H VAT E C H N IE K N IE U WS is e e n uit ga ve va n d o mei n Tech n i ek van d e Ho g esch o o l van Amsterd am // h va.n l
HVATECHNIEK NIEUWS EEN DRONE ALS WIJNBOER P. 8
PAS OP: EEN VROUW ACHTER HET STUUR P. 9
HVA WINT TWEEDE PRIJS SHELL ECO-MARATHON P. 5
HET ONDERWIJSLAB
IN DEZE
UITGAVE RUIM TWEE MILJOEN SUBSIDIE VOOR ONDERZOEK Domein Techniek heeft voor drie onderzoeksprojecten van onderzoeksprogramma’s Aviation, Forensisch Onderzoek en Urban Technology een subsidie van samen 2.100.000 euro ontvangen. Lees verder op pagina 7
PRODUCT DESIGN: PRAKTISCHE STAPPEN NAAR EEN BETER RENDEMENT Product Design bestaat zeven jaar bij de HvA en heeft zich de afgelopen jaren flink ontwikkeld. Dit studiejaar is een aanzienlijke rendementsverbetering zichtbaar. Hoe komt dit? O.a door rondetafelgesprekken met studenten, een meer dwingende overlegstructuur en een scherper beoordelingsformat: eenvoudige maatregelen met een groot effect. Lees verder op pagina 5
Het Onderwijslab helpt docenten bij het realiseren van een optimale mix tussen on- en offline onderwijs. Marco Verkooijen, docent bij Logistics Engineering, vertelt over zijn ervaringen met het Onderwijslab. WORKSHOP BLENDED LEARNING
groepsopdrachten zou je
een hoorcollege en twee
GAME
ook thuis een aantal stappen
het leerrendement kunnen
online colleges. Marco: ‘Thuis
In het plan werd ook een game
maken.’ Ter afsluiting van het
Marco: ‘Ik had wat ideeën maar
verhogen, maar met een groep
bekijken studenten de online
opgenomen. Studenten spelen
blok presenteren studenten
wilde graag brainstormen over
van 60 studenten gaat dat
colleges (voorwerk) en tijdens
verschillende schakels in de
de verbeterpunten, voor hun
de mogelijkheden. Het vak
minder makkelijk.’ Tijdens de
het eerste werkcollege doen
keten: het productiebedrijf, het
eigen team en voor de keten.
Business Information Systems
workshop Blended Learning
we een intakequiz. Haal je een
transportbedrijf, een warehouse
Marco: ‘De haalbaarheid van ons
PROMOVEREN BINNEN VIER JAAR
is voor 80% traditioneel: veel
bedacht Marco een plan
voldoende? Dan kun je door. De
of distributiecentrum. Elke
plan moet nog worden getest,
Oud-studente Bouwkunde Flora
klassieke hoorcolleges en
samen met het Onderwijslab:
verantwoordelijkheid ligt bij de
schakel werkt met een eigen
maar dit plan volgt wel echt
Nycolaas doorliep het HvA-
een paar werkcolleges. Met
van drie hoorcolleges naar
student.’
systeem. Studenten moeten
de ‘blended’ gedachte: maak
promotietraject in vier jaar. Ze
deze bestaande systemen
gebruik van ICT, ook thuis. En
werkt als stedenbouwkundige
zo inrichten dat ze de juiste
als je dan bij elkaar komt kun je
bij de Dienst Ruimtelijke
informatie real-time met
samen vanuit de gelegde basis
Ordening (DRO) van de
elkaar kunnen uitwisselen.
heel direct op de problematiek
gemeente Amsterdam en
Denk aan orders, facturen,
ingaan.’
geeft les bij de opleiding Built
voorraadgegevens of
Environment. In haar promotie-
bijvoorbeeld voorspellingen over
Ook een keer brainstormen?
onderzoek ‘wenken voor een
de consumentenvraag. Marco:
Kom langs in kamer B5.30 of
veranderbare stad’ bracht
‘We speelden al ‘keten’, maar
mail
[email protected].
Flora veranderingspatronen
met een flipover en stiften.
Meer informatie over het
van Amsterdamse buurten en
Een aantal partijen biedt ons
Onderwijslab vind je op
bouwblokken in kaart.
nu hun systemen aan in de
onderwijslab.techniek.hva.nl
Lees verder op pagina 4
Cloud. Studenten kunnen dan HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 1
VERSE
MUNTTHEE TO GO Ontwerp een automaat die de consument voorziet van een kakelvers eindproduct en ‘vertical farming’ zichtbaar maakt voor de consument. Met die opdracht gingen vijf honoursstudenten van Urban Technology eind 2014 aan de slag. De studenten deden onderzoek naar o.a. doelgroep, locatie, technische mogelijkheden en verdienmodellen en kwamen tot een verse munttheeautomaat, de ‘Grow-to-Go’.
HOE WERKT HET APPARAAT?
BIO+
Muntplantjes groeien zichtbaar
wisselende reacties uit. Student
in de machine onder speciaal
Lisanne Jasperse: ‘Mensen
voor plantengroei ontwikkeld
denken dat eten nep is als het
ledlicht. Een uitgiftesysteem
niet uit de aarde komt en onder
beweegt na een druk op de
zonlicht is gegroeid. Maar
knop een volgroeide muntplant
juist met deze techniek kun je
naar een soort ‘guillotine’ die
duurzaam en schoon kweken. En
de wortels scheidt van de plant.
dat zónder bestrijdingsmiddelen
De muntblaadjes belanden via
en overmatig waterverbruik zoals
een glijbaan in het bekertje en
bij massale landbouwproductie
de ingebouwde Quooker voegt
vaak het geval is. Producten
er heet water bij. Het prototype
hoeven ook niet meer zo
was nog niet geheel functioneel
ver vervoerd te worden.
maar trok al aandacht bij een
Dat scheelt zo duizenden
aantal evenementen.
transportkilometers, minder
De Grow-to-Go automaat lokt
luchtvervuiling dus.’ Onderzoeker Yanti Slaats:
Het Grow-to-Go project werd
‘Met dit prototype zwengel je
mede mogelijk gemaakt
gemakkelijk de discussie aan
door Philips, Quooker, de
over de mogelijkheden en
Hortus Botanicus Amsterdam,
voor- en nadelen van vertical
GrownDownTown, Meat the
farming, een kweektechniek
Mushroom en Versafarms.
die in Nederland nog in de
Bron: Folia
kinderschoenen staat.’ Met vertical farming kunnen we in de stad indoor landbouwgewassen verbouwen. We doen hier onderzoek naar omdat de bevolking groeit, er steeds meer vraag is naar verantwoord en lokaal geproduceerd voedsel en er geen landbouwgrond meer bijkomt. In Amsterdam staan bovendien miljoenen vierkante meters kantoorpand leeg die een nuttige bestemming zouden kunnen krijgen door er vertical farming in te bedrijven.
