Geboorte- en adoptiepremie

Geboorte- en adoptiepremie

7

maart 2012

“… Een kind is zoveel meer dan een aanstaande dame of een aanstaande heer. Wie niet in een kind het wonder ziet die snapt dit hele versje niet…” (Toon H.) Aan gezinsuitbreiding toe? Ongetwijfeld een heuglijke gebeurtenis om naar uit te kijken. Dat daar ook een redelijk kostenplaatje aan vastzit, is niet meteen de eerste bekommernis. Bovendien verschijnt op dat moment uw kinderbijslagfonds op het toneel. Want met uw aanvraag voor kraamgeld of voor een adoptiepremie bekomt u alleszins een niet te versmaden financiële opsteker.   Met deze brochure wil Acerta u begeleiden bij uw eerste stappen richting kinderbijslagfonds. Hoe, waar en wanneer u deze premies kunt bekomen, pogen wij klaar en bondig voor te stellen.   Dat deze toekenningen een vrij evident gegeven vormen in onze sociale wetgeving mag blijken uit het feit dat volgens statistische gegevens van de Rijksdienst het werknemersstelsel in 2010 voor meer dan 101 600 kinderen kraamgeld betaalde naast 373 adoptiepremies.

2

Kraamgeld  Wanneer heeft u recht op kraamgeld? Vooreerst een terminologische toelichting: tussen de noties “kraamgeld” en “geboortepremie” bestaat niet het minste verschil. Alleen mag kraamgeld misschien iets oubolliger klinken want al gebruikt bij het ontstaan van de kinderbijslagreglementering begin de dertiger jaren. In die tijd zag men hierin vooral een aanmoediging voor het op peil houden van de nataliteit. Hoe dan ook, dat u aanspraak kan maken op deze geboortepremie naar aanleiding van de geboorte van een kind in België is voor de hand liggend.   Soms is het evenwel ook mogelijk kraamgeld te ontvangen indien men een miskraam heeft gehad of indien het kindje niet levend werd geboren. In deze situaties dient een attest “levenloos vertoond kind” voorgelegd, afgeleverd door het gemeentebestuur indien de zwangerschap minstens 6 maanden heeft geduurd.   Ook wanneer u in het buitenland bevalt, kan er in bepaalde omstandigheden recht bestaan op kraamgeld in België. Hierbij onderscheiden we geboortes binnen dan wel buiten de grenzen van de Europese Economische Ruimte, verder afgekort als EER. Waarmee bedoeld worden de landen van de Europese Unie plus Noorwegen, Liechtenstein en IJsland. Bij bevallingen buiten het grondgebied van de EER is er recht op kraamgeld in België, indien kind en moeder binnen de twee maanden terugkeren naar ons land. Inclusief de tijdsspanne die de moeder daar verbleef vóór de bevalling. Om gezondheidsredenen kan die termijn uitgebreid worden tot zes maanden. Wie bevalt binnen de EER kan sedert juni 2001 aanspraak maken op kraamgeld indien de rechthebbende in België werkt en het kind in een andere lidstaat van de EER wordt opgevoed, tenzij die andere lidstaat Frankrijk of Luxemburg is. Meer hierover kunt u lezen in Accent 2 “Kinderbijslag zonder grenzen”.   Zonder geboorte, geen kraamgeld. Dat is evident. Maar aangezien in België recht op gezinsbijslagen gelinkt is aan tewerkstelling (cfr. Accent 1 ”Gezinsbijslag voor werknemers: uw leidraad”) dient u als aanvrager op de dag van de geboorte of alleszins hooguit 30 dagen ervoor een sociaal statuut te

hebben (bv. werken, werkloos of ziek zijn…). Voor wie hier alsnog uit de boot dreigt te vallen biedt sinds kort een algemene ministeriële afwijking perspectieven. Werkt één van beide ouders de vijf voorgaande jaren minstens gedurende 480 dagen met onderworpenheid aan RSZ, dan komt het kraamgeld toch niet in het gedrang. Bijkomende voorwaarde hierbij is dat betrokkene op het ogenblik van de geboorte is ingeschreven in onze bevolkingsregisters. Bovendien is er een wettelijk vastgestelde band nodig tussen de rechthebbende en het (toekomstig) kind. Zo kan u niet alleen kraamgeld aanvragen voor uw eigen kind, maar bijvoorbeeld ook voor uw kleinkind of uw neefje of nichtje wanneer die bij u inwonen.  

Door wie aan te vragen? Dit hangt af van uw persoonlijke situatie. In eerste instantie doet de vader de aanvraag. Is die geen werknemer en evenmin werkloos, ziek of gepensioneerd, dan komt de loontrekkende moeder aan zet, vervolgens eventueel de stiefvader of -moeder. Tussen de (stief)ouders onderling primeert de regeling van de werknemers op die van de zelfstandigen voor zover sprake van minstens een halftijdse tewerkstelling. Is de (stief)vader of -moeder werknemer noch zelfstandige, blijft de mogelijkheid open een aanvraag te doen via een ander gezinslid. Dat kan een inwonende grootouder zijn, een oom of tante. Een broer of zus van het kind moet zelfs niet tot het gezin van het kind behoren. Iets ingewikkelder liggen de zaken, wanneer het gaat om een niet-gehuwd samenwonend koppel. Vroeger diende de vader in spe zijn toekomstige spruit vooraf te erkennen wilde hijzelf een aanvraag om kraamgeld kunnen indienen vóór de geboorte. Immers hier geldt, in tegenstelling tot gehuwden, geen wettelijk vermoeden dat de partner de toekomstige vader is. Bij een aanvraag na de geboorte, stellen zich geen problemen als uit het geboortebewijs blijkt dat de aanvrager tevens de vader is van het kind. Intussen is deze regelgeving versoepeld. Vandaag is het voldoende dat de partners op hetzelfde adres wonen en volgens het gemeentebestuur ook één gezin vormen. Het kinderbijslagfonds checkt via de kruispuntbank of de partners wel degelijk op dezelfde gezinssamenstelling voorkomen.

