GEBOORTE, PERINATALE STERFTE EN KINDERSTERFTE,

GEBOORTE, PERINATALE STERFTE EN KINDERSTERFTE, 1993 - 1995

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP

GEBOORTE, PERINATALE STERFTE EN KINDERSTERFTE, 1993 - 1995 CENTRUM VOOR OPERATIONEEL ONDERZOEK IN VOLKSGEZONDHEID

ADMINISTRATIE GEZONDHEIDSZORG AFDELING EPIDEMIOLOGIE WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID

VLAAMSE GEMEENSCHAP

S. Drieskens, J. Tafforeau, H. Van Oyen, WIV H. Cloots, Vlaamse Gemeenschap S. Van den Broucke, VIG

Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid Programma nr. 3141 - 2000

Afdeling Epidemiologie

Administratie Gezondheidszorg

Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap

J. Wytsmanstraat 14

Markiesstraat 1

1050 Brussel

1000 Brussel

Tel: 02.642.50.25

Tel: 02.553.35.44

Fax: 02.642.54.10

Fax: 02.553.36.35

E-mail: [email protected] Website: http://www.iph.fgov.be/epidemio/

E-mail: [email protected] Website: http://www.wvc.vlaanderen.be

Depot nr. D/2000/2505/33 ISBN 90-74968-19-8

VLAAMSE GEMEENSCHAP

De auteurs wensen hun dank te betuigen aan hen die met hun raadgevingen, kritiek en opmerkingen bijgedragen hebben tot de realisatie van dit werk:

•

Professor Godelieve Masuy-Stroobant, Faculteit Demografie, Université Catholique de Louvain

VLAAMSE GEMEENSCHAP

INHOUDSTAFEL

Blz.

I.

INLEIDING

1

II.

MATERIAAL EN METHODEN

3

1. Gegevens 2. Definities 3. Methoden

3 5 6

RESULTATEN

11

1. 2. 3. 4. 5. 6.

11 17 21 24 29 33

III.

Geboortestatistieken Laag geboortegewicht Vroeggeboorte Overlijdensstatistieken Doodsoorzaken Specifiek sterftecijfer volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur

IV.

SOCIALE STATUS EN PERINATALE GEZONDHEID

35

V.

DISCUSSIE EN BESLUIT

45

VI.

BIJLAGE

55

Literatuur (tekst) Tabellen Literatuur (tabellen) Figuren Kaarten

55 62 159 160 168

VLAAMSE GEMEENSCHAP

TABELLEN

Blz.

Tabel 1 Morbiditeit bij de geboorte en oorzaken van kindersterfte.

62

Tabel 2 Morbiditeit bij de moeder tijdens de zwangerschap.

63

Tabel 3.a,b,c Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

64

Tabel 4.a,b,c Mid-jaar populatie volgens de nationaliteit en de woonplaats, België 1993 - 1995.

67

Tabel 5.a,b,c Het bruto geboortecijfer (/1000) volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

70

Tabel 6.a,b,c Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de leeftijd en de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

73

Tabel 7.a,b,c Leeftijd van de moeder bij de geboorte (%) volgens de woonplaats, België 1993 - 1995.

76

Tabel 8.a,b,c Wijze van verlossing (absoluut aantal) volgens de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

79

Tabel 9.a,b,c Wijze van verlossing (%) volgens de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

82

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 10.a,b,c Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, België 1993 - 1995.

85

Tabel 11.a,b,c Aantal levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

88

Tabel 12.a,b,c Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, België 1993 - 1995.

91

Tabel 13 Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de leeftijd van overlijden, België 1995.

94

Tabel 14 Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht, België 1983 - 1995.

95

Tabel 15 Proportie (%) laag (< 2500 gram) geboortegewicht, Europa - USA, 1995.

96

Tabel 16.a,b,c Aantal en proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, België 1993 - 1995.

97

Tabel 17.a,b,c Aantal ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, België 1993 - 1995.

100

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 18.a,b,c Proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, België 1993 - 1995.

103

Tabel 19 Proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, België 1995.

106

Tabel 20 Proportie (%) vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, België 1983 1995.

107

Tabel 21.a,b,c Aantal overledenen volgens leeftijd van overlijden bij levend- en doodgeboren kinderen, België 1993 - 1995.

108

Tabel 22.a,b,c Proportie (%) overledenen volgens leeftijd van overlijden bij levend- en doodgeboren kinderen, België 1993 - 1995.

111

Tabel 23.a,b,c Proportie (%) overledenen volgens leeftijd van overlijden bij levendgeboren kinderen, België 1993 - 1995.

114

Tabel 24.a,b,c Aantal overledenen en sterftecijfer volgens leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

117

Tabel 25.a,b,c Aantal doden en sterftecijfer volgens geslacht en leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

120

Tabel 26.a,b,c Aantal doden en sterftecijfer volgens de nationaliteit van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

123

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 27.a,b,c Perinatale sterftecijfers (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

126

Tabel 28.a,b,c Sterftecijfers (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

129

Tabel 29.a Perinatale sterftecijfers (/1000) volgens leeftijd van overlijden en gewest, België 1983 - 1995.

132

Tabel 29.b Kindersterftecijfers (/1000) volgens leeftijd van overlijden en gewest, België 1983 - 1995.

133

Tabel 30.a Internationale vergelijkingen: neonataal sterftecijfer, Europa 1995.

134

Tabel 30.b Internationale vergelijkingen: post-neonataalsterftecijfer, Europa 1995.

135

Tabel 30.c Internationale vergelijkingen: kindersterfte, Europa - USA 1995.

136

Tabel 31.a,b,c Aantal overledenen volgens doodsoorzaak en gewest, levend- en doodgeboren kinderen, België 1993 - 1995.

137

Tabel 32.a,b,c Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens gewest, België 1993 1995.

140

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 33.a,b,c Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, België 1993 - 1995.

143

Tabel 34.a,b,c Oorzaakspecifiek kindersterftecijfer (/1000) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, België 1993 - 1995.

146

Tabel 35.a,b,c Oorzaakspecifiek sterftecijfer (/1000) volgens leeftijd van overlijden, België 1993 - 1995.

149

Tabel 36.a,b,c Oorzaakspecifieke kindersterfte (/1000) volgens gewest, België 1993 - 1995.

152

Tabel 37.a,b,c Proportionele sterfte volgens oorspronkelijke doodsoorzaak en gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap, België 1993 - 1995.

155

VLAAMSE GEMEENSCHAP

FIGUREN

Blz.

Figuur I Box-and-Whisker Plot: de verdeling van de percentages van laag geboortegewicht (< 2500 gram) in de arrondissementen volgens geslacht en gewest, België 1993 en 1995.

160

Figuur II Box-and-Whisker Plot: de verdeling van de percentages vroeggeboren (< 37 weken) kinderen in de arrondissementen volgens geslacht en gewest, België 1993 en 1995.

161

Figuur III Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens geslacht, België 1995.

162

Figuur IV Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens geslacht, België 1995.

163

Figuur V Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens gewest, België 1995.

164

Figuur VI Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens gewest, België 1995.

165

Figuur VII Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal), België 1989-1995.

166

Figuur VIII Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal), België 1989-1995.

167

VLAAMSE GEMEENSCHAP

KAARTEN

Blz.

Kaart I Proportie van laag geboortegewicht volgens arrondissement, België 1993.

168

Kaart II Proportie van laag geboortegewicht volgens arrondissement, België 1994.

169

Kaart III Proportie van laag geboortegewicht volgens arrondissement, België 1995.

170

Kaart IV Proportie vroeggeboorte volgens arrondissement, België 1993.

171

Kaart V Proportie vroeggeboorte volgens arrondissement, België 1994.

172

Kaart VI Proportie vroeggeboorte volgens arrondissement, België 1995.

173

Kaart VII Perinataal sterftecijfer volgens arrondissement, België 1995.

174

Kaart VIII Neonataal sterftecijfer volgens arrondissement, België 1995

175

Kaart IX Post-neonataal sterftecijfer volgens arrondissement, België 1995.

176

Kaart X Kindersterftecijfer volgens arrondissement, België 1995.

177

VLAAMSE GEMEENSCHAP

GLOSSARIUM ASFR

Leeftijdsspecifiek vruchtbaarheidscijfer

COOV

Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid

BI

Betrouwbaarheidsinterval

ICD

Internationale Classificatie van Ziekten

NIS

Nationaal Instituut voor de Statistiek

WGO

Wereldgezondheidsorganisatie

Pnat

Proportie geobserveerd op nationaal niveau

RDS

Respiratory Distress Syndrome

SIDS

Sudden Infant Death Syndrome - wiegendood

SPE

Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Leeftijdsspecifieke sterfte vóór de leeftijd van één jaar (Vandenbussche 1987).

KINDERSTERFTE

MORTINEONATALE NATAL ITEIT STERFTE

POST NEONATALE STERFTE

Vroeg

PERINATALE STERFTE

22e week

7d

Laat

Vroeg 28 d

Laat

6 maanden

Geboorte Zwangerschap Tijdvakken van sterfte

1 jaar

VLAAMSE GEMEENSCHAP

I.

INLEIDING

Dit document beschrijft de geboorten en de kindersterfte in België tijdens de jaren 1993, 1994 en 1995. Dit werk werd uitgevoerd in het kader van de activiteiten van het Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid (COOV)1. In 1993 waren er 122.210 geboorten (waaronder 604 doodgeboren kinderen) in België2. Het aantal levendgeboren kinderen dat overleed vóór de leeftijd van één jaar bedroeg 989. Dezelfde cijfers voor het jaar 1994 zijn respectievelijk 117.020 geboorten (waaronder 513 doodgeboren kinderen) en 903 kinderen die overleden vóór de leeftijd van één jaar. In 1995 werden 116.122 geboorten geregistreerd (waaronder 578 doodgeboren kinderen) en 694 kinderen die overleden vóór de leeftijd van één jaar. Sinds 1979 is de registratie van deze informatie in België veralgemeend. Daartoe worden twee specifieke formulieren gebruikt: • •

het formulier voor de aangifte van een levendgeboren kind (model I) het formulier voor de aangifte van overlijden van een kind jonger dan één jaar of van een doodgeboren kind (model III D).

Onder de verzamelde socio-demografische gegevens, vindt men o.a. de leeftijd van de moeder, haar nationaliteit, haar burgerlijke stand of de woonplaats en de sociale status van de ouders (1). De resultaten die hier zijn voorgesteld, hebben in de eerste plaats betrekking op de socio-demografische parameters van de geboorten volgens geslacht (van het pasgeboren kind), volgens nationaliteit, woonplaats en leeftijd (van de moeder). De analyse gaat vervolgens over de problemen 1 Het Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid (COOV) is een onderzoekseenheid van de Afdeling Epidemiologie, Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Het werd in 1991 opgericht op initiatief van de Vlaamse en Franse Gemeenschap met het doel een wetenschappelijke ondersteuning te bieden aan hun eigen specifiek gezondheidsbeleid. 2 Het betreft werkelijke gevallen: de geboorten in het buitenland van een kind waarvan de ouders Belg zijn, zijn ook opgenomen in deze statistieken.

1

VLAAMSE GEMEENSCHAP

van vroeggeboorte en laag geboortegewicht. Ten slotte werden de sterftecijfers en de doodsoorzaken in detail bestudeerd, als ook de specifieke sterfte in functie van het geboortegewicht of van de zwangerschapsduur. Het laatste deel van de analyse betreft de risico's van vroeggeboorte en van de sterfte van het pasgeboren kind in functie van het sociaal-economisch niveau van de familie. Een tabel werd opgemaakt om de resultaten van iedere indicator voor te stellen; bv. Tabel 6 geeft het aantal geboorten volgens de leeftijd van de moeder. Elk van deze tabellen is verdeeld over 3 bladzijden (a, b en c) respectievelijk voor de cijfers van de jaren 1993, 1994 en 1995.

2

VLAAMSE GEMEENSCHAP

II.

MATERIAAL EN METHODEN

II.1.

Gegevens

De certificaten (luik B) worden door de Administratie Gezondheidszorg van de twee Gemeenschappen doorgestuurd naar het Nationaal Instituut voor de Statistiek. Daar wordt de invoer van de gegevens nogmaals overgedaan. De gegevens worden gecontroleerd en ontbrekende sociodemografische informatie wordt samen met de gegevens van geboorten en overlijdens van Belgen in het buitenland aangevuld, zodat men uiteindelijk over de 'definitieve' gegevens beschikt. In deze analyse werden de gegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) gebruikt. Informatie betreffende de bevolking in mid-1993, mid-1994 en mid-1995 werd geschat op basis van de bevolkingsgegevens van het Nationaal Instituut voor de Statistiek. Deze populatiegegevens worden weergegeven in bijlage volgens leeftijdsgroep, geslacht en gewest voor de jaren 1993, 1994 et 1995 (Tabel 4). Het hele proces is jammer genoeg zeer traag en het voortbrengen van volledige gegevens voor een gegeven jaar neemt momenteel 4 jaar in beslag. Sinds 1993 heeft de Administratie Gezondheidszorg van de Vlaamse Gemeenschap het schema van de gegevensverzameling veranderd door het samenstellen van één centraal team. Deze groep is in staat om met een tijdsverschil van minder dan twee jaar de gegevens van de burgerlijke stand te publiceren voor het Vlaams Gewest. In 1999 hebben zij de statistieken van geboorten en overlijden voor 1997 uitgegeven (2). In de Franse Gemeenschap werden specifieke inspanningen geleverd om de verwerking van de certificaten te versnellen. Zo konden de gegevens van 1995 van het Waals Gewest geanalyseerd en gepubliceerd worden in 1999 (3). Enige voorzichtigheid is noodzakelijk bij de interpretatie van de gegevens van de burgerlijke stand. Een onderrapportering werd beschreven met betrekking tot o.a. congenitale malformaties en perinatale overlijdens. Daarbij komt dat de vormgeving van de formulieren afwijkt van de internationale richtlijnen van de WGO. De Hoge Raad voor de Statistiek heeft ondertussen (1992) wel beslist de vormgeving en de inhoud van het for-

3

VLAAMSE GEMEENSCHAP

mulier aan te passen aan de internationale vereisten. Deze aanpassing wordt pas geïnitieerd vanaf januari 1998. Ook bij de interpretatie van de cijfers van vroeggeboorte is enige terughoudendheid nodig: de duur van de zwangerschap in de gegevens van de burgerlijke stand is de "beste klinische" schatting, terwijl in de praktijk enkel een echografie, uitgevoerd vóór de 20ste week, het mogelijk maakt om de duur van de zwangerschap te bepalen (4). Het geboortegewicht wordt vaak niet ingevuld op de formulieren voor de aangifte van een kindersterfte, vooral wanneer het een post-neonataal overlijden is. Dit kan op systematische wijze de resultaten van bepaalde analyses verstoren (5). De reden van het niet vermelden van informatie over de zwangerschap en/of de bevalling (o.a. het geboortegewicht, de zwangerschapsduur) is administratief: men is niet meer verplicht deze informatie te vermelden na de derde levensmaand. Zo is het percentage ontbrekende gegevens bij de sterfte vóór de derde maand 5% voor het geboortegewicht en 4% voor de zwangerschapsduur in 1995. Nadien loopt dit op tot 49% voor het geboortegewicht en 28% voor de zwangerschapsduur. De hoge frequentie van deze ontbrekende informatie leidt waarschijnlijk tot een belangrijke interpretatiefout van de gegevens (5). Om exact de specifieke sterftecijfers in functie van het geboortegewicht of de zwangerschapsduur te bepalen, is het dus nodig om het overlijdenscertificaat met het overeenkomende geboortecertificaat te koppelen, teneinde het percentage van ontbrekende waarden te beperken. Verder moet men opmerken dat de arts momenteel deze formulieren louter als administratieve formulieren beschouwt. Hij is weinig gemotiveerd om ze correct in te vullen, omdat tot nu toe de feedback zeer beperkt was (6). Wij hopen dus dat deze publicatie een rol zal spelen bij een betere informatie voor de artsen.

4

VLAAMSE GEMEENSCHAP

II.2.

Definities

In de perinatale epidemiologie worden meerdere specifieke definities gebruikt. In deze publicatie worden de definities van de WGO volgens de Internationale Classificatie van Ziekten (ICD9) gebruikt (7). De definities zijn samengevat in een vorige publicatie (4). Elke aangifte van overlijden3 werd getoetst aan de criteria voor perinatale statistieken voor nationaal gebruik. De cijfers van mortinataliteit en perinatale sterfte zijn gebaseerd op de definities van de WGO voor nationale statistieken, d.w.z. dat de limiet van 500 gram of 22 weken gebruikt werd voor het berekenen van de mortinataliteit, de vroeg-neonatale sterfte en de perinatale sterfte. Deze methode heeft het voordeel dat het aanbevelingen volgt van de WGO voor de standaardisatie van perinatale statistieken. Bij de interpretatie van de gegevens moet men de verschillen tussen de WGO-definities en de wettelijke definities in België voor ogen houden. Het al dan niet aangegeven van een geboorte of van een doodgeboren kind tussen de 22ste en de 26ste week is volledig afhankelijk van de interpretatie van de arts die de bevalling doet (8,9,10). Dit probleem kan in 1998 verdwijnen bij het in gebruik nemen van de nieuwe formulieren en normen, zoals voorgesteld door de Nationale Raad voor de Statistiek. Voor het berekenen van de sterftecijfers die betrekking hebben op latere periodes (de neonatale sterfte, de laatneonatale sterfte, de post-neonatale sterfte en de kindersterfte) zijn deze criteria niet van toepassing. Men moet dus rekening houden met een eventuele onderschatting van overlijdens tussen de 22ste en de 26-28ste week van de zwangerschap: een foetaal overlijden tijdens deze periode moet in principe niet aangegeven worden en kan dus beschouwd worden als een miskraam. Volgens de WGO-definities met betrekking tot het geboortegewicht en de vroeggeboorte worden weerhouden:

3 Op basis van datum en uur van geboorte en overlijden, het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap.

5

VLAAMSE GEMEENSCHAP

- laag geboortegewicht:

minder dan 2.500 gram

- zeer laag geboortegewicht:

minder dan 1.500 gram

- vroeggeboorte:

zwangerschapsduur van minder dan 37 volledige weken

Verder wordt in dit rapport een ernstige vroeggeboorte gedefinieerd als een geboorte bij een zwangerschapsduur van 32 weken of minder. Prematuriteit wordt door sommige auteurs als een generische term gebruikt voor de volgende categorieën (11): een laag geboortegewicht, een vroeggeboorte samen met een laag geboortegewicht volgens de zwangerschapsduur (small for gestational age4). Deze laatste categorie wordt ook de intra-uteriene groeiachterstand genoemd (Intra Uterine Growth Retardation) (12). In deze publicatie verwijst de term prematuriteit enkel naar de duur van de zwangerschap. Het fenomeen van intrauteriene groeiachterstand werd niet bestudeerd.

II.3.

Methoden

Om vergelijkbaar te zijn met vorige publicaties (4,13,14) werden dezelfde analyses uitgevoerd. De noemer gebruikt voor het berekenen van de cijfers (kindersterfte, vroeggeboorte,...) bestaat uit het aantal geboren kinderen in de overeenkomstige jaren in België. Bij de mortinataliteit en het perinataal sterftecijfer is de noemer de som van alle levend- en doodgeboren kinderen. Voor de berekening van het vroeg-neonataal sterftecijfer, de sterftecijfers voor overlijdens na de 7de dag (het laatneonataal en het post-neonataal sterftecijfer) en de kindersterfte worden enkel de levendgeboren kinderen opgenomen in de noemer. Het geboortegewicht was geen criterium voor het al dan niet opnemen van een kind in de noemer. Het eventueel uitsluiten uit de noemer van 4 Een geboortegewicht dat kleiner is dan het 5de of het 10de percentiel van het gewicht voor de gestationele leeftijd.

6

VLAAMSE GEMEENSCHAP

kinderen met een zeer laag geboortegewicht heeft, gezien hun gering aantal, weinig effect op het cijfer (15). Het percentage vroeggeboorten met een laag geboortegewicht werd enkel bepaald bij levendgeboren kinderen.

II.3.1. Statistische inferentie De 95% betrouwbaarheidsintervallen (BI) werden berekend rond de geobserveerde waarde van de verschillende statistieken. Verscheidene methoden werden toegepast volgens het type indicator (proportie, sterftecijfer) en volgens de objectieven van de analyse. De klassieke formule is gebaseerd op een Binominale5 verdeling (16).

BI = p – 1,96 waarbij: p= n=

p(1-p) n

proportie in een geografische zone; aantal geboorten in deze zone.

Deze methode werd vooral gebruikt voor de berekening van het betrouwbaarheidsinterval voor de proporties van vroeggeboorte of van laag geboortegewicht, met name bij vergelijkingen tussen provincies en tussen gewesten. Voor de analyse per arrondissement, en meer bepaald voor de geografische weergave van de gegevens, werd een methode toegepast, voorgesteld door Black en McFarlane (17).

BI = P – 1,96 waarbij P= n=

P(1-p) n

de nationaal geobserveerde proportie; aantal geboorten in het arrondissement.

5 Of Normale verdeling volgens de “central limit theorem”.

7

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Op basis van deze betrouwbaarheidsintervallen werden de arrondissementen in 4 groepen ingedeeld voor een voorstelling op kaart (18). • < BI:

de proportie in het arrondissement is statistisch significant kleiner in vergelijking met de nationale proportie (p < BI);

• BI (≤ P): de proportie in het arrondissement is kleiner, maar niet statistisch verschillend van de nationale proportie (BI ≤ p ≤ P); • BI (> P): de proportie in het arrondissement is groter, maar niet statistisch verschillend van de nationale proportie (P < p ≤ BI); • > BI:

de proportie in het arrondissement is statistisch significant groter dan de nationale proportie (BI < p)

Betrouwbaarheidsintervallen voor de verschillende sterftecijfers (per 1000 geboorten) werden berekend volgens de vierkantsworteltransformatie voor tellingen die een Poisson-verdeling volgen (19).

( O– 0,98) 2 BI = n 1000 waarbij O= n =

aantal gevallen in een zone; aantal geboorten in deze zone.

De verschillen in seksratio tussen de arrondissementen werden statistisch getoetst door middel van de "Z-score" met een betrouwbaarheidsinterval van 95%, zoals aangegeven door Williams (20). Verder worden in deze oefening heel wat statistische toetsen uitgevoerd. Deze multi-toetsing werd niet in rekening gebracht voor het bepalen van de statistische significantie (21). Een groter belang werd gehecht aan de klinische betekenis en de relevantie van deze verschillen voor de volksgezondheid en het gezondheidsbeleid. Dit laatste is vooral belangrijk wanneer de geobserveerde verschillen telkens in dezelfde richting wijzen.

8

VLAAMSE GEMEENSCHAP

II.3.2. Box-and-Whisker Plot De verdeling van de waarden, geobserveerd in elk arrondissement, is weergegeven door middel van een Box-and-Whisker Plot (22,23). In deze figuur wordt de spreiding tussen het 25ste en het 75ste percentiel (de Interquartile range (IQR)) voorgesteld als een rechthoek. De mediaan (50ste percentiel) is de horizontale lijn in de rechthoek. Bepaalde waarden worden als buiten de verdeling beschouwd. Het zijn outliers waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen extreme waarden en buitenwaarden. Extreme waarden en buitenwaarden zijn respectievelijk minstens 3 maal en 1,5 maal de IQR verwijderd van de boven- of ondergrens van de rechthoek. De verticale lijnen die vertrekken aan deze grenzen van de rechthoek lopen ofwel tot de minimum- of de maximumwaarde, of indien er outliers zijn, tot de observatie die net geen buitenwaarde is.

