoefent. Diep vanbinnen ben je ervan overtuigd dat je om een of andere reden niet deugt of niet goed genoeg bent. Je hebt waarschijnlijk een zeer luidruchtige innerlijke criticus, of loopt rond met schuldgevoelens over het feit dat je in het algemeen niet goed


19

genoeg bent. Je wordt gekweld door onzekerheid over en twijfel aan jezelf, en wanneer iets fout gaat, geef je jezelf daarvan de schuld. Je oordeelt harder over jezelf dan je ooit over anderen zou doen, en hebt maar zelden het gevoel dat je werkelijk iets waard bent, of dat je het verdient om respectvol en vriendelijk behandeld te worden. Misschien vind je het moeilijk om echt intiem te zijn met iemand anders. Misschien heb je dat gevoel altijd al gehad, of heb je het gekregen na een ingrijpende gebeurtenis – een sterfgeval, het einde van een relatie, het verlies van een baan, het moederschap, ernstige spanningen of een ziekte. Het is ook goed mogelijk dat je ernstige problemen hebt of hebt gehad op het gebied van je psychische gezondheid, zoals drankverslaving, een eetstoornis, depressie of gedachten aan zelfmoord. Maar dat heeft nu lang genoeg geduurd. Je weet dat er iets moet veranderen. Dit boek wil je laten inzien waarom je die dingen zo ervaart en duidelijk maken welke veranderingen je moet doorvoeren om je anders te gaan voelen. Je hebt de weg gevonden naar de deur naar meer tevredenheid. Ben je eraan toe om over de drempel te stappen?

Vergroot je zelfvertrouwen en verander je leven Hieronder staan enkele van de vele manieren waarop je kunt profiteren als je de tijd neemt en aan de slag gaat met het vergroten van je zelfvertrouwen. • Je gaat problemen direct aanpakken. Je zult je misschien enigszins ongemakkelijk blijven voelen in een probleemsituatie, maar geen moeite meer hebben om je angst daarvoor te beheersen. Je zult het gemakkelijk vinden om jezelf gerust te stellen. • Je zult dingen in perspectief gaan zien. Je gaat veel moeilijkheden in het leven opvatten als problemen die opgelost

20

•

•

•

• •


moeten worden en niet als bewijs dat er iets fundamenteel mis met je is. Je zult in staat zijn zelfkritische gedachten te herkennen en weerleggen, en aardig en meelevend met jezelf te zijn, vooral wanneer het tegenzit. Je zult het eenvoudiger vinden om contact te leggen met andere mensen en het niet langer gênant vinden om hen om steun te vragen. Je zult een evenwichtiger zelfbeeld hebben en jezelf volledig gaan accepteren en waarderen zoals je werkelijk bent, inclusief je minder leuke eigenschappen. Je zult meer respect hebben voor je eigen sterke punten, capaciteiten en vaardigheden. Je zult een gevoel van eigenwaarde hebben en vinden dat je recht hebt op een gelukkig leven.

Wat is de oorzaak van weinig zelfvertrouwen? Je gaat dit hele boek lang onderzoeken wat jouw persoonlijke redenen zijn voor je gebrek aan zelfvertrouwen, maar doorgaans vallen de oorzaken van een gebrek aan zelfvertrouwen in de volgende drie hoofdcategorieën: • Gebeurtenissen uit het verleden, zoals pesterijen tijdens je jeugd of een moeizame relatie met je vader of moeder. • Aspecten van je huidige leven, zoals relatieproblemen, hoge werkdruk of arbeidsconflicten, of gewoon aanhoudende stress. • Een bijwerking van een ander psychisch probleem zoals depressie of een angst- of paniekstoornis.


Weinig zelfvertrouwen of depressie? Soms is een gebrek aan zelfvertrouwen een neveneffect van een klinische depressie, een aandoening die afzonderlijk behandeld dient te worden. Raadpleeg je huisarts als je ten minste twee weken achtereen vijf of meer van de volgende symptomen hebt ervaren: ∏ Aanhoudende somberheid of een gevoel van ‘leegte’. ∏ Minder plezier in of minder belangstelling voor dingen waar je normaal gesproken plezier aan beleeft. ∏ Veranderingen in je eetlust of gewicht. ∏ Veranderingen in je slaappatroon. ∏ Rusteloosheid, of anders het gevoel dat je alles in slow motion doet, zelfs zo erg dat het andere mensen begint op te vallen. ∏ Voortdurende vermoeidheid. ∏ Schuldgevoelens of gevoelens van waardeloosheid. ∏ Moeite met concentratie of beslissingen nemen. ∏ Gedachten over de dood of zelfmoord. Als je deze symptomen herkent, kan psychotherapie ook je zelfvertrouwen herstellen, want negatief over jezelf denken is een belangrijk kenmerk van depressie. Toch kunnen de suggesties in dit boek nuttig voor je zijn – onderzoek heeft uitgewezen dat een gebrek aan zelfvertrouwen mensen kwetsbaar kan maken voor depressie. Als je therapie te ver vindt gaan, concentreer je dan vooral op hoofdstuk 5, 6 en 7. Die gaan over zelfkritische gedachten de mond snoeren en aandacht vestigen op je positieve kanten, iets wat jou misschien zal aanspreken.