3

Voorbeeld: Tom en Inge wonen al enkele jaren samen. Tom werkt als ingenieur en Inge werkt bij een reclamebureau. Ze verwachten hun eerste kindje. Aangezien zij op hetzelfde adres gedomicilieerd zijn en ook één gezin vormen, kan Tom het kraamgeld aanvragen.

Waar aanvragen? Bepalend is bij welke werkgever de rechthebbende werkt of laatst gewerkt heeft. Immers, het is de werkgever die in principe vrij kiest bij welk kinderbijslagfonds hij zich aansluit. Voorbeeld: Sarah en Pieter zijn onlangs gehuwd. Hun eerste spruit zit er aan te komen. Pieter werkt voltijds als mecanieker, Sarah is een voltijdse leerkracht. Het is aan Pieter kraamgeld aan te vragen bij het kinderbijslagfonds waarbij zijn werkgever zich destijds heeft aangesloten. In bepaalde situaties evenwel vervalt voor de werkgever die keuzemogelijkheid wegens ambtshalve aansluiting bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (RKW). Dit is o.a. het geval voor: - vastbenoemd en tijdelijk onderwijspersoneel, - gepensioneerde en invalide gewezen staatsambtenaren, - tewerkgestelden bij Gewesten en Gemeenschappen, Belgacom, de Post en NMBS en - horecapersoneel. Ook wie nooit gewerkt heeft kan bij diezelfde RKW terecht. Zelfstandigen wenden zich tot het sociaal verzekeringsfonds.

maart 2012

Vanaf wanneer aan te vragen? Het staat u vrij het kraamgeld reeds vóór de geboorte aan te vragen dan wel de geboorte af te wachten. Aanvraag vóór de geboorte Naarmate de zwangerschap vordert, zwengelen ook de kosten aan. Toch al die eerste babyspulletjes aanschaffen, uitkijken naar een babybedje, een maxi-cosi, een kinderwagen… Waarom dus nog wachten op de geboorte om kraamgeld aan te vragen? Blijkt uit een doktersattest met aanduiding van de vermoedelijke bevallingsdatum dat u er volle vijf maand zwangerschap op zitten heeft, dan kunt u alvast terecht bij het bevoegde kinderbijslagfonds. Voorbeeld: Ellen is zwanger en zal vermoedelijk bevallen rond 15 augustus. Zij zal ten vroegste een aanvraag kunnen indienen op 15 april. Aanvraag na de geboorte Wachten tot het kindje geboren is vooraleer een aanvraag tot kraamgeld in te dienen, kan evenzeer. U zou zelfs vijf jaar kunnen wachten. Nadien is het recht op kraamgeld verjaard.

Voorbeeld: Katrien is bevallen op 23 maart 2007 van een zoon. Het kraamgeld zal ten laatste moeten aangevraagd worden op 31 maart 2012. Op 1 april 2012 is het kraamgeld verjaard, aangezien de vijfjarige wettelijke termijn op dat ogenblik afgelopen is.   Bij een aanvraag na de geboorte is aan te tonen dat het kindje ook effectief geboren is. Dit gebeurt aan de hand van gegevens vanuit het Rijksregister of het officieel geboortebewijs, dat u ontvangt van het gemeentebestuur bij de aangifte. Doe dit alleszins binnen de vijftien kalenderdagen na de geboorte. U ontvangt dan van de ambtenaar van burgerlijke stand verschillende attesten. Let op: er is maar één geboortebewijs bestemd voor het kinderbijslagfonds. Het is makkelijk te herkennen aan de vermelding bovenaan: “Geboortebewijs om het kraamgeld te bekomen krachtens de wetgeving inzake gezinsbijslag”. Overigens bestaan plannen om binnen afzienbare tijd geboorteaangiften langs elektronische weg hun bestemming te doen krijgen.   In geval het kindje doodgeboren is, kunt u alsnog kraamgeld ontvangen op voorwaarde dat u in het bezit bent van een “attest van levenloos vertoond kind”.

De populairste voornamen

 

Wij gingen even grasduinen door de jaren heen: één onmiskenbare constante, Marie!

Ook hier is een onderscheid te maken al naargelang de aanvraag wordt ingediend vóór of na de geboorte.

Hoe aanvragen?

