Rapport Gemeentelijke Ombudsman
Gegevensverstrekking belastingplichtigen Stadsdeel Bos en Lommer, sector Middelen
8 december 2003 RA0308456
Samenvatting Verzoeker dient op 6 mei 2002 een klacht in bij stadsdeel Bos en Lommer over de invordering van het Reinigingsrecht door NUON. Hij heeft er bezwaar tegen dat voor het innen van belastinggelden NUON de beschikking heeft over zijn persoonsgegevens. Verzoeker meent dat dit in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens. Daar komt bij dat hij het niet eens is met de telefoonkosten die NUON in rekening brengt; € 0,10 per minuut. Verzoeker is van mening dat de belastinginning geen geld mag kosten waar NUON van profiteert. Verder wil verzoeker informatie over de bezwaarmogelijkheden. Op 27 juni 2002 laat het stadsdeel verzoeker schriftelijk weten dat hij zich hiervoor tot de Dienst Belastingen moet richten. De Dienst Belastingen verwijst verzoeker weer naar het stadsdeel. Aangezien verzoeker van het kastje naar de muur wordt gestuurd wendt hij zich op 12 augustus 2002 tot de Gemeentelijke Ombudsman. Het stadsdeel erkent dat het zelf de vragen over het Reinigingsrecht had moeten beantwoorden. Dit is niet gebeurd omdat de behandelende medewerker onvoldoende kennis had van de materie. Het is overigens een beleidskeuze van de gemeente Amsterdam geweest om NUON te belasten met de heffing en de invordering van de reinigingsrechten. Deze wijze van invorderen van gemeentebelastingen is mogelijk door het aanwijzen van de directeur NUON als onbezoldigd gemeenteambtenaar en de daarover bepaalde in de Wet GBA. Een en ander heeft de instemming van Register Amsterdam en de Registratiecommissie. Wat betreft de telefoonkosten kan verwezen worden naar de bijsluiter bij de energienota. Voor vragen over de meeliftende heffingen wordt verwezen naar het stadsdeel.
Rapportnummer: RA0308456 Datum: 8 december 2003 Aantal pagina’s: 2/6
Oordeel De onderzochte gedraging is voor wat betreft de wijze waarop het Reinigingsrecht wordt geïnd: behoorlijk; de telefoonkosten: behoorlijk de beantwoording van een brief: onzorgvuldig.
Rapportnummer: RA0308456 Datum: 8 december 2003 Aantal pagina’s: 3/6
Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 12 augustus 2002 schriftelijk ingediend en betreft het Stadsdeel Bos en Lommer, sector Middelen. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: • het in verband met de heffing Reinigingsrecht aan NUON verstrekken van (persoonlijke) gegevens van belastingplichtigen en het in rekening brengen van € 0,10 telefoonkosten per minuut; • de beantwoording van een brief. In de loop van het onderzoek is informatie ingewonnen bij de dienst Belastingen en de Registratiecommissie.
