VERKIEEZIN V NG GS M NIFFESST MAN
20122018 8
Vokka – Ka amer va an Koop phandel Anttwerpenn-Waassland Voka - Kamer van Koo ophandel Antwerrpen-Waasland telt ruim 3.000 leden l en is actief o op het gebied va an netwerking, belangenbehartig ging en dienstve erlening. De Antwerp rps-Wase Kamerr maakt deel uit van de alliantie e Voka - het Vlaa ams netwerk van ond dernemingen - d dat meer dan 18 8.000 bedrijven, 65% van de priivate werkgelegenheid d en 66% van de e toegevoegde waarde vertege enwoordigt in Vla aanderen en Brussell. De Voka-allian ntie groepeert het Vlaams Econ nomisch Verbond (VEV) en de acht reg gionale Kamers van Koophande el (KvK).
Verkiezingsmanifest
Verkiezingsmanifest V O K A – K A M E R VA N KO O P H A N D E L A N T W E R P E N - WA A S L A N D
I NLEIDING Gemeenten en steden oefenen een grote invloed uit op het ondernemingsklimaat in onze regio. Een gemeente kan zich onderscheiden op het gebied van dienstverlening door ondernemers sneller te helpen, het aantal regels te verminderen, op tijd rekeningen te betalen en vlotte procedures te garanderen. Maar dit kan ook door een transparant en bedrijfsvriendelijk fiscaal beleid te voeren. Door voldoende te investeren kunnen lokale besturen een wezenlijke impact uitoefenen op de economische ontwikkeling. Het ruimtelijk beleid wordt ook in sterke mate lokaal bepaald: het beschikbaar stellen van voldoende bedrijventerreinen en het garanderen van een vlotte bereikbaarheid zijn per definitie beleidsdomeinen met een sterke lokale inslag. Dankzij de Fiscale Analyse die Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland elk jaar opmaakt, weten we dat gemiddeld minstens 33,3% van de lokale belastingen in de regio door ondernemingen betaald worden. Ondernemers zijn dus een belangrijke steunpilaar van het fiscale draagvlak van de steden en gemeenten. In het huidige financieel klimaat is het dus meer dan ooit aan de orde om bedrijven ook via de lokale besturen een goede service te verlenen zodat zij niet uitwijken naar andere gemeenten of regio’s. Deel uitmakend van de alliantie Voka onderschrijft de Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland de wensen van Voka - VEV. Via dit verkiezingsmanifest leggen we u echter 7 prioritaire thema’s met actiepunten voor die cruciaal zijn voor ondernemers in de regio Antwerpen-Waasland omdat ze het dagelijkse reilen en zeilen van de bedrijfsleiders en hun medewerkers sterk beïnvloeden. We hopen er ook uw actiepunten van te kunnen maken. Tegelijkertijd laten we u ook weten dat u - waar mogelijk - ook een beroep kan doen op ondersteuning van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland bij de uitvoering van uw lokaal economisch beleid. Onze KamerAmbassadeurs zijn hierbij echte aanspreekpunten voor de lokale besturen en kunnen als klankbord optreden voor lokale beleidsbeslissingen. Zo hopen we bruggen te bouwen tussen de lokale overheden en de bedrijfswereld om de welvaart en het welzijn in de regio Antwerpen-Waasland nog te verhogen en een bedrijfsvriendelijker klimaat te creëren.
Dirk Bulteel
Luc Luwel
Directeur belangenbehartiging Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland
Gedelegeerd bestuurder
Pagina 1
Verkiezingsmanifest
1. VOKA – K AMER VAN KOOPHANDEL A NTWERPEN -WAASLAND VRAAGT
7 thema’s – 10 vragen 1.
Ef ficiëntie bedrijfsvoering van de lokale besturen
2.
Gepaste dienstverlening aan ondernemers
3.
Fiscale stop
4.
Afschaf fing van contraproductieve belastingen
5.
Een mobiliteitsbeleid dat rekening houdt met ondernemersbelangen
6.
Meer ruimte voor bedrijvigheid
7.
Goede communicatie naar ondernemers
8.
De mening van ondernemers wordt betrokken in het lokale beleid
9.
Kor te en heldere vergunningsprocedures
10. Aandacht voor preventie en veiligheid
Pagina 2
Verkiezingsmanifest
2. G EPASTE EN EFFICIËNTE DIENSTVERLENING AAN ONDERNEMERS Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland organiseerde een bevraging over de bedrijfsvriendelijkheid van de lokale besturen in haar regio. Aan deze enquête namen meer dan 600 bedrijfsleiders deel. Daaruit bleek dat zo’n 20% van de ondernemers vindt dat zijn stad of gemeente zeer slecht scoort op het vlak van efficiëntie. Zo’n 7 op 10 ondernemers vinden dat de efficiëntie gemiddeld is en slechts 1 op 10 ondernemers is tevreden over de efficiëntie van zijn gemeente.
