Gemeente Ede
Memo: sociale veiligheid na vestiging AZC Aanleiding Aandacht voor sociale veiligheid is belangrijk rondom de vestiging van een AZC. Wij wilden graag weten welke maatregelen mogelijk en wenselijk zijn. Daarom heeft de afdeling Veiligheid van gemeente Ede een onderzoek uitgevoerd. Uiteraard hangt het scala van mogelijke maatregelen af van de locatie waar een AZC gevestigd wordt. Quickscan De afdeling Veiligheid heeft een quickscan gemaakt van zes gemeenten met een AZC en hier de best practices uitgehaald. Wij hebben gevraagd naar de maatregelen die zij genomen hebben en naar hun ervaringen hiermee. De inventarisatie is kort weergegeven in de bijlage. Mogelijke maatregelen Op basis van de ervaringen van andere gemeenten, brengen wij de volgende mogelijke maatregelen onder de aandacht. Afhankelijk van de locatie kunnen deze toegepast worden. a. Aandachtspunten in de fysieke sfeer, in relatie tot sociale veiligheid: - Aandacht voor verlichting. Eén van de bevraagde gemeente heeft besloten om de verlichting bij het AZC te verbeteren; - Meerdere gemeenten geven aan dat het belangrijk is om een bushalte aan te leggen, als een AZC op een afgelegen locatie wordt gevestigd. Zo kunnen asielzoekers zelf reizen en voorkom je onnodige transfers (met busjes). Aandacht voor de vervoerssituatie is ook in Ede belangrijk (afhankelijk van de locatie); - Cameratoezicht kan tot de mogelijkheden behoren. Eén gemeente heeft besloten om cameratoezicht toe te passen bij het openstellen van het AZC. Maar in de praktijk bleek daar dat hier geen gebruik hoefde te worden gemaakt; - Aanleggen van wifi op een AZC-locatie is belangrijk. Dit voorkomt trek van asielzoekers naar andere wifi-locaties, in het centrum of elders. b. Aandachtspunten in de communicatieve sfeer, in relatie tot sociale veiligheid: - Organiseer open dagen bij de start van het AZC. Blijf hier ook structureel aandacht aan geven; - Betrek structureel omwonenden en bedrijven rond het AZC. Openheid en goede communicatie worden als zeer belangrijk ervaren. Eén gemeente heeft bijvoorbeeld een structureel vierwekelijks overleg met de bewonerscommissie, het COA (inclusief beveiligingsmedewerkers), politie en omwonenden. Daarnaast is er ook regelmatig een overleg met omwonenden en ondernemers. Ook bewoners van het AZC kunnen hierbij betrokken worden. - Zorg voor een vast aanspreekpunt vanuit de gemeente. Een bekend gezicht geeft vertrouwen bij inwoners. - Plaats in het lokale weekblad regelmatig een complete pagina over het AZC. Hoe is het leven, welke mensen zitten er, enzovoorts; - Het is erg belangrijk om vanuit de gemeente veel contact te hebben met omwonenden. Beantwoord vragen snel en los problemen direct op. Betrek de omwonenden en de bewoners van het AZC en laat ze eventueel actief meehelpen; - Informeer de scholen en ouders door middel van voorlichting en geef ze zo nodig een rol.
BIJLAGE Weergave uitgebreide inventarisatie maatregelen sociale veiligheid onder zes gemeenten
100.000+ inwoners 1040 plaatsen in het AZC Locatie: Op een industrieterrein Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1. Geen onveiligheid, alleen in het begin geen wifi bij de opvang waardoor de asielzoekers zich verplaatsen naar andere plekken, waardoor er bij buurtbewoners onveiligheidgevoelens kwamen.
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Ja, alleen in het begin.
3. Wat waren de incidenten?
3. Er is weleens een fiets gestolen, kleine incidenten in het zwembad. Geen grote incidenten.
4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
4. Zie 1.
5. Wat is er gedaan door: a. de gemeente?
5. a. Aan het COA is een andere locatie voorgesteld en deze is aangenomen, ook is er wekelijks een overleg met COA en politie.
b. de politie? b. In het begin is er extra inzet geweest, ook vanwege het wifi probleem,1 incident met mensen die dronken waren en flessen gooide, politie is nauw verbonden met AZC. c. COA?
c. Bewoners en ondernemers uitgenodigd om om tafel te gaan over AZC.
