2 G-JOB
BEURSVROUW AAN HET WOORD
G-STUDIE
‘BELGIË IS ONDERONTWIKKELD’
G-SPOT
Inge Vervotte
‘Ik ben geen feministe’
Het eerste nummer van g-magazine werd op de wereldlerarendag zo te zien gesmaakt.
Gender en het edito glazen plafond Beste lezer Je hoorde wellicht al over het ‘glazen plafond’ waar vrouwen tegenaan zouden botsen. Voor dit tweede nummer van g-magazine spraken we met alleen maar vrouwen. Vrouwen die het glas wel hebben kunnen breken. Wat is hun visie op carrière? Wat denken ze over de mannenwereld? En is het toeval dat de twee jonge vrouwen in dit nummer op dit moment geen kinderen hebben?
inhoud
Minister Inge Vervotte is een voorbeeld van een jonge vrouw die het zeer snel gemaakt heeft. Zij vertelt ons haar verhaal en geeft haar mening over een gezonde loopbaan. Nathalie Ruiz is een migrantenkind van de derde generatie, ze werkt in Londen als beurshandelaar. Ze vertelt hoe zij zich heeft aangepast om in deze mannenwereld haar plaats te vinden. In dit nummer zoomen we ook in op politica Sonja Becq, want zij heeft hard gewerkt om het glazen plafond te doen barsten door de quotawetgeving in te voeren. En je leest hier ook een interview met de Engelstalige sociologe Alison Woodward. Zij maakt het genderrapport op voor ons land. En er is ook nog de bijdrage van onze mannelijke columnist Jürgen Mettepenningen die met Belga Queen ging lunchen…en het gelag moest betalen.
COVER
Inge Vervotte kijkt naar het glazen plafond in Aeropolis Brussel (foto: Sanne Meurice)
4
GNONSENS
6
GSPOT
10 13 14 17 18 20 23 24
Waarom kunnen mannen beter geen koffie drinken?
We wensen je veel leesplezier en al je reacties over het glazen plafond, het doorbreken van het plafond en andere ervaringen, kan je met ons delen via facebook en op onze website! www.facebook.com/gendermagazine www.g-magazine.be
Inge Vervotte: “ik wou geen babe-label opgekleefd krijgen”
GSTUDIE
“Soms vraag ik aan mannen: merk je niet dat er geen vrouwen bij zijn?”
GTEST
20
Is jouw organisatie klaar voor gendergelijkheid aan de top?
GJOB
“Ik ben de enige vrouw op de tradingvloer in Londen”
COLUMN
Theoloog Jürgen Mettepenningen met de pen
GZOOM
Sonja Becq: “hou eens mee die vrouwen in het oog en stimuleer ze”
WORKWATCHERS
Naar de babybeurs in Gent en naar de film in Antwerpen
© Wolf & Wolf
10
14
Ilk�
Ilke Jaspers is gender-adviseur
GWET
Vraag het aan Nathalie: de genderwet uitgelegd
WIKI
Zin in een onderhoud over het glazen plafond?
Dit niet-commercieel magazine werd gerealiseerd door
gnonsens
Koffie voorkomt depressie bij vrouwen Vrouwen die minstens vier kopjes koffie per dag drinken, lopen minder risico op een depressie. Dat bewijst een grootschalig onderzoek aan de universiteit van Harvard. Wetenschappers hielden ruim 50.000 vrouwen met een gemiddelde leeftijd van 60 jaar nauwlettend in de gaten gedurende een periode van 10 jaar. Ze focusten zich vooral op de relatie tussen koffie drinken en de kans op een
g
wiki
Cafeïne als zuivere stof is een kleurloos poeder met een bittere smaak dat voorkomt in onder andere koffiebonen, thee en cacaobonen. Cafeïne is ook de opwekkende stof in een aantal frisdranken zoals cola en in energiedrankjes. Cafeïne stimuleert het zenuwstelsel, de hartslag en de ademhaling. Vaak gaat het overmatig consumeren van cafeïnehoudende dranken gepaard met een iets vlottere stoelgang dan normaal. De hoeveelheid cafeïne die bij 50% van een populatie tot de dood leidt, wordt geschat op 150 tot 200 mg per kg lichaamsgewicht. Dit staat ongeveer gelijk aan 80 tot 100 koppen koffie.
g
wiki
4
depressie. De vorsers concludeerden dat vrouwen die per dag minstens vier kopjes koffie drinken gemiddeld 20 procent minder kans hebben om een depressie te ontwikkelen dan vrouwen die het drankje nooit drinken. Dames die 2 à 3 kopjes koffie per dag nuttigen, verkleinen het risico op de ziekte met 15 procent. Vermoedelijk heeft cafeïne hetzelfde effect als antidepressiva. ‘De stof verstoort wellicht de aanmaak van bepaalde hormonen waardoor de kans op een depressie slinkt’, meent de professor van het onderzoek. Maar niet iedereen neemt
Slutwalk Slut walk in Brussel zomaar voor waar dat koffie het middel bij uitstek is om jezelf te behoeden tegen depressie. Een andere professor heeft sterke twijfels. ‘Het onderzoek heeft zich vooral gefocust op oudere vrouwen, terwijl een depressie ook vaak jonge vrouwen treft. Bovendien had geen enkele proefpersoon bij aanvang van het onderzoek een depressie’, luidt het. Vrouwen die dagelijks meer dan één kopje koffie drinken, hebben tot 25 procent minder kans op een beroerte dan vrouwen die geen of minder koffie drinken. Dat blijkt dan weer uit onderzoek in Zweden.
n beter e n n a m n e n n u En waarom k ken..? geen koffie drin rijdt slaperigheid, vermoeidheid en be-
et spul best is de verrasert, is bekend. H vrouw bent. Dat n ee je s al s, Dat koffie opkikk an inken van . Alth rsity naar het dr ant energiestoot ve st ni in U n ol ee ist je Br t rg zo oekers. k aan de enen de onderz m n een onderzoe , va en w sie lu ou vr nc or co e send er effectief vo et. Bij hen zorgt ende situaties. Ze twee. Mannen ni of so es pr koffie in stresser es n na ee in het lijf zoumerkelijk beter stress en koffie et m n ne an M Zij presteren op . ouwen e studie, zal minder zelfvertr ijgen. Belachelijk or kr vo te e an ïn fe da ca ge k de n wer en manis. Want wat do over doen om hu r aa er w ng t la he k t oo da er den je eens voor ken. Beide vaak chien, maar stel en en koffie drin ss re st d: aa je zeggen. Miss rd de In thermos aan vergaderingen? een dampende en en w ou vr nen vaak tijdens al n aant probleem lang duren, het eelheden. Zet ee r ev de ho in e m m en or le en al in g zal niet erkvloer en bren de vergadering r het uit op de w ee ob dezelfde tafel en Pr ? et ni f O zelfs opgelost. ine.be of wordt misschien a www.g-magaz vi at lta su re t he te van ons op de hoog azine. om/gendermag .c ok www.facebo
externe dt als reactie op ee tr op en er di van mensen of ijkt langdurige die in het lichaam he reacties. Zo bl sc ng gi ni lo an sio sp fy n n va va rm ze te intens troon Stress is een vo ervaart of als de een bepaald pa ss re or st do ng dt la or te w s d voelens, volg n men zijn: jachtige ge te leiden. Als ee prikkels en die ge en ss ed re tr st t op to en k ru nn kd annenarbij ku ning en wer Klachten die da rvositeit, oversp t. ne es or mentale inspan ge vo en jn zi am ijk or licha k verantwoordel lige gevolgen vo el stress kan oo ve Te . is, heeft dit nade en m le ob ijn en slaappr hoofdpijn, spierp nissen. ut en angststoor -o rn bu , sie es pr heid, de
Enkele honderden mensen liepen zondag 25 september 2011 in Brussel mee in de ‘Slutwalk’ tegen het seksisme, discriminatie en geweld tegen vrouwen. Marjolein Van Bavel, student master in de geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen die zich toelegt op genderstudies, riep in een opiniebijdrage op www.dewereldmorgen.be op om mee te wandelen in de Brusselse slutwalk, ze schreef: “Toch voel ik me ongemakkelijk bij het opzet om het woord slet voor vrouwen opnieuw op te eisen. Zonder maatschappelijke verandering zal het woord buiten de context van de slutwalk immers zijn oude betekenis behouden. Ook ik voel me persoonlijk niet geroepen op straat te komen als slet. Als de zaak-DSK ons iets heeft geleerd, dan is het dat er nog steeds een gebrekkige bezorgdheid voor mogelijke slachtoffers van verkrachting bestaat. Zoals zo vaak in dit soort dossiers, lijkt het principe van het vermoeden van onschuld voor de beschuldigde immers verschoven te zijn in de richting van een vermoeden van schuld voor het slachtoffer.” Op onze facebookpagina www.facebook.com/gendermagazine stelden we de vraag: vinden jullie de slutwalk in Brussel een goed initiatief? Ga online om het resultaat van deze stemming te bekijken.
