FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met LAGE RUGPIJN.
Juni 2014, blok 13, Gerard Koel.
Inhoud blok 13. 1. Samenvatten, klasseren, modellen, consequenties; optimaliseren FT / MT handelen bij LRP. 2. Klasseren beenpijn bij LRP patiënten (zie presentatie 9: Wouter Snellers). 3. CPR (Clinical Prediction Rule) voor Lumbale spinale stenose. 4. En nu verder?
Samenvatting overzicht inhoud cursus. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Klasseren bij LRP, TBC; gebruik ODI / huiswerk. Onderzoek: AROM; kracht, PIT; Beh: 2 HVT’s. EBP, vlaggen, MCIB; SCIB. Bronnen voor LRP: discus/centralisatie; STIFF/GIVE BDS: Bew. Disfunctie Syndroom. CGT bij LRP: cognities / emoties / gedrag. BPS model, grondvormen van pijn. Video’s (4) / casuïstiek (‘5 Annies’). Beleid bij rugpoli ZGT; LANSS schaal beenpijn. Bespreekbaar maken van DVD / zelfmanagement Beleid neurochirurg. Beleid orthopedisch chirurg.
1. Toepassing FT bij patiënten met LRP. Een LRP patiënt
Aspecifieke LRP / FT Black box
Effectief ja / nee?
Toepassing FT / MT bij patiënten met LRP. Een LRP patiënt
Aspecifieke LRP / MT type 1a,1b,2a,2b,3a,3b ‘klein black boxje’
Effectief ja / nee?
Stap
Classificatie systeem
1
Rode vlaggen
2
KNGF richtlijn LRP
3
Indicatie medisch ond.?
Vb.: discusdegeneratie, artrose, sacroïliïtis.
Conditie verbeterende / activerende therapie
- FT / MT mechanism / beeld (FT functiediagnostiek / FT classificatie systeem)
Vb.: myofasciaal syndroom hypo LWK / sacrum dispositie neurale verschuifbaarheid ↓
- Desensitisatie MTP - Mobil./Manipulatie - Mobilisatie, rekkingen
16 dg, distaal, FABQ, PA vering, heup a-ritmisch, prone instab, (leeft.; >SLR) positief centralisatie fenomeen Biomech. pijn bij vergrote mobiliteit Biomech. pijn bij beperkte mobiliteit Biomech. provocatie van pijn neemt af bij correctie van de bew. / dispositie
LRP door beperkte mobiliteit
Manipulatie / mobilisatie
LRP door beperkte stabiliteit
Stab./ Spierversterking
LRP door ‘reducible disc’ Control impairment (GIVE)
Directional Preference Verbeteren stabiliteit
Movement impairment(STIFF)
Verbeteren mobiliteit
Pijn bij bewegen door dispositie / insuff. coördinatie
Verbeteren sturing / tape
PSK duidt op disfuncties ADL gedrag
LRP met beperkte activiteiten o.b.v. operante conditionering
Graded activity (CGT)
Disfunctionele cognities & percepties, IPQ en/of emoties FABQ, Tampa, AEQ (Avoidance Endurance Quest.)
LRP & disfunctionele cognities CTIP Illness Perc./ CGT) LRP & bewegingsangst
Graduele exposure(CGT)
LRP & confrontatie
Ontspan. / Coping (CGT)
Gele / oranje vlaggen
Psychologie/ psychiatrie: 4 DKL
LRP bij psycholog. disfuncties
Indicatie andere profess.
Blauwe/zwarte vlaggen
Sociaal-maatschappelijke problemen
LRP bij conflicten werk
Indicatie andere profess.
Mechanism based, met een biomechanisch patroon, is er een plausibele somatische oorzaak (substraat)?
Kwaliteit van bewegen BDS (Bew. Disf. Syndr)
Pijn reductie tests (MWM, SNAG’s)
7
Functioneel onderzoek
Gele vlaggen, coping stijl: ( te) passief / actief
10 d door
Zie ‘rijtjes’ van rode vlag vragen
Profiel 3: traag & gele vl.
