V
GEMEENTE VALKE N S W A A R D
Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard
Kenmerk
onderwerp Behandeld door Bijiage(n) Datum
5694/6016
Asbestconstatering opslagzolder en C V . ruimte bij sportpark 't Heike. L. Reijnen Informatiebrief aan R K W Dommelen, kenmerk 5694/5984 30-9-2014 Geachte Raadslid, Op donderdag 18 september hebben wij u geïnformeerd over de aanwezigheid van asbest op de zolder- en CV.-ruimte van de kleed- en waslokalen van sportpark 't Heike aan de Loonderweg 15. Hierbij willen wij u informeren over de uitkomst van het vervolgonderzoek en de daarop te nemen stappen. Gemakshalve wordt verwezen naar de informatiebrief aan R K W Dommelen, welke bij deze brief is bijgevoegd. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend,
J.F.T. Baudoin Teammanager BOR
De Hofnar 15 Postbus 10100 5550 GA Valkenswaard T (040) 208 34 44 F (040) 204 58 90 gemeente@valkenswaard. www.valkenswaard.nl
V
GEMEENTE VAL K E N S W A A R D
R K W Dommelen
t.a.v. het bestuur en alle leden Postbus 216 5550AE Valkenswaard
Kenmerk
5694/5984
Onderwerp
Asbestconstatering opslagzolder en CV.-ruimte bij sportpark ' t Heike
Behandeld door
L. Reijnen
Bijlage(n)
Datum
1. Vraag- en antwoordlijst 2. Memo - gezondheidsrisico asbest sportpark 't Heike(bron: GGD) 3. Informatieblad asbest(bron: GGD) 29-9-2014 Geachte heer/mevrouw, Zoals u al eerder van ons heeft vernomen is op dinsdag 16 september het vermoeden ontstaan dat er asbest aanwezig is bij de opslagzolder en de daarin gelegen CV.-ruimte van sportpark't Heike. Volgens protocol hebben wij toen de ruimte direct afgesloten. Met deze brief willen wij u hierover verder informeren. Op woensdag 17 september is ons vermoeden bevestigd en is een vervolgonderzoek gestart om de blootstellingrisico's te toetsen. Het onderzoek heeft zich volledig gericht op de algehele zolderruimte. Hierbij zijn zowel lucht- als kleefmonsters afgenomen. Uit de genomen luchtmonsters is gebleken dat er geen asbestvezels in de lucht aanwezig waren. Het nemen van de luchtmonsters is gedaan over een periode van 8 uur. In die tijd is de gebruikssituatie gesimuleerd volgens de daarvoor geldende normen. De kleefmonster zijn rondom de CV.-ruimte genomen zodat vastgesteld kon worden naar welke gebieden van de opslagzolder de asbest zich heeft verspreid. In het eerste onderzoek zijn ook monsters bij de toegangdeur genomen. De kleefmonsters nabij de toegangsdeur van de opslagruimte en het voorstel deel van de opslagruimte zijn schoon. Versleep naar buiten de opslagruimte heeft niet plaatsgevonden. Achter de CV.-ruimte, na de deur halverwege de ruimte, en in het hok van de selectie zijn wel sporen gevonden. Die vondst betekent dat de zolder afgesloten blijft totdat het asbest is opgeruimd. Om dit op een juiste wijze plaats te laten vinden, stellen wij deze week een plan van aanpak op. Dit gebeurt samen met een daarvoor
De Hofnar 15
Postbus 10100 5550 GA Valkenswaard T (040) 208 34 44 F (040) 204 58 90 aemeente(5)valken5waard. www.valkenswaard.nl
gecertificeerd bedrijf. Zij verwijderen ook het asbest. Op dit moment kunnen wij helaas nog geen inschatting maken wanneer de zolderruimte weer beschikbaar is. Zodra de planning van de asbestsanering bekend is zullen wij u nader informeren. De gemeente is zich ervan bewust dat de ontstane situatie veel vragen oproept. Om die reden hebben wij de GGD bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid gevraagd een gezondheidskundige risicobeoordeling uit te voeren. Daarnaast is samen met hun een vraag- en antwoordlijst opgesteld. Beide treft u aan bij deze brief. Als laatste vindt u bij deze brief nog een Informatieblad asbest, uitgegeven door de GGD. Hierin wordt meer informatie gegeven over asbest in het algemeen. Mocht u vragen hebben die niet beantwoord worden dan willen wij u vragen deze door te geven aan uw bestuur. Zij verzamelen de vragen en zenden deze door naar de gemeente. Wij zullen in overleg met de GGD alle vragen beantwoorden. Voor deze aanpak is gekozen om alle betrokken van informatie te voorzien. Mochten er andere ontwikkelingen zijn dan houden wij u uiteraard op de hoogte. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend,