g
wiki
Slet is een scheldwoord waarmee een persoon (doorgaans een vrouw) met een brede seksuele activiteit wordt aangeduid die in de ogen van de gebruiker van het woord, de grenzen van het seksueel aanvaardbare overschrijdt. De eerste slettenmars of SlutWalk vond plaats op 3 april 2011 in het Canadese Toronto als reactie op de uitspraak van een politieagent met de tip voor vrouwen dat zij seksuele aanranding kunnen vermijden door zich niet als een slet te kleden. Van Canada verspreidde het fenomeen zich als een lopend vuur naar de VS, Australië en Europa. De SlutWalk werd zo een internationaal actiemiddel voor de bevordering van seksuele vrijheid, autonomie over het lichaam, excentriciteit en tegen het klimaat waarin slachtoffers van seksueel geweld als schuldigen worden gezien.
MANNEN MET KOFFIE IN HET LIJF ZOUDEN ER LANGER OVER DOEN OM HUN WERK GEDAAN TE KRIJGEN.
Vrouwelijke kaderleden moeten nog 100 jaar wachten op gelijk loon Vrouwelijke managers verdienen in het Verenigd Koninkrijk jaarlijks 12.000 euro minder dan hun mannelijke collega’s. Dat blijkt uit een onderzoek bij 34.000 kaderleden. De auteurs schatten dat het nog zowat honderd jaar zal duren vooraleer de loonkloof tussen vrouwelijke en mannelijke kaderleden is gedicht. De mannen met een hoge kaderfunctie verdienen jaarlijks gemiddeld 48.000 euro, tegenover 36.000 euro bij de vrouwen. Volgens het onderzoeksinstituut stijgt het loon van de vrouwen (+2,8 procent) weliswaar iets sneller dan dat van de mannen (+2,3 procent), maar aan dat tempo duurt het nog 98 jaar voor ze evenwaardig worden verloond. Volgens hoofdonderzoekster Petra Wilton schaadt de huidige loonpolitiek de Britse ondernemingen. “Elke bedrijfsleider moet zijn steentje bijdragen om het probleem uit de wereld te helpen, maar ook de regering heeft een functie. Zij moet de namen bekendmaken van de bedrijven die het meest bijdragen aan de ongelijkheid.” Opvallend is dat aan de voet van de arbeidspiramide in Groot-Brittannië de vrouwen licht meer verdienen dan de mannen.
g
wiki
Een manager, leidinggevende of beheerder is iemand die managementactiviteiten beoefent zoals het vertegenwoordigen van de organisatie naar de buitenwereld, een spreekbuis zijn, zowel intern (naar ondergeschikten) als extern én informatie omzetten in planmatige actie. Daarom heeft de manager vijf functies: vooruitzien, organiseren, delegeren, coördineren en controleren en beheersen. Volgens een studie uit 2011 zijn vier procent van de leidinggevenden psychopaat, vier keer meer dan bij de gemiddelde bevolking.
5 CAE INTRA OCCATIAECU
gspot Inge van het ACV was nog eens bij ons, die van de vakbond, van Sabena, die later minister werd. We zouden het met Inge Vervotte hebben over het glazen plafond of was dat voor haar misschien een glazen vloer? Het werd een goed gesprek over syndicaal werk, gelijke kansen, maar vooral over zin geven aan werk of zoals ze zelf zegt rijk leven. Inge Vervotte begon haar beroepsloopbaan in 1998 aansluitend na haar studies als maatschappelijk assistent aan de sociale hogeschool in Heverlee. Ze werkte met een tijdelijk contract van 6 maanden in het ACV-dienstencentrum van Borgerhout waar ze eerstelijnszorg deed. “Omdat het een tijdelijk contract was, ben ik op zoek gegaan naar een andere job en zo ging ik als 22-jarige aan de slag op de vormingsdienst van CCOD, de ACVberoepscentrale van de openbare diensten, waar ik opleiding gaf aan delegees”, kijkt de politica terug op haar eerste job.
Inge Vervotte “voor mij is werken ook een vorm van zingeving”
Vervotte werd, ondanks haar jonge leeftijd en beperkte werkervaring, snel vakbondssecretaris bij CCOD, het huidige ACV Openbare Diensten. Ze volgde als secretaris Sabena en andere bedrijven in de luchtvaartsector op. “Ik kreeg in het begin verschillende soorten reacties van de delegees op mijn aanstelling, zoals ‘gaat dat poppenmieke het voor ons gaan doen?’ en ‘de baas heeft dat bewust gedaan zodat hij alles gedaan krijgt, zij zal voor hem werken, in plaats van voor ons’. Ik heb van in het begin erg gestreden voor mijn delegees én ik wou geen babe-label opgekleefd krijgen. Ik wilde behandeld worden als Inge van het ACV, één van de vakbond, één van ons, die tussen ons staat, op het terrein.”
g
“Welk steentje kan je bijdrage, wat zijn je sterktes en zwaktes? Die vraag voor jezelf beantwoorden, vind ik heel belangrijk als je werkt met mensen, zeker in het syndicaal werk. Ik heb als jonge vakbondssecretaris vooral de groepsdynamiek bevorderd en de mensen laten samenwerken. Zo groeide er een samenwerkingsverband waarin ik au serieux genomen werd. Je moet je rol in een groep altijd goed inschatten, in sommige groepen moet je wel een leidersfunctie opnemen. En je mag niet vergeten dat je een vertrouwenspersoon bent, voor je delegees, voor de leden en voor de directie. Ik hield van de diversiteit in het werk van een vakbondssecretaris, je weet nooit wat op je afkomt. Ik deed syndicaal werk voor zowel techniekers, vooral mannen, als voor het voornamelijk vrouwelijke cabinepersoneel. En ik deed dat in de twee landstalen, heel boeiend. Een vlotte doorstroming van informatie van het personeel naar de vakbondssecretaris en omgekeerd, is heel belangrijk. Als de werkgever de sfeer op het terrein beter kent en kan inschatten dan jij, dan verlies je aan geloofwaardigheid als onderhandelaar.” “Mensen werken in ploegen, werken ’s nachts en als vakbondssecretaris moeten ze bij jou terecht kunnen als ze pro-
g
wiki
Sabena of Société Autonyme Belge d’Exploitation de la Navigation Aérienne was tot november 2001 de nationale luchtvaartmaatschappij van België. De nationale luchthaven in Zaventem werd gebruikt als thuisbasis. Op 23 mei 1923 werd Sabena door de Belgische Staat opgericht. Aan het eind van de jaren 1980 kwam Sabena in financiële moeilijkheden. In mei 1995 werd 49,5% van de aandelen verkocht aan Swissair om het bedrijf er weer financieel boven op te helpen. Na een korte opleving verslechterde de situatie weer. Na de aanslagen van 11 september 2001 stortte de luchtvaartbranche in en als gevolg hiervan werd op 7 november 2001 Sabena failliet verklaard. Sabena is tot op heden het grootste faillissement dat de Belgische geschiedenis ooit gekend heeft. Op dit moment is een onderzoek bezig naar de oorzaak van het faillissement van Sabena. Swissair wordt verweten dat het Sabena heeft ‘leeggezogen’. blemen hebben. Ik herinner me nog goed een kerstavond met mijn grootmoeder aan tafel toen een werknemer van Sabena me belde voor informatie over zijn syndicale premie. Mijn grootmoeder was daardoor geshockeerd. Deze anekdote om te zeggen dat vakbondswerk een grote impact heeft op je leven.”
wiki
Inge Marie Roger Ghislaine Vervotte (Bonheiden, 27 december 1977) is een Vlaamse politica voor CD&V. Zij was minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin in de Vlaamse regering, de regeringLeterme I van 2004 tot 2007 en minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven in de federale regering, van 2007 tot 2008. Zij diende op 30 december 2008 haar ontslag in en trad dus niet aan tot de volgende regering geleid door Herman Van Rompuy. Op 25 november 2009 werd zij opnieuw minister van Ambtenarenzaken onder de die dag teruggekeerde premier Leterme. Op 23 augustus 2011 kondigde ze haar vertrek aan uit de actieve politiek. Ze gaat naar de zorgsector, meer bepaald naar Emmaüs vzw. Ze start daar in januari 2013 als voorzitter van het dagelijks bestuur. Inge Vervotte woont in Mechelen, is alleenstaande en heeft geen kinderen.
