14-01-2010
14:45
Pagina 1
Is een
gehandicapt pleegkind Illustrations Dick Bruna © Copyright Mercis bv. 1990
0110 omslag 'Gehandicapt':12/05 omslag 'Gehandicapt'
ook welkom?
William Schrikker Pleegzorg Pleegzorg voor kinderen met een handicap
0110 omslag 'Gehandicapt':12/05 omslag 'Gehandicapt'
14-01-2010
14:45
Pagina 2
William Schrikker Pleegzorg
Postadres Postbus 12685 1100 AR Amsterdam Bezoekadres Dalsteindreef 69 Diemen
Telefoon (020) 740 00 00 Fax (020) 600 35 44 www.wsg.nu
Meer informatie
januari 2010 fotografie: Hans Kamstra, Harry Schot en Liesbeth Sluiter ontwerp: PlanPlan, Amsterdam Het gedicht ‘Samenspraak’ op de pagina hiernaast is geschreven door Margriet Storms
Is een gehandicapt pleegkind in uw huis welkom? Wij kunnen ons voorstellen dat u meer informatie nodig heeft om deze vraag te kunnen beantwoorden. Uiteraard kunt u ons altijd bellen voor een persoonlijk, vrijblijvend gesprek.
Overig informatiemateriaal Brochures: – Thuis in pleegzorg voor kinderen met een handicap – PIP Projectmatige Intensieve Pleegzorg Folders: – VIB Video Interactie Begeleiding – Uw kind in een pleeggezin... (n)ooit aan gedacht? Informatie over vrijwillige pleegzorg. Website: www.wsg.nu
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 1
Samenspraak
pleegkind: denk je dat ik als ik hier in dit bed lig zomaar m’n ogen sluit? ’k kijk wel uit! pleegmoeder: ik denk dat als jij hier in dit bed ligt de maan lief naar jou lacht slaap zacht!
pleegkind: denk je dat ik als ik hier in dit bed lig de nacht zomaar vertrouw? kom nou! pleegmoeder: ik denk dat als jij hier in dit bed ligt de maan lief naar jou lacht slaap zacht!
pleegkind: van wie denk je dat ik als ik hier in dit bed lig dromen ga? van mama!
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 2
Pleegzorg voor kinderen met een handicap
De William Schrikker Pleegzorg begeleidt pleegouders die een kind met een handicap in hun gezin opnemen. Deze brochure geeft u informatie over wat het betekent om pleegouder te zijn van een kind met een handicap. Gehandicapte kinderen die om wat voor reden dan ook niet thuis kunnen wonen, groeien vaak op in een tehuis. Jammer, want de praktijk wijst uit dat zij zich in een pleeggezin beter thuis voelen. Wat voor kinderen in het algemeen geldt, gaat zeker op voor kinderen met een handicap: een gezin is verreweg de beste plek om in op te groeien. Dan krijgen ze meer persoonlijke aandacht en verkeren ze niet in een omgeving van uitsluitend lotgenootjes. Juist kinderen met een handicap zijn enorm gebaat bij vaste opvoeders en een overzichtelijke omgeving. Zo kunnen zij, met hulp van hun pleegouders, het vertrouwen in zichzelf herstellen en met hun handicap leren leven. De komst van een pleegkind zal veranderingen in uw gezin teweeg brengen. Uw kinderen bijvoorbeeld hebben er plotseling een broertje of zusje bij. En dat nieuwe broertje of zusje is ook nog eens ‘anders’, waardoor het veel aandacht trekt. Betekent dit dat pleegouders die een kind met een handicap op willen vangen bovenmenselijke capaciteiten dienen te bezitten? Nee, warmte
en aandacht voor kinderen staan voorop. En u kunt natuurlijk altijd rekenen op de professionele begeleiding van de William Schrikker Pleegzorg. Vooral in het begin zullen pleegkind en pleeggezin aan elkaar moeten wennen. Maar als het kind zich eenmaal vertrouwd voelt in zijn nieuwe omgeving, ontstaat er vaak een bijzondere band tussen pleegkind en pleegouders. Bij het kind ontstaat de rust en de ruimte om soms pijnlijke dingen te verwerken en zich binnen zijn/haar mogelijkheden optimaal te kunnen ontwikkelen. Dit is niet altijd even makkelijk en vraagt de nodige inzet van de pleegouders. Wanneer het kind vooruitgang laat zien, geeft je dat als pleegouder voldoening. Zodra het kind gezien zijn leeftijd toe is aan een meer zelfstandige leefvorm of wegens zijn grote zorgvraag doorgeplaatst moet worden, blijft in veel gevallen het contact tussen pleegkind en pleegouders in stand. Veel kinderen met een handicap moeten een gezinsleven ontberen. En dat terwijl er een unieke oplossing is: pleegzorg. Een plekje waar ze zich thuis kunnen voelen. Heel veel gezinnen vangen een kind met een handicap op. Toch is er niet voor elk kind een plekje in een gezin, simpelweg omdat er al jaren een tekort aan pleeggezinnen is. Daarom aan u de vraag: is in uw gezin een gehandicapt pleegkind ook welkom?
