Geboorte en afstamming

Geboorte en afstamming De geboorte van een kind brengt een aantal administratieve verplichtingen met zich mee…. Wanneer moet ik de aangifte doen? Hoe zal het kindje heten? Wat als u een kind wenst te erkennen? Kan ik de naam nog wijzigingen? Wat bij adoptie? Hoe een geboorteakte opvragen? In deze brochure kan u een antwoord vinden op deze vragen.

1

Inhoudstafel 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 13.1 13.2. 14. 15.

2

Aangifte van geboorte Erkenning van een kind Vaststelling van afstamming bij de geboorte Familienaam Voornaam Geboorte in het buitenland Geboorteakte Polio-inenting Kraamgeld Geboortepremies Identiteitstukken voor kinderen en KID-ID Adoptie Naamsverandering/Naamsverbetering Procedure wijziging familienaam Procedure voornaamswijziging Nationaliteit Contact

2 3 3 4 4 5 6 7 8 8 8 9 10 10 14 15 16

1. Aangifte van geboorte Wat? De aangifte van een geboorte gebeurt aan de loketten van de dienst burgerlijke stand van de gemeente waar het kind wordt geboren. Deze aangifte dient te gebeuren uiterlijk 15 kalenderdagen na de bevalling (dag van de bevalling inbegrepen). Is de laatste dag van aangifte een zaterdag, zondag of wettelijke feestdag, dan wordt de termijn verlengd tot de eerstvolgende werkdag. Door wie gebeurt de aangifte? Wanneer de ouders gehuwd zijn: • de vader en/of de moeder. Wanneer de ouders niet gehuwd zijn: • de moeder; • de persoon die het kind erkend heeft vóór de geboorte; • de persoon die het kind wil erkennen bij de aangifte van de geboorte, in dat geval dient ook de moeder aanwezig te zijn bij de aangifte. Na het verstrijken van de vijftiende dag kan enkel nog een vertegenwoordiger van het ziekenhuis waar de bevalling plaatsvond de aangifte doen. Dat kan de arts zijn, de vroedvrouw of een andere persoon die bij de bevalling aanwezig was. Wat dient u mee te brengen bij de aangifte? • het geboortebewijs, dit is een geneeskundig attest opgemaakt door de geneesheer of de vroedvrouw die bij de bevalling aanwezig was (statistisch model I ); • de identiteitskaarten van vader en moeder • indien u gehuwd bent ook uw trouwboekje • bewijs van erkenning (indien erkenning voor de geboorte in een andere gemeente)

3

2. Erkenning van een kind Wat? De bepaling van de afstamming kan worden vastgesteld door een erkenning. De erkenning is een wettelijke bekentenis van vader- of moederschap aan de ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Die wordt in een erkenningakte vastgelegd. Wie? Man Zowel een ongehuwde als een gehuwde man kan, mits toestemming van de moeder, een kind erkennen waarvoor de wet geen andere vader heeft aangewezen. Deze toestemming van de moeder is nodig zolang het kind minderjarig is. Het kind zelf moet, vanaf 12 jaar, ook toestemming tot erkenning geven. Bij de erkenning van een meerderjarige moet enkel de meerderjarige toestemmen. Samenwonen is geen voorwaarde voor erkenning. Vrouw De erkenning door de moeder gebeurt enkel wanneer ze anoniem bevalt in het buitenland of wanneer de geboorteakte ontbreekt. Wanneer? Een erkenning kan zowel gebeuren vóór de geboorte, tijdens of na de geboorteaangifte en zelfs na het overlijden van het kind, indien dit afstammelingen heeft nagelaten. Indien het geen afstammelingen heeft nagelaten moet dit binnen het jaar na de geboorte gebeuren. Waar? U kunt een kind erkennen bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van om het even welke gemeente in België (noch woonplaats, noch geboorteplaats van het kind of ouders zijn bepalend). Hoe? De moeder en de erkenner begeven zich samen naar de loketten van de burgerlijke stand en brengen de volgende stukken mee: • de identiteitskaarten van de moeder van het kind en van de erkenner; • een recent afschrift van de geboorteakte van het kind indien het kind niet geboren is in Lokeren; • een doktersattest, bij een erkenning vóór de geboorte, met daarin de bevestiging dat de moeder zwanger is en waarin de vermoedelijke 4 bevallingsdatum is vermeld.

