Ga er op uit!
Dienst op zondag 12 juli 2015 om 10.00 uur in de Ontmoetingskerk Voorganger: Ds. Peter van der Schans Organist: Marjan Klein-Spijker Protestantse gemeente te IJsselstein
De paaskaars brandt Orgelspel We worden stil De dienstdoende ambtsdragers komen binnen De voorganger heet allen welkom AAN HET BEGIN Staande zingen van het eerste lied: Psalm 121:1 en 4 Stil gebed Groet
2
Bemoediging De gemeente gaat weer zitten Gebed: Here God, u hebt ons geroepen en we zijn gekomen. Zoals we elke week doen; of geregeld, of maar soms. We zijn er, omdat we meer of minder iets van u vermoeden: liefde die leven geeft; iemand die ons terecht brengt. We danken u, dat we mogen komen bij u. Help ons om de kostbaarheid daarvan te ervaren. Maar ook de kwetsbaarheid. Want u daagt ons uit om ook weer te gaan. ga met ons deze dienst, door ons leven Amen. Gemeentezang: Lied 974:1, 2 en 3 Smeekgebed: We zijn gekomen, Here God, maar we worden ook weer gezonden. En: Gezonden-zijn is altijd maar weer risico’s nemen om werkelijk mens-voor-een-ander te worden! Gezonden zijn is overal met iedereen vieren dat alle dood zich op het leven van Jezus verkeken heeft. Gezonden zijn is niet: buiten-spel-blijven-staan is wel: je zelf op het spel zetten. Gezonden zijn is op weg gaan van waar je bent naar waar je eigenlijk moet zijn. Gezonden zijn is feestmaaltijden bereiden op gloeiende kooltjes van hoop en verwachting.
3
Gezonden zijn is koppig weigeren om een overlijdensbericht van Gods goede aarde te aanvaarden en te verspreiden. Gezonden zijn is woedend worden als al onze stierlijkheden als gouden kalveren bewierookt worden. Maar laten we ons wel zenden? Vinden we het wel best zo? En laat we mensen tot wie u ons wil zenden in de steek? Daarom bidden en zingen we met z’n allen: besloten met gemeentezang: Lied 967:1, 2, 5, 6 en vers 7 als loflied DIENST VAN HET WOORD Gebed om de opening van het Woord: Here God, uw Woord gaat open. Het is een komen en weer gaan. Wees bij ons; met uw Geest. Hier in de kerk, bij de nevendienst en bij mensen thuis of waar dan ook. Amen. Gesprek met de kinderen: “Ik ga op reis en neem mee…” We zingen met de kinderen: Lied 806
2. Zomaar te gaan, wordt het leven of dood? Altijd maar banger, duurt het nog langer? Zomaar te gaan, wordt het leven of dood? In de woestijn worden kinderen groot. 3. Zomaar te gaan, met zijn woord als bewijs, altijd maar lopen, altijd maar hopen.
4 Zomaar te gaan met zijn woord als bewijs; straks wonen wij in een paradijs. Het licht wordt door de kinderen meegenomen Eerste Schriftlezing: Exodus 4:10-17 10 Maar Mozes antwoordde: ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, maar ik ben geen goed spreker. Dat is altijd al zo geweest, en daar is geen verandering in gekomen nu u tegen mij, uw dienaar, gesproken hebt. Ik kan nooit de juiste woorden vinden.’ 11 De HEER zei: ‘Wie heeft de mens een mond gegeven? Wie maakt iemand stom of doof, ziende of blind? Wie anders dan ik, de HEER? 12 Ga nu, ik zal bij je zijn als je moet spreken en je de woorden in de mond leggen.’ 13 Maar Mozes hield vol: ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, stuur toch iemand anders, wie u maar wilt.’ 14 Nu werd de HEER kwaad op Mozes. ‘Je hebt toch een broer, de Leviet Aäron!’ zei hij. ‘Ik weet dat hij welbespraakt is. Hij is al naar je onderweg en zal blij zijn je te zien. 15 Vertel jij hem wat hij moet zeggen. Ik zal bij jullie zijn als je moet spreken en jullie ingeven wat je moet doen. 16 Hij zal in jouw plaats het volk toespreken: hij zal jouw mond zijn, jij zult zijn god zijn. 17 En neem je staf in de hand, want daarmee moet je de wonderen doen.’ Gemeentezang: Lied 568a (3x) Tweede Schriftlezing: Marcus 6:6b-13 Hij trok rond langs de dorpen in de omtrek en onderwees de mensen.7 Hij riep de twaalf bij zich en zond hen twee aan twee uit, en gaf hun macht over de onreine geesten. 8 Hij droeg hun op niets mee te nemen voor onderweg, geen brood, geen reistas en geen geld, alleen een stok. 9 Sandalen mochten ze wel dragen. ‘Maar,’ zei hij, ‘trek geen extra kleren aan.’ 10 En ook zei hij: ‘Als jullie ergens onderdak krijgen, moet je daar blijven tot je verder reist. 11 Maar als jullie ergens niet welkom zijn en de mensen niet naar jullie willen luisteren, moet je daar weggaan en het stof van je voeten schudden ten teken dat je niets meer met hen te maken wilt hebben.’ 