6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
6. n.v.t.
7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?
7. Draagvlak is belangrijk, enkele inwoners bijeenkomsten organiseren. Zij hebben een soort van kraampjes neergezet waarbij mensen meer informatie konden krijgen. Notities:
+/- 10.000 inwoners 1227 plaatsen in het AZC 100 incidenten Locatie: 4 km buiten centrum
Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1. Nee, nog steeds niet.
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Wel gevoelens, al een jaar AZC, de gevoelens worden minder, locatie ligt 4 km buiten het centrum. Midden op fietspad lopen. In de avond van groepen mannen. Klachten van direct omwonenden over te veel asielzoekers.
3. Wat waren de incidenten?
3. winkeliers klagen over diefstal maar er was geen toename te meten. 4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
5. Wat is er gedaan door: a. de gemeente?
4. Deze gevoelens kwamen opzetten als groepen mannen rond hingen of over het fiets paden liepen. 5. a. Overleggen met omwonende en COA, sprake van overlast van afval in de berm. COA neemt maatregelen na aanleiding van meldingen van omwonenden
b. de politie?
b. Er is een wijkagent voor het AZC.
c. COA?
c. Eigen beveiligingsdienst
6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
6. Er zijn geen extra maatregelen genomen
7. 7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?. Notities:
+/- 50.000 inwoners 1250 plaatsen verdeeld over 3 locaties. 50 incidenten Locatie: een voormalige Jeugdinrichting/gevangenis. Andere 2 locaties gevestigd in woonwijken, bestaan al langer. Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1.Niet echt
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Geen klachten of gevoelens te merken (in het grote plaatje, natuurlijk wel hier en daar maar niet extreem).
3. Wat waren de incidenten?
3. Syrische personen hebben andere kijk op vrouwen. Ook werd er weleens gespuugd richting Nederlanders. Kleine incidenten.
4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
4. Waarde vermindering huis. Niet echt iets op sociaal veiligheidsgebied.
5. Wat is er gedaan door:
5.
a. de gemeente?
a. Infoavonden en samenwerking verzorgen tussen, gemeente, COA, politie, scholen, studenten/leerlingen, bewoners en buurt. b. Intensief samen met gemeente, scholen en COA 2 wekelijks overleg. Alles delen. Ook de ‘geheime dingen’. Dit blijft uiteraard binnen dat overleg maar zorgt wel voor rust. Door openheid en eerlijkheid.
b. de politie? c. COA?
c. Zie a en b 6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?.
6. Ja tot afname van onveiligheidsgevoelens.
7. Stadsmarinier uit Rotterdam, kwam oorspronkelijk uit Eritrea. Kenden dus de manieren van asielzoekers en heeft heel veel uitgelegd en voorgelicht. Dit werd als zeer fijn ervaren. Betrek omwonenden met zo veel mogelijk openheid en communicatie is zeer van belang.
Notities: Deze locatie kwam net voor dat alle media aandacht kwam, hierdoor is het proces redelijk rustig verlopen. Ook zaten er al twee locaties. Dit hielp ook mee.
+/- 25.000 inwoners 1141 plaatsen (van 800 naar 1200) Bestaat sinds 1994 77 incidenten bijna allemaal intern. Locatie: 2 kilometer van centrum dorp Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1. Nee
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Ja, toen er werd uitgebreid (recent) was er wel enige onrust bij de omwonenden. Dit is vrij vroeg getackeld en weggenomen.
3. Wat waren de incidenten?
4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
3. Een noemenswaardig incident was een persoon (asielzoeker) met psychische lasten die iemand buiten het AZC aanviel. Verder geen echte incidenten buiten AZC 4. Inwoners vroegen het volgende: Wat gebeurt er nu? Wat verandert er? (na uitbreiding)
a. de gemeente en COA?
5. -In het plaatselijke weekblad komt regelmatig een complete pagina over het AZC. Hoe is het leven, welke mensen zitten er enzovoort worden dan beschreven. - Er werden ook opendagen georganiseerd. Dus omwonenden konden in het AZC kijken.
b. de politie?
b. Geen extra inzet, wijkagent heeft het vooral onder zijn hoede en dit gaat goed.
5. Wat is er gedaan door:
6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
6. n.v.t. geen echte onveiligheid gemeten
7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?.