II.3.3. Groeperen van doodsoorzaken en morbiditeit De doodsoorzaken en de gezondheidstoestand van het kind bij de geboorte zijn gecodeerd volgens de ICD-9-classificatie (7). Ze werden voor de eenvoud van analyse gegroepeerd in 8 groepen (Tabel 1). Deze groepering gebeurde vanuit een operationeel standpunt: het samenbrengen van problemen die in verband kunnen worden gebracht met het opvolgen van de zwangerschap of het plotseling overlijden - wiegendood (Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)). Op een zelfde wijze is de morbiditeit van de moeder tijdens de zwangerschap en/of de bevalling samengebracht (Tabel 2).

9

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

III.

RESULTATEN

III.1. Geboortestatistieken Een totaal van 122.210 geboorten werden geregistreerd in België in 1993, 117.020 in 1994 en 116.122 in 1995 (Tabel 3), waarvan: • in het Vlaams Gewest: 68.547 in 1993, 65.533 in 1994 en 64.925 in 1995; • in het Brussels Gewest: 13.214 in 1993, 13.270 in 1994 en 13.256 in 1995; • in het Waals Gewest:

39.571 in 1993, 38.217 in 1994 en 37.941 in 1995.

Het percentage moeders met een vreemde nationaliteit blijft min of meer stabiel gedurende de bestudeerde periode (15,5% in 1993, 14,5% in 1994 en 15,2% in 1995): • in het Vlaams Gewest:

9,9% in 1993, 8,7% in 1994 en 9,4% in 1995;

• in het Waals Gewest:

14,2% in 1993, 13,2% in 1994 en 13,8% in 1995.

Het percentage niet-Belgische moeders stijgt in het Brussels Gewest van 45,3% in 1993 naar 47,1% in 1994 en 1995. Dit percentage stijgt ook in de provincie Luxemburg (6,4% in 1993, 8,1% in 1994 en 7,3% in 1995). De proportie moeders met een vreemde nationaliteit blijft het hoogst in de provincies Henegouwen en Luik voor het Waals Gewest en in de provincies Limburg en Antwerpen voor het Vlaams Gewest.

11

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Het geboortecijfer Het geboortecijfer6 voor België bedraagt 12,1/1000 in 1993, 11,6/1000 in 1994 en 11,5/1000 in 1995 (Tabel 5). Dit cijfer is aanzienlijk afgenomen van 1946 (18/1000) tot 1983 (12/1000) en lijkt sindsdien gestabiliseerd te zijn (24). Het geboortecijfer is bij niet-Belgen7 (19,2/1000 in 1995) beduidend hoger in vergelijking met de bevolking met een Belgische nationaliteit (10,7/1000 in 1995). Bij de bevolking met een Belgische nationaliteit waren de geboortecijfers relatief homogeen zowel op regionaal als op provinciaal niveau. Daarentegen observeren we hogere geboortecijfers bij de niet-Belgische populatie in het Vlaams en het Brussels Gewest in vergelijking met het Waals Gewest. Bij de niet-Belgen waren de cijfers het hoogst in de provincies Oost-Vlaanderen (27,8/1000 in 1995), Antwerpen (22,9/1000 in 1995) en Luxemburg (20,3/1000 in 1995). De seksratio De verhouding jongens/meisjes8 bedraagt voor België 1,05, 1,06 en 1,05 voor respectievelijk 1993, 1994 en 1995. De gedetailleerde analyse op niveau van de arrondissementen wijst op een seksratio kleiner dan 1, namelijk meer meisjes, in heel een reeks van arrondissementen, maar geen enkel van deze ratio's is significatief 9 verschillend van het nationale cijfer. Zwangerschap bij jongeren Hier interesseert men zich vooral in zwangerschappen bij meisjes jonger dan 18 jaar of jonger dan 20 jaar (Tabellen 6 en 7). In 1995 waren 629 moeders jonger dan 18 jaar, dit komt overeen met 0,5% van de bevallingen (0,49% bij de Belgen en 0,82% bij de nietBelgen). In totaal kwamen 2.993 bevallingen voor bij vrouwen jonger dan 6 Het aantal levend- en doodgeboren kinderen gedeeld door de totale bevolking. 7 Op basis van de nationaliteit van de moeder (om de analyse te vergemakkelijken werd een hergroepering uitgevoerd: Belgen en niet-Belgen, gezien deze laatste groep relatief heterogeen is moet de informatie met betrekking tot deze groep met enige omzichtigheid worden geïnterpreteerd). 8

Het aantal geboorten van jongens in verhouding tot het aantal geboorten van meisjes.

9

Zie het hoofdstuk methode.

12

VLAAMSE GEMEENSCHAP

20 jaar, hetzij 2,6% van alle bevallingen (2,3% bij de Belgen en 4,3% bij de niet-Belgen). Het leeftijdsspecifiek vruchtbaarheidscijfer (ASFR)10 voor de leeftijdsgroep 15 tot 19 jaar is: • 11,1/1000 (8,5/1000 bij de Belgen en 33,4/1000 bij de niet-Belgen) in 1993; • 10,3/1000 (8,4/1000 bij de Belgen en 26,3/1000 bij de niet-Belgen) in 1994; • 9,9/1000 (8,2/1000 bij de Belgen en 24,8/1000 bij de niet-Belgen) in 1995. Het percentage bevallingen bij jongeren (Tabel 7) was gevoelig lager in het Vlaams Gewest in vergelijking met de twee andere gewesten in 1995: nauwelijks 2,0% van de bevallen vrouwen in het Vlaams Gewest zijn vrouwen jonger dan 20 jaar terwijl deze laatste 4,0% van de bevallen vrouwen in het Brussels en 3,7% in het Waals Gewest vertegenwoordigt. De hoogste proportie werd geobserveerd in de provincie Henegouwen met 4,8% van de zwangerschappen bij vrouwen jonger dan 20 jaar. Zwangerschap na de leeftijd van 35 jaar De gemiddelde leeftijd van de moeder bij de bevalling schommelt tussen 27,9, 28,1 en 28,2 jaar voor respectievelijk de jaren 1993, 1994 en 1995. In 1995 was de gemiddelde leeftijd 28,3 jaar in het Vlaams Gewest, 28,7 jaar in het Brussels Gewest en 28,0 jaar in het Waals Gewest. In 1993 komt 8,5% van de bevallingen voor bij vrouwen van 35 jaar en ouder, 9,2% in 1994 en 9,4% in 1995 (Tabel 6 et 7). Dit percentage was duidelijk hoger in het Brussels Gewest (14,8% in 1995) in vergelijking met het Vlaams Gewest (8,0% in 1995) en het Waals Gewest (9,9% in 1995). Het leeftijdsspecifiek vruchtbaarheidscijfer (ASFR) voor de leeftijdsgroep 35-49 jaar was 9,8/1000 in 1993, 10,0/1000 in 1994 en 10,0/1000 in 10 Age Specific Fertility Rate : aantal levend- en doodgeboren kinderen per 1000 vrouwen in de beschouwde leeftijdsgroep.

13

VLAAMSE GEMEENSCHAP

1995. Het was eveneens zeer hoog bij de niet-Belgische vrouwen (25,4/1000 vergeleken met 8,6/1000 bij de Belgische vrouwen in 1995). De pariteit die men kan berekenen op basis van geboortecertificaten is fout omdat alleen de geboorten tijdens het huidige huwelijk in rekening zijn genomen. Ondanks deze fout in de analyse van de gegevens merken we op dat er in 1995 niet minder dan 33% van de moeders van 35 jaar en ouder in feite bevallen van hun eerste kind. Ter vergelijking, dit percentage is 79% bij moeders die jonger zijn dan 25 jaar en 65% bij moeders in de leeftijdsgroep 25-34 jaar. Deze proportie laattijdige zwangerschappen was 10% in 1970; ze daalde vervolgens tot ongeveer 5% in het begin van de jaren '80. Sinds 1987 is deze proportie regelmatig gestegen om in 1995 9% te bereiken. De proportie van laattijdige zwangerschappen (35 jaar en ouder) situeert zich op het niveau van het Europees gemiddelde. Slechts in enkele landen komt minder dan 10% van de zwangerschappen voor bij vrouwen van 35 jaar of ouder (25). Het betreft met name Oostenrijk (8,4%), Portugal (9,5%) en Griekenland (9,9%). Andere landen vertonen een hogere proportie van laattijdige zwangerschappen: dit is o.a. het geval in Italië (13,4%), Finland (14,2%) en vooral in Ierland (18,1%). De plaats van geboorte Een bevalling in België gebeurde in 1995 in 691 gevallen thuis, hetzij 6/1000 geboorten. Deze praktijk komt frequenter voor in het Vlaams Gewest (617 bevallingen (10/1000)) in vergelijking met het Brussels (27 bevallingen (2/1000)) en het Waals Gewest (47 bevallingen (1/1000)). Het aantal thuisbevallingen in 1995 was hoger in de provincies Limburg (9/1000), Antwerpen en Oost-Vlaanderen (11/1000). Wijze van verlossing In België was het percentage van kinderen geboren door keizersnede 12,9% in 1993 en 1994 en 13,5% in 1995 (Tabellen 8 en 9). In het Vlaams Gewest was deze proportie 12,6% in 1993, 13,0% in 1994 en 13,4% in 1995. In het Brussels Gewest was ze respectievelijk 11,6%,

14

VLAAMSE GEMEENSCHAP

12,4% en 13,0%. Dit percentage is hoger in het Waals Gewest: 13,7% in 1993, 13,0% in 1994 en 13,6% in 1995. De frequentie van keizersneden is hoger in 1995 in de provincie Luik met 15,9%; ze was daarentegen lager in de provincies Namen (11,3%) en Waals-Brabant (12,1%). We observeren een regelmatige toename van het percentage keizersneden; de frequentie van bevallingen d.m.v. een keizersnede is van 10,0% in 1987 tot 13,5% in 1995 gegaan (4,13,14). België wordt gekenmerkt door een relatief aanvaardbaar cijfer van keizersneden wanneer we dit vergelijken met andere Europese landen. Men heeft in 1995 lagere cijfers van keizersneden waargenomen in Nederland (10%) terwijl Zweden en Noorwegen overeenkomstige cijfers vertonen als die geobserveerd in België (respectievelijk 12% en 13%) (25). We merken cijfers van 15% tot 20% op in Finland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en Spanje. Twee landen worden gekenmerkt door een extreem hoge frequentie van bevallingen door keizersnede: Portugal met 24% en Italië met 25% (in 1994). In Canada was het cijfer van keizersneden 18% in 1993 (26) en in de USA was dit cijfer 21% in 1995 (27). Onder de categorie 'overige' vallen voornamelijk vacuümextractie, forceps of geassisteerde stuitverlossing (14). De verlossing d.m.v. een vacuümextractie gebeurde in 1995 in 10,1% van de gevallen (7,5% in het Waals Gewest in vergelijking met 10,4% in het Brussels Gewest en 11,6% in het Vlaams Gewest). De verlossing met de forceps kwam voor in 2,3% van de geboorten in 1995 (4,1% in het Waals Gewest in vergelijking met 1,3% en 2,4% in respectievelijk het Vlaams en het Brussels Gewest). De geassisteerde stuitverlossing kwam voor in 1,4% van de gevallen. Meerlingen De frequentie van meerlingen (meer dan 90% is tweeling): • in 1993 waren 4.103 pasgeboren kinderen het gevolg van een meerlingenzwangerschap (hetzij 3,4% van de kinderen); 280 waren van een drie- of meerling.

15

VLAAMSE GEMEENSCHAP

• in 1994 waren 3.926 pasgeboren kinderen het gevolg van een meerlingenzwangerschap (hetzij 3,4% van de kinderen); 218 waren van een drie- of meerling. • in 1995 waren 4.180 pasgeboren kinderen het gevolg van een meerlingenzwangerschap (hetzij 3,6% van de kinderen); 223 waren van een drie- of meerling. Deze frequentie varieert volgens de leeftijd van de moeder: • 2,2% in 1995

bij moeders jonger dan 20 jaar

• 3,5%

bij moeders van 20-34 jaar

• 4,9%

bij moeders van 35 jaar of ouder

Dit cijfer varieert daarentegen relatief minder volgens het gewest: 3,8% in het Vlaams Gewest in 1995, 3,4% in het Brussels Gewest en 3,3% in het Waals Gewest. De frequentie van meerlingen in België is regelmatig toegenomen in de loop van de tijd: • 2,0% in 1980-81 (1); • 2,4% in 1987 (4); • 2,9% in 1991 (14); • 3,4% in 1993; • 3,6% in 1995. Deze cijfers zijn relatief hoog in vergelijking met deze waargenomen op internationaal niveau. Zo registreert men bijvoorbeeld een gevoelige toename van de frequentie meerlingen in Verenigde Staten (28,29,30,31): • 1,9% in 1980; • 2,0% in 1990; • 2,5% in 1994. • 2,6% in 1995.

16

VLAAMSE GEMEENSCHAP

De geregistreerde cijfers in de Verenigde Staten blijven toch aanzienlijk lager dan die in België. De geobserveerde cijfers in België zijn ook hoger: • dan in Canada (32):

9,1/1000 in 1974 en 10,6/1000 in 1990;

• dan in Groot-Brittannië (33): 9,9/1000 in 1975 en 14,4/1000 in 1994; • dan in Noorwegen (34):

23/1000 in 1987 en 31/000 in 1995.

III.2. Laag geboortegewicht In 1993 hebben we 889 gevallen met een zeer laag geboortegewicht (< 1.500 gram) geregistreerd. Dit komt neer op 0,74 per 100 levendgeboren kinderen (Tabel 10): 599 kinderen voortkomend uit een primipara

(of

0,52%);

290 kinderen voortkomend uit een multipara

(of

7,26%).

Bovendien hadden 7.630 kinderen (of 6,4 per 100 levendgeboren kinderen) een laag geboortegewicht (< 2.500 gram): 5.476 kinderen voortkomend uit een primipara

(of

4,7%);

2.154 kinderen voortkomend uit een multipara

(of 53,9%).

In 1994 hadden 850 pasgeboren kinderen (of 0,74 per 100 levendgeboren kinderen) een zeer laag geboortegewicht (< 1.500 gram): 589 kinderen voortkomend uit een primipara

(of

0,53%)


(of

6,82%).

Bovendien hadden 7.599 kinderen (of 6,6 per 100 levendgeboren kinderen) een laag geboortegewicht (< 2.500 gram): 5.499 kinderen voortkomend uit een primipara

(of


(of 54,9%).

17

5,0%);

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tenslotte, in 1995, hebben we 957 pasgeboren kinderen (of 0,83 per 100 levendgeboren kinderen) met een zeer laag geboortegewicht (< 1.500 gram) geregistreerd: 602 kinderen voortkomend uit een primipara

(of

0,54%)


(of

8,71%).

Bovendien hadden 7.763 kinderen (of 6,8 per 100 levendgeboren kinderen) een laag geboortegewicht (< 2.500 gram): 5438 kinderen voortkomend uit een primipara

(of

4,9%)


(of 57,0%)

De frequentie van laag geboortegewichten (Tabel 10) was aanzienlijk hoger bij pasgeboren meisjes: in 1995 observeerden we 7,6% van de laag geboortegewichten bij de meisjes tegen 6,0% bij de jongens11. We namen ook een zeer laag geboortegewicht waar als de moeder jonger is dan 20 jaar (7,5% in vergelijking met 6,7% bij oudere vrouwen). De niet-Belgische vrouwen hebben minder vaak een kind met een laag geboortegewicht dan de Belgische vrouwen, maar dit verschil is niet significatief. We herinneren er aan dat onderzoek heeft aangetoond dat bv. de Noord-Afrikaanse vrouwen minder vaak kinderen met een laag geboortegewicht hebben dan de Belgische vrouwen (35). Men moet dus de resultaten voor de niet-Belgische vrouwen nuanceren. Voor de studie van de geografische spreiding van het voorkomen van laag geboortegewicht op het niveau van de arrondissementen wordt gebruik gemaakt van het betrouwbaarheidsinterval rond het cijfer voor België, gewogen naar het aantal geboorten in het arrondissement (hoofdstuk II.3.3.) (17). De resultaten werden samengevat in Kaarten 1, 2 en 3. Een relatief hoge frequentie van laag geboortegewicht wordt waargenomen in de volgende arrondissementen:

11 Bij de interpretatie van deze gegevens mag men niet vergeten dat het geboortegewicht bij meisjes fysiologisch lager is dan bij jongens.

18

VLAAMSE GEMEENSCHAP

• 1993: Charleroi, Zinnik, Hoei, Luik en Borgworm; • 1994: Charleroi, Nijvel, Hoei, Luik en Borgworm; • 1995: Charleroi en Luik De verdeling van de percentages van laag geboortegewicht in de arrondissementen wordt ook weergegeven door middel van een Box-andWhisker plot (Figuur I). Uit deze figuur blijkt duidelijk dat de relatieve frequentie van een laag geboortegewicht groter was in het Waals dan in het Vlaams Gewest. De analyse van de resultaten op provinciaal niveau toont aan dat de frequentie van laag geboortegewicht vooral hoger is in de provincies Henegouwen (7,5% in 1993, 7,7% in 1994 en 7,6% in 1995) en Luik (7,1% in 1993, 7,6% in 1994 en 7,8% in 1995). Dit probleem komt minder voor in de provincies West-Vlaanderen (5,7% in 1993, 5,6% in 1994 en 6,1% in 1995), Oost-Vlaanderen (5,8% in 1993, 6,1% in 1994), Vlaams-Brabant (5,8% in 1993) en Luxemburg (5,7% in 1995) (Tabellen 11 en 12). Op regionaal niveau observeren we een toenemend verschil in de loop van de tijd, met een hogere frequentie kinderen met een laag geboortegewicht in het Waals Gewest. Proportie (%) laag geboortegewicht (< 2.500 gram)

1991

1993

1995

Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest

5,72 6,05 7,10

5,99 6,61 6,98

6,40 6,96 7,31

België

6,22

6,38

6,76

Het verschil, dat we hier waarnemen tussen het Vlaams Gewest en de twee andere gewesten, blijft bestaan na standaardisatie voor de leeftijd van de moeder. Een multivariate logistische regressie toont aan dat het risico van laag geboortegewicht hoger blijft in het Brussels Gewest en in het Waals Gewest (OR = 1,14) in vergelijking met het Vlaams Gewest,

19

VLAAMSE GEMEENSCHAP

zelfs wanneer men rekening houdt met factoren zoals de nationaliteit van de moeder, de sociale status van het gezin en meerlingen. Een gestratificeerde analyse volgens de zwangerschapsduur toont aan dat dit verschil blijft bestaan voor de voldragen zwangerschappen evenals voor de vroeggeboorten. 2% van de kinderen met een geboortegewicht van minstens 2.500 gram zijn toch te vroeg geboren (< 37 weken). Daarentegen 3% van de kinderen met een laag geboortegewicht (< 2.500 gram) zijn geboren na 37 weken zwangerschap. Tenslotte zijn 57% van de kinderen met een laag geboortegewicht (< 2500 gram) te vroeg geboren (< 37 weken). De frequentie van laag geboortegewicht werd ook bestudeerd bij kinderen die overleden zijn volgens hun leeftijd op het moment van overlijden (Tabel 13): • we vinden een laag geboortegewicht (< 2.500 gram) terug in twee derde (70%) van de perinatale sterfte; • we registreren een zeer laag geboortegewicht (< 1.500 gram) in 45% van de neonatale sterfte; het risico van neonatale sterfte is dus duidelijk hoger bij kinderen met een zeer laag geboortegewicht12; • de link tussen het geboortegewicht en risico op overlijden na de eerste levensmaand (post-neonatale periode) is minder uitgesproken; we registreren bv. slechts 28% kinderen met een laag geboortegewicht in 199413; • ten slotte observeren we een laag geboortegewicht (< 2.500 gram) in 53% van de gevallen van kindersterfte (voor de leeftijd van één jaar). We nemen in de loop van de laatste 10 jaar geen aanzienlijke verbetering waar wat betreft de verdeling van het geboortegewicht in België (Tabel 14). Daarentegen hebben we de indruk dat de proportie van kin-

12

Het risico voor neonataal overlijden volgens het geboortegewicht volgt een U-curve met een minimum bij een geboortegewicht van ongeveer 3.500 gram.

13 Voor dit kalenderjaar werden de gegevens van de formulieren voor aangifte van overlijden gekoppeld aan de gegevens van de geboorte om meer volledige en betrouwbare gegevens m.b.t. het geboortegewicht te bekomen.

20

VLAAMSE GEMEENSCHAP

deren met een laag geboortegewicht veeleer de neiging heeft om te stijgen. De proportie van kinderen met een laag geboortegewicht in België (6,8% in 1995) is bij de hoogsten van Europa: alleen het Verenigd Koninkrijk heeft een hoger cijfer (Tabel 15). Men moet echter het geheel van deze vergelijkingen met voorzichtigheid interpreteren, gezien de diversiteit van gebruikte definities voor de aangifte van geboorten, de onderregistratie van laag geboortegewichten (in het geval van perinatale sterfte) en de grote interregionale verschillen binnen een zelfde land.

III.3. Vroeggeboorte 1.220 gevallen van ernstig vroeggeboorte (zwangerschapsduur ≤ 32 weken) werden geregistreerd in België tijdens het jaar 1993. Dit komt neer op 1,02 per 100 levendgeboren kinderen: 849 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 0,73%);


(of 9,21%).

Tijdens dezelfde periode werden 6.950 vroeggeboorten (zwangerschapsduur < 37 weken) geobserveerd, of 5,8% van de levendgeboren kinderen: 5.138 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 4,4%);


(of 45,0%).

In 1994 werden 1.179 gevallen van ernstig vroeggeboorte (zwangerschapsduur ≤ 32 weken) geregistreerd in België, of 1,03 per 100 levendgeboren kinderen: 808 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 0,73%);


(of 9,67%).

Voor hetzelfde jaar werden 6.994 vroeggeboorten (zwangerschapsduur < 37 weken) geobserveerd, of 6,1% van de levendgeboren kinderen:

21

VLAAMSE GEMEENSCHAP

5.203 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 4,7%);


(of 46,7%).

Ten slotte, in 1995 werden 1.275 gevallen van ernstig vroeggeboorte (zwangerschapsduur ≤ 32 weken) geregistreerd in België, of 1,11 per 100 levendgeboren kinderen: 844 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 0,76%);


(of 10,50%).

Voor hetzelfde jaar werden 6.937 vroeggeboorten (zwangerschapsduur < 37 weken) geobserveerd, of 6,0% van de levendgeboren éénlingen): 4.951 kinderen voortkomend uit een primipara

(of 4,5%);


(of 48,5%).

We nemen een stijging waar van het percentage vroeggeboorten: van 5,8% in 1993 tot 6,0% in 1995. Dit fenomeen blijkt zowel waar te zijn voor de éénlingen als voor de meerlingen. De proportie ernstig vroeggeboorten (zwangerschapsduur ≤ 32 weken) is hoger bij de pasgeboren kinderen van niet-Belgen (Tabel 16). Vroeggeboorte (< 37 weken) komt frequenter voor bij jongentjes en bij niet-Belgen . Zwangerschap bij adolescenten (< 20 jaar) is ook een risicofactor: • we observeren meer ernstige vroeggeboorten (2,2% in 1995); • en vroeggeboorten (7,2% in 1995). De geografische spreiding van de zwangerschapsduur is weergegeven in de Kaarten 4, 5 en 6. Een hoge frequentie vroeggeboorten werd waargenomen in de volgende arrondissementen: • 1993: Brussel, Nijvel, Bergen, Charleroi, Luik en Borgworm; • 1994: Brussel, Doornik, Nijvel, Charleroi en Luik; • 1995: Sint Niklaas, Brussel, Luik.