J.F.T. Baudoin Teammanager BOR
Bijlage 1. Vraag- en antwoordlijst (behorende bij informatiebrief met kenmerk 5694/5984) Hieronder vindt u een lijst met vragen en de daarbij horende antwoorden. Zij hebben betrekking op de asbestvondst bij de opslagzolder en daarin aanwezige CV.-ruimte van sportpark 't Heike. W a t is er geconstateerd op sportpark 't Heike? Op dinsdag 16 september heeft een asbestinventarisatie plaats gevonden. Deze inventarisatie is uitgevoerd in het kader van het vervangen van het dak van de kleed- en wasaccommodatie aan de Loonderweg 15 te Valkenswaard. Daarbij zijn asbesthoudende platen geconstateerd bij de wanden en het plafond van de C V . - r u i m t e . De aanwezigheid van stof op de installaties en op de grond heeft het vermoeden gewekt dat er losse asbestvezels aanwezig zijn. Hierop zijn in totaal 10 kleefmonsters genomen in de CVruimte en de daaromheen liggende opslagzolder. De zolderruimte is daarnaast door ons direct afgesloten en de vereniging is op de hoogte gesteld van deze afsluiting.
Wanneer is er daadwerkelijk vastgesteld dat er losse asbestvezels aanwezig zijn? Op woensdag 17 september zijn door ons de resultaten van het laboratoriumonderzoek naar de monster ontvangen. Hieruit bleek asbest aanwezig te zijn op de installaties en op de vloer van de CV.-ruimte. Daarnaast bleken er asbestvezels te liggen links en rechts voor de toegansdeur van de CV.-ruimte. De overige monsters, ondermeer genomen voor en na de toegangsdeur van de opslagzolder bevatten geen sporen van asbest. W e l k e stappen zijn er genomen na de constatering van losse asbestvezels? Allereerst is de vereniging op de hoogte gesteld. Daarnaast is in overleg met de asbestadviseur op donderdag 18 september een vervolgonderzoek gestart om de blootstellingrisico's te toetsen. Een zogenaamd NEN 2291 onderzoek. Ook is de GGD om advies gevraagd. W a t zijn de uitkomsten van het vervolgonderzoek? Op donderdag 25 september hebben wij het rapport van het vervolgonderzoek ontvangen van onze asbestadviseur. Daaruit bleek dat er geen asbestvezels in de lucht aanwezig zijn. Daarnaast is er vastgesteld dat op de zolderruimte, achter en rechts van de CV.-ruimte asbestvezels op de vloer liggen. Vanaf de toegangsdeur tot een halve meter van de CV.-ruimte is geen asbest aangetroffen.
Welk risico heb ik gelopen omdat ik op de zolderruimte ben geweest? Uit de gezondheidskundige risicobeoordeling van de GGD komt naar voren dat er géén verhoogd gezondheidsrisico door asbest voor gebruikers van sportpark 't Heike is geweest. Voor de volledige onderbouwing hiervan verwijzen wij naar bijgevoegde Memo van de GGD. Lopen kinderen meer risico dan volwassenen? Kinderen zijn niet gevoeliger voor asbestvezels, maar ze vormen wel een risicogroep vanwege het feit dat ze nog een lang leven voor zich hebben.
Ik ben zwanger. Loop ik extra risico? Nee, er is geen extra risico voor zwangeren.
Kan getest worden of ik asbestvezels heb ingeademd? Nee, hier bestaat geen test voor. Asbestvezels zijn ook niet zichtbaar op röntgenfoto's. De GGD gaf in haar beoordeling ook aan dat er geen verhoogd risico op inademing van de vezels is geweest.