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 3
Mark en Sandra “Eigenlijk speelde het al heel lang in mijn achterhoofd, maar het werd actueel toen onze oudste dochter op kamers ging. Niet meteen hoor, maar na een jaartje werd het steeds vaker onderwerp van gesprek. Uiteindelijk zijn we het avontuur aangegaan. Eerst kwam Mark; later is ook Sandra bij ons komen wonen. Het is allemaal goed uitgepakt. Mark vond het enig. Hij hielp maar wat graag met de verzorging van zijn lichamelijk gehandicapte pleegzusje. Hij voelde zich meteen heel wat! Mark loopt achter op zijn leeftijdgenootjes, maar vergeleken met Sandra kan hij een heleboel. Dat is goed voor zijn zelfbeeld. En Sandra vindt het heerlijk om buiten te zitten in haar rolstoeltje, terwijl Mark om haar heen aan het ballen is. Sandra kan niet praten, maar aan haar ogen is te zien dat ze zich prettig voelt. Het is leuk om haar steeds beter te leren kennen. Zelf vind ik het heel bijzonder om voor die twee kinderen te zorgen. Ik ben blij dat we die stap destijds hebben genomen.” een pleegmoeder
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 4
Kinderen met een handicap
Elk kind is anders. De één is vrolijk, de ander is triest van aard. De één is heel druk, de ander hoor je bijna niet. De één is angstig, de ander is voor niemand bang. Elk kind heeft zijn eigenaardigheden. Dit geldt ook voor kinderen met een handicap. De William Schrikker Pleegzorg zet zich in voor een gevarieerde groep kinderen: kinderen met een verstandelijke beperking, zoals moeilijk lerende en zeer moeilijk lerende kinderen, kinderen met een lichamelijke handicap, kinderen van zwakbegaafde ouders, kinderen die in hun eerste levensjaren beschadigingen kunnen hebben opgelopen, bijvoorbeeld doordat de moeder tijdens de zwangerschap medicijnen of alcohol gebruikte en kinderen met een chronische ziekte. Ieder kind en iedere situatie is anders. Pleegzorg is dan ook maatwerk, waarbij gekeken wordt in welk gezin het kind het beste past. Hierbij wordt niet alleen rekening gehouden met de mogelijkheden en beperkingen van het kind, ook de wensen van de pleegouders spelen een rol.
Samira De negenjarige Samira ziet er redelijk normaal uit, maar verstandelijk is zij ver achter bij haar leeftijdgenootjes. Qua aanpak heeft zij hetzelfde nodig als een kind van drie.Tanden poetsen of haar pyjama aandoen kan zij niet in haar eentje.Toen bleek dat de MLK-school (voor moeilijk lerende kinderen) voor Samira te hoog was gegrepen, waren haar pleegouders in eerste instantie teleurgesteld. De pleegouders hebben hun verwachtingen dus bij moeten bijstellen. Samira’s pleegvader vertelt:
‘Nu zien we wel in dat zij nauwelijks tot schoolprestaties kan komen, omdat zij zoveel energie nodig heeft om zich te handhaven.We hebben ontdekt dat zij – en wij – ons veel prettiger voelen als we wel eisen aan haar stellen, maar niet al te hoge.We weten eigenlijk niet of Samira echt aan ons gehecht is, zoals dat bij onze eigen kinderen zo vanzelfsprekend is.Wel merken we dat zij zich bij ons thuis op haar gemak voelt, omdat zij zich al een stuk gewoner gedraagt dan toen zij hier pas woonde.Voor zichzelf en haar omgeving is Samira een plezierige meid geworden. Het geeft voldoening Samira te helpen opgroeien.’