Bevindingen Achtergrond van het verzoek Verzoeker dient op 6 mei 2002 een klacht in bij het stadsdeel over de invordering van het Reinigingsrecht door NUON. Hij heeft er bezwaar tegen dat voor het innen van belastinggelden NUON de beschikking heeft over zijn persoonsgegevens. Verzoeker meent dat dit in strijd met de Wet persoonsregistraties. Daar komt bij dat hij het niet eens is met de telefoonkosten die NUON in rekening brengt; € 0,10 per minuut. Verzoeker is van mening dat de belastinginning geen geld mag kosten waar NUON van profiteert. Verder wil verzoeker informatie over de bezwaarmogelijkheden. Op 27 juni 2002 laat het stadsdeel verzoeker schriftelijk weten dat hij zich hiervoor tot de Dienst Belastingen moet richten. De Dienst Belastingen verwijst verzoeker weer naar het stadsdeel. Aangezien verzoeker van het kastje naar de muur wordt gestuurd wendt hij zich op 12 augustus 2002 tot de ombudsman. Reactie van het stadsdeel Het Reinigingsrecht is een vast tarief dat wordt geïnd via de energienota van NUON. Indien men vragen heeft over het Reinigingsrecht zullen deze door het stadsdeel beantwoord moeten worden. Bezwaarschriften ten aanzien van Reinigingsrechten dienen te worden ingediend bij het stadsdeel. Het stadsdeel erkent dat verzoeker ten onrechte is doorverwezen naar de Dienst Belastingen. De betrokken ambtenaar is er ten onrechte vanuit gegaan dat vragen en bezwaarschriften door de Dienst Belastingen worden afgehandeld. Het stadsdeel biedt excuses aan voor de wijze waarop de klacht is afgehandeld en voor de verwarring die hierdoor is ontstaan. De betrokken ambtenaar is van de onderhavige kwestie op de hoogte gesteld ter voorkoming van dergelijke fouten in de toekomst. Reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar het stadsdeel gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. Het stadsdeel heeft laten weten akkoord te gaan met het verslag van bevindingen. Ook verzoeker heeft gereageerd. Zijn reactie is voor zover relevant in de achtergrond van het verzoek verwerkt.
Registratiecommissie
Rapportnummer: RA0308456 Datum: 8 december 2003 Aantal pagina’s: 4/6
Na de verzelfstandiging van het Gemeente-energiebedrijf is door het Register Amsterdam en de Registratiecommissie onderzoek gedaan naar de wijze waarop het GEB persoonsgegevens aan het bevolkingsbestand kon onttrekken. Dit heeft ertoe geleid dat in 1998 met instemming van de Registratiecommissie besloten is dat ENW (voorheen GEB) onder bepaalde, beperkende voorwaarden zelf informatie uit de bevolkingsadministratie kan verkrijgen die nodig is om op het juiste adres energie te kunnen leveren en bij de juiste persoon de rekening te kunnen neerleggen. Naar aanleiding van de Europese Richtlijn bescherming persoonlijke levenssfeer is de Wet bescherming persoonsgegevens ingevoerd en is een aantal wijzigingen in de Wet Gemeentelijke Basisadministratie (Wet GBA) doorgevoerd. Als gevolg hiervan is per 1 januari 2002 door Register Amsterdam de on-line toegang van NUON afgesloten. Het door Belastingen aanleveren van gegevens aan NUON in verband met belastingheffingen (via elektronische tapes) blijft in theorie onder beperkende voorwaarden mogelijk. Dienst Belastingen In verband met de liberalisering van de energiemarkt voor particuliere verbruikers stopt de gemeente Amsterdam per 1 januari 2004 met het via de energienota laten meeliften van gemeentelijke belastingheffingen. Er worden dan geen elektronische tapes meer aan de NUON verstrekt. De inning geschiedt voortaan door de dienst Belastingen. Regelgeving Gemeenteblad 2001 afd. 3 Volgn. 147 Vaststelling benoemings- en aanwijzingsbesluit ingevolge de artikelen 231, 232, 246A van de Gemeentewet en de artikelen 1, 30 en 31 van de wet waardering onroerende zaken, art. 56 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen, art. 63A van de Invorderingswet 1990 en art. 201 van het Ambtenarenreglement Amsterdam. Burgemeester en Wethouders van Amsterdam, Overwegende: dat het op grond van de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht noodzakelijk (is) … voor de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen een aantal onbezoldigde gemeenteambtenaren aan te stellen; brengen ter algemene kennis, dat zij bij hun besluit van 21 december 2001 hebben besloten: 1 aan te stellen als onbezoldigd gemeenteambtenaren: - de directeur van NV NUON Customer Care Center te Arnhem, of haar rechtsopvolger voor de heffing en de invordering van de afvalstoffenheffing en de reinigingsrechten;
Overwegingen
Rapportnummer: RA0308456 Datum: 8 december 2003 Aantal pagina’s: 5/6
Het in verband met de heffing Reinigingsrecht aan NUON verstrekken van (persoonlijke) gegevens van belastingplichtigen en het in rekening brengen van € 0,10 telefoonkosten per minuut Op grond van het bepaalde in art. 3:4 lid 1 Awb weegt het bestuursorgaan de rechtstreeks bij het besluit betrokken belangen af, voor zover niet uit een wettelijk voorschrift of uit de aard van de uit te oefenen bevoegdheid een beperking voortvloeit. Verzoeker heeft er bezwaar tegen dat een particuliere energieleverancier voor het innen van een gemeentelijke belasting de beschikking heeft over zijn persoonsgegevens. Vast staat sinds 1 januari 2002 als gevolg van een wijziging van de Wet GBA de on line toegang van NUON door het Register is afgesloten. De onder beperkende voorwaarden bestaande mogelijkheid om zelf gegevens aan de bevolkingsadministratie te ontlenen, kan dus niet meer. Een en ander laat echter onverlet de mogelijkheid voor de gemeente om voor het verstrekken van gegevens ten behoeve van publieke taken, te denken valt aan de heffing en invordering van de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht, een regeling te treffen. In verband hiermee is de directeur van de NUON aangewezen als onbezoldigd gemeenteambtenaar en levert de dienst Belastingen aan NUON jaarlijks een tape met daarop degenen die in een bepaalde gemeentelijke heffing worden betrokken. Dit meeliften dateert nog uit de tijd dat het energiebedrijf een gemeentelijk orgaan was, maar is onder in de Wet GBA genoemde voorwaarden en bepalingen, nog steeds mogelijk. Aan het uitgangspunt dat de inning goedkoop en efficiënt dient te geschieden, is sinds de verzelfstandiging van het energiebedrijf niets veranderd. De gemeente heeft ervoor gekozen de inning op deze wijze voort te zetten, welke beslissing aar het oordeel van de ombudsman na afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid genomen kon worden. Met betrekking tot de hoogte van de telefoonkosten die NUON in rekening brengt, overweegt de ombudsman als volgt. In de toelichting op jaarafrekening staat vermeld: ‘NUON int voor derden bepaalde bedragen, zoals het afvalen reinigingsrecht en het rioolrecht. Heeft u vragen over de (hoogte van de) heffingen, neem dan contact op met de betreffende instantie.’ Informatie over het reinigingsrecht dient derhalve bij het stadsdeel en niet bij NUON te worden ingewonnen.
De beantwoording van een brief Het beginsel van actieve informatieverstrekking brengt met zich mee dat overheidsinstellingen burgers tijdig, juist en volledig dienen te informeren over zaken die voor hen van belang zijn. Zo dient het kennisniveau van medewerkers die zich met de publiekscontacten bezighouden op peil te zijn. Een goede opleiding in combinatie met een regelmatige ‘opfriscursus’ is onontbeerlijk. Het stadsdeel dient ook borg te staan voor de kwaliteit
Rapportnummer: RA0308456 Datum: 8 december 2003 Aantal pagina’s: 6/6
van schriftelijk verstrekte informatie. Het stadsdeel kan hiervoor zorgdragen door de invoering van kwaliteitsbewaking. Vast is komen te staan dat het stadsdeel verzoeker ten onrechte naar de Dienst Belastingen heeft doorverwezen. Oorzaak hiervan was onvoldoende kennis van de materie bij de betrokken sector. Het stadsdeel heeft hiermee in strijd met het beginsel van een actieve informatieverstrekking gehandeld.
Oordeel De onderzochte gedraging is voor wat betreft de wijze waarop het Reinigingsrecht wordt geïnd: behoorlijk; de telefoonkosten: behoorlijk de beantwoording van een brief: onzorgvuldig.