21

22


Tien tips om zoveel mogelijk uit dit boek te halen 1 Vat het lezen van dit boek op als een project. Neem de komende maand elke dag twintig tot dertig minuten de tijd om te lezen, na te denken en de oefeningen te doen. Dat is een behoorlijke investering, vooral omdat het af en toe best moeilijk zal zijn als je problemen blootlegt die pijnlijk zijn, of je een ongemakkelijk gevoel bezorgen. Maar je kunt de rest van je leven plezier hebben van deze investering. 2 Houd een notitieboekje bij de hand en noteer alles wat je tijdens het lezen invalt: ideeën, herinneringen, vermoedens. 3 Probeer ruimdenkend te zijn en benader de ideeën en technieken uit dit boek met een nieuwsgierige instelling. Wat zou je kunnen ontdekken? Hoe kun je wat je leest op je leven toepassen? Zie jezelf als een ontdekkingsreiziger die zich waagt in onbekende delen van zijn eigen psyche. 4 Wees actief. Als je echt iets wilt veranderen aan de wijze waarop je over jezelf denkt, moet het niet blijven bij lezen en nadenken alleen. De beste manier om dingen te veranderen, is bereidheid tonen om nieuwe ideeën en vaardigheden uit te proberen in het leven van alledag. Van dingen aan den lijve ondervinden, leer je het meest. 5 Werk op een manier die bij jou past. Sommige mensen vinden het prettiger om eerst het hele boek door te bladeren of alle hoofdstuktitels te bekijken voordat ze het boek systematisch gaan doorwerken. 6 Maak aantekeningen op de werkbladen die je onderweg tegenkomt. Die werkbladen zijn bedoeld om jou te helpen om je oude denkpatronen te herkennen, er vraagtekens bij te zetten en ze op de proef te stellen. Veel mensen vinden die bladen handig omdat ze een raamwerk bieden voor hun onderzoek. Als je de werkbladen invult, helpt dat om op het rechte spoor te blijven en kun je de veranderingen die je wilt doorvoeren beter voor ogen houden. Misschien is het voor jou genoeg om dingen alleen in je gedachten uit te zoeken


23

of een notitieboekje of dagboek bij te houden. Maar waarom zou je niet met de werkbladen experimenteren om te kijken of je daar wat aan hebt? 7 Laat een en ander bezinken. Laat je niet verleiden om te snel door te gaan naar het volgende hoofdstuk. De ideeën in dit boek bouwen op elkaar voort, dus je hebt er het meeste aan als je de tijd neemt om elk idee echt te doorgronden voordat je verder leest. Overhaast niet, want dan zullen de ideeën geen noemenswaardig effect hebben op de manier waarop je over jezelf denkt. Er bestaat geen ‘juiste’ periode waarbinnen je dit boek uit moet hebben. Dat kan een week, een maand of een half jaar duren. Doe wat voor jou goed voelt. 8 Werk samen met een vriend of vriendin. Sommige mensen vinden het prettig om in teamverband te werken. Als jij zo iemand bent, overweeg dan om een exemplaar van dit boek te kopen voor een vriend of vriendin en om het samen met hem of haar hoofdstuk voor hoofdstuk door te werken. Je kunt je inzichten en problemen met elkaar bespreken, bijvoorbeeld per e-mail. Dat kan je helpen om gemotiveerd te blijven. En de visie van een buitenstaander kan nuttig zijn als je moeite hebt om objectief naar jezelf te kijken. 9 Schakel de hulp in die je nodig hebt. Voor sommige mensen zal het niet genoeg zijn om dit boek door te lezen. Zij hebben de hulp van een deskundige coach of psychotherapeut nodig. Misschien geldt dat ook voor jou als je merkt dat focussen op je zelfvertrouwen je alleen maar nog somberder maakt in plaats van beter, of als je negatieve overtuigingen over jezelf zo hardnekkig zijn dat je geen kans ziet om de ideeën en praktische vaardigheden uit de volgende hoofdstukken toe te passen. De hulp van een psychiater, psycholoog of therapeut inroepen is verstandig en moedig, en niet iets om je voor te schamen. Ga eerst te rade bij je huisarts of kijk achterin voor een lijst van organisaties die

24


kunnen helpen om een erkende therapeut te vinden. Als de benadering uit dit boek je aanspreekt, kun je het best op zoek gaan naar een cognitief gedragstherapeut. 10 Breng je vooruitgang in kaart. Maak een aantekening van je scores voor de zelfvertrouwenquiz die je net hebt gedaan, en doe hem aan het eind van het boek nog een keer. Je zou dan meer A’tjes moeten hebben en minder C’tjes, of zelfs helemaal geen.

Waarom dit boek werkt Het verschil tussen dit boek en een heleboel andere zelfhulpboeken is dat het niet probeert om je ervan te overtuigen dat je geweldig en wonderbaarlijk bent, of dat je alles kunt bereiken als je het maar graag genoeg wilt. Dit boek gaat simpelweg over het verplaatsen van accenten in de manier waarop je naar jezelf kijkt. Het is niet de bedoeling dat je gaat doen alsof je tekortkomingen en zwakheden niet bestaan, maar dat je ze accepteert als dingen die nu eenmaal bij je horen, net zoals de vele sterke punten, talenten en goede eigenschappen die je ook hebt. Als je dat doet, kun je iets doen tegen het gebrek aan zelfvertrouwen dat verhinderd heeft dat je volop van het leven geniet en je ware potentieel realiseert.

Gezond zelfvertrouwen

Recommend Documents