7
:
: Omgaan met conflictsituaties, dat was tot dusver de ‘groene’ draad door het professionele leven van Inge Vervotte. “Je kan niet zeggen dat mannen en vrouwen anders omgaan met conflicten. Dat heeft meer te maken met de persoonlijkheiden conflictstijlen van mensen, dan met gender. Ik zie geen breuklijn man-vrouw. De bedrijfscultuur is volgens mij daarin meer doorslaggevend.” Vervotte maakte in 2002, na de teloorgang van de nationale luchtvaartmaatschappij Sabena, haar overstap, als bekende Vlaming, naar de politiek. Als woordvoerder van de Sabena-werknemers was ze bij het grote publiek bekend geraakt. Hoe kijkt ze terug op die periode? “Dat was geen gemakkelijke periode. Ik heb daaruit geleerd, bijvoorbeeld op communicatievlak. Ik heb toen onder meer gezegd dat ik nooit in de politiek zou gaan. En die uitspraak heeft me lange tijd achtervolgd. Dat was een heel oprechte en spontane uitspraak omdat ik vond dat de politici de Sabenawerknemers in de steek hadden gelaten. Maar ik kon na het Sabena-debacle als vakbondssecretaris niet meer functioneren zoals voorheen. Ik was een BV geworden en overal waar ik kwam, zeiden ze ‘oei oei we gaan failliet gaan’. Op bepaalde momenten als ik ging onderhandelen met een werkgever, werd ik ook gevolgd door tv-camera’s. Bovendien kreeg ik de
g
wiki
8
“Ik ben door de politiek nooit behandeld geweest als een babe. Maar de media probeerde me wel in die BV-rol te duwen.” kans om vanuit de vakbond de overstap te maken naar de politiek en daarom ben ik overtuigd geraakt om het te doen.” “Ik ben door mijn partij of de politiek nooit behandeld geweest als een babe. Maar de media probeerde me wel in die BV-rol te duwen. Ik herinner me dat ik in aanloop naar de federale verkiezingen in 2003 op tv in een debat zat over vrouwen in de politiek, terwijl er op canvas diezelfde avond een debat was over pensioen en werk met bijna allemaal mannen. Ik heb toen letterlijk in die uitzending gezegd dat ik liever in het andere debat op de andere zender had gezeten, ja toen was ik nog iets minder diplomatisch”, stelt ze met een lach. Inge Vervotte slaagde in haar opzet om niet in de populaire media en ‘de boekjes’ te verschijnen. “Op een gegeven moment ben ik gewoon gestopt met bepaalde interviews te geven. Omdat men enkel geïnteresseerd was om met mij te praten over mijn kledij en mijn relationeel leven. Inhoudelijke punten brengen die ik belangrijk vond, was in sommige media gewoon niet mogelijk.” En toch was de
Mechelse politica populair. Bij de federale verkiezingen van 2003 haalde ze als nieuwkomer het hoogste aantal voorkeurstemmen van alle Antwerpse kandidaten. Wat doet dat met een jonge vrouw van 25 jaar? “Dat was heel overdonderend. Door omstandigheden was ik een paar maanden voor de verkiezingen ook lijsttrekker geworden voor de CD&V in de kieskring Antwerpen. Hoe weet ik wie allemaal voor mij gestemd heeft en waarom? Hoe ga ik om met al die verwachtingen? Dat zijn vragen die ik me stelde als de verkiezingsuitslag binnen liep. Dat is heel verschillend met je vakbondsachterban die je kent, daarvan weet je wat je onderhandelingsmandaat is en hoe ver je kan gaan. Die verkiezingsuitslag gaf me een zekere vorm van ongerustheid. In de vakbond draait het niet om jou als persoon, maar in de politiek wel.” Vervotte werd in 2004 Vlaams Minister van welzijn, volksgezondheid en gezin en nadien volgde met ambtenarenzaken en overheidsbedrijven een tweede (federale) ministerportefeuille. Tijdens haar regeerperiodes werkte ze ook aan gelijke kansen.
Feminisme, uit het Franse féminisme, is een algemene aanduiding voor een verzameling maatschappelijke en politieke stromingen of bewegingen die ongelijke (machts-)verhoudingen tussen mannen en vrouwen kritisch analyseert en politieke, sociale en economische gelijkheid der seksen nastreeft. Feminisme komt op voor vrouwenbelangen, streeft juridische en feitelijke opheffing na van maatschappelijke ongelijkheden tussen mannen en vrouwen, ijvert voor verbetering van de positie van vrouwen en het op een gelijkwaardige en evenwichtige manier onder de aandacht brengen van onderwerpen die belangrijk zijn voor vrouwen. Ze streeft emancipatie van vrouwen na en het verkleinen van de dominantie van mannen.
“We namen bij Kind & Gezin en de thuiszorg initiatieven om meer mannen toe te leiden tot een verzorgende job en bij de NMBS komen er volgend jaar een aantal kinderdagverblijven in stations. Overheidsbedrijven hebben ook de verplichting gekregen om 1/3de vrouwen op te nemen in hun raden van bestuur.” Op de vraag of ze in de politiek gebotst is tegen het glazen plafond, antwoordt ze: “Bij een lijstvorming worden er duidelijke afspraken gemaakt over vertegenwoordiging van vrouwen en je plaats op de lijst is cruciaal voor de macht en de positie die je kan hebben in een partij. De inhaalbeweging voor vrouwen is in de politiek kunnen gebeuren. Er zitten nu niet alleen meer vrouwen in het parlement, maar ook meer nieuwkomers. Ik ben geen feministe, maar we mogen die positie niet meer afgeven en niet vergeten welk baanbrekend werk politici als Miet Smet en Wivina Demeester voor de vrouwen hebben gedaan ”. Toch zijn er nog altijd minder vrouwen dan mannen die topfuncties bekleden. ‘Omdat de vrouwen het zelf niet willen, omdat ze werk en gezin dan niet meer kunnen combineren’, hoor je wel eens zeggen. Is dat ook de mening van Inge Vervotte, een vrouw in een topfunctie? “Ik vind dat je bewust moet omgaan met werk in je leven, voor mij is werken ook altijd een vorm van zingeving geweest. Dat is één van de rollen die je opneemt in je leven. En op dat vlak is er nog altijd een probleem met mensen die hun job hervatten nadat ze die tijdelijk hebben verlaten. Vandaag wordt loopbaanonderbreking of tijdkrediet nog vaak bekeken als een persoonlijke beslissing waarvan je de gevolgen moet dragen, terwijl je gewoon een verantwoordelijkheid hebt opgenomen in een rol die je even
“Tijdkrediet wordt nog vaak bekeken als een persoonlijke beslissing waarvan je de gevolgen moet dragen.” belangrijk vindt in je leven. En vrouwen nemen vaker die andere rollen op, terwijl mannen dit veel minder doen omdat dit een impact heeft op hun carrière. Mannen moeten daarin meer gestimuleerd worden, omdat je een rijk mens bent als je die verschillende rollen in je leven een plaats kan geven.” “Je hebt pas een gezond loopbaanbeleid als je weet dat je werknemers die verschillende rollen kunnen opnemen en verschillend kunnen invullen naargelang hun carrière vordert. Daarom geloof ik in een dynamisch loopbaanbeleid waarin je jezelf ook kan herbronnen en veranderen van functie. Onze visie op een loopbaan is te beperkt. En dat moet blijven benoemd worden. Vakbonden hebben ook de taak om na te denken over een ander loopbaanbeleid. Een loopbaanbeleid is meer dan functieclassificatie en een CAO afsluiten met betrekking tot loonsverhoging ”, stelt ze.
