16-1-2015
Gediagnosticeerd astma bij kinderen in de huisartspraktijk: hoe zeker is de diagnose? Marinka Pouwelse, Victor van der Meer, Maria van den Boogaard. Cindy Hugen, Peter Merkus, Lisette Van Den Bemt
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen
Geen financiering
1
16-1-2015
Introductie • Prevalentie astma 5-14 jarige: 4% • Overdiagnostiek versus onderdiagnostiek • ‘Transient wheezers’
Doel Bepalen van de validiteit van de diagnose astma bij kinderen van 6 t/m 16 jaar in de huisartspraktijk op basis van informatie uit het medisch dossier.
2
16-1-2015
Methoden • Cross-sectioneel • 7 huisartsenpraktijken • Start zorgprogramma • 6-16 jarigen (totale populatie 22.314) • Code R96 • Gestructureerde review van het medisch dossier • Algoritme waarschijnlijkheid astma
Methoden (algoritme) Categorie A: Zeer sterk positief geassocieerd met astma -Reversibiliteit bij spirometrie (verbetering van het geforceerde expiratoire volume in 1 seconde (FEV1) van ≥ 9% t.o.v. voorspeld of ≥ 12% t.o.v. de prewaarde) -Exacerbaties en/of recidiverende episoden (≥ 3) van piepen en/of dyspneu boven de leeftijd van 4 jaar -Diagnose astma volgens een kinder(long)arts Categorie B: Sterk positief geassocieerd met astma -Anamnestische verbetering op inhalatiecorticosteroïden -Eczeem -Allergische rhinitis en/of conjunctivitis -Familieanamnese (eerstegraads) positief voor astma -Histamineprovocatietest positief (histaminedrempel ≤ 8 mg/ml) -Allergietest (IgE-bloedtesten, huidpriktest) positief
Categorie Categorie Categorie A B C Indicaties voor astma
Categorie B: Sterk positief geassocieerd met astma Anamnestische verbetering op inhalatiecorticosteroïden(1-4) Eczeem(1-4) Allergische rhinitis en/of conjunctivitis(1-4) Familieanamnese (eerstegraads) positief voor astma(1-4) Histamineprovocatietest positief (histaminedrempel ≤ 8 mg/ml)(3, 4) Allergietest (IgE-bloedtesten, huidpriktest) positief(1-4) Categorie C: Positief geassocieerd met astma -Luchtwegmedicatiegebruik* in het afgelopen jaar -Indien exacerbaties en/of recidiverende episoden (≥ 3) van piepen en/of dyspneu boven de leeftijd van 4 jaar positief: oAnamnestische hyperreactiviteit oVerlengd piepend expirium bij auscultatie oAnamnestische benauwdheid en/of kortademigheid oAnamnestisch hoesten -1 of 2 episoden van piepen en/of dyspneu boven de leeftijd van 4 jaar -Voedselallergische klachten -Familieanamnese (eerstegraads) positief voor andere atopische klachten -Reversibiliteit bij piekstroommeting (piekflowverbetering van ≥ 15% t.o.v. de prewaarde) -Stikstofmonoxidetest positief (fractie stikstofmonoxide in de uitgeademde lucht ≥ 25 ppb) Categorie D: Negatief geassocieerd met astma -Kinder(long)arts twijfelt aan de diagnose astma -Huisarts twijfelt aan de diagnose astma -Geen (recidiverende) episode(n) van piepen en/of dyspneu en/of exacerbaties boven de leeftijd van 4 jaar -Geen eczeem -Geen allergische rhinitis en conjunctivitis -Geen voedselallergische klachten -Familieanamnese (eerstegraads) negatief voor astma -Familieanamnese (eerstegraads) negatief voor andere atopische klachten -Geen anamnestische verbetering op inhalatiecorticosteroïden -Geen luchtwegmedicatiegebruika in het afgelopen jaar -Geen reversibiliteit bij spirometrie (FEV1-verbetering van < 9% t.o.v. voorspeld of < 12% t.o.v. de prewaarde) -Geen reversibiliteit bij piekstroommeting (piekflowverbetering van < 15% t.o.v. de prewaarde) -Histamineprovocatietest negatief (histaminedrempel > 8 mg/ml) -Allergietest (IgE-bloedtesten, huidpriktest) negatief -Stikstofmonoxidetest negatief (fractie stikstofmonoxide in de uitgeademde lucht < 25 ppb)
Astma onwaarschijnlijk Te weinig informatie
≥2 1 1 1 1† 1† 1† 0† 0† 0 0 0 1† 0† 0† 0†
≥3 2 1 2 1 0 ≥3 2 2 1 0 0 2 1 0
2 ≥3 1 2 ≥2 ≥3 1-2 ≥3 ≥4 1 0 2 3
† ≥ 4 categorie D of een in categorie E : Astma onwaarschijnlijk
Categorie E: Sterk negatief geassocieerd met astma -Diagnose astma verworpen door een kinder(long)arts of een alternatieve diagnose gesteld
3
16-1-2015
Resultaten Prevalentie van 9,0% Astma prevalentie in 6 – 16 jarigen 20,0
19
18
15,0 10
10,0
9 5
5,0
4
4
4
0,0 1
2
3
4
5
6
7
totaal
praktijknummer
Resultaten (n = 218) 100%
10
4
5
19
4
18
4
9
90% 80% 70% 60%
te weinig informatie
50%
astma onwaarschijnlijk
40%
Indicaties voor astma
30%
20% 10% 0% 1
2
3
4
5
6
7
totaal
praktijknummer
4
16-1-2015
Resultaten (n = 218) Astma kenmerk in medisch dossier
geregistreerd n (%) Episodes van piepen/kortademigheid na 4 de levensjaar ≥ 3 episodes van piepen/kortademigheid na 4de jaar Eczeem 98 (45) Allergische rinitis of conjunctivititis 54 (25) Familie anamnese astma positief 58 (27) Gebruik van luchtwegmedicatie in het afgelopen jaar Reversibiliteit (spirometrie) 55 (25) Histamine provocatie test 4 ( 2) Allergietest 110 (50) Diagnose astma door kinderarts 57 (26)
Positief n (%) 145 (67) 52 (24) 92 (42) 52 (24) 42 (19) 102 (47) 24 (11) 4 ( 2) 76 (35) 47 (22)
Resultaten: leeftijd van diagnose • 61,5% diagnose gesteld voor het zesde levensjaar • Diagnose < 6 jaar = vaker geen aanwijzingen voor astma in dossier (34,4 versus 54,8)
5
16-1-2015
Discussie • Algoritme = standaardisering (arbitrair) • Hoge prevalenties • Grote verschillen tussen praktijken • Nieuwe NHG-standaard • Gebrek aan registratie of astma?
Conclusie De registratie van astma bij kinderen in de huisartsenpraktijk kan beter!
6
16-1-2015
Dank u wel voor uw aandacht Onze dank gaat uit aan alle medewerkers van de deelnemende huisartsenpraktijken. Voor meer informatie:
[email protected]
7
