FUTUREPROOF is een project van De Schoor, Welzijnswerk Almere. Voor contact en vragen: projectleider Annemieke Haks,
[email protected] 06 – 218 241 87.
FUTUREPROOF Een plek voor jongeren die vanwege sociaal-emotionele en gedragsproblemen niet goed mee kunnen komen op school. Ze leren er vaardigheden, bouwen aan zelfvertrouwen en doen kennis op om zich positief te gedragen. Dit ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten. Ze leren via talentontwikkeling, trainingen en werkervaringsplekken en worden ondersteund door een buddy. Beginsituatie Jongeren van 12 tot 18 jaar die vanwege sociaal-emotionele en gedragsproblemen niet goed mee kunnen komen op school en in de samenleving. Met ondersteuning en begeleiding kunnen ze dat wel. Input Het meegeven van sociale competenties, kansen, leerervaringen, positieve bekrachtiging en normen & waarden aan jongeren gedurende een half jaar om hen te laten zien wat ze kunnen en willen. De aanpak is gericht op ondersteunen, richting geven en positieve ervaringen opdoen. Outcome Jongeren die meer vaardigheden, zelfvertrouwen en kennis hebben om zich positief te gedragen die actief meedoen op school en in de samenleving.
Aanleiding: Jongerenwerkers van Trapnotov signaleren dat er een groep jongeren is die vanwege zijn gedrag gemakkelijk buiten de maatschappij dreigt te vallen. Dit zijn jongeren die nog wel op school zitten, maar die problemen hebben op verschillende fronten. Thuis, met zichzelf, op school en in de maatschappij. Zij hebben het gevoel dat ze nergens bij horen en ze weten niet goed wat maatschappelijk gewenst gedrag is. Ze ervaren een gebrek aan steun en erkenning en krijgen vanwege hun ongewenste gedrag vaak berispingen. Dit werkt gemakkelijk slecht gedrag in de hand en deze jongeren kennen politie, conciërge en huisarrest dan ook heel goed. Deze jongeren komen vaak uit eenoudergezinnen die om diverse redenen in beslag worden genomen door hun eigen problemen. Hierdoor is er weinig richting, structuur en aandacht voor deze jongeren en voelen ze zich gemakkelijk aan hun lot overgelaten. Het zijn overlevers en ze komen vaak uit arme en zorgmijdende gezinnen. Opgroeien in armoede betekent dat deze jongeren meer kans lopen op sociale uitsluiting en achterstelling, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau. Op school gaat er om de primaire onderwijstaak uit te kunnen voeren veel extra aandacht naar deze zogenoemde zorgleerlingen. Echter niet altijd met het gewenste resultaat. Dit maakt dat er een groep jongeren gesignaleerd wordt die buiten de boot dreigt te vallen als er niet ingezet wordt op extra ondersteuning. Er zal op deze jongeren ingezet moeten worden vanuit een intensieve aanpak van ondersteunen, richting geven en positieve ervaringen opdoen om ze binnen boord van de maatschappij te houden. Daarbij zal een goede onderlinge samenwerking tussen onderwijs, zorg, welzijn en ouders van groot belang zijn. Doelgroep: Jongeren van 12 tot 18 jaar die vanwege sociaal-emotionele- of gedragsproblemen onvoldoende sociale vaardigheden en competenties hebben om in het dagelijks leven en op school te kunnen functioneren. Ook krijgen ze te weinig ondersteuning vanuit huis. Door deze combinatie van factoren hebben ze meer kans om voortijdig schooluitvaller te worden, waardoor extra ondersteuning nodig is. In 2012 zijn er door de gemeente Almere 1.645 voortijdig schoolverlaters geregistreerd. Doelen: - Een plek bieden aan jongeren waar ze zich thuis voelen, de mogelijkheid krijgen om mee te doen, waar aandacht is voor het positieve en waar ze normen en waarden meekrijgen. - De eigen kracht van jongeren vergroten door het vergroten van hun competenties. Dit vergroot hun kansen op scholing en op de arbeidsmarkt. - De kans verkleinen op schooluitval, uitkeringen, criminaliteit en psychosociale problemen door in te zetten op maatschappelijke participatie. Dit draagt bij aan een gevoel van welzijn en daarmee een voorkomen van verder oplopende zorgvragen. - Meer samenhang creëren tussen nu nog gescheiden werelden van welzijn, jeugdzorg en onderwijs. Stageopdracht coach FUTUREPROOF februari 2014