3. Vaststelling van afstamming bij de geboorte De afstamming van moederszijde Het kind heeft als moeder de persoon die als zodanig in de akte van geboorte is aangeduid. Hierdoor ontstaat een directe familierechtelijke verhouding tussen het kind en de moeder die in de geboorteakte is vermeld. Evenwel is de aanduiding van de moeder in de geboorteakte een weerlegbaar vermoeden en kan aldus met alle wettelijke middelen worden betwist. De afstamming van vaderszijde met toepassing van het wettelijk vermoeden Het kind dat geboren is tijdens het huwelijk of binnen 300 dagen na de ontbinding of de nietigverklaring van het huwelijk, heeft de echtgenoot van de moeder als vader. Het kind dat geboren is binnen 300 dagen na de ontbinding of nietigverklaring van het huwelijk van zijn moeder en na een nieuw huwelijk van deze, heeft de nieuwe echtgenoot tot vader. Wordt dit vaderschap betwist, dan wordt de vorige echtgenoot geacht de vader te zijn. De betwisting behoort tot de bevoegdheid van de rechtbank. De ambtenaar van de Burgerlijke Stand heeft hierover geen enkel beoordelingsrecht. LET WEL! Het wettelijk vermoeden van vaderschap wordt echter door de regelgeving (voorzien in art. 316bis BW) afgezwakt. Zo zullen gehuwde koppels en koppels die in een echtscheidingsprocedure verwikkeld zijn, een gemeenschappelijke verklaring moeten afleggen om aan hun kind alsnog de wettige echtgenoot van de moeder als vader in de geboorteakte van het kind te laten opnemen, als dit kind meer dan 300 dagen na hun inschrijving op een afzonderlijk adres of na toestemming van de rechter om op een afzonderlijk adres te gaan wonen, is geboren.

5

4. Familienaam 4.1. In België geboren kinderen die de Belgische nationaliteit hebben De bepaling en eventuele keuze van familienaam van een kind hangt in het Belgisch recht af van het moment en de wijze waarop de afstamming van vaderszijde en moederszijde komt vast te staan: - tussen gehuwden: naam van de vader - in het geval de ouders niet gehuwd zijn en er • geen erkenning is gebeurd en de moeder is ongehuwd of reeds meer dan 300 dagen weduwe of meer dan 300 dagen uit echt gescheiden: naam van de moeder; • een erkenning is gebeurd en de moeder is ongehuwd of reeds meer dan 300 dagen weduwe of meer dan 300 dagen uit de echt gescheiden, de vader is ongehuwd of weduwnaar: - de erkenning vindt plaats vóór of tijdens de geboorteaangifte: naam van de vader; - de erkenning vindt plaats na de geboorteaangifte: naam van de moeder. De moeder en de erkenner kunnen echter uitdrukkelijk in de erkenningsakte verklaren dat het kind de naam van de vader zal dragen (keuzemogelijkheid). - uit een moeder die met een andere vrouw is gehuwd: naam moeder Voor meer gecompliceerde gevallen is het aangeraden om reeds tijdens de zwangerschap inlichtingen in te winnen bij de dienst burgerlijke stand. 4.2. In België geboren kinderen die een vreemde nationaliteit hebben Wanneer een kind niet de Belgische nationaliteit heeft, wordt de naam van het kind bepaald door het recht van de nationaliteit van het kind. De ambtenaar van de burgerlijke stand moet de toepasselijke buitenlandse wetgeving onderzoeken, bv. voor een kind met de Russische nationaliteit moet het Russische (naams) recht geraadpleegd worden. Er zal bijgevolg eerst moeten vastgesteld worden welke nationaliteit het kind heeft voor zijn of haar naam bepaald kan worden. Om de nationaliteit van een kind te bepalen, moet men vaak eerst vaststellen wie zijn ouders zijn en welke nationaliteiten hij door zijn ouders heeft bekomen. Eenmaal vastgesteld welke nationaliteit het kind heeft, kan worden bepaald welke naam in de geboorteakte moet worden vermeld. Zo zal de vraag of het kind de naam van de vader en/of de naam van de moeder krijgt, worden beantwoord door de nationale wet van het kind. Een Spaans kind bv. krijgt overeenkomstig het Spaanse recht de eerste naam van de vader en de eerste naam van de moeder. 6

De nationale wet van het kind bepaalt ook de eventuele mogelijkheid voor de ouders om de naam van hun kind te kiezen. Meer info: Dienst burgerlijke stand

5. Voornaam De keuze van de voornaam of voornamen behoort toe aan beide ouders. In geval van betwisting tussen beide ouders kunnen zij zich tot de jeugdrechtbank wenden. Belangrijk bij het kiezen van een voornaam is dat u er rekening mee houdt dat een voornaam een leven lang moet meegaan. Het is dus niet aangewezen om dit in een opwelling te bepalen. De tijd van het dikke voornaamwoordenboek van de burgerlijke stand, vol met namen van kalenderheiligen en roemrijke historische figuren, is geschiedenis. Wel wordt er nog steeds, in het belang van het kind, op toegezien dat een voornaam niet bespottelijk of verwarrend is. De ambtenaar van de burgerlijke stand mag in de geboorteakte geen voornamen opnemen die aanleiding geven tot verwarring, het kind of derden kunnen schaden. De beoordeling van de ambtenaar van de burgerlijke stand wordt beperkt door de mogelijkheid van de ouders om in beroep te gaan bij de Rechtbank van Eerste Aanleg. Bovendien is de Procureur des Konings verplicht jaarlijks de registers na te zien en kan hij bij deze gelegenheid ook beroep instellen tegen ten onrechte ingeschreven voornamen. Voor niet-Belgen gebeurt het kiezen van een voornaam volgens de wetgeving van hun land.