Hoe lang ligt het asbest er al? De asbestbeplating is aangebracht tijdens de bouw van de accommodatie in 1983. Dit was in die periode een veel gebruikt materiaal bij de bouw van panden. In de afgelopen 31 jaar hebben er verschillende bewerkingen plaatsgevonden aan deze platen. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan het doorboren van het materiaal om nieuwe leidingen aan te leggen. Zijn de asbesthoudende platen beschadigd of b e w e r k t tijdens het gebruik van de zolder als opslagzolder? Ja, uit gesprekken met de vereniging is gebleken dat er door de jaren heen een bal door de beplating is getrapt. Dit gat is dichtgezet met een plaat niet asbesthoudend materiaal. Daarnaast is ten behoeve van legionella bestrijding een sturingskast opgehangen tegen de beplating en is er een boiler vervangen. Als laatste bestaat de mogelijkheid dat bij het aanbrengen van de deur naar de achterzijde van de opslagzolder ook bewerkingen aan de platen hebben plaatsgevonden. Dit laatste is nog niet bevestigd. Is de aanwezigheid van het asbest eerder geconstateerd? Ja, in 2002 heeft een bouwkundig inspectie plaatsgevonden aan 51 gemeentelijke eigendommen. In het inspectierapport van At Heike wordt gesproken over mogelijke asbesthoudende beplating bij de CV.-ruimte. Daarbij is door het adviseurbureau geadviseerd over te gaan tot een onderzoek om daarna het asbest op te ruimen. Dit advies is destijds niet overgenomen. Gesteld is toen dat het asbest aangepakt zou worden wanneer er sprake zou zijn van werkzaamheden bij de CV-ruimte. Denk daarbij aan vervanging van boilers waarvoor de asbesthoudende beplating bewerkt dient te worden. Ten onrechte is door ons destijds niet gekeken naar het gebruik van de zolderruimte als opslagzolder door de vereniging, waardoor er een verhoogd risico op beschadiging aan de platen is. Is de gemeente aansprakelijk voor de ontstane situatie? Ja, omdat de gemeente eigenaar is van het gebouw en de aanwezigheid van asbest in combinatie met het huidige gebruik maakt dat er sprake is van een gebrek zoals bedoeld in art. 6:174 Burgerlijk Wetboek. Kan ik de gemeente nu aansprakelijk stellen? Nee, op dit moment kan de gemeente niet aansprakelijk worden gesteld in verband met de gezondheid. Een eventuele asbestziekte kan zich gewoonweg nog niet geopenbaard hebben en dus is er nog geen schade geleden. Uiteraard is het belangrijk om de memo van de GGD daarbij in acht te nemen. Daaruit komt naar voren dat er geen verhoogd risico is ontstaan in deze situatie. De GGD beschouwt het risico als verwaarloosbaar klein. Voor de volledigheid zou iemand schade kunnen vorderen tot v i j f j a a r nadat hij ziek is geworden. In het Burgerlijk Wetboek wordt echter ook een algemene verjaringstermijn neergelegd: 30 jaar nadat de omstandigheden die tot de schade hebben geleid (in casu de blootstelling aan asbest), verjaart de vordering. Mesothelioom openbaart zich pas na gemiddeld 30 jaar. Aangezien een verjaringstermijn van 30 jaar geldt, kan het voorkomen dat de verjaringstermijn verstreken is voordat de ziekte zich heeft geopenbaard. Bij openbaring van de ziekte na 30 jaar is toepassing van de verjaringstermijn op grond van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar (Hof'sGravenhage 24 juli 2002, Prg. 2002, nr. 5967). Dit houdt in dat - afhankelijk van de omstandigheden van het geval - de claim na 30 jaar nog niet altijd verjaard is. Wie zijn er allemaal op de opslagzolder geweest? De bezoekers van de opslagzolder zijn voornamelijk leden van RKW Dommelen geweest, daarbij inbegrepen trainers en begeleiders. Daarnaast zijn er ook aannemers geweest
voor onderhoud aan de installaties. De vereniging telt 550 leden, waarbij het in theorie mogelijk is dat zij dus allen blootgesteld zijn aan het asbest. De opslagzolder bestaat echter uit twee delen. Het voorste gedeelte waar voornamelijk voetballen liggen voor dagelijks gebruik en het achterste gedeelte waar spullen voor langere tijd liggen opgeslagen. Uit de onderzoeken bleek dat in het voorste gedeelte geen asbestvezels aanwezig zijn op de grond en in de lucht. Daarnaast werd door slechts een beperkt aantal mensen ballen gepakt. De kans dat een lid in contact is gekomen met de asbest is daarmee zeer klein. Wie is eigenaar van de zolder? De eigenaar van de zolderruimte en de daarin gelegen CV.-ruimte is de gemeente Valkenswaard. Dit ondanks dat het beleid is dat opslagruimten voor materialen van een vereniging in hun eigendom zijn. Het gebruik van de zolderruimte is namelijk ingetreden na het vastgestelde beleid. Dit omdat er sterke behoefte bestond vanuit de vereniging naar meer opslagruimte. De overdracht van het eigendom heeft daarna niet meer plaatsgevonden.