12 Ze gingen op weg en riepen de mensen op om tot inkeer te komen, 13 en ze dreven veel demonen uit en zalfden veel zieken met olie en genazen hen. Gemeentezang: Lied 531 Verkondiging: Gemeente van onze Heer Jezus Christus! De oproep van Jezus om op pad te gaan geeft me gelegenheid iets te zeggen over waar we als Protestantse Kerk in Nederland staan. En in het bijzonder ook waar we zelf als Protestantse gemeente te IJsselstein staan. Wij zijn mensen die ooit eens aangesproken zijn door de oproep van Jezus: Kom en volg mij! We zijn geraakt door zijn woorden en daden. We voelen ons terecht komen dankzij hem bij God. We voelen ons door Jezus thuis bij God. En we weten ons uitgedaagd om zijn woorden in daden om te zetten. We genieten ervan om kinderen van het Koninkrijk van God te zijn. We hebben dankzij die liefde van God een prachtig iets in handen - een parel, een klomp goud, iets heel kostbaars, het evangelie, de goede en blijde boodschap van God in woorden en daden.
5 Maar nu worden we ook uitgedaagd door Jezus om daarmee op pad te gaan. Om dat moois te delen. En niet voor ons zelf te houden. Het evangelie mag de wereld in gaan om daar iets teweeg te brengen. Niet allereerst om de mensen tot een bepaald geloof te brengen. Maar het gaat om concreet handelen. Het gaat om zorg hebben voor elkaar. Om ook anderen terecht te brengen. Het gaat om mensen bevrijden die vastzitten in onleefbare verhoudingen. Om zieken en zwakken. Het gaat om helen van mensen die de gebrokenheid van het leven ervaren. Een gebrokenheid die soms heel dichtbij te beleven is. Het gaat om mensen vissen die koppie onder gaan en hen in veiligheid te brengen. Het gedeelte van vandaag beschrijft nog een situatie van een soort stage. De leerlingen worden er voor een soort proef / test op uit gezonden. Pas later, als Jezus weg is, dan staan ze er in volle verantwoordelijkheid voor. Ze worden er twee aan twee op uit gestuurd. Dat roept voor de ouderen onder ons herinneringen op aan vroeger. Toen kwamen ouderlingen twee aan twee op huisbezoek. Of de dominee met een ouderling. Als u dat vandaag alsnog zou willen, hebben we echt heel veel vrijwilligers nodig! En vandaag kom je het nog tegen als je de Jehovagetuigen aan de deur krijgt. Dan staan ze er met z’n tweeën. Twee aan twee maakt je sterker. Geeft je extra vertrouwen. Je kunt elkaar ondersteunen: aanvullen, verbeteren. En het getuigenis van twee is geldig. Betrouwbaar. In een zaak heb je altijd meerdere getuigen nodig. Anders staat iets niet vast. Dat geldt ook in het spoor van Jezus. Mozes heeft een heleboel bezwaren tegen God als hij door diezelfde God wordt geroepen om het volk Israël te gaan bevrijden. Bijv. dat hij niet goed kan spreken en niet weet wat te zeggen. Dat God beter een ander kan sturen. En nog meer weerstand wordt genoemd. Maar God streept het stuk voor stuk weg. God heeft je een mond gegeven om te spreken. En God heeft je mensen naast je gegeven om te helpen met spreken. Zo kan Mozes op pad. En zo is Aäron aan hem gegeven om mee te gaan. Je hoeft niet alleen - God gaat met je mee; een ander gaat met je mee; je wordt gedragen door de gemeenschap. Opvallend is dan dat je niks mee hoeft te nemen. Alleen een stok. En sandalen aan de voeten. Die sandalen heb je nodig ter bescherming van je voeten op de wegen ter plekke. En tegen ongedierte. De stok is ook ter bescherming tegen van buiten komend onheil, En ter ondersteuning bij het wandelen. Maar het is ook symbool van daadkracht: woorden werken iets uit; betekenen iets en hebben effect. En verder niks mee? Dat wijst op vertrouwen. En wat je mee zou kunnen hebben leidt niet af. Je hoeft er niet op te letten. Je moet het ook durven om afhankelijk te zijn van de gastvrijheid van anderen. Als je met volle bepakking aankomt, alles erop en eraan, en je hebt niemand nodig, dan komt het verhaal over Jezus' liefde voor de mensen niet aan. Dan zeg je eigenlijk tegen de mensen bij wie je te gast bent: wij hebben jullie niet nodig, maar jullie hebben ons wel nodig. En als je veel bagage meezeult, zie je ook de medemens in nood niet. Dan heb je je handen vol aan jezelf. Alleen als je je handen vrij hebt, kun je anderen een handje helpen. Als de twaalf op weg gaan, krijgen ze het advies om alleen daar te prediken waar ze ontvangen worden en gehoor vinden. Daar is het verkondigen effectief. Als dat niet zo is, moeten ze het stof van hun voeten schudden. Dat wil zeggen, dat je laat zien dat je niets met hen te maken wilt hebben en weer opnieuw (fris) begint. Al deze aanwijzingen kunnen ook te maken hebben met het feit dat de leerlingen eerst in de buurt gaan vertellen. Het begint dichtbij; één dagreis ver. En dan heb je ook niet veel nodig.