22

VLAAMSE GEMEENSCHAP

We merken dus op dat voor de drie jaren er hogere cijfers van vroeggeboorte voorkomen in de arrondissementen Brussel en Luik. De frequentie van vroeggeboorte is in de loop van de geobserveerde jaren hoger in de provincie Waals Brabant (6,8% in 1993 en 7,9% in 1994). Op regionaal niveau was de frequentie van vroeggeboorte hoger in het Waals dan in het Vlaams Gewest voor de jaren 1993 en 1994 (Figuur II, Tabellen 17 en 18). In 1995 vervaagd het verschil tussen het Vlaams en het Waals Gewest: we observeren geen significatief verschil in 1995 (5,99% in het Waals en 5,77% in het Vlaams Gewest). Daarentegen blijft de proportie van vroeggeboorte werkelijk hoger in het Brussels Gewest. We nemen een samengaan waar tussen vroeggeboorte en overlijden tijdens de eerste levensmaand; zo komt 47% van de neonatale sterfte voor bij kinderen die zeer vroeg (≤ 32 weken) geboren zijn en 62% bij kinderen die vroeg (< 37 weken) geboren zijn (Tabel 19). De link tussen de zwangerschapsduur en het risico van overlijden na de eerste levensmaand (post-neonatale periode) komt minder tot uiting (20% vroeggeboorten). Het prematuriteitscijfer in België is in de afgelopen 10 jaar niet verbeterd. Het percentage vroeggeboorten (< 37 weken) stijgt in de loop van verschillende perioden (Tabel 20). Deze proportie gaat van 5,1% in 1984 tot 6,0% in 1995. De onderstaande tabel vat de evolutie in de afgelopen 5 jaar samen; we zien een regelmatige toename van de proportie vroeggeboorte voor België. De toename in de tijd is opmerkelijker in het Brussels en het Vlaams Gewest. De daling geobserveerd in het Waals Gewest heeft toegelaten de vertraging i.v.m. de Vlaamse Gewest in te halen. Proportie (%) vroeg geboorte (< 37 weken)

1991

1993

1995

Vlaams Gewest Brussels Gewest Waals Gewest

5,39 5,98 6,21

5,49 6,25 6,16

5,99 7,04 5,77

België

5,75

5,80

6,03

23

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Het is jammer genoeg moeilijk om gepubliceerde gegevens op internationaal niveau te verkrijgen en om België te vergelijken met andere Europese landen.

III.4. Overlijdensstatistieken Het aantal doodgeboren kinderen en kinderen overleden tijdens het eerste levensjaar zijn weergegeven in Tabel 21. Deze cijfers zijn bepaald volgens de criteria van de WGO voor nationale statistieken (zie definities). Het totaal aantal overlijdens is: • 1.593 in 1993: 604 doodgeboren kinderen en 989 overlijdens tijdens het eerste levensjaar; • 1.416 in 1994: 513 doodgeboren kinderen en 903 overlijdens tijdens het eerste levensjaar; • 1.272 in 1995: 578 doodgeboren kinderen en 694 overlijdens tijdens het eerste levensjaar. De doodgeboren kinderen en de overlijdens tijdens de vroeg-neonatale periode (tijdens de eerste levensweek) vertegenwoordigen respectievelijk 37% en 25% van het totaal aantal overlijdens in 1993 en 1994 (Tabel 22). In 1995 neemt het totaal aantal foeto-infantiele overlijdens af, maar niet die van de doodgeborenen. Dit heeft als gevolg dat de proportie van de mortinataliteit stijgt tot 45% in vergelijking met het totaal aantal overlijdens. Op dezelfde wijze vertegenwoordigt de perinatale sterfte (doodgeborenen en overlijdens tijdens de vroeg-neonatale periode) in 1995 ongeveer twee derde van de overlijdens (70%). De vroeg-neonatale sterfte (tijdens de eerste levensweek) maakt voor 41% in 1993, 40% in 1994 en 46% in 1995 van de kindersterfte uit. Voor de neonatale sterfte (tijdens de eerste levensmaand) is dit respectievelijk 51%, 53% en 57% (Tabel 23). Het percentage overlijdens in de post-neonatale periode vertegenwoordigt respectievelijk 49%, 47% en 43% van de overlijdens. Er is dus duidelijk een afname van de sterfte na de eerste levensmaand.

24

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Deze proporties variëren naargelang het gewest, maar de verschillen zijn niet significatief. We observeren enkele variaties op provinciaal niveau met name een stijging van het sterftecijfer in de loop van de post-neonatale periode in Henegouwen (in 1993), in West-Vlaanderen (in 1994) en in Waals-Brabant (in 1995). De sterftecijfers worden weergegeven in Tabel 24: • mortinataliteit:

4,9/1000 (1993), 4,4/1000 (1994) en 5,0/1000 geboren kinderen in 1995;

• perinatale sterfte:

8,3/1000 (1993), 7,5/1000 (1994) en 7,7/1000 geboren kinderen in 1995;

• vroeg-neonatale sterfte: 3,3/1000 (1993), 3,1/1000 (1994) en 2,7/1000 levendgeboren kinderen in 1995; • neonatale sterfte:

4,1/1000 (1993), 4,1/1000 (1994) en 3,4/1000 levendgeboren kinderen in 1995;

• post-neonatale sterfte: 4,0/1000 (1993), 3,6/1000 (1994) en 2,6/1000 levendgeboren kinderen in 1995; • kindersterfte:

8,1/1000 (1993), 7,8/1000 (1994) en 6,0/1000 levendgeboren kinderen in 1995.

Andere sterftecijfers, die niet opgenomen zijn in deze tabel, zijn: • laatneonataal:

99 overlijdens in 1993, hetzij 0,81/1000 levendgeboren kinderen 121 overlijdens in 1994, hetzij 1,04/1000 82 overlijdens in 1995, hetzij 0,71/1000

• vroeg-postneonataal:

361 overlijdens in 1993, hetzij 2,97/1000 levendgeboren kinderen 317 overlijdens in 1994, hetzij 2,72/1000 230 overlijdens in 1995, hetzij 1,99/1000

25

VLAAMSE GEMEENSCHAP

• laat-postneonataal:

124 overlijdens in 1993, hetzij 1,02/1000 levendgeboren kinderen 105 overlijdens in 1994, hetzij 0,90/1000 66 overlijdens in 1994, hetzij 0,57/1000.

De sterftecijfers zijn systematisch hoger bij de jongentjes (Tabel 25). In 1995 was dit verschil significatief wat betreft de vroeg-neonatale, de perinatale, de neonatale, de post-neonatale en de kindersterfte. De mortinataliteit en de neonatale sterfte zijn systematisch hoger bij de niet-Belgen (Tabel 26). Deze verschillen zijn significatief in 1995 (mortinataliteit en perinatale sterfte). Anderzijds stellen we geen verschil vast tussen de Belgen en de niet-Belgen wat betreft de post-neonatale sterfte. De geografische spreiding van deze sterftecijfers is weergegeven in de Kaarten 7 t.e.m. 10. De geobserveerde verschillen tussen de arrondissementen moeten, gezien het klein aantal waarnemingen, met de nodige terughoudendheid worden geïnterpreteerd. Voor de volgende arrondissementen nemen we hogere sterftecijfers waar dan in de rest van België in 1995: • Eeklo (perinatale sterfte); • Aalst, Namen en Neufchateau (neonatale sterfte); • Veurne, Gent en Namen (post-neonatale sterfte); • Veurne, Oudenaarde en Namen (kindersterfte). De specifieke sterftecijfers per gewest en per provincie zijn weergegeven in de Tabellen 27 en 28. We observeren in 1995 cijfers significatief lager dan het nationaal gemiddelde wat betreft de mortinataliteit in VlaamsBrabant en de vroeg-neonatale sterfte in Waals-Brabant en in Henegouwen. Er worden geen significatieve verschillen tussen de drie gewesten waargenomen voor de sterftecijfers in de loop van de bestudeerde periode.

26

VLAAMSE GEMEENSCHAP

De evolutie van de sterftecijfers gedurende het eerste levensjaar is samengevat in Tabel 29. Deze cijfers zijn afkomstig van de Belgische Archieven van volksgezondheid (1), van het Statistisch Jaarboek (24), van Demografische Statistieken van het NIS en van onze eigen analyses (4,13,14,36,37). De belangrijkste conclusies uit deze gegevens zijn: • de mortinataliteit is sinds 1983 vrij lineair gedaald (-30%: van 7,1 tot 5,0/1000); de sterftecijfers in het Brussels Gewest zijn bijna elk jaar hoger dan in de twee andere gewesten; • de vroeg-neonatale sterfte is gehalveerd tussen 1983 en 1995 (van 5,2 tot 2,7/1000); de vroeg-neonatale sterfte is over het algemeen lager in het Waals Gewest in vergelijking met de twee andere gewesten; • de perinatale sterfte, combinatie van de twee vorige componenten, is met 37% gedaald van 1983 tot 1995 (van 12,2 tot 7,7/1000); de sterftecijfers geobserveerd in het Brussels Gewest zijn elk jaar hoger dan in de twee andere gewesten; • sinds 1983 is de neonatale sterfte afgenomen van 6,5 tot 3,4/1000 in 1995, dit wil zeggen een daling van bijna 50%, zonder dat er substantiële verschillen tussen de gewesten worden vastgesteld; • de post-neonatale sterfte, met een cijfer van ongeveer 4/1000, is nauwelijks geëvolueerd sinds 1983; ze begint voor de eerste keer gevoelig te dalen met een cijfer van 3,6/1000 in 1994 en 2,6/1000 in 1995, namelijk een daling van 35%! De post-neonatale sterfte is in het algemeen lager in het Vlaams Gewest dan in de twee andere gewesten; • de evolutie van de kindersterfte volgt uit de verschillende trends hierboven beschreven; we observeren dus een regelmatige daling van de kindersterfte in de loop van de tijd: van 10,5/1000 in 1983 tot 6,0/1000 in 1995, dit is een daling van 43% in twaalf jaar.

27

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Sterftecijfer (/1000) volgens specifieke periode van overlijden Specifieke periode van overlijden Mortinataliteit Perinatale sterfte Vroeg-neonatale sterfte Laat-neonatale sterfte Neonatale sterfte Vroeg-postneonatale sterfte Laat-postneonatale sterfte Post-neonatale sterfte Kindersterfte

1991

1993

1995

5,0 8,6 3,5 1,0 4,6 3,0 0,9 3,8 8,4

4,9 8,3 3,3 0,8 4,1 3,0 1,0 4,0 8,1

5,0 7,7 2,7 0,7 3,4 2,0 0,6 2,6 6,0

Internationaal (25) situeert België zich bij het Europees gemiddelde wat betreft de neonatale sterfte (Tabel 30a). Het cijfer is hoger in Griekenland (5,8/1000) en in Portugal (4,7/1000) terwijl al de andere Europese landen een overeenkomend of lager cijfer hebben dan dat geobserveerd in België. Daarentegen is het post-neonataal sterftecijfer geregistreerd in België voor het jaar 1995 (2,6/1000 levendgeboren kinderen) het hoogst van West-Europa; ons land situeert zich op hetzelfde niveau als Tsjechië, Portugal en Kroatië. Het post-neonatale sterftecijfer geregistreerd in België voor het jaar 1995 is even hoog als in de Verenigde Staten (Tabel 30b). Wat de kindersterfte (Tabel 30c) betreft, situeert België (6,0/1000 levendgeboren kinderen) zich in 1995 bij het Europees gemiddelde (tussen 5 en 6/1000 levendgeboren kinderen). Bepaalde Scandinavische landen (Noorwegen, Finland en Zweden) hebben nog lagere cijfers. Het cijfer geobserveerd in de Verenigde Staten (7,6/1000 levendgeboren kinderen) is hoger dan het Belgisch cijfer.

28

VLAAMSE GEMEENSCHAP

III.5. Doodsoorzaken De verschillende specifieke doodsoorzaken bij het kind werden gehergroepeerd in 7 grote categorieën om de analyse te vergemakkelijken (zie Tabel 1); hetzelfde geldt voor de gezondheidstoestand van de moeder tijdens de zwangerschap (zie Tabel 2). Het aantal overlijdens vóór de leeftijd van één jaar, geklasseerd volgens groepen van doodsoorzaken, is weergegeven in Tabel 31 (de doodgeboren kinderen zijn opgenomen in deze tabel). Het proportioneel sterftecijfer volgens groep van doodsoorzaken is weergegeven in de Tabellen 32 en 33: • de congenitale afwijkingen zijn sinds lang de belangrijkste doodsoorzaak; zij vertegenwoordigen een kwart van de kindersterfte in België, namelijk in 1995 zijn hieraan in totaal 251 kinderen gestorven na de geboorte; • het aantal overlijdens aan wiegendood (SIDS) is lichtjes gedaald. In 1995 werden 139 overlijdens met wiegendood als oorspronkelijke doodsoorzaak vastgesteld; dit betekent 20% van het totaal aantal overlijdens bij levendgeboren kinderen; • de andere specifieke doodsoorzaken, waaronder anoxie en respiratory distress syndrome (RDS), zijn veeleer aan het stijgen. Deze groep vertegenwoordigt 17% van de overlijdens in 1995. We observeren enkele verschillen tussen de gewesten wat de verdeling van doodsoorzaken bij kinderen jonger dan een jaar betreft, maar deze zijn niet consistent tijdens heel de hier bestudeerde periode (Tabel 32). Dit is met name het geval voor de overlijdens aan congenitale afwijkingen die een relatief belangrijker deel uitmaken in het Vlaams Gewest in 1995 (28%); daarentegen komt anoxie frequenter voor in het Brussels Gewest (21%) en wiegendood in het Waals Gewest (25%). Tabel 33 toont het relatief belang van het respiratory distress syndrome (RDS) bij prematuriteit: ze vertegenwoordigen ongeveer 20 à 30% van de

29

VLAAMSE GEMEENSCHAP

doodsoorzaken bij de prematuren in plaats van ongeveer 10 à 15% bij kinderen die voldragen zijn. De aangeboren misvormingen worden voorgesteld bij de doodsoorzaken in een zelfde proportie als de pasgeborenen hetzij prematuur of niet. Daarentegen lijkt wiegendood relatief minder frequent als doodsoorzaak bij prematuren voor te komen. De (kinder)sterftecijfers volgens specifieke doodsoorzaken zijn voorgesteld in Tabel 34; we observeren in 1995: • 1,5/1000 levendgeboren kinderen sterven aan een congenitale afwijking; • 1,2/1000 levendgeboren kinderen sterven aan wiegendood; • 1,0/1000 levendgeboren kinderen sterven aan andere doodsoorzaken, zoals RDS. De belangrijkste doodsoorzaak in utero (Tabel 35) is te wijten aan complicaties gedurende de zwangerschap en tijdens of na de bevalling. De overlijdens in de loop van de vroeg-neonatale en de neonatale perioden zijn hoofdzakelijk te wijten aan: • congenitale afwijkingen; • RDS; • prematuriteit - dismaturiteit; • verwikkelingen tijdens de zwangerschap of de bevalling. Na een maand, in de loop van de post-neonatale periode: • is wiegendood de belangrijkste doodsoorzaak; • gevolgd door “andere” doodsoorzaken14; • en congenitale afwijkingen.

14 Dit zijn voornamelijk ongevallen en vergiftiging.

30

VLAAMSE GEMEENSCHAP

In volgorde van belangrijkheid waren de oorzaken van kindersterfte in 1995 (/1000): – – – –

congenitale afwijkingen SIDS anoxie – RDS verwikkelingen tijdens de zwangerschap of de bevalling

(1,5) (1,2) (1,0) (0,8).

In Tabel 36 zijn de cijfers van de oorzaken van kindersterfte samengevat volgens gewest. Er zijn geen substantiële verschillen tussen het Vlaams en het Waals Gewest. De oorzaken van overlijden in het eerste levensjaar waren wel significant verschillend bij jongens en meisjes voor volgende doodsoorzaken (deze resultaten zijn niet in een tabel voorgesteld - het betreft het jaar 1995): • RDS:

1,06/1000 bij de jongens tegen 0,73 bij de meisjes;

• SIDS:

1,52/1000 bij de jongens tegen 0,87 bij de meisjes;

• verwikkelingen tijdens de zwangerschap of bevalling 1,02/1000 bij de jongens tegen 0,55 bij de meisjes. De interpretatie van de gegevens over de doodsoorzaak volgens nationaliteit vraagt enige voorzichtigheid gezien het kleine aantal overlijdens bij niet-Belgen (deze resultaten zijn niet in tabel voorgesteld). We merken geen significatief verschil voor het jaar 1995 tussen de Belgen en de nietBelgen wat betreft de specifieke doodsoorzaken. Slechts één vierde van de overlijdensformulieren (hetzij in totaal 204 in 1995) bevat geldige informatie m.b.t. de moeder (verloop van de zwangerschap of van de bevalling): zie Tabel 37. De voornaamste aangegeven oorzaken zijn complicaties tijdens de verlossing of postpartum (30% in 1995), vervolgens complicaties tijdens de zwangerschap15 (17%) en zwangerschapstoxicose (16%). 15 Complicaties tijdens de zwangerschap zoals dreigende miskraam, hemorragie, placenta praevia, urinairgenitale infectie,...

31

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Sinds de periode 1988/89 hebben we een kleine toename waargenomen van de sterfte door SIDS (van 1,6 tot 2,0 per duizend) tot 1993, het lijkt dat er sindsdien een dalende tendens bestaat: 1,8 in 1994 en 1,2 in 1995. We observeren ook sinds 1993 een daling van 25% van het sterftecijfer wat betreft de congenitale aandoeningen (van 2,0 tot 1,5 per duizend). Doodsoorzaak

1991

1993

1995

Congenitale afwijkingen

2,3/1000

2,0/1000

1,5/1000

Prematuriteit/dismaturiteit

1,0/1000

0,7/1000

0,4/1000

Anoxie - RDS

1,0/1000

1,1/1000

1,0/1000

SIDS

1,8/1000

2,0/1000

1,2/1000

Andere

2,3/1000

2,3/1000

1,9/1000

Ter vergelijking, het oorzaak specifiek sterftecijfer in Nederland16 voor het jaar 1995 was het volgende: 34% van de kindersterfte is te wijten aan congenitale afwijkingen (26% in België), 13% aan anoxie en/of RDS (17% in België) en 6% aan SIDS (in plaats van 20% in België). Ter vergelijking waren de specifieke sterftecijfers (/1000 levendgeboren kinderen) in de Verenigde Staten (38) en in Frankrijk17 in 1995 de volgende:

• • • •

congenitale afwijkingen prematuriteit – dismaturiteit Anoxie en/of RDS SIDS

Verenigde Staten

Frankrijk

1,7/1000 1,0 0,4 0,9

1,2/1000 0,2 0,8 0,7

16 Persoonlijke mededeling, Mr. J. Hoogenboezem, CBS, Nederland. 17 Persoonlijke mededeling, Mevr. Péquigno, INSERM, Le Vésinet, Frankrijk.

32

VLAAMSE GEMEENSCHAP

III.6. Specifieke sterfte volgens geboortegewicht en duur van de zwangerschap In 12% van de gevallen is de zwangerschapsduur en/of het geboortegewicht niet vermeld op het overlijdenscertificaat. Deze situatie komt frequenter voor als het kind later in het eerste levensjaar overlijdt: in bv. de post-neonatale periode ontbreken er zelfs meer dan 50% van deze gegevens. Dit brengt een serieuze fout in de analyses te weeg als we de sterftecijfers in functie van de zwangerschapsduur of van het geboortegewicht proberen te bepalen. Voor het jaar 1995 werd dus een complementair werk ondernomen om de overlijdensgegevens van het pasgeboren kind te koppelen aan de overeenkomende geboortegegevens. Deze koppeling werd beperkt tot de overlijdens waarvan de gegevens m.b.t. geboortegewicht en zwangerschapsduur ontbraken. Naar de toekomst zou het wenselijk zijn dit te doen voor al de overlijdens om op deze wijze de gegevens te kunnen valideren. De koppeling van de beschikbare gegevens gebeurde op de sleutelvariabelen: datum en uur van geboorte, geslacht, rangorde bij meerlingen, gemeente van woonplaats, geboortedatum van de vader en van de moeder als ook de datum van het huwelijk. Op basis van deze koppeling kon het aantal overlijdens met ontbrekende informatie (over het geboortegewicht en/of de zwangerschapsduur) van 12% naar 2% worden teruggebracht. De verdeling van specifieke kindersterftecijfers volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur is voorgesteld in respectievelijk de Figuren III en IV. Opgelet, in tegenstelling tot de vorige publicaties, zijn de sterftecijfers weergegeven in een logaritmische schaal. Dit laat niet meer toe de exponentiële afname, die teruggevonden kan worden op een decimale schaal, waar te nemen, maar daarentegen laat dit toe het geheel van de curve te zien, zelfs voor de waarden dichtbij nul. Deze figuren tonen geen significatieve verschillen tussen de jongens en de meisjes betreffende de specifieke kindersterftecijfers volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur. Dit laat dus niet toe de hogere sterftecijfers bij jongens te verklaren.

33

VLAAMSE GEMEENSCHAP

De curven van overlijdens volgens geboortegewicht (Figuur V) of zwangerschapsduur (Figuur VI) voor het Vlaams en het Waals Gewest zijn nauw in elkaar verstrengeld. De zichtbare variaties voor de zeer lage geboortegewichten of voor de ernstig vroeggeboorten zijn te wijten aan het kleine aantal geregistreerde gevallen in deze categorieën. We kunnen dus stellen dat bij een zelfde geboortewicht of zwangerschapsduur een pasgeboren kind dezelfde overlevingskansen heeft. Ten slotte laten de Figuren VII en VIII toe de vergelijking van specifieke sterftecijfers in de loop van de tijd te maken. Deze cijfers zijn bijna systematisch lager in 1995 t.o.v. 1989. De verschillen zijn niet steeds statistisch significant.