Brian Brian is spastisch.Thuis wonen ging niet meer en hij werd opgenomen in een revalidatiecentrum.Voor hem werd een pleeggezin gezocht dat extra tijd en energie aan zijn verzorging kon besteden. Brians huidige pleegouders hebben zeker een half jaar de tijd genomen om hem te leren kennen. Zijn pleegouders hadden vooral in het begin moeite om Brians worstelingen aan te zien. Ze wilden hem graag helpen, bijvoorbeeld met aan- en uitkleden. Maar niet teveel, want Brian moest leren zichzelf te kunnen redden. Hij is nu acht jaar en gaat naar een mytylschool. Samen met zijn pleegouders heeft hij inmiddels al veel ontroerende momenten meegemaakt. Zo herinnert Brians pleegmoeder zich haarscherp het moment dat hij even alleen kon staan. Met hulp van de pleegzorgwerker van de William Schrikker Pleegzorg is het gezin inmiddels verhuisd van driehoog in een flat
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
naar een benedenwoning. Nu kan Brian zelf fietsen en loopt hij met een stok zelfstandig door het huis. Belangrijk is dat een kind met zijn of haar handicap leert omgaan. Dat kan in een overzichtelijke, rustige omgeving. Pleegouders en pleegkind moeten daarom eerst vertrouwd raken met elkaar, onder meer via een uitgebreide kennismaking vóórdat het gehandicapte kind in een pleeggezin wordt geplaatst. Het moet immers wel klikken. Pleegouders en pleegkind moeten de tijd nemen om aan elkaar te wennen. Een dagje naar de dierentuin, een wandeling, een weekendje logeren... Stap voor stap wordt het contact opgebouwd. Zo kan een weloverwogen beslissing worden genomen, zodat het kind in een gezin komt waar het zich thuis kan gaan voelen.
Patrick en Melissa Patrick en Melissa waren een half jaar en twee jaar oud toen ze in een crisispleeggezin werden geplaatst. Hun ouders zijn verstandelijk beperkt en niet in staat voor zichzelf en voor hun kinderen te zorgen. Na een zwervend bestaan zijn zij opgenomen in een instelling, waar ze zo zelfstandig mogelijk, maar wel met begeleiding wonen. Na drie maanden in een crisispleeggezin te hebben gewoond zijn de kinderen doorgeplaatst naar een pleeggezin waar ze langdurig kunnen blijven. Patrick was een gezonde baby en heeft zich in het pleeggezin goed ontwikkeld. Melissa heeft veel last gehad van alle wisselingen. Zij voelt zich dikwijls onzeker en heeft last van faalangst,
15:33
Pagina 5
waardoor ze veel positieve bevestiging nodig heeft. Inmiddels is Patrick 7 jaar en gaat hij naar de basisschool. Voor Melissa, nu 8 jaar, is leren moeilijk. Zij zit sinds kort op het speciale basisonderwijs waar ze op haar plek is. Hun ouders houden veel van hun kinderen en komen maandelijks in het pleeggezin op bezoek. Zij vinden het moeilijk om aansluiting te vinden bij hun kinderen. Pleegouders proberen ouders te helpen om samen iets met Patrick en Melissa te ondernemen. Zij informeren de ouders regelmatig over het wel en wee van de kinderen en vinden het belangrijk de ouders het gevoel te geven dat ze altijd de ouders van hun kinderen zullen blijven.