GEMAAKT VAN JOUW PLASTIC
DE START-UP UNIT
hun producten laten zien. De
In januari 2016 gaat de eerste paal voor ons nieuwe gebouw de grond in. Het hele pand is
kunnen vormen van de opdracht.
inmiddels ingetekend, inclusief docentenkamers en studentenruimtes. Ook onze studenten
studenten hebben dit biobased kartonnen prototype gemaakt om zich een duidelijk beeld te Ze werken aan een cabine die zowel flexibel als demontabel
zijn betrokken bij ons nieuwe pand. Een groep afstudeerders richt zich momenteel op het
moet zijn. De studenten
ontwerp van een aantal flexibele werkunits voor startende studentondernemers.
krijgen wekelijks feedback van meerdere deskundigen. In de zomermaanden moeten er drie
Op de begane grond van
units af zijn.
de Leeuwenburg staat een prototype van de ‘Start-up
GEMAAKT VAN JOUW PLASTIC
unit’. Een afstudeerproject van
De eerste units komen in de hal
een groep Product Design- en
van de Leeuwenburg en worden
Bouwkunde studenten. Het
gemaakt van gerecycled plastic.
ruimtelijk ontwerp bestaat uit
Studenten en medewerkers
verschillende flexibele units en
kunnen meehelpen met de
is afkomstig van Bureau SLA en
realisatie van de units, door in
ontwerpbureau Overtreders W.
de bakken in de kantine plastic
Samengevoegd vormen de units
afval in te leveren. Verschillende
straks op de Amstelcampus een
soorten plastic zijn herbruikbaar
klein start-up dorp. Student-
voor dit project: PET, HDPE en
ondernemers kunnen deze units
PP. Nooit van gehoord? Op de
plasticsoort het is gemaakt. Gooi
recycling. Gooi daarom PVC, PS
gebruiken om in te werken en
meeste plastic verpakkingen staat
het plastic afval in de juiste bak.
en ander materiaal zoals papier en
te overleggen, en ze kunnen er
gelukkig aangegeven van welke
Niet alle plastics zijn geschikt voor
etensresten in de afvalbak REST.
kartonnen cabine. Het is een
vlnr: studenten Timo Keultjes, Thijmen Peek, Jesse van Veen, Maurice Slingerland, Dominique Hasselbaink, Valentino Henar, Michael Veerman en Jorn van den Berg
2
TECHNASIACONVENANT:
VERNIEUWEND EN INSPIREREND ONDERWIJS In april tekende domein Techniek samen met zo’n 25 technasiumscholen rond Amsterdam een convenant. Het doel? Samenwerken aan vernieuwend en inspirerend techniekonderwijs. In het convenant is o.a. afgesproken dat bovenbouwleerlingen van technasia de komende jaren bij onze docenten terecht kunnen met specialistische vragen. De leerlingen mogen ook gebruik maken van onze faciliteiten, zoals de 3D-printers.
ook kennisuitwisseling tussen
van de tweede klas (14-jarigen)
docenten en onderzoekers over
gingen aan de slag met de
bijvoorbeeld adequate project-
opdracht: ontwerp een gebouw
begeleiding en beoordeling.
dat energieleverend is met behulp van technieken uit de natuur (in
TECHNASIUM TOP AWARDS
een rood gebouw krijg je het bijvoorbeeld sneller warm dan in
WAT IS EEN TECHNASIUM?
jaren al begeleid door experts van
op de juiste plek.’ De HvA
We helpen ze hiermee om
In maart vond in de
een blauw gebouw). De beste teams
de hogeschool (denk aan hulp
stelt de komende vier jaar
meer inzicht te krijgen in de
Leeuwenburg de regiofinale
van de negen technasia uit Randstad
Technasiumscholen zijn havo- en
bij maquettebouw, opzet van
expertise beschikbaar aan
beroepsmogelijkheden na een
van de Technasium Top Awards
Noord en Flevoland streden om een
vwo-scholen waarin techniek-
onderzoek, doorlezen verslag).
nog meer technasialeerlingen.
technische studie. Maar er is
plaats. Een groep leerlingen
plek in de landelijke finale.
onderwijs centraal staat. Naast
Een aantal schoolprojecten
reguliere vakken volgen
werd al ondersteund vanuit het
de leerlingen het extra vak
Innovatielab.
‘Onderzoeken en Ontwerpen’. Het doel is om leerlingen
AFSPRAKEN
voor te bereiden op technisch
De HvA werkte dus al samen
hoger beroepsonderwijs of
met verschillende technasia,
technisch wetenschappelijk
maar dit was niet altijd
onderwijs. Het examenvak
voor iedereen zichtbaar.
bestaat in de onderbouw uit
Het convenant moet daar
vier techniekprojecten per jaar
verandering in brengen. Gerard
(bijvoorbeeld het bouwen van
van Haarlem: ‘Wij vinden het
een waterdrone). In het jaar
als hogeschool belangrijk dat
voorafgaand aan het examen
technasialeerlingen, die in het
worden keuzeprojecten gevolgd
kader van hun meesterproef op
en het examenjaar zelf wordt
zoek gaan naar specialistische
afgesloten met een zogenaamde
kennis, bij ons komen.
meesterproef (een proeve van
Studenten die uitdagend en
bekwaamheid). Hierbij zijn een
excellent onderwijs willen
aantal scholieren de afgelopen
zijn bij domein Techniek
KORT NIEUWS
vlnr: Henk Lenselink, rector Goois Lyceum, domeinvoorzitter Gerard van Haarlem en Boris Wanders, plv. directeur Stichting Technasium.
– In juni worden ook de onderzoeksprogramma’s geaccrediteerd.
verschillende soorten aanvragen (bijvoorbeeld een incassowijziging, cijferlijst
– Het vooronderzoek is opgestart om de opleiding Technische Natuurkunde
of diploma). Het verzoek wordt vervolgens achter de schermen bij de juiste
op te nemen in ons opleidingsaanbod. – Per 1 mei vervangt het Digitale Servicepunt de Digitale Studentendesk. De bestaande online applicatie is uitgebreid en vormt nu één loket voor
afdeling neergelegd. Dit moet o.a. leiden tot een snellere afhandeling van de aanvragen en ontlasting van de balie. Je vindt het Digitaal Servicepunt op hva.nl/digitaalservicepunt, of via de A-Z lijst.
HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 3
Vervolg van voorpagina
ONDERZOEK
PROMOVEREN BINNEN VIER JAAR Flora: ‘Toen de HvA-promotieregeling er kwam, was ik meteen geïnteresseerd. Ik wilde graag een aantal jaren op een onderwerp studeren. De timing was perfect, want het was crisis en bij de Dienst Ruimtelijke Ordening was er minder werk.’ In een jaar schreef Flora - naast haar baan - haar promotievoorstel. Het werd goedgekeurd en ook haar werkgever stond erachter. Flora: ‘Mijn promotor vertelde dat ik de eerste was die het traject bij hem in vier jaar had doorlopen. Dat was uitzonderlijk, maar bij de DRO werd ik omringd door deskundige mensen. Ik had toegang tot relevante gegevens en software om kaartbewerkingen te maken en dat hielp enorm. Maar je moet natuurlijk wel doorwerken.’