7. - Weekblad met pagina over AZC. - Goed overleg Deze gemeente heeft een structureel vierwekelijks overleg met de bewonerscommissie, COA+beveiliging COA, politie en omwonenden. Daarnaast is er ook regelmatig een overleg met omwonenden en ondernemers. Ook is het erg belangrijk om veel te praten met bewoners, beantwoord vragen z.s.m. en los problemen direct op. Laat de bewoners ook zelf mee helpen. Notities:
+/- 50.000 inwoners 1170 plaatsen ( gesplitst 600 permanent AZC en 600 tijdelijke opvang) 97 incidenten sinds 2008 (start in 2008) Locatie: buiten centrum, in de buurt van voetbalvelden en landbouw. Eerste woning op ongeveer 800 meter afstand. Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1. Nee
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Ja, aannames vanuit media. Zoals: mijn dochters worden verkracht.
3. Wat waren de incidenten?
3. Alleen een verkeersongeluk, geen incidenten van sociale veiligheid. Uit de politiecijfers blijkt dat er in geen zedenmisdrijven bekend zijn waar bewoners van het AZC bij betrokken waren. Het AZC blijkt niet te zorgen voor overmatig veel incidenten. In 2015 waren 114 incidenten gekoppeld aan het AZC, op ruim 17.650 incidenten in heel de gemeente. Bij geweldszaken hebben 17 incidenten een relatie met het AZC tegenover 600 incidenten in de gehele gemeente. Zedenmisdrijven in de gemeente: 0 in relatie tot het AZC en 26 in relatie tot gemeente.
4. Zie 2 4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
5. Wat is er gedaan door: a. de gemeente? b. de politie? c. COA?
6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?.
5. a. Open communicatie. Van te voren voorlichting d.m.v. kleine groepen en standjes. b. Wijkagent doet nog steeds zijn ronde. Geen extra maatregelen. c. Voor de komst wilde voetbalclubs, motorclub en landbouw extra beveiligmaatregelen. Deze kwamen er vanuit het COA maar bleek achteraf niet nodig.
6. Het zorgde voor rust. Tevens staat de wijkagent in goed contact met de bewoners en AZC.
7. Open Communicatie en voorlichting d.m.v. stands Elke verandering die er is kenbaar maken aan omwonenden doormiddel van een brief. Notities:
+/- 30.000 inwoners Sinds 2014 AZC 857 plaatsen uitbreiden 900 - 1000 138 incidenten sinds 2014 Locatie: voormalige penitentiaire inrichting Vraag: 1. Is of was er sprake feitelijke onveiligheid?
Antwoord: 1. Nee, AZC is gevestigd in een PI.
2. Is of was er sprake van onveiligheidsgevoelens?
2. Beetje de standaard gevoelens. Allemaal mannen? Wat gaan de asielzoekers doen? Vreemde taal.
3. Wat waren de incidenten?
3. - Aantal asielzoekers hingen rondom pin automaten. Dit zorgde voor onrust in de buurt. - Asielzoeker vond meisje leuk, dit werd opgeblazen. Maar jongen had niets kwaads in de zin. Uiteindelijk goed gekomen. - Andere incidenten intern
4. wat waren de onveiligheidsgevoelens?
4. zie 2
5. Wat is er gedaan door:
5.
a. de gemeente?
a. Gesprek met buurt en scholen. Extra verlichting, speciale uitrit AZC. Bushalte voor AZC geplaatst.
b. de politie? c. COA?
b. Niet iets extra’s, normale werkzaamheden voor wanneer er een AZC komt. c. Vb. pinautomaat. COA snel gehandeld de personen aangesproken en tijdelijk heeft er iemand van het COA bij de pinautomaat gestaan om uit te leggen dat het niet gewenst was dat men daar rond hing.
6. Leidde de maatregelen tot afname van de onveiligheid?
6. Ja, hoewel er altijd wel enige onveiligheidgevoelens aanwezig waren. (niet extreem)
7. Hebt u verder nog suggesties/ opmerkingen?.
7. Bij roering in de gemeente (bij burgers) gelijk college en raad laten handelen. Betrek ook het onderwijs en omwonenden. - Plaats op de website (ede) de meest gestelde vragen over AZC. Dit bleek in deze gemeente goed te werken. Notitie:
