Gegevensbronnen? Specialist. Patholoog-anatoom MUTUALITEITEN. Vlaams KR-netwerk NKR. Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Gegevensbronnen? Specialist

MUTUALITEITEN

Patholoog-anatoom

AKR

LIKAR

Vlaams KR-netwerk NKR Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Definitie • Kankerincidentie – Aantal nieuw ontdekte kankers – Binnen een bepaalde tijdsperiode (bv. 1 jaar) – Voor een welomschreven populatie (Vlaams gewest, provincie, arrondissement...) – Uitgedrukt per 100.000 persoonsjaren • (bruto-incidentie: N/100.000 persoonsjaren)

– Standaardisatie voor leeftijd • Opbouw leeftijd populatie • Maakt vergelijkingen mogelijk tussen populaties

Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Vlaanderen - 2000 • 30.690 nieuwe kankers – 16.952 mannen – 13.738 bij vrouwen

• Risico – Cumulatief risico: 33%


West-Vlaanderen, Kortrijk, 2000 Incidentie West-Vlaanderen mannen: 3.533 vrouwen: 2.691

Incidentie arr. Kortrijk mannen: 902 vrouwen: 667


Leeftijdsspecifieke kankerincidentie, Vlaanderen, 2000 4000

aantallen/100.000

3500 man 2000

3000

vrouw 2000

2500 2000 1500 1000 500 0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


Kankerincidentie Vlaanderen, 2000 • Leeftijd bij diagnose – 3/4 mannen ≥ 60 bij diagnose – 2/3 vrouwen ≥ 60 bij diagnose – 0,5% zijn kinderen (<15 jaar)


Mannen/Vrouwen • Mannelijk overwicht (M-V ratio) (op basis van ESR) – – – – – –

Long: 6/1 Colorectaal: 1.6/1 Pancreas: 1.4/1 Mesothelioma: 8/1 Hoofd- en hals: 5/1 Blaas: 5/1

19-8-2004

Man zijn schaadt de gezondheid....... Op elk moment van hun leven lopen mannen meer risico om te sterven dan vrouwen. Competitiedrang en een ongezonde levensstijl, maar ook aangeboren factoren zijn de grote boosdoeners. Toch haalt de westerse man de vrouw stilaan in. Een indicatie voor toenemende stabiliteit en ontwikkeling in de samenleving, stellen experts. Daniel Kruger en Randolph Nesse, Evolutionary Psychology 2004;2,66-85

• ................behalve bij: – Schildkliertumoren: 1/2 – Maligne melanomen: 1/1.4 – Galblaastumoren: 1/2


5 meest frequente tumoren in de provincies: mannen Antw’pen

Limburg

Oost-Vl

West-Vl

Vla-Bra

1 prostaat

prostaat

prostaat

prostaat

prostaat

2 long

long

long

long

long

3 dikkedarm

dikkedarm dikkedarm dikkedarm dikkedarm


Prostaatkanker in Vlaanderen, 2000 1400

1200

n/100.000

1000

800

w-vl 600

vlbrab oost-vl

400

limburg

200

antwerpen 0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

54-54

60-64

70-74

80-84


Prostaatkanker, leeftijdsspecifieke incidentie, 2000 1400 1200 1000 800 Vlaanderen 600 400 200 0 00-

05-

10-

15-

20-

25-

30-

35-

40-

45-

50-

55-

60-

65-

70-

75-

80- 85+


Prostaatkanker, leeftijdsspecifieke incidentie, 2000 1400 1200 1000 800

Kortrijk Vlaanderen

600 400 200 0 00-

05-

10-

15-

20-

25-

30-

35-

40-

45-

50-

55-

60-

65-

70-

75-

80- 85+


Colorectale tumoren: leeftijdsspecifieke incidentie bij mannen, Vlaanderen, 2000 800

700

600

antwerpen

n/100.000

500

limburg oost-vl

400

vl-brab west-vl

300

200

100

0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


5 meest frequente tumoren in de provincies: mannen Antw’pen

Limburg

Oost-Vl

West-Vl

Vla-Bra

4 blaas e.a.

blaas e.a.

hoofd hals

hoofd hals

hoofd hals

5 hoofd hals

hoofd hals

blaas e.a.

blaas e.a.

blaas e.a.


Hoofd- en halskanker, 2000 Chronische leverziekten, sterfte, 1990-2002 Bron: Vlaamse administratie Gezondheidszorg


5 meest frequente tumoren in de provincies: vrouwen Antw’pen Limburg Oost-Vl borst

West-Vl

Vla-Bra

borst

borst

1 borst

borst

2 dikke darm

dikke darm dikke darm dikke darm dikke darm


Borstkanker: leeftijdsspecifieke incidentie bij vrouwen, Vlaanderen, 2000 500 450 400 350

n/100.000

300

west-vl vl brab oost-vl

250

limburg antwerpen

200 150 100 50 0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


Leeftijdsspecifieke incidentie borstcarcinoom 500 450 400 350 300

vl brab Kortrijk

250

Vlaanderen

200 150 100 50 0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


Borstkanker, vrouwen, 2000 • Hoogste incidentie – Provincie Vlaams-Brabant – Provincie Antwerpen – Significant verschillend leeftijdscategorie 50-69 t.o.v. andere provincies – Invloed borstkankerscreening


Colorectale tumoren: leeftijdsspecifieke incidentie bij vrouwen, Vlaanderen, 2000 600

500

n/100.000

400 antw erpen limburg

300

oost-vl vl-brab w est-vl

200

100

0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


5 meest frequente tumoren in de provincies: vrouwen Antw’pen Limburg Oost-Vl

West-Vl

Vla-Bra

3 long

long

baarm.lich

baarm.lich

baarm.lich

4 eierstok

baarm.lich

eierstok

eierstok

eierstok

5 baarm.lich

eierstok

baarm.hals melanoom

melanoom


Longkanker, vrouwen, 2000

• Limburg en Antwerpen • Leuven • Gent? • significantie? Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Longkanker, man-vrouw ratio 1987 < 50 j.

M/V

6/1

≥ 50 j.

M/V

11/1

2000 < 50 j.

M/V

2/1

≥ 50 j.

M/V

6/1 Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Maligne melanoma, vrouwen, 2000 • Vlaanderen, meest frequente tumor bij vrouwen in de leeftijdscategorie 15-29 • Risicofactoren? – Zonnebrand (op jonge leeftijd) – Zeer lichte huidtypes – Bepaalde types van pigmentvlekken

• Hoogste incidentie in Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen – Benadert Nederlandse cijfers

• Verklaring?


Maligne melanoom: stadiëring, incidentiejaren 1997-1999 (n = 1504) 100% 90%

5 12

15

80% 70%

3 10

8

23 24 26

60%

IV III II

50% 40%

45

0

39

30% 20% 10%

I

48

X

X

X

14

12

16

Totaal

Man

Vrouw

0%


5 meest voorkomende kankerlokalisaties Vlaanderen, 2000 1. Prostaat (28,6%) 2. Long (17,9%) 3. Dikke darm (13,6%) 4. Blaas e.a. urinewegen (5,9%) 5. Hoofd- en hals (5,7%) 1. Borst (35,5%) 2. Dikke darm (13,9%) 3. Baarmoederlichaam (5,4%) 4. Eierstok (4,6%) 5. Long (4,1%)


Is er een toename van incidentie? Evolutie kankerregistratie 18000 16000

M

14000

V

12000 n

INCIDENTIE

10000

M

8000

MORTALITEIT

V

6000 4000 2000 0 1995

1996

1997

1998

1999

2000


Trends? • CAVE: – de eerste registratiejaren volgens nieuwe methode – de verbeterde registratie – werkelijke stijging incidentie niet uit te sluiten

• Besluiten? – alhoewel...


Longkankerincidentie 100

ESR (n/100.000)

90 80

M

70 60 50 40 30

V

20 10 0 1996

1997

1998

1999


Longkankerincidentie • mannen: – Risico ⇑ o.a. met de duur van het roken – Vanaf 1970: schadelijke effecten van het roken duidelijk: ⇓ van het aantal dagelijkse rokers – Gevolg: geleidelijke daling van longkankerincidentie

• Bij de vrouwen? – Emancipatie jaren 60: incidentie van longkanker bij de vrouwen begint later toe te nemen dan bij de mannen – Op dit ogenblik is een eventuele stijging nog niet aantoonbaar in de cijfers voor Vlaanderen – In tegenstelling tot onze noorderburen (NL) Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Longkanker: leeftijdsspecifieke incidentie bij vrouwen, Vlaanderen, 2000 100 90 80 70

antwerpen n/100.000

60

limburg oost-vl

50

vl-brab west-vl

40 30 20 10 0 0-4

10-14

20-24

30-34

40-44

50-54

60-64

70-74

80-84


Longkankersterfte: evolutie 1991-2001 Direct gestandaardiseerde longkankersterfte Vlaams Gewest, 1991-2001, Betrouwbaarheidsintervallen

180

BG Mannen Mannen OG Mannen BG Vrouwen Vrouwen OG Vrouwen Trendlijn Vrouwen Trendlijn Mannen

17

160

16

150

15

140

14

130

13

y = -1,6306x + 143,63 R2 = 0,958

120

Vrouwen

Mannen

y = 0,0017x 3 - 0,0645x 2 + 0,8088x + 11,592 R2 = 0,7046

Gestandaardiseerd cijfer

Gestandaardiseerd cijfer

170

18

12

11

110

10

100 1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001


Evolutie 2000-2020 • Verwachte stijging van de absolute aantallen van 30.000 naar... • 45.000 – Vergrijzing – Levensstijl – ..................


Kankerincidentie in Vlaanderen 2000

http://www.tegenkanker.be/kankerregistratie


Met dank aan: Mutualiteiten: Landsbond der Christelijke Mutualiteiten Landsbond van Liberale Mutualiteiten Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten N.M.B.S. – S.N.C.B. Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

Hospitaalregisters: UZ Gent, dienst radiotherapie UZ Leuven, dienst oncologie UZ Leuven, dienst klinische biologie Institut J. Bordet, Data Centre, Bruxelles

A.K.R. (Antwerps Kankerregister) LIKAR (Limburgs Kankerregister) Diensten pathologische anatomie: Academisch Ziekenhuis - V.U.B., Jette Algemeen Stedelijk Ziekenhuis, Aalst Algemeen Ziekenhuis H. Hart, Tienen Algemeen Ziekenhuis Maria Middelares, Sint-Niklaas AZ Groeninge, Kortrijk Algemeen Ziekenhuis Sint-Blasius, Dendermonde Algemeen Ziekenhuis Sint-Jozef, Vilvoorde (sinds 1/1/2002: AZ Jan Portaels) Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas, Gent AZ Damiaan Ziekenhuis, Oostende AZ Sint-Lucas, Assebroek

Diensten pathologische anatomie: AZ Sint-Jan, Brugge Centre Hospitalier Universitaire Sart Tilman, Liège Cliniques Universitaires Saint-Luc, Bruxelles H. Hart Ziekenhuis, Roeselare Institut de Pathologie et de Génétique, Loverval Institut J. Bordet, Bruxelles Kliniek O.L.Vrouw van Lourdes, Waregem Laboratoire CMP, Brussel O.L.Vrouwziekenhuis, Asse O.L.Vrouwziekenhuis-Campus Aalst Regionaal ziekenhuis H. Hart, Leuven Regionaal Ziekenhuis St.-Maria, Halle Regionaal Ziekenhuis Jan Yperman, Ieper Sint-Andries Ziekenhuis, Tielt Sint-Augustinuskliniek, Veurne Sint-Elisabethziekenhuis, Zottegem Sint-Rembertziekenhuis, Torhout Stedelijk Ziekenhuis, Roeselare Universitair Ziekenhuis Gent, Goormagtigh Instituut Universitaire Ziekenhuizen, Leuven Van Helmont-ziekenhuis, Vilvoorde (sinds 1/1/2002: AZ Jan Portaels) Deze studie werd uitgevoerd met de steun van de Vlaamse regering in opdracht van de minister bevoegd voor het Gezondheidsbeleid


Gegevensbronnen? Specialist. Patholoog-anatoom MUTUALITEITEN. Vlaams KR-netwerk NKR. Kortrijk, 11 september 2004, symposium kankerregistratie

Recommend Documents