WENKEN VOOR EEN VERANDERBARE STAD
een stad in de toekomst kan
carrière nastreeft. Onderzoek
‘mee-veranderen’?’ Flora
maakt dat we de dingen
Flora: ‘Ontwerpers leren vaak
onderzocht bestaande en
niet op onderbuikgevoel
een nieuwe stad te ontwerpen
nieuwe woonbuurten op
beslissen. We weten steeds
en/of uit te breiden. Het beleid
hun veranderend vermogen
meer en ontwikkelen kennis.
is tegenwoordig echter om
en bracht de verschillende
Wetenschappelijk onderzoek
niet meer buiten de bestaande
patronen in beeld. Kan een
levert geen waarheid op maar
stadsgrenzen te groeien.
winkel gemakkelijk een woning
biedt wel een basis waarop
De omgeving moet groen
worden of andersom? Kan een
je kunt voortbouwen. Als
blijven en groei moet zoveel
specifiek woonblok gemakkelijk
hogeschool dragen we met ons
mogelijk binnen de bestaande
plaats maken voor nieuwbouw?
onderzoek bij aan de praktijk.
stadsstructuur worden
Kunnen we de woonblokken
Anders dan de universiteit
opgevangen. De maatschappij
en ook de ruimtelijke structuur
zoeken we direct naar de vragen
verandert: we leven anders,
eromheen aanpassen? Nu, maar
van de stad. Onze bevindingen
wonen anders, er is een
ook in de toekomst.
zijn van belang voor hoe we aan de stad werken.’
andere economie dan eerder verandert. Een stad moet
HET NUT VAN PROMOVEREN
daarop kunnen inspelen. Maar
Flora: ‘Promoveren is nuttig,
hoe? Hoe zorg je ervoor dat
ook als je geen academische
en de bevolkingssamenstelling
Flora Nycolaas
DE ADAPTIEVE GEVEL: EEN WARME TRUI VOOR JE HUIS Wat doet dat houten huisje daar toch, aan de Amstelzijde van
En waar zitten de sensoren en de motor? Ed: ‘Het schuifsysteem is niet
HvA-gebouw Leeuwenburg. Het heeft alles te maken met het
geautomatiseerd, dat is juist niet de bedoeling. Energie is voor mensen
promotieonderzoek van collega Ed Melet. Hij onderzoekt de
vanzelfsprekend, het is er altijd. Maar het wordt steeds schaarser. Ik wil
mogelijkheden van adaptieve gevels. Met deze gevels kun je als
hiermee ook een gedragsverandering teweegbrengen. Daarom moet
gebruiker zelf slim inspelen op veranderende binnen- en buiten-
de gebruiker het schuifsysteem zelf bedienen.’ Ed test verschillende
omstandigheden. Ed: ‘Met een schuifsysteem van verschillende
materiaalsamenstellingen (bijv. met katoen/gerecycelde wol/aluminium
doeken kan de bewoner zijn eigen warmtecomfortniveau en straks
coating) en is druk aan het meten. Vanaf mei testen verschillende
ook ‘look’ bepalen. Alsof je je huis steeds een andere trui aantrekt.’
collega’s mee en wordt het huisje als stilteruimte gebruikt.
KWALITEIT VAN MENSEN De HvA leidt studenten op tot onderzoekende professionals. Ons onderwijs is onlosmakelijk verbonden met onderzoek. Voldoende docenten moeten dan ook gekwalificeerd zijn om studenten de relevante onderzoeksvaardigheden bij te brengen. De doelstelling? 63% van het docentenkorps bij domein Techniek heeft in 2015 een master (hbo of wo) of PhD. Deze doelstelling is voor 2015 al ruimschoots behaald.
HVA-PROMOTIETRAJECT Bij de HvA is het criterium van de PhD-graad opgenomen in de werving en selectie van docenten. Bovendien stimuleren we promotietrajecten van ‘eigen docenten’ door o.a. tijd beschikbaar te stellen. Voor het schrijven van een promotievoorstel krijgt een promovendus een dag in de week tijdens het voorbereidingsjaar. Daarna wordt hij/zij 3 dagen in de week in staat gesteld aan het promotieonderzoek te werken voor maximaal vier jaar op de kostenplaats van het kenniscentrum. De promovendus moet daarnaast ook rekening houden met een extra tijdsinvestering buiten het werk om. – Op dit moment doen 15 collega’s mee aan het promotietraject. – Voor hoofddocenten en lectoren is het hebben van een PhD een vereiste. – 6% van de docenten binnen domein Techniek heeft momenteel een PhD.
4
Vervolg van voorpagina
PRODUCT DESIGN
PRAKTISCHE STAPPEN NAAR EEN BETER RENDEMENT Het uitvalpercentage van Product Design lag jarenlang rond de 40%, nu is dat ongeveer 25%. Jan Siebers (Hoofd Product Design) vertelt: ‘Aanpassingen in de beginjaren gaven weinig verbetering. Waarom vielen bij een bepaald vak bijvoorbeeld veel onvoldoendes? Op studentenquêtes kwam weinig respons. Door het gesloten karakter van de vragen kwamen de echte issues niet naar voren. Er moest iets veranderen.’
RONDETAFELGESPREKKEN EN MINDER VAKKEN
te krijgen dan bij de ander. En dat
helpen we ze een beetje. We maken
terwijl een project meestal door twee
een ‘kantelenplan’ voor ze, een
Jan: ‘Nu voeren we eens per kwartaal
docenten werd beoordeeld. Jan:
planningsvorm met veel gedetailleer-
rondetafelgesprekken met studenten
‘Sinds vorig jaar werken we met het
de lesinformatie. Eerstejaars kunnen
van alle opleidingsjaren. Wat ging
zogenaamde Rubikformulier. Voor-
zich zo meer focussen op de inhoud.’
er volgens hen allemaal mis? En wat
heen hadden vakken wel leerdoelen
Docenten die hetzelfde vak geven
zouden ze anders doen? Daar komen
waarin we globaal beschreven wat
moeten overleggen. Dat kwam er in
echt zinnige dingen uit. Niet alle
een student aan het eind van een vak
de praktijk weinig van, soms paste
voorstellen zijn natuurlijk - op korte
of project moet kunnen en/of weten.
het niet in de agenda. Bij Product
termijn - mogelijk, maar een aantal
Maar in de Rubik benoemen we ook
Design wordt nu standaard een uur
vraagstukken konden we meteen
resultaatniveaus op het gebied van
docentoverleg per vak per week
aanpakken. Bovendien ontstaat zo
bijvoorbeeld taalgebruik, wijze van
ingepland. Om samen te kunnen
een nog betere vertrouwensrela-
presenteren, creativiteit en techniek.
praten over het vak en de mogelijke
tie tussen studenten en docenten,
Dit geeft een beter beeld van de
verbeterpunten.
maar ook onderling. Het curriculum
studentprestatie en studenten weten
hebben we ook aangepakt. Verwante
voor aanvang van het vak al waar ze
vakken zijn samengevoegd en we
naartoe moeten werken. Docenten
MAATREGELEN TERUGZIEN IN RENDEMENT
zijn van 83 naar 52 vakken gegaan.
krijgen daarnaast een betere
Jan: ‘Het definitieve uitvalpercentage
Dat geeft studenten meer overzicht,
afstemming in wat ze precies vragen
kunnen we pas bevestigen na de
ze hoeven minder ‘ballen hoog te
van studenten en hoe ze het werk
BSA-vergaderingen, maar sinds we
houden’.
moeten beoordelen.’
deze maatregelen hebben getroffen,
RUBIKFORMULIER
meer terugkomen tijdens de ronde-
Als pijnpunt gaven de studenten
VASTE PLANNING EN OVERLEG
bijvoorbeeld aan dat ze het gevoel
Eerstejaars studenten struikelen
docenten toch wel erg gelukkig van.’
hadden voor eenzelfde vak bij de
nog wel eens over de planning. Jan:
ene docent een betere beoordeling
‘Plannen moeten ze leren en dus
zien we dat structurele klachten niet tafelgesprekken. Daar worden wij als
TWEEDE PRIJS
VOOR WATERSTOFAUTO H2A BIJ SHELL ECO-MARATHON De H2A waterstofauto werd dit jaar tweede tijdens de Shell Eco-marathon Europe op 24 mei. Het HvA-studententeam bestond uit achttien engineeringstudenten. De H2A was de afgelopen twee jaar kampioen in de categorie Waterstof Prototype.