Vervotte kan haar dynamisch loopbaanbeleid vanaf 1 januari 2013 in de praktijk zetten bij de vzw Emmaüs waarvan ze voorzitter van het dagelijks bestuur wordt. Deze organisatie overkoepelt 22 christelijk geïnspireerde zorginstellingen in de provincie Antwerpen, waaronder de ziekenhuizen van Mechelen en Duffel. Op die manier wordt ze de baas van 5600 werknemers. “Ik zal volgend jaar tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in Mechelen ook nog de CD&V-lijst steunen, maar nadien stopt mijn politieke loopbaan, al blijf ik wel vrijwilliger, dat is een rol die ik verder wil opnemen.” En op de slotvraag of in de toekomst een terugkeer naar de politiek of de vakbond mogelijk is, besluit ze met een knipoog: “ik heb geleerd om geen uitspraken over de toekomst meer te doen”.
Fotograaf: Sanne Meurice
Interview: Filip Bellemans en Ilke Jaspers 9
gstudie G-magazine: wat is het glazen plafond eigenlijk en bestaat het wel? Alison Woodward: Het glazen plafond is een naam die gegeven is voor de barrière tussen de vrouwen op de werkvloer en de hogere echelons van besluitvorming binnen bedrijven en organisaties. De cijfers tonen aan dat er inderdaad minder vrouwen zijn in de hogere echelons dan vrouwen op de werkvloer dus percentueel zijn vrouwen ondervertegenwoordigd op de hogere echelons en zeker op de echte piek, de topfuncties zoals chief executive officer (CEO), daar vind je heel erg weinig vrouwen. Het glazen plafond is een mooie metafoor voor het probleem dat vrouwen niet aanwezig zijn aan de top. Er bestaat zeker een ondervertegenwoordiging van vrouwen in de besluitvorming. De laatste 25 jaar zijn er wel veranderingen maar wat het bedrijfsleven betreft, zijn er bitter weinig.
“België is onderontwikkeld inzake gender” De Engelstalige Alison Woodward weet alles over het glazen plafond. Ze is sociologe en studeerde aan de universiteit van Berkeley in de Verenigde Staten. Ze deed gender-ervaring op in Scandinavië en werkt nu als onderzoekssociologe aan de Vrije Universiteit Brussel, waar ze ook co-directeur is van RHEA, het onderzoekscentrum rond gender en diversiteit. We zochten haar op en vroegen haar naar het glazen plafond en hoe het gesteld is met gender in ons land. 10
G-magazine: heb je een verklaring waarom de verandering zo traag gaat in het bedrijfsleven? Alison Woodward: Het is een zeer complexe situatie. Je hebt de instroom van vrouwen met misschien niet de juiste opleiding voor de functies, zeker binnen het bedrijfsleven speelt dit een rol. Je hebt de loopbaan binnen het bedrijf waar vrouwen niet altijd de juiste ervaringen opdoen. Er is na 25 jaar onderzoek bewijs genoeg dat het over aspec-
ten gaat zoals informele discriminatie, processen van discriminatie die aanwezig zijn in bepaalde bedrijven, zeker in de grotere bedrijven. Je zou denken dat er meer vrouwen aanwezig zijn in grotere bedrijven maar dit is niet het geval, de machtstrijd is natuurlijk ook groter in deze bedrijven. Bij informele processen spreken we over netwerken die ontstaan in beroepen binnen bedrijven maar ook tussen mensen. Je hebt dan louter mannelijke netwerken, soms ook wel vrouwelijke netwerken, maar heel veel segregatie op het informele leven in het bedrijf. En volgens sommigen is dat het moeilijke aspect van ongelijkheid, het informele aanpakken. G-magazine: we horen ook termen zoals ‘sticky floor of leaky pipeline’ opduiken, wat is dit? Alison Woodward: Dat hangt samen met mijn opmerking over ervaring. Als je naar het topmanagement wil, moet je verschillende onderdelen van de organisatie leren kennen. Als je die mobiliteit niet toont, kom je niet in aanmerking voor hogere functies dus in deze optiek heb je dan al een probleem in het midden-management. Dit noemt men ook de ‘leaky pipeline’. De start is een pool van vrouwen en mannen met de juiste opleiding maar vrouwen stromen al snel uit voor allerlei redenen: persoonlijke zaken, ontevredenheid binnen de organisatie, sommigen wor-
den weggeduwd,… Je verliest kapitaal over een levensloopbaan van een werknemer. G-magazine: heeft de vrouw niet van nature de drang om het werk op de tweede plaats te zetten? Alison Woodward: Er is heel wat geschreven over biologie, dat vrouwen van nature niet geschikt zijn voor management of dat ze het niet ambiëren op basis van hun biologische of natuurlijke drang om voor een gezin te zorgen.Er is heel wat pertinent onderzoek over vrouwen in het bedrijfsleven die dat toch niet ondersteunt. Het is zelfs zo dat moeders met kleine kinderen meer werken, harder werken en meer ambitie hebben dan vrouwen zonder kinderen. Het bewijs zie je ook in Scandinavië waar het beleid rond de combinatie arbeid en gezin beter geregeld is en de doorstroom naar topfuncties in organisaties vlotter verloopt. Natuur is een zeer beweeglijke zaak en laten we niet vergeten dat mannen ook een natuur hebben. Er is enorm veel diversiteit in de menselijke populatie. Soms is het zeer simplistisch om te denken: vrouwen zijn allemaal zo en mannen zijn allemaal zo. Dat is eigenlijk niet waar. We hebben een enorme variatie van mannen die erg vrouwelijk gedrag vertonen en vrouwen die erg mannelijk gedrag vertonen. Als je begint te denken in het ‘man-vrouw’-concept dan
beperk je de vrijheid en diversiteit van het mens zijn. Hier in België hebben we geen genderstudies, dus opleiding en concepten rond gender zijn in dit land erg onderontwikkeld. Dat merk je in het openbaar debat waar zaken van in de jaren 1950 herhaaldelijk terugkomen, maar onderzoek heeft bewezen dat dit helemaal niet juist is. Vrouwen zijn even ambitieus dan mannen. G-magazine: Welke dingen van de jaren 1950 zie je nu terugkomen? Alison Woodward: Het idealiseren van ‘de vrouw aan de haard’. Dat vrouwen biologisch gedreven zijn om voor de kinderen te zorgen. Dat vrouwen zelf willen blijven plakken op de lagere echelons: vaak is dit niet onderbouwd door onderzoek. Het is gewoon een populaire opvatting binnen de samenleving die de bestaande machtsverhoudingen verstevigt. En de stem van het middenveld die dit zou moeten tegenspreken, ontbreekt en valt vaak terug op deze clichés.
:
Alison Woodward: “Hier in België hebben we geen genderstudies, dus opleiding en concepten rond gender zijn in dit land erg onderontwikkeld.”
11
gtest
: 2 “Als je naar het topmanagement wil, moet je verschillende onderdelen van de organisatie leren kennen. Als je die mobiliteit niet toont, kom je niet in aanmerking voor een topfunctie.” 3 “Het is zo dat moeders met kleine kinderen meer werken, harder werken en meer ambitie hebben dan vrouwen zonder kinderen.” 4 “In Scandinavië waar de combinatie arbeid en gezin beter geregeld is, verloopt de doorstroom naar topfuncties vlotter.” 5 “Hier in België hebben we geen genderstudies, dus opleiding en concepten rond gender zijn in dit land erg onderontwikkeld.” 6 “Als je begint te denken in het ‘man-vrouw’-concept dan beperk je de vrijheid en diversiteit van het mens zijn.” 7 “Zaken van in de jaren 1950, zoals het idealiseren van ‘de vrouw aan de haard’, komen terug.” 8 “De stem van het middenveld ontbreekt en valt vaak terug op clichés.”