Jongenstop 5 in België

2011 1956 1906



1 2 3 4 5

Louis Lucas Daan Lars Milan

1 2 3 4 5

Jean Marc Luc Michel Patrick



1 2 3 4 5

Joseph Jean Marcel Joannes Maurice

Meisjestop 5 in België

2011 1956 1906



1 2 3 4 5

Marie Louise Emma Lotte Julie

1 2 3 4 5

Maria Marie Martine Rita Monique

1 2 3 4 5

Maria Marie Anna Jeanne Joanna

Aanvraag vóór de geboorte Vijf maanden zwangerschap zijn achter de rug en u wenst kraamgeld aan te vragen. Wat doet u dan concreet?   Gaat het om een eerste zwangerschap, vraag dan bij de werkgever van de rechthebbende bij welk kinderbijslagfonds hij is aangesloten en onder welk dossiernummer. U neemt contact op met dit kinderbijslagfonds. Wanneer dit Acerta blijkt te zijn, zullen wij u onmiddellijk het passende aanvraagformulier (model E) toezenden. Of u kunt dit zelf downloaden van onze website. Bij een volgende geboorte klopt u gewoon aan bij uw kinderbijslagfonds dat al aan het betalen is: een verklaring van de dokter volstaat. De algemene gegevens vult u zelf in en de rubriek bestemd voor de dokter (of vroedvrouw), laat u door hem of haar vervol-

4

ledigen. Vervolgens stuurt u het document terug naar Acerta en doen wij het nodige om een correcte en tijdige uitbetaling van het kraamgeld te verzekeren. Bij een bevalling buiten de landsgrenzen is het voldoende ons het buitenlands geboortebewijs te bezorgen. Aanvraag na de geboorte Tijdens de zwangerschap zijn het vooral beslommeringen van praktische aard die u bezig houden: het inrichten van de babykamer, ervoor zorgen dat er al wat kleertjes en verzorgingsproducten voorradig zijn. Niet onbegrijpelijk dus dat u die administratieve zaken even voor u uitschuift en pas uw aanvraag indient na de geboorte.

op het moment van de geboorte: zodoende is een indexaanpassing ingeval van voorafbetaling niet uitgesloten.   Er is sprake van een eerste kind wanneer het voor één van de ouders een eerste kind is. Het is dus geen bezwaar dat moeder of vader reeds eerder het ouderschap was te beurt gevallen. Voorbeeld: Anke en Ben verwachten samen een kindje. Voor Anke is dit de tweede keer dat ze moeder wordt, want ze heeft reeds een zoon uit haar eerste huwelijk. Ben daarentegen gaat het vaderschap voor het eerst ervaren. En precies daarom komt hier het hoogste bedrag aan bod.

 

Wanneer wordt het kraamgeld betaald? Aanvraag vóór de geboorte Wanneer u het kraamgeld op voorhand aanvraagt, zal u het ten vroegste twee maanden vóór de vermoedelijke bevallingsdatum ontvangen, na zeven volle maanden zwangerschap dus. Voorbeeld: Ellen is zwanger en wil graag een voorafbetaling van het kraamgeld: vermoedelijke bevallingsdatum 15 augustus. Acerta zal het kraamgeld ten vroegste kunnen uitbetalen vanaf 15 juni.

Aanvraag na de geboorte Verkiest u het kraamgeld aan te vragen na de geboorte, dan betalen wij u het kraamgeld uit zodra de nodige officiële bevestiging in ons bezit.

Als vader of moeder eerder al een kind erkenden, speelt dit mee bij de rangbepaling van later geboren kinderen. Omgekeerd, bij ontkenning van vaderschap van een kind is dit na de overschrijving in de registers van burgerlijke stand niet meer mee te tellen bij eventuele geboortes nadien.   Wanneer één van de ouders of beiden reeds een geadopteerd kind hebben waarvoor een adoptiepremie is betaald, telt dit niet mee voor het bepalen van de geboorterang van eigen kinderen van de adoptant. Meerlingen Wanneer je niet één maar twee of meerdere kindjes tegelijk verwacht, is het misschien eerst even schrikken en wennen aan het idee. Inzake kraamgeld betekent dit een niet onaardige bonus. Immers, of het nu gaat om een eerste zwangerschap of een volgende, je ontvangt bij een meergeboorte sowieso voor elk kind het kraamgeld voor een eerste rang, m.a.w. het hoogste bedrag.

 

Bedragen Twee verschillende bedragen Het kraamgeld is een éénmalige premie. Het bedrag verschilt al naargelang het gaat om een eerste of een tweede kind. Het bedrag voor een eerste kind ligt hoger dan dat voor een tweede. Vanaf de tweede geboorte wordt steeds eenzelfde bedrag uitgekeerd. Zo is een eerste geboorte goed voor 1 199,10 euro, elk tweede en volgende voor 902,18 euro (bedragen op basis van indexering van februari 2012). De toepasselijke barema’s zijn deze geldig

Voorbeeld: Katia en Yves hadden hun enig zoontje graag aan een speelkameraadje geholpen: het wordt een tweeling, meteen goed voor tweemaal het hoogste bedrag, hoewel in feite rang twee en drie.

Aan wie wordt het kraamgeld betaald? Steeds aan de moeder! Ook al wordt het kindje meteen afgestaan voor adoptie, dan nog zal de biologische moeder het kraamgeld ontvangen.