De verwachtingen in Rotterdam waren dit jaar hooggespannen. Een heel jaar lang werkte het H2A team aan de vernieuwde waterstofauto. Tijdens de technische keuring bleek dat de brandstofcel in de H2A te veel lekte. Vier teamleden vertrokken daarom tijdens de race naar Duitsland, zodat de fabrikant de waterstofcel kon repareren. Er bleef nauwelijks tijd over om te testen en het team en de begeleiders zijn daarom erg blij met het behaalde resultaat. De Shell Eco-marathon Europe is de grootste zuinigheidswedstrijd in Europa, waaraan studenten van hogescholen en universiteiten Team H2A
uit heel Europa deelnemen.
HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 5
DOMEIN
TECHNIEK IN BEWEGING Domein Techniek is de laatste jaren enorm gegroeid en in de afgelopen periode zijn een aantal stappen genomen om de bedrijfsvoering en onderwijskwaliteit te verbeteren. BETER INZICHT IN FEITELIJKE INFORMATIE
van het blok, te laat om bij te sturen. Controller Jean-Paul Orij:
DECENTRALISATIE STAF
Geert Boosten, opleidingsmanager Aviation: ‘Verbetering begint bij
‘Daarnaast is informatie nu veelal op hoofdlijnen beschikbaar.
Verschillende stafmedewerkers (o.a. medewerkers van bureau
het hebben van feitelijke informatie. Als opleidingsmanager wil ik
We willen als domein graag dat onze opleidingsteams zelfsturend
Onderwijs en Studentzaken en Human Resource) werken nu op
doorlopend toegang hebben tot actuele informatie. Waar sta ik met
zijn, dus gaan we informatie over studievoortgang, personele
regelmatige basis in de docentenkamers van de verschillende
mijn budget? Wat is de score op de toetsen? Zijn mijn studenten
inzet, rooster- en financiële informatie meer op maat beschikbaar
opleidingen. Daarnaast zijn ook onderwijscoördinatoren bij
tevreden? We doen al veel aan de planningskant, maar gaan
stellen. We richten onze systemen daar beter op in. Nieuw is
de opleidingen aangenomen. Het doel van deze wijzigingen?
teveel uit van een ideale wereld: 100% studentenaanwezigheid en
de ‘WePer4mens tool’ waarmee de opleidingsmanager - in
Kortere lijnen creëren tussen de opleidingen en bedrijfsvoering en
volledige inzetbaarheid van docenten. Informatie over bijvoorbeeld
samenwerking met de docent - de inzetplanning beter kan
meer inzicht bieden in elkaars werkzaamheden. Hierdoor kan de
studentresultaten en -aanwezigheid krijgen we pas ver na afloop
bepalen.’
bedrijfsvoering beter servicen en de opleidingen zijn in staat om keuzes beter op het bedrijfsvoeringsproces af te stemmen (denk aan keuzes voor de inrichting van het curriculum, roostering of scholing van docenten).
NIEUWE ROL VAN ONDERWIJSCOÖRDINATOR De onderwijscoördinator is medeverantwoordelijk voor de vertaling van het curriculum naar een studeerbaar studentenrooster maar houdt zich ook bezig met vragen als: ‘Hoe maken we efficiënt gebruik van ruimtes en organiseren we de optimale inzet van docenten?’ Taken zijn o.a. het initiëren van overleggen met roostercontactpersonen, verbetervoorstellen doen voor het onderwijsproces en samen met de opleidingsmanager werken aan een adequate besluitvorming. Studenttevredenheid, studierendement en goede planning van taken voor docenten zijn hierbij doorslaggevend.
Het roosterprogramma van domein Techniek
6
IROOSTER BEWUSTWORDINGSGAME
op de daarvoor geschikte lokalen. Dit kan gevolgen hebben voor de
Een goede onderwijslogistiek begint natuurlijk bij een goed rooster.
roosters van andere opleidingen. We zijn ons hier onvoldoende van
Maar studenten gaven juist het rooster een lage score in de
bewust.’
Nationale Studenten Enquête.* Maar wat is nu het probleem? En wat is dat, een studeerbaar rooster? Om alle betrokkenen hierin een
PRESENTIEAPP EN ONDERWIJS OP MAAT
beter inzicht te geven deed domein Techniek in januari een beroep
De opleiding Aviation experimenteert momenteel met een
op Omix, expert op het gebied van onderwijslogistiek. Docenten,
presentieapp. Docenten wensen inzicht in de aanwezigheid van
opleidingsmanagers, roosteraars en HR-adviseurs deden samen
studenten, maar de oude ‘papieren’ manier was te omslachtig.
met studenten de ‘Irooster game’ om bewustwording rondom het
En niemand nam die gegevens over. Er was vraag naar techniek.
roosterproces te creëren. Ze kwamen in vijf sessies van twee uur
De app werkt met een QR-code. De student logt in, scant in de
bijeen om tijdens het spelen van een of meerdere levels te kijken
les de code en staat voor de les geregistreerd. Met deze data
naar de invloed van gemaakte keuzes op de uiteindelijke roosters en
kunnen studieloopbaanbegeleiders zien hoe actief de student is. Bij
roosterbaarheid van de input.
regelmatige afwezigheid kan het gesprek met de student worden aangegaan. Is de student misschien niet meer gemotiveerd? Is
Geert Boosten: ‘Het was goed om tijdens de Irooster game’ samen
het vak niet uitdagend genoeg of zijn er andere redenen waarom
dieper in te gaan op de roostersystematiek. Roosteraars proberen
de student niet aanwezig is? Het zegt natuurlijk ook iets over de
een zo goed mogelijk rooster te maken op basis van input van
bezettingsgraad van de lokalen (nuttig voor roostering).
opleidingen. Maar in het verleden waren het twee losse processen. Beide partijen namen beslissingen los van elkaar, met weinig inzicht
Op termijn zou je er bijvoorbeeld ook leergedrag mee kunnen
in de gevolgen voor de ander. Er werd - vaak onterecht - een hoop
analyseren. Met de opkomst van blended learning kunnen docenten
gemopperd over het rooster, terwijl we samen niet voor een goede
hun lessen op meerdere manieren aanbieden. Wil je meer instructie?
overlegsituatie zorgden. De opleidingen met de bedrijfsvoering,
Dan volg je een hoorcollege. Wil je thuis onderwijs volgen? Dan kijk
maar ook met elkaar. Want opleidingen kunnen niet alleen voor
je het online webcollege. Je zou studenten uit verschillende lesstijlen
zichzelf een ideaal plaatje bepalen. Als een grote opleiding bedenkt
kunnen laten kiezen. Met bijpassende QR-codes kun je vervolgens
dat alle hoorcolleges gevolgd moeten worden door werkcolleges,
de animo peilen.
dan betekent dit dat deze opleiding voor langere tijd een claim legt
Vervolg van voorpagina
RUIM TWEE MILJOEN SUBSIDIE VOOR ONDERZOEK AVIATION: ‘VEILIGHEID METEN IN DE LUCHTVAART’ (LECTOR AVIATION ENGINEERING ROBERT JAN DE BOER) Hoewel vliegen steeds veiliger wordt, heeft de luchtvaart behoefte aan meer feitelijke, objectieve informatie over veiligheid. Iedere luchtvaartorganisatie moet nu volgens internationale regels vooraf de risico’s kunnen vaststellen. De HvA Aviation Academy gaat voor bedrijven inzichtelijk maken hoe zij deze veiligheidsrisico’s kunnen meten. De onderzoekers ontwikkelen meetregels en maken een web-based dashboard voor de luchtvaartindustrie, in samenwerking met o.a. het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium en KLM Groundservices.