34

VLAAMSE GEMEENSCHAP

IV. SOCIALE STATUS EN PERINATALE GEZONDHEID De studie van perinatale statistieken voor de jaren 1993, 1994 en 1995 wordt afgerond met een specifieke analyse over de sociale ongelijkheden op het gebied van gezondheid. Deze is gebaseerd op de relatie tussen de sociale status van de moeder en de gezondheid van het pasgeboren kind. Twee gegevensbanken van de burgerlijke stand van het jaar 1995 werden samengebracht om informatie over een zelfde kind samen te stellen: enerzijds de verzamelde informatie bij de geboorte en anderzijds de informatie op het overlijdenscertificaat. Van de 1.300 kinderen overleden voor hun eerste levensjaar geregistreerd in 1995, konden er 74 (5,7%) niet gekoppeld worden met het overeenkomstige geboortecertificaat. Bepaalde overlijdens in 1995 moesten gekoppeld worden met geboorten van 1994. In totaal werden 116.775 kinderen in rekening genomen in de loop van de volgende analyse. De indicatoren van overlijden werden berekend op basis van WGOdefinities. In dit hoofdstuk wordt de mortinataliteit (578 gevallen) en de kindersterfte (694 gevallen) besproken. Twee indicatoren van prematuriteit werden ook bestudeerd: het laag geboortegewicht (< 2.500 gram) en de vroeggeboorte (< 37 weken). De sociale status werd bestudeerd vanuit twee parameters die opgenomen zijn in de geboorte- en overlijdenscertificaten: de burgerlijke stand en het beroep van de moeder. Van de 116.962 certificaten wordt de moeder beschouwd als: • getrouwd in

82,6% van de gevallen

• ongehuwd in


• gescheiden


• weduwe in


De categorie "ongehuwd" is in feite een mengeling van vrouwen die echt alleen zijn en van koppels die samenwonen. Anderzijds hebben verschil-

35

VLAAMSE GEMEENSCHAP

lende enquêtes aangetoond dat wettelijk getrouwde vrouwen soms ook "samenwonen" met een andere partner dan hun wettelijke echtgenoot zonder dat er een wettelijke scheiding18 is. De overeenkomst tussen de burgerlijke stand en de feitelijke situatie m.b.t. het samenwonen is dus vrij complex. Dat mag ons echter niet weerhouden om de burgerlijke stand, zoals vermeld op het geboortecertificaat, als sociaal-economische indicator te gebruiken. De huidige sociaal-economische status (of het laatst uitgeoefende beroep) van de vader en van de moeder is ook vermeld op de certificaten. De verdeling van de resultaten is als volgt: Vader

Moeder

Aantal

%

Aantal

%

174

0,1

42

0,0

2. Zelfstandige

14318

12,2

6416

5,5

3. Bediende

37460

32,0

54363

46,5

4. Arbeider

36271

31,0

15966

13,7

284

0,2

1476

1,3

5839

5,0

36198

30,9

22616

19,3

2501

2,1

116962

100,0

116962

100,0

1. Werkgever

5. Hulp 6. Zonder beroep 7. Ontbrekende informatie Totaal

Het is belangrijk op te merken dat voor de "ongehuwde" moeders de informatie over het beroep van de vader altijd ontbreekt (dit is in alle gevallen). Dit verklaart zich nader door het feit dat het NIS systematisch deze informatie voor koppels die in feite samenwonen weglaat, zelfs als deze informatie duidelijk is vermeld op het certificaat.

18 Professor Masuy-Stroobant, Faculteit Demografie, Université Catholique de Louvain, persoonlijke mededeling.

36

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Het percentage mannen waarbij de informatie ontbreekt is dus hoog, net als dit voor vrouwen zonder beroep. Dit brengt te weeg dat elk van deze parameters moeilijk bruikbaar zijn. Daarom werden de twee variabelen gecombineerd om zo een variabele m.b.t. de sociaal-economische status van het gezin te maken. De volgende klassen werden gecreëerd: 1. Werkgever - zelfstandige: of de moeder is werkgever, zelfstandige of hulp; of de moeder is professioneel niet actief, maar de vader is werkgever of zelfstandige; 2. Bediende: of de moeder is bediende; of de moeder is professioneel niet actief, maar de vader is bediende; 3. Arbeider: of de moeder is arbeidster; of de moeder is professioneel niet actief, maar de vader is arbeider; 4. Zonder beroep: de moeder is professioneel niet actief en de vader is hulp of is professioneel niet actief; 5. "andere": de moeder is professioneel niet actief en de status van de vader is niet gekend. Deze categorieën komen overeen met een sociaal-economische positie, behalve de categorie "andere" die bestaat uit een moeilijk deel te interpreteren koppels die hoogst waarschijnlijk samenwonen. De status van zelfstandige kan echter ook een reeks van verschillende situaties omvatten: van bedrijfsleider tot landbouwer. De klasse (1) is dus waarschijnlijk een beetje heterogeen. Een bivariate analyse werd eerst voor enkele parameters uitgevoerd; de statistische associatie werd nagegaan door de Chi-kwadraat test. Vervolgens werd een logistische regressie gebruikt om een reeks potentieel verstorende variabelen, zoals de leeftijd van de moeder, het geslacht van het pasgeboren kind en meerling te controleren.

37

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Laag geboortegewicht19 Burgerlijke stand van de moeder Ongehuwd

Aantal gevallen 1560

9,3

Aantal geboorten 16864

Gehuwd Andere

6319 334

6,6 10,3

95902 3255

Totaal

8213

7,1

116021

%

Chikwadraat 226 df = 2 p < 0,001

Odds ratio (BI 95%) 1,64 (1,53-1,74) 1,00 1,94 (1,71-2,19)

Vroeggeboorte20 Burgerlijke stand van de moeder Ongehuwd

Aantal gevallen 1249

7,4

Aantal geboorten 16886

Gehuwd Andere

5872 260

6,1 8,0

96000 3257

Totaal

7381

6,4

116143

%

Chikwadraat 54 df = 2 p < 0,001

Odds ratio (BI 95%) 1,33 (1,24-1,42) 1,00 1,52 (1,32-1,74)

Zowel de "ongehuwde" moeders als de "andere", hebben een hoger risico om een kind met een laag geboortegewicht of een te vroeg geboren kind te krijgen ten opzichte van de getrouwde moeders. Dit blijft zo wanneer de verstorende variabelen (leeftijd van de moeder, geslacht van het pasgeboren kind en meerlingen) in rekening worden gebracht. Het verschil is meer uitgesproken bij de "andere" vrouwen (weduwen, gescheiden) in vergelijking met de getrouwde vrouwen: het risico van laag geboortegewicht is twee keer hoger in de eerste groep. 19 De analyse heeft betrekking op 116.021 gevallen, er waren 716 ontbrekende waarden betreffende het geboortegewicht. 20 De analyse heeft betrekking op 116.143 gevallen, er waren 598 ontbrekende waarden betreffende de zwangerschapsduur.

38

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Mortinataliteit Burgerlijke stand van de moeder

Aantal gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

11 df = 2 p = 0,004

1,50 (1,22-1,85)

Ongehuwd

112

0,7

17009

Gehuwd Andere

457 21

0,5 0,6

96634 3284

Totaal

590

0,5

116927

1,29 1,22 (0,88-2,01)

Kindersterfte Burgerlijke stand van de moeder

Aantal gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

Ongehuwd

111

0,7

17009

2 df = 2 p = 0,317

1,06 (0,86-1,31)

Gehuwd Andere

571 25

0,6 0,8

96634 3284

Totaal

707

0,6

116927

1,00 1,43 (0,95-2,14)

De "ongehuwde" moeders hebben 50% meer risico om een doodgeboren kind te krijgen dan de getrouwden. De "andere" vrouwen (weduwen, gescheiden) hebben daarentegen geen significant hoger risico.

39

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Laag geboortegewicht Sociaal-economische status van Aantal het gezin gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

698

6,2

11302

362 df = 4 p < 0,001

0,98 (0,90-1,08)

Bediende

3690

6,1

60018

1,00

Arbeider

2304

8,0

22926

1,52 (1,43-1,61)

Zonder beroep

358

7,6

4695

1,58 (1,40-1,78)

Andere

974

11,3

8639

2,46 (2,26-2,67)

Totaal

8024

7,1

113580

Werkgever zelfstandige

Vroeggeboorte Sociaal-economische status van Aantal het gezin gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

645

5,7

11321

123 df = 4 p < 0,001

0,94 (0,86-1,03)

Bediende

3539

5,9

60089

1,00

Arbeider

1949

6,7

28968

1,26 (1,19-1,34)

Zonder beroep

324

6,9

4719

1,40 (1,24-1,58)

Andere

757

8,8

8647

1,78 (1,63-1,95)

Totaal

7214

6,3

113744


40

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Mortinataliteit Sociaal-economische status van Aantal het gezin gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

37

0,3

11378

78 df = 4 p < 0,001

0,84 (0,59-1,19)

Bediende

232

0,4

60475

1,00

Arbeider

168

0,6

29141

1,62 (1,32-1,98)

Zonder beroep

46

1,0

4757

2,80 (2,04-3,86)

Andere

79

0,9

8710

2,78 (2,13-3,62)

Totaal

562

0,5

114461


Kindersterfte Sociaal-economische status van Aantal het gezin gevallen

%

Aantal geboorten

Chikwadraat

Odds ratio (BI 95%)

44

0,4

11378

31 df = 4 p < 0,001

0,73 (0,53-1,00)

Bediende

317

0,5

60475

1,00

Arbeider

207

0,7

29141

1,36 (1,14-1,63)

Zonder beroep

41

0,9

4757

1,71 (1,23-2,38)

Andere

68

0,8

8710

1,49 (1,13-1,96)

Totaal

677

0,6

114461


41

VLAAMSE GEMEENSCHAP

We observeren een tamelijk uitgesproken sociaal-economische gradiënt volgens sociaal-economische status wat betreft het risico om een kind met laag geboortegewicht of een vroeggeboorte te krijgen. Bijvoorbeeld, de proportie kinderen met een laag geboortegewicht varieert van 6,1% in een gezin met een sociaal-economische status van "bediende" tot 7,6% voor de gezinnen "zonder beroep". Het risico van vroeggeboorte is dus bijna 60% hoger in deze laatste groep. Eveneens varieert de proportie van vroeggeboorten van 5,9% in de gezinnen met een sociaal-economische status van "bediende" tot 6,9% voor de gezinnen "zonder beroep". Het risico van vroeggeboorte is dus 40% hoger in deze laatste groep. Er is ook een zelfde sociaal-economische gradiënt die meer uitgesproken is m.b.t. de mortinataliteit en de kindersterfte. De proportie van doodgeboren kinderen varieert van 0,4% in de gezinnen met een sociaal-economische status van "bediende" tot 1,0% voor de gezinnen "zonder beroep". Het risico om een doodgeboren kind te krijgen is dus 2,8 keer hoger in deze laatste groep. De kindersterfte is tevens hoger bij de kinderen geboren in een gezin "zonder beroep". Het risico van kindersterfte is 1,7 keer hoger in deze laatste groep.

42

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

V.

DISCUSSIE EN BESLUIT

Geboortestatistieken Het geboortecijfer is relatief stabiel gebleven van 1988 (12,4/1000) tot 1993 (12,1/1000). Het neemt echter licht af in 1994 en 1995 (respectievelijk 11,6 en 11,5/1000). Het zal er dus op aankomen om deze evolutie voortaan nauwkeurig te volgen. Verschillende factoren kunnen het geboortecijfer beïnvloeden: de vruchtbaarheid zelf natuurlijk, maar ook de verandering in de leeftijdsopbouw (een verouderde bevolking ziet zijn vruchtbaarheid verminderen) en het percentage niet-Belgische moeders waarvan de vruchtbaarheid hoger is. Het percentage van niet-Belgische moeders bij de bevalling is lichtjes gestegen in de loop van de geobserveerde periode: 13,7% in 1991, 15,5% in 1993 en 15,2% in 1995. Dit percentage benadert zelfs de 50% in het Brussels Gewest! Dat verklaart zich door de bevolkingsdichtheid van de niet-Belgen enerzijds, maar ook door het hoge geboortecijfer bij de buitenlanders die in België verblijven. Het percentage zwangerschappen bij vrouwen jonger dan 20 jaar lijkt nog steeds af te nemen (2,6% in 1995), behalve misschien in het Brussels Gewest en in Henegouwen. Het rapport van de Belgische senaat (Nationale commissie voor de evaluatie van de wet van 3 april 1990 betreffende de zwangerschapsafbreking) heeft in 1995 11.224 zwangerschapsafbrekingen geregistreerd, na correctie, zou dit een totaal van 13.398 zwangerschapsafbrekingen weergeven. In verhouding tot 2.786.335 vrouwen van 10-49 jaar komt dit neer op een cijfer van 4,8 per 1000 vrouwen. In dat zelfde jaar werden 115.542 levendgeboren kinderen geregistreerd, wat een verhouding zwangerschapsafbreking/geboorte van 11,6% geeft. Dit cijfer is bij de laagsten in Europa (39); de landen met een soortgelijk cijfer zijn Nederland (11,0%), Duitsland (12,8%), Spanje (13,6%) en Zwitserland (14,5%). Een hele reeks landen hebben daarentegen duidelijk hogere cijfers (in de orde van 25%): Denemarken, Frankrijk, Italië, Noorwegen, Zweden en GrootBrittannië.

45

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Nog steeds volgens de nationale commissie is het aantal zwangerschapsafbrekingen niet significatief gestegen van 1993 tot 1999. Men moet daarentegen de aandacht trekken op het aantal zwangerschapsafbrekingen bij vrouwen jonger dan 20 jaar: in 1999, vertegenwoordigt deze groep 15,9% van alle zwangerschapsonderbrekingen i.p.v. 12,4% in 1993. De gemiddelde leeftijd van de vrouw bij de bevalling blijft stijgen: 27,9 jaar in 1993 en 28,2 jaar in 1995. Op dezelfde wijze blijft de proportie van laattijdige zwangerschappen (na de leeftijd van 34 jaar) nog steeds toenemen (van 8,5% in 1993 tot 9,4% in 1995). Dit percentage is beduidend hoger in het Brussels Gewest (15%). Deze evolutie is een potentieel risico voor de volksgezondheid (40,41) met daarenboven een stijgende frequentie van congenitale afwijkingen, van meerlingen en van de prematuriteit. De gevolgen van deze laattijdige zwangerschappen vereisen dus speciale aandacht. We observeren gelijke cijfers als die van België in bepaalde Europese landen (Duitsland, Griekenland en Noorwegen), terwijl het percentage laattijdige zwangerschappen nog hoger is in Ierland, Finland, Nederland en Italië. Het specifieke vruchtbaarheidscijfer (ASFR) bij vrouwen in de leeftijdsgroep 35 tot 49 jaar is ongeveer 10/1000 in 1995. Dit cijfer neemt regelmatig toe sinds 1987 (8,8/1000). Het ASFR 35-49 jaar is proportioneel hoger bij de niet-Belgische vrouwen (25/1000 in 1995 voor een totaal vruchtbaarheidscijfer van 19/1000) dan bij de Belgische vrouwen (9/1000 met een totaal vruchtbaarheidscijfer van 11/1000). De stijging van het cijfer is echter duidelijker bij de Belgische vrouwen aangezien hun ASFR 35-49 jaar gaat van 7,5/1000 in 1987 tot 9/1000 in 1995. Hetzelfde cijfer varieert zelfs van 26/1000 in 1993 tot 25/1000 in 1995 bij de niet-Belgische vrouwen. Dit toont aan dat het vooral de Belgische vrouwen zijn die hun zwangerschap uitstellen (waarschijnlijk in het belang van hun professionele loopbaan). Zelfs als de evolutie van de pariteit is afgenomen, is het percentage van moeders van 35 jaar en ouder die bevallen van hun eerste kind indruk-

46

VLAAMSE GEMEENSCHAP

wekkend: niet minder dan 33%! Het betreft voor deze vrouwen ongetwijfeld een weloverwogen keuze, waarbij de carrière waarschijnlijk een belangrijke factor is. Het cijfer van keizersneden waargenomen in België is relatief laag (13,5% in 1995) in vergelijking met deze geregistreerd in andere landen: men noteert cijfers van 15% tot 20% in een hele reeks van Europese landen (18% in Canada) en zelfs 24% en 25% in Portugal en Italië. Zelfs als de tendens geen variatie vertoont in de loop van de hier bestudeerde periode, moet er toch over de evolutie van deze cijfers nagedacht worden (dit gaat van 10,9% in 1990 tot 13,3% in 1992). Het percentage van meerlingen blijft regelmatig stijgen in België: van 2,9% in 1991 tot 3,4% in 1993 tot 3,6% in 1995. Dit fenomeen is deels gelegen aan de toenemende frequentie van laattijdige zwangerschappen en vooral aan de toename van het gebruik van medische begeleide vruchtbaarheidstechnieken (32,42,43). Het cijfer van meerlingen geobserveerd in België is duidelijk hoger dan in de andere landen: 1,4% in Groot-Brittannië bijvoorbeeld, en 2,8% in de Verenigde Staten (33). Het blijkt bovendien dat de proportie van meerlingen blijft toenemen: in 1997 is dit in het Vlaams Gewest gestegen tot 3,8% (44). Opmerking: "België bezit in 1997 meer dan 30 kunstmatige bevruchtingscentra, waardoor het op de eerste plaats staat in vergelijking met andere Europese landen (één centrum voor 300.000 inwoners terwijl het aantal officieel erkende centra in Nederland 1 voor een miljoen inwoners en in Frankrijk en Groot-Brittannië 1 voor 500.000 inwoners is). Dit geeft een gevaar dat de centra de indicatoren van kunstmatige bevruchting vermenigvuldigen..."21. Prematuriteit Prematuriteit, gekenmerkt door een laag geboortegewicht en/of een vroeggeboorte, is de voornaamste determinant van morbiditeit en kinder21 Professor Thomas D’Hooge, Afdeling vruchtbaarheid, Université de Louvain, in "Le Généraliste, 8 décembre 1999, pag. 5"

47

VLAAMSE GEMEENSCHAP

sterfte. De prematuriteitcijfers stagneren sinds het einde van de jaren '80 en hebben zelfs de neiging om te stijgen. In het Waals Gewest bv., was het percentage laag geboortegewicht 6,9% in 1987, ging tot 7,1% in 1991 en tot 7,3% in 1995. Het percentage vroeggeboorten evolueerde in dezelfde zin: 5,4% in 1987, 6,2% in 1991 en 5,8% in 1995. Hoewel de cijfers in het Vlaams Gewest een beetje lager zijn, wordt hier dezelfde tendens geobserveerd. Er is namelijk een stijging van het percentage laag geboortegewicht (6,4% in 1995) en vroeggeboorten (6,0% in 1995). Als we ons baseren op de meer recente registraties uitgevoerd door het SPE in Vlaanderen, dan lijkt het probleem van de prematuriteit aanzienlijk en actueel: 6,7% kinderen met een laag geboortegewicht in 1996 en 6,9% in 1998. Het percentage vroeggeboorten was 6,4% in 1996 (45) en 6,7% in 1998 (46). De stijging van prematuriteitcijfers is waarschijnlijk vooral te wijten aan de toenemende frequentie meerlingen. We merken evenwel op dat de proportie laag geboortegewicht en vroeggeboorten ook stijgt bij éénlingen (4,8% kinderen met een laag geboortegewicht in 1991 en 5,4% in 1995). De frequentie van laattijdige zwangerschappen (zwangerschap bij vrouwen van 35 jaar of ouder) is ongetwijfeld ook een niet te verwaarlozen factor. Het is ten slotte ook mogelijk dat een bepaald aantal premature bevallingen medisch veroorzaakt zijn door inductie, bv. het foetaal lijden. De formulering van de gebruikte geboorte- en overlijdenscertificaten in 1993-94 laat niet toe deze mogelijkheid te controleren, maar dat zou vanaf 1998 mogelijk moeten zijn met de ingebruikname van de nieuwe formulieren. Het is nuttig terug te denken aan de resultaten van de Gezondheidsenquête van 1997 (47). Deze toonden aan dat 18% van de zwangere vrouwen in België tabak hebben gebruikt tijdens hun laatste zwangerschap. Dit cijfer verschilt van het ene gewest tot het andere: 13% in het Vlaams Gewest, 21% in het Brussels Gewest tot 27% in het Waals Gewest. Het verschil tussen het Vlaams en het Waals Gewest is significatief na standaardisatie voor de leeftijd, het opleidingsniveau en het

48

VLAAMSE GEMEENSCHAP

inkomen (O.R. = 2,6). Het verband tussen roken tijdens de zwangerschap en prematuriteit is gekend (48,49); dit zou dus deels de hogere prematuriteit in het Waals Gewest kunnen verklaren. De Gezondheidsenquête heeft ook aangetoond dat 3% van de zwangere vrouwen hun eerste prenataal onderzoek vanaf de zesde week zwangerschap hebben laten uitvoeren. 62% van de zwangere vrouwen heeft een adequate prenatale opvolging (voldoende vroege aanvang en totaal aantal bezoeken aangepast aan de zwangerschapsduur), 36% een opvolging van gemiddelde kwaliteit en 2% een inadequate22 prenatale opvolging. Deze enquête (47) toont aan dat slechts 1% van de zwangerschappen opgevolgd is in het kader van consultaties van Kind en Gezin. 45% van de zwangerschappen is opgevolgd door een huisarts, 37% door een ziekenhuisspecialist, 16% door de huisarts in samenwerking met de specialist. Er worden regionale verschillen waargenomen: •

de rol van de huisarts is belangrijker in het Vlaams Gewest (24% van de zwangerschappen is opgevolgd door de huisarts in samenwerking met de specialist i.p.v. 5% in de twee andere gewesten);

•

in het Vlaams Gewest ziet de ziekenhuisspecialist slechts 32% van de zwangerschappen i.p.v. 45% in het Brussels en het Waals Gewest;

•

tussen de 2 en 4% van de zwangerschappen is gezien in het kader van consultaties van Kind en Gezin of ONE respectievelijk in het Brussels en in het Waals Gewest, en geen enkele in het Vlaams Gewest.

Men zou in het bijzonder de kwaliteit van de prenatale opvolging moeten nagaan, vooral bij de minder begunstigde sociale klassen. We observeren immers een tamelijk uitgesproken sociaal-economische gradiënt wat 22 De Kessner-index over de adequatie van de prenatale opvolging is berekend door rekening te houden met de vroegtijdigheid van het eerste bezoek, het totaal aantal prenatale consultaties en de zwangerschapsduur. Uitgaande van de combinatie van deze drie parameters wordt de prenatale opvolging beschouwd als adequaat, intermediair of inadequaat (bv. als de eerste prenatale consultatie de 28ste week plaats heeft dan wordt de opvolging als inadequaat beschouwd).

49

VLAAMSE GEMEENSCHAP

betreft het risico een kind te krijgen dat een laag geboortegewicht heeft of dat te vroeg geboren is. Waarschijnlijk is dit deels te wijten aan de leefstijl van deze mensen, bij wie doelgerichte programma's over volksgezondheid zouden kunnen helpen. Het is in elk geval duidelijk dat de recente toename van problemen rond de prematuriteit in België pleiten voor een grondige herziening van preventieprogramma's. Het is bv. dringend nodig dat het percentage rokers bij zwangere vrouwen vermindert en dat de couverture en de kwaliteit van de prenatale opvolging verbetert. Het is daarenboven absoluut nodig de sociale ongelijkheid m.b.t. de perinatale gezondheid te verbeteren d.m.v. specifieke programma's voor de lagere klassen. Het is in deze zin dat de activiteiten van Kind en Gezin moeten worden georiënteerd. Kindersterfte De Franse Gemeenschap23 is momenteel de enige overheid die duidelijke doelstellingen m.b.t. perinatale, neonatale en kindersterfte heeft gedefinieerd (50). Onderstaande tabel geeft de doelstellingen voor het jaar 2000 van de Franse Gemeenschap en de resultaten voor België in 1995 weer: Indicator: sterftecijfer (/1000) Perinatale sterfte Neonatale sterfte Kindersterfte

Doelstelling voor het jaar 2000

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

7,1 4,1 6,1

7,6 3,7 6,1

8,4 3,3 6,4

7,5 3,1 5,7

Ondanks enkele punctuele wijzigingen is de geografische verdeling van de sterftecijfers vrij homogeen. Bovendien zijn de regionale verschillen niet significatief voor de drie bestudeerde jaren. De doelstelling van de

23 De Vlaamse gemeenschap heeft geen doelstellingen betreffende dit onderwerp opgemaakt voor het jaar 2000.

50

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Franse Gemeenschap voor het jaar 2000 is reeds bereikt voor de neonatale sterfte (3,4/1000) en de kindersterfte (6,0/1000). Er is daarentegen nog werk aan de winkel op gebied van de perinatale sterfte (7,7/1000). Het geheel van sterftecijfers is afgenomen tussen 1991 en 1995. Zelfs de post-neonatale sterfte begint voor de eerste keer gevoelig af te nemen met een cijfer van 2,6/1000 in 1995, terwijl ze sinds 1983 niet meer was veranderd (met een cijfer rond 4/1000). België situeert zich bij het Europees gemiddelde wat betreft de neonatale sterfte (3,4/1000). Belangrijke verbeteringen zijn toch nog mogelijk binnen dit domein, met name als men als referentie de cijfers neemt geobserveerd in de Scandinavische landen (2,7/1000). Wat betreft de post-neonatale sterfte zijn de resultaten geobserveerd in België (2,6/1000) duidelijk de slechtste van Europa. Ze benaderen meer die van de Oost-Europese landen of van de Verenigde Staten (27). De kindersterfte (6,0/1000) situeert zich bij het Europees gemiddelde en ligt lager als in de Verenigde Staten (7,6/1000). We hebben ook voor 1995 een sociaal-economische gradiënt i.v.m. de mortinataliteit en de kindersterfte waargenomen: het risico om een doodgeboren kind te krijgen is 2 keer hoger bij de gezinnen "zonder beroep" in vergelijking met de klasse "bediende" ; dit geldt ook voor de kindersterfte. Soortgelijke resultaten werden zowel geobserveerd op niveau van de Franse Gemeenschap in 1995 (3) als van de Vlaamse Gemeenschap in 1997 (2). De variabele voor de definiëring van de sociaal-economische groepen in deze analyse was echter verschillend. Het is dus mogelijk de kindersterftecijfers nog te verminderen. Bepaalde verbeteringen m.b.t. preventie van de prematuriteit zouden toch aangebracht moeten worden. Bovendien zou men de uitvoering van aangepaste maatregelen voor bepaalde specifieke doodsoorzaken moeten versterken. Ten slotte is het absoluut noodzakelijk zich specifiek te richten op de preventieprogramma's georiënteerd naar de lagere sociaal-economische klassen.