5

Wat met de kinderbijslag? Eens het kindje geboren, ontvangt u voor het eerst kinderbijslag rond de 8e van de tweede maand na de geboorte. In principe staat hetzelfde kinderbijslagfonds hiervoor in, tenzij eventueel bij een nieuwe tewerkstelling ondertussen.

maart 2012

Wat is adoptie? De adoptie is een instelling waarbij tussen twee personen, op basis van een rechterlijke uitspraak, een juridische band wordt gecreëerd die ongeveer dezelfde rechtsgevolgen meebrengt als de gewone afstammingsband.   Door de adoptie wordt de adoptant de adoptieve ouder van de adoptandus die op zijn beurt het adoptieve kind wordt van de adoptant.   Er bestaan twee soorten adoptie: – de gewone adoptie en – de volle adoptie Qua voorwaarden of procedure verschillen beide soorten wezenlijk niet, wel liggen de gevolgen en de herroepbaarheid anders. Zo heeft de volle adoptie volstrekt dezelfde gevolgen als bij een klassieke geboorte terwijl de verwantschapsband bij een gewone adoptie zich niet verder uitstrekt dan de eerste graad, waarbij de geadopteerde bovendien tot zijn oorspronkelijke familie blijft behoren.   Eigen aan de volle adoptie is dat:

Adoptiepremie Waar adoptie lange tijd diende om een kinderloos echtpaar een erfgenaam te bezorgen, onderging die wetgeving in 1969 een drastische facelift met sindsdien een resolute keuze voor het belang van het kind: elk kind heeft recht op een gezinsleven. Overheidscijfers leren ons dat er in 2010 880 kinderen (426 jongens en 454 meisjes) werden geadopteerd, 530 in Vlaanderen en 350 in Wallonië. Of u nu besluit tot adoptie uit medische overwegingen of uit ideologisch oogpunt, eens die lange procedure doorlopen, is het wachten snel vergeten door het overweldigend gevoel van die allereerste knuffel. Bovendien doet uw kinderbijslagfonds er nog een schepje vreugde bovenop met de adoptiepremie! Acerta gidst u op een efficiënte manier zonder hierbij evenwel het fenomeen adoptie juridisch tot in het kleinste detail te willen ontrafelen.

6

- deze nooit kan herroepen worden; - de onderhoudsplicht t.o.v. de biologische ouders komt te vervallen; - erfenisrechten in de oorspronkelijke familie van het kind verloren gaan; - het kind ophoudt te behoren tot zijn oorspronkelijke familie. Aangezien in beide gevallen een volwaardige afstammingsband ontstaat, komt die niet te vervallen door de dood van de adoptant.  

Wie kan adopteren? Vroeger was adoptie voorbehouden voor individuen en personen van verschillend geslacht. Sinds juni 2006 is adoptie mogelijk voor één persoon alleen, voor echtgenoten en voor samenwonenden, zonder dat die echtgenoten of samenwonenden nog langer van verschillend geslacht moeten zijn. Uiteindelijk zagen homoseksuele en lesbische koppels hun jarenlang ijveren toch ingevuld: adoptie is nu ook voor hen weggelegd.   Onder samenwonenden verstaan we zowel personen die een verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd als feitelijk samenwonenden. Hun verwantschap mag echter niet van dien aard zijn dat daaruit een huwelijksverbod volgt.  

Feitelijk samenwonenden dienen ook op het ogenblik van het indienen van de adoptieaanvraag minstens 3 jaar ononderbroken een gemeenschappelijk gezin gevormd te hebben op basis van een wederzijdse affectieve band.   Het is mogelijk om meerdere kinderen tegelijk te adopteren, net zoals één kind op hetzelfde ogenblik door twee personen kan geadopteerd worden.   Zowel moeder als vader kunnen slechts toestemming tot adoptie geven 2 maanden na de geboorte van het kind.   De adoptieouder(s) moet(en) minstens 25 jaar zijn en minstens 15 jaar ouder dan de geadopteerde. Om het kind van een echtgeno(o)t(e) of samenwonende te adopteren moet men minstens 18 jaar zijn en tien jaar ouder dan de geadopteerde. Ook is het aan de adoptieouder(s) te bewijzen dat de adoptie van het kind gebaseerd is op de “juiste” motieven en het hogere belang van het kind dient.  

Hoe adopteren? Sedert september 2005 is de adoptieprocedure grondig hervormd: geen zogenaamde vrije adoptie meer zonder enige tussenkomst van de overheid. Wel voortaan de vereiste geschikt te worden bevonden als adoptieouder, tenzij het adoptiekind meerderjarig is of het om een tweede of volgende adoptie gaat. Andere opvallende wijziging is de afschaffing van de adoptieakte én de homologatieprocedure die is vervangen door één enkele gerechtelijke procedure. Deze nieuwe aanpak verschilt overigens al naargelang het een interne (binnenlandse) dan wel een interlandelijke (buitenlandse) adoptie betreft, waarbij het kind wordt overgebracht naar een ander land dan dat van zijn gewone oorspronkelijke verblijfplaats.

die u aan de hand van een maatschappelijk onderzoek desgevallend selecteert als kandidaat en u op een wachtlijst plaatst. Een lijst van erkende binnenlandse adoptiediensten vindt u verderop. Eens u een kindje toegewezen krijgt door die adoptiedienst, kan de juridische fase opstarten. Een adoptieaanvraag zal uw wil tot adoptie doen blijken en dit via een verzoekschrift in te dienen bij de bevoegde rechtbank, te weten die van eerste aanleg (voor meerderjarigen) of de jeugdrechtbank (voor minderjarigen). Gaat het om de adoptie van een minderjarige, is het aan de jeugdrechtbank om tijdens dezelfde procedure uw geschiktheid tot adopteren na te gaan via een maatschappelijk onderzoek en een evaluatie van de voorbereidingssessies. Nadien pas volgt een uitspraak over de adoptie zelf. Na het verstrijken van de termijn om hoger beroep/cassatieberoep in te stellen, zendt de griffie het beschikkend gedeelte van het vonnis naar de ambtenaar van burgerlijke stand, die het overschrijft in de registers met kantvermelding in de geboorteakte van de geadopteerde. Laatstgenoemde behoudt overigens steeds het recht om een afschrift te bekomen van die geboorteakte, waaruit zijn oorspronkelijke afstamming blijkt.  