6 Het doel is in eerste instantie dichtbij, de eigen omgeving. En de situatie in onze omgeving is totaal veranderd. De context waartin wij christen zijn en gemeente zijn is ingrijpend veranderd. Mensen zijn individualistisch geworden. Er is veel meer interesse gekomen in andere godsdiensten. De wereld is veel groter geworden en tegelijk ook weer kleiner, dichterbij. De manier van communiceren is zoveel anders dan vroeger. Er is een andere geloofsbeleving gekomen. En behoefte aan andere accenten. Het leidt tot minder betrokkenheid in kerkgang. Vaak ook minder betrokkenheid verder. Het wordt lastiger om alles te betalen met de inkomsten van Kerkbalans en collectezak. Er zijn minder vrijwilligers die willen of kunnen meehelpen. Dat zie je ook bij andere clubs en verenigingen in sport, cultuur en vakbond. Ik merk het ook als predikant heel duidelijk. Er is weinig meer vanzelfsprekend. Vroeger bood je activiteiten aan en er kwamen deelnemers. Nu lukt dat niet meer zo. Catechisatie is er al jaren niet meer in onze gemeente. En het aantal lege stoelen op zondagmorgen neemt ook toe. De laatste paar jaar zelfs heel sterk. Er is een andere aanpak nodig om mensen te raken; te boeien. Dat vraagt een heel andere houding dan ik had, dan wij met elkaar gewend waren. En je komt op nieuw, onbekend terrein. Hoe kunnen we het kostbare van wat wij mooi vinden aan het geloof delen? Hoe raken anderen daarin geïnteresseerd? Vroeger was het meer: kom en kijk! Wij zijn gekomen en wij hebben gezien. De liefde van God in Jezus. Het Rijk van vrede en recht. Kom en kijk mee met ons! Maar nu komen de mensen niet maar zo. En kijken ze niet mee. Dus het wordt meer en meer: Ga en wees aanwezig bij de mensen! Ga en vertel! Deel! Je moet eerst zelf bij Jezus gekomen zijn. Maar dan is er onvermijdelijk ook de gang naar anderen toe. Samen zoeken naar delen. Dat betekent iets voor als je op de tribune in de sporthal zit, of naast het veld staat. Als je in de winkel mensen ontmoet en aan de praat raakt. Dat heeft betekenis voor als je op een verjaardag zit. Of de buurman over de heg spreekt. En bij de buurt BBQ bent. Kun je dan op het goede moment op de goede toon op de goede manier zeggen wat het mooie is dat je van je geloof wilt delen? Straks zal de Startzondag als thema hebben: Goede buren. Dan zullen we stil staan bij wie zijn die buren? Wat kunnen we over en weer betekenen? Onze kerkenraad bezint zich bij het maken van het beleidsplan ook over al deze dingen. Dat is weerbarstig. Alleen al omdat een beleidsplan maken geen pretje is. Je wilt niet dat het meteen in de bureaula verdwijnt. Maar ook, omdat het om heel nieuwe omstandigheden gaat waarin je christelijke gemeente bent. Wie zijn we nu? Wat willen we worden? Wat voor gemeente willen we zijn over een paar jaar? Kijk naar de stukjes die onze interim voorzitter Nico Koch heeft geschreven in Samenspel namens de kerkenraad. Het is niet verboden bij hem stukken op te vragen of naar hem te reageren. We zullen u na de zomervakantie ook uitnodigen om over al deze dingen met elkaar door te praten. De kerkenraad is er al een poosje mee bezig. Maar we willen niet voor u uit lopen. U krijgt alle gelegenheid om in te haken en mee de koers te bepalen. Wat extra meespeelt is het a.s. vertrek van kerkelijk werker Nel Rijneveld. Hoe zien we onze gemeente als zij hier niet meer werkt? We zullen zorgen voor een goede opvang van wat zij achterlaat en overdraagt. Maar we stellen ons ook de vraag: is er geld genoeg om aan een opvolging te denken? En zo ja - voor hoe lang dan? En met welke invulling / taak dan? Ook daar kunt u straks over meedenken. Maar intussen inventariseren we wat er is aan mogelijkheden en onmogelijkheden onder de vrijwilligers. En kijken we hoe inkomsten en kosten zich ontwikkelen op langere termijn. En proberen we een goed antwoord te geven op de vraag welke gemeente we willen zijn. Het betekent zoeken naar een goede weg naar een goede toekomst.