51

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Doodsoorzaken De congenitale afwijkingen blijft de belangrijkste oorzaak van kindersterfte: zij vertegenwoordigt nog steeds een kwart van de doodsoorzaken voor het eerste levensjaar. De specifieke sterftecijfers geobserveerd in België zijn hoger dan in de Verenigde Staten en Frankrijk. Men zou dus de primaire preventiemethoden m.b.t. de blootstelling tijdens de zwangerschap aan geneesmiddelen, drugs of toxische stoffen, alcohol, de omgeving,... moeten versterken. Daarenboven moet men de promotie van genetisch advies consultaties en van technieken van prenatale screening in risicosituaties verzekeren. Wiegendood (SIDS) is in 20% van de gevallen van kindersterfte de oorzaak. Het specifieke sterftecijfer is hoger in België dan in de Verenigde Staten en Frankrijk. De stagnatie van laat-post-neonatale sterftecijfers zou deels te wijten kunnen zijn aan het relatief belangrijk aantal SIDS in ons land. De recente preventiecampagnes, die werden uitgevoerd binnen dit domein in België, zouden moeten toelaten deze tendens om te keren. Daaromtrent heeft de Gezondheidsenquête, uitgevoerd in België in 1997 (47), aangetoond dat slechts 29% van de pasgeboren kinderen altijd op hun rug slapen: 43% slapen op hun rug of op hun zijkant en 28% soms op hun buik. In het totaal slaapt slechts 25% van de pasgeboren kinderen tijdens hun eerste levensjaar in een goede omgeving24. Het percentage pasgeboren kinderen met een slaapomgeving van kwaliteit varieert op een significante manier volgens geboortejaar (10% in 1993-94, 16% in 1994-95, 32% in 1995-96 en 49% in 1996-97). Deze tendens zou de impact van preventiecampagnes, die werden uitgevoerd in de Franse Gemeenschap vanaf 1994, en van de wetenschappelijke consensus, ingevoerd in juni 1995, kunnen weergeven. Dezelfde enquête toont ook aan dat er een sociaal-economische gradiënt bestaat: de hoogst opgeleide vrouwen of vrouwen met het hoogste inkomen (hoogste onderwijs of inkomen > 60.000 Bef) geven hun pasgebo24 Een goede omgeving voor de slaapkwaliteit van het pasgeboren kind is niet meer dan drie risicofactoren voor SIDS en nooit te slapen leggen op de buik.

52

VLAAMSE GEMEENSCHAP

ren kind een betere slaapomgeving. Het percentage van moeders die hun kind een betere slaapomgeving geven, varieert daarentegen niet in functie van de burgerlijke stand, van de nationaliteit of van het land van herkomst. De Gezondheidsenquête toont ook aan dat 18% van de zwangere vrouwen in België tabak hebben gebruikt tijdens hun laatste zwangerschap, wat ook een belangrijke determinant is voor SIDS en prematuriteit. De derde doodsoorzaak bij kinderen is te wijten aan anoxie - RDS. De desbetreffende sterftecijfers geobserveerd in België zijn hoger dan in de Verenigde Staten. De preventie van prematuriteit is hiervoor één van de belangrijkste maatregelen, samen met het voorkomen van zwangerschapstoxicose. We komen hier dus opnieuw terug op het belang van de couverture en het belang van de kwaliteit van prenatale opvolging te verbeteren, samen met het verminderen van het roken tijdens de zwangerschap. Daarnaast is er de screening van de pre-zwangerschapstoxicose bij de risicovrouwen door een Doppler onderzoek (51). Specifieke sterfte volgens geboortegewicht en duur van de zwangerschap De tendens om steeds meer nieuwe immaturen (ernstige prematuren en kinderen met zeer laag geboortegewicht) op te nemen in diensten voor intensieve neonatologie, maakt dat de reële evolutie in de perinatale sterfte niet direct afleidbaar is uit bruto sterftecijfers (52). Daarnaast zijn meer verfijnde technieken nodig, daar in de meeste geïndustrialiseerde landen een gering aantal observaties voorkomen. Dat is wat de opvolging van specifieke sterftecijfers volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur aantoont. De oversterfte bij de jongens verklaart zich niet door significatieve verschillen tussen de jongens en de meisjes waargenomen wat betreft de specifieke kindersterftecijfers volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur. Deze analyse heeft ook aangetoond dat er geen verschillen zijn in de zwangerschapsduur of geboortegewicht specifieke sterfte tussen de gewesten. Een pasgeboren kind heeft dus dezelfde overlevings-

53

VLAAMSE GEMEENSCHAP

kansen in het Vlaams als in het Waals Gewest voor een zelfde geboortegewicht of een zelfde zwangerschapsduur. De overlevingskansen volgens geboortegewicht of zwangerschapsduur zijn niet op een gevoelige manier verbeterd van 1989 tot 1995. Deze vaststelling bevestigt dat er meer aandacht moet geschonken worden aan de preventie van vroeggeboorte of laag geboortegewicht.

54

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VI.

LITERATUUR (tekst)

1

Masuy-Stroobant G, Buekens P, Gourbin C. Perinatal health in Belgium 1980-1987. Arch Public Health 1992; 50:217-39.

2

Aelvoet W, Fortuin M, Hooft P, Vanoverloop J. Gezondheidsindicatoren, 1997. Brussel: 1999.

3

Binon J, Diament M, Pirenne Y. Indicateurs de Santé 1995. Bruxelles: Ministère de la Communauté Française, 1999.

4

Van Oyen H, Drieskens S, Tafforeau J, Aelvoet W, Felten G. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1987. Brussels: Instituut voor Hygiëne en Epidemiologie, 1993.

5

Bergsjo P, Karlberg P, Brun O. Comparison of neonatal mortality by cause, lenght of gestation, and birth weight. Proceedings of the International Collaborative Effort on perinatal and infant mortality, volume III. Hyattsville: CDC - NCHS, 1992: VI,12-21.

6

Van Oyen H, Tafforeau J, Aelvoet W, Felten G. Optimaliseren van het beheer van de geboorte- en overlijdensstatistieken. Werkdocument. Brussel: Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid, IHE, 1991.

7

WHO. International classification of diseases, injuries and causes of death, based on the 9th Revision Conference, 1975. Geneva: World Health Organization, 1977.

8

Gourbin C. Les pratiques de déclaration des événements "naissance vivante" et "mort-né" en Belgique. Leurs incidences statistiques. Louvain La Neuve: UCL, 1991.

9

Perinatal mortality rates - time for change? The Lancet 1991; 337:331.

55

VLAAMSE GEMEENSCHAP

10 Dumoulin M, Gourbin C. Validité des données d'état civil en épidémiologie périnatale en France et en Belgique. Faculté de Démographie UCL, editor. 1991. 11 De Sanjose S, Roman E, Beral V. Low birthweight and preterm delivery, Scotland, 1981-84 : Effect of parents' occupation. The Lancet 1991; 338:428-431. 12 Kiely JL, Susser M. Preterm birth, intrauterine growth retardation, and perinatal mortality. Am J Public Health 1992; 82:343-345. 13 Van Oyen H, Tafforeau J, Drieskens S, Aelvoet W, Van den Broucke S. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1988-1989. Brussels: COOV, IHE, 1996. 14 Van Oyen H, Tafforeau J, Drieskens S, Aelvoet W, Van den Broucke S. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1990-1992. Brussel: COOV, WIV, 1998. 15 Hertoghe L, De Wals P, Van Reempts P, Vincotte-Mols M, Borlée I, Lechat MF. Problèmes de définition et de classification des décès périnatals. Revue Epid et Santé Publ 1986; 34:161-167. 16 Armitage P, Bery G. Statistical methods in medical research. Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1987. 17 Black N, MacFarlane A. Methodological kit : Monitoring perinatal mortality statistics in a health district. Community Medicine 1982; 4:25-33. 18 Vandenbussche P, Dujardin B, Wollast E, Lagasse R, Humblet PC, Buekens P et al. Atlas de la santé périnatale et infantile en Belgique. Bruxelles: Société Royale Belge de Gynécologie et d'Obstétrique, 1987. 19 Armitage P, Bery G. Statistical methods in medical research. Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1987.

56

VLAAMSE GEMEENSCHAP

20 Williams FLR, Lawson AB, Lloyd OL. Low Sex Ratios of Births in Areas at Risk from Air Pollution from Incinerators, as Shown by Geographical Analysis and 3- Dimensional Mapping. Int J Epidemiol 1992; 21:311-319. 21 Neter, Wasserman, Kutner. Simultaneous inferences and other topics in regression analysis. Applied linear statistical models. 1986: 159-165. 22 Tukey JW. Exploratory data analysis. Addison-Wesley series in Behavioral Science: Quantitative methods. Massachussetts: Addison-Wesley Publishing Compagny, 1973. 23 Chambers JM, Cleveland WS, Kleiner B, Tukey PA. Graphical Methods for Data Analysis. Boston: Duxbury Press, 1983. 24 Annuaire Statistique de la Santé Publique, Royaume de Belgique, Exercice 1986-87. Bruxelles: Ministère de la Santé Publique et de l'Environnement, 1988. 25 HFA/PC (Health For All indicators, for Personal Computer). Copenhagen: WHO/Euro, 1998. 26 Millar WJ, Nair C, Wadhera S. Declining cesarean section rates: a continuing trend? Health Rep 1996; 8:17-24. 27 Guyer B, Strobino DM, Ventura SJ, Macdorman M, Martin JA, Birth et al. Annual summary of vital statistics - 1995. Pediatrics 1996; 98(6):1007-1019. 28 State-specific variation in rates of twin births--United States, 19921994. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 1997; 46:121-125. 29 Luke B. The changing pattern of multiple births in the United States: maternal and infant characteristics, 1973 and 1990. Obstet Gynecol 1994; 84:101-106.

57

VLAAMSE GEMEENSCHAP

30 Mushinski M. Trends in multiple births. Stat Bull Metrop Insur Co 1994; 75:28-35. 31 Guyer B, Martin JA, Macdorman MF, Anderson RN, Strobino DM. Annual summary of vital statistics - 1996. Pediatrics 1997; 100: 905-918. 32 Millar WJ, Wadhera S, Nimrod C. Multiple births: trends and patterns in Canada, 1974-1990. Health Rep 1992; 4:223-250. 33 Dunn A, MacFarlane A. Recent trends in the incidence of multiple births and associated mortality in England and Wales. Archives of Disease in Childhood 1996; 75(1):F10-F19. 34 Daltveit AK, Vollset SE, Skjaerven R, Irgens LM. Impact of multiple births and elective deliveries on the trends in low birth weight in Norway, 1967-1995. Am J Epidemiol 1999; 149:1128-1133. 35 Buekens P, Cleries Escayola M, Derom R. Perinatal outcomes of immigrants in Belgium. Arch Public Health 1990; 48:33-40. 36 Tafforeau J, Van Oyen H, Drieskens S, Squilbin G, Demoulin P, Aelvoet W. Naissances, mortalité périnatale et infantile, statistiques 1988-1989. Bruxelles: Institut d'Hygiène et d'Epidémiologie, 1996. 37 Tafforeau J, Van Oyen H, Drieskens S, Deroubaix J, Pirenne Y, Aelvoet W. Naissances, mortalité périnatale et infantile, statistiques 1990-1992. Bruxelles: 1998. 38 Macdorman M, Atkinson JO. Infant mortality statistics from the linked birth/infant death data set - 1995 periode data. Monthly Vital Statistics Report 1998; 46(6):1-23. 39 HFA/PC (Health For All indicators, for Personal Computer). 2000.

58

VLAAMSE GEMEENSCHAP

40 Bruinse H. De medische gevolgen van de toename van de leeftijd van de zwangeren voor het zwangerschapverloop. In: Beets G, Verloove-Vanhorick P, editors. Een slimme meid regelt haar zwangerschap op tijd. Amsterdam: Swets & Zeitlinger, 1992: 37-43. 41 Verloove-Vanhorick SP. Zwanger op oudere leeftijd: gevolgen voor het kind. In: Beets G, Verloove-Vanhorick P, editors. Een slimme meid regelt haar zwangerschap op tijd. Amsterdam: Swets & Zeitlinger, 1992: 44-9. 42 Steegers-Theunissen RP, Zwertbroek WM, Huisjes AJ, Kanhai HH, Bruinse HW, Merkus HM. Multiple birth prevalence in The Netherlands. Impact of maternal age and assisted reproductive techniques. J Reprod Med 1998; 43:173-179. 43 Corchia C, Mastroiacovo P, Lanni R, Mannazzu R, Currò V, Fabris C. What proportion of multiple births are due to ovulation induction? A register-based study in Italy. Am J Public Health 1996; 86:851-854. 44 Bekaert A, Martens G, Devlieger H, Amy JJ, Defoort P, Cammu H. Perinatale activiteiten in Vlaanderen 1997. Brussel: Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie, 1998. 45 Bekaert A, Martens G, Devlieger H. Perinatale activiteiten in Vlaanderen 1996. Brussel: Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie, 1997. 46 Bekaert A, Martens G, Devlieger H, Amy JJ, Defoort P, Cammu H. Perinatale activiteiten in Vlaanderen 1998. Brussel: Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie, 1999. 47 Van Oyen H, Demarest S, Leurquin P, Tafforeau J, Tellier V, Van der Heyden J. De gezondheid van de bevolking in België, in de Vlaamse Gemeenschap en in het Brussels Gewest. Gezondheidsenquête, België, 1997. 1998. Brussel, Centrum voor Operationeel Onderzoek in Volksgezondheid, Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid.

59

VLAAMSE GEMEENSCHAP

48 Lieberman E, Gremy I, Lang JM, Cohen AP. Low birthweight at term and the timing of fetal exposure to maternal smoking. Am J Public Health 1994; 84:1127-1131. 49 Ahluwalia IB, Grummerstrawn L, Scanlon KS. Exposure to environmental tobacco smoke and birth outcome - increased effects on pregnant women aged 30 years or older. Am J Epidemiol 1997; 146(1): 42-47. 50 Buekens P, Hennart P. Maternal and child health objectives for the year 2000. Arch Public Health 1994; 52:177-179. 51 Benedetto C, Valensise H, Marozio L, Giarola M, Massobrio M, Romanini C. A two-stage screening test for pregnancy-induced hypertension and preeclampsia. Obstet Gynecol 1998; 92(6):10051011. 52 De Wals P, Bertrand F, Verlinden M, Beckers R. Perinatal mortality in Belgium. Biol Neonate 1989; 55:10-18.

60

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 1. Morbiditeit bij de geboorte en oorzaken van kindersterfte. Groepen

ICD-9

1. Congenitale afwijkingen

740 - 759

2. Condities in verband met de zwangerschap, arbeid en/of verlossing en perinatale condities

651 760 - 763 766 - 767 771 - 778

3. Prematuriteit - dismaturiteit

764 - 765

4. Anoxie, respiratory distress syndrome (RDS)

768 - 770

5. Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) wiegendood 6.

Overige

798

1 - 650 652 - 739 800 - 999

7. Slecht gedefinieerde condities en algemene oorzaken niet in verband met de zwangerschap

8. Niet gespecificeerd

779 - 797 799

–

62

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 2. Morbiditeit bij de moeder tijdens de zwangerschap. Groepen

ICD-9

1. Infecties

001 - 139 647 760.1

2. Algemene condities niet in verband met de zwangerschap

3. Complicaties bij de zwangerschap

4. Zwangerschapstoxicose

140 - 629 680 - 759 760.2 - 760.8 630 - 641 643 645 - 646 761 642 + 760.0

5. Premature arbeid

644

6. Algemene condities in verband met de zwangerschap (o.a. diabetes - anemie)

648

7. Meerlingzwangerschap

651

8. Obstetrische en postpartum complicaties

652 - 676 762 - 778

9. Slecht gedefinieerde condities

760.9 779 - 999

10. Niet gespecificeerd

–

63

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 3.a. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, België 1993. Nationaliteit Totaal

Woonplaats

niet-Belg /Totaal (%)

Belg

niet-Belg

Antwerpen

16777

2622

19399

13,52

West-Vlaanderen

12708

679

13387

5,07

Oost-Vlaanderen

14242

1226

15468

7,93

7871

1322

9193

14,38

Vlaams-Brabant

10175

925

11100

8,33

Waals-Brabant

3412

475

3887

12,22

Henegouwen

12502

2478

14980

16,54

Luik

10146

2082

12228

17,03

Luxemburg

2937

200

3137

6,38

Namen

4967

372

5339

6,97

298

580

878

66,06

Vlaams Gewest

61773

6774

68547

9,88

Brussels Gewest

7230

5984

13214

45,29

33964

5607

39571

14,17

103265

18945

122210

15,50

Limburg

Onbekend

Waals Gewest België

64

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 3.b. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, België 1994. Nationaliteit Woonplaats

Totaal


Belg

niet-Belg

Antwerpen

16340

2298

18638

12,33

West-Vlaanderen

12362

280

12642

2,21

Oost-Vlaanderen

13845

1030

14875

6,92

7231

1184

8415

14,07

Vlaams-Brabant

10070

893

10963

8,15

Waals-Brabant

3375

460

3835

11,99

12147

2210

14357

15,39

Luik

9910

1803

11713

15,39

Luxemburg

2742

242

2984

8,11

Namen

4992

336

5328

6,31

Vlaams Gewest

59848

5685

65533

8,68

Brussels Gewest

7024

6246

13270

47,07

33166

5051

38217

13,22

100038

16982

117020

14,51

Limburg

Henegouwen

Waals Gewest België

65

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 3.c. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, België 1995. Nationaliteit Woonplaats

Totaal


Belg

niet-Belg

Antwerpen

16108

2380

18488

12,87

West-Vlaanderen

11968

379

12347

3,07

Oost-Vlaanderen

13731

1115

14846

7,51

Limburg

7169

1272

8441

15,07

Vlaams-Brabant

9820

983

10803

9,10

Waals-Brabant

3295

498

3793

13,13

12159

2294

14453

15,87

Luik

9612

1889

11501

16,42

Luxemburg

2845

223

3068

7,27

Namen

4781

345

5126

6,73

Vlaams Gewest

58796

6129

64925

9,44

Brussels Gewest

7007

6249

13256

47,14

Waals Gewest

32692

5249

37941

13,83

België

98495

17627

116122

15,18

Henegouwen

66

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 4.a. Mid-jaar populatie volgens de nationaliteit en de woonplaats, België 1993. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

1521257

101084

1622341

West-Vlaanderen

1100059

17606

1117665

Oost-Vlaanderen

1305426

40098

1345523

Limburg

695935

68265

764199

Vlaams-Brabant

935945

50153

986098

Waals-Brabant

301663

29628

331290

1114927

171360

1286287

Luik

886876

126153

1013029

Luxemburg

226952

10544

237496

Namen

410266

20579

430845

Vlaams Gewest

5558621

277205

5835825

Brussels Gewest

670255

279450

949705

Waals Gewest

2940684

358262

3298946

België

9169559

914917

10084475

Henegouwen

67

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 4.b. Mid-jaar populatie volgens de nationaliteit en de woonplaats, België 1994. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

1523641

103249

1626890

West-Vlaanderen

1102064

18046

1120110

Oost-Vlaanderen

1307740

40343

1348083

Limburg

701279

67944

769223

Vlaams-Brabant

939714

52546

992259

Waals-Brabant

304722

30014

334736

1117030

169615

1286644

Luik

890022

124826

1014848

Luxemburg

228346

10866

239212

Namen

412726

20549

433275

Vlaams Gewest

5574437

282127

5856564

Brussels Gewest

666867

283458

950325

Waals Gewest

2952846

355868

3308714

België

9194150

921453

10115603

Henegouwen

68

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 4.c. Mid-jaar populatie volgens de nationaliteit en de woonplaats, België 1995. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

1525870

104107

1629977

West-Vlaanderen

1103806

18187

1121992

Oost-Vlaanderen

1310429

40151

1350580

Limburg

706563

66895

773458

Vlaams-Brabant

943292

53935

997226

Waals-Brabant

307707

30077

337784

1118967

166738

1285705

Luik

893482

120887

1014368

Luxemburg

229835

10975

240810

Namen

414751

20311

435062

Vlaams Gewest

5589959

283273

5873232

Brussels Gewest

666058

283794

949851

Waals Gewest

2964741

348987

3313728

België

9220757

916054

10136811

Henegouwen

69

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 5.a. Het bruto geboortecijfer1 (/1000) volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, 122 210 levend- en doodgeboren kinderen, België 1993. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

11,03

25,94

11,96

West-Vlaanderen

11,55

38,57

11,98

Oost-Vlaanderen

10,91

30,58

11,50

Limburg

11,31

19,37

12,03

Vlaams-Brabant

10,87

18,44

11,26

Waals-Brabant

11,31

16,03

11,73

Henegouwen

11,21

14,46

11,65

Luik

11,44

16,50

12,07

Luxemburg

12,94

18,97

13,21

Namen

12,11

18,08

12,39

Vlaams Gewest

11,11

24,44

11,75

Brussels Gewest

10,79

21,41

13,91

Waals Gewest

11,55

15,65

12,00

België

11,26

20,71

12,12

1 aantal levend- en doodgeboren kinderen/totale bevolking.