Interne adoptie Is u van plan een kind uit België te adopteren, bestaat de eerste stap erin uzelf aan te melden bij de Centrale Autoriteit, een autonome dienst binnen Kind & Gezin. Vervolgens dient in één van de specifieke centra een verplicht voorbereidingsprogramma gevolgd, ook – zij het met een aangepaste module – bij een zogenaamde stiefouderadoptie, waar iemand het kind van zijn partner wil adopteren. Eens die voorbereiding volledig doorlopen, ontvangt u hiervan een bevestigingsattest. Vervolgens kiest u – behalve als het om een stiefouderadoptie gaat – een adoptiedienst,

7

Volledigheidshalve nog meegeven dat u voor een tweede of volgende adoptie geen voorbereidingsprogramma meer hoeft te volgen, een melding bij de Centrale Autoriteit daarentegen blijft nog wel vereist, tenminste als het geen meerderjarigen betreft. Interlandelijke adoptie Na een aanmelding bij de Centrale Autoriteit is het ook aangewezen eerst een voorbereidingscursus te volgen, georganiseerd door de bevoegde Gemeenschappen, vooraleer men zich op de rol kan laten zetten bij de jeugdrechtbank. De jeugdrechter beveelt dan bij tussenvonnis een maatschappelijk onderzoek op basis waarvan hij uiteindelijk een zogenaamd geschiktheidsvonnis velt. Is die uitspraak gunstig, maakt het Openbaar Ministerie binnen de twee maanden een verslag op bestemd voor de bevoegde autoriteiten in het land van herkomst. Vervolgens kiezen betrokkenen ofwel voor een zelfstandige adoptie, waarbij de kandidaat-adoptanten, eens de geschiktheidsverklaring in handen, op eigen houtje verder gaan ofwel voor bemiddeling van een erkende adoptiedienst, afhankelijk van het voorkeursland van herkomst:

maart 2012

- Flanders Intercountry Adoption Care voor Columbia, Z.-Afrika, Thailand, Ethiopië, Z.Afrika & de Filippijnen; - Horizon voor China & Rusland; - Ray of Hope voor Ethiopië, China & Sri Lanka. Achteraan vindt u meer gegevens over deze diensten. Aan de hand van een daar neergelegde adoptieakte kan de eigenlijke adoptie dan door de plaatselijke autoriteiten bij vonnis worden uitgesproken en zal die adoptiebeslissing tenslotte worden erkend en geregistreerd in onze registers van burgerlijke stand. Wat betekent dat in België niet nogmaals een adoptieprocedure dient opgestart. Noteer hierbij dat niet alle landen het fenomeen adoptie als dusdanig kennen (Mahgreblanden bv.).

Wanneer heeft u recht op een adoptiepremie? Dat deze premie aangereikt wordt naar aanleiding van de adoptie van een kind is nogal voor de hand liggend. Het hoeft hierbij niet per se te gaan om een binnenlandse adoptie.

Vier voorwaarden Wil je een adoptiepremie uitbetaald krijgen, moeten de volgende vier voorwaarden vervuld zijn: 1 Waar voorheen de ondertekening van een adoptieakte een absolute voorwaarde was voor het recht op een adoptiepremie, is dit in het nieuwe systeem hooguit nog een aanvullende voorwaarde, met name voor interlandelijke adopties van een meerderjarige. In plaats van die adoptieakte is nu het indienen van een verzoekschrift waaruit de wilsuiting tot adoptie blijkt een noodzakelijke voorwaarde. Al naargelang het type adoptie gaat het ofwel om het verzoekschrift tot adoptie (interne adoptie) dan wel om dat specifieke verzoekschrift tot vaststelling van geschiktheid tot adopteren (interlandelijke adoptie). 2 Als adoptant of diens echtgenote vervult u de voorwaarden om de hoedanigheid van rechthebbende op kinderbijslag te verwerven. 3 Het kind maakt deel uit van het gezin van de adoptant. 4 Het kind vervult de voorwaarden om rechtgevend te zijn op kinderbijslag.