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
Moeder “De moeder van de jongens komt eens in de vier weken bij ons thuis. Op het eerste bezoek hadden we ons heel goed voorbereid. Dat was maar goed ook. Moeder had zich niet gewassen, droeg versleten kleding... Daar moet je doorheen kijken.Tenslotte is ze wel de moeder van onze jongens. Ik bereid de kinderen voor op eventuele teleurstellingen, bijvoorbeeld door te zeggen dat mama’s hoofd weleens wat in de war is. De kinderen leren op deze manier om te gaan met haar beperkingen, maar ook met wat ze wel kan. Ze is lief en vindt knuffelen heerlijk. Moeder heeft een bepaalde kinderlogica. Zo belde ze eens op en vertelde dat ze sportschoenen voor de jongens had gekocht in maat 38. Die maat was in de aanbieding en een kind in de winkel had die schoenen gepast. Dus volgens haar zouden de jongens ook wel in maat 38 passen. Hier moet je de humor van inzien. Ze is wat naïef maar ze wil iets goed doen. Ik kan daar niet boos om worden. Eigenlijk hebben we haar op afstand in ons gezin opgenomen.” een pleegvader
14-01-2010
15:33
Pagina 6
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 7
Leven met een handicap
Voor een kind is een gezin de ideale plek om in op te groeien. In het begin zal het pleegkind moeten wennen aan zijn nieuwe omgeving. Maar ook voor het gezin zelf zullen er dingen veranderen. Een kind met een handicap in huis opnemen, betekent meer dan een extra bordje op tafel zetten. Het pleegkind heeft aandacht nodig van zijn pleegouders en eventuele pleegbroertjes en -zusjes. Het naar bed brengen kan bijvoorbeeld extra aandacht vragen. Of het aan- en uitkleden. ’s Avonds aan tafel zal het anders zijn, bijvoorbeeld als het kind wat extra hulp nodig heeft bij het eten. Ook in huis zelf kunnen er dingen veranderen, bijvoorbeeld omdat drempels moeten worden weggenomen. Tijdelijk ontstaat een nieuwe situatie. Het pleegkind aan de ene kant en de pleegouders en hun eigen kinderen aan de andere kant zullen elkaar moeten leren kennen. Ieder gezinslid gaat rekening houden met de handicap van het pleegkind. Wat kan het kind wel en wat kan het niet? Soms lijken die grenzen heel duidelijk, bijvoorbeeld als het kind blind is. In andere gevallen is het minder helder en weten de pleegouders niet, zeker niet in het begin, wat ze van hun pleegkind mogen verwachten. De ene keer kan het kind een eenvoudige taak als aan- of uitkleden wel zelf, de andere keer niet. Binnen het gezin zelf vinden tijdelijk verschuivingen plaats. De eigen kinderen moeten bijvoorbeeld even wennen aan hun nieuwe broertje of zusje. Net als familie, vrienden, buren of kennissen. Meestal blijkt echter dat het pleegkind na een tijdje door vrijwel iedereen geaccepteerd wordt. Dit is belangrijk voor het kind, omdat het op
deze manier ook zijn eigen beperkingen kan leren accepteren. Pleegouders krijgen in de eerste plaats te maken met een pleegzorgwerker. Dit is een maatschappelijk werker van de William Schrikker Pleegzorg die verantwoordelijk is voor de begeleiding van het pleeggezin. In veel gevallen vervult deze pleegzorgwerker in de loop van de tijd de functie van ‘steun en toeverlaat’. Pleegouders kunnen aan deze persoon alle vragen stellen die betrekking hebben op de opvoeding van het pleegkind. Vragen die betrekking hebben op school- en dagverblijfmogelijkheden, praktische vragen over aangepaste schoenen, et cetera. Verder kan de pleegzorgwerker ondersteuning bieden bij de contacten tussen het pleegkind en zijn ouders. Bovendien is de pleegzorgwerker op de hoogte van de extra hulp die artsen, logopedisten, fysiotherapeuten, et cetera kunnen bieden. Dit alles om de pleegouders van deskundige raad te voorzien. Pleegouders staan er dus niet alleen voor. Pleegouders en de William Schrikker Pleegzorg zijn samen verantwoordelijk voor de opvoeding van het pleegkind. Pleegzorg is een unieke en sterke vorm van hulpverlening. Pleegkinderen zijn gebaat bij vaste opvoeders en een overzichtelijke omgeving. Zo kunnen zij het vertrouwen in zichzelf en in anderen herstellen. Kinderen met een handicap kunnen in een pleeggezin hun beperkingen en mogelijkheden leren kennen. Moeiteloos zal dit proces lang niet altijd verlopen. Maar het geeft pleegouders voldoening om het mee te kunnen maken.
0110 binnenwerk 'Gehandicapt':12/05 binnenwerk'Gehandicapt'
14-01-2010
15:33
Pagina 8
Pleegouder worden?