70

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 5.b. Het bruto geboortecijfer1 (/1000) volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, 117 020 levend- en doodgeboren kinderen, België 1994. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

10,72

22,26

11,46

West-Vlaanderen

11,22

15,52

11,29

Oost-Vlaanderen

10,59

25,53

11,03

Limburg

10,31

17,43

10,94

Vlaams-Brabant

10,72

16,99

11,05

Waals-Brabant

11,08

15,33

11,46

Henegouwen

10,87

13,03

11,16

Luik

11,13

14,44

11,54

Luxemburg

12,01

22,27

12,47

Namen

12,10

16,35

12,30

Vlaams Gewest

10,74

20,15

11,19

Brussels Gewest

10,53

22,04

13,96

Waals Gewest

11,23

14,19

11,55

België

10,88

18,43

11,57


71

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 5.c. Het bruto geboortecijfer1 (/1000) volgens de nationaliteit en de woonplaats van de moeder, 116 122 levend- en doodgeboren kinderen, België 1995. Nationaliteit Woonplaats

Totaal Belg

niet-Belg

Antwerpen

10,56

22,86

11,34

West-Vlaanderen

10,84

20,84

11,00

Oost-Vlaanderen

10,48

27,77

10,99

Limburg

10,15

19,01

10,91

Vlaams-Brabant

10,41

18,23

10,83

Waals-Brabant

10,71

16,56

11,23

Henegouwen

10,87

13,76

11,24

Luik

10,76

15,63

11,34

Luxemburg

12,38

20,32

12,74

Namen

11,53

16,99

11,78

Vlaams Gewest

10,52

21,64

11,05

Brussels Gewest

10,52

22,02

13,96

Waals Gewest

11,03

15,04

11,45

België

10,68

19,24

11,46


72

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 6.a. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de woonplaats en de leeftijd van de moeder bij de geboorte, 121 332 levend- en doodgeboren kinderen, België 1993. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Totaal1

Antwerpen

77

469

1453

19399

West-Vlaanderen

38

232

741

13387

Oost-Vlaanderen

78

340

1026

15468

Limburg

35

200

584

9193

Vlaams-Brabant

22

122

1052

11100

Waals-Brabant

16

59

517

3887

176

725

1237

14980

Luik

84

406

1106

12228

Luxemburg

22

88

257

3137

Namen

37

176

472

5339

Vlaams Gewest

250

1363

4856

68547

Brussels Gewest

103

530

1858

13214

Waals Gewest

335

1454

3589

39571

België

688

3347

10303

121332

Henegouwen

1 totaal: leeftijd gekend.

73

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 6.b. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de woonplaats en de leeftijd van de moeder bij de geboorte, 117 020 levend- en doodgeboren kinderen, België 1994. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Totaal1

Antwerpen

95

412

1572

18638

West-Vlaanderen

35

244

823

12642

Oost-Vlaanderen

62

297

1047

14875

Limburg

38

160

550

8415

Vlaams-Brabant

22

124

1068

10963

Waals-Brabant

11

59

577

3835

155

664

1272

14357

Luik

85

398

1121

11713

Luxemburg

16

74

274

2984

Namen

42

178

527

5328

Vlaams Gewest

252

985

5060

65533

Brussels Gewest

111

475

189

13270

Waals Gewest

309

1373

3771

38217

België

672

3085

10724

117020

Henegouwen


74

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 6.c. Aantal levend- en doodgeboren kinderen volgens de woonplaats en de leeftijd van de moeder bij de geboorte, 116 122 levend- en doodgeboren kinderen, België 1995. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Totaal1

Antwerpen

77

404

1544

18488

West-Vlaanderen

38

197

803

12347

Oost-Vlaanderen

54

333

1078

14846

Limburg

23

162

619

8441

Vlaams-Brabant

22

116

1171

10803

Waals-Brabant

14

59

568

3793

148

625

1330

14453

Luik

91

401

1115

11501

Luxemburg

16

72

268

3068

Namen

35

171

484

5126

Vlaams Gewest

214

1212

5215

64925

Brussels Gewest

111

453

1958

13256

Waals Gewest

304

1328

3765

37941

België

629

2993

10938

116122

Henegouwen


75

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 7.a. Leeftijd van de moeder bij de geboorte (%) volgens de woonplaats, 121 332 levend- en doodgeboren kinderen, België 1993. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Antwerpen

0,4

2,4

7,5

West-Vlaanderen

0,3

1,7

5,5

Oost-Vlaanderen

0,5

2,2

6,6

Limburg

0,4

2,2

6,4

Vlaams-Brabant

0,2

1,1

9,5

Waals-Brabant

0,4

1,5

13,3

Henegouwen

1,2

4,8

8,3

Luik

0,7

3,3

9,0

Luxemburg

0,7

2,8

8,2

Namen

0,7

3,3

8,8

Vlaams Gewest

0,4

2,0

7,1

Brussels Gewest

0,8

4,0

14,1

Waals Gewest

0,8

3,7

9,1

België

0,6

2,8

8,5

76

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 7.b. Leeftijd van de moeder bij de geboorte (%) volgens de woonplaats, 117 020 levend- en doodgeboren kinderen, België 1994. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Antwerpen

0,5

2,2

8,4

West-Vlaanderen

0,3

1,9

6,5

Oost-Vlaanderen

0,4

2,0

7,5

Limburg

0,4

1,9

6,5

Vlaams-Brabant

0,2

1,1

9,7

Waals-Brabant

0,3

1,5

15,0

Henegouwen

1,1

4,6

8,9

Luik

0,7

3,4

9,6

Luxemburg

0,5

2,5

9,2

Namen

0,8

3,3

9,9

Vlaams Gewest

0,4

1,9

7,7

Brussels Gewest

0,8

3,6

14,3

Waals Gewest

0,8

3,6

9,9

België

0,6

2,6

9,2

77

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 7.c. Leeftijd van de moeder bij de geboorte (%) volgens de woonplaats, 116 122 levend- en doodgeboren kinderen, België 1995. Woonplaats

< 18 jaar

< 20 jaar

35 + jaar

Antwerpen

0,4

2,2

8,4

West-Vlaanderen

0,3

1,6

6,5

Oost-Vlaanderen

0,4

2,2

7,3

Limburg

0,3

1,9

7,3

Vlaams-Brabant

0,2

1,1

10,8

Waals-Brabant

0,4

1,6

15,0

Henegouwen

1,0

4,3

9,2

Luik

0,8

3,5

9,7

Luxemburg

0,5

2,4

8,7

Namen

0,7

3,3

9,4

Vlaams Gewest

0,3

1,9

8,0

Brussels Gewest

0,8

3,4

14,8

Waals Gewest

0,8

3,5

9,9

België

0,5

2,6

9,4

78

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 8.a. Wijze van verlossing (absoluut aantal) volgens de woonplaats van de moeder, 121 601 levendgeboren kinderen, België 1993.

Woonplaats

Spontaan

Sectio

Aantal valide antwoorden

Antwerpen

11969

2417

19303

West-Vlaanderen

8422

1701

13316

Oost-Vlaanderen

10455

1956

15385

Limburg

6214

1261

9147

Vlaams-Brabant

7780

1279

11049

Waals-Brabant

2691

454

3871

Henegouwen

9640

1923

14918

Luik

8105

1979

12167

Luxemburg

2111

448

3127

Namen

3960

585

5313

Vlaams Gewest

44840

8614

68200

Brussels Gewest

8545

1525

13138

Waals Gewest

26507

5389

39396

België

80463

15642

121601

79

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 8.b. Wijze van verlossing (absoluut aantal) volgens de woonplaats van de moeder, 116 513 levendgeboren kinderen, België 1994.

Woonplaats

Spontaan

Sectio


Antwerpen

11121

2336

18561

West-Vlaanderen

8098

1639

12593

Oost-Vlaanderen

9989

2020

14826

Limburg

5507

1164

8368

Vlaams-Brabant

7721

1329

10932

Waals-Brabant

2758

425

3825

10149

1756

14287

Luik

7934

1827

11654

Luxemburg

1980

377

2966

Namen

4075

571

5306

Vlaams Gewest

42436

8488

65280

Brussels Gewest

8689

1634

13195

Waals Gewest

26896

4956

38038

België

78021

15078

116513

Henegouwen

80

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 8.c. Wijze van verlossing (absoluut aantal) volgens de woonplaats van de moeder, 115 542 levendgeboren kinderen, België 1995.

Woonplaats

Spontaan

Sectio


Antwerpen

11516

2443

18389

West-Vlaanderen

7922

1712

12291

Oost-Vlaanderen

9896

1982

14771

Limburg

5438

1184

8398

Vlaams-Brabant

7620

1358

10770

Waals-Brabant

2762

454

3771

10292

1874

14364

Luik

7882

1817

11452

Luxemburg

2044

417

3053

Namen

3892

580

5103

Vlaams Gewest

42392

8679

64619

Brussels Gewest

9361

1715

13180

Waals Gewest

26872

5142

37743

België

78625

15536

115542

Henegouwen

81

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 9.a. Wijze van verlossing (%) volgens de woonplaats van de moeder, 121 601 levendgeboren kinderen, België 1993. Woonplaats

Spontaan

Sectio

Overige

Antwerpen

62,0

12,5

25,5

West-Vlaanderen

63,2

12,8

23,9

Oost-Vlaanderen

67,9

12,7

19,3

Limburg

67,9

13,8

18,3

Vlaams-Brabant

70,4

11,6

18,0

Waals-Brabant

69,5

11,7

18,7

Henegouwen

64,6

12,9

22,5

Luik

66,6

16,3

17,1

Luxemburg

67,5

14,3

18,2

Namen

74,3

11,0

14,5

Vlaams Gewest

65,7

12,6

21,7

Brussels Gewest

64,9

11,6

23,4

Waals Gewest

67,2

13,7

19,1

België

66,1

12,9

21,0

82

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 9.b. Wijze van verlossing (%) volgens de woonplaats van de moeder, 116 513 levendgeboren kinderen, België 1994. Woonplaats

Spontaan

Sectio

Overige

Antwerpen

59,9

12,6

27,5

West-Vlaanderen

64,3

13,0

22,7

Oost-Vlaanderen

67,4

13,6

19,0

Limburg

65,8

13,9

20,3

Vlaams-Brabant

70,6

12,2

17,2

Waals-Brabant

72,1

11,1

16,8

Henegouwen

71,0

12,3

16,7

Luik

68,1

15,7

16,2

Luxemburg

66,8

12,7

20,5

Namen

76,8

10,8

12,4

Vlaams Gewest

65,0

13,0

22,0

Brussels Gewest

65,8

12,4

21,8

Waals Gewest

70,7

13,0

16,3

België

67,0

12,9

20,1

83

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 9.c. Wijze van verlossing (%) volgens de woonplaats van de moeder, 115 542 levendgeboren kinderen, België 1995. Woonplaats

Spontaan

Sectio

Overige

Antwerpen

62,6

13,3

24,1

West-Vlaanderen

64,5

13,9

21,6

Oost-Vlaanderen

67,0

13,4

19,6

Limburg

64,7

14,1

21,2

Vlaams-Brabant

70,8

12,6

16,6

Waals-Brabant

73,2

12,1

14,7

Henegouwen

71,6

13,1

15,3

Luik

68,8

15,9

15,3

Luxemburg

66,9

13,7

19,4

Namen

76,3

11,3

12,4

Vlaams Gewest

65,6

13,4

21,0

Brussels Gewest

71,0

13,0

16,0

Waals Gewest

71,2

13,6

15,2

België

68,0

13,5

18,5

84

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 10.a. Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 119 588 levendgeboren kinderen1, België 1993. < 1500 gram % (BI2)

Aantal

< 2500 gram Aantal

% (BI)

Jongens

431

0,71 (0,64-0,77)

3610

5,91 (5,72-6,09)

Meisjes

458

0,78 (0,71-0,85)

4020

6,88 (6,67-7,08)

Belgen

748

0,74 (0,68-0,79)

6563

6,46 (6,30-6,61)

niet-Belgen

141

0,79 (0,66-0,92)

1067

5,95 (5,60-6,30)

< 20 jaar

28

1,19 (0,75-1,63)

198

8,41 (7,29-9,53)

≥ 20 jaar

861

0,73 (0,69-0,78)

7431

6,34 (6,20-6,48)

Totaal

889

0,74 (0,69-0,79)

7630

6,38 (6,24-6,52)

1 door ontbrekende waarden is de som volgens de indeling niet steeds gelijk aan het totaal. 2 BI : 95% betrouwbaarheidsinterval.

85

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 10.b. Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 114 932 levendgeboren kinderen1, België 1994. < 1500 gram % (BI2)

Aantal

< 2500 gram Aantal

% (BI)

Jongens

423

0,72 (0,65-0,78)

3582

6,06 (5,86-6,25)

Meisjes

427

0,77 (0,69-0,84)

4017

7,20 (6,99-7,42)

Belgen

723

0,73 (0,68-0,79)

6581

6,69 (6,53-6,84)

niet-Belgen

127

0,77 (0,64-0,90)

1018

6,17 (5,80-6,53)

< 20 jaar

23

1,07 (0,63-1,50)

188

8,72 (7,53-9,91)

≥ 20 jaar

827

0,73 (0,68-0,78)

7411

6,57 (6,43-6,72)

Totaal

850

0,74 (0,69-0,79)

7599

6,61 (6,47-6,76)


86

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 10.c. Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 114 850 levendgeboren kinderen1, België 1995. < 1500 gram % (BI2)

Aantal

< 2500 gram Aantal

% (BI)

Jongens

497

0,85 (0,77-0,72)

3522

6,00 (5,81-6,19)

Meisjes

460

0,82 (0,74-0,89)

4241

7,55 (7,34-7,77)

Belgen

807

0,83 (0,77-0,88)

6656

6,82 (6,66-6,98)

niet-Belgen

150

0,87 (0,73-1,01)

1107

6,40 (6,04-6,77)

< 20 jaar

27

1,24 (0,78-1,71)

163

7,51 (6,40-8,62)

≥ 20 jaar

930

0,83 (0,77-0,88)

7599

6,74 (6,60-6,89)

Totaal

957

0,83 (0,78-0,89)

7763

6,76 (6,61-6,90)


87

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 11.a. Aantal levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 119 588 levendgeboren kinderen, België 1993.

Totaal1

Woonplaats

< 1500 gram

< 2500 gram

Antwerpen

145

1157

18778

West-Vlaanderen

92

750

13250

Oost-Vlaanderen

83

880

15275

Limburg

82

617

9116

Vlaams-Brabant

74

631

10983

Waals-Brabant

25

218

3850

Henegouwen

116

1107

14825

Luik

113

860

12066

Luxemburg

31

211

3112

Namen

33

338

5305

Vlaams Gewest

476

4035

67402

Brussels Gewest

95

861

13028

Waals Gewest

318

2734

39158

België

889

7630

119588

1 Totaal: geboortegewicht gekend.

88

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 11.b. Aantal levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 114 932 levendgeboren kinderen, België 1994.

Totaal1

Woonplaats

< 1500 gram

< 2500 gram

Antwerpen

145

1123

17555

West-Vlaanderen

80

700

12530

Oost-Vlaanderen

90

895

14729

Limburg

51

504

8338

Vlaams-Brabant

90

719

10881

Waals-Brabant

24

283

3811

114

1090

14171

Luik

98

883

11567

Luxemburg

20

183

2948

Namen

33

325

5292

Vlaams Gewest

456

3941

64033

Brussels Gewest

105

894

13110

Waals Gewest

289

2764

37789

België

850

7599

114932

Henegouwen


89

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 11.c. Aantal levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 114 850 levendgeboren kinderen, België 1995.

Totaal1

Woonplaats

< 1500 gram

< 2500 gram

Antwerpen

159

1199

18236

West-Vlaanderen

94

748

12247

Oost-Vlaanderen

126

932

14699

Limburg

68

539

8369

Vlaams-Brabant

93

695

10731

Waals-Brabant

27

252

3762

114

1082

14264

Luik

97

884

11375

Luxemburg

24

173

3028

Namen

40

350

5088

Vlaams Gewest

540

4113

64282

Brussels Gewest

115

909

13051

Waals Gewest

302

2741

37517

België

957

7763

114850

Henegouwen


90

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 12.a. Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 119 588 levendgeboren kinderen, België 1993.

Woonplaats

< 1500 gram

Antwerpen

0,77

6,16

West-Vlaanderen

0,69

5,66

-

Oost-Vlaanderen

0,54

5,76

-

Limburg

0,90

6,77

Vlaams-Brabant

0,67

5,75

Waals-Brabant

0,65

5,66

Henegouwen

0,78

7,47

+

Luik

0,94

7,13

+

Luxemburg

1,00

6,78

Namen

0,62

6,37

Vlaams Gewest

0,71

5,99

Brussels Gewest

0,73

6,61

Waals Gewest

0,81

6,98

België

(*)

-

0,74

< 2500 gram

(*)

-

-

+ 6,38

(*) statistisch significant verschillend. (+) de laagste limiet (LL) van het 95% betrouwbaarheidsinterval (BI) van de provincie/het gewest is groter dan de hoogste limiet (UL) van het BI van het cijfer voor België. (-)

de UL van het 95% BI van de provincie/het gewest is kleiner dan de LL van het BI van het cijfer voor België.

91

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 12.b. Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 114 932 levendgeboren kinderen, België 1994.

Woonplaats

< 1500 gram

Antwerpen

0,83

6,40

West-Vlaanderen

0,64

5,59

-

Oost-Vlaanderen

0,61

6,08

-

Limburg

0,61

6,04

Vlaams-Brabant

0,83

6,61

Waals-Brabant

0,63

7,43

Henegouwen

0,80

7,69

+

Luik

0,85

7,63

+

Luxemburg

0,68

6,21

Namen

0,62

6,14

Vlaams Gewest

0,71

6,15

Brussels Gewest

0,80

6,82

Waals Gewest

0,76

7,31

België

(*)

0,74

< 2500 gram

(*)

-

+ 6,61



92

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 12.c. Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens de woonplaats van de moeder, 114 850 levendgeboren kinderen, België 1995.

Woonplaats

< 1500 gram

Antwerpen

0,87

6,57

West-Vlaanderen

0,77

6,11

Oost-Vlaanderen

0,86

6,34

Limburg

0,81

6,44

Vlaams-Brabant

0,87

6,48

Waals-Brabant

0,72

6,70

Henegouwen

0,80

7,59

+

Luik

0,85

7,77

+

Luxemburg

0,79

5,71

-

Namen

0,79

6,88

Vlaams Gewest

0,84

6,40

Brussels Gewest

0,88

6,96

Waals Gewest

0,80

7,31

België

(*)

0,83

< 2500 gram

(*)

-

-

+ 6,76



93

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 13. Aantal en proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht volgens leeftijd van overlijden, 1 272 overledenen, België 1995.

Leeftijd

< 1500 gram

< 2500 gram

Aantal

%

Aantal

%

Mortinataliteit (N = 554)

202

36,5

387

69,8

Perinatale sterfte (N = 862)

350

40,6

599

69,5

Neonatale sterfte (N = 390)

174

44,6

254

65,1

14

7,2

55

28,5

188

32,2

309

53,0

(Totaal aantal doden)

Post-neonatale sterfte (N = 193) Kindersterfte (N = 583)

94

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 14. Proportie (%) levendgeboren kinderen met zeer laag (< 1500 gram) en laag (< 2500 gram) geboortegewicht, België 1983-1995. Plaats

Jaar

Bron

< 1500

< 2500

Vlaanderen

1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995

(1) (*) (2) (*) (2) (*) (3) (*) (3) (*) (3) (*) (&) (*) (&) (*) (&) (*)

0,65 0,71 0,65 0,72 0,62 0,63 0,71 0,71 0,84

5,6 5,6 5,7 5,6 5,7 5,6 6,0 6,2 6,4

Wallonië

1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995

(1) (*) (2) (*) (2) (*) (3) (*) (3) (*) (3) (*) (&) (*) (&) (*) (&) (*)

0,71 0.79 0,74 0,68 0,83 0,79 0,81 0,76 0,80

6,9 6.9 6,9 6,9 7,1 7,2 7,0 7,3 7,3

België

1983 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995

(4) (5) (*) (6) (1) (*) (2) (*) (2) (*) (3) (*) (3) (*) (3) (*) (&) (*) (&) (*) (&) (*)

0,67 0,74 0,69 0,70 0,68 0,69 0,74 0,89 0,74 0,83

6,1 5,3 6,1 6,1 6,1 6,2 6,1 6,2 6,2 6,4 6,6 6,8

(&) proportie berekend gedurende deze analyse. (*) proportie levendgeboren kinderen.

95

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 15. Proportie (%) laag (< 2500 gram) geboortegewicht, Europa - USA 1995. Land

Bron

< 2500 gram (%)

Hongarije

(7)

8,2

Bulgarije

(7)

8,0

USA

(8)

7,3

Polen

(7)

7,2

Verenigd Koninkrijk

(7)

7,2

België

(&)

6,8

Griekenland

(7)

6,8

Duitsland

(7)

6,1

Portugal

(7)

6,0

Kroatië

(7)

5,9

Spanje

(7)

5,8

Oostenrijk

(7)

5,7

Tsjechië

(7)

5,5

Zwitserland

(7)

5,5

Denemarken

(7)

5,5

Noorwegen

(7)

4,6

Zweden

(7)

4,4

Finland

(7)

4,3

IJsland

(7)

4,3

Luxemburg

(7)

4,1

(&) proportie berekend gedurende deze analyse.

96

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 16.a. Aantal1 en proportie ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 119 835 levendgeboren kinderen, België 1993. ≤ 32 weken % (BI2)

Aantal

< 37 weken Aantal

% (BI)

Jongens

668

1,09 (1,01-1,17)

3808

6,21 (6,02-6,4)

Meisjes

552

0,94 (0,86-1,02)

3142

5,37 (5,19-5,55)

Belgen

990

0,98 (0,91-1,04)

5854

5,77 (5,62-5,91)

niet-Belgen

230

1,26 (1,09-1,42)

1096

5,98 (5,64-6,32)

< 20 jaar

46

1,93 (1,38-2,48)

193

8,10 (7-9,19)

≥ 20 jaar

1174

1,00 (0,94-1,06)

6756

5,75 (5,62-5,89)

Totaal

1220

1,02 (0,96-1,07)

6950

5,80 (5,67-5,93)

1 door ontbrekende waarden is de som volgens de indeling niet steeds gelijk aan het totaal. 2 BI: 95% betrouwbaarheidsinterval.

97

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 16.b. Aantal1 en proportie ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 114 453 levendgeboren kinderen, België 1994. ≤ 32 weken % (BI2)

Aantal

< 37 weken Aantal

% (BI)

Jongens

635

1,08 (1,00-1,16)

3773

6,41 (6,21-6,60)

Meisjes

544

0,98 (0,90-1,06)

3221

5,80 (5,60-5,99)

Belgen

994

1,01 (0,95-1,08)

5916

6,03 (5,88-6,18)

niet-Belgen

185

1,13 (0,97-1,30)

1078

6,61 (6,23-6,99)

< 20 jaar

34

1,58 (1,06-2,11)

162

7,55 (6,43-8,67)

≥ 20 jaar

1145

1,02 (0,96-1,08)

6832

6,08 (5,94-6,22)

Totaal

1179

1,03 (0,97-1,09)

6994

6,11 (5,97-6,25)

1 door ontbrekende waarden is de som volgens de indeling niet steeds gelijk aan het totaal. 2 BI: 95% betrouwbaarheidsinterval

98

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 16.c. Aantal1 en proportie ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, volgens geslacht, nationaliteit en leeftijd van de moeder, 114 957 levendgeboren kinderen, België 1995. ≤ 32 weken % (BI2)

Aantal

< 37 weken Aantal

% (BI)

Jongens

709

1,21 (1,12-1,29)

3671

6,25 (6,05-6,44)

Meisjes

566

1,01 (0,92-1,09)

3266

5,81 (5,62-6,01)

Belgen

1066

1,09 (1,03-1,16)

5876

6,02 (5,87-6,17)

209

1,20 (1,04-1,37)

1061

6,12 (5,76-6,47)

< 20 jaar

47

2,16 (1,55-2,78)

157

7,23 (6,14-8,32)

≥ 20 jaar

1227

1,09 (1,03-1,15)

6779

6,01 (5,87-6,15)

Totaal

1275

1,11 (1,05-1,17)

6937

6,03 (5,90-6,17)

niet-Belgen

1 door ontbrekende waarden is de som volgens de indeling niet steeds gelijk aan het totaal. 2 BI: 95% betrouwbaarheidsinterval

99

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 17.a. Aantal ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 119 835 levendgeboren kinderen, België 1993. Woonplaats

≤ 32 weken

< 37 weken

Totaal1

Antwerpen

200

1052

18722

West-Vlaanderen

115

695

13146

Oost-Vlaanderen

119

772

15213

Limburg

103

551

9119

Vlaams-Brabant

112

613

10945

Waals-Brabant

36

260

3797

Henegouwen

162

904

14802

Luik

146

762

12052

Luxemburg

32

184

3113

Namen

45

296

5290

Vlaams Gewest

649

3683

67145

Brussels Gewest

125

799

12786

Waals Gewest

421

2406

39054

1220

6950

119835

België 1 Totaal: zwangerschapsduur gekend.