7

6. Geboorte in het buitenland Waar wordt de geboorteakte van een Belg, geboren in het buitenland, opgemaakt? De geboorteakte van een Belg, geboren in een vreemd land, mag worden opgemaakt: • hetzij door de plaatselijke overheden, in de vorm die in dat land gebruikelijk is; • hetzij door de Belgisch diplomatieke of consulaire agenten. Wanneer kunnen personen, geboren in het buitenland, een afschrift of uittreksel van hun geboorteakte in België verkrijgen? • De persoon is geboren in het buitenland als kind van een Belgische beroepsmilitair, die gekazerneerd was in een garnizoensplaats in het buitenland. De geboorteakte kunt u in de officiële woonplaats van uw ouders in België op het ogenblik van de geboorte, opvragen. • De persoon werd geboren in het buitenland en zijn Belgische ouders woonden er op het ogenblik van zijn geboorte. Als zijn ouders de geboorte hebben gemeld op de Belgische ambassade van hun woonplaats, is deze gedeponeerd op de FOD (Federale Overheidsdienst) Buitenlandse Zaken. Daar kunt u terecht voor een afschrift. • De geboorteakte is overgeschreven in de (eerste) woonplaats in België na de terugkeer naar België. Dit is meestal enkel het geval indien dit duidelijk op verzoek was van de betrokkene of zijn vertegenwoordiger. U contacteert het best de woonplaats in kwestie voor meer informatie. • De persoon werd geboren in het buitenland, maar is gehuwd in België. U kunt een afschrift van uw geboorteakte uit de aanhangsels van uw huwelijksdossier krijgen op de burgerlijke griffie van de Rechtbank van Eerste Aanleg. Als het om een huwelijksdossier van het lopende kalenderjaar gaat, kunt u een afschrift krijgen op de dienst burgerlijke stand van de huwelijksplaats. 8

Overschrijving van een buitenlandse geboorteakte in de registers van de burgerlijke stand. Wat? Indien u als Belg geboren bent in het buitenland, kunt u uw geboorteakte laten overschrijven in de registers van de burgerlijke stand van uw woonplaats in België of deze van uw eerste vestiging bij de terugkeer naar België. Bij gebreke van een woonplaats of verblijfplaats in België, kan de overschrijving gebeuren in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente van de laatste woonplaats, of bij gebreke hiervan, in de registers van de burgerlijke stand van de stad Brussel.

Indien de geboorteakte in het buitenland opgemaakt werd door de Belgische diplomatieke of consulaire agenten, zenden deze een voor eensluidend verklaard afschrift van de akte aan het FOD Buitenlandse Zaken. Op verzoek van het FOD Buitenlandse Zaken wordt de desbetreffende akte overgeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Voordeel Eenmaal de geboorteakte is overgeschreven, kan u bij de dienst burgerlijke stand terecht voor het opvragen van uittreksels of afschriften uit de geboorteakte. Mee te brengen • een volledig afschrift van de geboorteakte, voorzien van alle nodige geldigverklaringen (legalisatie), afhankelijk van het land van herkomst; • een Nederlandse vertaling door een beëdigd vertaler. 9

7. Geboorteakte Wat? • • • • • •

in een geboorteakte vindt u alle gegevens omtrent de geboorte van een persoon naam en voornamen van het kind naam en voornamen van moeder en/of vader geboortedatum, geboorte uur geslacht eventuele vermeldingen in de rand van de akte inzake wijzigingen aan bovenvermelde zaken.

Ze wordt opgemaakt na de aangifte van de geboorte en ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de geboorteplaats. Waar? Een uittreksel of afschrift kunt u aanvragen bij het gemeentebestuur van de geboorteplaats.Voor geboortes op het grondgebied van de stad Lokeren, kunt u terecht op de dienst burgerlijke stand (loket 8-9). U kunt uw uittreksel ook elektronisch of telefonisch aanvragen: [email protected] of www. lokeren.be of 09/340.94.45. Wie kan een afschrift van een akte van de burgerlijke stand aanvragen? Enkel de volgende personen kunnen een afschrift of een uittreksel, met vermelding van de afstamming, van akten van minder dan 100 jaar verkrijgen:

• • • • • • • 10

de persoon op wie de akte betrekking heeft; de echtgenoot of overlevende echtgenoot; de wettelijke vertegenwoordiger (b.v. de voogd); openbare overheden; de bloedverwanten in opgaande of neerdalende lijn (grootouders, ouders, kinderen, kleinkinderen) dus niet: de bloedverwanten in zijlijn (b.v. broers en zusters), de aanverwanten in rechte lijn (b.v. schoonouders en schoonkinderen) of de aanverwanten in zijlijn (b.v. schoonbroer of schoonzuster); de erfgenamen; de notaris en de advocaat van voornoemden.

Voor alle andere personen krijgt u van ons een uittreksel zonder afstamming. Een uittreksel zonder afstamming vermeldt enkel het feit van de geboorte, huwelijk of overlijden, maar niet de afstamming van de betrokken persoon of andere informatie uit de akte. Als u toch een akte wil met vermelding van afstamming moet u per brief een vraag richten aan het stadsbestuur, dienst burgerlijke stand, Groentemarkt 1, 9160 Lokeren. Opgelet: als de akte minder dan 100 jaar oud is, moet u de toestemming hebben van de voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Dendermonde. U voegt deze toestemming bij uw brief. Voor akten van meer dan 100 jaar oud, kunt u best contact opnemen met het stadsarchief. Mee te brengen? Uw identiteitskaart.