WA zz- Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant / Zeeland
Memo - gezondheidsrisico asbest sportpark 't Heike Door: Marieke van Ballegooij en Monique Scholtes (Bureau Gezondheid, Milieu & veiligheid GGD'en Brabant/Zeeland) Aan: Gemeente Valkenswaard Datum: 29 september 2014
Op donderdag 25 september heeft de gemeente Valkenswaard Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid van de GGD'en Brabant/ Zeeland (kortweg Bureau GMV) benadert met de vraag een gezondheidskundige risicobeoordeling uit te voeren. Aanleiding hiervoor is het aantreffen van asbest tijdens een asbestinventarisatie. Deze inventarisatie is uitgevoerd in het kader van het vervangen van het dak van de kleedaccommodatie aan de Loonderweg 15 te Valkenswaard. Bij de beoordeling is gebruik gemaakt van: asbestinventarisatie conform SC-540, projectnummer GS-A-1700, d.d. 16-9-2014 risicobeoordeling conform N EN 2 2 9 1 , projectnummer GS-N EN -1005, d.d. 25-9-2014
De door de GGD gehanteerde uitgangspunten bij een gezondheidskundige risicobeoordeling asbest zijn: 1. Advies over asbest in de leefomgeving is erop gericht gezondheidsschade te voorkomen. Asbestvezels die ingeademd kunnen worden, kunnen leiden tot een gezondheidsrisico, waaronder asbestose of longkanker/ longvlieskanker of buikvlieskanker. Het risico van asbest hangt sterk af van de hoogte en de duur van de blootstelling. De genoemde gezondheidsklachten kunnen met name optreden wanneer men langdurig en aan hoge concentraties door inademing van asbestvezels wordt blootgesteld. Uit onderzoek en in praktijk blijkt dat met name mensen die beroepsmatig langdurig (jarenlang) en aan hoge concentraties zijn blootgesteld kanker kunnen ontwikkelen. 2 Preventie: uitgangspunt is dat 'niet-ingrijpende maatregelen' altijd zo spoedig mogelijk worden genomen. Dit houdt in dat mensen goed worden geïnformeerd over de situatie en dat zo veel mogelijk wordt voorkomen dat asbestvezels vrijkomen en zich kunnen verspreiden. 3. Realistische risicobeoordeling: Te beantwoorden vragen daarbij zijn: Is er een bron aanwezig? Is er inhalatoire blootstelling (direct/indirect via verspreiding/inloop)? Is er een gezondheidsrisico)? Opmerking: Vroeger werd asbest vaak toegepast, onder andere in gebouwen. Tegenwoordig is het (nieuw) toepassen van asbest verboden. Echter door de asbesttoepassingen uit het verleden, zit er overal in de lucht om ons heen nog steeds een lage concentratie asbestvezels. Daardoor heeft iedereen dus levenslang een blootstelling aan asbestvezels (achtergrondblootstelling). Deze is echter zo laag, dat de gezondheidsrisico's daarvan verwaarloosbaar klein zijn. Aangetroffen asbest De golfplaten van het dak van de accommodatie zijn asbesthoudend, hechtgebonden en zijn niet beschadigd/ verweerd. Er is asbest aangetroffen in de zolderruimte boven de douches/kleedruimtes van sportpark 't Heike. De kleefmonsters nabij de toegangsdeur van de opslagruimte en het voorstel deel van de opslagruimte zijn schoon. Versleep naar buiten de opslagruimte heeft niet plaatsgevonden. De
Gezondheid Milieu en Veiligheid Postbus 3024 5003 DA Tilburg ■DCO £TO
dO
[email protected]
'90011
rlKZ^
kleefmonsters waarin asbestvezels zijn aangetroffen bevinden zich in het achterste deel van de opslagruimte en de jassenopslag. De CV-ruimte is verontreinigd met asbestvezels, inclusief de vloer nabij de deur van deze ruimte Géén verhoogd gezondheidsrisico door asbest voor gebruikers van sportpark 't Heike. De zolderruimte wordt dagelijks kortdurend betreden om de ballen te halen en later weer terug te leggen. De ballen liggen met name in het voorste deel van de opslagruimte waar geen asbestvezels in de kleefmonsters en het luchtmonster zijn aangetroffen. In het weekend worden jassen die in de opslag liggen opgehaald en later weer teruggelegd. Daarnaast wordt een aantal keer per jaar de ruimte achter de CV-ruimte betreden voor spullen die daar in opslag liggen. In deze twee ruimtes is asbest in enkele kleefmonsters aangetroffen. Gezondheidsrisico door asbest kan pas optreden als vezels worden ingeademd, dus