 

Als het kind bij het indienen van het verzoekschrift (1) reeds deel uitmaakt van het gezin (3) moeten voorwaarden (2) en (4) vervuld zijn op datum van indienen van het verzoekschrift. Komt het daarentegen pas later in het gezin, dan moet aan voorwaarde (2) en (4) pas voldaan zijn op het moment dat het kind werkelijk is gaan deel uitmaken van het adoptiegezin. Voor wie uitgerekend op die scharniermomenten niet de hoedanigheid van rechthebbende zou bezitten, biedt sinds kort een algemene ministeriële afwijking alsnog soelaas. Daarvoor dient de adoptant of zijn echtgenote de vijf voorgaande jaren minstens gedurende 480 dagen arbeidsprestaties geleverd te hebben, onderworpen aan RSZ. Bovendien moet betrokkene op het ogenblik van de adoptie in onze bevolkingsregisters ingeschreven zijn. Cumulatieverbod Het toekennen van een adoptiepremie staat in principe los van de vraag of er voor dit kind al kraamgeld werd toegekend. Alleen wanneer uw echtgenoot of de persoon met wie u een gezin vormt reeds kraamgeld heeft ontvangen voor hetzelfde kind, hetzij in de regeling van werknemers, hetzij in de regeling van zelfstandigen, is er geen adoptiepremie verschuldigd. Voorbeeld: Evi is gescheiden en heeft een zoontje Tim van 4 jaar waarvoor zij destijds kraamgeld ontving. Zij heeft opnieuw het geluk gevonden bij Koen. Vorig jaar zijn ze getrouwd. Koen heeft ondertussen Tim geadopteerd. Aangezien Evi destijds reeds kraamgeld ontving voor Tim, is Koen niet gerechtigd op een adoptiepremie voor Tim.   Bovendien kan voor hetzelfde kind slechts één enkele adoptiepremie aan de adoptant of zijn echtgenoot worden toegekend. Hierbij denken we dan vooral aan situaties waarbij een gewone adoptie wordt gevolgd door een volle adoptie of waarbij eerst de ene en pas daarna de andere echtgenoot hetzelfde kind adopteert. Adoptie in het buitenland Wie in Nederland woonachtig was en hier werkt, viel vroeger buiten de prijzen. Alleen in “behartenswaardige” gevallen was alsnog een ministeriële afwijking te bekomen.  

8

Vanaf 1 juni 2001 werd deze beperking opgeheven. Overigens niet alleen voor Nederland maar ook voor de andere EERlidstaten. Dit betekent dat voor kinderen waarvoor de adoptieakte ondertekend is na 31 mei 2001 alsnog aanspraak kan gemaakt worden op een adoptiepremie. Tenminste u indien u als werknemer van een EER-lidstaat hier werkt en uw kind in een andere lidstaat wordt opgevoed. Noteer wel dat het moet gaan om een rechthebbende die effectief werknemer is en bv. geen werkloze. Om deze innovatie richting Frankrijk en Luxemburg concreet gestalte te kunnen geven, is het eerst wachten op een wijziging van eerder afgesloten bilaterale verdragen terzake. Voorbeeld: Greet en Alex wonen in Spanje. Alex werkt in België als bediende in een psychiatrische instelling, terwijl Greet en Ella in Spanje verblijven. Ella werd door Greet en Alex geadopteerd op 20 november 2005. Zij hebben recht op een Belgische adoptiepremie.

Opgelet: indien een recht in het woonland bestaat, zal de adoptiepremie per verschil betaald worden.    

Door wie aan te vragen? De aanvraag dient te gebeuren door de “rechthebbende”. De “rechthebbende” is de persoon die het recht op de adoptiepremie (en kinderbijslag) verwerft ingevolge zijn prestaties. Hij moet dus een sociaal statuut hebben.   Indien het kind door één persoon geadopteerd wordt, opent deze adoptant een voorrangsrecht.   Indien het kind door twee personen samen geadopteerd wordt, zal de oudste van de twee adoptanten als rechthebbende worden aangeduid. En dit zolang de adoptieprocedure niet is afgerond. Eens de adoptie is overgeschreven in de registers van burgerlijke stand verkrijgt de loontrekkende adoptievader de voorrang, zelfs al is zijn eveneens loontrekkende partner ouder. Bij geslachtelijk gelijkgestemden komt het voorrangsrecht toe aan de oudste, zelfs al is deze niet de biologische ouder maar mee-ouder.

Voorbeeld: Anouk (° 64) en Myriam (° 66) hebben samen een meisje van 2 jaar geadopteerd. Zowel vóór als na de overschrijving in de registers van burgerlijke stand, is Anouk de rechthebbende.

Is de ene adoptant werknemer en de andere zelfstandige komt de voorrang eerstgenoemde toe als hij minstens halftime is tewerkgesteld.

Waar aanvragen? Bepalend is bij welke werkgever de rechthebbende werkt of laatst heeft gewerkt. Immers, het is de werkgever die in principe kiest bij welk kinderbijslagfonds hij zich aansluit, uitzonderingssituaties niet te na gesproken (cfr pag. 3). Voorbeeld: Birgit en Hugo zijn 7 jaar gehuwd. Ze hebben onlangs een kindje geadopteerd. Hugo werkt voltijds als bankbediende en Birgit werkt voltijds als kleuterleidster. Het is aan Hugo om een aanvraag in te dienen bij het kinderbijslagfonds waarbij de bank zich destijds heeft aangesloten.

Zelfstandigen kunnen terecht bij hun sociaal verzekeringsfonds.  

Wanneer aanvragen? Algemeenheden De adoptiepremie is aan te vragen zodra u de procedure opstart. Effectieve uitbetaling evenwel bekomt u pas als voldaan is aan de gestelde voorwaarden (cfr. supra, pag. 8). Ook voor kinderbijslag hoeft u niet te wachten tot de officiële procedure is afgelopen. Het is wel zaak aan te tonen dat:   - het verzoekschrift inmiddels werd ingediend en - het kind feitelijk in uw gezin verblijft.   De kinderbijslag loopt dan vanaf de eerste dag van de maand die volgt op deze waarin het kind deel uitmaakt van het gezin.