8. Polio-inenting Wat? De inenting tegen polio of kinderverlamming is in België verplicht. Zij moet, zonder neven- of tegenwerking, vier maal gebeuren voor de leeftijd van 18 maanden. Wanneer? Zuigelingen krijgen op de leeftijd van 2, 3, 4 en 13-14 maanden het gecombineerd vaccin toegediend. Waar? De inenting kan gebeuren: • in een consultatiebureau van Kind en Gezin • bij de huisarts • bij de kinderarts • in het ziekenhuis. In de laatste drie gevallen betaalt u wel het doktersbezoek. Het vaccin zelf is steeds gratis.  11

Uitzonderingen? Om medische redenen kan de arts beslissen: • de inentingen oraal toe te dienen in drie doses (op 3, 5 en 12 maanden) • de inentingen uit te stellen. In dat geval schrijft de arts een ‘attest van medisch uitstel’ dat u bezorgt aan de dienst burgerlijke stand, Groentemarkt 1, 9160 Lokeren. Een kind dat voor de leeftijd van 18 maanden van het buitenland naar België verhuist, kan volgens een ander schema gevaccineerd zijn. Wanneer het inentingsschema voldoet aan de geldende wetten van het land van herkomst, wordt het attest hier goedgekeurd. Wanneer het inentingsschema niet voltooid is of wanneer het attest ontbreekt, dan beslist de arts over het verdere verloop. Het attest? U ontvangt het blanco polioattest bij de geboorteaangifte. Na de vier inentingen moet u het attest laten invullen door de arts die de baby vaccineerde. Bij verlies van het originele document mag de arts een polioattest opmaken. Nadien bezorgt u het attest of de vaccinatie kaart binnen de 14 dagen aan het gemeentebestuur van uw woonplaats. Bent u inwoner van de stad Lokeren, dan bezorgt u dit attest aan de dienst burgerlijke stand (loket 8 of 9).

9. Kraamgeld Vanaf de zesde zwangerschapsmaand kan iedere werknemer, hetzij als loontrekkende, werkloze, invalide, gepensioneerde of loopbaanonderbreker, het kraamgeld aanvragen. Dit gebeurt via een formulier dat verkrijgbaar is bij de werkgever of het kinderbijslagfonds. De uitbetaling van de premie kan reeds na het verstrijken van de zevende zwangerschapsmaand gebeuren. Het kraamgeld kan tot drie jaar na de geboorte worden aangevraagd. Indien u meer informatie wenst, kunt u terecht bij: - - - 12

het kinderbijslagfonds de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers Trierstraat 70, 1000 Brussel Tel. 0800 94 434 (gratis nummer) FOD Sociale Zekerheid Zwarte-Lievevrouwstraat 3c, 1000 Brussel Tel. (09)509 82 96

10. Geboortepremies Werkgevers, mutualiteiten en vakbonden geven bij een geboorte soms een geboortepremie; indien u daarvan wenst te genieten, neemt u best met hen contact op.

11. Identiteitstukken voor kinderen en KIDS-ID 11.1. Het identiteitsstuk Bij de geboorte van een kind verstrekt de dienst bevolking gratis een identiteitsstuk zonder foto. Dit identiteitsstuk is geldig tot het kind 12 jaar wordt. Dit identiteitsstuk dient u niet af te halen. Het wordt automatisch naar u thuis opgestuurd. 11.2. De KIDS-ID De KIDS-ID is een identiteitsdocument voor -12-jarigen en een reisdocument dat in de meeste Europese landen en bepaalde landen daarbuiten geldig is als het kind vergezeld is door een ouder met geldige identiteitskaart. Vooral op het vlak van veiligheid zijn de voordelen groot.Vooreerst is met tal van beveiligingssystemen gezorgd dat de kaart moeilijk te vervalsen is. Bovendien kan uw kind zijn KIDS-ID, dankzij de chip met pincode, gebuiken om zich veiliger op het internet te begeven of om veiliger te chatten. De KIDS-ID is ook een bescherming als uw kind in een noodsituatie verkeert. Op de kaart staat immers een telefoonnummer waarop gebeld kan worden als uw kind verloren loopt of een ongeluk heeft gehad.Via het telefoonnummer worden de ouders meteen gewaarschuwd, of andere verwanten of vrienden die u zelf in een bepaalde volgorde opgeeft. Wie kan dit document aanvragen? De uitreiking gebeurt op aanvraag van de persoon of personen die het ouderlijke gezag over het kind uitoefenen.  13