Hoe evalueert u de efficiëntie van de gemeente waar uw bedrijf gevestigd is? 19,9%
11,9% Zeer goed, men verzorgt met een minimum aan ambtenaren een uitstekende dienstverlening Gemiddeld, de verhouding van het aantal ambtenaren en de dienstverlening is in balans Slecht, er werken te veel ambtenaren in verhouding tot de kwaliteit van dienstverlening
68,2%
Ef ficiënte gemeenten: meten is weten! De Vlaamse steden en gemeenten staan voor financiële uitdagingen o.a. door de toenemende kosten verbonden aan de ambtenarenpensioenen, de dreigende daling van de energiedividenden, het wegvallen van de dividenden van de Gemeentelijke Holding, de negatieve effecten van de economische crisis op de aanvullende personenbelasting, e.a. Gezien de zware belastingdruk voor ondernemingen in België en de economische crisis is er geen ruimte voor belastingverhogingen. Daarom pleit Voka - Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland om de komende jaren de focus te leggen op efficiëntiewinsten binnen lokale besturen. De steden en gemeenten zijn goed voor 50% van de overheidsinvesteringen en stellen 36% van de vast benoemde ambtenaren in ons land te werk. De analyse van de begrotingen toont aan dat de kosten inzake investeringen, personeel en de werkingsmiddelen zeer uiteenlopend zijn, zelfs binnen groepen van gelijkaardige gemeenten. Gefundeerde efficiëntiemetingen bestaan echter niet. Daarom pleit Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland voor een onderlinge benchmarking tussen de verschillende steden en gemeenten op basis van een set aan performantie-indicatoren voor die
Pagina 3
Verkiezingsmanifest
beleidsdomeinen waar de lokale besturen voor bevoegd zijn. Dankzij zo’n benchmarking kunnen burgers en ondernemers zich informeren over de concrete maatschappelijke resultaten die gerealiseerd worden met hun belastinggeld. Daarenboven kan dit “Beste Praktijken” naar voor brengen en relatief slecht presterende lokale besturen aanzetten om betere prestaties neer te zetten en efficiënter te werken. Uiteraard kan dit ook specifieke problematieken aan het licht brengen die bijzondere financiering of aandacht nodig hebben zoals de (groot)stedelijke thema’s.
Ef ficiëntie verbeteren op het lokale beleidsniveau is mogelijk De lokale besturen staan van alle overheidsniveaus per definitie het dichtst bij burgers en ondernemingen. Hun takenpakket is in grote mate “dienstverlenend”: met een aanbod van vrije tijdsvoorzieningen, openbare parken, vuilnisophaling, netheid op straat, straatverlichting enzovoorts. Net zoals bedrijven moeten lokale besturen hun klanten, de bedrijven en de burgers, centraal stellen om het verschil te maken. Net op dit beleidsniveau kan de overheid veel leren van bedrijven om de organisatie efficiënter te maken. Zo pleit Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland ervoor dat de lokale overheden hun personeelsbestand grondig evalueren en meer aandacht schenken aan een efficiëntere bedrijfsvoering. De Gemeente Brasschaat nam bij de opmaak van de begroting 2012 alvast de koe bij de horens op dit vlak door een grondige doorlichting van het personeelsbestand en een strenge begrotingsopmaak. Een eenvoudige benchmarking van de steden en gemeenten in onze regio doet al heel wat ruimte voor verbetering vermoeden. Mogelijkheden zijn: Meer samenwerking met buurgemeenten of in regio- of intercommunaalverband, zodat kosten gedeeld kunnen worden. Ook vrijwillige fusies van kleine gemeenten zijn aan de orde. Meer ondernemerschap betonen. Niet alles zelf doen, maar waar mogelijk kostenefficiënt taken uitbesteden aan het bedrijfsleven of aan vrijwilligersorganisaties. Andere Europese landen zoals Zweden en Engeland en besturen hebben op dit vlak een succesvol parcours afgelegd.
Eén aanspreekpunt voor ondernemers Naast de efficiëntie van de algemene werking in de lokale besturen is het ook cruciaal om ook aan de bedrijfsleiders een efficiënte service te verlenen. Ondernemers moeten weten bij wie ze terecht kunnen met hun vragen en dossiers. Deze persoon moet het dossier ook effectief in handen nemen, opvolgen en terugkoppelen naar de onderneming. Dit aanspreekpunt hoeft niet alle problemen van ondernemers zelf op te lossen, maar is een vertrouwenspersoon die werkt voor ondernemingen. Een team van ambtenaren van verschillende diensten die regelmatig samenkomen om een aantal dossiers te bespreken is essentieel. Zo krijgen de ambtenaren voeling met de bedrijfsproblematiek. Bovendien zet dit klantgerichtheid centraal en voorkom je dat dossiers vertraging oplopen.
Pagina 4
Verkiezingsmanifest
Als ik een gemeentelijk probleem of dossier hebt, dan 9,0%
10,5% bel ik de burgemeester
7,6% 12,0%
kan ik terecht bij de lokale dienst economie word ik eerst verschillende keren doorverwezen tot ik de juiste persoon vind weet ik zelf precies bij wie ik terecht kan contacteer ik Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland zou ik niet weten waar ik kan aankloppen
23,1% 17,2% 2,7%
contacteer ik mijn lokale bedrijvenvereniging Ander
17,9% Uit de enquête van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland blijkt dat 23% van de ondernemers niet weet waar aan te kloppen bij een gemeentelijk probleem. In de regio Antwerpen-Waasland zegt zo’n17% ook verschillende keren te worden doorverwezen. Hier kan nog vel verbetering in gebracht worden. Uit haar gesprekken met ondernemers en gemeentebestuur blijkt dat een ‘loket of ambtenaar economie’ een pluspunt is, maar geen vereiste blijkt zolang bedrijven weten bij wie ze terecht kunnen. In kleine gemeenten volstaat persoonlijk contact met de burgemeester, stadssecretaris of de schepen voor economie. In middelgrote en grote gemeenten en steden blijkt een loket/ambtenaar economie die speciaal aangesteld is om bedrijven te helpen onontbeerlijk. Belangrijk daarbij zijn de bekendmaking van het loket en de hiërarchische samenwerking met alle diensten die betrokken zijn bij ondernemen. Een specifiek e-mailadres (zoals bvb.
[email protected]) en een duidelijke vermelding op de website zijn sterk aan te bevelen.
Pagina 5
Verkiezingsmanifest
3. LOKALE FISCALITEIT Uit de antwoorden van meer dan 600 bedrijfsleiders kan Voka - Kamer van Koophandel AntwerpenWaasland opmaken dat 53,7 % van de ondernemers de belastingdruk in zijn stad of gemeente te hoog vindt. Zo’n 45,2 % evalueert de belastingdruk op dit moment als gepast. Het is dus duidelijk dat er absoluut geen draagvlak bestaat bij ondernemers voor belastingverhogingen.