als er vezels in de lucht zitten. Dat is onderzocht middels luchtmetingen. Daaruit bleek dat er géén verhoogde concentraties asbestvezels in de lucht aanwezig waren. Het is niet uit te sluiten dat incidenteel tijdens het gebruik van die ruimte toch wat vezels zijn opgedwarreld van de vloer en zijn ingeademd door personen die op dat moment op de zolder aanwezig waren. Echter rekening houdend met de relatief korte blootstellingsduur daaraan, en dat afgezet tegen de blootstelling die iedereen heeft gedurende zijn leven (achtergrondblootstelling), verwacht de GGD geen verhoogd gezondheidsrisico door blootstelling aan asbest op sportpark 't Heike. De GGD beschouwt het risico als verwaarloosbaar klein. De zolderruimte is afgesloten en zal gesaneerd worden. Deze maatregel wordt door de GGD onderschreven. Door het afsluiten van de ruimte en sanering wordt eventuele verdere verspreiding van asbestvezels en daarmee onnodige blootstelling voorkomen.
CCP, Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant/ Zeeland
Informatieblad Asbest Wat is asbest? Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen dat is opgebouwd uit hele kleine, naaldachtige vezels. Asbest is tot 1994 vooral toegepast in producten vanwege zijn goede eigenschappen: het is sterk en flexibel, bestand tegen hoge temperaturen, slijtvast, isolerend en bovendien goedkoop. Het is gebruikt voor allerlei doeleinden, niet alleen in golf- en vlakke platen, isolatiematerialen en waterleidingbuizen in gebouwen en woningen, maar ook in bloembakken, vensterbanken, kitten en haardrogers. Bij asbest wordt een verschil gemaakt tussen hechtgebonden asbest en niet-hechtgebonden asbest. Dit verschil is belangrijk, omdat het iets zegt over de kans dat asbestvezels in de lucht kunnen komen. Bij hechtgebonden asbest zitten de vezels vast in het materiaal en kunnen ze niet zomaar in de lucht komen. Alleen wanneer het materiaal wordt beschadigd komen vezels vrij. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij boren, zagen of schuren, of wanneer het materiaal breekt. Onbeschadigd materiaal met hechtgebonden asbest hoeft niet meteen verwijderd te worden. Bij niet-hechtgebonden asbest zitten de vezels minder vast in het materiaal en is er een grote kans dat vezels vrij in de lucht komen. Sinds 1993 is in ons land een algemeen asbestverbod van kracht, omdat onderzoek uitwees dat contact met asbest ernstige gevolgen voor de gezondheid met zich mee kan brengen. Het verbod geldt op het bewerken, verwerken of in voorraad houden van asbest of asbesthoudende producten. Hoe herken je asbest? Op breukvlakken en bij beschadigingen is aan de vezelachtige structuur vaak te zien of het om een asbestverdacht materiaal gaat. Meestal heeft het materiaal een witte tot lichtgrijze kleur, maar het kan ook lichtgrijs tot donkergrijs zijn. Alleen een microscopische analyse kan bewijzen of het materiaal of product echt asbest bevat. Lees meer informatie over asbest op http://www.infomil.nl/onderwerpen/hinder-gezondheid/asbest-Q/. Waarom is asbest gevaarlijk? De belangrijkste gevolgen voor de gezondheid bij inademing van asbestvezels zijn bindweefselvorming (asbestose), longkanker en het ontwikkelen van longvlies- of buikvlieskanker (mesothelioom). De schadelijke gevolgen van inademing van vezels openbaren zich meestal pas na tientallen jaren. Hoe word ik blootgesteld aan asbest? Voor zover als bekend, leidt het inslikken of aanraken niet tot gezondheidseffecten. Vezels kunnen door inademen in de longen terechtkomen. Sommige vezels worden weer uitgeademd en andere worden door het lichaam afgevoerd. Soms blijven vezels in de longen achter, doordat de longen kunnen deze vezels niet goed verwijderen, Hierdoor kunnen asbestvezels diep in de longen doordringen en daar hun schadelijke werking uitoefenen. Doordat de vezels niet goed zijn af te breken, kunnen deze gedurende jaren in de long aanwezig blijven. De asbestvezels kunnen daar na vele jaren asbestgerelateerde aandoeningen veroorzaken. Er bestaat geen onderzoeksmethode om te bekijken of er vezels in de longen zitten.