Wat is de geldigheidsduur van de KIDS-ID? 3 jaar Kan de KIDS-ID ook aan buitenlandse kinderen uitgereikt worden? Neen, het betreft slechts Belgische kinderen. In afwachting van de op puntstelling van het project voor de elektronische verblijfsbewijzen voor vreemdelingen, wordt aan buitenlandse kinderen wel nog een kartonnen identiteitsdocument voor -12-jarigen uitgereikt. Mee te brengen bij de aanvraag: - de aanvrager moet zijn identiteitskaart meebrengen; - een recente pasfoto van het kind in kleur (vooraanzicht, zonder hoofddeksel, lichte en egale achtergrond) - het kind zelf - kostprijs: 3 euro. Meer info: dienst bevolking

14

12. Adoptie Wat? Adoptie is een instelling waarbij tussen twee personen een juridische band wordt gevormd op basis van een rechterlijke uitspraak die grosso modo dezelfde rechtsgevolgen met zich meebrengt als de gewone afstammingsband. Er wordt dus een fictieve afstammingsband gecreëerd die niet steunt op bloedverwantschap. De tussenkomst van de dienst burgerlijke stand beperkt zich tot de overschrijving van de beslissing van de rechtbank en de aanpassing van de akten van de burgerlijke stand (bv. geboorteakte). Binnenlandse adoptie Meer info: Dienst burgerlijke stand Buitenlandse adoptie Een buitenlandse adoptie moet u in België eerst laten registreren bij de Centrale Federale Autoriteit. Daarna kunt u de adoptiebeslissing op de dienst burgerlijke stand van uw woonplaats laten overschrijven. Zeer belangrijk is dat u ook de geboorteakte van het kind laat overschrijven (zie bij verwante onderwerpen: buitenlandse geboorteakten van Belgen). Voor de registratie door de Federale Centrale Autoriteit kunt zich wenden tot de Federale Overheidsdienst Justitie Directoraat – generaal Wetgeving, Fundamentele Rechten en Vrijheden Federale Centrale Autoriteit – dienst internationale adoptie Waterloolaan 15 1000 Brussel Tel. 02-542 75 81 Fax 02-543 71 61 Voor afschriften van de aktes, kunt u zich wenden tot de dienst burgerlijke stand. Meer informatie gewenst? Voor meer informatie kunt u zich als kandidaat-adoptant wenden tot het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,Vlaams Centrale Autoriteit inzake adoptie, Kind en Gezin, Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel, tel. 02-533 14 76 of 02-533 14 77. 15

13. Naamsverandering/Naamsverbetering Om uiteenlopende redenen wenst men soms zijn naam of voornaam (voornamen) te veranderen. Een reden kan bijvoorbeeld zijn dat één van beide belachelijk klinkt, of dat de combinatie van naam en voornaam belachelijk klinkt. Deze vorm van naamsverandering mag niet verward worden met de naamsverandering als gevolg van de vaststelling van afstamming (zie ook erkenning of adoptie). De verandering van de naam en/of de voorna(a)m(en) is geen recht maar enkel een gunst, die respectievelijk door een Koninklijk Besluit of een Ministerieel Besluit wordt verleend. In beginsel is de naam vast. De naamsverandering wordt bijgevolg slechts toegestaan ten uitzonderlijke titel, en op voorwaarde dat de aanvraag gesteund is op ernstige redenen. Bovendien mag de nieuwe aangevraagde naam geen aanleiding geven tot verwarring ; deze mag ook geen schade berokkenen aan de aanvrager of andere personen; De procedure tot naamsverandering kan slechts tot een goed einde worden gebracht als geen enkele andere procedure tot het gewenste resultaat kan leiden (bijvoorbeeld vordering tot wijziging van de geboorteakte in geval van vergissing bij de opstelling van de akte, vorderingen inzake de afstamming). Het gaat om een aanvullende procedure die niet mag worden verkozen boven een eigenlijke vordering of procedure; De wet is een beetje soepeler voor de verandering van de voorna(a)m(en). Benevens de noodzaak van een gemotiveerde aanvraag, voorziet de wet dat de aangevraagde voornaam geen aanleiding mag geven tot verwarring en de aanvrager of derden niet mag schaden. Wie mag een procedure tot naamsverandering inleiden? De procedure tot naamsverandering kan enkel worden ingeleid door personen van Belgische nationaliteit, O.V.N.- vluchtelingen en staatlozen. Bij de indiening van de aanvraag moet één van deze hoedanigheden kunnen worden aangetoond. Wanneer aan deze voorwaarde is voldaan, kan elkeen die enigerlei reden heeft om zijn naam te laten wijzigen, een aanvraag indienen. Hoe een aanvraag indienen ? Het verzoek moet worden ingeleid door de betrokkene zelf of door zijn/haar wettelijke vertegenwoordiger.