100

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 17.b. Aantal ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 114 453 levendgeboren kinderen, België 1994. Woonplaats

≤ 32 weken

< 37 weken

Totaal1

Antwerpen

193

1091

17545

West-Vlaanderen

107

611

12459

Oost-Vlaanderen

126

814

14682

65

460

8349

Vlaams-Brabant

123

623

10807

Waals-Brabant

34

297

3763

Henegouwen

175

930

14269

Luik

138

747

11563

Luxemburg

26

172

2951

Namen

46

321

5299

Vlaams Gewest

614

3599

63842

Brussels Gewest

146

928

12766

Waals Gewest

419

2467

37845

1179

6994

114453

Limburg

België 1

Totaal: zwangerschapsduur gekend.

101

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 17.c. Aantal ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 114 957 levendgeboren kinderen, België 1995. Woonplaats

≤ 32 weken

< 37 weken

Totaal1

Antwerpen

215

1124

18202

West-Vlaanderen

128

688

12211

Oost-Vlaanderen

149

865

14694

Limburg

97

495

8380

Vlaams-Brabant

99

672

10715

Waals-Brabant

43

242

3763

Henegouwen

156

754

14353

Luik

129

739

11380

Luxemburg

32

145

3041

Namen

63

290

5102

Vlaams Gewest

688

3844

64202

Brussels Gewest

164

923

13116

Waals Gewest

423

2170

37639

1275

6937

114957

België 1

Totaal: zwangerschapsduur gekend.

102

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 18.a. Proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 119 835 levendgeboren kinderen, België 1993. Woonplaats

≤ 32 weken

Antwerpen

1,07

5,62

West-Vlaanderen

0,87

5,29

Oost-Vlaanderen

0,78

Limburg

1,13

6,04

Vlaams-Brabant

1,02

5,60

Waals-Brabant

0,95

6,85

Henegouwen

1,09

6,11

Luik

1,21

6,32

Luxemburg

1,03

5,91

Namen

0,85

5,60

Vlaams Gewest

0,97

5,49

Brussels Gewest

0,98

6,25

Waals Gewest

1,08

6,16

België +

(*)

-

1,02

< 37 weken

5,07

(*)

-

+

- / **

**

5,80

de laagste limiet (LL) van het betrouwbaarheidsinterval (BI) van de provincie/het gewest is groter dan de hoogste limiet (UL) van het BI van het cijfer voor België.

-


**

statistisch significant verschil tussen het Vlaams en het Waals Gewest.

103

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 18.b. Proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 114 453 levendgeboren kinderen, België 1994. Woonplaats

≤ 32 weken

Antwerpen

1,10

6,22

West-Vlaanderen

0,86

4,90

-

Oost-Vlaanderen

0,86

5,54

-

Limburg

0,78

5,51

Vlaams-Brabant

1,14

5,76

Waals-Brabant

0,90

7,89

Henegouwen

1,23

6,52

Luik

1,19

6,46

Luxemburg

0,88

5,83

Namen

0,87

6,06

Vlaams Gewest

0,96

5,64

- / **

Brussels Gewest

1,14

7,27

+

Waals Gewest

1,11

6,52

+ / **

België +

(*)

1,03

< 37 weken

(*)

+

5,97


-


**


104

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 18.c. Proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen volgens de woonplaats, 114 957 levendgeboren kinderen, België 1995. Woonplaats

≤ 32 weken

Antwerpen

1,18

6,18

West-Vlaanderen

1,05

5,63

Oost-Vlaanderen

1,01

5,89

Limburg

1,16

5,91

Vlaams-Brabant

0,92

6,27

Waals-Brabant

1,14

6,43

Henegouwen

1,09

5,25

Luik

1,13

6,49

Luxemburg

1,05

4,77

Namen

1,23

5,68

Vlaams Gewest

1,07

5,99

Brussels Gewest

1,25

7,04

Waals Gewest

1,12

5,77

België +

(*)

1,11

< 37 weken

(*)

-

-

+

6,03


-


**


105

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 19. Aantal en proportie (%) ernstig vroeggeboren (≤ 32 weken) en vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, volgens leeftijd van overlijden, 1 272 overledenen, België 1995. ≤ 32 weken

< 37 weken

Leeftijd Aantal

%

Aantal

%

Mortinataliteit (N = 572)

232

40,6

371

64,9

Perinatale sterfte (N = 886)

389

43,9

576

65,0

Neonatale sterfte (N = 396)

185

46,7

245

61,9

20

10,4

38

19,7

205

34,8

283

48,0

(Totaal aantal doden)

Post-neonatale sterfte (N = 193) Kindersterfte (N = 589)

106

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 20. Proportie (%) vroeggeboren (< 37 weken) kinderen, België 1983-1995. Plaats Vlaanderen

Brussels Gewest

Wallonië

België

Jaar 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1983 1984 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995

Bron (1) (2) (2) (3) (3) (3) (&) (&) (&) (1) (2) (2) (3) (3) (3) (&) (&) (&) (1) (2) (2) (3) (3) (3) (&) (&) (&) (9) (10) (1) (2) (2) (3) (3) (3) (&) (&) (&)


107

< 37 weken 5,0 5,6 5,3 5,3 5,4 5,7 5,5 5,6 6,0 5,1 5,7 5,7 5,8 6,0 6,5 6,2 7,3 7,0 5,3 6,1 5,9 5,9 6,2 6,3 6,2 6,5 5,8 5,3 5,1 5,3 5,8 5,6 5,6 5,8 6,0 5,8 6,1 6,0

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 21.a. Aantal overledenen (n = 1 593) volgens leeftijd van overlijden en woonplaats, België 1993. Woonplaats

Mortinataliteit

Postneonataal

Kindersterfte

Antwerpen

96

152

67

75

142

West-Vlaanderen

71

112

51

53

104

Oost-Vlaanderen

82

130

60

57

117

Limburg

46

88

48

30

78

Vlaams-Brabant

50

97

55

34

89

Waals-Brabant

16

28

13

18

31

Henegouwen

62

93

42

80

122

Luik

61

110

66

48

114

Luxemburg

10

19

11

17

28

Namen

26

42

20

22

42

Vlaams Gewest

345

579

281

249

530

Brussels Gewest

73

121

62

40

102

Waals Gewest

175

292

152

185

337

België

604

1009

504

485

989

Perinataal Neonataal

108

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 21.b. Aantal overledenen (n = 1 416) volgens leeftijd van overlijden en woonplaats, België 1994. Woonplaats

Mortinataliteit

Postneonataal

Kindersterfte

Antwerpen

77

130

73

56

129

West-Vlaanderen

31

61

41

35

76

Oost-Vlaanderen

10

21

16

13

29

Limburg

49

74

30

56

86

Vlaams-Brabant

49

104

66

50

116

Waals-Brabant

70

124

71

64

135

Henegouwen

59

100

59

39

98

Luik

47

65

26

32

58

Luxemburg

18

25

9

14

23

Namen

22

38

20

13

33

Vlaams Gewest

253

434

236

229

465

Brussels Gewest

75

115

56

41

97

Waals Gewest

179

308

175

143

318

België

513

873

481

422

903


109

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 21.c. Aantal overledenen (n = 1 272) volgens leeftijd van overlijden en woonplaats, België 1995. Woonplaats

Mortinataliteit

Antwerpen

99

147

55

43

98

West-Vlaanderen

55

91

44

33

77

Oost-Vlaanderen

75

127

67

40

107

Limburg

43

67

34

21

55

Vlaams-Brabant

33

65

39

19

58

Waals-Brabant

22

24

2

7

9

Henegouwen

89

113

34

41

75

Luik

49

81

40

29

69

Luxemburg

15

23

16

3

19

Namen

23

45

24

19

43

Vlaams Gewest

305

497

239

156

395

Brussels Gewest

75

111

43

41

84

Waals Gewest

198

286

116

99

215

België

578

894

398

296

694


110

Postneonataal

Kindersterfte

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 22.a. Proportie (%) overledenen (n = 1 593) volgens leeftijd van overlijden, bij levend- en doodgeboren kinderen, België 1993.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

63,9

40,3

23,5

West-Vlaanderen

64,0

40,6

23,4

Oost-Vlaanderen

65,3

41,2

24,1

Limburg

71,0

37,1

33,9

Vlaams-Brabant

69,8

36,0

33,8

Waals-Brabant

59,6

34,0

25,5

Henegouwen

50,5 (-)

33,7

16,8 (-)

Luik

62,9

34,9

28,0

Luxemburg

50,0

26,3

23,7

Namen

61,8

38,2

23,5

Vlaams Gewest

66,2

39,4

26,7

Brussels Gewest

69,1

41,7

27,4

Waals Gewest

57,0

34,2

22,9

België

63,3

37,9

25,4

+ de laagste limiet (LL) van het betrouwbaarheidsinterval (BI) van de provincie/het gewest is groter dan de hoogste limiet (UL) van het BI van het cijfer voor België. -


111

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 22.b. Proportie (%) overledenen (n= 1 416) volgens leeftijd van overlijden, bij levend- en doodgeboren kinderen, België 1994.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

63,1

37,4

25,7

West-Vlaanderen

57,0

29,0

28,0

Oost-Vlaanderen

53,8

25,6

28,2

Limburg

54,8

36,3

18,5

Vlaams-Brabant

63,0

29,7

33,3

Waals-Brabant

60,5

34,1

26,3

Henegouwen

63,7

37,6

26,1

Luik

61,9

44,8

17,1

Luxemburg

61,0

43,9

17,1

Namen

69,1

40,0

29,1

Vlaams Gewest

60,4

35,2

25,2

Brussels Gewest

66,9

43,6

23,3

Waals Gewest

62,0

36,0

26,0

België

61,7

36,2

25,4



112

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 22.c. Proportie (%) overledenen (n= 1 272) volgens leeftijd van overlijden, bij levend- en doodgeboren kinderen, België 1995.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

74,6

50,3

24,4

West-Vlaanderen

68,9

41,7

27,3

Oost-Vlaanderen

69,8

41,2

28,6

Limburg

68,4

43,9

24,5

Vlaams-Brabant

71,4

36,3

35,2

Waals-Brabant

77,4

71,0 (+)

Henegouwen

68,9

54,3

14,6 (-)

Luik

68,6

41,5

27,1

Luxemburg

67,6

44,1

23,5

Namen

68,2

34,8

33,3

Vlaams Gewest

71,0

43,6

27,4

Brussels Gewest

69,8

47,2

22,6

Waals Gewest

69,2

47,9

21,3

België

70,3

45,4

24,8

6,5 (-)



113

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 23.a. Proportie (%) overledenen (n = 989) volgens leeftijd van overlijden, bij levendgeboren kinderen, België 1993.

Woonplaats

Vroegneonataal

Neonataal

Postneonataal

Antwerpen

39,4

47,2

52,8

West-Vlaanderen

39,4

49,0

51,0

Oost-Vlaanderen

41,0

51,3

48,7

Limburg

53,8

61,5

38,5

Vlaams-Brabant

52,8

61,8

38,2

Waals-Brabant

38,7

41,9

58,1

Henegouwen

25,4 (-)

34,4 (-)

65,6 (+)

Luik

43,0

57,9

42,1

Luxemburg

32,1

39,3

60,7

Namen

38,1

47,6

52,4

Vlaams Gewest

44,2

53,0

47,0

Brussels Gewest

47,1

60,8

39,2

Waals Gewest

34,7

45,1

54,9

België

41,0

51,0

49,0



114

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 23.b. Proportie (%) overledenen (n = 903) volgens leeftijd van overlijden, bij levendgeboren kinderen, België 1994.

Woonplaats

Vroegneonataal

Neonataal

Postneonataal

Antwerpen

41,1

56,6

43,4

West-Vlaanderen

39,5

53,9

46,1

Oost-Vlaanderen

37,9

55,2

44,8

Limburg

29,1

34,9 (-)

65,1 (+)

Vlaams-Brabant

47,4

56,9

43,1

Waals-Brabant

40,0

52,6

47,4

Henegouwen

41,8

60,2

39,8

Luik

31,0

44,8

55,2

Luxemburg

30,4

39,1

60,9

Namen

48,5

60,6

39,4

Vlaams Gewest

38,9

50,8

49,2

Brussels Gewest

41,2

57,7

42,3

Waals Gewest

40,6

55,0

45,0

België

39,9

53,3

46,7



115

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 23.c. Proportie (%) overledenen (n = 694) volgens leeftijd van overlijden, bij levendgeboren kinderen, België 1995.

Woonplaats

Vroegneonataal

Neonataal

Postneonataal

Antwerpen

49,0

56,1

43,9

West-Vlaanderen

46,8

57,1

42,9

Oost-Vlaanderen

48,6

62,6

37,4

Limburg

43,6

61,8

38,2

Vlaams-Brabant

55,2

67,2

32,8

Waals-Brabant

22,2 (-)

22,2 (-)

77,8 (+)

Henegouwen

32,0

45,3

54,7

Luik

46,4

58,0

42,0

Luxemburg

42,1

84,2 (+)

15,8 (-)

Namen

51,2

55,8

44,2

Vlaams Gewest

48,6

60,5

39,5

Brussels Gewest

42,9

51,2

48,8

Waals Gewest

40,9

54,0

46,0

België

45,5

57,3

42,7



116

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 24.a. Aantal overledenen en sterftecijfer volgens leeftijd van overlijden, België 1993. Cijfer per 1000 (95% BI)

Aantal Mortinataliteit

604

4,94 (4,56 - 5,34)

Vroeg-neonataal

405

3,33 (3,01 - 3,66)

Perinataal

1009

8,26 (7,75 - 8,77)

Neonataal

504

4,14 (3,79 - 4,51)

Post-neonataal

485

3,99 (3,64 - 4,35)

Kindersterfte

989

8,13 (7,63 - 8,65)

117

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 24.b. Aantal overledenen en sterftecijfer volgens leeftijd van overlijden, België 1994. Cijfer per 1000 (95% BI)


513

4,38 (4,01-4,77)

Vroeg-neonataal

360

3,09 (2,78-3,42)

Perinataal

873

7,46 (6,90-7,88)

Neonataal

481

4,13 (3,77-4,51)

Post-neonataal

422

3,62 (3,28-3,98)

Kindersterfte

903

7,75 (7,25-8,26)

118

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 24.c. Aantal overledenen en sterftecijfer volgens leeftijd van overlijden, België 1995. Cijfer per 1000 (95% BI)


578

4,98 (4,58-5,39)

Vroeg-neonataal

316

2,73 (2,44-3,04)

Perinataal

894

7,70 (7,20-8,21)

Neonataal

398

3,44 (3,11-3,79)

Post-neonataal

296

2,56 (2,28-2,86)

Kindersterfte

694

6,01 (5,57-6,46)

119

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 25.a. Aantal doden& en sterftecijfer volgens geslacht en leeftijd van overlijden, België 1993. Jongens

Meisjes

Aantal

/1000

Mortinataliteit

330

5,28 (4,72-5,86)

Vroegneonataal

237

3,81 (3,34-4,31)

Perinataal

567

Neonataal

(*)

Aantal

/1000

274

4,59 (4,06-5,15)

*

168

2,83 (2,42-3,27)

9,07 (8,34-9,83)

*

442

7,40 (6,73-8,11)

301

4,84 (4,31-5,40)

*

203

3,42 (2,96-3,90)

Postneonataal

292

4,70 (4,17-5,25)

*

193

3,25 (2,81-3,72)

Kindersterfte

593

9,54 (8,78-10,32)

*

396

6,66 (6,02-7,34)

& door ontbrekende waarden is de som volgens de indeling niet steeds gelijk aan het totaal. *

statistisch significant verschillend (o.b.v. het 95% betrouwbaarheidsinterval).

120

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 25.b. Aantal doden& en sterftecijfer volgens geslacht en leeftijd van overlijden, België 1994. Jongens

Meisjes (*)

Aantal

/1000

Aantal

/1000

Mortinataliteit

278

4,62 (4,09-5,17)

235

4,14 (3,63-4,68)

Vroegneonataal

195

3,25 (2,81-3,72)

165

2,92 (2,49-3,38)

Perinataal

473

7,77 (7,16-8,58)

400

7,04 (6,37-7,75)

Neonataal

268

4,47 (3,95-5,02)

213

3,77 (3,28-4,29)

Postneonataal

259

4,32 (3,81-4,86)

*

163

2,88 (2,46-3,34)

Kindersterfte

527

8,79 (8,05-9,56)

*

376

6,65 (5,99-7,34)



121

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 25.c. Aantal doden& en sterftecijfer volgens geslacht en leeftijd van overlijden, België 1995. Jongens

Meisjes (*)

Aantal

/1000

Aantal

/1000

Mortinataliteit

310

5,22 (4,65-5,82)

268

4,72 (4,18-5,31)

Vroegneonataal

196

3,32 (2,87-3,80)

*

120

2,13 (1,76-2,52)

Perinataal

506

8,52 (7,79-9,28)

*

388

6,84 (6,18-7,54)

Neonataal

248

4,20 (3,69-4,84)

*

150

2,66 (2,25-3,10)

Postneonataal

184

3,11 (2,68-3,58)

*

112

1,98 (1,63-2,37)

Kindersterfte

432

7,31 (6,64-8,02)

*

262

4,64 (4,10-5,22)



122

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 26.a. Aantal doden& en sterftecijfer volgens de nationaliteit van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993. Belgen

niet-Belgen (*)

Aantal

/1000

Aantal

/1000

Mortinataliteit

494

4,78 (4,37-5,21)

110

5,81 (4,77-6,94)

Vroegneonataal

331

3,22 (2,88-3,58)

74

3,93 (3,08-4,88)

Perinataal

825

7,99 (7,45-8,54)

184

9,71 (8,36-11,17)

Neonataal

413

4,02 (3,64-4,42)

91

4,83 (3,89-5,88)

Postneonataal

410

3,99 (3,61-4,39)

75

3,98 (3,13-4,93)

Kindersterfte

823

8,01 (7,47-8,56)

166

8,81 (7,52-10,21)



123

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 26.b. Aantal doden& en sterftecijfer volgens de nationaliteit van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1994. Belgen

niet-Belgen (*)

Aantal

/1000

Aantal

/1000

Mortinataliteit

403

4,03 (3,64-4,43)

110

6,48 (5,32-7,74)

Vroegneonataal

293

2,94 (2,61-3,29)

67

3,97 (3,08-4,98)

Perinataal

696

6,91 (6,45-7,48)

177

10,42 (8,94-12,01)

Neonataal

396

3,97 (3,59-4,38)

85

5,04 (4,02-6,16)

PostNeonatale

364

3,65 (3,29-4,04)

58

3,44 (2,61-4,38)

Kindersterfte

760

7,63 (7,10-8,18)

143

8,47 (7,14-9,92)

*

*



124

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 26.c. Aantal doden& en sterftecijfer volgens de nationaliteit van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1995. Belgen

niet-Belgen (*)

Aantal

/1000

Aantal

/1000

Mortinataliteit

448

4,55 (4,14-4,98)

130

7,38 (6,16-8,70)

Vroegneonataal

268

2,73 (2,42-3,07)

48

2,74 (2,02-3,57)

Perinataal

716

7,27 (6,75-7,81)

178

10,10 (8,67-11,64)

Neonataal

339

3,46 (3,10-3,84)

59

3,37 (2,57-4,29)

PostNeonatale

247

2,52 (2,21-2,84)

49

2,80 (2,07-3,64)

Kindersterfte

586

5,98 (5,50-6,47)

108

6,17 (5,06-7,39)

*

*



125

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 27.a. Perinataal sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

7,84

4,95

2,90

West-Vlaanderen

8,37

5,30

3,08

Oost-Vlaanderen

8,40

5,30

3,12

Limburg

9,57

5,00

4,59

Vlaams-Brabant

8,74

4,50

4,25

Waals-Brabant

7,20

4,12

3,10

Henegouwen

6,21 (-)

4,14

2,08 (-)

Luik

9,00

4,99

4,03

Luxemburg

6,06

3,19

2,88

Namen

7,87

4,87

3,01

Vlaams Gewest

8,45

5,03

3,43

Brussels Gewest

9,16

5,52

3,65

Waals Gewest

7,38

4,42

2,97

België

8,26

4,94

3,33



126

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 27.b. Perinataal sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1994.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

6,97

4,13

2,86

West-Vlaanderen

5,85

3,88

1,99

Oost-Vlaanderen

6,99

3,29

3,71

Limburg

7,72

5,59

2,15

Vlaams-Brabant

5,56

2,83 (-)

2,74

Waals-Brabant

5,48

2,61

2,88

Henegouwen

8,64

4,88

3,78

Luik

8,54

5,05

3,52

Luxemburg

8,38

6,03

2,36

Namen

7,13

4,13

3,02

Vlaams Gewest

6,62

3,86

2,77

Brussels Gewest

8,67

5,65

3,03

Waals Gewest

8,06

4,68

3,39

België

7,46

4,38

3,09



127

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 27.c. Perinataal sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1995.

Woonplaats

Perinataal

Mortinataliteit

Vroegneonataal

Antwerpen

7,95

5,35

2,61

West-Vlaanderen

7,37

4,45

2,93

Oost-Vlaanderen

8,55

5,05

3,52

Limburg

7,94

5,09

2,86

Vlaams-Brabant

6,02

3,05 (-)

2,97

Waals-Brabant

6,33

5,80

0,53 (-)

Henegouwen

7,82

6,16

1,67 (-)

Luik

7,04

4,26

2,79

Luxemburg

7,50

4,89

2,62

Namen

8,78

4,49

4,31

Vlaams Gewest

7,65

4,70

2,97

Brussels Gewest

8,37

5,66

2,73

Waals Gewest

7,54

5,22

2,33

België

7,70

4,98

2,73



128

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 28.a. Sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1993.

Woonplaats

Neonataal

Postneonataal

Kindersterfte

Antwerpen

3,47

3,89

7,36

West-Vlaanderen

3,83

3,98

7,81

Oost-Vlaanderen

3,90

3,70

7,60

Limburg

5,25

3,28

8,53

Vlaams-Brabant

4,98

3,08

8,06

Waals-Brabant

3,36

4,65

8,01

Henegouwen

2,82

5,36

8,18

Luik

5,42

3,95

9,37

Luxemburg

3,52

5,44

8,95

Namen

3,76

4,14

7,91

Vlaams Gewest

4,12

3,65

7,77

Brussels Gewest

4,72

3,04

7,76

Waals Gewest

3,86

4,70

8,55

België

4,14

3,99

8,13



129

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 28.b. Sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1994.

Woonplaats

Neonataal

Postneonataal

Kindersterfte

Antwerpen

3,93

3,02

6,95

West-Vlaanderen

2,38 (-)

4,45

6,83

Oost-Vlaanderen

4,45

3,37

7,82

Limburg

3,11

3,82

6,93

Vlaams-Brabant

3,75

3,20

6,95

Waals-Brabant

4,18

3,40

7,58

Henegouwen

4,97

4,48

9,45

Luik

5,06

3,35

8,41

Luxemburg

3,03

4,72

7,75

Namen

3,77

2,45

6,22

Vlaams Gewest

3,62

3,51

7,12

Brussels Gewest

4,24

3,11

7,35

Waals Gewest

4,60

3,76

8,36

België

4,13

3,62

7,75



130

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 28.c. Sterftecijfer (/1000) volgens de woonplaats van de moeder en de leeftijd van overlijden, België 1995.