6
9
Plan van aanpak
Profiel 2: vertraagd, FT beh.
Treatment based classification (TBC)
8
Klassering
Mogelijk specifieke LRP (vooral serious, non-mech.)
Profiel 1: normaal, kort behandelen - Medical mechanism / beeld (ICD)
4
5
Cluster van oz gegevens
Stap
Classificatie systeem
Cluster van oz gegevens
Klassering
Plan van aanpak
1
Rode vlaggen
Zie ‘rijtjes’ van rode vlag vragen
Mogelijk specifieke LRP
Indicatie medisch ond.?
Mechanism based, is sprake van een biomechanisch patroon, is er een plausibel substraat?
- Medisch mechanism / beeld (ICD)
Vb: discusdegeneratie, artrose, sacroiliïtis.
Conditie verbeterende / activerende therapie
- FT / MT mechanism / beeld (FT classificatie systeem)
Vb: sacrum dispositie, neurale verschuifbaarheid ↓, myofasciaal syndroom
- Manipulatie - Mobilisatie, rekkingen - MTP desensitisatie
Treatment based classification (TBC)
16 dg, distaal, FABQ, PA vering, heup
LRP door beperkte mobiliteit
Manipulatie / mobilisatie
Jong, a-ritmisch, prone instab, >SLR
LRP door beperkte stabiliteit
Stab./spierversterking
Positief centralisatie fenomeen
LRP door ‘reducible disc’
Directional preference
Biomech. pijn bij vergrote mobiliteit
Control impairment 6 patronen
Verbeteren stabiliteit
Biomech. Pijn bij beperkte mobiliteit
Movement impairment
Verbeteren mobiliteit
2
3
4
Kwaliteit van bewegen BDS (Bew. Disf. Syndr)
5 Pijn reductie tests
Biomech. pijn neemt af bij correctie
Pijn bij insuff. coördinatie
Verbeteren sturing
Functioneel onderzoek
PSK duidt op onvoldoende ADL
LRP met beperkte activiteiten
Graded activity (CGT)
Gele vlaggen, coping stijl: (te) passief / actief
Disfunctionele cognities, FABQ, Tampa, AEQ(AvoidanceEnduranceQ)
6
7
LRP bij bewegingsangst
Graduele exposure(CGT)
LRP bij confrontatie
Ontsp. Coping (CGT)
Een LRP patiënt Stap
Classificatie systeem
Cluster van oz gegevens
Klassering
Plan van aanpak
1
Rode vlaggen
Zie ‘rijtjes’ van rode vlag vragen
Mogelijk specifieke LRP
Indicatie medisch ond.?
Mechanism based, is sprake van een biomechanisch patroon, is er een plausibel substraat?
- Medisch mechanism / beeld (ICD)
Vb: discusdegeneratie, artrose, sacroiliïtis.
Conditie verbeterende / activerende therapie
- FT / MT mechanism / beeld (FT classificatie systeem)
Vb: sacrum dispositie, neurale verschuifbaarheid ↓, myofasciaal syndroom
- Manipulatie - Mobilisatie, rekkingen - MTP desensitisatie
16 dg, distaal, FABQ, PA vering, heup
LRP door beperkte mobiliteit
Manipulatie / mobilisatie
Jong, a-ritmisch, prone instab, >SLR
LRP door beperkte stabiliteit
Stab./spierversterking
Positief centralisatie fenomeen
LRP door ‘reducible disc’
Directional preference
Kwaliteit van bewegen BDS (Bew. Disf. Syndr)
Biomech. pijn bij vergrote mobiliteit
Control impairment 6 patronen
Verbeteren stabiliteit
Biomech. Pijn bij beperkte mobiliteit
Movement impairment
Verbeteren mobiliteit
Pijn reductie tests
Biomech. pijn neemt af bij correctie
Pijn bij insuff. coördinatie
Verbeteren sturing
Functioneel onderzoek
PSK duidt op onvoldoende ADL
LRP met beperkte activiteiten
Graded activity (CGT)
Gele vlaggen, coping stijl: (te) passief / actief
Disfunctionele cognities, FABQ, Tampa, AEQ(AvoidanceEnduranceQ)
LRP bij bewegingsangst
Graduele exposure(CGT)
LRP bij confrontatie
Ontsp. Coping (CGT)
8
Gele / oranje vlaggen
Psychologie/ psychiatrie: 4 DKL
LRP bij psychologisch disfunc.