16

13.1. Procedure wijziging familienaam Familienamen kunt u enkel veranderen mits grondige redenen. U moet hiervoor een gemotiveerde aanvraag (dus met vermelding van de redenen) indienen bij de Federale Overheidsdienst Justitie. Een verzoek betreffende een minderjarig kind (minder dan 18 jaar) moet gezamenlijk worden ingediend door beide ouders. Indien een vonnis echter de uitoefening van het ouderlijk gezag uitsluitend aan één van beide ouders heeft opgedragen, dan is deze persoon bevoegd om het verzoek alleen in te dienen. Het verzoek moet schriftelijk worden gericht aan : Federale Overheidsdienst Justitie, Dienst naamsveranderingen, Waterloolaan 115, 1000 Brussel Het verzoek moet duidelijk zijn voorwerp vermelden (de nieuwe aangevraagde naam) en zijn redenen (historisch, sociologisch, familiaal …). Eventueel kunnen bewijsstukken worden toegevoegd aangezien de inwilliging van het verzoek vereist dat de ernstige redenen waarop het berust, terdege worden aangetoond. Enkele voorbeelden: Ik heb een belachelijke naam die vaak het voorwerp uitmaakt van pesterijen. Deze naam berokkent me nadeel. Ik dien een verzoek in tot naamswijziging want ik verkies de naam van mijn moeder te dragen of een afgeleide van mijn huidige naam. Ik ben een genaturaliseerde Belg sedert een paar maanden. Niettemin veroorzaakt mijn vreemd klinkende naam integratieproblemen. Ik wil mijn naam vereenvoudigen of een meer Europese naam om mijn integratie te vergemakkelijken. Ik heb een kind geadopteerd in het buitenland. De naam van het kind is evenwel niet gewijzigd ingevolge zijn adoptie. Ik wil dat het mijn naam draagt. Ik ben van Spaanse oorsprong. Ik heb twee kinderen. Het eerste draagt de dubbele naam van vader en moeder, overeenkomstig de Spaanse wet. Het tweede draagt de naam van zijn vader luidens de Belgische wet. Ik wens dat mijn kinderen dezelfde naam hebben.

 17

Zijn er bijzondere documenten toe te voegen bij de aanvraag ? Volgende documenten moeten worden gevoegd bij de aanvraag, en dat voor elke betrokkene : • een letterlijk afschrift van de geboorteakte; • een recent bewijs van verblijfplaats; • een bewijs van Belgische nationaliteit of, voor de vluchtelingen en de staatlozen, een attest dat deze hoedanigheid bewijst; • een schriftelijke verbintenis de registratierechten te betalen die verschuldigd zijn als de aanvraag wordt ingewilligd (49,00 euro of 740,00 euro in geval van toevoeging van een naam of partikel of vervanging van een hoofdletter door een kleine letter). Opgelet! Elke adreswijziging in de loop van de procedure moet worden gemeld aan de Dienst naamsveranderingen. Tevens moet een nieuw bewijs van verblijfplaats worden toegestuurd of ingediend. Wat gebeurt daarna ? De aanvraag wordt toegestuurd aan de gerechtelijke overheden, die met tussenkomst van de plaatselijke politie, de voor het onderzoek nuttige inlichtingen verzamelen. Tijdens dit onderzoek worden de personen die betrokken zijn bij de aangevraagde naamsverandering (de verzoeker, ouders, grootouders, broers, zussen, …) gehoord om hun mening te kennen aangaande het verzoek. Deze inlichtingen worden verzameld ten informatieve titel en binden geenszins de Minister bij zijn beslissing.

18

De resultaten van dit onderzoek worden vervolgens doorgestuurd naar de dienst voornaams- en naamsveranderingen bij de Federale Overheidsdienst Justitie. Het dossier wordt samen met een omstandig advies van de Dienst voornaamsen naamsveranderingen overgemaakt aan de Minister van Justitie. Deze beslist of het Koninklijk Besluit dat de naamsverandering toestaat aan de Koning ter ondertekening wordt voorgelegd, rekening houdend met het principe dat de naamsverandering de uitzondering moet blijven. De naamsverandering wordt toegekend bij Koninklijk Besluit. Kan ik onmiddellijk mijn nieuwe naam gebruiken wanneer deze werd toegestaan? Neen. Het Koninklijk Besluit dat de naamsverandering toestaat, moet worden bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. Gedurende een termijn van 60 dagen vanaf deze bekendmaking kan elke belanghebbende zich tegen de naamsverandering verzetten. De Koning doet in een met redenen omklede beslissing uitspraak over dit verzet. Na deze termijn, of vanaf de datum waarop het verzet is verworpen, is het Besluit definitief. Een afschrift van het besluit wordt dan overgemaakt aan de Federale Overheidsdienst Financiën, die het tegen betaling van de registratierechten aan de verzoeker overhandigt. De verzoeker moet daarna, binnen de 60 dagen na de registratie ervan, het afschrift van het Besluit overhandigen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand op het gemeentehuis. Deze ambtenaar zal dan het beschikkend gedeelte van het besluit overschrijven in zijn registers. De naamsverandering wordt definitief vanaf de datum van de overschrijving in de registers van de burgerlijke stand. De andere administratieve formaliteiten (vermelding in de bevolkingsregisters, verandering van identiteitskaart, …) zullen gebeuren na de overschrijving. De bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand is deze: 1° van de geboorteplaats van de begunstigde of een van de begunstigden; 2° van de plaats van de gewone verblijfplaats van de of een van de begunstigden, indien geen van hen in België geboren is; 3° van Brussel indien geen enkele begunstigde geboren is in België noch er zijn gewone verblijfplaats heeft. !!- Indien het afschrift van het Besluit niet binnen de dwingende termijn wordt overhandigd aan de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand (d.w.z. binnen 19