Woonplaats

Neonataal

Postneonataal

Kindersterfte

Antwerpen

2,99

2,34

5,33

West-Vlaanderen

3,58

2,68

6,26

Oost-Vlaanderen

4,54

2,71

7,24

Limburg

4,05

2,50

6,55

Vlaams-Brabant

3,62

1,76

5,39

Waals-Brabant

0,53 (-)

1,86

2,39 (-)

Henegouwen

2,37

2,85

5,22

Luik

3,49

2,53

6,03

Luxemburg

5,24

0,98

6,22

Namen

4,70

3,72

8,43

Vlaams Gewest

3,70

2,41

6,11

Brussels Gewest

3,26

3,11

6,37

Waals Gewest

3,07

2,62

5,70

België

3,44

2,56

6,01



131

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 29.a.

Jaar

Perinataal sterftecijfers (/1000) volgens leeftijd van overlijden en gewest, Vlaams Gewest (Vl), Brussels Gewest (Br), Waals Gewest (Wa) en België (Be), evolutie 1983-1995. Mortinataliteit

Vroeg-neonataal

Perinataal

Vl

Br

Wa

Be

Vl

Br

Wa

Be

83

6,7

8,3

7,4

7,1

5,3

5,0

4,6

5,2 12,0 13,3 12,6 12,2

84

6,6

8,0

6,7

6,8

5,3

4,4

3,9

4,7

85

6,1

6,2

6,3

6,2

5,0

5,8

3,6

4,6 11,1 12,1

86

6,1

7,2

6,5

6,3

4,1

3,9

4,3

4,2 10,1 11,0 10,7 10,4

87

5,2

6,1

5,8

5,6

4,2

3,9

4,1

5,2

9,4

9,9

9,9

9,8

88

5,4

5,7

5,3

5,4

4,1

5,3

3,6

4,1

9,5 11,0

8,8

9,4

89

5,8

6,3

5,8

5,8

3,7

3,5

3,8

3,8

9,5

9,7

9,5

9,6

90

4,9

6,7

6,4

5,7

4,2

3,2

3,0

3,7

9,1

9,9

9,4

9,4

91

4,8

5,9

5,0

5,0

3,1

4,0

4,1

3,5

7,9

9,9

9,1

8,6

92

4,9

6,2

5,2

5,1

3,0

3,7

3,6

3,3

7,9

9,9

8,8

8,4

93

5,0

5,5

4,4

4,9

3,4

3,6

3,0

3,3

8,4

9,2

7,4

8,3

94

3,9

5,6

4,7

4,4

2,8

3,0

3,4

3,1

6,6

8,7

8,1

7,5

95

4,7

5,7

5,2

5,0

3,0

2,7

2,3

2,7

7,6

8,4

7,5

7,7

132

Vl

Br

Wa

Be

9,9 10,8

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 29.b.

Jaar

Kindersterftecijfers (/1000), volgens leeftijd van overlijden en gewest, Vlaams Gewest (Vl), Brussels Gewest (Br), Waals Gewest (Wa) en België (Be), evolutie 1983-1995. Neonataal

Post-neonataal

Kindersterfte

Vl

Br

Wa

Be

Vl

Br

Wa

Be

83

7,1

6,2

5,7

6,5

3,9

4,7

4,1

4,1 11,0 10,9

9,8 10,5

84

6,5

5,4

5,0

5,9

3,9

4,1

4,5

4,1 10,4

9,5 10,0

85

6,2

6,9

4,7

5,8

3,7

4,0

4,4

4,0 10,0 1 0,9

9,2

9,8

86

5,1

5,0

5,1

5,1

4,4

4,4

4,6

4,5

9,5

9,7

9,6

87

5,5

5,6

5,7

5,7

3,5

4,4

4,4

4,0

9,0 10,0 10,0

9,7

88

5,1

6,8

4,5

5,1

3,4

4,1

4,0

3,8

8,5 10,8

8,5

8,9

89

4,7

4,4

4,9

4,9

3,3

4,1

4,6

3,9

7,9

8,4

9,6

8,7

90

5,2

3,9

4,1

4,8

3,6

4,5

3,8

3,8

8,9

8,4

7,9

8,6

91

4,2

5,4

4,9

4,6

3,5

4,3

4,2

3,8

7,6

9,7

9,2

8,4

92

4,0

4,4

4,6

4,3

4,0

4,1

4,0

4,1

8,0

8,5

8,6

8,3

93

4,1

4,7

3,9

4,1

3,6

3,0

4,7

4,0

7,8

7,8

8,6

8,1

94

3,6

4,2

4,6

4,1

3,5

3,1

3,8

3,6

7,1

7,4

8,4

7,8

95

3,7

3,3

3,1

3,4

2,4

3,1

2,6

2,6

6,1

6,4

5,7

6,0

133

Vl

Br

9,5

9,4

Wa

Be

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 30.a. Internationale vergelijking: neonataal sterftecijfer, Europa - USA 1995. Land

Bron

Cijfer (/1000)

Hongarije

(7)

7,3

Kroatië

(7)

6,0

Griekenland

(7)

5,8

USA

(8)

4,9

Tsjechië

(7)

4,9

Portugal

(7)

4,7

Verenigd Koninkrijk

(7)

4,2

Denemarken

(7)

3,7

Spanje

(7)

3,5

Oostenrijk

(7)

3,4

België

(&)

3,4

Duitsland

(7)

3,2

Zweden

(7)

2,8

Noorwegen

(7)

2,7

Finland

(7)

2,7

Luxemburg

(7)

2,6


134

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 30.b. Internationale vergelijking: post-neonataal sterftecijfer, Europa 1995. Land belgie Hongarije

Bron

Cijfer (/1000)

(7)

3,4

Kroatië

(7)

3,0

Tsjechië

(7)

2,8

Portugal

(7)

2,8

België

(&)

2,6

USA

(8)

2,6

Griekenland

(7)

2,4

Oostenrijk

(7)

2,1

Duitsland

(7)

2,1

Verenigd Koninkrijk

(7)

2,0

Spanje

(7)

2,0

Luxemburg

(7)

1,5

Noorwegen

(7)

1,4

Denemarken

(7)

1,3

Zweden

(7)

1,2

Finland

(7)

1,2


135

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 30.c. Internationale vergelijking: kindersterfte, Europa - USA 1995. Land

Bron

Cijfer (/1000)

Hongarije

(7)

10,7

Kroatië

(7)

9,0

Griekenland

(7)

8,2

Tsjechië

(7)

7,7

USA

(8)

7,6

Portugal

(7)

7,5

Ierland

(7)

6,4

Italië

(7)

6,2

Verenigd Koninkrijk

(7)

6,2

IJsland

(7)

6,1

België

(&)

6,0

Spanje

(7)

5,5

Nederland

(7)

5,5

Oostenrijk

(7)

5,4

Duitsland

(7)

5,3

Denemarken

(7)

5,1

Frankrijk

(7)

4,9

Noorwegen

(7)

4,1

Luxemburg

(7)

4,1

Finland

(7)

4,0

Zweden

(7)

4,0

(&) proportie berekend gedurende deze analyse

136

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 31.a. Aantal overledenen (n = 1 593) volgens doodsoorzaak en gewest, levend- en doodgeboren kinderen, België 1993. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België

Congenitale afwijking

193

27

74

307

Condities in verband met de zwangerschap, arbeid en/of verlossing en perinatale condities

239

31

70

345

Prematuriteit dismaturiteit

61

16

25

104

Anoxie-RDS

62

28

80

172

123

22

100

247

62

12

48

127

135

39

115

291

Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) wiegendood Overige Slecht gedefinieerde condities en algemene oorzaken niet in verband met de zwangerschap

137

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 31.b. Aantal overledenen (n = 1 416) volgens doodsoorzaak en gewest, levend- en doodgeboren kinderen, België 1994. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België


153

29

83

273


165

21

86

276


62

43

54

163

Anoxie-RDS

60

16

64

143

109

20

80

211

60

12

45

119

109

31

85

231

Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) wiegendood Overige Slecht gedefinieerde condities en algemene oorzaken niet in verband met de zwangerschap

138

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 31.c. Aantal overledenen (n = 1 272) volgens doodsoorzaak en gewest, levend- en doodgeboren kinderen, België 1995. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België


148

32

71

251


232

27

89

348


22

6

21

49

Anoxie-RDS

86

29

54

169

Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) wiegendood

70

15

54

139

Overige

56

16

33

105

Slecht gedefinieerde condities en algemene oorzaken niet in verband met de zwangerschap

86

34

91

211

139

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 32.a. Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens gewest, (n = 989), België 1993. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest


28,1

17,6

19,0

24,1


13,2

10,8

7,4

10,9


8,9

12,8

7,4

8,8

Anoxie-RDS

9,4

21,6

17,2

13,4


23,2

21,6

29,7

25,0

Overige

11,3

10,8

14,0

12,4

5,8

4,9

5,3

5,5


140

België

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 32.b. Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens gewest, (n = 903), België 1994. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest


25,4

17,5

21,4

23,3


13,1

4,1

11,0

11,5


9,7

20,6

14,5

12,7

Anoxie-RDS

9,7

16,5

14,2

12,1


23,4

20,6

25,2

23,4

Overige

12,9

12,4

12,3

12,5

5,8

8,2

1,6

4,5


141

België

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 32.c. Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens gewest, (n = 694), België 1995. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest


27,6

25,0

22,3

25,6


15,7

9,5

9,8

13,1

4,0

7,1

8,8

5,9

Anoxie-RDS

17,5

21,4

15,4

17,3


17,7

17,9

25,1

20,0

Overige

13,4

19,0

14,4

14,4

4,0

-

4,2

3,6



142

België

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 33.a. Proportioneel kindersterfte (%) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap (n = 989), België 1993. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

< 37 weken


24,1

15,3

26,4

16,3

25,2


10,9

19,3

17,7

20,9

19,4

8,8

31,7

21,2

28,4

21,0

Anoxie-RDS

13,4

28,5

22,4

28,4

24,5


25,0

0,4

3,5

1,1

2,8

Overige

12,4

1,6

4,7

1,8

3,0

5,5

3,2

4,0

3,2

4,0

Groepen van doodsoorzaken



143

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 33.b. Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, (n = 903), België 1994. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

<37 weken


23,3

13,3

22,5

10,3

20,3


11,5

20,9

18,3

21,8

19,7


12,7

44,0

30,0

43,2

30,5

Anoxie-RDS

12,1

17,8

17,0

19,3

17,0


23,4

0,4

5,0

1,2

4,6

Overige

12,5

0,9

4,5

1,2

5,1

4,5

2,7

2,6

2,9

2,7



144

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 33.c. Proportioneel kindersterftecijfer (%) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, (n = 694), België 1995. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

<37 weken


25,6

17,6

28,8

17,1

25,1


13,1

25,0

20,7

25,8

24,7

5,9

19,2

12,6

19,0

13,8

Anoxie-RDS

17,3

31,4

25,2

30,7

26,2


20,0

0,5

3,6

0,5

2,8

Overige

14,4

2,7

6,2

3,4

4,6

3,6

3,7

2,9

3,4

2,8




145

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 34.a. Oorzaakspecifiek kindersterftecijfer (/1000) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, (n = 989), België 1993. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

< 37 weken


2,0

41,9

13,8

37,7

14,4


0,9

53,0

9,2

48,4

11,1


0,7

87,2

11,0

65,6

11,9

Anoxie-RDS

1,1

78,4

11,7

65,6

14,0


2,0

1,1

1,8

2,5

1,6

Overige

1,0

4,4

2,5

4,1

17,3


0,4

8,8

2,1

7,4

2,3


146

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 34.b. Oorzaakspecifiek kindersterfte (/1000) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, (n = 903), België 1994. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

< 37 weken


1,8

35,3

11,2

21,2

10,7


0,9

55,3

9,1

45,0

10,4


1,0

116,5

14,9

89,0

16,2

Anoxie-RDS

0,9

47,0

8,4

39,9

9,0


1,8

1,2

2,5

2,5

2,4

Overige

1,0

2,4

2,2

2,5

2,7


0,4

7,1

1,3

5,9

1,4


147

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 34.c. Oorzaakspecifiek kindersterfte (/1000) volgens het geboortegewicht en de duur van de zwangerschap, (n = 694), België 1995. Totale kindersterfte

< 1500 gram

< 2500 gram

≤ 32 weken

< 37 weken


1,5

34,5

11,5

27,4

10,2


0,8

49,1

8,2

41,6

10,1


0,4

37,6

5,0

30,6

5,6

Anoxie-RDS

1,0

61,6

10,0

49,4

10,7


1,2

1,0

1,4

0,8

1,2

Overige

0,9

5,2

2,4

5,5

1,9


0,2

7,3

1,2

5,5

1,2


148

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 35.a. Oorzaakspecifiek sterftecijfer (/1000*) volgens leeftijd van overlijden, België 1993. Groepen van doodsoorzaken

Mortina- VroegPostKinderNeonataal taliteit neonataal neonataal sterfte


0,6

1,2

1,4

0,6

2,0


1,9

0,6

0,8

0,1

0,9


0,1

0,5

0,7

0,1

0,7

Anoxie-RDS

0,3

0,8

1,0

0,1

1,1


-

0,01

0,05

2,0

2,0

Overige

0,03

0,02

0,1

0,9

1,0


1,9

0,2

0,2

0,2

0,4

* per 1000 geboorten (doodgeboren kinderen) of per 1000 levendgeboren kinderen (andere cijfers).

149

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 35.b. Oorzaakspecifiek sterftecijfer (/1000*) volgens leeftijd van overlijden, België 1994. Groepen van doodsoorzaken



0,5

0,9

1,2

0,6

1,8


1,5

0,5

0,8

0,1

0,9


0,4

0,8

0,9

0,1

1,0

Anoxie-RDS

0,3

0,7

0,8

0,1

0,9


-

0,02

0,1

1,7

1,8

Overige

0,05

0,01

0,1

0,9

1,0


1,6

0,2

0,2

0,2

0,4


150

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 35.c. Oorzaakspecifiek sterftecijfer (/1000*) volgens leeftijd van overlijden, België 1995. Groepen van doodsoorzaken



0,6

1,0

1,2

0,4

1,5


2,2

0,5

0,7

0,1

0,8


0,1

0,3

0,3

0,03

0,4

Anoxie-RDS

0,4

0,8

1,0

0,1

1,0


-

0,01

0,04

1,2

1,2

Overige

0,04

0,1

0,1

0,8

0,9


1,6

0,1

0,1

0,1

0,2


151

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 36.a. Oorzaakspecifieke kindersterfte (/1000) volgens gewest, (n = 989), België 1993. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België


2,2

1,4

1,6

2,0


1,0

0,8

0,6

0,9


0,7

1,0

0,6

0,7

Anoxie-RDS

0,7

1,7

1,5

1,1


1,8

1,7

2,5

2,0

Overige

0,9

0,8

1,2

1,0


0,4

0,4

0,5

0,4

152

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 36.b. Oorzaakspecifieke kindersterfte (/1000) volgens gewest, (n = 903), België 1994. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België


1,8

1,3

1,8

1,8


0,9

0,3

0,9

0,9


0,7

1,5

1,2

1,0

Anoxie-RDS

0,7

1,2

1,2

0,9


1,7

1,5

2,1

1,8

Overige

0,9

0,9

1,0

1,0


0,4

0,6

0,1

0,4

153

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 36.c. Oorzaakspecifieke kindersterfte (/1000) volgens gewest, (n = 694), België 1995. Groepen van doodsoorzaken

Vlaams Gewest

Brussels Gewest

Waals Gewest

België


1,7

1,6

1,3

1,5


1,0

0,6

0,6

0,8


0,2

0,5

0,5

0,4

Anoxie-RDS

1,1

1,4

0,9

1,0


1,1

1,1

1,4

1,2

Overige

0,8

1,2

0,8

0,9


0,2

-

0,2

0,2

154

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 37.a. Proportionele sterfte volgens oorspronkelijke doodsoorzaak en gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap, 398 overledenen, België 1993. Doodsoorzaak Toestand van de moeder

Conditie Congenitale i.v.m. de Prematuriteit Anoxie Overige Totaal afwijking zwangerschap dismaturiteit RDS

Infecties

1,5

1,8

0,5

0,8

0,3

4,8

Algemene condities niet in verband met de zwangerschap

0,3

1,3

-

1,3

-

3,0

Complicaties bij de zwangerschap

2,3

12,8

3,3

2,0

0,5

21,1

Zwangerschapstoxicose

2,8

6,8

1,8

3,5

0,3

16,1

Premature arbeid

1,0

2,8

2,3

2,0

-

Algemene condities in verband met de zwangerschap (o.a. diabetes, anemie)

3,0

3,3

0,8

2,0

0,5

10,6

Meerlingzwangerschap

2,5

2,5

0,5

2,0

0,3

8,5

Obstetrische en postpartum complicaties

5,0

9,3

3,8

8,0

1,0

27,6

155

8,3

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 37.b. Proportionele sterfte volgens oorspronkelijke doodsoorzaak en gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap, 366 overledenen, België 1994. Doodsoorzaak Toestand van de moeder


Infecties

0,3

0,5

0,3

-

1,1

3,8


1,4

0,5

0,5

1,4

0,3

4,1


1,4

10,7

3,6

5,7

0,8

22,1


2,5

7,1

5,2

4,6

0,3

20,5

Premature arbeid

0,8

2,5

4,4

1,1

0,5

9,8


1,9

1,6

0,5

1,6

0,3

6,3


0,5

3,0

3,3

0,8

-

7,7


4,4

9,3

6,3

4,1

0,3

156

25,7

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Tabel 37.c. Proportionele sterfte volgens oorspronkelijke doodsoorzaak en gezondheid van de moeder tijdens de zwangerschap, 442 overledenen, België 1995. Doodsoorzaak Toestand van de moeder


Infecties

0,9

2,5

0,2

0,7

3,6


-

0,5

-

-

-


0,7

13,8

0,7

1,6

0,2

17,2


1,6

9,3

1,6

2,9

0,2

15,8

Premature arbeid

0,7

1,8

0,5

1,4

0,5

5,2


1,4

5,2

-

1,4

0,5

8,8


1,4

4,3

2,3

2,7

-

10,6


5,7

14,5

1,1

7,5

0,9

30,1

157

11,8

0,5

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

LITERATUUR (tabellen)

1. Van Oyen H, Drieskens S, Tafforeau J, Aelvoet W, Felten G. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1987. Brussels: Instituut voor Hygiëne en Epidemiologie, 1993. 2. Van Oyen H, Tafforeau J, Drieskens S, Aelvoet W, Van den Broucke S. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1988-1989. Brussels: COOV, IHE, 1996. 3. Van Oyen H, Tafforeau J, Drieskens S, Aelvoet W, Van den Broucke S. Geboorte, perinatale sterfte en kindersterfte, 1990-1992. Brussel: COOV, WIV, 1998. 4. Lagasse R, Devlieger H, De Wals P, Casaer P, Eggermont E, Lechat MF. Perinatal morbidity in Belgium. Biol Neonate 1989; 55(1):19-29. 5. Demografische en Biomedische informatie, jaar 1985. Brussels: Ministerie Volksgezondheid-Ministerie Vlaamse Gemeenschap, 1986. 6. HFA/PC (Health For All indicators, for Personal Computer). Copenhagen: WHO/Euro, 1998. 7. HFA/PC (Health For All indicators, for Personal Computer). 2000. 8. Macdorman M, Atkinson JO. Infant mortality statistics from the linked birth/infant death data set - 1995 periode data. Monthly Vital Statistics Report 1998; 46(6):1-23. 9. Deguerry M. Natalité et mortalité périnatale en Belgique pour l'année 1983. Rennes: Ecole de Santé Publique, 1988. 10. Masuy-Stroobant G, Buekens P, Gourbin C. Perinatal health in Belgium 1980-1987. Arch Public Health 1992; 50:217-39

159

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur I. Box-and-Whisker Plot: de verdeling van de percentages van laag geboortegewicht (< 2500 gram) in de arrondissementen volgens geslacht en gewest, België 1993 en 1995.

Brussel

Brussel

Ieper

outlier extreme

160

Waals gewest

Vlaams gewest

Waals gewest

Vlaams gewest

Veurne

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figure II. Box-and-Whisker Plot: de verdeling van de percentages van vroeggeboren (< 37 weken) kinderen in de arrondissementen volgens geslacht en gewest, België 1993 en 1995.

Brussel

Brussel

161

Waals gewest

Vlaams gewest

Waals gewest

Vlaams gewest

Roeselare

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur III. Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens geslacht, België 1995.

162

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur IV. Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens geslacht, België 1995.

Sterftecijfer (/1000)

1000 500 400 300 200 100

_____

Jongens

50 40 30 20

_ _ _

Meisjes

37

39

10 5 4 3 2 1 25

27

29

31

33

35

Duur zwangerschap (weken)

163

41

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur V. Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens gewest, België 1995.


1000 500 400 300 200 100

_____

Vlaams Gewest

_ _ _

Waals Gewest

50 40 30 20 10 5 4 3 2 1 600

1000

1400

1800

2200

2600

3000

Geboortegewicht (gram)

164

3400

3800

4200

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur VI. Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal) volgens gewest, België 1995.


1000 500 400 300 200 100

_____

Vlaams Gewest

_ _ _

Waals Gewest

50 40 30 20 10 5 4 3 2 1 25

27

29

31

33

35


165

37

39

41

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur VII. Geboortegewicht specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal), België 1989 - 1995.


1000 500 400 300 200 100

_____

1989

50 40 30 20

_ _ _

1995

10 5 4 3 2 1 600

1000

1400

1800

2200

2600

3000

Geboortegewicht (gram)

166

3400

3800

4200

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Figuur VIII. Zwangerschapsduur specifieke kindersterfte (/1000 - logaritmische schaal), België 1989 - 1995.


1000 500 400 300 200 100

_____

1989

50 40 30 20

_ _ _

1995

10 5 4 3 2 1 25

27

29

31

33

35


167

37

39

41

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart I. Kinderen met een geboortegewicht < 2500 gram. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1993. Nationaal cijfer: 6,38%.

168

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart II. Kinderen met een geboortegewicht < 2500 gram. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1994. Nationaal cijfer: 6,61%.

169

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart III. Kinderen met een geboortegewicht < 2500 gram. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 6,76%.

170

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart IV. Zwangerschapsduur < 37 weken. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1993. Nationaal cijfer: 5,80%.

171

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart V. Zwangerschapsduur < 37 weken. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1994. Nationaal cijfer: 6,11%.

172

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart VI. Zwangerschapsduur < 37 weken. Cijfer per 100 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 6,03%.

173

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart VII. Perinatale sterfte. Cijfer per 1000 levend- en doodgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 7,70 per duizend.

174

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart VIII. Neonatale sterfte. Cijfer per 1000 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 4,09 per duizend.

175

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart IX. Post-neonatale sterfte. Cijfer per 1000 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 2,56 per duizend.

176

VLAAMSE GEMEENSCHAP

Kaart X. Kindersterfte. Cijfer per 1000 levendgeboren kinderen, 95% betrouwbaarheidsintervallen (B.I.), België 1995. Nationaal cijfer: 6,01 per duizend.

177

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

VLAAMSE GEMEENSCHAP

GEBOORTE, PERINATALE STERFTE EN KINDERSTERFTE,

Recommend Documents