Hoe beoordeelt u de lokale belastingsdruk? 1,1% Te hoog. Het gemeentebestuur levert te weinig inspanningen voor het bedrijfsleven in verhouding met de bijdrage die wij betalen.
45,2%
Gepast. Het gemeentebestuur levert voldoende inspanningen voor het bedrijfsleven in verhouding tot de betaalde bijdrage.
53,7%
Te laag. Het gemeentebestuur beschikt over onvoldoende middelen om het verschil te maken voor het bedrijfsleven.
Een fiscale stop, ook voor de lokale besturen. Ondernemingen gaan tot het uiterste in deze moeilijke economische tijden om te overleven. Ze worden niet enkel geconfronteerd met een zeer moeilijk en instabiel economisch herstel maar bovendien wordt hun rendabiliteit nog bedreigd door stijgende grondstof- en energiekosten en een sterke prijzendruk. Na Frankrijk en Italië wordt een bedrijf bij ons het zwaarst belast. Het totale belastingplaatje ligt substantieel hoger dan elders. De lokale besturen beschikken over de fiscale autonomie om bedrijven te belasten. Dat doen ze via de APB (Aanvullende Personenbelasting), opcentiemen op OV (onroerende voorheffing) en een uitgebreide lijst eigen belastingen. De Fiscale Analyse van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland toont aan dat bedrijven op basis van de gebudgetteerde ontvangsten vorig jaar niet minder dan 273,5 miljoen euro aan belastingen betalen (224, mln. in het arr. Antwerpen en 49, 1 in het arro. Sint-Niklaas). Ongeveer de helft van de opcentiemen, zo’n 194,8 miljoen euro wordt door bedrijven betaald (resp. 161,5 en 33,0). Ongeveer een kwart van de gemeenten in Antwerpen-Waasland verhoogden in deze legislatuur hun tarief APB en/of OV. Gelukkig waren er enkele gemeenten die één of beide tarieven verminderden, evenwel zijn die in de minderheid. Globaal gesproken noteerden we de voorbije legislatuur gelukkig een beduidend
Pagina 6
Verkiezingsmanifest
minder uitgesproken stijging hoewel de tendens nog steeds opwaarts gericht bleef. Met name de gemeentelijke opcentiemen op de onroerende voorheffing, veruit de belangrijkste lokale belasting voor ondernemingen, nam de voorbije 18 jaar fors toe. Als de verschillende overheden de reeds zware lastendruk nog te verhogen, tasten ze het reeds fel verzwakte concurrentievermogen verder aan. Dat zou op zijn beurt een economische relance en de daaraan verbonden duurzame jobcreatie belemmeren. Daarom de dringende vraag om in de volgende legislatuur de fiscale druk niet nog verder te verhogen. Met een ambitieus efficiëntieprogramma moet het toch mogelijk zijn de reeds torenhoge fiscale druk niet verder te verhogen. Bestaande belastingen moeten vereenvoudigd worden teneinde de administratieve lasten voor de bedrijven te beperken. Op termijn moeten we komen tot een nieuw fiscaal pact met de Vlaamse overheid waarbij alle specifieke bedrijfsbelastingen worden afgeschaft en gemeenten hiervoor financieel worden gecompenseerd door de Vlaamse overheid.
Contraproductieve belastingen afschaf fen De samenleving is gebaat met een investeringsvriendelijk klimaat. Investeringen vandaag vormen immers de voorbode van tewerkstelling en welvaartscreatie morgen en overmorgen. Investeringen zullen des te makkelijker tot stand komen als ondernemers ze sneller rendabel achten. Ook de verschillende overheden in ons land kunnen en moeten die investeringskosten verlagen. Zij belasten immers allen bedrijven en oefenen zo invloed uit op het investeringsgedrag in de private sector. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt de steden en gemeenten die een belasting op drijfkracht kennen deze te laten uitdoven in lijn met de (vervangings)investeringen van ondernemingen zoals in Wallonië reeds gebeurde. Het zou een krachtig signaal zijn van lokale besturen indien ze op deze wijze mee invulling zouden geven aan het geïntegreerd nieuw industrieel beleid.
Best practice: Stad Antwerpen – platform Grootindustrie Een nauwe en constructieve samenwerking tussen de Stad Antwerpen en het platform Grootindustrie van Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland, heeft ertoe geleid dat een belangrijke stap gezet werd naar het reduceren van de negatieve impact van de drijfkrachtbelasting. De drijfkrachtbelasting werd geplafonneerd. Het plafond werd gesteld op 3.5 miljoen. Ook de degressiviteit werd geëvalueerd en aangepast zodat deze sneller in werking treed en voordelen biedt voor meerdere bedrijven. Een derde aanpassing bestond erin dat elke groei in geïnstalleerd vermogen van een bedrijf gedurende 5 jaar slechts aan 50% belast wordt. Deze maatregel heeft een directe impact op alle bedrijven die drijfkrachtbelasting betalen.
Pagina 7
Verkiezingsmanifest
Bedrijven krijgen value for money (eigen belastingen vergoeden een prestatie) Het is belangrijk dat belastinginkomsten ten dele weer worden geïnvesteerd in projecten ten voordele van de bedrijvengemeenschap. Geen belastingen zonder prestatie-vergoedend karakter: belastingen op ondernemingen waar geen dienst of voordeel tegenover staat, of een belasting waarvan de kost veel hoger ligt dan de werkelijke kost van de gemeente. Bestaande belastingen moeten vereenvoudigd worden teneinde de administratieve lasten voor de bedrijven te beperken. We denken hierbij aan het aantal aangiftes voor de belasting op reclamedrukwerk of andere belastingen die de bedrijven én vaak ook de gemeenten meer kosten, dan opbrengen.