de 60 dagen na de registratie), wordt het Besluit als onbestaande beschouwd. Dit betekent dat u uw naam niet kan veranderen krachtens het uitgevaardigde Koninklijk Besluit. In dat geval moet de verzoeker opnieuw een aanvraag indienen om een nieuwe toelating te bekomen en de registratie en de overschrijving binnen de wettelijke termijnen te volbrengen. Als ik de toelating heb bekomen om mijn naam te veranderen, wordt de naamsverandering dan automatisch toegepast op mijn kinderen ? De naamsverandering gaat enkel automatisch over op de kinderen die geboren zijn na de indiening van de aanvraag. De minderjarige kinderen daarentegen die geboren zijn voor het indienen van het verzoek genieten slechts van de naamsverandering indien het verzoek tot hen was uitgebreid. In dit geval moeten de bewijsstukken betreffende deze kinderen bij de aanvraag worden gevoegd. Een concreet voorbeeld : Ik heb mijn aanvraag tot naamsverandering ingediend op 13 maart 2008. Op dat ogenblik had ik een dochter, Marie, geboren op 8 mei 2005. Sedertdien heb ik ook een zoon Kevin, die geboren is op 1 januari 2010. Een Koninklijk Besluit van 17 augustus 2010 staat mij toe mijn naam te veranderen. Marie was vermeld in mijn aanvraag en werd ook opgenomen in het Koninklijk Besluit. Ik zal ook voor haar registratierechten moeten betalen. Kevin, die geboren is na 13 maart 2008 zal automatisch en gratis kunnen genieten van de naamsverandering. Wat zijn de procedurekosten ? De naamsverandering gaat gepaard met een heffing van een registratierecht van 49,00 EUR. Dit recht wordt verhoogd tot 740,00 EUR voor vergunningen om aan een naam een andere naam of een partikel toe te voegen, of een hoofdletter te vervangen door een kleine letter. De Koning kan bij gemotiveerd besluit dit recht verminderen, zonder dat het verminderd tarief evenwel minder mag zijn dan een totaal van 490,00 EUR voor alle begunstigden samen. De vermindering kan enkel worden toegestaan indien de begunstigde, een van de begunstigden of hun ascendenten aan het land buitengewone diensten hebben bewezen van vaderlandslievende, wetenschappelijke, culturele, economische, sociale of humanitaire aard (artikel 248 van het Wetboek op de registratie-, hypotheek-, en griffierechten). Deze bedragen zijn verschuldigd voor elke begunstigde.

20

Wat is de duur van de procedure ? De gemiddelde duur van de procedure schommelt momenteel tussen 1,5 jaar en 2 jaar. Aangezien het gaat om een gemiddelde duur is het niet uitgesloten dat de werkelijke duur van de procedure korter of langer blijkt te zijn naargelang de bijzondere kenmerken van elk dossier. Heeft de naamsverandering een weerslag op de afstamming ? De naamsverandering heeft enkel als doel de identiteit van de persoon te wijzigen, en heeft geen enkel gevolg op de afstamming en de gevolgen ervan. De afstamming is de ouderschapsband die een kind met zijn vader verbindt (vaderlijke afstamming) of met zijn moeder (moederlijke afstamming). De naamsverandering heeft geen enkel effect op het ouderlijk gezag betreffende de minderjarige kinderen, het omgangsrecht, het eventueel te betalen onderhoudsgeld, of nog de erfenisrechten … 13.2. Procedure voornaamswijziging De procedure is identiek aan de procedure voor de naamsverandering, behalve wat de volgende punten betreft: A) de toelating wordt verleend bij Ministerieel Besluit (besluit dat is ondertekend door de Minister van Justitie en niet door de Koning); B) er is geen bekendmaking in het Belgisch Staatsblad, noch verzetstermijn van 60 dagen; C) het registratierecht is vastgelegd op 490,00 EUR. Het bedrag van het registratierecht kan evenwel worden verminderd tot 49,00 EUR indien de voornaam die men wenst te wijzigen: • op zichzelf genomen of samengenomen met de naam, belachelijk of hatelijk is, of dit is omdat hij manifest ouderwets is; Voorbeeld : Mijn voornaam is belachelijk, hij is sedert zeer lange tijd niet meer gebruikelijk in België. Ik zal kunnen genieten van een vermindering van de rechten en slechts 49,00 EUR betalen aangezien mijn naam belachelijk is omwille van zijn manifest ouderwets karakter. Voorbeeld : Albertinus • vreemd klinkend is; Voorbeeld : Ik ben van vreemde oorsprong maar heb de Belgische nationaliteit verworven. Ik zou liever een voornaam hebben met een meer Europese klank om mijn integratie te vergemakkelijken. Het is belangrijk dat de aangevraagde voornaam inderdaad de integratie kan vergemakkelijken, derhalve kan de vermindering van het registratierecht niet worden toegekend als de voorgestelde voornaam ook vreemd klinkt. 21