FORENSISCH ONDERZOEK: ‘VINGERSPOREN’ (LECTOR FORENSISCH ONDERZOEK CHRISTIANNE DE POOT) Hoewel in Nederland veel aandacht is voor opsporing, blijven jaarlijks zo’n 40.000 gewelds- en zedenmisdrijven onopgelost, deels omdat sporen niet optimaal worden benut. Zo worden vingersporen - aan de hand van de ‘lijnen’ - vaak gebruikt voor de identificatie, terwijl ze ook informatie dragen over de bron van het spoor en de activiteiten waardoor ze zijn veroorzaakt. De HvA doet onderzoek naar deze technische kanten van vingersporen, en ook naar de menselijke factoren die een rol spelen bij het verwerken van de informatie. Er wordt hiervoor samengewerkt met Het Nederlands Forensisch Instituut en de Politieacademie.
URBAN TECHNOLOGY: ‘IDEALE LAAD-INFRASTRUCTUUR’ (LECTOR ENERGIE EN INNOVATIE ROBERT VAN DEN HOED) Gemeenten in Nederland hebben de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in elektrisch vervoer. Nu is het tijd om verdere uitrol van de laad-infrastructuur te optimaliseren. Waar moeten gemeenten nieuwe laadpunten plaatsen? Met dit onderzoek wordt in kaart gebracht hoe professionals de meest effectieve en kostenefficiënte laadinfrastructuur kunnen realiseren. De onderzoekers analyseren daarvoor de laaddata van grote gemeenten en maken voorspelmodellen op basis van big dataanalyse. Partners zijn de G4 (gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag), Nuon, Cofely, Overmorgen, EV-Box, Enexis, Oplaadpunten.nl en kennispartner Universiteit van Amsterdam.
* Inmiddels zijn ook de NSE-resultaten van 2015 bekend en o.a. de score van het rooster is verbeterd. Zie pagina 8
HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 7
EEN DRONE ALS WIJNBOER
Een drone als wijnboer, parkeerwacht, hulpverlener of gevangenisbewaarder. In een halfjaar tijd ontwikkelen Docent Martin Stolk (l) met zijn studenten
tweedejaars studenten Elektrotechniek een drone voor project Air Support. Ze krijgen een ‘basisdrone’ die kan vliegen tot hun beschikking, zoeken zelf een nuttige functie en ontwikkelen hiervoor de nodige hard- en software.
hoe test je dat binnen? Hoe
eenvoudiger gemaakt door
tot stuursignalen. Ze verzorgen
weet de drone bijvoorbeeld of de
stuur- en sensorsystemen die
ook de communicatie met de
druiven rijp en in goede conditie
de studenten ontwerpen en
autopilot (een kastje dat ervoor
zijn? Martin: ‘Een rijpe druif heeft
op de drone installeren. In het
zorgt dat de drone stabiel in de
een andere kleur dan een onrijpe.
geval van de mijnramp-drone
lucht blijft hangen).’ De software
Dan gaan studenten aan de slag
wordt het vliegen door nauwe
die studenten bedenken moet
Docent Martin Stolk vertelt:
FUNCTIONALITEITEN
afleveren. Door mijnwerkers te
met gekleurde stippen op de
gangen bijvoorbeeld mogelijk
interacteren met de al bestaande
‘Functies zijn divers: een drone
Student Tom vertelt: ‘Onze
voorzien van een pieper kan de
grond. Voor iedere drone maken
gemaakt door sensoren. Die
drone-software. Martin: ‘Dat
die controleert of parkeergeld
drone moet in een gebied
drone straks ook zien waar de
de studenten een inschatting
sturen geluidspulsen uit die
is complex voor de studenten
is betaald door kentekens te
van een mijnramp kunnen
mijnwerker zich bevindt en de
(proof of concept) waarmee ze
reflecteren tegen de muur. Met
want ze krijgen voor het eerst
scannen of een die boven een
vliegen zoals onlangs in de
nodige hulptroepen alarmeren.’
het bewijs leveren dat het in de
het teruggekaatste signaal kan
te maken met softwarekwaliteit.
gevangenis vliegt en kijkt of er
Oekraïne. Zo’n gebied is voor
praktijk ook echt kan werken.’
vervolgens een afstandsbepaling
Hoe zorg je dat software
clusters zijn van gevangenen.’
hulpverleners slecht bereikbaar.
PROOF OF CONCEPT
worden gedaan. Martin:
betrouwbaar werkt? Stel je
Studenten testen hun drone in
De drone moet omgevingsfoto’s
Een drone zou wijnranken
‘De sensoren krijgen ze van
voor: jouw zelfgemaakte hard-
een leslokaal want buiten krijgen
kunnen maken om te zien hoe
kunnen scannen en wijnboeren
HARD- EN SOFTWAREKWALITEIT
ons en de studenten maken
of software stopt ermee. Hoe
ze te maken met regelgeving en
het gebied er aan toe is en hij
input kunnen geven over de
Het besturen van een drone
vervolgens zelf de printplaat
laat je de drone dan landen of
privacy-issues.
moet hulpgoederen kunnen
meest optimale oogsttijd. Maar
is moeilijk, maar wordt
die ultrasoonpulsen verwerkt
terugkomen?’
DE RESULTATEN VAN DE NSE 2015 De resultaten van de Nationale Studentenenquête 2015 zijn bekend. Bij de meeste techniekopleidingen is de waardering op veel punten gestegen (o.a. het rooster). De opleidingen Bedrijfswiskunde, Forensisch Onderzoek, Maritiem Officier en het ‘cluster’ Built Environment zijn dit jaar de koplopers in de NSE tevredenheid van studenten. Voorafgaand aan NSE 2015 is actief campagne gevoerd en met succes. De totale respons van domein Techniek is gestegen van 27,4% naar maar liefst 40,5%. Om aan studenten zichtbaar te maken wat we concreet met hun feedback doen, besteden we dit jaar extra aandacht aan de communicatie hierover. Uiterlijk eind juni worden de resultaten gecommuniceerd aan studenten en docenten. In de zomerperiode worden de uitkomsten verder geanalyseerd. Aan de verbeterpunten die voortkomen uit deze analyse worden vervolgens concrete verbeteracties gekoppeld. Deze acties zullen in oktober op opleidingsniveau aan onze studenten worden gecommuniceerd. 8
PAS OP
EEN VROUW ACHTER HET STUUR
Voor hun afstudeerproject bedachten oud-studenten Product Design Mara Groothedde en Sophie Deahl voor TomTom ieder een nieuw product, speciaal voor vrouwen. TomTom gaf aan dat ze uit deze projecten veel inspiratie haalden en zet de samenwerking met de HvA dan ook graag voort.