2
Resultaat: - Jongeren weten waar hun kracht ligt en hebben vaardigheden, gedrag en emotionele bagage om goed mee te komen op school en in de maatschappij. - Na een half jaar hebben 20 van de 25 jongeren het traject positief doorlopen. - Het sociaal rapport van de jongeren laat gemiddeld een 7 zien. - De jongeren ervaren zelfvertrouwen en weten wat ze in de toekomst willen doen. - De druk op het onderwijs is verkleind. Het ZAT team ziet vooruitgang in de situatie van jongeren. Jongeren spijbelen minder en gedragen zich beter in de klas. - De druk van de leefsituatie van de jongeren is verlaagd. Werkwijze: De toeleiding van jongeren gebeurt via ZAT teams uit het onderwijs en door verwijzers uit het jeugdzorgnetwerk. Het gaat om jongeren die veelvuldig spijbelen, opvallen bij GGD onderzoeken, bij politie en bij mentorgesprekken en die zich moeilijk in de klas en in de maatschappij kunnen gedragen (ADHD, anti sociaal gedrag e.d.). Doorverwijzing naar FUTUREPROOF gebeurt adviserend doch dwingend. De verwijzer blijft contactpersoon en Trapnotov onderhoudt contact met hen. We richten ons op jongeren die een binding hebben met Haven. We beginnen in Haven, omdat de problematiek zich hier duidelijk voordoet. In de toekomst in uitbreiding naar andere stadsdelen mogelijk. In het project FUTUREPROOF krijgen de jongeren een intake door de projectleider waarvoor ook de ouders/verzorgers uitgenodigd worden. In deze intake brengen we de problemen en mogelijkheden van de jongere in kaart, stellen we doelen en stellen we een aanbod op maat vast. De afspraken leggen we vast in een contract waarbij de regels en consequenties helder worden uitgelegd. De jongeren kiezen een workshop talentontwikkeling, een training, een werkervaringsplek binnen Trapnotov en krijgen een buddy. De begeleiding is naschools. De workshops talentontwikkeling worden gegeven door professionals met vakbeheersing die een voorbeeldfunctie hebben. Trainingen worden gegeven door Oké Op School. De jongerenwerkers in Trapnotov begeleiden de jongeren op de werkervaringsplekken en de buddy’s worden geworven in samenwerking met De Meergronden en opgeleid in samenwerking met de VMCA. Buddy’s Op basis van geslacht, leeftijd, etniciteit en/of persoonlijkheid wordt een buddy aan elke jongere gekoppeld. Buddy’s zijn jongeren die reeds geleerd hebben om van hun zwakke kanten hun sterke kanten te maken. Een buddy is een vriend met levenservaring. Het zijn jongeren die intrinsiek gemotiveerd zijn om andere jongeren verder te helpen in hun leven. Deze jongeren worden in samenwerking met De Meergronden en vanuit het eigen jongerennetwerk van De Schoor geworven d.m.v. een aantrekkelijke flyer waarin helder beschreven wordt wat het ze kost en wat het ze oplevert om buddy te zijn. De buddy geeft de jongere het gevoel dat er iemand voor hem is die hem steunt. De match is daarom van groot belang. De jongeren die aan het traject meedoen mogen zelf hun buddy uitkiezen. De buddy en de jongere spreken elkaar minimaal 1x per week. De buddy’s worden getraind door de VMCA en er worden terugkomdagen georganiseerd. Een HBO stagiair begeleidt de buddy’s en houdt zicht op het proces wat de jongeren doormaken.
Naschools Programma Talentontwikkeling: Workshops in rap, zang, dans, graffiti, gitaar, kickboksen, filmen, websites maken, flyers maken, licht- en geluidstechniek, beats maken e.d. Trainingen: Trainingen in sociale vaardigheden, agressiebeheersing, weerbaarheid, impulscontrole, presentatievaardigheden, faalangsttraining en toekomst coaching. Werkervaringsplekken: Binnen Trapnotov: bar, techniek, studio, klussen, organisatie, PR, garderobe, beveiliging. Na 3 maanden buiten Trapnotov: twee maal een dagdeel meelopen in een bedrijf waar je zou willen werken. En door Trapnotov georganiseerd: 2 werkbezoeken om achter de schermen te kijken.