Is jouw organisatie klaar voor gendergelijkheid aan de top? ja 1. 2. 3.
9 “Soms vraag ik aan mannen: merk je niet dat er geen vrouwen bij zijn?” 10 “Een diverse groep, van mannen/vrouwen, andere achtergronden, … is positief voor bedrijven, positief voor de werksfeer.”
4. 5.
Haar boekentip ‘bitches, babes & business’ – het bedrijfsleven door een genderbril
6.
Er is nog steeds onderzoek nodig om de achterliggende redenen van de ondervertegenwoordiging van vrouwen te ontdekken in het bedrijfsleven. De VUB heeft een aantal van deze onderzoeksresultaten gebundeld over de situatie van de vrouwen in de business. ‘Bitches, babes & business’ gaat over de loonkloof en wat je eraan kan doen in de toekomst. Alison Woodward raad het ten zeerste aan.
7.
Foto’s: Michael De Lausnay
Interviewer: Ilke Jaspers
8.
Gaat de vergadering vaak door tot in de late uurtjes? Is je vergadering vaak een babbelbarak voor de deelnemers? Merk je dat zowel mannen als vrouwen aan bod komen bij beslissingen? Spreek je vrouwen persoonlijk aan voor taken in het bestuur? Wijk je regelmatig af van de vooropgestelde agendapunten? Zorg je voor voldoende waardering op het werk? Stuur je vacatures alleen schriftelijk door? Heb je aandacht voor de locatie van overlegmomenten en activiteiten?
punten
Neen= 1 Neen= 1 Neen= 0 Neen= 0 Neen= 1 Neen= 0 Neen= 1 Neen= 0
12
1 “Volgens sommigen moet we vooral het informele leven, het netwerken, in het bedrijf aanpakken”
mijn score: 1-3 Jouw organisatie is nog niet klaar voor een gendergelijkheid aan de top. Probeer te werken aan de cultuur van je organisatie waar zowel vrouwen als mannen een kans krijgen om zich goed te voelen op elk niveau. Wil je hier verder aan werken? Contacteer ons: www.g-magazine.be
4-6
neen
Je bent goed op weg maar kan zeker nog een tandje bijsteken om een gendervriendelijke bedrijfscultuur te creëren. Het is pas wanneer er aandacht gaat naar alle aspecten dat je ook op een gendervriendelijke manier te werk gaat. Wil je hier verder aan werken? Contacteer ons: www.g-magazine.be
7-8 Ja= 0 Ja= 0 Ja= 1 Ja= 1 Ja= 0 Ja= 1 Ja= 0 Ja= 1
G-magazine: Wat brengt een vrouw in de hogere echelons dan extra bij? Alison Woodward: Ik ben niet zo iemand die zegt ‘vrouwen an sich’ brengen iets extra mee. Je zou niet kunnen benoemen wat ‘dé vrouw’ nu ‘extra’ aanbrengt. Net omdat er niet zoiets bestaat als ‘de’ vrouw. Ik denk toch, wat we zien in psycho-sociologische onderzoeken, dat de dynamieken in een gemengde groep anders zijn dan dynamieken in groepen van single sex. Dikwijls is dat positief. Ik ben ook geen voorstander van alleen vrouwen, er zijn heel wat negatieve dynamieken in een loutere vrouwengroep. Dat zie je in de gezondsheidszorg bijvoorbeeld, diezelfde negatieve dynamieken komen ook naar voren in een louter mannenploeg. Dus een diverse groep, van mannen/vrouwen, andere achtergronden, … is positief voor bedrijven, positief voor de werksfeer.
10 STELLINGEN VAN ALISON WOODWARD OM DE DISCUSSIE OVER GENDER OP DE WERKVLOER AAN TE GAAN
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
G-magazine: Wat zou jij aangeven als grootste probleem dat vrouwen weerhoudt om aan de top te geraken? Alison Woodward: Politieke wil, economische wil, wil vanuit de top zelf om te vernieuwen en om zich open te stellen voor verandering, om andere types van mensen binnen te halen. Soms vraag ik aan mannen: merk je niet dat er geen vrouwen bij zijn? Een man die merkt dat er geen vrouwen bij zijn, dat is een nieuwe man. Maar de mannen die denken dat het normaal is, dat er geen vrouwen bij zijn, of het niet merken. Dat is abnormaal. Vrouwen merken veel sneller wanneer er alleen vrouwen zijn. We zien dat sneller, er zijn hier geen mannen. Mannen zien dat niet, het komt niet als een reflex. Dus de nieuwe mannen of de man die open staat voor een andere bedrijfscultuur ziet direct: jamaar, waar zijn de vrouwen?
Proficiat! Bij jullie wordt er gewerkt aan een gendervriendelijke onderneming. Doe zo voort en deel je positieve ervaringen zeker op www.facebook.com/gendermagazine of mail ze ons via www.g-magazine.be Bron: Platform Vrouwenkracht, Vormingpluskempen, http://vormingpluskempen.be/Op-Vrouwenmaat/ op-vrouwenmaat-de-briefkaart.html
13
gjob
Beursvrouw aan het woord POOR RUIZ PAS IE L A H T NA
T
IE RUIZ NHOVEN NATHAL IG UIT ZO T S M O K BELG AF OOTS AANSE R HEEFT SP 29 JAAR SINGLE VREUX EN E CHEU IN LOND L T O N IC O R O G W DIT A OOR CRE WERK T V ELAAR ENHAND AANDEL
ie l a h
t a � 14
�
uiz
Er zijn heel veel vooroordelen tegenover onze job. Ik krijg vaak de reactie: ‘de financiële crisis die heb jij veroorzaakt’. Ik antwoord dan: niet de individuele traders of handelaars hebben de crisis veroorzaakt, maar eerder het credit crunch concept waarbij banken, hypotheek brokers, te veel geld uitleenden aan mensen die het niet zouden kunnen terugbetalen. Hierna zijn de credit derivates traders of de handelaars in rommelkredieten er beginnen op speculeren en die hebben er nog een schepje bovenop gedaan. Ik voer orders van mijn klanten uit. Dat betekent dat ik aandelen koop en verkoop op verschillende markten. Mijn klanten zijn andere banken en bedrijven. Ik voer hoofdzakelijk orders uit in Europa, op Euronext: de beurs van Londen, Parijs, Brussel, Lissabon en Amsterdam. Er wordt vaak gezegd: ‘alle traders nemen kei veel risico’, maar dat is niet zo. Wij van broker Cheuvreux nemen helemaal geen risico. Ik werk al vijf jaar als trader. Eerst werkte ik voor WHS, een kleine broker in Luxemburg. De laatste twee jaar werk ik in Londen voor de Franse broker Cheuvreux.
g
Na mijn studies ben ik mijn toenmalige vriend gevolgd die een job gevonden had in Luxemburg. Bij WHS zochten ze iemand die veel talen sprak. Ik wist toen helemaal niet wat een broker was. Het was geen meisjesdroom om trader te worden. Men heeft mij op de werkvloer opgeleid tot trader. Ik studeerde regentaat Frans-Engels en economie aan de KHLim in Diepenbeek. Ik spreek vijf talen, ook nog Duits en Spaans. Mijn opa die tijdens de jaren 1960 vanuit Spanje naar Houthalen immigreerde werkte in de Ford-fabriek. En mijn vader die hier werd geboren en met een Spaanse uit Barcelona huwde, werkte in de steenkoolmijn. Ik ben een migrantenkind van de derde generatie. Niet iedereen is weggelegd om een goede trader te zijn. Je moet heel reactief zijn en een heel dikke huid hebben.
Het is een echte mannenwereld, ik ben de enige vrouw op de tradingvloer in Londen.