Laatste update: 14 januan
2014
mp, :
Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant/Zeeland
Wat zijn de gezondheidsrisico's van asbest? Niet iedereen die asbestvezels inademt, wordt daardoor ziek. Of iemand ziek wordt door asbest wordt vooral bepaald door de hoeveelheid asbestvezels die iemand heeft ingeademd. Dit is weer afhankelijk van de hoeveelheid asbestvezels in de lucht en de duur dat iemand deze lucht heeft ingeademd. Asbest is een natuurlijke grondstof en komt nog steeds in zeer lage concentraties als natuurlijke achtergrondconcentratie voor in de leefomgeving. Deze is in Nederland echter bijna te verwaarlozen. Vooral mensen (vaak werknemers) die jarenlang relatief hoge concentraties asbestvezels hebben ingeademd of kortdurend zeer hoog zijn blootgesteld lopen een verhoogd gezondheidsrisico. Het incidenteel inademen van asbestvezels leidt in het algemeen tot een verwaarloosbaar gezondheidsrisico. De belangrijkste gevolgen voor de gezondheid bij blootstelling aan asbestvezels via inademing zijn het optreden van bindweefselvorming (asbestose), longkanker en het ontwikkelen van longvlies- of buikvlieskanker (mesothelioom). De schadelijke gevolgen van inademing van vezels openbaren zich meestal pas na tientallen jaren. Welke specifieke bevolkingsgroepen lopen een verhoogd gezondheidsrisico? Kinderen vormen een risicogroep voor asbest. Ze zijn niet gevoeliger voor asbest ten opzichte van volwassenen, maar hebben een langere levensverwachting dan volwassenen. Asbest geeft pas 10 tot 60 jaar later gezondheidseffecten en kinderen hebben dus een grotere kans dat gedurende hun leven gezondheidseffecten kunnen ontwikkelen na blootstelling aan asbestvezels. Ook werknemers vormen een risicogroep wanneer zij met asbest gewerkt hebben zonder daarbij de nodige persoonlijke beschermingsmaatregelen te hebben getroffen. Bovendien vormen rokers een risicogroep, roken zorgt namelijk voor een versterkend effect. Wat kunnen wij voor u doen? Maakt u zich zorgen over asbest in uw leefomgeving? Neem dan contact met ons op. Wij schatten de risico's voor uw gezondheid in en adviseren u of aanvullend onderzoek of maatregelen nodig zijn. Vaak leggen wij hierover contact met uw gemeente.
Het Bureau Gezondheid Milieu & Veiligheid (Bureau GMV) van de GGD'en Brabant/Zeeland is op werkdagen bereikbaar van 8.30 tot 17.00 uur voor aanvullende informatie over gezondheid, tel. 0900 - 368 68 68.
Proclaimer Dit informatieblad bevat algemene informatie en gaat niet in op specifieke situaties. Bureau GMV streeft naar een zorgvuldige controle van de informatie in dit informatieblad, zodat deze actueel, nauwkeurig en betrouwbaar is. Deze informatie is gebaseerd op de huidige wetenschappelijke kennis. Mocht u desondanks onjuistheden tegenkomen, dan stellen wij het zeer op prijs indien u dit aan ons doorgeeft via milieu^'aad-bureaugmv.nl.
Laatste update: 14 januari
2014