Zoals gezegd, opgroeien in een gezin is voor een kind doorgaans het beste. Zeker kinderen met een handicap zijn hier vaak ontzettend mee gebaat. Voor pleegouders is het een uitdaging om een kind met een handicap te helpen bij het opgroeien. Gaat u die uitdaging aan? Als u eraan denkt om pleegouder te worden, zal ongetwijfeld een aantal vragen bij u opkomen. Hoe gaat dat in zijn werk? Wat komt er allemaal bij kijken? Heb ik eigenlijk wel ruimte in mijn huis? Wat kan ik verwachten? Hoe zit het met de financiën? Kinderen met een handicap, daar weet ik niet zo veel van. Is dat een probleem? Hoe moet ik met kinderen met een handicap omgaan? Allemaal vragen die beantwoord moeten worden voordat u een weloverwogen beslissing kunt nemen. Ervaren pleegzorgwerkers van William Schrikker Pleegzorg komen bij u thuis om u uitgebreid te informeren over wat pleegouder zijn voor kinderen met een handicap betekent. Wanneer u besluit om verder te gaan met pleegzorg kunnen wij een gezinsonderzoek doen. Een gezinsonderzoek bestaat uit minimaal 4 gesprekken, waarin alle ins en outs rondom het opnemen van een pleegkind met een handicap in uw gezin aan de orde komen. Het gezinsonderzoek is voor beide partijen een zoektocht: Voor u om uit te zoeken of pleegzorg daadwerkelijk bij u past en voor ons als organisatie, of uw gezin een betrouwbare en veilige plek is voor een kind om te wonen. Uiteraard komen de verschillende handicaps en de vormen van pleegzorg aan de orde.
Er bestaat ook de mogelijkheid om bij een regionale pleegzorgorganisatie een (zelf)selecterend en voorbereidend programma te volgen. Het programma bestaat uit een aantal dagdelen in groepsverband en 2 individuele gesprekken bij u thuis. Hier wordt u geholpen om een bewuste keuze te maken om al dan niet pleegouder te worden. In de loop der jaren is het voorbereidende programma een uitstekend hulpmiddel gebleken bij het nemen van de beslissing om al dan niet pleegouders te worden. De regionale voorzieningen voor pleegzorg zijn echter niet of weinig gericht op pleegkinderen met een handicap. Wanneer u een dergelijk programma hebt afgerond bent u altijd welkom om met ons in gesprek te gaan over de mogelijkheid tot het opnemen van een pleegkind met een handicap. Helaas, niet alle kinderen waar wij ons voor inzetten kunnen in een pleeggezin wonen, simpelweg omdat er te weinig mensen zijn die zich hiervoor opgeven. Noodgedwongen moeten kinderen daarom soms lange tijd in een tehuis verblijven. Al jaren is er een tekort aan pleegouders in het algemeen, en aan pleegouders voor kinderen met een handicap in het bijzonder. Ten aanzien van kinderen met een handicap leeft het idee dat zij beter af zouden zijn in een tehuis. Pleegouders zijn gewone mensen met een groot hart die tijd en energie aan een zorgenkind willen besteden. Daar krijgen pleegkinderen met een handicap een echt thuis, waar ze aandacht krijgen, waar regelmaat heerst, waar ze zich veilig voelen.
0110 omslag 'Gehandicapt':12/05 omslag 'Gehandicapt'
15-01-2010
16:11
Pagina 2
William Schrikker Pleegzorg
Postadres Postbus 12685 1100 AR Amsterdam Bezoekadres Dalsteindreef 69 Diemen
Telefoon (020) 740 00 00 Fax (020) 600 35 44 www.wsg.nu
Meer informatie
januari 2010 fotografie: Hans Kamstra, Harry Schot en Liesbeth Sluiter ontwerp: PlanPlan, Amsterdam Het gedicht ‘Samenspraak’ op de pagina hiernaast is geschreven door Margriet Storms
Is een gehandicapt pleegkind in uw huis welkom? Wij kunnen ons voorstellen dat u meer informatie nodig heeft om deze vraag te kunnen beantwoorden. Uiteraard kunt u ons altijd bellen voor een persoonlijk, vrijblijvend gesprek.
Overig informatiemateriaal Brochures: – Thuis in pleegzorg voor kinderen met een handicap – PIP Projectmatige Intensieve Pleegzorg Folders: – VIB Video Interactie Begeleiding – Uw kind in een pleeggezin... (n)ooit aan gedacht? Informatie over vrijwillige pleegzorg. Website: www.wsg.nu