Stageopdracht coach FUTUREPROOF februari 2014
3
Jongeren kunnen op elk moment instromen in de workshops en op de werkervaringsplekken. Elke 5 weken wordt er een nieuwe training gestart die 10 weken duurt. Zo zijn er altijd 2 trainingen per week en kunnen jongeren elke 5 weken instromen. Er wordt gezorgd voor een pool van buddy’s, zodat een buddy direct na de intake aan een jongere voorgesteld kan worden. Ook heeft iedere jongere een mentor die toeziet op het proces en bij wie ze terecht kunnen met hun vragen over het project. Er zijn 2 mentoren en aan iedere mentor zijn 12 jongeren gekoppeld. Mentoren zijn meerderejaars stagiairs van een pedagogische opleiding. Wekelijks spreken de mentoren hun jongeren een ½ uur. Per week is een jongere 2 uur kwijt aan de workshop, 2 uur aan de training, 2 uur aan de werkplek binnen Trapnotov, 1 uur aan de buddy en een ½ uur aan de mentor. Het is zodoende een intensief programma wat aansluit op het sociale spectrum van school. Zorg Zorg heeft een belangrijke rol in het geheel. Een zorgprofessional van het Jeugdmaatschappelijk Werk of van Nieuwe Perspectieven is op een vaste middaginloop in Trapnotov aanwezig om bekend te worden met de jongeren. Het gezicht is dan herkenbaar en jongeren hebben op een laagdrempelige manier al contact kunnen leggen, zonder dat het gelijk over hun problemen gaat. Na een maand krijgt iedere jongere een oriënterend gesprek met de zorgprofessional en op de helft van het traject een coachgesprek. Jongeren kunnen op deze manier binnen de context van Trapnotov en van het project met hun moeilijkheden komen en praktische tips krijgen om hieraan te werken. De stap naar zorg wordt hiermee fors verlaagd en het wordt jongeren hiermee makkelijker gemaakt om over hun problemen te praten. Als er meer zorg nodig is, is er een warme overdracht naar het Jeugdmaatschappelijk Werk of naar Nieuwe Perspectieven. Verder vindt er in samenwerking met deze zorgprofessional één keer per maand een themacafé plaats. Daarin worden thema’s als ruzie, grenzen, discriminatie, geld e.d. aan de orde gesteld. Doel van deze avonden is om de jongeren in groepsverband bewuster te maken en ze te laten voelen dat ze er niet alleen voor staan. We willen jongeren meegeven dat ze zich veilig en gesterkt kunnen voelen door hun ervaringen in een groep te delen. Uitgangspunten: - Een disfunctionele opvoeding zorgt voor een disfunctioneel gedragende jongere. Die vicieuze cirkel kan doorbroken worden door intensieve inzet op kansen en talenten van jongeren. - Positieve feedback op gedrag zal het gedrag op den duur positiever maken. - Het vertrouwen dat je iets kan is de basis om iets te bereiken. - Investeren in ontmoeten, vertrouwen opbouwen en er zijn voor jongeren, geeft jongeren kansen om hun ongewenste gedrag te veranderen. - Ontmoetingspunten zijn belangrijk. Dicht bij huis, waar je wordt gezien en gehoord en waar je terecht kan met vragen over het dagelijks leven. - Volgens onderzoek is effectieve samenwerking tussen jongerenwerk en jeugdzorg goed te realiseren als de preventieve kracht en de ontmoetingsfunctie van het jongerenwerk goed benut worden. - Volgens onderzoek verlaagt intensieve coaching schooluitval. Mentorbegeleiding De mentoren spreken hun deelnemer iedere week een ½ uur en houden zicht op hun deelnemer door af en toe bij de workshop, de training en de werkplekken in Trapnotov aanwezig te zijn. Na 3 maanden maakt de mentor samen met de coördinator en de jongere een sociaal rapport op. Deze wordt in een gesprek met ouders/verzorgers erbij besproken door de coördinator. Aan het einde van het traject gebeurt hetzelfde, maar dan met een advies over klaar zijn of verlengen; oftewel Futureproof zijn of not yet Futureproof zijn. Deze sociaal rapporten worden ook aan de mentoren op school gegeven. Met de mentoren op school wordt eens in de maand gebeld hoe de voortgang van de deelnemer gaat en hoe de voortgang op school is. Ook ouders worden maandelijks gebeld door de mentoren om de voortgang in het project en het gedrag thuis te bespreken. Waar nodig worden ouders of mentoren van school uitgenodigd voor een gesprek in Trapnotov, al dan niet met de jongere erbij.
Stageopdracht coach FUTUREPROOF februari 2014
4
Stageopdracht Mentorbegeleider: - Minimaal 2 dagdelen per week beschikbaar gedurende een schooljaar - Minimaal 2e jaars HBO student (Pedagogiek, CMV, SPH, MWD) - Drie coaches voor het project FUTUREPROOF nodig - Deelnemers werven ism OSG DE Meergronden - Wekelijks een ½ uur voortgangsgesprek met 8 deelnemers - Langsgaan bij de workshops, trainingen en werkplekken van de deelnemers - Sociaal Rapport opmaken van elke deelnemer ism de coördinator van FUTUREPROOF - Mentoren op school bellen over voortgang van deelnemer - Ouders/verzorgers maandelijks bellen over voortgang jongere
Stageopdracht coach FUTUREPROOF februari 2014
5