Het verschil in aanpak De gemeente Sint-Gillis-Waas verlaagde zowel in 2011 als in 2012 de aanvullende personenbelasting en opcentiemen op onroerende voorheffing. “De gemeente verwacht immers de komende jaren heel wat extra inkomsten uit de uitbreiding van een bestaande en de aanleg van een nieuwe ambachtelijke zone” aldus het gemeentebestuur. Voor de Kamer bewijst dit nog maar eens dat gemeenten bedrijven moeten koesteren en een gunstig fiscaal beleid moeten durven voeren. Dit komt dan ook al haar burgers ten goede. De gemeente Beveren ziet het anders. In december 2010 stemde de gemeenteraad een bijkomende belasting op risicohoudende bedrijven die zo’n 480 000 euro extra zou opbrengen. Als argumentatie voerde de gemeente aan heel wat extra inspanningen gebeuren om de veiligheid van de inwoners en de bedrijven te verzekeren. Zij is van oordeel dat deze bedrijven deze extra investeringen grotendeels mee moeten financieren. En dit terwijl Sevesobedrijven reeds een verplichte bijdrage storten aan het federale Sevesofonds dat dergelijke investeringen kan mee financieren. De Beverse bedrijven betalen nu al meer dan 63% van de gebudgetteerde belastingontvangsten (of bijna 29 miljoen euro) van de gemeente, met grote dank aan de aanwezigheid van de kerncentrale op haar grondgebied. Door deze bijdragen kan men de inwoners van de gemeente een laag tarief APB van 4% aanbieden.
Pagina 8
Verkiezingsmanifest
4. M OBILITEIT Een oplossing bieden voor het mobiliteitsprobleem in de regio is essentieel. De regio AntwerpenWaasland is immers de logistieke draaischijf van Vlaanderen. Door de aanhoudende fileproblematiek wordt de ontwikkeling van nieuwe economische activiteiten sterk gehypothekeerd en ontstaat het risico dat bestaande activiteiten gerealloceerd worden. Met betrekking tot mobiliteit in onze regio zijn drie elementen van cruciaal belang: De bereikbaarheid van de regio. De ontsluiting van de haven en de toegankelijkheid van industrieterreinen. Vlot verkeer in de kernen van steden en gemeenten. Een niet te onderschatten gevolg van de mobiliteitsproblematiek is haar effect op de arbeidsmarkt. Veel bedrijven ondervinden immers meer en meer dat werknemers niet langer bereid. zijn om de dagelijkse ellende van de weg te trotseren en zoeken werk dichter bij huis. Daarom dient te worden ingezet op verschillende actiepunten.
Masterplan 2020 De uitvoering van het Masterplan 2020 blijft voor Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland cruciaal om de toekomstige mobiliteit van onze regio te garanderen. Het Masterplan 2020 is opgesteld met als doelstellingen: het garanderen van de bereikbaarheid van de Antwerpse regio, het verhogen van de verkeersveiligheid en het herstellen van de leefbaarheid. Vanaf het begin is gekozen voor een geïntegreerde, multimodale aanpak. Op die manier komen alle verschillende vervoersmogelijkheden aan bod in het plan. Het Masterplan omvat verschillende strategische ingrepen met een reeks van een 20-tal projecten in en rond Antwerpen en dit zowel op vlak van openbaar vervoer (trams, bussen en spoor), watergebonden verkeer, fiets- en wandelpaden als wegverkeer. Het Waas mobiliteitsplan van de Wase burgemeesters maakt hier ook deel van uit.
Multimodale knooppunten Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland pleit voor multimodale knooppunten. Vanuit dit soort infrastructuurknooppunten kunnen reizigers veranderen tussen verschillende transportmogelijkheden zoals de auto (parkeervoorziening aan knooppunt), de trein (een station aan het knooppunt), de fiets (stalling aan het knooppunt) of het openbaar vervoer (halte aan het knooppunt). Op deze manier kan op verschillende plaatsen in en rond stedelijke kernen in de regio worden getracht de doorstroming te optimaliseren door meer verschillende vervoersmogelijkheden aan te bieden. Deze filosofie wordt ook toegepast binnen het Masterplan 2020. Ook voor goederenvervoer is het cruciaal om te denken in knooppunten. Door leveringen te bundelen in centrale overslagplaatsen buiten de leefkernen en een geoptimaliseerde route te bepalen naar hun plaats van bestemming kan men heel wat onnodig vervoer vermijden. Dit komt zowel de mobiliteit als leefbaarheid van onze kernen ten goede. Bovendien kan men op deze manier ook de transportkosten
Pagina 9
Verkiezingsmanifest
beperken. Daarom pleit Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vanuit haar visie Routeplan 2020 voor een proefprojecten rond “intelligente stadslogistiek”.
Een optimale bewegwijzering naar bedrijven en bedrijventerreinen door coördinatie en uniformiteit
Hoe beoordeelt u de bewegwijzering naar uw bedrijf? 12,2% 23,7%
Zeer slecht Slecht
17,8% 2,3%
Gemiddeld Goed Zeer goed Geen mening
17,8% 26,1%
Ondernemers zijn duidelijk vragende partij voor uniforme bewegwijzeringssysteem. De bewegwijzering stopt immers niet aan de gemeentegrenzen. Daarom is het belangrijk dat gemeenten samen een systeem ontwikkelen, waar nodig grensoverschrijdend, zodat er geen verwarring bestaat en de bedrijven de juiste namen en verwijzingen aan hun leveranciers kunnen bezorgen. Dit gebeurt bij voorkeur in overleg met de verschillende ondernemers-netwerken en de administratie Wegen en Verkeer. Voor industrie- en KMOzones is het uitermate belangrijk dat in de ruime omgeving aangeduid aanduiden worden op de belangrijkste invalswegen.