TomTom Firefly
TOMTOM CHARM
bewijsmateriaal is bij een
TomTom nog te prestatiegericht.
Uit Sophie’s onderzoek bleek
ongeval. Een cameraatje aan de
Ze gaven aan meer om
dat vrouwen best tevreden
achterkant van het apparaatje
gezondheid dan om tijden en
waren over de huidige
volgt de oogbewegingen. Via
prestaties te geven. Zit ik lekker
navigatiesystemen van TomTom.
bluetooth maakt het apparaat
in mijn vel of beweeg ik wel
Sophie signaleerde middels het
contact met de software van de
genoeg?
onderzoek wel andere ‘typische
bijbehorende smartphone-app.
vrouwenproblemen’ bij het
Zijn de ogen langer dan twee
Mara: ‘Ik bedacht hiervoor een
autorijden. Vooral angst bleek
seconden dicht? Dan krijgt de
meer vrouwelijk display. In plaats
een rol te spelen. Angst om
bestuurder een signaal. En zit
van staafdiagrammen werkt
in slaap te vallen achter het
je in een gevaarlijke situatie?
de Firefly met bolletjes die als
stuur of angst voor beroving
Met één druk op de noodknop
vuurvliegjes door je scherm
bij het stoplicht. Of angst om
waarschuw je de hulpdiensten en
vliegen. Zitten ze stil? Dan hoef
onterecht als schadeveroorzaker
geef je jouw locatie door middels
je niets te doen. Zijn ze druk aan
aangewezen te worden door
een GPS-signaal.
het vliegen? Dan is het tijd voor beweging.’ Met een clipje kun je
een medeweggebruiker. Sophie: ‘Het stereotype
FIREFLY (VUURVLIEG)
het apparaatje onzichtbaar aan
dicteert dat vrouwen slechtere
Ook Mara’s Firefly (sporthorloge)
je kleding bevestigen of los in je
bestuurders zijn dan mannen.
staat via bluetooth in
broekzak stoppen. Voor diegenen
Dat maakt vrouwen onzeker.
verbinding met een bijpassende
die wel wat karakter willen geven
Ondanks het feit dat vrouwen
smartphone-app. Hierin kun
aan hun uiterlijk: je kunt de kleur
minder erge ongelukken
je informatie aflezen over je
van de display zelf instellen en
veroorzaken (aangetoond door
bewegingspatroon en je kunt
laten matchen met je outfit of
verzekeringsmaatschappijen).’
doelen en/of routes instellen. Je
met de verschillende bijgeleverde
kunt snel en eenvoudig switchen
horlogebandjes.’
Sophie bedacht de TomTom
tussen twee functionaliteiten
Charm, geïnspireerd op
(tijd of activity tracker) door het
autospiegeldecoratie zoals de
uurwerkje om te draaien. Een
pluche geluksdobbelstenen.
slimme magneetconstructie zorgt
Een kleine camera aan de
voor een stevige bevestiging. De
voorkant van het apparaatje
ondervraagde vrouwen vonden
filmt de weg zodat er altijd
de bestaande sporthorloges van
GEFELICITEERD! In september gaan de
Met leerroutes die optimaal
Design), Elektrotechniek en
studieprestaties en inzet. Hun
opleidingen Engineering en
aansluiten op het eerste blok. Er
Aviation voor het behalen van
afstudeerscriptie heeft daarnaast
Built Environment officieel van
zijn afstudeerateliers ingericht
een positieve accreditatie.’
een duidelijke relatie met een
start. Domeinvoorzitter Gerard
en ook een goede aansluiting op
van Haarlem: ‘We zijn blij
de onderzoeksprogramma’s en
Domein Techniek feliciteert ook
Logistiek. Het ministerie van
waar we nu staan. De Oeren
de arbeidsmarkt is gerealiseerd.
studenten Logistiek Adham
Economische Zaken stelt
zijn klaar en we hebben een
Ik heb veel lof voor het harde
Safwat, Alda Nieuwoudt
studiebeurzen à 2.000 euro
gemeenschappelijk eerste blok
werk van onze collega’s.
en Maaike Dortmond met
beschikbaar voor tien zeer
vormgegeven. Onze collega’s
Daarnaast wil ik ook mijn
hun beurs! Deze derdejaars
talentvolle hbo-studenten in de
hebben veel inspanningen
felicitaties overbrengen aan de
studenten zijn voorgedragen
logistiek. De beurzen zijn in het
geleverd om het nieuwe
opleidingen Engineering, Design
door hun opleiding en
kader van het topsectorenbeleid.
curriculum vorm te geven.
and Innovation (incl. Product
o.a. beloond voor hun
van de thema’s van de Topsector
HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 9
INTERNATIONAL OFFICE DOMEIN TECHNIEK:
TECHNIEKNIEUWS
VOOR STUDIE OF STAGE NAAR HET BUITENLAND
Domein Techniek is ook actief op social media en heeft een aantal eigen accounts. /hvatechniek @HvA_Techniek Ken jij bijzondere projecten of prestaties van studenten die je via Facebook of Twitter met de buitenwereld zou willen delen? Heb jij studenten gespot in de media? We zijn altijd op zoek naar nieuws van en over HvA Techniek voor onze social media kanalen, maar natuurlijk ook voor deze Techniekkrant. Mail je suggesties naar
[email protected].
Wil je als student of medewerker naar het buitenland? Het International Office van domein Techniek heeft verschillende contracten met buitenlandse partners. Voor deze buitenlandervaring kun je een tegemoetkoming (beurs) ontvangen. Wil je meer informatie? Kom naar ons International Office op de 5e etage (kamer A5.10). Daar helpen onze internationale coördinatoren Claire en Emmu je graag verder. Claire Aarden en Emmu Ahmed-Chitoe
Mail:
[email protected]
EEN MINOR IN ESTLAND:
EEN WAARDEVOLLE ERVARING Voor een minor vertrok Aviationstudent Stefan Luciano naar Estland. Hij stelde zich een heuvelachtig landschap
UIT JE COMFORTZONE
je ziet de invloeden van de
voor, maar trof een vlak gebied vol naaldbomen aan. Zijn eerste kennismaking met het lege, bosrijke Estland
Stefan: ‘Ik snap niet waarom
verschillende machthebbers zoals
studenten voor hun minor
de Sovjet Unie nog terug. Zo
- iets groter dan Nederland maar met slechts 1,3 miljoen inwoners - nam een verrassende wending toen hij
of stage in Nederland
kun je in eenzelfde straat gerust
aankwam op zijn eindbestemming. Tartu bleek een bruisende stad vol met internationale studenten.
blijven. Pak die kans! Stap
een joodse en katholieke kerk
uit je comfortzone, leer een
als een typisch Russisch gebouw
nieuwe cultuur kennen en
terugvinden. Stefan: ‘De mensen
leg internationaal relevante
zijn in eerste instantie misschien
contacten.’ Voor zijn opleiding
wat formeel en terughoudend,
Aviation koos Stefan voor een
maar heel vriendelijk. Met twee
minor Aviation Engineering en
Estse studiegenoten ben ik echt
Management.
bevriend geraakt.‘
VERDIEPING IN VLIEGTUIGCOMPONENTEN
VERGROOT JE CARRIÈREKANSEN
Stefan: ‘Ik volgde mijn minor bij
Stefan loopt inmiddels stage bij
de Estonian Aviation Academy,
SAMCO Aircraft Maintenance
naast het vliegveld van de stad
op Maastricht Aachen Airport.