Tijdens mijn eerste werkdag meldde ik me aan en verwees men mij spontaan door naar de klantendienst, een vrouw op de tradingvloer was men niet gewoon. De eerste keer dat ik een order doorschreeuwde, draaide iedereen zich om. Op de tradingvloer is het normaal niet stil, er worden grappen gemaakt, er wordt geschreeuwd, er wordt ook onzedige taal gebruikt. En de eerste twee weken dat ik daar zat, merkte ik niets van dat alles. Het was er abnormaal rustig, de mannen hadden zich aangepast aan de komst van een vrouw. Voor die Engelse mannen was dat heel moeilijk. Het was de eerste keer dat ze een vrouwelijk collega hadden en dan nog een vrouw van het Europese vaste land. Ze wisten niet hoe ze professioneel met een vrouw moesten omgaan. We proberen vrouwen aan te trekken voor de job van trader. Ik heb heel veel vrouwen en mannen getraind, maar het is niet voor iedereen weggelegd. Je moet ook heel stressbestendig zijn en je kunnen integreren in een machogroep, een verbaal agressieve werkcultuur. Time is money, de
wiki
Broker is een Engelse term voor beurshandelaar. De term broker slaat overigens zowel op een persoon als op een bedrijf. De broker als persoon is degene die actief handelt, de broker als bedrijf is degene die de handelaren (plus ondersteunend personeel) in dienst heeft. Een broker is een lid van de beurs die uitsluitend in opdracht van anderen werkt. De broker neemt opdrachten aan van andere partijen zoals particuliere klanten en van institutionele beleggers als pensioenfondsen. Hij/zij kan als ‘makelaar’ een koper en een verkoper bij elkaar brengen, of een groot order zelf afhandelen op de beurs. Een broker kan actief zijn in alle financiële producten zoals aandelen, opties en obligaties. Het is de broker ten strengste verboden om voor eigen rekening en risico op de beurs te handelen. Een broker haalt zijn inkomsten uit de commissies op de transacties en heeft zelf geen belang bij de richting van de beurs. Veelal ontvangt een beurshandelaar een groot deel van zijn/ haar salaris als variabele bonus. Dit bonusdeel is dan gebaseerd op de inkomsten die hij/zij voor zijn/haar werkgever genereert.
15
:
gjob
: klanten willen een onmiddellijke uitvoering en als dat niet lukt, is het niet je beste dag. Je krijgt dan verwijten van de klant. Heel veel mensen kunnen daar niet mee om en nemen het heel persoonlijk op. Ik had het daar in het begin ook moeilijk mee.
‘Is het omdat ik vrouw ben?’ is een vraag die ik me in het begin stelde en dan twijfel je.
Jürgen met de pen … Column
G&G
Ik ben veel assertiever, verbaal agressiever en luider op de werkvloer, dan de doorsnee vrouw.
De G van gender doet me soms wel eens denken aan de G van geld. Daarmee schop ik misschien tegen het zere been van sommige dames, maar het moet eens van me af, na wat ik enkele maanden geleden heb meegemaakt en daarbij dacht. Ik had namelijk afgesproken met een vlotte en sympathieke dame om gezellig te gaan lunchen. In Brussel, in restaurant Belga Queen. Na een flauw grapje over het feit dat ik dit restaurant had gekozen omdat de naam ervan op haar lijf geschreven stond, volgde een lekkere maaltijd met een goed glas wijn, waarvan ik van de ober de voorproever mocht zijn. O ja, het was ook een fijn gesprek met mijn tafelgenote. Toen kwam de rekening. Belga Queen of niet, maar de rekening werd aan mij bezorgd. Waarom aan mij? Dat had wellicht niets te maken met de rol van voorproever die mij was toebedeeld en die ik met de glimlach op mij had genomen. Waarom dan wel? Heel eenvoudig, zo dachten mijn disgenote en ik in koor: omdat ik de
Ik was helemaal niet zo, je kan jezelf daarin trainen. En dat helpt om respect af te dwingen in die mannenwereld. Ik sta elke dag om 5 uur op en ik heb om 18 uur gedaan. Vaak ga ik nadien nog met klanten netwerken. En dan zit ik na middernacht pas in bed. Ik vind dan ook dat ik het loon verdien, dat ik krijg.
Het is moeilijker voor een vrouw, maar niet onmogelijk. Vrouwen kiezen voor kinderen op een bepaald moment in hun leven. Dat is een keuze, daar is niks mis mee. Vrouwen krijgen voldoende kansen. Ik ben actief betrokken bij het aanwervingsbeleid van mijn werkgever en wij geven heel veel kansen aan vrouwen, maar het is heel moeilijk om vrouwen te vinden die trader willen zijn. Ik ben sinds ik werk als trader heel erg veranderd.
Op dit moment is mijn job niet combineerbaar met een gezin met kinderen.
man ben in het gezelschap. En die moet het gelag betalen! Mijn
Oudere traders hebben minder nood aan netwerken en kunnen op dat vlak andere keuzes maken.
tafelgenote zocht dan wel mee naar het antwoord op de vraag, ze zocht niet naar haar portemonnee. Een echte Belga Queen?
Ik hoop dat ik in de toekomst een eigen team heb.
Het zou geen verschil mogen maken of je man of vrouw bent om manager te worden.
Je moet kijken naar wie de juiste capaciteiten en ervaring heeft en in die rol goed functioneert. ‘Ben ik hindernissen tegen gekomen tijdens mijn beroepsloopbaan?’ Ja. Maar iedereen komt wel hindernissen of plafonds tegen. Maar daar moet je door. Ik ben ook hindernissen tegen gekomen omdat ik vrouw was. Waarom kom je hindernissen tegen? Omdat iemand vooroordelen heeft, maar daar ga je omheen. Mij motiveert dat en dan doe ik dubbel mijn best.
Iedereen heeft werkpunten, of je man of vrouw bent. Iedereen heeft ook verschillende rollen als persoon. Een topmanager kan keihard zijn op het werk, maar thuis een lieve mama of papa. Fotograaf: Sanne Meurice
Interviewer: Filip Bellemans 16
groeien tot schandalige beweringen. Stel je voor! Allerlei gedachten snelden door mijn hoofd met als rode draad het tegenargument van dames: mannen
vinden vrouwen gelijkwaardig aan henzelf tot het moment dat het gevaarlijk wordt voor hen.
Ik vond dat het steek hield. Gelijkwaardigheid mag immers geen geld kosten, noch een positie of kans op promotie voor een man. Waar mannen de
grenzen van de gelijkwaardigheid bepalen, zit het al van bij de aanvang fout.
Aan het einde van mijn gesprek met mijn Belga Queen spraken we af in de nabije toekomst nog eens met elkaar te lunchen. Dan zou zij met plezier de kosten op zich nemen. Ik heb nog geen telefoontje gekregen… Zou ze gedachten kunnen lezen? Of is er iets anders? Jürgen Mettepenningen is theoloog.
Heel even – ik geef het toe – kwam bij mij de gedachte op dat gender een
belangrijk aandachtspunt is voor vrouwen tot het moment dat de consequenties in hun nadeel zijn. Ik beken: het is een stou-
te gedachte en, ondanks het vluchtig karakter ervan, meer dan waarschijnlijk een vloek in dit magazine. Het zij zo. Gedachten kan je soms niet tegenhouden. Niettemin zette ik de tegenaanval in tegen dergelijke onheuse gedachten, vooraleer ze zouden kunnen uit-
n e g r Jü
17
gzoom
g
wiki Het glazen plafond plafond, van het Engelse Glass ceiling of ook wel verticale segregatie, is een begrip dat werd bedacht in de jaren 1980 in de Verenigde Staten. Het omvat een metafoor die de onzichtbare kunstmatige barrières (plafonds) aanduidt die worden gecreëerd door gedrags- en organisatorische vooroordelen (vaak door mannen), die vrouwen tegenhouden in het verkrijgen van topfuncties binnen bedrijven en overheidsdiensten. Er wordt gesproken over een glazen plafond, omdat het te onderscheiden valt van andere zichtbare barrières als ervaringseisen en opleidingseisen.
we gezien dat er pas vrouwen gekomen zijn vanaf het moment dat het verplicht werd om vrouwen op goede posities op de lijst te zetten. Door het feit dat men verplicht is om vrouwen aan te duiden in die functies, gaat men er ook naar op zoek. De vrijwillige bedrijfscode voor meer vrouwen in de raden van bestuur heeft onvoldoende resultaat.