9

Voorbeeld: Sofie en Wim, beide voltijdse bedienden, wensen de 2-jarige Sam te adopteren. Zij starten 20 mei 2011 de procedure op met het indienen van een verzoekschrift. Uit getuigenverklaringen blijkt dat Sam reeds vanaf 15 juni 2010 in hun gezin verblijft. Sofie en Sam hebben recht op kindergeld vanaf juli 2010.

Geadopteerde buitenlandse kinderen Voor uit het buitenland geadopteerde kinderen kan de officiële inschrijving laattijdig plaatsvinden. De werkelijke datum van aankomst in het gezin is met alle mogelijke rechtsmiddelen te bewijzen, getuigenverklaringen incluis.

Verjaring Een adoptieprocedure kan slopend en langdurig zijn. Het kan dus best dat muizenissen allerhande u uw aanspraken op die adoptiepremie en de maandelijkse kinderbijslag deden uit het oog verliezen. Geen nood! Zolang de aanvraag plaats vindt binnen de 5 jaar is er geen probleem. Deze verjaringstermijn van vijf jaar neemt een aanvang de laatste dag van het trimester waarin u het verzoekschrift tot adoptie indiende.   Voorbeeld: Ingrid en Kris adopteerden een baby geboren op 15 maart 2002. Het verzoekschrift werd ingediend op 23 november 2011. • de verjaring begint te lopen vanaf 31 december 2011 • de betaling van de adoptiepremie verjaart vanaf 1 januari 2017.

Indien het kind bij het indienen van het verzoekschrift nog geen deel uitmaakte van het gezin van de adoptant(en), vangt de verjaringstermijn aan de laatste dag van het kwartaal in de loop waarvan het werkelijk is gaan deel uitmaken van dat gezin.  

maart 2012

Hoe de adoptiepremie aanvragen? U wenst een adoptiepremie aan te vragen. Hoe gaat u te werk? Neem contact op met uw kinderbijslagfonds. Indien Acerta bevoegd is, dan zullen wij u onmiddellijk het passend formulier (model E-ter) toesturen. U zendt ons dit ingevuld terug. Indien het kind nog niet officieel bij u gedomicilieerd is of indien het kind al vroeger in uw gezin verbleef dan officieel blijkt uit het rijksregister, dan bezorgt u ons zo snel mogelijk een bewijs hiervan (bv. getuigenverklaringen).   Bovendien dient u ons in het bezit te stellen van:

verzoekschrift uiteindelijk resulteert in het kunnen verwelkomen van het langverwachte adoptiekindje.   Wat het kraamgeld voor de eigen kinderen van de adoptant(en) betreft, is voor het bepalen van die geboorterang geen rekening te houden met de geadopteerde kinderen voor wie een adoptiepremie werd uitbetaald.   In zijn oorspronkelijk gezin blijft het ter adoptie afgestane kind zoals voorheen meetellen, ongeacht of er kraamgeld of een adoptiepremie is betaald.  

- ofwel een kopie van het verzoekschrift tot adoptie ingediend bij de rechtbank (voor adoptie in België); - ofwel van de buitenlandse adoptieakte (voor adoptie van een meerderjarig kind in het buitenland); - ofwel een kopie én van de vaststelling van geschiktheid tot adoptie uitgaande van de Belgische rechtbank én van de buitenlandse adoptieakte (voor adoptie van een minderjarig kind in het buitenland).

Hoe kinderbijslag aanvragen? Kinderbijslag kan toegekend worden aan de hand van: - een officieel document dat bewijst dat de adoptie nog lopende is; - een bewijs dat het kind in het gezin verblijft (gezinssamenstelling, getuigenverklaring)  

Bedrag  Elk geadopteerd kind geeft recht op 1 199,10 euro (bedrag geldig vanaf februari 2012), ongeacht het aantal geadopteerde kinderen en eigen kinderen in het gezin. Het bedrag van de adoptiepremie stemt overeen met het kraamgeld voor een eerste geboorte.   Om te zien welk barema te hanteren is positioneren wij ons op het moment van de neerlegging van het verzoekschrift. Maakt het kind dan nog geen deel uit van het adoptiegezin, is het bedrag toe te kennen dat geldt op moment van effectieve opname. Immers, zeker bij een interlandelijke adoptie kunnen er eventueel zelfs jaren verlopen eer het initieel

10

Aan wie wordt de adoptiepremie betaald? De adoptiepremie wordt aan de adoptant uitbetaald. Indien de echtgenoten/samenwonenden het kind samen geadopteerd hebben, bepalen zijzelf wie van beiden bijslagtrekkende is. Bij niet-aanwijzing, wordt de adoptiepremie uitbetaald: - aan de vrouwelijke adoptante ingeval van verschillend geslacht; - aan de oudste ingeval beiden van hetzelfde geslacht zijn.