Tartu. Ik volgde de minor met
Stefan: ‘Op basis van mijn CV
studenten uit Estland, maar ook
werd ik bij SAMCO uitgenodigd
Frankrijk, Turkije, Slovenië, Polen
voor een gesprek. Het
en Litouwen. De luchthaven van
afdelingshoofd begon meteen
Tartu is qua grootte misschien
over mijn minor in Estland. Hij
de helft van Rotterdam The
was erg enthousiast over deze
Hague Airport, maar ik heb
ervaring, het zegt toch dat je
veel bijgeleerd. Vooral over het
wel van wat uitdaging houdt
onderhoud zelf. Dat ging nog
en flexibel bent. Dat was voor
wat dieper dan bij de opleiding
mij meteen het bewijs dat deze
Aviation. Dat is leuk als je - zoals
ervaring carrière-technisch
ik - geïnteresseerd bent in het
ook echt de moeite waard is
technische gedeelte.
geweest.’
Tartu
DE ESTSE CULTUUR Estland is pas sinds 1991 officieel onafhankelijk en
INTERNATIONAL EVENTS:
WORKSHOP ‘VERTICAL CITY’ EN ITEA 2015 In april vond bij de opleiding
Deze buitenlandse partners
eenmaal in hun studie in een
Bouwkunde de vierde editie
zijn uitgenodigd door ons
internationale context te
van de internationale workshop
International Office en
kunnen werken.
Vertical City plaats. Het
verzorgden ook aantal
programma bestond o.a. uit
gastlessen. Kortom: een bont
In dezelfde maand vond ook
lezingen, een ontwerp- en
gezelschap uit o.a. Nederland,
het International Talent Event
onderzoeksopgave en een
Duitsland, Turkije, Spanje,
Amsterdam (ITEA 2015) plaats.
excursie. Meer dan 180
Schotland, Italië en Polen. Deze
Tijdens deze dag ontmoeten
derdejaars Bouwkundestudenten
workshop is een initiatief van
internationale studenten van
en verschillende exchange
Bouwkunde om studenten die
de HvA, UvA, inHolland, de VU
studenten namen deel en
niet voor hun stage of minor
en potentiële werkgevers elkaar
ook een aantal Erasmus
naar het buitenland gaan
tijdens een dag vol workshops
partners waren betrokken.
toch de gelegenheid te geven
en een banenmarkt.
10
WORKSHOP ‘VERTICAL CITY’
EEN MOESTUINTJE IN DE KANTOORKANTINE een feit. Deze ‘Cress Today’
Dan plaats je de cupjes met
de kasjes heeft ingekocht:
is te zien bij tien locaties
cressen. De plantjes groeien
‘Wanneer consumenten in de
van bedrijfscateraar Appèl.
op een bedje van een soort
kantine ervaren hoe lekker en
Het bedrijf zet de kasjes in
houtvezel, dat na gebruik bij het
gemakkelijk dit is, dan maken
om de bewustwording van
compostafval kan. De cressen
we hen ook enthousiast. Ik
consumenten rond de oorsprong
komen in veel verschillende
ben van mening dat er veel te
van voedsel te vergroten.
smaken, ze zijn lekker vers en
winnen valt op het gebied van
ook nog eens heel gezond: in
kweken op kleine schaal. Dit
SNEL OOGSTEN
een paar cressen zit bijvoorbeeld
‘nieuwe kweken’ komt ook
Toon vertelt: ‘We zien
evenveel sulforafaan (antioxidant)
naar onze huishoudens.’ Toon
dat mensen zelf kweken
als in een hele broccoli.
werkt parttime bij Koppert Cress en heeft ook een eigen
leuk vinden; denk aan de
bedrijfje opgezet om de
Maar het groeiproces van
HET NIEUWE KWEKEN VOOR THUIS
zelfgekweekte tomaatjes vergt
Toon ziet het als een goed
www.growntoday.com.
veel tijd en aandacht. Bij deze
begin dat de bedrijfscateraar
moestuintjes van Albert Heijn.
CressToday te promoten:
kweekinstallatie voor cressen zie je het zaadje binnen een week tot voedsel groeien. En je kunt elke dag oogsten.’ Het groeiproces verloopt zo snel dankzij de ledverlichting; De ‘Cress Today’
handig in de herfst en de winter, want samen met het watersysteem zorgen deze
Zelf kweken is populair, en nu ook duurzaam én snel
Tijdens zijn stage bij Koppert
ledlampjes voor precies de juiste
dankzij de kweekinstallatie van oud-HvA Product
Cress ontwikkelde Toon een
omstandigheden.
Design student Toon Roozen. Samen met internationaal
kasje met ledverlichting.
tuinbouwbedrijf Koppert Cress ontwikkelde Toon een
binnen een week cressen (hele
NESPRESSO VOOR KRUIDEN
handzaam kasje met ledverlichting. Sinds maart dit
jonge plantjes die met hun
De kweekinstallatie lijkt op een
wortels in een bakje op een
groen kruidenrekje en werkt als
voedingsbodem staan) kweken.
een Nespresso-apparaat: net als
Inmiddels is een kleinere en
bij het koffiezetapparaat vul je
gebruiksvriendelijkere versie
eerst het waterreservoir.
jaar zijn Toons eerste tien kweekinstallaties te zien bij bedrijfscateraar Appèl.
Hiermee kan iedere consument
Toon Roozen Tekst: Lisette Wegener
INTERACTIEVE
MUUR WERKT OOK IN KINDERDAGVERBLIJF Met hun bedrijf illi
kinderdagverblijf De Witte
Engineering ontwikkelden
Vlinder in de zaal. Ze was
vier oud-studenten eerder
meteen enthousiast. Haar
al een interactieve muur voor dementerende mensen. Kinderdagverblijf
opdracht luidde: ‘Ontwerp een interactieve muur voor kinderen tot vier jaar.’