Op bezoek in het Parlement bij de vrouw die het glazen plafond doet barsten: Sonja Becq
G-tv haalde in het federaal parlement Sonja Becq voor de camera. Na een beroepsloopbaan in de christelijke arbeidersbeweging, ze werkte onder meer op de studiedienst van het ACV en voor KAV en Familiehulp, maakte ze midden de jaren 1990 de overstap naar de politiek. Zij is één van de vele politici die niet bekend is bij het grote publiek, maar die wetsvoorstellen uitwerkt en voor verandering zorgt, zoals de quota voor vrouwen in bestuursfuncties van overheidsbedrijven en van beursgenoteerde ondernemingen. 18
G-tv: Wat vindt u het meest fundamentele probleem waarom vrouwen niet doorstoten naar topfuncties? Sonja Becq: Er zijn een geheel van elementen die er voor zorgen dat het glazen plafond niet breekt. Vrouwen zijn veel minder zichtbaar om voor topfuncties in aanmerking te komen. Men ziet ze niet staan, alhoewel ze even bekwaam zijn. Vrouwen dringen zich van nature ook minder op. En er zijn meer maatregelen nodig om de combinatie arbeid en gezin mogelijk te maken.
G-tv: En welke oplossingen ziet u om het glazen plafond toch te doen breken? Sonja Becq: Er voor zorgen dat vrouwen zich zelfzekerder voelen. Er ook voor zorgen dat mannen mee oog hebben voor vrouwen die in aanmerking komen voor topfuncties. Dat is ook één van de redenen waarom we quota invoeren, omdat andere dingen niet werken. Door het feit dat je een quotum oplegt om er voor te zorgen dat er voldoende vrouwen ergens aanwezig zijn, beginnen mensen ook vrouwen in het oog te houden. G-tv: Wat zijn precies die quota waarover u het heeft? Sonja Becq: Het zijn aantallen die je verplicht oplegt. In raden van bestuur is men verplicht om 1/3 mensen van hetzelfde geslacht te benoemen. We stellen ook vast dat een bedrijf met een gemengde raad van bestuur betere resultaten haalt. Ook in de politiek hebben
G-tv: Hoe kan de vakbond het glazen plafond mee helpen breken? Sonja Becq: Het ACV kan het voorbeeld geven, voor het eerst in de eigen organisatie met voldoende vrouwen aan de top. Ten aanzien van de militanten en de achterban heeft de vakbond vooral een sensibiliserende rol, niet alleen naar vrouwen, maar ook naar mannen. Het ACV moet tegen haar mannen zeggen: ‘hou eens mee die vrouwen in het oog en stimuleer ze, want ze kunnen dat evenzeer’. De vakbondsafgevaardigden in de comités veiligheid en in de ondernemingsraden moeten mensen ook bewust maken van de verschillen die er tussen mannen en vrouwen zijn en de loonkloof wegwerken.
G-tv: Bent u tijdens uw loopbaan ook tegen het glazen plafond gestoten? Sonja Becq: Ik heb het glazen plafond niet gevoeld in het ACV of in de vrouwenbeweging waarin ik gewerkt heb, waarschijnlijk omdat dit in het begin van mijn loopbaan was. Ik stel vast dat je in het politieke leven toch nog altijd anders bekeken wordt als vrouw. Zeker wanneer je een thema aankaart zoals gelijke kansen van vrouwen en mannen, wordt er vaak nogal lacherig gedaan en wordt je minder au serieux genomen. En dan voel je wel dat glazen plafond. Regie G-tv: Roland Javornik
Interviewer: Ilke Jaspers Foto’s: Michael De Lausnay In deze rubriek lees je een uitgebreid interview met een man of een vrouw die regisseur Roland Javornik voor de camera haalt in één van zijn filmpjes die hij maakt voor G-tv. Je kan de filmpjes van G-tv bekijken op www.g-magazine.be
g
wiki
Sonja Becq (Duffel, 8 december 1957) is een Vlaamse politica voor de CD&V. Ze is licentiaat in de rechten en de criminologie, afgestudeerd aan de Universitaire Faculteiten Sint-Aloysius Brussel en de Katholieke Universiteit Leuven en was professioneel actief als advocate. Ze is ridder in de Leopoldsorde. Van 1995 tot 2006 zetelde ze als volksvertegenwoordiger in het Vlaams Parlement waar ze met het decreet op de zorgverzekering initiatiefneemster was voor de Vlaamse Zorgverzekering. Van 2006 tot 2008 was ze adjunct-kabinetschef in het kabinet van Vlaams minister-president Yves Leterme. Sinds juni 2008 zetelt ze als volksvertegenwoordiger in de Federale Kamer van Volksvertegenwoordigers. Sinds 2007 is Sonja Becq in haar gemeente Meise voorzitter van het OCMW. Sonja Becq is gehuwd en moeder van drie kinderen.
Sonja Becq: “Door quota op te leggen, beginnen mensen ook vrouwen in het oog te houden” 19
workwatchers
Workwatchers biedt leuke activiteiten aan vrouwen met een syndicaal engagement. De activiteiten zijn gratis en staan voor iedereen open, ook voor mannen. We spotten de voorbije maanden Workwatchers in Kortemark, Gent en Antwerpen… een terugblik.
ine op in Kortemark z a g a m G endag r a r e l d l e r We
WorkWatchers
De onderwijsvakbondscentrales COV (Christelijk Onderwijzersverbond) en COC (Christelijke Onderwijscentrale) en de verbondelijke genderverantwoordelijken van het ACV bezochten op 5 oktober 2011 op de Wereldlerarendag VOOR 'N GEZOND EVENWICHT een aantal scholen om het eerste numOP EN NAAST HET WERK mer van ons magazine uit te delen. Het eerste nummer van g-magazine was immers aan gender in het onderwijs gewijd en werd zo te zien gesmaakt. Bekijk meer foto’s vanuit de leraarskamer en van op de speelplaats in het Margareta-Maria-Instituut in Kortemark in ons foto-archief op www.facebook.com/gendermagazine.
Op 1 en 2 oktober 2011 kon je het ACV terugvinden op de babybeurs in Gent. Tijdens deze Baby Days in Flanders Expo konden (aanstaande) mama’s en papa’s hun hartje ophalen langs de vele standen met baby-spulletjes, van pampers over huidcrèmes tot baby-voeding. En wat had de ACV-stand te bieden? Bij de vakbond geen aanbod van fopspenen of buggy’s, alhoewel er toch slabbetjes werden opgemerkt, maar het ACV is wel dé specialist als het gaat om de rechten van (aanstaande) ouders en de mogelijkheden voor een haalbare combinatie arbeid en gezin. Op de ACV-stand kreeg iedereen een pakket informatie over moederschapsrust, geboortepremies, vader- en ouderschapsverlof en tijdkrediet. Er werden op de ACV-stand ook veel vragen beantwoord en je kon er ook deelnemen aan een wedstrijd met als prijs… 100 euro pampers.
ACV op de babybeurs in Gent
g
wiki
g
wiki Tijdens de Wereldlerarendag of World Teacher’s Day wordt wereldwijd stilgestaan bij de belangrijke rol die leerkrachten spelen in de samenleving. Sinds 1994 wordt deze lerarendag gevierd op 5 oktober en ondersteund door de UNESCO, de Organisatie van de Verenigde voorEVENWICHT Onderwijs, VOOR Naties 'N GEZOND EN NAAST HET WERK Wetenschap OP en Cultuur.