Structureel overleg tussen lokale overheid en ondernemers over mobiliteitsbeleid Structureel overleg met ondernemers en hun vertegenwoordigers bij het mobiliteitsbeleid is erg belangrijk. Zo willen ondernemers betrokken worden bij de (her)aanleg van straten en wegen. Daarenboven is de optimale toegankelijkheid van industrieterreinen en kernen een groot aandachtspunt. Uiteraard zijn ook de werken en de doorstroming van intergemeentelijke verbindingswegen cruciaal. Daarom hoopt Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland dat de lokale beleidsverantwoordelijken in hun toekomstig mobiliteitsbeleid rekening houden met de mobiliteitsnoden van de ondernemers. De KamerAmbassadeurs zijn uitgelezen contactpersonen om de ondernemersbelangen bij beslissingen af te toetsen.
Pagina 10
Verkiezingsmanifest
Gemeenten kunnen ervoor zorgen dat wegenwerken minder hinder en ergernis veroorzaken Naast het globale overleg over mobiliteit vraagt Voka - Kamer van Koophandel bijzonder aandacht voor het overleg over en de communicatie rond wegenwerken. Wegenwerken blijven een pijnpunt voor bedrijfsleiders. Duidelijke en regelmatige communicatie is daarbij onontbeerlijk. Goede voorbeelden in onze regio zijn een wekelijkse wegenwerkenkrant of folderbedeling, betrekken van ondernemers bij werfvergaderingen. Naast informatie zijn juridisch onderbouwde afspraken in aannemingscontracten cruciaal. Aannemingscontracten waarbij de snelheid van de uitgevoerde werken centraal staat zoals strikte bindende timing, boeteclausules of financiële boni bij tijdswinst, kunnen veel problemen voorkomen. Ook duidelijke afspraken met nutsmaatschappijen zijn onontbeerlijk.
Betere coördinatie van wegenwerken Op expliciete vraag van ondernemers stelt Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland intergemeentelijk coördinatie van wegenwerken voorop. Overleg over mobiliteit en wegenwerken tussen de verschillende overheden en de verschillende steden en gemeenten om simultane werken op parallelle wegen en simultane werken in aanpalende gemeenten en steden te voorkomen is een absolute must! Zo kan niet alleen verkeersellende en economische schade vermeden worden. Op gewestelijke vlak slaagt men er alvast in om deze wegenwerken werken beter op elkaar af te stemmen en ook de ondernemers degelijk te informeren over hinder bij wegwerkzaamheden en alternatieve routes.
Vrachtwagenroutes over de gemeentegrenzen heen Lokale mobiliteitsplannen omvatten soms voorkeursroutes voor vrachtwagens, die al dan niet gepaard gaan met gewichtsbeperkingen. Bij gebrek aan afstemming tussen gemeenten onderling leidt dit tot onnodige omwegen, onveilige verkeerssituaties en verdwaalde vrachtwagens. Het is belangrijk dat gemeenten onder leiding van hogere overheden, naar analogie met de provincie Limburg, hiervoor een coördinerend plan opmaken. Zo’n vrachtroutenetwerk tekent ideale rijroutes voor vrachtwagens uit, zodat patstellingen op lokaal niveau verholpen worden.
Ondernemen met De Lijn Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland vraagt in dit kader ook extra aandacht in het kader van de decretale opdracht van De Lijn voor woon-werkverplaatsingen van en naar de tewerkstellingspolen, niet alleen naar de grotere economische poorten, maar ook naar de individuele bedrijventerreinen. Hierbij is het van belang dat De Lijn een meer proactieve houding aanneemt om de ontwikkeling van o.a. bedrijventerreinen te bevorderen door deze vanaf de ontwikkelingsfase voldoende te ontsluiten door openbaar vervoer te voorzien. Voor de financiering van deze ontsluiting kan
Pagina 11
Verkiezingsmanifest
worden gekeken naar het aankomende shuttledecreet van de Vlaamse regering, maar een ruimere financiering is nodig en opportuun gezien het belang van de ontsluiting van bedrijventerreinen voor de regionale economie en het aantrekken van talent naar bedrijven. Aan de gemeenten wordt gevraagd ditzelfde standpunt te delen en te verdedigen.
Pagina 12
Verkiezingsmanifest
5. RUIMTE VOOR BEDRIJVIGHEID Nieuwe bedrijventerreinen in onze regio zijn zeer schaars zijn. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen Waasland liet het actuele aanbod en de geplande bedrijventerreinen in de regio inventariseren. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen lokale en regionale bedrijventerreinen. Lokale terreinen zijn bedoeld voor kleine ondernemingen die enkel lokaal actief zijn, regionale bedrijventerreinen hebben een brede invulling. Uit cijfers blijkt duidelijk dat de huidige beschikbaarheid aan regionale bedrijventerreinen (RBT) dramatisch is. Temeer daar bedrijven geen enkel aanbod vinden in het noorden noch in het zuiden van de stad Antwerpen of in het Waasland. Er is gelukkig een aanzienlijke hoeveelheid lokale en regionale bedrijventerreinen gepland, maar de realisatie hiervan mag niet op zich laten wachten. Het is nu immers al duidelijk dat deze geplande terreinen onvoldoende zijn om de ontplooiing van bedrijven in de regio verder te ondersteunen. Ook de enquête van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland bleek dat slechts 8% van de ondernemers vindt dat er voldoende grond is aan redelijke prijzen. Zo’n 16% van de bedrijfsleiders vindt dat er voldoende grond beschikbaar is, maar dat de prijzen te hoog zijn (wat een indirect een gevolg kan zijn van de schaarste in de regio). Ongeveer 1 op 4 ondernemers denkt te moeten verhuizen als men wil uitbreiden.
Wat is uw mening over de beschikbaarheid en prijs van industriegrond in uw gemeente? 51,0%
Er is voldoende grond beschikbaar aan betaalbare prijzen.
8,4% 16,4%
Er is voldoende grond beschikbaar, maar de prijzen zijn te hoog.
Er is onvoldoende grond beschikbaar in mijn buurt, maar in geval van uitbreiding kan ik binnen de gemeente verhuizen.
