Gehoorscreening via telefoon en internet: ervaringen met de Nationale Hoortest Cas Smits, Joost Festen VU medisch centrum
NVA 25-09-2009
Screening “Screening (of bevolkingsonderzoek) is medisch onderzoek bij mensen die geen gezondheidsklachten hebben, gericht op het vinden van ziekte, een erfelijke aanleg voor ziekte, of risicofactoren die de kans op ziekte vergroten.”
Gezondheidsraad 2008
NVA 25-09-2009
Screening: vormen •
Klassieke screening/bevolkingsonderzoek
Zelftest
B.v. zelf lichaamsmateriaal verzamelen en insturen B.v. niercheck
Doe-het-zelf test
NVA 25-09-2009
Gericht mensen (alle/groep mensen) benaderen Wet op het bevolkingsonderzoek (WBO) B.v. neonatale gehoorscreening
‘hot’ vaak commercieel B.v. Nationale Hoortest
Nationale Hoortest •
Doel: mensen met een significant gehoorverlies die (nog) niet gebruik maken van de zorg motiveren om dit te doen.
•
Omdat: •
•
•
NVA 25-09-2009
1.2 miljoen Nederlanders van >60 jaar een aanzienlijk gehoorverlies hebben; hiervan heeft slechts 22% hoortoestellen Ouderen vaak lang wachten voordat ze hulp zoeken
Hoe: snelle, betrouwbare en eenvoudige doe-het-zelf hoortest
Nationale Hoortest •
Spraak-in-ruis test
•
Adaptief aanbieden van cijfer-triplets (3-1-5)
•
Respons via telefoon (of toetsenbord)
•
Uitslag voldoende (pass) of onvoldoende/slecht (refer)
•
Gelanceerd in januari 2003 (telefoon) en oktober 2004 (internet)
NVA 25-09-2009
Titel Netherlands
USA
T HearCom: UK, Germany, France, Sweden, Poland, Greece
Australia
NVA 25-09-2009
Nationale Hoortest Langs de meetlat:
Principes van screening (met name vanuit de gedachte van een bevolkingsonderzoek) •
WHO
•
ASHA
NVA 25-09-2009
NVA 25-09-2009
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 1. Doel van Screening – Het doel van screening is om, onder schijnbaar gezonde personen, die individuen te identificeren, die een grotere kans hebben om de ziekte te hebben, zodat ze doorgestuurd kunnen worden voor verdere evaluatie.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 2. Belangrijkheid van de ziekte – Hoe groter de potentiële last van de ziekte voor het individu of the maatschappij, hoe groter de stimulans om the screenen.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 2. Belangrijkheid van de ziekte
* ASHA
•
1.2 miljoen Nederlanders van >60 jaar hebben ? m lee b o r p en een aanzienlijkwgehoorverlies; hiervan heeft e l e t i Is d slechts 22% hoortoestellen (Smits et al, E&H 2006)
•
Psychosociale problemen gerelateerd aan SH
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 3. Diagnostische criteria – Een duidelijk en meetbare definitie van de ziekte die men wil identificeren is nodig voor een succesvol screeningsprogramma.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 3. Diagnostische criteria
•
* ASHA
Problemen met spraakverstaan in rumoer
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 4. Behandeling – Voor een screeningsprogramma wordt geïmplementeerd is het noodzakelijk om aan te tonen dat er behandelingen zijn en dat deze effectief zijn en het normale beloop veranderen.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 4. Behandeling
• • •
* ASHA
Audiologische zorg ie je d n e s n me e l l Interventies (presentatie M. Pronk) t in i a u n c j r i i Z c g r o af? z r t e e t h e b Hoortoestellen k j i l actief e ind e t i u t g n e r b
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 5. Degene bereiken die voordeel kunnen hebben – Screening programma’s zijn vooral waardevol voor individuen die zouden profiteren van vroegtijdige opsporing en interventie. Overheidsbeleid kan van invloed zijn op het succes van screeningsprogramma’s in het bereiken van de juiste populatie.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 5. Degene bereiken die voordeel kunnen hebben •
Gericht op de oudere populatie 35 telephone internet
30
%
25 20 15 10 5
NVA 25-09-2009
age-group
90-99
80-89
70-79
60-69
50-59
40-49
30-39
screening guidelines, 1995
20-29
* ASHA
10-19
0
Principles of screening* 6. Beschikbaarheid van middelen – Vóór de screening dienen de middelen voor effectieve en beschikbare diagnostistiek en behandelingen na doorverwijzing vastgesteld te zijn, omdat de waarde van screening afhangt van bekwame follow-up.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 6. Beschikbaarheid van middelen
•
* ASHA
Ziektekostenverzekering / AWBZ
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 7. Geschiktheid van de test – Idealiter zou een screeningstest makkelijk af te nemen moeten zijn, comfortabel voor de patiënt, kortdurend en goedkoop. The test dient bovendien sensitief en specifiek zijn.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 7. Geschiktheid van de test
* ASHA
•
Makkelijk, snel, goedkoop
•
Sensitief en specifiek
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
•
Sensitiviteit en specificiteit > 0.9
•
Echter afhankelijk van populatie (hoger bij triplets SRTn by telephone (dB)
oudere groepen)
* ASHA
5
REFER
0
-5
PASS -10 -10
-5
0
5
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
sentences SRTn by headphones (dB)
Principles of screening* 8. Evaluatie van het screeningsprogramma – Screening programma’s kunnen en moeten geëvalueerd worden. Elk aanbevolen protocol dient gebaseerd te zijn op data die aantonen dat degene die gescreend worden betere resultaten hebben dan degene die niet gescreend zijn. De kosten van screeningsprogramma’s kunnen geschat worden.
* ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
Principles of screening* 8. Evaluatie van het screeningsprogramma pass
refer
100 90 80
GP hearing aid dispenser ENT-specialist Audiological Center no initiative
70 %
60 50 40 30 20 10 0 * ASHA
screening guidelines, 1995
NVA 25-09-2009
good
insufficient
poor
hearing-status category
Conclusies •
De Nationale Hoortest is een doe-het-zelf test
•
Geen vervanging van een screeningsprogramma
•
Voldoet redelijk/goed aan de principes van screening
•
Denk aan de mogelijke negatieve effecten: • •
NVA 25-09-2009
Vals negatieven: wat voor effect heeft een ten onrecht gegeven gunstige uitslag? Zijn de deelnemers met een refer uiteindelijk geholpen.
Dank voor uw aandacht!
NVA 25-09-2009