Nog enkele nuttige adressen Adopties voor wie in Vlaanderen woont:

Erkende interlandelijke adoptiediensten

KIND EN GEZIN Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel tel. 02 533 14 76 [email protected]

FLANDERS INTERCOUNTRY ADOPTION CARE Stationsstraat 80A, 2440 Geel tel. 014 70 04 71 [email protected] users.telenet.be/FIAC-adoptiedienst

Adopties voor wie in Wallonië woont:

HET KLEINE MIRAKEL Vrijwilligerstraat 10 B8, 2340 Beerse tel. 014 61 64 36 [email protected] hetkleinemirakel.be

AUTORITE CENTRALE COMMUNAUTAIRE Boulevard Leopold II, 44, 1080 Brussel tel. 02 413 41 35 adoptions.be • [email protected]

DE VREUGDEZAAIERS Tortelduifstraat 73, 9000 Gent tel. 09 236 43 98 vreugdezaaiers.org Let op! De erkenning van deze dienst is niet verlengd: ze werken enkel nog lopende dossiers af.

(Wie in het Brussels Gewest woont, heeft de keuze tussen beide instanties)

Adopties voor wie in Duits Gewest woont: ZENTRALE BEHORDE FUR ADOPTIONEN Gospertstrasse 1, 4700 Eupen tel. 087 59 63 46

RAY OF HOPE Knaptandstraat 25, 9160 Lokeren tel. 09 356 75 79 [email protected] rayofhope.be

Erkende binnenlandse adoptiediensten: DE MUTSAARD Karel Mirystraat 2, 2020 Antwerpen tel. 03 247 88 93 [email protected]

Voorbereidingscentra voor interlandelijke adoptie: VZW TRIOBLA Zwevegemsestraat 20/1, 8900 Kortrijk tel. 056 25 50 04 [email protected] triobla.be

GEWENST KIND Osystraat 37-39, 2060 Antwerpen tel. 03 232 24 52 [email protected] users.pandora.be/gewenst.kind

VORMINGSCENTRUM OPVOEDING & KINDEROPVANG Raas Van Gaverestraat 67 A, 9000 Gent tel. 09 232 47 38 vcok.be

STEDELIJK ZIEKENHUIS ROESELARE Brugsestwg 90, 8800 Roeselare tel. 051 23 61 04 adoptie-roeselare.be DE VISSERIJ Visserij 153, 9000 Gent tel. 09 223 66 55 [email protected] GENTS ADOPTIECENTRUM Wittemolenstraat 31, 9040 Gent tel. 09 228 86 89 [email protected] gentsadoptiecentrum.be

11

maart 2012

Acerta Kinderbijslagfonds vzw

Accent

Acerta Kinderbijslagfonds betaalt als sociale dienstverlener op vraag van aangesloten werkgevers correct en tijdig kinderbijslag aan rechthebbende gezinnen. Daarenboven biedt het deskundige sociale begeleiding via gerichte en betrouwbare informatie- en adviesverstrekking.

is een inforeeks van Acerta over het sociaal recht.

Enig cijfermateriaal: -

meer dan 31 100 aangesloten werkgevers 147 100 rechthebbende gezinnen 264 600 rechtgevende kinderen circa 120 medewerkers 9 kantoren

Deze reeks bevat de volgende brochures over de gezinsbijslag voor werknemers, uitgegeven door Acerta Kinderbijslagfonds: nr. 1 Gezinsbijslag voor werknemers: uw leidraad

Voor meer informatie kan u altijd terecht in één van onze kantoren. Leg gerust uw concrete situatie voor aan onze medewerkers ter plaatse. Zij maken graag tijd voor u. E-mailen kan uiteraard ook:

nr. 2 Kinderbijslag zonder grenzen: internationale overeenkomsten nr. 3 Mindervalide kinderen en gezinsbijslag nr. 4 Samen ouder blijven: co-ouderschap

[email protected] [email protected] [email protected]

nr. 5 Het gezin: een voldongen feit? Over samenwonen nr. 6 Werkende jongeren en kinderbijslag: het kan! nr. 7 Geboorte- en adoptiepremie nr. 8 Sociale toeslagen U kunt deze downloaden via onze website.

Acerta Kinderbijslagfonds heeft kantoren in: 2610 Antwerpen-Wilrijk Groenenborgerlaan 16 tel. 078 15 92 99 fax 03 829 22 44

3000 Leuven Diestsevest 14 tel. 078 15 92 99 fax 016 24 53 70

1020 Brussel BDC Heizel Esplanade PB 64 tel. 078 15 92 99 fax 02 773 16 30

5100 Namur-Jambes Chaussée de Liège 140-142 tel. 078 15 92 99 fax 081 25 06 20

9000 Gent Opgeëistenlaan 8/202 tel. 078 15 92 99 fax 09 264 12 89

9100 Sint-Niklaas Industriepark Noord 27 tel. 078 15 92 99 fax 03 780 74 47

3500 Hasselt Kunstlaan 16 tel. 078 15 92 99 fax 011 23 19 71

2300 Turnhout Patersstraat 100 tel. 078 15 92 99 fax 014 40 02 38

Colofon Redactie: Juridische Zaken KBF Eindredactie: Guy Van Wolvelaer Grafische realisatie: Marketing Acerta Verantwoordelijk uitgever: Paul Roosen BDC Heizel Esplanade PB 64 1020 Brussel

8500 Kortrijk Nijverheidskaai 3 bus 11 tel. 078 15 92 99 fax 056 26 67 59

Publicatiedatum: maart 2012

Bezoek onze site acerta.be

12