7,1%
17,1%
Er is onvoldoende grond beschikbaar. In geval van uitbreiding zal ik moeten verhuizen naar een andere gemeente. Ik ben onvoldoende op de hoogte van de beschikbaarheid van industriegrond voor uitbreiding in mijn gemeente.
Pagina 13
Verkiezingsmanifest
Nieuwe bedrijventerreinen zijn essentieel De economische ontwikkeling van diverse sectoren en de aantrekkingskracht van deze regio vereist een aangepast en doelgericht beleid op het vlak van ruimtelijke ordening. Nieuwe bedrijven moeten zich kunnen vestigen en bestaande moeten de nodige uitbreidingsmogelijkheden worden geboden. Hiervoor is een permanente voorraad bedrijventerreinen een absolute noodzaak. De overheid moet nu reeds rekening houden met de behoeften die onze economie op lange termijn heeft. Binnen het SPRE dat in 2002 werd gelanceerd, werd o.a. het arrondissement Antwerpen aangegeven als een zone waar prioritair bijkomende bedrijventerreinen moesten worden gecreëerd. Slechts 7% van het vooropgesteld objectief werd gerealiseerd. 32% zit in studiefase. Het grootste deel (61 %) van het objectief zit niet in studie of procedure. Concreet werden in het arrondissement Antwerpen 98 ha bedrijventerreinen gecreëerd, 475 ha bestudeert men, maar voor 890 ha van het objectief binnen het SPRE heeft men nog geen plannen of studies opgestart. Gezien de huidige stand van zaken en de aannames van het SPRE zal het tekort aan bedrijventerreinen in 2020 stijgen tot 400 à 500 ha in het arrondissement Antwerpen. Dit wordt duidelijk geïllustreerd door de stijgende grondprijzen en de vrijwel onmiddellijke inname wanneer bedrijfsgronden op de markt worden aangeboden. Bestemming van een industrieterrein is echter maar een eerste stap, ook het gebruiksklaar maken van de nieuw bestemde industrieterreinen moet een blijvend aandachtspunt zijn. Daarom vraagt Voka - Kamer van Koophandel dat gemeenten waar geen bedrijventerreinen meer voorhanden zijn via een uitzonderingsprocedure alsnog bijkomende bedrijven terreinen kunnen voorzien. Als men er in slaagt om de doorlooptijd van de procedures voor de bestemming van bijkomende bedrijventerreinen te verkorten, is het logische gevolg dat de buffer (ijzeren voorraad) minder groot moet zijn en vice versa. Voka vraagt ook dat de procedures die momenteel in de ruimtelijke ordening gehanteerd worden voor het bestemmen van terreinen herzien worden door de Vlaamse Overheid.
Het bestaande areaal rationaliseren Uit cijfers van de POM blijkt dat het aanbod van de bebouwde percelen de voorbije jaren sterk is gestegen. We merken echter dat stringente en erg gedetailleerde voorschriften het moeilijk maken om bestaande gebouwen opnieuw in te vullen of te hergebruiken. Daarom is ook bij bestaande leegstaande panden of bebouwde percelen een monitoring noodzakelijk om deze percelen zo goed mogelijk te laten beantwoorden aan de noden van de ondernemers. Daarbij is een pragmatisch en oplossingsgerichte aanpak van de lokale overheid een belangrijke succesfactor.
De gemeenten moet snel mee zoeken naar oplossingen voor zonevreemdheid Zonevreemde bedrijven worden met tal van problemen geconfronteerd. Hun bestaanszekerheid komt in gevaar en uit een actieve betrokkenheid van de gemeente is essentieel. Een gemeente kan zelf, snel mee zoeken naar oplossingen binnen het wettelijk kader (individueel of globale oplossingen, herlocalisatie). Voorkeur gaat uit naar oplossingen op het gemeentelijk grondgebied, zo creëert de onderneming duide-
Pagina 14
Verkiezingsmanifest
lijkheid en perspectief, waardoor de toekomstige groei en ontwikkeling, tewerkstelling en investeringen van de betrokken ondernemingen gewaarborgd worden.
Actieve betrokkenheid bij ontwikkeling en beheer (parkmanagement) In functie van de eigendomsstructuur van een terrein kan de gemeente zelf initiatieven ondernemen of een organisatie inschakelen om het parkmanagement van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen uit te oefenen. In eerste instantie is het belangrijk om in overleg te treden met de bedrijven en met de al ingeplande bedrijven, de grondeigenaars en de ontwikkelaars een samenwerkingsovereenkomst sluiten over de ontwikkeling en het beheer van de terreinen. Zo’n parkmanagement kan zich onder andere richten op het beheer en onderhoud van openbare ruimte, de collectieve beveiliging, gezamenlijk afvalverwerking en gemeenschappelijke aankoop. De actieve betrokkenheid van de gemeente bij ontwikkeling en/of het beheer van de bedrijventerreinen op haar grondgebied, waarborgt een betere inpassing in de omgeving en inbouw van kwaliteit en vermijdt kans op verval.
Gecoro De werking van de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening is niet overal goed. In bepaalde gemeenten mag de Gecoro advies geven in bijna alle dossiers, in andere gemeenten krijgen ze het structuurplan amper te zien. In een aantal gemeenten is de bedrijfswereld niet of ondermaats vertegenwoordigd t.o.v. andere belangengroeperingen. Daarom vraagt Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland om betrokken te worden in alle Gecoro’s en zo ook de belangen van bedrijfsleiders te kunnen verdedigen.