Een pamper of luier is een absorberend kledingstuk dat wordt gebruikt door mensen en soms dieren (denk aan apen) die incontinent zijn, dat wil zeggen dat ze een gebrekkige of geen controle over blaas of darmimpulsen hebben of door personen die het toilet niet op tijd kunnen bereiken (diepzeeduikers, astronauten enz). Tot deze groep behoren baby’s en jonge kinderen, evenals sommige bejaarden en mensen met een lichamelijke of mentale handicap. In Vlaanderen spreekt men in de omgangstaal eerder van een ‘pamper’. De term wordt gebruikt voor het aanduiden van allerlei soorten wegwerpluiers voor baby’s en volwassenen ongeacht het merk. Pampers is eigenlijk de merknaam van de babyluiers van het bedrijf Procter & Gamble.
WorkWatchers
20
21
Vraag het aan Nathalie
gwet
de Genderwet uitgelegd. Ik kreeg de afgelopen maanden een aantal vragen van de lezers over de wettelijke bescherming van de gelijkheid van vrouwen en mannen in ons landje.
Ladies Movie Night in Antwerpen
WorkWatchers VOOR 'N GEZOND EVENWICHT OP EN NAAST HET WERK
da eiten hers Agen uke activit le Workwatc t e m a d n de age Raadpleeg .be. -magazine op www.g
22
De vragen waren uiteenlopend, dus dacht ik is het misschien wel een goed idee urde Workseptember 2011 hu n een 23 d on av ag ijd vr Op erpe n in Kinepolis Antw or een heuse watchers Antwerpe vo af n) we ou vr 5 42 r oo (v al za zaal kreganse film n de ingang van de Aa t. gh Ni ie ov M es . Daarin zat Ladi een ACV-goodiebag elk n we ou vr de n ge e stap naar essballetje als eerst onder andere een str drukke werkweek. Ook ons een ld. het ontstressen na n iedereen uitgedee 5 profesaa rd we e in az ag al g-m za de in n aa dat er voor sage van Dé verrassing was as m n Ee . en nd elen sto sionele massagesto door velen geapprecieerd! De rd rug en schouders we “Swooni” van Kaat Beels. Als s wa d on av de n va prijzen verfilm er nog vele mooie en rd we t on kers op de taar av d en op t was een geslaagde toekomstige loot na de film. He or rden voorstellen vo ialer dan het het ideeënbord we eerd. Het ene al spec om eens ul rm fo ge n ite ite activ stel jvoorbeeld een voor ren?! We se andere. Zo was er bi ni ga or te en ek techni een avond over flirt t. kijken er al naar ui
g
wiki
Swooni is een Vlaamse langspeelfilm uit 2011 van Kaat Beels (haar eerste langspeler) naar een scenario en verhaal van Annelies Verbeke (die in 2003 debuteerde met de roman Slaap!), Michiel Sabbe en Kaat Beels. Het verhaal speelt zich af in een luxe-hotel “De Swaen I” in Brussel waar Anna en Hendrik te gast zijn op het huwelijk van Anna’s zus (Maaike Neuville). Tijdens een hittegolf kruisen zes mensen mekaars leven. De personages worstelen met hun relaties en zichzelf. In de hoofdrollen Geert Van Rampelberg (Hendrik), Sara De Roo (Anna), Viviane De Muynck (Violette) en Natali Broods (Vicky).
om eens uit te leggen hoe dit geregeld is in België. In België hebben we sinds 2007, om precies te zijn 10 mei 2007, een echte Genderwet. Deze wet bundelt alle bepalingen die op Europees vlak van kracht zijn en vertaalt ze naar ons land in rechten en plichten. Het belangrijkste aspect is dat deze wet alles omvattend is. Ze regelt dus alle aspecten van het dagelijkse leven. Dit wil zeggen dat ze van toepassing is op de toegang tot goederen en diensten, op de sociale zekerheid en gezondheidszorg, de arbeidsbetrekkingen en op deelname aan een economische, sociale, culturele of politieke activiteit toegankelijk voor het publiek. Ze is uiteraard niet van toepassing op het strikte privé leven en relaties! Hoe werkt deze wet? De wet houdt in dat elke vorm van directe discriminatie en indirecte discriminatie die niet kan gerechtvaardigd worden verboden is. De dader is strafrechtelijk vervolgbaar en het slachtoffer kan een schadevergoeding krijgen.
De wet beschermt niet alleen tegen discriminaties op grond van geslacht (man/vrouw) maar ook tegen alles wat te maken heeft met zwangerschap en moederschap. Bovendien is ook elke discriminatie op grond van een geslachtsverandering verboden. Hoe zit het nu specifiek voor de arbeidsbetrekkingen? Vanaf wanneer speelt de bescherming en waar eindigt ze? De wet beschermt tegen discriminatie op grond van geslacht (in de ruime zin zoals hierboven uitgelegd) vanaf de toegang tot de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld het openstellen van een opleidingsaanbod, het solliciteren voor een bepaalde job) tot aan het ontslag en de gevolgen van het ontslag. Dit wil zeggen dat mannen en vrouwen dus gelijke lonen moeten krijgen voor gelijk werk. Dit wil ook zeggen dat een zwangerschap niet tot een nadeel mag leiden voor de betrokken werkneemster. Dit wil ook zeggen dat men een transgender man of vrouw, niet mag weigeren aan te nemen voor een bepaalde job of mag ontslagen wegens de voorgenomen geslachtsverandering. Wil dat zeggen dat men dan alle vacatures altijd voor mannen en vrouwen moet openstellen? Neen, in bepaalde gevallen mag men wel een bepaald geslacht Nathalie Diesbecq is juriste Heb je een vraag voor Nathalie? Contacteer haar dan via www.g-magazine.be
Dr. Geraldine Reymenants
uitsluiten, namelijk wanneer dit kan gerechtvaardigd worden op grond van wezenlijke en bepalende beroepsvereisten. Bijvoorbeeld, men wil een reclamespotje opnemen met in de hoofdrol een mannelijk personage. Voor deze vacature mag men zich alleen op mannelijke acteurs richten. Wat kan je doen als je je gediscrimineerd voelt? Je kan een gemotiveerde klacht indienen bij de werkgever (als het over een arbeidsbetrekking gaat) of bij de betrokken dienst, maar je kan je ook richten tot het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, dat voor jou een klacht kan indienen. Je kan ook een vordering instellen voor de rechtbank. Gaat het over een klacht die betrekking heeft op je werk, kan je de klacht ook indienen bij de Sociale inspectie. In dit geval kan je natuurlijk ook terecht bij jouw vakbond die samen met jou de nodige stappen zal ondernemen. In geval van een procedure voor de rechtbank kunnen de daders veroordeeld worden tot een geldboete en eventueel ook tot een gevangenisstraf. Het slachtoffer krijgt een forfaitaire schadevergoeding van 650 € in het algemeen, maar in het geval dat het gaat over een arbeidsbetrekking is de schadevergoeding gelijk aan 6 maanden brutoloon. Indien de werkelijk geleden schade hoger is, moet het slachtoffer zelf de omvang van de schade bewijzen. Weet ook dat intimidatie en seksuele intimidatie ook onder deze wet vallen en dus ook kunnen aangepakt worden, alsook het opdracht geven tot discriminatie.
�
i l a h t �a
23
ZIN IN EEN ONDERHOUD OVER HET GLAZEN PLAFOND?
ki i �
De G in G-magazine verwijst naar gender, een begrip dat de gedrags- en identiteitsverschillen tussen mannen en vrouwen duidt. G-magazine is een roldoorbrekend magazine dat jou confronteert met het doorbreken van stereotiepe denkbeelden over mannen en vrouwen én de typische mannen- en vrouwenrollen relativeert.
COLOFON
Dit niet-commercieel magazine werd gerealiseerd door
| december 2011 | nr 2 Hoofdredactie: Ilke Jaspers Eindredactie: Filip Bellemans Artdirector: Johan Van Baelen Fotografen: Rob Stevens | Michael De Lausnay | Sanne Meurice Regie G-tv: Roland Javornik Website: Artprotect.be Vormgeving en druk: Gevaert Graphics | Gevaert Printing Verantwoordelijke Uitgever: Dominique Leyon Wettelijk Depotnummer: D/2011/0780/48 Redactieadres: Haachtsesteenweg 579 | 1031 Brussel |
www.g-magazine.be