•

tot verwarring aanleiding kan geven. Voorbeeld : Ik heb een vrouwelijke voornaam, Laurence, maar ben een man. Ik wil mijn voornaam veranderen tot Laurent om alle mogelijke verwarring te voorkomen. Let op! Het gevestigd gebruik van de gevraagde voornaam geeft geen recht op deze vermindering; in dit geval kan verwarring niet als reden worden ingeroepen. Voorbeeld : Mijn identiteitskaart vermeldt de voornaam Maria terwijl ik altijd een andere voornaam heb gebruikt en iedereen me kent als Marleen. Ik wil deze voornaam officialiseren. In dit geval zal Maria niet kunnen genieten van de vermindering en zal zij 490,00 EUR moeten betalen als zij haar voornaam wil veranderen. D) Sedert januari 2002 worden de aanvragen in principe niet langer voor onderzoek naar de gerechtelijke overheid gezonden. Afhankelijk van het geval kunnen evenwel bijkomende documenten worden gevraagd (recent bewijs van goed zedelijk gedrag, in geval van transseksuelen: medisch attest dat het normaal verloop van de hormonenbehandeling bevestigt …) Wat is de duur van deze procedure ? De gemiddelde duur is momenteel 1,5 jaar. Aangezien het ook gaat om een gemiddelde duur, geldt dezelfde opmerking als voor de naamsverandering. Inlichtingen : Federale Overheidsdienst Justitie, Dienst Naamsverandering, Waterloolaan 115, 1000 BRUSSEL Tel. :02/542.67.01 of 02/542.67.03 of 02/542.66.75 Fax : 02/542.70.23

14. Nationaliteit Volgende kinderen die geboren worden uit een Belgische ouder krijgen automatisch de Belgische nationaliteit: - kind geboren in België uit een Belgische ouder; - kind geboren in het buitenland en dat afstamt van een Belgische ouder die zelf in België is geboren of in één van onze ex-kolonies. Een kind geboren uit een Belgische ouder die zelf ook in het buitenland werd geboren, krijgt niet automatisch de Belgische nationaliteit. Dan dient de ouder, om aan het kind de Belgische nationaliteit toe te kennen, een verklaring af te leggen binnen de 5 jaar na de geboorte. 22

Er zijn nog verschillende mogelijkheden voor onder meer geadopteerde kinderen, voor kinderen die staatloos zouden worden en voor in België geboren kinderen van ouders waarvan geen van beiden Belg is. Telkens moet aan bepaalde voorwaarden voldaan zijn. Indien een ouder van een minderjarig kind de Belgische nationaliteit verkrijgt, dan wordt automatisch ook aan het kind de Belgische nationaliteit toegekend, voor zover die ouder het ouderlijk gezag uitoefent over dit kind. Ouders kunnen onder bepaalde voorwaarden een verklaring afleggen voor het toekennen van de Belgische nationaliteit aan hun kind van minder dan 12 jaar oud. Jongeren tussen 18 en 22 jaar kunnen onder bepaalde voorwaarden een verklaring tot verkrijgen van de Belgische nationaliteit afleggen; ook voor een vreemdeling vanaf 18 jaar bestaat in een aantal gevallen die mogelijkheid. De vreemdeling die gehuwd is met een Belg kan, mits aan bepaalde voorwaarden te voldoen, eveneens een verklaring afleggen tot het verkrijgen van de Belgische nationaliteit. Na het afleggen van de verklaring voor het verkrijgen van de Belgische nationaliteit wordt het dossier overgemaakt aan de procureur des Konings. Deze kan een positief of negatief advies uitbrengen. Bij een negatief advies kan betrokkene zijn dossier hetzij naar de rechtbank hetzij naar de Kamer van Volksvertegenwoordigers zenden. De verklaring wordt, na gunstig advies, ingeschreven in het bijzonder register van geboorten dat op de burgerlijke stand wordt bijgehouden. Indien men een nationaliteitsverklaring wenst af te leggen, is het aanbevolen om vooraf inlichtingen in te winnen bij de dienst burgerlijke stand. De belanghebbende krijgt dan een formulier waarop vermeld staat welke documenten moeten worden voorgelegd. Opmerking: indien de Belgische nationaliteit niet kan worden toegekend of verkregen, kan men in bepaalde gevallen nog via de naturalisatieprocedure de Belgische nationaliteit verwerven. Personen die hun Belgische nationaliteit hebben verloren, kunnen deze in welbepaalde gevallen herkrijgen.

Meer info: Dienst burgerlijke stand

23

15. Contact Burgerlijke Stand Groentenmarkt 1 9160 Lokeren Diensthoofd: Lievens Nele: 09/340.94.30 [email protected] Administratieve medewerkers: Sey Rita: 09/340.94.46 [email protected] Sorgeloos Eddy: 09/340.94.45 [email protected] De Cock Natacha: 09/340.94.25 [email protected] Algemeen: [email protected] Openingsuren: Maandag, woensdag en donderdag van 9h tot 12h en van 13.30h tot 17h Dinsdag van 9h tot 12h en 13.30h tot 19h Vrijdagmorgen van 9h tot 12h

24