Pagina 15
Verkiezingsmanifest
6. C OMMUNICATIE EN PARTICIPATIE
Hoe beoordeelt u de communicatie van het gemeentebestuur naar de ondernemers? Zeer slecht Slecht Gemiddeld Goed Zeer goed Geen Mening
Erkennen van lokale economie als een afzonderlijk en volwaardig beleidsdomein met een strategische beleidsvisie Eerste voorwaarde hiervoor is het aanduiden van een schepen met de specifieke bevoegdheid lokale economie of ondernemen en het opstellen van een beleidsnota lokale economie. Deze beleidsnota moet aan het begin van de legislatuur duidelijk maken aan de ondernemers welk beleid de gemeente wenst te voeren en waaraan de ondernemers zich op gemeentelijk vlak mogen verwachten. Door de economische visie van het bestuur herhaaldelijk en systematisch te communiceren raakt iedereen ervan doordrongen en creëert de gemeente een maatschappelijk draagvlak. Wanneer er bijvoorbeeld nieuwe bedrijfsgronden ontwikkeld worden, kunnen bedrijven vaak op weinig begrip van de omgeving rekenen. Het is belangrijk dat de gemeente investeert in een positieve communicatie om het imago van ondernemers te verbeteren (creatie van welzijn en tewerkstelling).
Wie is wie? Een zorgvuldige databank van uw bedrijven en handelaars De databank stelt gemeenten in staat om snel en gericht contacten te leggen met ondernemers en geeft bovendien een goed beeld van de samenstelling van de economische activiteit in uw gemeente. Deze databank bevat adresgegevens, de contactpersonen, telefoonnummers en e-mailadressen en is bij voorkeur ingedeeld volgens sectoren (Nace-codering).
Pagina 16
Verkiezingsmanifest
Uiteraard is de snelle implementatie en samenwerking in de provincie Antwerpen in het kader van het IRIS project* hier een pluspunt. In Oost-Vlaanderen is een proefproject opgestart om de bewegwijzering naar en op industrieterreinen te verbeteren. Hiervoor is het ook noodzakelijk dat de gemeente over juiste en volledige adressenlijsten en contactgegevens beschikt van de betrokken bedrijven.
Direct en persoonlijk contact stimuleren De gemeente kan informatieve ontbijtsessies of infosessies voor ondernemers organiseren rond onderwerpen die hen aanbelangen (mobiliteit, subsidies, rationeel energiegebruik, wetswijzigingen enz.). Vergaderingen over actuele topics vanuit de gemeente (mobiliteitsbeleid, wegenwerken, opdrachten die de gemeente moet uitvoeren voor hogere overheden zoals Gemeentelijke Ruimtelijke Structuurplannen,…) worden ook erg gewaardeerd. Deze initiatieven worden enkel positief geëvalueerd bij een zakelijke aanpak. Het is erg belangrijk dat er een duidelijke agenda is met de mogelijkheid tot open besluitvorming en dat een verslag tijdig wordt rondgestuurd met concrete actiepunten die uitgevoerd worden. Beste practices Ook een onthaaldag nieuwe ondernemingen, eindejaars- of nieuwjaarsreceptie, steun verlenen aan open bedrijven dag, persoonlijke bezoeken aan bedrijven kunnen bijdragen tot goede contacten zodat problemen snel gesignaleerd en verholpen kunnen worden. Goede voorbeelden hiervan vinden we bvb. in Beveren (jaarlijkse contactdag voor bedrijven), Kapellen (Platform Ondernemend Kapellen – POK), Wijnegem (jaarlijkse nieuwjaarsreceptie bedrijven) of Zwijndrecht (Algemene vergadering adviesraad lokale economie).
In gemeenten en steden met een grotere economische activiteit is een economieraad een meerwaarde In een aantal gemeenten werkt de lokale economieraad zeer goed. Belangrijk daarbij is dat de leden die deel uitmaken van de raad het economisch beleid kennen en dragen. Bovendien is een goede, evenwichtige samenstelling een van de succesfactoren. Zo moeten de leden een goede afspiegeling zijn van het lokale economisch leven. Uiteraard is het gemeentebestuur een van de dragende partners, maar ook binnen de aanwezige ondernemers is het belangrijk dat zowel zelfstandigen, middenstand als grote(re) ondernemingen worden vertegenwoordigd. We merken ook dat de representatieve ondernemersorganisaties, eventueel aangevuld met andere economische actoren, zoals vertegenwoordigers van de sociale economie een grote meerwaarde kunnen betekenen. Het adviseren en begeleiden van gemeenten bij het uitwerken van economisch beleid is de belangrijkste rol van deze raad. Specifieke dossiers zoals sociaaleconomische vergunningen, promotiebeleid van de gemeente op het vlak van economische ontwikkeling en de advisering van het mobiliteitsplan kunnen zeker aan bod komen, maar men moet zich hoeden voor de bespreking van individuele dossiers of dienstbetoon.
Pagina 17
Verkiezingsmanifest
*Iris-project: EFRO-project met CIPAL als promotor en m.m.v. AO, VVSG, Voka, Unizo, Corve, KMO-IT en enkele gemeenten. Doel is op schaal van provincie Antwerpen de bedrijfsgegevens uit de VKBO uitzuiveren, vervolledigen, actualiseren, verrijken en ontsluiten naar enerzijds de meer dan 140.000 bedrijven en anderzijds de 70 lokale besturen. Het IRIS-project is een webgebaseerde applicatie.