Indicatie andere profess.
9
Blauwe/zwarte vlaggen
Sociaal-maatschappelijke problemen
LRP bij conflicten werk
Indicatie andere profess.
2
3
4
Treatment based classification (TBC)
5
6
7
Effectief ja / nee?
Een LRP patiënt - Biomechanisch (& inflammatoir) patroon - Standaard scoren van de modified OswDI
Klinisch redeneerblok RNT -Verbeteren fysieke conditie / weerbaarheid - Verbeteren geestelijke / emotionele weerbaarheid
Effectief ja / nee?
LRP
Serious
Non-serious
Mechanical (incl. inflammation)
Non-mechanical
Aspecifieke LRP (deze cursus)
Specifieke LRP
Neurologisch
Orthopedisch
2. Klasseren beenpijn bij LRP. Model van Axel Schäfer (2009 – 2011)
Behandelen van neuropatische pijn.
Consultatie medisch specialist.
Behandelen met ‘neurogene’ mobilis.
FT / MT analyse mogelijke oorzaken.
Mobilisatie neurogeen weefsel – techniek 1.
Openen van de bovenliggende foramina; evt. rol onder re zij.
Mobilisatie neurogeen weefsel – techniek 2.
Slider techniek; van flexie heup / knie naar extensie heup / knie.
Onderzoek Schäfer et al (2011), n= 74, Hamburg; beste resultaten mobilisatie in PNS groep.
Criteria voor radiculaire beenpijn Vroomen et al, 2002. 1. 2. 3.
Meer beenpijn dan rugpijn. Dermatoomgebonden beenpijn. Toename beenpijn bij hoesten-niezen-persen. eerste 3 factoren +: area under the curve 0,80
4. 5. 6. 7.
Parese. VingerBodemAfstand > 25 cm. Afwezige reflexen. Positieve SLR. alle 7 factoren +: area under the curve 0,83.
Indeling in CGT door FT / MT. • • •
CTIP GEiV GA
3. Diagnostische CPR Spinale stenosis; Sugioka et al. – Fam Pract 2008;25:237-244. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Leeftijd:
60 – 70 jaar boven de 70 Langer dan 6 maanden klachten Minder klachten bij anteflexie Minder klachten bij retroflexie Klachten toename bij gaan staan Intermitterende claudicatio bij lopen Incontinent voor urine max. score
2 3 1 2 -2 2 1 1 10
pt pt pt pt pt pt pt pt pt
Diagnostische CPR Spinale stenosis; Sugioka et al. – Fam Pract 2008;25:237-244. •
Level III prediction rule.
•
Lumbale spinale stenosis +: score 7 of hoger de + LR = 3,9.
•
Lumbale spinale stenosis -: score 2 of lager de – LR = 0,2.
4. En hoe nu verder ……... • Zelf aan de slag met de verworven kennis & vaardigheden • Inmiddels is vanaf 01-01-2013 het RNT actief - Wat is daar de bedoeling van ?? - Welke FT / MT zijn lid van het RNT ??
4. Relatie RugNetwerk & rugpoli’s. • Rugpoli ZGT. • Neurochirurgen MST (Ook in Doetinchem & Winterswijk). • Postoperatieve protocollen. • Hernia poli MST Inmiddels: • Rugpoli Delden Later: • Ook eerste lijn benaderen • Roessingh