7 We willen enerzijds houden wat er is. Daarmee bedoel ik: koesteren wie er nog altijd meeleven, meebetalen en meewerken. Om het heel kort en ongenuanceerd te zeggen: u die hier bent - zondag aan zondag en vaak ook nog door de week. We willen u niet kwijt! Maar we zullen anderzijds ook nieuwe wegen moeten gaan. Nieuwe mogelijkheden moeten onderzoeken en uitproberen. Niet om overdreven of krampachtig modern te zijn. Maar om adequaat en eigentijds in te haken op wat mensen van nu zou kunnen verbinden met christelijk geloof. Daar zullen echt andere dingen bij uitgeprobeerd moeten worden dan u gewend bent. Dat is niet om u te plagen. Maar anders bereiken we heel veel mensen om ons heen niet die de kerk verlaten hebben, of op het punt staan de kerk te verlaten of helemaal nog niet met een kerk verbonden zijn geweest. En we zullen elkaar daar de ruimte voor moeten geven. En respect. En verbondenheid en ondersteuning. Dat mag kritisch. Zeker. Maar wel in het belang van het delen van het kostbare geloof. Ik geef één voorbeeld uit onze gemeente van zo’n nieuwe mogelijkheid. Op de zondag tussen Kerst en de jaarwisseling zullen we eind van de middag een Top 2000 dienst houden. Daarbij zullen we teksten en liederen uit de wereld van de popmuziek gebruiken om God te dienen. Anders dan anders. Maar vol mogelijkheden. Ik geef ook een voorbeeld uit de activiteiten van onze landelijke kerk. Ook daar is men bezig met nieuw beleid tegen de achtergrond van de grote veranderingen die gaande zijn. Hoe ziet de kerk er in 2025 uit? Wat betekent dat voor nu? Daarnaast zijn er pioniersplekken in ontwikkeling. Plekken waar gelovigen op een actuele en nieuwe manieren proberen verbindingen te leggen met mensen van nu. Bij ons in de buurt zijn er zulke plekken in Woerden, Utrecht, Maarssen. Ik wil een filmpje laten zien van een pioniersplek in Amsterdam. Heilig Vuur West. Daar werkt ds. Margrietha Reinders. Ik weet: IJsselstein is geen Amsterdam. Ik ben geen Margrietha. Maar bij de laatste Landelijke Pastorale dag heb ik haar weer ontmoet bij een workshop. En ik ben onder de indruk van haar aanpak. Ik zie haar nog aan haar studie beginnen. Ze studeerde in Groningen. En vanuit alle universiteitssteden met een Hervormde kerkelijk opleiding kwamen de eerstejaars studenten toen naar Hydepark in Doorn. Ze zat op een gegeven moment in een hoekje met een vriendin. Totaal overdonderd door de Gereformeerde Bonders onder de eerstejaars. Al aan het begin van hun studie liepen ze in pikzwart pak rond. En hadden weinig oog voor vrouwelijke theologiestudenten. Ze stamelde: “Horen die ook bij onze kerk?” Intussen is ze geworden tot een kwetsbaar sterke vrouw die weet wat ze vanuit haar gelovig hart wil. Kijk mee. Filmpje getiteld: Ds. Margrietha Reinders vertelt over kerkproject in de buurt (Komt apart op mijn weblog te staan). Kom laten we aan de gang gaan creatief en met inzet van ons aller kracht! Amen. Meditatief moment: orgelspel Gemeentezang: Lied 840 Intussen komen de kinderen van de nevendienst terug DIENST VAN HET ANTWOORD Als aanloop naar het gebed een filmpje met de titel: Sync. Creatieve Producties - PKN Missionaire ronde 1 (Komt apart op mijn weblog te staan).
8
Gebeden: dankgebed – voorbeden – stil gebed – samen bidden van het Onze Vader Delen van de bloemengroeten Inzameling van de gaven Wie dat wil kan de kinderen uit de crèche ophalen. AAN HET EINDE Gemeentezang (staande) slotlied: Lied 416 Uitzending Zegen Gemeentezang: Lied 431C Orgelspel Inzameling van de gaven bij de uitgang