Informeren van ondernemers
Hoe beoordeelt u de communicatie van het gemeentebestuur naar de ondernemers? Zeer slecht Slecht Gemiddeld Goed Zeer goed Geen Mening
Het informeren van ondernemers over gemeentelijke materies blijft erg belangrijk. Voornamelijk over wegenwerken, belastingen, vergunningen, eventuele klachten en acties en evenementen wil een bedrijfsleiders goed op de hoogte gehouden worden. Ondernemers geven aan dat een digitale nieuwsbrief of e-mail goed kan werken voor snelle en zeer actuele informatie. Maar over belangrijke onderwerpen zoals wijzigingen in de gemeentelijke regelementen of belastingen verkiest men nog steeds de traditionele briefwisseling. Een goede website met een apart onderdeel voor ondernemers kan ook het verschil maken en de gemeente en ondernemers behoeden voor contacten over bestaande informatie. Heel concreet gaat het dan over (belasting)reglementen en voorschriften, aanvraagformulieren die men kan downloaden en elektronisch inzenden. Verder is het raadzaam om vertegenwoordigers van het bedrijfsleven te vermelden en eventueel ook in het infoblad aandacht te schenken aan bedrijven. Slechte communicatie wekt wrevel In december 2010 stemde de gemeenteraad van Beveren een bijkomende belasting op risicohoudende bedrijven. In de lente van 2012 viel het aangifteformulier totaal onverwacht bij de bedrijven in de bus. De gemeente argumenteerde dat het reglement had uitgehangen en de lokale pers had geïnformeerd…. maar niet de bedrijven rechtstreeks.
Pagina 18
Verkiezingsmanifest
7. S NELLE VERGUNNINGEN
Geïntegreerde vergunning en advies De integratie en vereenvoudiging van bestaande procedures (bv. milieuvergunning en stedenbouwkundige vergunning) zijn actuele thema’s op de Vlaamse regeringstafel. Om de integratie tussen de bouw- en milieuvergunning te bevorderen is echter niet steeds een wijziging in de procedures zelf nodig. We vragen alvast werk te maken van een geïntegreerde adviesverlening in de vergunningsprocedure. Vermijd daarom zo veel mogelijk afzonderlijke adviezen die telkens een bepaald project vanuit één specifieke invalshoek bekijken (stedenbouw, milieu, erfgoed, natuur, ...). Tracht op basis van overleg te werken met geïntegreerde, oplossingsgerichte adviezen. Samenwerking en overleg tussen de verschillende overheden, ambtenaren en initiatiefnemers is hier uiteraard van fundamenteel belang. Voorkom dat het streven naar een “geïntegreerd advies” tot gevolg heeft dat de uiteindelijke belangenafweging volledig binnen de administratie gebeurt in plaats van door het daartoe democratisch gelegitimeerd politiek niveau. Wanneer consensus tussen adviesinstanties onmogelijk is, dient nog steeds een minderheidsstandpunt ingenomen te worden.
Heldere procedures en communicatie Voor ondernemers zijn vergunningen vaak van levensbelang. Daarom is het niet verwonderlijk dat bedrijfsleiders de aanvraag van nabij willen opvolgen. Enerzijds om te anticiperen op mogelijke problemen en anderzijds om op de hoogte te zijn van het tijdsbestek dat de verdere afhandeling. Daarom beveelt Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland aan dat ondernemers ook digitaal op de hoogte kunnen zijn van hun aanvraag en eventueel via digitale weg de status van hun dossier kunnen opvolgen.
E-loket Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland is grote voorstander van e-administratie. Egovernment zorgt er immers voor dat een ondernemer 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 formulieren kan downloaden en formaliteiten kan opstarten. Ideaal is dat de ondernemer meteen een ontvangstmelding krijgt met aanduiding van de nodige verwerkingstijd om zijn aanvraag te behandelen alsook van wat hij eventueel nog in orde moet brengen (bewijsstukken, betaling,…).
Pagina 19
Verkiezingsmanifest
8. A ANDACHT VOOR PREVENTIE EN VEILIGHEID : OOK VOOR BEDRIJVEN Op industrieterreinen is een collectieve vorm van bewaking een meerwaarde De gemeente kan in samenwerking met de werkgeversorganisatie een bemiddelende en ondersteunende rol spelen. Voorbeelden hiervan zijn Wilrijk en Lokeren. Een stimulans is het opnemen van collectieve bewaking in het integraal veiligheidsplan van de gemeente. Tevens is het aanstellen van een gemandateerde politieofficier als vast contactpersoon voor ondernemingen een belangrijk ondersteunend element. Vanuit haar ruime ervaring kan Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland een ondersteunende rol spelen.
Bedrijven krijgen inspraak in het zonaal veiligheidsplan In elke politiezone bestaat een zonaal veiligheidsplan. Dit plan wordt om de vier jaar herzien. Er zijn ook jaarlijkse actieplannen. Aandacht voor veilig ondernemen dient hierin te worden opgenomen. Overleg en inspraak kan gestimuleerd worden door een jaarlijks info- en communicatiemoment tussen ondernemers en politie en brandweer. Zeker in die industrieterreinen waar een collectieve vorm van bewaking is uitgebouwd is overleg nodig. De wijkagent bezoekt de ondernemingen en is aanwezig op het overlegmoment met ondernemers.
Pagina 20
Verkiezingsmanifest
9. WAT KAN V OKA – K AMER VAN KOOPHANDEL A NTWERPEN -WAASLAND VOOR UW GEMEENTE BETEKENEN ? Deelnemen aan en participeren in verschillende vergaderingen, overlegmomenten van de gemeente (strategische beleidsvisie, mobiliteit, …) De activiteiten van Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland (infosessies, netwerkactiviteiten) openstellen voor deelname door gemeenten (politici en ambtenaren) Input communicatie naar ondernemers, input aan en ondersteuning van organisatie van infosessies, vergaderingen of netwerkactiviteiten voor ondernemers Deelname aan jury bij aanwervingen Opleidingen, infosessies van Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland openstellen voor ambtenaren waardoor de zo noodzakelijke kruisbestuiving tussen ambtenaren en bedrijfswereld wordt bewerkstelligd Bekendmaken vertegenwoordigers bedrijfsleven in diverse gemeentelijke adviesraden Problemen en opportuniteiten proactief signaleren
Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland wil als neutrale, lokale, multisectorale werkgeversorganisatie de spreekbuis en het aanspreekpunt te zijn tussen het bestuur en het bedrijfsleven. Een gestructureerd overleg tussen de bedrijven en de lokale overheid is daarom wenselijk en noodzakelijk.
Pagina 21