De Witte Vlinder in
EDUCATIEVE ENTERTAINER
Amsterdam hoorde
Binnen zes weken was de
hiervan en wilde een eigen versie van de muur voor kinderen. De oudstudenten kwamen met een nieuwe versie: de KIM
nieuwe muur klaar. Compleet met plaatjes van dieren, een tram en een politie-auto inclusief knopjes met bijpassend geluid. Onderin leren kinderen om blokken van verschillende vormen in de juiste openingen
(kinder- interactieve muur), te duwen. Bij een druk op een bedoeld als educatieve attractie.
andere knop licht een aantal blokken op. Vervolgens hoor je een getal. Zo leren de kinderen tellen. Met een touchscreen
De persoonlijke interactieve
kunnen de leidsters verschillende
zorgmuur (PIM) voor
liedjes en beelden selecteren.
dementerende mensen was
Serné, Mike Oudshoorn en
SOCIALE EN MOTORISCHE ONTWIKKELING
Rudy Geukens. Toen zij hun
Het kinderdagverblijf kocht
ondersteunt. Bedrijfsleider Lila
De kinderen spelen samen
rekenvaardigheid en bij de
Kijk voor meer informatie op
innovatie eind vorig jaar aan
de muur omdat die de
Matis: ‘Op het kinderdagverblijf
met de muur, leren delen en
allerkleinsten de motorische
de website van illi Engineering:
het publiek presenteerden, zat
ontwikkeling van kinderen
leren de kinderen veel bij: ten
op elkaar wachten. De muur
ontwikkeling.’
www.illi-engineering.com.
ook een medewerkster van
op verschillende manieren
eerste sociaal-emotioneel.
stimuleert daarnaast ook de
een afstudeerproject van oudstudenten Ruurd Bell, Laurean
De ‘KIM’
Tekst: Lisette Wegener
HVATECHNIEK NIEUWS Nr. 2 // Juni 2015 - 11
NIEUWE MINOR
‘NIEUWE MATERIALEN’ Het afgelopen halfjaar volgden twaalf Engineeringstudenten de minor Nieuwe Materialen. Ze ontwierpen verschillende producten, zoals een brillenkoker voor jeansmerk G-Star en een watertappunt voor non-profit organisatie Join the Pipe.
LEREN OVER MATERIALEN
woven materiaal waren de
te maken. Festivals moeten hun
spijkerstofvezels nog goed te
bezoekers in 2015 verplicht een
De studenten verdiepten zich
herkennen. En omdat Jeansmerk
gratis drinkwatervoorziening
o.a. in materiaalkunde en –
G-Star veel spijkerbroeken levert
aanbieden en organisatie
onderzoek en het creatieve
voor recycling, besloot het
‘Join the Pipe’ verkoopt
ontwerpproces. Ook bezochten
groepje om een G-Star product
watertappunten. Met de
de studenten een kunststoffen-
te ontwikkelen. Het materiaal
opbrengst financieren
en composietenbeurs
gaat zo weer terug naar het
ze bovendien schoon
en een fabriek voor
merk. Het eindproduct werd
drinkwater projecten in
composietmaterialen. Elk
een brillenkoker die door het
ontwikkelingslanden. Een mooie
groepje kreeg een materiaal
zichtbare ruwe materiaal en de
combinatie dachten de studenten.
en de opdracht: ‘Bepaal voor
vormgeving heel goed bij G-Star
Ze ontwierpen een watertappunt
dit materiaal een geschikte
past. Om een juiste hardheid te
voor Join the Pipe in de vorm
toepassing en een passend
krijgen mengden de studenten
van hun eigen waterflesje. Het
productontwerp, inclusief
het op maat geknipte ‘non-
basismateriaal Nabasco wordt
HVA CIRCULAIR:
winstgevende marktpropositie.’
woven’ doek met polyesterhars.
versterkt met polyesterhars en zo
Dit mengsel persten ze in een
in de vorm geperst.
MEER ZICHT OP DUURZAAM ONDERZOEK
G-STAR BRILLENKOKER
foto: vlnr: Maarten Mulder, Maarten de Wolff, Yanti Slaats, Maarten Terpstra, Angélica Baltus
mal voor de juiste vorm. Deze nieuwe minor is een
Een eerste groepje ging aan
initiatief van het RAAK-project
‘non-woven’, een doek dat
NIEUW JOIN THE PIPE WATERPUNT
zonder garen wordt gemaakt
Een tweede groep kreeg het
september 2015.
van recyclebare textielvezels.
basismateriaal Nabasco in
Ze onderzochten de unieke
handen dat o.a. uit vlas (een
Meer informatie?
materiaaleigenschappen en
gewas) bestaat. Nabasco is
Mail minorcoördinator
toepassingen om tot een
zeer geschikt om grote en
Chris Brusche
product te komen. In het non-
complexe productmallen mee
[email protected].
de slag met basismateriaal
HvA Circulair is een nieuw initiatief van HvA-medewerkers van verschillende domeinen. HvA Circulair richt zich op het bijeenbrengen van HvA-onderzoeksprojecten met overlap of raakvlak binnen een duurzaam circulair thema. Eind april organiseerden de initiatiefnemers een eerste ‘pilotevent’ dat in het teken stond van
Biobased Plastic en start weer in
high- en lowtech voedselproductie in de stad. Met verschillende evenementen willen de initiatiefnemers meer samenwerking tussen verschillende domeinen, het werkveld en de HvA-onderzoeksprojecten stimuleren.
Oprichtster en onderzoeker Urban Technology
Op het event werd druk gediscussieerd en er
Yanti Slaats: ‘Het bleek dat onderzoekers binnen
werden plannen en projecten gedeeld over
de HvA lang niet altijd wisten dat ze werkten
onderwerpen als een ‘hightech urban farm’
aan projecten met hetzelfde duurzame en/of
in 2020 en de acceptatie van vertical farming
circulaire thema. Vanuit de HvA bleek het beeld
door de consument. Yanti: ‘De reacties van de
op ontwikkelingen in het werkveld beperkt
60 deelnemers (HvA-medewerkers, studenten,
en externe partijen hadden weinig zicht op de
beleidsmakers en verschillende bedrijven)
lopende HvA-onderzoeksprojecten.’
bevestigden ons doel: ze hebben o.a. geleerd
‘Non-woven’ materiaal
van elkaars aanpak, contacten gelegd en
MEET-AND-MATCH ‘HIGH- EN LOWTECH VOEDSELPRODUCTIE IN DE STAD’
meer duidelijkheid gekregen over waar welke
Het eerste ‘pilotevent’ stond in het teken van voedselproductie in de stad. Dit thema bood
MEEDENKEN OVER HET VOLGENDE EVENT
ook een podium aan het onderzoek naar vertical
Van onderzoekers ontvangt HvA Circulair graag
farming, één van de onderwerpen binnen
ideeën voor een volgend thema via
onderzoeksprogramma Urban Technology.
[email protected] of
[email protected]
onderzoeksvragen kunnen worden neergelegd.’
G-Star brillenkoker
Watertappunt ‘Join the Pipe’
NIEUWE OPLEIDINGSMANAGERS BIJ DOMEIN TECHNIEK Per 1 april hebben de opleidingen Logistics Engineering en Logistiek en Economie een nieuwe opleidingsmanager. Pim Fernig werkt ruim 16 jaar in het onderwijs. Eerder was hij o.a. docent Bedrijfseconomie en begeleidde hij verschillende opleidingsteams bij het integratieproces van de nieuwe opleiding Business Studies bij InHolland. Fernig was ook opleidingsmanager van de voormalige HvA-opleiding Small Business & Retail Management.
Pim Fernig
12
Per 1 juni heeft ook de opleiding Engineering heeft een
werkzaam in management-functies bij technologische
nieuwe opleidingsmanager. Eric de Wilde is ingenieur
bedrijven als Philips, Logica CMG en Fokker. Eric heeft
met een master in Electrical Engineering – Information &
daarnaast ook ervaring in het lesgeven en heeft zijn
Communication Technology. Hij heeft ruime kennis van
blik de laatste jaren verbreed richting het onderwijs.
de ruimtevaartindustrie en innovatieprocessen en was o.a.
Meer informatie? Mail
[email protected] Tekst: Lineke Essed
Eric de Wilde
